ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Transcript

1 ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Η ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ

2 Πρόγραμμα πολιτιστικής θεματολογίας που πραγματοποιήθηκε από ομάδα μαθητών του 1 ου Γυμνασίου Κιλκίς με υπεύθυνο καθηγητή το Νικολάου Χρυσοβαλάντη ΠΕ Ομάδα συμμετεχόντων μαθητών: Ζαφειρόπουλος Δημήτρης Θεοδωρίδης Λάζαρος Ιωαννίδης Αναστάσιος Καρολίδου Άννα Κεσίδης Ευριπίδης Κετικίδης Δημήτριος Λαπουρίδης Κωνσταντίνος Μουλιώτα Χριστίνα Παπαγεωργίου Γιάννης Παυλίδης Αλέξης Πετρίδου Κλειώ Πιστοφίδης Ιάκωβος Σαλαμανδράκη Μαρία Ταγκαλίδου Δήμητρα Τριανταφυλλίδου Εύα Τσιγάρου Ασημίνα Τσιλιγγιρίδου Αγγελική Φουντουκίδης Συμεών Πηγή: Κιλκίς, 2011

3 Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου γεννήθηκε στην Αγριά Βόλου, μία παραθαλάσσια πόλη της Ελλάδας. Το έμφυτο μουσικό ταλέντο του αναγνωρίστηκε στην τρυφερή ηλικία των τεσσάρων ετών. Δύο χρόνια αργότερα, σε ηλικία μόλις έξι ετών, έδωσε την πρώτη του δημόσια παράσταση, παίζοντας τις δικές του συνθέσεις στο πιάνο. Αυτό ήταν εξαιρετικό για ένα μικρό παιδί χωρίς καμία επίσημη μουσική εκπαίδευση. Στην αρχή, ο Βαγγέλης δεν ήταν ευχαριστημένος με το να παίζει μόνο μελωδίες αλλά θέλησε να δημιουργήσει το δικό του μουσικό ύφος. Εργάσθηκε εξαντλητικά για την ανακάλυψη νέων ήχων και την κατανόηση των ήχων και θορύβων της φύσης γύρω του. Το ταλέντο του δεν πέρασε απαρατήρητο από το σχολείο ή από την οικογένειά του. Τον ενθάρρυναν στο να καλλιεργήσει το φυσικό του χάρισμα, και να παρακολουθήσει μια μουσική ακαδημία για επίσημη μουσική παιδεία. Ωστόσο, ο νεαρός Βαγγέλης δεν ενδιαφερόταν να γίνει μεγάλος πιανίστας η μαέστρος ορχήστρας. Δεν ήταν η πρόθεσή του να κάνει τη μουσική επάγγελμα. Αυτός προτιμούσε να πειραματίζεται με νέους ήχους. Καθώς ο χρόνος περνούσε, ο Βαγγέλης εξέλιξε σταθερά το δικό του μοναδικό στυλ. Ως έφηβος, είχε μια έφεση στις μουσικές γνώσεις. Ήθελε να εξαντλήσει όλα τα όρια, ανάμεσα στα οποία και τα ίδια τα όρια της χώρας του, της Ελλάδας. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, μετακόμισε στο Παρίσι και κατάφερε να δημιουργήσει ένα ισχυρό ελληνικό προοδευτικό ροκ συγκρότημα, τους Aphrodite s Child. Έγιναν πάρα πολύ επιτυχημένοι στην Ευρώπη. Το τελευταίο διπλό άλμπουμ «666» θεωρείται ακόμα και σήμερα σημαντικό και συνεχώς εμφανίζεται στη λίστα με τους πιο αγαπημένους προοδευτικούς ροκ δίσκους. Καθώς εργαζόταν με το συγκρότημά του, ο Βαγγέλης έγραφε μουσική για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Το 1970 ξεκίνησε μια δημιουργική συνεργασία με το θρύλο των σειρών ντοκιμαντέρ Frédéric Rossif. Κατά την

4 διάρκεια αυτής της περιόδου έγραψε μουσική για πολλές ταινίες με θέμα την τέχνη και την άγρια ζωή. Το πιο διάσημο ήταν μια σειρά τηλεοπτικών ντοκιμαντέρ άγριας ζωής με τον τίτλο «L'Apocalypse des Animaux». Για το σάουντρακ, o Βαγγέλης συνδύασε ηλεκτρονικούς ήχους και ακουστικά όργανα. Η μουσική για ταινίες ήταν μια εξαιρετική ευκαιρία για το Βαγγέλη να αναπτύξει νέες δημιουργικές ιδέες, ελευθερώνοντας τον από τις συνήθεις εμπορικές πιέσεις. Το έργο αυτό αποδείχθηκε ότι ήταν η τέλεια πλατφόρμα για να επιδείξει το ταλέντο του στη σύνθεση εκφραστικής μουσικής σε συνάρτηση με την ηλεκτρονική ενορχήστρωση που εισήγαγε. Το 1968 οι φοιτητικές εξεγέρσεις στο Παρίσι, προκάλεσαν εντύπωση στο Βαγγέλη, τις οποίες βίωσε ο ίδιος από πρώτο χέρι όταν έφτασε μέσω διαδηλώσεων στο κέντρο της πόλης. Το 1972, δημιούργησε ένα άλμπουμ επηρεασμένο από αυτές τις επαναστατικές εκδηλώσεις. Το άλμπουμ παρουσιάστηκε ως ένα ακουστικό ντοκιμαντέρ. Περιείχε χαρακτηριστικές ηχογραφήσεις από διαδηλώσεις συμπεριλαμβανομένων των ήχων από τις ταραχές και τους πυροβολισμούς. Το άλμπουμ περιείχε επίσης και αντιδράσεις από πρώτο χέρι ανθρώπων που ήταν στους δρόμους. Όλοι αυτοί οι ήχοι ήταν ποιητικά συνυφασμένοι με εκκλησιαστικά μέλη και ονειρική μουσική. Το 1973, εξέδωσε το δεύτερο σόλο άλμπουμ του, που ονομάζεται «Earth». Αυτό το άλμπουμ περιείχε έντονα στοιχεία Βυζαντινής μουσικής δείχνοντας την σύνδεση του Βαγγέλη με τις ρίζες του. Το άλμπουμ προωθήθηκε από μια συναυλία, που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι, στο Θέατρο Ολυμπία, το Φεβρουάριο του Η εκδήλωση προκάλεσε τα εξαιρετικά σχόλια του τύπου ο οποίος εξήρε τις ικανότητες δεξιοτεχνίας του Βαγγέλη σε μία ποικιλία μουσικών οργάνων.

5 Γύρω από αυτό το χρονικό διάστημα, ο Βαγγέλης έλαβε νεοαποκτηθείσα αναγνώριση στη μουσική σκηνή. Έτσι, το 1975, αποφάσισε να μετακομίσει στο Λονδίνο. Ήταν εκεί που ίδρυσε τα Nemo Studios, ένα μεγάλο εργαστήριο και εγκαταστάσεις ηχογραφήσεων. Το εργαστήριο εκπλήρωσε μια μακροχρόνια φιλοδοξία, παρείχε στο Βαγγέλη ένα περιβάλλον όπου θα μπορούσε να αναπτύξει και να πειραματιστεί με τις μουσικές ιδέες του. Επιτέλους κατάφερε να συνθέτει μουσική χωρίς περιορισμούς ή όρια. Το πρώτο στούντιο άλμπουμ που θα προκύψει από τα Nemo Studios είχε τίτλο «Heaven and Hell», που κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του Το άλμπουμ το χαρακτήριζε μια χορωδιακή συμφωνία αποτελούμενη εξ ολοκλήρου από συνθεσάιζερ. Περιελάμβανε επίσης κρουστά, και όλα τα όργανα παίχτηκαν από το Βαγγέλη. Συμμετείχε ακόμη η γνωστή Αγγλική Χορωδία Δωματίου. Η μουσική παρουσιάστηκε στο Royal Albert Hall, και έλαβε πολύ καλές κριτικές. Όπως η περισσότερη από τη μουσική του Βαγγέλη, έχει αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου, και εξακολουθούμε να τη θυμόμαστε με ενθουσιασμό σήμερα. Με την κυκλοφορία του «Heaven and Hell» ο Βαγγέλης εξασφάλισε μια θέση στη διεθνή μουσική σκηνή, κερδίζοντας πολλά βραβεία.

