ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Ελέγχου των Προϋπολογισμών 2008/2206(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με τον έλεγχο της δημοσιονομικής εκτέλεσης του μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ) το 2007 (2008/2206(INI)) Επιτροπή Ελέγχου των Προϋπολογισμών Εισηγήτρια: Ρόδη Κράτσα-Τσαγκαροπούλου Συντάκτης γνωμοδότησης (*): István Szent-Iványi, Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων (*) Συνδεδεμένη επιτροπή - άρθρο 47 του Κανονισμού PR\ doc PE v01-00

2 PR_INI ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...3 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ...9 PE v /12 PR\ doc

3 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τον έλεγχο της δημοσιονομικής εκτέλεσης του μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ) το 2007 (2008/2206(INI)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) του Συμβουλίου αριθ. 1085/2006 της 17ης Ιουλίου 2006 για τη θέσπιση μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (IPA) 1, έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) της Επιτροπής αριθ. 718/2007 της 12ης Ιουνίου 2007 για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1085/2006 του Συμβουλίου για τη θέσπιση μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ) 2, έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τον μηχανισμό προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ) - πολυετές ενδεικτικό δημοσιονομικό πλαίσιο για το (COM(2006)0672), έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τον μηχανισμό προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ) - πολυετές ενδεικτικό δημοσιονομικό πλαίσιο για το (COM(2007)0689), έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση 2007 για τον ΜΠΒ την οποία υπέβαλε η Επιτροπή στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (COM(2008)0850 και SEC(2008)3026), έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τη στρατηγική για τη διεύρυνση και τις κυριότερες προκλήσεις για την περίοδο , καθώς και τις συνοδευτικές εκθέσεις προόδου ανά χώρα για το 2008 (COM(2008)0674 συνοδευόμενο από τα SEC(2008)2692 έως SEC(2008)2699), έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής της 22ας Ιουλίου 2008 προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο «Προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Κοινοτήτων Καταπολέμηση της απάτης Ετήσια έκθεση 2007» (COM(2008)0475 μαζί με το παράρτημα SEC(2008)2300) έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση της Επιτροπής σχετικά με το μέσο προενταξιακών διαρθρωτικών πολιτικών (ISPA) 2007 (COM(2008)0671 και SEC(2008)2681), έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση 2007 σχετικά με το πρόγραμμα PHARE, το προενταξιακό μέσο για την Τουρκία, το πρόγραμμα CARDS και τη μεταβατική διευκόλυνση, την οποία υπέβαλε η Επιτροπή στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (COM(2008)880 και SEC(2008)3075), 1 ΕΕ L 210, ΕΕ L 170, PR\ doc 3/12 PE v01-00

