Επιλεγµένη βιβλιογραφία 70. Εργασία 1 45

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Επιλεγµένη βιβλιογραφία 70. Εργασία 1 45"

Transcript

1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ 9 Πρόλογος Εισαγωγή Ορισµός και πεδίο της Οικονοµικής Η Οικονοµική ως επιστήµη Οικονοµικές έννοιες Στενότητα και επιλογή: το µοντέλο των παραγωγικών δυνατοτήτων Ανακεφαλαίωση 40 Σύνδεση µε την πραγµατικότητα: γιατί κοστίζει λιγότερο να σπουδάσετε σε µικρότερη παρά σε µεγαλύτερη ηλικία; 42 Ερωτήσεις και προβλήµατα προς συζήτηση 43 Επιλεγµένη βιβλιογραφία 44 Εργασία ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 47 Πρόλογος 49 Εισαγωγή Τα οικονοµικά προβλήµατα Είδη οικονοµικών συστηµάτων Οικονοµικά συστήµατα και οικονοµίες Η ελληνική οικονοµία: γενικά Ανακεφαλαίωση 68 Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης 70 Επιλεγµένη βιβλιογραφία 70 Εργασία Η ΑΓΟΡΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΑΓΑΘΟ 73 Πρόλογος Εισαγωγή Η πλευρά της ζήτησης: οι καταναλωτές Η πλευρά της προσφοράς: οι επιχειρήσεις 87

2 6 ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ 3.4 Συνδυασµός ζήτησης και προσφοράς: τιµή και ποσότητα ισορροπίας Το µοντέλο της αγοράς, οι θεσµοί, και η σταθερότητα των τιµών Μεταβολές στην τιµή και στην ποσότητα ισορροπίας Ανακεφαλαίωση 102 Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης και προβλήµατα 103 Παράρτηµα Α 104 Σύνδεση µε την πραγµατικότητα: η επίδραση της καλοκαιρινής ξηρασίας του 1988 στην τιµή της σόγιας 106 Εργασία ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ: ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ 111 Πρόλογος 113 Εισαγωγή Μακροοικονοµική και Μικροοικονοµική Κατανοµή και οργάνωση πόρων: η Επιχείρηση ως οργανισµός Η δοµή της επιχείρησης: ιδιοκτησία και έλεγχος Η επιχείρηση και η αγορά Οι δοµές της αγοράς και η οικονοµική ευηµερία Γενικά για τη Μικροοικονοµική Ανακεφαλαίωση 134 Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης 135 Επιλεγµένη βιβλιογραφία 136 Εργασία ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ, ΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΚΑΙ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ 139 Πρόλογος 141 Εισαγωγή Το προφίλ δαπανών του καταναλωτή Ερµηνείες του νόµου της ζήτησης Ειδικά θέµατα: ελαστικότητα της ζήτησης Ανακεφαλαίωση 170 Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης 172 Σύνδεση µε την πραγµατικότητα: η τιµή των τριαντάφυλλων την ηµέρα του Αγίου Βαλεντίνου 173 Επιλεγµένη βιβλιογραφία 174 Εργασία 5 175

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 7 6 ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΣ 177 Πρόλογος 179 Εισαγωγή Παραγωγικότητα: προβλήµατα ορισµού και µέτρησης Παραγωγή: γενικές έννοιες Η παραγωγή στο βραχυχρόνιο ορίζοντα: συνολικό, µέσο, και οριακό προϊόν Η παραγωγή στο µακροχρόνιο ορίζοντα: αποδόσεις κλίµακας Παραγωγή και κόστος Ανακεφαλαίωση 208 Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης 210 Επιλεγµένη βιβλιογραφία 211 Εργασία ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΙΜΗΣ ΚΑΙ ΥΨΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: Ο ΤΕΛΕΙΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ 215 Πρόλογος 217 Εισαγωγή Η ανταγωνιστική αγορά και η ανταγωνιστική επιχείρηση Η επιχείρηση σε µια ανταγωνιστική αγορά: στόχοι και επιλογές Η επιχείρηση σε µια πλήρως ανταγωνιστική αγορά: έσοδα Οι αποφάσεις για τη βραχυχρόνια παραγωγή Οι αποφάσεις για τη µακροχρόνια παραγωγή Η πρακτική χρησιµότητα του ανταγωνιστικού µοντέλου Ανακεφαλαίωση 236 Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης 237 Επιλεγµένη βιβλιογραφία 238 Εργασία ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΥΨΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΙΜΗΣ: ΜΟΝΟΠΩΛΙΟ 241 Πρόλογος 243 Εισαγωγή Τι είναι το µονοπώλιο; Μονοπωλιακή ζήτηση και έσοδα Μεγιστοποίηση των κερδών: ύψος παραγωγής και τιµή Μονοπώλιο και κατανοµή των πόρων Ρυθµιστικοί κανόνες για το µονοπώλιο Άρση των ρυθµίσεων για το µονοπώλιο Μονοπωλιακές στρατηγικές τιµολόγησης: διαφοροποίηση τιµών 260

4 8 ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ 8.8 Ανακεφαλαίωση 262 Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης 263 Επιλεγµένη βιβλιογραφία 263 Εργασία ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΥΨΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΙΜΗΣ: ΑΤΕΛΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ 267 Πρόλογος 269 Εισαγωγή Η συγκέντρωση της αγοράς στην αµερικανική οικονοµία Ο µονοπωλιακός ανταγωνισµός Το ολιγοπώλιο Ανακεφαλαίωση 289 Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης 290 Επιλεγµένη βιβλιογραφία 290 Εργασία Η ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 293 Πρόλογος 294 Εισαγωγή Η έννοια της αγοράς εργασίας Η πλευρά της ζήτησης: επιχειρήσεις Η πλευρά της προσφοράς: νοικοκυριά Συνδυασµός των δύο πλευρών: µισθός ισορροπίας και απασχόληση ισορροπίας Θέµατα που αφορούν την αγορά εργασίας Ανακεφαλαίωση 318 Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης 319 Επιλεγµένη βιβλιογραφία 319 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗΣ 321

5 152 ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ιάγραµµα 5.6 Οι καταναλωτικές δυνατότητες του κυρίου Πετρόπουλου µε εισόδηµα 82 και 76 ευρώ Όταν αυξάνεται το εισόδηµα του κυρίου Πετρόπουλου από τα 76 στα 82 ευρώ, επεκτείνονται οι καταναλωτικές δυνατότητές του, δηλαδή ο περιορισµός προϋπολογισµού του καταναλωτή µετατοπίζεται προς τα δεξιά. Συνοψίζοντας, ο περιορισµός προϋπολογισµού του καταναλωτή είναι ένα άλλο αφαιρετικό κατασκεύασµα που περιγράφει τις δυνατότητες ενός καταναλωτή για ένα δεδοµένο επίπεδο εισοδήµατος και τιµών των αγαθών. Ο χάρτης αδιαφορίας είναι ένα αφαιρετικό κατασκεύασµα που περιγράφει τις προτιµήσεις του καταναλωτή. Επειδή η ζήτηση του καταναλωτή αντικατοπτρίζει το συµβιβασµό προτιµήσεων και δυνατοτήτων, αυτά τα δύο πρέπει να τα συνδυάσουµε. Συνδυασµός προτιµήσεων και δυνατοτήτων: ισορροπία του καταναλωτή Τώρα που γνωρίζουµε τις προτιµήσεις και τις δυνατότητες του κυρίου Πετρόπουλου όπως περιγράφονται στο χάρτη αδιαφορίας και στον προϋπολογισµό του καταναλωτή, µπορούµε να θέσουµε το εξής ερώτηµα: ποια είναι η καλύτερη επιλογή για τον κύριο 152

6 ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ, ΚΑΙ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ 153 Πετρόπουλο, δηλαδή η επιλογή που εξισορροπεί τις επιθυµίες και τις δυνατότητες; Ο συνδυασµός 16 κιλών µήλων και 11 κιλών πορτοκαλιών (δείτε τα ιαγράµµατα 5.5 και 5.7). Πίνακας 5.3 Η ισορροπία του καταναλωτή Συνδυασµός του χάρτη αδιαφορίας (προτιµήσεις) και του προϋπολογισµού του καταναλωτή (δυνατότητες) Κιλά µήλων Προτιµήσεις Κιλά πορτοκαλιών Κιλά µήλων υνατότητες Κιλά πορτοκαλιών Ο πίνακας αυτός παραθέτει τους συνδυασµούς προτιµήσεων και δυνατοτήτων του κυρίου Πετρόπουλου. Ένας µόνο συνδυασµός ταιριάζει τις προτιµήσεις µε τις δυνατότητες του κυρίου Πετρόπουλου και αυτός είναι ο συνδυασµός 16 κιλών µήλων και οι 11 κιλών πορτοκαλιών. Με άλλα λόγια, µε δεδοµένες τις τιµές των δύο αγαθών και µε δεδοµένο το εισόδηµα του κυρίου Πετρόπουλου, το καλύτερο που µπορεί να κάνει είναι να εξακολουθήσει να αγοράζει το συνδυασµό από 16 κιλά µήλα και 11 κιλά πορτοκάλια. Με αυτόν το συνδυασµό ο καταναλωτής βρίσκεται σε ισορροπία, µε την έννοια ότι κάθε άλλος συνδυασµός είτε δε θα είναι δυνατόν να επιτευχθεί είτε θα προσφέρει µικρότερη ικανοποίηση. 153

7 154 ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ιάγραµµα 5.7 Η ισορροπία του καταναλωτή: συνδυασµός προτιµήσεων και δυνατοτήτων Το διάγραµµα αυτό περιγράφει την ισορροπία του καταναλωτή. Συνδυάζει τις προτιµήσεις και τις δυνατότητες του καταναλωτή. Η επιλογή που εξισορροπεί τις προτιµήσεις και τις δυνατότητες του καταναλωτή (ισορροπία καταναλωτή) είναι το σηµείο Α. Κάθε άλλη επιλογή είτε δεν µπορεί να υλοποιηθεί µε τις οικονοµικές δυνατότητες του καταναλωτή (επιλογές έξω από το τρίγωνο) είτε θα δώσει στον καταναλωτή µικρότερη ικανοποίηση. Ισορροπία του καταναλωτή και επιβολή δελτίου στα αγαθά: η περίπτωση της βενζίνης Ενώ η επικρατούσα τάση σε ένα σύστηµα αγοράς είναι το γεγονός ότι οι καταναλωτές γνωρίζουν τι τους συµφέρει καλύτερα και ότι πρέπει να αφεθούν µόνοι τους να χειριστούν τα θέµατα της κατανάλωσης, δεν πρέπει πάντα να αποκλείεται και η κρατική παρέµβαση. Σε πολεµικές περιόδους ή σε περιόδους σοβαρής έλλειψης ενός βασικού αγαθού, τα κράτη µπορεί να επιβάλλουν δελτίο σε ένα αγαθό, δηλαδή να περιορίσουν ή να επιβλέψουν την κατανάλωση. Η περίπτωση της έλλειψης βενζίνης στα µέσα της δεκαετίας του 1970 είναι ένα από τα πιο πρόσφατα επεισόδια περιορισµού της αγοραζόµενης ποσότητας ενός αγαθού. Πώς όµως επηρεάζει τους καταναλωτές αυτή η τακτική; 154

8 ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ, ΚΑΙ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ 155 Η απάντηση στο ερώτηµα αυτό εξαρτάται από το αν ο περιορισµός της κατανάλωσης είναι δεσµευτικός ή όχι. Προφανώς, η κατάσταση των καταναλωτών που συνήθως αγοράζουν µεγάλη ποσότητα από το αγαθό στο οποίο έχει µπει δελτίο θα επιδεινωθεί. Η κατάσταση των καταναλωτών που αγοράζουν µια ποσότητα ίση ή µικρότερη από την επιτρεπόµενη από το δελτίο θα παραµείνει αµετάβλητη. Πάρτε για παράδειγµα την περίπτωση επιβολής δελτίου στην κατανάλωση της βενζίνης. Όταν η συνολική ποσότητα βενζίνης που επιτρέπεται να αγοράσει ο καταναλωτής ανά εβδοµάδα είναι 40 λίτρα, οι καταναλωτές που σχεδιάζουν να αγοράσουν ποσότητα µεγαλύτερη από αυτή θα αισθανθούν άσχη- µα (δείτε το ιάγραµµα 5.8). Η κατάσταση των καταναλωτών που σχεδίαζαν να αγοράσουν 40 λίτρα ή λιγότερα δε θα επηρεαστεί. ιάγραµµα 5.8 Ο περιορισµός της κατανάλωσης της βενζίνης µπορεί να µειώσει την ικανοποίηση ενός καταναλωτή Όπου Χ Α : η ποσότητα πριν τον περιορισµό, και Χ Β : η ποσότητα µετά τον περιορισµό 155