6 Το ίδιο έτος, ο Βαγγέλης κυκλοφόρησε επίσης τη μουσική από το «La Fête Sauvage» του Frédéric Rossif, ένα ντοκιμαντέρ άγριας ζωής που έγινε για τον κινηματογράφο, το οποίο περιείχε μία από τις πρώτες γνωστές μορφές της «παγκόσμιας μουσικής», συνδυάζοντας αφρικανικούς ρυθμούς με τη σύγχρονη, δυτική μουσική. Η συνέχεια που δόθηκε στο «Heaven and Hell» ήταν το «Albedo 0.39», το οποίο κυκλοφόρησε το Σεπτέμβριο του Αυτό ήταν ένα θεματικό άλμπουμ που σχετιζόταν με το σύμπαν, την προέλευση, τη γέννηση και το θάνατο των άστρων. Ήταν ένα ταξίδι στην εξερεύνηση του ανθρώπινου είδους στο διάστημα. Το Δεκέμβριο του 1977, κυκλοφόρησε το επακόλουθο άλμπουμ «Spiral». Ήταν εμπνευσμένο από την αρχαία φιλοσοφία του Τάο, εξερευνώντας τη φύση του σύμπαντος που κινείται με τρόπο σπειροειδή. Το άλμπουμ ξεχειλίζει από χιλιάδες θεαματικούς ήχους. Περιείχε το αξέχαστο κομμάτι «To the Unknown Man», για τo οποίo ο Βαγγέλης βραβεύτηκε με το Διεθνές βραβείο MIDEM Instrumental του 1978.

7 Επίσης το 1977, o Βαγγέλης επανακυκλοφόρησε τη μουσική της ταινίας «No Oyes Ladrar Los Perros?». Η ταινία σκηνοθετήθηκε από το βραβευμένο παραγωγό ταινιών François Reichenbach. Βασίστηκε στο μυθιστόρημα του φημισμένου λατινοαμερικάνου συγγραφέα Juan Rulfo. Η ιστορία ήταν για έναν φτωχό αγρότη που μεταφέρει τον πληγωμένο γιο του κατά μήκος του Μεξικό σε μια απελπισμένη αναζήτηση ενός γιατρού. Τον Ιούλιο του 1978, ο Βαγγέλης κυκλοφόρησε το επόμενο άλμπουμ του, που τιτλοφορήθηκε «Beaubourg». Το έγραψε με ανανεωμένη έμπνευση έπειτα από την επίσκεψη του στο κέντρο Pompidou, στο Παρίσι. Το άλμπουμ συντέθηκε και ηχογραφήθηκε πίσω στα στούντιο Nemo, στο Λονδίνο. Το «Beaubourg» προσκαλούσε τον ακροατή να αποκτήσει μια φρέσκια άποψη της μουσικής, αγνοώντας τις προϋπάρχουσες ιδέες της δυτικής μουσικής. Αυτό ήταν ένα πολύ προκλητικό άλμπουμ, το οποίο ηχούσε σαν να είχαν γυρίσει τα μέσα έξω. Αργότερα εκείνο το Έτος, ο Βαγγέλης επέστρεψε στις ρίζες του, μουσικά, όταν συνεργάστηκε με την Ελληνίδα ηθοποιό Ειρήνη Παπά στο άλμπουμ «Ωδές». Το άλμπουμ είναι μια συλλογή παραδοσιακών ελληνικών τραγουδιών. Το κυρίως μέρος του έργου ενέπνευσε νέα ζωή σε αυτά τα προηγουμένως παραμελημένα παραδοσιακά τραγούδια, επανασυνδέοντας τα με το κοινό της

8 σύγχρονης εποχής. Το άλμπουμ έγινε αμέσως επιτυχία στην Ελλάδα, και κυκλοφόρησε παγκοσμίως το επόμενο έτος. Ο Βαγγέλης κυκλοφόρησε επίσης το «Opéra Sauvage» το Αυτό ήταν το πλήρες άλμπουμ που αναπτύχθηκε από τη μουσική του για την τηλεοπτική σειρά ντοκιμαντέρ του Frédéric Rossif. Το άλμπουμ περιείχε επιβλητικές μελωδίες με βαθιές στοχαστικές στιγμές. Φαίνεται ως η πιο ξεκάθαρα συμφωνική μουσική του Βαγγέλη μέχρι σήμερα. Την άνοιξη το 1979, ο Βαγγέλης παρήγαγε ένα νέο στούντιο άλμπουμ με τον τίτλο «China». Συναρπάστηκε από τη χώρα, τους ανθρώπους της και τις αρχαίες μουσικές παραδόσεις τους. Το άλμπουμ επέτρεψε στο Βαγγέλη να ανακαλύψει ένα εντελώς νέο μουσικό τοπίο, προχωρώντας τη συμφωνική fusion ηλεκτρονικών και ακουστικών συνθέσεων μακρύτερα από ποτέ. Το άλμπουμ παρουσιάστηκε ζωντανά σε μια πρώτη συναυλία στις Βρυξέλλες, όπου ο Βαγγέλης συνοδευόταν από μια ορχήστρα 150 μουσικών. Το «Opéra Sauvage» και το «China» ανέδειξαν τα φυσικά χαρίσματα του Βαγγέλη, όχι μόνο ως συνθέτη, αλλά και για την εξαιρετική του ικανότητα να παίζει ακουστικά και παραδοσιακά όργανα. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι έχει ένα ενστικτώδες ταλέντο για την παραγωγή καινοτόμων ήχων. Αυτοί οι

9 συγκινησιακοί ήχοι δημιουργήθηκαν για να συμπληρώσουν την ευαισθησία των μελωδιών του και όχι για να τις επισκιάσουν. Επίσης το 1979, ο Βαγγέλης άρχισε μια απρογραμμάτιστη άλλα ικανοποιητική συνεργασία με τον τραγουδιστή Jon Anderson. Οι δυο μουσικοί δούλεψαν με ξεκάθαρο τρόπο, ολοκληρώνοντας μια συλλογή από αυτοσχεδιαστικά τραγούδια, με πολύ λίγες επανεγγραφές, μέσα σε λίγες μέρες. Τα τραγούδια δημοσιεύτηκαν τον Ιανουάριο 1980, με τον τίτλο «Jon and Vangelis», και το άλμπουμ ονομάστηκε «Short Stories». Ήταν μια δημοφιλής συνεργασία, φέρνοντας και στους δύο καλλιτέχνες επιτυχία στα τσαρτς. Τον Ιούνιο του 1980, κυκλοφόρησε ένα σινγκλ από το Βαγγέλη, με το όνομα «My Love». Το κυρίως τραγούδι ήταν το «Domestic Logic One». Ο δίσκος ήταν ένα προοίμιο του επερχόμενου άλμπουμ «See You Later», το οποίο ήταν προγραμματισμένο να κυκλοφορήσει τον Ιούλιο. Το άλμπουμ είχε μία σατιρική ματιά στο δυσοίωνο μέλλον της σύγχρονης κοινωνίας, με ερωτηματικά για την ίδια την ζωή. Ο Βαγγέλης χρησιμοποίησε για τα φωνητικά προσκεκλημένους ερμηνευτές για να τονίσει την υπόσταση του άλμπουμ. Το Σεπτέμβριο του 1980 ένα αμερικάνικο επιστημονικό ντοκιμαντέρ προξένησε μια παγκόσμια εντύπωση. Ήταν η τηλεοπτική σειρά «Cosmos» του Carl Sagan. Το πρόγραμμα ενίσχυσε το γενικό ενδιαφέρον του κόσμου προς την επιστήμη. Αυτό ήταν κυρίως λόγω της χαλαρής προσέγγισης του Δρ Carl Sagan προκειμένου να εισάγει το κοινό στην επιστήμη. Έκανε το θέμα πολύ πιο προσβάσιμο στους απλούς ανθρώπους. Ένα από τα πιο δημοφιλή στοιχεία της

10 σειράς ήταν το σάουντρακ. Η σειρά χρησιμοποίησε αποσπάσματα από τον υπάρχοντα μουσικό κατάλογο του Βαγγέλη, ο οποίος κάλυπτε τα προηγούμενα 8 χρονιά της καριέρας του. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η μουσική του Βαγγέλη συνείσφερε στην παγκόσμια απήχηση του προγράμματος. Είχε ειπωθεί ότι η μουσική του Βαγγέλη ενέπνευσε μια καινούρια γενιά από σύνθετες κινηματογραφικής μουσικής και η μουσική του κληρονομιά συνείσφερε στην πληρότητα και στην ενότητα της κινηματογραφικής μουσικής σήμερα. Το 1981 συνέθεσε τη μουσική για μία χαμηλού κόστους Βρετανική ταινία με σκηνοθέτη τον Hugh Hudson και παραγωγό τον David Puttnam. Βασιζόταν στην αληθινή ιστορία δύο Βρετανών σπρίντερ οι οποίοι έλαβαν μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Οι νεαροί αθλητές έγιναν οι δύο πιο γρήγοροι αθλητές στον κόσμο. Οι άνδρες οδηγούνταν από πολύ διαφορετικά κίνητρα και προέρχονταν από αντίθετους κοινωνικούς χώρους. Αρχικά η ταινία έλαβε λίγη υποστήριξη από την κινηματογραφική βιομηχανία άλλα όταν κυκλοφόρησε στο ευρύ κοινό, πυρπόλησε τη φαντασία του κοινού με μεγάλο ενθουσιασμό. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι η ανείπωτη επιτυχία της ταινίας ήταν εξαιτίας της εξαιρετικής διάθεσης του σάουντρακ. Η εμπνευσμένη μουσική του Βαγγέλη έκανε τους χαρακτήρες να μεγαλώσουν στα μάτια του κοινού, και να συνδεθούν συναισθηματικά με το κοινό. Η ταινία είναι, φυσικά, το «Chariots of Fire», και σήμερα θεωρείται ως μια διαχρονική ταινία ηρωισμού και ολυμπιακού πνεύματος.

