URBACT II. Ενηµερωτικό ελτίο Οκτώβριος 2014

Transcript

1 URBACT II Ενηµερωτικό ελτίο Οκτώβριος 2014

2 2 ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΧΩΡΙΚΕΣ ΕΠΕΝ ΥΣΕΙΣ: ΠΟΤΕ ΜΙΑ ΠΟΛΗ ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕΙ ΕΝΑ ΤΕΤΟΙΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ; ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ: ΑΘΗΝΑ ΜΙΑ URBACT ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΓΕΥΣΕΩΝ Πότε θα πρέπει οι πόλεις να χρησιµοποιούν Ολοκληρωµένη Χωρική Επένδυση (ΟΧΕ) ; ανάπτυξη, το οποίο µάλλον είναι πιθανόν θα χρησιµοποιηθεί λιγότερο ως λύση. Οι νέες Ολοκληρωµένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ) αποτελούν βασικό στοιχείο της προγραµµατικής περιόδου Έχουν καθοριστεί µε κανονιστικούς όρους στον Κανονισµό περί Καθορισµού Κοινών ιατάξεων και αποτελούν µέρος του Άρθρου 7 του Ευρωπαϊκού Ταµείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το οποίο ορίζει ότι τουλάχιστον το 5% των Ευρωπαϊκών Ταµείων θα πρέπει να χρησιµοποιηθούν σε µία ολοκληρωµένη αστική ανάπτυξη. Για την επιτυχή υλοποίηση του Άρθρου 7 µέσω των επιχειρησιακών προγραµµάτων δύο τρόποι προτείνονται: η ύπαρξη κάθετου άξονα, ο οποίος εφαρµόστηκε µε απόλυτη επιτυχία στα γερµανικά οµοσπονδιακά κρατίδια και ο σχεδιασµός ολόκληρου προγράµµατος για τη βιώσιµη αστική Αναλυτικότερα, ας δούµε τι είναι οι Ολοκληρωµένες Χωρικές Επενδύσεις.

3 3 Τι είναι οι Ολοκληρωµένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ); (Από την Ε.Ε. Κανονισµός περί Καθορισµού Κοινών ιατάξεων(αρ. 1303/2013), Άρθρο 36) 1. Όπου υπάρχει στρατηγική αστικής ανάπτυξης ή άλλη χωρική στρατηγική ή χωρική συµφωνία, που αναφέρεται στο Άρθρο 12(1) του Κανονισµού του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταµείου, απαιτείται µία ολοκληρωµένη προσέγγιση, η οποία θα περιλαµβάνει επενδύσεις από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο, το Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ή το Ταµείο Συνοχής βάσει περισσοτέρων του ενός άξονα προτεραιοτήτων ενός ή περισσοτέρων επιχειρησιακών προγραµµάτων, τότε οι δράσεις µπορούν να υλοποιούνται σαν µία ολοκληρωµένη εδαφική επένδυση («ΟΧΕ»). Οι δράσεις που υλοποιούνται µέσω µίας ΟΧΕ µπορεί να ολοκληρωθούν µε την οικονοµική υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταµείου Αγροτικής Ανάπτυξης ή του Ευρωπαϊκού Ταµείου Θάλασσας και Αλιείας. 2. Όπου µία ΟΧΕ ενισχύεται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο, το Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ή το Ταµείο Συνοχής, το σχετικό επιχειρησιακό πρόγραµµα ή προγράµµατα θα περιγράφουν την προσέγγιση ως προς χρήση του εργαλείου ΟΧΕ και την ενδεικτική χρηµατοδοτική ενίσχυση από κάθε άξονα προτεραιότητας σε συµφωνία µε τους ειδικούς κανόνες του Ταµείου. Όπου µία ΟΧΕ υλοποιείται µε οικονοµική υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταµείου Αγροτικής Ανάπτυξης ή του Ευρωπαϊκού Ταµείου Θάλασσας και Αλιείας, η ενδεικτική χρηµατοδοτική κατανοµή και τα µέτρα που θα καλύπτονται από αυτήν θα οριστούν στο σχετικό πρόγραµµα σύµφωνα µε τους ειδικούς κανόνες του Ταµείου. 3. Το κράτος µέλος ή η διευθύνουσα αρχή προσδιορίζει έναν ή περισσότερους ενδιάµεσους φορείς, συµπεριλαµβανοµένων των τοπικών αρχών, περιφερειακών φορέων ανάπτυξης ή µη κυβερνητικών οργανώσεων, για να ενεργούν ως προς τη διαχείριση και την υλοποίηση της ΟΧΕ σε συµφωνία µε τους ειδικούς κανόνες του Ταµείου. 4. Το κράτος µέλος ή οι σχετικές ιαχειριστικές Αρχές εξασφαλίζουν, ότι τα συστήµατα παρακολούθησης για το πρόγραµµα ή τα προγράµµατα, παρέχουν την αναγνώριση των λειτουργιών και των αποτελεσµάτων µίας προτεραιότητας που συνεισφέρει σε ΟΧΕ. Αυτές οι όψεις των νέων χωρικών εργαλείων συζητήθηκαν σε συνεδρίαση του URBACT, η οποία έλαβε χώρα στη Ρώµη στις 11 Σεπτεµβρίου, όπου το προσκεκληµένο ακροατήριο των πόλεων και των αντίστοιχων ιαχειριστικών Αρχών και των αντιπροσώπων των κρατών µελών ασχολήθηκαν µε τους τρόπους αξιοποίησης των νέων εργαλείων του Άρθρου 7 και τον τρόπο οργάνωσης τους σε επίπεδο πόλης. Το νέο εργαλείο του Άρθρου 7, το οποίο υπερίσχυσε στις συζητήσεις είναι η Ολοκληρωµένη Χωρική Επένδυση ή ΟΧΕ. Πότε, λοιπόν, θα πρέπει µία πόλη να χρησιµοποιήσει τη νέα Ολοκληρωµένη Χωρική Επένδυση; Η απάντηση, λοιπόν, για τις πόλεις URBACT είναι, ότι θα πρέπει να χρησιµοποιήσουν αυτό το εργαλείο, όταν το κρίνουν σωστό. Έτσι λοιπόν, εάν το επιχειρησιακό πρόγραµµα χρηµατοδοτούµενο από το Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης επιτρέψει τη χρήση µίας Ολοκληρωµένης Χωρικής Επένδυσης και αν η πόλη έχει προταθεί εντός του προγράµµατος, τότε όπως είναι εύλογο, η πόλη θα πρέπει να εκµεταλλευτεί τη νέα διάταξη. Εκτιµάται ότι περίπου 10 δισεκατοµµύρια ευρώ πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα καταναλωθούν στον νέο µηχανισµό και περίπου τα δύο τρίτα των κρατών µελών σκοπεύουν να κάνουν χρήση αυτού. Το τελικό αποτέλεσµα δεν θα γνωστοποιηθεί µέχρι τη λήξη των διαπραγµατεύσεων µεταξύ της Επιτροπής και των κρατών µελών. Κάθε κράτος µέλος θα καταθέσει τις προτάσεις του για την εφαρµογή του νέου Άρθρου 7, όπως το ίδιο κρίνει. Ορισµένα κράτη µέλη έχουν ελάχιστες µεγάλες πόλεις, οι οποίες πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις όπως στην περίπτωση της Ολλανδίας, όπου οι τέσσερις µεγαλύτερες πόλεις θα αποτελούν τις επονοµαζόµενες «πόλεις του Άρθρου 7». Σε άλλα κράτη µέλη, όπως στη Γαλλία, το δίκτυο θα είναι ευρύτερο και µόνο στην περιοχή Ile de France για παράδειγµα θα υπάρξουν ολοκληρωµένες χωρικές επενδύσεις, ενώ θα συµπεριληφθούν ακόµη 50 πόλεις σε ολόκληρη τη χώρα. Γενικά, οι εθνικές ή/και περιφερειακές αρχές έχουν ήδη αποφασίσει αν θα χρησιµοποιήσουν Ολοκληρωµένες Χωρικές Επενδύσεις ή κάποια άλλη διάταξη του Άρθρου 7 (κατακόρυφος άξονας ή ολόκληρα προγράµµατα). Οι ίδιες πόλεις θα αποτελούν κατάλληλα υποψήφια µέλη του νέου ικτύου Αστικής Ανάπτυξης (Urban Development Network), το οποίο θα

4 4 λειτουργεί ως τόπος συζήτησης ανταλλαγών και άλλων δραστηριοτήτων, οι οποίες θα πραγµατοποιούνται σε συναντήσεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εάν η πόλη σας πληροί τις προϋποθέσεις για ΟΧΕ, τότε το επόµενο βήµα είναι να το επιδιώξετε, αφού κάνετε µία πρώτη συζήτηση µε την αρµόδια ιαχειριστική Αρχή του Ευρωπαϊκού Ταµείου Περιφερειακής Ανάπτυξης. Η εµπειρία βάσει των παρεµβάσεων των Κρατών-Μελών σε ένα πρόσφατο σεµινάριο που διεξήχθη στη Ρώµη στις 11 Σεπτεµβρίου, έδειξε ότι περίπου τα δύο τρίτα αυτών θα χρησιµοποιήσουν ΟΧΕ σε κάποιο σχήµα ή µορφή. Ωστόσο, η µεγάλη πλειοψηφία προχωρεί σε εκχώρηση αρµοδιοτήτων στο ελάχιστο δυνατό επίπεδο. Συγκεκριµένα, εκχωρούν το δικαίωµα της ενδιαφερόµενης πόλης να επιλέξει τις δράσεις. Αυτό αφήνει τα υπόλοιπα στοιχεία της προγραµµατικής δραστηριότητας, συµπεριλαµβανοµένων των ελέγχων επιλεξιµότητας, της παρακολούθησης, των πληρωµών και της αξιολόγησης στη δικαιοδοσία της ιαχειριστικής Αρχής. Παρ' όλα αυτά, ακόµα και σε αυτήν τη µορφή, η ΟΧΕ παρέχει πολλά πλεονεκτήµατα στην πόλη, µε σηµαντικότερο πλεονέκτηµα, την τοποθέτηση της πόλης σε ηγετική θέση. Η πόλη µπορεί να συγκεντρώσει ένα σηµαντικό πακέτο έργων, τα οποία συνδέονται µε µία γενικότερη στρατηγική και λογικά εκτιµούν ότι έχουν µεγάλες πιθανότητες να εγκριθούν. Με το παραδοσιακό σύστηµα δηµοπράτησης, µόνο ορισµένα έργα θα εκπληρώσουν τον σκοπό τους και η συνοχή του πακέτου θα επιτευχθεί. Η ικανότητα αυτή του σχεδιασµού για την εφαρµογή αποτελεί βασικό πλεονέκτηµα της ΟΧΕ. Επιπλέον, δηµιουργεί την πιθανότητα να υπάρχει ένα µοναδικό πακέτο έργων, χρηµατοδοτούµενο από διαφορετικές προτεραιότητες στο κύριο πρόγραµµα του Ευρωπαϊκού Ταµείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, από άλλα προγράµµατα (συµπεριλαµβανοµένων των προγραµµάτων Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας - Interreg) και από άλλα ταµεία, ιδίως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο και αν αρµόζει από το Ταµείο Συνοχής, το οποίο χρηµατοδοτεί µεγάλα έργα στον τοµέα του περιβάλλοντος και της ενέργειας. Στην τελευταία περίπτωση, θα ήταν ιδιαιτέρως χρήσιµο να ολοκληρωθεί µία µεγάλη επένδυση σε συνδυασµό µε άλλα έργα, προκειµένου να µεγιστοποιηθούν τα οφέλη για µία τοπική περιοχή. Ωστόσο, όπως και µε όλες τις πτυχές των ιαρθρωτικών Ταµείων, οι λεπτοµέρειες κάνουν τη διαφορά. Τύποι ΟΧΕ Πρώτα απ' όλα, υπάρχουν αστικές ΟΧΕ και µη αστικές. Αυτό το άρθρο θα εστιάσει στις αστικές ΟΧΕ, καθώς το URBACT είναι ένα πρόγραµµα για πόλεις. εύτερον, οι ΟΧΕ µπορούν να πάρουν διαφορετικές µορφές και να εξεταστούν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διεξάγει µία µελέτη για τέσσερις διαφορετικούς τύπους: Αστικές/περιφερειακές ΟΧΕ, στις οποίες µία µητροπολιτική περιοχή ενσωµατώνεται µέσω της αντιµετώπισής της ως αυτούσια ΟΧΕ. Ορισµένες από τις προτεινόµενες Πολωνικές ΟΧΕ ακολουθούν αυτήν την προσέγγιση και έχουν σχεδιαστεί, προκειµένου να «καλύψουν» την έλλειψη