ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΙΩΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 4G LTE

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΙΩΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 4G LTE"

Transcript

1 ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΛΑΡΙΣΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΙΩΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 4G LTE ΧΑΝΤΖΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΜ: Τ03279 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ρ. Χαϊκάλης Κωνσταντίνος Λάρισα 2014

2 2

3 Εγκρίθηκε από την τριµελή εξεταστική επιτροπή Λάρισα../../.. ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

4 4

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΙΚΤΥΑ 4 ης ΓΕΝΙΑΣ (4G) 1.1 Ιστορική Αναδροµή Η ανάγκη για το LTE Long Term Evolution LTE Advanced Η 4 η γενιά δικτύων 4G ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 4G LTE 2.1 Χαρακτηριστικά του κυκλώµατος Έλεγχος κυκλικού πλεονασµού (CRC) Turbo κωδικοποιητής (turbo encoder) Turbo αποκωδικοποιητής (turbo decoder) Rate Matching Concatenation Scrambling Modulation Precoding Resource Element Mapping / Demapping Γρήγορος Μετασχηµατισµός Fourier Αντίστροφος Γρήγορος 28 Μετασχηµατισµός Fourier Ορθογωνική Πολυπλεξία ιαίρεσης Συχνότητας Συγχρονισµός σηµάτων (Synchronization) Μέθοδοι διαµόρφωσης Τετραδική ολίσθηση φάσης QPSK Ορθογώνια διαµόρφωση πλάτους 16QAM Ορθογώνια διαµόρφωση πλάτους 64QAM Line of Sight (LOS / NLOS) Πιθανότητα σφάλµατος bit Λόγος σήµατος προς θόρυβο LTE standards &

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΕΞΟΜΟΙΩΣΗΣ 3.1 A1 Indoor office A2 Indoor to outdoor B1 Urban micro cell B2 Bad urban micro cell B3 Indoor hotspot B4 Outdoor to indoor B5 Stationary feeder B5a LOS stationary feeder: rooftop to rooftop B5b LOS stationary feeder: street level to street level B5c, B5d LOS stationary feeder: below rooftop to street level B5f Feeder link BS -> FRS at approximately RT to RT level C1 Suburban macro cell C2 Typical urban macro cell C3 Bad urban macro cell C4 Urban macro cell: outdoor to indoor D1 Rural macro cell D2 Moving networks: BS MRS, rural D2a D2b.. 57 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΞΟΜΟΙΩΣΗΣ 4.1 Εξοµοιώσεις για QPSK Εξοµοιώσεις για 16QAM Εξοµοιώσεις για 64QAM

7 ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η παρούσα πτυχιακή εργασία εκπονήθηκε από την προπτυχιακή φοιτήτρια Χαντζή Κυριακή στα πλαίσια ολοκλήρωσης της φοίτησής της στο τµήµα Μηχανικών Πληροφορικής Τ.Ε (πρώην Τεχνολογίας Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών). Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους γονείς µου όχι µόνο για την στήριξη τους για την παρούσα εργασία αλλά για όλα αυτά τα χρόνια που ήταν δίπλα µου και τον επιβλέπων καθηγητή της πτυχιακής µου εργασίας, τον κύριο Χαϊκάλη Κωνσταντίνο για την συµπαράσταση και την πολύτιµη συνεργασία που µου προσέφερε το διάστηµα αυτό. Τέλος ευχαριστώ τα άτοµα που µε βοήθησαν µε τις συµβουλές που µου έδωσαν και για το ενδιαφέρον που έδειξαν. 7

8 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι τηλεπικοινωνίες ήταν ανέκαθεν ένας τοµέας ραγδαία εξελισσόµενος µε βάση τις ανάγκες κάθε εποχής. Ειδικότερα, ο τοµέας των κινητών επικοινωνιών είναι φλέγον ζήτηµα καθώς µία νέα γενιά δικτύων έχει βγεί στο προσκύνιο τα τελευταία χρόνια, µία νέα τεχνολογία αιχµής που προσφέρει καλύτερης ποιότητας και περισσότερες υπηρεσίες στους χρήστες. Λόγω της ανάγκης των χρηστών για ολοένα και καλύτερες υπηρεσίες, ο οργανισµός 3GPP - Third Generation Partnership Project ανέπτυξε την τεχνολογία LTE Long Term Evolution, η οποία χρησιµοποιείται στην ασύρµατη επικοινωνία και δικτύωση των κινητών συσκευών, προσφέροντας υψηλές ταχύτητες, χαµηλότερο κόστος και αυξηµένη χωρητικότητα σε σύγκριση µε τα προϋπάρχοντα δίκτυα. 8

9 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ AoA AP APP AWGN BER BS CB CG CP CRC DFT EDGE enodeb FDD FFT FL 4G FRS GSM IFFT IMT ITU Angle of Arrival Access Point A Posteriority Probability Additive White Gaussian Noise Bit Error Rate Base Station Code Block Concept Group Cyclic Prefix Cyclic Redundancy Check Discrete Fourier Transform Enhanced Data rates for GSM Evolution Enhanced Node Base station Frequency Division Duplex Fast Fourier Transform Floor Loss Fourth Generation Fixed Relay Station Global System for Mobile communications Inverse Fast Fourier Transform International Mobile Telecommunications International Telecommunication Union 9

10 LA LLR LOS LTE MA MBSFN MIMO MRS MS NLOS OLOS OFDM PDSCH PUSCH QAM QPSK RB RSC 2G SC FDMA SNR TB TDD 3GPP Local Area Log Likelihood Ratio Line of Sight Long Term Evolution Metropolitan Area Multicast Broadcast Single Frequency Network Multiple Input Multiple Output Moving Relay Station Mobile Station Non Line of Sight Obstructed Line of Sight Orthogonal Frequency Division Multiplexing Physical Downlink Shared Channel Physical Uplink Shared Channel Quadrature Amplitude Modulation Quaternary Phase Shift Keying Recourse Block Recursive Systematic Convolutional Second Generation Single Carrier Frequency Division Multiple Access Signal to Noise Ratio Transport Block Time Division Duplex Third Generation Partnership Project 10

11 3G TrCH UE UMTS VoIP WA WCDMA WINNER XPR Third Generation Transport Channel User Equipment Universal Mobile Telecommunication System Voice over IP Wide Area Wideband Code Division Multiple Access Wireless World Initiative New Radio Cross Polarisation power Ratio 11

12 12

13 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΚΤΥΑ 4 ης ΓΕΝΙΑΣ (4G) 13

14 ΙΚΤΥΑ 4 ης ΓΕΝΙΑΣ (4G) Το κεφάλαιο αυτό ξεκινά µε µία σύντοµη ιστορική αναδροµή από τα δίκτυα πρώτης γενιάς και πώς φτάσαµε σήµερα να χρησιµοποιούµε τα τέταρτης γενιάς δίκτυα. Επίσης παρουσιάζονται οι ανάγκες που οδήγησαν στην τεχνολογία LTE καθώς και στα δίκτυα 4 ης γενιάς. Στη συνέχεια ακολουθεί µια περιγραφή των δικτύων 4 ης γενιάς. 1.1 Ιστορική Αναδροµή Οι κινητές επικοινωνίες έκαναν την εµφάνισή τους αρχικά στις αρχές του 1980 στη Σκανδιναβία. Η 1 η γενιά δικτύων χρησιµοποιούσε τεχνικές αναλογικών τηλεπικοινωνιών παρόµοιες µε αυτές του ραδιοφώνου. Τα µεµονωµένα κελιά ήταν µεγάλα και δεν χρησιµοποιούσαν αποδοτικά το διαθέσιµο ραδιοφάσµα. Για τον λόγο αυτό, η χωρητικότητά τους σε σχέση µε τα σηµερινά πρότυπα ήταν πολύ µικρή. Τα πρώτα κινητά τηλέφωνα ήταν µεγάλα για να µεταφέρονται και ακριβά και για αυτό το λόγο είτε διατείθονταν µόνο σε επιχειρήσεις είτε ήταν εγκατεστηµένα σε αυτοκίνητα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 έκανε την εµφάνισή της η 2 η γενιά δικτύων στη Φιλανδία. Η κύρια διαφορά της µε την 1 η γενιά είναι ότι εδώ χρησιµοποιούνται ψηφιακές τεχνολογίες, οι οποίες επέτρεπαν την αποδοτικότερη χρησιµοποίηση του διαθέσιµου ραδιοφάσµατος. Κάποια από τα πλεονεκτήµατά του σε σχέση µε τα δίκτυα 1 ης γενιάς είναι ότι εδώ τα κινητά τηλέφωνα είναι µικρότερα και υποστηρίζουν υπηρεσίες αποστολής και λήψης γραπτών µηνυµάτων (SMS) καθώς και φωτογραφιών. Το πιο διαδεδοµένο σύστηµα 2 ης γενιάς είναι το GSM, το οποίο λειτουργεί στη ζώνη συχνοτήτων των 900MHz. Κάποιες νεότερες εκδόσεις των δικτύων 2 ης γενιάς ήταν τα 2.5G και 2.75G. Επί δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια ο ιεθνής Οργανισµός Τηλεπικοινωνιών International Telecommunication Union, ανέπτυσσε τις προδιαγραφές του 3G προτύπου, δηλαδή από τις αρχές του Εν τέλει, στις αρχές του 21 ου αιώνα ήρθαν τα κινητά 3 ης γενιάς τα οποία προσφέρουν απεριόριστες δυνατότητες όπως είναι η αυξηµένη χωρητικότητα και η συµβατότητα µε τα δίκτυα της προηγούµενης γενιάς. Το 3G χρησιµοποιεί ένα φάσµα µεταξύ των 500MHz και 3GHz και ταχύτητες µεταφοράς δεδοµένων τουλάχιστον 200Kbit/s. Τα κινητά τηλέφωνα έγιναν πιο εύχρηστα και φιλικότερα προς τον χρήστη µε πολλαπλές εφαρµογές, πλατφόρµες και διασυνδέσεις. Κάποιες από τις εφαρµογές που έγιναν διαθέσιµες µε την εµφάνιση των 3G δικτύων είναι η τηλεόραση από κινητό τηλέφωνο, τηλεδιασκέψεις, υπηρεσίες εντοπισµού θέσης (GPS) κ.α. Νεότερες εκδόσεις του είναι οι 3.5G και 3.75G. Από την εµφάνιση της 1 ης γενιάς δικτύων βλέπουµε ότι ανά λίγα χρόνια προχωράµε σε νέες ανακαλύψεις και σε νεότερες εκδόσεις δικτύων λόγω του ότι οι απαιτήσεις των χρηστών αυξάνονται για ολοένα και καλύτερες υπηρεσίες όπως είναι οι ταχύτητες µεταφοράς δεδοµένων, το εύρος ζώνης, περισσότερες και πιο ποιοτικές εφαρµογές καθώς επίσης και η πρόσβαση στο διαδίκτυο. 14

15 Εικόνα 1: Η εξέλιξη των ασύρµατων προτύπων τις τελευταίες δύο δεκαετίες 1.2 Η ανάγκη για το LTE Για πολλά χρόνια, οι φωνητικές κλήσεις, καθόριζαν την κίνηση στα δίκτυα κινητών επικοινωνιών. Η αύξηση των κινητών δεδοµένων ήταν αρχικά αργή, αλλά κατά τα έτη που προηγήθηκαν µέχρι το 2010 η χρήση τους άρχισε να αυξάνεται δραµατικά. Εν µέρει, αυτή η ανάπτυξη τροφοδοτήθηκε από την αυξηµένη διαθεσιµότητα των 3.5G τεχνολογιών. Πιο σηµαντικό, ωστόσο, ήταν η εισαγωγή του iphone της Apple, το 2007, ακολουθούµενη από συσκευές που βασίζονται στο λειτουργικό σύστηµα της Google Android από το Αυτά τα smartphones ήταν πιο ελκυστικά και φιλικά προς το χρήστη από τους προκατόχους τους και σχεδιάστηκαν για να υποστηρίζουν τη δηµιουργία εφαρµογών από τρίτους προγραµµατιστές. Το αποτέλεσµα ήταν µια έκρηξη του αριθµού και της χρήσης των κινητών εφαρµογών. Ως αποτέλεσµα αυτών των ζητηµάτων,άρχισε τα επικρατεί µια συµφόρηση γύρω από τα 2G και 3G δίκτυα, που οδηγεί σε µια απαίτηση για την αύξηση της χωρητικότητας τους. Ένας άλλος παράγοντας που οδηγεί στην ανάγκη για το LTE είναι η δυνατότητα µεταφοράς των φωνητικών κλήσεων µέσω δικτύων πακετοµεταγωγής τρίτης γενεάς χρησιµοποιώντας τεχνικές όπως το voice over IP (VoIP). Με τον τρόπο αυτό, οι χειριστές µπορούν να µετακινούν τα πάντα µέσα στον τοµέα πακετοµεταγωγής, και µπορούν να µειώσουν τόσο το κόστος όσο και τις επιχειρησιακές δαπάνες.

16 Επίσης, ακόµη ένας από τους παράγοντες είναι ότι οι προδιαγραφές για το UMTS και το GSM έχουν γίνει όλο και πιο πολύπλοκες µε τα χρόνια, λόγω της ανάγκης να προσθέτουν νέες λειτουργίες στο σύστηµα, ενώ και να διατηρούν τη συµβατότητα µε παλαιότερες συσκευές. Ένα νέο ξεκίνηµα βοηθά το έργο των σχεδιαστών, επιτρέποντάς τους να βελτιώσουν την απόδοση του συστήµατος χωρίς την ανάγκη να υποστηρίζουν συσκευές παλαιού τύπου. [1] 1.3 Long Term Evolution Η τεχνολογία LTE Long Term Evolution αναπτύχθηκε από τον διεθνή οργανισµό 3GPP και προτάθηκε για πρώτη φορά στην Ιαπωνία το Είναι µια νέα τεχνολογία η οποία βασίζεται στα προϋπάρχοντα δίκτυα GSM/EDGE και UMTS/HSPA όµως προσφέρει µεγαλύτερες ταχύτητες µετάδοσης δεδοµένων, καλύτερες τεχνικές διαµόρφωσης, αυξηµένη χωρητικότητα και εύρος ζώνης καθώς και πληθώρα άλλων υπηρεσιών. Όπως προαναφέραµε οι απαιτήσεις των χρηστών ήταν αυτές που οδήγησαν στην δηµιουργία αυτής της νέας τεχνολογίας. Το πρώτο δίκτυο LTE που εγκαταστάθηκε ήταν στο Όσλο και στη Στοκχόλµη από την εταιρία TeliaSonera τον εκέµβρη του Η πρώτη έκδοση που εισήχθηκε ήταν η 8 (Release 8) όµως ακολούθησαν αργότερα και άλλες. Η έκδοση στην οποία βρισκόµαστε τώρα είναι η 11 ενώ τον εκέµβριο σύµφωνα µε τον οργανισµό 3GPP αναµένουµε την έκδοση 12 και τον Μάρτιο του 2016 την έκδοση 13. Έκδοση Νο. έκδοσης Ηµεροµηνίες έκδοσης Rel x.y March 2016 Rel x.y December 2014 Rel x.y June 2013 Rel x.y June Introduction of LTE-Advanced Rel-9 9.x.y December 2009 Rel-8 8.x.y December Introduction of LTE Πίνακας 1: Εκδόσεις του LTE Οι προδιαγραφές του LTE αρχικά ήταν να παρέχει ρυθµούς µεταφοράς δεδοµένων στη καθοδική ζεύξη (downlink) της τάξης των 100Mbps ενώ στην ανοδική ζεύξη (uplink) 16

17 50Mbps. Η απαίτηση αυτή ξεπεράστηκε το οποίο πλέον παρέχει ρυθµούς µεταφοράς δεδοµένων στη καθοδική ζεύξη (downlink) της τάξης των 300Mbps ενώ στην ανοδική ζεύξη (uplink) 75Mbps. Ωστόσο, αυτοί οι ρυθµοί δεδοµένων είναι προσπελάσιµοι µόνο σε εξιδανικευµένες συνθήκες και είναι ανέφικτοι σε οποιοδήποτε ρεαλιστικό περιβάλλον Η τεχνική διαµόρφωσης που χρησιµοποιείται στην καθοδική ζεύξη είναι η OFDMA ενώ στην καθοδική η SC - FDMA. Επίσης το LTE ήταν υποχρεωµένο να παρέχει φασµατική απόδοση (η οποία είναι η τυπική χωρητικότητα ενός καναλιού ανά µονάδα εύρους ζώνης) τρεις έως τέσσερις φορές µεγαλύτερη του τύπου 6 WCDMA στην κατερχόµενη ζεύξη και δύο µε τρεις φορές µεγαλύτερη στην ανοδική ζεύξη. Ακόµη προσφέρει χαµηλές καθυστερήσεις κατά τη µεταφορά δεδοµένων κάτω από 5ms. Το LTE είναι σχεδιασµένο να λειτουργεί σε εύρος ζώνης που κυµαίνεται από 1.4MHz έως και 20MHz και υποστηρίζει διπλεξία διαίρεσης στη συχνότητα (FDD) στο χρόνο (TDD) καθώς και ηµιαµφίδροµη (FDD). Ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά του είναι η διαλειτουργικότητα µε τα προϋπάρχοντα πρότυπα GSM/EDGE, UMTS, CDMA2000. Αν κάποιος χρήστης πραγµατοποιήσει δηλαδή κάποια σύνδεση σε περιοχή που υποστηρίζει LTE µπορεί η σύνδεση αυτή να συνεχιστεί ακόµη και αν ο χρήστης βγει από την περιοχή, µε την χρήση των παλαιότερων προτύπων χωρίς κανένα απολύτως πρόβληµα. Πρέπει επίσης να σηµειώσουµε ότι αρχιτεκτονική του είναι απλούστερη και έτσι µειώνεται το κόστος έχοντας παράλληλα καλύτερες υπηρεσίες. 1.4 LTE Advanced Παρόλο που το LTE θεωρούνταν σύστηµα 4 ης γενιάς, αυτό δεν συµβάδιζε µε τις προδιαγραφές που είχε ορίσει ο διεθνής οργανισµός ITU R (International Telecommunication Union Radiocommunication Sector). Το 2008 ο ITU R δηµοσίευσε τις προδιαγραφές που θα έπρεπε να τηρούσαν τα δίκτυα 4G υπό την ονοµασία IMT Advanced. Σύµφωνα λοιπόν µε αυτές τις απαιτήσεις, ο µέγιστος ρυθµός δεδοµένων θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον 600Mbps στην καθοδική ζεύξη και 270Mbps στην ανοδική ζεύξη σε ένα εύρος ζώνης των 40MHz. Φαίνεται λοιπόν ξεκάθαρα ότι οι απαιτήσεις αυτές υπερβαίνουν κατά πολύ τις δυνατότητες του LTE. Μετά από εκτεταµένη µελέτη για το πώς θα εµπλουτιστούν οι δυνατότητες του LTE, ο οργανισµός 3GPP κατέληξε σε ένα σύστηµα γνωστό ως LTE Advanced. Το σύστηµα αυτό σχεδιάστηκε να παρέχει ρυθµούς δεδοµένων 1Gbps στην καθοδική ζεύξη και 500Mbps στην ανοδική ζεύξη σε ένα εύρος ζώνης των 100MHz το οποίο αποτελείται από πέντε ξεχωριστά στοιχεία των 20MHz. Έτσι το σύστηµα αυτό πληρούσε τις απαιτήσεις του IMT Advanced που είχε ορίσει οργανισµός ITU R. 17

