Δράση 6.1 Σχέδιο βιώσιμης τουριστικής διαχείρισης για την περιοχή Καϊάφας Δάσος Στροφιλιάς(GR )

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Δράση 6.1 Σχέδιο βιώσιμης τουριστικής διαχείρισης για την περιοχή Καϊάφας Δάσος Στροφιλιάς(GR2330005)"

Transcript

1 Διασυνοριακό Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας «Ελλάδα-Ιταλία » Άξονας Προτεραιότητας 3: «Βελτίωση της ποιότητας ζωής, προστασία του περιβάλλοντος και ενίσχυση της κοινωνικής και πολιτιστικής συνοχής» Έργο: "Στρατηγικά σχέδια αποκατάστασης, προστασίας και ανάδειξης του οικοτουρισμού σε περιοχές NATURA που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές"(nat-pro) Δράση 6.1 Σχέδιο βιώσιμης τουριστικής διαχείρισης για την περιοχή Καϊάφας Δάσος Στροφιλιάς(GR ) Δεκέμβριος 2013

2 Contents 1.Εισαγωγή 2. Γενικές έννοιες και συστατικά στοιχεία του όρου τουρισμός 4. Βασικές αρχές της αειφόρου ανάπτυξης 5. Σύγχρονα πρότυπα τουρισμού 6. Αγροτουρισμός - Οικοουρισμός 7. Περιγραφή της περιοχής μελέτης 8. Σχέδιο βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής του Καϊάφα

3 1.Εισαγωγή Το πρόγραμμα NAT-PRO Η παρούσα μελέτη αποτελεί παραδοτέο στα πλαίσια του έργου «Στρατηγικά σχέδια αποκατάστασης, προστασίας και ανάδειξης του οικοτουρισμού σε περιοχές NATURA 2000 που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές, NAT-PRO». Το έργο υλοποιεί η Αναπτυξιακή Εταιρεία Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας Α.Ε. Ο.Τ.Α. μέσω του Διασυνοριακού Προγράμματος Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας «Ελλάδα-Ιταλία », Άξονας Προτεραιότητας 3: «Βελτίωση της ποιότητας ζωής, προστασία του περιβάλλοντος και ενίσχυση της κοινωνικής και πολιτιστικής συνοχής», το οποίο εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 28/03/2008 με την απόφαση C(2008)1132/ 28/03/2008. Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από εθνικούς πόρους. Συντονιστής του έργου είναι η Αναπτυξιακή Εταιρεία Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας Α.Ε. Ο.Τ.Α. και εταίροι είναι στην Ελλάδα το Τμήμα Τεχνολογίας Περιβάλλοντος και Οικολογίας του Α.Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων Παράρτημα Ζακύνθου και η Νομαρχιακή Επιχείρηση Ανάπτυξης Αχαΐας, ενώ στην Ιταλία είναι ο Φορέας Διαχείρισης Torce Guaceto, το Πανεπιστήμιο Salento και ο Δήμος Ostuni. Το έργο υλοποιείται σε προστατευόμενες περιοχές του Ευρωπαϊκού δικτύου «Natura 2000» ή και σε ευρύτερες περιοχές όπως στην περίπτωση της Ζακύνθου, οι οποίες έχουν πληγεί από πυρκαγιές. Στα πλαίσια του έργου στις υπό μελέτης περιοχές πραγματοποιούνται σε γενικές γραμμές οι ακόλουθες δράσεις: - Αξιολόγηση των μεταπυρικών επιπτώσεων στη βιοποικιλότητα και στην οικολογική συνοχή των οικοσυστημάτων, - Σχεδιασμός μέτρων διαχείρισης με στόχο την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και τη βελτίωση της κατάστασης διατήρησης της βιοποικιλότητας, - Σχεδιασμός ενός κοινού εργαλείου διαχείρισης και υποστήριξης (web-based GIS decision support system) των φορέων των περιοχών που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές, - Σχεδιασμός μηχανισμού για την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών, την παρακολούθηση και τον έγκαιρο εντοπισμό τους, καθώς και τη μείωση των καμένων εκτάσεων, - Διαμόρφωση σχεδίων για τη βιώσιμη τουριστική διαχείριση και οικοτουριστική προβολή των περιοχών. Τα υγροτοπικά οικοσυστήματα κάθε περιοχής εξετάζονται κατά περίπτωση με τις ανάλογες δράσεις. Συγκεκριμένα στην περιοχή μελέτης μας που εντάσσεται στο μεγαλύτερο μέρος της στην Προστατευόμενη Περιοχή Natura 2000 «GR : Θίνες και παραλιακό Δάσος Ζαχάρως, Λίμνη Καϊάφα, Στροφυλιά, Κακόβατος», τα παράκτια υγροτοπικά συστήματα αποτελούν εξαιρετικά σημαντικό και ευαίσθητο τμήμα της και έχουν υποστεί έντονες αλλοιώσεις από ανθρωπογενείς επεμβάσεις στο παρελθόν. Έτσι οι δράσεις εστιάζουν σε σημαντικό βαθμό στη μελέτη αυτών των συστημάτων με απώτερο στόχο την αποκατάστασή

4 τους και τη βελτίωση της κατάστασης διατήρησης της βιοποικιλότητας που εξαρτάται από αυτά. Σκοπός της παρούσας μελέτης Στα πλαίσια του προγράμματος NAT-PRO, η Αναπτυξιακή Εταιρεία Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας Α.Ε. Ο.Τ.Α. έχει συνάψει την από σύμβαση για την εφαρμογή των δράσεων του προγράμματος NAT-PRO σε οικοσυστήματα της περιοχής της Λίμνης Καϊάφα (Natura 2000 «GR : Θίνες και παραλιακό Δάσος Ζαχάρως, Λίμνη Καϊάφα, Στροφυλιά, Κακόβατος»). Συγκεκριμένα, έχει αναληφθεί η υλοποίηση των ακόλουθων δράσεων: Δράση 3.1. Αξιολόγηση των μεταπυρικών επιπτώσεων στη βιοποικιλότητα και στην οικολογική συνοχή των οικοσυστημάτων. Αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης της βιοποικιλότητας και οικολογικής συνοχής στα υγροτοπικά οικοσυστήματα της περιοχής. Δράση 3.2. Εκπόνηση σχεδίων διατήρησης και διαχείρισης για την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και τη βελτίωση της κατάστασης διατήρησης της βιοποικιλότητας. Περιλαμβάνουν προτάσεις και μέτρα διαχείρισης υδάτινων πόρων, και μέτρα διαχείρισης για την αποκατάσταση, διατήρηση και προστασία των ενδιαιτημάτων και ειδών. Δράση 3.3. Εκπόνηση τεχνικής μελέτης αξιολόγησης της εφαρμογής των προτεινόμενων μέτρων και πιλοτικές εφαρμογές, Δράση 4.1. Συγγραφή εγχειριδίου (πρακτικού οδηγού) για βέλτιστες πρακτικές διαχείρισης οικοσυστημάτων που έχουν πληγεί από πυρκαγιές με εφαρμογή στη συγκεκριμένη περιοχή μελέτης. Δράση 4.2. Μελέτη και επιχειρησιακό σχέδιο για την πρόληψη πυρκαγιών στην περιοχή. Δράση 5.3. Στρατηγικό σχέδιο για την αποκατάσταση, προστασία και οικοτουριστική προβολή της περιοχής. Δράση 6.1. Σχέδιο βιώσιμης τουριστικής διαχείρισης. Δράση 6.2: Μελέτη εφαρμογής για διαδρομές και ενημερωτικές πινακίδες

5 2. Γενικές έννοιες και συστατικά στοιχεία του όρου τουρισμός Η προσέγγιση του σύγχρονου τουρισμού ως επιστήμης έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον των επιστημόνων διαφορετικών κλάδων. Στην τουριστική βιβλιογραφία έχουν καταγραφεί πολλοί ορισμοί που αντανακλούν τον πολυσύνθετο και, παράλληλα, ευρύ χαρακτήρα του όρου, ο οποίος αναφέρεται σε ένα πλήθος δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τον ελεύθερο χρόνο, την αναψυχή, την οικονομία, την κοινωνία, τον πολιτισμό κ.λπ. Η Στατιστική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών ορίζει: Τουρισμός είναι το σύνολο των δραστηριοτήτων των ατόμων που ταξιδεύουν και διαμένουν σε μέρη έξω από το σύνηθες περιβάλλον τους για διάστημα περίπου ενός έτους, για ξεκούραση, επαγγελματικούς ή άλλους λόγους. Ταξίδι είναι το σύνολο των δραστηριοτήτων των ατόμων κατά τη μετακίνησή τους από περιοχή σε περιοχή για οποιονδήποτε λόγο, εκτός από την καθημερινή μετακίνηση προς και από την εργασία τους. Τουρίστας είναι ο προσωρινός επισκέπτης που διαμένει τουλάχιστον 24 ώρες σε συλλογικό ή ιδιωτικό κατάλυμα στη χώρα που επισκέπτεται, και σι σκοποί της επίσκεψης του μπορεί να είναι: α. η αναψυχή και οι διακοπές (ψυχαγωγικές και πολιτισμικές δραστηριότητες, ερασιτεχνική άθληση, υγεία - φυσική ζωή, επισκέψεις σε συγγενείς ή φίλους κ.ά.), β. η επαγγελματική και η επιχειρηματική δραστηριότητα (αποστολές, συναντήσεις, συνέδρια, εμπορικές δοσοληψίες κ.ά.), γ. άλλες δραστηριότητες (σπουδές, εξασφάλιση θεραπευτικής αγωγής, θρησκευτικοί λόγοι κ.ά.). Διασκέδαση είναι οι δραστηριότητες που πραγματοποιούν τα άτομα κατά τον ελεύθερο χρόνο τους ευχάριστα και εποικοδομητικά. Η ευχαρίστηση μπορεί να περιλαμβάνει την ενεργητική ή παθητική παρακολούθηση αθλημάτων, θεαμάτων ή ταξιδιών. Λαμβάνοντας υπόψη τα κοινά στοιχεία των διαφόρων ορισμών που διαχρονικά έχουν προταθεί, όριζουμε τον τουρισμό ως «ένα πολυπρισματικό οικονομικό και κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο συμβαίνει όταν τα άτομα αλλάζουν φυσικό περιβάλλον και ρυθμούς ζωής που τους ικανοποιούν ψυχοσωματικές ανάγκες και πνευματικές περιέργειες, μέσα από τη συνειδητή και αποκλειστικά για τον σκοπό αυτό πρόσκαιρη μετακίνηση σε ξένο γεωγραφικό χώρο και την παραμονή τους σ' αυτόν για χρονικό διάστημα μέχρι ένα έτος, όπου αναπτύσσονται συγκεκριμένες δραστηριότητες αναψυχής, διακοπών, επιχειρηματικές, θρησκευτικές κ.ά.». Ως τουριστικό προϊόν ορίζεται «το προϊόν που συνδυάζει όλα τα στοιχεία που συνθέτουν την τουριστική έλξη μιας περιοχής ή ενός αξιοθέατου, συμπεριλαμβανομένης ολόκληρης της κλίμακας των εγκαταστάσεων και των υπηρεσιών που ο τουρίστας μπορεί να χρησιμοποιήσει στη διάρκεια της διαμονής του». Ο τουριστικός τομέας δεν αποτελεί έναν συγκεκριμένο τομέα της οικονομίας, αλλά περιλαμβάνει αγαθά και υπηρεσίες από διάφορους τομείς. Ο όρος αναφέρεται σε ένα πλέγμα βιομηχανικών και εμπορικών δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν την τουριστική ζήτηση. Τα συστατικά στοιχεία (επιχειρήσεις, οργανισμοί, ανθρώπινο δυναμικό) του τομέα αυτού διακρίνονται σε δύο ομάδες:

6 αυτά που συνδέονται άμεσα με αυτόν και ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με τον τουρισμό και αυτά που συνδέονται έμμεσα με αυτόν και βελτιώνουν αισθητά τα κέρδη τους λόγω του τουρισμού. Άμεσα στοιχεία: ί. Ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, ξενώνες,κάμπινγκ κ.ά. ίί. Τουριστικά γραφεία, ταξιδιωτικοί πράκτορες, ξεναγοί. iii. Εστιατόρια, κέντρα διασκέδασης που λειτουργούν αποκλειστικά κατά την τουριστική περίοδο, ίν. Επιχειρήσεις μεταφορών και ενοικίασης μεταφορικών μέσων που λειτουργούν αποκλειστικά κατά την τουριστική περίοδο (εταιρείες τσάρτερ, εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων, μοτοποδηλάτων, κανό, ποδηλάτων θαλάσσης κ.λπ.). ν. Βιομηχανίες και βιοτεχνίες που παράγουν είδη αποκλειστικά για τουρίστες (είδη λαϊκής τέχνης, σουβενίρ κ,λπ.). νί. Κρατικοί οργανισμοί που ασχολούνται αποκλειστικά με τον τουρισμό (Ε.Ο.Τ., Τουριστική Αστυνομία). Έμμεσα στοιχεία: ί. Επιχειρήσεις εγκατεστημένες σε τουριστικές περιοχές οι οποίες, κατά την τουριστική περίοδο, αυξάνουν σημαντικά τα κέρδη τους, όπως εστιατόρια, κέντρα διασκέδασης κ.ά. ii. Οι εργαζόμενοι στη γεωργοκτηνοτροφία, στην αλιεία και στις κατασκευές τουριστικών περιοχών, καθώς και οι πάσης φύσεως έμποροι. iii. Οι κρατικές και οι ιδιωτικές επιχειρήσεις μεταφορών (αεροπορικές εταιρείες, σιδηρόδρομοι, λεωφορεία, ατμοπλοϊκές εταιρείες). ίν. Κλάδοι της οικονομίας που κερδίζουν από τον τουρισμό, όπως ο κλάδος των ποτών και των τροφίμων. 2.2 Μορφές και κατηγορίες τουρισμού Στην τουριστική βιβλιογραφία υπάρχει ευρεία γκάμα από τυπολογίες, μορφές και κατηγορίες του τουρισμού, οι οποίες ταξινομούνται με διάφορα κριτήρια. Γενικά, υποστηρίζεται ότι οι εννοιολογικές οριοθετήσεις των διαφόρων μορφών τουρισμού καθορίζονται από τέσσερις βασικούς παράγοντες: το βασικό κίνητρο ή το σύνολο των κινήτρων που οδηγούν τον τουρίστα στο ταξίδι, " τον τύπο και τα χαρακτηριστικά του ταξιδιού, τη χρονική περίοδο πραγματοποίησης της κάθε μορφής ταξιδιού, τις συνέπειες κάθε μορφής τουρισμού στην τοπική ανάπτυξη. Σύμφωνα μετον Λαγό (2005), οι γενικές μορφές τουρισμού είναι: Ο μαζικός τουρισμός (mass tourism): Είναι η παραδοσιακή αγορά διακοπών, που περιλαμβάνει και το μεγαλύτερο τμήμα τουριστών, οι οποίοι αναζητούν στο ταξίδι τους κυρίως την ξεκούραση και τη διασκέδαση, σε προορισμούς με έντονη ηλιοφάνεια (ηλιοτρο- πικούς προορισμούς). Ο τουρισμός ειδικών ενδιαφερόντων (special interest tourism): Αυτή η μορφή τουρισμού χαρακτηρίζεται επίσης από την ύπαρξη ενός ειδικού και κυρίαρχου κινήτρου στη ζήτηση, (π.χ.

