Άσκηση και Κυστική Ίνωση: Από την οπτική ενός φυσιοθεραπευτή Από τον Peter Anderson, Μέλος του επίσηµου συλλόγου φυσιοθεραπευτών

Transcript

1 Άσκηση και Κυστική Ίνωση: Από την οπτική ενός φυσιοθεραπευτή Από τον Peter Anderson, Μέλος του επίσηµου συλλόγου φυσιοθεραπευτών Στην Έκδοση 2 του Ενηµερωτικού ελτίου (Newsletter) της CFW, έγραψα ένα άρθρο µε τίτλο Φυσιοθεραπεία του στήθους: Ποιος τη χρειάζεται; Στο άρθρο εκείνο ανέφερα τη σηµασία της κανονικής άσκησης στη διαχείριση της ΚΙ. Ένας αριθµός ατόµων επικοινώνησε µαζί µου ζητώντας συγκεκριµένες συµβουλές σχετικά µε το θέµα αυτό. Έτσι στο παρόν άρθρο θα προχωρήσω λίγο βαθύτερα στο γιατί η άσκηση είναι ιδιαίτερα σηµαντική για ανθρώπους µε κυστική ίνωση, τι τύπους ασκήσεων θα πρέπει να κάνετε, πως µπορεί να βοηθήσει ο φυσιοθεραπευτής σας και πως µπορείτε να βοηθήσετε τον εαυτό σας. Από τότε που έγραψα το προηγούµενο άρθρο, έχω αλλάξει την εστίαση της εργασίας µου, από εργασία µε ενήλικες µε ΚΙ σε εργασία µε παιδιά µε ΚΙ. Έτσι θα προσπαθήσω να περιγράψω συνοπτικά τις διάφορες προσεγγίσεις στην διάδοση της άσκησης, τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες. εν πάει και πολύς καιρός (ως τη δεκαετία του 1970) που οι άνθρωποι µε κυστική ίνωση (ΑΜΚΙ) αποθαρρύνονταν ενεργά από το να ασκούνται, µε τη σκέψη ότι η καταπόνηση και το λαχάνιασµα που θα προκαλούσε η άσκηση θα ήταν µεγάλη δοκιµασία γι' αυτούς, ότι τα πνευµόνια τους απλά δεν θα µπορούσαν να την αντέξουν και πιθανά µε κάποιο τρόπο θα προκαλούνταν περισσότερες βλάβες. Τώρα αναγνωρίζουµε ότι ισχύει ακριβώς το αντίθετο και η άσκηση συνιστάται ενεργά στους ΑΜΚΙ, ακόµα και κατά τις περιόδους των µολύνσεων. Γνωρίζουµε ότι οι ΑΜΚΙ που διατηρούνται σε καλύτερη φόρµα, αντιµετωπίζουν καλύτερα τις επιπτώσεις από την ΚΙ, έχουν λιγότερες µολύνσεις και γενικά ζουν περισσότερο και µε περισσότερη υγεία. Μπορεί να σκεφτείτε ότι όταν είστε σε καλή φόρµα είναι απλά µια ένδειξη ότι πάσχετε λιγότερο σοβαρά από ΚΙ, αλλά, όπως ανέφερα στο προηγούµενο άρθρο µου, το λαχάνιασµα µπορεί να εκδηλωθεί στους ΑΜΚΙ ανεξάρτητα του εάν τα πνευµόνια τους είναι σε καλή κατάσταση ή όχι. Θα φαινόταν προφανές ότι όσο περισσότερες βλάβες έχουν τα πνευµόνια σας, τόσο µεγαλύτερη δυσκολία θα έχετε µε καθηµερινές δραστηριότητες και τόσο πιο πολύ θα

