Ανασκόπηση Χριστούγεννα στην Αφρική

Transcript

1 Ιανουάριος Ανασκόπηση 2008 Χριστούγεννα στην Αφρική Gospel Come by here, oh Lord! H Αίγυπτος τα Χριστούγεννα Πως στολίζεται τα Χριστούγεννα η Αφρική Το όρος των μαρτύρων Γιορτινό τραπέζι με Αφρικανικό άρωμα

2 Σόλωνος 123 τηλ.:

3 Μεταφράσεις από και προς όλες τις γλώσσες Πτυχιούχοι μεταφραστές με πολυετή εμπειρία Υπευθυνότητα Άμεση παράδοση Σελιδοποίηση Επικυρώσεις μεταφράσεων 14 Ipirou St Aghia Paraskevi Tel: Fax:

4 EDITORIAL Του Νικόδημου Κίνιουα Μαϊνά «Εκείνοι που διδάχτηκαν απο τρυφερή ηλικία να φοβούνται την αποδοκιμασία της ομάδας τους και να τη θεωρούν τη χειρότερη δυστυχία, προτιμούν να πεθάνουν στο πεδίο της μάχης ενός πολέμου που δεν καταλαβαίνουν, παρά να υποστούν την περιφρόνηση των ηλιθίων» Μπέρναρντ Ρασέλ Οι επτά ημέρες που συγκλόνισαν την χώρα. Νέοι και νέες βγήκαν στους δρόμους διεκδικώντας το δικαίωμα για ένα καλύτερο μέλλον. Ένας νέος μόλις δεκαπέντε χρόνων. Ένας άμυαλος ενήλικας αστυνομικός «ειδικός φρουρός». Ένας κρατικός μηχανισμός σε λήθαργο. Ένας φόνος. Μία δολοφονία. Ένα συνεχές έγκλημα. Σε μία χώρα όπου όλα έμοιαζαν να κυλούν σ ένα ρυθμό που τα πάντα μπορούσαν να συμβούν και να μην δώσει κανείς σημασία για όλα εκείνα που γίνονται για αυτόν δίχως να τον ρωτήσουν. Οι εθνοπατέρες είχαν επαναπαυθεί στην ιδέα ότι όλα είναι δυνατόν να τα κάνουν γιατί η κοινωνία κινείται και θα συνεχίσει να κινείται στους ρυθμούς που οι ίδιοι χαράζουν. Μία κυβέρνηση που κυβερνά με τον αυτόματο πιλότο δίχως σχέδιο και όραμα για αυτή την χώρα. Υπουργοί και κυβερνητικά, κομματικά στελέχη που φοβούνται ακόμα και τη σκιά τους. Φοβούνται μην τυχόν ξυπνήσει ο αρχηγός και τότε χρειαστεί να του πούν την μία και μόνη αλήθεια. «Ο λαός, οι πολίτες, η κοινωνία» όσο καιρό κοιμόταν ο ίδιος, έχουν προ πολλού ξυπνήσει και δεν είναι διατεθειμένοι να συγχωρέσουν τίποτα και κανέναν. Επτά ημέρες που ανέδειξαν τη συσσωρευμένη πίεση τριάντα και πλέον χρόνων. Σε μία κοινωνία που γαλουχήθηκε με υποσχέσεις και ουσιαστικά χωρίς να μετουσιώνονται σε πράξεις οι υποσχέσεις και κυρίως τα όνειρα και οι προσδοκίες. Ρίχνοντας μία ματιά στον πλανήτη το πρώτο πράγμα που αντιλαμβάνεται κάποιος είναι ότι υπάρχει ένας αναβρασμός σε όλες τις κοινωνίες και οι νέοι, ναι αυτοί οι νέοι, που για όλους είναι απαθείς, χωρίς πολιτική άποψη και χωρίς όρεξη, είναι εκείνοι που μπορούν να φέρουν την όποια αλλαγή. Βλέπετε, όλοι εμείς οι υπόλοιποι που μερικές φορές μπορεί να φωνάζουμε και να αγανακτούμε, είμαστε συμβιβασμένοι με το σύστημα. Εμείς, ναι εμείς, είμαστε αυτό το διαολεμένο σύστημα που ισοπεδώνει τα πάντα. Ακόμη και τον θάνατο ενός νέου παιδιού. Ένα παιδί, το δικό μας παιδί, στο οποίο δεν μπορέσαμε να δώσουμε τα φώτα για να κάνει το αυτονόητο να αγωνιστεί για τα όνειρα μας. Για όλα εκείνα από τα οποία εμείς παραιτηθήκαμε. Για το δικαίωμά μας στη ζωή. Για το δικό του δικαίωμα στο όνειρο, στην ελπίδα, στο καλύτερο μέλλον ενός καλύτερου κόσμου. ASANTE CHRISTMAS EDITION Δωρεάν περιοδικό Τεύχος 06 Ιανουάριος 2009 Εκδότης Nικόδημος Κίνιουα Μαϊνά Διευθύντρια Τατιάνα Αλεξίου Υπεύθυνη Σύνταξης Αμαλία Χατζηκώστα Σύμβουλος Έκδοσης Λουκάς Μπούντρος Art Director Άρης Κοντογιάννης Creative Editor Βασιλική Μαντζώρου Σε αυτο το τεύχος συνεργάστηκαν οι: Σοφία Αφθονίδου, Βαρβάρα Γκεμπιάου Αλί Κουλίμπαλι, Νικος Ζαγανιάρης Πιέρρα Φωτιάδου, Νικολέτα Φώτου Κωνσταντίνος Χατζηκώστας, Απόστολος Θηβαίος Φρουμέντιος Γαδόγο, Στέλα Καρτάκη Ηλίας Ταμπουράκης και η Μαύρη Ντάλια (Special thanks to P. E. Adotey Addo) Διανομή Μάρκος Ιωάννου, Αντώνης Σέργης Δημιουργία - Σελιδοποίηση Asante Επικοινωνία Θεμιστοκλέους 31, Τ.Κ Τηλ.: , Τμήμα διαφήμισης: magazine@asante.gr Facebook: Asante Group Website Για οποιαδήποτε αναδημοσίευση κειμένων, εικονογραφήσεων και γραφικών, χρειάζεται η έγγραφη άδεια του εκδότη.

5 Περιεχόμενα Ανασκόπηση 2008, Σελ. 06 Η νύχτα πριν τα Χριστούγεννα, Σελ. 18 To όρος των Μαρτύρων, Σελ. 38 Καλά Χριστούγενα από τις χώρες της Αφρικής Σελ. 24 Η Αίγυπτος τα Χριστούγεννα Σελ. 28 Χριστούγεννα στην Αφρική Σελ. 20 Gospel Σελ. 34 Γιορτινό τραπέζι με Αφρικανικό άρωμα Σελ. 42

6 06 asante

7 Ανασκόπηση 2008 { Από τους Νικόδημο Κίνιουα Μαϊνά & Αμαλία Χατζηκώστα } Ένας χρόνος πέρασε και στην Αφρική αρκετά πράγματα είναι ακόμη ίδια. Σαν να μην πέρασε ούτε λεπτό από τη στιγμή της εμφάνισης των προβλημάτων. Γιατί τα προβλήματα έχουν πλέον ριζώσει στην Αφρική. Το θλιβερό είναι ότι όσο κι αν προσπαθήσαμε, δεν μπορέσαμε να βρούμε επικεφαλίδες και γεγονότα πιο θετικά και ελπιδοφόρα. Η χρονιά του 2008 υπήρξε αρκετά αιματοβαμένη και σίγουρα πολύ έντονη. Τα Ελληνικά ΜΜΕ συνήθως δεν έχουν και τόσο επαρκή παρουσίαση των θεμάτων που άπτονται την Αφρική και δεν αφορούν άμεσα την ελληνική κοινωνία. Άλλωστε και στην Ελλάδα έχουμε, όπως φάνηκε τώρα το Δεκέμβρη, αρκετά προβλήματα να επιλύσουμε. Το αν θα αλλάξει κάτι στις πολύπαθες χώρες της Αφρικής αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο μετά τις παγκόσμιες πολιτικές εξελίξεις, είναι κάτι που θα το δείξει η επόμενη ανασκόπηση σε ένα χρόνο από τώρα. Τι ευχόμαστε; Ευχόμαστε σε μια παγκόσμια ανατροπή. Τις προτάσεις τις αφήνουμε στους ειδικούς. Εμείς ελπίζουμε απλά στην επομενη ανασκόπηση να μετράμε λιγότερους θανάτους. Ευχόμαστε ανατροπή γιατί κουραστήκαμε να λυπούμαστε και να το φιλοσοφούμε. Εφόσον η παγκοσμιοποίηση περνάει πλέον ως πολιτικό status, ας παλέψουμε μέσα απ αυτήν. Πιστεύουμε λοιπόν ότι σε μία παγκοσμιοποιημένη κοινωνία η συνύπαρξη των ανθρώπων και των λαών είναι το μέλλον του πλανήτη. Η ευχή μας είναι, αυτός ο πλανήτης εκτός από παρελθόν και παρόν, να κατορθώσει να έχει και μέλλον!