7 συνέδρια, οικολογία, πολιτισμός) και συνοδεύεται από την ανάπτυξη μιας αντίστοιχης ειδικής υποδομής στις τουριστικές περιοχές, η οποία αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση των τουριστών κάθε ειδικής μορφής. Ο εναλλακτικός τουρισμός (alternative tourism): Αποτελεί τμήμα των ειδικών μορφών τουρισμού και χαρακτηρίζεται επίσης από την ύπαρξη ενός κυρίαρχου ειδικού κινήτρου στη ζήτηση, το οποίο συνδέεται με συγκεκριμένα θέματα, όπως είναι η φυσιολατρία, τα ταξίδια περιπέτειας, ο αθλητισμός, η περιήγηση, το περιβάλλον, η γνωριμία με την τοπική παράδοση. Στις εναλλακτικές μορφές οι τουρίστες συχνά επιλέγουν έναν τρόπο οργάνωσης και διεξαγωγής του ταξιδιού στον οποίο κυριαρχεί η αυτονομία στις επιλογές και η περιήγηση με μικρή ή ελάχιστη χρήση υπηρεσιών οργανωμένου τουρισμού. Επιπλέον, και στις εναλλακτικές μορφές καταγράφεται η ανάπτυξη μιας ειδικής υποδομής που εξυπηρετεί τους συγκεκριμένους τουρίστες. Κοινός παρονομαστής τόσο στη ζήτηση όσο και στην προσφορά των εναλλακτικών μορφών τουρισμού αποτελεί ο σεβασμός της τοπικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής δομής. Οι εναλλακτικές αυτές μορφές τουρισμού συνθέτουν ένα νέο πρότυπο αειφορικής τουριστικής ανάπτυξης, οι σημαντικότερες μορφές του οποίου γενικά είναι ο οικοτουρισμός, ο αγροτουρισμός, ο γαστρονομικός τουρισμός, ο πολιτιστικός τουρισμός, ο θρησκευτικός τουρισμός, ο φυσιολατρικός και περιπατητικός τουρισμός, ο ορειβατικός τουρισμός, ο χειμερινός τουρισμός, ο θαλάσσιος τουρισμός, ο αθλητικός τουρισμός, ο εκπαιδευτικός τουρισμός, ο συνεδριακός τουρισμός, ο τουρισμός υγείας κλπ. Συχνά γίνεται δυσδιάκριτος ο διαχωρισμός των εναλλακτικών μορφών τουρισμού τόσο με τον μαζικό τουρισμό, όσο και μεταξύ τους. Ως εναλλακτικές μορφές τουρισμού, πολλές φορές συνδυάζονται μεταξύ τους, και στηρίζονται στις ίδιες βασικές αρχές. Από την άλλη μεριά υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι προώθησης της ίδιας φαινομενικά μορφής τουρισμού (όπως π.χ. χειμερινός, συνεδριακός, ακόμα και φυσιολατρικός κ.ά.) που στην πραγματικότητα εντάσσονται στον συμβατικό μαζικό και όχι στον εναλλακτικό τουρισμό. Οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού διαφέρουν από τον μαζικό τουρισμό όταν: Είναι μικρής, ελεγχόμενης και ρυθμιζόμενης κλίμακας Ενισχύουν οικονομικά και κοινωνικά τις τοπικές κοινωνίες Ελαχιστοποιούν τις αρνητικές επιδράσεις στο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον Έχουν ποικιλία δραστηριοτήτων σε ατομική βάση Στηρίζονται σε βιώσιμα πρότυπα ανάπτυξης Προκειμένου η ανάλωση φυσικών πόρων, που απαιτεί η ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού, να είναι αποκαταστάσιμη, η ανάπτυξη αυτή πρέπει να είναι «ήπια», δηλαδή να εντάσσεται στη λογική της αειφορίας. Γι αυτό, η ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού πρέπει να είναι σχεδιασμένη κατά τρόπο που να εξασφαλίζεται ο βιώσιμος χαρακτήρας της και να διαφέρει από περιοχή σε περιοχή, έτσι ώστε να είναι προσαρμοσμένη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και στις ιδιαίτερες δραστηριότητες της κάθε περιοχής. Η διάκριση του τουρισμού σε μορφές εξαρτάται, κατά κύριο λόγο, από τους συντελεστές της τουριστικής δραστηριότητας, που είναι ο χρόνος, οι ανάγκες, τα κίνητρα, ο πληθυσμός κ.λπ.

8 Με βάση τους παραπάνω συντελεστές τουριστικής δραστηριότητας, διακρίνονται διάφορες μορφές τουρισμού, όπως: ο τουρισμός τρίτης ηλικίας, με βάση τον συντελεστή του χρόνου (πότε), ο πολιτισμικός τουρισμός ή ο επαγγελματικός τουρισμός, με βάση τις ανάγκες και τα κίνητρα του τουρίστα, ο αγροτουρισμός, με βάση τα πρόσωπα που συμμετέχουν στην τουριστική δραστηριότητα, ο θαλάσσιος τουρισμός, ο περιηγητικός τουρισμός κ.λπ., με βάση τις δραστηριότητες στις οποίες επιδίδονται οι τουρίστες κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, ο οργανωμένος μαζικός τουρισμός, με βάση τον τρόπο μετακίνησης των τουριστών στον τόπο φιλοξενίας, ο ορεινός τουρισμός ή ο τουρισμός υπαίθρου κ.λπ., με βάση τον χώρο όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του τουρισμού, η ειδική τουριστική υποδομή. Με την ανάπτυξη των εναλλακτικών μορφών τουρισμού επιτυγχάνεται: - Μείωση της εποχικότητας (τουριστική κίνηση όχι μόνο κατά την καλοκαιρινή περίοδο) - Διατήρηση ιδιαίτερων χαρακτηριστικών περιοχής (φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον) - Ενίσχυση της τοπικής οικονομίας - Μείωση της απομόνωσης των περιοχών Από κει και πέρα, και ο συμβατικός οργανωμένος παραθεριστικός τουρισμός μπορεί να οργανωθεί κατά τρόπο ώστε να καταστεί βιώσιμος στο πλαίσιο μιας πολιτικής αειφόρου ανάπτυξής του. Στην περίπτωση αυτή πρόκειται για τουριστική δραστηριότητα με ελεγχόμενες επιπτώσεις στο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον, που σέβεται τα ήθη και τα έθιμα των διαφόρων περιοχών και που αναπτύσσει τον αλληλοσεβασμό μεταξύ επισκεπτών και τοπικού πληθυσμού.

9 3. Οι συνέπειες της τουριστικής ανάπτυξης στην οικονομία, στην κοινωνία, στον πολιτισμό και το περιβάλλον Με τον όρο συνέπειες περιγράφονται όλες οι αλλαγές που σημειώνονται στην οικονομία, στην κοινωνία, στον πολιτισμό και το περιβάλλον των περιοχών ή των χωρών όπου αναπτύσσεται ο τουρισμός και σχετίζονται με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της λειτουργίας του τουριστικού τομέα. 3.1 Οι συνέπειες της τουριστικής ανάπτυξης στην οικονομία Τα κυριότερα αποτελέσματα του τουρισμού στην οικονομία ειναι: Απασχόληση Η εκτίμηση του μεγέθους του ποσοστού απασχόλησης που οφείλεται αποκλειστικά στον τουρισμό δεν είναι εύκολη υπόθεση, δεδομένου ότι πρόκειται για δραστηριότητα που σχετίζεται με πολλούς κλάδους της οικονομίας, είτε άμεσα είτε έμμεσα. Ο τουρισμός αποτελεί τομέα έντασης εργασίας, δημιουργώντας συχνά νέες θέσεις απασχόλησης. Η τουριστική δραστηριότητα σε περιοχές οι οποίες θα παρέμεναν σε διαφορετική περίπτωση υπανάπτυκτες (π.χ. ορεινές περιοχές της υπαίθρου, γεωγραφικά απομονωμένες περιοχές) συνιστά μέσο διατήρησης της οικονομικής δραστηριότητας σε ικανοποιητικά επίπεδα, ώστε να αποτρέπεται η μετανάστευση των μόνιμων κατοίκων σε πιο ανεπτυγμένες περιοχές της χώρας. Ιδιαίτερα σημαντική είναι, επίσης, η συμβολή του τουρισμού στην ενίσχυση της αυτοαπασχόλησης, μέσω της δημιουργίας τουριστικών επιχειρήσεων και εμπορικών καταστημάτων. Τέλος, η απασχόληση στον τουρισμό μπορεί να συνδυαστεί και με παράλληλη απασχόληση σε έναν άλλο κλάδο της οικονομίας (π.χ. γεωργία), με αποτέλεσμα την ενίσχυση του οικογενειακού εισοδήματος, τη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της τοπικής οικονομίας και, κατά συνέπεια, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Ωστόσο, ο εποχικός χαρακτήρας του τουρισμού επηρεάζει συνήθως τα χαρακτηριστικά αυτής της απασχόλησης, η οποία είναι σε μεγάλο ποσοστό ανειδίκευτη και περιστασιακή. Η απασχόληση στους διαθέσιμους τουριστικούς πόρους, κυρίως κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου, οδηγεί σε υποαπασχόληση ή σε έλλειψη απασχόλησης κατά τους χειμερινούς μήνες. Επιπλέον, το δημοσιονομικό κόστος είναι σημαντικό λόγω της χορήγησης επιδομάτων ανεργίας στους εποχικά εργαζόμενους για τους μήνες κατά τους οποίους δεν απασχολούνται στον τομέα αυτόν. Πολλαπλασιαστικές επιδράσεις στην τοπική οικονομία Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι με την ανάπτυξη της τουριστικής δραστηριότητας ευεργετούνται και άλλοι κλάδοι της οικονομίας, οι δραστηριότητες των οποίων σχετίζονται, άμεσα ή έμμεσα, με τον τουρισμό. Τέτοιου είδους κλάδοι είναι ο αγροτικός τομέας, η βιοτεχνία, οι κατασκευές, οι μεταφορές, τα εστιατόρια-ξενοδοχεία, το εμπόριο και άλλες υπηρεσίες. Φορολογικά έσοδα για το κράτος Η συμβολή του τουρισμού στα έσοδα του κράτους μπορεί να είναι άμεση ή έμμεση. Η άμεση συμβολή του προκύπτει από την επιβολή φόρων στο εισόδημα των ιδιωτών και των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τουριστικό τομέα, η πλειονότητα των οποίων διαθέτει υψηλό εισόδημα

10 και αντίστοιχη καταναλωτική δαπάνη. Η έμμεση συμβολή του τουρισμού στην οικονομία του κράτους προκύπτει από τους φόρους και τους δασμούς που επιβάλλονται στα αγαθά και στις υπηρεσίες που προσφέρονται στους τουρίστες (π.χ. φόρος διανυκτέρευσης). Πληθωρισμός και αύξηση των τιμών της γης σε τοπικό επίπεδο Ο τουρισμός, ιδιαίτερα όταν είναι μαζικός και οργανωμένος, οδηγεί στη δημιουργία πληθωριστικών πιέσεων, με αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους ζωής σε τοπικό επίπεδο. Ταυτόχρονα, η ανάπτυξη του μαζικού τουρισμού σε δημοφιλείς ανταγωνιστικούς προορισμούς δημιουργεί την ανάγκη για χωρική επέκταση των δραστηριοτήτων του, με αποτέλεσμα τη μεγάλη ζήτηση γης και, κατά συνέπεια, την αύξηση της τιμής της. 3.2 Κοινωνικές επιπτώσεις της τουριστικής ανάπτυξης Αρκετές από τις επιδράσεις του τουρισμού στην κοινωνία και τον πολιτισμό θεωρούνται αρνητικές. Διάφορες μελέτες αναφέρονται σε περιπτώσεις στις οποίες ο τουρισμός έχει προκαλέσει μεγάλες αλλαγές στη δομή, στις αξίες και τις παραδόσεις των κοινωνιών. Βέβαια, σε αντίθεση με τις οικονομικές συνέπειες του τουρισμού, οι οποίες μπορούν να γίνουν αντιληπτές βραχυπρόθεσμα, οι επενέργειες της τουριστικής ανάπτυξης στην κοινωνία και τον πολιτισμό γίνονται συνήθως ορατές μακροπρόθεσμα και είναι δύσκολα μετρήσιμες. Μάλιστα, στην αξιολόγηση των κοινωνικών συνεπειών βαρύνουσα σημασία έχουν οι απόψεις και οι αντιλήψεις των κατοίκων της περιοχής υποδοχής σχετικά με τον τουρισμό, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για περιοχές μικρού μεγέθους. Σε περιοχές όπου η είσοδος των τουριστών είναι μεγάλου μεγέθους, η αντίδραση του τοπικού πληθυσμού, κυρίως του μόνιμου, μπορεί να λάβει διττή μορφή: είτε απόρριψη των τουριστών είτε υιοθέτηση της συμπεριφοράς τους, με την αντιγραφή της εμφάνισης και των συνηθειών τους, που οδηγεί στη δημιουργία ενός «φαινομένου κοινωνικής επίδειξης». Κοινωνική δομή Με την άφιξη των τουριστών σε ένα τόπο ποδοχής δε μεταφέρεται απλώς η αγοραστική τους δύναμη, αλλά μεταφέρεται πιθανόν και ένας διαφορετικός τρόπος συμπεριφοράς που είναι δυνατόν να μεταβάλει τα κοινωνικά, πολιτισμικά και καταναλωτικά πρότυπα του τοπικούπληθυσμού. Επαγγελματική και κοινωνική κινητικότητα Τα υψηλά εισοδήματα του τουριστικού τομέα και η μεγαλύτερη κοινωνική αποδοχή των τουριστικών επαγγελμάτων οδηγεί σε επαγγελματική και κοινωνική κινητικότητα. Η κινητικότητα αυτή είναι ιδιαίτερα εμφανής στις λεγόμενες ευπαθείς κοινωνικά ομάδες, όπως είναι οι νέοι και οι γυναίκες. Αποτέλεσμα της κινητικότητας αυτής είναι αφενός η διάχυση των εισοδημάτων του τουρισμού σε ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού, αφετέρου η πιθανή μετακίνηση του εργατικού δυναμικού από κλάδους περιορισμένου κύρους (π.χ. γεωργο-κτηνοτροφία) στον τουριστικό τομέα, καθώς ο τελευταίος θεωρείται ένας προσοδοφόρος κλάδος με αυξημένο γόητρο.

