Ανάπτυξη και έλεγχος φαρμάκων

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ανάπτυξη και έλεγχος φαρμάκων"

Transcript

1 Ανάπτυξη και έλεγχος φαρμάκων Χριστίνα Δάλλα Λέκτορας Φαρμακολογίας Ζ. Παπαδοπούλου-Νταϊφώτη, Καθ. Φαρμακολογίας

2 Φαρμακολογία: Η μελέτη της αλληλεπίδρασης των φαρμάκων με τον οργανισμό με σκοπό τη θεραπεία, διάγνωση και πρόληψη Φάρμακο: κάθε χημική ουσία που επιφέρει μία μεταβολή στο βιολογικό υπόστρωμα Η Φαρμακολογία μελετάει 2 βασικές διαδικασίες: Φαρμακοκινητική (τι κάνει ο οργανισμός στο φάρμακο) Φαρμακοδυναμική (τι κάνει το φάρμακο στον οργανισμό) Φαρμακολογικές δράσεις: Οι μεταβολές που προκαλεί το φάρμακο στις φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού και στη συμπεριφορά. Θέσεις δράσης: Οι θέσεις στις οποίες τα μόρια του φαρμάκου αλληλεπιδρούν με ενδογενή μόρια του οργανισμού

3 Φαρμακοκινητική Δόση Φαρμάκου Κυκλοφορία Απορρόφηση Κατανομή Αποβολή Θέση Δράσης Φαρμάκου Φαρμακοδυναμική Φαρμακολογικές Ενέργειες Κλινική Απάντηση Φαρμακολογία Ανάπτυξη νέων φαρμάκων Μηχανισμός δράσης (ισχύς, δραστικότητα, εκλεκτικότητα) Τοξικότητα, Φάρμακα ως εργαλεία

4 Γιατί χρειάζονται τα (νέα) φάρμακα; Θανατηφόρες ή ανίατες ασθένειες πλέον αντιμετωπίζονται επαρκώς Θεραπεία συμπτωμάτων, αθεράπευτες ασθένειες (AIDS, Alzheimer s, παχυσαρκία, άνοια, καρκίνος) Χαμηλή αποτελεσματικότητα, αυξημένες ανεπιθύμητες ενέργειες (αντικαταθλιπτικά, αντιψυχωσικά) Υψηλό οικονομικό κόστος ασθενειών και θεραπείας (Alzheimer; τραυματισμοί σπονδυλικής στήλης, κατάθλιψη) Κόστος σε ατομικό και εθνικό επίπεδο (π.χ. κατάθλιψη) Διατήρηση της Βιομηχανικής δραστηριότητας (η Φαρμακευτική Βιομηχανία απασχολεί χιλιάδες εργαζόμενους)

5

6 Η πορεία ανακάλυψης και ανάπτυξης του φαρμάκου: επιστημονική και νομική διαδικασία Χρόνια Ανακάλυψη (2-10 χρόνια) Προκλινικός έλεγχος Εργαστηριακός έλεγχος και έλεγχος στα πειραματόζωα ΦΑΣΗ I υγιείς εθελοντές Ασφάλεια και δοσολογία ΦΑΣΗ III 1,000-25,000 εθελοντές ασθενείς Ασφάλεια, δραστικότητα, παρενέργειες, χρόνια χρήση ΦΑΣΗ ΙΙ ασθενείς εθελοντές Δραστικότητα, παρενέργειες FDA, ΕΜΕΑ Έγκριση Μετεγκριτικός έλεγχος ΦΑΣΗ ΙV Source: PhRMA, based on data from Center for the Study of Drug Development, Tufts Uni., ,000-10,000 μόρια 250 Προκλινική φάση 5 Κλινική φάση 1 έγκριση

7 1. Αναγνώριση φαρμακευτικού στόχου: χημικοί, μοριακοί, γενετικοί 2. Ορθολογικός σχεδιασμός φαρμάκου 3. Χημική τροποποίηση γνωστών μορίων 4. Τυχαίος έλεγχος πολλών μορίων Ανακάλυψη φαρμάκου

8 Πηγές Φαρμάκων Ζώα ινσουλίνη (χοίροι αυξητική ορμόνη Φυτά δακτυλίτιδα χοίροι, αγελάδες) δακτυλίτιδα (digitalis purpurea - foxglove) μορφίνη (papaver somniferum) Ανόργανα αρσενικό, υδράργυρος, λίθιο Συνθετικά χημικά (προπρανολόλη) βιολογικά (πενικιλίνη) βιοτεχνολογικά (ανθρώπειος ινσουλίνη)

9 Λογική Σύνθεση Δομή Θεωρία Γνωστή Δομή Υποδοχέα Υποψήφια Φάρμακα προτεινόμενο πρόσδεμα Έλεγχος Ουσίες Σύνθεση

10 Βελτίωση παλαιών φαρμάκων Νέες ενδείξεις Μπορεί να βελτιωθεί? Εκλεκτικότητα, διάρκεια δράσης, οδός χορήγησης, σταθερότητα, ισομερή, μορφή. Μπορεί να καλυφθεί η βελτίωση από δίπλωμα ευρεσιτεχνίας? Ασφαλέστερο φάρμακο Χαμηλότερο κόστος Διάρκεια 8-14 χρόνια

11 Τι περιλαμβάνει ο προκλινικός έλεγχος; Σχεδιασμό και ανάλυση Έλεγχο σταθερότητας Φαρμακολογικό προφίλ Καθορισμό ισχύος και βιοϊσοδυναμία Φαρμακοκινητικές ιδιότητες: Βιοδιαθεσιμότητα, ανοχή Τοξικολογικές μελέτες Αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα Καθορισμός δοσολογίας μορφές φαρμάκου Drug Screening

12 Στόχος Χαρακτηριστικά ουσίας/ φαρμάκου: Αποτελεσματικότητα Εκλεκτικότητα, μηχανισμός Ισχύς Ασφάλεια Ποιότητα Φάκελος: Investigational New drug Application, FDA, EMEA In vitro και in vivo μελέτες

13 Επίπεδα Ελέγχου Φαρμάκων: προκλινικές μελέτες Φάρμακο+υποδοχέας Πρόσδεση + μεταγωγή σήματος (δεύτεροι αγγελιοφόροι; ένζυμα) BIΟΧΗΜΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ Μελέτη λειτουργίας σε όργανα ή μέρος αυτών ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΣΕ ΑΠΟΜΟΝΩΘΕΝΤΑ ΟΡΓΑΝΑ Αναισθητοποιημένα ή σε εγρήγορση ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΣΕ ΑΘΙΚΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΖΩΑ

14 Δοκιμασίες φαρμακολογικής δράσης Μοριακή - in vitro Σύνδεση με τον υποδοχέα (συγγένεια και εκλεκτικότητα) Ενζυμική δραστικότητα (αναστολή και εκλεκτικότητα) Κυτόχρωμα Ρ450 (ενζυμική αναστολή, μεταβολισμός) Κυτταρική -in vitro Λειτουργία κυττάρου (αγωνιστής ή ανταγωνιστής) Απομονωμένος ιστός (αγγειακή σύσπαση ή χάλαση, εκλεκτικότητα, ενέργεια σε άλλους λείους μυς)

15 In vitro μελέτες Κυτταροκαλλιέργειες π.χ. Tumor lines Μελέτες δραστικότητας ενζύμων Μελέτες πρόσδεσης σε υποδοχείς (Binding) Αλληλεπιδράσεις πρωτεϊνών Απομονωθέντες ιστοί

16 Μελέτη ινοτρόπων σε πειραματικό πρότυπο απομονωθείσας καρδιάς επίμυος

17 Ανταγωνιστής: Το φάρμακο που εμποδίζει ή αναστέλλει τις δράσεις συγκεκριμένου νευρομεταβιβαστή στο μετασυναπτικό κύτταρο (στερείται ενδογενούς δραστικότητας). Aγωνιστής: Το φάρμακο που διευκολύνει τις δράσεις συγκεκριμένου νευρομεταβιβαστή στο μετασυναπτικό κύτταρο. Αγωνιστής Μερικός αγωνιστής Πλήρης αγωνιστής αυτός που προκαλεί τη μέγιστη δυνατή απάντηση από τον υποδοχέα. Μερικός αγωνιστής αυτός που ποτέ δεν μπορεί να προκαλέσει τη μέγιστη δυνατή απάντηση από τον υποδοχέα..

