Εναλλακτικές μορφές καλλιέργειας Σχέδια και προοπτικές

Transcript

1 Εναλλακτικές μορφές καλλιέργειας Σχέδια και προοπτικές Πολιτιστικό πρόγραμμα Σχολ. Έτος Από τους μαθητές της β τάξης του ΓΕ.Λ Καλινδοίων Υπεύθυνοι καθηγητές: Αδαμόπουλος Β. (ΠΕ02), Κουσφετσούλη Ε. (ΠΕ03), Χέλη Μ. (ΠΕ0402)

2 Εναλλακτικές μορφές καλλιέργειας Σχέδια και προοπτικές Πολιτιστικό πρόγραμμα σχολ. Έτος Από τους μαθητές της β τάξης του Γελ Καλινδίων Υπεύθυνοι καθηγητές: Αδαμόπουλος Β. (ΠΕ02), Κουσφετσούλη Ε. (ΠΕ03), Χέλη Μ. (ΠΕ0402)

3 Εισαγωγή Ο άνθρωπος χρησιμοποίησε περισσότερα από φυτά για διατροφικούς, για θεραπευτικούς και άλλους σκοπούς. Μόνο μερικές εκατοντάδες ειδών αποτέλεσαν τα φυτά που είχαν παγκόσμιο εμπορικό ενδιαφέρον και τα οποία έχουν επικρατήσει, κατακλύζοντας τις αγορές.

4 Σήμερα όμως, το να επενδύσει κανείς στη χώρα μας, καλλιεργώντας τα περισσότερα από αυτά τα είδη είναι παρακινδυνευμένο, λόγω: του μεγάλου ανταγωνισμού που δέχονται από τα αντίστοιχα προϊόντα χωρών μικρού κόστους, της τάσης που έχουν οι τιμές τους να μειώνονται, συνεχώς λόγω της απελευθέρωσης του εμπορίου σαν συνέπεια της παγκοσμιοποίησης.

5 Ο γεωργικός τομέας στη χώρα μας, τα τελευταία πενήντα χρόνια, απεγνωσμένα αναζητεί την ανάπτυξη νέων καλλιεργειών. Η εύρεση «νέων ειδών» που να έχουν μεγάλες προοπτικές εκμετάλλευσης θεωρείται πολύ σημαντικό γεγονός. Αν και πιθανόν είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν τέτοιες καλλιέργειες, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε μερικές:

6 Λούπινα

7 Αρώνια

8 Ιπποφαές

9 Ρόδι

10 Στέβια

11 Αλόη

12 Σμέουρο

13 Σταμναγκάθι

14 Ελαιοκράμβη

15 Τρούφα - Μανιτάρια

16 Ρίγανη

17 Αγριαγκινάρα

18 Γκότζι μπέρι

19 Μπλού μπέρι

20 Μετά την βιβλιογραφική μελέτη των παραπάνω φυτών καθώς και την συμβουλευτική συζήτηση με γεωπόνο και επίσκεψη ενημέρωση από παραγωγό της περιοχής η μελέτη εστιάστηκε στα φυτά: Γκότζι μπέρι Στέβια Ιπποφαές Ρόδι

21 Παράγοντες επιλογής καλλιέργειας Η επιλογή της καλλιέργειας θα πρέπει να γίνεται συμφώνα με τους παρακάτω παράγοντες: 1) τον αριθμό και το μέγεθος των ιδιόκτητων αγροκτημάτων (άρδευσης, εδαφολογική σύσταση, οικονομική αξία της περιοχής δυνατότητα ηλεκτροδότησης ) 2) υφιστάμενη κατάσταση και παράδοση έρευνα αγοράς για το αν παράγεται στην περιοχή, απόσταση από το σημείο πώλησης 3) εξοπλισμός και εμπειρία εξετάζουμε τον εξοπλισμό μας, κάνουμε ερευνά κόστους για εργαλεία που επιπλέον χρειαζόμαστε 4) αποθήκευση και πώληση 5) προσωπικά κριτήρια κοιτάμε τις εργατοώρες που απαιτούν οι καλλιέργειες στις οποίες έχεις καταλήξει μελετώντας το καλύτερο και το χειρότερο σενάριο παράγωγης εξετάζουμε το κεφάλαιο που θέλουμε να διαθέσουμε Δεν ξεχνάμε ότι το μεγαλύτερο μειονέκτημα της γεωργίας είναι η μικρή συχνότητα των πωλήσεων δηλαδή στις περισσότερες καλλιέργειες βάζουμε λεφτά όλο τον χρόνο για να εισπράξουμε μια φορά τον χρόνο

22 ΤΟ ΙΠΠΟΦΑΕΣ Το ιπποφαές είναι ένα είδος που καλλιεργείται για την παραγωγή καρπών από δεκαετίες στην Ευρώπη και την Ασία αλλά και σαν φυτό για την προστασία των επικλινών εδαφών από τη διάβρωση, όπως και σαν καλλωπιστικό φυτό. Κατά την τελευταία δεκαπενταετία έχει εκδηλωθεί μία πραγματική λατρεία για το ιπποφαές, του οποίου η καλλιέργεια άρχισε να εντατικοποιείται σε πολλές χώρες. Η ονομασία στα λατινικά του γένους Hippophae προέρχεται από τις λέξεις ίππος<ίππ(ο)- (άλογο) + -φαές, ουδ. του -φαής<φάος (φως, λάμψη), άρα σημαίνει φωτεινό, λαμπερό άλογο.

23 ΟΙ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΙΠΠΟΦΑΟΥΣ χρησιμοποιούνται όλα τα μέρη, όπως είναι: οι καρποί, τα φύλλα, ο φλοιός, οι βλαστοί, οι σπόροι, το ξύλο και το ριζικό του σύστημα. α) Σαν τρόφιμο και ζωοτροφή: Οι χρήσεις του σαν τρόφιμο είναι οι εξής: Παραγωγή χυμών. Αλκοολούχα ποτά, όπως είναι διάφορα λικέρ, απεριτίφ, κρασιά, κλπ. Τα φύλλα, οι νεαροί βλαστοί και η πούλπα των καρπών μετά την επεξεργασία της, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν ζωοτροφή των αγροτικών ζώων. β) Σαν φαρμακευτικό φυτό: για την αντιμετώπιση των ερεθισμών του δέρματος, δερματίτιδων, εκζεμάτων κλπ. Το έλαιο του ιπποφαούς που προέρχεται από τους σπόρους του, είναι πολύ πλούσιο σε βιταμίνες (C, Ε, Α, Β1, Β2, F, Κ, Ρ), τοκοφερόλες, φλαβονοειδή, πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, φυτοστερόλες, σάκχαρα,κλπ. Όλες αυτές οι ουσίες έχουν πολύτιμες φαρμακευτικές ιδιότητες για εσωτερική ή εξωτερική χρήση. Με τα φύλλα του και τους φλοιούς του γίνονται θεραπευτικά ροφήματα.