11 Σχέσεις επικοινωνίας τοπικού πληθυσμού και τουριστών Η επικοινωνία των ντόπιων με τους τουρίστες αποτελεί, κατ' αρχήν, θετικό στοιχείο, καθώς φέρνει σε επαφή λαούς με διαφορετικά ήθη, έθιμα και κουλτούρα και συμβάλλει με τον τρόπο αυτό στην προώθηση της παγκόσμιας κατανόησης και ειρήνης. Ωστόσο, αυτή η επικοινωνία και η συνύπαρξη δεν είναι πάντοτε εύκολη υπόθεση. Συχνά οδηγεί σε κοινωνική ένταση και ξενοφοβία, η οποία παρατηρείται κυρίως σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς ή σε περιοχές όπου ο πληθυσμός για διάφορους λόγους (ψυχολογικούς, πολιτισμικούς ή κοινωνικούς) δεν είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει την «εισβολή» των τουριστών.. Όσο μεγαλύτερες διαφορές παρατηρούνται ανάμεσα στις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες της περιοχής υποδοχής και σε εκείνες της περιοχής προέλευσης του τουρίστα, τόσο πιο εμπορευματοποιημένη καταλήγει να είναι η επικοινωνία μεταξύ των ντόπιων και των τουριστών και τόσο εντονότερα συναισθήματα δυσφορίας δημιουργούνται ανάμεσά τους. Παρά το γεγονός ότι οι αιτίες της προαναφερόμενης δυσφορίας είναι αρκετές, όταν οι τουρίστες παραμένουν για αρκετό διάστημα στην περιοχή υποδοχής ή επανέρχονται, τότε η διάθεση των ντόπιων αλλάζει θετικά απέναντι τους, λόγω κυρίως των θετικών οικονομικών αποτελεσμάτων που προκαλεί η άφιξή τους. Κατά συνέπεια, δημιουργείται για τους ντόπιους μια αμφιδρομη σχέση. Αλλαγές στις κοινωνικές σχέσεις, στα ήθη και τα έθιμα Καθώς ο τουρισμός αποτελεί ανθρώπινη δραστηριότητα, είναι εύλογο να προσανατολίζει τις τοπικές κοινωνίες που υποδέχονται τουρίστες σε παραγωγικές δομές και σε έναν τρόπο ζωής με χαρακτηριστικά αστικοποίησης και εκσυγχρονισμού. Ωστόσο, θα ήταν υπερβολή να κατηγορηθεί ο τουρισμός ως η μοναδική γενεσιουργός αιτία των παραπάνω συμπεριφορών, οι οποίες προκύπτουν, επίσης, από τις κοινωνικές μεταβολές που επιφέρει ο εκσυγχρονισμός του τρόπου ζωής των παραδοσιακών περιοχών. Ο τουρισμός μάλλον επιταχύνει παρά δημιουργεί αυτά τα φαινόμενα. Εμπορευματοποίηση πολιτισμικών δραστηριοτήτων και προϊόντων Τα πολιτισμικά στοιχεία κάθε περιοχής αποτελούν σημαντικό πόλο έλξης. Ο τουρισμός μπορεί να συντελέσει στη διατήρηση παραδόσεων, οι οποίες λειτουργούν ως θέλγητρα για τους τουρίστες. Η δυνατότητα συμμετοχής των τουριστών σε πολιτισμικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες συμβάλλει στη γνωριμία τους με την πολιτισμική ζωή και τη λαϊκή παράδοση της περιοχής υποδοχής. Πολλές φορές, όμως, η παράδοση μετατρέπεται σε τμήμα του τουριστικού προϊόντος που απλώς προσφέρεται για να προσελκύσει τους τουρίστες, χάνοντας την αυθεντικότητά της. Συχνά, η αναβίωση τοπικών γιορτών, η αναπαράσταση εθίμων, η διακόσμηση εμπορικών καταστημάτων με στοιχεία του τοπικού πολιτισμού, η κατασκευή πολυάριθμων αντικειμένων τέχνης που θεωρείται ότι αντιπροσωπεύουν την τοπική παράδοση (πολλές φορές τα προϊόντα αυτά είναι χαμηλής ποιότητας και δεν αποδίδουν πιστά τα πραγματικά χαρακτηριστικά της τοπικής παράδοσης ή του πολιτισμού) προσφέρονται στους επισκέπτες με αποκλειστικό στόχο την «τουριστική κατανάλωση».

12 Ωστόσο, θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι όσο πιο πλούσια είναι η τοπική κουλτούρα σε ήθη, έθιμα και παραδόσεις, τόσο δυσκολότερο είναι να απειληθεί από τις αρνητικές επιδράσεις, ειδικά του μαζικού τουρισμού. 3.3 Οι συνέπειες της τουριστικής ανάπτυξης στο περιβάλλον Η σχέση ανάμεσα στο περιβάλλον και τον τουρισμό είναι ιδιαίτερα στενή, καθώς αφενός το όμορφο φυσικό τοπίο λειτουργεί ως τουριστικό αξιοθέατο για τους επισκέπτες, αφετέρου η μαζική και οργανωμένη ανάπτυξη του τουρισμού θεωρείται ότι οξύνει τα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο πλανήτης. Ο τουρισμός μπορεί να επιφέρει τόσο θετικά όσο και αρνητικά αποτελέσματα στο περιβάλλον, είτε αυτό είναι φυσικό είτε δομημένο. Αν ο τουρισμός έχει θετικές ή αρνητικές συνέπειες σε μια περιοχή υποδοχής εξαρτάται από τον σχεδιασμό και τον έλεγχο της τουριστικής ανάπτυξης με βάση τη φέρουσα ικανότητα της περιοχής. Με τον όρο φέρουσα ικανότητα νοούνται οι δυνατότητες της συγκεκριμένης περιοχής να δεχθεί και να αφομοιώσει συγκεκριμένο όγκο υποδομών και αριθμό τουριστών, χωρίς επιπτώσεις στο φυσικό, κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον της. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού, η τουριστική χωρητικότητα πρέπει να διαφοροποιείται κατά περιοχή, με βάση την περιβαλλοντική σημασία της και τον τύπο της τουριστικής δραστηριότητας. Η μέτρηση της φέρουσας ικανότητας συνήθως επικεντρώνεται στον τουρίστα ως μονάδα, σε προσδιορισμένο τόπο διαμονής, αμιγώς τουριστικής χρήσης., Ο σωστός σχεδιασμός και έλεγχος των τουριστικών δραστηριοτήτων μπορεί να βοηθήσει με ποικίλους τρόπους στη διατήρηση και βελτίωση του περιβάλλοντος, φυσικού και δομημένου. Φυσικό περιβάλλον Ο τουρισμός, όταν αναπτύσσεται κυρίως σε μεγάλη έκταση με τη χρήση μεγάλου όγκου υποδομών, καταλήγει να επηρεάζει την ισορροπία του φυσικού περιβάλλοντος (π.χ. αυξημένη κατανάλωση νερού και ενέργειας, ρύπανση του εδάφους και της ατμόσφαιρας, διαταραχές στη λειτουργία των οικοσυστημάτων, μείωση της βιοποικιλότητας και του πληθυσμού σπάνιων ειδών, οπτική ρύπανση). Οι επιπτώσεις αυτές είναι περισσότερο έντονες σε οικολογικά «ευαίσθητες» περιοχές, όπως είναι οι παραθαλάσσιες ή οι ορεινές περιοχές, οι υγροβιότοποι κ.λπ. Ωστόσο, ο σωστός και ελεγχόμενος τουριστικός σχεδιασμός μπορεί να συνδράμει στη βελτίωση και ανάδειξη του ευρύτερου περιβάλλοντος μέσω του ελέγχου της ποιότητας του αέρα και των υδάτων, της μείωσης της ηχορύπανσης, της σωστής διευθέτησης των χώρων απορριμμάτων κ.ά. Δομημένο περιβάλλον Η μελέτη των συνεπειών της τουριστικής ανάπτυξης στο δομημένο περιβάλλον συγκεντρώνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, κυρίως στις περιοχές με ιστορική και πολιτισμική αξία. Τις περισσότερες φορές, ο τουρισμός θεωρείται υπεύθυνος για την υποβάθμιση των περιοχών αυτών λόγω του υπερβολικά μεγάλου αριθμού των επισκεπτών που δέχονται. Η υπερσυγκέντρωση αυτή συνιστά απειλή για τους πολιτισμικούς πόρους εξαιτίας τόσο της φθοράς από τη χρήση των χώρων όσο και

13 της ρύπανσης που προκαλείται. Επιπλέον, ο θόρυβος, ο όγκος των απορριμμάτων, η κυκλοφοριακή συμφόρηση κ.ά. επιβαρύνουν την υπάρχουσα κατάσταση. Από την άλλη, ο τουρισμός μπορεί να συνεισφέρει στην ανάδειξη και προστασία ορισμένων ιστορικών και αρχαιολογικών χώρων, γεγονός που επιβάλλεται όχι μόνο για εθνικούς και ιστορικούς λόγους, αλλά και διότι η πολιτισμική κληρονομιά αποτελεί συχνά τη βάση και την προϋπόθεση για την εξέλιξη της τουριστικής ανάπτυξης στις περιοχές αυτές. Εντέλει, ο τουρισμός μπορεί να συντελέσει στη βελτίωση της αισθητικής εικόνας της περιοχής υποδοχής και να δημιουργήσει τουριστικούς πόλους έλξης. Επιπλέον, η τοπική υποδομή αεροδρομίων, οδικών δικτύων, συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης, τηλεπικοινωνιών κ.λπ. συχνά βελτιώνεται μέσω της ανάπτυξης του τουρισμού. Συγκρούσεις για τους τρόπους αξιοποίησης της γης Στην προσπάθεια των τουριστικών επιχειρήσεων να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους για λόγους κερδοφορίας, διεκδικείται περισσότερος χώρος, με αποτέλεσμα να προκαλούνται συχνά συγκρούσεις για τους τρόπους αξιοποίησης της γης. Στο πλαίσιο αυτό, παρατηρούνται φαινόμενα οικοπεδοποίησης. Ειδικότερα στις περιοχές όπου η γη είναι αγροτικά εκμεταλλεύσιμη, ο τουρισμός απορροφά, εκτός από τη γη, το νερό και τις επενδύσεις που είναι αναγκαίες για την παραγωγική ανάπτυξη του αγροτικού τομέα. Για τον λόγο αυτό, σύμφωνα με τις αρχές του ορθού τουριστικού σχεδιασμού, πρέπει να μη χρησιμοποιούνται για τουριστική ανάπτυξη τμήματα γης που είναι κατάλληλα για άλλες χρήσεις ή περιοχές που πρέπει να κηρυχθούν διατηρητέες. Η τουριστική ανάπτυξη μπορεί να αποφέρει αρκετά οφέλη, μπορεί, όμως, και να δημιουργήσει πολλά κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα. Εφόσον, όμως, η τουριστική δραστηριότητα είναι πλέον υπαρκτή και έχει διαδοθεί σημαντικά, θα πρέπει να υπάρξει σωστή οργάνωση και διαχείριση του τουριστικού προϊόντος, με ξεκάθαρη άποψη για τις θετικές και αρνητικές συνέπειες του τουρισμού στην ποιότητα ζωής των διαφόρων περιοχών. Η πρόκληση είναι η επίτευξη ισορροπίας, ώστε το όφελος να υπερτερεί του κόστους και να γίνεται προσπάθεια μείωσης των δυσμενών επιδράσεων, στο μέτρο του δυνατού.

14 4. Βασικές αρχές της αειφόρου ανάπτυξης Αειφορία σημαίνει ότι το φυσικό περιβάλλον θα πρέπει να προστατεύεται σε τέτοιο βαθμό ώστε να διατηρείται για πάντα η ικανότητα του περιβάλλοντος να εκτελεί τις διάφορες λειτουργίες του. Τουλάχιστον στο βαθμό που αυτό δεν καταστρέφεται και σε επίπεδα που να παρέχει τη δυνατότητα και στις μελλοντικές γενιές να «απολαμβάνουν» ισόποσα τους περιβαλλοντικούς πόρους. Η διεθνής βιβλιογραφία εντοπίζει έναν αριθμό βασικών αρχών που συνθέτουν την έννοια της αειφόρου ανάπτυξης. Αν και μεταξύ των συγγραφέων ποικίλει η σχετική βιβλιογραφία στην ουσία είναι κοινά τα θέματα που διαπραγματεύονται. Παρακάτω ακολουθεί η παρουσίαση των βασικών αρχών της αειφόρου ανάπτυξης. 4.1 Φέρουσα Ικανότητα Η αρχή της φέρουσας ικανότητας των φυσικών συστημάτων αποτελεί την πεμπτουσία της οικοκεντρικής προσέγγισης της αειφόρου ανάπτυξης. Αυτή χρησιμοποιείται με δύο έννοιες: Πρώτον, με την έννοια της φυσικής φέρουσας ικανότητας, δηλαδή το ελάχιστο μέγεθος φυσικού χώρου που απαιτείται ώστε να αναπτυχθεί μια δραστηριότητα χωρίς να υποστεί βλάβη το σύστημα Και δεύτερον, αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί, με την έννοια της περιβαλλοντικής ή οικολογικής φέρουσας ικανότητας, η οποία αναφέρεται στον αριθμό των οργανισμών που ένα οικοσύστημα μπορεί να υποστηρίξει. Η έννοια της χωρητικότητας ορίζεται σαν την ικανότητα ενός οικοσυστήματος να διατηρεί τα φυσικά χαρακτηριστικά του, να υποστηρίζει συγκεκριμένες ανθρώπινες χρήσεις ή ενέργειες μακροπρόθεσμα, χωρίς να βλάπτεται ανεπανόρθωτα η δομή και η σύνθεσή του. Επειδή τόσο οι φυσικοί, όσο και οι πολιτιστικοί πόροι είτε εξαντλούνται και καταστρέφονται ανεπανόρθωτα, είτε αλλοιώνονται και επανέρχονται δύσκολα στην αρχική τους κατάσταση, επιβάλλεται στα πλαίσια μιας ορθολογικής αξιοποίησής τους, ο προσδιορισμός της φέρουσας ικανότητας (χωρητικότητας) της περιοχής. Η ικανότητα το περιβάλλον να «αντέχει» μια συγκεκριμένη δραστηριότητα, μπορεί να βελτιωθεί θετικά εφαρμόζοντας τεχνικές μάνατζμεντ, αλλά και την ίδια την τεχνολογία. Καθίσταται όμως απαραίτητο να προσδιορισθεί το επίπεδο πέρα από το οποίο μπορεί να υπάρξει μη αποδεκτή και μη αναστρέψιμη ζημία για το περιβάλλον. Θα πρέπει επομένως να διασφαλισθεί μέσα από υποδομές, υποστηρικτικά συστήματα και κανονισμούς ότι δεν θα υπάρξει καταστροφή μιας περιοχής, τουριστικής, για παράδειγμα, εκ μέρους των επισκεπτών με συνέπεια τη μόνιμη υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Η πιθανή λύση, κατά συνέπεια, στο να κάνουμε λειτουργική την αρχή της φέρουσας ικανότητας είναι να ορίσουμε τα όρια τα οποία δεν θα πρέπει να ξεπερασθούν. Έχουν αναπτυχθεί διάφορες τεχνικές οι οποίες προσδιορίζουν τα όρια και τους περιοριστικούς παράγοντες ανάπτυξης (Ultimate Environmental Thresholds-UET) και οι οποίες αναλύουν τη σχέση μεταξύ πόρων και δραστηριοτήτων ώστε να προσδιορίζουν τους περιοριστικούς παράγοντες της συγκεκριμένης αναπτυξιακής δραστηριότητας. Το επίπεδο των αναπτυξιακών και τουριστικών δραστηριοτήτων στο εσωτερικό μιας οικολογικά σημαντικής περιοχής, θα πρέπει να βασίζεται και να εξαρτάται από την φέρουσα ικανότητά της,