18 1.5 Η 4 η γενιά δικτύων 4G Τα δίκτυα 4 ης γενιάς (4G) αναφέρονται σε all Internet Protocol IP πακετοµεταγωγής δίκτυα, τα οποία υποστηρίζουν εκτός από τις υπηρεσίες της προηγούµενης γενιάς δικτύων (3G), υπερ ευρυζωνική πρόσβαση στο διαδίκτυο από τα κινητά τηλέφωνα, µέσω ασύρµατου µόντεµ πρόσβαση από lap top καθώς και από άλλες κινητές συσκευές όπως tablets και smartphones. Είναι δυνατή η υψηλού ρυθµού µετάδοση δεδοµένων χρησιµοποιώντας την τεχνική της Ορθογωνικής Πολυπλεξίας ιαίρεσης Συχνότητας (OFDM), η οποία επίσης συµβάλει στον περιορισµό των λαθών, στην αποδοτικότερη χρήση του εύρους ζώνης και την εξάλειψη της διασυµβολικής παρεµβολής. Επίσης, χρησιµοποιώντας κεραίες πολλαπλών εισόδων πολλαπλών εξόδων (MIMO Multiple Input Multiple Output), βελτιώνεται επίσης ο ρυθµός µετάδοσης, η ανοχή στον θόρυβο και επιτυγχάνεται µετριασµός της παρεµβολής. Αναφορικά πρέπει να σηµειωθεί ότι δύο είναι τα συστήµατα τα οποία έχουν αναπτυχθεί ώστε να πληρούν τις προϋποθέσεις 4G: το MobileWiMax πρότυπο στην Νότια Κορέα το 2006 και το LTE στο Όσλο το Το LTE είναι πλέον το δηµοφιλέστερο και χρησιµοποιείται από τους περισσότερους σήµερα. Για αυτά τα συστήµατα σηµαντικό είναι το γεγονός ότι οι απαιτήσεις είναι διαφορετικές για διαφορετικές ηπείρους και χώρες, και λόγω των διαφορετικών συχνοτήτων και γεωγραφικών περιοχών ο εξοπλισµός δεν είναι πάντα συµβατός. Το 4G παρέχει επίσης σηµαντικές τεχνικές και υπηρεσίες αναβαθµισµένες. Μία σηµαντική τεχνική είναι η υπηρεσία Voice over IP (VoIP), µέσω ενός τρίτου προσώπου (π.χ Skype, Facebook). Άλλες χρήσιµες τεχνικές που χρησιµοποιούνται ευρέως είναι οι υπηρεσίες gaming, roaming, 3D τηλεόρασης, υπηρεσίες τηλεδιάσκεψης και cloud computing. 18

19 19

20 2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 4G LTE 20

21 ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 4G LTE Σε αυτό το κεφάλαιο θα µελετήσουµε το κύκλωµα που θα χρησιµοποιηθεί παρακάτω για τις µετρήσεις και τις εξοµοιώσεις σε διαφορετικά 4G LTE περιβάλλοντα. Το σύστηµα που χρησιµοποιείται εδώ είναι το Vehicom Link Level LTE Simulator, έχει δηµιουργηθεί από τον Dr. Weidong Xiang και διατίθεται ελεύθερα στην ιστοσελίδα: Το LTE Link Level Simulator είναι ένα ολοκληρωµένο λογισµικό προσοµοίωσης το οποίο χρησιµοποιείται για ανάπτυξη αλγορίθµων, αξιολόγηση επιδόσεων και επικύρωσης του συστήµατος που σχετίζονται µε τα συστήµατα LTE. Το λογισµικό αυτό δεν παρέχει µόνο ένα φιλικό περιβάλλον προς τον χρήστη µε διάφορες ρυθµίσεις, εισαγωγή και εξαγωγή δεδοµένων που καθορίζονται από τον χρήστη και ανοιχτή αρχιτεκτονική αλληλεπίδρασης µε τον χρήστη, αλλά επίσης ενσωµατώνει υψηλής ταχύτητας µοντέλα για εφαρµογές οχηµάτων και αµαξοστοιχιών µεγάλης ταχύτητας. Τα βασικά χαρακτηριστικά του LTE Link Level Simulator συνοψίζονται παρακάτω: 1. Γρήγορη ταχύτητα προσοµοίωσης 2. 3GPP Release 9/10 LTE physical layer, PDSCH & PUSCH 3. Λειτουργία FDD/TDD 4. M2M LTE 5. εδοµένα εισόδου/εξόδου που καθορίζονται από τον χρήστη 6. ιασύνδεση για ενσωµάτωση από τον χρήστη µπλοκ λειτουργιών 7. Υποστηρίζει και τα 15 WINNER II (Wireless World Initiative New Radio) LTE µοντέλα καναλιών Θα πρέπει να σηµειωθεί εδώ ότι λόγω του ότι το κύκλωµα είναι αρκετά πολύπλοκο και µεγάλο, στην παρούσα πτυχιακή εργασία χρησιµοποιήθηκαν οι προκαθορισµένες τιµές του κυκλώµατος χωρίς να γίνει απολύτως καµία αλλαγή. Οι τιµές αυτές θα δοθούν στη συνέχεια. 21

22 2.1 Χαρακτηριστικά του κυκλώµατος Το κύκλωµα που θα χρησιµοποιηθεί στις εξοµοιώσεις και θα µελετηθεί παρακάτω φαίνεται στην εικόνα 2.1. Εικόνα 2: Κύκλωµα εξοµοίωσης Οι κωδικές λέξεις αποτελούν τους συντελεστές παραγωγής της αλυσίδας επεξεργασίας PDSCH. Η προδιαγραφές του LTE στην κατερχόµενη ζεύξη (downlink) υποστηρίζουν µία ή δύο κωδικές λέξεις. Στο PDSCH, κάποιες από τις συνήθεις λειτουργίες είναι ένας 24-bit TB Cyclic Redundancy Check (CRC), που ακολουθείται από µια κατάτµηση (segmentation) των Code Blocks (CBs) που οφείλεται στο πεπερασµένο µέγεθος του interleaver στον turbo κωδικοποιητή και της προσθήκης CB CRC. Η παραγωγή της κατάτµησης (segmentation) κωδικοποιείται µε ρυθµό 1/3 του turbo κώδικα, που ρυθµίζεται στη συνέχεια στον rate matcher. Στη συνέχεια, τα CB που µεταδίδονται θα κρυπτογραφηθούν χρησιµοποιώντας µια ακολουθία κρυπτογράφησης (scrambling). Ακολουθεί η διαµόρφωση των κρυπτογραφηµένων bits για τη δηµιουργία συµβόλων διαφοροποίησης µε πολύπλοκες τιµές, τα οποία CB στη συνέχεια διαιρούνται σε σετ, όπου το καθένα αντιστοιχεί σε ένα SC OFDMA σύµβολο. Έπειτα γίνεται η χαρτογράφηση των διαφοροποιηµένων συµβόλων σε στοιχεία πόρων (resource elements), εφαρµόζεται ο αντίστροφος γρήγορος µετασχηµατισµός Fourier και παράγεται το OFDM σήµα για µετάδοση σε κάθε θύρα των κεραιών. Η επεξεργασία σήµατος στο δέκτη είναι η αντίστροφη από αυτή που γίνεται στον ποµπό. Αρχικά απαιτείται ο συγχρονισµός των σηµάτων έτσι ώστε ο δέκτης να είναι σε θέση να αναγνωρίζει πότε αρχίζει και πότε τελειώνει ένα σήµα, εφαρµόζεται ο γρήγορος µετασχηµατισµός Fourier και γίνεται µια εκτίµηση του καναλιού. Κατόπιν, οι αλγόριθµοι δεκτών καλούνται, οι οποίοι εφαρµόζονται µέσω «σκληρών» µεθόδων αποχαρτογράφησης (demapping). Μετά από την αποκωδικοποίηση των δεδοµένων, το BER και η ρυθµαπόδοση αξιολογούνται. 22

23 Παραπάνω εξηγήθηκε γενικότερα η λειτουργία του κυκλώµατος της Εικόνας 2. Στις επόµενες ενότητες εξηγούνται ξεχωριστά όλα τα στοιχεία του κυκλώµατος Έλεγχος κυκλικού πλεονασµού - Cyclic Redundancy Check (CRC) Ένας Cyclic Redundancy Check - CRC είναι ένας κώδικας ανίχνευσης λαθών που χρησιµοποιείται προκειµένου να ανιχνεύσει τυχαίες αλλαγές σε ανεπεξέργαστα δεδοµένα. Μπλοκ δεδοµένων που εισέρχονται σε αυτά τα συστήµατα απόκεινται σε έναν µικρό έλεγχο τιµής, µε βάση το υπόλοιπο ενός πολυωνυµικού τµήµατος του περιεχοµένου τους. Στην ανάκτηση επαναλαµβάνεται ο υπολογισµός και διορθωτικά µέτρα µπορούν να λαµβάνονται κατά της φθοράς των δεδοµένων εάν δεν ταιριάζουν µε τις τιµές του ελέγχου. Οι CRCs είναι δηµοφιλείς επειδή είναι εύκολοι να αναλυθούν από µαθηµατική άποψη, και ιδιαίτερα καλοί στην ανίχνευση κοινών σφαλµάτων που προκαλούνται από θόρυβο στα κανάλια µετάδοσης. Επειδή η τιµή του ελέγχου (check value) έχει ένα καθορισµένο µήκος, η συνάρτηση που την δηµιουργεί χρησιµοποιείται περιστασιακά ως συνάρτηση κατακερµατισµού. Προσαρτώντας CRC έλεγχο στην είσοδο του turbo κωδικοποιητή, οι LTE turbo αποκωδικοποιητές µπορούν να επωφεληθούν από ένα µηχανισµό έγκαιρου τερµατισµού αν η ποιότητα του κώδικα κρίνεται αποδεκτή. Αντί να γίνονται επαναλαµβανόµενες αποκωδικοποιήσεις, η αποκωδικοποίηση µπορεί να διακοπεί νωρίτερα, όταν ο έλεγχος CRC δηλώσει ότι δεν έχει εντοπιστεί κανένα σφάλµα. Αυτή η δυνατότητα απλουστεύει την υπολογιστική πολυπλοκότητα των LTE turbo αποκωδικοποιητών χωρίς να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην απόδοση. Το κανάλι κωδικοποίησης περιλαµβάνει ανίχνευση και διόρθωση σφαλµάτων. Με τον εντοπισµό σφαλµάτων, χρησιµοποιώντας τον ανιχνευτή CRC (Cyclic Redundancy Check), ο δέκτης µπορεί να ζητήσει την επανάληψη µιας µετάδοσης. Περισσότερη κωδικοποίηση διόρθωσης σφαλµάτων επιτρέπει λάθη να διορθωθούν µε βάση τα bits πλεονασµού που περιλαµβάνονται στο διαβιβασθέν σήµα. [1] Turbo κωδικοποιητής - Turbo Encoder Ο turbo κωδικοποιητής αποτελείται από δύο παράλληλους 8 καταστάσεων κωδικοποιητές η οποίοι είναι RSC - recursive systematic convolutional, και χωρίζονται µε έναν εσωτερικό interleaver. Ο βασικός ρυθµός που χρησιµοποιεί ο turbo κωδικοποιητής είναι 1/3. Θα πρέπει να σηµειωθεί εδώ ότι οι δυο systematic κωδικοποιητές που χρησιµοποιούνται αποτελούνται από k bits ενώ τα υπόλοιπα n-k bits λέγονται bits ισοτιµίας και επίσης οι recursive κώδικες χρησιµοποιούν την είσοδό τους σε κάποιον 23

24 βρόγχο ανάδρασης. Στους turbo κωδικοποιητές χρησιµοποιούνται RSC κώδικες διότι έχει διαπιστωθεί ότι παρουσιάζουν καλύτερη συµπεριφορά σε σχέση µε τα βάρη Hamming στις κωδικές λέξεις εξόδου και επίσης καλύτερη συµπεριφορά στα χαµηλά SNR. Ο turbo κωδικοποιητής λειτουργεί ως εξής: Κάθε κωδικοποιητής διέρχεται από µια συνάρτηση διάτρησης (interleaver) µέσω των οποίων επιλέγεται η έξοδος που θα συµµετέχει στη µεταδιδόµενη πληροφορία. Έτσι µεταβάλουµε µόνο τον ρυθµό κωδικοποίησης χωρίς να επηρεάζεται οτιδήποτε άλλο. Ο πρώτος κωδικοποιητής στέλνει απευθείας τα bit πληροφορίας ενώ ο δεύτερος χρησιµοποιεί την ίδια ακολουθία bits απλά την παρεµβάλει πρώτα από µία συσκευή αναδιάταξης interleaver, ο οποίος εξάγει την ακολουθία αυτή µε διαφορετική σειρά. Στο τέλος κάθε κωδικοποιηµένου συµβόλου πληροφορίας ο turbo κωδικοποιητής συµπληρώνει µία ουρά συµβόλου, τα bit της οποίας καθορίζονται από έναν προκαθορισµένο πίνακα αλλά και ανάλογα µε τον ρυθµό που χρησιµοποιεί ο κάθε αποκωδικοποιητής. Η ουρά συµβόλου δεν χρειάζεται να περάσει από interleaving και αρκεί να είναι η ίδια για να τερµατίσουν ταυτόχρονα και οι δυο RSC. Πολλοί παράγοντες οδήγησαν στην χρησιµοποίηση της turbo κωδικοποίησης στο LTE. Το πρώτο είναι η απόδοση κοντά στο Shannon - bound των turbo coders. Επίσης, δεδοµένων αρκετών επαναλήψεων στην turbo αποκωδικοποίηση, οι turbo κώδικες µπορούν να έχουν µια απόδοση BER που υπερβαίνει εκείνων των συµβατικών συνελικτικών κωδικοποιητών. Επιπλέον, επιδέχονται προσαρµογής, λόγω της χρήσης του καινοτόµου rate-matching µηχανισµού. [1] Turbo αποκωδικοποίηση - Turbo Decoder Η turbo αποκωδικοποίηση είναι η αντίστροφη διαδικασία της turbo κωδικοποίησης. Ένας αποκωδικοποιητής turbo βασίζεται στη χρήση δύο αποκωδικοποιητών A εκ των υστέρων πιθανότητας (A Posteriori Probability - APP) και δύο interleavers σε έναν βρόχο ανάδρασης. Η διαφορά εδώ µε τον turbo κωδικοποιητή είναι ότι η αποκωδικοποίηση turbo είναι aniterative λειτουργία. Η απόδοση και η υπολογιστική πολυπλοκότητα του turbo αποκωδικοποιητή σχετίζονται άµεσα µε τον αριθµό των επαναλήψεων που εκτελούνται. Από την επεξεργασία του σήµατος εισόδου, που είναι η έξοδος ενός αποδιαµορφωτή και αποκωδικοποιητή, ο αποκωδικοποιητής turbo θα ανακτήσει την καλύτερη εκτίµηση από τα κοµµάτια των TrCH bits που µεταδόθηκαν. Πρέπει να σηµειωθεί εδώ ότι η είσοδος ενός αποκωδικοποιητή turbo πρέπει να εκφράζεται σε LLRs - Log-Likelihood Ratio (λόγος πιθανοτήτων στο πεδίο των λογαρίθµων). [1] 24

25 2.1.4 Rate Matching Η µέθοδος Rate matching είναι βασική στην εφαρµογή προσαρµοστικής κωδικοποίησης, ένα σηµαντικό χαρακτηριστικό των προτύπων στις σύγχρονες επικοινωνίες. Βοηθά να αυξήσουµε την ταχύτητα µεταγωγής που είναι βασισµένη στις συνθήκες των καναλιών. Στα κανάλια χαµηλών διαστρεβλώσεων, µπορούµε να κωδικοποιήσουµε τα δεδοµένα µε ρυθµό κωδικοποίησης κοντά στη µονάδα, η οποία µειώνει τον αριθµό των bit που µεταδίδονται για περισσότερα σφάλµατα κωδικοποίησης. Από την άλλη πλευρά, στα υποβαθµισµένα κανάλια µπορούµε να χρησιµοποιούµε µικρότερους ρυθµούς κωδικοποίησης και να αυξήσουµε τον αριθµό των bit σφάλµατος - διόρθωσης. Σε κανάλι κωδικοποίησης µε rate matching, ξεκινάµε µε ένα σταθερό ρυθµό 1/3 turbo κωδικοποίησης και χρησιµοποιούµε την µέθοδο rate matching για να καταλήξουµε σε ένα επιθυµητό ρυθµό «επαναλαµβάνοντας» (repeating) ή «αφαιρώντας» (puncturing). Αν ζητείται ρυθµός µικρότερος από 1/3, επαναλαµβάνουµε τα turbo coder bits εξόδου. Για τιµές υψηλότερες από ρυθµό 1/3, σπάµε ή να αφαιρούµε µερικά από τα bits εξόδου του turbo coder. Το σπάσιµο του κώδικα δεν είναι το αποτέλεσµα µιας απλής δειγµατοληψίας αλλά βασίζεται στο interleaving. Αυτή η µέθοδος αποδεικνύεται ότι διατηρεί τις αποστάσεις του κώδικα hamming από τον τελικό υψηλότερο ρυθµό κώδικα. Η πρώτη λειτουργία στη µέθοδο rate matching είναι η subblock interleaving, µε βάση ένα απλό ορθογώνιο interleaver. Χρησιµοποιώντας ένα buffer κυκλικής έννοιας στη µέθοδο Rate matching, τόσο το σπάσιµο όσο και η επανάληψη, λειτουργίες που είναι απαραίτητες για να αυξήσουµε ή να µειώσουµε (αντίστοιχα) το ποσοστό στο επιθυµητό επίπεδο, είναι απλά εµπλουτισµένες µε τα bit επιλογής που λειτουργεί σε ένα κυκλικό buffer. Τέλος, µε τη συνένωση των µπλοκ κωδίκων, τα κωδικοποιηµένα κοµµάτια είναι έτοιµα για µεταφορά προς το PDSCH για την επεξεργασία. [1] Concatenation Scrambling / Descrambling Στην κατερχόµενη ζεύξη του LTE, οι κωδικολέξεις παράγονται καθώς τα αποτελέσµατα του καναλιού κωδικοποίησης κρυπτογραφούνται από µια ακολουθία κρυπτογράφησης επιπέδου bit. ιαφορετικές ακολουθίες κρυπτογράφησης χρησιµοποιούνται σε γειτονικά κελιά έτσι ώστε να εξασφαλίσουν ότι η παρεµβολή είναι τυχαία και ότι οι µεταδόσεις από διαφορετικά κελιά διαχωρίζονται πριν από την αποκωδικοποίηση. Προκειµένου να επιτευχθεί αυτό, τα bits δεδοµένων κρυπτογραφούνται µε µια ακολουθία µοναδική σε κάθε κελί. Κρυπτογράφηση επιπέδου bit εφαρµόζεται σε όλα τα LTE TrCHs (Transport Channels) και στα κανάλια ελέγχου κατερχόµενης ζεύξης (downlink). Η κρυπτογράφηση αποτελείται από δυο µέρη: ψευδο-τυχαία παραγωγή ακολουθίας και πολλαπλασιασµό επιπέδου bit. Οι ψευδο-τυχαίες ακολουθίες παράγονται από µια ακολουθία που λέγεται Gold και έχει µήκος 31. Η ακολουθία εξόδου ορίζεται ως η παραγωγή ενός αποκλειστικού- ή (XOR) λειτουργία που εφαρµόζεται σε ένα καθορισµένο ζευγάρι των 25

