Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών"

Transcript

1 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών Εκτός από την ιξωδοελαστική συμπεριφορά είναι επιθυμητή η γνώση της συμπεριφοράς των πολυμερών σε μεγάλες παραμορφώσεις. Ο μηχανικός σε μεγάλο βαθμό θα πρέπει να μπορεί να περιγράψει τις τελικές ιδιότητες των πολυμερών (αντοχή σε θραύση, τάση διαρροής, λαίμωση, κόπωση, κλπ.). Συχνά ένα υλικό καθίσταται ακατάλληλο για χρήση είτε λόγω υπερβολικής παραμόρφωσης είτε λόγω θραύσης και για το λόγο αυτό τόσο η υπερβολική παραμόρφωση όσο και η θραύση αναφέρονται συνολικά ως μηχανική αστοχία. Η απόλυτη κατανόηση της μηχανικής συμπεριφοράς των πολυμερών και ιδιαίτερα η σύνδεσή της με της δομή τους, αποτελεί ακόμα και σήμερα ένα εξαιρετικά σημαντικό τομέα έρευνας χωρίς όμως να έχουμε καταφέρει να επιλύσουμε επαρκώς το πρόβλημα.

2 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών Το βασικό ζητούμενο για την πρόρρηση των μηχανικών ιδιοτήτων είναι το διάγραμμα τάσης (σ) επιμήκυνσης/παραμόρφωσης (ε). Η πλέον διαδεδομένη δοκιμή για την καταγραφή του διαγράμματος τάσης-παραμόρφωσης είναι η δοκιμή του εφελκυσμού. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι υπάρχει ένα πλήθος παραγόντων που επηρεάζουν τη μορφή ενός διαγράμματος τάσης παραμόρφωσης όπως η θερμοκρασία, ο ρυθμός επιμήκυνσης, η προϊστορία του υλικού, η γεωμετρία του δοκιμίου, η εξωτερική πίεση και το περιβάλλον. Είναι προφανές πως το διάγραμμα τάσηςπαραμόρφωσης είναι πρακτικά άχρηστο αν δεν είναι γνωστές με σαφήνεια οι συνθήκες κατά τη δοκιμή.

3 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών Πρότυπο δοκίμιο για τον εφελκυσμό κατά ASTM D638, M-I

4 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών

5 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών

6 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών ψαθυρό ελατό ελατό ελαστομερές

7 Μαλακά και ασθενή Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών Σκληρά και εύθραυστα Σκληρά και δύσκαμπτα Μαλακά και δύσκαμπτα Σκληρά και δύσκαμπτα

8 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών Η μορφή των διαγραμμάτων τάσης παραμόρφωσης είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για την κατάταξη των υλικών ως προς τη μηχανική τους συμπεριφορά. Με βάση το προηγούμενο διάγραμμα έχουμε: Τύπος Ι Μαλακά και ασθενή (soft and weak). Χαρακτηριστικά : χαμηλό μέτρο ελαστικότητας. Σημείο διαρροής. Τύπος ΙΙ Σκληρά και εύθραυστα (hard and brittle). Χαρακτηριστικά : υψηλό μέτρο ελαστικότητας. Όχι σημείο διαρροής. Τύπος ΙΙΙ Σκληρά και στιβαρά ή δύσκαμπτα (hard and strong). Χαρακτηριστικά : Πολύ υψηλό μέτρο ελαστικότητας. Υψηλή αντοχή σε εφελκυσμό. Όχι σημείο διαρροής. Τύπος ΙV Μαλακά και δύσθραυστα (soft and tough). Χαρακτηριστικά : Χαμηλό μέτρο ελαστικότητας. Υψηλή επιμήκυνση κατά τη θραύση. Σημείο διαρροής. Τύπος V Σκληρά και δύσθραυστα (hard and tough). Χαρακτηριστικά : Πολύ υψηλό μέτρο ελαστικότητας. Υψηλή αντοχή σε εφελκυσμό. Υψηλή επιμήκυνση κατά τη θραύση. Σημείοδιαρροής.

9 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών Η δυσθραυστότητα των πολυμερών θα μπορούσε να ορισθεί ως η ενέργεια που απαιτείται για τη θράυση τους. Μαθηματικά είναι το εμβαδόν της επιφάνειας στα διαγράμματα τάσης επιμήκυνσης. Γενικά μεγάλη δυσθραυστοτητα έχουν τα υλικά τα οποία είναι ελατά (έχουν δηλαδή σημείο διαρροής). Η δυσθραυστότητα ενός υλικού είναι μία σημαντική ιδιότητα ευαίσθητη στις εσωτερικές ατέλειες ή στις επιφανειακές εγκοπές. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η δυσθραυστότητα έχει διαφορετικό ορισμό ανάλογα με τη δοκιμή. Διαφορετικοί μηχανισμοί έχουν μεγάλο ρόλο στην αύξηση ή μείωση της δυσθραυστότητας.

10 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών

11 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών

12 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών Έχουμε ήδη δει ότι η συμπεριφορά των πολυμερών επηρεάζεται δραματικά από τη θερμοκρασία. Συγκεκριμένα οι μηχανικές ιδιότητες αλλάζουν δραματικά με μεταβολές της θερμοκρασίας στα πολυμερή και παρόμοια είναι και η επίδραση του ρυθμού παραμόρφωσης.

13 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών Μέχρι πρόσφατα το φαινόμενο της ενδώσεως ή διαρροής (yielding) στα πολυμερή αντιμετωπιζόταν ως μία συνήθης διεργασία ιξώδους ροής ή εκτεταμένης παραμόρφωσης πάνω από τη θερμοκρασία υαλώδους μετάπτωσης. Η διαρροή του υλικού αποδιδόταν συχνά σε μία μαλάκυνση τλου υλικού λόγω τοπικής αύξησης της θερμοκρασίας του και αναφερόταν ως τοπική τήξη. Η σημερινή κατάσταση αντιμετωπίζει τη διαρροή στα πολυμερή και στα μεταλλικά υλικά ως αποτέλεσμα της επιβαλλόμενης διάτμησης (shear yielding). Η βασικότερη διαφορά μεταξύ πολυμερών και μεταλλικών υλικών είναι η επίδραση της υδροστατικής πίεσης. Στα πολυμερή αυτή είναι σημαντική ενώ στα μέταλλα είναι ανεπαίσθητη. Στα πολυμερή εκτός από την παραμόρφωση λόγω διάτμησης η οποία είναι μία παραμόρφωση σταθερού όγκου, εμφανίζεται και ένας άλλος μηχανισμός διαρροής που καλείται μηχανισμός μικρορωγματώσεως (crazing), και οδηγεί σε αύξηση του όγκου λόγω της δημιουργίας ρωγμών.

14 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών

15 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών

16

17 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών

18 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών Η τάση διαρροής όταν η καμπύλη εμφανίζει μέγιστο ορίζεται ως η τάση που αντιστοιχεί σε αυτό το μέγιστο. Όταν η καμπύλη δεν εμφανίζει μέγιστο τότε η τάση διαρροής ορίζεται από το σημείο τομής των εφαπτομένων στο αρχικό και τελικό τμήμα της συμβατικής καμπύλης. Εναλλακτικά προσδιορίζεται η αρχική κλίση και από ένα σημείο επιμήκυνσης (συνήθως 2%) άγεται παράλληλη γραμμή με κλίση ίση με την αρχική. Η τομή αυτής της γραμμής ορίζει την πρακτική τάση διαρροής.

19 Έστω ότι η παραμόρφωση του υλικού λαμβάνει χώρα υπό σταθερό όγκο. Αν l o είναι το αρχικό μήκος του δοκιμίου και l όταν η διατομή του είναι Α τότε ισχύει: Επομένως, ανά πάσα στιγμή ισχύει: Και αφού σ=f/a F=A o σ/(1+e) Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών A o l o =Al=A(l o +Δl)=Al o (1+e) Α=Α ο /(1+e) Από την εξίσωση αυτή προκύπτει για το μέγιστο φορτίο στο σημείο διαρροής ότι df de = Α ο ( 1+ e) 2 (1 + e) dσ σ de = 0 dσ = de σ 1+ e

20 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών Η εξίσωση αυτή μας οδηγεί στην ανάλυση Considere η οποία δίονει με απλό τρόπο την κρίσιμη τάση (την πραγματική τάση στο σημείο διαρροής).

21 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών

22 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών Γενικά η λαίμωση μπορεί να προκύψει με δύο τρόπους: 1. Στην πρώτη περίπτωση αν η διατομή του δοκιμίου δεν είναι ομοιόμορφη σε όλο το μήκος του, τότε το σημείο με τη μικρότερη διατομή υπόκεινται σε μεγαλύτερη τάση και φτάνει στο σημείο διαρροής γρηγορότερα. 2. Στη δεύτερη περίπτωση μία διακύμανση στις ιδιότητες του υλικού μπορεί να οδηγήσει σε μία τοπική μείωση της τάσης διαρροής οπότε το υλικό φτάνει στο σημείο διαρροής σε χαμηλότερο φορτίο Από τη στιγμή που μία διατομή φτάνει στο σημείο διαρροής, η τοπική παραμόρφωση θα συνεχιστεί μέχρι το σημείο που το υλικό θα υποστεί strain hardening.

23 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών

24 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών

25 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών

26 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών Η ανάλυση Considere μπορεί να χρησιμοποιηθεί γενικά για να χαρακτηριστεί ένα υλικό. Υπάρχουν τρεις περιπτώσεις όπως φαίνεται στο σχήμα: dσ/dλ>σ/λ για όλη την καμπύλη. Σε αυτή την περίπτωση δεν υπάρχει λαίμωση dσ/dλ=σ/λ μόνο σε ένα σημείο. Η λαίμωση εμφανίζεται μετά από αυτό το σημείο. Το υλικό θραύεται προ της ψυχρής ελάσεώς του. dσ/dλ=σ/λ σε δύο σημεία. Το υλικό υφίσταται λάιμωση μεταξύ των δύο αυτών σημείων και ακολούθως ψυχρή έλαση μετά το δεύτερο σημείο.

27 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών Στην ανάλυση Considere δεν λαμβάνεται υπόψη η εξάρτηση του σημείου διαρροής από το ρυθμό παραμόρφωσης. Αύξηση του ρυθμού παραμόρφωσης οδηγεί σε αύξηση της τάσης διαρροής, η οποία με τη σειρά της τείνει να σταθεροποιήσει τη λαίμωση. Μία δεύτερη παράμετρος που δεν λαμβάνεται υπόψη είναι η μετατροπή της μηχανικής ενέργειας σε θερμική ενέργεια τοπικά που οδηγεί σε μερικές περιπτώσεις σε αύξηση της θερμοκρασίας τοπικά. Η σχετική σημασία των δύο αυτών παραμέτρων εξαρτάται από το υλικό, τη γεωμετρία του και τις συνθήκες της δοκιμής.

28 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών Το φαινόμενο της διαρροής δεν εμφανίζεται μόνο σε ημικρυσταλλικά πολυμερή αλλά και σε άμορφα, οπότε ο μηχανισμός που συζητήσαμε πρέπει να εξηγηθεί γενικότερα. Μία πρώτη βασική εξήγηση είναι η τοπική αύξηση της θερμοκρασίας λογω του εξασκούμενου φορτίου. Αυτό είναι σημαντικό για μεγάλους ρυθμούς παραμόρφωσης αλλά όχι για μικρούς. Όμως η λαίμωση εμφανίζεται και για μικρούς ρυθμούς παραμόρφωσης. Η τάση διαρροής των θερμοπλαστικών μεταβάλλεται ευρέως ανάλογα με τη μοριακή τους δομή. Η μεθυλενομάδα δίνει ευκαμψία στην αλυσίαδα ενώ μία αρωματική ομάδα δυσκαμψία. Επίσης ισχυρές μοριακές δυνάμεις όπως αυτές του υδρογόνου αυξάνουν την ακαμψία. Η κρυσταλλικότητα επίσης αυξάνει την τάση διαρροής.

29 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών Το strain hardening έχει δύο πιθανές αιτίες/πηγές: 1. Η έλαση προκαλεί μοριακό προσανατολισμό των μακροαλυσίδων (συμβαίνει και σε ημικρυσταλλικά και σε άμορφα πολυμερή. 2. Η παραμόρφωση μπορεί να οδηγήσει σε κρυστάλλωση παρόμοια με αυτή που συμβαίνει στα ελαστομερή υλικά σε υψηλούς βαθμούς παραμόρφωσης. Στην πράξη το φαινόμενο τόσο της διαρροής όσο και της ψυχρής έλασης παραμένει ανεξήγητο.