2 λαχανιάζετε. Ωστόσο δεν είναι τόσο απλό. Μια ζωή χωρίς δραστηριότητες µπορεί να είναι η πρωταρχική αιτία του λαχανιάσµατος κατά τις καθηµερινές δραστηριότητες και αυτή η διεργασία µπορεί πράγµατι να είναι προποµπός της µόλυνσης. Η βλάβη στα πνευµόνια που προκαλείται από επανειληµµένες µολύνσεις θα προκαλέσει αυξηµένο λαχάνιασµα, που µε τη σειρά του οδηγεί σε φόβους σχετικά µε την ικανότητά σας να ασκείστε. Η προοδευτική αδράνεια που προκαλεί αυτή η κατάσταση µπορεί µε τη σειρά της να οδηγήσει σε περισσότερες µολύνσεις. Μπορεί να είναι ο φόβος για τις ασκήσεις και το λαχάνιασµα που προκαλούν αυτήν την κατάσταση. Εάν νοµίζετε ότι θα µπορούσατε να είστε πιο δραστήριος, ο φυσιοθεραπευτής σας θα χαρεί να σας προσφέρει βοήθεια, συµβουλές και παρακολούθηση για να βεβαιωθείτε ότι έχετε τη µέγιστη ωφέλεια από τις προσπάθειές σας. Σε παιδιά µε ΚΙ, δεν είναι δύσκολο να τα κάνετε να συνεχίσουν να ασκούνται. Καθώς µεγαλώνουν, θα πρέπει να ενθαρρύνονται να συµµετέχουν σε όλες τις δραστηριότητες που θα έκανε οποιοδήποτε παιδί. Το ποδόσφαιρο, το κολύµπι, το χόκεϊ, το µπάσκετ και οποιοδήποτε άλλο σπορ βασίζεται στην αεροβική άσκηση (δηλαδή σας κάνει να λαχανιάζετε), πρέπει να ενθαρρύνεται ιδιαίτερα. Άλλες δραστηριότητες, όπως οι πολεµικές τέχνες και ο χορός, επίσης έχουν το ίδιο αποτέλεσµα. Όλο και πιο πολύ, οι φυσιοθεραπευτές ενσωµατώνουν τη φυσική δραστηριότητα στην αγωγή για καθαρισµό του στήθους. Οι έντονες δραστηριότητες που αλλάζουν τον τρόπο αναπνοής σας (όπως το τραµπολίνο για τα παιδιά) µπορεί να είναι πολύ αποτελεσµατικές στο να βοηθούν να καθαρίζουν οι βλέννες από τα πνευµόνια, ειδικά όταν µετά εκτελούνται για σύντοµο χρόνο τεχνικές καθαρισµού του στήθους όπως Θεραπεία Θετικής Πίεσης Εκπνοής (Positive Expiratory Pressure, PEP) ή Αυτογενούς Αποστράγγισης (Autogenic Drainage, AD). Αυτό ισχύει για παιδιά και ενήλικες (ο φυσιοθεραπευτής σας µπορεί να σας δώσει περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε τις τεχνικές αυτές). Εγώ λέω στα νέα παιδιά που βλέπω, ότι οι γονείς τους δεν επιτρέπεται να τους φωνάζουν που πηδούν στο κρεβάτι στο σπίτι! Φυσικά αυτό τους αρέσει πολύ, αλλά δεν είµαι τόσο σίγουρος και για τους γονείς τους! Καθώς τα παιδιά µεγαλώνουν και µπαίνουν στα χρόνια της εφηβείας, τα επίπεδα άσκησης τείνουν να µειώνονται. Ο χρόνος που περνάµε µε φίλους, για παράδειγµα, τείνει να µας