9 156 ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Το διάγραµµα αυτό δείχνει την επίπτωση που έχει στην ι- σορροπία ο περιορισµός της κατανάλωσης της βενζίνης. Αν υποθέσουµε ότι η ποσότητα του δελτίου είναι χαµηλότερη από την ποσότητα ισορροπίας του καταναλωτή, ο καταναλωτής θα µετακινηθεί από το σηµείο Α στο σηµείο Β, ένα σηµείο όπου ικανοποιεί και τον προϋπολογισµό του καταναλωτή και τον περιορισµό που επιβλήθηκε. Επειδή το ση- µείο Β βρίσκεται σε χαµηλότερη καµπύλη αδιαφορίας, η κατάσταση του καταναλωτή επιδεινώνεται (µετακινείται σε µια χαµηλότερη καµπύλη αδιαφορίας). Πώς προκύπτει η ατοµική ζήτηση Πώς µπορούν να χρησιµοποιηθούν τα δύο αυτά εργαλεία για να εξηγήσουµε το θέµα που τέθηκε στην αρχή του κεφαλαίου αυτού, δηλαδή την αντίστροφη σχέση ανάµεσα στην τιµή και τη ζητούµενη ποσότητα; Ή, για να το θέσουµε διαφορετικά, τι θα συµβεί στην ισορροπία του κυρίου Πετρόπουλου όταν αυξηθεί η τιµή των µήλων από 2 σε 3 ευρώ; Θα καταναλώσει λιγότερη ποσότητα µήλων. Αυτό φαίνεται στο ιάγραµ- µα 5.9. Το επάνω µέρος αναπαράγει την ισορροπία του κυρίου Πετρόπουλου που δείξαµε στο προηγούµενο διάγραµµα, αλλά η τιµή των µήλων έχει αυξηθεί. Αυτό προκάλεσε µια µεταφορά της γραµµής του προϋπολογισµού προς τα αριστερά, όπου ο κύριος Πετρόπουλος δεν µπορεί να αγοράσει όση ποσότητα αγόραζε πριν από τα δύο αγαθά (δείτε τον Πίνακα 5.2). Ο κύριος Πετρόπουλος τώρα έχει µετακινηθεί από το αρχικό σηµείο ισορροπίας Α σε ένα νέο σηµείο ισορροπίας F, στα αριστερά τού Α, και καταναλώνει λιγότερα µήλα και περισσότερα πορτοκάλια. Αυτό σηµαίνει ότι υ- πάρχει αντίστροφη σχέση ανάµεσα στην τιµή των µήλων και στη ζητούµενη ποσότητα µήλων. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στο κάτω µέρος του ιαγράµµατος 5.9, που δίνει την τιµή των µήλων στον κατακόρυφο άξονα, και την ποσότητα των µήλων στον οριζόντιο. Από την ατοµική στην αγοραία ζήτηση Η ζήτηση που υπολογίσαµε µέχρι τώρα αφορά ένα µόνον άτοµο από ολόκληρη την κοινωνία. Τι συµβαίνει όµως µε την αγοραία ζήτηση; Υποθέτοντας ότι οι προτιµήσεις των καταναλωτών είναι ανεξάρτητες µεταξύ τους, η αγοραία ζήτηση είναι το οριζόντιο άθροισµα όλων των ατοµικών ζητήσεων. Το ιάγραµµα 5.10 δείχνει αυτό ακριβώς το πράγµα. Το πρώτο διάγραµµα αντιπροσωπεύει την καµπύλη ζήτησης του κυρίου Πετρόπουλου, το δεύτερο της κυρίας Σωτηροπούλου, και το τρίτο την αγοραία ζήτηση (τη συνδυασµένη ζήτηση και των δύο καταναλωτών). Παρατηρήστε ότι η α- γοραία ζήτηση είναι το άθροισµα των αντίστοιχων ατοµικών ποσοτήτων σε κάθε τιµή. 156

10 ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ, ΚΑΙ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ 157 ιάγραµµα 5.9 Πώς προκύπτει η ατοµική ζήτηση ενός προϊόντος Το επάνω τµήµα του διαγράµµατος αυτού δείχνει την ισορροπία του καταναλωτή όπως την εξετάσαµε νωρίτερα, αλλά τώρα η τιµή των µήλων αυξήθηκε από 2 σε 3 ευρώ και ο προϋπολογισµός του καταναλωτή µεταφέρθηκε προς τα µέσα. Το κάτω τµήµα δείχνει ξεκάθαρα τη σχέση ανά- µεσα στην τιµή και τη ζητούµενη από τον καταναλωτή ποσότητα µήλων. 157

11 158 ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ιάγραµµα 5.10 Αγοραία ζήτηση: το οριζόντιο άθροισµα όλων των ατοµικών καµπυλών ζήτησης Το πρώτο και το δεύτερο διάγραµµα δείχνουν την καµπύλη ζήτησης του κυρίου Πετρόπουλου και την καµπύλη ζήτησης της κυρίας Σωτηροπούλου, αντίστοιχα. Το τρίτο διάγραµµα δείχνει την αγοραία ζήτηση (το οριζόντιο άθροισµα των δύο ατοµικών καµπυλών). Παρατηρήστε ότι το οριζόντιο άθροισµα είναι το σύνολο των ατοµικών ζητήσεων σε µια δεδοµένη τιµή. Για παράδειγµα, αν πούµε ότι όταν η τιµή είναι 4 ευρώ ο κύριος Πετρόπουλος ζητάει 2 κιλά µήλα και η κυρία Σωτηροπούλου ζητάει 5 κιλά µήλα, το οριζόντιο άθροισµα αυτών των δύο ποσοτήτων είναι 7 κιλά (δείτε το τρίτο διάγραµµα). 5.3 Ειδικά θέµατα: ελαστικότητα της ζήτησης Με ποιο τρόπο αντιδρούν οι καταναλωτές σε µια µικρή µεταβολή της τιµής ενός αγαθού; Μήπως µειώνουν σηµαντικά τη ζητούµενη ποσότητα ή δεν τη µειώνουν καθόλου; Ποιοι παράγοντες καθορίζουν αυτή την αντίδραση; Μια µείωση της τιµής αυξάνει ή µειώνει τα συνολικά έσοδα της επιχείρησης; Μια αύξηση στο εισόδηµα των καταναλωτών αυξάνει ή µειώνει τη ζητούµενη ποσότητα ενός αγαθού; Μια αύξηση της τιµής ενός αγαθού οδηγεί σε µεγαλύτερη ζήτηση για τα υποκατάστατα ή τα συµπληρωµατικά ενός αγαθού; Για να απαντήσουν σε αυτά τα ερωτήµατα, οι οικονοµολόγοι έχουν εφεύρει έννοιες όπως η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιµή, η εισοδη- µατική ελαστικότητα της ζήτησης, και η σταυροειδής ελαστικότητα της ζήτησης. 158

12 ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ, ΚΑΙ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ 159 Η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιµή Ορισµός: Η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιµή για ένα προϊόν είναι ένα µέτρο της ανταπόκρισης των καταναλωτών σε µια δεδοµένη µεταβολή της τιµής, δηλαδή ένα µέτρο τού τρόπου που προσαρµόζουν οι καταναλωτές τη ζητούµενη ποσότητα µετά από µια µεταβολή της τιµής. Υπολογισµός: Η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιµή είναι το πηλίκο της ποσοστιαίας µεταβολής της ζητούµενης ποσότητας του αγαθού προς την ποσοστιαία µεταβολή της τιµής, δηλαδή, e p = ποσοστιαία µεταβολή του Q/ποσοστιαία µεταβολή του P όπου Q είναι η ζητούµενη ποσότητα και Ρ η τιµή του αγαθού. Μια άλλη µορφή του τύπου της ελαστικότητας είναι η εξής: e p = Q / Q P / P όπου Q είναι ο µέσος όρος της παλιάς και της νέας ζητούµενης ποσότητας και P είναι ο µέσος όρος της παλιάς και της νέας τιµής του αγαθού. Σηµειώστε ότι η ελαστικότητα της ζήτησης είναι καθαρός αριθµός, δηλαδή δε συνοδεύεται από τις µονάδες µε τις οποίες εκφράζονται η τιµή και η ποσότητα. Είναι πάντοτε αρνητικός αριθµός επειδή οι δύο µεταβλητές, η τιµή και η ποσότητα, κινούνται προς αντίθετες κατευθύνσεις. Ωστόσο, για να διευκολυνθεί περισσότερο η σύγκριση ανάµεσα σε δύο τιµές της ελαστικότητας, η ελαστικότητα µπορεί να εκφραστεί σε απόλυτη τιµή, δηλαδή χωρίς το αρνητικό πρόσηµο. Παράδειγµα: Πάρτε για παράδειγµα τον επόµενο πίνακα ζήτησης για ένα αγαθό, έστω τα µήλα: Ρ (ευρώ) Q (κιλά) Πώς αντιδρούν οι καταναλωτές σε κάθε µεταβολή της τιµής, δηλαδή ποια είναι η ελαστικότητα της ζήτησης για κάθε ζευγάρι τιµής και ποσότητας; Παρατηρήστε ότι για τα δύο πρώτα ζευγάρια η ζητούµενη ποσότητα µειώνεται κατά 1 κιλό, µε µέσο όρο το 19,5, καθώς η τιµή αυξάνεται κατά 20 ευρώ µε µέσο όρο το 110. Έτσι, για τα δύο πρώτα ζευγάρια: e p = 0,28, ενώ για τα δύο επόµενα ζευγάρια e p = 0,72. Έτσι, στην πρώτη περίπτωση µια αύξηση της τιµής κατά 10% οδηγεί σε µείωση της ζητού- µενης ποσότητας κατά 2,8%. Επίσης, αύξηση της τιµής κατά 10% οδηγεί σε µείωση 159

13 160 ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ της ζητούµενης ποσότητας κατά 7,2%. Σηµειώστε και πάλι ότι η ελαστικότητα της ζήτησης είναι καθαρός αριθµός, δηλαδή ανεξάρτητος από τις µονάδες µέτρησης. Το µέγεθος της ελαστικότητας της ζήτησης Όπως είπαµε και πριν, σύµφωνα µε το νόµο της ζήτησης η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιµή είναι πάντα αρνητικός αριθµός. Για λόγους σύγκρισης όµως, οι οικονοµολόγοι παίρνουν την απόλυτη τιµή της ελαστικότητας (τον αριθµό χωρίς το πρόσηµό του), και διακρίνουν τρία µεγέθη ελαστικότητας: (i) e p > 1 (ελαστική ζήτηση) (ii) e p = 1 (ζήτηση ίση µε τη µονάδα) (iii) e p < 1 (ανελαστική ζήτηση) Σηµείωση: Η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιµή δεν είναι ίδια µε την κλίση της καµπύλης ζήτησης σε ένα δεδοµένο σηµείο, αλλά εξαρτάται από αυτή την κλίση. Για να το δείξουµε αυτό, ο τύπος της ελαστικότητας µπορεί να ξαναγραφεί ως εξής: e p = (dq/dp) * (P/Q) Ο τύπος αυτός περιλαµβάνει δύο µέρη: το dq/dp και το P/Q. Το πρώτο µέρος δίνει την αρνητική κλίση της καµπύλης ζήτησης (σε απόλυτους όρους), ενώ το δεύτερο δίνει το ακριβές σηµείο επάνω στην καµπύλη ζήτησης. Αυτό υποδηλώνει ότι, όσο µεγαλύτερη είναι η κλίση, τόσο µικρότερη είναι η ελαστικότητα της ζήτησης. Αυτό απεικονίζεται στο ιάγραµµα Επίσης, µε δεδοµένη την κλίση της καµπύλης ζήτησης το µέγεθος της ελαστικότητας αυξάνεται από τα αριστερά προς τα δεξιά της καµπύλης (δείτε το ιάγραµµα 5.12). Ή, για να το θέσουµε διαφορετικά, η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιµή µειώνεται από ένα σηµείο στα αριστερά προς ένα σηµείο στα δεξιά. Αυτό συµβαίνει επειδή, καθώς οι καταναλωτές προµηθεύονται µεγαλύτερες ποσότητες από το αγαθό, προσεγγίζουν το σηµείο κορεσµού και η δεκτικότητά τους µειώνεται. Παράγοντες που επηρεάζουν το µέγεθος της ελαστικότητας της ζήτησης Όπως πιθανόν αναµένατε, η ελαστικότητα της ζήτησης µπορεί να διαφέρει από αγαθό σε αγαθό και από καταναλωτή σε καταναλωτή. Τα βασικά αγαθά όπως το γάλα, ο καφές, και τα είδη παντοπωλείου µπορεί να έχουν µικρή ελαστικότητα ζήτησης. Το ίδιο µπορεί να ισχύει και για αγαθά από τα οποία οι καταναλωτές έχουν εξάρτηση, όπως είναι τα τσιγάρα. Τα αγαθά που δεν είναι βασικά, όπως τα κινητά τηλέφωνα, τα βίντεο, και τα ταχύπλοα σκάφη µπορεί να έχουν υψηλή ελαστικότητα ζήτησης. Ας εξετάσουµε όµως ξεχωριστά τον κάθε παράγοντα. 160