8 Ανασκόπηση 2008 Ρίχνοντας μία γρήγορη ματιά στο 2007 ΣΟΜΑΛΙΑ Η Σομαλία υποφέρει ακόμα. Σύμφωνα με την UNICEF το πρόβλημα του υποσιτισμού πλήττει κυρίως την κεντρική και νότια Σομαλία ενώ πάνω από παιδιά κινδυνεύουν να πεθάνουν από την πείνα. Το πρόβλημα επιδεινώνεται από τις συγκρούσεις που πραγματοποιούνται στην πρωτεύουσα Μογκαντίσου μεταξύ των κυβερνητικών δυνάμεων και αυτών των ισλαμιστών ανταρτών. Η κυβέρνηση που έχει αναλάβει την εξουσία από το 2004 έχει απόλυτη συνεργασία με την κυβέρνηση της Αιθιοπίας που υποστηρίζεται από της ΗΠΑ στο πλαίσιο της καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Περίπου 1.5 εκατομμύρια άνθρωποι από τα 10 εκατομμύρια που είναι ο συνολικός αριθμός τον κατοίκων χρειάζονται άμεση βοήθεια. ΣΟΥΔΑΝ Ο γ.γ γραμματέας του ΟΗΕ επισκέφτηκε το Σουδάν αναδεικνύοντας το μεγαλύτερο πρόβλημα. Έναν διαρκή πόλεμο. Έναν εμφύλιο εισαγόμενο από τις μεγάλες δυνάμεις. Σ αυτόν τον 10ετή πόλεμο έχουν χάσει τη ζωή τους περισσότεροι από άνθρωποι. Επίσης περίπου εσωτερικοί μετανάστες που ζουν σε καταυλισμούς και ένας άγνωστος αριθμός ανθρώπων που μετανάστευσαν σε κάποια γειτονική χώρα ή μετακινήθηκαν προς την Ευρώπη. Ο γ.γ του ΟΗΕ κ.μπαν Γκι Μουν έφτασε σ έναν προσφυγικό καταυλισμό συνοδευόμενος από ισχυρότατη δύναμη των ειρηνευτικών δυνάμεων από τους συνολικά που έχουν εισχωρήσει στη χώρα. Η διεθνής κοινότητα άργησε πάρα πολύ να παρέμβει σε αυτή την γωνιά του πλανήτη αποδεικνύοντας την αδυναμία των αντανακλαστικών της αλλά και των δυνατοτήτων της. Ακόμη και σήμερα στο Σουδάν η κατάσταση είναι πάρα πολύ δύσκολη και ιδιαίτερα δραματική για τους κατοίκους της. ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ Οι μουσικόφιλοι είναι συγκλονισμένοι από την αναγγελία της δολοφονίας ενός από τους πιο αγαπημένους τραγουδιστές της ρέγγε, του Lucky Dube. Ο 43χρονος Λάκι Ντούμπι, ο οποίος υπήρξε ένας από τους 3 σημαντικότερους αφρικανούς τραγουδιστές της ρέγκε, μαζί με τους Alpha Blondy και Tiken Jah Fakoly από την Ακτή του Ελεφαντοστού, έπεσε νεκρός μπροστά στα μάτια των δύο παιδιών του, από τα πυρά κακοποιών που επιχείρησαν να κλέψουν το αυτοκίνητό του. Εκείνη τη στιγμή ο δημοφιλής καλλιτέχνης μόλις είχε βγει από το αυτοκίνητο. 08 asante ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ Νέος ηγέτης του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου, δηλαδή του κυβερνώντος κόμματος της Νοτίου Αφρικής είναι ο Τζέϊκομπ Ζούμα που επικράτησε του προέδρου της χώρας Τάμπο Μπέκι. Ο λαοφιλής νέος πρόεδρος συγκέντρωσε ψήφους έναντι που πήρε ο απερχόμενος Τ. Μπέκι. Η σύγκρουση μεταξύ των δύο ανδρών ήταν τόσο έντονη που προκάλεσε ακόμη και την παρέμβαση του πρώην προέδρου της Νότιας Αφρικής Νέλσον Μαντέλα. Τρομοκρατημένοι από την εκλογή του Τ. Τζέϊκομπ εμφανίζονται οι επιχειρηματίες λόγω των θέσεων του νέου προέδρου στο θέμα των φυλετικών διακρίσεων. Η Νότια Αφρική περνά ουσιαστικά στην μετά Μαντέλα εποχή και στα real politics. Κοιτάζοντας στα μάτια τα πραγματικά προβλήματα και με ρεαλισμό τα λάθη του παρελθόντος και της ανισότητας από τις πολιτικές της αλλαγής και της μετάβασης της πολιτικής εξουσίας.

9 Ιανουάριος 2008 ΑΚΤΗ ΤΟΥ ΕΛΕΦΑΝΤΟΣΤΟΥ Εν αντιθέσει με την Κένυα, στην Ακτή του Ελεφαντοστού μετά από πενταετή πόλεμο, οι κυβερνητικές δυνάμεις συνάπτουν συμφωνία με τους αντάρτες. Έτσι ο πρωθυπουργός μοιράζεται την εξουσία με τον επικεφαλή των ανταρτών. Από το 2004, όπου η παρουσία του Γαλλικού στρατού ως ειρηνευτική δύναμη στην χώρα είχε δραματική κατάληξη με τους πυροβολισμούς από μεριά τους σε διαδηλωτές και τον θάνατο 63 εξ αυτών. Έκανε τους Γάλλους να είναι πιο διακριτικοί αλλά και τον δυτικό πληθυσμό να φύγει από τη χώρα φοβούμενοι για τη ζωή τους. Στην Ακτή του Ελεφαντοστού η ειρήνη είναι πολύ κοντά, αρκεί η διεθνής κοινότητα να θελήσει να λύσει πραγματικά το πρόβλημα και να μην αναμιχθεί. Τουλάχιστον να μην προβοκάρει τις συνομιλίες που διεξάγονται. ΚΟΝΓΚΟ ΖΑΪΡ Εκεί όπου ο πόλεμος δεν σταμάτησε ΠΟΤΕ!!! Δέκα χρόνια έχουν περάσει από την τελευταία εμφύλια σύγκρουση που σύμφωνα με διεθνείς ανθρωπιστικούς οργανισμούς είναι η φονικότερη μετά τον Β Παγκόσμιο πόλεμο. Τρία χρόνια μετά το σύμφωνο κατάπαυσης πυρός, τα αποτελέσματα είναι ακόμη πιο δραματικά, καθώς ο αριθμός των νεκρών αυξάνεται αντί να μειώνεται, ενώ το 50% εξ αυτών είναι μικρά παιδιά. Η δράση διάφορων ομάδων ανταρτών έχουν καταστήσει δύσκολη τη ζωή των κατοίκων. Τα χωριά ερημώνουν με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται όλοι στις μεγάλες πόλεις και κυρίως στην πρωτεύουσα. Η πείνα και ο υποσιτισμός είναι ο υπ αριθμόν 1 λόγος που οι άνθρωποι και οι κάτοικοι αυτής της πλούσιας χώρας πεθαίνουν. ΛΙΒΕΡΙΑ Ανοίγει ξανά στη Χάγη η υπόθεση του Charles Taylor, ο οποίος κατηγορείται για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας για την υποστήριξή του στους αντάρτες της Σιέρρα Λεόνε στον εμφύλιο της δεκαετίας του 90, όπου περίπου άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. ΓΚΑΝΑ COPA AFRICA Αρχίζει στην Γκάνα η διοργάνωση που πλέον έχει γίνει θεσμός για τους μεγάλους συλλόγους, τους μάνατζερ αλλά και τους σκούτερ, η ποδοσφαιρική γιορτή των χωρών της Αφρικής. Με τα μάτια καρφωμένα στην Αφρικανική ήπειρο αναζητούν νέα αστέρια που θα αποκτήσουν με ελάχιστα έξοδα, αφού στις περισσότερες περιπτώσεις αρκετοί από αυτούς που βλέπουμε και θαυμάζουμε για το θέαμα που προσφέρουν δεν είχαν ούτε τα προς το ζην. Με ένα όνειρο ξεκινά το COPA FFRICA για αυτούς τους παίχτες. Κάποιοι από όλους εκείνους που θα έχουν το βλέμμα τους εκεί θα τους κάνουν πρόταση όχι μόνο να αγωνιστούν στην Ευρώπη αλλά να έχουν ένα καλύτερο μέλλον. Αφού στην χώρα τους δεν υπάρχουν χρήματα να κάνουν αυτό που ξέρουν να κάνουν καλύτερα και αγαπούν, δηλαδή να παίζουν ποδόσφαιρο, να παίζουν ΜΠΑΛΑ με την ψυχή τους. ΚΕΝΥΑ Βιολόγος κι ακτιβίστρια για την προστασία του περιβάλλοντος, η Βανγκάρι Μαατάι έγινε διάσημη για την πρότασή της σχετικά με τους τρόπους κατά τους οποίους είναι δυνατόν ν' αποφευχθεί η ερήμωση της χώρας της. Στο πλαίσιο της επίσκεψής της στην Αθήνα, στην ομιλία της αναφέρθηκε στο μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα της η Κένυα. Το τελευταίο χρονικό διάστημα και μετά από τις εκλογές, η χώρα σπαράσσεται από εμφύλιο σπαραγμό. 1-4 Ιανουαρίου ξεσπάνε συγκρούσεις μεταξύ των φυλών Kikuyu και Luo, με αφορμή το θάνατο 50 ατόμων σε εκκλησία στην Kiambaa όπου κατέφυγαν για άσυλο. Από κει και έπειτα περισσότεροι από 500 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στις μεταξύ τους συγκρούσεις.

