ΝΕΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΣΥΣΚΕΥΩΝ

Transcript

1 ΝΕΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ

2 Α. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΗΗΕ ( ) 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σελ Η ΑΓΟΡΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ & ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ 3. ΠΗΓΕΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Σελ. 10 Σελ. 15 Α. ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ Β. ΓΥΡΟΛΟΓΟΙ-ΕΜΠΟΡΟΙ ΠΑΛΑΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ Γ. ΔΙΑΝΟΜΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ-ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ (ΛΙΑΝΟΠΩΛΗΤΕΣ) Δ. Β2Β-ΑΗΗΕ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ Ε. Β2Β-ΑΗΗΕ ΜΗ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΤ. SUPER MARKETS 4. ΟΡΓΑΝΩΣΗ -ΔΙΚΤΥΟ ΣΥΛΛΟΓΗΣ-ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ Σελ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΛΛΟΓΗΣ 4.2 ΜΕΣΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ 4.3 ΣΗΜΕΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ 4.4 ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ 5. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΗΗΕ-ΜΟΝΑΔΕΣ (ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ) Σελ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ 5.2 ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ (ΠΔ117) ΑΝΑ ΜΟΝΑΔΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΔΕΙΕΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΤΩΝ ΑΔΕΙΕΣ/ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ 2

3 5.3 ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 5.4 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΣΧΗΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΚΕΝΤΡΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ 6. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΔΡΑΣΕΙΣ Σελ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΑΗΗΕ ΣΤΗΝ ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Σελ Β. ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ( ) 9. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Σελ BUSINESS PLAN Σελ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΝΕΩΝ ΧΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ 10.2 ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ ΓΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΛΑΝΟ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ LOGISTICS 11.1 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 11.2 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ 11.3 ΜΕΣΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ 11.4 ΣΤΟΧΟΙ 11.5 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΚΕΝΤΡΑ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ 11.6 ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΛΑΜΠΤΗΡΩΝ 11.7 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΛΑΜΠΤΗΡΩΝ Σελ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΑ ΚΑΙ ΤΟΠΟΥ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ (ΑΜΙΓΗ ΦΟΡΤΙΑ) ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΑ ΚΑΙ ΤΟΠΟΥ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΑΝΑ 3

4 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ (GROUPAGE ΦΟΡΤΙΑ) 11.8 ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ LOGISTICS 12. ΠΛΑΝΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΩΝ Σελ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ 12.3 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗΣ ΔΙΑΧ. ΑΝΤΙΣΤΡ. ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ ΠΛΑΝΟ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ (ΠΔ117) ΑΝΑ ΜΟΝΑΔΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ 12.5 ΚΛΑΣΕΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ 12.6 ΚΕΝΤΡΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ-ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΣΗΣ ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟΥ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ-ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΣΗΣ 12.7 ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (ΠΛΑΝΟ ΔΡΑΣΕΩΝ) 13. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Σελ ΤΑ ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Σελ. 94 4

5 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ H Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ αδειοδοτήθηκε ως Συλλογικό Σύστημα Eναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού εξοπλισμού εθνικής εμβέλειας, σύμφωνα με την υπ αριθ. οικ / απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ (ΦEK 905 B / ). Η εταιρεία εξακολουθεί μέχρι σήμερα να αποτελεί το μοναδικό εγκεκριμένο και αδειοδοτημένο σύστημα συλλογικής εναλλακτικής διαχείρισης ΑΗΗΕ (στο εξής το «Σύστημα»), με εξαίρεση το νεοϊδρυθέν σύστημα διαχείρισης φωτιστικών και λαμπτήρων που αποτελούν κυρίως εταιρείες-βιοτεχνίες κατασκευής φωτιστικών σωμάτων. Το 2008 υπήρξε έτος σταθμός για το Σύστημα. Τη χρονιά αυτή υπερκάλυψε τον εθνικό στόχο συλλογής ΑΗΗΕ συλλέγοντας και ανακυκλώνοντας τόνους αποβλήτων ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών. Το 2009 επήλθε περαιτέρω βελτίωση του αποτελέσματος με συλλογή και ανακύκλωση η οποία έφτασε τους τόνους. (Βεβαίως πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και την απόσυρση των κλιματιστικών της δράσης του ΥΠΑΝ η οποία ανέρχεται σε τόνους). Το 2010 λόγω της οικονομικής κρίσης αλλά και της μεγάλης αύξησης της τιμής του scrap που προωθεί την παράνομη διακίνηση προς χαλυβουργίες των σιδηρούχων ΑΗΗΕ, η συλλογή έφτασε tn. Το Σύστημά μας αποτελεί την πλέον τρανταχτή απόδειξη ότι οι δυνάμεις της αγοράς είναι οι μόνες που μπορούν να προστατεύσουν αποτελεσματικά το περιβάλλον, σχεδιάζοντας νέα φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα, σύμφωνα με τις ανάγκες και τις επιθυμίες των καταναλωτών που στο τέλος της ζωής τους ανακυκλώνονται και επαναχρησιμοποιούνται μέσα από οικονομικές οντότητες που δημιουργούν με την εναλλακτική διαχείριση νέο εθνικό προϊόν, νέες θέσεις εργασίας και ανάπτυξη φιλική προς το περιβάλλον. Ωστόσο από την έναρξη λειτουργίας του το Σύστημα αντιμετωπίζει στο έργο του μεταξύ άλλων σημαντικών προβλημάτων και αυτό της μη εναρμόνισης της υπόλοιπης Ελληνικής νομοθεσίας με τη νομοθεσία της εναλλακτικής διαχείρισης- ανακύκλωσης ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών καθώς επίσης και των σοβαρών κενών και ατελειών της τελευταίας. Αυτό σε συνδυασμό με το χαμηλό επίπεδο ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης για την ανακύκλωση, τα δικαιώματα των πολιτών, τις υποχρεώσεις των δήμων κοκ. και με την ανύπαρκτη τα πρώτα χρόνια 5

