ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ...4 ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΑΝΝΑΣ ΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ...4 THE FIGHT FOR EQUALITY...6 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΩΝ ΙΑΚΡΙΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (EQUAL) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ( 3. ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΚΑΙ ΑΡΧΙΚΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ( 4. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ( 5. Ε.Π. "ΥΓΕΙΑ-ΠΡΟΝΟΙΑ" ( 6. "ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ" ΚΑΙ ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ( Ο ΗΓΙΕΣ...21 Ο ΗΓΙΑ 2000/78/ΕΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ...21 Ο ΗΓΙΑ 2000/43/ΕΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ...32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΦΥΛΕΤΙΚΗΣ Η ΕΘΝΟΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΡΑΣΕΙΣ...45 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΗΛΙΚΙΑ "Πόσοι είµαστε" ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ ΝΕΟΙ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ...66 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 - ΦΥΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΝΤΑ...71 ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ...72 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ...74 ΕΝ ΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ...79 ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ...80 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΗΜΟΣΙΑ ΖΩΗ...81 ΥΓΕΙΑ...81 ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ...82 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ "ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΕΙΣ"...84 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΓΕΝΙΚΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ...88 Α) ΣΕ ΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΠΕ Ο...88 Β) ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΠΙΠΕ Ο...90 Γ) ΣΕ ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕ Ο...92 ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ...93

3 ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ...93 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ...95 ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΥΓΕΙΑ - ΠΡΟΝΟΙΑ ΡΑΣΕΙΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΡΑΣΕΙΣ ΡΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΟΕ ΡΙΑ ΦΟΡΕΙΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ Α) σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο Β) σε Εθνικό Επίπεδο...120

4 ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ Στα κράτη µέλη της ΕΕ έχουν αναληφθεί πολλές πρωτοβουλίες από διάφορους φορείς για την προώθηση της πολιτισµικής ποικιλοµορφίας στην κοινωνική ζωή και ειδικότερα στον χώρο εργασίας. Το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο κατά των Φαινοµένων Ρατσισµού και Ξενοφοβίας που εδρεύει στη Βιέννη, διαπιστώνει στην ετήσια έκθεση του για το 2002, ότι ο αποκλεισµός από την αγορά εργασίας και οι διακρίσεις τόσο στην κοινωνική ζωή όσο στον κλάδο απασχόλησης είναι φαινόµενα που αφθονούν σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ούτε η αναδυόµενη ενιαία αγορά, ούτε οι αγορές των µεµονωµένων κρατών µελών έχουν φθάσει σε σηµείο να γίνουν ανοιχτές και προσιτές σε όλους. 'Εχει διαπιστωθεί ότι οι εθνικές µειονότητες, οι µετανάστες, οι γυναίκες και τα άτοµα µε αναπηρία είναι αυτοί που πλήττονται κατά κύριο λόγο από την ανεργία, έχουν επισφαλείς θέσεις εργασίας, πληρώνονται λιγότερο, έχουν λιγότερες ευκαιρίες εξέλιξης, και εργάζονται σε δυσµενέστερες συνθήκες εργασίας. Από τα µέσα της δεκαετίας του 1990, η αγορά εργασίας θεωρείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση τοµέας προτεραιότητας για την καταπολέµηση των διακρίσεων που υφίστανται ευπαθείς οµάδες πληθυσµού και αποτελεί συστατικό στοιχείο της στρατηγικής για την απασχόληση της ΕΕ. Ειδικότερα για την Ελλάδα, στόχος της Κυβέρνησης µας είναι η ενίσχυση των θεσµών του Κοινωνικού Κράτους και η προσαρµογή του στα νέα δεδοµένα της µεταβιοµηχανικής κοινωνίας και της νέας οικονοµίας της γνώσης. Στόχος µας είναι η διαφύλαξη της κοινωνικής συνοχής, η συνεκτικότητα της κοινωνίας και συνεπώς, η ποιότητα ζωής των πολιτών. Για µας, κοινωνική πολιτική δεν αποτελεί µόνο το επιστέγασµα µιας επιτυχηµένης αναπτυξιακής πολιτικής, αλλά και συστατικό στοιχείο αυτής. Βασική επιδίωξη µας είναι η καταπολέµηση των διακρίσεων, όπου την εντοπίζουµε, καθώς και ο περιορισµός του κοινωνικού αποκλεισµού. Για µας, διακρίσεις και αποκλεισµός δεν αποτελούν καµία κοινωνική αναγκαιότητα, αλλά "εχθροί" που πρέπει να εκλείψουν. Αυτή είναι η στρατηγική επιλογή µεταρρύθµισης και βελτίωσης της κοινωνικής προστασίας για να καταστεί βιώσιµη η ανάπτυξη και να καλύψει τις νέες ανάγκες που προκύπτουν στο κατώφλι του 21ου αιώνα, περιορίζοντας στο ελάχιστο τις κοινωνικές ανισότητες. Η Ευρώπη µας, ως µια κοινότητα αξιών, τοποθετούσε ανέκαθεν τον άνθρωπο, τον πολίτη, στην πρώτη θέση. Η εµπέδωση αυτής της πολιτικής αποτελεί µια πρόκληση για όλους µας. Εργαζόµαστε για µια πραγµατικά αλληλέγγυα και κοινωνική Ευρώπη. ηµήτρης Ρέππας ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΑΝΝΑΣ ΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει από πολύ νωρίς εµπλακεί στον αγώνα κατά των διακρίσεων για λόγους γένους και εθνικότητας, ειδικά στον τοµέα της αγοράς εργασίας. Αλλά κατά τη Σύνοδο Κορυφής του Άµστερνταµ το 1997, οι Αρχηγοί των Κρατών και των Κυβερνήσεων των 15 Κρατών Μελών 1, προχώρησαν σε σηµαντικά βήµατα για την ενίσχυση της δέσµευσης της Ένωσης να υποστηρίξει και να προστατεύσει τα θεµελιακά δικαιώµατα των πολιτών της. Η Συνθήκη που προέκυψε από τη σύνοδο κορυφής παρείχε νέες εξουσίες για την αναστολή των δικαιωµάτων ενός Κράτους Μέλους που θα βρισκόταν σε κατάσταση παραβίασης των

5 αρχών της ελευθερίας, της δηµοκρατίας, του σεβασµού των ανθρωπίνων δικαιωµάτων και των θεµελιωδών δικαιωµάτων και των κανόνων δικαίου. Και, για πρώτη φορά, η Συνθήκη έδωσε το δικαίωµα στην Κοινότητα να καταπολεµήσει τις διακρίσεις σε ένα µεγαλύτερο εύρος αιτιών παρά ποτέ - φυλετικής και εθνικής προέλευσης, θρησκείας και πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας και σεξουαλικού προσανατολισµού - και σε τοµείς εκτός αυτού της απασχόλησης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέλαβε ευρείας κλίµακας διαβουλεύσεις µε τα Κράτη Μέλη, την πολιτική κοινωνία, τους κοινωνικούς εταίρους και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να αποφασίσει αναφορικά µε το πώς θα εφαρµόσει αυτές τις νέες εξουσίες. Το Νοέµβριο του 1999, εντός έξη µηνών από την ισχύ της εφαρµογής της νέας Συνθήκης, η επιτροπή παρήγαγε µια δέσµη προτάσεων - δυο σχέδια οδηγιών και ένα σχέδιο Επιχειρησιακού Προγράµµατος - για να δώσει σάρκα και οστά στις προσπάθειες της Κοινότητας για την καταπολέµηση των διακρίσεων και την προώθηση της ισότητας. Οι προτάσεις ήταν φιλόδοξες και απαιτητικές αλλά παρά ταύτα έτυχαν ευρείας υποστήριξης και προωθήθηκαν γρήγορα προς συζήτηση στο Συµβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, µε αποτέλεσµα και τα τρία στοιχεία να υιοθετηθούν παµψηφεί σε χρόνο ρεκόρ. Το νοµοθετικό πλαίσιο της Κοινότητας συµπεριλαµβάνει τώρα µιαν Οδηγία (Οδηγία του Συµβουλίου 2000/43/ΕΚ) που απαγορεύει τις φυλετικές και εθνικές διακρίσεις στην απασχόληση, την εκπαίδευση, την κοινωνική ασφάλιση και τη φροντίδα υγείας, την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και κατοικία. Μια δεύτερη οδηγία (Οδηγία του Συµβουλίου /ΕΚ) που απαγορεύει τις διακρίσεις στην απασχόληση για λόγους θρησκείας και πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας και σεξουαλικού προσανατολισµού, και ένα Πρόγραµµα ράσης της Κοινότητας (Απόφαση του Συµβουλίου 2000/750/ΕΚ) για την προώθηση της µελέτης των διακρίσεων και των ανταλλαγών εµπειριών και καλής πρακτικής ανάµεσα στα Κράτη Μέλη. Οι δυο οδηγίες θέτουν σταθερότυπα που θα παρέχουν ένα κοινό επίπεδο προστασίας έναντι των διακρίσεων καθόλη την έκταση της Ένωσης και οι οποίες απαιτούν αλλαγές στο υφιστάµενο νοµοθετικό πλαίσιο όλων των Κρατών Μελών. Τα Κράτη Μέλη έχουν µέχρι το 2003 να µεταθέσουν τις δυο οδηγίες στο εθνικό τους δίκαιο και, παρότι είναι ελεύθερα να παράσχουν υψηλότερα επίπεδα προστασίας από αυτά που απαιτούνται από το Κοινοτικό δίκαιο, θα πρέπει τουλάχιστον να συµµορφωθούν µε τα ελάχιστα σταθερότυπα των οδηγιών. Η Κοινότητα θα υποστηρίξει τη διαδικασία της µεταφοράς των οδηγιών στα εθνικά δίκαια προωθώντας ανταλλαγές εµπειριών µεταξύ των Κυβερνήσεων, Μη-Κυβερνητικών Οργανώσεων και άλλων παραγόντων στα διάφορα Κράτη Μέλη για την ενθάρρυνση του υψηλότερου δυνατού βαθµού προστασίας σε κάθε χώρα. Ταυτόχρονα, αναγνωρίζοντας ότι η νοµοθεσία από µόνη της δεν θα ήταν ποτέ επαρκής για την εξασφάλιση της ισότητας στην πράξη, το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα της Κοινότητας θα επιτρέψει την Κοινότητα να ανιχνεύσει πρακτικούς τρόπους υπερπήδησης των εµποδίων που έχουν δηµιουργηθεί από τις διακρίσεις σε πολλούς τοµείς της καθηµερινής ζωής, πετυχαίνοντας Ευρωπαϊκή προστιθέµενη αξία µε τη σύγκριση και την αντιπαράθεση των εµπειριών σε διάφορα τµήµατα της Ένωσης. Η δέσµη αυτή των µέτρων αποτελεί ένα τµήµα µιας ολοκληρωµένης στρατηγικής 2 για την προώθηση µιας βελτιωµένης ποιότητας ζωής για τους Ευρωπαίους πολίτες. Βοηθώντας την εξάλειψη των διακρίσεων και την προώθηση των ίσων ευκαιριών, η Ένωση συνεισφέρει ενεργά στην προστασία των θεµελιωδών δικαιωµάτων και ελευθεριών και στη µείωση των ανθρώπινων και οικονοµικών δαπανών λόγω του αποκλεισµού. Άννα ιαµαντοπούλου (1) Τα 15 Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι: Βέλγιο, ανία, Γερµανία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία. Ιρλανδία, Ιταλία, Λουξεµβούργο, Ολλανδία, Αυστρία, Πορτογαλία, Φινλανδία, Σουηδία και Ηνωµένο Βασίλειο. (2) Άλλες σχετικές δραστηριότητες περιλαµβάνουν τη Στρατηγική Απασχόλησης, τις Ετήσιες Κατευθυντήριες Γραµµές Απασχόλησης, τα Εθνικά Επιχειρησιακά Σχέδια για την