πολιτειακής- περιφερειακής βαθµίδας της κυβέρνησης. Στην περίπτωση του Wroclaw, η ΟΧΕ διοικείται σε τοπικό επίπεδο από την ίδια την πόλη του Wroclaw. Άλλοι δήµοι θα συµµετάσχουν ως εταίροι στην ΟΧΕ µέσω ενός είδους διοικητικού συµβουλίου, αποτελούµενο από τους δηµάρχους. Υποβαθµισµένες περιοχές: Κατά αυτόν τον τρόπο αναπτύχθηκε η ολοκληρωµένη προσέγγιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο στο πλαίσιο των προγραµµάτων URBAN 1 και 2 και ακολούθως ενσωµατώθηκε στον κορµό των επιχειρησιακών κατά τη χρονική περίοδο Οι ΟΧΕ προσφέρουν τη δυνατότητα, όχι µόνο να αντιµετωπιστούν τα προβλήµατα υποβάθµισης, αλλά επίσης και να επικεντρωθεί η επένδυση σε περιοχές µε δυνατότητες βελτίωσης, από τις οποίες οι ντόπιοι µπορούν να επωφεληθούν. Συγκεκριµένα, η ΟΧΕ καθιστά δυνατή την αποτελεσµατικότερη συνεργασία των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταµείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταµείου από ότι µέσω µονοταµειακών προγραµµάτων. Το άρθρο 7 στο Ρότερνταµ θα εστιάσει σε υποβαθµισµένες περιοχές. Το Ρότερνταµ βρίσκεται σε περίοπτη θέση ως ιαχειριστική Αρχή της πιο πολυπληθούς περιοχής της Ολλανδίας και είναι αρκετά εξοικειωµένο µε τη διαχείριση των ταµείων. Αστικές αγροτικές ΟΧΕ. Όπως συνηθίζεται στην πόλη, το γενικότερο πλαίσιο µίας ΟΧΕ µπορεί να χρησιµοποιηθεί, µε σκοπό να ενισχύσει τους αστικούς αγροτικούς

5 5 συνδέσµους εντός µίας λειτουργικής αστικής περιοχής. H ΟΧΕ στο Gothenburg θα συνεργαστεί µε την πόλη Gothenburg και τις γειτονικές αρχές. Εικόνα: ΟΧΕ Γκέτεµποργκ ιασυνοριακές ΟΧΕ δύνανται να είναι σπάνιες, εξαιτίας των δυσκολιών λειτουργίας σε διαφορετικά κράτη µέλη. Ευρέως γνωστά παραδείγµατα στην Ευρώπη περιλαµβάνουν τη Βασιλεία, το Όντερ της Φρανκφούρτης, τη Λιλ και τη Γενεύη. Οι Ολοκληρωµένες Χωρικές Επενδύσεις προσφέρουν τη δυνατότητα χρηµατοδότησης διασυνοριακών έργων, καθώς επίσης και τη σύνδεση της διασυνοριακής δραστηριότητας της INTERREG A µε έργα από επικρατούντα προγράµµατα του Ευρωπαϊκού Ταµείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταµείου. Με ποιον τρόπο το URBACT θα στηρίξει τις ΟΕΕ Το νέο επιχειρησιακό πρόγραµµα URBACT III δηµιουργεί δυνατότητες υποστήριξης της ΟΧΕ µαζί µε τις άλλες προσεγγίσεις του Άρθρου 7, όσο και άλλα εδαφικά εργαλεία, όπως η Τοπική Ανάπτυξη µε Πρωτοβουλία της Τοπικής Κοινότητας (Τ.Α.Π.Το.Κ). Το νέο πρόγραµµα περιέχει δύο νέους τύπους δικτύου, οι οποίοι σχετίζονται µε τη συνέχιση των δικτύων Σχεδίασης ράσης, τα οποία πρόσφατα εξετάστηκαν στο URBACT ΙΙ. Τα δίκτυα µεταφοράς (transfer networks) θα βοηθήσουν τις πόλεις να µάθουν από µία «δοθείσα πόλη» πώς να διεξάγουν µία ιδιαίτερη δραστηριότητα. Προς το παρόν, υπάρχουν έξι δίκτυα µεταφοράς, που εξετάζονται ως πιλότοι και καλύπτουν ποικίλα θέµατα, όπως τη χρήση άδειων κτιρίων σε µία πόλη (TUTUR), προκειµένου να µετατρέψουν την πόλη σε γαστρονοµικό προορισµό (Γαστρονοµικές πόλεις). Ωστόσο, πρόκειται για δίκτυα εφαρµογής, (Implementation networks) τα οποία ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για όλες τις πόλεις του Άρθρου 7, καθώς θα καταστήσουν ικανές τις πόλεις να αποκτήσουν πόρους από τα Επιχειρησιακά προγράµµατά τους µε σκοπό να µάθουν η µία από την άλλη κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων εφαρµογής των σχεδίων δράσης και των στρατηγικών τους. Αν και τα εν λόγω δίκτυα εφαρµογής θα είναι διαθέσιµα για όλες τις πόλεις, οι οποίες έχουν ένα υφιστάµενο σχέδιο πόρων, ενδιαφέρονται ιδιαιτέρως για εκείνες που σχεδιάζουν Ολοκληρωµένες Χωρικές Επενδύσεις, καθώς είναι πιθανό να υπάρξει σηµαντική ευρωπαϊκή προστιθέµενη αξία στην ανταλλαγή πρώτων εµπειριών. Οι πρώτες επιλογές αναµένονται να πραγµατοποιηθούν στο τέλος του Μαζί µε τη δραστηριότητα δικτύου, στην οποία καταναλώνονται οι περισσότεροι πόροι του, υπάρχει επίσης η οικοδόµηση δυνατοτήτων για τις πόλεις που εµπεριέχονται στα δίκτυα, έτσι ώστε να µπορούν να αναπτύξουν τις δεξιότητες τους σε τοπικό επίπεδο µαζί µε άλλους µετόχους. Οι δραστηριότητες κεφαλαιοποίησης και επικοινωνίας θα επιτρέψουν στις πόλεις, οι οποίες δεν έχουν απευθείας συµµετάσχει σε δίκτυα, να επωφεληθούν από την τεχνογνωσία και τη γνώση που έχουν ανταλλάξει. Ζητήµατα για τις πόλεις Το κλειδί προς την επιτυχία µε τα νέα εδαφικά εργαλεία, όπως η ΟΧΕ, είναι η µεταφορά του βαθύτερου νοήµατος µέσω του Χάρτη της Λειψίας στην εφαρµογή. Αυτό σηµαίνει πως τα πακέτα των έργων θα πρέπει να στηρίζονται σε µία σωστή ανάλυση των προβληµάτων