6 επικοινωνιακή προβολή του νέου θεσμικού πλαισίου είχε ως αποτέλεσμα να απεκδύονται των ευθυνών τους όλοι οι άλλοι δυνητικοί και θεσμικοί πυλώνες συλλογής και εναλλακτικής διαχείρισης, και το σύνολο αυτών να μετακυλύετε στο Σύστημα καθιστώντας έτσι τη συλλογή το σημαντικότερο πρόβλημα για το σύστημα. Οι πηγές συλλογής του Συστήματος κατά το διάστημα λειτουργίας του υπήρξαν οι ακόλουθες: - Οι έμποροι παλαιών μετάλλων, - Οι εταιρείες λιανικού εμπορίου (διανομείς), - Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, - Το Δημόσιο κυρίως μέσω του ΟΔΔΥ - Νομικά πρόσωπα που απορρίπτουν ΑΗΗΕ Το Σύστημα σε συνεργασία με το ΥΠΕΚΑ και ειδικούς στο χώρο της επικοινωνίας έχει καταβάλλει μέχρι σήμερα συστηματικές προσπάθειες για την ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση των πολιτών. Ιδιαίτερα το 2009 είχε επικεντρώσει την επικοινωνιακή στρατηγική στην οικοδόμηση ευέλικτων και αποτελεσματικών συνεργασιών με τους Ο.Τ.Α σχολεία Λιανοπωλητές Super Markets εταιρείες Οργανισμούς κοκ. Μολονότι όμως καταβάλλεται συστηματική προσπάθεια για ενεργοποίηση όλων των πηγών συλλογής και πρωταρχικά των δήμων όλης της χώρας εντούτοις μέχρι σήμερα κάτι τέτοιο δεν έχει επιφέρει ανάλογα αποτελέσματα. Οι δυνάμεις της αδρανείας του παρελθόντος, όπου τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά απόβλητα συλλέγονται από τους γυρολόγους, πωλούντο στους εμπόρους παλαιών μετάλλων και κατέληγαν στη βιομηχανία της χαλυβουργίας έχουν σε μεγάλο βαθμό διατηρηθεί. Βεβαίως, περίπου το ένα τρίτο των απορριπτόμενων αποβλήτων που συλλέγεται από τους γυρολόγους είναι πλέον υπό τον έλεγχο και τη διαχείριση του Συστήματος με αυστηρούς ελέγχους και σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία ούτως ώστε να διασφαλίζεται πλήρως η τήρηση των όρων που επιβάλλει η εναλλακτική διαχείριση. Παραμένει όμως εκτός του λειτουργικού και εποπτικού πεδίου του Συστήματος περίπου το 65% των συνολικών απορριπτόμενων ΑΗΗΕ. Αυτές οι συσκευές που διαφεύγουν του Συστήματος καθίστανται εμπορεύσιμα υλικά χωρίς την τήρηση των στοιχειωδών κανόνων εναλλακτικής διαχείρισης που επιβάλλει η νομοθεσία. ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ 6

7 Βασικός υπαίτιος αυτής της κατάστασης είναι η αδυναμία ή η αδιαφορία της συντριπτικής πλειονότητας των δήμων να ελέγξουν την απόρριψη των ογκωδών ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών που παραμένει στο πεδίο ευθύνης τους και περαιτέρω η αδυναμία επιβολής κυρώσεων προς αυτούς, όπως θα εξηγηθεί κατωτέρω. Είναι ενδεικτικό στοιχείο, ότι επί συνόλου τόνων που συνέλεξε το Σύστημα το 2010 οι δήμοι συνέλεξαν μόλις τόνους, ήτοι ποσοστό 4,74%. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι τους τόνους τους συνέλεξαν συγκεκριμένοι Δήμοι, οι οποίοι συνειδητά δραστηριοποιούνται στην ανακύκλωση ΑΗΗΕ δίνοντας το στίγμα και ευαισθητοποιώντας τους πολίτες (Θεσ/νίκη, Ρόδος, Κως, Αθήνα (εν μέρει), Κέα, Ελευσίνα, Δυτική Μακεδονία (ΔΙΑΔΥΜΑ), Χανιά (ΔΕΔΙΣΑ), Πάρος, Σύρος, Αγ. Νικόλαος Κρήτης, Ρέθυμνο, Παιανία, Λάρισα, Κέρκυρα, (Μαρούσι, Χαλάνδρι εν μέρει) και μερικοί ακόμα δήμοι. Το Σύστημα όσο και άλλοι συλλογικοί φορείς, όπως λ.χ. ο Σύνδεσμος Βιομηχάνων και Εισαγωγέων Ηλεκτρικών και Ηλεκτρονικών Συσκευών (ΣΒΕΗΣ) έχει κατ επανάληψη επισημάνει το θεσμικό έλλειμμα και την ανάγκη επέκτασης του κανονιστικού πεδίου της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και των κυρώσεών της στους Ο.Τ.Α. Χωρίς αμφιβολία μια από τις σημαντικότερες πηγές για τη συλλογή των αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού είναι οι ΟΤΑ. Η εμφάνιση αυτής της υποχρέωσης εμφανίζεται διάχυτη μέσα από της διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας (ν. 2939/2001, ΠΔ 117/2004, ΚΥΑ 50910/2003, ν.1650/86 Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων ν. 3463/2006 κοκ.). Το ισχύον όμως νομοθετικό πλαίσιο δεν καθιστά για τους ΟΤΑ υποχρεωτική την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ) και σε κάθε περίπτωση οι παραβάσεις της νομοθεσίας από τους ΟΤΑ δια πράξεων ή παραλείψεων δεν επισύρει κυρώσεις. Πιο συγκεκριμένα, ο νόμος 2939/2001 μολονότι αποτελεί το βασικό θεσμικό πλαίσιο της εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων στη χώρα μας δεν καθιστά για τους Ο.Τ.Α. υποχρεωτική την εναλλακτική διαχείριση των οικιακών αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ). Το έλλειμμα αυτό θα αντιμετωπίζετο εάν για παράδειγμα στο άρθρο 8 του νόμου 2939/2001 προστίθετο το εξής εδάφιο: η εναλλακτική διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού είναι υποχρεωτική για τους Ο.Τ.Α. σε συνεργασία με τους ειδικά αδειοδοτημένους διαχειριστές τους και προβλεπόταν η επιβολή κυρώσεων του άρθρου 20 του άνω νόμου και στους παραβάτες Ο.Τ.Α. 7