6 Απασχόληση και την Κοινωνική Συµπερίληψη και την Κοινοτική Πρωτοβουλία για την Απασχόληση "EQUAL". THE FIGHT FOR EQUALITY Οδηγία 2000/43/ΕΚ για την εφαρµογή της αρχής της ίσης µεταχείρισης µεταξύ των ατόµων άσχετα από φυλετική ή εθνική προέλευση και που θα πρέπει να µεταφερθεί από τα Κράτη Μέλη (στο δίκαιο τους) µέχρι τον Ιούλιο του Η Οδηγία: * Ορίζει τις άµεσες και έµµεσες διακρίσεις * Παρέχει στα θύµατα των διακρίσεων ένα δικαίωµα αποκατάστασης µέσω µιας δικαστικής ή διοικητικής διαδικασίας, που συνοδεύεται από τις ενδεικνυόµενες κυρώσεις για εκείνους που µεροληπτούν * Μετατοπίζει το βάρος της απόδειξης (στις αστικές υποθέσεις) άπαξ και έχει αποδειχθεί ένα ισχυρό τεκµήριο σχετικά µε τη διάκριση από έναν ενάγοντα και αυτό έχει γίνει αποδεκτό από δικαστήριο ή από άλλη περίπτωση * Παρέχει προστασία έναντι παρενόχλησης και κατατρεγµού * Καλύπτει τις περιπτώσεις των διακρίσεων στην απασχόληση και την κατάρτιση, την εκπαίδευση, την κοινωνική προστασία (συµπεριλαµβανοµένης της ασφάλειας και της ιατρικής φροντίδας), στα κοινωνικά πλεονεκτήµατα και στην παροχή και πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες, συµπεριλαµβανοµένης της κατοικίας * Απαιτεί από τα Κράτη Μέλη να παράσχουν πληροφορίες επί της επικράτειας τους σχετικά µε τα µέτρα που υιοθετούν για την καταπολέµηση των διακρίσεων * Απαιτεί από τα Κράτη Μέλη που δεν το έχουν ήδη πράξει (το Ηνωµένο Βασίλειο το έχει πράξει) να ιδρύσουν όργανα για την προώθηση της ίσης µεταχείρισης που θα παρέχουν ανεξάρτητη αρωγή σε θύµατα των διακρίσεων, που θα διεξάγουν έρευνες και µελέτες και θα δηµοσιεύουν εκθέσεις και συστάσεις. Οδηγία 2000/78/ΕΚ που καθιερώνει το γενικό πλαίσιο για την ίση µεταχείριση στην εργασία και απασχόληση και που θα πρέπει να µεταφερθεί από τα Κράτη Μέλη στο εθνικό τους δίκαιο µέχρι 2 εκεµβρίου 2003 (παρατάσεις µέχρι και τρία έτη είναι δυνατές για τις προβλέψεις σχετικές µε τις διακρίσεις λόγω αναπηρίας ή ηλικίας) * Απαγορεύει τις διακρίσεις για λόγους θρησκείας και πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας και σεξουαλικού προσανατολισµού στην αγορά εργασίας * Παρέχει τα ίδια βασικά δικαιώµατα προστασίας όπως αυτά της Οδηγίας 2000/43/ΕΚ * Απαιτεί από τους εργοδότες να προβούν σε εύλογες ρυθµίσεις για την εξυπηρέτηση των αναγκών ενός ατόµου µε αναπηρία που κατέχει τα προσόντα να κάνει την εν λόγω εργασία. Οι παρόµοιες ρυθµίσεις µπορούν για παράδειγµα να είναι σχετικές µε τους χώρους εργασίας, εργασιακά σχήµατα ή την κατανοµή των καθηκόντων ανάµεσα στους υπαλλήλους. Πρόγραµµα ράσης για την Καταπολέµηση των ιακρίσεων Το Κοινοτικό Πρόγραµµα ράσης για την Καταπολέµηση των ιακρίσεων ( ) τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου Θα διαρκέσει για έξη χρόνια µε ένα προϋπολογισµό λίγο λιγότερο των 100 εκατοµµυρίων. Η συνεργασία θα είναι µε εθνικές, τοπικές και περιφερειακές αρχές, µε όργανα για την προώθηση της ίσης µεταχείρισης, τους κοινωνικούς εταίρους, τις µη-κυβερνητικές οργανώσεις, τα πανεπιστήµια και τα ερευνητικά ιδρύµατα, τις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες και τα µέσα επικοινωνίας και θα εστιαστεί στους ακόλουθους τοµείς: (α) Ισότητα στις δηµόσιες διοικήσεις (β) Ισότητα στα µέσα επικοινωνίας (γ) Ίση συµµετοχή σε θέµατα λήψης αποφάσεων που άπτονται της πολιτικής, της οικονοµίας και της κοινωνίας (δ) Ίση πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες, συµπεριλαµβανοµένων της κατοικίας, των µεταφορών, του πολιτισµού, της ψυχαγωγίας και του αθλητισµού (ε) Παρακολούθηση των διακρίσεων, συµπεριλαµβανοµένων των πολλαπλών διακρίσεων

7 (στ) ιάχυση των πληροφοριών σχετικά µε τα δικαιώµατα για ίση µεταχείριση και µηδιάκριση (ζ) Η επικράτηση των πολιτικών και πρακτικών κατά των διακρίσεων Το Πρόγραµµα Χωρίζεται σε τρεις τοµείς, που * Θα παράσχουν τη δυνατότητα στην Κοινότητα να µελετήσει και να εκτιµήσει τις επιδράσεις των διακρίσεων στα Κράτη Μέλη και την αποτελεσµατικότητα των µέτρων για την καταπολέµηση τους * Θα προωθήσουν τις ανταλλαγές εµπειριών και καλής πρακτικής µεταξύ των παραγόντων στα Κράτη Μέλη * Θα επιτρέψουν στην Κοινότητα να αυξήσει το ενδιαφέρον σχετικά µε τον αγώνα για την ισότητα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 1. ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ( Εισαγωγή: Με το Ε.Π. " Απασχόληση και Επαγγελµατική Κατάρτιση" (απόφαση έγκρισης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ε(2001) 38/9-3-01), υλοποιείται ένα σηµαντικό µέρος της στρατηγικής του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, κατ' επέκταση δε της Ελληνικής Κυβέρνησης, για την ανάπτυξη του Ανθρώπινου υναµικού κατά τη νέα δεκαετία. Το Ε.Π " Απασχόληση και Επαγγελµατική Κατάρτιση" εισάγει µε µια σειρά αλληλοσυνδεόµενων παρεµβάσεων καινοτόµες ενεργές πολιτικές απασχόλησης, που θα ενισχύσουν τις πιθανότητες απασχόλησης του συνόλου των κατηγοριών των ανέργων και θα συµβάλλουν στη διατήρηση της εργασίας οµάδων εργαζοµένων που απειλείται η θέση τους. Άξονες - Μέτρα - Ενέργειες που απευθύνονται άµεσα στις συγκεκριµένες κατηγορίες: Άξονας Προτεραιότητας 2: Προώθηση της Ισότητας των Ευκαιριών Πρόσβασης στην αγορά εργασίας για όλους και ιδιαίτερα για εκείνους που απειλούνται µε κοινωνικό αποκλεισµό Μέτρο 2.1 Υποστηρικτικές, Προπαρασκευαστικές (προκατάρτιση), καθώς και Συνοδευτικές ενέργειες προώθησης της ισότητας των ευκαιριών Ενέργεια: Α. Προγράµµατα Εκµάθησης της ελληνικής γλώσσας : Τα προγράµµατα εκµάθησης της ελληνικής γλώσσας αποσκοπούν στην διευκόλυνση της ένταξης ανέργων µεταναστών, προσφύγων και παλιννοστούντων στην αγορά εργασίας, µέσα από την εκµάθηση της ελληνικής γλώσσας, την ανάπτυξη δεξιοτήτων γραφής και ανάγνωσης, και την εξοικείωση µε τον ελληνικό τρόπο ζωής και πολιτισµό. Έχουν ήδη εγκριθεί προγράµµατα εκµάθησης της ελληνικής γλώσσας, τα οποία θα παρακολουθήσουν συνολικά άτοµα Ωφελούµενοι: Άνεργοι άνδρες και γυναίκες που είναι παλιννοστούντες, πρόσφυγες ή µετανάστες Β. Συνοδευτικές Υποστηρικτικές Υπηρεσίες : Βασικοί στόχοι της παροχής Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών (Σ.Υ.Υ) είναι η ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων των ανέργων ευπαθών κοινωνικά οµάδων, η