11 Το Μάρτιο του 1981 κυκλοφόρησε το άλμπουμ «Chariots of Fire». Το άλμπουμ περιείχε έναν αριθμό από εμπνευσμένες μουσικές συνθέσεις από την ταινία. Ο Βαγγέλης ανάπτυξε αυτά τα θέματα σε ολοκληρωμένες συνθέσεις. Οι νέοι του αυτοσχεδιασμοί ολοκλήρωσαν την ταινία και πρόσθεσαν στην παγκόσμια επιτυχία της. Τον Ιούλιο του 1981, ο Βαγγέλης και ο Jon Anderson, κυκλοφόρησαν το δεύτερο συνεργατικό άλμπουμ τους με τον τίτλο «The Friends of Mr. Cairo». Ήταν ένας φόρος τιμής στη μαγεία του κινηματογράφου και στη χρυσή εποχή των ταινιών. Το άλμπουμ περιείχε αυτό που θεωρείται σήμερα ως ένα από τα πιο δημοφιλή τραγούδια τους, το «State of Independence». Από την κυκλοφορία του, το τραγούδι έχει εκτελεστεί από πολλούς σεβαστούς καλλιτέχνες. Τον Οκτώβριο του 1981, ο Βαγγέλης έγραψε τη μουσική για το ντοκιμαντέρ του Frédéric Rossif σχετικά με τη ζωή του μεγάλου ζωγράφου Πάμπλο Πικάσο, το οποίο είχε τον τίτλο «Ο ζωγράφος Πάμπλο Πικάσο». Η ταινία είναι ένα κολάζ από διάφορες οδυνηρές στιγμές στη ζωή του παγκοσμίου φήμης ζωγράφου. Ο Rossif είχε αρχίσει να εργάζεται για αυτό το σχέδιο 30 χρόνια νωρίτερα, όταν ήταν φίλος του διάσημου ζωγράφου. Αυτό ήταν το τρίτο έργο του Βαγγέλη για τον Rossif εμπνευσμένο από μεγάλους ζωγράφους. Τα

12 προηγούμενα περιείχαν συνθέσεις για τους καλλιτέχνες Georges Mathieu και Georges Braque. Το Νοέμβριο του 1981, ο Jon και ο Βαγγέλης κυκλοφόρησαν ένα σινγκλ που έγινε αμέσως επιτυχία με τίτλο «I ll Find My Way Home». Ηχογραφήθηκε σε ένα απόγευμα και κυκλοφόρησε άμεσα. Το σινγκλ ανέβηκε με επιτυχία στα τσαρτς του Ηνωμένου Βασιλείου και έγινε μία από τις τοπ 10 επιτυχίες. Το άλμπουμ «The Friends of Mr. Cairo» επανακυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 1982 συμπεριλαμβάνοντας το εκπληκτικό «I ll Find My Way Home», το οποίο τελικά έγινε μια αξέχαστη επιτυχία στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ο τραγουδιστής Jon Anderson και ο Βαγγέλης κατά της διάρκεια μιας σπάνιας τηλεοπτικής μετάδοσης που συνέπεσε με την κυκλοφορία του κορυφαίου στα τσαρτς σινγκλ τους «I'll Find My Way Home». Το Φεβρουάριο του 1982, ο Βαγγέλης έγραψε τη μουσική για την αναγνωρισμένη ταινία του Έλληνα σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά «Missing», με πρωταγωνιστή τον Jack Lemmon και την Sissy Spacek. Η ταινία ήταν μια πραγματική πολιτική ιστορία, η οποία κέρδισε πολλά διεθνή βραβεία κινηματογράφου. Το σάουντρακ υπογράμμισε την αγωνία της απώλειας ενός αγαπημένου προσώπου μέσα σε έντονη πολιτική αναταραχή. Έδειξε ακόμα μία άλλη πλευρά του Βαγγέλη, επιδεικνύοντας την δεξιοτεχνία του στη σύλληψη του καθαρού ανθρώπινου συναισθήματος. Η πτυχή αυτή φάνηκε ξεκάθαρα στην οδυνηρή μελωδία του θέματος της ταινίας.

13 Μέχρι το 1982, η ταινία «Chariots of Fire» είχε εδραιωθεί ως μια ταινία μεγάλης επιρροής, και αιχμαλώτιζε το κοινό σε όλο τον κόσμο. Το βράδυ της 29ης Μαρτίου, τα βραβεία Όσκαρ διεξάγονταν στο Λος Άντζελες. Η ταινία έλαβε τέσσερα βραβεία, συμπεριλαμβάνοντας ένα Όσκαρ για την εξαιρετική μουσική του Βαγγέλη. Το βραβείο ήταν μια σημαντική αναγνώριση της μουσικής ιδιοφυΐας του Βαγγέλη. Ήταν ο πρώτος καλλιτέχνης που δημιούργησε μια πλήρη ορχηστρική σύνθεση για μια μεγάλου μήκους ταινία με τη χρήση ηλεκτρονικών οργάνων. Μετά την τελετή των Όσκαρ, το σινγκλ «Chariots of Fire» ανέβηκε αργά στα τσαρτς της ποπ μουσικής των ΗΠΑ. Τελικά, τόσο το άλμπουμ όσο και το σινγκλ έφτασαν στην πρώτη θέση. Το «Blade Runner» είναι ένα τέλειο παράδειγμα του πως το να ταιριάξει κανείς την κατάλληλη μουσική με μία ταινία, μπορεί να συμβάλει στη διαχρονικότητα και των δύο. Το 1982, συνέθεσε τη μουσική για την ταινία επιστημονικής φαντασίας του Ridley Scott «Blade Runner», που έκανε πρεμιέρα στα τέλη του καλοκαιριού του ίδιου έτους. Η ταινία ήταν μια ελεύθερη προσαρμογή του μυθιστορήματος «Do Androids Dream of Electric Sheep», του διεθνούς φήμης αμερικανού συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Philip K Dick. Η μουσική του Βαγγέλη συμπλήρωσε αρμονικά τα δυναμικά γραφικά και τη συναρπαστική αφήγηση. Το σάουντρακ επέκτεινε τις ακουστικές αισθήσεις, φέρνοντας τον θεατή πιο κοντά στο όραμα του Ridley Scott. Αν και αυτή η ταινία δεν πήγε καλά στο box office

14 στην αρχή, έχει γίνει πλέον διαχρονική. Έκτοτε έχει γίνει σεβαστή από τους κριτικούς κινηματογράφου, και τους θαυμαστές επιστημονικής φαντασίας σε όλο τον κόσμο. Το τρίτο άλμπουμ με τραγούδια των Jon και Βαγγέλη, «Private Collection», κυκλοφόρησε το Μάιο του Ήταν η πιο υψηλή και στοχαστική συνεργασία τους έως τότε. Το άλμπουμ υποστηρίχθηκε από το σινγκλ «And When the Night Comes», ακολουθούμενο από το «He Is Sailing» λίγους μήνες αργότερα. Το τελευταίο υποστηρίχθηκε με το σπάνιο κομμάτι «Song Is». Επίσης εκείνο το έτος, ο Βαγγέλης έγραψε το σάουντρακ για την Ιαπωνική ταινία «South Pole Story», σε σκηνοθεσία Koreyoshi Kurahara. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στους Ιαπωνικούς κινηματογράφους τον Ιούλιο του Ήταν μια αληθινή ιστορία μιας επιστημονικής αποστολής στην Ανταρκτική το Λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών, η ομάδα αναπόφευκτα έπρεπε να επιστρέψει στην πατρίδα, αφήνοντας πίσω τα σκυλιά των ελκήθρων να επιβιώσουν μόνα τους στο Νότιο Πόλο. Πολλά έχουν γραφτεί για τη μοναδική σχέση του καλύτερου φίλου του ανθρώπου. Στο «South Pole story» περιγράφεται λεπτομερώς τι συμβαίνει σε μια αγέλη σκύλων, όταν αναπόφευκτα αφήνονται πίσω στην άκρη της Ανταρκτικής, σε έναν κόσμο από πάγο και χιόνι. Η μουσική του