8 Το Σύστημα παρά το απολύτως ελλιπές θεσμικό πλαίσιο κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες και υπέγραψε συμφωνίες συνεργασίας με 500 περίπου δήμους εκ των οποίων όλοι οι μεγάλοι δήμοι της χώρας. Οι συμβάσεις του Συστήματος με τους δήμους καλύπτουν πληθυσμιακά το πολύ μεγάλο ποσοστό των κατοίκων τη χώρας. Τα αποτελέσματα της συνεργασίας όπως ελέχθη και προκύπτει από τα στοιχεία, είναι πενιχρά και η αποκομιδή στο σύνολο των Δήμων σε μονοψήφια ποσοστά, παρόλο που τοποθετήσαμε με δικά μας έξοδα ειδικούς κάδους (container, μικροί κάδοι συλλογής μικρών ΑΗΗΕ) και αμείψαμε την αποκομιδή ανά τόνο συλλογής. Με την εμπειρία της λειτουργίας του Συστήματος επί μία περίπου εξαετία εκτιμούμε, ότι η εναλλακτική διαχείριση για να είναι αποτελεσματική, ποιοτική και χαμηλού κόστους πρέπει να ενεργοποιηθούν σε σημαντικό ποσοστό οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης ως αποτελεσματικά πρωτογενή σημεία συλλογής. Το Σύστημα δεν μπορεί να αναλάβει την ευθύνη της αναποτελεσματικότητας των δήμων, όταν μάλιστα παρέχει σημαντικά οικονομικά κίνητρα στους τελευταίους. Σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι δήμοι και οι εταιρείες λιανικής συλλέγουν πρωτογενώς το μεγαλύτερο μέρος των απορριπτόμενων ΑΗΗΕ. RETAILERS Όσον αφορά στους διανομείς υπάρχει ήδη εντός του 2010 σημαντική βελτίωση των ποσοστών συλλογής ΑΗΗΕ σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια (Το ποσοστό συμμετοχής στη συλλογή από retailers ανήλθε στο 11,5% έναντι 16,5% το 2009). Και ως προς αυτή την πηγή θα μπορούσε να υπάρξει βελτίωση της κείμενης νομοθεσίας με οδηγό τη μέχρι σήμερα εμπειρία. Η δυνατότητα ενεργούς συμμετοχής των retailers είναι δεδομένη, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του προγράμματος του (πρώην) Υπουργείου Ανάπτυξης «Αλλάζω ΚΛΙΜΑτιστικό», όπου περισσότερα από καταστήματα σε όλη τη χώρα συνέλλεξαν τεμάχια αποβλήτων κλιματιστικών (7.500tn περίπου), τα οποία η Ανακύκλωση Συσκευών τα παρέλαβε με ένα πολύ σημαντικό πανελλαδικό δίκτυο συλλογής, και τα προώθησε στα εργοστάσια ανακύκλωσης. ΑΛΛΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 8

9 Πέραν των όσων αναφέρθηκαν ανωτέρω, υπάρχουν επιπλέον εκκρεμότητες και αναγκαίες τροποποιήσεις στο ν. 2939/01 οι οποίες δημιουργούν εμπόδια στην εξέλιξη του συστήματος. Θα πρέπει λοιπόν : Να υπάρξει καταρχάς τροποποίηση του ν..2939/01 σε ότι αφορά την υποχρεωτικότητα της Τ.Α. για τα οικιακά ΑΗΗΕ, και σε ότι αφορά τη συνεργασία των Δημόσιων οργανισμών και φορέων με την Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ για την συλλογή και επεξεργασία ΑΗΗΕ που προκύπτουν από τη δραστηριότητά τους. Άμεση ενεργοποίηση εγκυκλίου προς τα τελωνεία όλης της χώρας, να απαιτούν το ΑΜΠ του ΥΠΕΚΑ, για έκδοση αδειών εισαγωγής ΗΗΕ από τρίτες χώρες. Συνεργασία με το Υπουργείο Υποδομών (Μεταφορές) για τα θέματα μεταφοράς ΑΗΗΕ (κυρίως από τη Νησιωτική Ελλάδα) και την έγκριση αδειών Πανελλαδικής εμβέλειας. Συνεργασία με Συνδέσμους π.χ. ΣΕΛΠΕ (Λιανοπωλητές), να μην επιδεικνύουν και πωλούν στα ράφια τους προϊόντα ΗΗΕ χωρίς Αριθμό Μητρώου Παραγωγού (ΑΜΠ). Διαμόρφωση στρατηγικής στο χώρο της Ανακύκλωσης ΑΗΗΕ. (π.χ. Πόσα ιδίας μορφής Συλλογικά συστήματα μπορεί να είναι βιώσιμα στην Ελλάδα; Πως θα αξιολογείται η βιωσιμότητα τους; Πως θα χειρισθούμε θέματα επενδύσεων ανακυκλωτών, εφόσον μάλιστα πρόκειται για σημαντικά ιδιωτικά κεφάλαια, που πέραν της τεχνογνωσίας δημιουργούν και νέες θέσεις εργασίας;) Σύσταση ειδικής Νομικής Υπηρεσίας απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία των συστημάτων, στην παροχή διευκρινήσεων επί της Εθνικής & Κοινοτικής νομοθεσίας. Το Σύστημα δεν αποποιείται των ευθυνών του. Αντιθέτως όπως απέδειξε τις προσδιορίζει με ακρίβεια και τις οριοθετεί με οδηγό την επιτυχή εμπειρία της ανακύκλωσης ΑΗΗΕ στην ελληνική επικράτεια τα τελευταία έξι χρόνια υπό εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες. Επιπλέον διαπιστώνουμε τα προβλήματα και επισημαίνουμε τους παράγοντες που παραμένουν αρνητικοί για την μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων της συλλογικής εναλλακτικής διαχείρισης ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων στο μέλλον. Η αγορά ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών με τη δημιουργία του Συστήματος το 2004 σε αγαστή συνεργασία με την εποπτεύουσα αρχή ανταποκρίθηκε στην πρόκληση της εναλλακτικής διαχείρισης με εξαιρετικά επιτυχή 9