30 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών Γενικά η διαρροή είναι ένα φαινόμενο το οποίο δεν εμφανίζεται μόνο κάτω από μονοαξονική τάση. Στη γενικότερη μορφή του το φαινόμενο εμφανίζεται κάτω από πολυαξοπνική τάση. Η σημασία της διαρροής είναι δε σημαντική διότι η αντίσταση του υλικού στη θραύση προσδιορίζεται από την ανάπτυξη μίας ζώνης διαρροής στην περιοχή του άκρου της ρωγμής και σε αυτό το σημείο αναπτύσεται τριαξονική τάση. Γενικά στα πολυμερή χρησιμοποιούνται τα ίδια κριτήρια για την εμφάνιση διαρροής όπως και στα μέταλλα, αλλά απαιτείται μεγάλη προσοχή. Το κυριότερο κριτήριο είναι αυτό του von Mises και διατυπώνεται ως εξής: (σ xx - σ yy ) 2 + (σ yy - σ zz ) 2 + (σ zz - σ xx ) 2 + 6(σ 2 xy+ σ 2 xz + σ 2 yz) 6C 2 Για τα μέταλλα το C είναι μία σταθερά αλλά για τα πολυμερή εξαρτάται από την υδροστατική πίεση, τη θερμοκρασία και το ρυθμό παραμόρφωσης. Στην απλή περίπτωση μπορούμε να θεωρήσουμε ότι: C=C 0 +C 1 p, p = -(σ xx + σ yy +σ zz )/3

31 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών

32 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών Ένα από τα ποιο σημαντικά φαινόμενα στα πολυμερή είναι αυτό της θραύσης διότι προσδιορίζει τη διάρκεια ζωής του υλικού. Διακρίνονται δύο είδη θραύσης στα πολυμερή. Η ψαθυρή και η ελατή θραύση. Εξ αυτών η ψαθυρή είναι και η πιο επικίνδυνη λόγω της μη ύπαρξης προειδοποιητικών σημαδιών πριν τη θραύση. Γενικά στα πολυμερή η θραύση μπορεί να είναι ψαθυρή ή όλκιμη όχι μόνο ανάλογα με το πολυμερές αλλά και ανάλογα με της συνθήκες της φόρτισης (θερμοκρασία, ρυθμός παραμόρφωσης, πεδίο τάσεων, φύσης προσθέτω ν, κλπ. Υπάρχουν δύο βασικές προσεγγίσεις στη μελέτη της θραύσης των πολυμερών. Η πρώτη εξετάζει μοριακά το φαινόμενο ενώ η δεύτερη είναι αυτή του συνεχούς μέσου (μηχανική της θραύσης). Γενικά η μοριακή θεώρηση οδηγεί σε υψηλότερες εκτιμήσεις δυσθραυστότητας από αυτές που προκύπτουν στην πράξη λόγω μικροσκοπικών ατελειών, γεωμετρικών ασυνεχειών, κλπ. Η μηχανική της θραύσης είναι περισσότερο κοντά στην πραγματικότητα αλλά πάντα θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη και την ειδική μοριακή διαμόρφωση των πολυμερών.

33 Μηχανικές Ιδιότητες Πολυμερών Κάθε υλικό περιέχει έναν αριθμό αταξιών ή δομικών ατελειών στη μάζα του και σε αυτά τα σημεία αναπτύσσονται υψηλές συγκεντρώσεις τάσης (stress concentration). Σε αυτά τα σημεία το υλικό αστοχεί λόγω της υψηλής αύξησης τάσης, και υλικά χωρίς τέτοιες ατέλειες θραύονται δύσκολα. K t α α = , α >> r r r σ c = σk t

34

35 Τεχνικές Διεξαγωγής Πολυμερισμού (Κεφάλαιο 5: Βιβλίο Καθηγητή Κ. Παναγιώτου) Εκτός των συνηθισμένων προβλημάτων σε εγκαταστάσεις σύνθεσης οργανικών ενώσεων, στην περίπτωση των πολυμερισμών υπάρχουν και επιπλέον προβληματισμοί λόγω της φύσης των πολυμερών και των πρώτων υλών: Τοξικά μονομερή (π.χ.: ακρυλονιτρίλιο εξίσου τοξικό με ανόργανες κυανιούχες ενώσεις) Εύφλεκτα υλικά (π.χ.: καταλύτες Ziegler-Natta με τριαιθυλαργίλιο [Al(CH 3 ) 3 ] που με απλή έκθεση στον αέρα εκρήγνυται) Δυσάρεστη οσμή (π.χ.: ακρυλεστέρες σε μικρές συγκεντρώσεις και περιεκτικότητες εμφανίζουν έντονη οσμή) Αδυναμία καθαρισμού από τα μικρά μόρια (με τις κλασσικές μεθόδους: απόσταξη, ανακρυστάλλωση, εκχύλιση, οπότε οι πρώτες ύλες μονομερή, εκκινητές κλπ.- υπάρχουν και στο τελικό προϊόν)

36 Βασικά προβλήματα κατά τον πολυμερισμό Έλεγχος ιξώδους (κλασικός πολυμερισμός με έναρξη από σύστημα χαμηλού ιξώδους καταλήγει σε πολύ ιξώδες σύστημα αλλάζοντας εντελώς τα ρεολογικά χαρακτηριστικά του. Π.χ.: Αλυσωτός πολυμερισμός οδηγεί στην εμφάνιση του φαινομένου Trommsdorff: δυσκολία στην κίνηση των μακροριζών, πιο εύκολα αντιδρούν με μονομερές παρά με άλλη μακρόριζα, άρα αύξηση της ταχύτητας πολυμερισμού και ΜΒ, Ι =2-5) Έλεγχος της θερμοκρασίας (αν έχουμε πολυμερισμό με μετατροπή διπλών δεσμών σε απλούς, η εκλυόμενη θερμότητα και η ανύψωση της θερμοκρασίας είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Μεταβολή της Τ φτάνει ως και C και πολλές φορές μεταβάλλει την κατανομή μοριακών βαρών) Έλεγχος της πυκνότητας (τα πολυμερή έχουν μεγαλύτερη πυκνότητα από τα μονομερή λόγω μετατροπής των δεσμών Van der Waals σε μικρότερους ομοιοπολικούς δεσμούς) Με βάση τα παραπάνω ο μηχανικός-σχεδιαστής των αντιδραστήρων πολυμερισμού πρέπει να είναι ιδιαίτερα καταρτισμένος και προσεκτικός κατά

37 Τα πολυμερή έχουν μεγαλύτερη πυκνότητα από τα μονομερή (Οι δεσμοί van der Waals μετατρέπονται σε μικρότερους ομοιοπολικούς δεσμούς). Η συρρίκνωση αυτή άλλες φορές είναι πρόβλημα άλλες όχι (π.χ. βοηθά στην παρακολούθηση προόδου της αντίδρασης). Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω προβλήματα έχουμε την ανάπτυξη τεσσάρων (4) κατηγοριών τεχνικών διεξαγωγής πολυμερισμού σε βιομηχανική κλίμακα: Πολυμερισμός μάζας (η αντίδραση πολυμερισμού γίνεται στην μάζα του μονομερούς ή μονομερών) Πολυμερισμός διαλύματος (η αντίδραση πολυμερισμού γίνεται σε διάλυμα μονομερούς ή μονομερών) Πολυμερισμός αιωρήματος (η αντίδραση πολυμερισμού διεξάγεται σε υδατικά αιωρήματα μονομερών) Πολυμερισμός γαλακτώματος (το μονομερές ή μονομερή φέρονται με την μορφή γαλακτώματος σε υδατική φάση) Θα εξεταστούν συνοπτικά οι τρεις πρώτες τεχνικές και εκτενέστερα ο πολυμερισμός γαλακτώματος όπου μεταβάλλεται το κινητικό σχήμα της αντίδρασης πολυμερισμού

38 ΠΟΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΘΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΕΙ; Σκοπός: Άριστη μεθόδευση της παραγωγής των πολυμερών Επομένως για την επιλογή της τεχνικής και του αντιδραστήρα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα εξής: Το είδος του μονομερούς ή των μονομερών Το είδος και ο μηχανισμός της αντίδρασης πολυμερισμού Τις επιθυμητές ιδιότητες και την επιθυμητή μορφή του πολυμερούς Το παραγόμενο πολυμερές να είναι έτοιμο προς χρήση

39 Συμπεράσματα κινητικής ριζικού πολυμερισμού Ο σχηματισμός ενός μακρομορίου γίνεται ευθύς αμέσως μόλις σχηματιστεί μια ελεύθερη ρίζα. Σε κάθε στιγμή, το σύστημα περιέχει το μονομερές και το αδρανές πολυμερές και μικρή μόνο ποσότητα αναπτυσσόμενων μακροριζών. Αύξηση του χρόνου πολυμερισμού αυξάνει την απόδοση σε πολυμερές και όχι το μοριακό βάρος. Όταν όμως η απόδοση σε πολυμερές είναι μεγάλη (προς το τέλος του πολυμερισμού), το μεγάλο ιξώδες του διαλύματος ελαττώνει την ταχύτητα τερματισμού των μακροριζών και έτσι προς το τέλος του πολυμερισμού σχηματίζονται μακρομόρια με μεγαλύτερο μοριακό βάρος από ότι στην αρχή. Αύξηση της συγκέντρωσης σε εκκινμητή ή αύξηση της θερμοκρασίας, αυξάνει την ταχύτητα πολυμερισμού αλλά ελαττώνει το μοριακό βάρος. Αύξηση της συγκέντρωσης σε μονομερές αυξάνει την ταχύτητα πολυμερισμού και το μοριακό βάρος. Οι αντιδράσεις μεταφοράς ελαττώνουν το μοριακό βάρος χωρίς να επηρεάσουν αισθητά την ταχύτητα πολυμερισμού. Ο στατιστικός χαρακτήρας του πολυμερισμού με ελεύθερες ρίζες οδηγεί σε πολυμερή με κατανομή μοριακών βαρών συνήθως Ι=Μ w /M n =1.5 2 (μερικές φορές Ι= 2 5 και σπάνια Ι=5 10).

40 ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΣ ΜΑΖΑΣ (bulk polymerization) Στον αντιδραστήρα βρίσκονται: μονομερές και πολυμερές (αν είναι αλυσωτός ο πολυμερισμός θα υπάρχει και ο εκκινητής) Άρα απλή τεχνική με έλεγχο και μικρή ποσότητα ακαθαρσιών στο τελικό προϊόν. Μεγάλη δυσκολία στον έλεγχο του ιξώδους και της θερμοκρασίας του συστήματος. Αύξηση ιξώδους: ισχυρή και προσεκτική ανάδευση του μίγματος Έλεγχος θερμοκρασίας: αν όχι τότε διάσπαση, αποχρωματισμός, μεγάλη κατανομή μοριακών βαρών, υψηλές επιταχύνσεις της αντίδρασης εξαιτίας θερμών τοπικών περιοχών στον αντιδραστήρα Το μονομερές μπορεί να είναι στερεό, υγρό ή αέριο. Περιορισμένη εφαρμογή για στερεά ενώ κύρια η χρήση του για υγρά μονομερή.