24 ΟΙ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΙΠΠΟΦΑΟΥΣ γ) Σαν φυτό που χρησιμοποιείται από την βιομηχανία καλλυντικών δ) Σαν φυτό με χρωστικές ιδιότητες: Τα φύλλα και οι νεαροί του βλαστοί περιέχουν μία ουσία την κερσετίνη που χρησιμοποιείται στην βιομηχανία της βαφής των νημάτων (γκρίζο χρώμα.) καθώς και στην βιομηχανία τροφίμων και την φαρμακοβιομηχανία. ε) Φυτό με αγρονομικό και περιβαλλοντικό ενδιαφέρον: Το ριζικό του σύστημα διακλαδίζεται πολύ γρήγορα, και έχει την σπάνια ιδιότητα της δέσμευσης του ατμοσφαιρικού αζώτου προσαρμόζεται σε άγονα εδάφη και επιπλέον τα εμπλουτίζει με άζωτο. μπορεί να ανεχτεί υψηλές συγκεντρώσεις χλωριούχου νατρίου στο έδαφος και επομένως είναι κατάλληλο για φύτευση κατά μήκος των οδών όπου τον χειμώνα διασπείρεται αλάτι για προστασία των οχημάτων από τον παγετό αλλά και κατά μήκος των ακτών για την προστασία τους από την διάβρωση. Σαν καλλωπιστικό φυτό στην Αρχιτεκτονική των κήπων Το ξύλο του ιπποφαούς είναι πολύ σκληρό και χρησιμοποιείται στην ξυλουργική

25 ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ Φύεται σε ποικιλία εδαφών, προτιμά εδάφη ελαφρά, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και με σχεδόν ουδέτερη αντίδραση (ph=6,5-7,5). ( αμμοπηλώδη, καλά αποστραγγιζόμενα και πλούσια σε οργανική ουσία εδάφη). Ως προς το κλίμα, αντέχει τόσο σε πολύ χαμηλές όσο και σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες (-43 μέχρι 40 C). Η βλάστηση ξεκινά σε μέσες ημερήσιες θερμοκρασίες των 5-7 C. Η άνθηση γίνεται στους C. Είναι φυτό ανθεκτικό στους παγετούς, και μπορεί να αντέξει σε θερμοκρασίες μέχρι τους -50 C. Είναι φυτό με μεγάλες απαιτήσεις σε φώς και θα πρέπει να αποφεύγεται η καλλιέργεια σε σκιερά εδάφη, Ιδανικός προσανατολισμός θεωρείται αυτός με κατεύθυνση βορράνότο.

26 Χρόνος παραγωγής Το ιπποφαές χρειάζεται 3 χρόνια για να είναι έτοιμοι οι αρχικοί καρποί του που φυτεύτηκαν. Για να ολοκληρωθεί όμως η καλλιέργεια χρειάζονται 4 με 5 χρόνια από την αρχική φύτευση. ΕΧΘΡΟΙ-ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ Το ιπποφαές έχει περιορισμένο αριθμό εχθρών και ασθενειών. Ως προς τις ασθένειες σοβαρά προβλήματα μπορεί να δημιουργήσουν ασθένειες εδάφους. Τα ποντίκια, οι αρουραίοι και άλλο εχθροί μπορεί να δημιουργήσουν πρόβλημα με την πρόκληση ζημιών στους κορμούς και τις ρίζες των φυτών, ενώ σημαντικό πρόβλημα μπορεί να αποτελέσουν και τα πουλιά τα οποία τρέφονται με τους καρπούς του φυτού.

27 ΛΙΠΑΝΣΗ Ενδείκνυται να γίνεται προσθήκη οργανικής ουσίας με την βασική λίπανση και τα προγράμματα επιφανειακής λίπανσης να καταρτίζονται με βάση τα αποτελέσματα αναλύσεων εδάφους και φυτικών ιστών και με βάση τα φαινολογικά χαρακτηριστικά των φυτών. Σε περίπτωση που η καλλιέργεια γίνεται σε γόνιμα εδάφη, οι ανάγκες σε λίπανση είναι μικρές, ωστόσο συνιστάται η τακτική εφαρμογή κοπριάς με στόχο την διατήρηση της δομής και της σύστασης του εδάφους, σε ποσότητες που φτάνουν τους τόνους ανά εκτάριο. ΆΡΔΕΥΣΗ Είναι φυτό χωρίς μεγάλες απαιτήσεις σε νερό, ωστόσο για επιτυχή καλλιέργεια θα πρέπει να εξασφαλιστούν οι απαραίτητες ποσότητες νερού, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα χρόνια μετά την εγκατάσταση των νεαρών φυταρίων στον αγρό. Προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι απώλειες εδαφικού νερού από εξάτμιση συνιστάται η κάλυψη του εδάφους στις γραμμές φύτευσης με πλαστικό. Η εφαρμογή του νερού γίνεται συνήθως με στάγδην άρδευση ή με καταιονισμό χρησιμοποιώντας εναέρια μπεκ.

28 ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ Η συγκομιδή είναι δύσκολη εξαιτίας της πυκνής ακανθώδους διάταξης μεταξύ των καρπών σε κάθε κλαδί και πρέπει να προγραμματίζεται με βάση την ωριμότητα η οποία ορίζεται στις 25 περίπου ημέρες πριν την εμφάνιση του πρώτου παγετού. Γίνεται συνήθως με το χέρι, με ράβδισμα (οι καρποί πέφτουν πάνω σε πανιά που έχουν απλωθεί στο έδαφος) ή με κλάδεμα των καρποφόρων κλάδων (γερμανική μέθοδος), ξεκινώντας από αργά το Φθινόπωρο μέχρι νωρίς την Άνοιξη.

29 Τιμή Όπως πληροφορεί η Διεύθυνση Παραγωγής Αξιοποίησης Προϊόντων Φυτών Μεγάλης Καλλιέργειας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, "στην Ευρωπαϊκή αγορά τα προϊόντα του ιπποφαούς πωλούνται σε υψηλές τιμές. Ενδεικτικά, ο χυμός του ιπποφαούς μπορεί να φτάσει τα ευρώ το λίτρο, ενώ αντίστοιχα για το έλαιο του ιπποφαούς οι τιμές μπορεί να φτάσουν και τα 150 ευρώ το κιλό". Με το κόστος εγκατάστασης να ανέρχεται σε 800 ευρώ ανά στρέμμα, η μέση στρεμματική απόδοση μετά τα δύο πρώτα χρόνια μπορεί να φτάσει τον 1 τόνο, αποφέροντας έσοδα της τάξης των ευρώ ανά στρέμμα. Μέχρι το τέταρτο έτος, όταν αρχίζει η παραγωγή των καρπών, το ετήσιο κόστος είναι μικρό, της τάξεως των ευρώ το στρέμμα.

30 Goji Berry Γκότζι (Goji) το μουρο της ευτυχιας, είναι η κοινή ονομασία ενός φρούτου,. Είναι ενδημικά είδη της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Ασίας. Τα είδη του γκότζι είναι φυλλοβόλα, πολυετή φυτά, με ξυλώδη κορμό και φτάνουν σε ύψος από 1 μέχρι 4 μέτρα. Στην Κίνα αναφέρεται στις λαϊκές παραδόσεις από το π.χ. Έχει την ιδιότητα να αντέχει σε ακραίες θερμοκρασίες, από -20 έως +40 βαθμούς Κελσίου, χρειάζεται στραγγισμένα εδάφη και μεγάλης διάρκειας ηλιοφάνεια. Οι σπόροι του πρέπει να φυτευτούν τους χειμερινούς μήνες, ώστε την άνοιξη να αρχίσει να βγαίνει ρίζα. Το ύψος του δένδρου μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 4 έως 5 μέτρα, με το κατάλληλο κλάδεμα μπορεί όμως να διατηρηθεί και σε πιο χαμηλό ύψος. Είναι ένα δέντρο που ζει μέχρι και 100 χρόνια. Καρπούς παράγει από τον πρώτο και δεύτερο χρόνο, ενώ σε πλήρη παραγωγή φτάνει στο τρίτο και τέταρτο έτος.