26 ακολουθιών. Τα πολυώνυµα που καθορίζουν αυτό το ζευγάρι των ακολουθιών είναι ως εξής: P 1 (x) = x 31 + x P 2 (x) = x 31 + x 3 + x 2 + x + 1 Η αρχική τιµή της πρώτης ακολουθίας καθορίζεται µε µια συνάρτηση ώθησης µήκους 31. Η αρχική τιµή της δεύτερης ακολουθίας εξαρτάται από παραµέτρους όπως η ταυτότητα του κελιού, ο αριθµός των κωδικολέξεων και τον δείκτη των υποπλαισίων. Τελικά, ο πολλαπλασιασµός επιπέδου bit υλοποιείται ως µια λειτουργία XOR µεταξύ της εισόδου bits και της Gold ακολουθίας bit. Η έξοδος του scrambler είναι ένα διάνυσµα µε το ίδιο µέγεθος της αρχικής κωδικολέξης. Στον δέκτη, η λειτουργία αποκρυπτογράφησης (descrambling) αντιστρέφει τις εργασίες που εκτελούνται από τον scrambler. Η ίδια γεννήτρια ψευδο-τυχαίας ακολουθίας χρησιµοποιείται. Ωστόσο, υπάρχει µια διαφορά µεταξύ της επίπεδου bit κρυπτογράφησης και της επίπεδου bit αποκρυπτογράφησης. Οι λειτουργίες αποκρυπτογράφησης µπορούν να εφαρµοστούν µε έναν από δύο τρόπους. Εάν, πριν από την αποκτυπτογράφηση, γίνεται µια «σκληρή» αποδιαµόρφωση, η είσοδος στον scrambler αντιπροσωπεύεται από bits. Σε αυτή την περίπτωση, µια XOR λειτουργία µεταξύ της εισόδου bits και τα bits της Gold ακολουθίας θα δηµιουργήσει την έξοδο του αποκωδικοποιητή. Από την άλλη πλευρά, αν µια ήπια αποδιαµόρφωση εκτελείται πριν από την αποκρυπτογράφηση, το σήµα εισόδου πλέον δεν αποτελείται από bit, αλλά από LLRs. Στην περίπτωση αυτή, η αποκρυπτογράφηση γίνεται ως µια πράξη πολλαπλασιασµού µεταξύ των τιµών εισόδου των LLRs και της Gold ακολουθίας bits και µετατρέπονται σε τιµές συντελεστών. [1] Modulation Precoding Στις ψηφιακές επικοινωνίες, η διαµόρφωση είναι µια µέθοδος κατά την οποία ένα περιοδικό σήµα µεταβάλλεται από την αντιστοίχηση σε αυτό της ψηφιακής πληροφορίας (bits). Το περιοδικό αυτό σήµα το οποίο συνήθως είναι υψίσυχνο καλείται φέρον. Η µέθοδος της διαµόρφωσης απαιτείται για να διέλθει ένα σήµα από ένα κανάλι το εύρος ζώνης του οποίου δεν επικαλύπτεται µε το εύρος ζώνης του σήµατος. Από την άλλη πλευρά, στον δέκτη πραγµατοποιείται η διαδικασία της αποδιαµόρφωσης, η οποία είναι η αντίστροφη από αυτή που περιγράφηκε παραπάνω και χρησιµοποιείται έτσι ώστε να ανακτηθεί το αρχικό σήµα πληροφορίας. 26

27 2.1.7 Resource Element Mapping / Demapping Ένα resource element είναι η µικρότερη µονάδα στο φυσικό στρώµα και καταλαµβάνει ένα σύµβολο OFDM ή SC-FDMA στην περιοχή χρόνου και ένα υποµεταφορέα στο πεδίο της συχνότητας. H resource element mapping, τοποθετεί τα στοιχεία του πλέγµατος πόρων στις θέσεις που καθορίζονται στο πρότυπο. Χαρτογράφηση γίνεται ουσιαστικά µε τη δηµιουργία δεικτών στο πλέγµα πόρων του δικτύου και τοποθετώντας διάφορα είδη πληροφοριών εντός του δικτύου. Ένα µπλοκ πόρων - resource block (RB) είναι η µικρότερη µονάδα που µπορεί να προγραµµατιστεί για µετάδοση. Ένα RB καταλαµβάνει 0,5 ms (1 slot) στο πεδίο του χρόνου και 180 khz στο πεδίο της συχνότητας. Ο αριθµός των υποµεταφορέων ανά RB και ο αριθµός των συµβόλων ανά RB ποικίλλουν ανάλογα µε το µήκος του κυκλικού προθέµατος και το διάστηµα υποµεταφορέων. Η εµφανής διαφορά µεταξύ της κατερχόµενης ζεύξης και ανερχόµενης ζεύξης είναι ότι η µετάδοση downlink υποστηρίζει διάστηµα υποµεταφορέων 7.5 khz, το οποίο χρησιµοποιείται για την µετάδοση/πολλαπλή διανοµή µέσω δικτύου µονής συχνότητας (MBSFN). Η 7.5 khz υποµεταφορέων απόσταση σηµαίνει ότι τα σύµβολα είναι δύο φορές µεγαλύτερα, που επιτρέπει τη χρήση µεγαλύτερου CP για την καταπολέµηση της υψηλότερης εξάπλωσης καθυστέρησης την οποία συναντούµε κατά την λήψη από πολλαπλά MBSFN κελιά. Η Resource element demapping αντιστρέφει την διαδικασία που γίνεται στο Resource Element Mapping. [2] Εικόνα 3: Στοιχεία στο πλέγµα πόρων 27

28 2.1.8 Γρήγορος Μετασχηµατισµός Fourier Αντίστροφος Γρήγορος Μετασχηµατισµός Fourier Ο γρήγορος µετασχηµατισµός Fourier (FFT), είναι ένας αλγόριθµος που µας βοηθά στον αποδοτικότερο και γρηγορότερο υπολογισµό του διακριτού µετασχηµατισµού Fourier (DFT). Ο γρήγορος µετασχηµατισµός Fourier εκµεταλλεύεται τη συµµετρία των σηµάτων και την περιοδικότητα των µιγαδικών σηµάτων ανακατατάσσοντας τα Ν µιγαδικά σήµατα ενός σήµατος, υπολογίζοντας για κάθε δείγµα το φάσµα συχνότητας και συνθέτοντας τα παραπάνω φάσµατα σε ένα ενιαίο. Πρέπει να σηµειωθεί ότι εδώ το σήµα εκπροσωπείται στο πεδίο της συχνότητας. Με τη λειτουργία του FFT, µειώνεται ο χρόνος υπολογισµού και ο αριθµός των πράξεων που απαιτούνται για τον υπολογισµό του DFT. Ο αντίστροφος γρήγορος µετασχηµατισµός Fourier (IFFT) είναι η αντίστροφη διαδικασία και σε αυτή την περίπτωση το σήµα εκπροσωπείται στο πεδίο του χρόνου Ορθογωνική Πολυπλεξία ιαίρεσης Συχνότητας Η µέθοδος της ορθογωνικής πολυπλεξίας διαίρεσης συχνότητας (OFDM) είναι πολύ σηµαντική τεχνική που εφαρµόζεται στα LTE συστήµατα. Πλεονεκτεί µε σχέση µε άλλες µεθόδους διότι επιδεικνύει αντοχή σε περιβάλλοντα µε θόρυβο και εξασθένηση, ανθεκτικότητα εξασθένησης σε κανάλια πολλαπλών διαδροµών, υψηλή φασµατική απόδοση, χαµηλή πολυπλοκότητα, καθώς υποστηρίζει και προηγµένα χαρακτηριστικά όπως συχνοεπιλεκτικό προγραµµατισµό και µετάδοση MIMO. Ένα από τα σηµαντικότερα χαρακτηριστικά που καθιστά την τεχνική αυτή απαραίτητη για τα συστήµατα LTE είναι η καλύτερη αξιοποίηση του εύρους ζώνης του καναλιού, χωρίζοντάς το σε επικαλυπτόµενα κανάλια, τα οποία ακολουθούν την αρχή της ορθογωνικότητας. Η κύρια ιδέα λοιπόν είναι η υποδιαίρεση της µεταδιδόµενης πληροφορίας ενός ευρυζωνικού σήµατος (wideband) και η ανάθεσή της σε πολλά παράλληλα υπο φέροντα στενής ζώνης (narrowband) τα οποία υπο - φέροντα χρησιµοποιούν - QPSK, 16QAM, 64QAM - µεθόδους διαµόρφωσης. Με αυτό τον τρόπο η πληροφορία µεταδίδεται σε µικρότερα κοµµάτια και µε διαφορετική συχνότητα από τα υπο φέροντα, µε µικρότερο ρυθµό µετάδοσης, όµως ο συνολικός ρυθµός µετάδοσης παραµένει σταθερός και η διάρκεια του κάθε συµβόλου είναι µεγαλύτερη. Με αυτόν τον τρόπο ελαχιστοποιείται η διασυµβολική παρεµβολή και το ποσοστό λαθών. [3] Συγχρονισµός σηµάτων Ο συγχρονισµός µεταξύ ποµπού και δέκτη είναι ιδιαίτερα σηµαντικός καθώς εν απουσία του προκύπτει υποβαθµισµένη ποιότητα επικοινωνίας και σφάλµατα συµβόλων, σε συνθήκες όπου υπάρχει διασυµβολική παρεµβολή, θόρυβος, καθυστέρηση κ.λ.π. 28

29 Εντοπίζονται δύο διαδικασίες συγχρονισµού: συγχρονισµός αναζήτησης κελιού και χρονοδιάγραµµα συγχρονισµού. Η αναζήτηση κελιού είναι η διαδικασία µε την οποία ένα UE αποκτά χρόνου και συχνότητας συγχρονισµό, µε ένα κελί και ανιχνεύει το µοναδικό αναγνωριστικό (ID) αυτού του κελιού στο φυσικό επίπεδο. Για να ενεργοποιηθεί η αναζήτηση κελιού ο enb µεταδίδει το πρωτεύον σήµα συγχρονισµού και το δευτερεύον σήµα συγχρονισµού. Επειδή τα σήµατα συγχρονισµού βρίσκονται στο κεντρικό τµήµα του καναλιού, µία διαδικασία αναζήτησης κελιών LTE υποστηρίζει ένα επεκτάσιµο συνολικά εύρος ζώνης µετάδοσης 6 ή περισσότερων RBs (resource blocks). Η διαδικασία συχρονισµού χρόνου, περιλαµβάνει παρακολούθηση ραδιο - σύνδεσης, συγχρονισµό µεταξύ των κελιών και προσαρµογές χρονοδιαγράµµατος µετάδοσης. [1] 2.2 Μέθοδοι διαµόρφωσης Οι διαµορφώσεις που χρησιµοποιούνται στα πρότυπα LTE είναι οι QPSK, 16QAM και 64QAM. Η διαθεσιµότητα πολλαπλών διαµορφώσεων συµβάλλει στην εφαρµογή της προσαρµοστικής διαµόρφωσης βασισµένης στους όρους των καναλιών. Όταν η ραδιο - σύνδεση είναι σχετικά καθαρή - δηλαδή ο λόγος σήµατος ως προς τον θόρυβο (SNR) είναι σχετικά υψηλός - µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε διαµόρφωση πυκνότερων αστερισµών, όπως 64QAM. Σε αυτή την περίπτωση, η αποστολή ενός ενιαίου συµβόλου οδηγεί στη µετάδοση 6 bit και εποµένως µπορεί να αυξήσει τη ρυθµαπόδοση και τη φασµατική απόδοση, µειώνεται όµως η ανοχή στον θόρυβο και αυξάνεται η παρεµβολή. Στην αντίθετη περίπτωση, καθώς το κανάλι γίνεται περισσότερο θορυβώδες, πρέπει να προσφύγουµε στη χρησιµοποίηση διαµορφώσεων µε λιγότερα σύµβολα, όπως η QPSK. Αυτό στη συνέχεια θα µειώσει τον αριθµό bit ανά σύµβολο, τη ρυθµαπόδοση και την παρεµβολή ενώ θα αυξήσει την ανοχή στον θόρυβο. Εικόνα 4: Παράδειγµα συµπεριφοράς διαµορφώσεων του BER συναρτήσει του SNR

30 Μελέτη και εξομοίωση συστήματος 4G LTE Τετραγωνική Μεταλλαγή Μετατόπισης Φάσης QPSK Ο QPSK Quadrature Phase Shift Keying είναι ένας αλγόριθµος κωδικοπο κωδικοποίησης φάσης τετραγωνικής µορφής. Στην περίπτωση της διαµόρφωσης QPSK, κάθε σύµβολο διαµόρφωσης µπορεί να έχει µια από τέσσερις διαφορετικές τιµές τιµές, οι οποίες χαρτογραφούνται σε τέσσερις διαφορετικές θέσεις στο διάγραµµα αστερισµού αστερισµού: 0, π/2, π και 3π/2. Η QPSK χρειάζεται 2 bit για να κωδικοποιήσει κάθε ένα από τα τέσσερα διαφορετικά σύµβολα της διαµόρφωσής της και χρησιµοποιεί 1/Tb ρυθµό µετάδοσης µετάδοσης, όπου Tb είναι η περίοδος ενός δυαδικού συµβόλου. Εικόνα 5: QPSK αστερισµός Ορθογώνια διαµόρφωση πλάτους 16QAM Η διαµόρφωση 16QAM 16 Amplitude Phase Shift Keying είναι µια ορθογώνια διαµόρφωση µε συνδυασµό πλάτους και φάσης. Αναπαριστά 16 διαφορετικές καταστάσεις και χρησιµοποιεί έτσι 4 bit πληροφορίας για να κωδικοποιήσει κάθε σύµβολο διαµόρφωσης. Εικόνα 6: 16QAM αστερισµός

31 2.2.3 Ορθογώνια διαµόρφωση πλάτους 64QAM Η διαµόρφωση 64QAM - 64 Amplitude Phase Shift Keying είναι επίσης µια ορθογώνια διαµόρφωση µε συνδυασµό πλάτους και φάσης. Περιλαµβάνει 64 διαφορετικές καταστάσεις και απαιτεί έτσι 6 bit για να αντιπροσωπεύσει ένα ενιαίο σύµβολο διαµόρφωσης. Εικόνα 7: 64QAM αστερισµός 2.3 Line of Sight (LOS / NLOS) Η διάδοση Line-Of-Sight (LOS) αναφέρεται στην οπτική επαφή του µεταξύ του ποµπού και του δέκτη. Είναι ηλεκτροµαγνητικής ακτινοβολίας ή κυµατικά φαινόµενα διάδοσης όπου η µετάδοση γίνεται σε ευθεία γραµµή. Σε υψηλές συχνότητες, η µετάδοση µπορεί να έχει σφάλµατα ή να µπλοκαριστεί το σήµα λόγω του ότι κατά την διαδικασία εκποµπής οι ακτίνες µπορεί να υποστούν διάθλαση, διάσπαση ή και απορρόφηση από την ατµόσφαιρα λόγω εµποδίων από το φυσικό περιβάλλον όπως είναι για παράδειγµα ένα βουνό ή ένα υδατικό σύστηµα (φράγµα), κτίρια και δάση. Σε χαµηλές συχνότητες, η µετάδοση επηρεάζεται λιγότερο από αυτά τα εµπόδια διότι τα σήµατα ταξιδεύουν ακολουθώντας την καµπυλότητα της γης. Ο χρόνος ταξιδιού των ραδιοκυµάτων µεταξύ ποµπού και δέκτη µπορεί να µετρηθεί ανεξάρτητα από τον τύπο της διάδοσης. Αλλά, γενικά, µόνο τότε ο χρόνος ταξιδιού αντιπροσωπεύει την απόσταση µεταξύ ποµπού και δέκτη, όταν η διάδοση line of sight είναι η βάση για τη µέτρηση. Στον τοµέα των κινητών επικοινωνιών, αν και οι συχνότητες που χρησιµοποιούνται βρίσκονται µέσα στην περιοχή του LOS, η λειτουργία τους στις πόλεις δεν επηρεάζεται 31