41 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΝΑΝΤΙ ΥΠΟΛΟΙΠΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ Απλές εγκαταστάσεις Γρήγορες αντιδράσεις που οδηγούν σε πλήρη μετατροπή του μονομερούς σε πολυμερές Υψηλή καθαρότητα του πολυμερούς Το πολυμερές λαμβάνεται ως τήγμα σε άμεσα επεξεργάσιμη μορφή Σταδιακές αντιδράσεις: ελαφρώς εξώθερμες και μικρές τιμές ιξώδους στα τελικά πολυμερή, άρα καλή η ανάδευση και ο έλεγχος της αντίδρασης (π.χ. πολυεστέρες, πολυαμίδια). Αν χρήση διαλύματος μονομερούς ο πολυμερισμός ξεκινά ως διαλύματος και συνεχίζεται ως μάζας. Ο διαλύτης απομακρύνεται με απόσταξη στα αρχικά στάδια αντίδρασης (π.χ. Nylon 6,6) Αλυσωτές αντιδράσεις: Στην περίπτωση βινυλικών μονομερών δυσκολίες Ο ρυθμός των αντιδράσεων επηρεάζεται από την θερμοκρασία Πολύ γρήγορες αντιδράσεις Πολύ υψηλό ιξώδες Χρήση για ριζικούς παρά για ιοντικούς πολυμερισμούς Πολύ εξώθερμες

42 Παρά τις δυσκολίες στις αλυσωτές αντιδράσεις ο πολυμερισμός μάζας χρησιμοποιείται για τον πολυμερισμό των: αιθυλενίου, στυρενίου και μεθακρυλικού μεθυλεστέρα Πολυμερισμός αιθυλενίου Γίνεται σε υψηλές πιέσεις ( atm) και θερμοκρασίες πάνω από σημείο τήξης (T m = C για PE μέσης κρυσταλλικότητας). Προκύπτει PE διαλυτό. Σε ημιβιομηχανική κλίμακα παρασκευάζεται σε αυλωτούς αντιδραστήρες (εσωτ. διάμετρος 5mm, μήκος 20m) Η μικρή διάμετρος επιτρέπει καλύτερο έλεγχο θερμοκρασίας (Τ = σταθερή = C). t = 45 sec, % μετατροπής ~20% (για παραγωγή 3kg/h) Στην άκρη του αυλού υπάρχει βαλβίδα, ανοίγεται, μείωση πίεσης με απομάκρυνση μονομερούς-πολυμερούς, διαχωρισμός πολυμερούς από μονομερές (ανακυκλώσιμο). Ι~1.5-2 (λόγω ελέγχου Τ και μικρού ποσοστού μετατροπής) Σε βιομηχανική κλίμακα οι αντιδραστήρες έχουν τεράστιες διαστάσεις (μήκος ~1000m, εσωτερική διάμετρο ~ 5cm) με μειονέκτημα την λήψη δικτυωμένων δόμών (LDPE)

43 Διάγραμμα ροής πολυμερισμού PE σε υψηλή πίεση

44 Πολυμερισμός στυρενίου-μεθακρυλικού μεθυλεστέρα Το πρόβλημα απαγωγής θερμότητας αντιμετωπίζεται με διεξαγωγή του πολυμερισμού σε δύο στάδια Το St πολυμερίζεται στους 80 0 C και 30-35% μετατροπή υπό ανάδευση (προπολυμεριστής), το ιξώδες μίγμα κατέρχεται σε κύλινδρο με συνεχώς αυξανόμενη Τ, μέχρι την έξοδο όπου ~100% μετατροπή

45 Σε πολυμερή μικρού μοριακού βάρους, το αντιδρών μίγμα μεταφέρεται από τον αντιδραστήρα με την βοήθεια εκβολέων και σχετικά υψηλών πιέσεων. Π.χ. το Nylon 6,6 έχει χαμηλό ιξώδες σε Τ>Τ m, οπότε προωθείται κατευθείαν από τον αντιδραστήρα προς την παραγωγή ινών. Σε πολυμερή μεγάλου μοριακού βάρους, το αντιδρών μίγμα μεταφέρεται από τον αντιδραστήρα και ελέγχεται η θερμοκρασία με την βοήθεια ειδικών διατάξεων (κλασικοί εκβολείς). Χρήση υψηλών Τ προς το τέλος για ευκολία ροής, ολοκλήρωσης της αντίδρασης και περιορισμό του φαινόμενου Trommsdorff. Διπλοκόχλιος εκβολέας αντιδραστήρας

46 Πολυμερισμός μάζας χωρίς ανάδευση Προκύπτουν: Φύλλα, Κύλινδροι, αυλοί, κλπ. Παραδείγματα: Πολυμερισμός φαινόλης-φορμαλδεύδης σε καλούπια υπό πίεση Σχηματισμός φύλλων plexiglass [πολυ(μεθακρυλικού μεθυλεστέρα)] Στην δεύτερη περίπτωση εκμεταλλευόμαστε το φαινόμενο Trommsdorff για να πάρουμε μόρια με μεγάλο μοριακό βάρος και επομένως ανθεκτικό υλικό. Το μεγάλο ιξώδες απαγορεύει την λήψη αυτών των φύλλων με άλλες τεχνικές μορφοποίησης. Προβλήματα Απαγωγή θερμότητας για παρεμπόδιση βρασμού του μονομερούς, που θα άφηνε φυσαλίδες στο φύλλο Ολική μετατροπή μονομερούς Συρρίκνωση ~20% κατά τον πολυμερισμό Μερική επίλυση των παραπάνω με πλήρωση της μήτρας του αντιδραστήρα όχι μόνο με μονομερές αλλά με μίγμα μονομερούςπολυμερούς μικρού ΜΒ (~10-30% πολυμερές) και εκκινηυτή

47 Σχηματικό διάγραμμα της πορείας παραγωγής φύλλων PMMA

48 Η ρύθμιση της θερμοκρασίας είναι καθοριστικής σημασίας για λήψη προϊόντος καλής ποιότητας. Στο Σχήμα φαίνεται προγραμματισμός της Τ του αντιδραστήρα για παραγωγή φύλλων πάχους 6mm. Η Τ = σταθερή μέχρι πάστωση φύλλων και εμφάνιση φαινομένου Trommsdorff. Κατόπιν άνοδο στους C για ολική μετατροπή μονομερούς σε πολυμερές, μείωση στους C, άνοιγμα μήτρας και λήψη του φύλλου plexiglass.

49 ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΣ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ Πολλά από τα προβλήματα και μειονεκτήματα του πολυμερισμού μάζας λύνονται με τον πολυμερισμό παρουσία διαλύτη. Η αύξηση του ιξώδους στο σύστημα είναι πολύ μικρότερη από τον πολυμερισμό μάζας και η απαγωγή θερμότητας είναι ευκολότερη (με μερική εξάτμιση, συμπύκνωση, επανακυκλοφορία του διαλύτη). Σε όλους τους τύπους πολυμερισμού διαλύματος το μονομερές είναι διαλυτό στο διαλύτη ενώ το πολυμερές ή/και ο εκκινητής είναι διαλυτά ή αδιάλυτα. Προκύπτουν 4 συνδυασμοί που οδηγούν σε τεχνικές αρκετά διαφορετικές μεταξύ τους. Η παραγωγή PE που είδαμε πριν θεωρείται και πολυμερισμός διαλύματος ( διαλύτης το μονομερές) όπου όλα τα συστατικά αποτελούν ομοιογενή φάση. Διαλυτό πολυμερές αδιάλυτος εκκινητής είναι ο σχηματισμός γραμμικού PE σε χαμηλές πιέσεις (20-50 atm) σε αντιδραστήρα στερεάς κλίνης καταλύτη με διέλευση αραιού διαλύματος (2-4%) αιθυλενοξειδίου σε κορεσμένο υδρογονάνθρακα.

50 Τυπικός αντιδραστήρας παραγωγής ρητινών φαινόλης-φορμαλδεΰδης σε 1 στάδιο Η φορμαλδεΰδη προστίθεται σε περίσσεια (1.5 mol φορμαλδεΰδη ανά mol φαινόλης) ως υδατικό διάλυμα 40% σε μονομερές. Κατόπιν εισάγεται η φαινόλη μαζί με τον καταλύτη (ΝΗ 3 ή Na 2 CO 3 ). Δημιουργείται υδατοδιαλυτό, διακλαδισμένο πολυμερές μικρού ΜΒ. Απομάκρυνση Η 2 Ο με θέρμανση υπό κενό για 3-4 ώρες. Το προϊόν με θέρμανση και αφυδάτωση στις εφαρμογές γίνεται σκληρό, αδιάλυτο, δικτυωμένο πολυμερές λόγω των διαμοριακών διασυνδέσεων.

51 Πολυμερισμός διαλύματος είναι η διεπιφανειακή συμπύκνωση διοξυχλωριδίου και διαμίνης προς πολυαμίδιο που είναι αδιάλυτο πολυμερές. Το χλωρίδιο διαλύεται σε πυκνό διαλύτη, CCl 2 CCl 2. Προστίθεται το υδατικό διάλυμα διαμίνης, που σχηματίζει την πάνω στοιβάδα λόγω μικρότερης πυκνότητας. Στην μεσεπιφάνεια σχηματίζεται το στρώμα του πολυαμιδίου. Η αντίδραση σταματά λόγω αργής διάχυσης των αντιδρώντων μέσω της μεσεπιφάνειας. Αν αφαιρείται προσεκτικά το στρώμα του πολυμερούς τα μονομερή έρχονται συνέχεια σε επαφή συνεχίζοντας τον πολυμερισμό με αποτέλεσμα την συνεχόμενη δημιουργία πολυμερούς,

52 Διάγραμμα ροής της πορείας παραγωγής PE με καταλύτες Ziegler-Natta Πολυμερισμοί διαλύματος είναι οι τεχνικές παραγωγής γραμμικού PE με καταλύτες Ziegler-Natta ή με καταλύτες μεταλλικών οξειδίων σε φορείς πυριτίας όπου ο διαλύτης είναι υδρογονάνθρακας. Χρήση των καταλυτών Ziegler-Natta και για το στερεοκανονικό PP.

53 Παραγωγή πολυπροπυλενίου με την μέθοδο Montedison Νέα καταλυτικά συστήματα, όπου φορέας είναι το MgCl 2 σε ενεργό μορφή, λέγονται καταλύτες 3ης γενεάς (μεγαλύτερη απόδοση, καλύτερος έλεγχος της μορφολογίας του παραγόμενου πολυμερούς). Μέθοδος Montedison: χρήση τέτοιων καταλυτών και το μη στερεοκανονικό PP (ατακτικό) διαχωρίζεται από το κλάσμα του στερεοκανονικού PP (κύριο προϊόν).

54 Εκλογή του διαλύτη με προσοχή ώστε να μην έχουμε μεταφορά δραστικότητας στον διαλύτη Η απομάκρυνση του διαλύτη για λήψη καθαρού πολυμερούς μπορεί να είναι πολύ δύσκολη. Εργαστηριακή διάταξη δοκιμασίας καταλυτικών συστημάτων παραγωγής στερεοκανονικών πολυμερών Επιλογή του καταλύτη είναι καθοριστική. Στην αξιολόγηση του καταλυτικού συστήματος εκτιμώνται: η απόδοση του, η κινητική του πολυμερισμού, ο βαθμός στερεοκανονικότητας του πολυμερούς, η μορφολογία του πολυμερούς, η δυνατότητα παραγωγής συμπολυμερούς, η ευαισθησία στους ρυθμιστές ΜΒ

55 ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΣ ΑΙΩΡΗΜΑΤΟΣ (syspension polymerization) Το πολυμερές πολλές φορές είναι αδιάλυτο στο μέσο διασποράς. Χρήση του πολυμερισμού μάζας σε αιωρούμενες σταγόνες ( μm σε διάμετρο) μονομερούς, δηλαδή του πολυμερισμού αιωρήματος. Η φάση διασποράς είναι το νερό και αποτελεί και το μέσο μεταφοράς της θερμότητας. Το ιξώδες μεταβάλλεται ελάχιστα με την εξέλιξη της αντίδρασης. Πρόκειται για πολυμερισμό μάζας σε μικροαντιδραστήρες: αιωρούμενες σταγόνες. Η ταχύτητα πολυμερισμού είναι υψηλή χωρίς κίνδυνο βρασμού του πολυμερούς. Δυνατή η συσσωμάτωση των σταγόνων κατά την διεργασία, οπότε χρήση μέσων αιωρηματοτοίησης και προσεκτική ανάδευση. Μέσα αιώρησης Yδατοδιαλυτά οργανικά πολυμερή [ζελατίνη, πολύ(βινυλική αλκοόλη), μεθυλοκυτταρίνη] Ηλεκτρολύτες Μη υδατοδιαλυτά ανόργανα συστατικά [καολίνη, πυριτκό μαγνήσιο (MgS), Al(OH) 3 ]

56 Πώς αποφεύγεται η συσσωμάτωση; Τα ομώνυμα ηλεκτρικά φορτία στην επιφάνεια των σωματιδίων μονομερούς-πολυμερούς είναι που καθυστερούν την συσσωμάτωση λόγω της ηλεκτροστατικής άπωσης. Δεν έχουν την δυνατότητα να διατηρήσουν το αιώρημα αμετάβλητο με διακοπή της ανάδευσης. Το μέγεθος των αιωρούμενων σωματιδίων και η κατανομή του μεγέθους τους εξαρτάται από τον ρυθμό ανάδευσης και την φύση των σταθεροποιητών. Ισχύει ότι για μέγεθος μm η διάμετρος d είναι αντιστρόφως ανάλογη της ταχύτητας v του αναδευτήρα σύμφωνα με την σχέση: d ~ v Οι εκκινητές για τον πολυμερισμό αιωρήματος είναι ελαιοδιαλυτοί, διαλυτοί στην οργανική φάση διασποράς. Για παράδειγμα χρησιμοποιείται το βενζο λο περοξείδιο. Παράδειγμα παρασκευής PMMA σε εργαστηριακήκλίμακα Υδατική φάση: Η 2 Ο ml και πολυ(βινυλική αλκοόλη) - 1 g Ελαιώδης φάση: ΜΜΑ 100 g και βενζο λο περοξείδιο 1 g