8 παροχή εξειδικευµένου επαγγελµατικού προσανατολισµού, η καλλιέργεια και ανάπτυξη υφιστάµενων επαγγελµατικών δεξιοτήτων, η εκµάθηση τεχνικών εξεύρεσης εργασίας καθώς και η διεύρυνση των ικανoτήτων, δεξιοτήτων, κλίσεων και ενδιαφερόντων τους. Παράλληλα, οι άνεργοι ευπαθών κοινωνικά οµάδων υποστηρίζονται µε ενέργειες συµβουλευτικής και ψυχοκοινωνικής στήριξης µε στόχο την τόνωση της αυτοπεποίθησης, τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε δηµόσιες υπηρεσίες και την καλλιέργεια ικανοτήτων για οµαδική εργασία. Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων έχουν εγκριθεί και ήδη υλοποιούνται 83 Σχέδια ράσης, από Φορείς Παροχής Συνοδευτικών Υπηρεσιών, από τα οποία θα υποστηριχθούν, συνολικά άνεργοι ευπαθών κοινωνικά οµάδων. Ωφελούµενοι: Άτοµα µε αναπηρίες, παλιννοστούντες, πρόσφυγες ή µετανάστες, ειδικές πολιτισµικές οµάδες π.χ τσιγγάνοι, ποµάκοι, γυναίκες που απειλούνται µε αποκλεισµό από την αγορά εργασίας Μέτρο 2.2 : Προώθηση στην απασχόληση ατόµων ευπαθών κοινωνικά οµάδων Ενέργεια: Επιχορήγηση Νέων Θέσεων Εργασίας και Νέων Ελεύθερων Επιχειρηµατιών για Ευπαθείς Κοινωνικά Οµάδες : Τα προγράµµατα επιχορήγησης εργοδοτών για πρόσληψη ατόµων που ανήκουν στις ευπαθείς κοινωνικά οµάδες και επιδότησης σε άτοµα αυτών των οµάδων για έναρξη επαγγελµατική δραστηριότητας υλοποιείται σε κύκλους. Κατά τον πρώτο κύκλο υλοποίησης ωφελήθηκαν άτοµα ευπαθών κοινωνικά οµάδων, ενώ από τον επόµενο που θα προκηρυχθεί σύντοµα αναµένεται να δηµιουργηθούν Νέες Θέσεις Απασχόλησης. Επίσης η δράση αυτή πραγµατοποιείται παράλληλα µε την παροχή υποστήριξης και συµβουλευτικής µέσω εξατοµικευµένης προσέγγισης και εξειδικευµένων παρεµβάσεων. Ωφελούµενοι: Άτοµα µε αναπηρίες, παλιννοστούντες, πρόσφυγες ή µετανάστες, ειδικές πολιτισµικές οµάδες π.χ τσιγγάνοι, ποµάκοι, γυναίκες που απειλούνται µε αποκλεισµό από την αγορά εργασίας (αρχηγοί µονογονεϊκών οικογενειών, κακοποιηµένες γυναίκες κλπ), µακροχρόνια άνεργοι άνω των 45 ετών. Μέτρο 2.3: Ολοκληρωµένες Παρεµβάσεις υπέρ ειδικών µειονεκτουσών οµάδων και υπέρ των ανέργων σε περιοχές ή τοµείς υψηλής ανεργίας Ενέργεια: Ολοκληρωµένες Παρεµβάσεις για Ευπαθείς Κοινωνικά οµάδες : Οι Ολοκληρωµένες Παρεµβάσεις αποσκοπούν στη δηµιουργία ίσων ευκαιριών πρόσβασης στην απασχόληση και στην αποφυγή του αποκλεισµού των ευπαθών κοινωνικά οµάδων από την αγορά εργασίας. Εξασφαλίζουν τη συµµετοχή των ευπαθών οµάδων του πληθυσµού σε ένα σύνθετο πλέγµα παροχών που µπορεί να περιλαµβάνει προκατάρτιση, κατάρτιση, παροχή Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών και Προώθηση στην Απασχόληση. Η υποστήριξη παρέχεται µέσω της εξατοµικευµένης προσέγγισης από εξειδικευµένο προσωπικό, µε βάση τις ειδικές ανάγκες των απειλούµενων µε αποκλεισµό ατόµων. Ωφελούµενοι: Άτοµα µε αναπηρίες, παλιννοστούντες, πρόσφυγες ή µετανάστες, ειδικές πολιτισµικές οµάδες π.χ τσιγγάνοι, ποµάκοι, µακροχρόνια άνεργοι άνω των 45 ετών. Άξονας Προτεραιότητας 5: Βελτίωση της Πρόσβασης και της Συµµετοχής των Γυναικών στην αγορά εργασίας. Μέτρο 5.1: Θετικές δράσεις για την ισότητα των ευκαιριών µεταξύ ανδρών και γυναικών στις ΜΜΕ και στις µεγάλες επιχειρήσεις

9 Ενέργεια: Ανάπτυξη ολοκληρωµένων σχεδίων ή µελετών από τις επιχειρήσεις για την ενσωµάτωση και εφαρµογή πολιτικών ίσων ευκαιριών για τα δύο φύλα. Τα σχέδια αυτά θα περιλαµβάνουν θετικές δράσεις υπέρ των γυναικών µε στόχο την ισόρροπη συµµετοχή ανδρών και γυναικών στην ανέλιξη στην επαγγελµατική ιεραρχία και στην ανάληψη θέσεων ευθύνης, τη συµµετοχή τους σε προγράµµατα επαγγελµατικής επιµόρφωσης καθώς και σε οργανωτικές αλλαγές (ωράρια εργασίας) που στοχεύουν στη διευκόλυνση ανδρών και γυναικών στον συνδυασµό απασχόλησης στο σπίτι και εργασίας. Ωφελούµενοι: Γυναίκες Μέτρο 5.2: Βελτίωση ή/και Συµπλήρωση / Επέκταση Υποδοµών και Στήριξη της λειτουργίας των Μονάδων και Υπηρεσιών εξυπηρέτησης παιδιών, ηλικιωµένων και λοιπών πληθυσµιακών οµάδων που χρήζουν ιδιαίτερης φροντίδας καθώς και Υπηρεσιών στήριξης γυναικών Ενέργεια: Α. Υποστήριξη της λειτουργίας δοµών βρεφικών, βρεφονηπιακών, παιδικών σταθµών και Κ ΑΠ και µονάδων παροχής υπηρεσιών προς άτοµα χρήζοντα βοήθειας. Αναλυτικότερα βασικά σηµεία της ενέργειας αυτής είναι: α. Ενίσχυση της λειτουργίας των ήδη υφιστάµενων δοµών φύλαξης βρεφών, νηπίων και παιδιών, οι οποίες δηµιουργήθηκαν στο πλαίσιο του Β ΚΠΣ από φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης β. Ενίσχυση της λειτουργίας ήδη υφιστάµενων Μονάδων Κοινωνικής Μέριµνας, οι οποίες δηµιουργήθηκαν στο πλαίσιο του Β ΚΠΣ από φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης γ. Μερική ενίσχυση της λειτουργίας δοµών βρεφικών, βρεφονηπιακών και παιδικών σταθµών από επιχειρήσεις δ. Ενίσχυση της λειτουργίας νέων δοµών φύλαξης βρεφών, νηπίων και παιδιών στην Περιφέρεια Αττικής, οι οποίες δηµιουργούνται από φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης. Β. Ενέργειες ποιοτικής αναβάθµισης των προσφεροµένων υπηρεσιών Η ενέργεια αυτή αποσκοπεί στην αναβάθµιση των υπηρεσιών που προσφέρουν οι ως άνω δοµές και κυρίως τα Κ ΑΠ, όπως η εκπόνηση και διάθεση υποστηρικτικού παιδαγωγικού υλικού, η ενηµέρωση και κατάρτιση των απασχολουµένων, η ευαισθητοποίηση του κοινού για το είδος και τα οφέλη των υπηρεσιών κτλ Ωφελούµενοι: Γυναίκες Μέτρο 5.3: Ολοκληρωµένες παρεµβάσεις υπέρ των γυναικών Ενέργεια: Ολοκληρωµένες παρεµβάσεις υπέρ των γυναικών: Οι ολοκληρωµένες παρεµβάσεις αποσκοπούν να βοηθήσουν τις γυναίκες να γνωρίσουν και να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες, να βελτιώσουν τα προσόντα τους και να διεκδικήσουν το επάγγελµα της επιλογής τους. Ειδικότερα οι ολοκληρωµένες παρεµβάσεις περιλαµβάνουν: α. Παροχή υπηρεσιών εξειδικευµένης πληροφόρησης, συµβουλευτικής και κοινωνικής στήριξης β. Κατάρτιση γ. Εναλλασσόµενη κατάρτισηαπασχόληση δ. Απόκτηση εργασιακής εµπειρίας Ωφελούµενοι: Γυναίκες

