1. Επισυνάπτεται για τις αντιπροσωπίες σημείωμα της Προεδρίας σχετικά με την πρόταση οδηγίας για τα δικαιώματα των καταναλωτών.

Transcript

1 ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 26 Νοεμβρίου 2009 (01.12) (ΟR. en) 16121/09 Διοργανικός φάκελος : 2008/0196 (COD) CONSOM 219 JUSTCIV 238 CODEC 1326 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της : Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων (1ο τμήμα) προς : το Συμβούλιο αριθ. πρότ. Επιτρ. : 14183/08 CONSOM 110 JUSTCIV 220 CODEC 1315 αριθ. προηγ. εγγρ. : 16276/09 CONSOM 223 JUSTCIV 240 CODEC 1333 Θέμα : ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ "ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ" (Εσωτερική Αγορά, Βιομηχανία και Έρευνα) στις 3 και 4 Δεκεμβρίου 2009 Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα δικαιώματα των καταναλωτών (νομοθετική συζήτηση) - Συζήτηση προσανατολισμού 1. Επισυνάπτεται για τις αντιπροσωπίες σημείωμα της Προεδρίας σχετικά με την πρόταση οδηγίας για τα δικαιώματα των καταναλωτών. 2. Στις 19 Νοεμβρίου 2009, η Προεδρία ενημέρωσε την Ομάδα "Προστασία και Ενημέρωση των Καταναλωτών" για τα ερωτήματα που σχεδίαζε να υποβάλει για αυτήν τη συζήτηση προσανατολισμού. 3. Στις 25 Νοεμβρίου 2009, η Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων σημείωσε τα ερωτήματα του Παραρτήματος και τα διαβίβασε προς συζήτηση στο Συμβούλιο, προκειμένου να παράσχει οδηγίες για τη συνέχιση των εργασιών /09 ΘΚ/γν 1

2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ Συζήτηση προσανατολισμού Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Στις 13 Οκτωβρίου 2008, η Επιτροπή υπέβαλε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο την πρότασή της 1 η οποία βασίζεται στο άρθρο 95 της Συνθήκης. Η πρόταση αυτή είναι αποτέλεσμα της επανεξέτασης του κεκτημένου για την προστασία των καταναλωτών η οποία δρομολογήθηκε το 2004 με στόχο την απλούστευση και τη συμπλήρωση του υφιστάμενου κανονιστικού πλαισίου, λαμβάνει δε υπόψη τα αποτελέσματα των δημόσιων διαβουλεύσεων για την Πράσινη Βίβλο σχετικά με την επανεξέταση του κοινοτικού κεκτημένου για την προστασία των καταναλωτών που εγκρίθηκε από την Επιτροπή στις 8 Φεβρουαρίου Η πρόταση αποσκοπεί την αναθεώρηση και τη συμπλήρωση τεσσάρων ισχυουσών οδηγιών 3 ώστε να συμβάλει στην εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και σε υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών. 2. Στις 8 Νοεμβρίου 2008, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, η οποία γνωμοδότησε 4 στις 16 Ιουλίου 2009 (εισηγητής : κ. Bernardo Hernandez Bataller (ΙΣ/Ομάδα ΙΙΙ)) /08 [COM/2008/614 τελικό - COD 2008/0196]. ΕΕ C 271 Ε, , σ Οδηγία 85/577/ΕΟΚ για την προστασία των καταναλωτών κατά τη σύναψη συμβάσεων εκτός εμπορικού καταστήματος, οδηγία 93/13/ΕΟΚ σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές, οδηγία 97/7/ΕΚ για τις εξ αποστάσεως συμβάσεις, και οδηγία 1999/44/ΕΚ σχετικά με τις πωλήσεις και τις εγγυήσεις καταναλωτικών αγαθών. INT/ /09 ΘΚ/γν 2