57 Υπό ποιες συνθήκες παρασκευάζεται το PMMA σε εργαστηριακή κλίμακα με πολυμερισμό αιωρήματος; Θέρμανση της υδατικής φάσης στους 80 0 C και προσθήκη της ελαιώδους φάσης υπό συνεχή ανάδευση (αναδευτήρας τύπου προπέλας, rpm). Αύξηση της θερμοκρασίας μέχρι 10 0 C μετά από 1 hr. Πριν την αύξηση αυτή τα σωματίδια είναι κολλώδη και συσσωματώνονται με διακοπή ανάδευσης. Μετά την εξώθερμη αντίδραση γίνονται σκληρά και δεν συσσωματώνονται. Το μονομερές αρχικά συγκεντρώνεται στην επιφάνεια, λόγω μικρότερης πυκνότητας από το νερό. Το πολυμερές είναι βαρύτερο του νερού οπότε η ελαιώδης φάση καταβυθίζεται με ανεπαρκή ανάδευση. Οι κόκκοι του πολυμερικού υλικού λαμβάνονται με φιλτράρισμα, έκπλυση και ξήρανση. Ο πολυμερισμός ολοκληρώνεται με υψηλές μετατροπές και οι κόκκοι του πολυμερούς είναι συμπαγείς εάν είναι άμορφο και λαμβάνεται σε Τ <Τ g. Εξαίρεση: PVC και πολυ(οξικός βινυλεστέρας)

58 Τυπικός αντιδραστήρας πολυμερισμού αιωρήματος του βινυλοχλωριδίου Το VC είναι αέριο. Το PVC είναι αδιάλυτο στο μονομερές του. Ο πολυμερισμός αιωρήματος προχωρά μέχρι 70-90% μετατροπή υπό χαμηλή πίεση, σε Τ = 80 0 C και με εκκινητή το αζωισοβουτυρονιτρίλιο. To PVC καταβυθίζεται ως αδιάλυτο. Εκτόνωση της πίεσης και εφαρμογή κενού για πλήρη απομάκρυνση των μη αντιδρώντων αντιδραστηρίων. Το PVC είναι υπό μορφή πορώδων σωματιδίων που φιλτράρονται και ξηραίνονται. Τα σωματίδια αυτά χρησιμεύουν για την απορρόφηση των πλαστικοποιητών υπό συγκεκριμένες συνθήκες.

59 ΠΟΛΥΜΕΡΙΣΜΟΣ ΓΑΛΑΚΤΩΜΑΤΟΣ (emulsion polymerization) Τεχνική διεξαγωγής αλυσωτών αντιδράσεων με πολυμερισμό ελευθέρων ριζών. Ομοιότητες με τον πολυμερισμό αιωρήματος αλλά και πολύ σημαντικές διαφορές: Το μέγεθος των σωματιδίων είναι πολύ μικρότερο (διάμετρος μm) Χρησιμοποιούνται υδατοδιαλυτοί εκκινητές και όχι ελαιοδιαλυτοί όπως στον πολυμερισμό αιωρήματος Σημαντικό ρόλο παίζουν και ειδικές ουσίες γαλακτωματοποιητές Η κινητική του πολυμερισμού γαλακτώματος είναι τελείως διαφορετική από τις υπόλοιπες τεχνικές Το τελικό πολυμερές είναι υπό μορφή γαλακτώματος στο νερό και όχι ως αιώρημα που πρέπει να διαχωριστεί όπως ισχύει στον πολυμερισμό αιωρήματος Πλαστικά χρώματα, βερνίκια, επικαλυπτικά μέσα είναι υλικά που συντίθενται με τον πολυμερισμό γαλακτώματος. Η τεχνική αυτή επιτρέπει την αύξηση του ΜΒ του πολυμερούς χωρίς την μείωση του ρυθμού πολυμερισμού (όπως ισχύει στις υπόλοιπες τρεις τεχνικές)

60 Βασικά συστατικά συστήματος πολυμερισμού γαλακτώματος Το μονομερές (ή μονομερή αν πρόκειται για συμπολυμερισμό) Το μέσο διασποράς (συνήθως νερό) Ο γαλακτωματοποιητής [τασιενεργές ουσίες, ιοντικές (κυρίως ανιοντικές) και μη. Ιοντικές: άλατα αλκαλίων ανώτερων λιπαρών οξέων, ρητινικών οξέων και ναφθενικών οξέων = σαπούνια. Μη ιοντικές: υδρόφιλες ενώσεις όπως πολυ(βινυλική αλκοόλη), υδροξυμεθυλοκυτταρίνη και παράγωγα του PEO]. Η φύση του γαλακτωματοποιητή και η ποσότητά του παίζουν κυρίαρχο ρόλο στην πορεία της αντίδρασης. Ο υδατοδιαλυτός εκκινητής [υπερθειικό κάλιο, υπερθειικό αμμώνιο, αζωενώσεις και οξειδοαναγωγικά συστήματα (όπως φαίνονται στις παρακάτω αντιδράσεις)]: S 2 O Fe 2+ Fe 3+ + SO SO 4 - CH 3 C OOH + Fe CH 3 2+ CH 3 Fe 3+ + OH - + C O CH 3

61 Συμπεριφορά τασιενεργών ουσιών σε υδατικά διαλύματα Τι είναι τασιενεργής ουσία; Πρόκειται για μόρια που εμφανίζουν μία πολική ή ιοντική ομάδα (κεφαλή) και μία υδρογονανθρακική αλυσίδα (ουρά). Η ουρά έχει μήκος από 10 ως 20 άτομα C. Τι ιδιότητες εμφανίζουν; Υδατοδιαλυτότητα λόγω πολικής ομάδας (αν η ουρά έχει μικρό μήκος) Μείωση διεπιφανειακής ενέργειας μεταξύ υδατικής και ελαιώδους φάσης. Στην διεπιφάνεια η πολική κεφαλή (υδρόφιλη) στην υδατική στοιβάδα και η ουρά στην άλλη (υδρόφοβο). Ουσιαστικά στην διεπιφάνεια προσρόφηση των τασιενεργών ουσιών. Σε χαμηλή συγκέντρωση τα τασιενεργά μόρια της διεπιφάνειας είναι σε ισορροπία με τασιενεργά μόρια του διαλύματος. Πάνω από την κρίσιμη συγκέντρωση μυκιλιοποίησης (CMC) τα τασιενεργά μόρια στο διάλυμα είναι σε ισορροπία με συσσωματώματα τους στο διάλυμα που λέγονται μικκύλια. Πάνω από την CMC τα μικύλια είναι σφαιρικά (diameter: 5-10 nm). Αύξηση της C το σχήμα των μικκυλίων γίνεται κυλινδρικό (length: 100 nmm) ή ακόμα και φυλλοειδές (μεγάλες C).

62 Σχηματική αναπαράσταση της μικυλιοποίησης. Στα τασιενεργά η πολική κεφαλή συμβολίζεται με κύκλο και η ουρά με γραμμή. Στο μικύλιο οι κεφαλές στην επιφάνεια στην υδατική φάση και οι ουρές στο εσωτερικό του (αριθμός μικκυλίων = F(C γαλακτωματοποιητή ) Το μοντέλο αυτό θεωρείται ότι ίσχυε για τα πολυμερή πριν γίνει αποδεκτή η σύνδεση των μονομερών με ομοιοπολικούς δεσμούς Τα μικκύλια είναι τα κέντρα πολυμερισμού και η C του γαλακτωματοποιητή επηρεάζει τον ρυθμό αντίδρασης και το μέγεθος των πολυμερικών σωματιδίων

63 Μοντέλο Harkins (εξήγηση πολυμερισμού γαλακτώματος) Κατανομή μονομερούς που προστίθεται στο σύστημα νερού-γαλακτωματοποιητή: Μικρό ποσοστό υπό μορφή ανεξάρτητων μορίων Μεγαλύτερο (αλλά ακόμα μικρό) ποσοστό εισέρχεται στο εσωτερικό των μικκυλίων Το μεγαλύτερο ποσοστό διασπείρεται υπό μορφή σταγόνων (το μέγεθος τους εξαρτάται από τον ρυθμό ανάδευσης) πολύ μεγαλύτερες των μικκυλίων C μικκυλίων =10 18 σταγόνες/ml και C μονομερούς = σταγόνες/ml Συνολική επιφάνεια μικκυλίων >> συνολική επιφάνεια σταγόνων μονομερούς

64 Ο απαρχητής στην υδατική φάση μαζί με τις ελεύθερες ρίζες για την έναρξη του πολυμερισμού. Ο πολυμερισμός μονομερούς γίνεται και στο διάλυμα αλλά όχι ουσιώδης σημασίας λόγω χαμηλής C μονομερούς στο διάλυμα. Οι σταγόνες μονομερούς δεν είναι εστίες πολυμερισμού αφού ο απαρχητής είναι αδιάλυτος στο μονομερές. Πού γίνεται ο πολυμερισμός λοιπόν; Γίνεται στο εσωτερικό των μικκυλίων όπου συναντώνται ο απαρχητής (υδατοδιαλυτός) και το μη υδατοδιαλυτό μονομερές. Τα μικκύλια είναι εστίες πολυμερισμού λόγω μεγάλης συγκέντρωσής τους και πολύ μεγάλης επιφάνειας σε σχέση με τις σταγόνες μονομερούς. Η μακρομοριακή αλυσίδα υδρόφοβη (υδρόφοβο μονομερές) και υδρόφοβο μόνο το εσωτερικό του μικκυλίου, διόγκωση μικκυλίου λόγω εισόδου μονομερούς από διάλυμα και σταγόνων. Σταγόνες μονομερούς μη ενεργά μικκύλια ενεργά μικκύλια (πολυμερισμός)

65 Μετατροπή μικρού ποσοστού μονομερούς σε πολυμερές Μικρό ποσοστό μικκυλίων ενεργοποιείται. Καθώς αυξάνει το μέγεθός τους (μονομερή, απαρχητής, πολυμερές) προσροφούνται μόρια γαλακτωματοποιητή. Σύντομα C γαλακτωματοιητή < CMC και ανενεργά μικκύλια διαλύονται (γίνονται ανεξάρτητα μόρια) Μετατροπή ποσοστού 10-15% μονομερούς σε πολυμερές Τα ενεργά μικκύλια πολύ μεγάλα σε σχέση με τα αρχικά. ΔΕΝ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΜΙΚΚΥΛΙΑ ΑΛΛΑ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ ΠΟΛΥΜΕΡΟΥΣ Δεν υπάρχουν ανενεργά μικκύλια, όλος ο γαλακτωματοποιητής προσροφάται στο πολυμερές. Οι σταγόνες μονομερούς όχι σταθερές, μικραίνουν, αυξάνει το μέγεθος των σωματιδίων πολυμερούς και διακοπή ανάδευσης οδηγεί σε συσσωμάτωση. Στα σωματίδια πολυμερούς ο πολυμερισμός γίνεται με σταθερό ρυθμό αφού C μονομερούς = σταθερή. Μετατροπή ποσοστού 50-80% μονομερούς σε πολυμερές Δεν υπάρχουν σταγόνες μονομερούς και το μη αντιδρών μονομερές βρίσκεται στα πολυμερικά σωματίδια. Μειωμένη C μονομερούς μειωμένος ρυθμόςπολυμερισμού. ΣΥΝΗΘΩΣ ΜΕΤΑTΡΟΠΗ ΩΣ 100%.