32 από τα εµπόδια που αναφέραµε παραπάνω, λόγω κάποιων συνδυασµών φαινοµένων. Κάποια από αυτά είναι τα εξής: διάδοση r -4 πάνω από τις ταράτσες διάθλαση µέσα από τις οδούς πολλαπλών διαδροµών ανάκλαση κατά µήκος του δρόµου διάθλαση µέσω των παραθύρων, και µετριασµένο πέρασµα µέσα από τοίχους ενός κτιρίου, αντανάκλαση διάθλαση και µετριασµένο πέρασµα µέσα από τοίχους, πατώµατα και ταβάνια ενός κτιρίου Ο συνδυασµός όλων αυτών των φαινοµένων κάνουν την διάδοση σε τέτοια περιβάλλοντα εξαιρετικά πολύπλοκη. Για να περιορίσουµε προβλήµατα όπως τα φαινόµενα πολλαπλών διαδροµών και το ξεθώριασµα, χρησιµοποιούµε διάφορους τρόπους όπως: τοποθέτηση πολλών σταθµών βάσης σε υψηλά σηµεία όπως είναι ένα βουνό ή λόφος, χωρισµός των κεραιών σε τοµείς χρησιµοποιώντας 3 έως και 32 κατευθυντικές κεραίες για την περιοχή κάλυψης. Με αυτό τον τρόπο όταν κάποια κεραία δείχνει κάποιον χρήστη, αν ο χρήστης µετακινηθεί, ο σταθµός βάσης είναι σε θέση να επιλέξει την κατάλληλη κεραία που θα τον εξυπηρετήσει. Επίσης υποστηρίζονται εκτεταµένα ψηφιακά πρωτόκολλα ανίχνευσης και διόρθωσης λαθών, επαρκή λειτουργία µέσα σε τούνελ και τοπικοί επαναλήπτες σε συγκροτήµατα οχηµάτων και κτιρίων. [4] 2.4 Πιθανότητα σφάλµατος bit Στις ψηφιακές επικοινωνίες, ο αριθµός των εσφαλµένων bit είναι ο αριθµός των bit που λήφθεισαν µε σφάλµα λόγω του θορύβου ή των παρεµβολών σε ένα τηλεπικοινωνιακό κανάλι. Η πιθανότητα σφάλµατος bit (BER Bit Error Rate) είναι η µέση τιµή των bits που λαµβάνονται στον δέκτη, από µια οµάδα bits που έχει στείλει ο ποµπός, και συνήθως εκφράζεται µε ένα ποσοστό επι τοις εκατό. Παράγοντες που επηρεάζουν την πιθανότητα αυτή στον δέκτη ενός τηλεπικοινωνιακού συστήµατος είναι ο θόρυβος, οι διεστραβλώσεις, πρόβληµα στον συγχρονισµό των bit, η παρεµβολή ή ακόµη οι ασύρµατες πολυδιαδροµικές διαλείψεις. Η µέτρηση του BER βοηθά στην κατανόηση της σωστής λειτουργίας ενός ψηφιακού τηλεπικοινωνιακού συστήµατος καθώς και στην ορθή επιλογή των κατάλληλων αλγόριθµων διόρθωσης λαθών. 32

33 2.5 Λόγος σήµατος προς θόρυβο Ο λόγος σήµατος ως προς τον θόρυβο (Signal to Noise Ratio) χρησιµοποιείται στις ψηφιακές επικοινωνίες και χρησιµοποιείται για να µετρήσουµε το πόσο ισχυρό είναι το σήµα στον δέκτη. Η σχέση που µας δίνει το SNR είναι η εξής: SNR = E b / N 0 ιαφορετικές µορφές διαµορφώσεων QPSK, 16QAM, 64QAM έχουν διαφορετικές κυµατοµορφές για την πιθανότητα σφάλµατος bit σε σχέση µε τον λόγο σήµατος προς θόρυβο, όπως θα δούµε παρακάτω στο τελευταίο κεφάλαιο. Αυτές οι κυµατοµορφές δείχνουν την καλύτερη απόδοση που µπορεί να επιτευχθεί σε µια ψηφιακή σύνδεση µε µια δεδοµένη ποσότητα ενέργειας RF. 2.6 LTE standards & φυσικά κανάλια και διαφοροποίηση Αυτή προδιαγραφή περιγράφει τα ανοδικής ζεύξης και κατερχόµενης ζεύξης φυσικά σήµατα και φυσικά κανάλια, πώς είναι διαµορφωµένα, και πώς αντιστοιχίζονται στη δοµή πλαισίων. Περιλαµβάνεται η επεξεργασία για την υποστήριξη τεχνικών των πολλαπλών κεραιών. [2] πολυπλεξία και κωδικοποίηση καναλιού Αυτή η προδιαγραφή περιγράφει το κανάλι µεταφοράς και το κανάλι ελέγχου επεξεργασίας δεδοµένων, συµπεριλαµβανοµένων της πολυπλεξίας, το κανάλι κωδικοποίησης συστηµάτων, κωδικοποίηση των πληροφοριών ελέγχου των στρωµάτων 1 και 2, το interleaving και το rate matching. [2] 33

34 34

35 3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΕΞΟΜΟΙΩΣΗΣ 35

36 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΕΞΟΜΟΙΩΣΗΣ Τα σενάρια διάδοσης φαίνονται στον παρακάτω πίνακα και εξηγούνται στις επόµενες παραγράφους. Η εργασία χωρίστηκε σε Concept Groups (CG) σύµφωνα µε το κάθε διαφορετικό περιβάλλον. Υπάρχουν τα εξής CG: Local Area (LA), Metropolitan Area (MA) and Wide Area (WA). Πίνακας 2: Σενάρια διάδοσης και τα χαρακτηριστικά τους Σενάριο Ορισµός LOS/ Κινητικότητα Συχνότητα AP UE Εύρος CG NLOS km/h (GHz) ύψος ύψος απόσταστης A1 Indoor office / LOS/ m 1m m LA In building residential NLOS A2 Indoor to outdoor NLOS LA B1 Hotspot Typical microcell urban B2 Bad Urban micro-cell B3 Large indoor hall Hotspot B4 Outdoor to indoor. micro-cell B5a Hotspot Metropol LOS stat. feeder, rooftop to rooftop LOS NLOS Κάτω RT, e.g. 10 m 1.5m m LA, MA NLOS MA LOS/ LA NLOS NLOS MA LOS Πάνω από RT. Πάνω από RT. 30m - 8 km MA B5b LOS stat. feeder, Hotspot street-level to Metropol street level B5c LOS stat. feeder, Hotspot below- rooftop to Metropol street-level B5d NLOS stat. Hotspot feeder, Metropol above rooftop to street-level B5f Feeder link BS -> FRS. Approximately LOS m 2-5 m MA LOS Όπως το B1. NLOS Όπως το C2. LOS/ OLOS/ NLOS Όπως το B m. Όπως το B1. Όπως το C2. MA MA m WA 36

37 C1 Metropol RT to RT level. Suburban C2 Metropol Typical urban macro-cell C3 Bad Urban macrocell C4 Outdoor to indoor macro-cell D1 Rural macro-cell Rural D2 a) Moving networks: BS MRS, rural LOS/ NLOS Πάνω RT,e.g. 32 m 1.5m m WA MA WA LOS/ NLOS NLOS MA LOS/ NLOS LOS Πάνω RT, e.g. 45 m 1.5 m 35m - 10 km WA WA b) Moving networks: MRS MS, rural LOS/ OLOS/ NLOS 0-5 LA 1. Τα σενάρια αυτά καλύπτουν µερικές περιπτώσεις. εν καλύπτουν όλα τα πιθανά περιβάλλοντα και τις συνθήκες τους π.χ. τα αστικά περιβάλλοντα µε βουνά και λόφους δεν έχουν συµπεριληφθεί. Επίσης στο ύψος των κεραιών δεν έχουν συµπεριληφθεί όλες οι λογικές τιµές. Γενικά µιλώντας τα περιβάλλοντα αυτά βρέθηκαν σε αστικές περιοχές των χωρών της Ευρώπης και της Βόρειας Αµερικής. 2. Τα περιβάλλοντα περιγράφονται λεπτοµερώς σε δυο επίπεδα: πρώτον, τα περισσότερα σενάρια χρησιµοποιούν τον συνηθισµένο τρόπο τοποθέτησης των ποµπών και των δεκτών, έτσι ώστε η µόνη παράµετρος τοποθεσίας να είναι η απόσταση µεταξύ ποµπού δέκτη, τα οποία καλούνται µοντέλα που δεν είναι βασισµένα σε κάποιο πλέγµα. εύτερον, το άλλο γκρουπ σεναρίων είναι βασισµένο σε πλέγµα δρόµων ή κτηρίων ή και τα δύο, όπου και οι ποµποί και οι δέκτες µπορούν να τοποθετηθούν π.χ. από καρτεσιανές συντεταγµένες. Αυτό το γκρουπ περιέχει τα σενάρια A1, A2, B1, B2 και B4. Τα υπόλοιπα σενάρια ανήκουν στο πρώτο γκρουπ. 37

38 3.1 A1 Indoor office Αντιπροσωπεύει ένα τυπικό περιβάλλον γραφείου, όπου τα τετραγωνικά σε κάθε όροφο είναι 5000m 2, µε 3 ορόφους και διαστάσεις δωµατίου 10 m x 10 m x 3 m και οι διαστάσεις των διαδρόµων είναι 100 m x 5 m x 3 m και δύο κεντρικές συχνότητες στα 2.45 και 5.25 GHz. Η διάταξη του σεναρίου παρουσιάζεται στην Εικόνα 8. Οι σταθµοί βάσης (Access Points) υποτίθεται ότι βρίσκονται στο διάδροµο (corridor), όµως η περίπτωση LOS είναι διάδροµο σε διάδροµο (corridor-to-corridor) και η NLOS περίπτωση διάδροµο σε δωµάτιο (corridor-to-room). Στην περίπτωση NLOS η βασική απώλεια διαδροµής υπολογίζεται στα δωµάτια που βρίσκονται δίπλα στο διάδροµο όπου είναι τοποθετηµένο το AP (Access Point). Για τα δωµάτια µακρύτερα από το διάδροµο, οι απώλειες τοίχου (wall-losses) πρέπει να εφαρµοστούν για τους τοίχους, που είναι παράλληλοι µε τους διαδρόµους. Π.χ. για το UE στον κάτω τοίχο της Εικόνας 8, υπάρχουν τρεις τοίχοι για να ληφθούν υπόψη. Τέλος, πρέπει να µοντελοποιήσουµε την απώλεια πατώµατος FL (Floor Loss) για τη διάδοση από όροφο σε όροφο. Υποτίθεται ότι όλα τα πατώµατα είναι πανοµοιότυπα. Η απώλεια δαπέδου είναι σταθερή για την ίδια απόσταση µεταξύ πατωµάτων, αλλά αυξάνει µε το διαχωρισµό του δαπέδου και πρέπει να προστεθεί στην απώλεια διαδροµής που υπολογίζεται για τον ίδιο όροφο. [5] [6] [7] Εικόνα 8: Indoor Office 3.2 A2 Indoor to outdoor Σε αυτό το σενάριο (Εικόνα 9) το ύψος της MS κεραίας υποτίθεται ότι είναι στα 1-2 m και το ύψος της BS κεραίας στα 2 2,5 m + ύψος πατώµατος. Τα αντίστοιχα εξωτερικά και εσωτερικά περιβάλλοντα είναι B1 ένα Α1, αντίστοιχα. Υποτίθεται ότι τα πατώµατα 38

39 1 έως 3, χρησιµοποιούνται σε προσοµοιώσεις, όροφος 1 σηµαίνει το ισόγειο. Η συχνότητα λειτουργίας είναι στα 5.25 GHz και εύρος ζώνης στα 100MHz. [5] [6] [7] Εικόνα 9: Indoor to outdoor 3.3 B1 Urban micro cell Σε αυτό το σενάριο το ύψος των δύο κεραιών στο BS και στο MS υποτίθεται ότι είναι πολύ πιο κάτω από τις κορυφές των κτηρίων που τις περιβάλλουν. Και οι δύο κεραίες υποτίθεται ότι βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους σε µια περιοχή όπου οι δρόµοι αναφέρονται σε ένα πλέγµα, όπως το Μανχάταν. Οι δρόµοι στην περιοχή κάλυψης ταξινοµούνται ως «κύριοι δρόµοι», όπου υπάρχει το LOS από όλες τις τοποθεσίες στο BS, µε πιθανή εξαίρεση σε περιπτώσεις όπου το LOS έχει µπλοκαριστεί προσωρινά από την κυκλοφορία (π.χ. φορτηγά και λεωφορεία) στο δρόµο. ρόµοι που τέµνουν τον κεντρικό δρόµο αναφέρονται ως κάθετοι δρόµοι, και εκείνοι που είναι παράλληλοι µε αυτόν αναφέρονται ως παράλληλοι δρόµοι. Το σενάριο καθορίζεται για απόσταση δρόµου από 20 m έως 400 m και για τις δυο περιπτώσεις NLOS και LOS. Τα σχήµατα των κελιών ορίζονται από τα γύρω κτίρια, και η ενέργεια φτάνει σε NLOS δρόµους ως αποτέλεσµα της διάδοσης γύρω από γωνίες, µέσα από τα κτίρια, καθώς και ανάµεσά τους. Η συχνότητα λειτουργίας είναι στα 5.3 GHz και εύρος ζώνης στα 60MHz. [5] [6] [7] 3.4 B2 Bad urban micro cell Αυτό το σενάριο είναι πανοµοιότυπο µε το Urban Micro-cell (Β1) σενάριο, όπως περιγράφεται παραπάνω. Ωστόσο, τα χαρακτηριστικά διάδοσης είναι τέτοια που η ενέργεια πολλαπλών διαδροµών από µακρινά αντικείµενα µπορεί να ληφθεί σε ορισµένες τοποθεσίες. Αυτή η ενέργεια µπορεί να συγκεντρωθεί ή να διασκορπιστεί, 39

40 έχει συγκεκριµένη ισχύ (µέχρι λίγα db πάνω από την πρώτη ληφθείσα ενέργεια), και παρουσιάζει υπερβολικές καθυστερήσεις. Τέτοιες καταστάσεις συµβαίνουν συνήθως όταν υπάρχουν ραδιοφωνικά µονοπάτια σε ανοιχτούς χώρους, όπως µεγάλες πλατείες, πάρκα ή υδατικά συστήµατα. [5] [6] [7] 3.5 B3 Indoor hotspot Το σενάριο Β3 αντιπροσωπεύει τις προϋποθέσεις διάδοσης σε σχέση µε τη λειτουργία σε µια χαρακτηριστική εσωτερική δυναµική ζώνη (indoor hotspot), µε ευρεία, αλλά µηπανταχού παρούσα κάλυψη και χαµηλή κινητικότητα (0-5km/h). Κυκλοφορία υψηλής πυκνότητας αναµένεται σε τέτοιου είδους σενάρια, όπως για παράδειγµα, σε αίθουσες συνεδρίων, εργοστάσια, σιδηροδροµικούς σταθµούς και αεροδρόµια, όπου το εσωτερικό περιβάλλον χαρακτηρίζεται από µεγαλύτερους ανοιχτούς χώρους, όπου η απόσταση µεταξύ ενός BS και ενός MS ή µεταξύ δύο MS µπορεί να είναι συγκεκριµένη. Οι τυπικές διαστάσεις τέτοιων περιοχών θα µπορούσαν να κυµαίνονται από 20m 20m έως και πάνω από 100m σε µήκος και πλάτος και µέχρι 20m ύψος. Αυτό το σενάριο καλύπτει και τις δυο LOS και NLOS συνθήκες διάδοσης. Η συχνότητα λειτουργίας είναι στα 5.25GHz µε εύρος ζώνης 120MHz. [5] [6] [7] 3.6 B4 Outdoor to indoor Σε αυτό το σενάριο το ύψος της MS κεραίας υποτίθεται ότι είναι στα 1 2 m (συν το ύψος του ορόφου), και το ύψος της κεραίας BS κάτω από την οροφή, στα 5 15 m ανάλογα µε το ύψος των γύρω κτιρίων (συνήθως πάνω από 4 ορόφους υψηλή). Το εξωτερικό (outdoor) περιβάλλον είναι η µητροπολιτική περιοχή Β1, τυπικό αστικό µικροκυψελωτό (microcell) όπου η πυκνότητα του χρήστη είναι συνήθως υψηλή, και έτσι οι απαιτήσεις για την ταχύτητα µετάδοσης του συστήµατος και τη φασµατική απόδοση είναι υψηλές. Το αντίστοιχο εσωτερικό (indoor) περιβάλλον είναι το Α1, τυπικό εσωτερικό µικρό γραφείο. Υποτίθεται ότι τα πατώµατα 1 έως 3, χρησιµοποιούνται σε προσοµοιώσεις, ο όροφος 1 σηµαίνει το ισόγειο. [5] [6] [7] 3.7 B5 Stationary feeder Σε αυτό το σενάριο, και τα δύο τερµατικά είναι σταθερά. Βασισµένο σε αυτό, χωρίζεται σε τέσσερις κατηγορίες ή υπο-σενάρια τα οποία είναι τα εξής: B5a (LOS stationary feeder: rooftop to rooftop) B5b (LOS stationary feeder: street level to street level) B5c (LOS stationary feeder: below rooftop to street level) και B5d (NLOS stationary feeder: rooftop to street level) 40