15 Βαγγέλη ενώθηκε με την αγέλη των σκύλων κατά τη διάρκεια του μονοετούς ταξιδιού τους στην προσπάθειά τους να βρουν τους κυρίους τους. Το μουσικό θέμα από το «South Pole Story», μετέφερε μια ιστορία αγωνίας και αποφασιστικότητας, καθώς αγωνίστηκαν ενάντια σε ακραίες καιρικές συνθήκες κατά μήκος του παγωμένου τοπίου. Η μουσική του Βαγγέλη συμπλήρωσε τις έξυπνες σκηνοθετικές οδηγίες που επικεντρώνονταν γύρω από τα σκυλιά καθώς έτρεχαν κατά μήκος των παγωμένων εκτάσεων για να βρουν τους κυρίους τους. Η ταινία έλαβε μια τεράστια υποδοχή στην πρεμιέρα της στην Ιαπωνία, και ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στα παιδιά. Σήμερα, το «South Pole Story» εξακολουθεί να παραμένει μία από τις ταινίες με τις υψηλότερες συνολικές εισπράξεις στην κινηματογραφική ιστορία της Ιαπωνίας. Ο Βαγγέλης δεν ήταν ποτέ προτιθέμενος να γράφει μουσική μόνο για ταινίες. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, άρχισε να συνθέτει μουσική για μπαλέτο καθώς και σκηνική μουσική. Έχει συνθέσει τη μουσική για το μπαλέτο «R B Sque» που εκτελέστηκε για την ενίσχυσης της Διεθνούς Αμνηστίας. Χορογραφήθηκε από τον Wayne Eagling για τη Βασιλική Σχολή Μπαλέτου, και παρουσιάστηκε στο Βασιλικό Θέατρο «Drury Lane».Ο Βαγγέλης έγραψε επίσης μουσική για την τραγωδία «Ηλέκτρα» σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη, όπου πρωταγωνιστούσε η Ελληνίδα ηθοποιός Ειρήνη Παπά. Το έργο παρουσιάστηκε στο αρχαίο ανοιχτό θέατρο της Επιδαύρου, στην Ελλάδα. Ο Βαγγέλης στο θρυλικό ηχητικό εργαστήριό του στα Nemo Studios. Το στούντιο παρείχε ένα καταφύγιο για να μπορεί να γράφει εμπνευσμένη μουσική. Αν μια ιδέα αναπηδούσε στο μυαλό του το στούντιο ήταν πάντα έτοιμο γι' αυτόν, και θα μπορούσε να ξεκινήσει την εγγραφή των δημιουργικών ιδεών αμέσως.

16 Τον Ιούνιο του 1984, ο Βαγγέλης συνέθεσε τη μουσική για την κινηματογραφική μεταφορά του «Mutiny on the Bounty», σε σκηνοθεσία του Roger Donaldson, με πρωταγωνιστές τους ηθοποιούς Άντονι Χόπκινς και Μελ Γκίμπσον. Αυτή ήταν μια ιστορικά ακριβής ταινία σχετικά με την ανταρσία στο κακόφημο πλοίο «HMS Bounty». Η ιστορία ειπώθηκε μέσω μίας σειράς αναδρομών στο παρελθόν, καθώς ο καπετάνιος Bligh θυμόταν τη δοκιμασία του στο στρατοδικείο. Η μουσική δείχνει την συνεχώς αυξανόμενη εμπιστοσύνη του Βαγγέλη στο να γράψει ένα σύγχρονο σάουντρακ για μια ταινία εποχής. Η μουσική περιλάμβανε έντονες συμφωνικές ενορχηστρώσεις, αντανακλώντας στενά το ταραχώδες ταξίδι του πλοίου και την αυξανόμενη ένταση των σχέσεων μεταξύ του πληρώματος και των αξιωματικών του πλοίου. Η επιτυχία της μουσικής του Βαγγέλη στην κινηματογραφική βιομηχανία δεν τον αποθάρρυνε από το να συνεχίσει τις προσωπικές ανακαλύψεις του στην εξερεύνηση της μουσικής. Επόμενο εγχείρημα του ήταν για τον κύκλο της ζωής και της Μητέρας Φύσης. Αυτό ήταν το πρώτο σόλο άλμπουμ του σε τρία χρόνια, με τίτλο «Soil Festivities», το οποίο κυκλοφόρησε το Σεπτέμβριο του Η μουσική εκφράζει την αλληλεπίδραση ανάμεσα στη φύση και τα μικροσκοπικά ζωντανά πλάσματά της. Η μουσική που δημιούργησε ο Βαγγέλης συνέλαβε απόλυτα τις ξαφνικές και δραματικές αλλαγές της φύσης. Το άλμπουμ έλαβε επαίνους ανάμεσα στους φίλους της μουσικής, οι οποίοι το θεώρησαν αριστούργημα, αν και είναι αναμφισβήτητα ένα από τα λιγότερο προσβάσιμα έργα του ρεπερτορίου του Βαγγέλη.

17 Ο Βαγγέλης συνέχισε τη συνεργασία του με τον σκηνοθέτη Frédéric Rossif, και το Δεκέμβριο του 1984, έγραψε τη μουσική για την ταινία άγριας ζωής «Sauvage et Beau». Η μουσική αποπνέει μια παιχνιδιάρικη διάθεση, προσδίδοντας μια ορισμένη γοητεία στα ζώα του Rossif, τα οποία κινηματογραφήθηκαν στο φυσικό τους περιβάλλον. Η ταινία κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες σε όλη την Ευρώπη. Το Φεβρουάριο του 1985, η συνέχεια του «Soil Festivities» ήταν ένα άλμπουμ που ονομάζεται «Invisible Connections». Ενώ το «Soil Festivities» επικεντρώθηκε στη φύση σε ένα μικροσκοπικό επίπεδο, το «Invisible Connections» προτείνει μία βαθύτερη έρευνα, στην εξερεύνηση του κόσμου των στοιχειωδών σωματιδίων. Επέστησε την προσοχή σε έναν κόσμο αόρατο στο γυμνό μάτι, ένα κόσμο στερημένο των ανθρωπίνων συναισθημάτων, όπου το πέρασμα του χρόνου είναι δυσδιάκριτο. Ένα μήνα αργότερα, ο Βαγγέλης κυκλοφόρησε το άλμπουμ με τίτλο «Mask», όπου η μουσική εξερεύνηση του ανέβηκε από τα στοιχειώδη σε έναν κόσμο πιο οικείο για την ανθρωπότητα. Το άλμπουμ εμβάθυνε στο θέμα της μάσκας, ενός απαρχαιωμένου χειροποίητου αντικειμένου που χρησιμοποιήθηκε στην αρχαιότητα για την απόκρυψη ή τη διασκέδαση. Αυτό το εσωτερικό

18 άλμπουμ εξακολουθεί να έχει σημασία στη σημερινή κοινωνία, όσον αφορά τα ανθρώπινα συναισθήματα και τη μάσκα πίσω από την οποία όλοι κρυβόμαστε. Η μουσική, στην οποία συμμετέχει η Αγγλική Χορωδία Δωματίου, πλημμυρίζει από ένδοξες στοχαστικές στιγμές ενισχυμένη με θαυμάσιες φωνητικές ενορχηστρώσεις. Ο Βαγγέλης στο θέατρο Covent Garden για το «Frankenstein The Modern Prometheus» Τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου, έγραψε τη μουσική για το δεύτερο του μπαλέτο, «Modern Prometheus». Το μπαλέτο έκανε πρεμιέρα στη Βασιλική Όπερα του Λονδίνου και η παράσταση δόθηκε από το Βασιλικό Μπαλέτο. Η χορογραφία έγινε από το διευθυντή της εταιρείας, Wayne Eagling. Τα μαγευτικά κουστούμια σχεδιάστηκαν από το φημισμένο σχεδιαστή ρούχων David Emanuel. Το μπαλέτο ήταν μεγάλη επιτυχία χωρίς συγκεκριμένο κοινό. Ο κόσμος απόλαυσε την εξαιρετική μουσική, τα πολύχρωμα κουστούμια και τη δραματική διάθεση των χορευτών. Αυτό ήταν μια απελευθερωτική εμπειρία για τον Έλληνα συνθέτη, που τον οδήγησε σε νέα συμφωνικά επίπεδα της μουσικής έκφρασης. Το 1986, ο Βαγγέλης πρόσθεσε τις τελευταίες πινελιές στη δεύτερη προσπάθεια συνεργασίας του με την Ελληνίδα ηθοποιό Ειρήνη Παπά. Η συλλογή από Ελληνικά τραγούδια έκανε πρεμιέρα και παρουσιάστηκε από την ηθοποιό στη Βενετία το προηγούμενο έτος και η συλλογή του άλμπουμ κυκλοφόρησε στην Ελλάδα υπό τον τίτλο «Ραψωδίες».