18 Εκλεκτικότητα Τα φάρμακα δε δρουν μόνο στις επιθυμητές θέσεις δράσης, αλλά και σε άλλες θέσεις στον οργανισμό. Εάν οι αλληλεπιδράσεις με τις άλλες θέσεις είναι ελάχιστες τότε το φάρμακο θεωρείται εκλεκτικό. Οι αλληλεπιδράσεις τόσο με τις επιθυμητές θέσεις δράσης όσο και με τις άλλες μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών.

19 Η Δραστικότητα του φαρμάκου είναι το αποτέλεσμα 2 ανεξάρτητων παραγόντων : Της συγγένειας που είναι η ικανότητα του φαρμάκου να συνδέεται με τον υποδοχέα και Της αποτελεσματικότητας που είναι η ικανότητα του φαρμάκου όταν συνδέεται με τον υποδοχέα να προκαλεί ένα αποτέλεσμα Συγγένεια Αποτελεσματικότητα Παράδειγμα: Η μορφίνη έχει μεγάλη αποτελεσματικότητα ενώ η νεφοπάμη έχει μέτριας ισχύος αποτελεσματικότητα. Όσο να αυξηθεί η δόση της νεφοπάμης δε θα έχει το ίδιο αναλγητικό αποτέλεσμα με την μορφίνη.

20 In vivo μελέτες Τοξικότητα Καρκινογένεση - Μεταλλάξεις Αναπαραγωγή και τερατογένεση Δόσεις Φαρμακολογικές Ιδιότητες Ισχύς Θεραπευτικός δείκτης

21 Οξεία Τοξικότητα Χρόνια Τοξικότητα Μελέτες Τοξικότητας ημέρες έλεγχος τοξικότητας σε 1 τρωκτικό και 1 θηλαστικό πριν χορηγηθεί στον άνθρωπο μήνες- 28 ημέρες -- χρόνιες μελέτες (12 & 24 μήνες) 3 δόσεις (χαμηλότερη, ίδια και μεγαλύτερη από αυτήν που θα χρησιμοποιηθεί στον άνθρωπο). Πρέπει να προσδιορίζονται οι τοξικές δόσεις και η φύση της τοξικότητας.

22 Μελέτες καρκινογένεσης - μεταλλαξιογένεσης Χορήγηση για δύο έτη (αιματολογικές και ιστολογικές μελέτες, νεκροψία) Δοκιμασία Ames: Ενέργειες στη γενετική σταθερότητα και τις μεταλλάξεις των βακτηριδίων Μελέτες σε καλλιέργειες Θανατηφόρος δοκιμασία σε μύες

23 Μελέτες αναπαραγωγής - τερατογένεσης Έλεγχος αναπαραγωγής σε αρσενικούς και θηλυκούς επίμυες Έλεγχος τερατογένεσης κατά την οργανογένεση (τρωκτικά, κουνέλια, πρωτεύοντα) Έλεγχος κατά την κύηση και γαλουχία σε θηλυκούς επίμυες

24 Δοκιμασίες φαρμακολογικής δράσης in vivo Συστήματα/ πρότυπα νοσημάτων Αρτηριακή πίεση (σκύλος, γάτα) Καρδιαγγειακό (σκύλος) Περιφερικό αυτόνομο νευρικό σύστημα Αναπνευστικό (σκύλος, τρωκτικά) Διουρητική ικανότητα (σκύλος) Γαστρεντερικό (ποντίκια) Ορμόνες, χοληστερόλη, σάκχαρο (ποντικός, σκύλος) Πήξη αίματος (κουνέλι) Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (αρουραίος)

25 Πειραματικά μοντέλα Αναπαραγωγή φυσιολογικής συμπεριφοράς και μελέτη δράσης φαρμάκων (π.χ. αναισθησία, αντισύλληψη, παράλυση) Αναπαραγωγή παθολογικής συμπεριφοράς (π.χ. παχύσαρκα ποντίκια, υπερτασικά, αγχώδη, επιληπτικά) Καθορισμός συμπεριφορών που συνδέονται με δράση φαρμάκων (π.χ. φαινόμενο Straub για ναρκωτικά αναλγητικά, συμπεριφορά μαθημένης απελπισίας για αντικαταθλιπτικά) Τι προβλεψιμότητα έχει το μοντέλο; Επακριβής αναπαραγωγή = 100% πρόβλεψη Ίδιος μηχανισμός = καλή πρόβλεψη Διαφορετικός μηχανισμός= φτωχή πρόβλεψη Πειραματόζωα (Scientific Procedures Act 1986) 2.6 εκατομμύρια πειραματόζωα στην UK (11.6 εκ. στην Ευρώπη)

26

27 Είδη ζώων που ζουν για περισσότερα χρόνια και τα οποία χρησιμοποιούνται για τη μελέτη του αργού γήρατος και της μακροζωϊας Naked Mole-Rat Τυφλοπόντικας

28 Ρόλος Φαρμακολογικού πειράματος Προβλεπτικότητα Εξαρτησιογόνου Δράσης Νέων Φαρμάκων

29 In vivo μελέτες Τοξικότητα Καρκινογένεση - Μεταλλάξεις Αναπαραγωγή και τερατογένεση Δόσεις Φαρμακολογικές Ιδιότητες Ισχύς Θεραπευτικός δείκτης

30 Ισχύς (potency) ενός φαρμάκου (συνήθως εκφράζεται σε mg) είναι η απαραίτητη συγκέντρωση (δόση) για να προκαλέσει ένα αποτέλεσμα πχ. αναλγησία, πτώση πιέσεως. Εάν 5 mg από το φάρμακο A προκαλεί το ίδιο αναλγητικό αποτέλεσμα με 10 mg από το φάρμακο Β, τότε το φάρμακο A είναι δύο φορές πιο ισχυρό από το B. Παράδειγμα: 1.3 mg υδρομορφόνης προκαλεί φαρμακολογικό αποτέλεσμα (αναλγησία) ισοδύναμο με 10mg μορφίνης. Η υδρομορφόνη έχει μεγαλύτερη ισχύ από τη μορφίνη.

31 Θεραπευτικός δείκτης Ο καθορισμός των συγκεντρώσεων του φαρμάκου στις οποίες θα έχουμε το θεραπευτικό αποτέλεσμα και τις λιγότερες δυνατές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι θέμα του θεράποντος ιατρού. ED50 Εάν LD50=10mg/kg και ED50= 2mg/kg TI =? LD50 Εάν LD50=20mg/kg και ED50= 2mg/kg TI =? Θεραπευτικός δείκτης (ΤΙ) = LD 50 / ED 50 Φάρμακα με χαμηλό θεραπευτικό δείκτη χρησιμοποιούνται μόνο σε περιπτώσεις «ζωής ή θανάτου».

32 Κλινικός θεραπευτικός δείκτης «LD1 / ED99» προστατευτικός δείκτης ή safety factor Ο λόγος της θανητοφόρου δόσης στο 1% του πληθυσμού προς την δραστική δόση στο 99% του πληθυσμού

33 Μελέτες μορφοποίησης φαρμάκων Φάρμακο + Προσθετικά: έκδοχα, γυαλιστικά, επικάλυψη, σταθεροποιητικά, χρώμα Μορφή: κάψουλα, δισκίο, ενέσιμο Διάρκεια δράσης: Βραδείας απελευθέρωσης (XR) Βιοϊσοδυναμία Βιοδιαθεσιμότητα Ευκολία χρήσης

34 Κλινικές μελέτες Φάση 0 (προκλινική) Φάση 1 (15-30 εθελοντές) Φάση 2 ( ασθενείς) Φάση 3 ( πολυκεντρική) Φάση 4-5 (έγκριση και μετεγκριτική παρακολούθηση) Φαρμακοδυναμική, φαρμακοκινητική, δοσολογικό σχήμα Αλληλεπιδράσεις με φάρμακα και τροφές Ανεπιθύμητες ενέργειες, προσοχή στη χορήγηση, ειδικοί πληθυσμοί

35 Τι είναι μία Κλινική Μελέτη; Ένα «επιστημονικό πείραμα» που αποσκοπεί στην εκτίμηση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας μιας θεραπείας σε μια συγκεκριμένη ομάδα ασθενών. Στοχευόμενες Ελεγχόμενες Αντικειμενικές Μεγάλες Ηθικές Νόμιμες

36 1η κλινική μελέτη: Sir Austin Bradford Hill 1948 Θεραπεία φυματίωσης Στρεπτομυκίνη και κατάκλιση (S) vs κατάκλιση (C) 107 ασθενείς τυχαιοποιημένοι X-ray βελτίωση S (55) 28 (51%) Θάνατοι 4 (7%) C(52) 4 (8%) 14 (27%)

