ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ 18 (2), Κανιβαλισμός και ψυχοπαθολογία

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ 18 (2), 2007 173. Κανιβαλισμός και ψυχοπαθολογία"

Transcript

1 ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ 18 (2), Ενδιαφέρουσα Περίπτωση Case Report Κανιβαλισμός και ψυχοπαθολογία Δ. Κόντης, 1,2 Ζ. Σαντά, 2 Δ. Πέτσας, 2 Κ. Λάγιου, 2 Κ. Κόντης 2 1 1ο Ψυχιατρικό Τμήμα, Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, Εργαστήριο Πειραματικής Ψυχολογίας, Ψυχιατρική Κλινική, Πανεπιστήμιο Αθηνών, «Αιγινήτειο» Νοσοκομείο, Αθήνα 2 4ο Ψυχιατρικό Τμήμα, Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, Αθήνα Ψυχιατρική 2007, 18: ΗΤο φαινόμενο του κανιβαλισμού (το να τρώει δηλαδή ένα μέλος ενός είδους ένα άλλο μέλος του ίδιου είδους) αποτελεί ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα ταμπού στις σύγχρονες ανθρώπινες κοινωνίες. Στον άνθρωπο, ο επιθετικός κανιβαλισμός έχει συνδεθεί με την ύπαρξη ψυχικής διαταραχής. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση των ειδικών περιστάσεων και των χαρακτηριστικών που επέδρασαν καταλυτικά σε μία περίπτωση κανιβαλισμού. Γίνεται αναφορά της περίπτωσης ενός ασθενούς με σχιζοφρένεια παρανοειδούς τύπου, που διέπραξε πατροκτονία και κανιβαλισμό. Σκιαγραφούνται οι ψυχολογικές διαστάσεις του κανιβαλισμού στο πλαίσιο της σχιζοφρένειας και η σημασία τους στην αντιμετώπιση του συγκεκριμένου ασθενούς. Λέξεις ευρετηρίου: Ανθρωποφαγία, κανιβαλισμός, πατροκτονία, σχιζοφρένεια, ψυχοπαθολογία. Εισαγωγή Ο κανιβαλισμός συνίσταται στην πρακτική βρώσης ατόμων του ίδιου είδους. Αν και παρατηρείται σε διάφορα ζωικά είδη, δεν αποτελεί συνηθισμένη συμπεριφορά σε κανένα από αυτά. Αντίθετα, εμφανίζεται κυρίως σε ακραίες συνθήκες, όπως είναι η ομηρεία ή η παντελής έλλειψη τροφής. Όταν αναφέρεται στον άνθρωπο, αυτή η πράξη αποκαλείται και ανθρωποφαγία. Στην ελληνική μυθολογία, ο κανιβαλισμός χωρίζει τον πρωτόγονο κόσμο, που προϋπήρξε του ερχομού των Θεών του Ολύμπου, από τον πολιτισμό. Ο Κρόνος έφαγε τα παιδιά του εξαιτίας μιας προφητείας πως ένας από αυτούς θα τον σκοτώσει όπως και τελικά έκανε ο γιος του Δίας. Μετά από αυτό, η

2 174 Δ. ΚΟΝΤΗΣ και συν ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ 18 (2), 2007 ανθρωποφαγία παρέπεμπε σε τερατόμορφες, μηανθρώπινες υπάρξεις, όπως ο Μινώταυρος της Μινωικής Κρήτης ή οι Κύκλοπες στην Οδύσσεια. Και οι δύο νικήθηκαν και εξαφανίστηκαν από ανθρώπινους ήρωες (από το Θησέα και τον Οδυσσέα, αντίστοιχα), που αντιπροσώπευαν την ανωτερότητα του ανθρώπινου πνεύματος. Μόνο δύο περιπτώσεις ανθρωποφαγίας εμφανίζονται εφεξής στην Ελληνική μυθολογία, στις οποίες οι Θυέστης και Τηρεύς είναι πρακτικά τα τραγικά θύματα, καθώς χωρίς να το γνωρίζουν έφαγαν τα παιδιά τους, με αποτέλεσμα να θεωρηθούν μιάσματα και να εξαιρεθούν από την ανθρώπινη κοινότητα. 1 Η ανθρωποφαγία έχει τις ρίζες της στην πρώιμη ανθρώπινη ιστορία και έχει περιγραφεί σε πολλές φυλές σε όλες τις ηπείρους. Παρόλ αυτά, οι αιτίες της ανθρωποφαγίας, ο βαθμός στον οποίο συνέβαινε αυτή η συμπεριφορά, καθώς και η αντιμετώπισή της από τις ανθρώπινες κοινωνίες αποτελούν αμφιλεγόμενα θέματα στην ανθρωπολογία. 2,3 Ανάλογα με τα κίνητρά του, ο κανιβαλισμός διακρίνεται σε (α) κανιβαλισμό επιβίωσης, όταν δεν υπάρχει άλλος τρόπος να αντιμετωπιστεί η απουσία τροφής, (β) τελετουργικό κανιβαλισμό, που αποσκοπεί στην ικανοποίηση των θεών ή λαμβάνει χώρα σε νεκρώσιμες ακολουθίες και (γ) εγκληματικό κανιβαλισμό, ο οποίος συχνά σχετίζεται με ψυχική διαταραχή και περιλαμβάνει τρεις κύριες μορφές, οι οποίες συχνά αλληλοεπικαλύπτονται: σεξουαλική, επικούρεια (όταν το κίνητρο είναι η ευχάριστη γεύση) και επιθετική. Μια διαδικασία φυσικής επιλογής που αφορά σ έναν πολυμορφισμό στο γονίδιο της πρωτεΐνης prion σε ανθρώπινους πληθυσμούς (Fore, Αφρικανοί, Ιάπωνες και Ευρωπαίοι) 4 αποτελεί ισχυρή ένδειξη ότι ο κανιβαλισμός έχει τις ρίζες του στα γονίδιά μας. Οι ετεροζυγώτες στο γονίδιο της πρωτεΐνης prion εμφανίζουν αντίσταση σε νοσήματα prion που προκαλούνται από την τακτική κατανάλωση ανθρώπινης σάρκας (όπως η νόσος kuru στη φυλή Fore). Η φυσική επιλογή πιστεύεται ότι οδηγήθηκε από επιδημίες νοσημάτων prion κατά το παρελθόν και υπολογίζεται πως ξεκίνησε πριν από χρόνια. Στο παρόν άρθρο παρουσιάζεται μια περίπτωση πατροκτονίας και κανιβαλισμού σε έναν ασθενή με παρανοειδή σχιζοφρένεια και γίνεται προσπάθεια διερεύνησης του ειδικού πλαισίου μέσα στο οποίο συνέβη. Περιγραφή περιπτώσεως Ο Μ, ένας άνδρας 32 ετών, μεταφέρθηκε στο 4ο Ψυχιατρικό Τμήμα του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής (ΨΝΑ) από το Ψυχιατρικό Τμήμα των φυλακών Κορυδαλλού πριν από 3 χρόνια (οι πληροφορίες που αφορούν στην ταυτότητα του ασθενούς έχουν αλλαχθεί, για να προφυλαχθούν τα προσωπικά του δεδομένα). Είχε φυλακιστεί για 13 μήνες, επειδή είχε δολοφονήσει τον πατέρα του και είχε φάει ορισμένα τμήματα του σώματός του. Στη δίκη που ακολούθησε αθωώθηκε από την κατηγορία της ανθρωποκτονίας, εξαιτίας μειωμένης ευθύνης λόγω ψυχικής ασθένειας. Ο ασθενής, σύμφωνα με την ίδια δικαστική απόφαση, εισήχθη για ακούσια νοσηλεία σε ένα κλειστό τμήμα του ΨΝΑ, καθώς δεν υπάρχουν εξειδικευμένα ψυχιατροδικαστικά τμήματα στη χώρα μας. Οικογενειακό ιστορικό και σχολική ηλικία Όταν γεννήθηκε ο Μ, ο πατέρας του ήταν 49 ετών και η μητέρα του 19. Η μητέρα του έπασχε από επιληψία και κατά τη διάρκεια της κύησης ελάμβανε αντιεπιληπτικά φάρμακα (διφαινυλυδαντοΐνη και φαινοβαρβιτάλη). Παρόλο που δεν υπάρχουν λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την ψυχική κατάσταση του πατέρα του, υφίστανται ενδείξεις ότι εμφάνιζε ψυχωσική διαταραχή. Ο παππούς του από την πλευρά του πατέρα του ήταν επίσης ψυχωσικός. Ο Μ ήταν μοναχοπαίδι και γεννήθηκε μετά από φυσιολογική κύηση και τοκετό. Εμφάνισε φυσιολογική ανάπτυξη. Οι γονείς του χώρισαν όταν ο ίδιος ήταν τεσσάρων ετών και ο πατέρας του κέρδισε την επιμέλειά του. Μετά από αυτό, ο πατέρας του τού απαγόρευσε κάθε επαφή με τη μητέρα και τους συγγενείς. Ο πατέρας του συνταξιοδοτήθηκε νωρίς και έζησε μαζί με το παιδί κοινωνικά απομονωμένοι. Η μητέρα του πέθανε από πνευμονικό οίδημα όταν ο Μ ήταν εννέα ετών, αλλά ο πατέρας του απέκρυψε το γεγονός. Μέχρι τώρα, ο Μ δεν είναι σίγουρος εάν θυμάται τη μητέρα του ή όχι, ούτε για τα συναισθήματά του απέναντί της. Περιγράφει τον πατέρα του ως έναν αυστηρό και σκληρό άνθρωπο, «που δεν θα άφηνε τίποτε κακό να μου συμβεί». Λέει ότι ταυτόχρονα αγαπούσε και φοβόταν τον πατέρα του (που ορισμένες φορές τον καταπίεζε). Πατέρας και γιος κοιμούνταν περιστασιακά στο ίδιο κρεβάτι, αλλά δεν υπάρχουν ενδείξεις σεξουαλικής κακοποίησης. Ο δάσκαλος του Μ τον περιγράφει ως ένα ευφυές, μελαγχολικό και εσωστρεφές παιδί. Τα κοινωνικά