10 αποτελέσματα υπερβάλλουσα ευαυτόν. Προϋπόθεση της περαιτέρω επιτυχίας είναι η ενεργοποίηση και των υπολοίπων παραγόντων που παραμένουν μέχρι σήμερα αδρανείς. 2. Η ΑΓΟΡΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ (ΗΗΕ) ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ 1. Άξονες δράσης Η Ευρωπαϊκή οδηγία 2002/96 καθώς και το Π.Δ. 117/2004 καθιστούν υπόχρεους, στα πλαίσια της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», για την εφαρμογή των όρων και μέτρων που προβλέπει το νομικό πλαίσιο για την εναλλακτική διαχείριση των ΑΗΗΕ, τους κατασκευαστές και εισαγωγείς που διαθέτουν ΗΗΕ στην Ελληνική αγορά («υπόχρεοι παραγωγοί»). Πρωταρχικό μέλημα της ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΣΥΣΚΕΥΩΝ από την αρχή της λειτουργίας έως σήμερα είναι ο εντοπισμός και η ενημέρωση των υπόχρεων παραγωγών, η ένταξη τους στο Συλλογικό Σύστημα καθώς και η διασφάλιση της ορθής τήρησης των συμβατικών τους υποχρεώσεων και κατά συνέπεια η διασφάλιση της ισονομίας στην αγορά. Πιο συγκεκριμένα οι άξονες δράσεις του Συλλογικού Συστήματος στους τομείς αυτούς είναι: Ενημέρωση πιθανών υπόχρεων παραγωγών (αναζήτηση, ενημερώσεις, συναντήσεις / παρουσιάσεις, ιστοσελίδα) επιστολές, τηλεφωνικές Νέες συμβάσεις (εντοπισμός υπόχρεων παραγωγών, ενημέρωση υπόχρεων παραγωγών, help desk εισερχόμενα μηνύματα) Μητρώο (κατάλογος υπόχρεων προϊόντων ανά κατηγορία, επικαιροποίηση στοιχείων προϊόντων, ελεγκτικοί μηχανισμοί, έκδοση βεβαιώσεων συμμετοχής, reporting) Παρακολούθηση Δηλώσεων (γραπτές, τηλεφωνικές υπενθυμίσεις-αν μη συμμόρφωση α. καταγγελία σύμβασης και β. ενημέρωση ΕΟΕΔΣΑΠ) Κατηγοριοποιήσεις νέων προϊόντων (σε στενή συνεργασία και με την έγκριση του ΕΟΕΔΣΑΠ) Reporting (Στοιχεία παραγωγών, put on the market, δηλώσεων, επαφών με πιθανούς υπόχρεους κλπ) Διαχείριση πληροφορικού συστήματος ασφάλειας και εχεμύθειας (σχεδιασμός, έλεγχος κατασκευής, συντήρηση, ενσωμάτωση νέων επιλογών κλπ) 2. Συμβάσεις προσχώρησης 10

11 Στα παρακάτω γραφήματα αποτυπώνεται η εξέλιξη των συμβάσεων προσχώρησης των υπόχρεων παραγωγών στην ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε. κατά τα έτη , καθώς και το πλήθος των συμβεβλημένων παραγωγών ανά κατηγορία ΗΗΕ στις 31/12/ Μέγεθος αγοράς (put on the market) Ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετώπισε η ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ, ιδιαίτερα κατά τα αρχικά στάδια της λειτουργίας του Συλλογικού Συστήματος, ήταν η σχεδόν παντελής έλλειψη επίσημων στοιχείων και συστηματικής παρακολούθησης και καταγραφής του μεγέθους της αγοράς ΗΗΕ, τόσο στο σύνολο της όσο και ανά κατηγορία. 11

12 Ηεκτίμησητης Ευρωπαϊκής Ένωσης γιαρομkg/κάτοικοείναι 17-20Kg, άρασυμπεραίνουμε ότι πριν την επίδρασητης οικονομικής κρίσης, τορομkg/κάτοικοτων δηλωθέντων ήταν κοντάστουψηλότεροόριοτουμ.ο. της Ε.Ε. Ηεκτίμησήμαςείναι ότι ηδιαφοράμεταξύτουρομ, πουκαταγράφει τοσύστημασύμφωναμε τις δηλώσεις πουυποβάλλονται και τουπραγματικούρομσήμεραείναι της τάξης του5%έως 10%. Αυτόπροκύπτει κυρίως απότους μεγάλουςfree ridersκαι τις πωλήσεις μέσωinternet. Δεν υπάρχει επίσημηέρευναπουναμπορεί ναμας δώσει στοιχείαρομμε απόκλισημικρότερητου5%έως 10%. Απόανεπίσημους ελέγχους πουέχουμε κάνει σε κάποιες κατηγορίες ηλεκτρικών και ηλεκτρονικώνσυσκευών, γιατις οποίες υπάρχουν έρευνες πουκαλύπτουν μεγάλοποσοστότης αγοράς, δε μπορούμε ναστοιχειοθετήσουμε σήμεραμεγαλύτεροποσοστό του5%έως 10%ΡΟΜπουναδιαφεύγει. Νασημειωθεί ότι σε αυτόέχει ληφθεί υπόψηότι οι «μεγάλες»σε βάρος συσκευές πωλούνται κατάκύριολόγομέσααπόταγνωστάκανάλιαπώλησης(αλυσίδες, καταστήματαηλεκτρικών συσκευών, κλπ). 12

13 4. Πληροφοριακό Σύστημα Ασφάλειας και Εχεμύθειας Η ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε. ανέπτυξε και εφαρμόζει από το β εξάμηνο του 2008 ένα ειδικά σχεδιασμένο πληροφοριακό σύστημα ικανό να διαχειρίζεται με απόλυτη ασφάλεια τις δηλώσεις των ποσοτήτων ΗΗΕ που διατίθενται στην αγορά. Το πληροφοριακό σύστημα εξασφαλίζει το απόρρητο των υποβαλλομένων στοιχείων, χωρίς να δημιουργεί προβλήματα στην έκδοση των τιμολογίων. Ειδικότερα : Επιτρέπει στους υπόχρεους να συνδέονται μέσω Internet (web-based interface) για την αυτοματοποιημένη εισαγωγή των στοιχείων και των μηνιαίων δηλώσεών τους. Επιτρέπει την πρόσβαση μόνο σε εξουσιοδοτημένους χρήστες Κρυπτογραφεί τα ευαίσθητα δεδομένα κατά την εισαγωγή τους και θα δημιουργεί βάση δεδομένων σε κρυπτογραφημένη μορφή. Επιτρέπει την αποκρυπτογράφηση των δεδομένων μόνο σε εξουσιοδοτημένους διαχειριστές. Υπολογίζει τα στοιχεία του τιμολογίου και πληροφορεί αυτόματα τον υπόχρεο ως προς το ύψος του τιμολογίου που θα εκδοθεί Ενημερώνει το Λογιστήριο μόνο για το συνολικό ποσό του τιμολογίου, τα στοιχεία του υπόχρεου και την περίοδο της δήλωσης (χωρίς στοιχεία κατηγορίας προϊόντων, βάρους και τεμαχίων) Επιτρέπει την δημιουργία αναφορών από εξουσιοδοτημένους χρήστες και διαχειριστές Ολοκληρωμένη online υποστήριξη των διαδικασιών τήρησης & ανανέωσης του μητρώου παραγωγών 13