37 ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ

38 Βασικές διαδικασίες μιας κλινικής μελέτης 1. Καθορισμός πληθυσμού ασθενών 2. Καθορισμός απαιτούμενου αριθμού ασθενών 3. Κατανομή ασθενών στις ομάδες θεραπείας 4. Χορήγηση της αντίστοιχης θεραπείας στις αντίστοιχες ομάδες ασθενών σύμφωνα με το πρωτόκολλο της μελέτης 5. Εκτίμηση της έκβασης των ασθενών 6. Ανάλυση αποτελεσμάτων 7. Στατιστική επεξεργασία

39 Γραπτή συναίνεση Αναλυτική και πλήρης ενημέρωση Ελεύθερη έκφραση απόφασης συμμετοχής Δικαιώματα ασθενών Ασφάλιση Αμοιβή Εθελούσια έξοδος από μελέτη Συνέχιση πειραματικής θεραπευτικής αγωγής;

40 Ιατρική Δεοντολογία Οι ασθενείς δεν πρέπει να υποφέρουν λόγω της συμμετοχής τους σε μια κλινική μελέτη Κανένας ασθενής δεν πρέπει να στερείται την καθιερωμένη και αποτελεσματική θεραπεία για την πάθησή του. Η διακήρυξητουελσίνκι δηλώνει ότι «η βιοϊατρική έρευνα θα πρέπει να στηρίζεται στην εμπεριστατωμένη γνώση της επιστημονικής βιβλιογραφίας». Συστηματική ανασκόπηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας 40

41 Μελέτη Φάσης Ι Κλινική φαρμακολογία και τοξικότητα Συνήθως διενεργούνται σε υγιείς εθελοντές Αντικείμενο μελέτης: μεταβολισμός και βιοδιαθεσιμότητα του φαρμάκου Πρωταρχικός στόχος: ο καθορισμός του τρόπου (p.o, i.m. ή i.v.), της συχνότητας χορήγησης και της αποδεκτής δοσολογίας του φαρμάκου Κυρίως εστιάζουν στην ασφάλεια του φαρμάκου Συνήθης αριθμός συμμετεχόντων: άτομα

42 Μελέτη Φάσης ΙΙ Αρχική κλινική έρευνα για θεραπευτική δράση Σε ασθενείς. Στενή παρακολούθηση κάθε ασθενούς Σχετικά μικρές μελέτες: και ασφάλεια και αποτελεσματικότητα Προκαταρκτικές εκτιμήσεις αποτελεσματικών δόσεων και διάρκειας θεραπείας Συνήθης αριθμός ασθενών: άτομα

43 Μελέτη Φάσης ΙΙΙ Κλινική έρευνα για θεραπευτική δράση Συνήθως μεγάλος αριθμός ασθενών (στατιστική σημαντικότητα) Σύγκριση με τη συνήθη, ευρέως αποδεκτή θεραπεία ή placebo (διπλή τυφλή μελέτη) Δοσολογικό εύρος Ανεπιθύμητες ενέργειες Μετά φάση ΙΙΙ αίτηση για άδεια κυκλοφορίας στην αγορά (New Drug application)

44 ΤΥΧΑΙΟΠΟΙΗΣΗ Η εκ των προτέρων γνώση της ομάδας στην οποία πρόκειται να κατανεμηθεί οασθενής, επηρεάζει την απόφαση του ερευνητή σχετικά με το αν θα τον συμπεριλάβει ή όχι στη μελέτη: διπλές τυφλές μελέτες Οι συμμετέχοντες στις συγκρινόμενες ομάδες να έχουν τα ίδια αρχικά χαρακτηριστικά (baseline characteristics) Οι συγκρινόμενες ομάδες να έχουν εξομοιωθεί ως προς όλους τους παράγοντες εκτός από εκείνον που πρόκειται να αξιολογηθεί.

45 Μελέτη Φάσης ΙV Διενεργούνται μετά την κυκλοφορία του φαρμάκου στην αγορά Σκοπός: παρακολούθηση ανεπιθύμητων ενεργειών και ενδεχόμενη επίδραση σε θνησιμότητα ή θνητότητα. Φαρμακοεπαγρύπνηση!

46 Ανεπιθύμητες Ενέργειες «Κάθε βλαβερή μη αναμενόμενη ανταπόκριση του οργανισμού στο φάρμακο που εμφανίζεται όταν αυτό χορηγείται στη σωστή δόση με στόχο την προφύλαξη, διάγνωση ή θεραπεία»(που 1969). Συνήθως είναι απαραίτητη η : Διακοπή της χορήγησης του φαρμάκου και αντιμετώπιση ή Ρύθμιση της δόσης ή Παράταση της θεραπείας Οι ανεπιθύμητες ενέργειες οδηγούν σε επιπλοκές που: Εμποδίζουν τη θεραπεία των ασθενών Οδηγούν σε νοσοκομειακή εισαγωγή Περιπλέκουν ουσιαστικά τη θεραπεία Ελαττώνουν τη ποιότητα ζωής των ασθενών Προκαλούν προσωρινή ή μόνιμη βλάβη, αναπηρία ή και θάνατο

47 Οι ανεπιθύμητες ενέργειες εμφανίζονται Στο 40% των ασθενών που λαμβάνουν φαρμακοθεραπεία Στο 10-20% των ασθενών που νοσηλεύονται σε νοσοκομεία και προκαλούν παράταση της νοσηλείας ευθύνονται για Το 5% των εισαγωγών σε νοσοκομεία, 10-20% των εισαγωγών ηλικιωμένων Το 0,3-0,5% των θανάτων σε νοσοκομεία ΑπόόλεςαυτέςτιςΑΕ, το 70-80% είναι προβλέψιμες

48 : Θαλιδομίδη «μη τοξικό» υπνωτικό σε έγκυες παιδιά γεννήθηκαν με φωκομέλεια (συγγενής ανωμαλία των άκρων) Έκτοτε, αυστηρή νομοθεσία και πολλές μελέτες

49 Οργανισμοί Ελέγχου Φαρμάκων Κάθε χώρα διαθέτει έναν οργανισμό υπεύθυνο για τα φάρμακα. FDA, EMEA, ΕΟΦ EOΦ: 1983, 230 υπάλληλοι (πτυχιούχοι φαρμακοποιοί, χημικοί, βιολόγοι, ιατροί και διοικητικοί) 9 διαφορετικές υπηρεσίες: ποιοτικός και ποσοτικός έλεγχος των κυκλοφορούντων στην ελληνική αγορά φαρμακευτικών και παραφαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων, επιθεώρηση φαρμακευτικών εργοστασίων, κλινικές δοκιμές νέων προϊόντων, μελέτες βιοϊσοδυναμίας αντιγράφων φαρμάκων, φαρμακοεπαγρύπνηση Επιτροπές επιστημόνων: επιτροπή εγκρίσεως των φαρμάκων, επιτροπή εγκρίσεως καλλυντικών, κτηνιατρικών, επιτροπή έκδοσης του Εθνικού Συνταγολογίου, επιτροπή φαρμακοεπαγρύπνησης, κ.λ.π. Συμμετέχει με αντιπροσώπους σε όλα τα Ευρωπαϊκά και Διεθνή fora που χαράζουν την πολιτική του φαρμάκου.

50 Κίτρινη κάρτα ΕΟΦ Η Κίτρινη Κάρτα είναι ένα μέσο για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τις ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων. Οι επαγγελματίες υγείας (ιατροί, φαρμακοποιοί, νοσηλευτές κλπ) έχουν καθήκον να συμπληρώνουν την Κίτρινη Κάρτα κάθε φορά που υποψιάζονται ότι ένα φάρμακο μπορεί να έχει προκαλέσει μία ανεπιθύμητη ενέργεια. Οποιαδήποτε ανεπιθύμητη ενέργεια για νέα φάρμακα και εμβόλια και σοβαρές ΑΕ για παλαιά φάρμακα.