3 PSYCHIATRIKI 18 (2), 2007 ΚΑΝΙΒΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ 175 του προβλήματα φαίνεται πως επέμεναν στο γυμνάσιο και το λύκειο. Παρόλ αυτά, κατά τη διάρκεια της σχολικής του ηλικίας απέκτησε ευρεία μόρφωση διαβάζοντας πολλά βιβλία. Ψυχιατρικό ιστορικό Τα πρώτα συμπτώματα της ψυχικής διαταραχής του Μ εμφανίστηκαν στην ηλικία των 17 ετών. Ο λόγος του γινόταν συχνά ασυνάρτητος και ο Μ ανέπτυξε ένα ερωτικό παραλήρημα για μια κοπέλα, συμμαθήτριά του στο λύκειο. Τον επόμενο χρόνο, κατά τη διάρκεια μιας πενθήμερης σχολικής εκδρομής, φανερά απογοητευμένος από την απουσία ενός φίλου συμμαθητή του παρουσίασε ψυχοκινητική ανησυχία, άσκοπες περιπλανήσεις και τελικά απείλησε τους άλλους μαθητές με μαχαίρι πιστεύοντας πως τον αποκαλούσαν «αδερφή». Μεταφέρθηκε σε μια τοπική ψυχιατρική κλινική για μερικές μέρες, όπου του χορηγήθηκε φαρμακευτική αγωγή. Διέκοψε ωστόσο την αγωγή μόλις επέστρεψε στο σπίτι του. Πολύ γρήγορα ο Μ νοσηλεύτηκε, πάλι ακούσια, σε μια ιδιωτική ψυχιατρική κλινική για 41 μέρες και σε ηλικία 18 ετών. Η διάγνωση ήταν βραχεία ψυχωσική διαταραχή και έλαβε αλοπεριδόλη, χλωροπρομαζίνη, βενζεξόλη και τεμαζεπάμη σε άγνωστη δοσολογία. Συνέχισε την ίδια θεραπεία και μετά την έξοδό του από το νοσοκομείο, εμφανίζοντας σημαντική βελτίωση. Έξι μήνες αργότερα αποφοίτησε από το λύκειο και μετά από δύο χρόνια εισήχθη στη Μαθηματική Σχολή του Πανεπιστημίου. Σε ηλικία 21 ετών νοσηλεύτηκε ακούσια για δεύτερη φορά σε μια άλλη ιδιωτική ψυχιατρική κλινική για 21 μέρες. Αυτή τη φορά η διάγνωση ήταν «αδιαφοροποίητη σχιζοφρένεια». Έλαβε κλοζαπίνη για ένα χρόνο, στη συνέχεια σερτινδόλη και θειοπροπεραζίνη για δύο χρόνια και ρισπεριδόνη, περιστασιακά μαζί με παροξετίνη, για τα επόμενα έξι χρόνια. Ωστόσο, η συμμόρφωσή του στη φαρμακευτική αγωγή ήταν αμφίβολη. Από ψυχιατρικά πιστοποιητικά τα οποία εκδόθηκαν για διάφορους λόγους (π.χ. για την εξαίρεσή του από τις στρατιωτικές υποχρεώσεις) κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου προκύπτει ότι ο Μ υπέφερε από εμμένουσες ψευδαισθήσεις, παραληρητικές ιδέες και έκπτωση λειτουργικότητας. Τελικά, διαγνώστηκε ότι πάσχει από σχιζοφρένεια παρανοϊκού τύπου. Η ακαδημαϊκή του επίδοση άρχισε σταδιακά να επιδεινώνεται και ο Μ απέδιδε αυτή την επιδείνωση στην καταστολή που του προκαλούσαν τα φάρμακα. Διέκοψε τη λήψη της αγωγής τουλάχιστον ένα χρόνο πριν από το φονικό συμβάν. Κατά την περίοδο αυτή, ο ασθενής είχε παραληρητικές ιδέες θρησκευτικού περιεχομένου (νόμιζε πως τον κυνηγούσε ο διάβολος) και ακουστικές ψευδαισθήσεις. Στις ψευδαισθήσεις αυτές συχνά αναγνώριζε τη φωνή του πατέρα του, που τον σχολίαζε αρνητικά. Καμία προσπάθεια για κατάλληλη ψυχιατρική περίθαλψη δεν έγινε από τον πατέρα του, πιθανώς επειδή και ο ίδιος ήταν ψυχικά άρρωστος (οι γείτονες αναφέρουν παραμέληση των κανόνων υγιεινής, έλλειψη θέρμανσης και ηλεκτρικής παροχής στο σπίτι εξαιτίας απλήρωτων λογαριασμών) ή επειδή ήταν προχωρημένης ηλικίας. Η πράξη και η φυλάκιση Μια νύχτα του Ιουνίου του 2000, ο Μ ήταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του όταν ο πατέρας του μπήκε στο δωμάτιο κρατώντας ένα κερί (το ρεύμα ήταν κομμένο). «Ξαφνικά πίστεψα ότι ο πατέρας μου θα έβαζε φωτιά στο κρεβάτι μου. Βγήκα έξω στο μπαλκόνι και κοίταξα το φεγγάρι. Είχε το σχήμα δρεπανιού, σαν να με προέτρεπε να σκοτώσω τον πατέρα μου... Νόμισα ότι θα μου έκανε κακό εάν δεν τον σκότωνα εγώ πρώτος. Ξαφνικά, είδα ένα άσπρο αυτοκίνητο και μια κοπέλα που περνούσε από το δρόμο φορώντας ένα άσπρο φόρεμα. Το λευκό σημαίνει κατάφαση και το δίλημμά μου λύθηκε...». Η παραπάνω περιγραφή εικονογραφεί μια αλληλουχία παραληρητικά ερμηνευμένων φυσιολογικών αντιληπτικών βιωμάτων και αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα παραληρητικής αντίληψης. Ο Μ αναφέρει ότι πρώτα προσπάθησε να στραγγαλίσει τον πατέρα του, αλλά αφού δεν το κατάφερε, δάγκωσε το λαιμό του πατέρα του και τελικά κατάφερε να τον σκοτώσει. Παραδέχεται πως έκοψε κομμάτια του σώματος του πατέρα του (μάτια, αυτιά, μύτη, δάκτυλα, έναν όρχη, τμήμα του εντέρου και του μηρού του). Στη συνέχεια, ψέκασε τα μάτια του πατέρα του, τον όρχη και το μηρό του, καθώς και το δικό του στόμα με εντομοκτόνο και τελικά έφαγε έναν όρχη και τμήμα του μηρού του πατέρα του. Διασκόρπισε τα υπόλοιπα μέσα στο δωμάτιο. Μερικές ώρες αργότερα ο Μ κάλεσε ο ίδιος την αστυνομία. Όταν οι αξιωματικοί της αστυνομίας μπήκαν στο σκοτεινό διαμέρισμα τον βρήκαν σε κατάσταση σοκ να επαναλαμβάνει συνεχώς τη φράση: «Σκότωσα το διάβολο!». Κατά τη διάρκεια της 13μηνης φυλάκισής του ο Μ επιτέθηκε σοβαρά εναντίον άλλων δύο κρατουμένων: ένας από αυτούς ήταν ηλικιωμένος με άσπρη