3 αποµακρύνει από δραστηριότητες παιχνιδιού και να µας φέρνει πιο κοντά σε πιο καθιστικές ασχολίες για τον ελεύθερο χρόνο µας. Καθώς περνούν τα χρόνια στο σχολείο, µπορεί να δίνεται λιγότερη έµφαση στη γυµναστική και περισσότερο στις ακαδηµαϊκές σπουδές. Όταν αφήσετε το σχολείο, η κανονική άσκηση µπορεί και να σταµατήσει τελείως. Καθώς γίνεστε πιο ανεξάρτητοι, υπάρχουν λιγότερες πιθανότητες να σας πηγαίνουν οι γονείς σας για άσκηση στο ποδόσφαιρο ή στην κολύµβηση, για παράδειγµα. Αυτό ισχύει τόσο για τους ΑΜΚΙ όσο και για το γενικό πληθυσµό. Εποµένως ειδικά τότε, είναι πολύ χρήσιµες συγκεκριµένες συµβουλές και βοήθεια από το φυσιοθεραπευτή σας. Όλα τα κέντρα θεραπείας θα προσπαθήσουν να εκτελέσουν ετήσια τεστ ασκήσεων. Ειδικά στο Ηνωµένο Βασίλειο είναι µέρος των κλινικών µας οδηγιών για τη φυσιοθεραπεία. (Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που µπορεί να το καταστήσουν δύσκολο να εκτελεστεί σε συγκεκριµένα κέντρα). Σε βάθος χρόνου, τα τεστ των ασκήσεων θα µας δώσουν µια σαφή ιδέα του πώς η ΚΙ επηρεάζει την ικανότητά σας να αντεπεξέρχεστε στις καθηµερινές σας δραστηριότητες. Τα ετήσια τεστ ασκήσεων βοηθούν τους φυσιοθεραπευτές να επισηµάνουν τους ανθρώπου αυτούς που µπορεί να χρειάζονται ειδικές συµβουλές για το πώς να αυξήσουν την αντοχή τους στις ασκήσεις και να µειώσουν τις επιπτώσεις της ΚΙ στην ποιότητα ζωής τους. Η κανονική έντονη φυσική δραστηριότητα, ωστόσο, θα σας παρέχει τη µέγιστη δυνατή ωφέλεια, όσον αφορά τη γενική υγεία και τη διαχείριση της κυστικής ίνωσης. Στη συνέχεια θα σας αναφέρω σε γενικές γραµµές πως µπορείτε να το επιτύχετε αυτό. Τι τύπους ασκήσεων θα πρέπει να κάνω καθώς µεγαλώνω σε ηλικία; Είναι γενικός κανόνας ότι αν η λειτουργία των πνευµόνων σας είναι στο 55% του κανονικού ή περισσότερο, θα πρέπει να µπορείτε να ασκείστε το ίδιο µε τον υπόλοιπο πληθυσµό, χωρίς την ανάγκη ειδικών συµβουλών, παρόλο που φυσικά ο φυσιοθεραπευτής σας δεν µπορεί παρά να χαρεί να σας βοηθήσει, εάν το επιθυµείτε. Οι περισσότερες έρευνες σχετικά µε την άσκηση µας λένε ότι τα καλύτερα αποτελέσµατα δίνει ο συνδυασµός αεροβικών

4 ασκήσεων (ποδηλασία, τρέξιµο, κολύµπι κλπ.) και ασκήσεων ενδυνάµωσης (π.χ. ελαφρά βάρη). Οι περισσότεροι φυσιοθεραπευτές θα συγκεντρωθούν στην παροχή συµβουλών και βοήθειας σχετικά µε τις αεροβικές ασκήσεις, καθώς αυτό µπορεί να είναι και το πιο δύσκολο µέρος για να παρακινήσετε τον εαυτό σας να το κάνει τακτικά. Ένα σετ ασκήσεων που δεν περιλαµβάνει κανονική αεροβική εξάσκηση θα έχει περιορισµένη ωφέλεια για τη πλειονότητα των ΑΜΚΙ. Παρακάτω αναφέρω συνοπτικά τις γενικές συµβουλές σχετικά µε το πως να εκτελείτε κανονικές αεροβικές δραστηριότητες. Για πόσο χρόνο θα πρέπει να ασκούµαι; Οι φυσιοθεραπευτές αυτό το ονοµάζουν διάρκεια της άσκησης. Οι συµβουλή που δίνω σχετικά µε τη διάρκεια της άσκησης δεν διαφέρει απ' ότι για οποιονδήποτε