51

52 Νέα Φάρμακα, Kαλύτερα Φάρμακα; Όχι πάντα Αποσύρσεις: Γκρεπαφλοξασίνη, κινολόνη καρδιοτοξικό Τολκαπόνη, αντιπαρκινσονικό ηπατοτοξικό Τροβαφλοξασίνη, κινολόνη ηπατοτοξικό EMEA FDA Αστεμιζόλη, αντιϊσταμινικό σοβαρή αναφυλαξία καρδιοτοξικό Ανορεξιογόνα-Φενφλουραμίνη Φενφλουραμίνη+ Δεξενφλουραμίνη «Phen-Fen» θάνατοι από βαλβιδοπάθεια Νέες επισημάνσεις κινδύνων : Φλουταμίδη, για προστάτη ηπατοξικό, αναλύσεις τρανσαμινασών / μήνα Σισαπρίδη επικίνδυνη βραδυκαρδία Πεμολίνη, διεγερτικό ΚΝΣ ηπατοτοξικό Etanercept, νέο φάρμακο ρευματοειδούς αρθρίτιδας αναζωoγόνηση λοιμώξεων ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΟΛΛΕΣ

53 Εξατομικευμένη θεραπεία: φαρμακογενωμική Οι κλινικές μελέτες παρέχουν ενδείξεις δραστικότητας και ασφάλειας στις συνήθεις δόσεις στον υπό έλεγχο πληθυσμό Οι ιατροί θεραπεύουν όλους τους ασθενείς με τις συνήθεις δόσεις ενώ μπορεί να διαφέρουν σημαντικά ως προς την απάντηση στο φάρμακο

54 Κριτήρια Επιλογής Φαρμακοθεραπείας Ασφάλεια Ανεκτικότητα Δραστικότητα Τιμή Απλή μορφή/ χρήση

Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας

Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας Χριστίνα Δάλλα Λέκτορας Φαρμακολογίας Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών cdalla@med.uoa.gr www.med.uoa.gr/pharmacology Ισχύς (potency) ενός φαρμάκου (συνήθως εκφράζεται σε

Διαβάστε περισσότερα

1.2 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ (1) 1.2 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ (2)

1.2 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ (1) 1.2 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ (2) 1.2 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ (1) Επειδή τα φάρµακα και τα φαρµακευτικά προϊόντα χρησιµοποιούνται για το ύψιστο ανθρώπινο αγαθό, την υγεία, η παραγωγή, εισαγωγή και κυκλοφορία τους διέπονται από αυστηρούς κανονισµούς

Διαβάστε περισσότερα

Ανεπιθύμητες ενέργειες

Ανεπιθύμητες ενέργειες Ανεπιθύμητες ενέργειες Νοέμβριος 2010 Ορισμός Κάθε δυσμενής δράση ενός θεραπευτικού ή προληπτικού μέτρου πέρα από την κύρια θεραπευτική ή προληπτική του δράση. Επίταση θεραπευτικής δράσης Ανεξάρτητα από

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ) «Οι σύγχρονες τεχνικές βιο-ανάλυσης στην υγεία, τη γεωργία, το περιβάλλον και τη διατροφή» 31. Νομοθεσία της Χρήσης των

Διαβάστε περισσότερα

Έλεγχος Ποιότητας Φαρμάκων

Έλεγχος Ποιότητας Φαρμάκων Έλεγχος Ποιότητας Φαρμάκων Ενότητα 1: Κουππάρης Μιχαήλ Τμήμα Χημείας Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ (1) Επειδή τα φάρμακα και τα φαρμακευτικά προϊόντα χρησιμοποιούνται για το ύψιστο ανθρώπινο

Διαβάστε περισσότερα

Πείραμα. Χειρισμός των συνθηκών από τον ερευνητή. Σύνολο παρατηρήσεων που πραγματοποιούνται κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες

Πείραμα. Χειρισμός των συνθηκών από τον ερευνητή. Σύνολο παρατηρήσεων που πραγματοποιούνται κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες Πείραμα Χειρισμός των συνθηκών από τον ερευνητή Σύνολο παρατηρήσεων που πραγματοποιούνται κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες Πειραματικές μελέτες Ο ερευνητής καθορίζει τις συνθήκες της μελέτης. Η έκθεση ή όχι

Διαβάστε περισσότερα

Ανεπιθύμητες ενέργειες. Δεκέμβριος 2014

Ανεπιθύμητες ενέργειες. Δεκέμβριος 2014 Ανεπιθύμητες ενέργειες Δεκέμβριος 2014 Ορισμός Κάθε δυσμενής δράση ενός θεραπευτικού ή προληπτικού μέτρου πέρα από την κύρια θεραπευτική ή προληπτική του δράση. Επίταση θεραπευτικής δράσης Ανεξάρτητα από

Διαβάστε περισσότερα

1. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ: 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΕ ΔΡΑΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ:

1. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ: 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΕ ΔΡΑΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ: ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ GLIATILIN (Choline alfoscerate) 1. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ: GLIATILIN 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΕ ΔΡΑΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ: Μαλακές Κάψουλες:

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΡΜΑΚΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΠΙΔΡΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΥ

ΦΑΡΜΑΚΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΠΙΔΡΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΠΙΔΡΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΥ ΣΗΜΕΙΑ ΔΡΑΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ (ΕΝΕΡΓΕΙΑ) ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ (ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ) Φαρμακολογική ενέργεια: αναγνώριση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ Αυτές οι μεταβολές στη ΠΧΠ και το φύλλο οδηγιών χρήσης θα είναι εν ισχύ κατά την έκδοση της Κοινοτικής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ (SPC)

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ (SPC) ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ (SPC) 1. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ONOMAΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ DAFLON 500 mg, επικαλυμμένο με λεπτό υμένιο δισκίο. 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΕ ΔΡΑΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

Φαρμακοκινητική. Χρυσάνθη Σαρδέλη

Φαρμακοκινητική. Χρυσάνθη Σαρδέλη Φαρμακοκινητική Χρυσάνθη Σαρδέλη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κλινικής Φαρμακολογίας Εργαστήριο Κλινικής Φαρμακολογίας Τμήμα Ιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, ΑΠΘ Φαρμακοκινητική Η Φαρμακοκινητική είναι η επιστήμη

Διαβάστε περισσότερα

Φαρμακευτικές Σπουδές στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Φαρμακευτικές Σπουδές στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Φαρμακευτικές Σπουδές στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Χρήστος Παναγιωτίδης, Ph.D Αναπλ. Καθηγητής Κυτταρικής/Μοριακής Βιολογίας Τμήμα Φαρμακευτικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Email:

Διαβάστε περισσότερα

Tοξικότητα. Αρτεμις Ντονά Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας. 6/3/2008 Αρτεμις Αγησ. Ντονά

Tοξικότητα. Αρτεμις Ντονά Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας. 6/3/2008 Αρτεμις Αγησ. Ντονά Tοξικότητα Αρτεμις Ντονά Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας Αντικείμενα του μαθήματος Να εξοικειωθεί με την έννοια της τοξικότητας, όργανο στόχος Να μπορεί να ξεχωρίσει την οξεία

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΔΥΝΑΜΙΚΗ

ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΔΥΝΑΜΙΚΗ αλληλεπιδράσεις μεταξύ χημικών ουσιών και ζώντων οργανισμών) ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ Διακίνηση του φαρμάκου στον οργανισμό ΦΑΡΜΑΚΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Μηχανισμό δράσης Βιοχημικές δράσεις Φυσιολογικές δράσεις η φυσιολογική

Διαβάστε περισσότερα

2) την αριθ. 2925/ απόφαση της Συνεδρίασης της Συγκλήτου

2) την αριθ. 2925/ απόφαση της Συνεδρίασης της Συγκλήτου ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚ ΗΛΩΣΗΣ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΤΕΣΣΑΡΩΝ (4) ΚΕΝΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΣΤΗ ΒΑΘΜΙ Α ΤΟΥ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ή ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρο Βιοϊατρικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (ΚΕΒΙΕΕ) Αστέριος Καραγιάννης Πρόεδρος Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ Καθηγητής Παθολογίας

Κέντρο Βιοϊατρικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (ΚΕΒΙΕΕ) Αστέριος Καραγιάννης Πρόεδρος Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ Καθηγητής Παθολογίας Κέντρο Βιοϊατρικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (ΚΕΒΙΕΕ) Αστέριος Καραγιάννης Πρόεδρος Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ Καθηγητής Παθολογίας Σκοπός του ΚΕΒΙΕΕ Η υποστήριξη και προαγωγή της βιοϊατρικής έρευνας και εκπαίδευσης,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ 1.ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ URPEM monodose Ketotifen eye drops, 0.025% 0.25mg/ml οφθαλμικές σταγόνες διάλυμα σε περιέκτες μιας δόσης. 2.ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟ-ΟΜΟΕΙΔΗ (Biosimilars) ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΤΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ: «ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΛΛΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ».