4 176 Δ. ΚΟΝΤΗΣ και συν ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ 18 (2), 2007 γενειάδα, όπως του πατέρα του. Εμφάνισε συμπεριφορά ακραίας παλινδρόμησης, αυτιστική συμπεριφορά και καταναγκασμούς. Η φαρμακευτική του αγωγή συνίστατο σε αλοπεριδόλη (30 mg), ρισπεριδόνη (4 mg), διαζεπάμη (10 mg), βιπεριδένη (6 mg), φλουνιτραζεπάμη (1 mg), φλουοξετίνη (20 mg) και ετιλεφρίνη (30 mg). Τρέχουσα νοσηλεία Κατά την εισαγωγή του στο τμήμα μας ο Μ ήταν σε καλή φυσική υγεία. Δεν ανέφερε ιστορικό εγκεφαλικής κάκωσης, ενώ τα αποτελέσματα της φυσικής και της νευρολογικής εξέτασης καθώς και των εργαστηριακών εξετάσεων ήταν φυσιολογικά. Παρομοίως, φυσιολογικά ήταν και τα ευρήματα από το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα και την αξονική τομογραφία εγκεφάλου. Κατά την ψυχιατρική εξέταση φαινόταν επιφυλακτικός, ανέκφραστος, απέφευγε τη βλεμματική επαφή και εμφάνιζε έλλειψη προσωδίας, ενώ δεν είχε αυθόρμητο λόγο. Ανέφερε καταθλιπτική διάθεση, αλλά το συναίσθημά του ήταν επιπεδωμένο. Είχε ακουστικές ψευδαισθήσεις (άκουγε τη φωνή του πατέρα του να τον διατάζει) και παραληρητικές ιδέες αναφοράς, επίδρασης και εκπομπής της σκέψης. Παράλληλα, εμφάνιζε παραληρητικά ερμηνευόμενες συμπεριφορές αποφυγής. Συγκεκριμένα, απέφευγε ορισμένα πιάτα φαγητών (όπως γεμιστές ντομάτες, φασόλια) που του υπενθύμιζαν: «Τι έκανα στον πατέρα μου». Η δομή της σκέψης, η μνήμη, η συγκέντρωση και η κρίση του ήταν φυσιολογικές. Ήταν συνεργάσιμος και είχε σχετική εναισθησία. Η βαθμολογία της επίδοσής του στις κλίμακες PANSS και CGI ήταν 89 και 7, αντίστοιχα. Παραδεχόταν πως είχε παρορμήσεις να επιτεθεί σε άλλους (σε ένα συγκάτοικό του, ακόμη και σε έναν ψυχίατρο κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης). Για τον έλεγχο αυτών των παρορμήσεων κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια, με αποτέλεσμα να αισθάνεται εξαντλημένος και ντροπιασμένος. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι παρορμήσεις αυτές δεν συνδέονταν με φόβους για την προσωπική του ασφάλεια. Πάντως, μέχρι στιγμής δεν έχει επιδείξει βίαιη συμπεριφορά. Με την πάροδο του χρόνου, ο Μ άρχισε να εμπιστεύεται τους θεράποντες ιατρούς και την προϊσταμένη του τμήματος. Τα θετικά του συμπτώματα βελτιώθηκαν σταδιακά, όπως και ο φόβος του για το προσωπικό. Αυτή η βελτίωση ακολουθήθηκε από μείωση της δοσολογίας των φαρμάκων. Δεκαοχτώ μήνες μετά την εισαγωγή του, του επιτράπηκε να παρακολουθεί ένα πρόγραμμα εργοθεραπείας που ελάμβανε χώρα έξω από τους χώρους του νοσοκομείου. Αυτό το γεγονός (ή πιθανότατα η εμπιστοσύνη που αυτό συμβόλιζε) σήμανε μια σημαντική αλλαγή στην κατάσταση του Μ: η διάθεσή του βελτιώθηκε και για πρώτη φορά έδειξε να έχει συναισθηματική επαφή. Τη στιγμή της συγγραφής αυτού του άρθρου ο Μ νοσηλεύεται επί 38 μήνες. Οι παραληρητικές ιδέες, οι ψευδαισθήσεις και οι παραληρητικά ερμηνευόμενες συμπεριφορές αποφυγής υποχώρησαν. Το συναίσθημά του όμως παραμένει αμβλυμένο, με μια ελαφρά μόνο βελτίωση στις εκφράσεις του προσώπου, τις χειρονομίες και την προσωδία. Δεν έχει άλλα σημεία φαρμακευτικού παρκινσονισμού. Προσπαθεί με δυσκολία να επικοινωνήσει, καθώς κάθε στενή ανθρώπινη επαφή του προκαλεί σημαντικό άγχος. Οι βαθμολογίες στις κλίμακες PANSS και CGI έχουν υποχωρήσει σε 78 και 4, αντίστοιχα. Η τρέχουσα ημερήσια φαρμακευτική του αγωγή περιλαμβάνει ρισπεριδόνη (6 mg) και βιπεριδένη (4 mg). Συζήτηση Τουλάχιστον άλλοι πέντε ασθενείς με σχιζοφρένεια, που έχουν διαπράξει πατροκτονία, νοσηλεύτηκαν στο τμήμα μας κατά την ίδια περίοδο. Η πράξη όμως της ανθρωποφαγίας προκάλεσε ιδιαίτερο φόβο και απέχθεια στο προσωπικό του τμήματος. Κατά έναν τρόπο λειτουργούσε ως μια ανατριχιαστική υπενθύμιση πως η ανθρώπινη φύση έχει μια πρωτόγονη πλευρά, η οποία μπορεί να αφυπνιστεί κάτω από ακραίες συνθήκες, ενώ τα σαδιστικά ένστικτα είναι δυνατόν να οδηγήσουν έναν άνθρωπο στο σημείο να καταπιεί κάποιον άλλον. Χρειάστηκαν αρκετοί μήνες προκειμένου η θεραπευτική ομάδα να ξεπεράσει αυτά τα συναισθήματα. Σχετικά με τον ασθενή, τώρα που τα έντονα συμπτώματα έχουν υποχωρήσει, προκύπτει το ερώτημα για το μέλλον του. Μολονότι η ανθρωπολογία, η βιολογία και οι κοινωνικές επιστήμες βρίθουν αναφορών για τον ανθρώπινο κανιβαλισμό, πολύ λίγα μπορούν να ανευρεθούν στην ιατρική βιβλιογραφία. Μια έρευνα στο MEDLINE χρησιμοποιώντας ως κλειδιά τις λέξεις cannibalism και human κατέληξε σε 183 άρθρα (από το 1966, μέχρι τις 2 Μαΐου 2007). Ωστόσο, μόνο 4 άρθρα αφορούσαν στη σύνδεση του κανιβαλισμού με τη σχιζοφρένεια ή/και τις διαταραχές προσωπικότητας. 5 8 Βρέθηκε επίσης και ένα άρθρο που αφορούσε σε μια

5 PSYCHIATRIKI 18 (2), 2007 ΚΑΝΙΒΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ 177 ψυχαναλυτική μελέτη πάνω στην ανθρωποφαγία. 9 Συνεπώς, δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα που να επιτρέπουν συγκρίσεις ή να δίνουν στοιχεία για την πρόγνωση του συγκεκριμένου ασθενούς και την πιθανότητα επανάληψης αντίστοιχης συμπεριφοράς όταν εξέλθει του νοσοκομείου. Και δυστυχώς αυτό είναι το ερώτημα που θα απασχολήσει το δικαστήριο όταν χρειαστεί να αποφασίσει για τη συνέχιση ή όχι της νοσηλείας του. Πέρα από το στίγμα της σχιζοφρένειας που συνοδεύει τους ασθενείς, το συγκεκριμένο άρρωστο θα τον ακολουθεί και το στίγμα της πράξης του κανιβαλισμού, καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολη την προσπάθεια για την επανένταξή του στην κοινωνία. Γι αυτό, είναι αναγκαία μια συνεχής και εξατομικευμένη ψυχοκοινωνική υποστήριξή του και μετά την έξοδό του από το νοσοκομείο, παράλληλα με μια τακτική ψυχιατρική παρακολούθηση. Πολλές ψυχοδυναμικές θεωρίες έχουν προταθεί για να ερμηνεύσουν τους ψυχικούς παράγοντες που συνδέονται με τον κανιβαλισμό. Στην περίπτωση του Μ, ο κανιβαλισμός θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια κυριολεκτική αναπαράσταση εσωτερικευμένης δίωξης. Ο επιτιθέμενος προσπαθεί να ικανοποιήσει την επιθυμία του να απαλλαγεί από το ακραίο άγχος καταπίνοντας ή ενδοβάλλοντας κακά αντικείμενα, τα οποία νιώθει ότι απειλούν να τον καταβροχθίσουν. 10 Ο Μ είπε χαρακτηριστικά: «Τα έφαγα (τα όργανα) για να μη φαγωθώ εγώ, όχι γιατί ένιωθα πείνα. Τέλος πάντων, ήταν μια παρορμητική πράξη... ίσως μια έκφραση του θυμού μου ενάντια στον πατέρα μου... Αισθάνομαι μεγάλη λύπη...». Μια άλλη ερμηνεία της συμπεριφοράς του Μ θα μπορούσε να είναι η διαταραχή της αφαιρετικής σκέψης στο πλαίσιο της σχιζοφρενικής ψυχοπαθολογίας. Θα μπορούσε, δηλαδή, να οφείλεται στην κατάλυση της διάκρισης μεταξύ μεταφορικής και κυριολεκτικής σκέψης. Η μεταφορά: «τον έφαγα για να μη με φάει», που στην κυριολεξία σημαίνει: «τον σκότωσα για να μη με σκοτώσει», απομεταφοροποιείται και υποκινεί την κανιβαλιστική συμπεριφορά. Συμπερασματικά, παρουσιάζεται μια σπάνια περίπτωση κανιβαλισμού που σχετίζεται με σχιζοφρένεια παρανοϊκού τύπου. Ενώ τα αίτια της συγκεκριμένης πράξης συνδέονται με τα θετικά συμπτώματα της σχιζοφρένειας και την παθολογική σχέση του ασθενούς με τον πατέρα του, οι συνέπειές της έχουν σημαντικές προεκτάσεις αναφορικά με την αντιμετώπιση του ασθενούς από τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας, τη θεραπεία και την κοινωνική του επανένταξη. Cannibalism and psychopathology D. Kontis, 1,2 Z. Santa, 2 D. Petsas, 2 K. Lagiou, 2 K. Kontis 2 1 1st Department, Psychiatric Hospital of Attica, Experimental Psychology Laboratory, Department of Psychiatry, University of Athens, "Eginition" Hospital, Athens, Greece 2 4th Psychiatric Department, Psychiatric Hospital of Attica, Athens, Greece Psychiatriki 2007, 18: Eating members of one s own species is one of the few remaining taboos in modern human societies. In humans, aggression cannibalism has been associated with mental illness. The objective of this report is to examine the unique set of circumstances and characteristics revealing the underlying etiology leading to such an act and the type of psychological effect it has for the perpetrator. A case report of a patient with paranoid schizophrenia who committed patricide and cannibalism is presented. The psychosocial implications of anthropophagy on the particular patient management are outlined. Key words: Anthropophagy, cannibalism, patricide, schizophrenia, psychopathology.

6 178 Δ. ΚΟΝΤΗΣ και συν ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ 18 (2), 2007 Bιβλιογραφία 1. Κακριδής Ι. Η Ελληνική Μυθολογία. Τόμοι 2, 3, 5. Αθήνα, Εκ δοτική Αθηνών 2. Stoneking M. Widespread prehistoric human cannibalism: easier to swallow? Trends Ecol Evol 2003, 18: White TD. Once we were cannibals. Sci Am 2001, 285: Mead S, Stumpf MP, Whitfield J, Beck JA, Poulter M, Campbell T et al. Balancing selection at the prion protein gene consistent with prehistoric kurulike epidemics. Science 2003, 300: Benezech M, Bourgeois M, Boukhabza D et al. Canni balism and vampirism in paranoid schizophrenia. J Clin Psychiatry 1981, 42: McClain JL, Jordan FB, Blakeney R. Human cannibalism: a case report. Am J Forensic Med Pathol 1986, 7: Jentzen J, Palermo G, Johnson LT et al. Destructive hostility: the Jeffrey Dahmer case. A psychiatric and forensic study of a serial killer. Am J Forensic Med Pathol 1994, 15: Burton-Bradley BG. Cannibalism for cargo. J Nerv Ment Dis 1976, 163: Hoffs JA. Anthropophagy (cannibalism): its relation to the oral stage of development. Psychoanal Rev 1963, 50: Gregory B. Hannibal Lecter: the honey in the lion s mouth. Am J Psychother 2002, 56: Αλληλογραφία: Δ. Κόντης, Ψυχίατρος, Σπύρου Λάμπρου 15, Αθήνα Τηλ , jimcon@hol.gr