10 24 asante Ανασκόπηση 2008

11 ΣΟΜΑΛΙΑ Στην πολύπαθη Σομαλία οι ανθρωπιστικές οργανώσεις καλούν την διεθνή κοινότητα να δείξει έμπρακτα την αρωγή της στη νέα ανθρωπιστική κρίση που υπάρχει στη χώρα. Πάνω από άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει την εστία τους λόγω των σφοδρών μαχών που πραγματοποιούνται στην πρωτεύουσα Μογκαντίσου. Η προειδοποίηση είναι η δεύτερη ανάμεσα σε πέντε άλλες προειδοποιήσεις και, όπως αναφέρουν, κάνουν λόγο για επερχόμενη ανθρωπιστική καταστροφή κάτοικοι εκτοπίστηκαν και άλλοι άνθρωποι περιέπεσαν στην απόλυτη εξάρτηση από την ανθρωπιστική βοήθεια. Σημειώνουμε ότι η νέα κυβέρνηση στης Σομαλία που υποστηρίζεται από την Αιθιοπία και τις ΗΠΑ εξεδίωξε όλες τις ισλαμιστικές οργανώσεις από τα τμήματα της χώρας που έλεγχαν και έκτοτε διεξήγαγε πόλεμο εναντίων των ανταρτών που παραμένουν πιστοί στη λεγόμενη ένωση των ισλαμικών δικαστηρίων. Φεβρουάριος 2008 ΤΣΑΝΤ Η Αφρική έχει μία ιστορία ματωμένη. ΠΟΛΕΜΟΣ. Πόλεμος εισαγόμενος. Πόλεμος υποκινούμενος. Πόλεμος και πάλι πόλεμος. Μετά από όλα αυτά που συμβαίνουν στο γειτονικό Σουδάν, οι συγκρούσεις μεταφέρονται στο Τσαντ. ΚΕΝΥΑ Οι εμφύλιες συγκρούσεις συνεχίζονται. Οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές διαβουλεύονται για να εξευρεθεί μία λύση. Στην Κένυα θα βρεθεί και ο πρώην γ.γ. γραμματέας του ΟΗΕ προκειμένου να συμβάλει στην προσπάθεια που καταβάλλεται ώστε να επιστρέψει η ειρήνη σε έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς της Αφρικής. Στο μακελειό των ημερών εκείνων φαίνεται να εμπλέκονται και αθλητές που είχαν διακριθεί σε διεθνείς διοργανώσεις. Μετά από περίπου δύο και πλέον μήνες, η συμπολίτευση και η αντιπολίτευση συμφωνούν για την εκεχειρία, αφήνοντας όμως πίσω τους ένα μεγάλο αριθμό νεκρών. ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ Στις 29 Μαρτίου διενεργούνται στην Ζιμπάμπουε αμφιλεγόμενες εκλογές με τον Ρ.Μουγκάμπε να αρνείται να αποχωρήσει από την εξουσία κάνοντας ό,τι περνάει από το χέρι του για να κρατηθεί στην θέση του. Ο Μουγκάμπε κατηγορείτο από τους διεθνείς οργανισμούς για διώξεις και δολοφονίες αντιφρονούντων. Οι πρώην «φίλοι» του, ΗΠΑ και Ευρώπη, νίπτουν τας χείρας τους από το έως τότε αγαπημένο τους παιδί και πιστό σύμμαχο στην Αφρική. Τελικά ο Μουγκάμπε θα παραμείνει στην εξουσία εμπαίζοντας όλη τη διεθνή κοινότητα και τις ανθρωπιστικές οργανώσεις και περιφρονώντας όλους όσους ήταν και είναι εναντίον του. Μάρτιος 2008

12 Ανασκόπηση 2008 Απρίλιος 2008 ΣΥΡΙΑ Η κυβέρνηση Bush δημοσιεύει φωτογραφίες αποκαλύπτοντας συνεργασία της Βόρειας Κορέας με τη Συρία και κατηγορώντας τους πρώτους ότι έδωσαν στη Συρία τεχνολογία και βοήθεια στο χτίσιμο εγκαταστάσεων πυρηνικού αντιδραστήρα. Μάϊος 2008 ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ Ο Ρ. Μουγκάμπε έχασε τις εκλογές αλλά αρνείται να αποχωρήσει από την εξουσία. Η εκλογική επιτροπή ανακοίνωσε τα αποτελέσματα της εκλογικής διαδικασίας στου υποψήφιους των εκλογών που διεξήχθησαν στις 29 Μαρτίου. Πρώτο κόμμα με ποσοστό 47,8% με αρχηγό τον Μόργαν Τσβανκιραί. Ενώ ο Ρ. Μουγκάμπε παίρνει το ποσοστό του 43,2%. ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ Συνεχίζεται το σήριαλ των εκλογών. Ο Ρ. Μουγκάμπε αρνείται να διαβουλευτεί με τους πολιτικούς αντιπάλους του. Η κατάσταση πέρνει διαστάσεις παγκοσμίως με την παρέμβαση της υπουργού των εξωτερικών των ΗΠΑ να δηλώνει ότι «το καθεστώς Μουγκάμπε είναι όνειδος για το λαό της Ζιμπάμπουε, για τη νότια Αφρική και για την αφρικανική ήπειρο ως σύνολο». Τα πρώτα επίσημα αποτελέσματα έκαναν την εμφάνισή τους 36 ώρες αφότου έκλεισαν οι κάλπες και δεν έδιναν λεπτομέρειες για την προεδρική εκλογή, παρότι το αντιπολιτευόμενο Κίνημα της Δημοκρατικής Αλλαγής (MDC) υποστήριζε ότι ο ηγέτης του, Μόργκαν Τσβανγκιράι προηγείται με ποσοστό 60%, διπλάσιο εκείνου του Ρόμπερτ Μουγκάμπε. ΝΤΑΡΦΟΥΡ ΤΣΑΝΤ Δώδεκα ημέρες μετά το πραξικόπημα που παραλίγο να τον ανατρέψει, ο πρόεδρος του Τσαντ, Ιντρίς Ντέμπι Ιτνο, κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Η Γαλλία, η οποία ακόμη μία φορά τον έβγαλε από τη δύσκολη θέση, αγνόησε τις επικρίσεις των ανθρωπιστικών οργανώσεων, που ανησυχούν για τη μοίρα των αντιφρονούντων. Όμως, η κρίση υπερβαίνει τα ευάλωτα σύνορα του Τσαντ. Για την ακρίβεια, το Σουδάν και ο πόλεμος στο Νταρφούρ έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην επίθεση των ανταρτών, τροφοδοτώντας τους φόβους για γενίκευση της διαμάχης στην ήδη αποσταθεροποιημένη περιοχή. ΣΥΡΙΑ Ειρηνευτική συνομιλία μεταξύ Συρίας και Ισραήλ στις 21 Μαίου και διαπραγματεύσεις μεταξύ τους ξεκινούν μετά από 8 χρόνια διαφωνίας. Η Συρία ελπίζει να ξανακερδίσει τον έλεγχο στο Golan Heights, το οποίο κατελήφθη το 1967 από το Ισραήλ. Από την άλλη μεριά, το Ισραήλ ελπίζει να απομακρύνει τη Συρία από το Ιράν και έτσι να μειώσει την επιρροή του στη Μέση Ανατολή. ΤΣΑΝΤ ΚΑΙ ΣΟΥΔΑΝ Οι δύο χώρες είναι στα πρόθυρα του εμφυλίου πολέμου, μετά τις κατηγορίες που εξαπέλυσε η κυβέρνηση του Τσαντ, ότι οι Σουδανικές υπηρεσίες βρίσκονται πίσω από την ενίσχυση των ανταρτών αλλά και τον προγραμματισμό των επιθέσεων στο έδαφος του Τσαντ. ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ Ένα κύμα ξενοφοβικών επιθέσεων συγκλονίζει τη Νότια Αφρική με θύτες τους φτωχούς Νοτιοαφρικανούς και θύματα μετανάστες από τα γειτονικά κράτη. Οι πρώτες σποραδικές επιθέσεις άρχισαν στις αρχές Μαΐου. Με την κραυγή «να διώξουμε τους ξένους», ένα οργισμένο πλήθος εισέβαλε σε μια συνοικία στην περιφέρεια του Γιοχάνεσμπουργκ όπου ζουν κυρίως μετανάστες. «Θυμηθείτε κάτω από ποιο καθεστώς τρόμου ζούσαμε, μην ξεχνάτε ποτέ το μεγαλείο μιας χώρας που νίκησε τις διαιρέσεις του». Με αυτήν τη δραματική έκκληση επιχείρησε ο Νέλσον Μαντέλα, ιστορικός ηγέτης της Νότιας Αφρικής και σύμβολο του αγώνα κατά του απαρτχάιντ, να τιθασεύσει το κύμα ξενοφοβικής βίας που προκάλεσαν οι ομοεθνείς του.

13 Ιούνιος 2008 ΛΟΝΔΙΝΟ Στην Βρετανική πρωτεύουσα βρέθηκε ο πρώην πρόεδρος της νοτίου Αφρικής, κ Νέλσον Μαντέλα, άντρας σύμβολο για τον αγώνα των φυλετικών διακρίσεων. Ο Νέλσον Μαντέλα γίνεται 90 χρόνων. Στο πλαίσιο της επίσκεψης συμμετείχε σε εκδήλωση που είχε προγραμματιστεί με αφορμή τα ενενηκοστά γενέθλια του, συναντήθηκε με σημαντικές πολιτικές προσωπικότητες της Αγγλίας και παρακολούθησε και συναυλία που δόθηκε προς τιμή του. ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ Διεξάγεται ο δεύτερος γύρος των εκλογών στην Ζιμπάμπουε μέσα σε κλίμα τρόμου, νοθείας και βέβαια την εκλογική αναμέτρηση κερδίζει ο Ρ. Μουγκάμπε. Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης που είχε κερδίσει των πρώτο γύρο των εκλογών απέσυρε την υποψηφιότητα του και έτσι οι ψηφοφόροι έχουν να εκλέξουν ανάμεσα στον απερχόμενο Ρ. Μουγκάμπε και τον... απερχόμενο Ρ. Μουγκάμπε. ΑΓΚΟΛΑ Μετά τον τερματισμό του εμφυλίου πολέμου το 2002 που κράτησε 27 χρόνια και μετά από συνεχείς αναβολές ο πρόεδρος της Αγκόλα έδωσε το πράσινο φως για τη διενέργεια των πρώτων βουλευτικών εκλογών σ αυτήν την Αφρικανική χώρα. Η ΚΙΝΑ ΣΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ Η νέα υπερδύναμη κάνει πλέον πιο αισθητή την παρουσία της, ελέγχοντας αλλά και δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα με απώτερο σκοπό τον απόλυτο οικονομικό έλεγχο. Οι νέες αυτοκρατορίες πάντα αναζητούν περιοχές στον πλανήτη προκειμένου να ενισχύσουν την επιρροή τους έναντι των οικονομικών αντιπάλων τους και δυστυχώς η Αφρική βρίσκεται ανάμεσα στα διασταυρούμενα πυρά. Όλοι τελικά εμφανίζονται να θέλουν ένα μερίδιο από αυτήν την ήπειρο. Ιούλιος 2008