άλλον. Η αεροβική άσκηση θα πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον λεπτά την κάθε φορά. Πόσο συχνά θα πρέπει να ασκούµαι; Οι φυσιοθεραπευτές καλούν αυτό συχνότητα της άσκησης. Πάλι η συµβουλή δεν διαφέρει απ' ότι για οποιονδήποτε άλλον. Τρεις φορές την εβδοµάδα έχει αποδειχτεί ότι προσφέρουν τα καλύτερα αποτελέσµατα. Πόσο έντονα θα πρέπει να ασκούµαι; Οι φυσιοθεραπευτές καλούν αυτό ένταση της άσκησης. Μπορείτε να δείτε ανθρώπους να παίρνουν το σφυγµό τους, για να δουν πόσο γρήγορα χτυπάει η καρδιά τους κατά τη διάρκεια της άσκησης. Αυτό που θα πρέπει να επιδιώκετε είναι η συχνότητα των καρδιακών σας παλµών να βρίσκεται µέσα σε µια περιοχήστόχο. Ο φυσιοθεραπευτής σας µπορεί να σας πει ποιος πρέπει να είναι για σας αυτός ο στόχος. Εάν θέλετε να το βρείτε µόνοι σας, ο υπολογισµός είναι απλός: Υπολογισµός περιοχής-στόχου: Ο στόχος αυτός είναι συνήθως µεταξύ του 60% ως 80% του πόσο έντονα µπορεί να λειτουργήσει η καρδιά σας (ή της µέγιστης συχνότητας καρδιακών παλµών). Έναν προσεγγιστικό οδηγό για τη µέγιστη συχνότητα καρδιακών παλµών µπορείτε να βρείτε αφαιρώντας την ηλικία σας από το 220 (π.χ. ένας 20χρονος θα έχει µέγιστη συχνότητα καρδιακών παλµών το 200) το 60% του 200 είναι 120 το 80% του 200 είναι 160 Εποµένως, η περιοχή-στόχος της συχνότητας παλµών για έναν

5 20χρονο είναι σφυγµοί το λεπτό. Είναι πολύ απλό να µάθετε να ελέγχετε το σφυγµό σας. Ρωτήστε το φυσιοθεραπευτή σας να σας δείξει. *Αυτός ο υπολογιστικός τύπος δεν ταιριάζει σε όλους τους ασθενείς, καθώς µερικοί δεν µπορούν να αυξήσουν τη συχνότητα των καρδιακών τους παλµών στα επίπεδα αυτά. Οι ασθενείς µε ΚΙ θα πρέπει να συζητούν τους ατοµικούς τους στόχους µε το φυσιοθεραπευτή τους που ειδικεύεται στην ΚΙ. Ρύθµιση της άσκησης για πιο σοβαρές ασθένειες Εάν υποφέρετε από πιο σοβαρή ή πιο προχωρηµένη πάθηση των πνευµόνων, µη σκεφτείτε ούτε για ένα λεπτό ότι η κανονική άσκηση δεν είναι για σας, ακόµα και αν χρειάζεστε οξυγόνο. Ο φυσιοθεραπευτής σας θα ρυθµίσει τη διάρκεια της άσκησης, τη συχνότητα και την ένταση για να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες σας. Εάν η λειτουργία των πνευµόνων είναι λιγότερο από 55% απ' ότι θα έπρεπε να είναι, συνιστάται να το συζητήσετε πρώτα µε το φυσιοθεραπευτή σας πριν αρχίσετε, αλλά θα σας δώσω µερικά παραδείγµατα του πως ρυθµίζουµε την άσκηση για να ανταποκρίνεται σε ιδιαίτερες απαιτήσεις. Οι φυσιοθεραπευτές καλούν αυτή τη διαδικασία συνταγογράφηση ασκήσεων. Πρώτα απ' όλα µπορείτε να µειώσετε τη διάρκεια των