31 ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ Το φυτό αποτελεί μία εναλλακτική καλλιέργεια, για την οποία ενδιαφέρον επιδεικνύουν κυρίως οι νέοι αγρότες. Η καλλιέργεια του Γκότζι Μπέρι είναι εφικτή στην Ελλάδα καθώς οι έρευνες έδειξαν ότι ευδοκιμεί στη χώρα μας. ΦΥΤΕΥΣΗ Οι καλύτερες εποχές για φύτεμα είναι την Άνοιξη και το Φθινόπωρο, αλλά και τις άλλες εποχές μπορεί να επιτευχθεί επιτυχές φύτεμα. Η αποστάσεις πρέπει να είναι 2 έως 2,3 μ. φυτό από φυτό και 3,5 έως 4 μ. μεταξύ των γραμμών. ΕΔΑΦΟΣ Το Γκότζι Μπέρι χρειάζεται πορώδες έδαφος για την γρήγορη αποστράγγιση και τον καλό αερισμό του ριζικού συστήματος διότι αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα στην περίπτωση όπου δεν απορροφάτε το νερό και ιδιαίτερα στις υψηλές θερμοκρασίες έως και το θάνατο του φυτού. Το ph του εδάφους πρέπει να είναι υψηλότερο του 7 έως 8 καθώς το ph παίζει σημαντικό ρόλο στην καλή υγεία και στην ποιότητα των καρπών.

32 ΛΙΠΑΝΣΗ Το Goji Berry δεν χρειάζεται ιδιαίτερη λίπανση διότι δεν είναι απαιτητικό φυτό. Καλό είναι να προστίθεται λίγη κοπριά χωνεμένη από αιγοπρόβατα για καλύτερη ανάπτυξη. Επίσης η χρήση ενεργών μικροοργανισμών και ζεόλιθου, βοηθά στην ποιότητα των καρπών αλλά και στην ανθεκτικότητα των φυτών. ΑΡΔΕΥΣΗ Το νερό είναι απαραίτητο αν και το Goji Berry είναι αρκετά ανθεκτικό στην ξηρασία καθώς έχει βαθύ ριζικό σύστημα ειδικά στη διάρκεια της καρποφορίας και στα πρώτα στάδια της φύτευσης. Πιο συγκεκριμένα όταν το φυτό είναι ηλικίας από 1 έως 3 μήνες και σε έδαφος μέσης απορρόφησης του νερού το πότισμα πρέπει να γίνεται κάθε 3 με 4 ημέρες. Στη συνέχεια ανά 7 έως 10 ημέρες ή και αργότερα ανάλογα με της κατά τόπους συνθήκες.

33 ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ Οι καρποί του Goji Berry είναι πολύ απαλοί και ευαίσθητοι γι αυτό και συλλέγονται με ένα ειδικό είδος υφάσματος μέσα σε ψάθες, χωρίς τη χρήση των χεριών. Κατά την εποχή συλλογής του Γκότζι Μπέρι, ο αγρότης θα πρέπει κάθε 3-4 ημέρες να μαζεύει τους καρπούς. Ο κόκκινος καρπός του μοιάζει με μούρο και είναι πολύ ευαίσθητος (εύκολα οξειδώνεται και το χρώμα του σκουραίνει). ΕΧΘΡΟΙ Το φυτό ανήκει στην ίδια κατηγορία όπου ανήκει και η ντομάτα κι απ ότι φαίνεται έχει αρκετούς κοινούς εχθρούς όπως ακάραια, τετράνυχος και ωίδιο. Βέβαια έχει κι άλλους εχθρούς οι οποίοι όμως είναι αντιμετωπίσιμοι.

34 ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Γενικά, αναζωογονεί και δίνει ενέργεια σε ολόκληρο τον οργανισμό. Οι καρποί του παραδοσιακά θεωρούνται «υπερτροφή»: πιστεύεται πως προμηθεύουν τον οργανισμό με την απαραίτητη ενέργεια για τις καθημερινές του ανάγκες, ακόμα και σε συνθήκες στρες. Τα αποξηραμένα μούρα του περιέχουν: 68% υδατάνθρακες, 12% πρωτεΐνες, 10% λίπη και 10% φυτικές ίνες σε μια συνολική θερμιδική αξία που ανέρχεται στις 370 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια. Περιέχουν επίσης βιταμίνες C, B1, B2 και Βήτα-καροτίνη, καθώς και μια σειρά από μεταλλικά στοιχεία, αντιοξειδωτικά και αμινοξέα. Η μεγάλη συγκέντρωση σε αντιοξειδωτικές ουσίες (10 φορές παραπάνω από τους υπόλοιπους κόκκινους καρπούς και 30 φορές περισσότερο από το κόκκινο κρασί) αλλά και η περιεκτικότητα σε αμινοξέα και μέταλλα (έχουν 11% πρωτείνη) και βοηθούν σημαντικά στην αναγέννηση των κυττάρων και όχι μόνο.

35 ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ Καταναλώνεται σε επεξεργασμένη μορφή σε ταμπλέτες και χυμούς ή αποξηραμένο. Κατά τη διάρκεια όμως της επεξεργασίας, χάνει ένα μέρος από τα θρεπτικά συστατικά και τις βιταμίνες του και είναι καλύτερα να καταναλώνεται νωπό ή σκέτο. Μία ιδανική ποσότητα κατανάλωσης του γκότζι είναι από 10 έως 30 γραμμάρια την ημέρα. Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική χρησιμοποιούν τα φύλλα σε συνδυασμό με το φλοιό της ρίζας για να παρασκευάσουν ένα τσάι. Δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας για παρενέργειες μετά τη λήψη του γκότζι, διότι το γκότζι δεν εθίζει τον οργανισμό όπως άλλες ουσίες. Μόνη εξαίρεση αποτελούν οι αλληλεπιδράσεις του με τα φάρμακα για την αρτηριακή πίεση και το διαβήτη καθώς και τα αντιπηκτικά φάρμακα.

36 Το Νο 1 ελιξίριο υγείας και μακροζωίας Από τα τρόφιμα και βότανα, που είναι γνωστά στο Θιβέτ και την Κίνα και χρησιμοποιούνται από τη λαϊκή ιατρική εδώ και χιλιάδες χρόνια, τα θιβετιανά Goji θεωρούνται η νούμερο ένα τροφή. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημά τους είναι ότι αντιστρέφουν τη διαδικασία της γήρανσης σε μεγάλο βαθμό, αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει να λαμβάνονται καθημερινά και σε ακατέργαστη, φυσική μορφή και όχι σε χάπια ή σε χυμούς του εμπορίου. Ο φημισμένος Li Qing Yuen, που έζησε μέχρι την ηλικία των 252 ετών ( ), κατανάλωνε Goji Berries καθημερινά. Η ζωή του Li Qing Yuen είναι η πιο καλά γνωστή και τεκμηριωμένη περίπτωση ακραίας μακροζωίας που έγινε ποτέ γνωστή.