66 Κινητική πολυμερισμού γαλακτώματος Ν = σταθερός αριθμός των σωματιδίων πολυμερούς ( σωματίδια/ml) Σε τυπικό σύστημα R i =10 13 /ml. s μία ελεύθερη ρίζα διαχέεται σε κάθε σωματίδιο πολυμερούς κάθε 10 sec. Η πρόοδος της αντίδρασης γίνεται σύμφωνα με την εξίσωση: r p =k p [M] Τι γίνεται με την είσοδο δεύτερης ρίζας σε πολυμερικό σωματίδιο; Έχει ήδη ξεκινήσει ο πολυμερισμός και η είσοδος αυτή οδηγεί σε άμεσο διμοριακό τερματισμό. ΑΡΑ ΚΑΘΕ ΣΩΜΑΤΙΔΙΟ ΕΧΕΙ ΜΙΑ Ή ΚΑΜΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΡΙΖΑ Το σωματίδιο ανενεργό για 10 sec και είσοδο 3ης ρίζας που θα το ενεργοποιήσει και πάλι. Πολυμερισμός για 10 sec, είσοδος 4ης ρίζας οδηγεί σε τερματισμό κλπ. ΚΑΘΕ ΣΩΜΑΤΙΔΙΟ ΕΧΕΙ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ 50% ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΕΡΓΟ Άρα στο σύστημα Ν/2 σωματίδια είναι πολυμερισμένα. Ο ρυθμός πολυμερισμού δίνεται από την σχέση: N N R p = rp = k p[ M] 2 2 Ολικός ρυθμός πολυμερισμού ανεξάρτητος του ρυθμού παραγωγής ριζών Ο ρυθμός πολυμερισμού ανάλογος του Ν και ανάλογος του C γαλακτωματοποιητή

67 Έστω R i = συνολικός ρυθμός παραγωγής ελευθέρων ριζών και r i = ο ρυθμός εισαγωγής ελευθέρων ριζών στο πολυμερικό σωματίδιο r i = R Η είσοδος ρίζας σε ενεργό σωματίδιο οδηγεί σε άμεσο τερματισμό, τότε r i =r t Ο μέσος βαθμός πολυμερισμού δίνεται από την σχέση: DP n = r r p t = k p[ M] = R / N i i N Nk p[ M] = R i Nk p 2fk [ M] Έχουμε, f = βαθμός αποτελεσματικότητας απαρχητή και k d = η σταθερά ταχύτητας διάσπασης του απαρχητή Ι σύμφωνα με την αντίδραση: I k d Στον πολυμερισμό γαλακτώματος ο ρυθμός πολυμερισμού και το μοριακό βάρος αυξάνονται, αυξάνοντας τον αριθμό των σωματιδίων του πολυμερούς για σταθερό ρυθμό έναρξης (στον μάζας αύξηση του ρυθμού πολυμερισμού με αύξηση του ρυθμού έναρξης αλλά μείωση του ΜΒ) 2R d [ I]

Πολυμερισμός Προσθήκης

Πολυμερισμός Προσθήκης Είδη Πολυμερισμού 1 Πολυμερισμός Προσθήκης Ελευθέρων Ριζών: Ενεργό Κέντρο ελεύθερη Ρίζα. Ανιοντικός Ενεργό Κέντρο Ανιόν - X + Κατιοντικός Ενεργό κέντρο κατιόν + Y - 2 Ιοντικοί Πολυμερισμοί Ανιοντικός Πολυμερισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ 2016

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ 2016 ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ 2016 Κεραμικών και Πολυμερικών Υλικών Κώστας Γαλιώτης, καθηγητής Τμήμα Χημικών Μηχανικών galiotis@chemeng.upatras.gr 1 Εισαγωγή Όπως ήδη είδαμε, η μηχανική συμπεριφορά των υλικών αντανακλά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ. Ενότητα 8: ΠΟΛΥΜΕΡΗ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΜΜΥ

ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ. Ενότητα 8: ΠΟΛΥΜΕΡΗ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΜΜΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Ενότητα 8: ΠΟΛΥΜΕΡΗ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΜΜΥ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανική πολυμερών - Ακαδ. έτος , 1 η σειρά ασκήσεων: Μέσα Μοριακά Βάρη πολυμερών

Μηχανική πολυμερών - Ακαδ. έτος , 1 η σειρά ασκήσεων: Μέσα Μοριακά Βάρη πολυμερών Μηχανική πολυμερών - Ακαδ. έτος 2016-2017, 1 η σειρά ασκήσεων: Μέσα Μοριακά Βάρη πολυμερών 1. Να υπολογισθούν τα M, M και ο δείκτης διασποράς δείγματος πολυμερούς το οποίο αποτελείται από ισομοριακές ποσότητες

Διαβάστε περισσότερα

Αιωρήματα & Γαλακτώματα

Αιωρήματα & Γαλακτώματα Αιωρήματα & Γαλακτώματα Εαρινό εξάμηνο Ακ. Έτους 2014-15 Μάθημα 2ο 25 February 2015 Αιωρήματα Γαλακτώματα 1 Παρασκευή αιωρημάτων Οι μέθοδοι παρασκευής αιωρημάτων κατατάσσονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΟΝΙΟΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑΣ

ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΟΝΙΟΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑΣ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΟΝΙΟΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑΣ Η πρώτη ύλη με τη μορφή σωματιδίων (κόνεως) μορφοποιείται μέσα σε καλούπια, με μηχανισμό που οδηγεί σε δομική διασύνδεση των σωματιδίων με πρόσδοση θερμότητας.

Διαβάστε περισσότερα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Μάθημα 6 6.1. SOS: Τι ονομάζεται διάλυμα, Διάλυμα είναι ένα ομογενές μίγμα δύο ή περισσοτέρων καθαρών ουσιών. Παράδειγμα: Ο ατμοσφαιρικός αέρας

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών

Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών Εργαστηριακή Άσκηση 07 Εφελκυσμός Διδάσκοντες: Δρ Γεώργιος Ι. Γιαννόπουλος Δρ Θεώνη Ασημακοπούλου Δρ Θεόδωρος Λούτας Τμήμα Μηχανολογίας ΑΤΕΙ Πατρών Πάτρα 2011 1 Μηχανικές

Διαβάστε περισσότερα

panagiotisathanasopoulos.gr

panagiotisathanasopoulos.gr Χημική Ισορροπία 61 Παναγιώτης Αθανασόπουλος Χημικός, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών Χημικός Διδάκτωρ Παν. Πατρών 62 Τι ονομάζεται κλειστό χημικό σύστημα; Παναγιώτης Αθανασόπουλος Κλειστό ονομάζεται το

Διαβάστε περισσότερα

Χημικές αντιδράσεις καταλυμένες από στερεούς καταλύτες

Χημικές αντιδράσεις καταλυμένες από στερεούς καταλύτες Χημικές αντιδράσεις καταλυμένες από στερεούς καταλύτες Σε πολλές χημικές αντιδράσεις, οι ταχύτητές τους επηρεάζονται από κάποια συστατικά τα οποία δεν είναι ούτε αντιδρώντα ούτε προϊόντα. Αυτά τα υλικά

Διαβάστε περισσότερα

Πείραμα 2 Αν αντίθετα, στο δοχείο εισαχθούν 20 mol ΗΙ στους 440 ºC, τότε το ΗΙ διασπάται σύμφωνα με τη χημική εξίσωση: 2ΗΙ(g) H 2 (g) + I 2 (g)

Πείραμα 2 Αν αντίθετα, στο δοχείο εισαχθούν 20 mol ΗΙ στους 440 ºC, τότε το ΗΙ διασπάται σύμφωνα με τη χημική εξίσωση: 2ΗΙ(g) H 2 (g) + I 2 (g) Α. Θεωρητικό μέρος Άσκηση 5 η Μελέτη Χημικής Ισορροπίας Αρχή Le Chatelier Μονόδρομες αμφίδρομες αντιδράσεις Πολλές χημικές αντιδράσεις οδηγούνται, κάτω από κατάλληλες συνθήκες, σε κατάσταση ισορροπίας

Διαβάστε περισσότερα

Επιστήμη των Υλικών. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Τμήμα Φυσικής

Επιστήμη των Υλικών. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Τμήμα Φυσικής Επιστήμη των Υλικών Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Τμήμα Φυσικής 2017 Α. Δούβαλης Μηχανικές ιδιότητες των στερεών (μεταλλικά στερεά) Τάση και παραμόρφωση Τάση (stress): αίτιο (δύναμη/ροπή) που προκαλεί παραμόρφωση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Δυσκαμψία & βάρος: πυκνότητα και μέτρα ελαστικότητας

ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Δυσκαμψία & βάρος: πυκνότητα και μέτρα ελαστικότητας ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Δυσκαμψία & βάρος: πυκνότητα και μέτρα ελαστικότητας Αντοχή και Δυσκαμψία (Strength and Stiffness) Η τάση (stress) εφαρμόζεται σ ένα υλικό μέσω της φόρτισής του Παραμόρφωση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Συμπύκνωση Τι είναι η συμπύκνωση Είναι η διαδικασία με την οποία απομακρύνουμε μέρος της υγρασίας του τροφίμου, αφήνοντας όμως αρκετή ώστε αυτό να παραμένει ρευστό (> 20-30%). Εφαρμόζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Οικογενειακά δένδρα: οργάνωση υλικών και διεργασιών

ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Οικογενειακά δένδρα: οργάνωση υλικών και διεργασιών ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Οικογενειακά δένδρα: οργάνωση υλικών και διεργασιών 1 Επιτυχημένο προϊόν: Αποδίδει καλά. Καλή αξία σε σχέση με το κόστος. Προσφέρει ευχαρίστηση στον χρήστη. ΥΛΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΠΟΥΝΙΟΥ. Η εργαστηριακή αυτή άσκηση πραγματοποιήθηκε στο ΕΚΦΕ Ιωαννίνων

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΠΟΥΝΙΟΥ. Η εργαστηριακή αυτή άσκηση πραγματοποιήθηκε στο ΕΚΦΕ Ιωαννίνων ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΠΟΥΝΙΟΥ Η εργαστηριακή αυτή άσκηση πραγματοποιήθηκε στο ΕΚΦΕ Ιωαννίνων 1/3/2013 και 6/3/2013 Μάντζιου Μαρία χημικός ΣΤΟΧΟΙ Στο τέλος του πειράματος αυτού θα πρέπει να μπορείς:

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ. Περιληπτική θεωρητική εισαγωγή

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ. Περιληπτική θεωρητική εισαγωγή ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Περιληπτική θεωρητική εισαγωγή α) Τεχνική zchralski Η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη τεχνική ανάπτυξης μονοκρυστάλλων πυριτίου (i), αρίστης ποιότητας,

Διαβάστε περισσότερα

2). i = n i - n i - n i (2) 9-2

2). i = n i - n i - n i (2) 9-2 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΤΑΣΗ ΙΑΛΥΜΑΤΩΝ Έννοιες που πρέπει να γνωρίζετε: Εξίσωση Gbbs-Duhem, χηµικό δυναµικό συστατικού διαλύµατος Θέµα ασκήσεως: Μελέτη της εξάρτησης της επιφανειακής τάσης διαλυµάτων από την συγκέντρωση,

Διαβάστε περισσότερα

Οι ουσίες μικρού μοριακού βάρους μπορούν να βρεθούν στη συμπυκνωμένη φάση σε δύο πιθανές καταστάσεις: α) τη στερεά, όπου παρατηρείται οργάνωση σε

Οι ουσίες μικρού μοριακού βάρους μπορούν να βρεθούν στη συμπυκνωμένη φάση σε δύο πιθανές καταστάσεις: α) τη στερεά, όπου παρατηρείται οργάνωση σε Άμορφα Πολυμερή Θερμοκρασία Υαλώδους Μετάπτωσης Κινητικότητα πολυμερικών αλυσίδων Οι ουσίες μικρού μοριακού βάρους μπορούν να βρεθούν στη συμπυκνωμένη φάση σε δύο πιθανές καταστάσεις: α) τη στερεά, όπου

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα: Πειραματική Αντοχή Υλικών Πείραμα εφελκυσμού

Μάθημα: Πειραματική Αντοχή Υλικών Πείραμα εφελκυσμού Μάθημα: Πειραματική Αντοχή Υλικών Πείραμα εφελκυσμού Κατασκευαστικός Τομέας Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Σερρών Περιεχόμενα Σχήμα 1 οκίμια εφελκυσμού

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ανόργανη Χημεία. Ενότητα 8 η : Υγρά, Στερεά & Αλλαγή Φάσεων. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής.