14 Ανασκόπηση 2008 Αύγουστος 2008 ΡΟΥΑΝΤΑ Η Ρουάντα ζήτησε να ασκηθούν διώξεις σε 33 αξιωματούχους και στρατιωτικούς, κατηγορώντας επίσημα τη Γαλλία για ανάμιξη στη γενοκτονία του ΑΛΓΕΡΙΑ Δεκάδες άνθρωποι σκοτώνονται από επίθεση αυτοκτονίας σε αστυνομική ακαδημία στη βόρεια Αλγερία στις 19 Αυγούστου. Οι αρχές επιδεικνύουν την οργάνωση al-qaeda ως υπεύθυνους για τη βομβιστική επίθεση. ΜΑΛΙ ΤΙΜΠΟΥΚΤΟΥ Σ' ένα από τα φτωχότερα κράτη του κόσμου στο νότιο άκρο της Σαχάρας πραγματοποιείται ένα πρωτοφανές σχέδιο. Ειδικοί απ'όλο τον κόσμο ανοίγουν την «σπηλιά του Αλή Μπαμπά», η οποία περιέχει εκατοντάδες χιλιάδες ντοκουμέντα από τον αφρικανικό Μεσαίωνα. Περισσότερα από χειρόγραφα φιλοξενούνται μόνο στη βιβλιοθήκη Αχμέντ Μπάμπα, πραγματείες για το φυτικό βασίλειο, τα μαθηματικά, κιτρινισμένοι τόμοι περί ποίησης, μουσικής και ισλαμικού δικαίου. Σ'ορισμένα φιγουράρουν χρυσά γράμματα, ενώ άλλα έχουν γραφτεί στη γλώσσα των Τουαρέγκ και κανείς δεν γνωρίζει το περιεχόμενό τους. Τα παλιά αυτά βιβλία χρονολογούνται στα τελευταία χρόνια του Μεσαίωνα, όταν το Τιμπουκτού ήταν κόμβος διέλευσης των καραβανιών. Χρυσοθήρες και διανοούμενοι ζούσαν εκεί και υπήρχε πανεπιστήμιο με σπουδαστές, ανάπτυξη που έχει αποτυπωθεί και σε παλιές παροιμίες. Σήμερα τουλάχιστον δέκα επιστημονικές οργανώσεις ασχολούνται με τη διάσωση και την αξιολόγηση των ντοκουμέντων. Οι Γάλλοι μέσω τράπεζας δεδομένων, οι Αμερικανοί, με την κατασκευή ειδικών συσκευών ψηφιοποίησης των φθαρμένων χειρογράφων, οι Νορβηγοί με την εκπαίδευση ντόπιων στη συντήρηση των έργων. «Οι Ευρωπαίοι αποικιοκράτες απώθησαν την πνευματική ιστορία της δυτικής Αφρικής και τώρα σημειώνεται κινητοποίηση για την ανακάλυψη εκ νέου των τόπων που κάποιοι κάποτε θεωρούσαν ως "μαύρη Οξφόρδη"», όπως σημειώνει ο νοτιοαφρικανός ιστορικός Σμίλ Τζεπί. ΝΙΓΗΡΙΑ Ποιητής, πεζογράφος, και δοκιμιογράφος ο 75χρονος Νιγηριανός Τσιούα Ατσέμπε δικαίως χαρακτηρίζεται ο πατέρας της σύγχρονης αφρικανικής πεζογραφίας. Από το 1990 έχει καθηλωθεί σε αναπηρικό καροτσάκι λόγω αυτοκινητιστικού ατυχήματος. Η επιτροπή Man Booker International Prize η οποία κάθε 2 χρόνια απονείμει βραβείο σε συγγραφείς για το σύνολο προσφοράς τους, φέτος τίμησε τον Νιγηριανό συγγραφέα. Στα ελληνικά έχει κυκλοφορήσει το τελευταίο του μυθιστόρημα «Μυρμηγκοφωλιές στη σαβάνα».

15 ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ Ο αρχηγός του Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου Jacob Zuma, απαλλάσσεται από την κατηγορία διαφθοράς, ανοίγοντας του το δρόμο στη διαδοχή του Thabo Mbeki, ως πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής. Σεπτέμβριος 2008 ΑΝΓΚΟΛΑ Μετά από 16 χρόνια, διεξάγονται εκλογές με πρώτο κόμμα το MPLA όπου νικά με 82% των ψήφων έναντι του κόμματος UNITA όπου κατέλαβε μόλις το 10%. ΥΕΜΕΝΗ Δύο βόμβες εκρήγνυται στην Αμερικανική πρεσβεία στην Υεμένη στις 17 Σεπτεμβρίου. 16 άνθρωποι σκοτώθηκαν μεταξύ τους και 4 πολίτες. Τουλάχιστον 25 στρατιωτικοί της al-qaeda συλλαμβάνονται ως ύποπτοι για την υπόθεση. ΜΙΑΝΜΑΡ φυλακισμένοι απελευθερώνονται από την κυβέρνηση ενώ ακόμη πολιτικοί κρατούμενοι παραμένουν στις φυλακές. Εν τω μεταξύ, οι συλλήψεις ακτιβιστών συνεχίζουν ακάθεκτες. ΚΟΓΚΟ Εξαγριωμένοι κάτοικοι επιτίθενται στις ειρηνευτικές δυνάμεις των Ηνωμένων Εθνών, λόγω της ανικανότητας τους να απωθήσουν τους αντάρτες. Περίπου κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους αφότου η ειρηνευτική διαδικασία κατρακύλησε σε αποτυχία τον Αύγουστο. Οκτώβριος 2008 ΣΟΥΔΑΝ Ο στρατιωτικός ηγέτης Ali Kushayb συλλαμβάνεται από τις Σουδανικές αρχές με βαριές κατηγορίες για φόνους, βιασμούς και εκδιωγμούς σε εκατοντάδες πολιτών στην περιοχή του Νταρφούρ. Παρά τη σύλληψή του, δεν παραδίνεται στην Χάγη, η οποία ζητά την άμεση παράδοσή του. ΣΟΜΑΛΙΑ Τουλάχιστον 28 άτομα σκοτώνονται στις 5 βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας στη βόρεια Σομαλία.

16 Ανασκόπηση 2008 Νοέμβριος 2008 ΚΟΓΚΟ Κυβέρνηση και αντάρτες υπογράφουν προσωρινή εκεχειρία παύσης πυρός, με τη δήλωση ότι αν οι δυνάμεις των Ηνωμένων Εθνών αποτύχουν να προστατεύσουν τους αμάχους θα αντικατασταθούν με Αφρικανικές ειρηνευτικές δυνάμεις. ΜΠΑΛΙ Εκτελούνται με εντολή της κυβέρνησης, οι 3 συμμέτοχοι στην βομβιστική επίθεση του 2002 σε νυχτερινό club όπου σκοτώθηκαν 202 άνθρωποι, κυρίως τουρίστες. Ισλαμιστές εξτρεμιστές απειλούν με αντίποινα για τις εκτελέσεις. ΝΙΓΗΡΙΑ Συγκρούσεις μεταξύ Μουσουλμάνων και Χριστιανών έχουν ως αποτέλεσμα το θάνατο 400 ατόμων, εκατοντάδων τραυματιών ενώ περίπου άνθρωποι εγκατέλειψαν τις εστίες τους. Εθνικιστικές και παραεκκλησιαστικές ομάδες έκαψαν εκκλησίες και κοινότητες, δημιουργώντας ένα χάος στη χώρα της Νιγηρίας. ΣΟΜΑΛΙΑ Στις 18 Νοεμβρίου Σομαλοί πειρατές καταλαμβάνουν πετρελαιοφόρο αξίας 100 εκατομμυρίων δολαρίων. Είναι η πρώτη φορά στην Ιστορία όπου πετρελαιοφόρο πέφτει στα χέρια πειρατών. ΑΜΕΡΙΚΗ Ο αφροαμερικανός Barack Obama των δημοκρατικών εκλέγεται πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην πολυτάραχη υφήλιο ως ο νέος πλανητάρχης, δίνοντας ελπίδα για θετικές αλλαγές στη διπλωματική πολιτική μεταξύ των ηπείρων.

17 ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ Περίπου άνθρωποι πεθαίνουν στη Ζιμπάμπουε, όλοι θύματα της επιδημίας χολέρας που ξέσπασε στη χώρα. Ο Νικολά Σαρκοζί και ο Γκόρντον Μπράουν ζητούν στρατιωτική παρέμβαση ναι μεν για ανθρωπιστικούς λόγους αλλά και για να θέσουν τη χώρα σε καραντίνα υπό το φόβο εξάπλωσης της επιδημίας. ΕΛΛΑΔΑ (δεν μπορούμε να το παραβλέψουμε) Στις 6 δεκεμβρίου σκοτώνεται ο Αλέξης Γρηγορόπουλος 15 ετών από σφαίρα ειδικού φρουρού στο κέντρο της Αθήνας και ξεκινά από κει και έπειτα ένα απόλυτο χάος όπου χιλιάδες φοιτητές και μέλη αριστερών οργανώσεων διαδηλώνουν σε όλη τη χώρα με αποτέλεσμα να παραλύσει για 4 νύχτες τουλάχιστον. Διαδηλώσεις στην Αθήνα, τα Γιάννενα, την Κρήτη, τη Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις, ενώ στα μίντια όλου του κόσμου σκηνές απείρου κάλλους με το Χριστουγεννιάτικο δέντρο να καίγεται στο Σύνταγμα, τράπεζες και καταστήματα να γίνονται παρανάλωμα με αφορμή το θάνατο του 15χρονου Αλέξανδρου αλλά αιτίες πολύ μα πολύ βαθύτερες του γεγονότος. Δεκέμβριος 2008