4 έχοντας υπόψη την έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με τους ετήσιους λογαριασμούς της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ανασυγκρότησης για το οικονομικό έτος 2007, συνοδευόμενη από τις απαντήσεις της Υπηρεσίας 1, έχοντας υπόψη την έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με τη διαχείριση του προγράμματος CARDS από την Επιτροπή, συνοδευόμενη από τις απαντήσεις της Επιτροπής 2, έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων 2007 του Γενικού Διευθυντή Διεύρυνσης της Επιτροπής 3, έχοντας υπόψη τα παλαιότερα ψηφίσματά του σχετικά με τη διεύρυνση, και ιδίως το ψήφισμά του της 10ης Ιουλίου 2008 σχετικά με το έγγραφο στρατηγικής 2007 της Επιτροπής για τη διεύρυνση 4, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Απριλίου 2008 σχετικά με την έκθεση προόδου του 2007 για την Κροατία 5, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Απριλίου 2008 σχετικά με την έκθεση προόδου του 2007 για την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας 6, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Μαΐου 2008 σχετικά με την έκθεση προόδου του 2007 για την Τουρκία 7, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Ιανουαρίου 2009 για τις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις με τα Δυτικά Βαλκάνια 8, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 4ης Δεκεμβρίου 2008 σχετικά με την κατάσταση των γυναικών στα Βαλκάνια 9, έχοντας υπόψη την επίσκεψη της διερευνητικής αντιπροσωπείας της Επιτροπής Ελέγχου των Προϋπολογισμών στο Κοσσυφοπέδιο από τις 22 έως τις 25 Ιουνίου 2008, και τη σχετική έκθεση της αποστολής 10, έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) του Συμβουλίου αριθ. 1605/2002 της 25ης Ιουνίου 2002 για τη θέσπιση του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στο γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων 11, ιδίως δε το άρθρο 53, καθώς και τους κανόνες εφαρμογής του, 1 ΕΕ C 311, Ειδική έκθεση του ΕΕΣ αριθ. 5/ της , 4 Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2008) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2008) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2007) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2008) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2009) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2008) ΕΕ L 248, , σελ. 1. PE v /12 PR\ doc

5 έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Ελέγχου των Προϋπολογισμών και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A6-0000/2009), A. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΜΠΒ είναι ο νέος χρηματοδοτικός μηχανισμός που αντικαθιστά τους μηχανισμούς και τα προγράμματα για τις υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες, και ειδικότερα το Phare, το SAPARD, το ISPA, την προενταξιακή χρηματοδοτική βοήθεια προς την Τουρκία και το CARDS, και ότι στόχος του είναι να προσαρμόσει με ευέλικτο τρόπο τους χρηματοδοτικούς πόρους της ΕΕ στις ιδιαίτερες ανάγκες και διαχειριστικές ικανότητες των χωρών αυτών, B. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο στόχος του κοινοβουλευτικού ελέγχου επί της εκτέλεσης του προϋπολογισμού όσον αφορά την πολιτική για τη διεύρυνση δεν είναι μόνο να εξασφαλίσει ότι οι χρηματοδοτικοί πόροι της ΕΕ έχουν χρησιμοποιηθεί σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, αλλά και να εκτιμήσει κατά πόσον έχουν πράγματι διατεθεί στις προτεραιότητες που προσδιορίζονταν στις εκθέσεις στρατηγικής και προόδου για τις δικαιούχες χώρες, Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει ζωτική σημασία η ενδελεχής και σε πρώιμο στάδιο εξέταση της υλοποίησης του ΜΠΒ, ώστε να αποφευχθούν τα προβλήματα που είχαν εντοπισθεί όψιμα στην υλοποίηση των προηγούμενων προενταξιακών μηχανισμών, Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταπολέμηση της διαφθοράς και οι τομεακές μεταρρυθμίσεις (δικαιοσύνη, αστυνομία και δημόσια διοίκηση) έχουν αντίκτυπο όχι μόνο στην καλή διακυβέρνηση και το κράτος δικαίου αλλά και στο ευρύτερο επιχειρηματικό κλίμα, E. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΜΠΒ, ιδίως μέσω της εξέτασης των πολυετών προγραμμάτων ενδεικτικού σχεδιασμού (MIPD), παρέχει σημαντική ευελιξία, η οποία καθιστά δυνατή την προσαρμογή στις εξελισσόμενες ανάγκες και διαχειριστικές ικανότητες των δικαιούχων χωρών, ΣΤ.λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 27 του κανονισμού (ΕΚ) του Συμβουλίου αριθ. 1085/2006, η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2010, ενδιάμεση έκθεση για την αξιολόγηση της εφαρμογής του ΜΠΒ, συνοδευόμενη, εφόσον ενδείκνυται, από νομοθετική πρόταση για τη θέσπιση των αναγκαίων τροποποιήσεων του εν λόγω κανονισμού, Γενικές παρατηρήσεις 1. επισημαίνει ότι, λόγω της αργοπορημένης έγκρισης του κανονισμού (ΕΚ) του Συμβουλίου αριθ. 1085/2006 (κανονισμός ΜΠΒ) και του κανονισμού (ΕΚ) της Επιτροπής αριθ. 718/2007 (κανονισμός εφαρμογής του ΜΠΒ), και εν συνεχεία του πρώτου πολυετούς ενδεικτικού δημοσιονομικού πλαισίου (MIFF) και των MIPD, η παρακολούθηση, αξιολόγηση και υποβολή εκθέσεων για τα προγράμματα και σχέδια ΜΠΒ του 2007 ήταν περιορισμένη και δεν έχει ακόμη δώσει αποτελέσματα τονίζει ότι η απρόσκοπτη μετάβαση από τους προηγούμενους προενταξιακούς μηχανισμούς στον PR\ doc 5/12 PE v01-00

6 ΜΠΒ απαιτεί συνέχεια στον προγραμματισμό, επαρκή υλοποίηση των σχεδίων και εκτέλεση των πληρωμών 2. θεωρεί ότι υπήρξε ικανοποιητική συνοχή ανάμεσα στα εθνικά προγράμματα ΜΠΒ του 2007 και την προενταξιακή πολιτική της ΕΕ, καθώς οι περισσότεροι στόχοι που τέθηκαν από τα προγράμματα συμβάδιζαν με τις προτεραιότητες που είχαν προσδιορισθεί από τις αντίστοιχες εκθέσεις προόδου της Επιτροπής 3. σημειώνει ότι η βασική επιδίωξη των υποψήφιων χωρών είναι η υλοποίηση των ευρωπαϊκών προτύπων, και ειδικότερα των στατιστικών, περιβαλλοντικών και δημοσιονομικών προτύπων, κάτι που συνάδει προς την πολιτική της ΕΕ για τη διεύρυνση επισημαίνει όμως ότι η σπουδαιότητα των πολιτικών κριτηρίων, και ιδίως της δημοκρατικής διακυβέρνησης, του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, του σεβασμού των δικαιωμάτων των γυναικών και των μειονοτήτων, καθώς και του κράτους δικαίου, δεν πρέπει να υπονομεύεται, αφού η μη εκπλήρωσή τους μπορεί να