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ανόργανη Χημεία. Ενότητα 8 η : Υγρά, Στερεά & Αλλαγή Φάσεων. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 8 η : Υγρά, Στερεά & Αλλαγή Φάσεων Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Πολικοί Ομοιοπολικοί Δεσμοί & Διπολικές Ροπές 2 Όπως έχει

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανικές ιδιότητες υάλων. Διάγραμμα τάσης-παραμόρφωσης (stress-stain)

Μηχανικές ιδιότητες υάλων. Διάγραμμα τάσης-παραμόρφωσης (stress-stain) Μηχανικές ιδιότητες υάλων Η ψαθυρότητα των υάλων είναι μια ιδιότητα καλά γνωστή που εύκολα διαπιστώνεται σε σύγκριση με ένα μεταλλικό υλικό. Διάγραμμα τάσης-παραμόρφωσης (stress-stain) E (Young s modulus)=

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών

Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών Εργαστήριο Τεχνολογίας Υλικών Εργαστηριακή Άσκηση 01 Κατηγοριοποιήση υλικών-επίδειξη δοκιμίων Διδάσκοντες: Δρ Γεώργιος Ι. Γιαννόπουλος Δρ Θεώνη Ασημακοπούλου Δρ ΘεόδωροςΛούτας Τμήμα Μηχανολογίας ΑΤΕΙ Πατρών

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΔΙΑΧΥΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ ΜΕ ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ

ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΔΙΑΧΥΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ ΜΕ ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΔΙΑΧΥΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ ΜΕ ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ Παράγοντας Αποτελεσματικότητας Ειδικά για αντίδραση πρώτης τάξης, ο παράγοντας αποτελεσματικότητας ισούται προς ε = C

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ B ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΓΡΑΦΕΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2007-2008 ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Ταξινόμηση

Διαβάστε περισσότερα

EΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ Ενότητα : Καμπύλες εφελκυσμού των πολυμερών

EΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ Ενότητα : Καμπύλες εφελκυσμού των πολυμερών EΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ Ενότητα : Καμπύλες εφελκυσμού των πολυμερών Διδάσκων : Κων/νος Τσιτσιλιάνης, Καθηγητής Ουρανία Κούλη, Ε.ΔΙ.Π. Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Χημικών Μηχανικών 1 Σκοπός Η εξάσκηση των φοιτητών

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4 Καταστάσεις της Ύλης: Αέρια, Υγρά και Στερεά

Κεφάλαιο 4 Καταστάσεις της Ύλης: Αέρια, Υγρά και Στερεά Κεφάλαιο 4 Καταστάσεις της Ύλης: Αέρια, Υγρά και Στερεά Σύνοψη Η ύλη χαρακτηρίζεται από μεγάλη ποικιλία φυσικών καταστάσεων όπως αέρια, υγρή, στερεή. Οι διάφορες αυτές φάσεις που μπορεί να έχει μία ουσία

Διαβάστε περισσότερα

Προχωρηµένη Ανόργανη Χηµεία - Εργαστηριακές Ασκήσεις

Προχωρηµένη Ανόργανη Χηµεία - Εργαστηριακές Ασκήσεις Γ. Κακάλη, Αν. Καθ. Ε.Μ.Π. Α. Γάκη, Χηµ. Μηχ. ΕΜΠ Προχωρηµένη Ανόργανη Χηµεία - Εργαστηριακές Ασκήσεις ΑΣΚΗΣΗ 6 Παρασκευή ασβεσταργιλικών ενώσεων µε τη µέθοδο πολυµερισµού αρχικών διαλυµάτων και τη χρήση

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 3η. Μέθοδοι Διαχωρισμού. Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας

Άσκηση 3η. Μέθοδοι Διαχωρισμού. Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας Άσκηση 3η Μέθοδοι Διαχωρισμού 1 2 Θεωρητικό μέρος Χρήση των μεταβολών των φάσεων στην ανάλυση Οι ουσίες λειώνουν και βράζουν σε ορισμένες θερμοκρασίες, αλλάζοντας έτσι μορφή από στερεή σε υγρή ή από υγρή

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών

Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών Κωστής Μαγουλάς, Καθηγητής Επαμεινώνδας Βουτσάς, Επ. Καθηγητής 7ο Εξάμηνο, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ . ΟΡΙΣΜΟΣ Οι διαχωρισμοί είναι οι πιο συχνά παρατηρούμενες διεργασίες

Διαβάστε περισσότερα

(Από το βιβλίο Γενική Χημεία των Ebbing, D. D., Gammon, S. D., Εκδόσεις Παπασωτηρίου )

(Από το βιβλίο Γενική Χημεία των Ebbing, D. D., Gammon, S. D., Εκδόσεις Παπασωτηρίου ) Δυνάμεις διπόλου διπόλου (Από το βιβλίο Γενική Χημεία των Ebbing, D. D., Gammon, S. D., Εκδόσεις Παπασωτηρίου ) Τα πολικά μόρια μπορούν να έλκονται αμοιβαία μέσω δυνάμεων διπόλου διπόλου. Η δύναμη διπόλου

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ ΤΑΞΗ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ Ημερομηνία: Πέμπτη 3 Ιανουαρίου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΘΕΜΑ Α ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις προτάσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Χημεία. Ενότητα 15: Διαλύματα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Χημεία. Ενότητα 15: Διαλύματα Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Χημεία Ενότητα 15: Διαλύματα Αν. Καθηγητής Γεώργιος Μαρνέλλος e-mail: gmarnellos@uowm.gr Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Αιωρήματα & Γαλακτώματα

Αιωρήματα & Γαλακτώματα Αιωρήματα & Γαλακτώματα Εαρινό εξάμηνο Ακ. Έτους 2015-16 Μάθημα 9ο 5 May 2017 Αιωρήματα Γαλακτώματα 1 Στρατηγική δοσολογίας (Για άλατα μετάλλων τα οποία υδρολύονται ) Περιοχές δραστικότητας: Περιοχή 1:

Διαβάστε περισσότερα

Μονομερές HOOC-R-OH ο αρχικός αριθμός -COOH ή -ΟΗ Νοαριθμόςτων-COOH που παραμένουν μετά από χρόνο t Άρα Ν 0

Μονομερές HOOC-R-OH ο αρχικός αριθμός -COOH ή -ΟΗ Νοαριθμόςτων-COOH που παραμένουν μετά από χρόνο t Άρα Ν 0 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΜΑΚΡΟΜΟΡΙΑΚΗ ΧΗΜΕΙΑ (ΠΟΛΥΜΕΡΗ) 3 ο ΜΕΡΟΣ Ιστοσελίδα μαθήματος: http://eclass.uoa.gr/courses/chem6/ Έλεγχος μοριακού βάρους σταδιακών αντιδράσεων πολυμερισμού Εξίσωση Carothers Μονομερές

Διαβάστε περισσότερα

Μονομερές HOOC-R-OH ο αρχικός αριθμός -COOH ή -ΟΗ Νοαριθμόςτων-COOH που παραμένουν μετά από χρόνο t Άρα Ν 0

Μονομερές HOOC-R-OH ο αρχικός αριθμός -COOH ή -ΟΗ Νοαριθμόςτων-COOH που παραμένουν μετά από χρόνο t Άρα Ν 0 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΜΑΚΡΟΜΟΡΙΑΚΗ ΧΗΜΕΙΑ (ΠΟΛΥΜΕΡΗ) 3 ο ΜΕΡΟΣ Ιστοσελίδα μαθήματος: http://eclass.uoa.gr/courses/hem16/ Έλεγχος μοριακού βάρους σταδιακών αντιδράσεων πολυμερισμού Εξίσωση arothers Μονομερές

Διαβάστε περισσότερα

Έλεγχος Ποιότητας και Τεχνολογία Δομικών Υλικών

Έλεγχος Ποιότητας και Τεχνολογία Δομικών Υλικών ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Έλεγχος Ποιότητας και Τεχνολογία Δομικών Υλικών Ενότητα 4: Δοκιμή Εφελκυσμού Χάλυβα Οπλισμού Σκυροδέματος Ευάγγελος Φουντουκίδης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Για τη Β τάξη Λυκείου ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Για τη Β τάξη Λυκείου ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2013 Για τη Β τάξη Λυκείου ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ Α Ερώτηση 1 (5 μονάδες) (α): (ιν), (β): (ιιι), (γ): (ι), (δ): (ιι) (4x0,5= μ. 2) Μεταξύ των μορίων του ΗF αναπτύσσονται

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: Τεχνολογία Μετρήσεων ΙΙ

ΜΑΘΗΜΑ: Τεχνολογία Μετρήσεων ΙΙ ΜΑΘΗΜΑ: Τεχνολογία Μετρήσεων ΙΙ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Αν. Καθ. Δρ Μαρία Α. Γούλα ΤΜΗΜΑ: Μηχανικών Περιβάλλοντος & Μηχανικών Αντιρρύπανσης 1 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ I

ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ I ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ I 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μηχανική συμπεριφορά αντανακλά την σχέση παραμόρφωση ασκούμενο φορτίο/δύναμη Να γνωρίζουμε τα χαρακτηριστικά του υλικού - να αποφευχθεί υπερβολική παραμόρφωση,

Διαβάστε περισσότερα

4.2 Παρα γοντες που επηρεα ζουν τη θε ση χημικη ς ισορροπι ας - Αρχη Le Chatelier

4.2 Παρα γοντες που επηρεα ζουν τη θε ση χημικη ς ισορροπι ας - Αρχη Le Chatelier Χημικός Διδάκτωρ Παν. Πατρών 4.2 Παρα γοντες που επηρεα ζουν τη θε ση χημικη ς ισορροπι ας - Αρχη Le Chatelier Τι ονομάζεται θέση χημικής ισορροπίας; Από ποιους παράγοντες επηρεάζεται η θέση της χημικής

Διαβάστε περισσότερα

Απλά διαγράμματα τάσης ατμών-σύστασηςιδανικών διαλυματων

Απλά διαγράμματα τάσης ατμών-σύστασηςιδανικών διαλυματων Φυσικοχημεία II, Διαλύματα Απλά διαγράμματα τάσης ατμών-σύστασηςιδανικών διαλυματων o P = N P P = A A A N P o B B B PA + PB = P ολ Τ=const P = Ν ολ P + N P o o A A B B Ν Α + Ν =1 o o o P = P + A N ( ολ

Διαβάστε περισσότερα

6/5/2017. Δρ. Σωτήρης Δέμης. Σημειώσεις Εργαστηριακής Άσκησης Θλίψη Σκυροδέματος. Πολιτικός Μηχανικός (Λέκτορας Π.Δ.

6/5/2017. Δρ. Σωτήρης Δέμης. Σημειώσεις Εργαστηριακής Άσκησης Θλίψη Σκυροδέματος. Πολιτικός Μηχανικός (Λέκτορας Π.Δ. Σημειώσεις Εργαστηριακής Άσκησης Θλίψη Σκυροδέματος Δρ. Σωτήρης Δέμης Πολιτικός Μηχανικός (Λέκτορας Π.Δ. 407/80) Έως τώρα Καταστατικός νόμος όλκιμων υλικών (αξονική καταπόνιση σε μία διεύθυνση) σ ε Συμπεριφορά

Διαβάστε περισσότερα

Γραπτή εξέταση προόδου «Επιστήμη και Τεχνολογία Υλικών ΙΙ»-Απρίλιος 2016

Γραπτή εξέταση προόδου «Επιστήμη και Τεχνολογία Υλικών ΙΙ»-Απρίλιος 2016 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ-ΤΟΜΕΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΛΙΚΩΝ ΘΕΜΑ 1 ο (25 Μονάδες) (Καθ. Β.Ζασπάλης) Σε μια διεργασία ενανθράκωσης κάποιου

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 3η. Μέθοδοι Διαχωρισμού. Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας

Άσκηση 3η. Μέθοδοι Διαχωρισμού. Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας Άσκηση 3η Μέθοδοι Διαχωρισμού 1 2 Θεωρητικό μέρος Χρήση των μεταβολών των φάσεων στην ανάλυση Οι ουσίες λειώνουν και βράζουν σε ορισμένες θερμοκρασίες, αλλάζοντας έτσι μορφή από στερεή σε υγρή ή από υγρή

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΤΟΧΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΤΟΥ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΑΝΟΔΙΩΣΗ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΤΟΧΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΤΟΥ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΑΝΟΔΙΩΣΗ Εισαγωγή ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΤΟΧΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΤΟΥ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΑΝΟΔΙΩΣΗ Το γαλβανικό κελί (γαλβανική διάβρωση) είναι μια ηλεκτροχημική αντίδραση οξείδωσης-αναγωγής (redox), η οποία συμβαίνει όταν δύο ανόμοια μέταλλα

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ανόργανη Χημεία. Ενότητα 11 η : Χημική ισορροπία. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής.

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ανόργανη Χημεία. Ενότητα 11 η : Χημική ισορροπία. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 11 η : Χημική ισορροπία Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Η Κατάσταση Ισορροπίας 2 Πολλές αντιδράσεις δεν πραγματοποιούνται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Πλαστικότητα, Διαρροή, Ολκιμότητα

ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Πλαστικότητα, Διαρροή, Ολκιμότητα ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Πλαστικότητα, Διαρροή, Ολκιμότητα Διαρροή (Yielding) Αντοχή σε διαρροή (yield strength) είναι η τάση πέρα από την οποία το υλικό επιδεικνύει πλαστική συμπεριφορά

Διαβάστε περισσότερα

Παρασκευαστικό διαχωρισμό πολλών ουσιών με κατανομή μεταξύ των δύο διαλυτών.

