Μάθημα: Διευθετήσεις Χειμάρρων

Transcript

1 ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών: Κατεύθυνση Α: Αειφορική Διαχείριση Ορεινών Υδρολεκανών με Ευφυή Συστήματα και Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών Μάθημα: Διευθετήσεις Χειμάρρων 6 η Διάλεξη : Διευθετήσεις χειμάρρων και Υδραυλικά Έργα Φώτης Π. Μάρης, Αναπλ. Καθηγητής Δ.Π.Θ.

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η μορφολογία του ποταμού και γενικότερα της λεκάνης απορροής μεταβάλλεται συνεχώς. Άρα τα έργα ειδικά προστασίας έναντι διαβρώσεων και εναποθέσεων θα πρέπει να προσαρμόζονται εύκολα στη νέα μορφολογία του εδάφους ή του υδατορεύματος (εύκαμπτες κατασκευές π.χ. φυτοκάλυψη). Ο έλεγχος της διάβρωσης μεταφοράς και απόθεσης φερτών υλικών γίνεται τόσο στην κοίτη όσο και έξω από αυτή. Έξω από την κοίτη, στην επιφάνια της λεκάνης απορροής ο έλεγχος γίνεται είτε με φυτοκάλυψη της λεκάνης είτε με κατασκευή αναβαθμών. Στη λύση με φυτοκάλυψη το υπέργειο τμήμα του φυτού συμβάλλει στη μείωση της ταχύτητας του νερού (προστασία του εδάφους από τη διάβρωση) και το υπόγειο τμήμα του, δηλ. το ριζικό του σύστημα, συμβάλλει στη σταθεροποίηση του εδάφους. Το σύνολο σχεδόν των έργων διευθέτησης υδατορευμάτων είναι μεγάλης χωρικής κλίμακας και απαιτούν πολύ μεγάλες ποσότητες υλικών. Επομένως, για να μειωθεί σημαντικά το κόστος του έργου, πρέπει τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν να βρίσκονται στην περιοχή ή πολύ κοντά στο έργο. Χαρακτηριστικό γνώρισμα των έργων διευθέτησης αποτελεί και το είδος των υλικών τους όπου ορισμένα από αυτά σπάνια συναντώνται σε άλλα έργα.

3 ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ Τα υλικά, ανάλογα με τη δομή τους διακρίνονται σε κρυσταλλικά, άμορφα, πορώδη κ.λπ. Τα πορώδη υλικά έχουν είτε ανοιχτούς, είτε κλειστούς πόρους. Ανοικτοί πόροι Κλειστοί πόροι

4 ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΥΛΙΚΑ Άργιλος Εφαρμόζεται: (α) σε έργα ελέγχου της διήθησης, (β) σε προστατευτικούς πυρήνες ή επενδύσεις γ) σε υπάρχοντα αναχώματα, επιχώματα κλπ, όπου συμπληρώνονται σχετικά μικρά τμήματα αναχωμάτων με κορεσμένη άργιλο, δ) στην προστασία περιοχών από πλημμύρες ε) στην παραγωγή πλίνθων πλήρων ή θρυμματισμένων που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή τοίχων αντιστήριξης, σε επιστρώσεις αλλά και σε άλλα έργα θωράκισης των αναχωμάτων και άλλων έργων διευθέτησης. Άμμος και χαλίκια Χρησιμοποιούνται: α) σαν έρμα ή υλικό πληρώσεως στοιχείων και περιοχών του έργου, β) για την παρασκευή σκυροδέματος γ) σαν φίλτρο κάτω από λιθορριπή ή ασφαλτοποιημένη περιοχή. Λίθοι Οι λίθοι είναι τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα δομικά υλικά, ειδικά στον έλεγχο της ροής των χειμάρρων και των ορεινών ποταμών. Στα ορεινά τμήματα των ποταμών χρησιμοποιείται συνήθως συνδυασμός κορμών δέντρων και λίθων, ενώ στα χαμηλά τμήματα συνδυασμός κλαδιών και λίθων. Οι λίθοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε σε λιθορριπές, επενδύσεις, επιστρώσεις και στην τοιχοποιία.