37 ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΤΩΝ GOJI Προστασία του DNA με αντιοξειδωτικά Αντιοξειδωτικές μονάδες ORAC Κράνμπερυ: Mλούμπερυ: Ρόδι: GOJI BERRIES: μέθοδος ORAC : μέθοδος μέτρησης ικανότητας απορρόφησης ελευθέρων ριζών Καρκίνος Προώθηση της παραγωγής ανθρώπινης αυξητικής ορμόνης Ενίσχυση της λίμπιντο και σεξουαλική τόνωση Βελτίωση της όρασης Έλεγχος χοληστερίνης και πίεση αίματος Διαβήτης Συκώτι Πέψη Δέρμα Βελτίωση του ύπνου Κυκλοφοριακό Αύξηση ενέργειας

38 ΑΠΟΔΟΣΗ Σύμφωνα με στοιχεία από χώρες του εξωτερικού όπως η Κίνα και η Αμερική, η καλλιέργεια του Goji Berry μπορεί να αποφέρει πολύ καλή στρεμματική απόδοση. Βέβαια στις κλιματικές συνθήκες / χώμα της Ελλάδας η απόδοση μπορεί να διαφέρει καθώς αυτή τη στιγμή η καλλιέργεια του φυτού στη χώρα μας βρίσκεται σε εμβρυακό επίπεδο. Καλλιέργεια ενός στρέμματος Γκότζι Μπέρι είναι δυνατό να αποφέρει από 600 έως και πάνω από κιλά στην τριετία). Με τιμή από 5,5 έως 6 ευρώ/κιλό μπορεί να αποδώσει από έως και ευρώ το στρέμμα

39 ΡΟΔΙΑ Οι ποικιλίες του φυτού Οι ποικιλίες της ροδιάς, ανάλογα με την περιεκτικότητα του χυμού τους σε οξέα διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: 1. Γλυκές, 2. ημίγλυκες και 3. ξινές ποικιλίες: Ενας άλλος τρόπος διάκρισης των ροδιών είναι σύμφωνα με τον τόπο προέλευσής τους. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η καλλιεργούμενη έκταση ροδιάς στη χώρα μας εκτιμάται, σήμερα, σε περίπου στρέμματα. Το σύνολο της παγκόσμιας παραγωγής υπολογίζεται σε τόνους, με τα "ηνία" να κρατά η Ινδία ( τόνους), βάσει στοιχείων του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ). Η ελληνική αγορά, οι ανάγκες της οποίας σε ρόδι υπολογίζονται σε 1200 τόνους, κατά τις μαρτυρίες ερευνητών και παραγωγών παραμένει ελλειμματική, γι' αυτό και οι ετήσιες εισαγωγές υπερβαίνουν τους 800 τόνους.

40 "Χαρτογράφηση" των καλλιεργειών Στη Ροδόπη, με την καλλιέργεια ροδιάς απασχολούνται 27 παραγωγοί και η καλλιεργούμενη έκταση φθάνει τα 600 στρέμματα. Η δε απόδοση υπολογίζεται σε 2 τόνους/στρέμμα. Στο νομό Κιλκίς, με την καλλιέργεια της ροδιάς ασχολούνται 150 παραγωγοί και η καλλιεργούμενη έκταση ανέρχεται σε 2000 στρέμματα, ενώ στην Πέλλα "δουλεύονται" γύρω στα 1200 στρέμματα από 50 παραγωγούς. Στο νομό Δράμας, με την καλλιέργεια ροδιάς ασχολούνται πλέον 500 παραγωγοί, από 250 πριν από έναν χρόνο, και η καλλιεργούμενη έκταση φθάνει τα 7000 στρέμματα. Η απόδοση στο νομό Δράμας διαμορφώνεται σε 200 κιλά/στρέμμα και το παραγόμενο προϊόν της περιοχής απορροφάται αποκλειστικά από αυστριακή εταιρεία που το διοχετεύει σε φαρμακεία.

41 Τα κέρδη, η παραγωγή και η εγκατάσταση της φυτείας Τα καθαρά κέρδη ανά στρέμμα να φθάνουν ως και τα 1200 ευρώ H διάρκεια της παραγωγικής ζωής μιας φυτείας ροδιάς υπολογίζεται σε έτη. Οι αποδόσεις ανά δένδρο κυμαίνονται από 40 ως 50 κιλά και ανά στρέμμα από 2500 ως 3000 κιλά. Το κόστος εγκατάστασης ενός στρέμματος καλλιέργειας ροδιάς ανέρχεται σε 540 ευρώ, ενώ το καθαρό εισόδημα είναι ευρώ ανά στρέμμα. Η ροδιά μπορεί να μπει σε καρποφορία από το τρίτο ή το τέταρτο έτος μετά την εγκατάστασή της, ενώ σε πλήρη παραγωγή φθάνει μετά το έβδομο ή όγδοο έτος. Κατά την πλήρη παραγωγή της αποδίδει 2,5-3 τόνους/στρέμμα εμπορεύσιμο ρόδιίσως και περισσότερο. Ένα φυτό σε ώριμη ηλικία παράγει περίπου 100 εμπορεύσιμους καρπούς, η ωρίμανση των οποίων κλιμακώνεται σε περίπου ένα δίμηνο.

42 Τα κέρδη, η παραγωγή και η εγκατάσταση της φυτείας (συνέχεια) Η ροδιά είναι δένδρο φυλλοβόλο. Αναπτύσσεται συνήθως σε θάμνο αλλά μπορεί να διαμορφωθεί και σε δένδρο ύψους μέχρι 6 μέτρων. Σαν δένδρο μπορεί να διαμορφωθεί σε έναν κορμό αλλά και σε 2-4 κορμούς που βγαίνουν κοντά στο έδαφος. Είναι δένδρο μακρόβιο αφού ζει μέχρι και 200 χρόνια. Η ανθοφορία ξεκινά τον Απρίλιο και διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, σε ορισμένες ποικιλίες μέχρι και το φθινόπωρο. Οι καλύτεροι καρποί προέρχονται από τα πρώιμα άνθη. Ευδοκιμεί σε θερμές περιοχές, με εύκρατο μέχρι και υποτροπικό κλίμα. Αντέχει μέχρι -10 C τον χειμώνα, η αντοχή όμως στους παγετούς διαφέρει μεταξύ των ποικιλιών και της εποχής που συμβαίνουν. Δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις όσον αφορά τις ιδιότητες και τον τύπο του εδάφους Αντέχει ακόμη και στα μέτρα, καλό είναι ωστόσο να αποφεύγεται η καλλιέργεια σε μεγάλα υψόμετρα λόγω κινδύνου από παγετούς Υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι ευνοούν την καλή γεύση, τον καλό χρωματισμό και την ωρίμαση των καρπών. Ανέχεται τα μέτρια αλκαλικά εδάφη αποδίδει όμως καλά σε πλούσια, βαθιά, γόνιμα, μέσης σύστασης εδάφη, αρδευόμενα και αμμοαργιλώδη με ph 5,5-7,0.