18 Μια Χριστουγεννιάτικη ιστορία από τον Αιδεσιμότατο P. E. Adotey Addo Ήταν η νύχτα πριν από τα Χριστούγεννα και ήμουν πολύ λυπημένος γιατί η οικογενειακή μου γαλήνη, είχε διαταραχθεί σοβαρά και ήμουν βέβαιος ότι τα Χριστούγεννα δεν θα ερχόταν ποτέ. Δεν υπήρχε τίποτα από τη συνηθισμένη χαρά και την προσμονή που αισθανόμουν πάντα, κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων. Ήμουν οκτώ χρονών, αλλά τους τελευταίους μήνες ένοιωσα ότι μεγάλωσα απότομα. Τα προηγούμενα χρόνια σκεφτόμουν, ότι τα Χριστούγεννα ερχόταν στο χωριό μου με πολλά και σπουδαία πράγματα. Τα Χριστούγεννα ήταν για μένα, μία από τις πιο χαρούμενες θρησκευτικές γιορτές. Ήταν η εποχή που παντού άκουγες χαρούμενα εορταστικά τραγούδια. Στους δρόμους, στην τηλεόραση, στο ράδιο. Παντού. Τα Χριστούγεννα ήταν η θρησκευτική γιορτή που η εκκλησία άρχιζε τις προετοιμασίες της από τον Νοέμβριο κιόλας. Πραγματικά, είχαμε όλοι την αίσθηση ότι προετοιμαζόμασταν για την γέννηση του μικρού Ιησού. Τα Χριστούγεννα ήταν ο καιρός, που συγγενείς και φίλοι επισκέπτονταν ο ένας τον άλλο με μεγάλη χαρά απ όλες τις φυλές. Σκεφτόμουν ότι αυτή, είναι η πραγματική έννοια των Χριστουγέννων. Θυμάμαι κάποια από τα παραδοσιακά φαγητά της παραμονής και της μέρας των Χριστουγέννων. Ρύζι, κοτόπουλο, αρνί και φρούτα διαφόρων ειδών. Φαγητά που δεν μπορούσα πλέον να γευτώ. Τα σπίτια ήταν πάντα διακοσμημένα με πανέμορφα χάρτινα στολίδια. Τα παιδιά λάτρευαν να στολίζουν τα σπίτια και τα σχολεία τους, με πολύχρωμο γκοφρέ χαρτί. Όλοι ανυπομονούσαμε για την θεία λειτουργία της παραμονής των Χριστουγέννων στην Εκκλησία. Με το τέλος της, ο κόσμος θα είχε πλημμυρίσει με το αίσθημα της ευτυχίας και της χαράς και όλοι θα είχαν την γιορτινή διάθεση που θα έπρεπε, με τους τοπικούς μουσικούς να δίνουν τον ρυθμό στους δρόμους του χωριού. 18 asante Την επόμενη μέρα, τη μέρα των Χριστουγέννων, πήγαμε στην Εκκλησία για να διαβάσουμε την Αγία Γραφή και να τραγουδήσουμε τα κάλαντα, υπενθυμίζοντας στους εαυτούς μας το νόημα της γέννησης του Ιησού. Μετά την λειτουργία, τα παιδιά έπαιρναν δώρα που συνήθως ήταν μπισκότα και σοκολάτες και κάποιες φορές ρούχα και παπούτσια. Οι μεγαλύτεροι έλεγαν ότι ήταν δώρα που έφερε ο Άγιος Βασίλης και αυτό πάντα σήμαινε Χριστούγεννα για μας. Εν τω μεταξύ κατά την διάρκεια των εορτασμών, οι άνθρωποι χαιρετούσαν ο ένας τον άλλο εκφωνώντας την λέξη Afishapa που σήμαινε καλά Χριστούγεννα και ευτυχισμένο το νέο έτος. Πόσο θα ήθελα αυτές οι αναμνήσεις να γίνουν πραγματικότητα απόψε, προκειμένου να μας ξαναφέρουν τα Χριστούγεννα. Αυτή όμως η παραμονή Χριστουγέννων ήταν διαφορετική και ήξερα ότι τα Χριστούγεννα δεν θα έρθουν ποτέ πια. Ήταν τότε που μας κυρίεψε η λύπη και η απελπισία, λόγω του περιστατικού που συνέβη τον προηγούμενο Απρίλιο, όταν ο αποκαλούμενος «Στρατός της απελευθέρωσης» επιτέθηκε στο χωριό μας και πήρε όλα τα νέα αγόρια και κορίτσια μακριά. Οικογένειες δολοφονήθηκαν και χωρίστηκαν. Αναγκαστήκαμε να φύγουμε και να περπατήσουμε πολλά χιλιόμετρα μακριά. Πεινάγαμε πάρα πολύ και υπήρχε τόσο, μα τόσο λίγο φαγητό. Οι στρατιώτες κατά το πέρασμά τους, έκαψαν τα πάντα στο χωριό μας και όταν φύγαμε, είχαμε πλέον χάσει την αίσθηση του τόπου και του χρόνου. Ως εκ θαύματος, καταφέραμε να ξεφύγουμε από τους στρατιώτες κατά τη διάρκεια μιας βροχερής νύχτας. Έπειτα από πολλές εβδομάδες στο τροπικό δάσος, πήραμε τον δρόμο της επιστροφής για το καμένο πλέον χωριό μας. Ο περισσότεροι ήμασταν σε άθλια κατάσταση, εξουθενωμένοι και άρρωστοι. Πολλά μέλη των οικογενειών μας δεν υπήρχαν πουθενά για να βρεθούν. Δεν γνωρίζαμε καν, τι μέρα και τι ώρα είναι.

19 Αυτή ήταν η τραγική κατάσταση, μέχρι που η άρρωστη γιαγιά μου παρατήρησε ένα κιτρινοκόκκινο άνθος που εμείς το ονομάζουμε «Φωτιά στο βουνό» να ανθίζει πάνω στο δέντρο που βρίσκονταν στη μέση της αγοράς για πολλές γενεές και άνθιζε πάντα την εποχή των Χριστουγέννων. Για κάποιο λόγο είχε επιζήσει από τη φωτιά που είχε καταπιεί την αγορά. Θυμάμαι το νέκταρ που έβγαινε από αυτό το πανέμορφο λουλούδι, ελκύοντας τα έντομα, κάνοντάς τα νυσταγμένα να πέφτουν στο έδαφος. Ήμασταν έκπληκτοι που η φωτιά που έβαλαν οι στρατιώτες για να κάψουν την αγορά, δεν κατέστρεψε το δέντρο της «Φωτιάς του βουνού». Ήταν ένα θαύμα. Η γιαγιά μας είπε ότι ήταν σχεδόν Χριστούγεννα γιατί το λουλούδι άρχιζε να ανθίζει. Από τότε που θυμάται, αυτό συνέβαινε μόνο τα Χριστούγεννα. Για λίγα λεπτά, μόλις αντίκρισα το λουλούδι, ένιωσα χαρούμενος. Σύντομα όμως με κυρίευσε η λύπη και πάλι. Πως ήταν δυνατόν να έχουν έρθει τα Χριστούγεννα χωρίς να έχω τους γονείς μου και με το χωριό μου κατεστραμμένο; Πως είναι δυνατόν να είναι Χριστούγεννα και να γιορτάζουμε την γέννηση του Βασιλιά της Ειρήνης, τη στιγμή που από τον περασμένο Απρίλιο δεν γνωρίζουμε ειρήνη, παρά μόνο πόλεμο και δυστυχία; Πως θα μπορούσαμε να γιορτάσουμε, όπως μας προέτρεψε η γιαγιά μου να κάνουμε, πριν πεθάνει; Αυτά ήταν τα τελευταία της λόγια πριν χαθεί χθες το βράδυ. Σκέφτομαι τις ξέγνοιαστες Χριστουγεννιάτικες στιγμές των περασμένων ετών και τις τωρινές στιγμές απόγνωσης, μέχρι τη στιγμή που η σκέψη μου διακόπηκε από τις κόρνες αυτοκινήτων που πλησίαζαν το χωριό μας. Στην αρχή νομίζαμε ότι ήταν αυτοκίνητα γεμάτα με οπλισμένους άνδρες και έτσι βρήκαμε κρυψώνα στο δάσος. Η έκπληξή μας ήταν ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν ήταν στρατιώτες και δεν ήταν οπλισμένοι. Ήτανε μόνο κάποιοι συνηθισμένοι ταξιδιώτες. Φαίνεται ότι η γέφυρα του ποταμού κοντά στο χωριό μας, είχε καταστραφεί τον περασμένο Απρίλιο από τους στρατιώτες κατά την έξοδό τους από το χωριό. Είχε ήδη αρχίσει να σκοτεινιάζει και υπήρχαν οι φήμες ότι οι δρόμοι ήταν γεμάτοι με νάρκες. Γι αυτό το λόγο δεν ήθελαν να ρισκάρουν και έτσι ακολούθησαν διαφορετική διαδρομή που τους οδήγησε στο χωριό μας. Όταν μας αντίκρισαν, έδειχναν συγκλονισμένοι και τρομαγμένοι στη θέα της δυστυχίας που ήταν τριγύρω τους. Πολλοί απ αυτούς ξέσπασαν σε κλάματα. Μας επιβεβαίωσαν ότι πράγματι απόψε ήταν η Παραμονή Χριστουγέννων. Όλοι τους ταξίδευαν προς τα χωριά τους, με σκοπό να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα με οικογένεια και φίλους. Τώρα οι περιστάσεις τους είχαν φέρει στο χωριό μας, αυτή τη στιγμή, σε αυτήν την νύχτα πριν από τα Χριστούγεννα. Μοιράστηκαν μαζί μας τα λιγοστά τους τρόφιμα. Μας βοήθησαν ακόμα να ανάψουμε φωτιά που θα μας κράταγε ζεστούς, εκεί στο κέντρο της αγοράς. Μέσα σ όλα αυτά, η αδερφή μου αρρώστησε και δεν μπορούσε να σταθεί στα πόδια της. Ήταν σε κατάσταση σοκ και παρέμενε σιωπηλή από την ώρα που δραπετεύσαμε από τους στρατιώτες. Την στιγμή που επιστρέψαμε στο χωρίο μας, η γιαγιά μου είχε πει ότι η αδερφή μου περίμενε παιδί. Φοβόμουν τόσο πολύ γι αυτήν, γιατί το νοσοκομείο ήταν μακριά και δεν είχαμε φάρμακα. Αρκετοί ταξιδιώτες μαζί με τους χωρικούς, έβγαλαν τα πουκάμισα τους θέλοντας να φτιάξουν ένα κρεβάτι για την αδερφή μου, για να ξεκουραστεί πλάι στη φωτιά που είχαν από πριν ανάψει. Σ εκείνη τη μοιραία νύχτα, γέννησε ένα όμορφο αγοράκι. Το γεγονός αυτό στην Αφρική απαιτεί γιορτή, είτε υπάρχει πόλεμος είτε όχι. Χορέψαμε και διασκεδάσαμε έως ότου λάλησε ο κόκορας στις έξι το πρωί. Τραγουδήσαμε τα τραγούδια των Χριστουγέννων, ο καθένας στη δική του γλώσσα. Για πρώτη φορά μετά από μήνες, ένοιωσα τον πόνο και την δυστυχία να δραπετεύουν. Όταν ο ήλιος ξεπρόβαλε πλέον για τα καλά, ρώτησαν την αδερφή μου πως θα ονομάσει το νεογέννητο. Ήταν η πρώτη φορά που μίλησε από τότε που συνέβησαν όλα αυτά τα τρομαχτικά πράγματα. «Το όνομα του είναι Gye Nyame», που σημαίνει «δεν φοβάμαι κανέναν, εκτός από τον θεό.» Έτσι γιορτάσαμε τα Χριστούγεννα εκείνο το βράδυ. Πράγματι τα Χριστούγεννα ήρθαν εκείνο το βράδυ, αλλά όχι από τα αυτοκίνητα και τους ταξιδιώτες. Ήρθαν από την γέννηση του ανηψιού μου, την ώρα που εμείς υποφέραμε. Είδαμε στα μάτια του την ελπίδα. Η γέννησή του αποδεικνύει πως τα άσχημα πράγματα μπορούν να μετατραπούν σε ελπίδα. Ελπίδα που βρίσκουμε πάντα και στη γέννηση του μικρού Ιησού. Συνέβη ένα θαύμα εκείνη τη νύχτα πριν από τα Χριστούγεννα και από τότε ήξερα ότι δεν είμαστε μόνοι. Ήξερα ότι υπάρχει η ελπίδα και έμαθα ότι τα Χριστούγεννα έρχονται σε κάθε περίσταση. Τα Χριστούγεννα βρίσκονται μέσα σε όλους μας. Τα Χριστούγεννα ήρθαν ακόμα και στο χωριό μας εκείνο το βράδυ. asante 23