15 έτσι ώστε πραγματοποιούμενες δράσεις να μην επιφέρουν αλλοιώσεις στα χαρακτηριστικά του φυσικού περιβάλλοντος. Η διατήρηση και προστασία της περιοχής εξασφαλίζεται αν, με βάση κάποια οικολογικά κριτήρια, υπολογιστεί ο αριθμός των διερχόμενων επισκεπτών και ο τύπος των πραγματοποιούμενων χρήσεων, έτσι ώστε να επιτευχθεί η ιδανική τιμή της φέρουσας ικανότητας. Σε θεωρητικό επίπεδο αρκετές φόρμες έχουν προταθεί για τον υπολογισμό της φέρουσας ικανότητας, αλλά τα αποτελέσματα που δίνουν μετά την πρακτική εφαρμογή τους δεν είναι πλήρως ικανοποιητικά. Τρεις τύποι φέρουσας ικανότητας μπορούν να διαχωριστούν και πιο συγκεκριμένα: Η περιβαλλοντική (οικολογική) χωρητικότητα είναι ο βαθμός στον οποίο ένα οικοσύστημα, βιότοπος ή τοπίο μπορεί να δεχτεί τις διάφορες επιπτώσεις του τουρισμού και των υποδομών που συνδέονται μ αυτόν χωρίς να συμβαίνουν ανεπανόρθωτες ζημιές. Η πολιτιστική και η κοινωνική χωρητικότητα είναι το επίπεδο πέρα από το οποίο η τουριστική ανάπτυξη και οι αριθμοί των επισκεπτών προκαλούν ανεπανόρθωτες επιπτώσεις στις τοπικές κοινωνίες και στον τοπικό τρόπο ζωής. Τέλος, η ψυχολογική χωρητικότητα είναι το επίπεδο πέρα από το οποίο οι κυρίαρχες ποιότητες τις οποίες οι επισκέπτες αναζητούν σε μια φυσική περιοχή, (όπως η ηρεμία, μικρή ανθρώπινη παρουσία) καταστρέφονται από την τουριστική ανάπτυξη. Η φέρουσα ικανότητα δεν είναι μέγεθος μετρήσιμο. Δεν αρκεί η καταμέτρηση του συνόλου των επισκεπτών σε έναν τόπο τον χρόνο. Θα πρέπει να ληφθούν υπόψη παράμετροι, όπως: - η εποχικότητα της κίνησης - η συγκέντρωση της κίνησης σε ορισμένες θέσεις - ο μέσος όρος διάρκειας παραμονής των επισκεπτών - ο βαθμός χρήσης της περιοχής και οι δραστηριότητες που ασκούνται - τα χαρακτηριστικά των επισκεπτών και η συμπεριφορά τους Οι διαχειριστές των προστατευόμενων περιοχών όπου αναπτύσσονται τουριστικές δραστηριότητες πρέπει να μελετούν προσεκτικά την περιοχή και να λαμβάνουν υπόψη τους τα χαρακτηριστικά της ώστε να καταφέρουν να εκτιμήσουν τη φέρουσα ικανότητά της. Είναι αναμενόμενο, η φέρουσα ικανότητα ταυτιζόμενη με την οικοκεντρική προσέγγιση της αειφόρου ανάπτυξης, να. βρίσκεται στο στόχαστρο και να εξετάζεται με επιφύλαξη από τους διάφορους επενδυτικούς φορείς. Είναι επίσης αναμενόμενο, η συγκεκριμένη αρχή να γίνεται αιτία συγκρούσεων σε περιοχές όπου υφίσταται ο συνδυασμός απαράμιλλου φυσικού κάλλους και αναπτυξιακών πιέσεων. 4.2 Βιοποικιλότητα Η διατήρηση της βιοποικιλότητας αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αρχές της αειφόρου ανάπτυξης. Η αρχή αυτή συμπεριλαμβάνει τόσο τη προστασία και διατήρηση του ζωικού και φυτικού κεφαλαίου, όσο και τη διατήρηση των ανανεώσιμων πόρων. Το θέμα στις μέρες μας έχει πάρει σημαντικές διαστάσεις και όχι μόνο από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, λόγω των καταστροφικών

16 συνεπειών της ανθρώπινης δραστηριότητας πάνω στο φυσικό περιβάλλον. Ως βιοποικιλότητα ορίζεται: «...η ποικιλία των οργανισμών του ζωικού και φυτικού κεφαλαίου γήινων, εναέριων και υδάτινων, καθώς και τα διάφορα συμπλέγματα οικοσυστημάτων που σ' αυτά διαβιώνουν». Άξια αναφοράς είναι η άποψη η οποία στηρίζει τη θέση περί προστασίας της βιοποικιλίας, ότι μια πιθανή απώλεια των ειδών των οποίων η αξία σήμερα δεν μπορεί να εκτιμηθεί, μπορεί να έχει σημαντική πρακτική αξία για τις μελλοντικές γενιές. 4.3 Δια-χωρική Υπευθυνότητα Όλο και περισσότερο αναγνωρίζεται πλέον η αρχή, ότι οι αρνητικές συνέπειες της ανθρώπινης δραστηριότητας σε μια συγκεκριμένη περιοχή, δεν θα πρέπει με κανένα τρόπο να μεταβιβάζονται ως περιβαλλοντικά προβλήματα σε κάποια άλλη. Σε ορισμένες περιπτώσεις όταν αυτό δεν είναι εφικτό θα πρέπει να υπάρχει κάποια μορφή αποζημίωσης για την περιοχή υποδοχής. Εδώ επιπλέον τίθεται και ο προβληματισμός ότι τα περιβαλλοντικά θέματα δεν αναγνωρίζουν διοικητικά όρια. Τα δε μεγάλα περιβαλλοντικά προβλήματα της εποχής μας δεν γνωρίζουν πλέον χωρικό σημείο αναφοράς. Ένα χρήσιμο πρακτικό εργαλείο διερεύνησης της αρχής της διαχωρικότητας αλλά και των επιπτώσεών της, είναι η επονομαζόμενη «ανάλυση οικολογικού αποτυπώματος». Αυτό αποτελεί ένα λογιστικό εργαλείο το οποίο δίνει τη δυνατότητα στο να γίνεται εφικτός ο υπολογισμός της κατανάλωσης πόρων για μια συγκεκριμένη δραστηριότητα. Επίσης δίνει απαντήσεις στο ερώτημα της «αφομοίωσης» των αποβλήτων από το φυσικό περιβάλλον, για έναν καθορισμένο πληθυσμό μιας δεδομένης οικονομικής δραστηριότητας, σε μια συγκεκριμένη περιοχή. 4.4 Συμμετοχή Η πραγματική εμπλοκή όλων των ενδιαφερόμενων μελών της κάθε τοπικής κοινωνίας στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων σε περιβαλλοντικά θέματα, αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της αρχής της αειφόρου ανάπτυξης, και έναν από τους βασικούς στόχους της. Η Τοπική Ατζέντα 21 (Local Agenda 21) παρέχει την δυνατότητα της εμπλοκής της τοπικής κοινωνίας στο σχεδιασμό της αειφόρου ανάπτυξης. Βασίζεται στην υπόθεση ότι, η επίτευξη του στόχου της αειφόρου ανάπτυξης θα πρέπει να βασίζεται στη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, προσφέροντας κατ' αυτόν τον τρόπο μια συνολική και ολοκληρωμένη προσέγγιση στα θέματα της τοπικής λήψης των αποφάσεων. Οι διάφορες ομάδες που εξειδικεύονται στην Ατζέντα 21 είναι: γυναικείος πληθυσμός, νεολαία, κάτοικοι, τοπική αυτοδιοίκηση, εργατικά συνδικάτα, μη κυβερνητικές οργανώσεις, επιχειρήσεις και βιομηχανία, επιστήμονες και αγρότες. 4.5 Κρίσιμο Φυσικό Κεφάλαιο. Μέσω της συγκεκριμένης αρχής αναγνωρίζεται ότι κάποια περιβαλλοντικά στοιχεία έχουν πρωτεύουσα οικολογική καθώς και ανθρώπινη αξία. Τέτοια είναι τα ρυθμιστικά υδατικά αποθέματα, η βιοποικιλότητα, τα πολιτιστικά αγαθά κ,λ.π. Είναι κατά συνέπεια τα στοιχεία εκείνα

17 του περιβάλλοντος τα οποία δεν μπορούν να αναπληρωθούν στα πλαίσια του ανθρώπινου κύκλου ζωής. Αυτά ορίζονται σαν «κρίσιμο κεφάλαιο». Για τα συγκεκριμένα στοιχεία που συνθέτουν το κρίσιμο κεφάλαιο δεν θα πρέπει να υφίσταται κανενός είδους συμβιβασμός. Αντίθετα θα πρέπει να προστατεύονται με οποιοδήποτε κόστος. Λιγότερο σημαντικό στοιχείο του κρίσιμου κεφαλαίου, είναι το επονομαζόμενο «μεταφερόμενο κεφάλαιο». Αυτό μπορεί να αντικαθίστανται από ένα σημείο και πάνω, εφόσον διατηρούνται τα απαιτούμενα ασφαλή επίπεδα συντήρησής του (π.χ. διαχειριστικά σχέδια δασών). Τέλος το «διαπραγματεύσιμο κεφάλαιο» είναι αυτό το οποίο αποτελείται από στοιχεία του κρίσιμου κεφαλαίου, τα οποία όμως χαρακτηρίζονται ως χαμηλής αξίας. Αυτά μπορούν να υποκατασταθούν εφόσον, για παράδειγμα, μια συγκεκριμένη αναπτυξιακή πρόταση έχει μεγάλη κοινωνική αξία. Είναι σημαντικό να διερευνηθεί η εκτίμηση την οποία η τοπική κοινωνία έχει όσον αφορά την περιβαλλοντική προστασία της περιοχής της στην οποία η ίδια υφίσταται. 4.6 Η Αρχή της Προληπτικότητας Η αρχή της προληπτικότητας αποτελεί βασική αρχή που συνδέεται με την αειφόρο ανάπτυξη και την περιβαλλοντική διαχείριση. Η συγκεκριμένη αρχή δηλώνει ότι δεν θα πρέπει να αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες και δράσεις των οποίων τα αποτελέσματα, μακροχρόνια, είναι άγνωστα καθώς και οι πιθανές παρενέργειες μη αναστρέψιμες. Οι αρχές της αειφόρου ανάπτυξης διαχέονται σε όλες τις μορφές οικονομικής δραστηριότητας, συμπεριλαμβανομένης και αυτής του τουρισμού. Στο κεφάλαιο που ακολουθεί παρουσιάζεται το φαινόμενο του τουρισμού από την άποψη της οικονομικής δραστηριότητας και αναδεικνύονται οι παράγοντες εκείνοι οι οποίοι συνηγορούν σε μια «αειφόρο προσέγγιση» του τουρισμούνέες τάσεις και πρότυπα του τουρισμού

18 5. Σύγχρονα πρότυπα τουρισμού 5.1 Γενικά Οι φυσικοί και οι ανθρωπογενείς πόροι συνιστούν το κεφάλαιο πάνω στο οποίο δομείται το φαινόμενο «τουρισμός» και, ταυτόχρονα, αποτελούν τους κύριους αποδέκτες των θετικών και αρνητικών επιδράσεων που αυτός συνεπάγεται. Ο τουρισμός θεωρείται μέσο οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, καθώς συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του εγχώριου πληθυσμού, με τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την εξασφάλιση κεφαλαίων για τη δημιουργία νέων επενδύσεων, τη βελτίωση της υπάρχουσας υποδομής κ.ά. Από την άλλη αποτελεί κοινή παραδοχή ότι τα τελευταία χρόνια το περιβάλλον δέχεται σοβαρή απειλή και είναι αναγκαία η προστασία του. Ο μαζικός τουρισμός έχει επικριθεί για τη συμβολή του στην υποβάθμιση αυτή του περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα να αναζητείται η λύση της προστασίας και διατήρησής του στην ενθάρρυνση των εναλλακτικών και ήπιων μορφών τουρισμού. Έτσι, από τις αρχές της δεκαετίας του '80 το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην προώθηση ηπιότερων μορφών τουριστικής ανάπτυξης, οι οποίες αποβλέπουν αποκλειστικά στο βραχυπρόθεσμο οικονομικό όφελος, αλλά δεν αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στο περιβάλλον και τον πολιτισμό, καθώς και στην ικανοποίηση των αναγκών του τοπικού πληθυσμού και των ιδιαίτερων ενδιαφερόντων του κάθε τουρίστα για επαφή με το φυσικό και το πολιτισμικό περιβάλλον. Με άλλα λόγια, σημειώνεται μία σαφής στροφή από τον ποσοτικό στον ποιοτικό τουρισμό, 5.2 Εναλλακτικός τουρισμός Σήμερα το ενδιαφέρον από φορείς τουριστικής ανάπτυξης και επενδυτές για τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού λόγω των αρνητικών συνεπειών του μαζικού τουρισμού στην κοινωνία και κυρίως στο περιβάλλον είναι αυξημένο. Ο εναλλακτικός τουρισμός θεωρείται ότι επιφέρει λιγότερα αρνητικά αποτελέσματα στον τόπο υποδοχής, ενώ, παράλληλα, δε μειώνει τα θετικά οικονομικά οφέλη. Ο εναλλακτικός τουρισμός θεωρείται αντίθετος του μαζικού τουρισμού, με τον πρώτο να εμφανίζεται ως «καλός» και το δεύτερο ως «κακός». Ο μεγάλος αριθμός τουριστών που συγκεντρώνεται στον τόπο υποδοχής όπου αναπτύσσεται ο μαζικός τουρισμός απαιτεί επενδύσεις μεγάλης κλίμακας, μικρότερη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στην αναπτυξιακή διαδικασία και συγκέντρωση, πολλές φορές, τουριστών χωρίς ιδιαίτερη ευαισθησία απέναντι στους εγχώριους πλουτοπαραγωγικούς πόρους. Στον εναλλακτικό τουρισμό επικρατεί η αίσθηση της τοπικής κλίμακας αναφορικά με το μέγεθος των επενδύσεων που αναπτύσσονται για την προώθησή του. Τα είδη του εναλλακτικού και ήπιου τουρισμού αναπτύσσονται σε τοπικό επίπεδο από τους ίδιους τους κατοίκους ή τους φορείς μιας περιοχής, με αποτέλεσμα η οργάνωση να γίνεται με το σκεπτικό της προστασίας του τοπικού περιβάλλοντος, ενώ το οικονομικό όφελος διοχετεύεται κυρίως στην τοπική κοινωνία, χωρίς να υφίσταται η ανεπιθύμητη εκμετάλλευση του περιβάλλοντος