14 ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ, ΚΑΙ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ 161 ιάγραµµα 5.11 Κλίση της καµπύλης ζήτησης και τιµή της ελαστικότητας ζήτησης. Όπως µπορούµε να δούµε από το διάγραµµα αυτό, όσο µεγαλύτερη είναι η κλίση της καµπύλης ζήτησης τόσο µικρότερη είναι η ελαστικότητα της B C ζήτησης. Συνεπώς ed < ed. ιάγραµµα 5.12 Τιµή της ελαστικότητας κατά µήκος της καµπύλης ζήτησης Όπως µπορούµε να δούµε από αυτό το διάγραµµα, η ελαστικότητα της ζήτησης είναι ίση µε τη µονάδα στο µέσο της καµπύλης ζήτησης, ενώ είναι µεγαλύτερη από τη µονάδα στα αριστερά και µικρότερη από τη µονάδα στα δεξιά. 161

15 162 ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Το απόλυτο µέγεθος της τιµής του αγαθού. εν πωλούνται όλα τα αγαθά στην ίδια τιµή. Μερικά πωλούνται λεπτά ή ευρώ, ενώ άλλα πωλούνται εκατοντάδες ή ακόµα και χιλιάδες ευρώ. Οι τσίχλες, το γάλα, και ο καφές ανήκουν στην πρώτη κατηγορία, ενώ τα ακριβά είδη όπως τα αυτοκίνητα, τα έπιπλα, και τα κινητά τηλέφωνα εντάσσονται στη δεύτερη. Για να υπάρχει σηµαντική επίδραση στον καταναλωτή, η µεταβολή της τιµής πρέπει να είναι σηµαντικό ποσοστό της απόλυτης (αρχικής) τιµής. Για παράδειγµα, µια µεταβολή της τιµής κατά 1 ευρώ θα έχει τον ίδιο αντίκτυπο όταν το α- γαθό πωλείται δέκα ευρώ και το ίδιο όταν πωλείται δέκα χιλιάδες ευρώ; Ο αντίκτυπος θα είναι σαφέστατα µεγαλύτερος στην πρώτη περίπτωση. Η εξάρτηση του καταναλωτή. Η εξάρτηση «δένει» τους καταναλωτές µε ένα συγκεκριµένο αγαθό. Αυτό σηµαίνει ότι οι µεταβολές στην τιµή µπορεί να έχουν ελάχιστο ή και κανέναν αντίκτυπο στη ζητούµενη ποσότητα. Θα σταµατούσε κάποιος το κάπνισµα επειδή η τιµή των τσιγάρων αυξήθηκε κατά 10%; Ή κατά 15%; Κατά πάσα πιθανότητα όχι. Η εξάρτηση µπορεί να επισκιάσει τον αντίκτυπο της υψηλότερης τι- µής στο εισόδηµα του καταναλωτή. Ο καταναλωτής µπορεί να µειώσει την κατανάλωση άλλων αγαθών, αλλά όχι το κάπνισµα. Αντίθετα, οι καταναλωτές δείχνουν µεγάλη ευαισθησία σε πράγµατα από τα οποία δεν είναι εξαρτηµένοι. Για παράδειγµα, µια αύξηση κατά 10% της τιµής των µήλων µπορεί να κάνει πολλούς καταναλωτές να σταµατήσουν να τρώνε µήλα. Η εποχικότητα. Η επιθυµία των καταναλωτών για ένα αγαθό µπορεί να µην είναι ίδια όλο το χρόνο. Μπορεί να αλλάζει µε την εποχή. Για παράδειγµα, πότε σας αρέσει το παγωτό, το χειµώνα ή το καλοκαίρι; Θα δεχόσαστε να στερηθείτε ένα παγωτό το καλοκαίρι όταν η θερµοκρασία είναι υψηλή, επειδή η τιµή του αυξήθηκε κατά µερικά λεπτά; Η εποχή προσθέτει µια άλλη διάσταση στην επιθυµία γι' αυτό το αγαθό. Το ίδιο µπορεί να ισχύει και για άλλα εποχικά αγαθά όπως οι φράουλες, τα βατόµουρα, και ούτω καθεξής. Οι καταναλωτές δείχνουν λιγότερη ευαισθησία σε µια µεταβολή της τιµής κάποια συγκεκριµένη εποχή, σε σύγκριση σε κάποια άλλη. Η χρονική περίοδος αναφοράς: βραχυπρόθεσµη ή µακροπρόθεσµη ελαστικότητα; Ο χρόνος παίζει κρίσιµο ρόλο στη µέτρηση της αντίδρασης του καταναλωτή σε µια µεταβολή της τιµής του αγαθού. Όσο µεγαλύτερο είναι το διάστηµα στο οποίο µπορούν να αντιδράσουν οι καταναλωτές σε µια δεδοµένη µεταβολή της τιµής, τόσο µεγαλύτερη θα είναι η ελαστικότητα e p. Πάρτε πάλι το παράδειγµα της βενζίνης. Οι καταναλωτές, όταν έχουν να αντιµετωπίσουν µια ξαφνική µεταβολή της τιµής, διαπιστώνουν ότι δεν µπορούν να µειώσουν βραχυπρόθεσµα τη ζήτηση. Μακροπρόθεσµα όµως, µπορούν να βρουν εναλλακτικές µεθόδους για να εξοικονοµήσουν βενζίνη, όπως το να πηγαίνουν κατά οµάδες στη δουλειά τους µε το ίδιο αυτοκίνητο, να µετακοµίσουν πιο κοντά στην εργασία τους, ή να αγοράσουν ένα µικρότερο αυτοκίνητο µειώνοντας έτσι τη ζητούµενη ποσότητα βενζίνης. Η διαφήµιση. Η διαφήµιση µπορεί να επηρεάσει τους καταναλωτές µε πολλούς τρόπους. Πρώτον, τους πληροφορεί για την ύπαρξη ενός προϊόντος. εύτερον, τους πληροφορεί για τυχόν µεταβολές στην τιµή. Τρίτον, µπορεί να επηρεάσει τις προτι- 162

16 ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ, ΚΑΙ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ 163 µήσεις των καταναλωτών και να «δέσει» τους καταναλωτές µε το προϊόν. Με το να τους προσεγγίσει, η διαφήµιση µπορεί να επηρεάσει την ταχύτητα και το µέγεθος της αντίδρασης των καταναλωτών σε κάποια µεταβολή της τιµής. Για παράδειγµα, οι διαφηµίσεις για πώληση επίπλων µε έκπτωση µπορούν να φέρουν τους καταναλωτές στην έκθεση επίπλων πιο γρήγορα από ό,τι αν δε γίνονταν. η ήδη ελαστική ζήτηση για έπιπλα γίνεται ακόµη πιο ελαστική. Αλλά και η διαφήµιση των τσιγάρων µπορεί να υπενθυµίσει στους καταναλωτές την εξάρτησή τους. Η ήδη ανελαστική ζήτηση των τσιγάρων γίνεται ακόµη πιο ανελαστική. Εµπειρικές εκτιµήσεις της ελαστικότητας της ζήτησης Όπως είπαµε, η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιµή είναι µια πολύ χρήσιµη έννοια για τις επιχειρήσεις και την κρατική πολιτική. Μπορεί να χρησιµοποιηθεί για να προβλέψει µε ποιο τρόπο θα επηρεαστούν τα έσοδα λόγω µιας µεταβολής στις τι- µές των αγαθών. Όµως, η εκτίµηση της ελαστικότητας της ζήτησης ως προς την τιµή δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτείται ένα καλό υπόβαθρο στις στατιστικές τεχνικές. Στο µεταξύ, οι εκτιµήσεις της ελαστικότητας µπορούν να ληφθούν από υπάρχουσες πηγές (δείτε τον Πίνακα 5.4). Πίνακας 5.4 Εµπειρικές εκτιµήσεις της ελαστικότητας της ζήτησης ως προς την τιµή για επιλεγµένα αγαθά (στοιχεία για τη µεταπολεµική Βρετανία) Είδος Ελαστικότητα τιµής Τρόφιµα 0,04 Ενδύµατα 1,51 Στέγαση 0,79 Καύσιµα 1,22 Ποτά και τσιγάρα 1,22 Μεταφορές και επικοινωνίες 1,73 Άλλα αγαθά 1,15 Άλλες υπηρεσίες 1,28 Σηµείωση: Για τα τρόφιµα και τη στέγαση, η ελαστικότητα της τιµής είναι µικρότερη από τη µονάδα και, συνεπώς, τα αγαθά αυτά είναι ανελα- 163

17 164 ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ στικά ως προς την τιµή, ενώ όλα τα άλλα είδη έχουν ελαστικότητα µεγαλύτερη από τη µονάδα και εποµένως είναι ελαστικά ως προς την τιµή. Πηγή: «An Almost Ideal Demand System» των Angus Deaton και John Muellbauer (1980), American Economic Review, Τόµος 70, Αρ. 3, σελ Η σχέση ανάµεσα στην ελαστικότητα, τα συνολικά έσοδα, και τις µεταβολές της τιµής Αφού εξοικειωθήκαµε µε την έννοια, τη σηµασία, και τις εκτιµήσεις της ελαστικότητας της ζήτησης ως προς την τιµή, θα αρχίσουµε να εξετάζουµε τη σχέση ανάµεσα στην ελαστικότητα και τα συνολικά έσοδα. Υποθέστε ότι µέχρι τώρα ο στόχος µιας επιχείρησης είναι η µεγιστοποίηση των εσόδων. Ποια είναι η κατάλληλη πολιτική τιµολόγησης; Η επιχείρηση πρέπει να αυξήσει, να µειώσει, ή να διατηρήσει αµετάβλητη την τιµή του αγαθού; Όπως αναφέρα- µε, η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιµή είναι µια πολύ χρήσιµη έννοια για τις αποφάσεις της επιχείρησης. Μπορεί να παίξει ρόλο βοηθήµατος για τη λήψη αποφάσεων, στο πλαίσιο της προσπάθειας µεγιστοποίησης των εσόδων. Ο Πίνακας 5.5, που ακολουθεί, δίνει τη σχέση ανάµεσα στο µέγεθος της ελαστικότητας, την πολιτική τιµολόγησης, και τη µεταβολή στα συνολικά έσοδα. Πίνακας 5.5 Ελαστικότητα, πολιτική τιµολόγησης, και µεταβολές στα συνολικά έσοδα µιας επιχείρησης Μέγεθος ελαστικότητας τιµής Μεταβολή τιµής e p > 1 e p = 1 e p < 1 Η τιµή αυξάνεται Η τιµή µειώνεται Τα συνολικά έσοδα µειώνονται Τα συνολικά έσοδα αυξάνονται Καµία µεταβολή στα συνολικά έσοδα Καµία µεταβολή στα συνολικά έσοδα Τα συνολικά έσοδα αυξάνονται Τα συνολικά έσοδα µειώνονται Όπως µπορείτε να συµπεράνετε από τον πίνακα αυτόν, µια µείωση στην τιµή του αγαθού θα αυξήσει τα συνολικά έσοδα σε περιπτώσεις όπου η ε- λαστικότητα της τιµής του αγαθού είναι µεγαλύτερη από τη µονάδα, ενώ µια αύξηση στην τιµή θα έχει το ίδιο αποτέλεσµα όταν η ελαστικότητα της τιµής είναι µικρότερη από τη µονάδα (δείτε το ιάγραµµα 5.13). 164