14 5. Διαφεύγοντες υπόχρεοι παραγωγοί (free-riders) Εκτιμάται ότι το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς ΗΗΕ έχει συμμορφωθεί με το νομικό πλαίσιο για την εναλλακτική διαχείριση των ΑΗΗΕ. Παρά ταύτα η αγορά δεν είναι στατική. Νέες εταιρίες δραστηριοποιούνται στο χώρο, νέα προϊόντα ή/και είδη προϊόντων ΗΗΕ εισέρχονται στην αγορά από τα παροδοσιακά ή/και από καινούργια (π.χ. ηλεκτρονικό εμπόριο) κανάλια διανομής. Με την έννοια αυτή, η αναζήτηση και ο εντοπισμός των free-riders παραμένει για την ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ σημαντική προτεραιότητα. Τα αποτελέσματα της αναζήτησης κοινοποιούνται στην αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ (λίστες πιθανών υπόχρεων παραγωγών που δεν έχουν προσχωρήσει στο συλλογικό σύστημα) προς περαιτέρω διερεύνηση. Προς την κατεύθυνση αυτή θεωρούμε ότι θα βοηθούσε αποφασιστικά αν η προσκόμιση του ΑΜΠ (σε συνδυασμό με την χορηγούμενη από εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ΑΗΗΕ βεβαίωσης) αποτελέσει απαραίτητο δικαιολογητικό (προαπαίτηση) στις παρακάτω τουλάχιστον - περιπτώσεις: Διαγωνισμοί προμήθειας ΗΗΕ από Δημόσιους Οργανισμούς, ΔΕΚΟ, Νοσοκομεία, Τράπεζες, ΟΤΑ, Εκπαιδευτικά Ιδρύματα Εκτελωνισμοί φορτίων ΗΗΕ προερχόμενων από τρίτες (εκτός ΕΕ) χώρες Προμήθειες ΗΗΕ από πάσης μορφής λιανοπωλητές (ηλεκτρονικό εμπόριο συμπεριλαμβανόμενο) προβλέπεται από το ΠΔ 117/2004 (άρθρο 4, 7) αλλά έως σήμερα δεν ελέγχεται αυστηρά και επαρκώς ή εφαρμογή του. Καταχώριση των Λιανοπωλητών ΗΗΕ στο προβλεπόμενο από το νομικό πλαίσιο μητρώο παραγωγών Επιπρόσθετα, η καθιέρωση του θεσμού της «περιβαλλοντικής ενημερότητας», θεωρούμε ότι θα περιορίσει αποφασιστικά τον αριθμό των επιχειρήσεων που διαφεύγουν των νομικών τους υποχρεώσεων. 14

15 3. ΠΗΓΕΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 3α. ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ Η τοπική αυτοδιοίκηση, ως διοίκηση με άμεση σχέση με τους πολίτες, μπορεί να συμβάλλει στην πιο ουσιαστική και πιο αποτελεσματική λειτουργία του Συστήματος, ιδιαίτερα σε ότι αφορά τη συλλογή και προσωρινή αποθήκευση των ΑΗΗΕ. Έχοντας ως βάση την ήδη εγκεκριμένη πρόταση (φάκελο) λειτουργίας του Συστήματος προχωρήσαμε μέχρι σήμερα στη συνεργασία με 500 περίπου Δήμους σε όλη την Ελλάδα λαμβάνοντας υπόψη τις κάτωθι παραμέτρους και τις συνθήκες λειτουργίας των Δήμων: α) Η Τ.Α. έχει τις κατάλληλες υποδομές για τη συλλογή των απορριμμάτων β) Προς αποφυγή χρονοβόρων διαδικασιών (άδειες κλπ) ορίσθηκε ως αποθηκευτικός χώρος των ΑΗΗΕ το Container του συστήματος. γ) Η Τ.Α. μπορεί σε γενικές γραμμές, να δημιουργήσει (να διαθέσει) χώρο τοποθέτησης Container ως αποθηκευτικό χώρο συλλογής των ΑΗΗΕ. δ) Αντιμετωπίζεται η δυσκολία της μη ανταπόκρισης των Δήμων, εξαιτίας της ύπαρξης των γυρολόγων, οι οποίοι συλλέγουν από τα πεζοδρόμια και τα σπίτια τις απορριπτόμενες συσκευές και επομένως δεν προκύπτει ρύπανση στους δρόμους των Δήμων. ε) Αντιμετωπίζεται η από πολλά χρόνια σύμπραξη εργαζομένων στους Δήμους με scrap-dealers έναντι αμοιβής, ως φαινόμενο που απαγορεύεται ιδιαίτερα από τη στιγμή της ύπαρξης Συστήματος Ανακύκλωσης ΑΗΗΕ. στ) Η ανάγκη συλλογής των μικρών ΑΗΗΕ μας οδήγησε στη δημιουργία μεγάλου δικτύου μικρών κάδων, οι οποίοι τοποθετούνται, σε Δημοτικούς χώρους, σε δημοτικές υπηρεσίες, σε σχολεία και όχι σε πεζοδρόμια η μη ελεγχόμενους χώρους. Τη διαχείριση αυτών των κάδων κάνει ο συμβεβλημένος με το Σύστημα Δήμος. ζ) Στην Τ.Α. δημιουργούνται διαδημοτικές επιχειρήσεις ή σύνδεσμοι δήμων για τη διαχείριση των απορριμμάτων, η συνεργασία των οποίων με το Σύστημα διευκολύνει την Τ.Α. και έχει σε γενικές γραμμές πιο ουσιαστικά αποτελέσματα στη συλλογή των ΑΗΗΕ. η) Εφαρμόζουμε χρηματοδοτικό πλαίσιο προς τους Δήμους στη βάση του Α εναλλακτικού τρόπου συνεργασίας που περιέχεται στον ήδη υπάρχοντα φάκελο. θ) Αντιμετωπίζεται η περίπτωση συλλογής από τη Νησιωτική Ελλάδα, με συγκεκριμένες δράσεις. Η ανταπόκριση των Νησιών στην Ανακύκλωση ΑΗΗΕ είναι ιδιαίτερα αυξημένη και αυτό οφείλεται κατά τη γνώμη μας στο ιδιαίτερο ενδιαφέρον που επέδειξαν για την καλύτερη αισθητική του περιβάλλοντος λόγω του τουριστικού ενδιαφέροντος των νησιών. 15