19 Στις 25 Μαΐου του 1986, έλαβε χώρα ο μαραθώνιος αγώνας δρόμου της Sport Aid. Αυτό ήταν ένα φιλανθρωπικό γεγονός που οργανώθηκε από τον Bob Geldof, με στόχο τη θεραπεία του λιμού στην Αφρική. Το γεγονός έλαβε χώρα ταυτόχρονα σε όλο τον κόσμο. Ο μαραθώνιος συμπεριελάμβανε συμμετέχοντες από όλες τις κοινωνικές ομάδες που όλοι έκαναν το ίδιο πράγμα την ίδια στιγμή. Ήταν ένα γεγονός που συγκέντρωσε το ενδιαφέρον ενάντια στην άσχημη κατάσταση στην Αφρική. Εικόνες από video προβάλλονταν στην τηλεόραση ζωντανά σε όλες τις γωνιές του κόσμου. Η μουσική της αναμετάδοσης ήταν ειδικά δημιουργημένη από το Βαγγέλη. Το μουσικό θέμα της Sport Aid συντέλεσε στην αίσθηση του ενθουσιασμού και του πάθους του γεγονότος, ενθαρρύνοντας όποιον ήθελε να αναμειχθεί. Υπολογίστηκε ότι 20 εκατομμύρια άνθρωποι συμμετείχαν στην Sport Aid, κάνοντας την το μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός στην ιστορία. Τον ίδιο χρόνο, το ντοκιμαντέρ «Cosmos» του αστρονόμου Δρ Carl Sagan δουλευόταν ξανά, επειδή επρόκειτο να προβληθεί ξανά στην τηλεόραση. Η πρώτη μετάδοση του «Cosmos», το 1980, είχε επιλεγμένη μουσική από τον υπάρχων κατάλογο του Βαγγέλη. Αυτή τη φορά, ο Βαγγέλης συμμετείχε δραστικά, εκτελώντας τις αυθεντικές συνθέσεις του υπό νέο φως, δημιουργώντας μια δυνατή ατμόσφαιρα. Επίσης αναμείχθηκε σε ένα νέο μουσικό θέμα για το άνοιγμα του «Cosmos», που μετέφερε τέλεια το ανθρώπινο μήνυμα του ντοκιμαντέρ. Αυτή τη χρονική περίοδο, ο Βαγγέλης ηχογράφησε μια νέα ενορχήστρωση του «Hymn», μια σύνθεση παρμένη από το άλμπουμ του «Opera Sauvage» του Αρχικά επρόκειτο για παραγγελία από τo οινοποιείο E. & J.

20 Gallo προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για διαφήμιση στην Αμερικανική τηλεόραση. Όταν η μουσική από την διαφήμιση προβλήθηκε συγκέντρωσε το δημόσιο ενδιαφέρον. Πολλοί τηλεοπτικοί σταθμοί και εφημερίδες ήταν πλημμυρισμένοι από τηλεφωνήματα και γράμματα που ζητούσαν την ταυτότητα της μουσικής και του συνθέτη της. Σε απάντηση της επιμονής του κόσμου, η Αμερικανική δισκογραφική εταιρία του Βαγγέλη ανέστησε το άλμπουμ των επτά χρόνων. Τους πρώτους έξι μήνες μετά την προβολή της διαφήμισης, η «Opera Sauvage» πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα, και καταλογογραφήθηκε ανάμεσα στα 100 κορυφαία άλμπουμ σε πωλήσεις του Το καλοκαίρι του 1986 ο Βαγγέλης ταξίδεψε στο Λος Άντζελες. Κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού έγραψε μουσική με ένα φορητό πληκτρολόγιο το οποίο στήθηκε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του. Ήταν εκείνη την περίοδο όπου έγραψε την τρίτη του σύνθεση για τα Βασιλικά Μπαλέτα, με τίτλο «Η Πεντάμορφη και το Τέρας» το οποίο έκανε πρεμιέρα το Δεκέμβριο. Το μπαλέτο χαρακτηριζόταν από τα πλουσιοπάροχα σκηνικά από τον Jan Michel Pienkowski. Ο Βαγγέλης επίσης εμφανίστηκε μόνος σε μία σπάνια συναυλία στο Royal Hall του UCLA αυτοσχεδιάζοντας πολλές από τις γνωστές του συνθέσεις, χωρίς βοήθεια από ταινίες ή προσχεδιασμούς. Το 1987 ο Βαγγέλης ήταν καλεσμένος από την Ελληνίδα υπουργό πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη για να δώσει δύο συναυλίες. Οι συναυλίες έγιναν στο αρχαίο θέατρο του Ωδείου Ηρώδου του Αττικού, στην Αθήνα, με την υποστήριξη του Acropolis Preservation Fund. Αργότερα τον ίδιο χρόνο ο Βαγγέλης τελείωσε τη μουσική του για το ντοκιμαντέρ του Frédéric Rossif με τίτλο «De Nuremburg à Nuremburg», το οποίο έδωσε με διορατικότητα την αρχή και την πτώση του ναζιστικού καθεστώτος και απεικόνισε με τραγικότητα τον ανθρώπινο πόνο. Η ταινία παρέμεινε αδημοσίευτη για 2 χρόνια, πριν την πρώτη της παγκόσμια προβολή από την γαλλική τηλεόραση το 1989.

21 Δυστυχώς μετά από 13 χρόνια, τα θρυλικά στούντιο Nemo στο Λονδίνο έκλεισαν τις πόρτες τους. Περί τα μέσα της δεκαετίας του 1980 ήταν ικανός να διατηρεί μια μειωμένη εκδοχή του στούντιό του, η οποία δεν ήταν μεγαλύτερη από ένα γραφείο. Αυτή η κατάσταση επέτρεψε στο Βαγγέλη να κινείται, καθιστώντας τον ικανό να ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο, μολαταύτα μπορούσε να γράφει μουσική κάθε μέρα από οποιαδήποτε τοποθεσία. Το πρώτο άλμπουμ που γράφτηκε στην μετά-nemo Studios εποχή ήταν το «Direct» το οποίο τέθηκε σε κυκλοφορία το Σεπτέμβριο του Το άλμπουμ απαρτιζόταν από μια χρωματιστή συλλογή λεπτεπίλεπτης συμφωνικής μουσικής. Η μουσική στο «Direct» έρρεε δυναμικά και προκαλούσε μια αίσθηση αισιοδοξίας για την ζωή. Αυτή η κυκλοφορία ήταν ένα νέο ξεκίνημα για το Βαγγέλη, μεταφέροντας τις πειραματικές ηχητικές του περιπλανήσεις στη νέα δεκαετία. Τον Ιούλιο του 1989,η σύνθεση του άλμπουμ «Themes» πραγματοποιήθηκε. Αυτή ήταν μια ανατρεπτική ματιά στην εικοσαετή πορεία του Βαγγέλη στην κινηματογραφική μουσική. Περιλάμβανε προηγούμενες αδημοσίευτες ηχογραφήσεις από το Blade Runner, The Bounty, και το Missing. Το άλμπουμ επανασύστησε τη μουσική του Βαγγέλη σε ένα νέο κοινό και έλαβε πολύ καλές κριτικές. Τα μουσικά μέσα, στη συγκεκριμένη περίπτωση, γιόρτασαν την ευγλωττία και τη μακροζωία της μουσικής του Βαγγέλη, η οποία εκτείνονταν σε μια περίοδο 15 χρόνων.