18 ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ, ΚΑΙ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ 165 ιάγραµµα 5.13 Τιµή της ελαστικότητας και συνολικά έσοδα Όσο η ελαστικότητα της ζήτησης είναι µεγαλύτερη από τη µονάδα (επάνω διάγραµµα), κάθε µείωση της τιµής οδηγεί σε υψηλότερα έσοδα. Όταν η ελαστικότητα της ζήτησης γίνει ίση µε τη µονάδα, τα συνολικά έσοδα φτάνουν στο µέγιστό τους, ενώ όταν η ελαστικότητα της ζήτησης γίνει µικρότερη από τη µονάδα τα συνολικά έσοδα αρχίζουν να µειώνονται. 165

19 166 ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Το παρακάτω αριθµητικό παράδειγµα βοηθάει στην κατανόηση του προηγούµενου διαγράµµατος. Ρ Q e p Συνολικά έσοδα = PQ , ,6 252 Σε αυτό το παράδειγµα, για το πρώτο ζευγάρι τιµών η ελαστικότητα της ζήτησης είναι µεγαλύτερη από τη µονάδα, και συνεπώς µια µείωση στην τιµή οδηγεί σε µεγαλύτερα έσοδα, ενώ για το δεύτερο ζευγάρι η ελαστικότητα της ζήτησης είναι µικρότερη από τη µονάδα, και συνεπώς µια αύξηση στην τιµή οδηγεί σε µεγαλύτερα έσοδα, όπως άλλωστε φαίνεται και στον πίνακα. Μέχρι τώρα, εξετάσαµε πώς αντιδρούν οι καταναλωτές στις µεταβολές των τιµών των αγαθών. Όµως η τιµή δεν είναι η µόνη µεταβλητή που καθορίζει τη ζήτηση του καταναλωτή. Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που παίζουν σηµαντικό ρόλο και, ειδικότερα, το εισόδηµα. Πώς επηρεάζουν τη ζήτηση αγαθών οι µεταβολές στο εισόδηµα; Για να απαντήσουν σε αυτό το ερώτηµα, οι οικονοµολόγοι επινόησαν µια άλλη έννοια: την εισοδηµατική ελαστικότητα. Εισοδηµατική ελαστικότητα της ζήτησης Ορισµός: Η εισοδηµατική ελαστικότητα είναι ένα µέτρο της ευαισθησίας των καταναλωτών σε µια δεδοµένη µεταβολή του εισοδήµατός τους. Υπολογίζεται ως το πηλίκο της ποσοστιαίας µεταβολής στη ζητούµενη ποσότητα προς την ποσοστιαία µεταβολή στο εισόδηµα, δηλαδή: e i = ποσοστιαία µεταβολή Q/ποσοστιαία µεταβολή Ι όπου Q είναι η ζητούµενη ποσότητα και Ι είναι το εισόδηµα. Μια άλλη µορφή του τύπου αυτού είναι η εξής: e i = Q / Q I / I όπου Q είναι η µεταβολή στη ζητούµενη ποσότητα, Q η µέση ζητούµενη ποσότητα, Ι η µεταβολή στο εισόδηµα, και I το µέσο εισόδηµα. 166

20 ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ, ΚΑΙ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ 167 Η εισοδηµατική ελαστικότητα χρησιµοποιείται για την ταξινόµηση των αγαθών σε δύο κατηγορίες: στα κανονικά αγαθά και στα κατώτερα αγαθά. Κανονικά και κατώτερα αγαθά Κανονικά είναι τα αγαθά που έχουν εισοδηµατική ελαστικότητα µεγαλύτερη από τη µονάδα. (Με βάση τον τύπο της εισοδηµατικής ελαστικότητας, αυτό σηµαίνει ότι µια αύξηση του εισοδήµατος, έστω κατά 10%, οδηγεί σε µια αύξηση της ζητούµενης ποσότητας του αγαθού µεγαλύτερη από 10%).Τα κανονικά αγαθά είναι συνήθως αγαθά τα οποία οι καταναλωτές δεν αγοράζουν καθηµερινά, αλλά µάλλον περιστασιακά, δαπανώντας ένα σχετικά µεγάλο ποσοστό του εισοδήµατός τους (είδη µε υψηλή τιµή). Οι οικιακές συσκευές, τα έπιπλα, τα αυτοκίνητα, τα κινητά τηλέφωνα, τα προϊόντα υγιεινής διατροφής, οι ιατρικές θεραπείες, είναι κανονικά αγαθά. Κατώτερα είναι τα αγαθά που έχουν εισοδηµατική ελαστικότητα µικρότερη από τη µονάδα. Όταν αυξάνεται το εισόδηµα, η ζήτηση για ένα κατώτερο αγαθό αυξάνεται, αλλά σε µικρότερο ποσοστό. Κατώτερα αγαθά είναι εκείνα που αγοράζονται συνήθως από χαµηλές εισοδηµατικές τάξεις. Τα µεταχειρισµένα αυτοκίνητα και τα είδη που δε διαθέτουν περιττές πολυτέλειες είναι κατώτερα αγαθά. Ουδέτερα είναι τα αγαθά που η εισοδηµατική ελαστικότητά τους είναι ίση µε τη µονάδα. Η ζήτηση για ουδέτερα αγαθά µεταβάλλεται µε τον ίδιο ρυθµό όπως το εισόδηµα. Αν το εισόδηµα αυξηθεί κατά 10%, η ζήτηση για ένα ουδέτερο αγαθό αυξάνεται ακριβώς κατά το ίδιο ποσοστό. Με λίγα λόγια, κανονικά αγαθά είναι εκείνα που έχουν εισοδηµατική ελαστικότητα µεγαλύτερη από τη µονάδα. Κατώτερα αγαθά είναι εκείνα που έχουν εισοδηµατική ελαστικότητα µικρότερη από τη µονάδα, και ουδέτερα αγαθά είναι εκείνη που έχουν εισοδηµατική ελαστικότητα ίση µε τη µονάδα (δείτε τον Πίνακα 5.6). Η ζήτηση για κανονικά αγαθά µεταβάλλεται µε γρηγορότερο ρυθµό από ό,τι το εισόδηµα. Η ζήτηση για κατώτερα αγαθά µεταβάλλεται µε πιο αργό ρυθµό από ό,τι το εισόδηµα. Η ζήτηση για ουδέτερα αγαθά µεταβάλλεται µε τον ίδιο ρυθµό που µεταβάλλεται το εισόδηµα. Εµπειρικές εκτιµήσεις της εισοδηµατικής ελαστικότητας Η εισοδηµατική ελαστικότητα και η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιµή δεν είναι απλώς δύο έννοιες που τις εφηύραν οι οικονοµολόγοι για την εξάσκηση του ανθρώπινου µυαλού. Είναι δύο έννοιες που µπορούµε να εκτιµήσουµε εµπειρικά. Ο πίνακας που ακολουθεί δίνει τέτοιες εκτιµήσεις για µια οµάδα καταναλωτικών αγαθών στη Βρετανία, τη µεταπολεµική περίοδο (Πίνακας 5.6). 167

21 168 ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Πίνακας 5.6 Εµπειρικές εκτιµήσεις της εισοδηµατικής ελαστικότητας της ζήτησης για επιλεγµένα αγαθά (στοιχεία για τη µεταπολεµική περίοδο στη Βρετανία) Είδος Εισοδηµατική ελαστικότητα Τρόφιµα 0,21 Ενδύµατα 2,00 Στέγη 0,30 Καύσιµα 1,67 Ποτά και τσιγάρα 1,22 Μεταφορές και επικοινωνίες 1,23 Άλλα αγαθά 1,21 Άλλες υπηρεσίες 1,40 Σηµείωση: Τα τρόφιµα και η στέγη έχουν εισοδηµατική ελαστικότητα µικρότερη από τη µονάδα και, συνεπώς, µπορούν να χαρακτηριστούν ως κατώτερα αγαθά, ενώ όλα τα άλλα είδη µπορούν να χαρακτηριστούν ως κανονικά αγαθά. Πηγή: «An Almost Ideal Demand System» των Angus Deaton και John Muellbauer (1980), American Economic Review, Τόµος 70, Αρ. 3, σελ Οι καταναλωτές, όταν καταστρώνουν τα σχέδιά τους για να αγοράσουν ορισµένες ποσότητες από ένα συγκεκριµένο αγαθό, δεν ανταποκρίνονται µόνο στις µεταβολές του εισοδήµατός τους αλλά και σε µια µεταβολή στην τιµή των συναφών αγαθών. Σταυροειδής ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιµή Ορισµός: Η σταυροειδής ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιµή είναι ένα µέτρο της δεκτικότητας των καταναλωτών να ζητήσουν ένα αγαθό, ανταποκρινόµενοι σε µια δεδοµένη µεταβολή της τιµής ενός άλλου αγαθού. Συγκεκριµένα: 168

22 ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ, ΚΑΙ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ 169 e xy = (ποσοστιαία µεταβολή στη ζητούµενη ποσότητα του αγαθού Χ)/(ποσοστιαία µεταβολή στην τιµή του αγαθού Υ) Η σταυροειδής ελαστικότητα είναι χρήσιµη για την ταξινόµηση των αγαθών σε τρεις κατηγορίες: συµπληρωµατικά, υποκατάστατα, και ασυσχέτιστα. Συµπληρωµατικά και υποκατάστατα αγαθά Συµπληρωµατικά είναι τα αγαθά που έχουν αρνητική σταυροειδής ελαστικότητα. Αυτό σηµαίνει ότι, όταν η τιµή του ενός αγαθού αυξάνεται, µειώνεται η ποσότητα του άλλου αγαθού (δείτε παρακάτω τον Πίνακα 5.7 για τον καφέ και τη ζάχαρη). Ή, για να το πούµε πιο απλά, τα συµπληρωµατικά είναι αγαθά που ικανοποιούν από κοινού µια ανάγκη του καταναλωτή. Τα αυγά και το µπέικον, ο καφές και η ζάχαρη, η οθόνη και το πληκτρολόγιο του υπολογιστή είναι µερικά παραδείγµατα συµπληρωµατικών αγαθών. Υποκατάστατα είναι τα αγαθά που έχουν θετική σταυροειδής ελαστικότητα. Αυτό σηµαίνει ότι, όταν η τιµή του ενός αγαθού αυξάνεται, η ποσότητα του υποκατάστατου αγαθού αυξάνεται για να καλυφθεί η ζήτηση (δείτε παρακάτω τον Πίνακα 5.7 για τα µήλα και τα πορτοκάλια). Με απλά λόγια, τα υποκατάστατα είναι αγαθά που µπορούν να χρησιµοποιηθούν το ένα αντί του άλλου για να ικανοποιήσουν ανάγκες των καταναλωτών. Οι λουκουµάδες και τα κρουασάν, ο καφές και το τσάι, τα στυλό και τα µολύβια, τα µήλα και τα πορτοκάλια είναι µερικά παραδείγµατα υποκατάστατων αγαθών. Ασυσχέτιστα είναι τα αγαθά που έχουν µηδενική σταυροειδής ελαστικότητα. Για παράδειγµα, τα είδη παντοπωλείου και οι υπολογιστές. Μια αύξηση στην τιµή των υπολογιστών δε θα έχει καµία επίπτωση στη ζητούµενη ποσότητα των ειδών παντοπωλείου. Σηµείωση: Όταν εξετάζουµε τα αγαθά από τη σκοπιά του προϋπολογισµού του καταναλωτή, δεν υπάρχουν ασυσχέτιστα αγαθά. Όταν οι καταναλωτές δαπανούν περισσότερα χρήµατα σε ένα αγαθό, πρέπει να δαπανήσουν λιγότερα σε κάποιο άλλο. Συνοψίζοντας, στο κεφάλαιο αυτό εξετάσαµε τη θεωρία του καταναλωτή. στην πρώτη ενότητα ασχοληθήκαµε µε το προφίλ του καταναλωτή. Η δεύτερη ενότητα αφορούσε στις επιλογές των καταναλωτών και στις ευκαιρίες που δίνονται στους καταναλωτές, καθώς στον τρόπο που καθορίζουν από κοινού τους συνδυασµούς των ζητούµενων ποσοτήτων. Επίσης εξετάσαµε τη σχέση ανάµεσα στην τιµή και τη ζητούµενη ποσότητα, καθώς και τις ερµηνείες του νόµου της ζήτησης. Στην τρίτη ενότητα παρουσιάσαµε ειδικά θέµατα της ζήτησης, όπως την ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιµή, την εισοδηµατική ελαστικότητα, και τη σταυροειδή ελαστικότητα της ζήτησης. 169