ΒΙΟ-ΟΜΟΕΙΔΗ (Biosimilars) ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΤΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ: «ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΛΛΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ». Αθήνα, 14 Μαΐου 2015 ΒΙΟ-ΟΜΟΕΙΔΗ (Biosimilars) ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΤΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ: «ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΛΛΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ». ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα φάρμακα μετά από ένα χρονικό διάστημα 10-15 ετών χάνουν την «πατέντα» τους, δηλαδή η δραστική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1/5 1. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ONOMAΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ DAFLON 500 mg, επικαλυμμένο με λεπτό υμένιο δισκίο. 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΕ ΔΡΑΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΡΟΔΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013

ΡΟΔΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013 ΡΟΔΟΣ 25-28 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013 Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ,, ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ 4ο : ΓΕΝΟΣΗΜΑ ΣΤΙΣ ΧΡΟΝΙΕΣ ΡΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΥΡΙΟΚΕΦΑΛΙΤΑΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Kλινικές ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

Kλινικές ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Kλινικές Mελέτες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ 1Τι είναι οι κλινικές μελέτες είναι σημαντικές; > Μη διστάσετε να ρωτήσετε το γιατρό σας για οποιαδήποτε και άλλη γιατί πληροφορία ή διευκρίνηση χρειάζεστε

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ

ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ Ιούλιος 2009 Το παρόν έγγραφο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ Δελτίο μαθήματος (Syllabus): ΚΛΙΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ Κωδικός μαθήματος: 79 Κύκλος/Επίπεδο σπουδών: Εξάμηνο σπουδών: Προπτυχιακό 8 ο Εξάμηνο Τύπος μαθήματος Υποβάθρου / Γενικών Γνώσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ Δ. ΠΕΚΤΑΣΙΔΗΣ Β ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΝΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ Δ. ΠΕΚΤΑΣΙΔΗΣ Β ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΝΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ Δ. ΠΕΚΤΑΣΙΔΗΣ Β ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΝΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ Το 2015 καταγράφηκαν παγκοσμίως 17.500.000

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης Παράρτημα III Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης Σημείωση: Οι τροποποιήσεις της Περίληψης των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα IV. Επιστημονικά πορίσματα

Παράρτημα IV. Επιστημονικά πορίσματα Παράρτημα IV Επιστημονικά πορίσματα 64 Επιστημονικά πορίσματα Ιστορικό Η πονατινίμπη είναι αναστολέας τυροσινικής κινάσης (TKI) ο οποίος χρησιμοποιείται για την αναστολή της δράσης της φυσικής BCR-ABL

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Παράρτημα III Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Σημείωση: Αυτή η Περίληψη των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος, η επισήμανση

Διαβάστε περισσότερα

Η Aξία των Κλινικών Μελετών στην Ανάπτυξη Καινοτόμων Φαρμάκων Mελέτιος A. Δημόπουλος

Η Aξία των Κλινικών Μελετών στην Ανάπτυξη Καινοτόμων Φαρμάκων Mελέτιος A. Δημόπουλος Η Aξία των Κλινικών Μελετών στην Ανάπτυξη Καινοτόμων Φαρμάκων Mελέτιος A. Δημόπουλος Πρύτανης Ε.Κ.Π.Α. Καθηγητής Αιματολογίας-Ογκολογίας Σήμερα, οι κλινικές μελέτες αποτελούν το κύριο μέσο, μέσα από το

Διαβάστε περισσότερα

1 ΟΔΗΓΊΕΣ ΧΡΉΣΗΣ ΒΑΣΙΚΈΣ ΓΝΏΣΕΙΣ...27 ΠΡΌΛΟΓΟΣ Περιεχόμενα

1 ΟΔΗΓΊΕΣ ΧΡΉΣΗΣ ΒΑΣΙΚΈΣ ΓΝΏΣΕΙΣ...27 ΠΡΌΛΟΓΟΣ Περιεχόμενα Περιεχόμενα ΠΡΌΛΟΓΟΣ...11 1 ΟΔΗΓΊΕΣ ΧΡΉΣΗΣ...23 1.1 Γιατί είναι χρήσιμο ένα τέτοιο εγχειρίδιο...23 1.2 Τι δεν είναι αυτό το εγχειρίδιο...25 2 ΒΑΣΙΚΈΣ ΓΝΏΣΕΙΣ...27 2.1 Η τέχνη της συνομιλίας με τον ασθενή...27

Διαβάστε περισσότερα

AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ

AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ Το άσθμα είναι ένα από τις πιο συχνές νόσους που περιπλέκει την εγκυμοσύνη. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως περίπου 8-10% των εγκύων έχουν άσθμα και μπορεί να επηρεάσει την εγκυμοσύνη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1.ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ: ARTHROLOC 2.ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ σε δραστικά συστατικά: Crystalline glucosamine sulphate 1,884 g / SACHET

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΕΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΕΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΕΑ 1 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ THYMANAX Θέµατα ποιότητας Η ποιότητα του

Διαβάστε περισσότερα

Απάντηση. Συγχρονική μελέτη

Απάντηση. Συγχρονική μελέτη Ερώτηση Ποιο είδος μελέτης και γιατί θεωρείτε πως είναι το καταλληλότερο για την εκτίμηση της συχνότητας του διαβήτη τύπου 2 στον πληθυσμό μιας πόλης; Περιγράψτε συνοπτικά (εντός 100 λέξεων) τον σχεδιασμό

Διαβάστε περισσότερα

Κανένα για αυτήν την παρουσίαση. Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini,

Κανένα για αυτήν την παρουσίαση. Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini, Κανένα για αυτήν την παρουσίαση Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini, 2 Κυκλοσπορίνη-θεραπευτικές ενδείξεις 3 Θεραπεία σοβαρών μορφών

Διαβάστε περισσότερα

Κριτήρια ταξινόμησης κατά CLP: Κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία Καρκινογένεση, Μεταλλαξιγένεση, Τοξικότητα στην αναπαραγωγή

Κριτήρια ταξινόμησης κατά CLP: Κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία Καρκινογένεση, Μεταλλαξιγένεση, Τοξικότητα στην αναπαραγωγή ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΧΗΜΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΓΕΝΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 11 η Ετήσια Σύσκεψη Επιθεωρητών REACH, CLP 2015 Εθνική Συνάντηση Εργασίας του PROTEAS Αθήνα, 27-2929 Απριλίου 2015 Γενικό

Διαβάστε περισσότερα

Ασθενείς. Προηγηθείσα ανεπιτυχής θεραπεία με 1 ή περισσότερα [γλυκοκορτικοειδή, ανοσοκατασταλτικά (ΑΖΑ, 6ΜΡ), anti-tnf]

Ασθενείς. Προηγηθείσα ανεπιτυχής θεραπεία με 1 ή περισσότερα [γλυκοκορτικοειδή, ανοσοκατασταλτικά (ΑΖΑ, 6ΜΡ), anti-tnf] Σχεδιασμός Μελέτης Φάσης 3, τυχαιοποιημένη, διπλή-τυφλή, ελεγχόμενη με placebo, μελέτη Ξεχωριστές μελέτες επαγωγής ύφεσης και συντήρησης Διενεργήθηκε σε 211 ιατρικά κέντρα σε 34 χώρες από το 2008-2012

Διαβάστε περισσότερα

Οι σπουδές στο Τμήμα Φαρμακευτικής του Α.Π.Θ.