43 Ρόδι το ευεργετικό! Το ρόδι είναι πλούσιο σε σάκχαρα, βιταμίνες A,B,C μέταλλα, όπως ασβέστιο, φώσφορο, κάλιο, νάτριο, σίδηρο και την αντιοξειδωτική ουσία σελήνιο. Το εκχύλισμα του ροδιού λέγεται πως έχει ευεργετική δράση κατά του καρκίνου του προστάτη, ενώ η κατανάλωση χυμού ροδιού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικών κακώσεων στα βρέφη. Οι κατακόκκινοι και χυμώδεις σπόροι του είναι στυπτικοί, αφροδισιακοί, δροσιστικοί και ανακουφίζουν από τον πυρετό. Τονώνουν και αποτοξινώνουν τον οργανισμό και λέγεται πως καθαρίζουν το αίμα, τα νεφρά και την κύστη. Το αφέψημα από τα άνθη της ροδιάς, υπό μορφή γαργάρας είναι καλό για τη θεραπεία της ουλίτιδας και ανακουφίζει από τον πονόλαιμο, ενώ το αφέψημα από τη φλούδα του καρπού καταπολεμά τις αμοιβάδες. Ο δε χυμός του ροδιού, αναμεμειγμένος με ελαιόλαδο, βοηθά στην εξαφάνιση των κηλίδων και το σβήσιμο των ρυτίδων από το δέρμα.

44 Φυσιολογικές ασθένειες Σχίσιμο των καρπών : Το φαινόμενο του σχισίματος είναι περισσότερο έντονο κατά τη διάρκεια των τελευταίων σταδίων ανάπτυξης του καρπού. Όμως το σχίσιμο των καρπών μπορεί να προκαλέσει σοβαρή οικονομική ζημιά στον παραγωγό, γιατί οι καρποί και οι σπόροι δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για παραγωγή χυμού, γιατί μπορεί να έχουν προσβληθεί από μύκητες (Penicillium sp., Aspergillus niger) που παράγουν τοξίνες και έτσι ο χυμός καθίσταται επικίνδυνος για τον άνθρωπο. Ηλιόκαμα : Τα ρόδια που καλλιεργούνται σε περιοχές με έντονη ηλιοφάνεια κατά τους θερινούς μήνες μπορεί να παρουσιάσουν σκλήρυνση και νέκρωση- μαύρισμα της φλούδας του καρπού στη μεριά που εκτίθεται περισσότερο στο φως. Η ευπάθεια των καρπών στο ηλιόκαμα επηρεάζεται από την ποικιλία. Σκουριά : Σκουριά είναι το καφέτιασμα και η σκλήρυνση του φλοιού του ροδιού που εμφανίζεται στον αναπτυσσόμενο καρπό και τον κάνει ακατάλληλο για πώληση ως νωπό φρούτο. Τα συμπτώματα περιορίζονται στο φλοιό και μοιάζουν με προσβολή από ακάρεα. Πιθανόν να σχετίζεται με την αυξημένη σχετική υγρασία του περιβάλλοντος. Καρπόπτωση : Συχνά παρατηρείται καρπόπτωση σε δένδρα νεαρής ηλικίας (3ο-5ο έτος). Η καρπόπτωση αυξάνεται με καλλιεργητικές πρακτικές που ωθούν σε υπερβολική βλαστική ανάπτυξη, όπως η παραπανίσια λίπανση και τα υπερβολικά ποτίσματα. Ζημιές από παγετό: Συμπτώματα ζημιάς από χαμηλές θερμοκρασίες εμφανίζονται πρώτα στη νότια πλευρά του κορμού του δένδρου και κοντά στο έδαφος με τη μορφή σχισίματος του φλοιού. Θερμοκρασία -11 C κατά τη διάρκεια του λήθαργου το χειμώνα μπορεί να προκαλέσει ζημιά. Το δένδρο είναι περισσότερο ευπαθές στον παγετό λίγο πριν μπει σε λήθαργο το φθινόπωρο και κατά τη διάρκεια της έκπτυξης των οφθαλμών την άνοιξη, σε σύγκριση με το χειμώνα.

45 Μυκητολογικές ασθένειες Ξηράνσεις δένδρων :. Τα συμπτώματα εκδηλώνονται υπό μορφή ημιπληγίας ή αποπληξίας (κιτρίνισμα και πτώση των φύλλων, νέκρωση των βλαστών κ.λπ.). Στo λαιμό και τον κορμό του δένδρου εκδηλώνονται συμπτώματα σήψης, τα οποία όμως δεν επεκτείνονται στο ριζικό σύστημα. Νέκρωση βλαστών : Συμπτώματα της ασθένειας παρατηρούνται σε ετήσιους και μεγαλύτερης ηλικίας βλαστούς. Στους προσβεβλημένους βλαστούς εμφανίζονται κλειστά έλκη μελανού-σκούρου χρώματος. Αργότερα, τα έλκη επεκτείνονται, περιμετρικά του βλαστού προκαλώντας την ξήρανσή του. Ανθράκωση : Τα συμπτώματα της ασθένειας εκδηλώνονται κυρίως στους καρπούς και τα φύλλα. Στους καρπούς εμφανίζονται χαρακτηριστικές καφέ χρώματος κηλιδώσεις, σφαιρικού ωοειδούς ή σε πολλές περιπτώσεις ακανόνιστου σχήματος. Στα φύλλα εμφανίζονται μικρές ακανόνιστου σχήματος υδατώδεις κηλίδες. Σήψεις των καρπών :Αποτελεί από τα σημαντικότερα παθογόνα που προκαλούν προ- και μετασυλλεκτικές σήψεις στα ρόδια Έντομα Αφίδες : Η αφίδα αυτή προσβάλλει φύλλα όλων των ηλικιών αλλά κυρίως συγκεντρώνεται στις κορυφές των βλαστών, πάνω στα νεύρα των φύλλων. Ξυλοφάγα : Το έντομο αυτό είναι πολυφάγο και έχει αναφερθεί ότι προσβάλλει και άλλα οπωροφόρα δένδρα όπως το αμπέλι, η συκιά, η μηλιά, η κερασιά, η αμυγδαλιά, η βερικοκιά, τα εσπεριδοειδή και καλλωπιστικά είδη όπως η ακακία και το ταμάριξ

46 Στέβια Η Στέβια είναι ένα ισχυρό φυσικό γλυκαντικό και ταυτόχρονα είναι ένα φαρμακευτικό και αρωματικό φυτό με πολλές ευεργετικές ιδιότητες. Η Στέβια καλλιεργείται κυρίως για τα φύλλα της από τα οποία παράγεται ζάχαρη - η Στεβιοζάχαρη η οποία είναι 300 φορές πιο γλυκιά από την κοινή ζάχαρη, αλλά δεν απορροφάται από τον ανθρώπινο οργανισμό και δεν έχει διατροφική αξία, αφού δεν παρέχει καθόλου θερμίδες και ενέργεια στον οργανισμό μας.