10 2. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΩΝ ΙΑΚΡΙΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (EQUAL) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ( Εισαγωγή: Η EQUAL στοχεύει στην πειραµατική εφαρµογή και διάδοση νέων τρόπων καταπολέµησης των διακρίσεων και της ανισότητας στον τοµέα της απασχόλησης. Αποτελεί εργαλείο της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Απασχόληση και χρηµατοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο (ΕΚΤ). Ολοκληρώνει τις εµπειρίες που αποκτήθηκαν στα πλαίσια των προηγούµενων Πρωτοβουλιών EMPLOYMENT & ADAPT και συµπληρώνει τις υπάρχουσες πολιτικές για την ισότητα ευκαιριών στην αγορά εργασίας. Κεντρικό ρόλο στη διαχείριση του Προγράµµατος της Πρωτοβουλίας έχει η Ειδική Υπηρεσία ιαχείρισης του Ε.Π της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας EQUAL που έχει συσταθεί στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Υποπρογράµµατα - Μέτρα - Ενέργειες που απευθύνονται άµεσα στις συγκεκριµένες κατηγορίες: Υποπρόγραµµα 1 : ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΙΜΟΤΗΤΑ Μέτρο 1.1: ιευκόλυνση της πρόσβασης και της επιστροφής στην αγορά εργασίας οµάδων που υφίστανται διακρίσεις Ενέργειες: * Αναβάθµιση και εκσυγχρονισµός των δοµών και συστηµάτων υποστήριξης της απασχόλησης µειονεκτουσών οµάδων * Προώθηση της συνεργασίας και της δικτύωσης δοµών και φορέων στήριξης της απασχόλησης * Προγράµµατα µακροχρόνιας κατάρτισης ατόµων µειονεκτουσών οµάδων σε επιλεγµένα αντικείµενα * Ενίσχυση ειδικού τύπου προγραµµάτων τοποθετήσεων για µειονεκτούσες οµάδες Ωφελούµενοι: Άτοµα µε ειδικές ανάγκες, ειδικές πολιτισµικές οµάδες (π.χ τσιγγάνοι, ποµάκοι) ανέργοι µεγαλύτερης ηλικίας, αρχηγοί µονογονεϊκών οικογενειών (που είναι κυρίως γυναίκες) Μέτρο 1.2: Καταπολέµηση του ρατσισµού και της ξενοφοβίας σε σχέση µε την αγορά της εργασίας Ενέργειες: * Υποστήριξη των πληττόµενων από διακρίσεις λόγω ρατσισµού στην αναβάθµιση των δεξιοτήτων τους και την κοινωνική τους ενσωµάτωση * ιερεύνηση, προβολή και ενίσχυση του ρόλου και των δικαιωµάτων των ξένων στην αγορά εργασίας Ωφελούµενοι: Οικονοµικοί µετανάστες, πρόσφυγες, παλιννοστούντες, ειδικές πολιτισµικές οµάδες (π.χ τσιγγάνοι, ποµάκοι) Υποπρόγραµµα 2 : ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ Μέτρο 2.1: Πρόσβαση για όλους όσον αφορά τη διαδικασία δηµιουργίας µιας επιχείρησης Ενέργειες: * ικτύωση και συνεργασία σε τοπικό, περιφερειακό και κεντρικό επίπεδο µεταξύ φορέων και δοµών επιχειρηµατικότητας

11 * Ενίσχυση και ανάπτυξη των υπηρεσιών και συστηµάτων πληροφόρησης, στήριξης, συµβουλευτικής και παρακολούθησης της επιχειρηµατικότητας ειδικών κοινωνικών οµάδων * Παροχή ολοκληρωµένης υποστήριξης για τη δηµιουργία νέων επιχειρήσεων Ωφελούµενοι: Άτοµα µε ειδικές ανάγκες, γυναίκες, παλιννοστούντες Μέτρο 2.2: Ενίσχυση της κοινωνικής οικονοµίας Ενέργειες: * ιαµόρφωση κατάλληλου επιχειρηµατικού πλαισίου-περιβάλλοντος για τη διευκόλυνση της επιχειρησιακής δράσης στον τρίτο τοµέα * Ανάδειξη νέων επαγγελµάτων στην κοινωνική οικονοµία Ωφελούµενοι: Άτοµα µε ειδικές ανάγκες, γυναίκες, παλιννοστούντες Υποπρόγραµµα 3 : ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Μέτρο 3.1: Προώθηση της δια βίου µάθησης και των εργασιακών πρακτικών ενσωµάτωσης Ενέργειες: * Ενίσχυση προγραµµάτων εναλλαγής κατάρτισης και απασχόλησης για εργαζόµενους και άνεργους * Ενίσχυση επιχειρήσεων για την υιοθέτηση µηχανισµών και προγραµµάτων δια βίου εκπαίδευσης * Υποστήριξη της προσαρµογής των συστηµάτων κατάρτισης και των χώρων εργασίας στις νέες τεχνολογίες και στις ανάγκες των µειονεκτουσών οµάδων * Υλοποίηση προγραµµάτων εκπαίδευσης εργαζοµένων µε επισφαλή θέση για την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών. Ωφελούµενοι: Άτοµα µε ειδικές ανάγκες, εργαζόµενοι µεγαλύτερης ηλικίας Μέτρο 3.2: Υποστήριξη της προσαρµοστικότητας των εταιρειών και των εργαζοµένων Ενέργειες: * Ενίσχυση της εφαρµογής νέων µορφών οργάνωσης και ευέλικτων σχηµάτων της εργασίας * Υποστήριξη των επιχειρήσεων για την προώθηση συνεργασιών και την υιοθέτηση ευέλικτων συστηµάτων παραγωγής Ωφελούµενοι: Άτοµα µε ειδικές ανάγκες, γυναίκες Υποπρόγραµµα 4 : ΙΣΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΓΙΑ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΝ ΡΕΣ Μέτρο 4.1: Συνδυασµός οικογενειακής και επαγγελµατικής ζωής Ενέργειες: * Προώθηση νέων προτύπων οργάνωσης της εργασίας για τη συµφιλίωση της οικογενειακής και επαγγελµατικής ζωής * Υλοποίηση ενεργειών για την εξάλειψη στερεοτύπων για το ρόλο των δύο φύλων στην οικογένεια Ωφελούµενοι: Γυναίκες και γενικότερα εργαζόµενοι µε αυξηµένες οικογενειακές υποχρεώσεις φροντίδας παιδιών και άλλων εξαρτώµενων ατόµων

12 Μέτρο 4.2: Ενθάρρυνση της κατάργησης του επαγγελµατικού διαχωρισµού Ενέργειες: * Ενίσχυση µηχανισµών ενσωµάτωσης της αρχής της ισότητας στο χώρο εργασίας * Ενθάρρυνση της γυναικείας απασχόλησης σε νέους τοµείς της οικονοµίας Ωφελούµενοι: Εργαζόµενες γυναίκες Υποπρόγραµµα 5 : ΟΙ ΑΙΤΟΥΝΤΕΣ ΑΣΥΛΟ Μέτρο 5.1: Υποστήριξη της κοινωνικής και επαγγελµατικής ένταξης των αιτούντων άσυλο Ενέργειες: * Βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στα κέντρα υποδοχής αιτούντων άσυλο * Υποστήριξη της κοινωνικής ένταξης των αιτούντων άσυλο Ωφελούµενοι: Οι αιτούντες άσυλο 3. ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΚΑΙ ΑΡΧΙΚΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ( Εισαγωγή: Φιλοδοξία του παρόντος Επιχειρησιακού Προγράµµατος (ΕΠ), στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων του ΕΚΤ και του ΕΣ Α, είναι να αποτελέσει εργαλείο εφαρµογής στρατηγικού σχεδιασµού του ΥπΕΠΘ. Το παρόν ΕΠ είναι φυσική συνέχεια πολλών από τις καινοτόµες και πιλοτικές προσπάθειες που ξεκίνησαν µε το Α ΕΠΕΑΕΚ, αλλά επικεντρώνεται σε θέµατα ποιότητας των αποτελεσµάτων των σχεδιαζόµενων παρεµβάσεων τις οποίες εστιάζει περισσότερο πλέον προς την αγορά εργασίας. Όλα αυτά προσδίδουν µία σύγχρονη πολυεπίπεδη όψη στο παρόν Σχέδιο Επιχειρησιακού Προγράµµατος (ΕΠ) του ΥπΕΠΘ που θα αντλεί πόρους από το Γ Κοινοπτικό Πλαίσιο Στήριξης (Γ' ΚΠΣ) , δροµολογούνται δηλαδή µέτρα πάνω στους βασικούς άξονες πολιτικής του ΕΚΤ τα οποία διέπονται από µια ενιαία φιλοσοφία προώθησης µιας κοινωνικο-εκπαιδευτικής πολιτικής που επιδιώκει να ενισχύσει την ανάγκη ο άνθρωπος να µάθει πως να ευαισθητοποιείται, να κοινωνικοποιείται και να δηµιουργεί µε απώτερο σκοπό την πρόληψη και καταπολέµηση της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισµού. Άξονες - Μέτρα - Ενέργειες που απευθύνονται άµεσα στις συγκεκριµένες κατηγορίες: Άξονας Προτεραιότητας 1: Προώθηση της Ισότητας Ευκαιριών Πρόσβασης στην αγορά εργασίας για όλους και ιδιαίτερα για εκείνους που απειλούνται µε κοινωνικό αποκλεισµό Μέτρο 1.1 : Βελτίωση των συνθηκών ένταξης στο Εκπαιδευτικό Σύστηµα Ατόµων Ειδικών Κατηγοριών Ενέργεια : * Υποστήριξη ένταξης παιδιών µε πολιτισµικές και γλωσσικές ιδιαιτερότητες στο εκπαιδευτικό σύστηµα * Έγκαιρη και συστηµατική ανίχνευση των µαθητών µε µαθησιακά προβλήµατα και προβλήµατα λόγου και οµιλίας * Βελτίωση των συνθηκών εκπαίδευσης ατόµων µε ειδικές ανάγκες * Λειτουργία σχολείων δεύτερης ευκαιρίας για ενήλικες