41 Το ύψος της τερµατικής κεραίας επιπέδου δρόµου (street level terminal antenna) υποτίθεται ότι είναι 3-5 m. Για να καλύψει τις ανάγκες του WA CG (Wide Area Concept Group), ένα τροποποιηµένο υπό - σενάριο είναι απαραίτητο, το σενάριο B5f: LOS/NLOS stationary feeder: rooftop-to-below/above rooftop. Όλα τα υπό-σενάρια θα περιγραφούν πιο κάτω. Σε σταθερά σενάρια, στη µετατόπιση Doppler οι ακτίνες δεν είναι σε συνάρτηση µε το AoAs. Αντ ' αυτού, λαµβάνονται από την κυκλοφορία των διασκορπιστών (scatterers). Στο B5 αφήνουµε ένα διασκορπιστή ανά σύµπλεγµα να είναι σε κίνηση, ενώ οι άλλοι είναι σταθεροί. Για καλύτερη κατανόηση, δηµιουργήθηκε ένα θεωρητικό µοντέλο όπου η αλλαγή φάσης των διασκορπιζόµενων (scattered) κυµάτων µεταξύ του t και του t+_t δίνεται από τη σχέση: 4π * f / f c * t * cos(γ p ) * cos(α p ) όπου α p είναι η γωνία µεταξύ της κατεύθυνσης της κυκλοφορίας του διασκορπιστή (scatterer) και γ p η ορθογώνια κατεύθυνση µεταξύ της ανακλώµενης επιφάνειας και της γωνίας ανάκλασης. Με ορθή επιλογή αυτών των γωνιών διαφορετικά φάσµατα Doppler µπορεί να επιτευχθούν. Στο B5d επίσης ένας πρόσθετος όρος στο µοντέλο απώλειες διαδροµής (path-loss) πρέπει να συµπεριληφθεί. Τα σενάρια τροφοδότη (feeder) διευκρινίζονται εδώ στα πλαίσια των µακρο - κυψελοειδών (macro-cellular) περιπτώσεων. Στην πραγµατικότητα οι τροφοδότες µπορεί να χρησιµοποιηθούν επίσης στις macro-cellular περιπτώσεις. [5] [6] [7] 3.8 B5a LOS stationary feeder: rooftop to rooftop Το σήµα στο B5a θεωρείται ότι αποτελείται από ένα ισχυρό σήµα LOS και µια αναπήδηση µε ενιαία αντανάκλαση (single bounce reflection). Επίσης µακρινές αντανακλάσεις µπορεί να προκύψουν (far away reflections). Η σύνδεση είναι σχεδόν όπως στον ελεύθερο χώρο, έτσι ώστε η απώλεια διαδροµής να µην εξαρτάται αισθητά από το ύψος της κεραίας. Για αυτό το σενάριο η εξάπλωση σταθερής γωνίας (fixed angle spread), η εξάπλωση καθυστέρησης και οι XPR (Cross-Polarisation power Ratio ) τιµές εφαρµόζονται. Οι κατευθυντικές κεραίες είναι πολύ αποτελεσµατικές στη µείωση της εξάπλωσης καθυστέρησης και άλλες επιπτώσεις πολλαπλών διαδροµών. Ωστόσο, το µοντέλο είναι εφαρµόσιµο σε οµοιο-κατευθυντικές κεραίες σε απόσταση µέχρι 300 m. Χρησιµοποιώντας κατευθυντικές κεραίες το φάσµα µπορεί να επεκταθεί περίπου στα 8 km. Ένα στατικό (χωρίς διαλείψεις) στοιχείο καναλιού προστίθεται στην κρουστική απόκριση. Επιλέγουµε η ισχύς του να είναι 10 db. Το προφίλ της καθυστέρησης ισχύος (από όλες τις διαδροµές εκτός από την άµεση) έχει οριστεί ως εκθετικό και το ξεθώριασµα (shadow fading) είναι Gaussian µε µηδενική µέση τιµή και τυπική απόκλιση 3.4 db. Η κατανόηση αυτού του σεναρίου απεικονίζεται στην Εικόνα 10. Ο ασύρµατος feeder master station, κατά πάσα πιθανότητα σε ένα ανυψωµένο κτήριο, είναι συνδεδεµένος µε έναν ή αρκετούς ασύρµατους τροφοδότες περιφερειακών σταθµών. Ένα hot spot ασύρµατο σηµείο πρόσβασης στη συνέχεια συνδέεται µε το περιφερειακό σύστηµα. Όπως υποδεικνύεται στην εικόνα, ένα καλώδιο χρειάζεται για να συνδέσουµε την 41

42 ασύρµατη περιφερειακή κεραία οροφής τροφοδότη. Εναλλακτικά, µια ασύρµατη λύση είναι δυνατή επίσης για αυτές τις αναπηδήσεις, αλλά στη συνέχεια απαιτούνται επιπλέον κεραίες και ποµποδέκτες. [5] [6] [7] Εικόνα 10: LOS stationary feeder rooftop to rooftop 3.9 B5b LOS stationary feeder: street level to street level Στο B5b υποτίθεται ότι και ο ποµπός και ο δέκτης έχουν πολλούς σκεδαστές (scatterers) σε στενή γειτνίαση. Επιπλέον µπορεί να υπάρξει µεγάλη ηχώ από τις άκρες του δρόµου. Υπάρχει µια ακτίνα LOS µεταξύ του ποµπού και του δέκτη, και όταν αυτή η διαδροµή είναι ισχυρή, η συνεισφορά από όλους τους σκεδαστές είναι µικρή. Ωστόσο, πέρα από την απόσταση του σηµείου διακοπής (breakpoint distance) οι σκεδαστές αρχίζουν να παίζουν σηµαντικό ρόλο. Ως εκ τούτου, στο µοντέλο B5b αγνοείται και η συχνότητα. Η αρχή που εφαρµόζεται για το WINNER επιτρέπει διάφορες συσχετίσεις µεταξύ διαφορετικών παραµέτρων όπως γωνία εξάπλωσης, ξεθώριασµα (shadow fading) και εξάπλωση καθυστέρησης. Στην περίπτωση αυτή, εφαρµόζεται η εξάρτηση µεταξύ της απώλειας διαδροµής και της εξάπλωσης καθυστέρησης. Με βάση τον τύπο s[ns] = exp(βpl db ), επιλέγουµε την εξάπλωση καθυστέρησης να είναι 30ns όταν η απώλεια διαδροµής είναι λιγότερη από 85dB, 110ns όταν η απώλεια διαδροµής είναι µεταξύ 85dB και 110dB και τελικά 380ns όταν η απώλεια διαδροµής είναι µεγαλύτερη από 110dB. Με αυτές τις ρυθµίσεις, η εξάπλωση καθυστέρησης που χρησιµοποιείται εδώ είναι ένας παράγοντας % της εξάπλωσης καθυστέρησης του παραπάνω τύπου για απώλειες διαδροµής έως 137dB. Ονοµάζουµε αυτές τις απώλειες διαδροµής range1, 42

43 range2 και range3. Όσον αφορά τις απώλειες διαδροµής, η απόσταση από το σηµείο διακοπής υπολογίζεται ως: r b = 4*{[ (h b h 0 ) * (h b h 0 ) ] / λ} Το προφίλ καθυστέρησης ισχύος (όλες οι διαδροµές εκτός από την άµεση) έχει οριστεί ως εκθετικό. Ένα ξεθώριασµα ανά διαδροµή των 3dB χρησιµοποιείται για να αποκτήσουν κάποια παραλλαγή στις κρουστικές αποκρίσεις. Ένα στατικό (χωρίς διαλείψεις) στοιχείο καναλιού προστίθεται στην κρουστική απόκριση. Επιλέγουµε αυτή η παράµετρος να είναι 10, στο range1, 2 στο range2, και 1 στο range3. Επίσης, ο K- παράγοντας αλλάζει ανάλογα µε την περιοχή (range). Η κατανόηση αυτού του σεναρίου απεικονίζεται στην Εικόνα 11. Και τα δύο άκρα της σύνδεσης βρίσκονται λίγα µέτρα πάνω από το έδαφος και το µοντέλο έχει ως στόχο τα 2-5 m ύψος κεραίας. Σε πολλές περιπτώσεις είναι δυνατόν να τοποθετήσουµε τις κεραίες αρκετά ψηλά, έτσι ώστε η πρώτη ζώνη Fresnel να είναι σαφής και ως εκ τούτου να ισχύουν οι όροι διάδοσης στον ελεύθερο χώρο. [5] [6] [7] Εικόνα 11: LOS stationary feeder street level to street level 3.10 B5c, B5d LOS stationary feeder: below rooftop to street-level Τα σενάρια B5c και B5d µπορεί να θεωρηθούν ως LOS του B1 και NLOS του C2 αντίστοιχα. Μόνο στήριξη για φάσµα Doppler των στατικών περιπτώσεων πρέπει να εισαχθεί. Το B5c είναι ίσως το πιο σηµαντικό σενάριο σύνδεσης τροφοδότη, διότι θα χρησιµοποιηθεί στο urban micro-cell relay σενάριο. Το B5c είναι σχεδόν πανοµοιότυπο µε το B1 micro-cellular LOS σενάριο. Η µόνη διαφορά στο περιβάλλον είναι το υποτιθέµενο ύψος κεραίας του κινητού/αναµεταδότη. Ίδιο µοντέλο καναλιού θα καλύπτει και τις δύο περιπτώσεις, εκτός από τη διαφορά στο φάσµα Doppler 43

44 (κινητικότητα). Τα άκρα του τροφοδότη είναι στατικά και η συχνότητα Doppler προκύπτει από την κίνηση του περιβάλλοντος. Στο σενάριο B5c µερικές συστάδες αντιπροσωπεύουν οχήµατα µε ταχύτητα ~ 50 km/h και οι υπόλοιπες σταθερά αντικείµενα όπως τοίχους και τις γωνίες του κτιρίου. [5] [6] [7] Εικόνα 12: LOS stationary feeder below rooftop - to - street level 3.11 B5f Feeder link BS -> FRS at approximately RT to RT level Αυτό το υπό-σενάριο φαίνεται στην Εικόνα 13: Εικόνα 13: B5f σενάριο για τρείς περιπτώσεις: a) NLOS (OLOS) b) LOS c) Συνδυασµός περιπτώσεων. Το B5f σενάριο αποτελείται από περιπτώσεις µε κεραίες αναµετάδοσης κάποια µέτρα πάνω από την οροφή ή κάποια µέτρα κάτω από την οροφή. Κρίσιµης πληροφορίας είναι, αν ο σύνδεσµος είναι LOS ή NLOS: είναι δυνατόν να δηµιουργηθούν LOS συνδέσεις µε τις κεραίες κάτω από οροφές. Επίσης είναι δυνατό να εφαρµοστούν NLOS συνδέσεις µε τις κεραίες πάνω από το µέσο επίπεδο ορόφου. Η προσέγγισή µας είναι ότι οι επιθυµητές BS FRS (Fixed Relay Station) συνδέσεις µπορούν να σχεδιαστούν να είναι LOS ή ΟLOS, ή τουλάχιστον "καλές" συνδέσεις. Εικάζεται ότι οι 44

45 παρεµβαίνοντες σύνδεσµοι από ανεπιθύµητες BS σε FRS, µπορεί να είναι LOS ή NLOS (αν και στην πράξη αυτό µπορεί να επηρεαστεί επίσης από προσεκτικό προγραµµατισµό.) Πρέπει να επισηµανθεί ότι η σύνδεση του FRS σε MS καλύπτεται από το µοντέλο Β1. Παρέµβαση και ανεπιθύµητη τροφοδοτική σύνδεση µπορεί να συµβεί. Στο B5f υποτίθεται ότι ο σταθµός αναµετάδοσης είναι σκιασµένος λόγω κάποιου εµποδίου. Το προτεινόµενο µοντέλο σχηµατίζεται από τον LOS B5a µοντέλο αναµετάδοσης προσθέτοντας τεχνητά ένα συστατικό στοιχείο κατά 15dB κατά µέσο όρο και προσθέτοντας σε αυτό µια κανονική κατανοµή µε τυχαίο αριθµό decibel µε τυπική απόκλιση 8dB. Οι άλλες παράµετροι του µοντέλου είναι ίδιες µε το B5a. Το µοντέλο B5f επίσης µπορεί να γίνει κατανοητό ως NLOS µέρος του µοντέλου B5a. [5] [6] [7] 3.12 C1 Suburban macro cell Το σενάριο C1 ορίζεται για ένα προαστιακό υπαίθριο περιβάλλον, όπου η κάλυψη είναι πανταχού παρούσα. Σε αυτό το σενάριο, οι σταθµοί βάσης βρίσκονται πολύ πάνω από τις στέγες των κτηρίων για να επιτρέπει την ευρεία κάλυψη, και οι κινητοί σταθµοί σε εξωτερικούς χώρους στο επίπεδο του δρόµου. Τα κτήρια είναι συνήθως χαµηλές µονοκατοικίες µε ένα ή δύο ορόφους, ή πολυκατοικίες µε µερικά πατώµατα. Η συχνότητα λειτουργίας εδώ είναι στα 5.25GHz. Περιστασιακά ανοιχτοί χώροι, όπως τα πάρκα ή οι παιδικές χαρές µεταξύ των σπιτιών κάνουν το περιβάλλον πιο ανοιχτό. Οι δρόµοι δεν σχηµατίζουν ένα αυστηρό πλέγµα αστικής περιοχής. Η βλάστηση είναι µέτρια. [5] [6] [7] 3.13 C2 Typical urban macro cell Σε τυπικό αστικό µακρο - κελί οι κινητοί σταθµοί βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους σε επίπεδο οδών και ο σταθµός βάσης σαφώς πάνω από το ύψος των περιβαλλόντων κτηρίων. Όσο για τις συνθήκες διάδοσης, το NLOS είναι µια συνηθισµένη περίπτωση, δεδοµένου ότι το επίπεδο του δρόµου επιτυγχάνεται συχνά από µια ενιαία περίθλαση πάνω από την ταράτσα. Τα δοµικά στοιχεία µπορούν να διαµορφώσουν είτε µια τακτική πλέγµατος τύπου Μανχάταν, ή να έχουν πιο άτακτες θέσεις. Τυπικό ύψος κτηρίου σε αστικά περιβάλλοντα είναι πάνω από 4 ορόφους. Το ύψος των κτηρίων και η πυκνότητα στο τυπικό αστικό µακρο - κελί ως επί το πλείστον είναι οµοιογενές. Η συχνότητα λειτουργίας είναι στα 2.53GHz και εύρος ζώνης 40MHz. [5] [6] [7] 3.14 C3 Bad urban macro cell Το περιβάλλον αυτό περιγράφει τις πόλεις µε κτήρια που έχουν ευδιάκριτα ανοµοιογενή ύψη ή πυκνότητες, και οδηγεί σε ένα περιβάλλον σαφώς µε διασπορά 45

46 διάδοσης σε καθυστέρηση και γωνιακό τοµέα. Η ανοµοιογένεια στη δοµή της πόλης µπορεί να είναι π.χ. λόγω µεγάλων υδάτινων περιοχών που χωρίζει τις κατοικηµένες περιοχές, ή πολυώροφοι ουρανοξύστες σε κατά τα άλλα τυπικό αστικό περιβάλλον. Αυξηµένη καθυστέρηση και γωνιακή διασπορά µπορεί επίσης να προκληθεί από βουνά γύρω από την πόλη. Οι σταθµοί βάσης βρίσκονται συνήθως πάνω από το µέσο επίπεδο της ταράτσας, αλλά εντός της περιοχής κάλυψης. Επίσης µπορεί να υπάρχουν αρκετά πολυώροφα κτήρια που υπερβαίνουν το ύψος του σταθµού βάσης. Από άποψη µοντελοποίησης αυτό διαφέρει από το τυπικό αστικό µακρο-κελί (typical urban macrocell) από ένα σύµπλεγµα επιπλέον διασκορπιστών (scatterer). [5] [6] [7] 3.15 C4 Urban macro cell: outdoor to indoor Το σενάριο αυτό έχει καθοριστεί εδώ ως εξής: το εξωτερικό περιβάλλον είναι το ίδιο όπως στην περίπτωση του C2 (urban macrocellular), και το εσωτερικό περιβάλλον είναι το ίδιο µε την περίπτωση A1. Η κεραία του σταθµού βάσης είναι σαφώς πάνω από το µέσο ύψος του κτηρίου. Αυτό σηµαίνει ότι θα υπάρξουν αρκετά µακρινά LOS µονοπάτια στους τοίχους που διαπερνώνται από τα σήµατα, κυρίως στους υψηλότερους ορόφους των κτηρίων. Από την άλλη πλευρά υπάρχει συχνά µια αρκετά σοβαρή σκίαση, ιδίως στους κάτω ορόφους. Η διάδοση στο macrocellular υπαίθριο σενάριο είναι διαφορετική από την αντίστοιχη υπόθεση microcellular στο ότι το υπαίθριο περιβάλλον παράγει υψηλότερη καθυστέρηση και υψηλότερη απώλεια διαδροµής από το περιβάλλον εσωτερικού χώρου. Η διάδοση διαµέσου των τοίχων και στο εσωτερικό του κτηρίου υποτίθεται ότι είναι αρκετά παρόµοια και στις δύο περιπτώσεις. [5] [6] [7] 3.16 D1 Rural macro cell Το σενάριο D1 αντιπροσωπεύει τη ραδιοφωνική διάδοση σε µεγάλες περιοχές (ακτίνες µέχρι 10km) µε χαµηλό συντελεστή πυκνότητας κτηρίων. Το ύψος της κεραίας AP κυµαίνεται από 20 έως 70 m, που είναι πολύ υψηλότερο από το µέσο ύψος ενός κτηρίου. Κατά συνέπεια, LOS συνθήκες αναµένεται να υπάρχουν στην περισσότερη από την περιοχή κάλυψης. Σε περίπτωση που το UE βρίσκεται µέσα σε ένα κτίριο ή όχηµα, µια επιπλέον διείσδυση απώλειας βιώνεται που ενδεχοµένως µπορεί να µοντελοποιηθεί ως µια σταθερή τιµή (εξαρτηµένη από την συχνότητα). Η θέση της κεραίας AP είναι σταθερή σε αυτό το σενάριο διάδοσης, και η ταχύτητα της κεραίας UE κυµαίνεται από 0 έως 200km/h. Το σενάριο D1 ορίζεται µόνο µέσα από το µέγεθός του (100 km 2 ) και διαρρύθµιση εξάγωνου κελιού. Το αγροτικό περιβάλλον που µετρήσαµε είναι επίπεδο κοντά στο Oulu της Φινλανδίας, στα 5,25 και 2.45 GHz, και µε µια AP κεραία µε ύψος m, αποτελείται κυρίως από αραιά σπίτια που βρίσκονται κατά µήκος των δρόµων που οδηγούν σε χωράφια, κάποια µικρά δάση και ένα µικρό χωριό. Το µοντέλο καναλιού για διάδοση στο σενάριο D1 είναι γενικευµένο για τη συχνότητα που κυµαίνεται στα 2 6 GHz και διαφορετικά ύψη των κεραιών BS και MS. [5] [ 46