47 Η Στέβια,, με τη καλλιέργεια, με τη μεταποίηση της και με τη χρήση της έφερε επανάσταση σε πολλούς τομείς: 1. Επανάσταση στη διατροφή μας, 2. Επανάσταση στην αγροτική ανάπτυξη 3. Επανάσταση στη βιομηχανική ανάπτυξη 4. Επανάσταση στη βιομηχανία Τροφίμων και ποτών

48 ΤΟ ΦΥΤΟ ΣΤΕΒΙΑ ΟΙ ΕΔΑΦΟΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ: α) Ως προς τις απαιτήσεις της Στέβιας σε θερμότητα και ηλιοφάνεια το εύκρατο και ξηροθερμικό κλίμα της Ελλάδας καλύπτει τις ανάγκες της Στέβιας σε θερμοκρασία και φωτισμό και ευνοεί την καλλιέργεια της. β) Αντίθετα όμως όσον αφορά στις ανάγκες της Στέβιας σε νερό, οι βροχοπτώσεις στην Ελλάδα δεν καλύπτουν τις απαιτήσεις της Στέβιας σε νερό, οπότε αναγκαστικά η Στέβια θα είναι στην Ελλάδα αρδευόμενη καλλιέργεια. γ) Όσον αφορά τις εδαφικές απαιτήσεις της Στέβιας ( σε σύσταση εδάφους και σε θρεπτικά στοιχεία ) είναι μικρές και η Στέβια είναι ανθεκτικό και λιτοδίαιτο φυτό.

49 ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΑ ΑΠΟ ΣΤΕΒΙΑ ΩΣ ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Οι αρμόδιοι φορείς, όπως η Κοινή Επιστημονική Επιτροπή για τα Πρόσθετα των Τροφίμων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Οργανισμού Γεωργίας (JECFA WHO/FAO) και η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) διερεύνησαν την ασφάλεια των γλυκοζιτών στεβιόλης stevioside και rebaudioside-a και κατέληξαν ότι είναι ασφαλή για κατανάλωση από όλες τις ομάδες του πληθυσμού.

50 Χρήσεις Στη Στέβια υπάρχουν πολλές χρήσιμες οργανικές ουσίες, όπως γλυκοζίδια, αντιοξειδωτικές ουσίες, βιταμίνες, καθώς και ωμέγα -3 λιπαρά οξέα, αιθέρια έλαια κ.ά. Η χρήση της Στέβιας προλαμβάνει τις βλάβες στην Υγεία μας, που προκαλεί η υπερκατανάλωση ζάχαρης ( όπως ο διαβήτης και η παχυσαρκία), επί πλέον προσφέρει: αντιγηραντική δράση, προστασία από ιούς, πρόληψη της φθοράς των δοντιών κλπ Η Στέβια χρησιμοποιείται κυρίως στη βιομηχανία ποτών και τροφίμων ( σε ποσοστό 60-70% της συνολικής παραγωγής της Στέβιας,), αλλά και για οικιακή κατανάλωση ως γλυκαντικό, ως αρωματικό φυτό ( πάει όπου πάει και ο μαϊντανός ) και ως αφέψημα, στις μαστίχες και οδοντόκρεμες, στα καλλυντικά κλπ. Επίσης τα υποπροϊόντα της χρησιμοποιούνται ως ζωοτροφή και σαν οργανικό λίπασμα στη γεωργία

51 Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΣΤΕΒΙΑΣ Η Στέβια σαν ετήσια καλλιέργεια είναι κερδοφόρα, αλλά σαν πολυετής καλλιέργεια είναι ακόμη περισσότερο κερδοφόρα. Τα οικονομικά αποτελέσματα της ετήσιας καλλιέργειας της Στέβιας, με βάση διεθνή στοιχεία είναι: Το κόστος παραγωγής Ε / στρέμμα, Η μέση στρεμματική απόδοση σε ξερά φύλλα κυμαίνεται γύρω στα κιλά/ στρέμμα, που εξαρτάται από το γενετικό δυναμικό κάθε ποικιλίας, από τις εδαφοκλιματικές συνθήκες και επίσης από τις καλλιεργητικές φροντίδες. Το ακαθάριστο γεωργικό Εισόδημα κατά στρέμμα ( με τιμή 2-2,5 ε/ kg ) κυμαίνεται στα ευρώ, ανάλογα με τις στρεμματικές αποδόσεις και ανάλογα με την τιμή πώλησης των ξηρών φύλλων της Στέβιας. Το σημείο ισορροπίας κόστους παραγωγής και γεωργικού εισοδήματος κυμαίνεται στα κιλά/ στρέμμα. Το καθαρό κέρδος ανά στρέμμα κυμαίνεται από ευρώ, ανάλογα με την στρεμματική απόδοση και ανάλογα με την τιμή πωλήσεως των ξηρών φύλλων της Στέβιας, η οποία σήμερα κυμαίνεται από 2-2,5 ευρώ/ κιλό. Εξ άλλου αυτό το Καθαρό ετήσιο Κέρδος από την καλλιέργεια της Στέβιας ξεπερνά ακόμη και το Ακαθάριστο Γεωργικό Εισόδημα άλλων ανταγωνιστικών καλλιεργειών

52 ΤΕΛΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η επένδυση στην πολυετή καλλιέργεια Στέβιας συμφέρει, διότι από την πρώτη χρονιά έχουμε απόσβεση του επενδυθέντος κεφαλαίου και επιπλέον σημαντικό καθαρό επιχειρηματικό κέρδος. Επιπλέον στη συνέχεια στα επόμενα χρόνια συνεχίζουμε να έχουμε σημαντικό επιχειρηματικό κέρδος. Επισημαίνεται δηλαδή, ότι ενώ σε άλλες πολυετείς καλλιέργειες δεν επιτυγχάνεται παραγωγή, απόσβεση και κέρδος από το πρώτο έτος, αλλά μετά από μερικά χρόνια, αντίθετα στη Στέβια έχουμε ικανοποιητικό εισόδημα, απόσβεση και κέρδη από τον πρώτο χρόνο της καλλιέργειας. Η λειτουργία ενός εργοστασίου μεταποίησης Στέβιας στην Ελλάδα θα συμβάλλει πολύ στην επέκταση της καλλιέργειας της Στέβιας στην Ελλάδα και ταυτόχρονα θα δημιουργήσει πολλές θέσεις απασχόλησης και θα συμβάλλει στην βιομηχανική ανάπτυξη της Ελλάδας, όπως παλιότερα η έναρξη καλλιέργεια και μεταποίησης των τεύτλων για την παραγωγή τευτλοζάχαρης Η συγκεκριμένη καλλιέργεια έχει εξαγωγικό προσανατολισμό, όπως τα Καπνά και μπορεί να φέρει συνάλλαγμα και νέα εισοδήματα στην αγροτική και Εθνική Οικονομία και να συμβάλλει στην έξοδο από τη σημερινή οικονομική κρίση

