Τα αγροπεριβαλλοντικά µέτρα και η διαχείριση του νερού

Transcript

1 Τα αγροπεριβαλλοντικά µέτρα και η διαχείριση του νερού Γιώργος Βλάχος Εργαστήριο Γεωργικών Εφαρµογών Αγροτικών Συστηµάτων Αγροτικής Κοινωνιολογίας Τµήµα Αγροτικής Οικονοµίας και Ανάπτυξης Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών

2 Η λύση 1992 Αγροπεριβαλλοντικά µέτρα ΕΟΚ/2078/92 Προστασία περιβάλλοντος Περιορισµός πλεονασµάτων Σταθεροποίηση εισοδήµατος παραγωγών GATT - Παγκόσµιος Οργανισµός Εµπορίου

3 Αγροπεριβαλλοντικά - Ιδιαιτερότητες Χρηµατοδότηση από το Γεωργικό ταµείο Εγγυήσεις Υποχρεωτικό για τα κράτη µέλη εθελοντικό για τους παραγωγούς Ποικιλία στο περιεχόµενο αλλά και στις διαδικασίες Σχεδιασµού Εφαρµογής Παρακολούθησης Αξιολόγησης

4 Αγροπεριβαλλοντικά στην ΕΕ 1η Περίοδος 3,6 % των πόρων της ΚΑΠ 13,4% των εκµεταλλεύσεων 19,4% της Χ.Γ. έκτασης Νερό Βάρος στην ποιότητα Έλλειψη χρηµατοδότησης µέτρων διαχείρισης Μη πολιτική στήριξη από οµάδες συµφερόντων;

5 Αγροπεριβαλλοντικά στην Ελλάδα 1η Περίοδος (1) Σχεδιασµός 4,8 εκατ. στρ. (6% της Χ.Γ.Ε.) Αρχικά συµµετοχική διαδικασία αργότερα συγκεντρωτική ad hoc διαδικασία 9 µέτρα (4 οριζόντια 5 εστιασµένα) Πρόβλεψη µόνο για την ποιότητα του νερού.

6 Αγροπεριβαλλοντικά στην Ελλάδα 1η Περίοδος (2) Εφαρµογή Συγκεντρωτική διαδικασία 4 µέτρα (2 οριζόντια 2 εστιασµένα) Καλύφθηκε λιγότερο από 1% της Χ.Γ.Ε. Εκµεταλλεύσεις λιγότερες από 1% Μεγάλα ποσά ανά στρέµµα

7 Αγροπεριβαλλοντικά στην Ελλάδα 1η Περίοδος (3) Νερό Μακροχρόνια παύση καλλιεργειών για την προστασία υδροφορέων (2ο 2ο σκέλος) 26 εκµεταλλεύσεις, στρέµµατα Σταµάτησε (χωρίς σχόλιο) Μείωση της νιτρορρύπανσης στο Θεσσαλικό κάµπο. Περιοχές προβληµατικές από πλευράς χρήσης αρδευτικών πόρων Κύριος στόχος: ποιότητα υδάτων Ενθαρρύνονταν τεχνικές εξοικονόµησης νερού Αρχικά ξηρική αµειψισπορά Αργότερα επέκταση σε υδροβόρες εκµεταλλεύσεις / στρέµµατα

8 Αγροπεριβαλλοντικά στην ΕΕ 2η Περίοδος Νερό Βάρος στην ποιότητα Μέτρα διατήρησης υδατικών πόρων Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία Περιορισµένη απορρόφηση

9 Αγροπεριβαλλοντικά στην ΕΕ 2η Περίοδος ΕΕ/1257/99 Εξισωτική Αποζηµίωση Πρόωρη συνταξιοδότηση Αγροπεριβαλλοντικά µέτρα άσωση γεωργικών γαιών

10 Αγροπεριβαλλοντικά στην Ελλάδα 2η Περίοδος ΕΠΑΑ Ανεξάρτητη διαχειριστική αρχή ύο πρόσθετοι άξονες Προϋπολογισµός αγροπεριβαλλοντικών περιορίστηκε στο µισό Απορρόφηση 22% (Μέσος όρος ΕΠΑΑ 66%) 17 Μέτρα - 4,3% της ΧΓΕ