που πρέπει να αντιµετωπιστούν, θα πρέπει επίσης να υπάρχει η συµπαραγωγή στρατηγικών και σχεδίων µε ένα ευρύ φάσµα ενδιαφεροµένων και ότι η έµφαση θα πρέπει να διατηρηθεί σε λύσεις ενοποίησης στο στάδιο εφαρµογής των έργων. Οι πόλεις που επιθυµούν να εµβαθύνουν τη συµµετοχή τους µπορούν να συνδυάσουν µία ΟΧΕ µε Τοπική Ανάπτυξη µε Πρωτοβουλία της Τοπικής Κοινότητας και να αναλάβουν µία προσέγγιση από το ειδικό προς το γενικό, προκειµένου να αναπτύξουν στρατηγικές και δράσεις. Αυτό δύναται να διαδραµατίσει έναν ιδιαίτερα σηµαντικό ρόλο στην ανάπτυξη νέων λύσεων για υποβαθµισµένες περιοχές, οι οποίες συχνά χάνονται εν µέσω κρίσης. Στη χρονική περίοδο έως το 2020 θα κάνουν την εµφάνισή τους σηµαντικοί πειραµατισµοί σχετικά µε το πώς οι πόροι του προγράµµατος θα χρησιµοποιηθούν για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσµατος στις πόλεις. Το URBACT θα συνεργάζεται µε πόλεις,

6 6 προκειµένου να διασφαλίσει ότι τα διδάγµατα του γίνονται κατανοητά σε όλη την Ευρώπη. Μάθετε περισσότερα: URBACT ιστοσελίδα URBACT Τοπική Ανάπτυξη µε Πρωτοβουλία της Κοινότητας ή Πώς τοποθετούνται το Άτοµο στο Επίκεντρο της ιαµόρφωσης Πολιτικής- Άρθρο URBACT έκα διαφορές µεταξύ των Ολοκληρωµένων Χωρικών Επενδύσεων (ΟΧΕ) και της Τοπικής Ανάπτυξης µε Πρωτοβουλία της Τοπικής Κοινότητας (ΤΑΠΤοΚ)-Ιστολόγιο URBACT ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ολόκληρη σχεδόν την περιοχή της Αττικής µε 58 δήµους και εκτιµώµενο πληθυσµό το 2014 στα 3.75 εκατοµµύρια κατοίκους. Εάν οι κοντινές πόλεις της Χαλκίδας, Θήβας και Κορίνθου περιλαµβάνονταν στη µητροπολιτική περιοχή, τότε ο συνολικός πληθυσµός θα άγγιζε έναν πολύ υψηλότερο αριθµό, δηµιουργώντας µοναδική κατάσταση, καθώς σχεδόν ο µισός πληθυσµός της Ελλάδας θα φιλοξενούνταν εδώ. Ο αντίκτυπος στη ζήτηση µεταφορών, στα δίκτυα ενέργειας, τη στέγαση, τη διοικητική µέριµνα και τα αποθέµατα τροφίµων αποτελούν σαφώς πολύ σηµαντικά ζητήµατα. Τις δύο προηγούµενες δεκαετίες, η Αθήνα παρουσίασε επίσης έκρηξη πληθυσµού µεταναστών. Εποµένως, στις µέρες µας, φιλοξενεί όλους- ίσως µε ορισµένες εξαιρέσεις- τους πολιτισµούς και τις εθνικότητες του κόσµου, ένα γεγονός που έχει µετατρέψει την Αθήνα σε αυθεντική µητρόπολη. Αθήνα, µία URBACT Μητρόπολη των Γεύσεων Από πόλη µε µηδενικό ποσοστό επισιτιστικής αυτάρκειας στην εισαγωγή διατροφικής πολιτικής ως βασική προτεραιότητα στην πολιτική ατζέντα, η Αθήνα έχει σηµειώσει σηµαντική πρόοδο. Μάθετε πώς το πέτυχε αυτό και πώς το πρόγραµµα URBACT τη βοήθησε στην επίτευξη αυτού! Αθήνα, µία ιστορική πόλη, που µεταλλάσσεται σε µοντέρνα µητρόπολη: Tι γνωρίζετε για τη γαστρονοµία της; Η Αθήνα αποτελεί µοναδική ευρωπαϊκή αστική µητρόπολη. Με ιστορία περισσοτέρων από 3,000 χρόνων, αποτελεί επίσης µία από τις πιο πυκνοκατοικηµένες αστικές περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχει πολλές ιδιαιτερότητες και προκλήσεις να αντιµετωπίσει. Τελευταία, η Αθήνα βρίσκεται στο παγκόσµιο στόχαστρο των µέσων µαζικής ενηµέρωσης εξαιτίας του αντίκτυπου της σοβαρής οικονοµικής κρίσης που πλήττει την Ελλάδα. Αναφορικά µε τον πληθυσµό της, θα πρέπει να λάβουµε υπόψη µας ότι µόνον ο δήµος της Αθήνας αποτελεί την κεντρική περιοχή του κέντρου της πόλης, φιλοξενώντας 660,000 κατοίκους. Η ευρύτερη µητροπολιτική περιοχή περιλαµβάνει Όσον αφορά στην παραγωγή τροφίµων, η αστική εξάπλωση έχει µειώσει τη γεωργική έκταση στην Αττική και έχει επηρεάσει ιδιαίτερα ορισµένες περιοχές. Για παράδειγµα, τα Μεσόγεια, µία περιοχή στην Ανατολική Αττική, η οποία συνηθίζονταν να είναι το κέντρο της γεωργικής παραγωγής, τώρα στεγάζει το νέο αεροδρόµιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», ένα έργο το οποίο έχει προκαλέσει πιέσεις σχετικά µε τις χρήσεις της στέγασης και των επαγγελµατικών εκτάσεων. Παροµοίως, το Θριάσιο Πεδίο στη υτική Αττική, το οποίο ήταν επίσης γεωργική περιοχή, έχει µετατραπεί σε διοικητική και βιοµηχανική περιοχή, εξαλείφοντας τη γεωργική παραγωγή. Συνεπώς, η Αττική και η Αθήνα εισάγουν γεωργικά προϊόντα είτε από την αγροτική Ελλάδα, είτε από το εξωτερικό. Η Αθήνα, ειδικότερα, δεν έχει γεωργική παραγωγή και ως πόλη έχει πετύχει µηδενικό ποσοστό επισιτιστικής αυτάρκειας. Όσον αφορά στη ζήτηση, οι Έλληνες γενικότερα και οι Αθηναίοι ειδικότερα έχουν εγκαταλείψει την παραδοσιακή µεσογειακή διατροφή, η οποία συνδέεται µε την ευεξία και την υγεία και ακολουθούν τη σύγχρονη «παγκόσµια» διατροφή. Σύµφωνα µε τον Γιώργο Κεράνη, διατροφολόγο και συνεργάτη της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών, «εντός των τελευταίων 35 χρόνων, τα νοικοκυριά έχουν αλλάξει εντελώς τα διατροφικά τους πρότυπα, εγκαταλείποντας την παραδοσιακή ελληνική διατροφή και ακολουθώντας δυτική διατροφή, η οποία βασίζεται στο κρέας, τα λιπαρά και το έτοιµο φαγητό. Για παράδειγµα, η κατανάλωση κρέατος κατά κεφαλήν σε ένα νοικοκυριό υπολογίζεται στα 4,5 κιλά αντί για 1 κιλό που

