Εργαλείο φοροαποφυγής οι καταχρηστικοί φορολογικοί σχεδιασμοί Προτάσεις Γενικής Εισαγγελέα Kokott

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Εργαλείο φοροαποφυγής οι καταχρηστικοί φορολογικοί σχεδιασμοί Προτάσεις Γενικής Εισαγγελέα Kokott"

Πάρις Σπυρόπουλος
6 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Εργαλείο φοροαποφυγής οι καταχρηστικοί φορολογικοί σχεδιασμοί Προτάσεις Γενικής Εισαγγελέα Kokott 19 Απριλίου 2018

Εισαγωγικές παρατηρήσεις Θεμελιώδης αντίθεση στο πλαίσιο της φορολογικής νομοθεσίας μεταξύ ανάγκη αποκλεισμού έγκυρων από πλευράς αστικού

2 Εισαγωγικές παρατηρήσεις Θεμελιώδης αντίθεση στο πλαίσιο της φορολογικής νομοθεσίας μεταξύ ανάγκη αποκλεισμού έγκυρων από πλευράς αστικού δικαίου διευθετήσεων, αλλά υπό συγκεκριμένες συνθήκες καταχρηστικών της ελευθερίας διευθετήσεων που παρέχει το αστικό δίκαιο στους φορολογουμένους 2

Beneficial Ownership cases Τα ζητήματα αυτά καλείται να αντιμετωπίσει το ΔΕΕ σε 6 εκκρεμείς υποθέσεις,

Την 1 η Μαρτίου 2018 η Γερμανίδα Γενική Εισαγγελέας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) Juliane

Οι Οδηγίες Τόκων Δικαιωμάτων (2003/49/EK) και Μητρικών Θυγατρικών (2011/96/EK) απαγορεύουν την παρακράτηση

Η Δανία αμφισβήτησε την δυνατότητα επίκλησης των Οδηγιών από Δανικές εταιρείες που κατέβαλλαν τόκους και

3 Beneficial Ownership cases Τα ζητήματα αυτά καλείται να αντιμετωπίσει το ΔΕΕ σε 6 εκκρεμείς υποθέσεις, γνωστές ως «Beneficial Ownership cases*». Την 1 η Μαρτίου 2018 η Γερμανίδα Γενική Εισαγγελέας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) Juliane Kokott κατέθεσε τις προτάσεις της στο ΔΕΕ. Οι Οδηγίες Τόκων Δικαιωμάτων (2003/49/EK) και Μητρικών Θυγατρικών (2011/96/EK) απαγορεύουν την παρακράτηση φόρου στο κράτος της πηγής στις πληρωμές τόκων, δικαιωμάτων και μερισμάτων προς συνδεδεμένες ευρωπαϊκές εταιρείες. Το ΔΕΕ αναμένεται να εκδώσει τις αποφάσεις του επί των άνω υποθέσεων εντός του τελευταίου τριμήνου του Η Δανία αμφισβήτησε την δυνατότητα επίκλησης των Οδηγιών από Δανικές εταιρείες που κατέβαλλαν τόκους και μερίσματα σε «ενδιάμεσες» ευρωπαϊκές εταιρείες επί τη βάση ότι οι εταιρίες αυτές δεν ήταν οι πραγματικοί δικαιούχοι των πληρωμών και είχαν παρεμβληθεί με σκοπό τη φοροαποφυγή. * Οι υποθέσεις C-115/16, C-118/16, C-119/16 και C-299/16 αφορούν της Οδηγία Τόκων- Δικαιωμάτων και οι υποθέσεις C-116/16 και C-117/16 την Οδηγία Μητρικών Θυγατρικών. 3

4 Πραγματικά περιστατικά (ενδεικτικά) C-115/2016 Funds (με έδρα σε τρίτα κράτη) C-117/2016 Y Inc. USA Πληρωμές τόκων 0% παρακράτηση φόρου A Luxembourg Holding (Λουξεμβούργο) Πληρωμές μερισμάτων 0% παρακράτηση φόρου 100% X Bermuda Πληρωμές τόκων 0% παρακράτηση φόρου 100% C Luxembourg (Λουξεμβούργο) Πληρωμές μερισμάτων 0% παρακράτηση φόρου 100% X Cyprus Πληρωμές τόκων 0% παρακράτηση φόρου 100% N Danmark 1 Πληρωμές μερισμάτων 0% παρακράτηση φόρου 100% Y Denmark 4

5 Ζητήματα Έννοια του δικαιούχου Κριτήρια για τη διαπίστωση κατάχρησης 5

Η έννοια του «δικαιούχου» στην Οδηγία Τόκων-Δικαιωμάτων Βασική αρχή ο πιστωτής των

τόκων στο όνομα του και για ίδιο λογαριασμό.