16 ι) Υπάρχει ήδη ανταπόκριση από το 20% περίπου των συμβεβλημένων Δήμων, με πολλούς από αυτούς (τους Δήμους) να έχουν αναπτύξει σημαντική δραστηριότητα, στη συλλογή των ΑΗΗΕ, θέτοντας το συγκεκριμένο έργο σε υψηλή προτεραιότητα, στην πολιτική τους για το περιβάλλον. κ) Οι συλλεχθείσες ποσότητες για τα έτη 2006, 2007, 2008, 2009 και 2010 βαίνουν αυξανόμενες σε υψηλά ποσοστά: kg kg Αύξηση 285,6 % kg Αύξηση 126,3 % kg Αύξηση 67,9% kg Αύξηση 6,8% Έχοντας υπόψη όλα τα ανωτέρω, αλλά και την καθημερινή πραγματικότητα για τη λειτουργία των Δήμων, και την διαμορφούμενη κουλτούρα «Ανακύκλωσης» των πολιτών, το Σύστημα έχει θέσει σε υψηλό βαθμό τη συνεργασία με την Τ.Α. στο πλαίσιο της συνυπευθυνότητας στη διαχείριση των οικιακών στερεών αποβλήτων στο χώρο ευθύνης της. Η συνεργασία αυτή προσδιορίζεται στα εξής σημεία: Α) Δήμοι πρωτεύουσες Νομών, μεγάλοι Δήμοι, Δήμοι με πληθυσμό άνω των κατοίκων. 1.Υπογραφή σύμβασης συνεργασίας μεταξύ Δήμου και Συστήματος και τοποθέτηση container σε σημείο που ορίζει ο Δήμος. Ο δήμος εντάσσει το ρεύμα Αποβλήτων ΑΗΗΕ στην υπηρεσία ογκωδών της Διεύθυνσης καθαριότητας. 2.Σε κάθε δήμο προωθούμε σε ελεγχόμενα σημεία (Δημαρχείο-ΚΕΠ- Δημ. ΒιβλιοθήκηΚΑΠΗ- Πολιτιστικά κέντρα κλπ) την τοποθέτηση κάδων για μικροσυσκευές. Ο Δήμος υποχρεούται να τα συλλέξει (1 ή 2 φορές το μήνα) και να τα τοποθετήσει στο container του Συστήματος. Προϋπόθεση αυτής της δράσης είναι η ύπαρξη container του Συστήματος στο Δήμο. Τα σημεία αυτά θα είναι γνωστά στους Δημότες και εμφανίζονται στο site του Συστήματος. 3.Το Σύστημα επίσης υλοποιώντας πρόγραμμα του Υπ. Παιδείας προχωρεί στη τοποθέτηση μικρών κάδων στα σχολεία με την υποχρέωση του Δήμου να τα συλλέγει και να τα τοποθετεί στο container του Συστήματος. Η δράση αυτή έχει κλιμακωθεί από τον Σεπτέμβριο του 2008 με την έναρξη του σχολικού έτους. 4.Οι ποσότητες που συλλέγει ο δήμος από: - Την υπηρεσία ογκωδών - τα ελεγχόμενα σημεία - τα σχολεία αμείβονται βάση του χρηματοδοτικού πλαισίου που έχει οριστεί. Β) Νησιωτική Ελλάδα Έχουμε συνάψει συμβάσεις με τα περισσότερα μεγάλα νησιά της χώρας ήτοι Κέρκυρα, Λευκάδα, Ζάκυνθο, Ρόδος, Κάλυμνος, Κως, Ίος, Σάμος (Βαθύ, Καρλόβασι, Μαραθόκαμπος), Ικαρία, Λέσβος (Μυτιλήνη), Λήμνος, Χίος, Σύρος, Μύκονος, Λέρος, Λειψοί, Πάρος, Νάξος και Κέα και βεβαίως με όλους τους Νομούς της Κρήτης. 16

17 Εκεί τοποθετούμε σταθερό CONTAINER ως χώρο αποθήκευσης των ΑΗΗΕ. Όταν συγκεντρωθεί επαρκής ποσότητα, τότε γίνεται μεταφόρτωση σε αδειοδοτημένα φορτηγά, τα οποία μεταφέρουν ακτοπλοϊκώς τα ΑΗΗΕ στα εργοστάσια επεξεργασίας. Ζητούμε από τους Δήμους των Νησιών να δημιουργήσουν χώρο προσωρινής αποθήκευσης Ανακυκλώσιμων υλικών και από εκεί να γίνεται η φόρτωση, εξοικονομώντας το κόστος του CONTAINER. Το ίδιο ζητούμε και από απομακρυσμένους μικρούς Καποδιστριακούς Δήμους. Είναι προφανές ότι στην περίπτωση των Νησιών το κόστος συλλογής μεταφοράς είναι πάρα πολύ υψηλό. Όμως η λύση που έχουμε εφαρμόσει λύνει σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα απομάκρυνσης των ΑΗΗΕ από εκεί, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην τουριστική εικόνα του Νησιού. Ζητούμε εδώ την ενεργοποίηση των Λιμεναρχείων και Λιμενικών Σταθμών, έτσι ώστε να απαγορευθεί η μεταφορά ΑΗΗΕ μη απορρυπασμένων και με μη αδειοδοτημένα φορτηγά από τους Scrap Dealers. Η διαχείριση της Κρήτης γίνεται μέσω της εταιρίας CRETA ECO η οποία έχει συμβληθεί με το Σύστημα. Γ. Συμβάσεις με συνδέσμους Δήμων ή Διαδημοτικές επιχειρήσεις και ΦΟΔΣΑ. Έχουμε υπογράψει συμβάσεις με Συνδέσμους Δήμων ή Διαδημοτικές Επιχειρήσεις, καλύπτοντας ένα σύνολο Δήμων. Σε αυτές τις περιπτώσεις τοποθετούμε CONTAINERS, κατόπιν συμφωνίας, αρχικά στους μεγάλους Δήμους του Συνδέσμου ή της Διαδημοτικής Επιχείρησης και στη συνέχεια έχουμε προτείνει την τοποθέτηση CONTAINER ανά 2 ή 3 μικρούς Δήμους. Δ. Δύσβατες περιοχές-μικροί Καποδιστριακοί Δήμοι-Μικρά Νησιά Οι κεντρικοί Καποδιστριακοί Δήμοι που έχουν στην ευθύνη τους μικρά χωριά, συγκεντρώνουν τα ΑΗΗΕ μέσω της υπηρεσίας ογκωδών σε τακτά (ανά 3μηνο ή 4μηνο) διαστήματα και το Σύστημα καλείται να τα παραλάβει από κεντρικό σημείο. Το Σύστημα θα αξιολογήσει το πιθανό επιπλέον κόστος για το Δήμο, αν ο Δήμος κάνει τη συγκέντρωση και παραλαβή από τα χωριά. Ε. Προώθηση ειδικής συμφωνίας για τους Δήμους Αθηναίων και Πειραιά. 1. Οι Δήμοι Αθηναίων και Πειραιώς έχουν ήδη συνάψει σύμβαση με το Σύστημα από τις προηγούμενες διοικήσεις των Δήμων, και ισχύει η χρηματοδοτική πολιτική του Συστήματος προς τους ΟΤΑ. 2. Δεδομένου ότι η Αθήνα και ο Πειραιάς είναι οι μεγαλύτεροι Δήμοι της χώρας αποφασίσθηκε να ενεργοποιηθούν ουσιαστικά και συστηματικά, δίνοντας έτσι το παράδειγμα μιας προωθημένης πολιτικής για την προστασία του περιβάλλοντος και την ουσιαστική μείωση των απορριμμάτων, σε συνδυασμό και με τις πρωτοβουλίες τους στα άλλα ρεύματα αποβλήτων (συσκευασίες, μπαταρίες κλπ). 17