53 Ερωτήσεις- Απαντήσεις των μαθητών από γεωπόνο της περιοχής Θα προτείνατε σε κάποιον που ασχολείται με συμβατικές καλλιέργειες να περάσει στις εναλλακτικές; Γιατί; Ναι υπό τις κάτωθι προϋποθέσεις: 1)Πολύ καλή έρευνα αγοράς και ως προς ποια καλλιέργεια να επιλέξει και ως προς (προπαντός) την διάθεσή του προϊόντος. 2)Να απαιτούν σε σχέση με τις συμβατικές μικρότερο κόστος και λιγότερη έκταση προς καλλιέργεια. Συμφέρει τους μικροκαλλιεργητές να ασχοληθούν με τις εναλλακτικές καλλιέργειες; Ναι, συμφέρει διότι αφενός οι συμβατικές καλλιέργειες έχουν υψηλό κόστος παραγωγής οπότε χρειάζονται πολλά στρέμματα προς καλλιέργεια για να του προσφέρουν ικανοποιητικό κέρδος και αφετέρου οι εναλλακτικές απαιτούν λίγα στρέμματα. Υπάρχουν κρατικές επιδοτήσεις που να βοηθούν τις εναλλακτικές καλλιέργειες; Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, δεν υπάρχουν κρατικές επιδοτήσεις. Υπάρχουν, όμως, προγράμματα για νέους αγρότες (Διεύθυνση Γεωργίας). Είναι σημαντικό κάποιος που ενδιαφέρεται για τις εναλλακτικές καλλιέργειες να ξεκινήσει επενδύοντας ένα αξιόλογο ποσό, ή είναι προτιμότερο να επενδύσει σταδιακά αξιολογώντας την πορεία της καλλιέργειας; Σήμερα, κατηγορηματικά, πρέπει να ξεκινήσει σταδιακά και αξιολογώντας την πορεία της καλλιέργειας και κατά προτίμηση, θα έλεγα των καλλιεργειών. Είναι εύκολο την περίοδο αυτή για έναν καλλιεργητή να κάνει άνοιγμα στις διεθνείς αγορές; Μπορεί η ελληνική αγορά να του προσφέρει ίσες ευκαιρίες για εξέλιξη; Πιστεύω ότι είναι εύκολο να κάνει άνοιγμα στις διεθνείς αγορές δεδομένου το ότι με το διαδίκτυο μπορεί πολύ εύκολα και με πολύ μικρό κόστος να επικοινωνήσει με πολλά μέρη του κόσμου(διεθνείς αγορές). Νομίζω ότι η ελληνική αγορά προσφέρει ελάχιστες ευκαιρίες.

54 Πώς προβλέπετε ότι θα εξελιχθούν οι εναλλακτικές καλλιέργειες, τόσο σε κρατικό, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο; Με αυξητικό ρυθμό. Πιστεύετε πως η συγκεκριμένη ασχολία θα αντέξει στο πέρασμα των χρόνων; -Ναι, διότι η συγκεκριμένη ασχολία με παραπάνω από μία καλλιέργεια (Ιπποφαές, Στέβια, Αλόη κ.α.) α)απευθύνονται σε μικρές μεν ποσότητες αλλά σε πολύ ευρύ κοινό β)το κλίμα και το έδαφος της Ελλάδας προσφέρουν συγκριτικό πλεονέκτημα και γ)υπάρχει μια διεθνής τάση προς αυτές τις καλλιέργειες. Κατά την γνώμη σας, ποιο πιστεύετε ότι είναι το πιο κερδοφόρο είδος εναλλακτικής καλλιέργειας; Δύσκολη απάντηση, διότι με δεδομένο ότι είναι κάτι νέο για τα ελληνικά δεδομένα, θα πρέπει να περιμένουμε Τέλος προτείνω όσα παιδιά θέλουν είτε απλώς να ενημερωθούν, είτε και κάποια στιγμή να ασχοληθούν, να επισκεφθούν την ΑΓΡΟΤΙΚΑ που γίνεται κάθε 2 χρόνια στην Δ.Ε.Θ. και συγκεκριμένα φέτος θα γίνει τέλη Ιανουαρίου, αρχές Φεβρουαρίου/2014 όπου θα μπορέσουν να ενημερωθούν πλήρως για όλες τις καλλιέργειες που τους ενδιαφέρουν. Οι απολαβές από τις εναλλακτικές καλλιέργειες είναι ικανές να καλύψουν το κόστος της αγοράς και φροντίδας των φυτών ώστε ο παραγωγός να κερδίσει κάποιο ποσό χρημάτων; Δύσκολη η απάντηση, διότι δεν υπάρχουν ακόμη λόγω μικρής εμπειρίας Θεωρείται ότι το έδαφος της περιοχής μας έχει τις προδιαγραφές για τέτοιου είδους καλλιέργειες; Αν όχι θα υπήρχε τρόπος να μετατραπεί σε κατάλληλο; α)θεωρώ ότι είναι κατάλληλο,β)σίγουρα υπάρχουν τα κατάλληλα εφόδια για να γίνει. Υπάρχουν στην περιοχή μας απειλές ως προς τα φυτά με τα οποία ασχολούμαστε, όπως κάποια είδη εντόμων ή φυτών, που θα μπορούσαν να τα καταστρέψουν; Συγκεκριμένα όχι. Υπάρχουν ότι και για τις συμβατικές. Η αντιμετώπιση μπορεί να γίνει είτε με χημικά είτε με βιολογικά μέσα.

55 Γνωρίζετε αν υπάρχουν στην περιοχή κι άλλοι αγρότες οι οποίοι καλλιεργούν ήδη ή ενδιαφέρονται να καλλιεργήσουν στο εγγύς μέλλον κάποια από αυτά τα φυτά; Πιστεύετε ότι κάτι τέτοιο θα έφερνε τον ανταγωνισμό ή μια καλή συνεργασία; Γιατί; Ναι υπάρχουν. Συγκεκριμένα γνωρίζω έναν παραγωγό με ιπποφαές και έναν με ρόδια. Ναι γνωρίζω ότι ενδιαφέρονται κι άλλοι. Αναμφισβήτητα ναι. Δηλαδή, με δεδομένη την αμοιβαία καλή διάθεση, θα είχαμε (έχουμε) μια καλή συνεργασία. Σε τόσες νέες καλλιέργειες (ένα παραπάνω) η αμοιβαία ανταλλαγή απόψεων είναι άκρως επιδοκιμαστική και βεβαίως η μεγαλύτερη παραγωγή θα προσέδιδε στους παραγωγούς μεγαλύτερη Το έδαφος της περιοχής μας είναι κατάλληλο για εναλλακτικές καλλιέργειες? Ναι διότι δεν θέλουν οι καλλιέργειες μας κάτι συγκεκριμένο. Ποιο είναι περίπου το ύψος του κεφαλαίου που απαιτείται από το νέο αγρότη για τη συμμετοχή του σε κάποιο από τα προγράμματα. Ανάλογα την καλλιέργεια την αγροτική έκταση στρέμματος που θα καλλιεργήσει. Γιατί τόσα χρόνια που υπήρχαν επιδοτήσεις και προγράμματα νέων καλλιεργειών δεν ενημερώθηκαν οι αγρότες για όλα αυτά τα προγράμματα παρά μόνο όσοι είχαν τη δυνατότητα να απευθυνθούν σε ιδιώτες μελετητές γεωπόνους? Δεν μπορώ να απαντήσω. Ποια υπηρεσία θα αναλάβει όχι μόνο την ενημέρωση των αγροτών αλλά και τη διεκπεραίωση των βασικών μελετών π.χ εδάφους, άρδευσης κ.τ.λ. Η Διεύθυνση γεωργίας με κατά τύπος γραφεία γεωργικής ανάπτυξης όπου υπάρχει στο Zαγκλιβέρι, καθώς και στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Θα υπάρξει φροντίδα από το ίδιο κράτος για τη στήριξη και τη προώθηση των προϊόντων για άλλη μια φορά η διαχείριση και οι τιμές να ορίζονται από τους εμπόρους. Σε καθεστώς ελεύθερης οικονομίας προσφορά και η ζήτηση καθορίζουν τις τιμές και προϊόντων. Άρα κατά την γνώμη μου δεν θα υπάρξει φροντίδα από το κράτος.. την προώθηση των