Παρασκευαστικό διαχωρισμό πολλών ουσιών με κατανομή μεταξύ των δύο διαλυτών. 1. ΕΚΧΥΛΙΣΗ Η εκχύλιση είναι μία από τις πιο συνηθισμένες τεχνικές διαχωρισμού και βασίζεται στην ισορροπία κατανομής μιας ουσίας μεταξύ δύο φάσεων, που αναμιγνύονται ελάχιστα μεταξύ τους. Η ευρύτητα στη

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών 7ο Εξάμηνο, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ ΥΓΡΗ ΕΚΧΥΛΙΣΗ

Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών 7ο Εξάμηνο, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ ΥΓΡΗ ΕΚΧΥΛΙΣΗ Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών 7ο Εξάμηνο, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ ΥΓΡΗ ΕΚΧΥΛΙΣΗ Η υγρή εκχύλιση βρίσκει εφαρμογή όταν. Η σχετική πτητικότητα των συστατικών του αρχικού διαλύματος είναι κοντά στη

Διαβάστε περισσότερα

Ανθεκτικότητα Υλικών και Περιβάλλον

Ανθεκτικότητα Υλικών και Περιβάλλον Ανθεκτικότητα Υλικών και Περιβάλλον Ν. Μ. Μπάρκουλα, Επίκουρη Καθηγήτρια, Δρ. Μηχ/γος Μηχανικός 1 Τι είναι: Περίγραμμα Μαθήματος Επιλογής Μάθημα Επιλογής στο 9ο Εξάμηνο του ΤΜΕΥ Με τι ασχολείται: Με την

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ. Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια.

ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ. Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια. ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια. Οι μεταξύ τους μεταβολές εξαρτώνται από τη θερμοκρασία και την πίεση και είναι οι παρακάτω: ΣΗΜΕΙΟ ΤΗΞΗΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΤΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΙΑΧΥΣΗΣ ΣΕ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΑ ΣΩΜΑΤΙ ΙΑ. ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΥΧΑΙΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΗΣ ΙΑΣΤΟΛΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΤΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΙΑΧΥΣΗΣ ΣΕ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΑ ΣΩΜΑΤΙ ΙΑ. ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΥΧΑΙΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΗΣ ΙΑΣΤΟΛΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΤΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΙΑΧΥΣΗΣ ΣΕ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΑ ΣΩΜΑΤΙ ΙΑ. ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΥΧΑΙΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΗΣ ΙΑΣΤΟΛΗΣ Β. Κανελλόπουλος, Γ. οµπάζης, Χ. Γιαννουλάκης και Κ. Κυπαρισσίδης Τµήµα Χηµικών

Διαβάστε περισσότερα

Μοριακός Χαρακτηρισμός Πολυμερών

Μοριακός Χαρακτηρισμός Πολυμερών Μοριακός Χαρακτηρισμός Πολυμερών Μοριακό Βάρος Πολυμερών Υψηλά όχι ακριβή ΜΒ λόγω τυχαιότητας πολυμερισμού Μίγμα αλυσίδων με διαφορετικό μήκος Μέσο ΜΒ ή κατανομή ΜΒ Βαθμός Πολυμερισμού (DP) = MB πολυμερούς

Διαβάστε περισσότερα

Παράγοντες που εξηγούν τη διαλυτότητα. Είδη διαλυμάτων

Παράγοντες που εξηγούν τη διαλυτότητα. Είδη διαλυμάτων Παράγοντες που εξηγούν τη διαλυτότητα 1. Η φυσική τάση των ουσιών να αναμιγνύονται μεταξύ τους. 2. Οι σχετικές ελκτικές δυνάμεις μεταξύ των χημικών οντοτήτων του διαλύματος Είδη διαλυμάτων Στα διαλύματα

Διαβάστε περισσότερα

1.5 Αλκένια - αιθένιο ή αιθυλένιο

1.5 Αλκένια - αιθένιο ή αιθυλένιο 19 1.5 Αλκένια - αιθένιο ή αιθυλένιο Γενικά Αλκένια ονομάζονται οι άκυκλοι ακόρεστοι υδρογονάνθρακες, οι οποίοι περιέχουν ένα διπλό δεσμό στο μόριο. O γενικός τύπος των αλκενίων είναι C ν Η 2ν (ν 2). Στον

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος:

Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: 1 1.2 Καταστάσεις των υλικών 1. Συμπληρώστε το παρακάτω σχεδιάγραμμα 2 2. Πώς ονομάζονται οι παρακάτω μετατροπές της φυσικής κατάστασης; 3 1.3

Διαβάστε περισσότερα

panagiotisathanasopoulos.gr

panagiotisathanasopoulos.gr Παναγιώτης Αθανασόπουλος. Κεφάλαιο 3ο Χημική Κινητική Παναγιώτης Αθανασόπουλος Χημικός, 35 Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών Χηµικός ιδάκτωρ Παν. Πατρών 36 Γενικα για τη χημικη κινητικη και τη χημικη Παναγιώτης

Διαβάστε περισσότερα

Αντιδράσεις Πολυμερών

Αντιδράσεις Πολυμερών Αντιδράσεις Πολυμερών Αντιδράσεις Μετατροπής Πολυμερών Αντιδράσεις που αφορούν την κυρία αλυσίδα Αντιδράσεις που αφορούν πλευρικές ομάδες R Αντιδράσεις τελικής ομάδας X R X Y Αντιδράσεις Κύριας Αλυσίδας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΘΕΩΡΙΑ ο ΜΑΘΗΜΑ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΘΕΩΡΙΑ ο ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΘΕΩΡΙΑ 2017 9 ο ΜΑΘΗΜΑ Τα (ΔΥ) είναι μία μη καταστροφική μέθοδος που βασίζεται στην οπτική παρατήρηση. Τα ΔΥ αυξάνουν την πιθανότητα παρατήρησης ενδείξεων επιφανειακής

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΕΣ

ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΕΣ ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓENIKA Θερµική κατεργασία είναι σύνολο διεργασιών που περιλαµβάνει τη θέρµανση και ψύξη µεταλλικού προϊόντος σε στερεά κατάσταση και σε καθορισµένες θερµοκρασιακές και χρονικές συνθήκες.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ ΑΠΟ ΑΠΟΒΛΗΤΕΣ ΕΛΑΙΟΥΧΕΣ ΥΛΕΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΒΑΣΙΚΟΥ ΚΑΤΑΛΥΤΗ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ ΑΠΟ ΑΠΟΒΛΗΤΕΣ ΕΛΑΙΟΥΧΕΣ ΥΛΕΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΒΑΣΙΚΟΥ ΚΑΤΑΛΥΤΗ Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) Σχολή Χημικών Μηχανικών Τομέας ΙΙ Μονάδα Μηχανικής Διεργασιών Υδρογονανθράκων και Βιοκαυσίμων ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ ΑΠΟ ΑΠΟΒΛΗΤΕΣ ΕΛΑΙΟΥΧΕΣ ΥΛΕΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΒΑΣΙΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

5012 Σύνθεση του ακετυλοσαλικυλικού οξέος (ασπιρίνης) από σαλικυλικό οξύ και οξικό ανυδρίτη

5012 Σύνθεση του ακετυλοσαλικυλικού οξέος (ασπιρίνης) από σαλικυλικό οξύ και οξικό ανυδρίτη NP 0 Σύνθεση του ακετυλοσαλικυλικού οξέος (ασπιρίνης) από σαλικυλικό οξύ και οξικό ανυδρίτη CH CH + H H S + CH CH C H 6 C 7 H 6 C 9 H 8 C H (0.) (8.) (98.) (80.) (60.) Ταξινόµηση Τύποι αντιδράσεων και

Διαβάστε περισσότερα

7. ΧΗΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ

7. ΧΗΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ 7-1 7. ΧΗΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ 7.1. ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ ιάφοροι διαλύτες µπορούν να επιφέρουν φυσικές αλλαγές όταν επιδρούν σε διάφορα πολυµερή. Αυτές οι αλλαγές είναι το αποτέλεσµα της αντίδρασης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΚΕΝΙΑ CνΗ2ν ν 2. Χημικές ιδιότητες

ΑΛΚΕΝΙΑ CνΗ2ν ν 2. Χημικές ιδιότητες ΑΛΚΕΝΙΑ CνΗ2ν ν 2 ΓΕΝΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ α. Αφυδάτωση αλκοολών Η απόσπαση νερού από τις αλκοόλες γίνεται κατά τη θέρμανση τους συνήθως στους 170 0 C παρουσία ως καταλύτη με αποτέλεσμα το σχηματισμό

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΜΕ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ. Πλαστική παραμόρφωση με διατήρηση όγκου

ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΜΕ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ. Πλαστική παραμόρφωση με διατήρηση όγκου ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΜΕ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ Πλαστική παραμόρφωση με διατήρηση όγκου Περιοχή ευσταθούς πλαστικής παραμόρφωσης Η πλαστική παραμορφωση πέρα από το σημείο διαρροής απαιτεί την αύξηση της επιβαλλόμενης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΝΤΕΛΗ. Κτίριο 1 : Πλ. Ηρώων Πολυτεχνείου 13, Τηλ. 210 8048919 / 210 6137110 Κτίριο 2 : Πλ. Ηρώων Πολυτεχνείου 29, Τηλ. 210 8100606 ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ

ΠΕΝΤΕΛΗ. Κτίριο 1 : Πλ. Ηρώων Πολυτεχνείου 13, Τηλ. 210 8048919 / 210 6137110 Κτίριο 2 : Πλ. Ηρώων Πολυτεχνείου 29, Τηλ. 210 8100606 ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ Τάξη Μάθημα Εξεταστέα ύλη Καθηγητές Γ Λυκείου XHMEIA Γ Λυκείου Οργανική-Οξειδοαναγωγή- Θερμοχημεία-Χημική κινητική Δημητρακόπουλος Θοδωρής Τζελέπη Αναστασία ΠΕΝΤΕΛΗ Κτίριο 1 : Πλ. Ηρώων Πολυτεχνείου 13,

Διαβάστε περισσότερα

Επομένως ο βαθμός πολυμερισμού είναι: gτmol. Ο μηχανισμός συνδυασμού επιβάλλει ο αριθμός των μορίων βενζολικού περοξειδίου να είναι:

Επομένως ο βαθμός πολυμερισμού είναι: gτmol. Ο μηχανισμός συνδυασμού επιβάλλει ο αριθμός των μορίων βενζολικού περοξειδίου να είναι: Ασκήσεις Πολυμερή Υπολογίστε το ποσοστό του μονομερούς εκκινητή βενζολικού περοξειδίου (BPO) που απαιτείται για να παραχθεί 1 kg πολυαιθυλενίου με μέσο μοριακό βάρος 200000g/mol. Ποιος είναι ο βαθμός πολυμερισμού;

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2018 Β ΦΑΣΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2018 Β ΦΑΣΗ ΧΗΜΕΙΑ ΤΑΞΗ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ Ημερομηνία: Τετάρτη 11 Απριλίου 2018 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΘΕΜΑ Α ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Α1. Η σωστή τετράδα κβαντικών αριθμών για το μονήρες

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Επιστήμη των Υλικών Θερμικές Ιδιότητες Callister Κεφάλαιο 20, Ashby Κεφάλαιο 12

Εισαγωγή στην Επιστήμη των Υλικών Θερμικές Ιδιότητες Callister Κεφάλαιο 20, Ashby Κεφάλαιο 12 Εισαγωγή στην Επιστήμη των Υλικών Θερμικές Ιδιότητες Callister Κεφάλαιο 20, Ashby Κεφάλαιο 12 Πως αντιδρά ένα υλικό στην θερμότητα. Πως ορίζουμε και μετράμε τα ακόλουθα μεγέθη: Θερμοχωρητικότητα Συντελεστή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΜΒΑΘΥΝΣΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΜΒΑΘΥΝΣΗΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΜΒΑΘΥΝΣΗΣ Α. ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΠΛΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΣΤΑΘΗ ΠΕΡΙΟΧΗ Α.1. Ποια οικογένεια υλικών αφορά η μορφοποίησή τους με διαμόρφωση; Χρησιμοποιώντας ένα τυπικό διάγραμμα εφελκυσμού, αναφέρετε

Διαβάστε περισσότερα

Αγωγιμότητα στα μέταλλα

Αγωγιμότητα στα μέταλλα Η κίνηση των ατόμων σε κρυσταλλικό στερεό Θερμοκρασία 0 Θερμοκρασία 0 Δ. Γ. Παπαγεωργίου Τμήμα Μηχανικών Επιστήμης Υλικών Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων dpapageo@cc.uoi.gr http://pc164.materials.uoi.gr/dpapageo

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Διεργασίες Μηχανικής Τροφίμων

Βασικές Διεργασίες Μηχανικής Τροφίμων Βασικές Διεργασίες Μηχανικής Τροφίμων Ενότητα 8: Εκχύλιση, 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Σταύρος Π. Γιαννιώτης, Καθηγητής Μηχανικής Τροφίμων Μαθησιακοί Στόχοι Τύποι εκχύλισης

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα :... Ημερομηνία:... /... /...