23 170 ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ενώ η µελέτη της ζήτησης του καταναλωτή είναι το πρώτο βήµα που πρέπει να κάνει µια επιχείρηση πριν διοχετεύσει τους πόρους της στην παραγωγή ενός αγαθού, το δεύτερο βήµα είναι η αποδοτική παραγωγή. Με αυτό το θέµα θα ασχοληθούµε στο επόµενο κεφάλαιο. Πίνακας 5.7 Συµπληρωµατικά και υποκατάστατα αγαθά Συµπληρωµατικά Υποκατάστατα Καφές Ζάχαρη Μήλα Πορτοκάλια Αύξηση τιµής Τιµή αµετάβλητη Αύξηση τιµής Τιµή αµετάβλητη Μείωση ποσότητας Μείωση ποσότητας Μείωση ποσότητας Αύξηση ποσότητας Σηµείωση: Όταν η τιµή του καφέ αυξάνεται ενώ η τιµή της ζάχαρης παραµένει αµετάβλητη, οι καταναλωτές ζητούν µικρότερη ποσότητα και από τον καφέ και από τη ζάχαρη. Επίσης, όταν η τιµή των µήλων αυξάνεται ενώ η τιµή των πορτοκαλιών µένει αµετάβλητη, η ζητούµενη ποσότητα των πορτοκαλιών αυξάνεται. 5.4 Ανακεφαλαίωση 1. Η ζήτηση του καταναλωτή έχει αρνητική κλίση, λόγω της επίδρασης του εισοδή- µατος και της επίδρασης της υποκατάστασης. Η επίδραση εισοδήµατος αφορά το γεγονός πως, όταν η τιµή αυξάνεται, οι καταναλωτές δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν όσα αγόραζαν πριν. Πρέπει να µειώσουν την κατανάλωσή τους. Η ε- πίπτωση υποκατάστασης αφορά το ότι, όταν η τιµή ενός αγαθού αυξάνεται, τα υ- ποκατάστατα αγαθά γίνονται σχετικά φτηνότερα και εποµένως πιο ελκυστικά από άποψη τιµής για τους καταναλωτές, γεγονός που παρακινεί µερικούς από αυτούς να αγοράσουν µεγαλύτερη ποσότητα υποκατάστατων. 2. Ο χάρτης αδιαφορίας είναι ένα αναλυτικό εργαλείο που επινόησαν οι οικονοµολόγοι για να περιγράφουν τις προτιµήσεις των καταναλωτών. Στο χάρτη αδιαφορίας υπάρχουν συνδυασµοί κατανάλωσης που δίνουν στον καταναλωτή ίση ικανοποίηση, συνδυασµοί κατανάλωσης που δίνουν περισσότερη ικανοποίηση, και συνδυασµοί κατανάλωσης που δίνουν λιγότερη ικανοποίηση. Επειδή η ικανοποίηση αυξάνεται όταν κάποιος κινείται προς καµπύλες αδιαφορίας που βρίσκονται δεξιότερα, ο στόχος του καταναλωτή είναι να ανεβεί σε όσο το δυνατόν υψηλότερο σηµείο στο χάρτη αδιαφορίας. 170

Επιλεγµένη βιβλιογραφία 70. Εργασία 1 45

Επιλεγµένη βιβλιογραφία 70. Εργασία 1 45 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ 9 Πρόλογος 11 1.1 Εισαγωγή 11 1.2 Ορισµός και πεδίο της Οικονοµικής 12 1.3 Η Οικονοµική ως επιστήµη 14 1.4 Οικονοµικές έννοιες 19 1.5 Στενότητα και επιλογή: το µοντέλο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2. Το µαγνητόφωνο ενός παιδιού είναι καταναλωτό αγαθό

Διαβάστε περισσότερα

από την ποσοστιαία μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας προς την ποσοστιαία Σχέση ελαστικότητας ζήτησης και κλίση της καμπύλης ζήτησης.

από την ποσοστιαία μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας προς την ποσοστιαία Σχέση ελαστικότητας ζήτησης και κλίση της καμπύλης ζήτησης. ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΖΗΤΗΣΗΣ Ορισμός: Η ελαστικότητα ζήτησης, ενός αγαθού ως προς την τιμή του δίνεται από την ποσοστιαία μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας προς την ποσοστιαία μεταβολή της τιμής του. Δηλαδή %

Διαβάστε περισσότερα

Μικροοικονομική. Ελαστικότητες

Μικροοικονομική. Ελαστικότητες Μικροοικονομική Ελαστικότητες Σημασία ελαστικοτήτων Είδαμε πως οι δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης αλληλεπιδρούν και σχηματίζουν σημεία ισορροπίας στα οποία σε μία δεδομένη τιμή ισορροπίας η προσφερόμενη

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 4 Ελαστικότητα

Διάλεξη 4 Ελαστικότητα ΑΡΧΕΣ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Διάλεξη 4 Ελαστικότητα 4.1 Ελαστικότητα ζήτησης Ελαστικότητα ζήτησης Γιατί τα αεροπορικά εισιτήρια που βγάζουμε την τελευταία στιγμή είναι τόσο ακριβά; Ελαστικότητα ζήτησης Γιατί

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Κεφάλαιο 2 ο : Η Ζήτηση των Αγαθών ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΚΟΣ Χ. ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Η ελαστικότητα ζήτησης για το αγαθό "Κ" είναι ίση με 2. Αυτό σημαίνει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ Άσκηση 1 Αν το επιτόκιο είναι 10%, ποια είναι η παρούσα αξία των κερδών της Monroe orporation στα επόμενα 5 χρόνια; Χρόνια στο μέλλον

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική Οικονομία Ενότητα

Πολιτική Οικονομία Ενότητα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 03: Ζήτηση και προσφορά αγαθών Πολυξένη Ράγκου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Οι τιμές των αγαθών προσδιορίζονται στην αγορά από την αλληλεπίδραση των δυνάμεων της ζήτησης και της προσφοράς.

Οι τιμές των αγαθών προσδιορίζονται στην αγορά από την αλληλεπίδραση των δυνάμεων της ζήτησης και της προσφοράς. ΤΙΜΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ΖΗΤΗΣΗ Οι τιμές των αγαθών προσδιορίζονται στην αγορά από την αλληλεπίδραση των δυνάμεων της ζήτησης και της προσφοράς. Χρησιμότητα ενός αγαθού, για τον καταναλωτή, είναι η ικανοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗ. Οι αγοραίες δυνάµεις της προσφοράς και ζήτησης

ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗ. Οι αγοραίες δυνάµεις της προσφοράς και ζήτησης ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗ Κεφάλαιο 4 Οι αγοραίες δυνάµεις της προσφοράς και ζήτησης! Προσφορά και Ζήτηση είναι οι πιο γνωστοί οικονοµικοί όροι! Η λειτουργία των αγορών προσδιορίζεται από δύο βασικές δυνάµεις,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΑΣΚΗΣΗ 1 Δίνεται ο παρακάτω πίνακας : Α. Να σχεδιάσετε την καμπύλη ζήτησης Β. Να βρεθεί η εξίσωση ζήτησης Γ.

ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΑΣΚΗΣΗ 1 Δίνεται ο παρακάτω πίνακας : Α. Να σχεδιάσετε την καμπύλη ζήτησης Β. Να βρεθεί η εξίσωση ζήτησης Γ. ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΑΣΚΗΣΗ 1 Δίνεται ο παρακάτω πίνακας : ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ P Α 24 80 Β 35 64 Γ 45 50 Δ 55 36 Ε 60 29 Ζ 70 14 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 0 10 20 30 40 50 60 70 80 Α. Να σχεδιάσετε την καμπύλη

Διαβάστε περισσότερα

4 Προσφοράκαι Ζήτηση Προσφορά και Ζήτηση Ηπροσφοράκαιηζήτησηείναιοιδύολέξεις που χρησιµοποιούν πιο συχνά οι οικονοµολόγοι. Ηπροσφοράκαιηζήτησηείναιοιδυνάµεις που κάνουν τις αγορές των οικονοµιών να δουλεύουν.

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι Ελαστικότητα και Εφαρμογές Ελαστικότητα... μας επιτρέπει να αναλύσουμε την προσφορά και τη ζήτηση σε βάθος. αποτελεί μια μέτρηση για τον τρόπο με τον οποίο πόσοι παραγωγοί

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΛΕΞΗ 1 Η. Ζήτηση, Προσφορά, Ελαστικότητες και Ισορροπία

ΔΙΑΛΕΞΗ 1 Η. Ζήτηση, Προσφορά, Ελαστικότητες και Ισορροπία ΔΙΑΛΕΞΗ 1 Η Ζήτηση, Προσφορά, Ελαστικότητες και Ισορροπία Μάθημα : Πολιτική Οικονομία και Δημόσια Οικονομική 1 Τί είναι αγορά; Είναι μια ομάδα αγοραστών και πωλητών ενός συγκεκριμένου αγαθού ή υπηρεσίας.

Διαβάστε περισσότερα

Ελαστικότητες Ζήτησης και Προσφοράς Εκδόσεις Κριτική

Ελαστικότητες Ζήτησης και Προσφοράς Εκδόσεις Κριτική 4 Ελαστικότητες Ζήτησης και Προσφοράς Η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιμή...μετράει την ευαισθησία της ζητούμενης ποσότητας ενός αγαθού σε μια μεταβολή της τιμής του. Ορίζεται ως: ποσοστιαία μεταβολή

Διαβάστε περισσότερα

H Ελαστικότητα και οι Εφαρμογές της

H Ελαστικότητα και οι Εφαρμογές της H Ελαστικότητα και οι Εφαρμογές της (1) Ελαστικότητα της Ζήτησης 1A. Ελαστικότητα της Ζήτησης ως προς την Τιμή - Γιαναμετρήσουμετηνευαισθησίατηςζητούμενηςποσότητας( ) στις μεταβολές της τιμής (), μπορούμε

Διαβάστε περισσότερα

(i) Νόμος Ζήτησης. Μικροοικονομία Εξετάζει τη συμπεριφορά του οικονομούντος ατόμου (καταναλωτή, παραγωγού επιχείρησης)

(i) Νόμος Ζήτησης. Μικροοικονομία Εξετάζει τη συμπεριφορά του οικονομούντος ατόμου (καταναλωτή, παραγωγού επιχείρησης) ΕΙΣΑΩΗ Μικροοικονομία Εξετάζει τη συμπεριφορά του οικονομούντος ατόμου (καταναλωτή, παραγωγού επιχείρησης) Μικροοικονομία ή Θεωρία Τιμών Σημείο αναφοράς είναι ο προσδιορισμός της τιμής ενός αγαθού. Ν Ο