20 32 asante Χριστούγεννα στην Αφρική

21 Χριστούγεννα στην Αφρική { Του Νίκου Ζαγανιάρη } Όταν σκεφτόμαστε Χριστουγεννιάτικες εικόνες, ίσως το τελευταίο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό είναι η Αφρική. Κάτι λογικό γιατί το συνήθως καυτό κλίμα της, οι ξερές έρημοι και το στερεότυπο που λέει ότι δεν υπάρχουν αρκετοί Χριστιανοί στην Αφρική, δεν συνάδουν με τη «δυτική» Χριστουγεννιάτικη ιδέα. Και όμως 350 εκατομμύρια Χριστιανοί στην Αφρικανική ήπειρο τιμούν και δοξάζουν τη γέννηση του Θεανθρώπου. Οι Χριστουγεννιάτικες ετοιμασίες είναι ενδιαφέρουσες και γεμάτες εορταστικό πνεύμα όπου και αν βρίσκεται κάποιος στον κόσμο. Η αγαλλίαση διαπερνά τις καρδιές και εξαφανίζει τις αποστάσεις, τις προκαταλήψεις, τα προβλήματα, τις λύπες και για μερικές μέρες μας κάνει να αισθανόμαστε ζεστασιά και αδερφική ενότητα. Ας δούμε λοιπόν πως γιορτάζεται σε κάποιες χώρες της Αφρικής η γιορτή των Χριστουγέννων. Κονγκό Ένα γκρουπ είναι επιφορτισμένο αποκλειστικά με τον στολισμό της Χριστουγεννιάτικης παρέλασης, ενώ ένα άλλο τριγυρνά στα χωριά και τραγουδάει Χριστουγεννιάτικες μελωδίες και τραγούδια. Οι υπόλοιποι ντύνονται με τα καλά τους ρούχα, κάνουν συμβολικά δώρα και δίνουν δείγματα αγάπης για τον Χριστό στις Εκκλησίες προς τιμήν της Γενέθλιας περίστασης. Αργότερα τρώνε μαζί με τους φίλους τους σε τραπέζια που γίνονται έξω από τα σπίτια τους. Στην τελετή της προσφοράς των δώρων δεν υπάρχει κάποιος που να μην προσφέρει το δώρο του, το οποίο το εναποθέτει σε μια υπερυψωμένη πλατφόρμα μπροστά από την Αγία Τράπεζα. Νότιος Αφρική Όσο μας φαίνεται περίεργο ότι τα Χριστούγεννα έχουν καλοκαιριάτικες θερμοκρασίες και διακοπές οι Νότιο- Αφρικανοί, άλλο τόσο πρέπει να φαίνεται στους ίδιους παράξενο και ασυνήθιστο το βαρυχειμωνιάτικο σκηνικό που έχουμε εμείς στα δικά μας Χριστούγεννα. Λιακάδα, ανθισμένα λουλούδια, γιορτινά τραγούδια υπό το φώς των κεριών, και στολισμοί με κλαδιά από έλατα δέντρων είναι στην Χριστουγεννιάτικη διάταξη των Νότιο-Αφρικανών. Τα παιδιά κρεμούν τις κάλτσες τους και τα δώρα αλλάζουν συνεχώς χαρούμενα χέρια. asante 21

22 Χριστούγεννα στην Αφρική Γκάνα Στην δυτική ακτή της Αφρικής, τα σπίτια και οι Εκκλησίες στολίζονται 4 εβδομάδες πριν τα Χριστούγεννα, ενώ παραμονές Χριστουγέννων κάνουν ότι και εμείς. Δηλαδή ξοδεύουν τα λεφτά τους! Εκείνη τη περίοδο θερίζεται το κακάο οπότε ο Γκανέζοι έχουν χρήματα τα οποία ξοδεύουν για τους ίδιους και τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Αργότερα γυρνούν όλοι στα σπίτια τους ακόμη και οι πιο σκληρά εργαζόμενοι. Τα παιδάκια τραγουδούν Χριστουγεννιάτικους ύμνους και «ειδοποιούν» τον κόσμο για την έλευση του Χριστού. Οι Εκκλησίες στολίζονται με αναμμένα κεράκια, φύλλα από αειθαλή δέντρα, και κλαδιά φοίνικα. Ανήμερα των Χριστουγέννων οι Γκανέζοι κάνουν παραστάσεις που έχουν σχέση με την καταγωγή τους και αφού ντυθούν σαν Χριστουγεννιάτικοι άγγελοι τραγουδούν όλοι μαζεμένοι. Λιβερία Ένας φοίνικας στολισμένος με καμπανάκια είναι το αντίστοιχο του δυτικοφερμένου Χριστουγεννιάτικου δέντρου. Το πρωί των Χριστουγέννων όλοι τραγουδούν τα κάλαντα, και ανταλλάσουν δώρα που συνήθως χρησιμεύουν και διευκολύνουν πρακτικά τη ζωή τους. Το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι, στήνεται έξω από το σπίτι, και έχει μπόλικο ρύζι, μοσχάρι και πολλά μπισκότα. Τα πυροτεχνήματα στο τέλος της ημέρας συμβολίζουν την άφιξη του Θεανθρώπου στη γη. Αιθιοπία Είναι εντυπωσιακή η ομοιότητα των εορτασμών της ορθόδοξης Εκκλησίας με το πώς γιορτάζονται τα Χριστούγεννα στην Αιθιοπία. Τα Χριστούγεννα ονομάζονται Ganna και γιορτάζονται στις 7 Ιανουαρίου λόγω διαφορετικού ημερολογίου. Οι εορτασμοί λαμβάνουν μέρος σε αρχαίες εκκλησίες σκαλισμένες από ηφαιστιογενή πέτρα. Αρσενικά και θηλυκά κάθονται χωριστά. Πριν μπουν στην Εκκλησία παίρνουν κεράκια και αφού τα ανάψουν περπατούν γύρω από την Εκκλησία τρείς φορές και περιμένουν έως και τρείς ώρες να ολοκληρωθούν οι ψαλμοί. Την ημέρα των Χριστουγέννων μαζεύονται σε όλα τα μέρη της χώρας προσκυνητές οι οποίοι μένουν μέσα στις εκκλησίες προσεύχονται, και τραγουδούν ύμνους. Έπειτα όλοι μαζί κάνουν μια πορεία σε έναν κοντινό λόφο υπό την καθοδήγηση τριών νεαρών ανδρών που τους κουμαντάρουν με μαστίγιο. Οι προσευχόμενοι ταΐζονται 22 asante με ψωμί και κρασί που έχει ευλογηθεί από ιερείς. Την υπόλοιπη μέρα οι Αιθίοπες ανταλλάσσουν απλά δώρα, τρώνε σε τσιμπούσια και χορεύουν. Μαλάουι Το πιο χαρακτηριστικό Χριστουγεννιάτικο έθιμο στο Μαλάουι είναι αυτό των παιδιών που είναι ντυμένα με φούστες φτιαγμένες από φύλλα, κρατώντας αυτοσχέδια μουσικά όργανα, και τριγυρνούν από πόρτα σε πόρτα τραγουδώντας και χορεύοντας. Όπως και εδώ, παίρνουν ένα συμβολικό χρηματικό ποσό για «το καλό» Το πνεύμα των Χριστουγέννων Οι διαφορές μεταξύ του τρόπου εορτασμού μεταξύ του Δυτικού κόσμου και της Αφρικής είναι αρκετές και μπορεί μερικά ήθη και έθιμα να μοιάζουν, η βασική όμως διαφορά περιστρέφεται γύρω από το πνεύμα του εορτασμού. Δηλαδή στην Αφρική το βασικό κομμάτι του εορτασμού έχει να κάνει με την επίσκεψη στην Εκκλησία, τη πνευματική σημασία των Γενεθλίων του Χριστού και λιγότερο με την ανταλλαγή δώρων(που δεν απουσιάζει βεβαίως) και την κατανάλωση. Σίγουρα παίζει ρόλο το γεγονός πως δεν υπάρχουν πολλά εμπορικά μαγαζιά στην Αφρική, ή ότι μεγάλο μέρος του πληθυσμού είναι κάτω από τα όρια της φτώχιας. Πάντως οι Χριστουγεννιάτικοι εορτασμοί στην Αφρική εστιάζουν σε άλλα πράγματα, που τελικά έχουν να κάνουν με την αυθεντική ουσία του εορτασμού. Δηλαδή την ψυχική κάθαρση και την αναπτέρωση της ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον.