Όνομα :... Ημερομηνία:... /... /... Όνομα :... Ημερομηνία:... /... /... Επαναληπτικό Διαγώνισμα Χημείας Γ Λυκείου Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών (1 ο + 2 ο + 3 ο + 4 ο + 5 ο ΚΕΦ.) Διάρκεια 180 min ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1 εως Α4

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ Μ.Ε ΠΡΟΟΔΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜ/ΝΙΑ: 08-11-2015 ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 3 ώρες

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ Μ.Ε ΠΡΟΟΔΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜ/ΝΙΑ: 08-11-2015 ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 3 ώρες ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ Μ.Ε ΠΡΟΟΔΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜ/ΝΙΑ: 08--05 ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 3 ώρες ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α. Α.5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα

Διαβάστε περισσότερα

Από πού προέρχεται η θερμότητα που μεταφέρεται από τον αντιστάτη στο περιβάλλον;

Από πού προέρχεται η θερμότητα που μεταφέρεται από τον αντιστάτη στο περιβάλλον; 3. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Ένα ανοικτό ηλεκτρικό κύκλωμα μετατρέπεται σε κλειστό, οπότε διέρχεται από αυτό ηλεκτρικό ρεύμα που μεταφέρει ενέργεια. Τα σπουδαιότερα χαρακτηριστικά της ηλεκτρικής ενέργειας είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 21/04/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6)

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 21/04/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 21/04/2017 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης

Διαβάστε περισσότερα

Συσκευασία Τροφίμων. Πλαστική Συσκευασία. Εισαγωγή

Συσκευασία Τροφίμων. Πλαστική Συσκευασία. Εισαγωγή Συσκευασία Τροφίμων Πλαστική Συσκευασία Εισαγωγή «Πλαστικά» γιατί πλάθονται σε οποιοδήποτε σχήμα Τα πολυμερή είναι οργανικές ενώσεις το μόριο των οποίων σχηματίζεται από την επανάληψη μιας ή περισσοτέρων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΥΣΗ και ΚΑΥΣΙΜΑ

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΥΣΗ και ΚΑΥΣΙΜΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΥΣΗ και ΚΑΥΣΙΜΑ Καύση ονομάζεται η αντίδραση μιας οργανικής ή ανόργανης ουσίας με το Ο 2, κατά την οποία εκλύεται θερμότητα στο περιβάλλον και παράγεται φως. Είδη καύσης Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 0 Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε κάθε μία από τις επόμενες ερωτήσεις:

ΘΕΜΑ 1 0 Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε κάθε μία από τις επόμενες ερωτήσεις: Άνω Γλυφάδα 21/10/2017 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Μάθημα: ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Καθηγητής/τρια: Αυγερινού Χρόνος: 3 ώρες Ονοματεπώνυμο: Τμήμα: Γ ΘΕΜΑ 1 0 Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε κάθε μία από τις επόμενες ερωτήσεις:

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Διαμοριακές Δυνάμεις-Καταστάσεις της ύλης-προσθετικές ιδιότητες

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Διαμοριακές Δυνάμεις-Καταστάσεις της ύλης-προσθετικές ιδιότητες ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Διαμοριακές Δυνάμεις-Καταστάσεις της ύλης-προσθετικές ιδιότητες 1. Η τάση ατμών ενός υγρού εξαρτάται: i. Από την ποσότητα του υγρού ii. Τη θερμοκρασία iii. Τον όγκο του δοχείου iv. Την εξωτερική

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (1) ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ

ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (1) ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (1) ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ 2 eribizani@chem.uoa.gr 2107274573 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ (1) Αφορά ετερογενείς ισορροπίες µεταξύ δυσδιάλυτων ηλεκτρολυτών και των ιόντων τους σε κορεσµένα

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Επεξεργασίας Τροφίμων

Αρχές Επεξεργασίας Τροφίμων Αρχές Επεξεργασίας Τροφίμων Κατάψυξη τροφίμων Κατάψυξη Απομάκρυνση θερμότητας από ένα προϊόν με αποτέλεσμα την μείωση της θερμοκρασίας του κάτω από το σημείο πήξης. Ως μέθοδος συντήρησης βασίζεται: Στην

Διαβάστε περισσότερα

Διεπιφανειακοί Δεσμοί

Διεπιφανειακοί Δεσμοί Διεπιφανειακοί Δεσμοί (a) Διάφοροι τύποι μοριακή διάχυση (b) (c) ηλεκτροστατική έλξη δευτερογενής πρόσφυση (d) (e) χημικός (ομοιοπολικός) δεσμός μηχανική πρόσφυση 1 Είδη Διεπιφανειακών Δεσμών Yπάρχουν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΎΛΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΝΟΤΗΤEΣ

ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΎΛΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΝΟΤΗΤEΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016-2017 ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΎΛΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΝΟΤΗΤEΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΤΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Δομικά σωματίδια (άτομα-μόρια-ιόντα) Δομή του ατόμου Ατομικός και μαζικός αριθμός Ισότοπα Ηλεκτρονική

Διαβάστε περισσότερα

Λυμένες ασκήσεις. Λύση. α. Έστω C Η ο τύπος του αλκενίου. Η ποσότητα του Η που αντιδρά είναι n = 0,5 mol

Λυμένες ασκήσεις. Λύση. α. Έστω C Η ο τύπος του αλκενίου. Η ποσότητα του Η που αντιδρά είναι n = 0,5 mol Λυμένες ασκήσεις 1 21 g ενός αλκενίου απαιτούν για πλήρη αντίδραση 11,2 L Η, μετρημένα σε συνθήκες STP. α. ποιος είναι ο συντακτικός τύπος του αλκενίου; β. πως μπορεί να παρασκευαστεί το αλκένιο αυτό με

Διαβάστε περισσότερα

Επιστήμη των Υλικών. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Τμήμα Φυσικής

Επιστήμη των Υλικών. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Τμήμα Φυσικής Επιστήμη των Υλικών Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Τμήμα Φυσικής 2017 Α. Δούβαλης Ατέλειες, διαταραχές και σχέση τους με τις μηχανικές ιδιότητες των στερεών (μεταλλικά στερεά) μικτή διαταραχή διαταραχή κοχλία

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ. Εισαγωγή. 3.1 Γενικά για τη χημική κινητική και τη χημική αντίδραση - Ταχύτητα αντίδρασης

ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ. Εισαγωγή. 3.1 Γενικά για τη χημική κινητική και τη χημική αντίδραση - Ταχύτητα αντίδρασης 3 ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ 3 ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ Εισαγωγή Στην μέχρι τώρα γνωριμία μας με τη χημεία υπάρχει μια «σημαντική απουσία»: ο χρόνος... Είναι λοιπόν «καιρός» να μπει και ο χρόνος ως παράμετρος στη μελέτη ενός

Διαβάστε περισσότερα

Μεταλλικός δεσμός - Κρυσταλλικές δομές Ασκήσεις

Μεταλλικός δεσμός - Κρυσταλλικές δομές Ασκήσεις Μεταλλικός δεσμός - Κρυσταλλικές δομές Ασκήσεις Ποια από τις ακόλουθες προτάσεις ισχύει για τους μεταλλικούς δεσμούς; α) Οι μεταλλικοί δεσμοί σχηματίζονται αποκλειστικά μεταξύ ατόμων του ίδιου είδους μετάλλου.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ. Ενότητα : Εισαγωγικές έννοιες. Διδάσκων : Κων/νος Τσιτσιλιάνης, Καθηγητής

ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ. Ενότητα : Εισαγωγικές έννοιες. Διδάσκων : Κων/νος Τσιτσιλιάνης, Καθηγητής ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ Ενότητα : Εισαγωγικές έννοιες Διδάσκων : Κων/νος Τσιτσιλιάνης, Καθηγητής Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Χημικών Μηχανικών ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ https://www.youtube.com/watch?v=unsngvsvdk 2 Επιστήμη

Διαβάστε περισσότερα

(a) Λεία δοκίµια, (b) δοκίµια µε εγκοπή, (c) δοκίµια µε ρωγµή

(a) Λεία δοκίµια, (b) δοκίµια µε εγκοπή, (c) δοκίµια µε ρωγµή ΜηχανικέςΜετρήσεις Βασισµένοστο Norman E. Dowling, Mechanical Behavior of Materials: Engineering Methods for Deformation, Fracture, and Fatigue, Third Edition, 2007 Pearson Education (a) οκιµήεφελκυσµού,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΛΑΣΗ. Το εργαλείο διέλασης περιλαμβάνει : το μεταλλικό θάλαμο, τη μήτρα, το έμβολο και το συμπληρωματικό εξοπλισμό (δακτυλίους συγκράτησης κλπ.).

ΔΙΕΛΑΣΗ. Το εργαλείο διέλασης περιλαμβάνει : το μεταλλικό θάλαμο, τη μήτρα, το έμβολο και το συμπληρωματικό εξοπλισμό (δακτυλίους συγκράτησης κλπ.). ΔΙΕΛΑΣΗ Κατά τη διέλαση (extrusion) το τεμάχιο συμπιέζεται μέσω ενός εμβόλου μέσα σε μεταλλικό θάλαμο, στο άλλο άκρο του οποίου ευρίσκεται κατάλληλα διαμορφωμένη μήτρα, και αναγκάζεται να εξέλθει από το

Διαβάστε περισσότερα

1. Κατανάλωση ενέργειας

1. Κατανάλωση ενέργειας ΑΠΘ ΕΓΑΧΤ 1. Κατανάλωση ενέργειας 1α. Σ ένα αναδευόμενο δοχείο (Τ m, D 0.67 m, C 0.67 m, H m, N 90 RPM, με τέσσερις ανακλαστήρες), εφοδιασμένο με αναδευτήρα τύπου στροβίλου Rushton, αναδεύεται διάλυμα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΑΞΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΙΙ. Μ. Κροκίδα

ΚΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΑΞΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΙΙ. Μ. Κροκίδα ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΙΙ Μ. Κροκίδα ΚΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΑΞΗ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΓ. ΣΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ Διαφορική (batch) Rectifying column Stripping column

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ

ΚΑΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ Καύση λέγεται η εξώθερμη αντίδραση μιας ουσίας με το οξυγόνο (είτε με καθαρό οξυγόνο είτε με το οξυγόνο του ατμοσφαιρικού αέρα), που συνοδεύεται από εκπομπή φωτός

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ I (Ar, Mr, mol, N A, V m, νόμοι αερίων)

ΧΗΜΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ I (Ar, Mr, mol, N A, V m, νόμοι αερίων) ΧΗΜΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ I (Ar, Mr, mol, N A, V m, νόμοι αερίων) 1. Να εξηγήσετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές. i. H σχετική ατομική μάζα μετριέται σε γραμμάρια. ii. H σχετική ατομική μάζα είναι

Διαβάστε περισσότερα

Συσκευασία Τροφίµων. Πλαστική Συσκευασία. Εισαγωγή

Συσκευασία Τροφίµων. Πλαστική Συσκευασία. Εισαγωγή Συσκευασία Τροφίµων Πλαστική Συσκευασία Εισαγωγή «Πλαστικά» γιατί πλάθονται σε οποιοδήποτε σχήµα Τα πολυµερή είναι οργανικές ενώσεις το µόριο των οποίων σχηµατίζεται από την επανάληψη µιας ή περισσοτέρων

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: vyridis.weebly.com

Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: vyridis.weebly.com Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: vyridis.weebly.com 1 1.2 Καταστάσεις των υλικών 1. Συμπληρώστε το παρακάτω σχεδιάγραμμα 2. Πώς ονομάζονται οι παρακάτω μετατροπές της φυσικής

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Συνθέτων Υλικών

Εργαστήριο Συνθέτων Υλικών Εργαστήριο Συνθέτων Υλικών Εργαστηριακή Άσκηση 03 ΔΟΚΙΜΕΣ(TEST) ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ Διδάσκων Δρ Κατσιρόπουλος Χρήστος Τμήμα Μηχανολογίας ΑΤΕΙ Πατρών 2014-15 1 Καταστροφικές μέθοδοι 1. Τεχνική διάλυσης της μήτρας

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 7η. Χημική Ισορροπία. Εργαστήριο Χημείας Τμήμα ΔΕΑΠΤ Πανεπιστήμιο Πατρών

Άσκηση 7η. Χημική Ισορροπία. Εργαστήριο Χημείας Τμήμα ΔΕΑΠΤ Πανεπιστήμιο Πατρών Άσκηση 7η Χημική Ισορροπία Εργαστήριο Χημείας Τμήμα ΔΕΑΠΤ Πανεπιστήμιο Πατρών Η έννοια της Χημικής Ισορροπίας Υπάρχουν χηµικές αντιδράσεις που εξελίσσονται προς µία µόνο μόνο κατεύθυνση, όπως π.χ. η σύνθεση

Διαβάστε περισσότερα