Διαβάστε περισσότερα

x r i s t o s t s a g a l i d i s

x r i s t o s t s a g a l i d i s ΕΑ-2009 1. Εισαγωγή 1. Πώς προσδιορίζονται οι τιμές των αγαθών στην αγορά; Οι τιμές των αγαθών προσδιορίζονται στην αγορά από την αλληλεπίδραση των δυνάμεων της ζήτησης και της προσφοράς. 2. Η συµπεριφορά

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι. Ελαστικότητα και Εφαρμογές. Αρ. Διάλεξης: 5

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι. Ελαστικότητα και Εφαρμογές. Αρ. Διάλεξης: 5 Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι Ελαστικότητα και Εφαρμογές Αρ. Διάλεξης: 5 Ελαστικότητα... μας επιτρέπει να αναλύσουμε την προσφορά και τη ζήτηση σε βάθος. αποτελεί μια μέτρηση για τον τρόπο με τον

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. geeconomy@yahoo.com. Γ Ι Ω Ρ Γ Ο Σ Κ Α Μ Α Ρ Ι Ν Ο Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Λ Ο Γ Ο Σ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2012

ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. geeconomy@yahoo.com. Γ Ι Ω Ρ Γ Ο Σ Κ Α Μ Α Ρ Ι Ν Ο Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Λ Ο Γ Ο Σ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2012 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2012 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2012 ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Στο παρόν είναι συγκεντρωµένες όλες σχεδόν οι ερωτήσεις κλειστού τύπου που

Διαβάστε περισσότερα

Κεφ. 2. Η ζήτηση των αγαθών

Κεφ. 2. Η ζήτηση των αγαθών Κεφ.. Η ζήτηση των αγαθών. Εισαγωγή,. Η συμπεριφορά του καταναλωτή, 3. Νόμος ζήτησης καμπύλη ζήτησης. Τι σημαίνει για τον καταναλωτή χρησιμότητα ενός αγαθού;. Ποια συμπεριφορά ονομάζουμε ορθολογική και

Διαβάστε περισσότερα

Ζήτηση, Προσφορά και Ισορροπία στην Ανταγωνιστική Αγορά

Ζήτηση, Προσφορά και Ισορροπία στην Ανταγωνιστική Αγορά Ζήτηση, Προσφορά και Ισορροπία στην Ανταγωνιστική Αγορά - Ορισμός: Η αγορά ενός αγαθού είναι η διαδικασία (θεσμικό πλαίσιο) μέσω της οποίας έρχονται σε επικοινωνία οι αγοραστές και οι πωλητές του συγκεκριμένου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (Πρόκειται, κυρίως, για θέματα κλειστού τύπου από τις εξετάσεις των προηγούμενων ετών). Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το

Διαβάστε περισσότερα

Η ΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ. οι τιμές των αγαθών προσδιορίζονται στην αγορά από την αλληλεπίδραση των δυνάμεων της ζήτησης και της προσφοράς.

Η ΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ. οι τιμές των αγαθών προσδιορίζονται στην αγορά από την αλληλεπίδραση των δυνάμεων της ζήτησης και της προσφοράς. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ 1. Εισαγωγή Στο προηγούμενο κεφάλαιο εξετάσαμε τα βασικά οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει κάθε κοινωνία και στα οποία πρέπει να δίνει λύση. Παρουσιάσαμε επίσης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Κεφάλαιο 2 ο : Η Ζήτηση των Αγαθών ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΚΟΣ Χ. ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ Οι τιμές των αγαθών προσδιορίζονται στην αγορά από την αλληλεπίδραση της ζήτησης και της προσφοράς.

Διαβάστε περισσότερα

Α.Ο.Θ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Α.Ο.Θ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α.Ο.Θ ΕΡΩΣΗΕΙ ΚΛΕΙΣΟΤ ΣΤΠΟΤ ΑΝΑ ΚΕΥΑΛΑΙΟ Γ τάξης Γενικοφ Λυκείου ΝΙΚΟ ΠΕΡΟΤΛΑΚΗ Οικονομολόγος, ΙΕΡΑΠΕΣΡΑ Σηλ. 6977246129 ΑΟΘ ΝΙΚΟ ΠΕΡΟΥΛΑΚΗ Οικονομολόγος ελίδα 1 Γ τάξης Γενικοφ Λυκείου ΕΡΩΣΗΕΙ ΚΛΕΙΣΟΤ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΙΑ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

ΘΕΩΡΙΑ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Ένθετο Κεφάλαιο ΘΕΩΡΙΑ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Μικροοικονομική Ε. Σαρτζετάκης 1 Καταναλωτική συμπεριφορά Σκοπός αυτής της διάλεξης είναι να εξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο οι καταναλωτές

Διαβάστε περισσότερα

25. Μία τυπική επιχείρηση που λειτουργεί σε καθεστώς τέλειου ανταγωνισμού, στη μακροχρόνια θέση ισορροπίας της: α. πραγματοποιεί θετικά οικονομικά κέρδη. β. πραγματοποιεί μηδενικά οικονομικά κέρδη. γ.

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηµα Τρίτο -Ασκήσεις Μικροοικονοµικής (Ζήτηση)

Μάθηµα Τρίτο -Ασκήσεις Μικροοικονοµικής (Ζήτηση) Μάθηµα Τρίτο -Ασκήσεις Μικροοικονοµικής (Ζήτηση) Όταν σχεδιάζουµε την ατοµική καµπύλη ζήτησης ενός αγαθού, ποιο από τα παρακάτω δε διατηρείται σταθερό: Α. Το ατοµικό χρηµατικό εισόδηµα Β Οι τιµές των άλλων

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1. Μικροοικονοµική 5. ΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑ. 5η Εισήγηση. Αξία ραδιοφώνων. Αριθµός ραδιοφώνων που χάνονται κάθε εβδοµάδα

Άσκηση 1. Μικροοικονοµική 5. ΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑ. 5η Εισήγηση. Αξία ραδιοφώνων. Αριθµός ραδιοφώνων που χάνονται κάθε εβδοµάδα Αριθµός φυλάκων Αριθµός ραδιοφώνων που χάνονται κάθε Άσκηση 1 Αξία ραδιοφώνων που χάνονται κάθε Πρόσθετο όφελος από κάθε φρουρό 0 100 1000 1 70 700 300 2 50 500 200 3 40 400 100 4 32 320 80 5 25 250 70

Διαβάστε περισσότερα

10. Η επιδίωξη της μέγιστης χρησιμότητας αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς του καταναλωτή στη ζήτηση αγαθών.

10. Η επιδίωξη της μέγιστης χρησιμότητας αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς του καταναλωτή στη ζήτηση αγαθών. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 : Η ΖΗΤΗΣΗ Να σημειώσετε το σωστό ή το λάθος στο τέλος των προτάσεων: 1. Όταν η ζήτηση ενός αγαθού είναι ελαστική, η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό αυτό μειώνεται καθώς αυξάνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΤΟΥΣ Σάββατο Proslipsis.gr ΚΛΑ ΟΣ ΠΕ 18 ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΛΟΙΠΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΕΙ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΤΟΥΣ Σάββατο Proslipsis.gr ΚΛΑ ΟΣ ΠΕ 18 ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΛΟΙΠΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΕΙ ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΤΟΥΣ 2002 ΚΛΑ ΟΣ ΠΕ 18 ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΛΟΙΠΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΕΙ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΕΣ: ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ, ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ-ΜΑΘΗΜΑ ΠΕΜΠΤΟ-ΕΚΤΟ ΕΚΤΟ ΘΕΩΡΙΑ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ-ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Ακαδηµαϊκό Έτος 2011-2012 ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΘΕΩΡΙΑ ΖΗΤΗΣΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΘΕΩΡΙΑ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΘΕΩΡΙΑ ΖΗΤΗΣΗΣ Οι τιµές Στην οικονοµία οι τιµές παίζουν βασικό ρόλο. Κατανέµουν τους παραγωγικούς πόρους στις τοµείς όπου υπάρχει µεγαλύτερη ζήτηση µε το πιο αποτελεσµατικό τρόπο. Αυτό το οποίο

Διαβάστε περισσότερα

Οικονοµία. Βασικές έννοιες και ορισµοί. Η οικονοµική επιστήµη εξετάζει τη συµπεριφορά

Οικονοµία. Βασικές έννοιες και ορισµοί. Η οικονοµική επιστήµη εξετάζει τη συµπεριφορά Οικονοµία Βασικές έννοιες και ορισµοί Οικονοµική Η οικονοµική επιστήµη εξετάζει τη συµπεριφορά των ανθρώπινων όντων αναφορικά µε την παραγωγή, κατανοµή και κατανάλωση υλικών αγαθών και υπηρεσιών σε έναν

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής Σχολή Μηχανικών Τμήμα Μηχανικών Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής. Εισαγωγή στην Οικονομία.

Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής Σχολή Μηχανικών Τμήμα Μηχανικών Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής. Εισαγωγή στην Οικονομία. Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής Σχολή Μηχανικών Τμήμα Μηχανικών Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής Εισαγωγή στην Οικονομία Κυριάκος Φιλίνης Διδάσκων (ΠΔ 407/80) kfilinis@uniwa.gr Ζήτηση Βιβλιογραφία Parkin,

Διαβάστε περισσότερα

Αγορές: Αγορά είναι οτιδήποτε φέρνει σε επικοινωνία αγοραστές και πωλητές. Η αγορά έχει δύο πλευρές: αγοραστές (Ζήτηση) και πωλητές (Προσφορά).

Αγορές: Αγορά είναι οτιδήποτε φέρνει σε επικοινωνία αγοραστές και πωλητές. Η αγορά έχει δύο πλευρές: αγοραστές (Ζήτηση) και πωλητές (Προσφορά). Ζήτηση και Προσφορά ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Αγορές: Αγορά είναι οτιδήποτε φέρνει σε επικοινωνία αγοραστές και πωλητές. Η αγορά έχει δύο πλευρές: αγοραστές (Ζήτηση) και πωλητές (Προσφορά). Ανταγωνιστικές Αγορές: Είναιοιαγορές,

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι. Αρ. Διάλεξης: 4

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι. Αρ. Διάλεξης: 4 Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι Οι αγοραίες δυνάμεις της προσφοράς και ζήτησης Αρ. Διάλεξης: 4 H Προσφορά (Supply) και η Ζήτηση (Demand) είναι οι δυο λέξεις που χρησιμοποιούν πιο συχνά οι οικονομολόγοι.

Διαβάστε περισσότερα

Μικροοικονομική. Ζήτηση και προσφορά

Μικροοικονομική. Ζήτηση και προσφορά Μικροοικονομική Ζήτηση και προσφορά Ο νόμος της ζήτησης Σύμφωνα με το Νόμο της Ζήτησης, όταν μειώνεται η τιμή ενός αγαθού, αυξάνεται η ζητούμενη ποσότητά του και το αντίστροφο με τους προσδιοριστικούς

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΖΗΤΗΣΗΣ ΔΙΑΦ. 2 Θα εξετάσουμε τρεις περιπτώσεις ελαστικότητας ζήτησης. α) την ελαστικότητα τιμής β) την εισοδηματική ελαστικότητα της

Διαβάστε περισσότερα

ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Οι οικονοµολόγοι ενδιαφέρονται να µετρήσουν ορισµένες µεταβλητές για να µπορέσουν να κάνουν προβλέψεις και για να εκτιµήσουν µε σχετική ακρίβεια τι αποτέλεσµα θα

Διαβάστε περισσότερα

Επαναληπτικές ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής: Κεφάλαιο 1 ο

Επαναληπτικές ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής: Κεφάλαιο 1 ο Επαναληπτικές ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής: Κεφάλαιο 1 ο 1. Σε γραµµική ΚΠ της µορφής Y = a+ β X : α. Η µέγιστη ποσότητα για το αγαθό Υ παράγεται όταν Y = β β. Η µέγιστη ποσότητα για το αγαθό Χ παράγεται

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικά για Νομικούς Μέρος 1ο Οι δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης

Οικονομικά για Νομικούς Μέρος 1ο Οι δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Τραπεζικής και Χρηματοοικονομικής Διοικητικής Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Χρηματοοικονομική Ανάλυση για Στελέχη» Οικονομικά για Νομικούς Μέρος 1ο Οι δυνάμεις της προσφοράς και