Σχιζοφρένεια. Τι Είναι η Σχιζοφρένεια; Από Τι Προκαλείται η Σχιζοφρένεια; Ποια Είναι Τα Συμπτώματα Της Σχιζοφρένειας;

Σχιζοφρένεια. Τι Είναι η Σχιζοφρένεια; Από Τι Προκαλείται η Σχιζοφρένεια; Ποια Είναι Τα Συμπτώματα Της Σχιζοφρένειας; Σχιζοφρένεια Τι Είναι η Σχιζοφρένεια; Η σχιζοφρένεια, μια πνευματική ασθένεια που προκαλεί διαταραχή στον τρόπο που σκέφτεται το άτομο, επηρεάζει περίπου το 1% του πληθυσμού. Συνήθως ξεκινά από τα τελευταία

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο ΤΖΙΝΕΒΗ ΜΥΡΤΩ - ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΕΣ Τ.Ε. Β & Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η καρδιακή ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Τ.Ε. Β Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η στεφανιαία µονάδα είναι ένας χώρος

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχωτικές διαταραχές και θεραπευτική αντιμετώπιση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Σάββατο, 10 Ιούλιος :29

Ψυχωτικές διαταραχές και θεραπευτική αντιμετώπιση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Σάββατο, 10 Ιούλιος :29 Γράφει: Νικόλαος Βακόνδιος, Ψυχολόγος Η λέξη «ψύχωση» είναι μία λέξη η οποία χρησιμοποιείται υπερβολικά συχνά από τον κόσμο με λάθος νόημα και περιεχόμενο. Στο κείμενο αυτό, γίνεται μία προσπάθεια να δοθεί

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές συμπεριφοράς στην Άνοια

Διαταραχές συμπεριφοράς στην Άνοια Διαταραχές συμπεριφοράς στην Άνοια Κώστας Νικολάου ψυχίατρος Παρουσίαση βασισμένη στο: BPSD Educational Pack, International Psychogeriatric Association (IPA) 2002 Τα Συμπεριφορικά και Ψυχολογικά συμπτώματα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΣΙΓΚΑΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΗ ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΔΑ Β ΨΥΧ. ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΓΝ ΑΤΤΙΚΟΝ e.mail

ΤΣΙΓΚΑΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΗ ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΔΑ Β ΨΥΧ. ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΓΝ ΑΤΤΙΚΟΝ e.mail ΤΣΙΓΚΑΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΗ ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΔΑ Β ΨΥΧ. ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΓΝ ΑΤΤΙΚΟΝ e.mail evitsigaropoulou@yahoo.com ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ «Σύνολο μεθόδων και τεχνικών προσέγγισης του ασθενούς, που μέσω

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΚΑΥΚΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ 1 ο Μάθημα Προγραμματισμένα μαθήματα 2/10, 9/10, 16/10, 23/10, 30/10, 6/11, 13/11, 20/11, 27/11, 4/12, 11/12,

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην έκβαση της ΡΑ: Προοπτική μελέτη παρέμβασης. Δημητράκη Γεωργία. Υπ. Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας

Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην έκβαση της ΡΑ: Προοπτική μελέτη παρέμβασης. Δημητράκη Γεωργία. Υπ. Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην έκβαση της ΡΑ: Προοπτική μελέτη παρέμβασης Δημητράκη Γεωργία Ψυχολόγος Υγείας MSc Υπ. Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας Δομή παρουσίασης... Συννοσηρότητα

Διαβάστε περισσότερα

Βασιλική Ψάρρα, MSc Επιμελήτρια Β Ψυχιατρικής Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής

Βασιλική Ψάρρα, MSc Επιμελήτρια Β Ψυχιατρικής Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής Βασιλική Ψάρρα, MSc Επιμελήτρια Β Ψυχιατρικής Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής Εισαγωγή Η διάγνωση καρκίνου του μαστού αποτελεί ιδιαίτερα τραυματικό γεγονός 1,2 Στην τελευταία έκδοση του Diagnostic and Statistical

Διαβάστε περισσότερα

Η νόσος Alzheimer είναι μια εκφυλιστική νόσος που αργά και προοδευτικά καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Δεν είναι λοιμώδη και μεταδοτική, αλλά

Η νόσος Alzheimer είναι μια εκφυλιστική νόσος που αργά και προοδευτικά καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Δεν είναι λοιμώδη και μεταδοτική, αλλά Η νόσος Alzheimer είναι μια εκφυλιστική νόσος που αργά και προοδευτικά καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Δεν είναι λοιμώδη και μεταδοτική, αλλά είναι η πιο κοινή αιτία άνοιας μια κατάσταση που επηρεάζει

Διαβάστε περισσότερα

«STORI» Stages of Recovery Instrument. Andresen, R., Caputi, P., & Oades, L., 2006 (μτφ. Ζήνδρος Ι., Μήλιου Α. & Παπανικολοπούλου Π.

«STORI» Stages of Recovery Instrument. Andresen, R., Caputi, P., & Oades, L., 2006 (μτφ. Ζήνδρος Ι., Μήλιου Α. & Παπανικολοπούλου Π. «STORI» Stages of Recovery Instrument Andresen, R., Caputi, P., & Oades, L., 2006 (μτφ. Ζήνδρος Ι., Μήλιου Α. & Παπανικολοπούλου Π., 2012) Το ερωτηματολόγιο που ακολουθεί διερευνά το πώς αισθάνεστε για

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΓΕΝΙΚΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ»

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΓΕΝΙΚΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ» ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΓΕΝΙΚΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ, Γ.Ν.Π. «Π.. & Α. ΚΥΡΙΑΚΟΥ» ΟΜEΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ ΠΑΙ ΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ

Διαβάστε περισσότερα

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το όνειρο Ένα ζευγάρι περιμένει παιδί. Τότε αρχίζει να ονειρεύεται αυτό το παιδί. Κτίζει την εικόνα ενός παιδιού μέσα στο μυαλό του. Βάσει αυτής της εικόνας, κάνει

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές συμπεριφοράς ανοϊκών

Διαταραχές συμπεριφοράς ανοϊκών Επιστημονικό Συμπόσιο ALCOVE Αθήνα 12 & 13 Οκτωβρίου 2012 Διαταραχές συμπεριφοράς ανοϊκών ασθενών που φροντίζονται στο σπίτι Ελένη Μαργιώτη Κλινική Νευροψυχολόγος Συντονίστρια Κέντρου Ημέρας Αμαρουσίου

Διαβάστε περισσότερα

Αποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου

Αποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου Αποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου Πανταζής Α. Ιορδανίδης Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Α.Π.Θ Καθηγητής Ψυχολογίας & Διατροφής, ΑΤΕΙ Ιορδανίδης,, 10/3/11 1 ρ.πανταζής Ιορδανίδης, 10/3/11 2

Διαβάστε περισσότερα

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους.

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί» Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους Η αυτοεικόνα μας «σχηματίζεται» ως ένα σχετικά σταθερό

Διαβάστε περισσότερα

9 o Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου A lzheimer και Συγγενών Διαταραχών

9 o Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου A lzheimer και Συγγενών Διαταραχών Στρογγυλό Τραπέζι Σωματική άσκηση και Άνοια. Από τη Γενική Ιατρική και την κοινότητα στο νοσοκομείο και στις εξειδικευμένες υπηρεσίες: Παρέμβαση στην Ελλάδα του σήμερα 9 o Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου A lzheimer

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (ΣΤΗΝ ΨΥΧΩΣΗ) Ντούρος Ευάγγελος Ψυχίατρος 424 ΓΣΝΕ Α Ψυχιατρική Κλινική ΑΠΘ

ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (ΣΤΗΝ ΨΥΧΩΣΗ) Ντούρος Ευάγγελος Ψυχίατρος 424 ΓΣΝΕ Α Ψυχιατρική Κλινική ΑΠΘ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (ΣΤΗΝ ΨΥΧΩΣΗ) Ντούρος Ευάγγελος Ψυχίατρος 424 ΓΣΝΕ Α Ψυχιατρική Κλινική ΑΠΘ ΨΥΧΩΣΗ-ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ Η σχιζοφρένεια αποτελεί τη σοβαρότερη μορφή μεταξύ των ψυχώσεων. Περίπου 1-2%

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Γνώσεις, στάσεις και ποιότητα ζωής σε ασθενείς με λέμφωμα Οι ασθενείς που πάσχουν από λέμφωμα στην Ελλάδα εμφανίζονται ελλιπώς ενημερωμένοι σχετικά με ζητήματα που αφορούν στην

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΕΣ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΕΣ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΕΣ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΟΡΙΣΜΟΣ Η αυτοκτονική συµπεριφορά ορίζεται ως η συµπεριφορά, κατά την οποία το άτοµο θέλει να κάνει κακό στον εαυτό του µε σκοπό να δώσει ένα τέλος στη ζωή του. ιαχωρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια

Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια ρ ZΩΗ ΚΑΤΣΑΡΟΥ Νευρολόγος ιευθύντρια ΕΣΥ Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια µορφή κατάθλιψης,

Διαβάστε περισσότερα

1.1 Δικανική ψυχιατρική Δικανική ψυχιατρική νοσηλευτική 5 2 Θυμός, επιθετικότητα και εγκληματικότητα 7

1.1 Δικανική ψυχιατρική Δικανική ψυχιατρική νοσηλευτική 5 2 Θυμός, επιθετικότητα και εγκληματικότητα 7 IX ΠεΡιεχΟμενα 1 Εισαγωγή 1 1.1 Δικανική ψυχιατρική 2 1.2 Δικανική ψυχιατρική νοσηλευτική 5 2 Θυμός, επιθετικότητα και εγκληματικότητα 7 2.1 Γενικότητες 7 2.2 Υποκείμενα συναισθήματα και συμπεριφορές 9

Διαβάστε περισσότερα

Πώς μπορούν να συμβάλλουν οι ψυχολογικές παρεμβάσεις στην Καρδιαγγειακή νόσο

Πώς μπορούν να συμβάλλουν οι ψυχολογικές παρεμβάσεις στην Καρδιαγγειακή νόσο Πώς μπορούν να συμβάλλουν οι ψυχολογικές παρεμβάσεις στην Καρδιαγγειακή νόσο Ανδρέας Φλωράκης Βιολόγος, Ψυχίατρος, PhD, Γ.Ν. Ελευσίνας Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία Σεμινάρια Εργασίας Θεσσαλονίκη 2 ος