7 7 αντιστοιχούσε κάποιες δεκαετίες παλαιότερα. Έτσι λοιπόν, έχει δηµιουργηθεί ένας φαύλος κύκλος, όπου η αστικοποίηση έχει εξοβελίσει τη γεωργική παραγωγή, έχοντας ως φυσικό επακόλουθο τις εισαγωγές τροφίµων και η διατροφή έχει αλλάξει εξαιτίας των περιορισµών προµηθειών αφενός και της ζήτησης για εισαγόµενα «σύγχρονα δυτικά» πρότυπα αφετέρου. Μία τέτοια αλλαγή είναι επίσης εµφανής στα εστιατόρια και τις επιχειρήσεις τροφοδοσίας, όπου είναι δύσκολο να βρεις ένα ολοκληρωµένο γεύµα, παρασκευασµένο µε τοπικά προϊόντα και αντιπροσωπεύοντας την αυθεντική ελληνική διατροφή». Για τους παραπάνω λόγους, είναι πιθανό να θεωρηθεί ότι µία συζήτηση σχετικά µε τις διατροφικές πρωτοβουλίες στην πόλη δεν θα γινόταν ευνοϊκά αποδεκτή. Ακόµη και σε περιόδους κρίσης, όπου η διατροφή αποτελεί βασική ανάγκη και όχι µία κατάσταση προς βελτίωση υπάρχουν ακόµη συµπεριφορές προς τη βελτίωση των διαδικασιών καλλιέργειας, παραγωγής, διανοµής και κατανάλωσης τροφίµων, οι οποίες φαίνονται να συγκεντρώνουν την προσοχή ατόµων, οικογενειών, οµάδων, οργανώσεων και διατροφικών επιχειρήσεων στην Αθήνα. Τα παιδιά φροντίζουν το λαχανόκηπο τους στο νηπιαγωγείο της Πλάκας Ο δήµος Αθήνας συµµετέχει ως εταίρος µέσω της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών στο δίκτυο URBACT «Βιώσιµη διατροφή στα αστικά κέντρα». Χάρη σε αυτό το επίτευγµα, προκλήσεις, όπως η αστική γεωργία, η διατροφή, η διατροφική παιδεία, η διανοµή φαγητού και τα πράσινα επαγγέλµατα έχουν τεθεί υπό συζήτηση και διευθετούνται σταδιακά σε τοπικό επίπεδο. Το τρόφιµα, επίσης, αποτελούν βασικό στοιχείο και στα άλλα δύο δίκτυα URBACT II, όπου οι τοπικές κυβερνητικές µονάδες από την Αθήνα αναµειγνύονται ως εταίροι. Το δίκτυο URBACT Markets στο οποίο συµµετέχει η Περιφέρεια Αττικής προσπαθεί να αντιµετωπίσει τα προβλήµατα, που σχετίζονται µε ανοιχτές και κλειστές αγορές τροφίµων. Εν τω µεταξύ, πρόσφατα, ο δήµος του Κορυδαλλού ξεκίνησε εργασίες, βάσει της ιδέας µίας τοπικής γαστρονοµικής στρατηγικής µέσω του έργου Γαστρονοµικές πόλεις. Η ευρύτερη περιοχή της Αθήνας προορίζεται να γίνει µία URBACT µητρόπολη των γεύσεων. Καθώς υπάρχουν πολλές κοινές προκλήσεις µεταξύ αυτών των δικτύων, οι δυνατότητες για συνδυασµό των βηµάτων και της εργασίας αναµένονται να αναπτυχθούν στο άµεσο µέλλον. Τόσο η Ελπίδα Παπαδοπούλου από την Περιφέρεια Αττικής, όσο και ο Ανδρέας Αλεξόπουλος από την πόλη του Κορυδαλλού συµφωνούν ότι το URBACT αποτελεί µοναδική ευκαιρία για την ανάπτυξη συνεργασιών. Σύµφωνα µε την Ελπίδα Παπαδοπούλου «αυτήν την περίοδο βρισκόµαστε σε συζητήσεις για διατροφικά ζητήµατα µε περισσότερους µετόχους- ως µέλη, τα οποία συµπράττουν µε τις Τοπικές Οµάδες Στήριξης- κάτι, το οποίο δεν θα ήταν εφικτό εκτός του προγράµµατος URBACT». Εισάγοντας τη διατροφική πολιτική ως βασική προτεραιότητα στην πολιτική ατζέντα Οι διαδικασίες λήψης συµµετοχικών αποφάσεων και ανάµειξης των πολιτών στον σχεδιασµό πολιτικής είναι ακόµη αδύναµες στην Ελλάδα. Γι' αυτό λοιπόν, η δηµιουργία εµπιστοσύνης µεταξύ των µετόχων, που θα αποτελούν την Τοπική Οµάδα Στήριξης του δικτύου «Sustainable Food» δεν αποτέλεσε το ευκολότερο πρώτο βήµα. Σύµφωνα µε την Ντίνα Τσαρµουτζή από την Εταιρεία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών, «αρχικά πολλοί από τους αντιπροσώπους των µετόχων φοβήθηκαν ότι η ιδιοκτησία των δραστηριοτήτων τους θα απειληθεί, έτσι λοιπόν ήταν µία τεράστια πρόκληση για εµάς να κερδίσουµε την εµπιστοσύνη τους». Την ίδια στιγµή, η πολιτική «βιώσιµης τροφής» αποτελεί νεοτερισµό στην ελληνική πραγµατικότητα, τόσο σε εθνικό, όσο και τοπικό κυβερνητικό επίπεδο. Αποτελεί, συνεπώς, µεγάλη πρόκληση, ουσιαστικά και συµβολικά, η εισαγωγή διατροφικής πολιτικής στην Αθήνα, από τη στιγµή που είναι η πρωτεύουσα της Ελλάδας. Αυτό απαιτεί σε µεγάλο βαθµό, ότι οι δηµοτικές αρχές θα αρχίσουν να ενδιαφέρονται για θέµατα διατροφικής πολιτικής, να κατανοήσουν τη σηµασία της και εν τέλει να υιοθετήσουν ένα γενικό πλαίσιο για τη δηµιουργία και εφαρµογή της πολιτικής µε ένα συστηµατικό τρόπο.