47 3.17 D2 Moving networks: BS MRS, rural Το σενάριο D2 ("αγροτικό κινούµενο δίκτυο") αντιπροσωπεύει τη ραδιοµετάδοση σε περιβάλλοντα όπου τόσο το AP όσο και το UE κινούνται, ενδεχοµένως µε πολύ µεγάλη ταχύτητα, σε µια αγροτική περιοχή. Ένα τυπικό παράδειγµα αυτού του σεναρίου εµφανίζεται σε βαγόνια τρένων µεγάλης ταχύτητας όπου οι ασύρµατη κάλυψη παρέχεται από τους λεγόµενους κινούµενους σταθµούς αναµετάδοσης - Moving Relay Stations (MRSs) που µπορεί να τοποθετηθούν, παραδείγµατος χάριν, στη στέγη. Η σύνδεση µεταξύ του σταθερού δικτύου και του κινούµενου δικτύου (τραίνο) είναι συνήθως ένας τύπος LOS. Αργότερα, καλούµε αυτήν την σύνδεση ως D2a. Επιπλέον, υπάρχει µια σύνδεση από το MRS µε το UE. Υποτίθεται ότι το εσωτερικό µέρος του MRS ανέρχεται στο ανώτατο όριο στη µέση του βαγονιού. Αργότερα, καλούµε αυτήν την σύνδεση D2b. [5] [6] [7] 3.18 D2a Το σενάριο για D2a καθορίζεται ως εξής: υπάρχει µια γραµµή που συνοδεύεται µε τους σταθµούς βάσης στα διαστήµατα των m. οι σταθµοί βάσης είναι 50 m µακριά από τις γραµµές και το ύψος της κεραίας είναι 30 m, ή εναλλακτικά 2 m µακριά από τις γραµµές και το ύψος της κεραίας 5m. Το ύψος της αµαξοστοιχίας (και MRS) είναι 2,5 m Η ταχύτητα της αµαξοστοιχίας είναι υποδειγµατικά στα 350 km/h. Στη διαδροµή υποτίθεται ότι δεν υπάρχουν σήραγγες, αλλά το χαµηλότερο ύψος της κεραίας BS µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την προσοµοίωση καταστάσεων που είναι συµβατές µε εκείνες που αντιµετωπίζουν στις σήραγγες όσον αφορά την αλλαγή σε υψηλό ποσοστό στις συχνότητες Doppler. [5] [6] [7] 3.19 D2b Το D2b µοντέλο εφαρµόζεται σε ένα περιβάλλον µέσα στα γρήγορα σιδηροδροµικά βαγόνια. Το βαγόνι υποτίθεται ότι αποτελείται από έναν όροφο, αλλά αυτό δεν κάνει µεγάλη διαφορά, επειδή ένας όροφος αντί ενός διόροφου βαγονιού είναι αρκετά παρόµοιο ως ένα ενιαίο δάπεδο βαγονιού. Υποτίθεται ότι το εσωτερικό µέρος του MRS βρίσκεται στο ανώτατο όριο της µεταφοράς. Εικάζεται ότι υπάρχουν καρέκλες και τραπέζια, ως συνήθως στα βαγόνια τραίνων. Υπάρχει δηλαδή NLOS σύνδεση µεταξύ του MRS και του UE. Τέλος, θεωρείται ότι τα παράθυρα του βαγονιού αποτελούνται από προστατευτικό γυαλί θερµότητας. Αυτό είναι σηµαντικό, διότι τότε µπορούµε να υποθέσουµε ότι οι σχετικά πολύ γρήγορα κινούµενοι σκεδαστές (scatteres) δεν 47

48 επιδρούν σηµαντικά στη διάδοση. Ο λόγος είναι ότι τέτοια προστατευτικά γυαλιά θερµότητας εξασθενούν τα ραδιοκύµατα περίπου 20dB προς τις δύο κατευθύνσεις, δίνοντας µία συνολική εξασθένηση των 40dB στα σήµατα που µεταδίδονται έξω από το βαγόνι, σκεδάζονται στο εξωτερικό περιβάλλον και διεισδύουν πάλι πίσω στο εσωτερικό του βαγονιού. [5] [6] [7] 48

49 49

50 4 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΞΟΜΟΙΩΣΗΣ 50

51 Στην ενότητα αυτή θα παρουσιαστούν τα αποτελέσµατα των εξοµοιώσεων για τα διαφορετικά σενάρια διάδοσης, που παρουσιάστηκαν στο προηγούµενο κεφάλαιο. Οι µετρήσεις αφορούν τρεις διαφορετικές µεθόδους διαµόρφωσης QPSK, 16QAM, 64QAM και χρησιµοποιήθηκαν οι προκαθορισµένες τιµές του κυκλώµατος. Στα γραφήµατα που παρουσιάζονται παρακάτω φαίνεται ο αριθµός σφάλµατος ενός bit σε σχέση µε την ποιότητα του σήµατος (Ε b / N 0 ). Γενικότερα ισχύει ότι: Ε b : ισχύς σήµατος ανά bit N 0 : θόρυβος ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΞΟΜΟΙΩΣΗΣ db : λογαριθµική κλίµακα Χρησιµοποιούµε πολλές µεθόδους διαµόρφωσης προκειµένου να πετύχουµε υψηλότερους ρυθµούς δεδοµένων. Προκειµένου να πετύχουµε καλή ποιότητα µετάδοσης, για ένα δεδοµένο ποσοστό σφάλµατος bit, η τιµή του E b /N 0 γίνεται υψηλότερη καθώς κινούµαστε προς µεγαλύτερες διαµορφώσεις, δηλαδή από QPSK σε 16QAM και έπειτα σε 64QAM. Σε σύγκριση µε την QPSK, η αξιοποίηση του εύρους ζώνης των 16QAM και 64QAM διαµορφώσεων είναι δύο και τρείς φορές υψηλότερη αντίστοιχα, και απαιτούν υψηλότερη τιµή του E b /N 0 στο δέκτη. Ωστόσο, οι διαµορφώσεις αυτές, έχουν µειωµένη ευρωστία σε ένα κανάλι µε θόρυβο. Γενικότερα, στις γραφικές όσο «χαµηλότερα» είναι η καµπύλη, τόσο το καλύτερο, διότι αυτό υποδηλώνει ότι έχουµε λιγότερα σφάλµατα. Στις παρακάτω περιπτώσεις θα δούµε ότι η καµπύλη του LTE standard συµπεριφέρεται καλύτερα. 51

52 4.1 Εξοµοιώσεις για QPSK A1 Indoor office Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212.Για BER ίσο µε έχουµε περίπου 1 σφάλµα στα 3162 bit µεταδιδόµενης πληροφορίας. A2 Indoor to outdoor Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-4 έχουµε: 8,4 3,7 = 4,7 decibel κέρδος περίπου. 52

53 B1 Urban micro cell Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-3 έχουµε 1 σφάλµα στα 1000 bit µεταδιδόµενης πληροφορίας. B2 Bad urban micro cell Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-3 έχουµε: 7 4 = 3 decibel κέρδος περίπου. 53

54 B3 Indoor hotspot Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-3 έχουµε 1 σφάλµα στα 1000 bit µεταδιδόµενης πληροφορίας. B4 Outdoor to indoor Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212.Για BER ίσο µε 10-4 έχουµε: 8,5 3,7 = 4,8 decibel κέρδος περίπου. 54

55 B5a LOS stationary feeder: rooftop to rooftop Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212.Για BER ίσο µε έχουµε περίπου 1 σφάλµα στα 316 bit µεταδιδόµενης πληροφορίας. B5c,B5d LOS stationary feeder: below rooftop to street-level Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-3 έχουµε: 7 4 = 3 decibel κέρδος περίπου. 55

56 B5f Feeder link BS -> FRS at approximately RT to RT level Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212.Για BER ίσο µε έχουµε: 7,5 4 = 3,5 decibel κέρδος περίπου. C1 Suburban macro cell Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212.Για BER ίσο µε έχουµε περίπου 1 σφάλµα στα 2000 bit µεταδιδόµενης πληροφορίας. 56

57 C2 Typical urban macro cell Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. C3 Bad urban macro cell Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER

58 C4 Urban macro cell: outdoor to indoor Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-3 έχουµε: 7 4 = 3 decibel κέρδος περίπου. D1 Rural macro cell Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212.Για BER ίσο µε έχουµε περίπου 1 σφάλµα στα 2000 bit µεταδιδόµενης πληροφορίας. 58

59 D2 Moving networks: BS MRS, rural Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-4 έχουµε: 8,5 4 = 4,5 decibel κέρδος περίπου. Test Gaussian noise Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212.Για BER ίσο µε έχουµε 1 σφάλµα στα bit µεταδιδόµενης πληροφορίας. 59

60 4.2 Εξοµοιώσεις για 16QAM A1 Indoor office Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-2 έχουµε: 8 5 = 3 decibel κέρδος περίπου. A2 Indoor to outdoor Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212.Για BER ίσο µε έχουµε: 11 8 = 3 decibel κέρδος περίπου.

61 B1 Urban micro cell Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212.Για BER ίσο µε 10-2,5 έχουµε: 9 6 = 3 decibel κέρδος περίπου. B2 Bad urban micro cell Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-1 έχουµε: 2 8 = 6 decibel απώλειες περίπου.

62 B3 Indoor hotspot Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-3 έχουµε: 10,5 8 = 2,5 decibel κέρδος περίπου. B4 Outdoor to indoor Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212.Για BER ίσο µε 10-2,5 έχουµε: 9 6,5 = 2,5 decibel κέρδος περίπου.

63 B5a LOS stationary feeder: rooftop to rooftop Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-2,5 έχουµε: 9 6 = 3 decibel κέρδος περίπου. B5c,B5d LOS stationary feeder: below rooftop to street-level Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-2 έχουµε: 8 5 = 3 decibel κέρδος περίπου.

64 B5f Feeder link BS -> FRS at approximately RT to RT level Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212.Για BER ίσο µε 10-2,5 έχουµε: 9 6 = 3 decibel κέρδος περίπου. C1 Suburban macro cell Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-2 έχουµε: 8 6 = 2 decibel κέρδος περίπου.

65 C2 Typical urban macro cell Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-2 έχουµε: 8 6 = 2 decibel κέρδος περίπου. C3 Bad urban macro cell Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212.

66 C4 Urban macro cell: outdoor to indoor Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-2 έχουµε: 8 10 = -2 decibel απώλειες περίπου. D1 Rural macro cell Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212.Για BER ίσο µε έχουµε: 9,8 6 = 3,8 decibel κέρδος περίπου.

67 D2 Moving networks: BS MRS, rural Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-1,3 έχουµε: 4 8 = - 4 decibel απώλειες περίπου. Test Gaussian noise Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212.Για BER ίσο µε έχουµε: 11 4 = 7 decibel κέρδος περίπου.

68 4.3 Εξοµοιώσεις για 64QAM A1 Indoor office Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-1 έχουµε: 5 7,8 = - 2,8 decibel απώλειες περίπου. A2 Indoor to outdoor Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-1 έχουµε: 5 8 = - 3 decibel απώλειες περίπου. 68

69 B1 Urban micro cell Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-1,5 έχουµε: 9 12 = - 3 decibel απώλειες περίπου. B2 Bad urban micro cell Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER

70 B3 Indoor hotspot Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-1,4 έχουµε: 8 10 = -2 decibel απώλειες περίπου. B4 Outdoor to indoor Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-1 έχουµε: 5 9 = - 4 decibel απώλειες περίπου. 70

71 B5a LOS stationary feeder: rooftop to rooftop Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-212. Για BER ίσο µε 10-1 έχουµε: 5 12 = - 7 decibel απώλειες περίπου. B5c,B5d LOS stationary feeder: below rooftop to street-level Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER

72 B5f Feeder link BS -> FRS at approximately RT to RT level Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER-211. C1 Suburban macro cell Παρατηρούµε ότι την καλύτερη απόδοση µας δίνει το BER

«ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΠΟΜΠΟΔΕΚΤΗ ΚΥΨΕΛΩΤΟΥ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ»

«ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΠΟΜΠΟΔΕΚΤΗ ΚΥΨΕΛΩΤΟΥ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ» «ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΠΟΜΠΟΔΕΚΤΗ ΚΥΨΕΛΩΤΟΥ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ» FEASIBILITY STUDY AND LAB MEASUREMENTS OF A CELLULAR TELECOMMUNICATIONS TRANSCEIVER Δεσπότης Χρήστος Δάλατζης

Διαβάστε περισσότερα

ΑσύρµαταΜητροπολιτικά ίκτυα

ΑσύρµαταΜητροπολιτικά ίκτυα ΑσύρµαταΜητροπολιτικά ίκτυα Απαιτήσεις ικτύωση υπολογιστικών συστηµάτων που βρίσκονται διασκορπισµένα σε µια γεωγραφική περιοχή της τάξης µιας «πόλης». Μεγαλύτερό εύρος ζώνης από τα αντίστοιχα τοπικά δίκτυα.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ TE ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ

ΤΕΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ TE ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ ΤΕΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ TE ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ «Μελέτη και εργαστηριακές μετρήσεις ενός πομποδέκτη LTE μονού φέροντος» Επιμέλεια:

Διαβάστε περισσότερα

Σταθερή περιβάλλουσα (Constant Envelope)

Σταθερή περιβάλλουσα (Constant Envelope) Διαμόρφωση ολίσθησης φάσης (Phase Shift Keying-PSK) Σταθερή περιβάλλουσα (Constant Envelope) Ίση Ενέργεια συμβόλων 1 Binary Phase Shift keying (BPSK) BPSK 2 Quaternary Phase Shift Keying (QPSK) 3 Αστερισμός-Διαγράμματα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΕΝΟΣ ΔΕΚΤΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ WIMAX ΜΙΜΟ ΙΕΕΕ m STUDY OF A WiMAX MIMO IEEE m RECIEVER

ΜΕΛΕΤΗ ΕΝΟΣ ΔΕΚΤΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ WIMAX ΜΙΜΟ ΙΕΕΕ m STUDY OF A WiMAX MIMO IEEE m RECIEVER ΤΕΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΕΝΟΣ ΔΕΚΤΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ WIMAX ΜΙΜΟ ΙΕΕΕ 802.16m STUDY OF A WiMAX MIMO IEEE 802.16m RECIEVER ΤΟΥΡΜΠΕΣΛΗ ΦΛΩΡΙΤΣΑ ΑΕΜ 3766 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Δρ.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τ.Ε ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ

ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τ.Ε ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τ.Ε ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ «Μελέτη ενός Δέκτη WiMAX IEEE 802.16e» ΙΩΑΝΝΑ ΧΡΗΣΤΑΚΙΔΟΥ ΑΕΜ:3335 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Δρ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σκοπός της εργασίας

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής

Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΣΤΡΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ORBCOMM Study and simulation of ORBCOMM physical layer ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΣΑΝΙΔΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής

Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Εργαστήριο Επεξεργασίας Σημάτων και Τηλεπικοινωνιών Ασύρματες και Κινητές Επικοινωνίες Συστήματα πολλαπλών χρηστών και πρόσβαση στο ασύρματο κανάλι Τι θα δούμε στο

Διαβάστε περισσότερα

Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση

Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση MYE006-ΠΛΕ065: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ Ευάγγελος Παπαπέτρου Διάρθρωση μαθήματος Βασικές έννοιες μετάδοσης Διαμόρφωση ορισμός

Διαβάστε περισσότερα

Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση

Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση MYE006: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ Ευάγγελος Παπαπέτρου ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Διάρθρωση μαθήματος Μετάδοση Βασικές έννοιες Διαμόρφωση ορισμός είδη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. «ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ BER ΓΙΑ ΣΗΜΑΤΑ QPSK, π/8 PSK, 16QAM, 64- QAM ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΓΕΝΝΗΤΡΙΑΣ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΤΗ ΣΗΜΑΤΟΣ»

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. «ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ BER ΓΙΑ ΣΗΜΑΤΑ QPSK, π/8 PSK, 16QAM, 64- QAM ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΓΕΝΝΗΤΡΙΑΣ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΤΗ ΣΗΜΑΤΟΣ» ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ BER ΓΙΑ ΣΗΜΑΤΑ QPSK, π/8 PSK, 16QAM, 64- QAM ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΓΕΝΝΗΤΡΙΑΣ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΤΗ ΣΗΜΑΤΟΣ» ΟΛΓΑ ΛΑΔΑ Α.Ε.Μ. 2572 ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΧΡΟΝΗ Α.Ε.Μ 1802 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη και Προσομοίωση n πομπού για ασύρματη πρόσβαση ΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

Μελέτη και Προσομοίωση n πομπού για ασύρματη πρόσβαση ΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Μελέτη και Προσομοίωση 802.11n πομπού για ασύρματη πρόσβαση ΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ A) Προσομοίωση του φάσματος του καναλιού του προτύπου για να φανεί

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 11. Κεφάλαιο 1 ο : Ιστορική Αναδρομή ο δρόμος προς το LTE... 13. Κεφάλαιο 2 ο : Διεπαφή Αέρα (Air Interface) Δικτύου LTE...