Διαβάστε περισσότερα

Αιμιλίζα Στεφανίδου 1, Δημοσθένης Μπούρος 2, Μιλτιάδης Λειβαδίτης 2, Αθανασία Πατάκα 1, Παρασκευή Αργυροπούλου 1

Αιμιλίζα Στεφανίδου 1, Δημοσθένης Μπούρος 2, Μιλτιάδης Λειβαδίτης 2, Αθανασία Πατάκα 1, Παρασκευή Αργυροπούλου 1 Αιμιλίζα Στεφανίδου 1, Δημοσθένης Μπούρος 2, Μιλτιάδης Λειβαδίτης 2, Αθανασία Πατάκα 1, Παρασκευή Αργυροπούλου 1 1 Μονάδα Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, Α.Π.Θ., Γ.Π.Ν. «Γ.Παπανικολάου» 2 Τμήμα Ιατρικής, Δημοκρίτειο

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχικές διαταραχές στην περιγεννητική περίοδο. Δέσποινα Δριβάκου Ψυχολόγος Msc Οικογενειακή θεραπεύτρια

Ψυχικές διαταραχές στην περιγεννητική περίοδο. Δέσποινα Δριβάκου Ψυχολόγος Msc Οικογενειακή θεραπεύτρια Ψυχικές διαταραχές στην περιγεννητική περίοδο Δέσποινα Δριβάκου Ψυχολόγος Msc Οικογενειακή θεραπεύτρια με τον όρο περιγεννητική περίοδος αναφερόμαστε στο χρονικό διάστημα της κύησης, της λοχείας και των

Διαβάστε περισσότερα

Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων (Ι.Ψ.Υ.Π.Ε.) Ψυχιατρική Περίθαλψη στο Σπίτι του Ασθενούς (Ψ.Π.Σ.Α.)

Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων (Ι.Ψ.Υ.Π.Ε.) Ψυχιατρική Περίθαλψη στο Σπίτι του Ασθενούς (Ψ.Π.Σ.Α.) Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων (Ι.Ψ.Υ.Π.Ε.) ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ Π. ΥΠΕΥΘΥΝOI ΤΜΗΜΑΤΟΣ Ψ.Π.Σ.Α.: ΤΣΙΠΟΥΡΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ: ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΖΕΙΚΟΥ ΕΒΕΛΙΝΑ: ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ Ψυχιατρική

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙΔΩΝ «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ Γιώργος Γιαννακόπουλος, Ειδ. Παιδοψυχίατρος Στρογγυλό Τραπέζι: «Οι διάφορες διαστάσεις της Διασυνδετικής-

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Σωτήριος Κανταρτζής, Ψυχίατρος

Γράφει: Σωτήριος Κανταρτζής, Ψυχίατρος Γράφει: Σωτήριος Κανταρτζής, Ψυχίατρος Η σχιζοφρένεια είναι μία από τις σοβαρότερες ψυχικές διαταραχές και σχετίζεται με δυσφορία, αναπηρία και επιρεάζει τόσο την λειτουργικότητα, όσο και το περιβάλλον

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Α2 ΣΧ.ΕΤΟΣ: ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΖΟΥΜΠΟΠΟΥΛΟΥ ΝΙΚΗ ΠΕ19

ΤΜΗΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Α2 ΣΧ.ΕΤΟΣ: ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΖΟΥΜΠΟΠΟΥΛΟΥ ΝΙΚΗ ΠΕ19 ΤΜΗΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Α2 ΣΧ.ΕΤΟΣ: 2016-2017 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΖΟΥΜΠΟΠΟΥΛΟΥ ΝΙΚΗ ΠΕ19 2 ΟΜΑΔΑ Α: ΚΑΡΑΚΙΚΕ Μ., ΚΑΡΑΔΗΜΑ Α.-Μ., ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗ Ε., ΚΛΕΤΣΑ Α. ΟΜΑΔΑ Β: ΖΑΧΑΡΗ Β., ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΥ Α., ΚΑΤΣΙΚΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Ψυχιατρική Φίλιππος Γουρζής

Εισαγωγή στην Ψυχιατρική Φίλιππος Γουρζής Εισαγωγή στην Ψυχιατρική Φίλιππος Γουρζής Απαρτιωμένη Διδασκαλία Εισαγωγή στην Ψυχιατρική 21 ος αιώνας μεγάλη πρόοδος των συναφών επιστημών: Νευροεπιστήμες, Ψυχολογία, Κοινωνιολογία Προηγήθηκε περίοδος

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΡΑΒΙΔΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Τ.Ε ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Γ.Ν.ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΧΑΝΔΟΛΙΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Τ.Ε ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Γ.Ν.ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΧΝΟΥΔΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Εργασία για το σπίτι Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης 1 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Απαντά η Μαρίνα Βαμβακίδου Ερώτηση 1. Μπορείς να φανταστείς τη ζωή μας χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι ο Ιδεοψυχαναγκασμός;

Τι είναι ο Ιδεοψυχαναγκασμός; Τι είναι ο Ιδεοψυχαναγκασμός; Ο Ιδεοψυχαναγκασμος, ανήκει στις αγχώδεις διαταραχές και είναι μια κατάσταση που μερικές φορές μπορεί να είναι αρκετά σοβαρή και να επιμένει για χρόνια. Το άτομο που πάσχει

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ Κωνσταντίνος Ασημακόπουλος Απαρτιωμένη Διδασκαλία ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ Ορισμός: Είναι λειτουργίες του εγώ που έχουν σκοπό να απαλλάξουν το άτομο από το άγχος ή άλλα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΦΡΑΓΚΙΑΔΆΚΗ ΚΥΡΙΑΚΉ, ΣΧΟΛΙΚΉ ΨΥΧΟΛΌΓΟΣ, ΚΟΙ.ΚΕ.Ψ.Υ.Π.Ε. ΒΕΝΙΖΈΛΕΙΟ ΠΑΝΆΝΕΙΟ ΓΕΝΙΚΌ ΝΟΣΟΚΟΜΕΊΟ ΗΡΑΚΛΕΊΟΥ

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΦΡΑΓΚΙΑΔΆΚΗ ΚΥΡΙΑΚΉ, ΣΧΟΛΙΚΉ ΨΥΧΟΛΌΓΟΣ, ΚΟΙ.ΚΕ.Ψ.Υ.Π.Ε. ΒΕΝΙΖΈΛΕΙΟ ΠΑΝΆΝΕΙΟ ΓΕΝΙΚΌ ΝΟΣΟΚΟΜΕΊΟ ΗΡΑΚΛΕΊΟΥ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΦΡΑΓΚΙΑΔΆΚΗ ΚΥΡΙΑΚΉ, ΣΧΟΛΙΚΉ ΨΥΧΟΛΌΓΟΣ, ΚΟΙ.ΚΕ.Ψ.Υ.Π.Ε. ΒΕΝΙΖΈΛΕΙΟ ΠΑΝΆΝΕΙΟ ΓΕΝΙΚΌ ΝΟΣΟΚΟΜΕΊΟ ΗΡΑΚΛΕΊΟΥ Η ΗΛΙΚΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ η νοσηλεία, είναι

Διαβάστε περισσότερα

«Η απασχόληση Ψυχολόγων και Παιδαγωγών στις δράσεις της Ιατρικής Παρέμβασης»

«Η απασχόληση Ψυχολόγων και Παιδαγωγών στις δράσεις της Ιατρικής Παρέμβασης» «Η απασχόληση Ψυχολόγων και Παιδαγωγών στις δράσεις της Ιατρικής Παρέμβασης» ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Η Ιατρική Παρέμβαση (Medical Intervention -Med.In) είναι μια Ελληνική ιατρική οργάνωση αρωγής με δράσεις εντός

Διαβάστε περισσότερα

«Το κοινωνικό στίγµα της ψυχικής ασθένειας»

«Το κοινωνικό στίγµα της ψυχικής ασθένειας» «Το κοινωνικό στίγµα της ψυχικής ασθένειας» Mαρίνα Οικονόµου-Λαλιώτη Επικ. Καθηγήτρια Ψυχιατρικής Επιστηµονικά Υπεύθυνη του Προγράµµατος «αντι-στίγµα» ΕΠΙΨΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΨΥΧΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η περίπτωση έφηβης, 16 χρονών, με άγχος υγείας

Η περίπτωση έφηβης, 16 χρονών, με άγχος υγείας Η περίπτωση έφηβης, 16 χρονών, με άγχος υγείας Το κρίσιμο ζήτημα της εμπιστευτικότητας και της τήρησης του απορρήτου στη θεραπεία εφήβων Ευτυχία Αργαλιά, Ψυχολόγος, MSc Κλινικής Ψυχολογίας Επόπτρια: Δρ

Διαβάστε περισσότερα

Η αντίσταση στην ψυχοθεραπεία από ασθενείς με καρκίνο

Η αντίσταση στην ψυχοθεραπεία από ασθενείς με καρκίνο Η αντίσταση στην ψυχοθεραπεία από ασθενείς με καρκίνο Χριστιάνα Μήτση Ψυχολόγος Μsc-Ψυχοθεραπεύτρια Πανελληνίου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής» ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Υπάρχουν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΚΚΑΒΑΣ ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΚΚΑΒΑΣ ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΚΚΑΒΑΣ ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ «Δεν ζω με την Νόσο του Crohn. Αυτή ζει μαζί μου» Amy Tracher Psy.D Ph.d, ασθενής και συγγραφέας του «Coping with Crohn s Disease: Manage Your Physical Symptoms and Overcome

Διαβάστε περισσότερα

της μακροχρόνιας νοσηλείας και παρακολούθησης

της μακροχρόνιας νοσηλείας και παρακολούθησης Η άποψη του ασθενή Τα προβλήματα στην διάρκεια της μακροχρόνιας νοσηλείας και παρακολούθησης Γ.Ν.Α ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ 2015 Σαλιάγα Άννα ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Ξενώνες φιλοξενίας οι δυνατές χημειοθεραπείες