13 Ωφελούµενοι: Μαθητές της υποχρεωτικής εκπαίδευσης µε πολιτισµικές και γλωσσικές ιδιαιτερότητες, µαθησιακά προβλήµατα και ειδικές ανάγκες, ενήλικες που δεν ολοκλήρωσαν την υποχρεωτική εκπαίδευση. Μέτρο 1.2 : Καταπολέµηση της σχολικής αποτυχίας και διαρροής µε εναλλακτικές µορφές µάθησης Ενέργεια : Μια από τις ενέργειες που αναφέρονται στο ανωτέρω µέτρο αναφέρεται στο θεσµό του ολοήµερου σχολείου. Το "Ολοήµερο Σχολείο" θεσµοθετήθηκε µε τον Ν.2525/98 και άρχισε πιλοτικά να εφαρµόζεται σε 28 σχολεία. το "Ολοήµερο Σχολείο" κρίθηκε ως µια παραδειγµατική δράση (best practice) ακριβώς γιατί λειτουργούσε προληπτικά για την αποφυγή σχολικής αποτυχίας και διαρροής και γιατί διευκόλυνε τους γονείς ιδιαιτέρως δε τις µητέρες, ώστε να µπορούν να εργαστούν ή να βελτιώσουν τα επαγγελµατικά τους προσόντα. Εκπαιδευτικός στόχος του Ολοήµερου Σχολείου είναι η βελτίωση των επιδόσεων του συνόλου των µαθητών της πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης σε 300 επιλεγµένα σχολεία (από τα δηµόσια ηµοτικά Σχολεία), που καλύπτουν µικρό ποσοστό του συνόλου των σχολείων της πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης, όπου θα εφαρµοστεί η Β' φάση του προγράµµατος. Τα κριτήρια για την επιλογή αυτών των σχολείων, θα είναι αυτά που εφαρµόστηκαν για την καταγραφή των Περιοχών Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας (Π.Ε.Π.) σε έρευνα του ΕΚΚΕ και αντικατοπτρίζουν περιοχές χαµηλού οικονοµικού εισοδήµατος και µορφωτικού επιπέδου γονέων, υψηλού δείκτη ανεργίας γονέων και υψηλού ποσοστού µαθητικής αποτυχίας ή διαρροής. Οι µαθητές των παραπάνω σχολείων, που ανήκουν σε κοινωνικά ευπαθείς οµάδες (µετανάστες, πολύτεκνοι, κλπ) κρίνεται ότι αποτελούν σχεδόν στο σύνολό τους οµάδα υψηλού κινδύνου για πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου, και χρειάζονται στήριξη ώστε να αξιοποιήσουν ικανοποιητικά τις εκπαιδευτικές ευκαιρίες που τους παρέχονται Ωφελούµενοι: Μαθητές της υποχρεωτικής εκπαίδευσης που χρειάζονται πρόσθετη εκπαιδευτική υποστήριξη π.χ µετανάστες Άξονας Προτεραιότητας 2: Προώθηση και Βελτίωση της εκπαίδευσης και της επαγγελµατικής κατάρτισης στα πλαίσια της δια βίου µάθησης Μέτρο 2.6 : ια βίου εκπαίδευση Ενέργεια: Προγράµµατα ια Βίου Εκπαίδευσης που προσφέρονται από τα Ιδρύµατα της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης και το ΕΑΠ. Πρόκειται για ευέλικτα προγράµµατα που θα εκµεταλλεύονται τις δυνατότητες της νέας τεχνολογίας (τηλεκπαίδευση, χρήση πολυµέσων, χρήση internet, κλπ), έτσι ώστε οι ενδιαφερόµενοι να µπορούν να ολοκληρώνουν το πρόγραµµα χωρίς οι οικογενειακές και επαγγελµατικές τους υποχρεώσεις να αποτελούν εµπόδιο για την δια βίου µάθηση. Ωφελούµενοι: (Φοιτητές/σπουδαστές τριτοβάθµιων Ιδρυµάτων, πτυχιούχοι), εργαζόµενοι Άξονας Προτεραιότητας 4: Βελτίωση της πρόσβασης των γυναικών στην αγορά εργασίας Μέτρο 4.1: Προγράµµατα Υποστήριξης της Αρχικής Επαγγελµατικής Κατάρτισης και Εκπαίδευσης των γυναικών Ενέργεια : * Προγράµµατα υποστήριξης της επαγγελµατικής κατάρτισης για µαθήτριες των ΤΕΕ

14 * Προγράµµατα υποστήριξης της αρχικής επαγγελµατικής κατάρτισης για σπουδάστριες των ΙΕΚ και λοιπών Σχολών αρχικής επαγγελµατικής κατάρτισης * Ευαισθητοποίηση εκπαιδευτικών σε θέµατα ισότητας των φύλων και προώθηση των γυναικών στην αγορά εργασίας Ωφελούµενοι: Μαθήτριες των ΤΕΕ και των Σχολών Αρχικής Επαγγελµατικής Κατάρτισης, εκπαιδευτικοί Μέτρο 4.2 : Προγράµµατα Υποστήριξης των Γυναικών στις προπτυχιακές και µεταπτυχιακές σπουδές/ Προγράµµατα σπουδών και ερευνητικά προγράµµατα για τις γυναίκες Ενέργεια : * Προπτυχιακά προγράµµατα επιστηµών και νέας τεχνολογίας που απευθύνονται σε γυναίκες * Μεταπτυχιακά προγράµµατα επιστηµών και νέας τεχνολογίας που απευθύνονται σε γυναίκες * Υποστήριξη ερευνητικής δράσης γυναικών σε γνωστικές περιοχές τεχνολογίας και όπου υπο-αντιπροσωπεύονται * Ενίσχυση σπουδών και ερευνών µε αντικείµενο τις γυναίκες Ωφελούµενοι: Φοιτήτριες / σπουδάστριες, πτυχιούχοι 4. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ( Εισαγωγή: Βασικός στόχος µεταξύ των άλλων είναι η ενίσχυση της Ανταγωνιστικότητας των Επιχειρήσεων και της Οικονοµίας µε παρεµβάσεις που εδράζονται στο τρίπτυχο Τεχνολογία - Επιχειρηµατικότητα - Απασχόληση Άξονες - Μέτρα - Ενέργειες που απευθύνονται άµεσα στις συγκεκριµένες κατηγορίες: Άξονας Προτεραιότητας2: Στήριξη και Ενθάρρυνση της Επιχειρηµατικότητας Μέτρο 2.8 : Ενθάρρυνση Επιχειρηµατικότητας Οµάδων Πληθυσµού Ενέργειες: -Ενίσχυση της Γυναικείας Επιχειρηµατικότητας : Η παρέµβαση αυτή αφορά στην ενίσχυση και προώθηση της γυναικείας επιχειρηµατικότητας µέσω της υποστήριξης της δηµιουργίας επιχειρήσεων στους τοµείς της µεταποίησης και της παροχής υπηρεσιών που συνδέονται άµεσα µε τη µεταποίηση, των οποίων η απόλυτη πλειοψηφία του µετοχικού κεφαλαίου θα ανήκει σε γυναίκες, και ταυτόχρονα αποδεδειγµένα η διοίκηση ασκείται από γυναίκες επιχειρηµατίες. Στο πλαίσιο της παρέµβασης αυτής θα χρηµατοδοτηθούν ολοκληρωµένα επιχειρηµατικά σχέδια γυναικών επιχειρηµατιών, που θα περιλαµβάνουν αγορά του απαραίτητου παραγωγικού εξοπλισµού, µελετητικές και συµβουλευτικές υπηρεσίες, µεταφορά τεχνογνωσίας, ενέργειες κατάρτισης κτλ -Ενίσχυση της Επιχειρηµατικότητας για Άτοµα µε Ειδικές Ανάγκες : Η παρέµβαση αφορά στην ενίσχυση Ατόµων µε Ειδικές Ανάγκες για την άσκηση ή έναρξη επιχειρηµατικής δραστηριότητας και θα υλοποιηθεί σε συνεργασία µε δηµόσιους ή και άλλους φορείς που έχουν εξειδικευµένη εµπειρία σε σχετικά θέµατα. Στο πλαίσιο της παρέµβασης αυτής θα χρηµατοδοτηθούν ολοκληρωµένα επιχειρηµατικά σχέδια ΑΜΕΑ- επιχειρηµατιών, που θα περιλαµβάνουν αγορά του απαραίτητου παραγωγικού εξοπλισµού, µεταφορά τεχνογνωσίας, ενέργειες µάρκετινγκ, ενέργειες κατάρτισης κτλ. Οι ενισχύσεις αυτές θα καλύπτουν και τις απαραίτητες δαπάνες για την προσαρµογή των κτιριακών και παραγωγικών υποδοµών στις ιδιαίτερες ανάγκες των ΑΜΕΑ. Ωφελούµενοι: Γυναίκες, Άτοµα µε ειδικές ανάγκες,