3 3. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πραγματοποίησε διαβουλεύσεις κατά το πρώτο εξάμηνο του 2009, διοργάνωσε δημόσια ακρόαση και υπέβαλε έγγραφο εργασίας. Μετά τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο κ. Andreas Schwab (EPP - ΓΕ) διορίστηκε εισηγητής της Επιτροπής IMCO. Μια δημόσια ακρόαση για την πρόταση οδηγίας πραγματοποιήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου Η Επιτροπή JURI (εισηγήτρια: κα Diana Wallis (ALDE - ΗΒ)) συνεργάζεται με την Επιτροπή IMCO, ενώ η Επιτροπή ECON (εισηγήτρια: κα Sirpa Pietikäinen (EPP - ΦΙ)) θα γνωμοδοτήσει. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα γνωμοδοτήσει σε πρώτη ανάγνωση στα τέλη του Στις Απριλίου 2009, η Επιτροπή των Περιφερειών γνωμοδότησε 5 ιδία πρωτοβουλία (εισηγητής: κ. Wolfgang G. Gibowski (ΓΕ/PPE)). ΙΙ. ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 5. Η Ομάδα "Προστασία και Ενημέρωση των Καταναλωτών" συζήτησε διεξοδικά την πρόταση κατά τη διάρκεια της γαλλικής και της τσεχικής Προεδρίας (σε τέσσερις και δεκαεπτά συνεδριάσεις, αντίστοιχα). Οι συζητήσεις αυτές κατέδειξαν ότι υπάρχει γενική υποστήριξη των στόχων της πρότασης αλλά και ότι απαιτούνται περαιτέρω διευκρινίσεις, ιδίως όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας, τη συνοχή της πρότασης με άλλες κοινοτικές νομοθετικές πράξεις και τις αλληλεπιδράσεις με το γενικό δίκαιο των συμβάσεων των κρατών μελών. Η πρόταση περιλαμβανόταν στην ημερήσια διάταξη των συνόδων του Συμβουλίου "Ανταγωνιστικότητα" του Δεκεμβρίου του 2008 και του Μαΐου του 2009, στα σημεία "Διάφορα", ως παρουσίαση της Επιτροπής και ως έκθεση ενημέρωσης και προόδου της Προεδρίας, αντίστοιχα. Βάσει σημειώματος 6 της τσεχικής Προεδρίας, η Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων διεξήγαγε, τον Ιούνιο του 2009, συζήτηση κατά την οποία έλαβε υπό σημείωση την πορεία των συζητήσεων καθώς και την πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει γραπτές διευκρινίσεις για την πρόταση, όπως είχαν ζητήσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Η Επιτροπή υπέβαλε το σχετικό έγγραφο εργασίας τον Ιούλιο του DEVE-IV / /09 ΘΚ/γν 3

4 6. Οι εντατικές εργασίες συνεχίστηκαν κατά τη διάρκεια της σουηδικής Προεδρίας. Μέχρι τα τέλη του Νοεμβρίου του 2009, διοργανώθηκαν δώδεκα συνεδριάσεις κατά τις οποίες εξετάστηκαν τα Κεφάλαια ΙΙΙ (Ενημέρωση του καταναλωτή και δικαίωμα υπαναχώρησης για εξ αποστάσεως συμβάσεις και συμβάσεις εκτός εμπορικού καταστήματος), IV (Άλλα ειδικά δικαιώματα του καταναλωτή ως προς τις συμβάσεις πώλησης) και V (Δικαιώματα του καταναλωτή σχετικά με τις συμβατικές ρήτρες) καθώς και το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας. Οι εργασίες διεξήχθησαν κατά εποικοδομητικό τρόπο, η δε Προεδρία αποκόμισε την εντύπωση ότι οι διευκρινίσεις του κειμένου θα παράσχουν νομική ασφάλεια και θα αποτελέσουν καλή βάση για μελλοντική συμφωνία. Η Ομάδα εστίασε τις εργασίες της στο περιεχόμενο της οδηγίας. Αφετηρία των συζητήσεων είναι η προσέγγιση πλήρους εναρμόνισης, δεδομένου ότι αυτή αποτελεί τη βάση της πρότασης της Επιτροπής. Τούτο προκύπτει από το σκεπτικό ότι τα κράτη μέλη μπορούν να λάβουν τελικά υπόψη τους τις επιπτώσεις της πλήρους εναρμόνισης μόνον όταν το πεδίο εφαρμογής και η ουσία είναι επαρκώς σαφή. Μολονότι έχει επιτευχθεί πρόοδος όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας, απαιτούνται ακόμη σημαντικές εργασίες για το Κεφάλαιο ΙΙΙ και ιδίως το Κεφάλαιο IV. Χρειάζονται ακόμη πολλές εργασίες για ορισμένα μέρη του Κεφαλαίου V, και συγκεκριμένα τα Παραρτήματα που περιέχουν τις συμβατικές ρήτρες οι οποίες θεωρούνται πάντοτε καταχρηστικές (ρήτρες "μαύρου καταλόγου") και τις συμβατικές ρήτρες οι οποίες κρίνονται καταχρηστικές (ρήτρες "γκρίζου καταλόγου"). Η Προεδρία εξέτασε ορισμένους υφιστάμενους εθνικούς καταλόγους καταχρηστικών συμβατικών ρητρών και θα εξεταστεί μελλοντικά εάν θα υπάρχει η δυνατότητα προσθήκης συμβατικών ρητρών στους καταλόγους της πρότασης. Ένας άλλος τομέας που πρέπει να εξεταστεί περαιτέρω είναι οι γενικές απαιτήσεις ενημέρωσης του Κεφαλαίου ΙΙ της πρότασης οι οποίες συνδέονται στενά με άλλες διατάξεις της πρότασης /09 ΘΚ/γν 4