5 ΤΥΡΦΗ Η τύρφη, καθώς και άλλα οργανικά εδάφη μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή χαμηλών μόνο αναχωμάτων, μέχρι ύψους 2.50 m, όταν υπάρχει έλλειψη άλλων ανόργανων εδαφών ή αν η μεταφορά τους (των ανόργανων εδαφών) είναι αρκετά δαπανηρή. Γενικά, δεν συνιστάται η χρησιμοποίηση των ακόλουθων οργανικών εδαφών: α) χούμος, β) βαλτώδη ή ελώδη εδάφη, και γ) ασβεστολιθική τύρφη με περιεκτικότητα σε CaCO3 >5%. Τα αναχώματα από οργανικά εδάφη έχουν μικρότερο χρόνο ζωής σε σχέση προς τα αντίστοιχα από ανόργανα εδάφη. Ο παράγοντας αυτός πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, γιατί είναι πιθανόν να αυξήσει πολύ το κόστος συντήρησης.

6 ΦΥΤΟΤΕΧΝΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Ως φυτοτεχνικό υλικό χαρακτηρίζονται γενικά εκείνα τα φυτοτεχνικά στοιχεία ή φυτοστοιχεία, τα οποία πρόκειται να εισαχθούν σε μια συγκεκριμένη επιφάνεια. Κάθε φυτοστοιχείο παράγεται αυτοτελώς. Φυτά: Αυτά είναι πλήρως ανεπτυγμένα ξυλώδη, θαμνώδη ή ποώδη είδη, που συνίστανται από τη ρίζα και το υπέργειο τμήμα. Φυτoτεμάχια: Είναι τμήματα του υπέργειου ή υπόγειου συστήματος των φυτών που έχουν την ικανότητα να εκπτύξουν ρίζες, όταν βρεθούν σε κατάλληλες συνθήκες, και στη συνέχεια να εξελιχθούν σε πλήρη φυτά. Σποροϋλικό: Μίγμα σπόρων ενός ή περισσοτέρων ειδών, καθαρών ή με τις σπερματοφόρους. Οι φυτοτεχνικές μονάδες ή το φυτοτεχνικό υλικό αποτελείται από συνδυασμό περισσότερων, από τα παραπάνω, φυτοτεχνικών στοιχείων. Συνήθως φέρεται έτοιμο στην επιφάνεια που θα φυτευτεί. Σπανιότερα μπορεί να κατασκευαστεί και στον τόπο που θα χρησιμοποιηθεί. (Φυτοτεχνικές Διευθετήσεις, Κ. Γούλας 2000)

7 ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ Το σκυρόδεμα είναι μίγμα «πάστας» και αδρανών υλικών. Η πάστα αποτελείται από τσιμέντο και νερό και καλύπτει την επιφάνεια των λεπτόκοκκων και χονδρόκοκκων αδρανών. Μια χημική αντίδραση η «ενυδάτωση» προκαλεί τη στερεοποίηση της πάστας που αποκτά έτσι υψηλές αντοχές, δημιουργώντας μια συμπαγή μάζα - το σκυρόδεμα. Αυτή η διαδικασία αποτελεί και το μεγάλο πλεονέκτημα του σκυροδέματος: είναι εύπλαστο όταν αναμιγνύεται και ανθεκτικό όταν σκληραίνει. Όταν απαιτείται μηχανική αντοχή της κατασκευής, χρησιμοποιούνται επιπρόσθετα στοιχεία διαφόρων μορφών, που ικανοποιούν αυτήν την απαίτηση. Ο συνηθέστερος οπλισμός που χρησιμοποιείται είναι ο χάλυβας, σε διάφορες μορφές και διατομές ( λείος, ανοξείδωτος, δομικό πλέγμα κ.α.). Ο χάλυβας έχει την ιδιότητα να μην οξειδώνεται ή επηρεάζεται δυσμενώς από την επαφή του με το σκυρόδεμα (λόγω της ανάπτυξης αναγωγικών φαινομένων) και να έχει καλή πρόσφυση. Ο χαρακτηρισμός R χρησιμοποιείται για τον μαλακό χάλυβα και ο χαρακτηρισμός Τ για χάλυβες υψηλής αντοχής και ανοξείδωτους Δομικά και διακοσμητικά υλικά, Ζωή Γεωργιάδου 2005)

8 ΤΑ ΦΥΤΟΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ Τα φυτοτεχνικά έργα αποτελούν ένα οργανικό ή βιοτικό σύστημα, δηλαδή οικοσύστημα, το οποίο συνίσταται από βιοτικά και αβιοτικά στοιχεία. Με τον όρο βλάστηση εννοούμε, ειδικά για τα φυτοτεχνικά έργα, τα φυτικά εκείνα είδη, τα οποία πρόκειται να εισαχθούν σε μια επιφάνεια, καθώς και εκείνα τα οποία φυσικά υπάρχουν σ' αυτήν ή αναμένεται να εισχωρήσουν εκεί μετά την εκτέλεση της φυτοτεχνικής διευθέτησης.