ασκήσεων και να αυξήσετε τη συχνότητα, εάν το βρίσκετε δύσκολο να εξασκηθείτε για πολύ χρόνο την κάθε φορά. Για παράδειγµα, αντί να ασκείστε 30 λεπτά την κάθε φορά, µπορείτε να κάνετε τρία 10-λεπτα ασκήσεων, µοιρασµένα στο διάστηµα της ηµέρας. Ένα από τα πράγµατα που συνήθως συνιστώ για ξεκίνηµα, είναι άσκηση 2 φορές την εβδοµάδα που µετά αυξάνεται σε 3 φορές, όταν έχει ήδη καθιερωθεί ένα πρόγραµµα. Μπορείτε επίσης να ρυθµίσετε το πως παρακολουθείτε την ένταση της άσκησης. Αυτό µπορείτε να το κάνετε χρησιµοποιώντας σαν ένδειξη το πόσο λαχανιάζετε µε την άσκηση, αντί να χρησιµοποιείτε την περιοχή-στόχο των καρδιακών παλµών. Ο φυσιοθεραπευτής σας θα σας διδάξει πως να το κάνετε αυτό. Σαν γενική οδηγία θα πρέπει να ασκείστε µόνο έως ότου αισθάνεστε µέτριο λαχάνιασµα. Αυτό σηµαίνει ότι οποιαδήποτε άσκηση θα πρέπει να σας κάνει να λαχανιάζετε τόσο ώστε να µπορείτε ακόµη να µιλάτε και να αισθάνεστε πάντα ότι έχετε τον έλεγχο της αναπνοής σας. Εάν κατά τη διάρκεια της άσκησης λαχανιάζετε περισσότερο από

6 αυτό, θα πρέπει να µειώσετε το ρυθµό ή να σταµατήσετε και να αρχίσετε µόνον όταν έχετε επανέλθει. Είναι σηµαντικό να δώσετε στον εαυτό σας αρκετό χρόνο για να ανακάµψετε, έτσι ώστε να µη χρειάζεται να σταµατήσετε πάλι πολύ σύντοµα. Ο φυσιοθεραπευτής σας µπορεί επίσης να σας διδάξει τεχνικές αναπνοής για να σας βοηθήσει να ανακτήσετε την κανονική αναπνοή σας, αλλά η καλύτερη συµβουλή είναι να προσπαθήσετε να µην λαχανιάσετε υπερβολικά. Μερικά από αυτά που είπαµε φαίνονται αρκετά πολύπλοκα, αλλά ο φυσιοθεραπευτής σας προφανώς θα σας δώσει τις συµβουλές που είναι ειδικά για σας και θα κάνει τα πράγµατα πολύ απλούστερα. Ένας από τους κύριους λόγους που έχω βρει ότι οι άνθρωποι σε πιο προχωρηµένο στάδιο της ασθένειας αποφεύγουν την άσκηση είναι λόγω του φόβου τους για το λαχάνιασµα ο φόβος ότι δεν θα µπορέσουν πάλι να ανακτήσουν την κανονική αναπνοή τους. Συχνά, µπορεί να νιώθουν ότι δεν µπορούν να συζητήσουν αυτούς τους φόβους, αλλά εάν εσείς µπορείτε να συζητήσετε αυτά τα συναισθήµατα µε το φυσιοθεραπευτή σας και να αρχίσετε ένα κανονικό πρόγραµµα ασκήσεων, θα δείτε ότι το λαχάνιασµά σας θα αρχίσει να βελτιώνεται και σταδιακά θα είστε σε θέση να κάνετε περισσότερα. Όσο λιγότερο λαχανιάζετε, τόσο λιγότερο άγχος θα έχετε και µπορείτε να αρχίσετε να νιώθετε µεγαλύτερη σιγουριά. Ο φυσιοθεραπευτής σας θα σας δώσει ένα πρόγραµµα ασκήσεων το οποίο θα είναι προσαρµοσµένο στη δική σας ικανότητα και στις δικές σας ανάγκες. Εάν είστε σε νοσοκοµείο, πιθανόν