Οι σπουδές στο Τμήμα Φαρμακευτικής του Α.Π.Θ. Οι σπουδές στο Τμήμα Φαρμακευτικής του Α.Π.Θ. Δ. ΧΑΤΖΗΠΑΥΛΟΥ-ΛΙΤΙΝΑ, Ph.D Kαθηγήτρια Φαρμακευτικής Χημείας, Τμήμα Φαρμακευτικής, Α.Π.Θ. e-mail: hadjipav@pharm.auth.gr Σύμφωνα με τονπαγκόσμιο Οργανισμό

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΟΙ Η ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΥ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣH ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ-ΜΕΛΗ

ΟΡΟΙ Η ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΥ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣH ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ-ΜΕΛΗ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 ΟΡΟΙ Η ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΥ ΠΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣH ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ-ΜΕΛΗ Τα κράτη-μέλη πρέπει να διασφαλίσουν, οτι όλοι οι όροι ή περιορισμοί που περιγράφονται

Διαβάστε περισσότερα

Λόγοι έκδοσης γνώμης για τον χαρακτηρισμό φαρμακευτικού προϊόντος ως ορφανού

Λόγοι έκδοσης γνώμης για τον χαρακτηρισμό φαρμακευτικού προϊόντος ως ορφανού Παράρτημα 1 Λόγοι έκδοσης γνώμης για τον χαρακτηρισμό φαρμακευτικού προϊόντος ως ορφανού Η Επιτροπή Ορφανών Φαρμάκων (COMP), έχοντας εξετάσει την αίτηση, κατέληξε στα ακόλουθα: Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΕΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΕΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΕΑ 1 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΕΑ ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ RESCUPASE Ποιότητα Η ποιότητα

Διαβάστε περισσότερα

Πώς να συμπληρώσετε το Έντυπο Αναφοράς Ανεπιθύμητης Ενέργειας μετά από εμβολιασμό κατά της γρίπης

Πώς να συμπληρώσετε το Έντυπο Αναφοράς Ανεπιθύμητης Ενέργειας μετά από εμβολιασμό κατά της γρίπης Πώς να συμπληρώσετε το Έντυπο Αναφοράς Ανεπιθύμητης Ενέργειας μετά από εμβολιασμό κατά της γρίπης Πεδίο δεδομένων Περιεχόμενο Ημερομηνία αναφοράς Συμπληρώστε την ημερομηνία υποβολής του Εντύπου Αναφοράς

Διαβάστε περισσότερα

Τι χρειάζεται να γνωρίζει ο ασθενής πριν αποφασίσει τη συμμετοχή του;

Τι χρειάζεται να γνωρίζει ο ασθενής πριν αποφασίσει τη συμμετοχή του; Τι χρειάζεται να γνωρίζει ο ασθενής πριν αποφασίσει τη συμμετοχή του; Χ. Χριστοδούλου Παθολόγος- Ογκολόγος Δ/ντής Β' Ογκολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Metropolitan Ηθική αναγκαιότητα κλινικών μελετών Οι

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα II. Επιστημονικά πορίσματα

Παράρτημα II. Επιστημονικά πορίσματα Παράρτημα II Επιστημονικά πορίσματα 14 Επιστημονικά πορίσματα Το Haldol, το οποίο περιέχει τη δραστική ουσία αλοπεριδόλη, είναι ένα αντιψυχωσικό φάρμακο που ανήκει στην ομάδα των βουτυροφαινονών. Είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Μεγάλος κίνδυνος για τη Δημόσια Υγεία από τη χρήση των γενόσημων φαρμάκων

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Μεγάλος κίνδυνος για τη Δημόσια Υγεία από τη χρήση των γενόσημων φαρμάκων Αθήνα, 20 Φεβρουαρίου 2012 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Μεγάλος κίνδυνος για τη Δημόσια Υγεία από τη χρήση των γενόσημων φαρμάκων Καταγγέλλεται ότι κυκλοφορούν χωρίς επαρκείς ελέγχους και μελέτες και έχουν προκαλέσει

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΛΟΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΑΛΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙ ΗΣ ΜΑΡΙΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΒΛΑΧΟΣ ΑΓΑΘΟΚΛΕΙΑ ΜΗΤΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Φαρμακοτεχνική μορφή. Περιεκτικότητες. Clavulanic acid 10 mg

Φαρμακοτεχνική μορφή. Περιεκτικότητες. Clavulanic acid 10 mg Παράρτημα Ι Κατάσταση με τις ονομασίες, τη φαρμακοτεχνική μορφή, την περιεκτικότητα των κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων, το ζωικό είδος, την οδό χορήγησης, τον αιτούντα/κάτοχο της άδειας κυκλοφορίας

Διαβάστε περισσότερα

Butomidor. Ήρεμα και χωρίς πόνο.

Butomidor. Ήρεμα και χωρίς πόνο. Butomidor Ήρεμα και χωρίς πόνο. Ο ρόλος των σκύλων και των γατών έχει αλλάξει από τον παραδοσιακό των κατοικιδίων, σε σημαντικούς συνεργάτες ζωής. Δίνουν χαρά, συντροφικότητα και συμβάλλουν στην προσθήκη

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογίες Αξιοποίησης Δεδομένων

Μεθοδολογίες Αξιοποίησης Δεδομένων Μεθοδολογίες Αξιοποίησης Δεδομένων Βλάχος Σ. Ιωάννης Λέκτορας 407/80, Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Εργαστήριο Πειραματικής Χειρουργικής και Χειρουργικής Ερεύνης «Ν.Σ. Σ Χρηστέας» Στάδια Αξιοποίησης

Διαβάστε περισσότερα

Ερώτηση Ποιο είδος μελέτης και γιατί θεωρείτε πως είναι το καταλληλότερο για την εκτίμηση της συχνότητας του διαβήτη τύπου 2 στον πληθυσμό μιας πόλης;

Ερώτηση Ποιο είδος μελέτης και γιατί θεωρείτε πως είναι το καταλληλότερο για την εκτίμηση της συχνότητας του διαβήτη τύπου 2 στον πληθυσμό μιας πόλης; είναι το καταλληλότερο για την εκτίμηση της συχνότητας του διαβήτη τύπου 2 στον πληθυσμό μιας πόλης; Μελέτες σε πειραματόζωα βρήκαν ότι η αυξημένη κατανάλωση πράσινου τσαγιού σχετίζεται με μειωμένη συχνότητα

Διαβάστε περισσότερα

Simponi (γολιμουμάμπη)

Simponi (γολιμουμάμπη) EMA/792301/2018 EMEA/H/C/000992 Περίληψη EPAR για το κοινό Ανασκόπηση του Simponi και αιτιολογικό έγκρισης στην ΕΕ Τι είναι το Simponi και σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται; Το Simponi είναι αντιφλεγμονώδες

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτες βιοϊσοδυναμίας το παράδειγμα της κυκλοσπορίνης. Γρηγόριος Σακελλαρίου Επιμελητής Ρευματολογικού Τμήματος 424 ΓΣΝΕ

Μελέτες βιοϊσοδυναμίας το παράδειγμα της κυκλοσπορίνης. Γρηγόριος Σακελλαρίου Επιμελητής Ρευματολογικού Τμήματος 424 ΓΣΝΕ Μελέτες βιοϊσοδυναμίας το παράδειγμα της κυκλοσπορίνης Γρηγόριος Σακελλαρίου Επιμελητής Ρευματολογικού Τμήματος 424 ΓΣΝΕ Σύγκρουση συμφερόντων Conflict of interest Κανένα για αυτήν την παρουσίαση Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα ΙΙΙ. Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος, της επισήμανσης και του φύλλου οδηγιών χρήσης

Παράρτημα ΙΙΙ. Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος, της επισήμανσης και του φύλλου οδηγιών χρήσης Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος, της επισήμανσης και του φύλλου οδηγιών χρήσης 21 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ Το φάρμακο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος... 1 Εισαγωγικά σχόλια και επεξηγήσεις... 3

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος... 1 Εισαγωγικά σχόλια και επεξηγήσεις... 3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος... 1 Εισαγωγικά σχόλια και επεξηγήσεις... 3 Μέρος Ι Εισαγωγή 9 1. 1 Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ... 9 1.1.1 Προσδιορισμός του αντικειμενικού θεραπευτικού στόχου...11 1.1.2

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 15 (Ιατρική Γενετική) Προγεννητική διάγνωση

Κεφάλαιο 15 (Ιατρική Γενετική) Προγεννητική διάγνωση Κεφάλαιο 15 (Ιατρική Γενετική) Προγεννητική διάγνωση Η προγεννητική διάγνωση Ενδείξεις: -Προχωρημένη ηλικία μητέρας (πιο συχνό: σύνδρομο Down) -Προγενέστερο παιδί με de novo χρωμοσωμική ανωμαλία -Ύπαρξη

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα ΙΙ. Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας

Παράρτημα ΙΙ. Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας Παράρτημα ΙΙ Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας 12 Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας Η Συντονιστική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ 1. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ BACTROBAN αλοιφή 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ 1g αλοιφής περιέχει 20mg mupirocin. Για τον πλήρη κατάλογο

Διαβάστε περισσότερα

Το Simponi είναι αντιφλεγμονώδες φάρμακο. Χορηγείται σε ενήλικες για τη θεραπεία των ακόλουθων νόσων:

Το Simponi είναι αντιφλεγμονώδες φάρμακο. Χορηγείται σε ενήλικες για τη θεραπεία των ακόλουθων νόσων: EMA/411054/2015 EMEA/H/C/000992 Περίληψη EPAR για το κοινό γολιμουμάμπη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ERRKES. Οφθαλμικές σταγόνες, διάλυμα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ERRKES. Οφθαλμικές σταγόνες, διάλυμα ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Ketorolac Trometamol 0.5% w/v Οφθαλμικές σταγόνες, διάλυμα 1. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ σε δραστικά συστατικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΤΑΚ «ΕΡΕΥΝΩ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ»

ΕΤΑΚ «ΕΡΕΥΝΩ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ» Προτεραιότητες Πλατφόρμας «Υγεία & Φάρμακα» στο πλαίσιο επικείμενης προκήρυξης Ενιαίας Δράσης Κρατικών Ενισχύσεων ΕΤΑΚ «ΕΡΕΥΝΩ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ» της τρέχουσας Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020» Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Επικαιροποιημένα μέτρα για την πρόληψη εγκυμοσύνης κατά τη χρήση ρετινοειδών

Επικαιροποιημένα μέτρα για την πρόληψη εγκυμοσύνης κατά τη χρήση ρετινοειδών Επικαιροποιημένα μέτρα για την πρόληψη εγκυμοσύνης κατά τη χρήση ρετινοειδών Προειδοποίηση για πιθανό κίνδυνο εμφάνισης νευροψυχιατρικών διαταραχών με τα από του στόματος ρετινοειδή Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός

Διαβάστε περισσότερα

Κάθε επικαλυμένο με λεπτό υμένιο δισκίο περιέχει 5 mg levocetirizine dihydrochloride.

Κάθε επικαλυμένο με λεπτό υμένιο δισκίο περιέχει 5 mg levocetirizine dihydrochloride. Xozal 1. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1.1 Ονομασία Xozal 5 mg επικαλυμένα με λεπτό υμένιο δισκία 1.2 Σύνθεση Δραστική ουσία: Ievocetiiizine dihydrochloride Έκδοχα: microcrystalline cellulose,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΞΕΝΟΒΙΟΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΞΕΝΟΒΙΟΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΞΕΝΟΒΙΟΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΞΕΝΟΒΙΟΤΙΚΗ ΟΥΣΙΑ χημική ουσία που δεν παράγεται στον οργανισμό και εισαγόμενη στον οργανισμό δεν αξιοποιείται για την εξασφάλιση ενέργειας ή σύνθεση

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών Σχέση μεταξύ εμβολίων και αυτισμού Θέση ύπνου των βρεφών και συχνότητα εμφάνισης του

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους των πληροφοριών προϊόντος

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους των πληροφοριών προϊόντος Παράρτημα III Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους των πληροφοριών προϊόντος Σημείωση: Οι αλλαγές στις σχετικές παραγράφους της Περίληψης των Χαρακτηριστικών Προϊόντος και του Φύλλου Οδηγιών Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα II. Επιστημονικά πορίσματα

Παράρτημα II. Επιστημονικά πορίσματα Παράρτημα II Επιστημονικά πορίσματα 7 Επιστημονικά πορίσματα Η μεπιβακαΐνη είναι ένα ενδιάμεσης δράσης τοπικό αναισθητικό, το οποίο αναστέλλει τη μετάδοση των νευρικών ώσεων μειώνοντας τη ροή του νατρίου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1 ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Morphasol 4 mg/ml ενέσιμο διάλυμα για σκύλους και γάτες 2 ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Κάθε 1

Διαβάστε περισσότερα

(προγεμισμένος περιέκτηςτων 10 ml σε σχήμα κουταλιού) περιέχει Carbocysteine Lysine M onohydrate που αντιστοιχεί σε

(προγεμισμένος περιέκτηςτων 10 ml σε σχήμα κουταλιού) περιέχει Carbocysteine Lysine M onohydrate που αντιστοιχεί σε Ονομασία, μορφή: σε συσκευασία μιας δόσης. Σύνθεση: Δραστικά συστατικά: Carbocysteine Lysine Monohydrate. Εκδοχα: Sorbitol sol 70%, xylitol, ammonium glycyrrhizinate, carboxymethylcellulose sodium, glycerol,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 9627 20 Δεκεμβρίου 2016 ΤΕΥΧΟΣ ΤΡΙΤΟ Αρ. Φύλλου 1311 ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ - ΛΟΙΠΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Αριθμ. 2396 Φαρμακευτικής του

Διαβάστε περισσότερα

Παραγωγή και τρόπος δράσης των αντιβιοτικών

Παραγωγή και τρόπος δράσης των αντιβιοτικών Γυμνάσιο Κερατέας Κόλλια Γεωργία Παραγωγή και τρόπος δράσης των αντιβιοτικών 1 Τι είναι το αντιβιοτικό; Αρχικά, ως Αντιβιοτικά ορίστηκαν τα Χημειοθεραπευτικά φάρμακα που παράγονται με βιοσυνθετική μέθοδο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ DYNAPEN 3

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ DYNAPEN 3 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ DYNAPEN 3 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ σε δραστικά συστατικά FISH OIL (EICOSAPENTAENOIC ACID) & (DOCOSAHEXAENOIC

Διαβάστε περισσότερα

Version 7.2, 10/2006 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

Version 7.2, 10/2006 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Version 7.2, 10/2006 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Lactated Ringer s Injection/Fresenius, (3,1+0,3+6+0,2)g, ενέσιμο διάλυμα για έγχυση

Διαβάστε περισσότερα

Το Simponi είναι αντιφλεγμονώδες φάρμακο. Χορηγείται για τη θεραπεία των ακόλουθων νόσων:

Το Simponi είναι αντιφλεγμονώδες φάρμακο. Χορηγείται για τη θεραπεία των ακόλουθων νόσων: EMA/412395/2016 EMEA/H/C/000992 Περίληψη EPAR για το κοινό γολιμουμάμπη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο ο Οργανισμός

Διαβάστε περισσότερα

Κλινικές Μελέτες. Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Κλινικές Μελέτες. Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Κλινικές Μελέτες Δέσποινα Ν. Περρέα Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Διευθύντρια Εργαστηρίου Πειραματικής Χειρουργικής και Χειρουργικής Ερεύνης «Ν.Σ. Χρηστέας» Κλινικές Μελέτες

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. E - learning. Εξατομικευμένη Ιατρική Για Ογκολόγους. Οδηγός Σπουδών

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. E - learning. Εξατομικευμένη Ιατρική Για Ογκολόγους. Οδηγός Σπουδών Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E - Learning Εξατομικευμένη Ιατρική Για Ογκολόγους E - learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών

Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών Οι ρευματικές παθήσεις είναι συχνές στην αναπαραγωγική ηλικία των γυναικών. Στην πρόσφατη πανελλήνια επιδημιολογική έρευνα για τις ρευματικές παθήσεις στο γενικό

Διαβάστε περισσότερα

Γονίδια. τη Φαρμακολογία και τη Γονιδιωματική στη Φαρμακογονιδιωματική" Από. Παρενέργειες. Φαρμακο γονιδιωματική / γενετική.

Γονίδια. τη Φαρμακολογία και τη Γονιδιωματική στη Φαρμακογονιδιωματική Από. Παρενέργειες. Φαρμακο γονιδιωματική / γενετική. Από τη Φαρμακολογία και τη Γονιδιωματική στη Φαρμακογονιδιωματική" Φυσιολογικά Ανθρώπινα Χαρακτηριστικά Ανταπόκριση στο Περιβάλλον Δέσποινα Σανούδου,, PhD FACMG Επίκουρη Καθηγήτρια Molecular Biology Biomedical

Διαβάστε περισσότερα

Περιορισμοί στη χρήση του Xeljanz ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) εξετάζει τον κίνδυνο εμφάνισης θρόμβων αίματος στους πνεύμονες

Περιορισμοί στη χρήση του Xeljanz ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) εξετάζει τον κίνδυνο εμφάνισης θρόμβων αίματος στους πνεύμονες 17 Μαίου 2019 ΕΜΑ/267216/2019 Περιορισμοί στη χρήση του Xeljanz ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) εξετάζει τον κίνδυνο εμφάνισης θρόμβων αίματος στους πνεύμονες Η Επιτροπή Φαρμακοεπαγρύπνησης

Διαβάστε περισσότερα

Ε. Θηραίος MD, MSc in Public Health Γενικός Ιατρός Δ/ντής ΕΣΥ Γενικός Γραμματέας Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών

Ε. Θηραίος MD, MSc in Public Health Γενικός Ιατρός Δ/ντής ΕΣΥ Γενικός Γραμματέας Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών Interchangeability: What Physicians and Policy Makers say. What is the position of Biosimilars in Therapeutic Protocols? How will they be positioned in the Therapeutic Algorithm? Ε. Θηραίος MD, MSc in