9 Τα φυτοτεχνικά έργα διέπονται από φυσικούς νόμους οι οποίοι προσδίδουν σ αυτά ορισμένα χαρακτηριστικά γνωρίσματα, όπως: Συνίστανται από ζωντανά στοιχεία Έχουν την ιδιότητα της αμοιβαίας συνδρομής των μελών τους. Έχουν τη δυνατότητα της αναγέννησης και ανανέωσης. Έχουν αυτορρυθμιστικές ιδιότητες καθ' όσον είναι δυνατό να επιτρέπουν την αντικατάσταση των υπαρχόντων φυτικών ειδών με άλλα, ή την εισαγωγή διαφορετικών ειδών ή ακόμη και την αποστολή ορισμένων ειδών χωρίς αντικατάσταση. Έχουν την ικανότητα να αυτοβελτιώνουν τις συνθήκες ανάπτυξης και εξέλιξής τους και στη συνέχεια να παρέχουν πιο αποτελεσματικές προστατευτικές επιδράσεις Με την αύξηση και τον πολλαπλασιασμό τους επεκτείνονται στο χώρο, παρέχοντας τις προστατευτικές τους υπηρεσίες. Αποδίδουν κατά κανόνα βραδύτερα σε σχέση με τα τεχνικά συστήματα, καθ' όσον η επίδρασή τους εξαρτάται από την αύξηση των φυτών, η οποία πάλι προϋποθέτει την παρέλευση ορισμένων ετών.

10 Τα φυτοτεχνικά έργα παρουσιάζουν βασικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τα τεχνικά, στις περιπτώσεις βέβαια όπου η εκτέλεση αμφοτέρων είναι εφικτή, τα οποία είναι τα εξής: 1)Δεν υπόκεινται μετά την κατασκευή τους σε αποσάθρωση και κατατριβή όπως τα τεχνικά έργα, αντίθετα αυξάνουν με την πάροδο του χρόνου τη σταθερότητα και την αποδοτικότητά τους και είναι δυνατό να παραμένουν, με ορισμένες προϋποθέσεις, για πάντα αποδοτικά. 2)Υπερτερούν, κατά πολύ, των τεχνικών έργων από αισθητική άποψη, από άποψη προσαρμογής στο περιβάλλον αλλά και διατήρησης του τοπίου. 3)Πέραν του κυρίως σκοπού ασκούν ταυτόχρονα και άλλες ευνοϊκές επιδράσεις, τις οποίες τα τεχνικά δεν είναι δυνατόν να παράσχουν όπως αισθητικές, υγιεινές, αναψυχικές και στρατιωτικές.

11 Μειονεκτήματα 1)Στα φυτοτεχνικά έργα χρησιμοποιείται ένα μόνον υλικό, το Φυτό, ενώ στα τεχνικά χρησιμοποιείται ένας μεγάλος αριθμός υλικών και μέσων δομής με ποικίλες ιδιότητες. Αυτό συνεπάγεται τον περιορισμό της δυνατότητας χρησιμοποίησης των φυτοτεχνικών έργων μόνον εκεί όπου η ποιότητα του σταθμού εγγυάται τη δυνατότητα ανάπτυξης των φυτών, 2)Με τα φυτοτεχνικά έργα γενικά δεν είναι δυνατό να επιλυθούν όλα τα προβλήματα, τα οποία αντιμετωπίζονται με τα τεχνικά έργα. 3)Η επίδραση των φυτοτεχνικών έργων είναι μικρή αρχικά, αμέσως μετά το τέλος της κατασκευής τους, αυξανόμενη όμως με την πάροδο του χρόνου, σε αντίθεση με την επίδραση των τεχνικών έργων, η οποία είναι πλήρης από την αρχή της κατασκευής τους. 4)Οι φυτοτεχνικές κατασκευές απαιτούν γενικά περισσότερο χώρο σε σχέση με τις τεχνικές (Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Β έκδοση- Νέα έργα 2006).

12 ΦΥΤΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗΣ ΕΣΤΙΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ 1)Συμπλεγματοθέματα Τα συμπλεγματοθέματα αποτελούν ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό από βλαστούς και κλαδιά ιτεοπλατάνων Στην κλιτύς διανοίγονται ταφροειδείς εγκοπές βάθους 0,50-1,0m και με πυθμένα που έχει μικρή κλίση προς την κλιτύ. Η απόσταση μεταξύ τους είναι 2-4m. Τα συμπλεγματοθέματα ασκούν ευθύς αμέσως μια βαθιά στερέωση λόγω της μεγάλης αντίστασής τους στην απόσπαση υλικών, λόγω διάβρωσης κ.λ.π. Η κατασκευή συμπλεγματοθεμάτων αποτελεί φυτοτεχνική μέθοδο άμεσης μεν αλλά προσωρινής στερέωσης.