56 Εικόνες από την επίσκεψη σε φυτώριο της περιοχής

57

58

59 Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Εδώ και χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι συλλέγουν φυτά για την τροφή τους και για τη θεραπεία ασθενειών ή την επούλωση πληγών. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έκαναν ευρεία χρήση της θεραπευτικής δύναμης. Ο πάπυρος του Έβερς, περιέχει πληροφορίες για περισσότερα από 500 φυσικά συστατικά σε περισσότερες από 800 συνταγές. Tην ίδια περίπου περίοδο της οικοδόμησης των πυραμίδων, στην Αίγυπτο ιδρύθηκαν σχολές βοτανολογίας. Η καλή ιατρικά φροντίδα ήταν διαθέσιμη για όλες τις κοινωνικές τάξεις. Όσο για την αρχαία Ελλάδα, υπήρχε η «Συλλογή του Ιπποκράτη» η οποία περιγράφει περισσότερα από 230 φαρμακευτικά φυτά, ενώ ο ίδιος μυήθηκε στη χρήση και τις εφαρμογές των φαρμακευτικών φυτών. Ο Αριστοτέλης επίσης έγραψε ένα βιβλίο βοτανικής. Εκτός από τους άνδρες προχώρησαν και οι γυναίκες στην ιατρική, οι οποίες γνωρίζοντας τις επιδράσεις πολλών φυτών και βοτάνων, βοηθούσαν τους ανθρώπους, βέβαια από πολλούς διώχθηκαν ως μάγισσες. Στην εποχή του Καρλομάγνου, κυρίως στα μοναστήρια καλλιεργούνταν φαρμακευτικά φυτά και η ιατρική γνώρισε μεγάλη πρόοδο. Πολλοί μοναχοί, αλλά και ηγουμένες συνέφεραν σε αυτό το έργο. Ο Παράκελσος, θεωρείται πατέρας της σύγχρονης φυτοθεραπείας παρασκεύασε τα πρώτα βάμματα.

60 ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ Ιδρυτής της ο Σάμουελ Χάνεμαν, υποστήριξε και μέσω παρατηρήσεων της φύσης ότι το όμοιο θεραπεύεται με όμοιο, δηλαδή σε υγιή άτομα, όταν χορηγηθεί ένα φάρμακο για μια ασθένεια παρουσιάζονται συμπτώματα παρόμοια με αυτά που προκαλεί η ασθένεια. Τμήμα της ομοιοπαθητικής αποτελεί και η φυτοθεραπεία. ΦΥΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΗΜΕΡΑ Πλέον αποτελεί τμήμα της ιατρικής και χρησιμοποιείτε για την αντιμετώπιση ασθενειών, την ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού και του ανοσοποιητικού, αλλά και ως υποβοήθημα στη συμβατική ιατρική. Βέβαια δεν συνίσταται για κάθε πάθηση και τα αποτελέσματα της είναι διαφορετικά σε κάποια άτομα. ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ: ΑΙΘΕΡΙΑ ΕΛΑΙΑ: Υπάρχουν πάνω από 100 ουσίες. Δρούν καταπραΰνοντας το ερεθισμένο δέρμα και ευεργετούν στομαχικό-εντερικά κυρίως. Μία κατηγορία τους είναι τα σιναπέλαια, που έχουν καυστική γεύση, βοηθούν το πεπτικό και λειτουργούν σαν ισχυρά αντιβιοτικά. ΠΙΚΡΕΣ ΟΥΣΙΕΣ: Πρώτη ομάδα είναι τα χωνευτικά, δεύτερη συνδυασμός με αιθέρια έλαια και έχουν αντισηπτική δράση, τρίτη ομάδα καψακινοειδή, που είναι φυτά με καυστική γεύση και αυξάνουν την όρεξη και την καρδιοαγγειακή δράση. ΤΑΝΙΝΕΣ: Σηπτικές ουσίες για πληγές. Κάνουν το δέρμα και το βλεννογόνο πιο ανθεκτικό. ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ:-Προβιταμίνη Α ή Β καροτίνη βοηθούν το αμυντικό σύστημα και την αναγέννηση κυττάρων -Βιταμίνη Β:βοηθά τον μεταβολισμό -Βιταμίνη Γ:Ενισχύει το ανοσοποιητικό ΓΛΥΚΟΣΙΔΙΑ: Διασπώνται με υδρολυτικά ένζυμα.βοηθούν την γαστρεντερική περιοχή ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΑΛΑΤΑ;Κάλιο,ασβέστιο κ.α..βοηθούν στα κόκαλα

61 Μορφεσ παρασκευασματων από φαρμακευτικα φυτα ΕΛΑΙΑ: Φτιάχνονται από βότανα με βάση το ελαιόλαδο. Προτιμούνται τα αποξηραμένα φυτά. Τα φαρμακευτικά έλαια παρασκευάζονται σε μικρές ποσότητες και μικρά μπουκαλάκια. ΧΥΜΟΙ ΣΙΡΟΠΙΑ ΑΛΟΙΦΕΣ:Είναι για εξωτερική χρήση.παρασκευάζονται με πήξη φαρμακευτικών ελαίων. ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΚΑΙ ΜΕΣΩ: Λουτρών,ατμόλουτρων και με υγρά επιθέματα (ζεστά=ανακούφιση και κρύα καταπραΰνουν πόνο) ΣΥΛΛΟΓΗ ΦΥΤΩΝ: Τα μαζεύουμε από περιοχές με ελάχιστη κίνηση και από κατάλληλες περιοχές όπου υπάρχουν πολλά.αφήνουμε το 1/3 των σπάνιων ειδών,σε συνηθισμένα είδη μαζύουμε όσα θέλουμε.δεν μαζεύουμε τα βρεγμένα φυτά.απο τα άνθη μαζεύουμε πέταλα ή όλο το άνθος ή ανθισμένες κορυφές.όσο πιο μικρά φύλλα τόσο πιο μεγάλη δραστικότητα ουσιών.τους καρπούς τους συλλέγουμε αφού ωριμάσουν πλ ηρως.τέλος οι ρίζες ξεθάβονται,καθαρίζονται και πλένονται. ΑΠΟΞΗΡΑΝΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ: Τοποθεσία:Ξηρός κι αεριζόμενος χώρος.τα φύλλα και τα πέταλα τοποθετούνται σε χαρτί ή μάλλινο ύφασμα σε αποστάσεις. Οι ρίζες ξεραίνονται στον φούρνο στους 40 βαθμούς ή στο καλοριφέρ. Τα φαρμακευτικά φυτά αντέχουν μέχρι 2 χρόνια. ΒΟΤΑΝΑ ΓΙΑ ΠΡΩΣΟΠΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΕΤΗΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΕΤΗ;Κάρδαμο,χαμομήλι,μαιντανος,κύμινα κ.α. ΠΟΛΥΕΤΗ:Βαλεριάνα,τσουκνίδα,κισσός,βάλσαμμο κ.α.