8 8 Αυτό δε σηµαίνει ότι οι ενέργειες ή τα έργα δεν θα εφαρµοστούν από τον δήµο Αθήνας, την κοινωνία των πολιτών και τους οικονοµικούς φορείς σε ότι αφορά στη βιώσιµη τροφή. Αντίθετα, υπάρχουν πολλές δραστηριότητες, οι οποίες διεξάγονται ανάλογα µε τα θέµατα και τα διατοµεακά ζητήµατα, τα οποία το πρόγραµµα «Sustainable Food» προσπαθεί να προωθήσει. Για παράδειγµα, σχολικοί λαχανόκηποι, Biowaste ένα πρόγραµµα που στοχεύει στη µετατροπή των απορριµµάτων των τροφών σε λίπασµα δοµές ενίσχυσης της διατροφής για τους λιγότερο προνοµιούχους και άδειες για την ανάπτυξη βιολογικών αγροτικών αγορών στο κέντρο της πόλης (δεν έχει εφαρµοστεί ακόµη εξαιτίας των υποκείµενων στη νοµοθεσία γκρίζων ζωνών). Επιπλέον, οργανώνονται συλλογικά δηµόσια προγράµµατα µαγειρικής για τους φτωχούς και εκδηλώσεις, οι οποίες προωθούν την τοπική γαστρονοµία καταστήµατα λιανικής πώλησης και εστιατόρια στρέφουν το ενδιαφέρον τους προς τα τοπικά προϊόντα ακαδηµαϊκές προσπάθειες εισάγουν στροφή προς την υγιεινή διατροφή οι ΜΚΟ προωθούν διατροφικά παραδείγµατα, σε µια προσπάθεια να κερδίσουν την προσοχή των τοπικών και αστικών τουριστών. Ωστόσο, δύο σύνδεσµοι λείπουν: (α) η σύνδεση µεταξύ των δηµοτικών αρχών και της κοινωνίας των πολιτών είναι ακόµη αδύναµη και (β) ο σύνδεσµος µεταξύ της πρόθεσης δηµιουργίας για ένα βιώσιµο διατροφικό σύστηµα και των σχετιζόµενων δράσεων. Σύµφωνα µε τον Γιώργο Κεράνη, «πρέπει να ενισχύσουµε τις συµµετοχικές πολιτικές και να προωθήσουµε µία γενικότερη πολιτική γεωργικών προϊόντων διατροφής, βασιζόµενη στα στοιχεία, τη στρατηγική και σε συγκεκριµένους σκοπούς και στόχους. Η µέθοδος URBACT έχει αποδειχτεί ότι είναι ένα µοναδικό εργαλείο στην επίτευξη µίας καλά καθορισµένης στρατηγικής. Και εφόσον η ειλικρίνεια αποτελεί την καλύτερη πολιτική, υπάρχει πολύς δρόµος µέχρι να επιτευχθεί ο στόχος αυτός. Είµαστε ακόµα στην αρχή». Άλλες ιδέες βρίσκονται ακόµη σε πρώιµο στάδιο σχεδιασµού εντός της οµάδας «Sustainable Food», αλλά µπορούν να µετατραπούν σε σηµαντικές παρεµβάσεις σε ορισµένες περιπτώσεις αντιµετωπίζονται ευρεία ζητήµατα ανάπλασης της πόλης. Η δηµιουργία δηµοτικής Αστικής Φάρµας στον Ελαιώνα (µία εγκαταλελειµµένη βιοµηχανική περιοχή, που βρίσκεται µεταξύ της Αθήνας και του Πειραιά) µπορεί να πυροδοτήσει συζητήσεις σχετικά µε την ανάπλαση ολόκληρης της περιοχής, η οποία έως τώρα χαρακτηρίζεται από κοινωνικά προβλήµατα και υποβαθµίσεις. Η αναγνώριση των δηµοτικών ιδιοκτησιών, οι οποίες µπορούν να χρησιµοποιηθούν σαν αστικοί κήποι, αποτελεί µία δραστηριότητα, η οποία µπορεί να δηµιουργήσει συνθήκες για αστική ανανέωση. Για παράδειγµα, η δηµιουργία ενός κήπου λαχανικών και αρωµατικών φυτών στην υποβαθµισµένη περιοχή της Ακαδηµίας του Πλάτωνα, αφού το χώµα έχει αναζωογονηθεί, µπορεί να δηµιουργήσει συνθήκες αναβάθµισης της γειτονιάς και να γίνει θετικά αποδεκτό από τους κατοίκους του. Επιπρόσθετα, δραστηριότητες για το ευρύ κοινό, όπως η οργάνωση ελεύθερων µαθηµάτων στη βιολογική γεωργία µε την υποστήριξη των µελών της Τοπικής Οµάδας Στήριξης ή της διανοµής ενός βιολογικού, αγροτικού κουτιού/εργαλειοθήκης για τη δηµιουργία µικρών αστικών κήπων είναι υπό συζήτηση. Οικοδόµηση δυνατοτήτων: ηµιουργώντας µία νέα κατανοητή διατροφική πολιτική Εντός του γενικού πλαισίου λειτουργίας, µία οµάδα βασικών µετόχων είχε τη δυνατότητα να αλληλεπιδράσει µέσω της Τοπικής Οµάδας Στήριξης. Στα µέλη της οµάδας παρουσιάστηκε αυξοµείωση, αλλά εν τέλει αυξήθηκαν. Σύµφωνα µε τον Γιώργο Κεράνη, «η αρχική συµπεριφορά προς την ανάπτυξη της οµάδας ήταν επίφοβη. Έπρεπε να δούµε ξεκάθαρα, πού βρισκόµαστε σχετικά µε τις συµµετοχικές πολιτικές και τη διατροφική πολιτική. Συνεπώς, η Αθήνα έχει πολύ µικρή εµπειρία. Η κύρια ιδέα δεν ήταν να δηµιουργήσουµε µία υπερµεγέθη Τοπική Οµάδα Στήριξης, αλλά ακολουθώντας τη µεθοδολογία, στοχεύσαµε σε µία µικρή λειτουργική οµάδα, µε φορείς που ακολουθούν τις καλύτερες τακτικές». Το επόµενο βήµα αποτέλεσε το πιο δύσκολο µέρος: δίνοντας ένα γενικό πλαίσιο αναφοράς σχετικά µε διατροφικά ζητήµατα και τη διατροφική πολιτική στην Αθήνα, το µόνο που απέµεινε στους συµµετέχοντες ήταν η προθυµία τους να συνεισφέρουν µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο. «Όπως ήταν αναµενόµενο τα αποτελέσµατα ποίκιλαν, ωστόσο υπάρχει ένα σηµαντικό στοιχείο καινοτοµίας: οι συµµετέχοντες αποφάσισαν τον τρόπο µε τον οποίο θα συµµετείχαν, χωρίς να τους επιβαρύνει καµία δραστηριότητα. Αυτό παρέχει ξεκάθαρη εικόνα για το πού βρισκόµαστε µε τους συµµετέχοντες και προς τα πού µπορούµε να βαδίσουµε σχετικά µε τις δράσεις και το σχεδιασµό των δράσεων. Σαν πρώτο βήµα, φαίνεται αποτελεσµατικότερο να συνεργαστούµε µε εκείνους, οι οποίοι είναι