6 Η έννοια του «δικαιούχου» στην Οδηγία Τόκων-Δικαιωμάτων Βασική αρχή ο πιστωτής των τόκων Όποιος έχει δικαίωμα, βάσει του αστικού δικαίου, να απαιτήσει την καταβολή των τόκων στο όνομα του και για ίδιο λογαριασμό. Εξαίρεση καταπιστευτικός διαχειριστής (trustee) Ένα πρόσωπο που ενεργεί στο όνομα του αλλά για λογαριασμό τρίτου. Μια συμβατικώς συμφωνηθείσα αναχρηματοδότηση (back-to-back financing) με παρόμοιους όρους και σε ορισμένο χρονικό πλαίσιο δεν αρκεί για να γίνει δεκτή η ύπαρξη κατάπιστευτικής διαχειρίσης. 6

7 Η έννοια του «δικαιούχου» στην Οδηγία Τόκων-Δικαιωμάτων Μια λήπτρια εταιρεία θα μπορούσε πιθανόν να ΜΗΝ θεωρηθεί δικαιούχος, εάν οι δαπάνες της εταιρείας αυτής δεν καλύπτονται από τους εισπραττόμενους τόκους εξαιτίας της υποχρέωσής της να αποδώσει τους τόκους αυτούσιους σε άλλη εταιρεία το επιτόκιο της αναχρηματοδότησης είναι το ίδιο με το επιτόκιο των εισπραττόμενων τόκων ή η ενδιάμεση εταιρεία δεν πραγματοποιεί ίδιες δαπάνες, οι οποίες πρέπει να καλύπτονται από τους τόκους που εισπράττει τον κίνδυνο της ικανότητας πληρωμών της οφειλέτριας εταιρείας τον φέρουν οι απώτατοι επενδυτές και όχι ο λήπτης των τόκων 7

8 Η έννοια του «λήπτη» στην Οδηγία Μητρικών Θυγατρικών Δεν υπάρχει η έννοια του δικαιούχου στην Οδηγία Μητρικών Θυγατρικών Το δικαίωμα λήψεως μερισμάτων απορρέει από την κατά το εταιρικό δίκαιο θέση μιας εταιρίας ως μητρικής εταιρίας, θέση την οποία μπορεί μια εταιρία να κατέχει μόνον ιδίω ονόματι. Καλύπτονται όλες οι καταβολές μερισμάτων από θυγατρική σε μητρική χωρίς να τίθεται θέμα προσδιορισμού του δικαιούχου. 8

9 Έννοια της καταχρήσεως στο δίκαιο της Ένωσης Κατάχρηση Αποκλείεται εκ προοιμίου η αναγνώριση αμιγώς τεχνητών διευθετήσεων, που υφίστανται μόνο σε τυπικό επίπεδο. Καταστρατήγηση της φορολογικής νομοθεσίας μπορεί να επιτευχθεί και με τη χρήση διευθετήσεων που έχουν πραγματική οικονομική υπόσταση. Ύπαρξη αμιγώς τεχνητής διευθέτησης Κριτήρια Λόγοι μη απτόμενοι του φορολογικού δικαίου Καταστρατήγηση του σκοπού του νόμου Βάρος απόδειξης Η φορολογική αρχή οφείλει: να αποδείξει ότι σε περίπτωση άμεσης καταβολής θα επιβαλλόταν παρακράτηση φόρου στη Δανία να προσδιορίσει τον πραγματικό λήπτη των πληρωμών 9

10 Κριτήρια για την ύπαρξη αμιγώς τεχνητής διευθέτησης Η εικόνα μιας ιδιαίτερα επίπλαστης κατάστασης δημιουργείται όταν μια εταιρεία: Αμιγώς τεχνητή διευθέτηση δεν απασχολεί προσωπικό, δεν διαθέτει δικούς της χώρους γραφείου και χωριστούς αριθμούς τηλεφώνου δεν πραγματοποιεί δαπάνες η καταβληθείσα αποζημίωση των μελών του ΔΣ είναι ιδιαιτέρως χαμηλή και δεν μαρτυρά την άσκηση εκτεταμένων δραστηριοτήτων οι δραστηριότητες της υπάρχουν «μόνο στα χαρτιά». Πραγματική οικονομική υπόσταση Δεν μπορεί να γίνει λόγος για διευθέτηση χωρίς πραγματική οικονομική υπόσταση όταν μια εταιρεία: έχει μισθωμένους χώρους γραφείου, ικανό αριθμό υπαλλήλων (έστω και part-time) απαιτούμενά εξόδα (έξοδα μισθοδοσίας, αμοιβές για συμβουλευτικές υπηρεσίες, ενοίκια, έξοδα συμβολαιογράφων, δικηγόρων, τρέχοντα καθημερινά έξοδα λειτουργίας, έξοδα τηλεφωνικών λογαριασμών, αμοιβές για λογιστικές και ελεγκτικές υπηρεσίες), τα οποία καλύπτει από τα έσοδα της. Η διαχείριση ενός δανείου ή μιας συμμετοχής δεν απαιτεί τόσο «ισχυρή» πραγματική οικονομική υπόσταση, συνεπώς οι απαιτήσεις πρέπει να είναι επίσης περιορισμένες. Η ύπαρξη ενός νομικού προσώπου, το οποίο λειτουργεί τόσο παθητικά, μπορεί ασφαλώς να χαρακτηρισθεί ως αμιγώς τεχνητή διευθέτηση 10