13 2)Κατασκευή φρακτοθεμάτων (φυτοθεμάτων) Τα φυτοθέματα κατασκευάζονται με τον ίδιο τρόπο όπως και τα συμπλεγματοθέματα. Η διαφορά μεταξύ τους έγκειται στο ότι τα φυτοθέματα συνίστανται από πλήρη φυτά με το αντίστοιχο ριζικό σύστημα. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται κυρίως στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η υγρασία του εδάφους δεν είναι επαρκής και ικανοποιητική ώστε να επιτευχθεί πλήρως η έκπτυξη και επέκταση των ριζών των μοσχευμάτων ή συμπλεγματοθεμάτων στα βαθύτερα στρώματα. 3)Συμπλεγματοφρακτοθέματα Η μέθοδος αυτή, όπως προκύπτει από την ονομασία της, αποτελεί συνδυασμό μεταξύ συμπλεγματοθεμάτων και φυτοθεμάτων Σ' αυτήν χρησιμοποιείται άρριζο φυτοϋλικό, όπως στα συμπλεγματοθέματα και ανά 0,5m, παρεμβάλλονται πλήρη φυτά, δηλ. έρριζο φυτοϋλικό όπως στα φυτοθέματα (φρακτοθέματα).

14 4)Κλαδοπλέγματα Για την κατασκευή τους υπάρχουν δυο δυνατότητες: -κατασκευή πριν από την προσαγωγή του εδάφους -κατασκευή σε υπάρχοντα και κινδυνεύοντα να διαβρωθούν εδάφη Τα κλαδοπλέγματα συγκρατούν αποτελεσματικά το λεπτόκοκκο κυρίως υλικό. Καταστρέφονται όμως εύκολα από λιθοπτώσεις ή ολισθήσεις και η κατασκευή τους είναι σχετικά δύσκολη και χρονοβόρα. Γι' αυτό η χρησιμοποίηση της μεθόδου έχει περιορισθεί πολύ κατά τα τελευταία χρόνια σε σχέση με τα συμπλεγματοθέματα και φυτοθέματα, τα οποία είναι φθηνότερα, ευκολότερα στην κατασκευή και έχουν συγχρόνως μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Σήμερα η χρήση τους ενδείκνυται ιδιαίτερα σε επιφάνειες μικρές ή και μεγαλύτερες, στις οποίες πρέπει να εξασφαλισθεί, το προσαγόμενο έδαφος από ολισθήσεις.

15

16

17 ΚΛΑΔΟΠΛΕΓΜΑΤΑ

18 5)Φακελλώματα Τα φακελλώματα αποτελούν ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό ίδιο με αυτό που προαναφέρθηκε στα κλαδοπλέγματα και χρησιμοποιείται για τη σταθεροποίηση κλιτύων και πρανών και γενικά εκτεταμένων επιφανειών. Με τα φακελλώματα δεν μπορεί να επιτευχθεί καμιά στερέωση σε βάθος. Για το λόγο αυτό η χρήση της μεθόδου σήμερα είναι σχετικά περιορισμένη, και ιδιαίτερα σε επιφάνειες που κινδυνεύουν λιγότερο από τη διάβρωση. 6)Βλαστοθέματα Τα βλαστοθέματα αποτελούν ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό από τα φυτικά είδη που αναφέρθηκαν στα συμπλεγματοθέματα. Τα βλαστοθέματα είναι μία παραλλαγή της μεθόδου των ραβδοθεμάτων. Διαφέρει στο ότι χρησιμοποιεί κλάδους και βλαστούς, ενώ στα ραβδοθέματα χρησιμοποιούνται άρριζοι ή έρριζοι ράβδοι. Τα βλαστοθέματα διακρίνονται γενικά σε μονόστρωμα και πολύστρωμα. Τα βλαστοθέματα έχουν μικρή επίδραση στα βαθύτερα εδαφικά στρώματα, καλύπτουν όμως αμέσως το έδαφος. Με τα βλαστοθέματα στερεώνονται κυρίως μικρές διαβρωσιγενείς επιφάνειες (Φυτοτεχνικές Διευθετήσεις, Κ. Γούλας 2000).