προκαλέσει περιπλοκές και καθυστέρηση των διαπραγματεύσεων θεωρεί ότι πρέπει να υπάρξει καλύτερη ισορροπία ανάμεσα στα σχέδια που αποσκοπούν στην εκπλήρωση των πολιτικών κριτηρίων και τα σχέδια που αποσκοπούν στην υλοποίηση του κεκτημένου 4. ενθαρρύνει την Επιτροπή να εργασθεί εντατικά μαζί με τις υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες, ώστε οι χώρες αυτές να καταστούν ικανές στο εγγύς μέλλον να διαχειρίζονται τους χρηματοδοτικούς πόρους με αποκεντρωμένο τρόπο και έτσι να αποκτήσουν πλήρη πρόσβαση σε όλες τις συνιστώσες του ΜΠΒ επισημαίνει ωστόσο ότι η ανάθεση διαχειριστικών αρμοδιοτήτων γίνεται υπό όρους και εξαρτάται από την αποτελεσματική άσκησή τους 5. σημειώνει ότι τα οριζόντια ζητήματα, όπως η εκτίμηση περιβαλλοντικού αντικτύπου, η καλή διακυβέρνηση, η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, η ισότητα ευκαιριών και η έλλειψη διακρίσεων, δεν είναι επαρκώς παρόντα και ευδιάκριτα στα σχέδια ΜΠΒ του 2007 καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει ιδίως περιφερειακά ή οριζόντια προγράμματα πολλαπλών δικαιούχων, πρωτίστως όσον αφορά την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, τον διαπολιτισμικό διάλογο και την ισότητα των φύλων 6. σημειώνει ότι τα ποσά που διατίθενται για ορισμένες μεγάλες γεωγραφικές περιοχές ή εκτεταμένους τομείς πολιτικής είναι περιορισμένα και κατατμημένα σε πολλά μικρά σχέδια, αντί να συγκεντρώνονται σε λιγότερα και πιο ευδιάκριτα σχέδια επισημαίνει ότι στα ετήσια εθνικά προγράμματα πρέπει να επιτυγχάνεται ισορροπία ανάμεσα σε μια επαρκή απόκριση στις βασικές προτεραιότητες που έχουν προσδιορισθεί από τις εκθέσεις προόδου και την αποφυγή υπερβολικής κατάτμησης των χρηματοδοτήσεων Παρατηρήσεις για επιμέρους πολιτικές και χώρες 7. υπογραμμίζει ότι χρειάζεται επειγόντως, ως ζήτημα ύψιστης σπουδαιότητας, να χρησιμοποιηθεί ο ΜΠΒ για να ενισχυθεί σε όλες τις δικαιούχες χώρες η καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, με ιδιαίτερη έμφαση στη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και στην εμπορία ανθρώπων σημειώνει ότι, αν και όλες οι εκθέσεις προόδου του 2008 την προσδιόριζαν ως σοβαρό πρόβλημα και βασική προτεραιότητα, η διαφθορά δεν λαμβάνεται επαρκώς υπόψη σε όλα τα PE v /12 PR\ doc

7 προγράμματα ΜΠΒ του 2007 συνιστά να διατεθεί χρηματοδότηση ειδικά για τον σκοπό αυτό, όπως στην περίπτωση του Μαυροβουνίου 1, και καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει εν προκειμένω μια συνεκτικότερη στρατηγική, αξιοποιώντας τα διδάγματα των τελευταίων γύρων διεύρυνσης 8. σημειώνει ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών (ΟΚΠ) στις δικαιούχες χώρες πρέπει να συμμετέχουν πιο ενεργά στην ανάπτυξη και τη δρομολόγηση των σχεδίων επισημαίνει ότι τα μελλοντικά προγράμματα ΜΠΒ πρέπει να αντιμετωπίζουν τη συστηματική εξάρτηση των ΟΚΠ από τους χορηγούς βοήθειας, ώστε να αποφεύγεται η ύπαρξη ΟΚΠ «σε πρώτη ζήτηση», και να επιλύουν το πρόβλημα της ανάπτυξης ορισμένων ΟΚΠ βάσει εθνοτικοπολιτικών συγκρουσιακών κριτηρίων, ιδίως στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και