11 Λόγοι μη απτόμενοι του φορολογικού δικαίου που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη Δεν αποτελούν κατάχρηση, εάν εξεταστούν μεμονωμένα Οι διάφορες δανειακές σχέσεις μεταξύ μητρικών, θυγατρικών και υποθυγατρικών εταιριών Η μεσολάβηση των ευρωπαϊκών εταιριών Το γεγονός ότι η μητρική εταιρεία των ευρωπαϊκών εταιρειών είναι εγκατεστημένη σε τρίτο κράτος Η επιλογή μιας δομής για τη συναλλαγή, η οποία δεν συνεπάγεται την υψηλότερη φορολογική επιβάρυνση Η επιλογή εγκατάστασης σε ένα ΚΜ με σκοπό την υπαγωγή σε ευνοϊκότερη νομοθεσία (π.χ. απαλλαγή από την παρακράτηση φόρου στην πηγή) 11

12 Καταστρατήγηση του σκοπού του νόμου Σκοπός του νόμου: η εξασφάλιση φορολόγησης του λήπτη του εισοδήματος (τόκων, μερισμάτων) Προϋποθέσεις: Σε περίπτωση άμεσης καταβολής να οφείλεται παρακράτηση φόρου στη Δανία Να συντρέχει κίνδυνος μη φορολογήσεως των εισοδημάτων στο κράτος εγκαταστάσεως του λήπτη Δεν υφίσταται κατάχρηση εάν οι πραγματικοί λήπτες είναι εγκατεστημένοι σε άλλο ΚΜ ή σε κράτος με το οποίο Δανία έχει συνάψει ΣΑΔΦ (π.χ. ΗΠΑ) Η συνολική διευθέτηση θα μπορούσε να θεωρηθεί καταχρηστική περισσότερο λόγω της «εγκαταστάσεως» των πραγματικών χρηματοδοτών σε συγκεκριμένα τρίτα κράτη, παρά λόγω της «μεσολαβήσεως» ευρωπαϊκών εταιριών. Οι φορολογικές αρχές πρέπει να προσδιορίζουν ποιος είναι ο πραγματικός λήπτης 12

13 Συμπερασματικές παρατηρήσεις Οι θέσεις της Γενικής Εισαγγελέως βασίζονται: στην νομική ερμηνεία των διατάξεων των Οδηγιών και στην παραδοχή ότι κάθε επιχειρηματική δομή ή συναλλαγή, που έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της φορολογικής επιβάρυνσης, δεν είναι, εκ προοιμίου, καταχρηστική. Λαμβανομένου υπόψη του πολιτικού κλίματος που έχει διαμορφωθεί κατά των φορολογικών πρακτικών ορισμένων ομίλων παγκόσμιας εμβέλειας, η απαιτούμενη οριοθέτηση (μεταξύ επιτρεπόμενων και καταχρηστικών διευθετήσεων) δεν είναι ευχερής για το Δικαστήριο, αν γίνει δεκτό ότι δεν πρέπει κάθε συμπεριφορά των ιδιωτών που οδηγεί σε μείωση φόρου να κρίνεται, άνευ ετέρου, ως καταχρηστική. 13

14 Ευχαριστούμε!

Σχετικά έγγραφα

ΠΟΛ 1181/2016. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 6 εκεμβρίου 2016

ΠΟΛ 1181/2016. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 6 εκεμβρίου 2016 ΠΟΛ 1181/2016 Παροχή διευκρινίσεων για τις διατάξεις των άρθρων 48 παράγραφος 6 και 72 παράγραφος 40 του Κ.Φ.Ε., όπως προστέθηκαν με το άρθρο 8 του Ν.4378/2016 σχετικά με το κοινό φορολογικό καθεστώς το