Διαβάστε περισσότερα

NeuroBloc Αλλαντική τοξίνη τύπου Β ενέσιμο διάλυμα 5.000 U/ml

NeuroBloc Αλλαντική τοξίνη τύπου Β ενέσιμο διάλυμα 5.000 U/ml NeuroBloc Αλλαντική τοξίνη τύπου Β ενέσιμο διάλυμα 5.000 U/ml Σημαντικές πληροφορίες ασφάλειας για γιατρούς Σκοπός αυτού του εγχειριδίου είναι να παρέχει σε γιατρούς με δικαίωμα συνταγογράφησης και χορήγησης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ SEPTANEST 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Αρτικαΐνη υδροχλωρική 4% με επινεφρίνη 1:200000 ARTICAINE HYDROCHLORIDE & EPINEPHRINE

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ 1

ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ 1 1 Περιεχόμενα: 1) Πρόλογος...3 2) Τι είναι εθισμός στα φάρμακα...4 3) Κατηγορίες φαρμάκων και τρόπος επίδρασης στον άνθρωπο...5 4) Επιπτώσεις των φαρμάκων 6 4.1) Στο άτομο 6 4.2) Στην κοινωνία..7 4.3)

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΣΤΗ. 1. Προσδιορισμός φαρμακευτικού προϊόντος

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΣΤΗ. 1. Προσδιορισμός φαρμακευτικού προϊόντος 1.1 Ονομασία ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΣΤΗ 1. Προσδιορισμός φαρμακευτικού προϊόντος TRIVASTAL 50 mg, δισκία παρατεταμένης αποδέσμευσης 1.2 Σύνθεση Δραστική ουσία: Πιριβεδίλη Έκδοχα: Πυρήνας: Πολυβιδόνη,

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί διεξάγεται μια μελέτη;;;

Γιατί διεξάγεται μια μελέτη;;; Γιατί διεξάγεται μια μελέτη;;; Διερεύνηση ενός νέου ερευνητικού ερωτήματος ή, αλλιώς, μιας νέας ερευνητικής υπόθεσης Διερεύνηση μιας υπάρχουσας ερευνητικής υπόθεσης, βελτιώνοντας όμως την ακρίβεια και

Διαβάστε περισσότερα

Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ

Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ LDL-C : μείζων

Διαβάστε περισσότερα

Ιn vivo αξιολόγηση των γενοσήμων Μελέτη Βιοϊσοδυναμίας Γλιμεπιρίδης

Ιn vivo αξιολόγηση των γενοσήμων Μελέτη Βιοϊσοδυναμίας Γλιμεπιρίδης Ιn vivo αξιολόγηση των γενοσήμων Μελέτη Βιοϊσοδυναμίας Γλιμεπιρίδης ΜΑΝΟΛΗΣ ΓΕΩΡΓΑΡΑΚΗΣ Καθηγητής Φαρμακευτικής Τεχνολογίας & Ελέγχου Φαρμάκων Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 1. ΓΕΝΟΣΗΜΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΦΑΛΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΦΑΡΜΑΚΙΑΣ. Παρασκευή Παπαϊωαννίδου Καθηγήτρια Φαρμακολογίας Τμήμα Ιατρικής ΑΠΘ

ΑΣΦΑΛΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΦΑΡΜΑΚΙΑΣ. Παρασκευή Παπαϊωαννίδου Καθηγήτρια Φαρμακολογίας Τμήμα Ιατρικής ΑΠΘ ΑΣΦΑΛΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΦΑΡΜΑΚΙΑΣ Παρασκευή Παπαϊωαννίδου Καθηγήτρια Φαρμακολογίας Τμήμα Ιατρικής ΑΠΘ Τί είναι πολυφαρμακία; ΠΟΛΥΦΑΡΜΑΚΙΑ είναι η χρήση πέντε ή περισσότερων φαρμάκων ημερησίως από τον

Διαβάστε περισσότερα

Ανακούφιση των συμπτωμάτων ήπιας έως μέτριας οστεοαρθρίτιδας των γονάτων.

Ανακούφιση των συμπτωμάτων ήπιας έως μέτριας οστεοαρθρίτιδας των γονάτων. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ EFFER ACTIV 2.ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Κάθε δισκίο περιέχει 1,5 g γλυκοζαμίνης (ως υδροχλωρική γλυκοζαμίνη) Για τον

Διαβάστε περισσότερα

Αναφορά Ανεπιθύμητων Ενεργειών Φαρμάκων από Επαγγελματίες Υγείας

Αναφορά Ανεπιθύμητων Ενεργειών Φαρμάκων από Επαγγελματίες Υγείας Αναφορά Ανεπιθύμητων Ενεργειών Φαρμάκων από Επαγγελματίες Υγείας Σ. Μπονόβας, 1 Ι. Μεσσάρη, 1 Π. Σιακωτού, 1 Β. Μπαρούτσου, 2 Ν. Σιταράς. 1 1 Εργαστήριο Φαρμακολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική Φαρμάκου: Θεραπευτικά Πρωτόκολλα ή Εξορθολογισμός Συνταγογράφησης; Δημήτριος Κούβελας MD, Bpharm, FRCGP, PhD

Πολιτική Φαρμάκου: Θεραπευτικά Πρωτόκολλα ή Εξορθολογισμός Συνταγογράφησης; Δημήτριος Κούβελας MD, Bpharm, FRCGP, PhD ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘEΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ, ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Εργαστήριο Κλινικής Φαρμακολογίας Πολιτική Φαρμάκου: Θεραπευτικά Πρωτόκολλα ή Εξορθολογισμός Συνταγογράφησης; Δημήτριος Κούβελας

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες και σακχαρώδης διαβήτης Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μετα-ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Οστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Οστεοπόρωση Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Η οστεοπόρωση είναι πιο συχνή από τις παθήσεις της καρδιάς και των πνευμόνων Οστεοπόρωση: Η σιωπηλή επιδημία

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΝ 20ο ΚΑΙ 21ο ΑΙΩΝΑ ΙΑΤΡΙΚΗ-ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΝ 20ο ΚΑΙ 21ο ΑΙΩΝΑ ΙΑΤΡΙΚΗ-ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΝ 20ο ΚΑΙ 21ο ΑΙΩΝΑ ΙΑΤΡΙΚΗ-ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΝΙΚΟΛΕΤΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΔΟΓΡΑΝΛΗΣ ΑΛΕΞΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΘΑΝΑΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΑΙΡΗ ΒΑΛΟΥΞΗ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΚΑΡΑΠΤΣΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ ΣΤΟΧΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας.

Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας. Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας. Ηλίας Κουρής - Ρευματολόγος Η κλινική εικόνα της πάθησης περιλαμβάνει την παρουσια γενικων συμπτωματων

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ. BESPAR Υδροχλωρική Βουσπιρόνη

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ. BESPAR Υδροχλωρική Βουσπιρόνη ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ BESPAR Υδροχλωρική Βουσπιρόνη 1. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1.1 Ονομασία, μορφή, περιεκτικότητα : BESPAR Υδροχλωρική Βουσπιρόνη Δισκία των 10mg ανά δισκίο 1.2 Σύνθεση

Διαβάστε περισσότερα

Γενική περίληψη της επιστημονικής αξιολόγησης του Kytril και των λοιπών εμπορικών ονομασιών του (βλ. Παράρτημα Ι)

Γενική περίληψη της επιστημονικής αξιολόγησης του Kytril και των λοιπών εμπορικών ονομασιών του (βλ. Παράρτημα Ι) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ, ΤΗΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΦΥΛΛΟΥ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ

Διαβάστε περισσότερα

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος της οικογένειάς μου οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλου είδους όφελος από

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΡΙΠΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΙΠΗΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΡΙΠΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΙΠΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΡΙΠΗ 2010-2011 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΙΠΗΣ 2010-2011 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΧΡΗΣΗΣ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ 15 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011 ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ Κατά την περίοδο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ CORTAVANCE 0,584 mg/ml διάλυμα σε εκνέφωμα για τοπική εξωτερική χρήση στους σκύλους 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ;

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ; ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ; Μάγδα Τσολάκη, MD, PhD Νευρολόγος, Ψυχίατρος, Θεολόγος, Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Διευθύντρια της Α Νευρολογικής Κλινικής Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νόσου Alzheimer DISCLOSURES Grants

Διαβάστε περισσότερα