Περιεχόμενα ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 11. Κεφάλαιο 1 ο : Ιστορική Αναδρομή ο δρόμος προς το LTE... 13. Κεφάλαιο 2 ο : Διεπαφή Αέρα (Air Interface) Δικτύου LTE... Περιεχόμενα ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 11 Κεφάλαιο 1 ο : Ιστορική Αναδρομή ο δρόμος προς το LTE... 13 1.1 Ιστορική Αναδρομή Κινητής Τηλεφωνίας... 13 1.2 Δικτυακή Υποδομή Δικτύου 4G (LTE/SAE)... 26 1.3 Το δίκτυο προσβάσεως

Διαβάστε περισσότερα

Ασύρµατη ευρυζωνικότητα µέσω τεχνολογίας Wimax

Ασύρµατη ευρυζωνικότητα µέσω τεχνολογίας Wimax Ασύρµατη ευρυζωνικότητα µέσω τεχνολογίας Wimax Γεώργιος Αγαπίου, PhD. Μέλος Ειδικής Επιστηµονικής Επιτροπής Θεµάτων Τηλεπικοινωνιακών Συστηµάτων ΤΕΕ Εισαγωγή Πολλοί ήταν αυτοί που περίµεναν την έλευση

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Μάθημα: Ευρυζωνικά Δίκτυα Ομάδα A

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Μάθημα: Ευρυζωνικά Δίκτυα Ομάδα A ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Μάθημα: Ευρυζωνικά Δίκτυα Ομάδα A Θέμα 1 ο : (3 μονάδες) 1. Ποια από τις παρακάτω δομές πλαισίου χρησιμοποιείται στην δομή πλαισίου τύπου 1 (FDD) στο LTE; A. Συνολικό μήκος 10 msec, 2

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜ. ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΠΛΗΡ/ΚΗΣ & ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δρ. Γ. ΓΑΡΔΙΚΗΣ. Επίγεια ψηφιακή τηλεόραση

ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜ. ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΠΛΗΡ/ΚΗΣ & ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δρ. Γ. ΓΑΡΔΙΚΗΣ. Επίγεια ψηφιακή τηλεόραση ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜ. ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΠΛΗΡ/ΚΗΣ & ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δρ. Γ. ΓΑΡΔΙΚΗΣ 5 Επίγεια ψηφιακή τηλεόραση Επίγεια τηλεόραση: Η ασύρματη εκπομπή και λήψη του τηλεοπτικού σήματος αποκλειστικά από επίγειους

Διαβάστε περισσότερα

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ Διάλεξη 7: Ορθογώνια Πολυπλεξία Διαίρεσης Συχνότητας - OFDM Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής 1 Περιεχόμενα Ιστορική εξέλιξη Γενικά Ορθογωνιότητα Διαμόρφωση Υποκαναλιών

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες

Μάθημα Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες Μάθημα Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες Τεχνικές Μετάδοσης : Διαμόρφωση και πολυπλεξία Μάθημα 10 ο 11 ο 12 ο ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τομέας Επικοινωνιών και Επεξεργασίας Σήματος Τμήμα Πληροφορικής

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝΝ ΡΑΔΙΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΜΕΛΕΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝΝ ΡΑΔΙΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡOΦΟΡΙΚΗΣ ΤΕ ΜΕΛΕΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝΝ ΡΑΔΙΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΖΗΣΚΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Δρ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Σκοπός Πτυχιακής Εργασίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΛ 476: ΚΙΝΗΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ (MOBILE NETWORKS)

ΕΠΛ 476: ΚΙΝΗΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ (MOBILE NETWORKS) ΟΜΑΔΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ: Μιχαηλίνα Αργυρού Κασιανή Πάρη ΕΠΛ 476: ΚΙΝΗΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ (MOBILE NETWORKS) Δρ. Χριστόφορος Χριστοφόρου Πανεπιστήμιο Κύπρου - Τμήμα Πληροφορικής WiMAX (Worldwide Interoperability

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρία Πληροφορίας. Διάλεξη 12:Κωδικοποίηση Καναλιού με Κώδικες Turbo. Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής

Θεωρία Πληροφορίας. Διάλεξη 12:Κωδικοποίηση Καναλιού με Κώδικες Turbo. Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής Θεωρία Πληροφορίας Διάλεξη 12:Κωδικοποίηση Καναλιού με Κώδικες Turbo Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής 1 Ατζέντα 1. Κώδικες turbo 2 Κώδικες Turbo Η ιδέα για τους κώδικες turbo διατυπώθηκε για

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. Ασύρματη Διάδοση ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ. Ευάγγελος Παπαπέτρου

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. Ασύρματη Διάδοση ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ. Ευάγγελος Παπαπέτρου ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Ασύρματη Διάδοση ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ Ευάγγελος Παπαπέτρου Διάρθρωση μαθήματος Ασύρματη διάδοση Εισαγωγή Κεραίες διάγραμμα ακτινοβολίας, κέρδος, κατευθυντικότητα

Διαβάστε περισσότερα

Ραδιοτηλεοπτικά Συστήματα Ενότητα 7: Κωδικοποίηση και Διαμόρφωση

Ραδιοτηλεοπτικά Συστήματα Ενότητα 7: Κωδικοποίηση και Διαμόρφωση ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Ραδιοτηλεοπτικά Συστήματα Ενότητα 7: Κωδικοποίηση και Διαμόρφωση Δρ. Νικόλαος- Αλέξανδρος Τάτλας Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών

Δίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών Δίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών Εισαγωγή Άγγελος Ρούσκας Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων Πανεπιστήμιο Πειραιώς Σταθερές επικοινωνίες Το σημείο πρόσβασης υπηρεσίας είναι σταθερό +302107722532 +302107722530

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο 3: Διαλείψεις

Εργαστήριο 3: Διαλείψεις Εργαστήριο 3: Διαλείψεις Διάλειψη (fading) είναι η παραμόρφωση ενός διαμορφωμένου σήματος λόγω της μετάδοσης του σε ασύρματο περιβάλλον. Η προσομοίωση μίας τέτοιας μετάδοσης γίνεται με την μοντελοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Εργαστήριο 9 ο : Διαμόρφωση BPSK & QPSK Βασική Θεωρία Εισαγωγή Κατά την μετάδοση ψηφιακών δεδομένων

Διαβάστε περισσότερα

Nέες Τεχνολογίες. στις Επικοινωνίες

Nέες Τεχνολογίες. στις Επικοινωνίες Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Σερρών Τμήμα Πληροφορικής & Επικοινωνιών Nέες Τεχνολογίες στις Επικοινωνίες Δρ. Δημήτριος Ευσταθίου Επίκουρος Καθηγητής Κώδικες Διόρθωσης Λαθών Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών

Δίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών Δίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών Ασύρματο Περιβάλλον στις Κινητές Επικοινωνίες Άγγελος Ρούσκας Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων Πανεπιστήμιο Πειραιώς Ραδιοδίαυλοι Απαραίτητη η γνώση των χαρακτηριστικών

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί Διαμόρφωση; Μια κεραία για να είναι αποτελεσματική πρέπει να είναι περί το 1/10 του μήκους κύματος

Γιατί Διαμόρφωση; Μια κεραία για να είναι αποτελεσματική πρέπει να είναι περί το 1/10 του μήκους κύματος Γιατί Διαμόρφωση; Μετάδοση ενός σήματος χαμηλών συχνοτήτων μέσω ενός ζωνοπερατού καναλιού Παράλληλη μετάδοση πολλαπλών σημάτων πάνω από το ίδιο κανάλι - Διαχωρισμός συχνότητας (Frequency Division Multiplexing)

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφιακές Τηλεπικοινωνίες. Δισδιάστατες Κυματομορφές Σήματος

Ψηφιακές Τηλεπικοινωνίες. Δισδιάστατες Κυματομορφές Σήματος Ψηφιακές Τηλεπικοινωνίες Δισδιάστατες Κυματομορφές Σήματος Εισαγωγή Στα προηγούμενα μελετήσαμε τη διαμόρφωση PAM δυαδικό και Μ-αδικό, βασικής ζώνης και ζωνοπερατό Σε κάθε περίπτωση προέκυπταν μονοδιάστατες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. Ασύρματη Διάδοση MYE006: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ. Ευάγγελος Παπαπέτρου

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. Ασύρματη Διάδοση MYE006: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ. Ευάγγελος Παπαπέτρου ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Ασύρματη Διάδοση MYE006: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ Ευάγγελος Παπαπέτρου Διάρθρωση μαθήματος Εισαγωγή στην ασύρματη διάδοση Κεραίες διάγραμμα ακτινοβολίας, κέρδος,

Διαβάστε περισσότερα

Ασύρματη Διάδοση. Διάρθρωση μαθήματος. Ασύρματη διάδοση (1/2)

Ασύρματη Διάδοση. Διάρθρωση μαθήματος. Ασύρματη διάδοση (1/2) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Διάρθρωση μαθήματος Ασύρματη Διάδοση MYE006: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ Ευάγγελος Παπαπέτρου Εισαγωγή στην ασύρματη διάδοση Κεραίες διάγραμμα ακτινοβολίας, κέρδος,

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο 8: Τεχνικές πολλαπλής πρόσβασης στα Δίκτυα Κινητών Επικοινωνιών

Εργαστήριο 8: Τεχνικές πολλαπλής πρόσβασης στα Δίκτυα Κινητών Επικοινωνιών Εργαστήριο 8: Τεχνικές πολλαπλής πρόσβασης στα Δίκτυα Κινητών Επικοινωνιών Σε ένα σύστημα τηλεπικοινωνιών πολλών χρηστών, όπου περισσότεροι από ένας χρήστες στέλνουν πληροφορίες μέσω ενός κοινού καναλιού,

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 1. Εισαγωγή στις βασικές έννοιες των ικτύων ΗΥ

Ενότητα 1. Εισαγωγή στις βασικές έννοιες των ικτύων ΗΥ Ενότητα 1 Εισαγωγή στις βασικές έννοιες των ικτύων ΗΥ Εύρος Ζώνης και Ταχύτητα Μετάδοσης Η ταχύτητα µετάδοσης [εύρος ζώνης (banwidth)] των δεδοµένων αποτελεί ένα δείκτη επίδοσης των δικτύων και συνήθως

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3 Πολυπλεξία

Κεφάλαιο 3 Πολυπλεξία Κεφάλαιο 3 Πολυπλεξία Μάθημα 3.1: Μάθημα 3.2: Μάθημα 3.3: Πολυπλεξία επιμερισμού συχνότητας χρόνου Συγκριτική αξιολόγηση τεχνικών πολυπλεξίας Στατιστική πολυπλεξία Μετάδοση Δεδομένων Δίκτυα Υπολογιστών

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφιακές Επικοινωνίες

Ψηφιακές Επικοινωνίες Ψηφιακές Επικοινωνίες Ενότητα 3: Παναγιώτης Μαθιόπουλος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Μέρος Β Διαμόρφωση ολίσθησης φάσης (Phase Shift Keying-PSK) Σταθερή περιβάλλουσα (Constant

Διαβάστε περισσότερα

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ Διάλεξη 13: Συνελικτικοί Κώδικες Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής 1 Κώδικες: Εισαγωγή Συνελικτικοί κώδικες Ατζέντα Ιστορική αναδρομή Μαθηματικό υπόβαθρο Αναπαράσταση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Σχολή Θετικών Επιστημών Τεχνολογίας Τηλεπικοινωνιών Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τηλεπικοινωνιών ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΙI Εργαστήριο 7 ο : Διαμόρφωση BPSK & QPSK

Διαβάστε περισσότερα

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ Διάλεξη 3: Εισαγωγή στην Έννοια της Διαμόρφωσης Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής 1 Ατζέντα 1. Η ανάγκη για διαμόρφωση 2. Είδη διαμόρφωσης 3. Διαμόρφωση με ημιτονοειδές

Διαβάστε περισσότερα

8. ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ: ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ Ορισμoί Εμπλεκόμενα σήματα

8. ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ: ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ Ορισμoί Εμπλεκόμενα σήματα 8. ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ: ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ 8.1. Ορισμoί Ως διαμόρφωση (modulation) χαρακτηρίζεται η μεταβολή μιας παραμέτρου (π.χ. πλάτους, συχνότητας, φάσης κλπ.) ενός σήματος που λέγεται φέρον εξαιτίας της επενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις στο µάθηµα «Επισκόπηση των Τηλεπικοινωνιών»

Ασκήσεις στο µάθηµα «Επισκόπηση των Τηλεπικοινωνιών» Ασκήσεις στο µάθηµα «Επισκόπηση των Τηλεπικοινωνιών» Άσκηση 1 Πρόκειται να µεταδώσουµε δυαδικά δεδοµένα σε RF κανάλι µε. Αν ο θόρυβος του καναλιού είναι Gaussian - λευκός µε φασµατική πυκνότητα W, να βρεθεί

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα Επικοινωνιών

Συστήματα Επικοινωνιών Συστήματα Επικοινωνιών Ενότητα 5: Μαθιόπουλος Παναγιώτης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Περιγραφή ενότητας Πλεονεκτήματα-Μειονεκτήματα ψηφιακών επικοινωνιών, Κριτήρια Αξιολόγησης

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρία Πληροφορίας. Διάλεξη 10: Κωδικοποίηση καναλιού με συνελικτικούς κώδικες. Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής

Θεωρία Πληροφορίας. Διάλεξη 10: Κωδικοποίηση καναλιού με συνελικτικούς κώδικες. Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής Θεωρία Πληροφορίας Διάλεξη 10: Κωδικοποίηση καναλιού με συνελικτικούς κώδικες Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής 1 Ατζέντα Κωδικοποίηση καναλιού: Σύντομη επανάληψη Συνελικτικοί κώδικες Ιστορική

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόµενα. Επικοινωνίες εδοµένων: Τρόποι Μετάδοσης και Πρωτόκολλα. Εισαγωγή

Περιεχόµενα. Επικοινωνίες εδοµένων: Τρόποι Μετάδοσης και Πρωτόκολλα. Εισαγωγή Επικοινωνίες εδοµένων: Τρόποι Μετάδοσης και Πρωτόκολλα Περιεχόµενα Εισαγωγή Επικοινωνία εδοµένων Αναλογική vs. Ψηφιακή Μετάδοση ιαµόρφωση σήµατος Κανάλια επικοινωνίας Κατεύθυνση και ρυθµοί µετάδοσης Ασύγχρονη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ. Εργαστήριο 8 ο. Αποδιαμόρφωση PAM-PPM με προσαρμοσμένα φίλτρα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ. Εργαστήριο 8 ο. Αποδιαμόρφωση PAM-PPM με προσαρμοσμένα φίλτρα Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Εργαστήριο 8 ο Αποδιαμόρφωση PAM-PPM με προσαρμοσμένα φίλτρα Βασική Θεωρία Σε ένα σύστημα μετάδοσης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Κ 17 Επικοινωνίες ΙΙ Χειμερινό Εξάμηνο Διάλεξη 15 η Νικόλαος Χ. Σαγιάς Επίκουρος Καθηγητής Webpage: http://eclass.uop.gr/courses/tst15

Διαβάστε περισσότερα

Μετάδοση video στα κινητά 3 ης γενιάς: Δομή και απαιτούμενα πρωτόκολλα κωδικοποίησης

Μετάδοση video στα κινητά 3 ης γενιάς: Δομή και απαιτούμενα πρωτόκολλα κωδικοποίησης Μετάδοση vdeo στα κινητά 3 ης γενιάς: Δομή και απαιτούμενα πρωτόκολλα κωδικοποίησης Πτυχιακή Εργασία Μαργαρίτη Παππά Εισαγωγή Στόχος της εργάσιας είναι να περιγραφεί ο τρόπος λειτουργίας του WCDMA,για

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία Μακρή Α.Ε.Μ: 3460

Μαρία Μακρή Α.Ε.Μ: 3460 TEΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΤΕ «Μελέτη και προσομοίωση ενός πομποδέκτη για το Διαδίκτυο των Πραγμάτων» Study and simulation

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα Επικοινωνιών ΙI

Συστήματα Επικοινωνιών ΙI + Διδάσκων: Δρ. Κ. Δεμέστιχας e-mail: cdemestichas@uowm.gr Συστήματα Επικοινωνιών ΙI M-κά συστήματα διαμόρφωσης: Μ-PSK, M-FSK, M-QAM, DPSK + Ιστοσελίδα nιστοσελίδα του μαθήματος: n https://eclass.uowm.gr/courses/icte302/

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΠΑΙΤΕ / Τμήμα Εκπαιδευτικών Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Εκπαιδευτικών Ηλεκτρονικών Μηχανικών

ΑΣΠΑΙΤΕ / Τμήμα Εκπαιδευτικών Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Εκπαιδευτικών Ηλεκτρονικών Μηχανικών 8. ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ: ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ 8.1. Ορισμoί Ως διαμόρφωση (modulation) χαρακτηρίζεται η μεταβολή μιας παραμέτρου (π.χ. πλάτους, συχνότητας, φάσης κλπ.) ενός σήματος που λέγεται φέρον εξαιτίας της επενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ Διάλεξη 1: Χωρητικότητα Καναλιών Το θεώρημα Shannon - Hartley Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής 1 Ατζέντα 1. Δυαδική σηματοδοσία 2. Μορφές δυαδικής σηματοδοσίας 3.

Διαβάστε περισσότερα

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα Ι

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα Ι Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα Ι Διάλεξη 12: Βασικές Αρχές και Έννοιες Ψηφιακών Επικοινωνιών Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής 1 Ατζέντα 1. Παράγοντες που επηρεάζουν τη σχεδίαση τηλεπικοινωνιακών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΝΑΛΙΟΥ ΚΑΤΕΡΧΟΜΕΝΗΣ ΖΕΥΞΗΣ (PDSCH) ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ LTE

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΝΑΛΙΟΥ ΚΑΤΕΡΧΟΜΕΝΗΣ ΖΕΥΞΗΣ (PDSCH) ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ LTE ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ Δ.Π.Μ.Σ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΝΑΛΙΟΥ ΚΑΤΕΡΧΟΜΕΝΗΣ ΖΕΥΞΗΣ (PDSCH) ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ LTE Φοιτήτρια: Μπουργάνη Ευαγγελία

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτης Μαθιόπουλος Ph.D.

Παναγιώτης Μαθιόπουλος Ph.D. ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Παναγιώτης Μαθιόπουλος Ph.D. Καθηγητής Ψηφιακών Επικοινωνιών Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών ΕΚΠΑ Professor (1989 2003) Department of Electrical and Computer Engineering The

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες / Εργαστήριο

Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες / Εργαστήριο ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες / Εργαστήριο Εργαστηριακή Άσκηση 1: Εισαγωγή στη διαμόρφωση πλάτους (ΑΜ) Προσομοίωση σε Η/Υ Δρ.

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφιακές Επικοινωνίες

Ψηφιακές Επικοινωνίες Ψηφιακές Επικοινωνίες Ενότητα 2: Παναγιώτης Μαθιόπουλος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Εισαγωγή (1) Οι Ψηφιακές Επικοινωνίες (Digital Communications) καλύπτουν σήμερα το

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜ. ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΠΛΗΡ/ΚΗΣ & ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δρ. Γ. ΓΑΡΔΙΚΗΣ. Δορυφορική ψηφιακή τηλεόραση

ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜ. ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΠΛΗΡ/ΚΗΣ & ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δρ. Γ. ΓΑΡΔΙΚΗΣ. Δορυφορική ψηφιακή τηλεόραση ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜ. ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΠΛΗΡ/ΚΗΣ & ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δρ. Γ. ΓΑΡΔΙΚΗΣ 4 Δορυφορική ψηφιακή τηλεόραση Δορυφορική τηλεόραση: Η εκπομπή και λήψη του τηλεοπτικού σήματος από επίγειους σταθμούς μεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧ/ΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧ/ΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧ/ΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Ασκήσεις για το ασύρματο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Σχολή Θετικών Επιστημών Τεχνολογίας Τηλεπικοινωνιών Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τηλεπικοινωνιών ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΙI Εργαστήριο 8 ο : Προσαρμοσμένα Φίλτρα Βασική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΣΕ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ ΔΙΚΤΥΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΣΕ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΣΕ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ: Κυκλικός Έλεγχος Πλεονασμού CRC codes Cyclic Redundancy Check codes Ο μηχανισμός ανίχνευσης σφαλμάτων στις επικοινωνίες

Διαβάστε περισσότερα

Κινητά Δίκτυα Επικοινωνιών

Κινητά Δίκτυα Επικοινωνιών Κινητά Δίκτυα Επικοινωνιών Διαμόρφωση Πολλαπλών Φερουσών και OFDM (Orthogonal Frequency Division Multiplexing) Διαμόρφωση μιας Φέρουσας Είδαμε ότι τα πραγματικά κανάλια (και ιδιαίτερα τα κινητά) εισάγουν

Διαβάστε περισσότερα

Εξομοίωση Τηλεπικοινωνιακού Συστήματος Βασικής Ζώνης

Εξομοίωση Τηλεπικοινωνιακού Συστήματος Βασικής Ζώνης Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής Ακαδημαϊκό Έτος 009-010 Ψ Η Φ Ι Α Κ Ε Σ Τ Η Λ Ε Π Ι Κ Ο Ι Ν Ω Ν Ι ΕΣ η Εργαστηριακή Άσκηση: Εξομοίωση Τηλεπικοινωνιακού Συστήματος Βασικής Ζώνης Στην άσκηση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΟΡΘΟΓΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΠΛΕΞΙΑΣ ΜΕ ΠΟΛΛΑΠΛΑ ΦΕΡΟΝΤΑ

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΟΡΘΟΓΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΠΛΕΞΙΑΣ ΜΕ ΠΟΛΛΑΠΛΑ ΦΕΡΟΝΤΑ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΟΡΘΟΓΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΠΛΕΞΙΑΣ ΜΕ ΠΟΛΛΑΠΛΑ ΦΕΡΟΝΤΑ (Orthogonal Frequency Division Multiplexing) Alexandros-Apostolos A. Boulogeorgos e-mail: ampoulog@auth.gr WCS GROUP, EE Dept, AUTH SINGLE CARRIER VS

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τ.Ε.

ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τ.Ε. ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τ.Ε. ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Ι 5 Ο ΕΞΑΜΗΝΟ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δρ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΠΟΖΑΝΤΖΗΣ ΨΗΦΙΑΚΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΒΑΣΙΚΗΣ ΖΩΝΗΣ Τα είδη ψηφιακής

Διαβάστε περισσότερα

Κινητές επικοινωνίες. Κεφάλαιο 6 Τεχνικές πoλυπλεξίας - CDMA

Κινητές επικοινωνίες. Κεφάλαιο 6 Τεχνικές πoλυπλεξίας - CDMA Κινητές επικοινωνίες Κεφάλαιο 6 Τεχνικές πoλυπλεξίας - CDMA 1 Πολυπλεξία Η πολυπλεξία επιτρέπει την παράλληλη μετάδοση δεδομένων από διαφορετικές πηγές χωρίς αλληλοπαρεμβολές. Τρία βασικά είδη TDM/TDMA

Διαβάστε περισσότερα

ηµοτικό ιαδικτυακό Ραδιόφωνο και Τηλεόραση

ηµοτικό ιαδικτυακό Ραδιόφωνο και Τηλεόραση Κατάρτιση και Πιστοποίηση σε βασικές εξιότητες και Κατάρτιση σε Προηγµένες εξιότητες στη Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών Εργαζόµενων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση ηµοτικό ιαδικτυακό Ραδιόφωνο

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηµα 12 ο : Πολλαπλή πρόσβαση µε διαίρεση κώδικα (CDMA, code division multiple access)

Μάθηµα 12 ο : Πολλαπλή πρόσβαση µε διαίρεση κώδικα (CDMA, code division multiple access) Μάθηµα 2 ο : Πολλαπλή πρόσβαση µε διαίρεση κώδικα (CDMA, code division multiple access) Στόχοι: Στο τέλος αυτού του µαθήµατος ο σπουδαστής θα γνωρίζει: Τa λειτουργικά χαρακτηριστικά της τεχνικής πολλαπλής

Διαβάστε περισσότερα

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ Διάλεξη 6: Ψηφιακή Διαμόρφωση Φάσης Phase Shift Keying (PSK) με Ορθογωνική Σηματοδοσία Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής 1 Ατζέντα Ορθογωνική Σηματοδοσία Διαμόρφωση

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη Επίδοσης Συστημάτων Πολλαπλών Εισόδων Πολλαπλών Εξόδων

Μελέτη Επίδοσης Συστημάτων Πολλαπλών Εισόδων Πολλαπλών Εξόδων Μελέτη Επίδοσης Συστημάτων Πολλαπλών Εισόδων Πολλαπλών Εξόδων Γεώργιος Χ. Αλεξανδρόπουλος Διπλ. Μηχανικός Η/Υ & Πληροφορικής MSc Συστήματα Επεξεργασίας Σημάτων & Εικόνων Εργαστήριο Ασυρμάτων Επικοινωνιών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Σχολή Θετικών Επιστημών Τεχνολογίας Τηλεπικοινωνιών Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τηλεπικοινωνιών ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΙI Εργαστήριο 5 ο : Προσαρμοσμένα Φίλτρα Βασική

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλο Επικοινωνίας Δεδομένων. Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 6 ο

Μοντέλο Επικοινωνίας Δεδομένων. Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 6 ο Μοντέλο Επικοινωνίας Δεδομένων Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 6 ο Εισαγωγή Με τη βοήθεια επικοινωνιακού σήματος, κάθε μορφή πληροφορίας (κείμενο, μορφή, εικόνα) είναι δυνατόν να μεταδοθεί σε απόσταση. Ανάλογα

Διαβάστε περισσότερα

Συναρτήσεις Συσχέτισης

Συναρτήσεις Συσχέτισης Συναρτήσεις Συσχέτισης Για ένα σήµα ενέργειας ορίζεται η συνάρτηση αυτοσυσχέτισης R + ( τ = ( τ ( τ = ( ( τ d = ( + τ + ( d Για ένα σήµα ισχύος ορίζεται η µέση χρονική συνάρτηση αυτοσυσχέτισης R ( τ =

Διαβάστε περισσότερα

Ευρυζωνικά δίκτυα (2) Αγγελική Αλεξίου

Ευρυζωνικά δίκτυα (2) Αγγελική Αλεξίου Ευρυζωνικά δίκτυα (2) Αγγελική Αλεξίου alexiou@unipi.gr 1 Σήματα και πληροφορία Βασικές έννοιες 2 Αναλογικά και Ψηφιακά Σήματα Στις τηλεπικοινωνίες συνήθως χρησιμοποιούμε περιοδικά αναλογικά σήματα και

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηµα 9 ο : Συστήµατα πολλαπλής πρόσβασης

Μάθηµα 9 ο : Συστήµατα πολλαπλής πρόσβασης Μάθηµα 9 ο : Συστήµατα πολλαπλής πρόσβασης Στόχοι: Στο τέλος αυτού του µαθήµατος ο σπουδαστής θα γνωρίζει: Τι είναι οι τεχνικές πολλαπλής πρόσβασης και ποια η ανάγκη χρήσης τους στις δορυφορικές επικοινωνίες

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία ενός πομποδέκτη σταθμού βάσης HSDPA (Node-B)

Ανατομία ενός πομποδέκτη σταθμού βάσης HSDPA (Node-B) ΤΕΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΤΕ ΤΟΜΕΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ Ανατομία ενός πομποδέκτη σταθμού βάσης HSDPA (Node-B) Anatomy of a Node B (HSDPA)

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής

Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Εργαστήριο Επεξεργασίας Σημάτων και Τηλεπικοινωνιών Ασύρματες και Κινητές Επικοινωνίες Κωδικοποίηση καναλιού Τι θα δούμε στο μάθημα Σύντομη εισαγωγή Γραμμικοί κώδικες

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ. Ραδιοφωνία

ΜΑΘΗΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ. Ραδιοφωνία ΜΑΘΗΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Ραδιοφωνία Περιέχομενα 1.Ιστορική Αναδρομή 2.Μονοφωνικό Σήμα 3.Στερεοφωνικό Σήμα 4.Σύγκριση Μονοφωνικό και Στερεοφωνικό σήματος 5.Ψηφιακή Μετάδοση Μηνύματος - Radio

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών

Δίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών Δίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών Κυψελωτά Συστήματα και Παρεμβολές Άγγελος Ρούσκας Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων Πανεπιστήμιο Πειραιώς Περιβάλλον με θόρυβο και παρεμβολές Περιβάλλον δύο πομποδεκτών

Διαβάστε περισσότερα

1 η ΣΕΙΡΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. / 2. Οι όροι Eb. και Ec

1 η ΣΕΙΡΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. / 2. Οι όροι Eb. και Ec Τµήµα Μηχανικών Υπολογιστών, Τηλεπικοινωνιών και ικτύων ΗΥ 44: Ασύρµατες Επικοινωνίες Εαρινό Εξάµηνο -3 ιδάσκων: Λέανδρος Τασιούλας η ΣΕΙΡΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Θεωρήστε ένα κυψελωτό σύστηµα, στο οποίο ισχύει το

Διαβάστε περισσότερα

Προσομοίωση Συστήματος Επικοινωνίας Software Radio. Καλοχριστιανάκης Μιχάλης Επόπτης: Α. Τραγανίτης

Προσομοίωση Συστήματος Επικοινωνίας Software Radio. Καλοχριστιανάκης Μιχάλης Επόπτης: Α. Τραγανίτης Προσομοίωση Συστήματος Επικοινωνίας Software Radio Καλοχριστιανάκης Μιχάλης Επόπτης: Α. Τραγανίτης 2 Δομή της παρουσίασης - η εξέλιξη των ασύρματων συστημάτων - η τεχνολογία software radio - η βιβλιοθήκη

Διαβάστε περισσότερα

Κωδικοποίηση Χώρου-Χρόνου. Χρόνου

Κωδικοποίηση Χώρου-Χρόνου. Χρόνου Κωδικοποίηση Χώρου-Χρόνου Χρόνου Μέρος Ι: Σχήμα Alamouti Ομάδα Ασύρματων Τηλεπικοινωνιακών Συστημάτων Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μ/Υ Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Γιώργος Καραγιαννίδης Βασίλειος

Διαβάστε περισσότερα

Τηλεπικοινωνίες. Ενότητα 6: Ψηφιακή Διαμόρφωση. Μιχάλας Άγγελος Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ

Τηλεπικοινωνίες. Ενότητα 6: Ψηφιακή Διαμόρφωση. Μιχάλας Άγγελος Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Τηλεπικοινωνίες Ενότητα 6: Ψηφιακή Διαμόρφωση Μιχάλας Άγγελος Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό,

Διαβάστε περισσότερα

Κινητές επικοινωνίες. Κεφάλαιο 1 Κυψελωτά Συστήματα

Κινητές επικοινωνίες. Κεφάλαιο 1 Κυψελωτά Συστήματα Κινητές επικοινωνίες Κεφάλαιο 1 Κυψελωτά Συστήματα Ιστορικά στοιχεία 1940 1946 1975 1985 1 ο ασύρματο τηλέφωνο από την Bell System 1 η υπηρεσία παροχής κινητής τηλεφωνίας (Missouri, USA) 1 o κυψελωτό σύστημα

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυα Απευθείας Ζεύξης

Δίκτυα Απευθείας Ζεύξης Δίκτυα Απευθείας Ζεύξης Επικοινωνία μεταξύ δύο υπολογιστώνοιοποίοιείναι απευθείας συνδεδεμένοι Φυσικό Επίπεδο. Περίληψη Ζεύξεις σημείου προς σημείο (point-to-point links) Ανάλυση σημάτων Μέγιστη χωρητικότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ

ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ Ενότητα # 11: Κινητά Δίκτυα Επόμενης Γενιάς (Μέρος 1) Καθηγητής Χρήστος Ι. Μπούρας Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής, Πανεπιστήμιο Πατρών email: bouras@cti.gr, site: http://ru6.cti.gr/ru6/bouras

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές έννοιες και ιστορική αναδρομή

Βασικές έννοιες και ιστορική αναδρομή Βασικές έννοιες και ιστορική αναδρομή MYE006: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ Ευάγγελος Παπαπέτρου ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ MHX. H/Y & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Διάρθρωση μαθήματος Εισαγωγή Ορισμός ασύρματου δικτύου Παραδείγματα

Διαβάστε περισσότερα

Πολυδιόδευση. Φαινόµενο Πολλαπλών ιαδροµών (multipath( multipath)

Πολυδιόδευση. Φαινόµενο Πολλαπλών ιαδροµών (multipath( multipath) Πολυδιόδευση Φαινόµενο Πολλαπλών ιαδροµών (multipath( multipath) Ανάλογα µε τις φάσεις των συνιστωσών η συνισταµένη είτε ενισχύεται είτε εξασθενεί. Αυτό προκαλεί την εικόνα των διαλείψεων στην περιβάλλουσα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΥΡΜΑΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΙΣ ΚΙΝΗΤΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

ΑΣΥΡΜΑΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΙΣ ΚΙΝΗΤΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΑΣΥΡΜΑΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΙΣ ΚΙΝΗΤΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Ραδιοδίαυλοι Ιδανικός Ραδιοδίαυλος Το λαµβανόµενο σήµα αποτελείται από ένα απευθείας λαµβανόµενο σήµα, από το οποίο ανακατασκευάζεται πλήρως το εκπεµπόµενο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΔΙΚΤΥΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΔΙΚΤΥΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΔΙΚΤΥΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Έστω ότι θέλετε να συνδέσετε 20 υπολογιστές με συνδέσεις από σημείο σε σημείο (point-to-point), ώστε να είναι δυνατή η επικοινωνία όλων

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές έννοιες και ιστορική αναδρομή

Βασικές έννοιες και ιστορική αναδρομή ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ MHX. H/Y & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Βασικές έννοιες και ιστορική αναδρομή MYE006: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ Ευάγγελος Παπαπέτρου Διάρθρωση μαθήματος Εισαγωγή Ορισμός ασύρματου δικτύου Παραδείγματα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΠΑΛΜΟΚΩΔΙΚΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ - PCM (ΜΕΡΟΣ Α)

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΠΑΛΜΟΚΩΔΙΚΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ - PCM (ΜΕΡΟΣ Α) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΠΑΛΜΟΚΩΔΙΚΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ - PCM (ΜΕΡΟΣ Α) 3.1. ΣΚΟΠΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Σκοπός της εργαστηριακής αυτής άσκησης είναι η μελέτη της παλμοκωδικής διαμόρφωσης που χρησιμοποιείται στα σύγχρονα τηλεπικοινωνιακά

Διαβάστε περισσότερα

Κινητό τηλέφωνο. Κινητό τηλέφωνο

Κινητό τηλέφωνο. Κινητό τηλέφωνο Κινητό τηλέφωνο ονομάζεται κατά κύριο λόγο το τηλέφωνο που δεν εξαρτάται από καλωδιακή σύνδεση με δίκτυο παροχής και δεν εξαρτάται από κάποια τοπική ασύρματη συσκευή. Κινητό τηλέφωνο Πως λειτουργεί η κινητή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Κ 17 Επικοινωνίες ΙΙ Χειμερινό Εξάμηνο Διάλεξη 14 η Νικόλαος Χ. Σαγιάς Επίκουρος Καθηγητής Webpage: hp://ecla.uop.gr/coure/s15 e-mail:

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6 Συστήµατα Επικοινωνίας

Κεφάλαιο 6 Συστήµατα Επικοινωνίας Κεφάλαιο 6 Συστήµατα Επικοινωνίας Δεδοµένων Άµεση ιασύνδεση Συσκευών ιασύνδεση Συσκευών σε Μακρινή Απόσταση MODEM ιαχείριση σφαλµάτων ίκτυα εδοµένων Κ.Κυριακόπουλος Εισαγωγή στους Η/Υ 1 Σταθµοί στην Εξέλιξη

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηµα 11 ο : Πολλαπλή πρόσβαση µε διαίρεση χρόνου (ΤDMA, time division multiple access)

Μάθηµα 11 ο : Πολλαπλή πρόσβαση µε διαίρεση χρόνου (ΤDMA, time division multiple access) Μάθηµα 11 ο : Πολλαπλή πρόσβαση µε διαίρεση χρόνου (ΤDMA, time division multiple access) Στόχοι: Στο τέλος αυτού του µαθήµατος ο σπουδαστής θα γνωρίζει: Τa λειτουργικά χαρακτηριστικά της τεχνικής TDMA

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Ξενάκης. Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων

Χρήστος Ξενάκης. Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων ΘΕΩΡΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ Κεφάλαιο 10 : Κωδικοποίηση καναλιού Χρήστος Ξενάκης Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων Περιεχόμενα Ομιλίας Απόσταση και βάρος Hamming Τεχνικές και κώδικες ανίχνευσης &

Διαβάστε περισσότερα

//009 Βασικές εργασίες του επιπέδου ζεύξης ηµιουργία πλαισίων Έλεγχος σφαλµάτων Έλεγχος ροής Σχέση µεταξύ πακέτων (επιπέδου δικτύου) και πλαισίων (επι

//009 Βασικές εργασίες του επιπέδου ζεύξης ηµιουργία πλαισίων Έλεγχος σφαλµάτων Έλεγχος ροής Σχέση µεταξύ πακέτων (επιπέδου δικτύου) και πλαισίων (επι //009 Επίπεδο ζεύξης δεδοµένων Εφαρµογών Παρουσίασης Συνόδου ιακίνησης ικτύου Ζεύξης Ζεύξης Φυσικό Τι κάνει το επίπεδο ζεύξης Χρησιµοποιεί τις υπηρεσίες του φυσικού επιπέδου, ήτοι την (ανασφαλή) µεταφορά

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα Επικοινωνιών ΙI

Συστήματα Επικοινωνιών ΙI + Διδάσκων: Δρ. Κ. Δεμέστιχας e-mail: cdemestichas@uowm.gr Συστήματα Επικοινωνιών ΙI FSK, MSK Πυκνότητα φάσματος ισχύος βασικής ζώνης + Ιστοσελίδα nιστοσελίδα του μαθήματος: n https://eclass.uowm.gr/courses/icte302/

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές Υπολογιστικής Νοημοσύνης στις Ασύρματες Επικοινωνίες

Εφαρμογές Υπολογιστικής Νοημοσύνης στις Ασύρματες Επικοινωνίες ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τ.Ε. Εφαρμογές Υπολογιστικής Νοημοσύνης στις Ασύρματες Επικοινωνίες Πτυχιακή εργασία Φοιτήτρια: Ριζούλη Βικτώρια

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα Επικοινωνιών

Συστήματα Επικοινωνιών Συστήματα Επικοινωνιών Ενότητα 11: Ψηφιακή Διαμόρφωση Μέρος Α Μιχαήλ Λογοθέτης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών Σκοποί ενότητας Περιγραφή διαμόρφωσης παλμών κατά

Διαβάστε περισσότερα