Διαβάστε περισσότερα

Ο καθημερινός άνθρωπος ως «ψυχολόγος» της προσωπικότητάς του - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχο

Ο καθημερινός άνθρωπος ως «ψυχολόγος» της προσωπικότητάς του - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχο Έ να πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που αντιμετωπίζουν έντονο άγχος, δυσθυμία, «κατάθλιψη» έχει την «τάση» να αποδίδει λανθασμένα τις ψυχικές αυτές καταστάσεις, σε έναν «προβληματικό εαυτό του», (μία δυστυχώς

Διαβάστε περισσότερα

«Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά»

«Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά» «Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά» Θεοδώρα Πάσχου α.μ 12181 Τμήμα Λογοθεραπείας-Τ.Ε.Ι ΗΠΕΙΡΟΥ Εισαγωγικές επισημάνσεις 1) η εκδήλωση διαταραχών στην κατάκτηση μαθησιακών δεξιοτήτων προκαλεί

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια

Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια 5 ο Συμπόσιο Νοσηλευτικής Ογκολογίας "Οι Ψυχολογικές Επιπτώσεις στον Ογκολογικό Ασθενή και ο Πολυδιάστατος Ρόλος της Συμβουλευτικής στην Αντιμετώπισής τους" Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική

Διαβάστε περισσότερα

Επικινδυνότητακαι. και Ψυχικές ιαταραχές. Α. ουζένης Επίκουρος Καθηγητής Ψυχιατροδικαστικής Αθηνών Β Ψυχιατρική Κλινική, Αττικο Νοσοκοµείο

Επικινδυνότητακαι. και Ψυχικές ιαταραχές. Α. ουζένης Επίκουρος Καθηγητής Ψυχιατροδικαστικής Αθηνών Β Ψυχιατρική Κλινική, Αττικο Νοσοκοµείο Επικινδυνότητακαι και Ψυχικές ιαταραχές Α. ουζένης Επίκουρος Καθηγητής Ψυχιατροδικαστικής Ιατρική Σχολή Παν/µιου Αθηνών Β Ψυχιατρική Κλινική, Αττικο Νοσοκοµείο Ποιόςείναι είναιεπικίνδυνος; Κοινωνικοδηµογραφικά

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΕΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΟΙΑ. Ευγενία Β. Γκιντώνη Ψυχολόγος, MSc Επιστημονική Συνεργάτης Ψ.Ν.Τ ΚΕΔΔΥ Αρκαδίας

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΕΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΟΙΑ. Ευγενία Β. Γκιντώνη Ψυχολόγος, MSc Επιστημονική Συνεργάτης Ψ.Ν.Τ ΚΕΔΔΥ Αρκαδίας ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΕΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΟΙΑ Ευγενία Β. Γκιντώνη Ψυχολόγος, MSc Επιστημονική Συνεργάτης Ψ.Ν.Τ ΚΕΔΔΥ Αρκαδίας ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ Εντάσσεται στο Μέτρο 2.3 «Ενέργειες Πρόληψης Ενίσχυσης της Κοινωνικής

Διαβάστε περισσότερα

Κατανοώντας το Μετατραυματικό Στρες Ενημερωτικό Φυλλάδιο για το Πυροσβεστικό Προσωπικό και τις Οικογένειές του

Κατανοώντας το Μετατραυματικό Στρες Ενημερωτικό Φυλλάδιο για το Πυροσβεστικό Προσωπικό και τις Οικογένειές του Κατανοώντας το Μετατραυματικό Στρες Ενημερωτικό Φυλλάδιο για το Πυροσβεστικό Προσωπικό και τις Οικογένειές του ΓΡΑΦΕΙΟ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ/ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ/ ΑΡΧΗΓΕΙΟ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΟΣΟ ΤΟΥ ΑΛΤΣΧΑΪΜΕΡ ΣΤΟΝ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ

ΓΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΟΣΟ ΤΟΥ ΑΛΤΣΧΑΪΜΕΡ ΣΤΟΝ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΓΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΟΣΟ ΤΟΥ ΑΛΤΣΧΑΪΜΕΡ ΣΤΟΝ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ Δρ. Κωνσταντίνος Ν. Φελλάς Αντιπρύτανης Έρευνας καιακαδημαϊκού Προσωπικού Πανεπιστήμιο Λευκωσίας Χριστιάνα Δίπλη Ερευνήτρια- Ψυχολόγος

Διαβάστε περισσότερα

Ποια είναι τα είδη της κατάθλιψης;

Ποια είναι τα είδη της κατάθλιψης; Ολοι κάποιες φορές νιώθουμε μελαγχολία ή θλίψη, αλλά αυτά τα συναισθήματα συνήθως περνούν μετά από λίγες μέρες. Όταν ένα άτομο έχει κατάθλιψη, η διαταραχή αυτή επηρεάζει την καθημερινή του ζωή, τη φυσιολογική

Διαβάστε περισσότερα

Πως μπορώ να υποστηρίξω τον άνθρωπό μου. να αντιμετωπίσει το λέμφωμα;

Πως μπορώ να υποστηρίξω τον άνθρωπό μου. να αντιμετωπίσει το λέμφωμα; Πως μπορώ να υποστηρίξω τον άνθρωπό μου να αντιμετωπίσει το λέμφωμα; Το λέμφωμα είναι δυνητικά ιάσιμη νόσος Με την επιστημονική συνεργασία του Αιματολογικού Τμήματος, Γ Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής,

Διαβάστε περισσότερα

Είναι υποειδικότητα της ψυχιατρικής που διαμεσολαβεί μεταξύ της ψυχιατρικής και υπόλοιπης ιατρικής Αντικείμενο της ο ασθενής του γενικού νοσοκομείου

Είναι υποειδικότητα της ψυχιατρικής που διαμεσολαβεί μεταξύ της ψυχιατρικής και υπόλοιπης ιατρικής Αντικείμενο της ο ασθενής του γενικού νοσοκομείου Είναι υποειδικότητα της ψυχιατρικής που διαμεσολαβεί μεταξύ της ψυχιατρικής και υπόλοιπης ιατρικής Αντικείμενο της ο ασθενής του γενικού νοσοκομείου που αντιμετωπίζει ψυχικά προβλήματα λόγω της σωματικής

Διαβάστε περισσότερα

Παιδική και Νεανική Πρόνοια

Παιδική και Νεανική Πρόνοια M3 A13 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, ΔΙΚΤΥΩΣΗ κι ΑΛΛΗΛΕΝΔΕΤΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Παιδική και Νεανική Πρόνοια Υπηρεσίες και Μέτρα (ΕΛΛΑΔΑ) επιλεξιμότητας (1) Νομοθετικές Απαιτήσεις (1) Νόμος υπ αρθ.2716 (ΦΕΚ 96/Α/17-5-1999) για

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ. Υπεύθυνοι: Χ. Παπαγεργίου, Καθηγητής & Διευθυντής, Α Ψυχιατρική Κλινική, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ,

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ. Υπεύθυνοι: Χ. Παπαγεργίου, Καθηγητής & Διευθυντής, Α Ψυχιατρική Κλινική, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ Υπεύθυνοι: Χ. Παπαγεργίου, Καθηγητής & Διευθυντής, Α Ψυχιατρική Κλινική, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, Α. Δουζένης, Αναπλ Καθηγητής & Διευθυντής, Β Ψυχιατρική Κλινική, Ιατρική Σχολή,

Διαβάστε περισσότερα

Κελεπούρης Ζήσης Γενικός ιατρός Επιμελητής Β ΚΥΚ

Κελεπούρης Ζήσης Γενικός ιατρός Επιμελητής Β ΚΥΚ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ Κελεπούρης Ζήσης Γενικός ιατρός Επιμελητής Β ΚΥΚ Ένα από τα δύσκολα καθήκοντα του γιατρού είναι και η αναγγελία δυσάρεστων ειδήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Για να μπορέσουν να κατανοήσουν πλήρως τη νέα κατάσταση και να αποδεχτούν πως είναι οριστική, θα χρειαστεί να περάσουν αρκετοί μήνες.

Για να μπορέσουν να κατανοήσουν πλήρως τη νέα κατάσταση και να αποδεχτούν πως είναι οριστική, θα χρειαστεί να περάσουν αρκετοί μήνες. Όταν οι γονείς χωρίζουν-οι συνέπειες ενός διαζυγίου στα παιδιά. Ο χωρισμός των δύο γονέων, θεωρείται ένα από τα πιο στρεσσογόνα συμβάντα για όλα τα μέλη που αποτελούν μια οικογένεια. Τα παιδιά βιώνουν

Διαβάστε περισσότερα

Περιγραφή ατοµικής περίπτωσης µεσήλικης γυναίκας µε Aποφευκτική ιαταραχή Προσωπικότητας και Αγοραφοβία 12ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας 14 17 Μαϊου 2009, Βόλος, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Χ. Βαρβέρη-Γ.

Διαβάστε περισσότερα

Η Επιθετικότητα στα Παιδιά που Έχουν Βιώσει Τραύμα. Victoria Condon and Panos Vostanis Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου

Η Επιθετικότητα στα Παιδιά που Έχουν Βιώσει Τραύμα. Victoria Condon and Panos Vostanis Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου Η Επιθετικότητα στα Παιδιά που Έχουν Βιώσει Τραύμα Victoria Condon and Panos Vostanis Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου Η συχνή επιθετική συμπεριφορά ενός παιδιού εναντίον ενηλίκων και συνομηλίκων, μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις

Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις Πιθανότατα αισθάνεστε πολύ αναστατωµένοι αφού λάβατε µια διάγνωση καρκίνου. Συνήθως είναι δύσκολο να αποδεχθείτε τη διάγνωση αµέσως και αυτό είναι

Διαβάστε περισσότερα

Αιτιοπαθογένεια της νόσου

Αιτιοπαθογένεια της νόσου Νόσος ALZHEΪMER Η νόσος Alzheϊmer είναι η συνηθέστερη & περισσότερο σημαντική εκφυλιστική πάθηση του εγκεφάλου. Μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε περίοδο της ενήλικης ζωής & κυρίως σε άτομα άνω των 50

Διαβάστε περισσότερα

Co-funded by the European Union Quest. Quest

Co-funded by the European Union Quest. Quest 1 Καλωσορίσατε στο παιχνίδι "Δώσε το στον επόμενο!" Co-funded by the European Union Ένα εργαλείο για να σας βοηθήσει να γνωρίσετε μια δικαιοσύνη φιλική προς το παιδί Παίκτες Ηλικία 14-18 4-6 2 Χρονών Βάλτε

Διαβάστε περισσότερα

Όλοι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε διάφορα συναισθήματα και διαθέσεις. Ορισμένες φορές νιώθουμε ευτυχισμένοι και ενθουσιασμένοι.