22 Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στην Ρώμη για να γράψει τη μουσική για την ταινία «Francesco»,ο Βαγγέλης έγραψε αυθόρμητα μια σειρά από συνθέσεις στη σουίτα του ξενοδοχείου του. Οι ηχογραφήσεις αντικατοπτρίζουν την εικόνα μιας πόλης που σφύζει από ζωή από την ανατολή έως τη δύση. Το άλμπουμ ενσωμάτωνε μια ποικιλία από δείγματα της καθημερινής ζωής, και αυτός που το άκουγε θα μπορούσε εύκολα να φανταστεί ότι βρίσκεται εκεί, καθώς η μουσική δημιουργεί υπεροχές οπτικές εικόνες της ζωής στην πόλη. Το άλμπουμ κυκλοφόρησε τον επόμενο χρόνο, το 1990, με τον απλό τίτλο «The City». Οι κριτές από το φεστιβάλ των Καννών, από τα αριστερά προς τα δεξιά: ο Γερμανός δημοσιογράφος Hans Dieter, ο Ιταλός κινηματογραφιστής Vittorio Storaro, ο Έλληνας συνθέτης Βαγγέλης, η Γαλλίδα παραγωγός Margaret Menegoz, ο σκηνοθέτης και πρόεδρος της επιτροπής Roman Polanski, η Αμερικανίδα ηθοποιός Whoopie Goldberg, ο Γάλλος σκηνοθέτης Jean-Paul Rappeneau, ο Τυνήσιος δημοσιογράφος-σκηνοθέτης Ferid Boughedir, η Ρωσίδα ηθοποιός Natalya Negoda και ο Βρετανός σκηνοθέτης Alan Parker. Το Μάιο του 1991, ο Βαγγέλης ήταν ένας από τους επίσημους επίτροπους στο φεστιβάλ των Καννών. Λίγους μήνες αργότερα, το Σεπτέμβριο, ο Jon και ο Βαγγέλης κυκλοφόρησαν την τέταρτη συνεργατική τους προσπάθεια, με τίτλο «Page of Life». Αυτή ήταν μια καινούρια συλλογή από τραγούδια η οποία

23 αποκατέστησε το ντουέτο. Το κομμάτι «Wisdom Chain» υποστηρίχθηκε με τη σπάνια σύνθεση «Sing With Your Eyes». Το καλοκαίρι του ίδιου έτους, έδωσε μια συναυλία στο αμφιθέατρο του Ωδείου Ηρώδου του Αττικού. Ως ένα αφιέρωμα στις τέχνες, στην ποίηση και στη λογοτεχνία, η συναυλία είχε καλεσμένους ερμηνευτές τους Alan Bates, Fanny Ardant και την σοπράνο Markella Hatziano. Ήταν επίσης το 1991 όταν συνέθεσε τη μουσική για τα ντοκιμαντέρ του παγκοσμίου φήμης ωκεανογράφου Ζακ-Υβ Κουστώ. Ο Κουστώ είχε επίσης ειδικά ετοιμάσει ένα φιλμ με τη μουσική του Βαγγέλη για τη Διάσκεψη Κορυφής για τη Γη, η οποία θα γινόταν στο Ρίο ντε Τζανέιρο το Εκεί παρευρέθηκαν 172 έθνη και 108 αρχηγοί κρατών. Το φιλμ αφύπνισε τους παρόντες αξιωματούχους για την επίδραση της οικολογικής καταστροφής στον πλανήτη. Το ντοκιμαντέρ επισήμανε τον ανησυχητικό ρυθμό της κλιματικής αλλαγής, και κυρίως, τη θλιβερή φτώχεια που επικρατεί στον κόσμο. Το 1992, ο Βαγγέλης συνέθεσε μουσική για την παράσταση της «Μήδειας» της θεατρικής σκηνοθέτιδας Nuria Espert, στην οποία συμμετείχε και η ηθοποιός Ειρήνη Παπά. Επίσης συνέθεσε τη μουσική για πολλές κινηματογραφικές ταινίες εκείνη τη χρονιά. Αυτές περιλαμβάνουν τη σκοτεινή ερωτική ταινία του Roman Polanski «Τα μαύρα φεγγάρια του έρωτα» (Bitter Moon), με πρωταγωνιστές τους Kristin Scott Thomas και Hugh Grant, και το «La Peste», του σκηνοθέτη Luis Puenzos. Το τελευταίο είναι μια προσαρμογή από ένα βιβλίο του διάσημου μυθιστοριογράφου Αλμπέρ Καμύ, με πρωταγωνιστές τους William Hurt και Robert Duvall. Επίσης το 1992, ακριβώς μια δεκαετία αφότου ο Βαγγέλης έγραψε τη μουσική για την ταινία «Blade Runner», ο σκηνοθέτης Ridley Scott του ζήτησε να γράψει για την επομένη επική ταινία του, «1492: Conquest of Paradise». Η

24 υπόθεση της ταινίας είναι για έναν από τους πιο διάσημους ανθρώπους στην ιστορία το Χριστόφορο Κολόμβο. Η ταινία συνέπεσε με την 500η επέτειο του πρώτου ταξιδιού του Κολόμβου στο Νέο Κόσμο. Ο Βαγγέλης δημιούργησε ατμοσφαιρική μουσική η οποία πρόσθεσε στη συνολική ατμόσφαιρα της ταινίας. Το σάουντρακ απεικόνισε μια αίσθηση αρχοντιάς, τις χαμένες ελπίδες και φιλοδοξίες του πληρώματος και ένα ταξίδι για νέες ανακαλύψεις. Ο Βαγγέλης συνθέτοντας μια πλούσια συμφωνική μουσική κατά τη διάρκεια ενός μεγάλου δημόσιου γεγονότος, χωρίς βοήθεια από κασέτες η προ-προγραμματισμό, και όλη η μουσική δημιουργείται και εκτελείται ζωντανά. Για το Βαγγέλη αυτός είναι ο μόνος τρόπος που θα μπορούσε να διατηρήσει την ειλικρίνεια των μουσικών του εξερευνήσεων, με το να μην ετοιμάζει τίποτα από πριν. Καθ όλη την παραγωγικότατη καριέρα του ως συνθέτης, ο Βαγγέλης έλαβε πολλά τιμητικά βραβεία και τίτλους, αλλά ένα βραβείο του που αξίζει να προβληθεί είναι το «Μετάλλιο του Ιππότη των Τεχνών και των Γραμμάτων». Αυτό δόθηκε στο Βαγγέλη από τη Γαλλική Δημοκρατία, το 1992, για τη σημαντική προσφορά του στην τέχνη. Τον Ιούλιο του 1994, το πολυαναμενόμενο σάουντρακ για την ταινία «Blade Runner» έγινε διαθέσιμο στο ευρύ κοινό για πρώτη φορά. Συνέπεσε με την επανέκδοση της ταινίας. Ο Βαγγέλης περιέλαβε κομμάτια που ήταν αρχικά ηχογραφημένα για την ταινία αλλά είχαν προηγουμένως παραλειφθεί. Αυτό ήταν ένα όμορφα συντεθειμένο άλμπουμ που άρμοσε τη κύρια πλοκή του έργου και έδωσε έμφαση στις βασικές στιγμές αυτής της εικονικής ταινίας.

25 Σε όλη την επιφανή σταδιοδρομία του, o Βαγγέλης απέφευγε ενεργά την προώθηση της μουσικής του. Έδωσε πολύ λίγες συνεντεύξεις και περιόρισε τις προσωπικές εμφανίσεις του στα μέσα. Ο Βαγγέλης πίστευε ότι η μουσική του θα έπρεπε να γίνεται αποδεκτή ανάλογα με την αξία της και δεν επέτρεψε την έκθεση στα Μ.Μ.Ε. Μερικές φορές, εντούτοις, η απρομελέτητη προώθηση προέρχεται από τις λιγότερο αναμενόμενες πηγές. Το 1995, ο Βαγγέλης βίωσε μια από τις πιο εξαιρετικές εμπορικές επιτυχίες του, όταν ένας Γερμανός μποξέρ χρησιμοποίησε το «1492: Conquest of Paradise» ως κομμάτι για την είσοδό του στο ρινγκ. Η μουσική διέγειρε το ακροατήριο, και σύντομα η δημοτικότητά της μεγάλωσε, αυξάνοντας τις συνηθισμένες της μεταδόσεις στο ραδιόφωνο. Αυτό οδήγησε στο η μουσική του Βαγγέλη να φθάσει στις μάζες σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το θέμα εκδόθηκε τελικά ως σινγκλ στην Ευρώπη, και έγινε και πάλι επιτυχία. Στη Γερμανία, ήταν το σινγκλ με τη μεγαλύτερη επιτυχία στην ιστορία των τσαρτς. Το ίδιο ίσχυε και για το άλμπουμ, το οποίο απέκτησε τελικά χρυσούς και πλατινένιους δίσκους σε πάνω από 20 χώρες. Το «Conquest of Paradise» έχει έκτοτε καθιερωθεί ως ένα από τα πιο διακεκριμένα σύγχρονα μουσικά κομμάτια, επισκιάζοντας συχνά την άλλη γνωστή μουσική του Βαγγέλη. Στα τέλη του 1995, ο Βαγγέλης εξέδωσε τη ζωηρή σύνθεσή του «Voices», η οποία, για πρώτη φορά, προσέθεσε μια ανθρώπινη φωνή στη μουσική του. Το άλμπουμ περιελάμβανε αισθησιακά τραγούδια γεμάτα από συναρπαστικές νυκτερινές ενορχηστρώσεις, από τα οποία δύο σινγκλ εκδόθηκαν. Αυτά περιέλαβαν το σαγηνευτικό «Voices» και το μυστηριακό «Ask the Mountains». Το τελευταίο περιείχε επίσης ένα σπάνιο τραγούδι αποκαλούμενο «Slow Piece». Μερικούς μήνες αργότερα, το 1996, ο Βαγγέλης κλήθηκε να γράψει για τον Έλληνα σκηνοθέτη Ιωάννη Σμαράγδη για την ταινία του «Kavavis». Αυτό ήταν ένα πορτρέτο της ζωής του σύγχρονου Έλληνα ποιητή Κωνσταντίνου Π.