15 - Ενίσχυση Νεανικής Επιχειρηµατικότητας: Το πρόγραµµα αποσκοπεί στην ανάπτυξη, υποστήριξη και προώθηση της Επιχειρηµατικότητας στους νέους (άνδρες και γυναίκες) ηλικίας 21 έως 39 ετών, µέσω χρηµατοδοτικών ενισχύσεων για τη δηµιουργία νέων και βιώσιµων µικροµεσαίων επιχειρήσεων, στους τοµείς της µεταποίησης, του εµπορίου, των υπηρεσιών και του τουρισµού. Στο πλαίσιο του προγράµµατος αυτού χρηµατοδοτούνται ολοκληρωµένα επιχειρηµατικά σχέδια νέων επιχειρηµατιών που περιλαµβάνουν αγορά του απαραίτητου παραγωγικού εξοπλισµού, ειδικές εγκαταστάσεις, διαµόρφωση χώρων, προβολή κτλ. 5. Ε.Π. "ΥΓΕΙΑ-ΠΡΟΝΟΙΑ" ( Άξονας Προτεραιότητας 3: "ΠΡΟΝΟΙΑ" Οι Στόχοι του Άξονα Προτεραιότητας 3: "Πρόνοια" είναι: * Η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών και δικαιωµάτων για όλους, η καταπολέµηση των διακρίσεων και η άρση των εµποδίων για την ένταξη στην αγορά εργασίας των ευπαθών οµάδων του πληθυσµού * Η εξατοµικευµένη προσέγγιση ατόµων που ζουν στις παρυφές του κοινωνικού ιστού και βιώνουν αποκλεισµό αφενός από την αγορά εργασίας και αφετέρου από την δυνατότητα πρόσβασης στις υπάρχουσες κοινωνικές υπηρεσίες, προκειµένου να έχουν ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στην αγορά εργασίας * Η διασύνδεση των προνοιακών υπηρεσιών µε το Εθνικό Σύστηµα Υγείας, τις υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας, καθώς και τις δοµές προώθησης στην απασχόληση για την στήριξη δράσεων πρόληψης και καταπολέµησης του κοινωνικού, οικονοµικού και εργασιακού αποκλεισµού Η συνολική εγκεκριµένη δέσµευση του Άξονα 3 ανέρχεται σε ,67 χιλ. Ευρώ. Ο προϋπολογισµός του Μέτρου 3.1 είναι χιλ. Ευρώ και του Μέτρου ,6 χιλ. Ευρώ. Ειδικότερα: Περιεχόµενο και στόχοι του Μέτρου 3.1 "Ενέργειες υποστήριξης ατόµων που απειλούνται ή πλήττονται µε αποκλεισµό από την αγορά εργασίας στο πλαίσιο των δράσεων του ικτύου κοινωνικών - υποστηρικτικών υπηρεσιών σε τοπικό επίπεδο" Για την αποτελεσµατικότερη προώθηση του λειτουργικού και οργανωτικού εκσυγχρονισµού του όλου συστήµατος κοινωνικής φροντίδας, έχει δοθεί ιδιαίτερη σηµασία στην ανάπτυξη της πρωτοβάθµιας κοινωνικής φροντίδας µε υπηρεσίες που αναπτύσσονται σε τοπικό επίπεδο. Στo πλαίσιο αυτό, δηµιουργείται ένα ίκτυο Κοινωνικών Υποστηρικτικών υπηρεσιών, για την καταπολέµηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού. Το συγκεκριµένο Μέτρο επιδιώκει την ανάπτυξη, ως τµήµα της δραστηριότητας των ανωτέρω υπηρεσιών, εξειδικευµένων ενεργειών υποστήριξης και προώθησης στην αγορά εργασίας ατόµων που απειλούνται ή πλήττονται µε κοινωνικό και οικονοµικό αποκλεισµό. Στο πλαίσιο αυτό, στόχος του συγκεκριµένου Μέτρου είναι: * Η εξυπηρέτηση ατόµων που ζουν στις παρυφές του κοινωνικού ιστού και βιώνουν αφενός αποκλεισµό από την αγορά εργασίας και αφετέρου αντιµετωπίζουν δυσκολίες πρόσβασης στις υπάρχουσες κοινωνικές υπηρεσίες προκειµένου να έχουν ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στην αγορά εργασίας. Οι προτεραιότητες που τίθενται στο πλαίσιο του συγκεκριµένου Mέτρου αφορούν: * Κατ αρχήν, ενέργειες παρακολούθησης, εµψύχωσης και υποστήριξης µέσα από την αξιοποίηση υποστηρικτικού µηχανισµού. * Παράλληλα, ενέργειες για την εξασφάλιση της αποτελεσµατικής διασύνδεσης και συνεργασίας µε όλες τις υπηρεσίες του ικτύου Κοινωνικών Υπηρεσιών, τους

16 κοινωνικούς φορείς της περιοχής καθώς και µε τις υπηρεσίες προώθησης στην απασχόληση. Στο πλαίσιο των παραπάνω στόχων του Μέτρου, προβλέπονται δύο κατηγορίες πράξεων: * Παροχή υπηρεσιών: Πρόκειται για την κύρια κατηγορία πράξεων του Μέτρου και περιλαµβάνει την παροχή κοινωνικών υποστηρικτικών υπηρεσιών µε στόχο την προώθηση στην απασχόληση σε τοπικό επίπεδο και πιο συγκεκριµένα σε επίπεδο ήµου. * Υποστηρικτικός µηχανισµός: Πρόκειται για την επιστηµονική και τεχνική υποστήριξη των ενεργειών του Mέτρου και περιλαµβάνει: την προετοιµασία, τον συντονισµό των υπηρεσιών, την υποστήριξη της εφαρµογής, την δηµιουργία συστήµατος παρακολούθησης και αξιολόγησης του προγράµµατος, την τεχνική στήριξη των υπηρεσιών του Υπουργείου που είναι ο τελικός δικαιούχος, καθώς και την εµψύχωση και επιστηµονική στήριξη των στελεχών που θα πλαισιώσουν τις εµπλεκόµενες υπηρεσίες. Περιεχόµενο και στόχοι του Μέτρου 3.2 "Σταδιακή επανένταξη των ατόµων µε ειδικές ανάγκες στην κοινωνικο-οικονοµική ζωή και προώθηση στην αυτόνοµη διαβίωση". Παρά τις σηµαντικές βελτιώσεις που έχουν επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια στο χώρο της κοινωνικής φροντίδας, εξακολουθούν να εµφανίζονται φαινόµενα δυσλειτουργίας που αφορούν στην αποσπασµατικότητα, στην επικάλυψη, στη χαλαρή έως ανύπαρκτη σύνδεση και στον ασυλικό χαρακτήρα των υπηρεσιών. Για την αποτελεσµατικότερη λειτουργία των υπηρεσιών, αλλά, κυρίως, για την καλύτερη εξυπηρέτηση των χρηστών των υπηρεσιών, προβλέπονται µεταρρυθµιστικές παρεµβάσεις στην κατεύθυνση της αλλαγής του µοντέλου διοίκησης των υπηρεσιών, που θα είναι ανάλογες µε αυτές του Εθνικού Συστήµατος Υγείας (περιφερειακή συγκρότηση των υπηρεσιών κ.λπ). Στο πλαίσιο αυτό, οι στόχοι του συγκεκριµένου Μέτρου είναι : * Η κοινωνική και οικονοµική ενσωµάτωση ατόµων µε ειδικές ανάγκες που βρίσκονται σε προστατευτικό - κλειστό περιβάλλον φροντίδας, µε την ανάπτυξη εξατοµικευµένων υποστηρικτικών παρεµβάσεων και µε σεβασµό των δικαιωµάτων και των προσωπικών τους επιλογών. * Η στήριξη της ένταξής τους στην αγορά εργασίας και η ενίσχυση της αυτόνοµης διαβίωσής τους Οι προτεραιότητες που τίθενται στο πλαίσιο του συγκεκριµένου Mέτρου αφορούν: * Στη λειτουργία µηχανισµού για την υποστήριξη της υλοποίησης των δράσεων αποϊδρυµατισµού * Στην εξατοµικευµένη προετοιµασία των επωφελούµενων για τη µετάβασή τους σε δοµές αυτόνοµης και ηµιαυτόνοµης διαβίωσης (ανάπτυξη δεξιοτήτων, αυτοεξυπηρέτηση, κοινωνικές δεξιότητες κλπ). * Στην προετοιµασία των εργαζοµένων στα ιδρύµατα, καθώς και των νεοπροσλαµβανοµένων, για την ένταξή τους στις νέες δοµές (αλλαγή στάσεων και συµπεριφορών, κατάρτιση και ενηµέρωση για τις νέες µορφές κοινωνικής φροντίδας) Στο πλαίσιο των προαναφερόµενων στόχων του Μέτρου, προβλέπονται δύο κατηγορίες πράξεων: * Ανάπτυξη δικτύου ενδιάµεσων δοµών και υπηρεσιών επανένταξης που περιλαµβάνει: o Ειδικά προγράµµατα κοινωνικοποίησης, ανάπτυξης δεξιοτήτων και εκπαίδευσης στην ηµιαυτόνοµη διαβίωση για άτοµα µε ειδικές ανάγκες που διαβιούν σε ιδρύµατα. o Κατάρτιση του προσωπικού των ιδρυµάτων µε έµφαση στην απόκτηση εµπειρίας o Ευαισθητοποίηση της κοινότητας και αξιοποίηση του εθελοντισµού o Ενοικίαση χώρων και λειτουργία ενδιάµεσων δοµών o Στελέχωση δοµών και υπηρεσιών µε εξειδικευµένους επαγγελµατίες υγείας και πρόνοιας.