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. geeconomy@yahoo.com. Γ Ι Ω Ρ Γ Ο Σ Κ Α Μ Α Ρ Ι Ν Ο Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Λ Ο Γ Ο Σ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2015

ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. geeconomy@yahoo.com. Γ Ι Ω Ρ Γ Ο Σ Κ Α Μ Α Ρ Ι Ν Ο Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Λ Ο Γ Ο Σ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2015 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2015 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2015 ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Στο παρόν είναι συγκεντρωµένες όλες σχεδόν οι ερωτήσεις κλειστού τύπου που

Διαβάστε περισσότερα

Αγοραία ζήτηση. Ατοµική και αγοραία συνάρτηση. Διάλεξη 9. συνάρτηση. συνάρτηση

Αγοραία ζήτηση. Ατοµική και αγοραία συνάρτηση. Διάλεξη 9. συνάρτηση. συνάρτηση Ατοµική και αγοραία συνάρτηση Διάλεξη 9 Αγοραία ζήτηση Υποθέστε µιαν οικονοµία που έχει n καταναλωτές, και συµβολίζονται µε =,,n. Η συνάρτηση της κανονικής καµπύλης ζήτησης του καταναλωτή για το αγαθό

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΘΕΣΜΟΣ

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΘΕΣΜΟΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α Α1. α. Η µεγάλη εξειδίκευση των ανθρώπων σε µια δραστηριότητα που συχνά είναι πολύ περιορισµένη, µετατρέπει την εργασία σε ανιαρή απασχόληση. Σ β. Οι ανάγκες ως σύνολο δεν είναι απεριόριστες

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΟ 34 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΟΜΟΣ 1 ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΔΕΟ 34 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΟΜΟΣ 1 ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΑΠ ΔΕΟ 34 Ν. ΠΑΝΤΕΛΗ ΔΕΟ 34 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΟΜΟΣ 1 ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ & ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΑΘΗΝΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012 1 ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΑΠ ΔΕΟ 34 ΚΟΣΤΗ Ν.

Διαβάστε περισσότερα

8. Η ζήτηση ενός αγαθού µεταβάλλεται προς την αντίθετη κατεύθυνση µε τη µεταβολή της τιµής του υποκατάστατου αγαθού.

8. Η ζήτηση ενός αγαθού µεταβάλλεται προς την αντίθετη κατεύθυνση µε τη µεταβολή της τιµής του υποκατάστατου αγαθού. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 : Η ΖΗΤΗΣΗ Να σηµειώσετε το σωστό ή το λάθος στο τέλος των προτάσεων: 1. Η επιδίωξη της µέγιστης χρησιµότητας αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της συµπεριφοράς του καταναλωτή στη ζήτηση αγαθών.

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Μικροοικονομική. Ενότητα 4 : Ελαστικότητα ζήτησης Καραμάνης Κωνσταντίνος

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Μικροοικονομική. Ενότητα 4 : Ελαστικότητα ζήτησης Καραμάνης Κωνσταντίνος 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Μικροοικονομική Ενότητα 4 : Ελαστικότητα ζήτησης Καραμάνης Κωνσταντίνος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Λογιστικής και χρηματοοικονομικής

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ Όταν εξετάζουµε µία συγκεκριµένη αγορά, πχ. την αστική αγορά εργασίας, η ανάλυση αυτή ονοµάζεται µερικής ισορροπίας. Όταν η ανάλυση µας περιλαµβάνει

Διαβάστε περισσότερα

Δεύτερο πακέτο ασκήσεων

Δεύτερο πακέτο ασκήσεων ΕΚΠΑ Ακαδημαϊκό έτος 018-019 Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Μάθημα: Μικροοικονομική Θεωρία Ι Δεύτερο πακέτο ασκήσεων Προθεσμία παράδοσης Παρασκευή 7 Δεκεμβρίου (στο μάθημα της κ. Κουραντή, του κ. Παπανδρέου

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ. Ενότητα #5: Η ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ. Διδάσκων: Μανασάκης Κωνσταντίνος ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ. Ενότητα #5: Η ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ. Διδάσκων: Μανασάκης Κωνσταντίνος ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ενότητα #5: Η ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ Διδάσκων: Μανασάκης Κωνσταντίνος ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Τα κείμενα και τα διαγράμματα της παρουσίασης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ 4 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ. 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

ΕΡΓΑΣΙΕΣ 4 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ. 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής ΕΡΓΑΣΙΕΣ 4 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Σύμφωνα με το νόμο της προσφοράς: α) Η προσφερόμενη ποσότητα ενός αγαθού αυξάνεται όταν μειώνεται η τιμή του στην αγορά β) Η προσφερόμενη

Διαβάστε περισσότερα

H Ελαστικότητα και οι Εφαρμογές της

H Ελαστικότητα και οι Εφαρμογές της H Ελαστικότητα και οι Εφαρμογές της ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ... μας επιτρέπει να αναλύσουμε την προσφορά και ζήτηση με μεγαλύτερη ακρίβεια μετρά πως οι αγοραστές και πωλητές ανταποκρίνονται στις αλλαγές των συνθηκών

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικά για Νομικούς Μέρος 2ο Η ελαστικότητα και οι εφαρμογές της

Οικονομικά για Νομικούς Μέρος 2ο Η ελαστικότητα και οι εφαρμογές της Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Τραπεζικής και Χρηματοοικονομικής Διοικητικής Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Χρηματοοικονομική Ανάλυση για Στελέχη» Οικονομικά για Νομικούς Μέρος 2ο Η ελαστικότητα και οι εφαρμογές

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση και Σχεδιασμός Μεταφορών Ι Ανάλυση Μεταφορικής Ζήτησης

Ανάλυση και Σχεδιασμός Μεταφορών Ι Ανάλυση Μεταφορικής Ζήτησης Ανάλυση Μεταφορικής Ζήτησης Παναγιώτης Παπαντωνίου Δρ. Πολιτικός Μηχανικός, Συγκοινωνιολόγος ppapant@upatras.gr Πάτρα, 2017 Περιεχόμενα Χαρακτηριστικά της Ζήτησης για μετακίνηση Ανάλυση καμπύλης μεταφορικής

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικό Πρόβλημα &

Οικονομικό Πρόβλημα & Οικονομικό Πρόβλημα & Οικονομική Επιστήμη Ανεπάρκεια Σπανιότητα Οικονομική επιστήμη Πως κατανέμονται οι διαθέσιμοι πόροι για την ικανοποίηση των αναγκών Περιορισμένοι Εργασία Κεφάλαιο Απεριόριστες Πρώτες

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΘΕΩΡΙΑ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΑ-ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΘΕΩΡΙΑ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΑ-ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΘΕΩΡΙΑ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΑ-ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΑ- ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Η θεωρία της οριακής

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ 4 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ. 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

ΕΡΓΑΣΙΕΣ 4 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ. 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής ΕΡΓΑΣΙΕΣ 4 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Σύμφωνα με το νόμο της προσφοράς: α) Η προσφερόμενη ποσότητα ενός αγαθού αυξάνεται όταν μειώνεται η τιμή του στην αγορά β) Η προσφερόμενη

Διαβάστε περισσότερα

Μικροοικονομική. Ενότητα 2: Ζήτηση. Σόρμας Αστέριος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Κοζάνη)

Μικροοικονομική. Ενότητα 2: Ζήτηση. Σόρμας Αστέριος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Κοζάνη) Μικροοικονομική Ενότητα 2: Ζήτηση Σόρμας Αστέριος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Κοζάνη) Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ & Γ ΤΑΞΗΣ ΕΠΑ.Λ (ΟΜΑ Α Β ) 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΗ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ & Γ ΤΑΞΗΣ ΕΠΑ.Λ (ΟΜΑ Α Β ) 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ & Γ ΤΑΞΗΣ ΕΠΑ.Λ (ΟΜΑ Α Β ) 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΗ Α1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΑΕΜ ΕΞΑΜΗΝΟ

ΑΠΑΝΤΗΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΑΕΜ ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΟΜΕΑΣ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: Μικροοικονομική Ι ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Νίκος

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ

Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ 1. Εισαγωγή Όπως έχουμε τονίσει, η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο προσδιορίζεται η τιμή ενός αγαθού απαιτεί κατανόηση των δύο δυνάμεων της αγοράς, δηλαδή της ζήτησης

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «OIKONOMIKH»

ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «OIKONOMIKH» ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «OIKONOMIKH»

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις 1. Με τα δεδομένα του παρακάτω πίνακα: Τιμή (Ρ) Ποσότητα (Q D )

Ασκήσεις 1. Με τα δεδομένα του παρακάτω πίνακα: Τιμή (Ρ) Ποσότητα (Q D ) 2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Ποια είναι η επιδίωξη του καταναλωτή και ποιοι παράγοντες την περιορίζουν; 2. Ποιος καταναλωτής ονομάζεται ορθολογικός και πότε λέμε ότι βρίσκεται σε ισορροπία; 3. Να διατυπώσετε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΔΥΝΑΤΟΥΣ ΛΥΤΕΣ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΔΥΝΑΤΟΥΣ ΛΥΤΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΔΥΝΑΤΟΥΣ ΛΥΤΕΣ 1. Σε γραμμική ΚΠΔ της μορφής Y a X : α. Η μέγιστη ποσότητα για το αγαθό Υ παράγεται όταν Y β. Η μέγιστη ποσότητα για το αγαθό Χ παράγεται όταν Y a γ. Η μέγιστη

Διαβάστε περισσότερα

Ακαδημαϊκό Έτος [ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ Ι]

Ακαδημαϊκό Έτος [ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ Ι] Ερώτηση: Γιατί το κόστος ευκαιρίας της επιλογής να σπουδάσει κάποιος Νομικά είναι μεγαλύτερο από το κόστος ευκαιρίας να σπουδάσει σε μια σχολή Κομμωτικής; Απάντηση: Το κόστος ευκαιρίας που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ (Προκαταρκτικές ασκήσεις για εξάσκησης)

2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ (Προκαταρκτικές ασκήσεις για εξάσκησης) 2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ (Προκαταρκτικές ασκήσεις για εξάσκησης) 1. Χρησιμοποιώντας τα στοιχεία του παρακάτω πίνακα που δείχνουν τις ζητούμενες ποσότητες του αγαθού Χ από τρεις διαφορετικούς καταναλωτές, οι οποίες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Εξέταση Φεβρουαρίου 2012 / ιάρκεια: 2 ώρες ιδάσκοντες: Μ. Αθανασίου, Γ.

Διαβάστε περισσότερα

Η επιστήμη της επιλογής υπό περιορισμούς

Η επιστήμη της επιλογής υπό περιορισμούς ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ ΓΡΗΓΟΡΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 26/2/2010 1 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Η επιστήμη της επιλογής υπό περιορισμούς 26/2/2010 2 ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Η μελέτη των επιλογών τις οποίες κάνουν οι μικρο-μονάδες μιας οικονομίας

Διαβάστε περισσότερα

Να χαρακτηρίσετε ως σωστές ή λανθασµένες τις επόµενες προτάσεις: Α3. Τα ελεύθερα αγαθά αποτελούν αντικείµενο µελέτης της Οικονοµικής Επιστήµης.