19 και των κατοίκων της περιοχής από εξωγενείς οικονομικούς παράγοντες, όπως παρατηρείται στον μαζικό τουρισμό.οι μικρής κλίμακας επιχειρήσεις μπορούν να ενσωματωθούν με μεγαλύτερη ευκολία στο υπάρχον κοινωνικο-οικονομικό και πολιτισμικό περιβάλλον της κοινότητας, συμβάλλοντας πιο αποτελεσματικά στην αειφόρο ανάπτυξη της περιοχής. 5.3 Αειφόρος Τουριστική Ανάπτυξη Το θέμα της αειφορίας στον τουρισμό, υφίσταται στην Ευρώπη σαν θέμα προτεραιότητας, αν και μερικοί από τους επιμέρους προβληματισμούς του, έχουν για πολλά χρόνια συζητηθεί παγκόσμια, σε επίπεδο οικονομικό, κοινωνικό, πολιτισμικό. Το "Πέμπτο Πρόγραμμα Δράσης για το Περιβάλλον" της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον γενικό τίτλο "Towards sustainability", εντοπίζει τον τουρισμό σαν έναν από τους τομείς προτεραιότητας (Commission of the European Communities 1993). Χάρτα για τον τουρισμό και τη βιώσιμη ανάπτυξη Αναγνωρίζοντας ότι ο τουρισμός είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο που επηρεάζει τις υψηλότερες και βαθύτερες επιθυμίες όλων των ανθρώπων, ενώ, ταυτόχρονα, αποτελεί σημαντικό στοιχείο της κοινωνικο-οικονομικής και πολιτικής ανάπτυξης σε πολλές χώρες και ότι συμβάλλει θετικά σε αυτήν, αλλά συγχρόνως μπορεί να συμβάλει στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος και στην απώλεια της τοπικής ταυτότητας, επιβάλλεται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τον τρόπο με τον οποίο θα αναπτυχθεί. Βασικές αρχές και στόχοι για μια προσέγγιση στον τουρισμό από τη σκοπιά της βιώσιμης ανάπτυξης είναι: Βιωσιμότητα στην τουριστική ανάπτυξη σημαίνει ότι θα πρέπει να είναι φιλική προς το περιβάλλον στο παρόν και στο μέλλον, καθώς και οικονομικά βιώσιμη και κοινωνικά δίκαιη για τις τοπικές κοινωνίες. Ο τουρισμός θα πρέπει να εναρμονίζεται με το φυσικό, πολιτισμικό και ανθρώπινο περιβάλλον. Ο τουρισμός θα πρέπει να μεριμνά για τις επιπτώσεις του στην πολιτισμική κληρονομιά και στην παράδοση της τοπικής κοινωνίας.

20 Μια ενεργός συμμετοχή του τουρισμού στη βιώσιμη ανάπτυξη προϋποθέτει κοινές δράσεις και συμμετοχή σε αυτές όλων των φορέων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα και αποτελεσματικούς μηχανισμούς συντονισμού σε όλα τα επίπεδα (τοπικό, περιφερειακό, εθνικό κ.λπ.). Πρωτεύοντες στόχοι στην τουριστική ανάπτυξη θα πρέπει να είναι η διατήρηση του τουριστικού προορισμού και η ικανότητα εξυπηρέτησης των τουριστών στο πλαίσιο μιας στρατηγικής για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ο τουρισμός θα πρέπει να βασίζεται στη διεύρυνση των ευκαιριών για τις τοπικές κοινωνίες, συμβάλλοντας στο μέγιστο βαθμό στην τοπική οικονομία. Ο τουρισμός θα πρέπει να συμβάλλει αποτελεσματικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής όλων και στον κοινωνικοπολιτισμικό εμπλουτισμό του κάθε τόπου προορισμού. Η κεντρική διοίκηση και οι συναφείς φορείς με τη συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων θα πρέπει να αναλάβουν δράσεις που να συμβάλλουν στον ολοκληρωμένο σχεδιασμό της τουριστικής ανάπτυξης. Προτεραιότητα θα πρέπει να δίνεται στις δράσεις που συμβάλλουν στην προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος και στους μηχανισμούς ενσωμάτωσης του περιβαλλοντικού κόστους στις επενδύσεις και παρεμβάσεις για τον τουρισμό. Οι περιβαλλοντικά και πολιτισμικά ευαίσθητες περιοχές θα πρέπει να τύχουν ιδιαίτερης μέριμνας. Στην αναζήτηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί σε εκείνες που συμβάλλουν σε μια προοπτική βιώσιμης ανάπτυξης με σεβασμό στο φυσικό και το πολιτισμικό περιβάλλον. Ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δοθεί στη διάδοση και ανταλλαγή εμπειριών και γνώσης για δράσεις και τεχνολογίες που ενσωματώνουν τον τουρισμό στη στρατηγική της βιώσιμης ανάπτυξης. Η πολιτική βιώσιμης ανάπτυξης στον τουρισμό απαιτεί και την υποστήριξη και προώθηση περιβαλλοντικά φιλικών συστημάτων διαχείρισης του τουρισμού. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στον ρόλο και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον από τις μεταφορές, στην αξιοποίηση εναλλακτικών μορφών ενέργειας και στη διαχείριση των αποβλήτων. Η υιοθέτηση και εφαρμογή περιβαλλοντικών συστημάτων φιλικής δεοντολογίας είναι σημαντική για όλους τους δρώντες στον τουρισμό. Η ευαισθητοποίηση όλων είναι σημαντική για την εφαρμογή των παραπάνω αρχών και στόχων. Πηγή: WTO. Η προώθηση της αειφορικής ανάπτυξης των τουριστικών δραστηριοτήτων στην Ευρώπη υποστηρίχθηκε σθεναρά και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών. Επιπλέον, μέτρα όπως το Οικολογικό Δίκτυο Natura 2000, η Οδηγία-Πλαίσιο για τα Νερά (2000/60/ΕΕ), η Ποιότητα υδάτων κολύμβησης, η Οδηγία για τη Στρατηγική Περιβαλλοντικής Εκτίμησης (ΣΠΕ), οι Διεθνείς Συμβάσεις για τη Βιολογική Ποικιλότητα, το Σύστημα Οικολογικής Διαχείρισης και Ελέγχου (EMAS) προωθήθηκαν σε επίπεδο Ε.Ε., προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι προσπάθειες για αειφορικό τουρισμό. Αυτά τα μέτρα σχετίζονται κυρίως με ρυθμίσεις για μια ευρύτερη περιβαλλοντική διαχείριση της παράκτιας ζώνης, με χρηματοδοτικά μέσα και καθοδήγηση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δημοσιεύσει την Πράσινη Βίβλο σχετικά με τον ρόλο της Ένωσης στο πεδίο του τουρισμού και οι πολιτικές της Ε.Ε. για τη διαχείριση του νερού και των αποβλήτων που επηρεάζουν άμεσα τον τομέα του τουρισμού μπορούν να συνδράμουν στην προώθηση της αειφορίας του τουρισμού. Τέλος, το 5ο και 6ο Πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον

21 θίγουν θέματα που αφορούν στην ανάπτυξη του αειφορικού τουρισμού και τονίζουν τη σημασία του. 5.4 Τοπική ανάπτυξη και εναλλακτικός τουρισμός Ο εναλλακτικός και ήπιος τουρισμός μπορεί να συνεισφέρει στην αειφόρο ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας, καθώς υποδεικνύει περιορισμούς αναφορικά με τη φέρουσα ικανότητα της περιοχής, εφόσον οι προσφερόμενες υπηρεσίες είναι μικρής κλίμακας, αλλά ποιοτικά ανώτερες και καλά οργανωμένες. Γενικότερα, η ανάπτυξη μικρών τοπικών επιχειρήσεων διατηρεί τον έλεγχο της τουριστικής ανάπτυξης στον τοπικό πληθυσμό και εξασφαλίζει οικονομικά οφέλη που δε διαρρέουν από την τοπική κοινωνία, δημιουργώντας έτσι υψηλούς οικονομικούς δεσμούς σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Ωστόσο, καίριας σημασίας παράγοντας για την επιτυχή προώθηση του εναλλακτικού και ήπιου τουρισμού είναι η συμμετοχή του τοπικού πληθυσμού στην αναπτυξιακή διαδικασία. Οι διαφορετικές ανάγκες και προσδοκίες, καθώς και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής επιβάλλουν τον σχεδιασμό μιας βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης με τη συνεργασία όλων των τοπικών φορέων και του τοπικού πληθυσμού. Ορισμένα ζητήματα που πρέπει να επιλύονται με βάση την αρχή της συνεργασίας στις τουριστικές περιοχές είναι: Ο έλεγχος της κατανάλωσης του νερού και των μη ανανεώσιμων πηγών, με σκοπό τον περιορισμό της μη ορθολογικής χρήσης τους. Η μείωση των απορριμμάτων και η εξασφάλιση της ανακύκλωσής τους. Ο έλεγχος και ο περιορισμός των προβλημάτων κυκλοφοριακής συμφόρησης και ρύπανσης, ιδιαίτερα σε περιοχές φυσικού και πολιτισμικού κάλλους, και η χρήση μέσων μεταφοράς φιλικών προς το περιβάλλον. Η οργάνωση και ο έλεγχος της πρόσβασης των τουριστών σε οικολογικά «ευαίσθητες» περιοχές. Η συγχρηματοδότηση προγραμμάτων περιβαλλοντικής προστασίας. Η χορήγηση κινήτρων και αρωγής στις τουριστικές επιχειρήσεις για την υιοθέτηση περιβαλλοντικών πολιτικών ανάπτυξης. Η συμμετοχή της τοπικής κοινότητας στην τουριστική διαδικασία οδηγεί στην αποδοχή του τρόπου συμπεριφοράς των τουριστών ή, έστω, στην ανοχή από την κοινωνία προορισμού τους. Μόνον έχοντας τον τοπικό πληθυσμό στο πλευρό τους μπορούν οι τουρίστες να συνυπάρξουν ειρηνικά και μόνο τότε η κοινότητα υποδοχής μπορεί να εγγυηθεί ότι το περιβάλλον στο οποίο οι τουρίστες φιλοξενούνται διασφαλίζεται για τη μακροχρόνια ευημερία της τοπικής κοινωνίας και τη συνεχή άφιξη των τουριστών.

22 6. Αγροτουρισμός - Οικοουρισμός 6.1 Τουρισμός της αγροτικής υπαίθρου Πρέπει να σημειωθεί ότι ένα βασικό στοιχείο που διακρίνει τους οικοτουριστικούς προορισμούς της Ελλάδας είναι η στενή συνάφεια με το αγροτικό τοπίο. Στην Ελλάδα, λόγω των σχετικά μικρών αποστάσεων και της πλούσιας ποικιλομορφίας του χώρου, οι περιοχές με ιδιαίτερο φυσικό κάλλος ή με μεγάλη οικολογική αξία (με σπάνια χλωρίδα και πανίδα και με αξιοσημείωτα φυσικά χαρακτηριστικά) βρίσκονται σε εγγύτητα με το κλασικό αγροτικό τοπίο και πολλές φορές έχουν οργανική συνάφεια με παραδοσιακές ασχολίες (ψάρεμα, δασοπονία, κτηνοτροφία κλπ) που λαμβάνουν χώρα μέσα σ αυτές ή στην ευρύτερη ζώνη τους. Είναι γενικότερα αποδεκτό ότι η οικονομική σημασία της γεωργίας στις αγροτικές περιοχές έχει μειωθεί σε ό,τι αφορά στην παραγωγή εισοδήματος και απασχόλησης. Η γεωργία μπορεί να είναι ο κυρίαρχος χρήστης της γης σε εθνικό επίπεδο και ιδιαίτερα στην ύπαιθρο, αλλά ως «βιομηχανία» δεν είναι οπωσδήποτε ο βασικός εργοδότης. Στην πραγματικότητα, σε πολλές αγροτικές περιοχές οι αγροτικές δραστηριότητες (γεωργία, αλιεία, κτηνοτροφία, δασοκομία) δεν αποτελούν πλέον τις πιο σημαντικές δραστηριότητες της αγροτικής κοινότητας. Παράλληλα, σημειώνεται έξοδος από την περιφέρεια, ιδιαίτερα των νέων ανθρώπων, που αναζητούν ευκαιρίες σε άλλες περιοχές. Η κοινωνικο-οικονομική δομή απειλείται, μεγάλες εκτάσεις αγροτικής γης χάνουν την αξία της εκμετάλλευσής τους ή, ακόμη, δεν καλλιεργούνται. Το μήνυμα πλέον είναι ξεκάθαρο: πρέπει να βρεθούν οι τρόποι που θα αντικαταστήσουν ή θα συμπληρώσουν τις αγροτικές δραστηριότητες με άλλες που θα είναι οικονομικά πιο προσοδοφόρες. Η επιδίωξη της διαφοροποίησης των δραστηριοτήτων και η εισαγωγή νέων μορφών αξιοποίησης της αγροτικής γης καθώς και των κτιρίων της αγροτικής εκμετάλλευσης εξηγούν το αυξανόμενο ενδιαφέρον για τον τουρισμό. Ο τουρισμός του αγροτικού χώρου περιλαμβάνει έναν κύκλο δραστηριοτήτων, παροχής υπηρεσιών και ψυχαγωγικών ευκαιριών που προσφέρονται από τους αγρότες και, γενικότερα, από τους ανθρώπους της περιφέρειας με σκοπό την προσέλκυση τουριστών στις περιοχές τους, ώστε να βελτιώνεται το εισόδημά τους. Διακρίνεται σε θαλάσσιο, ιαματικό, φυσιολατρικό, περιηγητικό, μορφωτικό, πολιτισμικό, αθλητικό, χειμερινό τουρισμό και αγροτουρισμό,

Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού

Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού ΜΑΖΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ 19ος αιώνας: Κλειδί: Ανάπτυξη σιδηροδρόμου, Ατμόπλοιο Οργανωμένος τουρισμός Αύξηση μεσαίας τάξης και εισοδημάτων Συρρίκνωση αγροτικού τομέα Μετακίνηση πληθυσμού

Διαβάστε περισσότερα

Georgios Tsimtsiridis

Georgios Tsimtsiridis Sustainable Touristic Development in the Municipality of Almopia Georgios Tsimtsiridis Vice Mayor of Almopia Δήμος Αλμωπίας Βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη Η τουριστική ανάπτυξη σε οποιαδήποτε μορφή της προϋποθέτει

Διαβάστε περισσότερα

Αθλητικός Τουρισμός. Εναλλακτικές μορφές τουρισμού Νικόλαος Θεοδωράκης Επίκουρος Καθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α. Σερρών, Α.Π.Θ.