5 ΙΙΙ. ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗ 7. Φαίνεται ότι τα κράτη μέλη συμφωνούν ότι, για να επιτευχθούν εύρυθμη εσωτερική αγορά και υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών σε ολόκληρη την ΕΕ, χρειάζεται επικαιροποιημένο, σαφές και πιο ενιαίο σύνολο κανόνων για τα δικαιώματα των καταναλωτών όταν αγοράζουν αγαθά και υπηρεσίες. Ωστόσο, το κείμενο της πρότασης πρέπει να διευκρινιστεί όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής, τη συνοχή της νομοθετικής πράξης με άλλες κοινοτικές νομοθετικές πράξεις και τις αλληλεπιδράσεις με το γενικό δίκαιο των συμβάσεων των κρατών μελών. 8. Όσον αφορά ορισμένα ζητήματα στα οποία έχει επιτευχθεί κάποια πρόοδος, η Προεδρία κρίνει ότι μια συζήτηση προσανατολισμού σε επίπεδο Συμβουλίου θα ήταν χρήσιμη για να δοθούν οδηγίες ως προς τον τρόπο με τον οποίον οι εργασίες της Ομάδας θα παγιώσουν την πρόοδο αυτήν κατά τους επόμενους μήνες. α. Οι συζητήσεις για το Κεφάλαιο ΙΙΙ κατέδειξαν ότι, λόγω της φύσης των εξ αποστάσεως συμβάσεων πώλησης και των συμβάσεων πώλησης εκτός εμπορικών καταστημάτων, χρειάζονται συγκεκριμένες διατάξεις για το δικαίωμα υπαναχώρησης καθώς και ειδικές απαιτήσεις ενημέρωσης τις οποίες πρέπει να τηρεί ο έμπορος. Οι ορισμοί της εξ αποστάσεως σύμβασης και της σύμβασης εκτός εμπορικού καταστήματος θα πρέπει να είναι ευρείς ώστε να υπάρχουν σαφείς κανόνες για τους καταναλωτές και τους εμπόρους και για να προλαμβάνονται οι καταστρατηγήσεις. Προκειμένου να εξασφαλίζεται συγκεκριμένη ενημέρωση του καταναλωτή και να διασφαλίζεται το δικαίωμά του να υπαναχωρεί, ως αγορές εκτός εμπορικού καταστήματος θα πρέπει να θεωρούνται όχι μόνον οι αγορές που πραγματοποιούνται στις ιδιωτικές κατοικίες ή στο χώρο εργασίας, αλλά και οι αγορές που πραγματοποιούνται σε χώρους στους οποίους έχει πρόσβαση το κοινό, όπως ο δρόμος ή τα εμπορικά κέντρα, τους οποίους ο έμπορος χρησιμοποιεί προσωρινά για τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες. Συμφωνείτε να διευρυνθούν οι ορισμοί της εξ αποστάσεως σύμβασης και της σύμβασης εκτός εμπορικού καταστήματος; 16121/09 ΘΚ/γν 5

6 β. Η πρόταση προβλέπει για τις εξ αποστάσεως συμβάσεις και τις συμβάσεις εκτός εμπορικού καταστήματος περίοδο υπαναχώρησης δεκατεσσάρων ημερών εντός της οποίας ο καταναλωτής μπορεί να υπαναχωρήσει από μια σύμβαση χωρίς να το αιτιολογήσει. Προς το παρόν, φαίνεται ότι υπάρχει ευρεία υποστήριξη των κρατών μελών για κοινή διάρκεια της περιόδου υπαναχώρησης καθώς και για κοινό τρόπο άσκησης του δικαιώματος αυτού. Τα κράτη μέλη καλούνται να δηλώσουν εάν συμφωνούν με αυτό. γ. Τα θέματα που σχετίζονται με την παράδοση, τη μετάθεση του κινδύνου και τα μέσα έννομης προστασίας σε περίπτωση ελαττωματικών αγαθών έχουν καίρια σημασία στις αγορές των καταναλωτών. Κατά τη συζήτηση για μια κοινή προσέγγιση, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην αλληλεπίδραση με το εθνικό δίκαιο των συμβάσεων. Οι προσπάθειες για την επίτευξη της ορθής κανονιστικής λύσης και της ορθής ισορροπίας όσον αφορά τα δικαιώματα των καταναλωτών που αφορούν συγκεκριμένα τις συμβάσεις πώλησης θα πρέπει να συνεχιστούν, παράλληλα με την επιδίωξη της εύρυθμης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών. Τα κράτη μέλη καλούνται να δηλώσουν εάν συμφωνούν με την προσέγγιση αυτήν. δ. Λόγω της πολυπλοκότητάς τους και της σχέσης τους με ειδική κοινοτική ή εθνική νομοθεσία, ορισμένες συμβάσεις, όπως ορισμένες συμβάσεις που αφορούν ακίνητα ή συμβάσεις για την παροχή χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, θα πρέπει να εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής ορισμένων κεφαλαίων της οδηγίας. Τα κράτη μέλη καλούνται να δηλώσουν εάν συμφωνούν με αυτό. IV. ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 9. Βάσει των συζητήσεων που διεξήχθησαν κατά τη σουηδική Προεδρία και των αποτελεσμάτων αυτής της συζήτησης προσανατολισμού, η Προεδρία θα διατυπώσει οριστικά την ενοποιημένη μορφή της πρότασης, ώστε να παράσχει μια στέρεη βάση για τις μελλοντικές συζητήσεις του Συμβουλίου /09 ΘΚ/γν 6