17 o ράσεις Επιστηµονικής και Τεχνικής Υποστήριξης και ενεργειών των Τελικών ικαιούχων για την υλοποίηση (εφαρµογή)ολοκληρωµένων και εξειδικευµένων προγραµµάτων κοινωνικοοικονοµικής επανένταξης των εξυπηρετούµενων ατόµων. * Έργα και υποστηρικτικές ενέργειες για την υλοποίηση παρεµβάσεων αποϊδρυµατισµού. 6. "ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ" ΚΑΙ ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ( Η Κοινωνία της Πληροφορίας, µε την ενσωµάτωση των νέων τεχνολογιών της πληροφορικής και των επικοινωνιών σε όλες τις εκφάνσεις της καθηµερινής ζωής, έχει τη δυνατότητα να επιδράσει θετικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του πολίτη διευκολύνοντας την παροχή υπηρεσιών σε βασικούς τοµείς όπως η υγεία, η εκπαίδευση, η επαγγελµατική κατάρτιση, η απασχόληση, καθώς και να συνεισφέρει ουσιαστικά στην κοινωνικο-οικονοµική ένταξη ατόµων µε αναπηρία. Το Σύνταγµα και η νοµοθεσία της Ελλάδας, οι διακηρύξεις και οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι πρωτοβουλίες και ενέργειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και οι πρότυποι κανόνες που υιοθετήθηκαν από τη Γενική Συνέλευση του Οργανισµού των Ηνωµένων Εθνών, επιτάσσουν την ανάπτυξη και διαµόρφωση µιας Κοινωνίας της Πληροφορίας που θα απευθύνεται στις ανάγκες όλων των πολιτών. Με ορατό τον κίνδυνο δηµιουργίας νέων µορφών κοινωνικού αποκλεισµού, διακρίσεων και περιθωριοποίησης των ατόµων µε αναπηρία, λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης των τεχνολογιών της Κοινωνίας της Πληροφορίας (ΚτΠ), το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο αποφάσισε στη Λισσαβόνα, τον Μάρτιο του 2000, τη δροµολόγηση σειράς ενεργειών που αποσκοπούν στην εξασφάλιση, στο µέτρο του δυνατού, ισότιµης πρόσβασης στις νέες τεχνολογίες από όλους τους πολίτες. Η πρωτοβουλία eeurope ξεκίνησε το 2000 και αποτελεί πλέον ένα από τα θεσµικά πλαίσια για τις δράσεις ανάπτυξης της ΚτΠ στα κράτη µέλη µε κύριο στόχο τη δηµιουργία µιας ψηφιακά εγγράµµατης Ευρώπης, που θα προωθεί την ενεργή συµµετοχή όλων των πολιτών και την ισότιµη πρόσβαση στην πληροφορία και τη γνώση. Η δράση eaccessibility, στα πλαίσια της πρωτοβουλίας eeurope, επικεντρώνεται στη δηµιουργία δυνατοτήτων πρόσβασης που οι νέες τεχνολογίες µπορούν να παρέχουν στους πολίτες της αναπτυσσόµενης ΚτΠ και ιδιαίτερα σε εκείνους των ευπαθών κοινωνικά οµάδων, µεταξύ των οποίων τα άτοµα µε αναπηρία και οι ηλικιωµένοι. To Επιχειρησιακό Πρόγραµµα "Κοινωνία της Πληροφορίας" (ΕΠ ΚτΠ) συντονίζει την προώθηση µέτρων και δράσεων υπέρ των ατόµων µε ειδικές ανάγκες και άλλων ευπαθών οµάδων πληθυσµού. Συγκεκριµένα: I. Η Ειδική Γραµµατεία για την ΚτΠ του Υπουργείου Οικονοµίας και Οικονοµικών συνέστησε Οµάδα Εργασίας για "Καθολική Πρόσβαση και Ευχρηστία στην Κοινωνία της Πληροφορίας από όλους τους Πολίτες, συµπεριλαµβανοµένων ΑΜΕΑ και άλλων ευπαθών οµάδων". Η οµάδα αυτή λειτουργεί από τον Απρίλιο 2002, και έχει εισηγηθεί µια σειρά νέων δράσεων που υιοθετήθηκαν ήδη από την 2η ΕπΠα του ΕΠ ΚτΠ, τον Ιούνιο Βασικό έργο της Οµάδας Εργασίας είναι: 1. Η παροχή συµβουλευτικών υπηρεσιών και εισηγήσεων προς την ιαχειριστική Αρχή για θέµατα που αφορούν την Καθολική Πρόσβαση και Ευχρηστία στις Τεχνολογίες της Κοινωνίας της Πληροφορίας στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράµµατος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ' ΚΠΣ, συµπεριλαµβανοµένων των θεµάτων Υποστηρικτικής Τεχνολογίας για άτοµα µε αναπηρίες (ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΕΙ ΙΚΈΣ ΑΝΆΓΚΕΣ), καθώς και δράσεων που υποστηρίζουν ευπαθείς οµάδες του πληθυσµού.

18 2. Η παρακολούθηση Ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών για την προώθηση της καθολικής πρόσβασης στην ΚτΠ (π.χ., e-europe) καθώς και των ειδικών στόχων που περιοδικά καθορίζονται υπό τη µορφή µέτρων δράσης (π.χ., e-europe 2002, e-europe 2005) για την προπαρασκευή προτάσεων ή αναφορών εµπειρογνωµοσύνης προς τη ιαχειριστική Αρχή για συγκεκριµένες δράσεις προς ένταξη στo Συµπλήρωµα Προγραµµατισµού. 3. Η στήριξη της διεθνούς εκπροσώπησης της χώρας (π.χ., ESDIS, e-accessibility Expert Group, Ευρωπαϊκό δίκτυο EDeAN) αλλά και η συλλογή και επεξεργασία δεδοµένων σε διεθνές επίπεδο. 4. Η διαµόρφωση σχετικών εισηγήσεων για πολιτική (policy) και συµβουλευτικών οδηγιών προς ενδιαφεροµένους ή αρµόδιους φορείς. 5. Ο σχεδιασµός και οι προτάσεις δράσεων ευαισθητοποίησης σε διάφορα επίπεδα που υλοποιούνται από τη ιαχειριστική Αρχή. ΙΙ. ράσεις υπέρ Ατόµων µε Αναπηρία στα πλαίσια του ΕΠ Κοινωνίας της Πληροφορίας Το σύνολο των µέτρων του ΕΠ ΚτΠ συµβάλλει στην αντιµετώπιση του κοινωνικού αποκλεισµού µέσα από τη νέα µορφή αναλφαβητισµού (ψηφιακό χάσµα), και της περιθωριοποίησης κοινωνικών οµάδων, δηλαδή µιας κοινωνίας δύο ταχυτήτων, στην οποία ένα µόνο τµήµα του πληθυσµού έχει πρόσβαση στη νέα τεχνολογία, αισθάνεται άνετα όταν τη χρησιµοποιεί και απολαµβάνει τα οφέλη της. Η Καθολική Πρόσβαση αφορά την ισότιµη και ενεργό συµµετοχή όλων των πολιτών, συµπεριλαµβανοµένων ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΕΙ ΙΚΈΣ ΑΝΑΓΚΕΣ και άλλων ευπαθών οµάδων, στην ΚτΠ. Το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα (ΕΠ) "Κοινωνία της Πληροφορίας" (ΚτΠ) του Γ' ΚΠΣ, στα πλαίσια του οράµατος για την ανάπτυξη µίας Κοινωνίας της Πληροφορίας για Όλους, έχει ως ένα από τους σηµαντικότερους στόχους του την εξασφάλιση υπηρεσιών που είναι καθολικά προσβάσιµες, * αξιοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες: κατάργηση των αποστάσεων που επιτρέπει σε πολίτες οι οποίοι για λόγους φυσικούς, γεωγραφικούς ή κοινωνικούς, αδυνατούν ή δυσκολεύονται να αποµακρυνθούν από ένα συγκεκριµένο χώρο, να µετέχουν στη διακίνηση της πληροφορίας και στην αγορά εργασίας. * µειώνοντας ταυτόχρονα τις κοινωνικές ανισότητες που δηµιουργούνται από τις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ): το ΕΠ ΚτΠ εντοπίζει τον κίνδυνο του ψηφιακού χάσµατος ως παράγοντα νέου κοινωνικού αποκλεισµού, και η αντιµετώπιση του εκφράζεται σε τρεις επιχειρησιακούς στόχους: - µείωση του κόστους χρήσης των ΤΠΕ - αναβάθµιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναµικού (ειδικά των απειλούµενων οµάδων) - υποστήριξη ελληνικού περιεχοµένου στις εφαρµογές και υπηρεσίες της Κοινωνίας της Πληροφορίας. Ειδικότερα το ΕΠ περιλαµβάνει τις ακόλουθες δράσεις: Άξονας 1: Παιδεία και πολιτισµός * Εξοπλισµός των σχολικών µονάδων Ειδικής Αγωγής Πρωτοβάθµιας και ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης και των Κέντρων ιάγνωσης, Αξιολόγησης και Υποστήριξης µε υπολογιστικά, δικτυακά και οπτικοακουστικά συστήµατα * Τράπεζα Πληροφοριών Ειδικής Αγωγής * Ανάπτυξη ειδικά σχεδιασµένου λογισµικού ή προσαρµογή του υπάρχοντος ώστε να ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες παιδαγωγικές ανάγκες των ΑΜΕΑ * ηµιουργία εκπαιδευτικών πυλών προσβάσιµων από ΑΜΕΑ Άξονας 2: Εξυπηρέτηση του πολίτη και βελτίωση της ποιότητας ζωής * Καθολική πρόσβαση στην ΚτΠ: µεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας προσβασιµότητας και χρήση καινοτόµων εργαλείων στην ανάπτυξη εφαρµογών και υπηρεσιών της ΚτΠ για ΑΜΕΑ * Ισότητα στην πρόσβαση όλων των πολιτών σε όλες τις υπηρεσίες και βαθµίδες του Εθνικού Συστήµατος Υγείας * Ανάπτυξη πληροφοριακών συστηµάτων υγείας για ηλικιωµένα άτοµα και ΑΜΕΑ