Αθλητικός Τουρισμός. Εναλλακτικές μορφές τουρισμού Νικόλαος Θεοδωράκης Επίκουρος Καθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α. Σερρών, Α.Π.Θ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εναλλακτικές μορφές τουρισμού Νικόλαος Θεοδωράκης Επίκουρος Καθηγητής, Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΑΜΩΤΗΣ Α, Β και Γ Γυμνασίου ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣ σχολικό έτος 2016-17 Κ Ε Ρ Α Μ Ω Τ Η Το επιχειρηματικό σχέδιο παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη επενδυτική πρόταση μιας επιχείρησης, με

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ. Δήμος Σοφάδων ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ

ΣΧΕΔΙΟ. Δήμος Σοφάδων ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΧΕΔΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2014-2019 Δήμος Σοφάδων ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ 79 ΕΝΤΥΠΟ ΕΠ_08: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ 2.1. ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΟΦΑΔΩΝ Ο Δήμος Σοφάδων, όπως διαμορφώθηκε μετά

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Πολιτισμικών Δεδομένων

Διαχείριση Πολιτισμικών Δεδομένων Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Διαχείριση Πολιτισμικών Δεδομένων Ενότητα 3β: Πολιτισμικός Τουρισμός και Βιώσιμη Ανάπτυξη Αριστοτέλης Μαρτίνης Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΟΥΒΑΡΗ ΣΤΑΥΡΙΑΝΗ ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ 2014

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΟΥΒΑΡΗ ΣΤΑΥΡΙΑΝΗ ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ 2014 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΟΥΒΑΡΗ ΣΤΑΥΡΙΑΝΗ ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ 2014 ΘΕΜΑ : «Η Θεωρητική και Κριτική Διάσταση των Εναλλακτικών και Ειδικών Μορφών Τουρισμού στην Ελλάδα» ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΙ 1. Η πρώτη τουριστική περίοδος

Διαβάστε περισσότερα

Εισήγηση της ΓΓΠΠ Αγγέλας Αβούρη στην ενημερωτική συνάντηση για τη δημιουργία Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης (23-11-06)

Εισήγηση της ΓΓΠΠ Αγγέλας Αβούρη στην ενημερωτική συνάντηση για τη δημιουργία Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης (23-11-06) Εισήγηση της ΓΓΠΠ Αγγέλας Αβούρη στην ενημερωτική συνάντηση για τη δημιουργία Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης (23-11-06) Η χώρα μας είναι ένας από τους πλέον δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως.

Διαβάστε περισσότερα

04/29/15. ΜΑΘΗΜΑ 8ο ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

04/29/15. ΜΑΘΗΜΑ 8ο ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ 04/29/15 ΜΑΘΗΜΑ 8ο ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Παρενέργειες από την ανάπτυξη του τουρισµού Νέοι χώροι για τουριστικές εγκαταστάσεις (δάση, ακτές) Ρύπανση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Η στην έκθεσή της με θέμα περιγράφει πώς με την πρόοδο της ανάπτυξης, υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία για: Κοινωνικο κεντρικούς λόγους (ικανοποίηση ανθρώπινων προσδοκιών και φιλοδοξιών).

Διαβάστε περισσότερα

Προστατεύει το. περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας.

Προστατεύει το. περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας. Προστατεύει το περιβάλλον Αλλάζει τη ζωή μας www.epperaa.gr www.ypeka.gr Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» 2007-2013 αξιοποιεί τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Με την αξιοποίηση των ΑΠΕ αναδεικνύεται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος 15

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος 15 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος 15 1 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ 17 1.1 Διαστάσεις και παράμετροι διαμόρφωσης των χαρακτηριστικών της τουριστικής ανάπτυξης 17 1.1.1 Χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ. Γ. Ευθυμίου. Διαχείριση Οικοτουρισμού και Τουρισμού σε προστατευόμενες Περιοχές

ΟΙΚΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ. Γ. Ευθυμίου. Διαχείριση Οικοτουρισμού και Τουρισμού σε προστατευόμενες Περιοχές ΟΙΚΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Γ. Ευθυμίου Διαχείριση Οικοτουρισμού και Τουρισμού σε προστατευόμενες Περιοχές Ο οικοτουρισμός είναι ο τουρισμός στη φύση ο οποίος αντίθετα με τον μαζικό τουρισμό δεν υπερβαίνει την φέρουσα

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικά και Οικονομικά οφέλη των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου NATURA Γεωργία Πιλιγκότση MSc Οικονομολόγος Περιβάλλοντος

Κοινωνικά και Οικονομικά οφέλη των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου NATURA Γεωργία Πιλιγκότση MSc Οικονομολόγος Περιβάλλοντος Κοινωνικά και Οικονομικά οφέλη των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου NATURA 2000 Γεωργία Πιλιγκότση MSc Οικονομολόγος Περιβάλλοντος Διαχειρίζομαι μια προστατευόμενη περιοχή Προστατεύω τη βιοποικιλότητα

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικά και Οικονομικά οφέλη των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου NATURA Γεωργία Πιλιγκότση MSc Οικονομολόγος Περιβάλλοντος

Κοινωνικά και Οικονομικά οφέλη των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου NATURA Γεωργία Πιλιγκότση MSc Οικονομολόγος Περιβάλλοντος Κοινωνικά και Οικονομικά οφέλη των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου NATURA 2000 Γεωργία Πιλιγκότση MSc Οικονομολόγος Περιβάλλοντος GR4320005 OROS THRYPTIS KAI GYRO PERIOHI GR4320014 NOTIODYTIKH THRYPTI

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΝΤΥΠΟ ΥΛΙΚΟ 1 ΗΣ ΙΑΛΕΞΗΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ι. ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Τουρισµός είναι η επίσκεψη ενός τόπου της ηµεδαπής ή αλλοδαπής µε σκοπό την ξεκούραση ή ψυχαγωγία

Διαβάστε περισσότερα

Αγροτικός Τουρισμός. Ενότητα 3 η : Ο Αγροτικός Τουρισμός. Όλγα Ιακωβίδου Τμήμα Γεωπονίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Αγροτικός Τουρισμός. Ενότητα 3 η : Ο Αγροτικός Τουρισμός. Όλγα Ιακωβίδου Τμήμα Γεωπονίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αγροτικός Τουρισμός Ενότητα 3 η : Ο Αγροτικός Τουρισμός Όλγα Ιακωβίδου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΔΗΜΟΣ ΝΟΤΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ

Ο ΔΗΜΟΣ ΝΟΤΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ο ΔΗΜΟΣ ΝΟΤΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΕΛΕΝΗ ΜΑΙΣΤΡΟΥ 1 Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΠ 2000-2006 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 2000 2006 NOΕΜΒΡΙΟΣ 2006 2 ΑΞΟΝΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Γνωριμία με τη φύση και την ύπαιθρο

Γνωριμία με τη φύση και την ύπαιθρο Γνωριμία με τη φύση και την ύπαιθρο ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Οι διάφορες µορφές εναλλακτικού τουρισµού στην ύπαιθρο, µεταξύ των οποίων ο αγροτουρισµός, προέκυψαν από µια διπλή αναγκαιότητα. Η πρώτη αφορά στην ανάγκη

Διαβάστε περισσότερα

Προστασία και αειφόρος ανάπτυξη ορεινών οικισμών. Η περίπτωση του αγίου Λαυρεντίου

Προστασία και αειφόρος ανάπτυξη ορεινών οικισμών. Η περίπτωση του αγίου Λαυρεντίου Προστασία και αειφόρος ανάπτυξη ορεινών οικισμών. Η περίπτωση του αγίου Λαυρεντίου Ελένη Μαΐστρου, αρχιτέκτων, ομ. καθηγήτρια ΕΜΠ Προστασία και αειφόρος ανάπτυξη ορεινών οικισμών. Τα στοιχεία που συγκροτούν

Διαβάστε περισσότερα

Η Επίδραση και οι Επιπτώσεις της Απουσίας Χωρικού Σχεδίου για την Αγροτική Γή

Η Επίδραση και οι Επιπτώσεις της Απουσίας Χωρικού Σχεδίου για την Αγροτική Γή Η Επίδραση και οι Επιπτώσεις της Απουσίας Χωρικού Σχεδίου για την Αγροτική Γή ΜΕΛΙΔΟΝΙ 12/11/18 Δρ Αλέξανδρος Ε. Στεφανάκης Κτηνίατρος Προεδρος ΓΕΩΤΕΕ- ΠΚ Φυσικό Περιβάλλον Ορίζεται το σύνολο των βιοτικών

Διαβάστε περισσότερα

15 η Διδακτική Ενότητα «Η ΟΡΓAΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟIΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ ΕΙΔΙΚΏΝ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΏΝ ΜΟΡΦΏΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟΎ»

15 η Διδακτική Ενότητα «Η ΟΡΓAΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟIΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ ΕΙΔΙΚΏΝ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΏΝ ΜΟΡΦΏΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟΎ» ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ Πρόγραμμα επικαιροποίησης γνώσεων αποφοίτων ΑΕΙ στην Oργάνωση, διοίκηση τουριστικών επιχειρήσεων και στην προώθηση τουριστικών προορισμών 15 η Διδακτική Ενότητα «Η ΟΡΓAΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟIΚΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Μάθημα 2Σ6 01. ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Ελένη ΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΥ, Γρηγόρης ΚΑΥΚΑΛΑΣ Χ Ε Ι Μ Ε Ρ Ι Ν Ο Ε Ξ Α Μ Η Ν Ο

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Μάθημα 2Σ6 01. ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Ελένη ΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΥ, Γρηγόρης ΚΑΥΚΑΛΑΣ Χ Ε Ι Μ Ε Ρ Ι Ν Ο Ε Ξ Α Μ Η Ν Ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Μάθημα 2Σ6 01 ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Ελένη ΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΥ, Γρηγόρης ΚΑΥΚΑΛΑΣ Χ Ε Ι Μ Ε Ρ Ι Ν Ο Ε Ξ Α Μ Η Ν Ο 2 0 1 3-2014 1 Α. ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΚΑΤΟΙΚΙΑ Δίκτυο οικισμών και

Διαβάστε περισσότερα

Μεταφορά Καινοτομίας και Τεχνογνωσίας σε Επίπεδο ΟΤΑ

Μεταφορά Καινοτομίας και Τεχνογνωσίας σε Επίπεδο ΟΤΑ ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑ «Διακυβέρνηση και καινοτομία: μοχλός αειφόρου ανάπτυξης, διαχείρισης και προστασίας των φυσικών πόρων» Τρίτη 22 Οκτωβρίου 2013 Μεταφορά Καινοτομίας και Τεχνογνωσίας σε Επίπεδο ΟΤΑ ΑΝΤΩΝΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΡΕΙΝΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ, ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ, ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΡΕΙΝΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ, ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ, ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΡΕΙΝΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ, ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ, ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΛΕΝΗ ΜΑΙΣΤΡΟΥ ΤΡΙΠΟΛΗ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2016 1ο ερώτημα Γιατί και με ποιους όρους η προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς ενός

Διαβάστε περισσότερα

Λαναρά Θεοδώρα Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος MSc Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού

Λαναρά Θεοδώρα Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος MSc Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού Λαναρά Θεοδώρα Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος MSc Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού Ορισμός: Μια χερσαία και/ή θαλάσσια έκταση με ιδιαίτερα οικολογικά και τοπικά χαρακτηριστικά, αφιερωμένη στην

Διαβάστε περισσότερα

ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Ακριβή Λέκα. Αναστασία Στρατηγέα

ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Ακριβή Λέκα. Αναστασία Στρατηγέα ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ακριβή Λέκα Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός, Δρ. Ε.Μ.Π.

Διαβάστε περισσότερα

8. Συµπεράσµατα Προτάσεις

8. Συµπεράσµατα Προτάσεις 8. Συµπεράσµατα Προτάσεις Όπως φάνηκε από όλα τα παραπάνω ο οικότοπος των Μεσογειακών Εποχικών Λιµνίων αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτηµα των περιοχών µελέτης και η διατήρηση του µπορεί να συνδυαστεί άµεσα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ. ΔΡΑΣΗ 4: Εκπαίδευση και υποστήριξη προς τις τοπικές κοινωνίες

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ. ΔΡΑΣΗ 4: Εκπαίδευση και υποστήριξη προς τις τοπικές κοινωνίες ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ "ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΒΑΣΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΠΕΛΑΓΙΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ" «Στήριξη και Ανάδειξη Πολυνησιωτικών ΑΕΙ» ΔΡΑΣΗ 4: Εκπαίδευση και

Διαβάστε περισσότερα

Πρέβεζα, 8 9 Οκτωβρίου 2012. Πέπη Θεοδώρου. S.M.R. Consultants

Πρέβεζα, 8 9 Οκτωβρίου 2012. Πέπη Θεοδώρου. S.M.R. Consultants Training Session Ευκαιρίες χρηµατοδότησης για έργα σχετικά µε την προστασία του περιβάλλοντος στην Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας και στην Περιφέρεια Ηπείρου γενικότερα Πρέβεζα, 8 9 Οκτωβρίου 2012 «Ειδικές

Διαβάστε περισσότερα

Αγροτικός Τουρισμός. Ενότητα 1 η : Από τον Μαζικό στις Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού. Όλγα Ιακωβίδου Τμήμα Γεωπονίας

Αγροτικός Τουρισμός. Ενότητα 1 η : Από τον Μαζικό στις Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού. Όλγα Ιακωβίδου Τμήμα Γεωπονίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αγροτικός Ενότητα 1 η : Από τον Μαζικό στις Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού Όλγα Ιακωβίδου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΠ 2000-2006 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 2000 2006 NOΕΜΒΡΙΟΣ 2006 2 ΑΞΟΝΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΡΕΣΠΩΝ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΡΕΣΠΩΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΡΕΣΠΩΝ στα πλαίσια του Έργου NEST Ανάπτυξη Δικτύου Αειφόρου Τουρισμού 1. Πόσο καιρό ζείτε στην περιοχή των Πρεσπών: Χρόνια Μήνες 2. Ποια είναι η κύρια πηγή εισοδήματός

Διαβάστε περισσότερα

ημερίδα διάχυσης αποτελεσμάτων

ημερίδα διάχυσης αποτελεσμάτων ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΙΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ, ΕΜΠ ημερίδα διάχυσης αποτελεσμάτων Διδακτορική έρευνα με τίτλο: «Εναλλακτικές μορφές τουρισμού και

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΔΗΜΟΣ ΤΟΠΟΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΩΡΑ 19:00 ΚΟΜΝΗΝΑ ΠΡΩΗΝ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΔΗΜΟΥ ΒΕΡΜΙΟΥ ΕΟΡΔΑΙΑΣ. Πέμπτη 25/8/ :00 ΣΕΡΒΙΩΝ- ΒΕΛΒΕΝΤΟΥ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΔΗΜΟΣ ΤΟΠΟΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΩΡΑ 19:00 ΚΟΜΝΗΝΑ ΠΡΩΗΝ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΔΗΜΟΥ ΒΕΡΜΙΟΥ ΕΟΡΔΑΙΑΣ. Πέμπτη 25/8/ :00 ΣΕΡΒΙΩΝ- ΒΕΛΒΕΝΤΟΥ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Μετά την ολοκλήρωση και την επιτυχημένη υποβολή της Α Φάσης του Τοπικού Προγράμματος Κοζάνης Γρεβενών CLLD/ του ΠΑΑ και του ΕΠΑλΘ στις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

Η πολιτική της χαρτογράφησης vs η χαρτογράφηση της πολιτικής Η εκτίμηση της σπουδαιότητας των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σχεδίων κα προγραμμάτων.