26 Καβάφη. Η ιστορία απεικονίστηκε υπό μορφή ονείρου που ειπώθηκε από το νεκροκρέβατο του Καβάφη. Χρησιμοποίησε λίγο διάλογο, στηριζόμενο κυρίως σε απαγγελία ποίησης του Καβάφη και στη μουσική του Βαγγέλη για να οδηγήσουν την αφήγησή του. Η ταινία προβλήθηκε σε διάφορα διακεκριμένα φεστιβάλ ταινιών, και ο Βαγγέλης έλαβε δύο βραβεία για τη μουσική. Η συνέχεια του «Voices» ήταν το «Oceanic». Αυτό ήταν εμπνευσμένο από την αγάπη του Βαγγέλη για τους όμορφους ωκεανούς της Γης. Το άλμπουμ, που εκδόθηκε τον Οκτώβριο του 1996, ερευνά το μυστήριο των υποβρύχιων κόσμων και απεικονίζει ένα όνειρο του απόπλου σε απόμακρα λιμάνια. Το «Oceanic» επέδειξε το συμφωνικό έργο του Βαγγέλη στα καλύτερά του. Επέτρεπε στον ακροατή να κάνει ένα προσωπικό ταξίδι ανακαλύψεων στο μαγικό κόσμο της ποίησης, της μουσικής και των γήινων φυσικών θησαυρών. Επίσης το 1996, ο Βαγγέλης εξέδωσε μια αναδρομική συλλογή αποκαλούμενη «Portraits». Αυτή περιλάμβανε δύο προηγούμενα ανέκδοτα κομμάτια, τα οποία χαρακτηρίζονταν από μία θαυμάσια χορωδιακή προσαρμογή του παλαιότερου κλασικού «Hymn». Το άλλο κομμάτι ήταν το αρχικό θέμα από την ταινία του Frederic Rossif «Sauvage et Beau». Το 1997, ο Βαγγέλης δέχτηκε μία ανάθεση από την οργανωτική επιτροπή της Αθήνας. Το σχέδιο ήταν να ανεβάσει, να διευθύνει και να ενορχηστρώσει την εναρκτήρια τελετή για την εγκαινίαση του 6ου Παγκόσμιου Αθλητικού πρωταθλήματος IAAF, το οποίο επρόκειτο να πραγματοποιηθεί τον Αύγουστο.

27 Το Ολυμπιακό στάδιο στην Αθήνα μεταμορφώθηκε σε μια εκπληκτική τελετή φωτισμών, εικόνων, μουσικής και χορού. Παρακολουθήθηκε από θεατές και μεταδόθηκε παγκοσμίως σε εκατομμύρια θεατές. Αυτό ήταν το ντεμπούτο του Βαγγέλη ως σκηνοθέτης. Σύνθεσε επίσης ανυψωτική μουσική που χρησιμοποιήθηκε σε ορισμένα τμήματα της τελετής. Επιπλέον, ο μεγάλος συνθέτης έκανε μια σύντομη προσωπική εμφάνιση για να εκτελέσει το «Chariots of fire» στο πιάνο. Ο ζωγράφος του 16ου αιώνα El Greco αποτέλεσε μια βαθιά επιρροή στον Βαγγέλη. Όταν έμαθε ότι η Εθνική Πινακοθήκη στην Αθήνα ήθελε απελπισμένα να αποκτήσει τον πίνακα του El Greco του Αγίου Πέτρου, ηχογράφησε ένα άλμπουμ ως φόρο τιμής στον καλλιτέχνη. Ονομάστηκε «A Tribute to El Greco». Η κυκλοφορία περιορίστηκε σε αντίτυπα και ήταν μόνο διαθέσιμα από την Εθνική Πινακοθήκη στην Αθήνα. Τα έσοδα από τις πωλήσεις διατέθηκαν για τη χρηματοδότηση και την υποστήριξη του στόχου της Εθνικής Πινακοθήκης. Το 1998, το άλμπουμ κυκλοφόρησε εμπορικά και ονομάστηκε απλά «El Greco». Η μουσική απεικόνιζε μια πιο γαλήνια και ενδοσκοπική πλευρά του Βαγγέλη. Οι στοχαστικές ποιότητες του άλμπουμ χαιρετίστηκαν ολόψυχα και συμμετείχαν ο διάσημος Έλληνας τενόρος Κωνσταντίνος Παλιατσάρας και η Ισπανίδα σοπράνο Montserrat Caballe. Το 1999, ανατέθηκε στο Βαγγέλη να δημιουργήσει τη μουσική που θα συνοδεύσει την παρουσίαση του επίσημου εμβλήματος των Ολυμπιακών

28 Αγώνων του Ένα έτος αργότερα, το 2000, επιλέχτηκε ως καλλιτεχνικός διευθυντής της μεταφοράς της ολυμπιακής σημαίας στο Σύδνεϋ. Το αναδρομικό άλμπουμ «Reprise » κυκλοφόρησε το Νοέμβριο του Περιείχε τα κυριότερα έργα της μεγαλοφυΐας του Βαγγέλη και παρουσίασε μια συνεχή επιλογή συνθέσεων, συμπεριλαμβανομένων δύο προηγουμένως ανέκδοτων κομματιών για ταινίες, του «Psalmus Ode» από το «La Peste» και του θέματος από το «Bitter Μoon». Στις 28 Ιουνίου του 2001, ο κόκκινος πλανήτης, ο Άρης ήταν κοντά στην Γη περισσότερο από κάθε άλλη φορά μέσα στη δεκαετία. Ήταν τότε που ο Βαγγέλης παρουσίασε τη διαστημική χορωδιακή συμφωνία «Μυθωδία» στον ναό του Ολυμπίου Διός, στην Αθήνα. Ήταν η πρώτη συναυλία τέτοιου είδους που έγινε σε έναν ιερό χώρο της αρχαιότητας. Αυτό το γεγονός επικυρώθηκε από συμμετέχοντες από την Αμερικανική διαστημική υπηρεσία της NASA. Ήταν μεγάλη τιμή για το Βαγγέλη, καθώς η NASA επέλεξε την μουσική του για να συνοδέψει την αποστολή τους στον Άρη. Στη συναυλία η μουσική του Βαγγέλη εκτελέστηκε από τις παγκοσμίου φήμης σοπράνο Kathleen Battle και Jessy Norman. Η παράσταση περιλάμβανε τη Μητροπολιτική ορχήστρα του Λονδίνου, την Εθνική Χορωδία Αθήνας και το

29 Βαγγέλη στα πλήκτρα - υπήρχαν 230 μουσικοί συνολικά. Τα οπτικά εφέ έκαναν ένα φαντασμαγορικό σόου με θέματα βασισμένα στην Ελληνική μυθολογία, τα οποία παρουσιάστηκαν σε μία γιγάντια οθόνη. Ήταν μία καταπληκτική μουσική και οπτική παρουσίαση η οποία προκάλεσε το αίσθημα του να βρίσκεσαι στο διάστημα. Μετά τη συναυλία ο Βαγγέλης έλαβε τον τιμητικό τίτλο του «Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής» από τη Γαλλική δημοκρατία, για την εξαιρετική κοινωνική του προσφορά. Η συναυλία ηχογραφήθηκε και στη συνέχεια κυκλοφόρησε σε βίντεο. Το άλμπουμ «Μυθωδία: Μουσική για την αποστολή της NASA:2001 Οδύσσεια του Άρη», κυκλοφόρησε επίσης. Ακόμα το 2001 ο Βαγγέλης επέστρεψε στο γράψιμο θεατρικής μουσικής, συνθέτοντας μουσική για την παραγωγή της Ελληνίδας ηθοποιού Ειρήνης Παπά για μία κλασική Ελληνική τριλογία. Επιπλέον έγραψε τη μουσική για την εκδοχή της «Καταιγίδας» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ από τον Ούγγρο σκηνοθέτη Gyorgy Schwajdas η οποία παρουσιάστηκε στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας. Το 2002, ο Βαγγέλης σύνθεσε τον επίσημο ύμνο για το Παγκόσμιο κύπελλο της FIFA το οποίο συνδιοργανώθηκε από την Ιαπωνία και την Κορέα. Ο ύμνος έγινε κατά την τελετή έναρξης στο Busan στην Κορέα. Χαρακτηριζόταν από την παραδοσιακή Κορεάτικη και Ιαπωνική ενορχήστρωσή του. Η επιτροπή της FIFA χαρακτήρισε τον ύμνο ως την καλύτερη αθλητική σύνθεση στην μουσική ιστορία. Ο ύμνος προκάλεσε ένα αίσθημα ενότητας του κόσμου και πυροδότησε ένα μεγάλο πάθος για το παιχνίδι. Αργότερα κυκλοφόρησε ως