Να χαρακτηρίσετε ως σωστές ή λανθασµένες τις επόµενες προτάσεις: Α3. Τα ελεύθερα αγαθά αποτελούν αντικείµενο µελέτης της Οικονοµικής Επιστήµης. ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 8 (για καλά διαβασµένους) ΟΜΑ Α Α Να απαντήσετε στις επόµενες ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Α1. Όταν η ζήτηση αποδίδεται γραφικά

Διαβάστε περισσότερα

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ. Κεφάλαιο 2. Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 2

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ. Κεφάλαιο 2. Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 2 Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ Άντε πάλι.. Για να δούµε πόσες φορές θα κάνουµε αυτή τη δουλειά Κεφάλαιο 2 Οικονοµικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 1 Εισαγωγή! Η λειτουργία των αγορών προσδιορίζεται από δύο

Διαβάστε περισσότερα

3.1 Ανεξάρτητες αποφάσεις - Κατανομή χρόνου μεταξύ εργασίας και σχόλης

3.1 Ανεξάρτητες αποφάσεις - Κατανομή χρόνου μεταξύ εργασίας και σχόλης 3. ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ). ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ως προσφορά εργασίας ορίζεται το σύνολο των ωρών εργασίας που προσφέρονται προς εκμίσθωση μία δεδομένη χρονική στιγμή.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο : Η ζήτηση των αγαθών

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο : Η ζήτηση των αγαθών ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ 2000 2017 : ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο 1 Στο συγκεκριμένο αρχείο υπάρχουν οι ερωτήσεις κλειστού τύπου της ύλης του 2 ου κεφαλαίου και τέθηκαν στις πανελλαδικές: - Ημερησίων και

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Ακαδημαϊκό έτος Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Χειμώνας-Άνοιξη Μάθημα: Δημόσια Οικονομική Διδασκαλία: Γεωργία Καπλάνογλου

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Ακαδημαϊκό έτος Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Χειμώνας-Άνοιξη Μάθημα: Δημόσια Οικονομική Διδασκαλία: Γεωργία Καπλάνογλου ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Ακαδημαϊκό έτος 2015-2016 Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Χειμώνας-Άνοιξη Μάθημα: Δημόσια Οικονομική Διδασκαλία: Γεωργία Καπλάνογλου Συμπληρωματικές Ασκήσεις (Διαλέξεις 10-13) Ερώτηση 1.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Κεφάλαιο 11 Τα χαρακτηριστικά των ανταγωνιστικών αγορών! Τα κύρια χαρακτηριστικά των ανταγωνιστικών αγορών είναι: " Στην αγορά συµµετέχουν πολλοί αγοραστές και πωλητές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών Ακαδηµαϊκό έτος (διαβάζουμε κεφ. 4 από Μ. Χλέτσο και σημειώσεις στο eclass)

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών Ακαδηµαϊκό έτος (διαβάζουμε κεφ. 4 από Μ. Χλέτσο και σημειώσεις στο eclass) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών Ακαδηµαϊκό έτος 2016-17 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (διαβάζουμε κεφ. 4 από Μ. Χλέτσο και σημειώσεις στο eclass) 1 ιάλεξη2 Ανταγωνισμός, οικονομική

Διαβάστε περισσότερα

10. Η επιδίωξη της μέγιστης χρησιμότητας αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς του καταναλωτή στη ζήτηση αγαθών.

10. Η επιδίωξη της μέγιστης χρησιμότητας αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς του καταναλωτή στη ζήτηση αγαθών. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 : Η ΖΗΤΗΣΗ Να σημειώσετε το σωστό ή το λάθος στο τέλος των προτάσεων: 1. Όταν η ζήτηση ενός αγαθού είναι ελαστική, η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό αυτό μειώνεται καθώς αυξάνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΑΣΤΙΚOΤΗΤΑ ΤΗΤΑ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡOΣΦ ΣΦOΡΑΣ. Ελαστικότητα... Κεφάλαιο 5

ΕΛΑΣΤΙΚOΤΗΤΑ ΤΗΤΑ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡOΣΦ ΣΦOΡΑΣ. Ελαστικότητα... Κεφάλαιο 5 ΕΛΑΣΤΙΚOΤΗΤΑ ΤΗΤΑ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡOΣΦ ΣΦOΡΑΣ Κεφάλαιο 5 Ελαστικότητα...... µετρά τον βαθµό αντίδρασης των καταναλωτών και των παραγωγών στις αλλαγές στις συνθήκες της αγοράς...... µας επιτρέπει να αναλύουµε

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μικροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μικροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μικροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ: ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Σταθερό και μεταβλητό κόστος Το συνολικό κόστος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΜΠΥΛΗ ENGEL ΚΑΙ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΑΤΑ MARSHALL ΚΑΙ HICKS. 1. Η καµπύλη Engel

ΚΑΜΠΥΛΗ ENGEL ΚΑΙ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΑΤΑ MARSHALL ΚΑΙ HICKS. 1. Η καµπύλη Engel ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΩΣΤΑΣ ΒΕΛΕΝΤΖΑΣ ΚΑΜΠΥΛΗ ENGEL ΚΑΙ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ARSALL ΚΑΙ ICKS. Η καµπύλη Egel Η καµπύλη Egel παράγεται από την

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ. Η δοµή της αγοράς και οι πρακτικές τιµολόγησης

ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ. Η δοµή της αγοράς και οι πρακτικές τιµολόγησης ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ Η δοµή της αγοράς και οι πρακτικές τιµολόγησης ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Η δοµή της αγοράς: Τέλειος ανταγωνισµός, µονοπώλιο και µονοπωλιακός ανταγωνισµός Η δοµή της αγοράς Περισσότερος αντα αγωνισµός Τέλειος

Διαβάστε περισσότερα

Α 5 5 Β 8 2. β) Qd = Qd+15%Qd= 10-P +0,15*(10-P)=10-P+1,5-1,5P=11,5-1,15P

Α 5 5 Β 8 2. β) Qd = Qd+15%Qd= 10-P +0,15*(10-P)=10-P+1,5-1,5P=11,5-1,15P ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Να λυθούν οι παρακάτω ασκήσεις: 1. Αν η τιµή των Ιταλικών επίπλων µειωθεί τι θα συµβεί στη ζήτηση α) των Ιταλικών επίπλων και β) των Ελληνικών επίπλων. 2. Αν η τιµή του υγραερίου

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομος πίνακας περιεχομένων

Σύντομος πίνακας περιεχομένων Σύντομος πίνακας περιεχομένων Πρόλογος 15 Οδηγός περιήγησης 21 Πλαίσια 24 Ευχαριστίες της ενδέκατης αγγλικής έκδοσης 28 Βιογραφικά συγγραφέων 29 ΜΕΡΟΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 31 1 Η οικονομική επιστήμη και η οικονομία

Διαβάστε περισσότερα

Μικροοικονοµική Θεωρία

Μικροοικονοµική Θεωρία Μικροοικονοµική Θεωρία Ειδικά Θέµατα της Θεωρίας της Συµπεριφοράς του Καταναλωτή Το Συνολικό Αποτέλεσµα. Το Αποτέλεσµα Υποκατάστασης. Το Εισοδηµατικό Αποτέλεσµα. Κανονικά Αγαθά. Κατώτερα Αγαθά. Παράδοξο

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ TΩN ΤΙΜΩΝ

Ο ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ TΩN ΤΙΜΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜ Ο ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ TΩN ΤΙΜΩΝ 1. Έννοια και λειτουργία της αγοράς Σε μια πρωτόγονη οικονομία, όπως του Ροβινσώνα Κρούσου, όπου δεν υπάρχει καταμερισμός της εργασίας ο άνθρωπος παράγει μόνος του

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών

Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών 1. Έστω ότι μία οικονομία, που βρίσκεται πάνω στην καμπύλη των παραγωγικών της δυνατοτήτων, παράγει σε μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή 10 τόνους υφάσματος και 00 τόνους τροφίμων.

Διαβάστε περισσότερα

1 ου πακέτου. Βαθµός πακέτου

1 ου πακέτου. Βαθµός πακέτου ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Ακαδηµαϊκό έτος 2011-2012 Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών Χειµώνας-Άνοιξη Μάθηµα: ηµόσια Οικονοµική ιδασκαλία: Βασίλης Θ. Ράπανος Γεωργία Καπλάνογλου Μετά και το 4 ο πακέτο, πρέπει να στείλετε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΘΕΜΑ Α ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ Α1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη

Διαβάστε περισσότερα

Μικροοικονομική Ι. Ενότητα # 3: Θεωρία επιλογών καταναλωτή Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών

Μικροοικονομική Ι. Ενότητα # 3: Θεωρία επιλογών καταναλωτή Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών Μικροοικονομική Ι Ενότητα # 3: Θεωρία επιλογών καταναλωτή Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΑΕΜ ΕΞΑΜΗΝΟ

ΑΠΑΝΤΗΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΑΕΜ ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΟΜΕΑΣ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: Μικροοικονομική Ι ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Νίκος

Διαβάστε περισσότερα

Μικροοικονομική Ανάλυση της Κατανάλωσης και της Παραγωγής

Μικροοικονομική Ανάλυση της Κατανάλωσης και της Παραγωγής Μικροοικονομική Ανάλυση της Κατανάλωσης και της Παραγωγής Διάλεξη 9: Αγοραία ζήτηση Ανδρέας Παπανδρέου Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Ατομική και αγοραία συνάρτηση

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ενότητα #3: ΟΙ ΑΓΟΡΑΙΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ενότητα #3: ΟΙ ΑΓΟΡΑΙΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ενότητα #3: ΟΙ ΑΓΟΡΑΙΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗΣ Διδάσκων: Μανασάκης Κωνσταντίνος ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Τα κείμενα και τα διαγράμματα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΜΟΡΦΕΣ ΑΓΟΡΑΣ. 1. Τι πρέπει να κατανοήσει ο μαθητής

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΜΟΡΦΕΣ ΑΓΟΡΑΣ. 1. Τι πρέπει να κατανοήσει ο μαθητής ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΜΟΡΦΕΣ ΑΓΟΡΑΣ 1. Τι πρέπει να κατανοήσει ο μαθητής Στο κεφάλαιο αυτό εξετάζονται τέσσερις βασικές μορφές οργάνωσης της αγοράς: ο πλήρης ανταγωνισμός, το μονοπώλιο, το ολιγοπώλιο και ο μονοπωλιακός

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Πρόγραµµα Σπουδών: ιοίκηση Επιχειρήσεων & Οργανισµών Θεµατική Ενότητα: ΕΟ 34 - Οικονοµική Ανάλυση & Πολιτική Ακαδ. Έτος: 2009-10 ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΟΝΟΜΑ - ΕΠΩΝΥΜΟ:.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ Άντε πάλι.. Για να δούμε πόσες φορές θα κάνουμε αυτή τη δουλειά Κεφάλαιο 2 Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 1 Εισαγωγή? Η λειτουργία των αγορών προσδιορίζεται από δύο

Διαβάστε περισσότερα

Μικροοικονομική Ανάλυση Ι. Ανδρέας Δριχούτης, PhD Επίκουρος Καθηγητής Τμ. Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Μικροοικονομική Ανάλυση Ι. Ανδρέας Δριχούτης, PhD Επίκουρος Καθηγητής Τμ. Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Μικροοικονομική Ανάλυση Ι Ανδρέας Δριχούτης, h Επίκουρος Καθηγητής Τμ. Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Οικονομικό Πρόβλημα & Οικονομική Επιστήμη Ανεπάρκεια Σπανιότητα Οικονομική

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιότητες καµπυλών ζήτησης

Ιδιότητες καµπυλών ζήτησης Ιδιότητες καµπυλών ζήτησης Διάλεξη 6 ΖΗΤΗΣΗ Συγκριτική στατική ανάλυση των συναρτήσεων της κανονικής ζήτησης είναι η µελέτη του πώς οι συναρτήσεις κανονικής ζήτησης (, 2,) και (, 2,) αλλάζουν όταν οι τιµές,

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 13. Φορολογία και διανομή του εισοδήματος

Διάλεξη 13. Φορολογία και διανομή του εισοδήματος Διάλεξη 13 Φορολογία και διανομή του εισοδήματος 1 Γενικά Υπάρχουν δύο βασικές έννοιες για το πως επιμερίζεται το φορολογικό βάρος: Νομική επίπτωση Με βάση το νόμο το βάρος του φόρου το φέρει εκείνος που

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 15. Βραχυχρόνια προσφορά. Προσφορά κλάδου. Προσφορά από ανταγωνιστικό κλάδο

Διάλεξη 15. Βραχυχρόνια προσφορά. Προσφορά κλάδου. Προσφορά από ανταγωνιστικό κλάδο από ανταγωνιστικό κλάδο Διάλεξη 15 κλάδου Πώς συνδυάζονται οι αποφάσεις προσφοράς των πολλών ιδιωτικών επιχειρήσεων σε µια ανταγωνιστική αγορά για να βρούµε την καµπύλη προσφοράς ενός κλάδου;!1!2 1 2 από

Διαβάστε περισσότερα