11 Έµµεση προστασία Αναφορά στην προστασία των υδατικών πόρων στους Κώδικες Ορθής Γεωργικής Πρακτικής για το ΕΠΑΑ Πλήρης απουσία οποιασδήποτε αναφοράς στην διαχείριση των υδατικών πόρων στις υποχρεώσεις της πολλαπλής συµµόρφωσης

12 Αγροπεριβαλλοντικά δεύτερης περιόδου (Σχεδιασµός) Μέτρο Προϋπολο γισµός ( ) ικαιούχ οι Στρέµµατ α Βιολογική γεωργία Βιολογική κτηνοτροφία Μακροχρόνια παύση εκµετάλλευσης γεωργικών γαιών Εκτατικοποίηση της κτηνοτροφίας Μείωση της νιτρορρύπανσης γεωργικής προέλευσης Περιβαλλοντική προστασία της λίµνης Παµβώτιδας Πρόγραµµα απειλούµενων µε εξαφάνιση φυλών αγροτικών ζώων ιατήρηση εκτατικών καλλιεργειών που κινδυνεύουν από γενετική διάβρωση Πρόγραµµα διαχείρισης των λιµνών και λιµνοθαλασσών Θράκης. Περιοχές του ικτύου NATURA 2000: «έλτα Νέστου & Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής» (Α ) και οι «Λίµνες και Λιµνοθάλασσες της Θράκης» (Α )

13 Αγροπεριβαλλοντικά δεύτερης περιόδου (Σχεδιασµός) Πρόγραµµα διαχείρισης παραλίµνιων εκτάσεων της περιοχής του ικτύου NATURA 2000: «Λίµνες Βόλβης-Κορώνειας» (Α ) ιατήρηση και αποκατάσταση φυτοφρακτών Ανακατασκευή αναβαθµίδων σε επικλινείς εκτάσεις για την προστασία των εδαφών από τη διάβρωση ιατήρηση γεωργικών εκτάσεων για την προστασία της άγριας ζωής Προστασία του παραδοσιακού ελαιώνα της Άµφισσας ιατήρηση του παραδοσιακού αµπελώνα της νήσου Θήρας Περιβαλλοντική προστασία των λιµνών περιφέρειας υτικής Μακεδονίας: «Λίµνες Βεγορίτιδας Πετρών», «Λίµνες Χειµαδίτιδας Ζάζαρης» Προστασία της λίµνης οϊράνης

14 Μέτρο Συµµετέχοντες Στρέµµατα % της προσχεδιασθείσας έκτασης Βιολογική γεωργία , Βιολογική κτηνοτροφία , Μακροχρόνια παύση εκµετάλλευσης γεωργικών γαιών Εκτατικοποίηση της κτηνοτροφίας , Μείωση της νιτρορύπανσης γεωργικής προέλευσης Περιβαλλοντική προστασία της λίµνης Παµβώτιδας Πρόγραµµα απειλούµενων µεεξαφάνισηφυλών αγροτικών ζώων Πρόγραµµα διαχείρισης των λιµνών και λιµνοθαλασσών Θράκης Πρόγραµµα διαχείρισης παραλίµνιων εκτάσεων της περιοχής «Λίµνες Βόλβης- Κορώνειας» , , , , ιατήρηση και αποκατάσταση φυτοφρακτών Ανακατασκευή αναβαθµίδων σε επικλινείς εκτάσεις γιατηνπροστασίατωνεδαφώναπότηδιάβρωση , ιατήρηση γεωργικών εκτάσεων για την προστασία ,6

15 Εν κατακλείδι Η διαχείριση του νερού φαίνεται να γίνεται σταδιακά κεντρική επιδίωξη των αγροπεριβαλλοντικών Προβλήµατα απορρόφησης η από τα επάνω προσέγγιση στα όριά της Τα αγροπεριβαλλοντικά µέτρα σε δεύτερη µοίρα Το βάρος για τη φιλική προς το περιβάλλον διαχείριση των αρδευτικών πόρων έχει πέσει αποκλειστικά στα αγροπεριβαλλοντικά Κόστος; Κατανοµή πόρων; Οδηγία 60/2000, µήπως επαναφέρει το ζήτηµα της επιλογής εργαλείων πολιτικής;