18 3. Ο Δήμος Αθηναίων θα ενεργοποιήσει και δεύτερο σημείο τοποθέτησης container για την καλύτερη χωροταξική κατανομή των συλλεγόντων εργαζομένων, και στο άμεσο μέλλον θα ενεργοποιήσει και τρίτο. Ο Δήμος Πειραιά θα πρέπει να ενεργοποιήσει ένα δεύτερο σημείο τοποθέτησης container. 4. Παρά το γεγονός ότι η χρηματοδοτική πολιτική του Συστήματος προς τους ΟΤΑ, υπερκαλύπτει την οικονομική απαίτηση του Δήμου Αθηναίων, (σύμφωνα με την οικονομική τους μελέτη), εν τούτοις η Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ έχει δεχθεί την πρόταση του κ. Σκορδίλη για αύξηση της οικονομικής προσφοράς του Συστήματος προς τους Δήμους Αθηναίων και Πειραιά, εκτιμώντας τις ιδιαιτερότητες των μεγάλων αυτών Δήμων (εκτεταμένοι πεζόδρομοι, μεγάλα εμπορικά κέντα, πολύ στενοί δρόμοι, μεγάλες ποσότητες ΑΗΗΕ λόγω του πληθυσμού, των πάρα πολλών δραστηριοτήτων, κλπ). 5. Οι Δήμοι Αθηναίων και Πειραιά, θα αναπτύξουν δίκτυο συλλογής μικρών ΑΗΗΕ, σε δημοτικά ελεγχόμενα σημεία και σχολεία και θα οργανώσουν περιοδικό τρόπο συλλογής, π.χ. ανά μήνα. Για το σκοπό αυτό το Σύστημα προμηθεύει τους Δήμους με μικρούς κάδους συλλογής των 240lt, που θα απαιτηθούν. 6. Η προβολή του όλου έργου των Δήμων αυτών (διαφήμιση γραμμής επικοινωνίας δημοτών, ευαισθητοποίηση δημοτών) θα καλυφθεί από το Σύστημα κατόπιν συμφωνίας των Δήμων με το Σύστημα, εκτιμώντας ότι η ευαισθητοποίηση θα αναφέρεται ουσιαστικά σε όλο το λεκανοπέδιο. Ενώ το Σύστημα έχει διαθέσει όλα τα ανωτέρω το πρόγραμμα δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί. ΣΤ. Προώθηση πρωτοβουλιών Στηρίζουμε και προωθούμε τις πρωτοβουλίες Μ.Κ.Ο. και Δημ. Επιχειρήσεων, να συνεργαστούν με τους Δήμους παίρνοντας την ευθύνης της συλλογής, και λαμβάνοντας τις αμοιβές που χορηγεί το Σύστημα, πάντα βέβαια με τη συμβολή του οικείου Δήμου (παράδειγμα, Μυτιλήνη, Ρόδος, Τύρναβος κ.α). Όταν οι ΟΤΑ ισχυρίζονται ότι δεν διαθέτουν το προσωπικό και τα μέσα για το έργο παροτρύνουμε τους δήμους να συνεργασθούν με τοπικές ή μη επιχειρήσεις για τη συλλογή, αμείβοντας τους (οι Δήμοι), με τα χρήματα που λαμβάνουν από το Σύστημα, με την προϋπόθεση ότι: α) το Container τοποθετείται σε χώρο του Δήμου β) Το call center να είναι του Δήμου γ) Τα συλλεχθέντα ΑΗΗΕ να προωθούνται στα εργοστάσια Ανακύκλωσης Μια σημαντική αλλά δύσκολη πρόταση που θα είχε κατά τη γνώμη μας εξαιρετικά αποτελέσματα, είναι: Τα χρήματα που δίνει το Σύστημα στους ΟΤΑ με βάση τους τόνους συλλογής, να πηγαίνουν απ ευθείας στους εργαζομένους. Δηλαδή οι εργαζόμενοι να έχουν απ ευθείας κίνητρο. 18