Η πολιτική της χαρτογράφησης vs η χαρτογράφηση της πολιτικής Η εκτίμηση της σπουδαιότητας των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σχεδίων κα προγραμμάτων. Η πολιτική της χαρτογράφησης vs η χαρτογράφηση της πολιτικής Η εκτίμηση της σπουδαιότητας των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σχεδίων κα προγραμμάτων. Μάνια Ε. Λάμπρου manialambr@gmail.com Ναύπλιο, Δεκέμβριος

Διαβάστε περισσότερα

Αγαπητοί Σύνεδροι, Αγαπητοί Φίλοι,

Αγαπητοί Σύνεδροι, Αγαπητοί Φίλοι, Αγαπητοί Σύνεδροι, Αγαπητοί Φίλοι, Ο ίδιος ο όρος του αγροτουρισμού παραπέμπει στα συνθετικά της αγροτικής δραστηριότητας και του τουρισμού. Αυτό συχνά δημιουργεί σύγχυση ως προς το τι είναι τελικά ο αγροτουρισμός,

Διαβάστε περισσότερα

Ο νησιωτικός τουρισμός και η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Προκλήσεις και Ευκαιρίες για τον Παράκτιο και Θαλάσσιο Τουρισμό στην ΕΕ».

Ο νησιωτικός τουρισμός και η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Προκλήσεις και Ευκαιρίες για τον Παράκτιο και Θαλάσσιο Τουρισμό στην ΕΕ». Ο νησιωτικός τουρισμός και η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Προκλήσεις και Ευκαιρίες για τον Παράκτιο και Θαλάσσιο Τουρισμό στην ΕΕ». Εισηγήτρια κα Ελευθερία Φτακλάκη, Αντιπεριφερειάρχης

Διαβάστε περισσότερα

NOISIS ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Α.Ε.

NOISIS ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Α.Ε. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Θ. ΤΣΕΚΕΡΙΔΗΣ NOISIS ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Α.Ε. Περιβάλλον, Πολιτισμός & Επιχειρηματικότητα Βασικές προτεραιότητες διασυνοριακής συνεργασίας & ανάπτυξης Προγράμματα Εδαφικής Συνεργασίας Διακρατικά

Διαβάστε περισσότερα

Απόθεμα Βιόσφαιρας ΠΑΡΝΩΝΑ - ΜΑΛΕΑ

Απόθεμα Βιόσφαιρας ΠΑΡΝΩΝΑ - ΜΑΛΕΑ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ LEADER ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ 3-4-5/12/2015 Συνεργασία για την Περιφερειακή Ανάπτυξη και τη διεθνή Αναγνώριση: Απόθεμα Βιόσφαιρας ΠΑΡΝΩΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ (CLLD / LEADER)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ (CLLD / LEADER) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ (CLLD / LEADER) ΜΕΤΡΟ 19: ΣΤΗΡΙΞΗ ΓΙΑ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΣΩ ΤΟΥ Leader (ΤΑΠΤοΚ) ΤΟΥ (ΠΑΑ) 2014-2020 ΠΡΟΤΕΤΑΙΟΤΗΤΑ 4: ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4 «ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ» ΤΟΥ ΕΠΑΛΘ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΑΠΑΝΗΣ ΕΤΘΑ:

ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4 «ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ» ΤΟΥ ΕΠΑΛΘ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΑΠΑΝΗΣ ΕΤΘΑ: ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ ΠΡΩΤΗ (1 η ) ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ: ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣXOΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Τ.Ε.Ι. ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣXOΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Τ.Ε.Ι. ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣXOΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Ο Ρ Γ Α Ν Ω Σ Η Κ Α Ι Λ Ε Ι Τ Ο Υ Ρ Γ Ι Α Τ Α Ξ Ι Δ Ι Ω Τ Ι Κ Η Σ Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Α Σ Δ Ι Δ Α Σ Κ

Διαβάστε περισσότερα

ενεργειακό περιβάλλον

ενεργειακό περιβάλλον Προστατεύει το ενεργειακό περιβάλλον Αλλάζει τη ζωή μας www.epperaa.gr www.ypeka.gr Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» 2007-2013 Το ΕΠΠΕΡΑΑ δημιουργεί ένα βιώσιμο Ενεργειακό Περιβάλλον βελτιώνει την

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΚΟΝΙΤΣΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΚΟΝΙΤΣΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΚΟΝΙΤΣΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΚΟΝΙΤΣΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΚΟΝΙΤΣΑΣ 2015-2019 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ Τι είναι το Ε.Π. του Δήμου και ποιος είναι ο σκοπός του Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (Ε.Π.) είναι ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα που

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στον Επαγγελματικό Τουρισμό

Εισαγωγή στον Επαγγελματικό Τουρισμό Εισαγωγή στον Επαγγελματικό Τουρισμό Γενικά Ο επαγγελματικός τουρισμός αποτελεί τμήμα ενός ευρύτερου συνόλου, αυτού των εναλλακτικών μορφών τουρισμού Οι εναλλακτικές μορφές, υιοθετήθηκαν για να δημιουργηθούν

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Π. Κ.Π. «LEADER+» ( )

Ε.Π. Κ.Π. «LEADER+» ( ) Ε.Π. Κ.Π. «LEADER+» (2000-2006) Το τοπικό πρόγραμμα Leader+ της Αναπτυξιακής Κιλκίς δομήθηκε γύρω από την έννοια της υπεροχής συγκεράζοντας σε αυτή έννοιες όπως αυτή της ολικής ποιότητας, της αειφορείας,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΜΑΡΑΓΔΑ ΓΑΒΡΙΗΛ ΔΑΣΟΛΟΓΟΣ- ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΛΟΓΟΣ

ΣΜΑΡΑΓΔΑ ΓΑΒΡΙΗΛ ΔΑΣΟΛΟΓΟΣ- ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΛΟΓΟΣ ΣΜΑΡΑΓΔΑ ΓΑΒΡΙΗΛ ΔΑΣΟΛΟΓΟΣ- ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΛΟΓΟΣ 1 2 ΕΙΝΑΙ: ένας ουσιαστικός τρόπος να συμπληρώνει η οικογένεια το εισόδημά της όλο το χρόνο ένας τρόπος να βρουν απασχόληση οι νέοι, οι αγρότισσες, οι κάτοικοι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΤΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ 2014 2020

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΤΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ 2014 2020 ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΤΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ 1 1. ΓΕΝΙΚΑ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ 1.1 Αναφερθείτε

Διαβάστε περισσότερα

Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων ΤΙΤΛΟΣ ΜΕΤΡΟΥ. Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ

Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων ΤΙΤΛΟΣ ΜΕΤΡΟΥ. Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ 3.1.3. Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων ΤΙΤΛΟΣ ΜΕΤΡΟΥ Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ Άρθρα 52 (α) (iii) και 55 του Κανονισμού (EΚ) 1698/2005, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει Σημείο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ 2012-2014 ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ Η διασυνοριακή θέση του Δήμου, αποτελεί μέγιστο πλεονέκτημα και δεν πρέπει να δίνει τροφή σε ξενοφοβικά στερεότυπα,

Διαβάστε περισσότερα

ΦΕΚ 3313/B/ Αθήνα, Αρ. Πρωτ.: 2635 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΦΕΚ 3313/B/ Αθήνα, Αρ. Πρωτ.: 2635 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΦΕΚ 3313/B/20-09-2017 Αθήνα, 13-09-2017 Αρ. Πρωτ.: 2635 ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Η σύνδεση του αγροτουρισμού με τους φυσικούς και πολιτιστικούς πόρους

Η σύνδεση του αγροτουρισμού με τους φυσικούς και πολιτιστικούς πόρους Εισήγηση του Γιώργου Αγοραστάκη στο WORKSHOP LEADER+ Εναλλακτικός τουρισμός: ποιότητα, ασφάλεια, δικτύωση, κανάλια διάθεσης, εμπορευματοποίηση» στο ΜΑΙΧ-Χανιά 22.ΙΙ.2007 Ορισμός Ο αγροτουρισμός ως δραστηριότητα

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακό Συνέδριο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. για την νέα Προγραμματική Περίοδο 2014 2020

Αναπτυξιακό Συνέδριο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. για την νέα Προγραμματική Περίοδο 2014 2020 Αναπτυξιακό Συνέδριο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ για την νέα Προγραμματική Περίοδο 2014 2020 23 04 2013 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης ΕΠΠΕΡΑΑ «Το

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης για τη διαμόρφωση των κατευθύνσεων Αναπτυξιακής Στρατηγικής Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020

Πρόταση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης για τη διαμόρφωση των κατευθύνσεων Αναπτυξιακής Στρατηγικής Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 Πρόταση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης για τη διαμόρφωση των κατευθύνσεων Αναπτυξιακής Στρατηγικής Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 2020 Γεν. Διευθυντής Αναπτυξιακού Κώστας Καλούδης Αναπτυξιακού

Διαβάστε περισσότερα

«Αναδιάρθρωση της καλλιέργειας του καπνού : Επιχειρηµατική Καθοδήγηση για την Βιωσιµότητα των Αγροτικών Επιχειρήσεων & Προοπτικές

«Αναδιάρθρωση της καλλιέργειας του καπνού : Επιχειρηµατική Καθοδήγηση για την Βιωσιµότητα των Αγροτικών Επιχειρήσεων & Προοπτικές «Αναδιάρθρωση της καλλιέργειας του καπνού : Επιχειρηµατική Καθοδήγηση για την Βιωσιµότητα των Αγροτικών Επιχειρήσεων & Προοπτικές Αρωµατικών-Φαρµακευτικών και Ενεργειακών φυτών» Εναλλακτικές δραστηριότητες

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ. Είναι από τη φύση του ανθρωποκεντρικό Οι λειτουργίες του ταυτίζονται µε αυτές του γενικού

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ. Είναι από τη φύση του ανθρωποκεντρικό Οι λειτουργίες του ταυτίζονται µε αυτές του γενικού ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ Είναι από τη φύση του ανθρωποκεντρικό Οι λειτουργίες του ταυτίζονται µε αυτές του γενικού µάνατζµεντ Άϋλες Ετερογενείς ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Ταυτίζεται η παραγωγή και

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Ή ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Ή ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Αγροτουρισμός ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Ή ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Αγροτουρισμός ή αγροτικός τουρισμός είναι η ανάπτυξη επιχειρηματικών τουριστικών δραστηριοτήτων μικρής κλίμακας στον αγροτικό χώρο από φορείς ή ανθρώπους

Διαβάστε περισσότερα

Κωδικός Υπο- Άρθρο Καν. (ΕΕ) 1305/2013. Κωδικός. Τίτλος Υπο-Δράσης Επενδύσεις για την ίδρυση/ δημιουργία μη γεωργικών δραστηριοτήτων 19 Μ 6.

Κωδικός Υπο- Άρθρο Καν. (ΕΕ) 1305/2013. Κωδικός. Τίτλος Υπο-Δράσης Επενδύσεις για την ίδρυση/ δημιουργία μη γεωργικών δραστηριοτήτων 19 Μ 6. 19.2.1 Τίτλος ΔΡΑΣΕΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΓΝΩΣΕΩΝ & ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ 19.2.1.1 19.2.1.2 19.2.1.3 Τίτλος Άρθρο Στήριξη για δράσεις επαγγελματικής κατάρτισης & απόκτησης δεξιοτήτων 14 M 1.1 Στήριξη για δραστηριότητες επίδειξης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Σημείωμα συγγραφέων..015 Πρόλογος Προλεγόμενα συγγραφέων ΜΕΡΟΣ Α : ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ...025

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Σημείωμα συγγραφέων..015 Πρόλογος Προλεγόμενα συγγραφέων ΜΕΡΟΣ Α : ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ...025 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σημείωμα συγγραφέων..015 Πρόλογος...017 Προλεγόμενα συγγραφέων....019 ΜΕΡΟΣ Α : ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ...025 Κεφάλαιο Α : Εισαγωγικές έννοιες για τον τουρισμό...027 1. Γενικά...027 Τουρισμός

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση «Θαλάσσιος Τουρισμός»

Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση «Θαλάσσιος Τουρισμός» Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση «Θαλάσσιος Τουρισμός» Η ολοκληρωμένη προσέγγιση για μια βιώσιμη τοπική ανάπτυξη» Κωνσταντίνος Σέρβος Αντιδήμαρχος Λευκάδας Κοινωνικοοικονομικό προφίλ περιοχής Δήμου Λευκάδας

Διαβάστε περισσότερα

Ενίσχυση της συμμετοχής των τοπικών πληθυσμών στη διαχείριση των υγροτόπων: Οι κατευθυντήριες γραμμές της Σύμβασης Ραμσάρ

Ενίσχυση της συμμετοχής των τοπικών πληθυσμών στη διαχείριση των υγροτόπων: Οι κατευθυντήριες γραμμές της Σύμβασης Ραμσάρ Ενίσχυση της συμμετοχής των τοπικών πληθυσμών στη διαχείριση των υγροτόπων: Οι κατευθυντήριες γραμμές της Σύμβασης Ραμσάρ Δρ. Μαρία Κάπαρη Ειδική επιστήμονας ΕΚΠΑΑ 2 ο Διεθνές Συνέδριο AQUA 2006 Θεματική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/2035(INI) της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/2035(INI) της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού 2016/2035(INI) 8.7.2016 ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού προς την Επιτροπή Αλιείας σχετικά με τον ρόλο του αλιευτικού

Διαβάστε περισσότερα

Λόγοι υψηλής ελκυστικότητας της Μυκόνου και δυνατότητα εφαρμογής του μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης της σε άλλους προορισμούς

Λόγοι υψηλής ελκυστικότητας της Μυκόνου και δυνατότητα εφαρμογής του μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης της σε άλλους προορισμούς Λόγοι υψηλής ελκυστικότητας της Μυκόνου και δυνατότητα εφαρμογής του μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης της σε άλλους προορισμούς Σαακιάν Χρήστος Απρίλιος 2013 Εισαγωγή Η παρούσα εργασία ασχολείται με τη Μύκονο

Διαβάστε περισσότερα

Αυτορρύθμιση στις αγροτικές περιοχές/ύπαιθρος

Αυτορρύθμιση στις αγροτικές περιοχές/ύπαιθρος Αυτορρύθμιση στις αγροτικές περιοχές/ύπαιθρος Πώς μπορεί να καλυφθεί η απουσία του κράτους; Κρίνα Μπελεάν Δικηγόρος ΔΣ Χανίων Περιβαλλοντολόγος, MSc Στην Ελλάδα, οι κατ εξοχήν αγροτικές περιοχές καταλαμβάνουν

Διαβάστε περισσότερα

Βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη - Σχεδιάζοντας αειφόρα κριτήρια για τον προορισμό και τις τουριστικές επιχειρήσεις. Σ. Μυλωνάς s.milonas@msolutions.

Βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη - Σχεδιάζοντας αειφόρα κριτήρια για τον προορισμό και τις τουριστικές επιχειρήσεις. Σ. Μυλωνάς s.milonas@msolutions. Βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη - Σχεδιάζοντας αειφόρα κριτήρια για τον προορισμό και τις τουριστικές επιχειρήσεις Σ. Μυλωνάς s.milonas@msolutions.gr Τουρισμός στη πράξη Περισσότερα από 900 εκ τουρίστες ταξίδεψαν

Διαβάστε περισσότερα

Προστατεύει το. υδάτινο περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας. www.ypeka.gr. www.epperaa.gr

Προστατεύει το. υδάτινο περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας. www.ypeka.gr. www.epperaa.gr Προστατεύει το υδάτινο περιβάλλον Αλλάζει τη ζωή μας www.epperaa.gr www.ypeka.gr Το ΕΠΠΕΡΑΑ προστατεύει το Υδάτινο περιβάλλον βελτιώνει την Ποιότητα της Ζωής μας Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη»

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΟΔΟΥ TOY ΠΕΠ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 2000-2006

ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΟΔΟΥ TOY ΠΕΠ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 2000-2006 ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΟΔΟΥ TOY ΠΕΠ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 2000-2006 Διανύουμε το τελευταίο έτος εφαρμογής της Γ Προγραμματικής Περιόδου και κατ ακολουθία και αν δεν εδίδετο παράταση λόγω των καταστροφικών

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ (Community Led Local Development CLLD)

ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ (Community Led Local Development CLLD) ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ (Community Led Local Development CLLD) ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΕ ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ KAI AΛΙΕΥΤΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η σχέση μας με τη γη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΗΛΙΑ

Η σχέση μας με τη γη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΗΛΙΑ Η σχέση μας με τη γη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΗΛΙΑ *Φέρουσα χωρητικότητα Ο μέγιστος αριθμός ατόμων ενός είδους που μπορεί να υποστηρίζεται από ένα δεδομένο οικοσύστημα. Ο προσδιορισμός της για τον άνθρωπο

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 7 η Τουρισμός Πολιτιστικής Κληρονομιάς Η Περίπτωση της Ελλάδας

Διάλεξη 7 η Τουρισμός Πολιτιστικής Κληρονομιάς Η Περίπτωση της Ελλάδας Διάλεξη 7 η Τουρισμός Πολιτιστικής Κληρονομιάς Η Περίπτωση της Ελλάδας Δρ. Αλέξανδρος Αποστολάκης Email: aapostolakis@staff.teicrete.gr Τηλ.: 2810379621 E-class μαθήματος: https://eclass.teicrete.gr/courses/dsη229

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΤΑ ΤΟ 2013 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΤΑ ΤΟ 2013 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΤΑ ΤΟ 2013 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2012 1 Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του αγροδιατροφικού τομέα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΡΕΙΝΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

ΕΙΔΙΚΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΡΕΙΝΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΙΔΙΚΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΡΕΙΝΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Ράλλης Γκέκας Σύμβουλος ΚΕΔΕ Κόνιτσα, Σεπτέμβριος 2017 ΒΑΣΙΚΆ ΕΡΩΤΉΜΑΤΑ Γιατί είναι αναγκαία

Διαβάστε περισσότερα

Τ Α ΣΤ Σ Ι Τ Κ Ι Ο Π ΕΡ Ε Ι Ρ Β Ι ΑΛΛ Λ Ο Λ Ν

Τ Α ΣΤ Σ Ι Τ Κ Ι Ο Π ΕΡ Ε Ι Ρ Β Ι ΑΛΛ Λ Ο Λ Ν ΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ο χώρος µπορεί να διακριθεί σε 2 κατηγορίες το δοµηµένοαστικόχώρο και το µη αστικό, µη δοµηµένο ύπαιθρο αγροτικό ή δασικό χώρο. Αστικός χώρος = ήλιος, αέρας, το νερό, η πανίδα, η χλωρίδα,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Δήμος Σοφάδων ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Δήμος Σοφάδων ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2014-2019 Δήμος Σοφάδων ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 90 ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με την ολοκλήρωση της Α φάσης του Επιχειρησιακού Προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. με τη διατύπωση συγκεκριμένου Αναπτυξιακού Σχεδίου, με την στήριξη του Σχεδίου από μια ισχυρή και βιώσιμη εταιρική σχέση και

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. με τη διατύπωση συγκεκριμένου Αναπτυξιακού Σχεδίου, με την στήριξη του Σχεδίου από μια ισχυρή και βιώσιμη εταιρική σχέση και ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Π 1. SWOT ΑΝΑΛΥΣΗ Στα πλαίσια του παρόντος επιχειρησιακού προγράμματος πρωτοβουλίας LEADER+ θα ενταχθούν περιοχές που θέλουν και μπορούν να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν μια ολοκληρωμένη, βιώσιμη

Διαβάστε περισσότερα

Διορατικότητα Ερευνητικό κέντρο καινοτομίας ανάπτυξης και προστασίας

Διορατικότητα Ερευνητικό κέντρο καινοτομίας ανάπτυξης και προστασίας ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΩΦΕΛΕΙΑΣ ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Συλλογικής και Κοινωνικής Ωφέλειας Διορατικότητα Ερευνητικό κέντρο καινοτομίας ανάπτυξης και προστασίας

Διαβάστε περισσότερα

«Οικοσυστημικές Υπηρεσίες & Οικοτουρισμός»

«Οικοσυστημικές Υπηρεσίες & Οικοτουρισμός» «Οι οικολογικές υπηρεσίες, τα κοινωνικά οφέλη και η οικονομική αξία των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων Εκπαιδευτικό Σεμινάριο για Επαγγελματίες Τουρισμού «Οικοσυστημικές Υπηρεσίες & Οικοτουρισμός» Ομαλός

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 2: Οι διαστάσεις και οι στόχοι της αειφορίας Αφροδίτη Παπαδάκη-Κλαυδιανού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΠΑΡΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ 60/01 ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΠΑΛΑΤΟΣ ΑΘ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ (ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ) ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2011

ΗΜΠΑΡΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ 60/01 ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΠΑΛΑΤΟΣ ΑΘ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ (ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ) ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2011 ΗΜΠΑΡΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ 60/01 ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΠΑΛΑΤΟΣ ΑΘ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ (ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ) ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2011 Εννοιολογικό περιεχόμενο του Αγροτουρισμού H ανάδειξη και στήριξη: της ήπιας και μικρής κλίμακας προσφοράς

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παράκτιων Περιοχών

Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παράκτιων Περιοχών Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παράκτιων Περιοχών 2018-2028 Αρμόδια υπηρεσία Απόσπασμα Όρων Εντολής Η Αναθέτουσα Αρχή, είναι το Τμήμα Περιβάλλοντος, του Υπουργείου Γεωργίας,

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Ομιλία της Υπουργού Απασχόλησης & Κοινωνικής Προστασίας κας Φάνης Πάλλη-Πετραλιά στο Διεθνές Συνέδριο «Η κλιματική αλλαγή ως πρόκληση για τις

Διαβάστε περισσότερα

Νησιώτικο περιβάλλον, Νησιωτική-Θαλάσσια χωροταξία και Βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη: Το ζήτημα της φέρουσας ικανότητας νησιωτικών περιοχών

Νησιώτικο περιβάλλον, Νησιωτική-Θαλάσσια χωροταξία και Βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη: Το ζήτημα της φέρουσας ικανότητας νησιωτικών περιοχών ΝΗΣΙΩΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΓΑΛΑΖΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΠΕΙΡΑΙΑΣ, 26-27 ΜΑΙΟΥ 2017 Νησιώτικο περιβάλλον, Νησιωτική-Θαλάσσια χωροταξία και Βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη: Το ζήτημα της φέρουσας ικανότητας

Διαβάστε περισσότερα

H ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ Γεωργία είναι το σύνολο των δραστηριοτήτων που σχετίζονται µε την καλλιέργεια του εδάφους της γης µε σκοπό την παραγωγή φυτ

H ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ Γεωργία είναι το σύνολο των δραστηριοτήτων που σχετίζονται µε την καλλιέργεια του εδάφους της γης µε σκοπό την παραγωγή φυτ ΗΓΕΩΡΓΙΚΗΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΚΑΡΑΣΑΒΒΑ Α 2 H ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ Γεωργία είναι το σύνολο των δραστηριοτήτων που σχετίζονται µε την καλλιέργεια του εδάφους της γης µε σκοπό την παραγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΝΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΕΘΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΙΑ ΡΟΜΕΣ

ΟΙΝΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΕΘΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΙΑ ΡΟΜΕΣ ΟΙΝΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΕΘΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΙΑ ΡΟΜΕΣ Το προσφερόµενο τουριστικό «µενού» της Ελλάδας εξακολουθεί να είναι κατά κύριο λόγο οι διακοπές «κλασσικού τύπου» Μόλις πρόσφατη η συστηµατική ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΛΙΕΙΑΣ & ΘΑΛΑΣΣΑΣ Εισήγηση Ευαγγελία Μηνά

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΛΙΕΙΑΣ & ΘΑΛΑΣΣΑΣ Εισήγηση Ευαγγελία Μηνά ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΛΙΕΙΑΣ & ΘΑΛΑΣΣΑΣ 2014-2020 Εισήγηση Ευαγγελία Μηνά 1 Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εγκρίθηκε με την Απόφαση C(2015) 7415/23-10-2015 Με δημόσια δαπάνη 523.406.309 - κοινοτική συμμετοχή:

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ & ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΧΩΡΙΩΝ ΣΕ ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ & ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΧΩΡΙΩΝ ΣΕ ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ & ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΧΩΡΙΩΝ ΣΕ ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Κωδικός υπό δράσης 19.2.4.1 Στήριξη για υποδομές μικρής κλίμακας (π.χ. ύδρευση, αποχέτευση, οδοποιία εντός οικισμού, κλπ), συμπεριλαμβανομένης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α

ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Όλγα Ιακωβίδου, Καθηγήτρια ΑΠΘ Τµήµα Γεωπονίας, Τοµέας Αγροτικής Οικονοµίας Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης e-mail:olg@agro.auth.gr Ο αγροτουρισµός,

Διαβάστε περισσότερα

12 η Διδακτική Ενότητα Οι προκλήσεις για τον έμπειρο τουρίστα και οι περιηγήσεις του στον πολιτισμό ως σύγχρονη τουριστική επιχειρηματική δράση

12 η Διδακτική Ενότητα Οι προκλήσεις για τον έμπειρο τουρίστα και οι περιηγήσεις του στον πολιτισμό ως σύγχρονη τουριστική επιχειρηματική δράση ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ Πρόγραμμα επικαιροποίησης γνώσεων αποφοίτων ΑΕΙ στην οργάνωση, διοίκηση τουριστικών επιχειρήσεων και στην προώθηση τουριστικών προορισμών 12 η Διδακτική Ενότητα Οι προκλήσεις για τον

Διαβάστε περισσότερα

Περιφερειακή Ανάπτυξη

Περιφερειακή Ανάπτυξη ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Περιφερειακή Ανάπτυξη Διάλεξη 3: Το Περιφερειακό Πρόβλημα (κεφάλαιο 1, Πολύζος Σεραφείμ) Δρ. Βασιλείου Έφη Τμήμα Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΔΥΤΙΚΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΔΥΤΙΚΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Αθήνας ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΔΥΤΙΚΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ Επιστημονικός υπεύθυνος: καθ. Χ. Κοκκώσης Εργαστήριο Περιβάλλοντος και Χωρικού

Διαβάστε περισσότερα

Ενημερωτικό δελτίο για το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης για την Ελλάδα

Ενημερωτικό δελτίο για το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης για την Ελλάδα Ενημερωτικό δελτίο για το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης 2014-2020 για την Ελλάδα Το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) για την Ελλάδα εγκρίθηκε επίσημα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 11 Δεκεμβρίου 2015,

Διαβάστε περισσότερα

Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση Στρατηγική ΜΠΕ Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη. Δρ Σταυρούλα Τσιτσιφλή

Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση Στρατηγική ΜΠΕ Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη. Δρ Σταυρούλα Τσιτσιφλή Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση Στρατηγική ΜΠΕ Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη Δρ Σταυρούλα Τσιτσιφλή ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Ειδικές περιπτώσεις περιβαλλοντικών μελετών: - Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ» Ποσοστό στη.. του Μέτρου. Ποσό (σε ΕΥΡΩ)

ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ» Ποσοστό στη.. του Μέτρου. Ποσό (σε ΕΥΡΩ) ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΛΤΙΟ ΜΕΤΡΟΥ 7.9 : «EΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΤΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ» Α. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΕΤΡΟΥ Κ.Π.Σ. 2000-2006 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΡΟ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Χρηματοδότηση δράσεων στον Τομέα του Περιβάλλοντος. Προγραμματική Περίοδος 2014-2020

Χρηματοδότηση δράσεων στον Τομέα του Περιβάλλοντος. Προγραμματική Περίοδος 2014-2020 Χρηματοδότηση δράσεων στον Τομέα του Περιβάλλοντος Προγραμματική Περίοδος 2014-2020 ΠΟΡΟΙ Π.Π 2014-2020 ΕΠ - ΥΜΕ - ΠΕΡΑΑ (ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ - ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ) ΤΑΜΕΙΟ ΚΑΤΑΝΟΜΕΣ ΠΟΡΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΕ ΠΕΠ ΣΥΝΔΡΟΜΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. Μαρία Κιτριλάκη ΠΕ04.04

ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. Μαρία Κιτριλάκη ΠΕ04.04 ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Μαρία Κιτριλάκη Διαχείριση φυσικών περιοχών Η σύγχρονη αντίληψη για τη διαχείριση των φυσικών περιοχών δεν κυριαρχείται από την παλαιότερη τακτική της εξάντλησης αλλά από

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑΣ

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην παρούσα διπλωµατική εργασία µε τίτλο «Η πόλη της Καστοριάς ως τουριστικός προορισµός», µελετάται η σχέση τουρισµού και πόλης, εξετάζοντας αν η αλλαγή που παρατηρείται σήµερα στη φυσιογνωµία

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ

Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ: «Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ» 2017 ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ: ΕΛΛΑΔΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΕΘΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΑΕΙΦΟΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΟΙ ΟΧΤΩ ΠΥΛΕΣ

ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΕΘΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΑΕΙΦΟΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΟΙ ΟΧΤΩ ΠΥΛΕΣ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΕΘΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΑΕΙΦΟΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΟΙ ΟΧΤΩ ΠΥΛΕΣ http://www.teachernet.gov.uk/sustainableschools/ Μετάφραση από τα αγγλικά: Ειρήνη Λυμπέρη ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ; Η αειφόρος

Διαβάστε περισσότερα