στο Κοσσυφοπέδιο αναμένει από τον νέο μηχανισμό χρηματοδότησης για την κοινωνία των πολιτών (Civil Society Facility) να επιλύσει πολλά από τα προβλήματα που σχετίζονται με την ποικιλομορφία, πολυπλοκότητα και κατάτμηση των προγραμμάτων της ΕΕ 9. σημειώνει ότι τα σχέδια και οι δραστηριότητες που χρηματοδοτούνται από τον ΜΠΒ χαρακτηρίζονται από χαμηλή προβολή της ΕΕ επιτοπίως και δεν έχουν δημιουργήσει ένα αίτημα «από τα κάτω προς τα πάνω» για μεγαλύτερη προσέγγιση με την ΕΕ 10. θεωρεί ότι η εκπαίδευση και η απασχόληση των νέων, ως προϋποθέσεις μακροπρόθεσμης σταθερότητας και ανάπτυξης, δεν έχουν αντιμετωπιστεί επαρκώς υπογραμμίζει την ανάγκη για καταπολέμηση της ανεργίας, ιδίως μάλιστα της ανεργίας των νέων και της μακροχρόνιας ανεργίας, ως εγκάρσιο ζήτημα μεγάλης σπουδαιότητας συνιστά εν προκειμένω να εξετάσει η Επιτροπή τη δυνατότητα μεγαλύτερης αξιοποίησης της ευελιξίας που προσφέρει ο ΜΠΒ, ώστε να καταστεί δυνατή, όποτε ενδείκνυται, η χρηματοδότηση μέτρων που σχετίζονται με τις συνιστώσες III-V διαμέσου των δύο πρώτων συνιστωσών 11. σημειώνει ότι η περιφερειακή χρηματοδοτική στήριξη στο πλαίσιο του ΜΠΒ είναι σχετικά μικρή (περίπου 10% του συνόλου του ΜΠΒ), ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι καλύπτει έντεκα τομείς παρέμβασης σε έξι χώρες, από την εκπαίδευση και τη νεολαία έως την πυρηνική ασφάλεια 12. εκφράζει τον προβληματισμό του για το γεγονός ότι, στο πλαίσιο του ΜΠΒ για το 2007, οι συνολικές χρηματοδοτήσεις για τη συνιστώσα II ανήλθαν μόλις σε 38,8 εκατομμύρια ευρώ επί συνολικού ΜΠΒ ύψους 497,2 εκατομμυρίων ευρώ (δηλαδή κάτω του 8%), και ότι στο Κοσσυφοπέδιο δεν διατέθηκε καμία χρηματοδότηση για τη συνιστώσα II επισημαίνει ότι αυτό αντιφάσκει προς τον ισχυρισμό της Επιτροπής ότι η διασυνοριακή συνεργασία βοηθά τη συμφιλίωση και τις σχέσεις καλής γειτονίας και ότι είναι ιδιαίτερα σημαντική σε μια περιοχή με πρόσφατη ιστορία συγκρούσεων καλεί τις δικαιούχες χώρες και την Επιτροπή να προωθήσουν περαιτέρω τον προγραμματισμό στο πλαίσιο αυτής της 1 Σχέδιο 2: Καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς. Το σχέδιο αυτό έχει στόχο την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς με τη βελτίωση της απόδοσης και της συνεργασίας των διάφορων φορέων επιβολής του νόμου. Συνδέεται με την ευρύτερη κυβερνητική στρατηγική για την καταπολέμηση της διαφθοράς και το συναφές σχέδιο δράσης. Για το σχέδιο 2 διατίθενται 3 εκ. ευρώ. PR\ doc 7/12 PE v01-00

8 συνιστώσας, ιδίως στους τομείς του περιβάλλοντος, της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και της καταπολέμησης της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος 13. εκφράζει επίσης τον προβληματισμό του για το γεγονός ότι κανένα πρόγραμμα ΜΠΒ του 2007 που υποβλήθηκε από τις δικαιούχες χώρες δεν αφορούσε άμεσα τα δικαιώματα των γυναικών ή την ισότητα των φύλων, μολονότι τα ζητήματα αυτά έχουν κατονομαστεί ως μείζων πρόκληση τόσο στις εκθέσεις προόδου όσο και στα MIPD καλεί εκ νέου την Επιτροπή να παράσχει προενταξιακές χρηματοδοτήσεις για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των γυναικών στα Βαλκάνια, ιδίως μέσω ΜΚΟ γυναικών και γυναικείων οργανώσεων καλεί την Επιτροπή να προγραμματίσει αναλόγως χρηματοδοτικούς πόρους του ΜΠΒ, προκειμένου να προωθηθεί η ενσωμάτωση της διάστασης της ισότητας των φύλων στην προενταξιακή πολιτική και να ενθαρρυνθούν οι δικαιούχες χώρες να υποβάλουν συναφείς προτάσεις σχεδίων 14. καλεί το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο να υποβάλει έως το τέλος του 2010 ειδική έκθεση ενδιάμεσης αξιολόγησης σχετικά με την υλοποίηση του ΜΠΒ o o o 15. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή. PE v /12 PR\ doc

9 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Νομική βάση και σκοπός Ο μηχανισμός προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ) θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) του Συμβουλίου αριθ. 1085/2006 της 17ης Ιουλίου 2006 και αντικατέστησε τους προηγούμενους προενταξιακούς χρηματοδοτικούς μηχανισμούς και προγράμματα (Phare, SAPARD, ISPA, CARDS και προενταξιακή χρηματοδοτική βοήθεια στην Τουρκία). Σκοπός του είναι να παράσχει στοχευμένη βοήθεια στις υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες, προσαρμόζοντας με ευέλικτο τρόπο τις χρηματοδοτήσεις της ΕΕ στις ιδιαίτερες ανάγκες και διαχειριστικές ικανότητές τους. Ο ΜΠΒ περιλαμβάνει τις ακόλουθες πέντε συνιστώσες: I. Βοήθεια για τη μεταβατική περίοδο και τη θεσμική ανάπτυξη, με στόχο τη χρηματοδότηση μέτρων θεσμικής συγκρότησης και συναφών επενδύσεων. II. Διασυνοριακή συνεργασία (ΔΣΣ), με στόχο να υποστηριχθεί μια τέτοια συνεργασία στα σύνορα μεταξύ των υποψήφιων ή δυνάμει υποψήφιων χωρών και μεταξύ αυτών και των χωρών της ΕΕ. Μπορεί επίσης να χρηματοδοτήσει τη συμμετοχή των δικαιούχων χωρών, κατά περίπτωση, στα προγράμματα υπερεθνικής συνεργασίας των Διαρθρωτικών Ταμείων και στα προγράμματα του Ευρωπαϊκού Μέσου Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης (ENPI) για τις θαλάσσιες λεκάνες. III. Περιφερειακή ανάπτυξη, που μπορεί να χρηματοδοτήσει επενδύσεις και συναφή τεχνική βοήθεια σε τομείς όπως οι μεταφορές, το περιβάλλον και η περιφερειακή ανταγωνιστικότητα. IV. Ανάπτυξη ανθρώπινων πόρων, με σκοπό να ενισχυθεί το ανθρώπινο κεφάλαιο και η καταπολέμηση του αποκλεισμού. V. Ανάπτυξη της υπαίθρου, που μιμείται τα μεταενταξιακά προγράμματα ανάπτυξης της υπαίθρου χρηματοδοτώντας τέτοιου είδους μέτρα, παρόμοιας φύσης όπως σε εκείνα τα προγράμματα αλλά μικρότερης κλίμακας. Καθυστερήσεις στη θέσπιση και υλοποίηση του ΜΠΒ Τόσο ο κανονισμός ΜΠΒ όσο και ο κανονισμός εφαρμογής εγκρίθηκαν μάλλον αργοπορημένα, στις 17 Ιουλίου 2006 και 12 Ιουνίου 2007 αντιστοίχως. Επιπλέον, λόγω περαιτέρω καθυστερήσεων στην επίτευξη συμφωνίας για το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο , δεν υποβλήθηκε πολυετές ενδεικτικό δημοσιονομικό πλαίσιο (MIFF) για το , ενώ το πρώτο MIFF για τον ΜΠΒ, που καλύπτει το , εγκρίθηκε στις 6 Νοεμβρίου Εν συνεχεία, τα πολυετή προγράμματα ενδεικτικού σχεδιασμού (MIPD) και τα εθνικά προγράμματα ΜΠΒ για το 2007 εγκρίθηκαν μόλις στα τέλη του 2007 και υλοποιήθηκαν το Κατά συνέπεια, η παρακολούθηση και αξιολόγηση των προγραμμάτων και σχεδίων ΜΠΒ του 2007 ήταν περιορισμένη και δεν έχει ακόμη δώσει αποτελέσματα, όπως φανερώνουν οι περιορισμένες πληροφορίες που περιέχονται στην ετήσια έκθεση ΜΠΒ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Ας σημειωθεί ότι δεν πραγματοποιήθηκε καμία πληρωμή το 2007 στο πλαίσιο της συνιστώσας ΙΙ του ΜΠΒ, και PR\ doc 9/12 PE v01-00

10 απολύτως καμία πληρωμή για την Αλβανία, την Κροατία, την πγδμ, το Μαυροβούνιο, τη Σερβία και την Τουρκία. Η μετάβαση από τους προηγούμενους προενταξιακούς χρηματοδοτικούς μηχανισμούς στον ΜΠΒ Η Επιτροπή Ελέγχου των Προϋπολογισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχει πλήρη επίγνωση των προβλημάτων που προέκυψαν κατά την υλοποίηση των προηγούμενων προενταξιακών μηχανισμών (ιδίως όσον αφορά το Phare και το SAPARD στα ήδη κράτη μέλη Βουλγαρία και Ρουμανία), αλλά και των διαρθρωτικών προκλήσεων που εξακολουθούν να τίθενται στις υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες (βλ. την έκθεση της διερευνητικής αποστολής της CONT στο Κοσσυφοπέδιο). Έχει συνεπώς ζωτική σημασία να εξετασθεί διεξοδικά και ήδη σε πρώιμο στάδιο η υλοποίηση του ΜΠΒ, ώστε να μπορέσει να αποφευχθεί εξαρχής η επανεμφάνιση αυτών των προβλημάτων. Το βασικό ζήτημα είναι πώς θα επιτευχθεί ισορροπία ανάμεσα στην αποτελεσματική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ και την ελαχιστοποίηση της ανάγκης να ανακληθεί εκ των υστέρων η ανάθεση διαχειριστικών αρμοδιοτήτων στις αρχές των δικαιούχων χωρών σε περίπτωση που δεν τις ασκούν αποτελεσματικά. Αξιολόγηση και επανεξέταση του ΜΠΒ Βάσει των ανωτέρω, και δεδομένου ότι ο ΜΠΒ είναι στη σχεδίαση και στη δομή του ένας πολύ ευέλικτος χρηματοδοτικός μηχανισμός, που προβλέπει συχνή επανεξέταση των προγραμμάτων και των MIPD καθώς και ενδιάμεση αξιολόγηση του ίδιου του κανονισμού ΜΠΒ, το Κοινοβούλιο πρέπει οπωσδήποτε να παρακολουθεί τακτικά την υλοποίηση του ΜΠΒ, ώστε να αξιοποιηθούν τα διδάγματα από τους προηγούμενους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς και από την τρέχουσα υλοποίηση του ΜΠΒ και να εξασφαλισθεί η πλήρης ανάπτυξη των δυνατοτήτων του. Κατά το πρώτο έτος του προγραμματισμού και της εφαρμογής του, ο ΜΠΒ φαίνεται να είναι επαρκώς εστιασμένος στις προτεραιότητες που προσδιορίστηκαν στο πλαίσιο των εκθέσεων προόδου των δικαιούχων χωρών και της συνολικής στρατηγικής για τη διεύρυνση. Ορισμένα όμως ζητήματα, όπως η καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, η ανεργία και τα δικαιώματα των γυναικών, πρέπει να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικότερα και να τεθούν στο προσκήνιο, τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό-οριζόντιο επίπεδο. Επιπλέον, η συνιστώσα της διασυνοριακής συνεργασίας, καθώς και τα περιφερειακά και οριζόντια προγράμματα πολλαπλών δικαιούχων, χρειάζεται να αναπτυχθούν περισσότερο. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι χρηματοδοτήσεις του ΜΠΒ για το 2007 σε εκατομμύρια ευρώ ανά χώρα και ανά συνιστώσα, καθώς και οι χρηματοδοτήσεις για τα περιφερειακά και τα πολυεθνικά προγράμματα, σύμφωνα με τα ενημερωμένα στοιχεία του MIFF (COM(2007)689 που εγκρίθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2007). PE v /12 PR\ doc

11 Συνιστώσα ΜΠΒ Αλβανία Βοσνία και Ερζεγοβίνη Κροατία πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας Κοσσυφοπέδιο Μαυροβούνιο Σερβία Τουρκία Περιφερειακά και οριζόντια προγράμματα Συνιστώσα I 54,3 58,1 49,6 41,6 68,3 27,5 181,5 256,7 109,0 Συνιστώσα II 6,7 4,0 9,7 4,2 3,9 8,2 2,1 Συνιστώσα III 45,1 7,4 167,5 Συνιστώσα IV 11,4 3,2 50,2 Συνιστώσα V 25,5 2,1 20,7 ΣΥΝΟΛΟ 61,0 62,1 141,2 58,5 68,3 31,4 189,7 497,2 109,0 Στη συνέχεια παρατίθεται το Μέρος IV: Χρηματοδοτικά Στοιχεία, από το παράρτημα της έκθεσης 2007 για τον ΜΠΒ: Το 2007 διατέθηκαν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ σε επιχειρησιακά προγράμματα του μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας 1.218,4 εκ. ευρώ. Συνολικά το ποσοστό εκτέλεσης ανήλθε σε 100 %, αν και 50,2 εκ. ευρώ από το συνολικό ποσό (4 %) μεταφέρθηκαν στον προϋπολογισμό του 2008 και η δημοσιονομική τους δέσμευση έγινε έως τον Μάρτιο του Το ποσό αυτό αφορούσε 8 προγράμματα 1 για τα οποία οι προετοιμασίες περατώθηκαν ελάχιστα πριν από το τέλος του έτους, οπότε δεν υπήρχε χρόνος για έγκριση εντός του Επειδή τα περισσότερα προγράμματα ΜΠΒ εγκρίθηκαν αργά εντός του έτους, η χρησιμοποίηση των πιστώσεων πληρωμών ήταν χαμηλότερη από τις προβλέψεις που περιέχονταν στο ΠΣΠ Το αποτέλεσμα ήταν να συμπεριληφθούν πιστώσεις πληρωμών από πολλές θέσεις ΜΠΒ του προϋπολογισμού στη συγκεντρωτική μεταφορά πιστώσεων. Για τα προγράμματα ΔΣΣ του ΜΠΒ δεν πραγματοποιήθηκε καμία πληρωμή, επειδή η απόφαση της Επιτροπής για την έγκριση των προγραμμάτων αυτών μετατέθηκε στο Όσον αφορά τη συνιστώσα θεσμική ανάπτυξη του ΜΠΒ, πληρώθηκαν 2,7 εκ. ευρώ για τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, 18,6 εκ. ευρώ για το Κοσσυφοπέδιο, καθώς και 8 εκ. ευρώ στο πλαίσιο των περιφερειακών προγραμμάτων ΜΠΒ. Για την Αλβανία, την Κροατία, την πγδμ, το Μαυροβούνιο, τη Σερβία και την Τουρκία δεν πραγματοποιήθηκε καμία πληρωμή. 1 Τα προγράμματα που μεταφέρθηκαν στο επόμενο έτος ήταν τα ακόλουθα: ΔΣΣ Ουγγαρίας-Κροατίας ΔΣΣ Σλοβενίας-Κροατίας ΔΣΣ Ουγγαρίας-Σερβίας ΔΣΣ Ρουμανίας-Σερβίας ΔΣΣ Βουλγαρίας-Σερβίας ΔΣΣ της Αδριατικής SIGMA 2007 πρόσθετες χρηματοδοτήσεις για τη συμμετοχή στο Ευρωπαϊκό Ταμείο για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. PR\ doc 11/12 PE v01-00

12 1. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΜΠΒ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΕΤΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ,407 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ 2. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΜΠΒ ΑΝΑ ΧΩΡΑ ΤΟ 2007 (ΣΕΕΥΡΩ) ΧΩΡΑ-ΕΤΑΙΡΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ (1) ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ (2) ΠΛΗΡΩΜΕΣ (3) Αλβανία Βοσνία και Ερζεγοβίνη Κροατία πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας Κοσσυφοπέδιο Μαυροβούνιο Σερβία Τουρκία Πολυεθνικά προγράμματα PE v /12 PR\ doc