30 σινγκλ στην Ιαπωνία, και έγινε το υψηλότερο σε πωλήσεις σινγκλ για ένα διεθνή καλλιτέχνη το Το ενδιαφέρον του Βαγγέλη για τις τέχνες δεν περιοριζόταν στη σύνθεση μουσικής. Από την παιδική ηλικία, είχε επίσης πάθος για τη ζωγραφική και τη γλυπτική. Το 2003, ο Βαγγέλης αποφάσισε να εκθέσει τα έργα του για πρώτη φορά. Συμφώνησε 70 από τους πίνακές του να εκτεθούν στα πλαίσια της «Valencia biennial», στην Ισπανία. Η έκθεση ζωγραφικής του Βαγγέλη που πραγματοποιήθηκε στο El Almudin στην πόλη Βαλένθια της Ισπανίας. Μετά την επιτυχία της έκθεσης «Vangelis Pintura», έργα του εκτέθηκαν σε πολλές καλές και σημαντικές γκαλερί σε όλο τον κόσμο. Αυτό δεν ήταν το μόνο επίτευγμα του Βαγγέλη το 2003, εξέδωσε επίσης ένα βιβλίο που περιείχε μερικά από τα ωραιότερα έργα του, με τίτλο απλά «Vangelis». Την ίδια χρονιά, ο Βαγγέλης έλαβε το «Μετάλλιο Κοινωνικής Προσφοράς» της NASA. Του αποδόθηκε σε αναγνώριση των σημαντικών του συνεισφορών στο όραμα της NASA. Το μετάλλιο αντιπροσώπευε την υψηλότερη τιμή που μπορούσε να αποδώσει η NASA σε μη κυβερνητικά πρόσωπα.

31 Τον Οκτώβριο, ο Βαγγέλης εξέδωσε το «Odyssey The Definitive Collection». Το άλμπουμ ήταν ένας εορτασμός της επιφανούς μουσικής σταδιοδρομίας του, η οποία εκτεινόταν σε μια περίοδο περισσότερων των 30 χρόνων. Περιείχε μια συλλογή των πιο διάσημων κομματιών του Βαγγέλη, μεταφέροντας τον ακροατή σε ένα μαγικό ταξίδι στο χρόνο. Το 2004, ο Βαγγέλης συμφώνησε να αναλάβει τη μουσική σύνθεση για την επική ταινία του Όλιβερ Στόουν «Αλέξανδρος». Ήταν για τη ζωή του νεαρού Μακεδόνα Βασιλιά ο οποίος έχτισε μια μεγαλειώδη αυτοκρατορία τον 3ο αι. π.χ. Η μουσική σήμανε την επιστροφή του Βαγγέλη στη σύνθεση για μια μεγάλων διαστάσεων ταινία, έπειτα από ένα διάλειμμα 12 ετών. Αυτή η μουσική του Βαγγέλη περιείχε, για πρώτη φορά, μια πραγματική συμφωνική ορχήστρα ενσωματωμένη στη παλέτα του Βαγγέλη από ασυνήθιστους ήχους. Κάθε σκηνή είχε τη δική της ξεχωριστά γραμμένη μουσική, συμπληρώνοντας τις δραματικές σκηνές και τις εξωτικές τελετουργίες μακρινών χωρών. Το εκπληκτικό σάουντρακ έλαβε πολύ καλές κριτικές και έδωσε στο Βαγγέλη το Βραβείο κοινού στα World Soundtrack Awards του Το 2006, η ευρωπαϊκή εταιρεία Ariston ανέθεσε μια τηλεοπτική διαφήμιση που ονομαζόταν «Underwater World». Η πρώτη της μετάδοση ήταν στην ευρωπαϊκή τηλεόραση. Η διαφήμιση χρησιμοποίησε έξυπνα ένα κομμάτι της μουσικής του Βαγγέλη που λεγόταν «Ask the Mountains», το οποίο πάρθηκε από το άλμπουμ του «Voices». Η καλλιτεχνική δημιουργία της διαφήμισης ξεκίνησε ατελείωτες ερωτήσεις σε chat rooms και φόρουμ στο Διαδίκτυο, καθώς

32 οι άνθρωποι ενθουσιάστηκαν από τη μυστηριώδη μουσική. Η διαφήμιση στη συνέχεια κέρδισε το βραβείο Χρυσό Λιοντάρι στο Cannes Lions International Advertising Festival που έγινε το καλοκαίρι. Το 2007, o Έλληνας σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής ζήτησε από το Βαγγέλη να γράψει τη μουσική για την ταινία «El Greco». Η ταινία ήταν για τη ζωή του αναγεννησιακού ζωγράφου Ελ Γκρέκο του 16ου αιώνα, ξεκινώντας από όταν έφυγε από την πατρίδα του την Κρήτη για να βρει καλλιτεχνική ελευθερία. Η ταινία εξερευνά το διαφωτιστικό έργο του ζωγράφου, το οποίο τον έφερνε συχνά σε αντιπαραθέσεις, αλλά τελικά τον οδήγησε στη φήμη. Το θέμα των τίτλων τέλους κέρδισε ανανεωμένο σεβασμό στο Βαγγέλη, προσθέτοντας στην ήδη μακρόχρονη αξιοπιστία του ως συνθέτη συγκινησιακής κινηματογραφικής μουσικής. Τον Οκτώβριο, η ταινία κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες σε όλη την Ελλάδα. Πέτυχε αριθμούς ρεκόρ στον ελληνικό κινηματογράφο, και παρέμεινε στην κορυφή του box office, για ένα πλήρες έτος. Το Δεκέμβριο του 2007, η από καιρού καθιερωμένη καλτ ταινία του Ridley Scott «Blade Runner» επανεκδόθηκε, για να τιμήσουν την 25η επέτειό της. Η ταινία ήταν υπέροχα ανακαινισμένη για την ψηφιακή εποχή. Μία συλλογή τριών CD του σάουντρακ της ταινίας του Βαγγέλη, με το όνομα «Blade Runner Trilogy», κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά.

33 Το Μάιο του 2008 απονεμήθηκε στο Βαγγέλη ένα τιμητικό διδακτορικό δίπλωμα από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, παραχωρώντας του το διακεκριμένο τίτλο του Ομότιμου Καθηγητή. Το διδακτορικό του δόθηκε για την εξαιρετική συμβολή του στη μουσική παιδεία του ελληνικού λαού, καθώς και για τη διάδοση του μηνύματος του Ελληνισμού σε όλο τον κόσμο. Όταν πρόκειται για τη δημιουργία μιας νέας σύνθεσης, ο Βαγγέλης προσπαθεί να συλλάβει τη μουσική χωρίς την επιρροή του αιτιατού ή τη δυνατότητα μεταβολής του, ή με τα λόγια του μεγάλου συνθέτη: «Η σκέψη είναι ένα εργαλείο ανάλυσης, και συνεπώς δεν μπορεί να είναι ένα εργαλείο δημιουργίας». Στην πραγματικότητα, αυτή είναι η πραγματική ουσία της μουσικής δημιουργίας του Βαγγέλη. Όταν ο Βαγγέλης συνθέτει μουσική χάνει τον εαυτό του ολοκληρωτικά στη στιγμή, χρησιμοποιώντας το μυαλό και τα χέρια του για να δημιουργήσει τις συνθέσεις του. Όταν ήρθε η ώρα να εξηγήσει για το πώς αντλεί μια απεριόριστη πηγή μελωδιών, ο Βαγγέλης είπε: «Λοιπόν, νομίζω ότι οι μελωδίες είναι παντού γύρω μας στο χώρο. Είναι στη φύση. Περιλουόμαστε από ήχους και είτε τους ακούμε είτε όχι. Αν θέσουμε τους εαυτούς μας διαθέσιμους έρχονται σε μας. Δεν είμαι περισσότερο από ένα ραντάρ που λαμβάνει ένα μήνυμα από τις σφαίρες».

34 Η ποικίλη καριέρα του Βαγγέλη έχει ακολουθήσει πολλές διαδρομές, αλλά, με την πάροδο του χρόνου, η μουσική του έχει λάβει εκτεταμένες διαστάσεις. Η μουσική του εμπνέει, εξυψώνει και θεραπεύει το ανθρώπινο γένος, και έχει ξεπεράσει τα όρια της συμβατικής μουσικής. Στα επόμενα χρόνια, ο Βαγγέλης θα αναγνωριστεί αναμφισβήτητα ως ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες του 21ου αιώνα.