19 Άξονας 3: Ανάπτυξη και απασχόληση στην ψηφιακή οικονοµία * Ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραµµάτων και εργαλείων για τις ανάγκες κατάρτισης οµάδων που απειλούνται µε κοινωνικό αποκλεισµό * Προώθηση της τηλε-κατάρτισης σε βασικές δεξιότητες χρήσης των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών για ευπαθείς οµάδες πληθυσµού και ιδιαίτερα για ΑΜΕΑ * Προώθηση της τηλε-εργασίας σε ευπαθείς οµάδες πληθυσµού Άξονας 4: Επικοινωνίες * Παροχή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών για ειδικές οµάδες πληθυσµού (ηλικιωµένα άτοµα, ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΕΙ ΙΚΈΣ ΑΝΆΓΚΕΣ, κλπ) * µελέτη για την πρόταση λύσεων * είναι δυνατή η επιδότηση δικαιούχων ΑΜΕΑ µέσω των αρµόδιων φορέων τους ώστε να κάνουν χρήση των υπό ανάπτυξη υπηρεσιών ή / ώριµων τεχνολογικών λύσεων για την υποστήριξη των αναγκών των ΑΜΕΑ για πρόσβαση σε τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες και υπηρεσίες πληροφόρησης * ειδικές περιφερειακές συσκευές Η / Υ * ειδικό λογισµικό για την πρόσβαση στο?ιαδίκτυο * ειδικές τηλεπικοινωνιακές συσκευές, κλπ. ΙΙΙ. Εργα που υλοποιεί το ΕΠ ΚτΠ Υλοποιούνται δύο Έργα στο πλαίσιο της Τεχνικής Βοήθειας του ΕΠ ΚτΠ µε Τελικό ικαιούχο την ΕΥ ΕΠ ΚτΠ: 1) ιεξάγεται µελέτη µε στόχο την πρόταση δέσµης συστάσεων και µέτρων για απαιτούµενες και επιθυµητές παρεµβάσεις στο πλαίσιο του ΕΠ ΚτΠ όσον αφορά τις υποστηρικτικές τεχνολογίες για ΑΜΕΑ, καθώς και την ανάπτυξη εφαρµογών, συστηµάτων και υπηρεσιών που είναι προσβάσιµες από όλους τους πολίτες, συµπεριλαµβανοµένων των ΑΜΕΑ και άλλων ευπαθών οµάδων πληθυσµού. 2) ηµιουργείται το Εθνικό ικτύο GR-DeAN (e-accessibility.gr) στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού ικτύου Κέντρων Αριστείας "European Design for All e-accessibility Network" (EDeAN) µε στόχο την προαγωγή του eeurope 2005 Action Plan στην Ελλάδα. Η Έναρξη δραστηριοτήτων έγινε τον Ιανουάριο 2003, και η 1η ηµερίδα και ανοικτή διαβούλευση πραγµατοποιήθηκε στις 2 Απριλίου IV. Το Εθνικό ίκτυο GR-DeAN (e-accessibility.gr) Στόχοι του Έργου "Οργάνωση και υποστήριξη του Εθνικού ικτύου GR-DeAN (e- Accessibility.gr) για την προώθηση της Καθολικής Πρόσβασης στην Κοινωνία της Πληροφορίας" Οι ίσες ευκαιρίες και η αλληλεγγύη αποτελούν βασικές αρχές του ΕΠ ΚτΠ. Το ΕΠ έχει ως στόχο να δίνει σε όλους τους πολίτες πρόσβαση στις ευκαιρίες, τη γνώση και τις αγορές εργασίας που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες και να βρίσκεται αλληλέγγυα σε όσους δεν έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν. Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής επιλογής, η Ειδική Υπηρεσία ιαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράµµατος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Υπουργείου Οικονοµίας και Οικονοµικών υλοποιεί, ως Τελικός ικαιούχος, το Έργο "Οργάνωση και υποστήριξη του Εθνικού ικτύου GR-DeAN (e-accessibility.gr) για την προώθηση της Καθολικής Πρόσβασης στην Κοινωνία της Πληροφορίας", µε σκοπό να λειτουργήσει η παρέµβαση αυτή συµπληρωµατικά προς το σύνολο των Μέτρων του ΕΠ. Το έργο αυτό συγχρηµατοδοτείται από την Τεχνική Βοήθεια του ΕΠ, κατά 75% από πόρους του Ευρωπαϊκού Ταµείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και 25% από εθνικούς πόρους. Το έργο αυτό εναρµονίζεται µε την βασική αποστολή του ΕΤΠΑ, που είναι η συµβολή στην άµβλυνση των ανισοτήτων, όσο αφορά την ανάπτυξη και το βιοτικό επίπεδο µεταξύ των διαφόρων περιφερειών της Ευρώπης, καθώς και της µείωσης της καθυστέρησης των λιγότερο ευνοηµένων περιοχών. Το έργο θα ολοκληρωθεί έως τις 31 εκεµβρίου 2003 και η λειτουργία του θα συνεχίσει για πέντε τουλάχιστον ακόµη χρόνια.

20 Το εθνικό δίκτυο GR-DeAN (e-accessibility.gr) αποτελεί τη συµµετοχή της Ελλάδος στο Ευρωπαϊκό ίκτυο EDeAN. Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο - µέλος του EDeAN, είναι το Κέντρο Καθολικής Πρόσβασης και Υποστηρικτικών Τεχνολογιών του Ινστιτούτου Πληροφορικής του Ιδρύµατος Τεχνολογίας και Έρευνας σε στενή συνεργασία µε την Εθνική Συνοµοσπονδία Ατόµων µε Αναπηρία (ΕΣΑΕΑ). Οι επί µέρους στόχοι του εθνικού δικτύου GR-DeAN περιλαµβάνουν: * Την προώθηση στην Ελλάδα της εφαρµογής των αρχών της Καθολικής Πρόσβασης και Ευχρηστίας και της Σχεδίασης για Όλους, καθώς και δράσεων που προάγουν την ισότιµη συµµετοχή ατόµων µε αναπηρίες στην Κοινωνία της Πληροφορίας. * Την ενηµέρωση και δραστηριοποίηση δηµοσίων και ιδιωτικών φορέων σχετικά µε την υιοθέτηση και εφαρµογή διεθνών κανόνων και συστάσεων προσβασιµότητας (π.χ. W3C- WAI Guidelines, διεθνείς και Ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες προτυποποίησης). * Την προοδευτική συσσώρευση και διάχυση γνώσης και εµπειρίας αναφορικά µε τις υποστηρικτικές τεχνολογίες, καθώς και µεθόδους και πρακτικές που προωθούν την Καθολική Πρόσβαση και Ευχρηστία σε προϊόντα, εφαρµογές και υπηρεσίες της ΚτΠ. * Την υποστήριξη της ενεργούς συµµετοχής των ενδιαφεροµένων φορέων στο Ευρωπαϊκό ίκτυο ικτύων EDeAN, τη συνεργασία µε άλλα εθνικά, Ευρωπαϊκά ή διεθνή θεµατικά ίκτυα στους τοµείς της προσβασιµότητας, της Σχεδίασης για Όλους και της Καθολικής Πρόσβασης και Ευχρηστίας. * Την παροχή προσβάσιµων υπηρεσιών "εικονικής δικτύωσης" στην Ελληνική και στην Αγγλική γλώσσα µέσω της διαδικτυακής πύλης * Τη δηµιουργία και λειτουργία Οµάδων Ειδικού Ενδιαφέροντος σε θέµατα όπως: * πολιτική, κανονισµοί, ρυθµιστικό πλαίσιο και νοµοθεσία σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο * διεθνής τυποποίηση * benchmarking * εφαρµογή στην Ελλάδα των συστάσεων προσβασιµότητας του W3C-WAI, κ.α. Σε ποιους απευθύνεται το GR-DeAN Το GR-DeAN είναι ανοικτό δίκτυο και απευθύνεται προς όλους τους ενδιαφερόµενους φορείς που ασχολούνται ενεργά µε θέµατα ηλεκτρονικής πρόσβασης ΑΜΕΑ, και ειδικότερα οργανισµούς που ειδικεύονται σε θέµατα Σχεδίασης για Όλους και Καθολικής Πρόσβασης για την ισότιµη συµµετοχή ατόµων µε αναπηρία και άλλων ευπαθών οµάδων του πληθυσµού στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Η εγγραφή των µελών του ικτύου γίνεται µέσω της διαδικτυακής πύλης Στην διαδικτυακή πύλη λειτουργούν οι Οµάδες Ειδικού Ενδιαφέροντος του ικτύου GR-DeAN. Οι Οµάδες Ειδικού Ενδιαφέροντος του GR-DeAN, δηµιουργούνται µε σκοπό την παροχή ενός εικονικού χώρου συνάντησης (virtual meeting space) ατόµων µε κοινό ενδιαφέρον σε θέµατα Καθολικής Πρόσβασης και ισότιµης συµµετοχής των ατόµων µε αναπηρία στην Κοινωνία της Πληροφορίας (ΚτΠ). Οι οµάδες απαρτίζονται από εγγεγραµµένους χρήστες της διαδικτυακής πύλης Accessibility.gr. Κάθε χρήστης µπορεί να εγγραφεί σε περισσότερες από µια οµάδες, εφόσον τα ενδιαφέροντα και οι ασχολίες του σχετίζονται µε το αντικείµενο της οµάδας της επιλογής του. Κάθε οµάδα διαµορφώνει το δικό της πλάνο εργασίας µέσω της συνεργασίας του συντονιστή (moderator) και των µελών της και κοινοποιεί περιοδικά τα αποτελέσµατα των εργασιών της σε όλα τα µέλη του δικτύου GR-DeAN. Οι επιµέρους εικονικοί χώροι της κάθε οµάδας αποτελούν το σηµείο εικονικής συνάντησης των µελών της, στα οποία παρέχονται δυνατότητες επικοινωνίας µεταξύ τους διαµέσου της ανταλλαγής µηνυµάτων ηλεκτρονικού ταχυδροµείου ( ), µε τη χρήση ηλεκτρονικής συνοµιλίας (online chat), καθώς και µέσω του πίνακα µηνυµάτων της κάθε οµάδας.