9 9 πρόθυµοι να συνεισφέρουν, παρά να «αναγκάσουµε» κάποιον». Μετά την αρχική της σύσταση, η οµάδα αποτελείται από µετόχους, προερχόµενους από διάφορους τοµείς: βιολογικούς αγρότες που διευθύνουν βιολογικές αγροτικές αγορές, το τεχνολογικό πανεπιστήµιο του Πειραιά, το Ελληνικό Γαστρονοµικό Μουσείο, η Οργάνωση Γη, ΜΚΟ σχετικά µε τη βιώσιµη ανάπτυξη, ο ηµοτικός ραδιοφωνικός σταθµός, ενώσεις οικονοµικής αλληλεγγύης, όπως το Εναλλακτικό ίκτυο Εµπορίου, σεφ, ο Γαστρονόµος περιοδικό διατροφής µε τη µεγαλύτερη κυκλοφορία στην Ελλάδα ένα δηµοτικό Νηπιαγωγείο στην Πλάκα, ευαισθητοποιηµένο σε περιβαλλοντικά ζητήµατα και δηµοτικοί λειτουργοί, από εκλεγµένους αντιδηµάρχους έως διαµορφωτές πολιτικής από διάφορους τοµείς. Σύµφωνα µε την Ντίνα Τσαρµουτζή, «η συµµετοχή και η προθυµία τους να συνεργαστούν είχε σηµαντικές επιδράσεις στο έργο και η ατµόσφαιρα ήταν θετική ωστόσο χωρίς να σηµαίνει ότι δεν υπάρχουν µελλοντικές απειλές, θα πρέπει να διαθέτουµε ένα ελεύθερο πεδίο για δράση». Η εµπειρία των άλλων πόλεων διευκόλυνε τη διαδικασία εκµάθησης: Οι Βρυξέλλες ως επικεφαλής συνέταιρος, η Λυών και το Αµερσφόρτ, αλλά και πόλεις όπως η Μεσσήνη, που αντιµετωπίζουν το ίδιο Νότιο Ευρωπαϊκό πολιτικό γενικό πλαίσιο, αποτελούν µεγάλη έµπνευση για τα µέλη της Τοπικής Οµάδας Στήριξης της Αθήνας. Ιούνιος 2014: Συνδυάζοντας τις δυνάµεις του URBACT σε µία εκδήλωση Όπως προαναφέρθηκε, η Αθήνα αποτελεί το κέντρο των τριών διατροφικών προγραµµάτων URBACT, τα οποία επικεντρώνονται στη διατροφή. Μετά τη συνάντηση των µελών τους κατά τη διάρκεια εθνικών σεµιναρίων, ήταν θέµα χρόνου η πρακτική εφαρµογή των ιδεών για συµπράξεις. Στις 27 Ιουνίου, τρεις συνέταιροι του URBACT- Αθήνα, Κορυδαλλός και η περιφέρεια της Αττικής- συναντήθηκαν στην µπροστινή είσοδο της «Βαρβάκειου», της Κεντρικής Αθηναϊκής Αγοράς, για να γιορτάσουν την εκδήλωση, το όνοµα της οποίας ήταν «Αθήνα, η Μητρόπολη των Γεύσεων». Η εκδήλωση έλαβε χώρα επ' ευκαιρία της «ιακήρυξης για τις Παγκόσµιες Ηµέρες των Αγορών» και προάγεται από τους συνεταίρους αγορών URBACT. Η εκδήλωση έλαβε χώρα στην περιοχή του «ΣΥΝ ΑΘΗΝΑ» απέναντι από την είσοδο της αγοράς, ένας χώρος, ο οποίος είναι ανοιχτός για προσωρινή χρήση από οµάδες πολιτών και ΜΚΟ, ως δηµόσια πλατφόρµα για τους εµπλεκόµενους πολίτες (το έργο Συν Αθηνά είναι ένα από τους 5 νικητές στον διαγωνισµό Bloomberg City Challenge). Κάθε ένας από τους τρεις εταίρους URBACT συµµετείχαν στην εκδήλωση µε κάποιου είδους δραστηριότητα. Προετοιµάζοντας παραδοσιακά πιάτα από το Αφγανιστάν έξω από τη Βαρβάκειο αγορά Τέσσερις ευρέως γνωστοί Έλληνες σεφ, οι οποίοι διευθύνουν εστιατόρια που χρησιµοποιούν βιολογικά και τοπικά προϊόντα ποιότητας στις κουζίνες τους, συντόνισαν την εκδήλωση. Επιπλέον, ζητήθηκε από αντιπρόσωπους εθνικών κοινοτήτων της Αθήνας να συµµετάσχουν ο «Σύλλογος Νιγηριανών Γυναικών» και ο «Σύλλογος Μεταναστών και Προσφύγων από το Αφγανιστάν» µαγείρεψε και πρόσφερε παραδοσιακές συνταγές κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, φέρνοντας σε επαφή τους Αθηναίους µε τη γαστρονοµική τους κουλτούρα. Με αυτόν τον τρόπο, προάχθηκε η ιδέα πως η γεύση µπορεί να ενώσει και να συµφιλιώσει διαφορετικές οµάδες στο κέντρο της πόλης, εστιάζοντας στη βιωσιµότητα, την κοινωνική ένταξη και την ποικιλία διατροφικών παραδόσεων στην Αθήνα. Παράλληλα, οι επισκέπτες ενηµερώνονταν για τα τρία δίκτυα URBACT. Υπήρχε εθνική κάλυψη από τα µέσα µαζικής ενηµέρωσης (και από τα µέσα κοινωνικής δικτύωσης), συµµετοχή των πολιτών και εορταστική ατµόσφαιρα. Συγκεκριµένα, το έργο «Sustainable Food» καλωσόρισε ένα πλήθος επισκεπτών, το οποίο εξέφρασε το ενδιαφέρον του σχετικά µε το περιεχόµενο του προγράµµατος και τη συµµετοχική µεθοδολογία από το ειδικό προς το γενικό. Την ίδια στιγµή, ορισµένοι επισκέπτες, που είχαν σχέση µε τον τοµέα των τροφίµων, ενδιαφέρθηκαν να συµµετάσχουν στην Τοπική Οµάδα Στήριξης. Συνεπώς, νέοι µέτοχοι προστέθηκαν στην Τοπική Οµάδα Στήριξης, όπως το περιοδικό διατροφής Γαστρονόµος και άλλοι συµµετέχοντες, προερχόµενοι από την κοινωνία των πολιτών και τον ιδιωτικό τοµέα. Η εκδήλωση είχε