23

24 20 asante

25 - Kαλά Χριστούγεννα από τις χώρες της Αφρικής Aναρωτηθήκατε ποτέ πώς εύχονται για τα Χριστούγεννα οι κάτοικοι της χώρας του Καμερούν; Οι κάτοικοι της Αιθιοποίας; Της Μοζαμβίκης; Ακολουθήστε μας σε ένα ταξίδι γύρω από την πιο χρωματιστή ήπειρο, για να ακούσουμε μαζί Καλά Χριστούγεννα στις χώρες της Αφρικής! Κεντρική Αφρική - Joyeux Noel Κογκό - Joyeux Noel Ακτή του Ελεφαντοστού - Joyeux Noel Καμερούν - Merry Christmas, Joyeux Noel Πράσινο Ακρωτήριο - Βoas Festas Τζιμπουτί - Joyeux Noel, Mboni Chrismen Αλγερία - Mboni Chrismen Αίγυπτος - Mboni Chrismen Ερυθραία - Melkam Yelidet Beaal, Poket Kristmet Αιθιοπία- Melkam Yelidet Beaal, Poket Kristmet, Merry Christmas Γκαμπόν - Joyeux Noel Γκάνα - Αfishapa Γκάμπια - Merry Christmas Γουινέα - Joyeux Noel Ισημερινή Γουινέα - Joyeux Noel, Feliz Navidad Γκουάμ - Merry Christmas, Felis Pasgua Γουινέα Μπισσάου - Boas Festas Kένυα - Merry Christmas Κομόρες - Joyeux Noel, Mboni Chrismen Λιβερία - Happy Christmas Λιβύη - Mboni Chrismen, Buon Natale, Happy Christmas Μαρόκο - Mboni Chrismen Μαδαγασκάρη - Joyeux Noel, Arahaba tratry ny Krismasy Mάλι - Joyeux Noel Mαλάουι - Merry Christmas, Moni Wa Mοζαμβίκη - Boas Festas Nαμίμπια - Geseende Kersfees Nιγηρία - Joyeux Noel Ρουάντα - Noheli Nziza Σουδάν - Wilujeng Natal Σιέρρα Λεόνε - Happy Christmas Σενεγάλη - Joyeux Noel Aγιος Θωμάς και Πρίγκηπας - Boas Festas Σουαζιλάνδη - Happy Christmas Τσάντ - Joyeux Noel, Mboni Chrismen Tόγκο - Joyeux Noel Tυνησία - Mboni Chrismen Τρινιτάδ και Τομπάγκο - Happy Christmas Τανζανία - Krismas Njema Na Heri Za Mwaka Mpya, Happy Christmas Ουγκάντα - Webale Krismasi Νότια Αφρική - Gesende Kersfees, Happy Christmas Ζάμπια - Happy Christmas Zιμπάμπουε - Happy Christmas asante 21

26 26 asante Η Αίγυπτος τα Χριστούγεννα

27 Η Αίγυπτος Τα Χριστούγεννα Εξαιτίας του χρόνου που η ιερή οικογένεια έζησε στην Αίγυπτο με τον Ιησού, τα Χριστούγεννα είναι ένας πολύ ξεχωριστός εορτασμός σ αυτόν τον τόπο. { Της Στέλας Καρτάκη }

28 Η Αίγυπτος τα Χριστούγεννα Οι Κόπτες, που είναι παραδοσιακοί Χριστιανοί της Αιγύπτου, έχουν τον Πατριάρχη τους που είναι ο επικεφαλής των κοπτικών εκκλησιών της Αιγύπτου και του Σουδάν. Αυτοί εισήγαγαν το χριστιανισμό στην Αίγυπτο και, για εκατοντάδες έτη, η Αλεξάνδρεια ήταν το σπίτι του Πατριάρχη. Σήμερα ο καθεδρικός ναός του είναι στο Κάιρο, όπου οι λειτουργίες τελούνται συνήθως στην αρχαία κοπτική γλώσσα. Ένας εκπληκτικός αριθμός αιγυπτιακών παραδόσεων έχουν επιβίωσει από την αρχαία Αίγυπτο και ίσως το σημαντικότερο, και το πιο εντυπωσιακό, είναι το κοπτικό ημερολόγιο. Κάθε ένα από τα ονόματα των δώδεκα μηνών, για το κοπτικό ημερολόγο, διατηρεί ίχνη από μια αρχαία θεότητα ή γιορτή, και ουσιαστικά αντανακλά το «συντηρητικό» χαρακτήρα των κατοίκων της κοιλάδας του Νείλου. Στην Αίγυπτο, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί (ή κόπτες χριστιανοί) γιορτάζουν τη γέννηση του Ιησού Χριστού σύμφωνα με το αλεξανδρινό ημερολόγιο (που κληρονόμησαν και οι Αιθίοπες) στις 7 Ιανουαρίου, μια ημερομηνία που ισοδυναμεί με την 29η ημέρα του μήνα της Κοπτικής εκκλησίας kiohk, ή Khiahk. Φυσικά, στις πιο πολλές χώρες, μπορεί τα Χριστούγεννα να γιορτάζονται στις 25 Δεκεμβρίου, αλλά και η 7η Ιανουαρίου, δεν ισχύει μόνο για τους Κόπτες. Για παράδειγμα, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία επίσης γιορτάζει τα Χριστούγεννα στις 7 Ιανουαρίου. Η διαφορά στις ημερομηνίες προέρχεται από τη διαφορά μεταξύ του Κοπτικού και του Γρηγοριανού ημερολογίου. Αυτό σημαίνει, για παράδειγμα, ότι από 1η Μάρτη του 2100 μ.χ., τα κοπτικά Χριστούγεννα θα εορταστούν την 8η ημέρα του Ιανουαρίου σε σχέση με τις χώρες των Δυτικών ημερολογίων. 28 asante Κατά την περίοδο των Χριστουγέννων στην Αίγυπτο, όλοι απολαμβάνουν την εορταστική ατμόσφαιρα που επικρατεί, παρότι είναι μια ισλαμική χώρα. Όλες οι κοπτικές γιορτές, έρχονται μετά από μια περίοδο νηστείας. Σε τέτοιες περιόδους είναι φυσική η έλλειψη τροφής για ένα μέρος της ημέρας. Μπορούν να τρώνε κανονικά, αλλά το είδος της τροφής που καταναλώνεται περιορίζεται σε μη ζωικής προελεύσεως. Ως εκ τούτου, το κρέας, το ψάρι, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά απαγορεύονται. Η παραδοσιακή νηστεία που οδηγεί μέχρι τα Χριστούγεννα και διαρκεί για 43 ημέρες γιορτάζει τις σαράντα ημέρες όπου περάσε νηστεύοντας ο Μωυσής, όταν δέχτηκε τις Δέκα Εντολές και τις τρεις ημέρες, που συνδέονται με το θαύμα της ανάβασης του όρους El Mokattam, μια καθαρά αιγυπτιακή περίπτωση. Αυτή η νηστεία διαρκεί από τις 25 Νοεμβρίου μέχρι τις 6 Ιανουαρίου, αν και η πλειοψηφία του κόσμου την τηρεί μόνον την προηγούμενη εβδομάδα, πριν από τον ερχομό του νέου έτους, όταν οι εορτασμοί των Χριστουγέννων αρχίζουν ουσιαστικά. Καθώς είναι μια μεγάλη γιορτή του χρόνου, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των τελευταίων 30 ημερών που απαρτίζουν τον Κοπτικό μήνα Khiahk, χορωδίες παρουσιάζουν συναυλίες με κάλαντα των Χριστουγέννων με ένα μικτό πρόγραμμα από την διεθνή αλλά και την Κοπτική μουσική. Το μεγαλύτερο μέρος του εορτασμού των Χριστουγέννων αρχίζει ουσιαστικά την τελευταία εβδομάδα, που θα οδηγήσει στα Χριστούγεννα. Όλα τα σπίτια, μπαίνουν στη διαδικασία του μαγειρέματος, (όπως και στη δύση), ενώ τα σπίτια διακοσμούνται με φώτα και χριστουγεννιάτικα δέντρα, πραγματικά ή τεχνητά. Επίσης, στέλνουν χριστουγεννιάτικες κάρτες. Τα Χριστούγεννα στην Αίγυπτο δεν είναι τόσο εμπορικά όσο στη Δύση, και πράγματι, φαίνεται να υπάρχει μια ιδιαίτερη προσπάθεια ώστε να είναι λιγότερο εμπορική γιορτή. Τα καταστήματα δεν είναι «πνιγμένα» όπως -σχεδόν- αναμένεται. Πολλά είναι τα δώρα που αγοράζονται σε ειδικά Χριστουγιεννιάτικα παζάρια από τους ντόπιους, υποστηρίζοντας τις τοπικές φιλανθρωπικές οργανώσεις. Άλλα παζάρια είναι πιο εμπορικά, αλλά ακόμη ορισμένα από τα κέρδη τους, συνήθως πηγαίνουν για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Στις μέρες μας, οι κοπτικές λειτουργίες γιορτάζονται με ξεχωριστό τρόπο τα μεσάνυχτα στην εκκλησία, ακολουθούμενες από τον ήχο της καμπάνας. Ορισμένοι κόπτες χριστιανοί ταξιδέυουν σε διάφορες εκκλησίες, και σύμφωνα με την παράδοση, θεωρείται ότι ακολουθούν τη διαδρομή της Ιεράς Οικογένειας που ταξίδεψε μέσω της Αιγύπτου. Η πιο μεγαλειώδης λειτουργία τελείται από τον παπά στον καθεδρικό ναό του Αγίου Μάρκου στο Κάιρο, κατά τις 11:00 μ.μ.

29 και μεταδίδεται από την αιγυπτιακή τηλεόραση. Ωστόσο, ορισμένες φορές, η λειτουργία μπορεί να διαρκέσει περίπου από τις 9:00 μ.μ. ως 4.00 π.μ. Οι περισσότερες από τις εκκλησίες είναι διακοσμημένες με χρωματιστές λάμπες και αγγέλους. Το μεγαλύτερο μέρος των πιστών στην εκκλησία φορά τα καινούργια ρούχα του και είναι μια θαυμάσια εμπειρία για όλους όσους παρευρίσκονται. Οι Κόπτες επίσης, φτιάχνουν ένα ξεχωριστό γλυκό για τις άγιες μέρες, ένα είδος μπισκότου, το οποίο είναι διακοσμημένο με ένα σταυρό. Στην πραγματικότητα, είναι το ίδιο γλυκό που οι μουσουλμάνοι κάνουν για την γιορτή «Eid el fitr». Οι Αιγύπτιοι είτε είναι μουσουλμάνοι, είτε χριστιανοί, γιορτάζουν με τον ίδιο τρόπο. Στην αιγυπτιακή Κοπτική εκκλησία, φτιάχνεται ένα ειδικό ψωμί -σε πολύ μεγάλες ποσότητες- που ονομάζεται «Qurban» και δίνεται στους πιστούς, κατά τη διάρκεια της λειτουργίας, αλλά και μετά το πέρας αυτής. Το ψωμί «Qurban» είναι διακοσμημένο με ένα σταυρό στη μέση, περιβαλλόμενο από δώδεκα τελείες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν τους δώδεκα Αποστόλους του Ιησού Χριστού. Μετά τη λειτουργία, οι οικογένειες πηγαίνουν σπίτι τους, για να δειπνήσουν, και τα παιδιά λαμβάνουν δώρα και καινούρια ρούχα. Το γεύμα ονομάζεται Φάττα, και συνήθως αποτελείται από κρέας και ρύζι. Από το πρωί των Χριστουγέννων οι άνθρωποι επισκέπτονται φίλους και γείτονες. Για τα παιδιά είναι δεδομένη η «El aidia», μια γιορτή- δώρο που αποτελείται από ένα μικρό χρηματικό ποσό για να αγοράσουν γλυκά, παιχνίδια και παγωτά. Τίποτα δεν έχει αλλάξει από τότε που το Ισλάμ ήρθε στην Αίγυπτο, το 642. Οι Κόπτες είχαν και συνεχίζουν να έχουν, στην πράξη, την ελευθερία της θρησκείας τους, συμπεριλαμβανομένων των εορτών. Στην πραγματικότητα, η Γέννηση έγινε είναι μια από τις κυριότερες γιορτές, και γιορτάζεται τόσο από τους χριστιανούς, όσο και από τους μουσουλμάνους. Κατά την εορταστική περίοδο, οι εκκλησίες είναι πάντα διακοσμημένες με κεριά και λαμπιόνια. Οι Κόπτες χαρίζουν επίσης κεριά και λαμπάκια, ως δώρα, στις οικογένειές τους, σε γείτονες και φίλους, καθώς και στους φτωχούς. Πιστεύεται ότι τα κεριά ανάβονται στη μνήμη του Ιωσήφ, ενώ οι αναμμένοι φανοί είναι για την προστασία της Παναγίας από το κρύο. Για πολλούς αιώνες η Γέννηση εορτάστηκε με παραστάσεις στους δρόμους, ανάβοντας φωτιές. Αυτές τις ημέρες, οι δρόμοι διακοσμούνται με λάμπες και διακοσμητικά κεριά ανάβονται παντού. Τα Χριστούγεννα στην Αίγυπτο, δεν προρίζονται μόνο για τους Κόπτες. Ασφαλώς και υπάρχει, αν και πιο περιορισμένη, μια σειρά από άλλα χριστιανικά δόγματα (στην Αίγυπτο), μερικά από τα οποία γιορτάζουν τα Χριστούγεννα, την ίδια ημέρα με τη Δύση. Ωστόσο, οι «δυτικοί» έχουν μακρά παράδοση για τον τρόπο με τον οποίο θα περάσουν τα Χριστούγεννα στην Αίγυπτο. Έτσι τα περισσότερα από τα ξενοδοχεία, επιδιώκουν να καλύψουν το δυτικό στυλ εορτασμού των Χριστουγέννων. Όλα άρχισαν, παλιά, στις μεγαλειώδεις ημέρες των οδοιπορικών των Ευρωπαίων στην Αίγυπτο, κατά τα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν πολλοί πλούσιοι Ευρωπαίοι θα περνούσαν τον χειμώνα στην Αίγυπτο. Στη συνέχεια, υπέροχες ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, ντύθηκαν στα χριστουγιεννιάτικα. Ολόκληρο το ισόγειο του Mena House είχε μετατραπεί σε χειμερινή σκηνή με τεχνητό χιόνι, δέντρα και φυτά. Άναβαν φωτιές, πολλά τζάκια έκαιγαν, ενώ γυναίκες ντυμένες κομψά, με τους συνοδούς τους σε επίσημη ενδυμασία, ή με τις υπέροχες στολές τους, θα κατέφταναν μέχρι αργά. Ωστόσο, σήμερα, πολλοί μουσουλμάνοι της Αιγύπτου έχουν μπει στο πνεύμα των Χριστουγέννων. Αν και δεν μπορούν να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα άμεσα, δεν είναι ασυνήθιστο για τους μουσουλμάνους να συμμετέχουν σε ορισμένες από τις εορταστικές εκδηλώσεις, όπως ακριβώς και οι χριστιανοί στην Αίγυπτο -κάποιες φορές-, γιορτάζοντας τις μουσουλμανικές γιορτές. Αυτό είναι πραγματικά μία από τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές της αιγυπτιακής ζωής, που συχνά χαρακτηρίζεται από απίστευτη διαθρησκειακή συνύπαρξη.

30 Πώς στολίζεται τα Χριστούγεννα η Αφρική ; 30 asante { Της Νικολέτας Φώτου }

31 Πως στολίζεται τα Χριστούγεννα η Αφρική; Στο μυαλό όσων την έχουν ζήσει στη μεγαλοπρεπή της διάσταση, η εποχή των Χριστουγέννων προκαλεί αναπόφευκτα συνειρμούς με πολύχρωμα λαμπιόνια, εκτυφλωτικές γιρλάντες, πολυμορφικά στολίδια, νεκρά ή ψεύτικα έλατα και τεράστια φωτισμένα καράβια. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με τα περισσότερα χριστουγεννιάτικα έθιμα που έχουμε υϊοθετήσει και εφαρμόζουμε στην πράξη, εντάσσονται στα πλαίσια μιας Δυτικής και ουσιαστικά Ευρωπαϊκής παράδοσης. Ο χριστουγεννιάτικος στολισμός όμως, χάρη στη φαντασία των λαών ολόκληρης της γης, μεταβάλλεται κατά τόπους και προσαρμόζεται για να ταιριάξει στη μοναδικότητα του εκάστοτε πολιτισμού. Τί συμβαίνει λοιπόν με την περίπτωση της πολυπολιτισμικής Αφρικής..; Ως γνωστόν, τα Χριστούγεννα στην Αφρική γιορτάζονται απο τα 350 εκατομμύρια χριστιανών που ζουν εκεί, ένα ποσοστό σεβαστό και αξιοσημείωτο. Οι χριστιανοί της Αφρικής συνηθίζουν να στολίζουν όχι μόνο τα σπίτια και τις αυλές τους, αλλά και τις εκκλησίες τους, όπως επίσης και τις βιτρίνες των καταστημάτων τους. Η εξωτικότητα της χώρας τους προσφέρει πληθώρα επιλογών όσον αφορά τα δέντρα και τα φυτά που θα χρησιμοποιήσουν για τον χριστουγεννιάτικο στολισμό, συνεπώς οι εορταστικές δημιουργίες διαφέρουν κατά μήκος και πλάτος της Αφρικής. Στην Γκάνα για παράδειγμα, η οποία βρίσκεται στη δυτική πλευρά της Αφρικής, θα μπορούσαμε να δούμε φοινικόδεντρα στολισμένα με αμέτρητα πολύχρωμα κεριά. Οι εκκλησίες στολίζονται τέσσερις εβδομάδες πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων, πάντα με ειδικά φώτα, αειθαλή δέντρα και αναμμένα κεριά. Επιπλέον, η περίοδος αυτή συμπίπτει με τη συγκομιδή του κακάο, το οποίο σηματοδοτεί την περίοδο πλούτου. Οι κάτοικοι της Λιβηρίας συνηθίζουν να στολίζουν τις λεγόμενες χουρμαδιές, κρεμώντας πάνω τους πολλά μικρά καμπανάκια, ενώ από την άλλη το πιο συνηθισμένο είδος διακόσμησης στο Ναϊρόμπι είναι το ψεύτικο χιόνι που χρησιμοποιείται ιδιαίτερα στο στολισμό των καταστημάτων. asante 31