Όλοι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε διάφορα συναισθήματα και διαθέσεις. Ορισμένες φορές νιώθουμε ευτυχισμένοι και ενθουσιασμένοι. Μελαγχολία Το φυλλάδιο θα σου φανεί χρήσιμο στην περίπτωση που νιώθεις θλίψη ή μελαγχολία. Θα σε βοηθήσει να καταλάβεις αν έχεις συμπτώματα κατάθλιψης και πώς μπορείς να βοηθήσεις τον εαυτό σου ή κάποιον

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα πτυχιακής Μαθησιακές δυσκολίες και Κακοποίηση παιδιών

Θέμα πτυχιακής Μαθησιακές δυσκολίες και Κακοποίηση παιδιών Θέμα πτυχιακής Μαθησιακές δυσκολίες και Κακοποίηση παιδιών Ορισμός μαθησιακών διαταραχών Η αδυναμία των μαθητών να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις ενός κανονικού σχολείου. Τα μαθησιακά προβλήματα ΔΕΝ οφείλονται

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΠΟΔΙΟΥ

ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΠΟΔΙΟΥ ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΠΟΔΙΟΥ Δρ. Νίκη Παπαγεωργίου Αν. Καθηγήτρια Κοινωνιολογίας Α.Π.Θ. ΟΙ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΠΟΔΙΟΥ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Τα προβλήματα υγείας ενός

Διαβάστε περισσότερα

διοτι ολος ο νομος εις εναν λογο συμπληρουται εις τον θελεις αγαπα τον πλησιον σου ως σεαυτον Γαλάτας, κεφ. Ε, εδ. 14

διοτι ολος ο νομος εις εναν λογο συμπληρουται εις τον θελεις αγαπα τον πλησιον σου ως σεαυτον Γαλάτας, κεφ. Ε, εδ. 14 διοτι ολος ο νομος εις εναν λογο συμπληρουται εις τον θελεις αγαπα τον πλησιον σου ως σεαυτον Γαλάτας, κεφ. Ε, εδ. 14 το όραμα φιλοδοξούμε σε ένα κόσμο που η ανθρωπότητα πλήγεται καθημερινά από ασθένειες,

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΦΥΛΟ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΛΟΥ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΑΠΟ ΨΥΧΩΣΙΚΟ ΑΣΘΕΝΗ. Επιµέλεια:Τσακανίκα Μαρία Καρυπίδου Ελίνα

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΑΠΟ ΨΥΧΩΣΙΚΟ ΑΣΘΕΝΗ. Επιµέλεια:Τσακανίκα Μαρία Καρυπίδου Ελίνα ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΑΠΟ ΨΥΧΩΣΙΚΟ ΑΣΘΕΝΗ Επιµέλεια:Τσακανίκα Μαρία Καρυπίδου Ελίνα ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Ψυχική Υγεία είναι η αρµονική λειτουργία της ψυχοσωµατικής ενότητας της

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΩ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΜΟΥ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ ΤΟ ΛΕΜΦΩΜΑ;

ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΩ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΜΟΥ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ ΤΟ ΛΕΜΦΩΜΑ; ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΩ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΜΟΥ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ ΤΟ ΛΕΜΦΩΜΑ; Με την επιστημονική συνεργασία της Αιματολογικής Μονάδας, Γ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Με

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι η κατάθλιψη;

Τι είναι η κατάθλιψη; Τι είναι η κατάθλιψη; Στην καθημερινή ζωή με τον όρο κατάθλιψη εννοούμε μια κατάσταση θλίψης και μελαγχολίας, αυτό συνήθως είναι παροδικό και μάλλον οφείλεται σε κάτι σχετικά ασήμαντο και επουσιώδες. Η

Διαβάστε περισσότερα

"Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα"

Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα "Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα" Σύμφωνα με τον Αμερικάνικο Ιατρικό Σύλλογο και το Σύνδεσμο Νοσηλευτών η κατ οίκον

Διαβάστε περισσότερα

Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΤΑΞΙΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΤΑΞΙΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΤΑΞΙΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΕΩΡΓΙΛΑ ΕΛΕΝΗ Απαρτιωμένη Διδασκαλία ΕΙΣΑΓΩΓΗ Διάγνωση: είναι η πολύπλοκη διαδικασία αναγνώρισης και ταυτοποίησης μιας διαταραχής που γίνεται

Διαβάστε περισσότερα

«Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 : Ένα χρήσιμο ΤΕΣΤ για την διάγνωση του», από την Διαιτολόγο Διατροφολόγο Βασιλική Νεστορή και το diaitologia.gr!

«Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 : Ένα χρήσιμο ΤΕΣΤ για την διάγνωση του», από την Διαιτολόγο Διατροφολόγο Βασιλική Νεστορή και το diaitologia.gr! «Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 : Ένα χρήσιμο ΤΕΣΤ για την διάγνωση του», από την Διαιτολόγο Διατροφολόγο Βασιλική Νεστορή και το diaitologia.gr! Ο διαβήτης τύπου 2 είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος διαβήτη

Διαβάστε περισσότερα

Πως ο Νους Χειρίζεται το Φόβο

Πως ο Νους Χειρίζεται το Φόβο Πως ο Νους Χειρίζεται το Φόβο Σύμφωνα με δύο σχετικά πρόσφατες έρευνες, οι μνήμες φόβου και τρόμου διαφέρουν σημαντικά από τις συνηθισμένες μνήμες. Οι διαφορές αυτές δεν συνίστανται μόνο στις εμφανείς

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΑΠΑΡΤΙΩΤΙΚΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΥ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ (Ι.Ρ.Τ.) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΑΠΑΡΤΙΩΤΙΚΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΥ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ (Ι.Ρ.Τ.) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΑΠΑΡΤΙΩΤΙΚΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΥ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ (Ι.Ρ.Τ.) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ε. Σαββίδου¹, Ε. Σπηλιώτη ¹, Ε. Κάττουλας², Λ. Μαντωνάκης ², Ε. Ανυφαντή ², Ν. Σμυρνής ¹ ² 1. Ερευνητικό Πανεπιστημιακό

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ (Α & Β ΚΥΚΛΟΣ) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ (Α & Β ΚΥΚΛΟΣ) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ (Α & Β ΚΥΚΛΟΣ) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Γ. ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ (Α & Β ΚΥΚΛΟΣ) Ημ/νίες Διεξαγωγής: 16-17/11, 30/11, 01/12, 07 08/12, 2013, 11-12/01, 25-26/01, 01-02/02, 15-16/02,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ - ΤΡΙΤΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ: ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗ ΝΟΣΟ; Πρόδρομος Χυτίρογλου Βασιλική Κωτούλα-Δημητριάδου

ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ - ΤΡΙΤΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ: ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗ ΝΟΣΟ; Πρόδρομος Χυτίρογλου Βασιλική Κωτούλα-Δημητριάδου ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ - ΤΡΙΤΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ: ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗ ΝΟΣΟ; Πρόδρομος Χυτίρογλου Βασιλική Κωτούλα-Δημητριάδου ΑΙΤΙΟ ΜΙΑΣ ΝΟΣΟΥ: Ένας παράγοντας που σχετίζεται σαφώς με την εμφάνιση

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Απόστολος Βούρδας MRCPsych, CCST Παιδοψυχίατρος Ομήρου 53 Νέα Σμύρνη, 17121, τηλ & φαξ: 210 9346168, www.vourdas.com ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΙΔΙΟΥ

Δρ. Απόστολος Βούρδας MRCPsych, CCST Παιδοψυχίατρος Ομήρου 53 Νέα Σμύρνη, 17121, τηλ & φαξ: 210 9346168, www.vourdas.com ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΙΔΙΟΥ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΙΔΙΟΥ Παρακαλώ συμπληρώστε το παρακάτω έντυπο φόρμα και φέρτε το μαζί σας στην πρώτη συνεδρία σας. Οι πληροφορίες που δίνετε είναι απόλυτα εμπιστευτικές και θα διευκολύνουν ιδιαίτερα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΣΑΠΑΤΣΑΡΗ ε.

ΤΣΑΠΑΤΣΑΡΗ ε. Ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να εμφανιστεί στον καθένα ανεξάρτητα από την ηλικία, το χρώμα ή το φύλο. Είναι μια χρόνια νόσος που όταν δεν είναι σωστά ρυθμισμένη μπορεί να δημιουργήσει απειλητικές για τη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΛΟΣΩΡΙΣΑΤΕ ΣΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

ΚΑΛΟΣΩΡΙΣΑΤΕ ΣΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΛΟΣΩΡΙΣΑΤΕ ΣΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΘΕΜΑ Διερεύνηση ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών συνύπαρξης ψυχιατρικής διαταραχής με εξάρτηση από ψυχοδραστικές ουσίες. Η Περίπτωση του θεραπευτικού προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ (για τους μαθητές Γυμνασίων, ΓΕ.Λ., ΕΠΑ.Λ, ΕΠΑ.Σ, Καλλιτεχνικών, Μουσικών, Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων.)