ο φυσιοθεραπευτής να επιβλέπει αυτές τις ασκήσεις, πράγµα που συχνά σας βοηθά να ξεκινήσετε και σας δίνει την αυτοπεποίθηση να τις συνεχίσετε στο σπίτι. Επίσης έχω βρει ότι ορισµένοι άνθρωποι που λαχανιάζουν πολύ όταν ασκούνται, µπορεί να είναι αρκετά ευαίσθητοι σχετικά µε το πρόβληµά τους. Αυτός µπορεί να είναι ένας από τους λόγους που αποφεύγουν να βγουν για ψώνια ή για κοινωνικές συναναστροφές όχι απαραίτητα ο φόβος του λαχανιάσµατος. Πάλι ο φυσιοθεραπευτής σας µπορεί να σας δώσει συµβουλές για το πώς να ελέγξετε το λαχάνιασµά σας, έτσι να αισθάνεστε περισσότερη αυτοπεποίθηση σε αυτές τις καταστάσεις. Θα πρέπει να αποφεύγω την άσκηση εάν έχω δυσκολία να κερδίσω βάρος;

7 Η απάντηση σ' αυτό είναι όχι. Προφανώς η υπερβολική άσκηση για να χάσει κανείς βάρος είναι πολύ κακή ιδέα, αλλά εάν ακολουθήσετε ένα λογικό πρόγραµµα, αυτό στην πράξη µπορεί να σας βοηθήσει να κερδίσετε βάρος. Η άσκηση µπορεί να σας δώσει µια αίσθηση ευεξίας και να σας βοηθήσει να αυξήσετε την όρεξή σας για φαγητό. Ο παράγοντας-κλειδί στην περίπτωση αυτή είναι να πάρετε σωστές συµβουλές, που µπορεί να περιλαµβάνουν την πιθανότητα λήψης συµπληρωµάτων διατροφής. Τι έχετε να πείτε σχετικά µε την αναπλήρωση του αλατιού, ηλεκτρολυτών και υγρών τις πολύ ζεστές ηµέρες του καλοκαιριού; Τα άτοµα µε ΚΙ χάνουν υπερβολικά µεγάλες ποσότητες αλατιού και ηλεκτρολυτών µε τον ιδρώτα τους. Εποµένως, όταν ασκείστε στη ζέστη του καλοκαιριού, θα πρέπει να τα αναπληρώσετε αυτά ενώ συγχρόνως πίνετε περισσότερο νερό. Η αναπλήρωση µπορεί να γίνει µε διάφορες µορφές, για παράδειγµα ταµπλέτες αλατιού και µερικά ποτά για αθλητές. Ρωτήστε το διατροφολόγο σας και το φυσιοθεραπευτή σας σχετικά µε την καλύτερη µέθοδο για να αποφύγετε την αφυδάτωση και την εξάντληση λόγω ζέστης. Ορισµένες φορές, το αποτέλεσµα της αφυδάτωσης και της µείωσης αλατιού και ηλεκτρολυτών µπορεί να είναι υπερβολική υπνηλία και κόπωση. Περίληψη Γνωρίζουµε ότι ο καθιστικός τρόπος ζωής έχει σηµαντικά αρνητική επίπτωση στα θέµατα ποιότητας ζωής και υγείας για το γενικό πληθυσµό, αλλά µπορεί επίσης να έχει σηµαντικές επιπτώσεις στην πορεία της ασθένειας της ΚΙ καθώς µεγαλώνετε σε ηλικία. Καθώς τώρα η πλειονότητα των ΑΜΚΙ συνεχίζουν να ζουν µια παραγωγική ζωή, για µεγάλο µέρος της ενήλικης ζωής τους, ο σχεδιασµός για περαιτέρω µόρφωση και καριέρες µετά το τέλος του σχολείου, είναι κάτι που τώρα είναι πολύ σηµαντικό. Αυτό ισχύει για λόγους αυτοεκτίµησης, αλλά επίσης επειδή είναι το πρώτο βήµα στο να ζήσει κανείς µια ενεργή ζωή. Θα βρείτε ότι σε αυξανόµενο βαθµό, δίνεται όλο και πιο πολύ έµφαση στην άσκηση και στη φυσική δραστηριότητα. Ο φυσιοθεραπευτής σας θα χαρεί να σας δώσει τις απαραίτητες συµβουλές σχετικά µε αυτό και να παρακολουθεί την πρόοδό σας, τόσο στο νοσοκοµείο, όσο και στην κοινωνία. Χωρίς αµφιβολία, θα χρειαστεί ορισµένος χρόνος για να γίνουν