10 10 θετική επίδραση στην εκπόνηση και προώθηση του Τοπικού Σχεδίου ράσης. Ο Κλεοµένης Ζουρνατζής, σεφ και µέλος της Τοπικής Οµάδας Στήριξης URBACT, ο οποίος µαγείρεψε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, εντυπωσιάστηκε µε την απήχηση που είχε. «Αν και οι συγκεκριµένοι τύποι πρωτοβουλιών αποτελούν κυρίαρχη τάση σε πολλές µητροπολιτικές περιοχές παγκοσµίως, δεν είναι τόσο διαδεδοµένο στην Αθήνα. Είναι υπέροχο να βλέπουµε ότι φτάνουµε στο ίδιο επίπεδο και αποτελούµε µέρος αυτού». Ένα διατροφικό δίκτυο που ήρθε για να µείνει Ποια είναι τα επόµενα βήµατα; Η έναρξη µίας συζήτησης σχετικά µε τη διατροφική πολιτική αποτέλεσε ένα σηµαντικό βήµα, όµως αυτές οι πρωτοβουλίες θα συνεχιστούν; Σύµφωνα µε τον Γιώργο Κεράνη, το δίκτυο «Sustainable Food» έφερε ορισµένες νέες ιδέες στην πόλη: «Το να επισκέπτεται κανείς συνέταιρες πόλεις, όπως η Λυών και η Μεσσήνη και να συζητάς µε σεφ, αστικούς αγρότες, ιδιοκτήτες καταστηµάτων βιολογικών τροφίµων και δασκάλους, οι οποίοι συµµετέχουν σε τοπικά έργα αποτέλεσε έµπνευση, καθώς οι πόλεις αυτές έχουν πολύ καινοτόµες προσεγγίσεις. Η Τοπική Οµάδα Στήριξης URBACT δηµιουργήθηκε σε µία κρίσιµη στιγµή και συνέβαλε στην οικοδόµηση δυνατοτήτων. «Φαίνεται σαν να ήταν η κατάλληλη στιγµή για να ξεκινήσεις αυτή τη συζήτηση. Σηµαντικότερα, καθώς τα µέλη της Τοπικής Οµάδας Στήριξης άρχιζαν να ενδιαφέρονται όλο και περισσότερο για τις δραστηριότητες και καθώς το έργο «Sustainable Food» άρχισε να λαµβάνει περισσότερη δηµοσιότητα, οι πόρτες των διαµορφωτών πολιτικών άνοιξαν. Άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι αποτελεί µοναδική ευκαιρία για µία µακροπρόθεσµη τοπική διατροφική πολιτική, που θα έχει αντίκτυπο στην πόλη», λέει ο κ. Κεράνης. Σαφώς, ορισµένες προτεινόµενες παρεµβάσεις έχουν εκπαιδευτικό και συµβολικό σκοπό. Για παράδειγµα, η αστική γεωργία δεν µπορεί να καλύψει τις ανάγκες της Αθήνας, ούτε δύναται να ανταγωνιστεί εµπορικές γεωργικές µεθόδους η αλλαγή της παραγωγής τροφίµων και του προτύπου διανοµής, απαιτεί ευρεία προσέγγιση και αλλαγή συµπεριφοράς. να λάβουν υπόψη τους τα αποτελέσµατα του έργου «Sustainable Food» ως προτεραιότητα στη νέα Συµφωνία Συνεργασίας της περιοχής της Αττικής (ίσως οδηγήσει σε Πρωτοβουλία Τοπικής Ανάπτυξης µε πρωτοβουλία της Κοινότητας εντός της Ολοκληρωµένης Χωρικής Επένδυσης της Αττικής). Το έργο µπορεί να έχει βαθιά επίδραση στον τρόπο µε τον οποίο η νεότερη γενιά κατανοεί τη βιωσιµότητα στην παραγωγή και διανοµή τροφίµων και υιοθετεί διαφορετικές συµπεριφορές προς τη διατροφή. Η σύµπραξη συνεργασιών και η διατήρηση σχέσεων δυνατής εµπιστοσύνης ανάµεσα στους µετόχους, αποτελεί βασική πρόκληση. Μάθετε περισσότερα: Βιώσιµη τροφή στα αστικά κέντρα - ιστότοπος URBACT Ιστολόγιο Βιώσιµης τροφής στα αστικά κέντρα-ιστολόγιο έργου Αγορές URBACT- ιστοσελίδα URBACT Ιστότοπος Γαστρονοµικών Πόλεων-ιστοσελίδα URBACT Mayors challenge 21 φιναλίστ Bloomberg (Συν Αθηνά, Έργο Αθήνας) - Ιστοσελίδα Η λειτουργία της Τοπικής Οµάδας Στήριξης έχει ωθήσει τους τοπικούς κυβερνητικούς µετόχους να συµπεριλάβουν στοιχεία διατροφικής πολιτικής στον επικρατούντα προγραµµατισµό (µέσω του Σχεδίου Ολοκληρωµένης Αστικής Παρέµβασης, το όποιο υλοποιήθηκε από τον ήµο Αθήνας) και

11 Το URBACT είναι ένα Ευρωπαϊκό πρόγραµµα ανταλλαγής και γνώσης που προωθεί την αειφόρο αστική ανάπτυξη. Βοηθά τις πόλεις να συνεργαστούν για να αναπτύξουν λύσεις σε µείζονες αστικές προκλήσεις, επιβεβαιώνοντας τον κυρίαρχο ρόλο που παίζουν στην αντιµετώπιση πολύπλοκων κοινωνικών προκλήσεων. Τις βοηθά να αναπτύξουν πραγµατιστικές λύσεις νέες και βιώσιµες, οι οποίες ενσωµατώνουν τις οικονοµικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις. Βοηθά τις πόλεις να µοιραστούν καλές πρακτικές και συµπεράσµατα µε όλους τους επαγγελµατίες που εµπλέκονται στην πολιτική για τις αστικές περιοχές, σε όλη την Ευρώπη. Το URBACT είναι 181 πόλεις, 29 χώρες και συµµετέχοντες