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ (για τους μαθητές Γυμνασίων, ΓΕ.Λ., ΕΠΑ.Λ, ΕΠΑ.Σ, Καλλιτεχνικών, Μουσικών, Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων.) Ημερομηνία:.. Σχολείο:. Τάξη:. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ (για τους μαθητές Γυμνασίων, ΓΕ.Λ., ΕΠΑ.Λ, ΕΠΑ.Σ, Καλλιτεχνικών, Μουσικών, Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων.) Πρόλογος Αγαπητέ/ή μαθητή/τρια, Το ερωτηματολόγιο

Διαβάστε περισσότερα

Ημερίδα με Θέμα Η ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΩΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ:

Ημερίδα με Θέμα Η ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΩΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ: Ημερίδα με Θέμα Η ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΩΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ: ΓΝΩΡΙΖΩ-ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ-ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΩ 2 Ιουνίου 2014 / 14 O Δημοτικό Σχολείο Ιλίου ΒΡΟΧΙΚΟ ΑΣΜΑ & ΠΑΙΔΙΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Π. ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Βασιλόπουλος Φ. Στέφανος. Παιδαγωγικό Τμήμα Δ. Ε. Πανεπιστήμιο Πατρών

Βασιλόπουλος Φ. Στέφανος. Παιδαγωγικό Τμήμα Δ. Ε. Πανεπιστήμιο Πατρών Βασιλόπουλος Φ. Στέφανος Παιδαγωγικό Τμήμα Δ. Ε. Πανεπιστήμιο Πατρών Τις τελευταίες δεκαετίες, η παιδική και εφηβική κατάθλιψη έχει μετατραπεί σε ένα υπαρκτό πρόβλημα που ταλανίζει τους νέους. Τα ποσοστά

Διαβάστε περισσότερα

Breaking. Β Προπαιδευτική Παθολογική Νικολαΐδου Βαρβάρα Ειδικευόμενη Παθολογίας

Breaking. Β Προπαιδευτική Παθολογική Νικολαΐδου Βαρβάρα Ειδικευόμενη Παθολογίας Breaking Β Προπαιδευτική Παθολογική Νικολαΐδου Βαρβάρα Ειδικευόμενη Παθολογίας Πώς θα την προσεγγίσετε; Γυναίκα 57 ετών πρόσφατα υποβλήθηκε σε κολονοσκόπηση. Κατά την εξέταση βρέθηκε μάζα μεγέθους 2cm

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Βασιλειάδης Γρηγόρης, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, Διδάκτωρ Ψυχολογίας (Ph.D.)

Γράφει: Βασιλειάδης Γρηγόρης, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, Διδάκτωρ Ψυχολογίας (Ph.D.) www.iatronet.gr Γράφει: Βασιλειάδης Γρηγόρης, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, Διδάκτωρ Ψυχολογίας (Ph.D.) Πολλές μπορεί να είναι οι αιτίες που αναγκάζουν ένα παιδί να μην τα πηγαίνει καλά στα μαθήματα: Σχολική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΒΙΑ

ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΒΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΒΙΑ ΟΜΙΛΗΤΕΣ ΔΗΜ. ΠΟΤΕΤΣΙΑΝΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤ. ΣΥΝ. στο Ι.Π.Α ΠΑΝΤΕΙΟΥ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΜΑΡΙΑ ΣΑΜΟΛΗ ΔΝΤΡΙΑ ΕΚΠ/ΡΙΩΝ ΧΟΥΡΔΑΚΗ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΥ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ ΤΕΠΑΕΣ ΠΑΤΡΑΣ 1 Σύστ. Προσκόπων Βύρωνα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΙΙ ΓΑΤΣΙΑ ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΙΙ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΜΙΙΙ ΓΑΤΣΙΑ ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΙΙ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΜIV ΜΗΛΙΩΝΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΜΙΙΙ ΓΑΤΣΙΑ ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΙΙ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Παγκόσμια Ημέρα Alzheimer Η Παγκόσμια Ημέρα Αlzheimer γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Σεπτεμβρίου. Σκοπόs: ευαισθητοποίηση της

Διαβάστε περισσότερα

Co-funded by the European Union Quest. Quest

Co-funded by the European Union Quest. Quest 1 Καλωσορίσατε στο παιχνίδι "Δώσε το στον επόμενο". Co-funded by the European Union Ένα εργαλείο για να σας βοηθήσει να γνωρίσετε μια δικαιοσύνη φιλική προς το παιδί. Παίκτες Ηλικία 14-18 4-6 2 χρονών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΙΣΜΟΣ, ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΜΕΘΑΜΦΕΤΑΜΙΝΗ ( CRYSTAL ICE) ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΕΘΙΣΜΟΣ, ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΜΕΘΑΜΦΕΤΑΜΙΝΗ ( CRYSTAL ICE) ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΘΙΣΜΟΣ, ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΜΕΘΑΜΦΕΤΑΜΙΝΗ ( CRYSTAL ICE) ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η μεθαμφεταμίνη είναι συνθετική ουσία και αποτελεί εξέλιξη μιας προγενέστερης ουσίας, της αμφεταμίνης. Για πρώτη φορά

Διαβάστε περισσότερα

Ερώτηση. Ποιο μέτρο συχνότητας υπολογίστηκε;

Ερώτηση. Ποιο μέτρο συχνότητας υπολογίστηκε; Σε μια συγχρονική μελέτη μετρήθηκε ο δείκτης μάζας σώματος 5000 αγοριών και 5500 κοριτσιών ηλικίας 14-17 ετών. Το 15% των αγοριών και το 8% των κοριτσιών ήταν υπέρβαρα. Ποιο μέτρο συχνότητας υπολογίστηκε;

Διαβάστε περισσότερα

Ο Νοσηλευτής πρόσωπο κλειδί στη σωστή ενηµέρωση και ψυχολογική υποστήριξη του ασθενούς κατά την είσοδο στο αιµοδυναµικό εργαστήριο

Ο Νοσηλευτής πρόσωπο κλειδί στη σωστή ενηµέρωση και ψυχολογική υποστήριξη του ασθενούς κατά την είσοδο στο αιµοδυναµικό εργαστήριο Ο Νοσηλευτής πρόσωπο κλειδί στη σωστή ενηµέρωση και ψυχολογική υποστήριξη του ασθενούς κατά την είσοδο στο αιµοδυναµικό εργαστήριο Πλακούτση Σοφία Νοσηλεύτρια Αιµοδυναµικού Εργαστηρίου Π.Γ.Ν.Ι. Σκοπός

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Έρευνας Αγοράς Ανάμεσα σε με Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη. Ασθενείς με. Νοσήματα του Εντέρου. Αθήνα, Μάιος 2011. Ετοιμάστηκε για την:

Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Έρευνας Αγοράς Ανάμεσα σε με Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη. Ασθενείς με. Νοσήματα του Εντέρου. Αθήνα, Μάιος 2011. Ετοιμάστηκε για την: Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Έρευνας Αγοράς Ανάμεσα σε με Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Ασθενείς με Νοσήματα του Εντέρου Ετοιμάστηκε για την: Αθήνα, Μάιος 2011 Ταυτότητα Έρευνας Μεθοδολογία: Κοινό-στόχος στόχος: 1.

Διαβάστε περισσότερα

Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο Συννοσηρότητα

Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο Συννοσηρότητα Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο Συννοσηρότητα Αγγελική Κυπράκη, Ιατρός Άνοια και συννοσηρότητα Η άνοια ορίζεται ως διαταραχή κατά την οποία παρατηρείται έκπτωση

Διαβάστε περισσότερα

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ Έκδοση από 2016 2. ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ 2.1 Πως μπαίνει η διάγνωση; Γενικά ακολουθείται η παρακάτω προσέγγιση: Κλινική υποψία:

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Κωνσταντίνος Ασημακόπουλος Απαρτιωμένη Διδασκαλία 4 πραγματικότητες στη σύγχρονη Ψυχιατρική Η μείωση 40% των νοσηλευομένων σε άσυλα τα τελευταία

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕIΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟU ΣΥΣΤHΜΑΤΟΣ

ΟΞΕIΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟU ΣΥΣΤHΜΑΤΟΣ ΟΞΕIΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟU ΣΥΣΤHΜΑΤΟΣ (Σύντομη ενημέρωση από ERS - ELF) Οι οξείες λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού συστήματος περιλαμβάνουν την πνευμονία (λοίμωξη της κυψελίδας του πνεύμονα),

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΦΑΙΑΚΩΝ ΤΑΞΗ Β Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας «Παιδεία για ένα μέλλον χωρίς Κάπνισμα και Αλκοόλ» Σχολικό Έτος 2014-15

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΦΑΙΑΚΩΝ ΤΑΞΗ Β Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας «Παιδεία για ένα μέλλον χωρίς Κάπνισμα και Αλκοόλ» Σχολικό Έτος 2014-15 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΦΑΙΑΚΩΝ ΤΑΞΗ Β Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας «Παιδεία για ένα μέλλον χωρίς Κάπνισμα και Αλκοόλ» Σχολικό Έτος 2014-15 Το παρακάτω ερωτηματολόγιο είναι αυθεντικό και διαμορφώθηκε στις συναντήσεις της

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω λέμφωμα; Πώς θα το καταλάβω;

Μήπως έχω λέμφωμα; Πώς θα το καταλάβω; Πώς θα το καταλάβω; Το λέμφωμα είναι δυνητικά ιάσιμη νόσος Μήπως έχω λέμφωμα; Η έγκαιρη διάγνωση, σώζει ζωές Ο οδηγός αυτός έχει γραφτεί για να σας εφοδιάσει με πληροφορίες και συμβουλές, ώστε να αξιολογήσετε

Διαβάστε περισσότερα

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES.

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα

Διαβάστε περισσότερα

Χατζηκωνσταντίνου Θωμάς, ειδικευόμενος Παθολογίας Παθολογική κλινική Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ)

Χατζηκωνσταντίνου Θωμάς, ειδικευόμενος Παθολογίας Παθολογική κλινική Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ) ΙΑΤΡΕΙΟ-ΔΥΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ ΠΛΗΘΥΣΜΟΙ; ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Χατζηκωνσταντίνου Θωμάς, ειδικευόμενος Παθολογίας Παθολογική κλινική Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ) ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΑΚΧΑΡΩΔΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΗ

Διαβάστε περισσότερα