19 Η συλλογή των ΑΗΗΕ μπορεί να γίνεται από τους εργαζόμενους μετά το πέρας της εργασίας αποκομιδής των απορριμμάτων, και μάλιστα με ραντεβού και παραλαβή από το σπίτι, έχοντας έτσι ένα επιπλέον πιθανό όφελος από το νοικοκυριό. Είναι προφανές ότι το σενάριο αυτό θέλει και πολιτική και νομική υποστήριξη, ώστε να μην υπάρξει το παραμικρό πρόβλημα, στις σχέσεις Δήμου, Εργαζομένων και Συστήματος. Ζ. Το Σύστημα θέτει θέμα, ως προς την αποτελεσματικότητα της συνεργασίας με τους ΟΤΑ, σε οποιαδήποτε μορφή. α) Όταν ένα Δήμος στον οποίο έχει τοποθετηθεί Container δεν έχει ενεργοποιηθεί για x μήνες από την υπογραφή της σύμβασης, να ενημερώνεται τον ΕΟΕΔΣΑΠ και να αποσύρετε το Container με ταυτόχρονη καταγγελία της σύμβασης. β) Όταν η χρησιμοποίηση των μικρών κάδων στα Δημοτικά Σημεία δεν γίνεται για τη Συλλογή των ΑΗΗΕ, αλλά εγκαταλείπονται ή χρησιμοποιούνται για συλλογή απορριμμάτων, το Σύστημα τους αποσύρει και ενημερώνει τον ΕΟΕΔΣΑΠ. Με όλες τις ανωτέρω πρωτοβουλίες συνοδευόμενες από επικοινωνιακή καμπάνια κατ αρχάς ραδιοφωνική στοχευμένη για τις μεγάλες πόλεις και τους Νομούς και στη συνέχεια τηλεοπτική, (πέραν της ήδη υπάρχουσας προβολής του έργου στο Δήμο, με έντυπα, παρουσιάσεις, ημερίδες, σχολικές εκδηλώσεις), πιστεύουμε ότι η Τ.Α. τελικά θα ανταποκριθεί και θα αποτελέσει τον ουσιαστικό πυλώνα συλλογής ΑΗΗΕ, όπως προβλέπει ο Ν. 2939/01 και το Π.Δ. 117/04, κυρίως με τη νέα διοικητική μεταρρύθμιση που προτείνεται από το ΥΠΕΣΔΑ. Είναι προς διάθεση τα κάτωθι στοιχεία: Α. Αναλυτική κατάσταση συμβεβλημένων Δήμων με container ή όχι Β. Αναλυτική κατάσταση συμβεβλημένων Συνδέσμων με container ή όχι Γ. Γεωγραφική κάλυψη ανά νομό Δ. Αναλυτική κατάσταση Δήμων με παραδοθείσες ποσότητες 3β. ΓΥΡΟΛΟΓΟΙ ΕΜΠΟΡΟΙ ΠΑΛΑΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ Η συλλογή των ΑΗΗΕ, ιδιαίτερα των μεγάλων οικιακών συσκευών (ψυγεία, κουζίνες, TV κλπ) πραγματοποιείται σε μεγάλο βαθμό από γυρολόγους, οι οποίοι συλλέγουν τις συσκευές από το πεζοδρόμιο. Η τοποθέτηση-απόρριψη των οικιακών αποβλήτων στα πεζοδρόμια δεν απαγορεύεται ρητά, από την νομοθεσία ούτε η Δημοτική Αστυνομία επιβάλει πρόστιμα. Η οποιαδήποτε συσκευή από τη στιγμή που τοποθετείται στο πεζοδρόμιο θεωρείται ως ΑΠΟΒΛΗΤΟ (απόφαση κατόχου) και θεωρείται ως «τυχαίο αντικείμενο, ήτοι γίνεται «κύριος» της συσκευής όποιος το πάρει πρώτος».την ίδια στιγμή το απόβλητο αποκτάει και εμπορική αξία βάσει της ζήτησης και προσφοράς των υλικών που είναι κατασκευασμένο. 19

20 Το γεγονός αυτό, έχει ληφθεί υπόψη στο σχεδιασμό του Συστήματος καθώς η διαδικασία συλλογής από γυρολόγους ενισχύει την συλλογή, χωρίς όμως να εξασφαλίζεται η περιβαλλοντικά ασφαλής διάθεση των ΑΗΗΕ. Οι γυρολόγοι μπορεί να εμπορεύονται μερικώς χρήσιμα υλικά από τις συσκευές (κανιβαλισμός συσκευής) ή να τα πωλούν σε εμπόρους παλαιών μετάλλων. Οι γυρολόγοι δεν ανήκουν σε οργανωμένες ομάδες αλλά κατά το πλείστον λειτουργούν σαν μεμονωμένα άτομα. Οι γυρολόγοι εκτός των ΑΗΗΕ, συλλέγουν κατά κύρια δραστηριότητα παλαιά αντικείμενα πλούσια σε σιδηρούχο υλικό και αποτελούν τη βασική συλλογή του σιδηρούχου scrap που αποτελεί περίπου το 50% της πρώτης ύλης των χαλυβουργιών. Ανεπίσημα στοιχεία καταδεικνύουν ότι οι γυρολόγοι συλλέγουν περίπου tns σιδηρούχου υλικού κατ έτος ανά την επικράτεια. Εάν υπολογίσουμε ότι το σύνολο των ΑΗΗΕ είναι περίπου tns, το 60% κατ εκτίμηση είναι σιδηρούχο και μη σιδηρούχο συνεπώς tns x 60% = tns σιδηρούχων συσκευών που συλλέγονται από τους γυρολόγους. Στο σύνολο των scrap tns οι tns αντιπροσωπεύουν περίπου το 10%. Το Σύστημα όπως και στη κατάθεση του αρχικού φακέλου εντάσσει στο Σύστημα τους γυρολόγους γιατί δέχεται ότι αποτελούν μια ευαίσθητη κοινωνική ομάδα που αποβλέπει σε ένα εισόδημα από την εργασία συλλογής. Το Σύστημα εκτιμά ότι υπάρχουν περίπου άτομα που ασχολούνται με τη συλλογή αυτή. Ο αριθμός αυτός διαφοροποιείται με εποχικότητα που ίσως επηρεάζεται από τυχόν γεωργικές εργασίες. Ο γυρολόγος, κατά παράδοση, παραδίδει το υλικό που συλλέγει σε μικρούς ή μεγάλους εμπόρους scrap και αμείβεται τοις απολύτου μετρητοίς κατά την παράδοση άνευ παραστατικών. Το Σύστημα δεν ήταν δυνατόν να συμμετάσχει σε μια τέτοια συναλλαγή και ως εκ τούτου η ένταξη των γυρολόγων συντελείται μέσω των εμπόρων παλαιών μετάλλων που είναι και οι φυσικοί αποδέκτες όλου του scrap. Το Σύστημα συνεργάζεται με τους εμπόρους αυτούς μέσω σύμβασης τοποθετώντας container (38m3) του Συστήματος στο χώρο τους, όπου τοποθετούνται τα ΑΗΗΕ που παραδίδουν οι γυρολόγοι στον έμπορο. Το Σύστημα αμοίβει το σύνολο των υπηρεσιών δηλαδή γυρολόγου και εμπόρου στον έμπορο με πλήρη παραστατικά. Οι έμποροι, ως οικονομικές μονάδες παραδίδουν στο Σύστημα όλα τα αναγκαία παραστατικά. Το σκεπτικό της αμοιβής του Συστήματος προς τον έμπορο είναι αυτό της «προσφερόμενης υπηρεσίας», ήτοι: Α) Γυρολόγος : η υπηρεσία του συνίσταται εις: - Συλλογή (τακτά δρομολόγια οικία αποθήκη κλπ) - Φόρτωση (από πεζοδρόμιο - οικία αποθήκη κλπ) - Μεταφορά (από τα σημεία συλλογής στον έμπορο που θα τα παραδώσει) 20