8 διαθέσιµα µέσα για να εκπληρωθούν αυτές οι φιλοδοξίες. Ας ελπίσουµε ότι οι πληροφορίες που έχω δώσει εδώ θα σας δώσουν µια ιδέα σχετικά µε το πώς σκέφτονται οι φυσιοθεραπευτές όταν συνταγογραφούν ασκήσεις για ΑΜΚΙ και σχετικά µε το τι µπορείτε να κάνετε για τον εαυτό σας. Έτσι θα δοθεί κάποια καθοδήγηση, ειδικά σε αυτούς από σας που µπορεί να µην έχετε εύκολη πρόσβαση σε κάποιον φυσιοθεραπευτή. Επίσης µην ξεχνάτε ότι ενδεχοµένως να υπάρχουν και άλλοι παράγοντες εκτός της ΚΙ που επηρεάζουν αρνητικά τη δυνατότητά σας να ασκείστε τακτικά, για τους οποίους να χρειάζονται εξειδικευµένες συµβουλές. Για παράδειγµα, εάν είστε επίσης ασθµατικός θα χρειαστείτε συµβουλές για το πως να έχετε αυτήν την κατάσταση υπό έλεγχο κατά τη διάρκεια της άσκησης. Όπου είναι δυνατόν, να ζητάτε συµβουλές από το γιατρό σας, τη νοσοκόµα ή το φυσιοθεραπευτή σας,όταν σκέφτεστε να ασκηθείτε. Κανείς δεν λέει ότι να αρχίσετε τακτική άσκηση είναι ιδιαίτερα εύκολο, ειδικά όταν υποφέρετε από µια χρόνια κατάσταση όπως η ΚΙ, αλλά οι δυνητικές ωφέλειες κάνουν σηµαντικό να σκεφτείτε αυτήν την προοπτική. Εµείς σαν φυσιοθεραπευτές, είµαστε εδώ για να σας βοηθήσοµε και να σας παρέχοµε συµβουλές (φυσικά και για να παρέχουµε αγωγή όταν χρειάζεται). Είναι δική σας ατοµική απόφαση τι να κάνετε µε αυτές τις συµβουλές, αλλά ο φυσιοθεραπευτής σας θα σας στηρίξει µε οποιοδήποτε τρόπο µπορεί, για να σας βοηθήσει να ζήσετε µια όσο το δυνατόν πιο φυσιολογική και πιο δραστήρια ζωή. Η κανονική άσκηση είναι κρίσιµης σηµασίας για να το επιτύχετε αυτό. Ο Peter Anderson αποφοίτησε από το Queens College στη Γλασκόβη της Σκοτίας και ειδικεύτηκε αρκετά γρήγορα στον τοµέα της Αναπνευστικής Φροντίδας. Ανέπτυξε Προγράµµατα Αποκατάστασης της Πνευµονικής Λειτουργίας στη Γλασκόβη και άρχισε να εργάζεται µε ενήλικες οι οποίοι υπέφεραν από ΚΙ. Για αρκετά χρόνια ήταν ο Προϊστάµενος Φυσιοθεραπευτής στη Μονάδα ΚΙ Ενηλίκων της υτικής Σκοτίας. Μετά από µερικά χρόνια εργασίας µακριά από την ΚΙ, τώρα είναι κλινικά εξειδικευµένος φυσιοθεραπευτής στη Παιδιατρική µονάδα ΚΙ στο Yorkhill της Γλασκόβης.

9 Article translated by: Theodoros Linardos Contact: Website/profile: