Η ΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ ΚΑΙ Η ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Transcript

1 ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ Η ΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ ΚΑΙ Η ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ Οι αρχαίοι Έλληνες επιδίωκαν, με τον τρόπο που ζούσαν, να έχουν υγεία στο πνεύμα και στην ψυχή για να μπορούν να απολαμβάνουν και υγεία στο σώμα. Αυτή η στάση ζωής αποτυπώνεται στη φράση «νους υγιής εν σώματι υγιή». Ο λαός ανέκαθεν αναγνώριζε ότι η ψυχοπνευματική υγεία και ισορροπία εξασφαλίζουν στον άνθρωπο καλή σωματική υγεία και δυνατότητα γρήγορης ανάρρωσης σε περίπτωση ασθένειας. Σε προηγούμενα βιβλία μου αναφέρθηκα αναλυτικά στους παράγοντες που ευθύνονται για την άνοδο της ορμονικής διαταραχής στον άνθρωπο και κατά συνέπεια για την ασθένεια ψυχής και σώματος. Ο καθένας από τους τρεις τύπους ανθρώπου έχει ιδιαίτερες αδυναμίες και πάθη, που επιβαρύνουν την ψυχοπνευματική και σωματική του υγεία. Για τις αδυναμίες αυτές και για τους τρόπους που μπορεί ο κάθε τύπος ξεχωριστά να τις αντιμετωπίσει έχουμε ήδη μιλήσει σε προηγούμενα βιβλία. Ωστόσο, κάποιες ιδιαίτερες κρίσιμες συνθήκες επηρεάζουν όλους τους τύπους ανεξαιρέτως, με αποτέλεσμα κατακόρυφη άνοδο της διαταραχής. 19

2 ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ Δύο είναι οι βασικοί λόγοι που ανεβάζουν την ορμονική διαταραχή: τα οικονομικά προβλήματα και οι κακές διαπροσωπικές σχέσεις. Στην εποχή μας οι άνθρωποι πλήττονται καθημερινά από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, η οποία έχει επιβληθεί στις ζωές τους με βίαιο και αυταρχικό τρόπο. Οι επιπτώσεις αυτής της κρίσης είναι εμφανείς σε όλο το φάσμα της κοινωνικής ζωής και οργάνωσης. Ως άμεση συνέπεια της κρίσης εμφανίζεται και η διατάραξη των ανθρώπινων σχέσεων, οι οποίες, στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, δε θεμελιώνονται στις αγαθές και στέρεες βάσεις της αγάπης, του αλληλοσεβασμού και της διακριτικότητας, αλλά σε σαθρά υποκατάστατα υλικής φύσης. Όσο η οικονομική ευμάρεια τις θρέφει, τόσο αυτές φουσκώνουν. Σε περίοδο οικονομικής ύφεσης όμως αυτές σκάνε, σαν μπαλόνι που απλώς είχε γεμίσει με αέρα. Το πιο θλιβερό από όλα είναι ότι, ακόμα και οι σχέσεις πρώτου βαθμού, όπως οι σχέσεις ανάμεσα σε γονείς με παιδιά ή ανάμεσα σε αδέλφια, στηρίζονται στην ύλη, η οποία, όταν λείψει, αποκαλύπτει την ανεπάρκεια τούτων των σχέσεων. Συνήθως στις περιπτώσεις που αδυνατούμε να ξεπεράσουμε μια μεγάλη οικονομική δυσχέρεια αλλάζει η συμπεριφορά μας απέναντι στον εαυτό μας και στους άλλους. Κλεινόμαστε στον εαυτό μας και γινόμαστε αυστηροί μαζί του. Δεν του επιτρέπουμε να αισθάνεται και καταπιέζουμε τα συναισθήματά μας. Αυτό μας κάνει σκληρούς και με τους γύρω μας, αφού, κρατώντας σκληρή στάση απέναντι στη ζωή, γινόμαστε ψυχροί 20

3 ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ρεαλιστές και κυνικοί συμφεροντολόγοι, απόμακροι και απομονωμένοι στη δυστυχία της μοναξιάς μας. Γινόμαστε συντηρητικοί και απομακρυνόμαστε ακόμα περισσότερο από την ευτυχία. Το ίδιο κάνουμε και στις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Πληγωνόμαστε από έναν και κλείνουμε την πόρτα σε όλους τους υπόλοιπους. Οι κινήσεις και η συμπεριφορά μας θυμίζουν πλέον κουρδισμένα ρομποτάκια, κινούμενα σχέδια, μαριονέτες ή φιγούρες του Καραγκιόζη παρά ευτυχισμένους ανθρώπους. Φτάσαμε σε σημείο να μη μιλάμε με κανέναν, παρόλο που καθημερινά βρισκόμαστε ανάμεσα σε δεκάδες ανθρώπους. Υψώσαμε ένα απροσπέλαστο φρούριο και κλειδώσαμε εκεί μέσα όλα τα συναισθήματά μας, επειδή δε μάθαμε ποτέ να τα διαχειριζόμαστε. Γίναμε απαθείς, αμέτοχοι, αυστηροί, σκληροί και, επειδή μάθαμε να καταπνίγουμε όλες τις εντάσεις, νομίζουμε ότι η κατάσταση της συναισθηματικής αφασίας ισοδυναμεί με την ευτυχία. Έτσι όμως μείναμε μόνοι και αρρωστήσαμε. Μπερδέψαμε την έννοια της ευτυχίας με την έννοια της μοναξιάς. Μόνο που στη μοναξιά δεν υπάρχει ευτυχία. Απέχουμε από την ευτυχία επειδή πληγωθήκαμε, κι έτσι απέχουμε από τη ζωή. Ο βαθμός της διαταραχής μας είναι ανάλογος του βαθμού της μοναξιάς στον οποίο έχουμε περιέλθει. Και, δυστυχώς, τα ολέθρια αποτελέσματα της μοναξιάς τα ανακαλύπτουμε μόνο όταν είναι πλέον πολύ αργά: όταν αρρωστήσουμε. Είναι ακραία παράλογο το φαινόμενο της εθελούσιας απομόνωσης που επιλέγει ως «λύση» ο σύγχρονος άνθρωπος αν αναλογιστούμε ότι η απομόνωση θεωρείται ιδιαιτέρως σκλη- 21

4 ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ ρή σωφρονιστική μέθοδος η οποία εφαρμόζεται από αρχαιοτάτων χρόνων για πράξεις ή παραλείψεις που αντιβαίνουν στα ήθη και παραβιάζουν τους νόμους της οργανωμένης κοινωνίας των ανθρώπων. Όταν λοιπόν δημιουργούμε μέσα στη σκέψη μας αδιέξοδα, στερούμε τη σύνδεση του οργανισμού μας με το ζωτικό περιβάλλον. Κόβουμε όλες τις γέφυρες επικοινωνίας και, στη θέση των ενεργειακών λεωφόρων που μας συνδέουν με το σύμπαντα κόσμο, δημιουργούμε ένα εσωτερικό αδιέξοδο, κυκλικό, δύσβατο μονοπάτι. Ο καινούριος δρόμος που ανοίξαμε είναι μονόδρομος, μέσα στον οποίο βιώνουμε τα εσωτερικά αδιέξοδα που δημιουργήσαμε στο νου μας. Έξι χρόνια ταξιδιού σ αυτό τον αδιέξοδο μονόδρομο στον οποίο μας εγκλώβισε η σκέψη οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην ασθένεια. Έξι χρόνια αντέχει η άμυνα του οργανισμού μας απέναντι στη διαταραχή που εκπορεύεται από τη σκέψη μας. Έξι χρόνια ευκαιρία ζωής, έξι χρόνια για αλλαγή, έξι χρόνια αναστολής. Οι περισσότεροι άνθρωποι που με επισκέπτονται καθημερινά νοσούν βαριά. Έχουν τραυματισμένη ψυχή, δεν έχουν διακριτικότητα και ανεκτικότητα και ενοχλούνται από τους πάντες και τα πάντα. Ο πνευματικός όγκος που δημιουργείται από τη σκέψη μας τραυματίζει την ψυχή μας και μετασχηματίζεται αργότερα σε σωματικό όγκο. Οι άνθρωποι που έρχονται στο χώρο μου, επειδή δε γνωρίζουν τον πραγματικό κίνδυνο που διατρέχουν με μια διαταραχή πάνω από το 51, γελούν ανέμελα όταν μετρώ και ανακοινώνω το βαθμό διαταραχής τους. Ωστόσο, αν και ο συγκεχυμένος εγκέφαλός τους δεν αναγνωρίζει 22

5 ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ τον κίνδυνο, το λαβωμένο και ταλαιπωρημένο σώμα τους αποδεικνύει περίτρανα τη δυστυχία στην οποία είναι βουτηγμένη η ζωή τους. Όσο υψηλότερα βρισκόμαστε στην κλίμακα της διαταραχής, τόσο περισσότερο ασχολούμαστε με άχρηστα, βασανιζόμαστε με προβλήματα και δυσκολευόμαστε πολύ να τα παραβλέψουμε και να τα ξεπεράσουμε. Ζούμε με αυτά και πνιγόμαστε από αυτά, με αποτέλεσμα τα άχρηστα να συσσωρεύονται, τα προβλήματα να μεγαλώνουν και η κάθε νέα στεναχώρια να προστίθεται στις παλιότερες. Ανεβαίνει συνεχώς η διαταραχή μας, φουσκώνουμε, ξεφυσάμε, ξαναφουσκώνουμε, ξαναξεφυσάμε και πάλι ξαναφουσκώνουμε, μέχρι που παραφουσκώνουμε και σκάμε. Υπενθυμίζω διαρκώς σε αυτούς τους ανθρώπους ότι είμαστε φτιαγμένοι από ύλη αλλά και από πνοή, από ψυχή. Την ύλη την έχουμε ανάγκη για να επιβιώνουμε και για να ζούμε άνετα και όχι για να βασανιζόμαστε. Ο Θεός έχει προβλέψει και γι αυτό. Ποτέ δε θα άφηνε τα παιδιά του εκτεθειμένα. Αρκεί να ρίξουμε μια ματιά γύρω μας για να διαπιστώσουμε ότι τα πάντα είναι φτιαγμένα για τον άνθρωπο. Η φύση, το περιβόλι του Θεού, είναι γεμάτη από καρπούς, για να θρέψουν το σώμα, και από μυρωδιές, γεύσεις, ήχους και χρώματα, για να θρέψουν την ψυχή μας. Θα μου πει κάποιος πως ο κόσμος προόδευσε και πως ο άνθρωπος, με τη δύναμη του μυαλού του, αξιοποίησε ό,τι του προσφέρει η μάνα φύση. Σίγουρα προόδευσε. Παράλληλα όμως αλλοτριώθηκε, ξέχασε την αληθινή του φύση και εκτροχιάστηκε από τον πραγματικό του σκοπό. Ξέχασε ότι η ύλη είναι μέσο που προορίζεται για την απόλαυση του σώ- 23

6 ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ ματός του και όχι όπλο για να επιβάλλεται στους συνανθρώπους του ή να βασανίζει τον εαυτό του. Και αναρωτιέμαι: Είναι άραγε πρόοδος ό,τι βασανίζει τους ανθρώπους αντί να ευχαριστεί το σώμα και την ψυχή τους; Είναι αληθινή πρόοδος ό,τι απομακρύνει τον άνθρωπο από τον ίδιο του τον εαυτό και από τους άλλους ανθρώπους; Παλιότερα οι άνθρωποι ζούσαν με πολύ λιγότερες ανέσεις. Είχαν όμως χαμηλότερη διαταραχή, ήταν πιο ευτυχισμένοι και, σίγουρα, πιο υγιείς. Το λάθος που έκαναν ήταν ότι, αντί να κυριεύσουν την ύλη ώστε μόνο να επωφελούνται από αυτή, κυριεύτηκαν οι ίδιοι από την ύλη, αναγορεύοντάς τη σε αδίστακτο τύραννο της ζωής τους. Υπόδουλοι της ύλης, οι σύγχρονοι άνθρωποι τρέχουν πανικόβλητοι για να καλύψουν με πλαστικό χρήμα, άυλους τίτλους, κάρτες, μετοχές και ομόλογα τις πλαστές ανάγκες που τους δημιούργησαν οι βιομηχανίες, η αγορά και η μόδα μιας ψεύτικης ζωής, που απέχει πλέον έτη φωτός από την αληθινή! Δηλαδή μας δώσανε λεφτά, μας μάθανε να τρώμε, δε μας δώσανε άλλα, μας πήραν και αυτά που είχαμε, και τώρα, με πέντε κινητά, τέσσερα αυτοκίνητα και τρία σπίτια, βασανιζόμαστε να καλύψουμε τις ανάγκες μας. Και όσοι δεν έχουν πέντε κινητά, τέσσερα αυτοκίνητα και τρία σπίτια είναι αυτοί που βασανίζονται περισσότερο, επειδή, όσο υπήρχε οικονομική ανάπτυξη, δεν αποφάσισαν ποτέ να επενδύσουν ή έκαναν άστοχες επενδύσεις και τα έχασαν όλα. Η σπατάλη, η παρατεταμένη απραξία και τα επαναλαμβανόμενα λάθη οδήγησαν πολλούς στην ανέχεια και την υπερχρέωση. Παραλείψαμε να κάνουμε εύστοχες επενδύσεις και να δημιουργήσου- 24

7 ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ με περιουσία όταν υπήρχε οικονομική άνεση, και φτάσαμε σε αυτή τη δυσάρεστη θέση. Αναπόφευκτα, θα ερχόταν κάποια στιγμή που αυτό το καλογυαλισμένο και λουστραρισμένο ψέμα θα κατέρρεε. Θα έπρεπε όμως να γνωρίζουμε όλοι ότι το ψέμα δε ζει για πάντα και ότι, αργά ή γρήγορα, θα ερχόταν η στιγμή να αντικρίσουμε κατάματα την αλήθεια. Την ίδια τύχη της φούσκας που, αργά ή γρήγορα, ξεφουσκώνει είχαν και οι διάφορες «φιλοσοφικές σχολές», οι «νέες θρησκείες», οι «δάσκαλοι», οι «γκουρού» και οι «θεραπευτές», που επαγγέλλονταν αυτογνωσία, υγεία και ευτυχία. Μαζί τους ξεφούσκωσαν και οι προσδοκίες του σύγχρονου δυστυχισμένου ανθρώπου, που αναζητούσε τη λύτρωση σε παλιούς πολιτισμούς ή σε νέες τεχνικές, στο Περού, στις Ινδίες και στο Θιβέτ, στην τέταρτη ή στην πέμπτη διάσταση, εντός και εκτός πλανήτη... Όλοι έψαχναν την ευτυχία ως θεωρία, ως διδασκαλία και όχι ως πράξη. Εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, οι περισσότεροι δάσκαλοι δίδασκαν την αγάπη μόνο με τα λόγια. Με τα λόγια όμως δε γίνεσαι ο ίδιος αγάπη, δεν ξεχειλίζεις από αγάπη ώστε να συνωστίζονται οι άνθρωποι γύρω σου για να την απολαύσουν. Και αυτή η φούσκα έσκασε με τα πρώτα σημάδια της κρίσης, αφού ένας πιεσμένος δάσκαλος, με διαταραχή ανάμεσα στο 50 και το 60, δεν μπορεί ούτε ευτυχισμένος να είναι ούτε χαμόγελο να εκπέμπει. Στο επίπεδο διαταραχής που βρίσκεται, και να θέλει να μεταφέρει στους ανθρώπους την αγάπη, δεν μπορεί, δεν έχει ανεκτικότητα. Πάντα κάτι θα συμβαίνει και θα εκνευρίζεται. Το μόνο που μπορεί είναι να προσπαθεί να περιγράψει πώς είναι η ευτυχία με λόγια και 25

8 ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ να εκπέμπει πίεση και στημένα, φτιαχτά, ψεύτικα χαμόγελα. Την ευτυχία την εκπέμπει ο ευτυχισμένος, και τότε όλοι όσοι βρίσκονται κοντά του παρασύρονται από το φως, μεθάνε από την ευτυχία και τρέχουν να τη μεταφέρουν με ενθουσιασμό στους δικούς τους. Είναι σοφή η ρήση «πες μου με ποιον κάνεις παρέα να σου πω ποιος είσαι». Έτσι, όταν σταμάτησε η πρωτοφανής ροή χρημάτων που σημειώθηκε τις δεκαετίες του 80 και του 90 και έγινε ο πρώτος απολογισμός, διαπιστώθηκε ότι κανένας δεν πήρε απάντηση στα ερωτήματά του, κανένας δε γιάτρεψε την ψυχή ή το σώμα του, κανένας δε βρήκε την ευτυχία. Όλοι συμφώνησαν σε ένα πράγμα: ότι χάσανε τα χρήματα και το χρόνο τους... Από τους πολιτικούς αναλυτές, τους οικονομικούς συντάκτες και τα ΜΜΕ η οικονομική κρίση προβάλλεται σαν καταστροφή, σαν κατάρα, ακόμα και σαν το τέλος της ευημερίας και της ευτυχίας του ανθρώπου. Βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από μια πρωτοφανή, τρομακτική και αδυσώπητη καταστροφολογία, που μας αποπροσανατολίζει, μας αδρανοποιεί, μας αγχώνει, μας πανικοβάλλει, μας κόβει το οξυγόνο, μας αρρωσταίνει και μας εκτροχιάζει από τις ράγες της ζωής στο περιθώριο της απραξίας και της μιζέριας ή της χωρίς νόημα διαμαρτυρίας. Από τους τρεις τύπους, ο Β τύπος είναι αυτός που πλήττεται περισσότερο. Βλέποντας τις ψεύτικες εικόνες που προβάλλονται καθημερινά στις οθόνες των τηλεοράσεων, αυτού του σύγχρονου Δούρειου Ίππου που έχουμε βάλει στα σπίτια μας, αγχώνεται, αρρωσταίνει, τρελαίνεται και τρελαίνει και τους γύρω του με τις φοβίες του για το μέλλον. 26

9 ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ Ο Γ τύπος, ευτυχισμένος για την επερχόμενη καταστροφή και τις δυσκολίες που προμηνύονται, παλεύει και κάνει αγώνες διαμαρτυρίας για τη σωτηρία της ανθρωπότητας. Βλέποντας ότι τα πράγματα πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο, φωνάζει ότι «τώρα είναι η ώρα για να ρίξουμε τις κυβερνήσεις, για να αλλάξουμε τον κόσμο και τον πλανήτη όλο!». Στην άλλη μεριά, ο Α τύπος, το ημερολόγιο του οποίου δείχνει καθημερινά ότι ο μήνας έχει 9, ούτε που κατάλαβε ότι υπάρχει οικονομική κρίση. Αν τον ρωτήσεις, θα σου πει: «Ποια κρίση; Μια χαρά είμαστε. Κάθε μέρα πάμε απ το καλό στο καλύτερο!» Ωστόσο, η κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομικής κατάστασης εξετάζεται από λανθασμένη οπτική γωνία όσο ερμηνεύεται σαν τέλος και όχι σαν μια ευκαιρία για ένα νέο ξεκίνημα. Αυτή η ώρα είναι η μεγαλύτερη ευκαιρία για τον άνθρωπο να συνειδητοποιήσει ποιος πραγματικά είναι και να ξαναβρεί το χαμένο του εαυτό. Οπλισμένος με το βαρύτιμο εργαλείο της ανθρώπινης τυπολογίας, ο σύγχρονος άνθρωπος έχει τη μοναδική δυνατότητα να ξαναβρεί τον πραγματικό σκοπό της ύπαρξής του διαγράφοντας μια νέα πορεία ζωής, στη βάση της αγάπης, της τρυφερότητας και της διακριτικότητας που μας διδάσκει η νέα γνώση. Η παγκόσμια συγκυρία της οικονομικής κρίσης, που βύθισε την ανθρωπότητα στον πανικό, στο άγχος, στην κατάθλιψη και στις εμμονές, πρέπει να αξιοποιηθεί από τους ανθρώπους ως μοναδική ευκαιρία για αναγέννηση και επιστροφή στην πραγματική ζωή, από την οποία όλοι έχουμε απομακρυνθεί, λιγότερο ή περισσότερο, παρασυρόμενοι από 27

10 ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ τις επιταγές της αγοράς και την ικανοποίηση του εγωισμού μας. Για άλλη μια φορά, οι λύσεις ξεκινούν από τη βαθιά γνώση του εαυτού μας, των αδυναμιών του και των δυνατοτήτων του. Τη γνώση αυτή παραδίδω στους ανθρώπους μέσα από το συγγραφικό μου έργο, αλλά και μέσα από την καθημερινή, άμεση, προσωπική επαφή μαζί τους. Η γνώση της ανθρώπινης τυπολογίας μπορεί να συνδράμει καθοριστικά τόσο στην αντιμετώπιση του ψυχικού άλγους που προξενεί στους ανθρώπους η οικονομική δυστοκία όσο και στη βελτίωση ή ακόμα και στην επίλυση πρακτικών οικονομικών δυσκολιών της καθημερινότητας. Γνωρίζοντας τον τύπο μας, αποφεύγουμε τις κακοτοπιές και ενεργοποιούμε τη δημιουργική πλευρά μας αποκομίζοντας υλικά και ψυχικά οφέλη. Πρώτα απ όλα όμως συνειδητοποιούμε ποιες είναι οι πραγματικές μας ανάγκες και τι πραγματικά μπορεί να μας ξανακάνει ευτυχισμένους και υγιείς. 28