19

20 7)Φυτεύσεις Πρόκειται για φυτεύσεις με σκοπό την αποτροπή χειμαρρικών φαινομένων στις λεκάνες απορροής. Υπάρχουν δύο τρόποι φύτευσης, οι οποίοι βρίσκουν ιδιαίτερη εφαρμογή κατά την αναδάσωση κλιτύων και ιδίως πρανών, δηλ. τη φύτευση σε οπές και τη φύτευση σε αυλάκια Η φύτευση δεν πρέπει να γίνεται ούτε σε μίξη κατ' άτομο, αλλά ούτε και σε μεγάλες αμιγείς ομάδες, για το λόγο ότι στην κατ' άτομο μίξη τα βραδυαυξή είδη καταπιέζονται από τα ταχυαυξή, ενώ στις μεγάλες αμιγείς ομάδες, αποτυχία του αμιγούς φυτικού είδους συνεπάγεται τη δημιουργία μεγάλων κενών με δυσάρεστες συνέπειες Ως κύριο φυτοτεχνικό μέσο χρησιμοποιείται η φύτευση σε σχετικά λιγότερο κινδυνεύουσες επιφάνειες, όπως π.χ. σε σταθερές κλιτύς και πρανή με μικρή κλίση. Και εδώ για τους λόγους που προαναφέρθηκαν πρέπει να αποφεύγεται η μίξη κατ' άτομο.

21 8)Αχυροστρωσισπορά Το φυτοτεχνικό υλικό αποτελείται από μίγμα νεκρού (άχυρο) και ζωντανού φυτοτεχνικού σποροϋλικού. Επιτυχή αποτελέσματα επίσης μπορεί να δώσει η χρήση σπόρων ξυλωδών ειδών. Η αχυρόστρωση (θρεπτόστρωση) ασκεί στους σπόρους μια σειρά επιδράσεων που ευνοούν τη φύτρωσή τους και την ανάπτυξη των αρτίφυτρων. Βελτιώνει το μικροκλίμα, προστατεύει το σποροϋλικό από την παρασυρτική δύναμη του αέρα και του νερού, εμπλουτίζει το υποκείμενο έδαφος με οργανική ύλη και μειώνει την εξάτμιση του εδάφους. Εφόσον εξασφαλισθούν οι ανάγκες του υλικού σε νερό, η αχυροσπορά αποτελεί την καταλληλότερη μέθοδο για την αναχλόαση ή και αναθάμνωση και γενικά τον αναπρασινισμό εκτεταμένων, φτωχών σε λεπτόκοκκο υλικό, ελαφρά ή και ισχυρά κεκλιμένων πρανών με ή χωρίς μητρικό έδαφος και μεγάλη περιεκτικότητα σε λίθους. (Φυτοτεχνικές Διευθετήσεις, Κ. Γούλας 2000)

22 Αχυροσπορά: Προετοιμασία του ασφαλτικού μίγματος (ασφαλτογαλακτώματος) και γέμισμα των εκτοξευτών

23 9)Σποροστρώματα Αποτελούνται από ζωντανό φυτοτεχνικό υλικό σποροϋλικό που περιλαμβάνεται σε αντίστοιχο νεκρό υλικό. Το σποροϋλικό βρίσκεται μέσα ή πάνω σε φορεοστρώσεις ή αχυροστρώσεις και αποτελείται από σπόρους διαφόρων ποοφυτοκοινωνιών. Τα σποροστρώματα εξασφαλίζουν αμέσως την εδαφική επιφάνεια των πρανών κατά των διαβρώσεων. Επίσης και το σποροϋλικό είναι εξασφαλισμένο από δυσμενείς κλιματικές συνθήκες. Τα σποροστρώματα είναι κατάλληλα, για την κατά επιφάνειες, λωρίδες ή σημεία στερέωση, λίγο ή πολύ κεκλιμένων κλιτύων και πρανών, τα οποία διαθέτουν επιφανειακά αρκετό λεπτόκοκκο υλικό. Για βραχώδη, χαλικώδη ή πετρώδη πρανή ενδείκνυνται μόνο με την προϋπόθεση παρεμβολής ενδιάμεσου λεπτόκοκκου υλικού στρώματος. 10) Επίστρωση (επικάλυψη) με χορτοπαρασκευάσματα Στα χορτοπαρασκευάσματα συμπεριλαμβάνονται οι χορτόπλινθοι, τα ρολόχορτα ή οι ρολογράστεις και τα ρολοστρώματα. Σε αντίθεση με τη σπορά, τα χορτοπαρασκευάσματα παρέχουν άμεση και αποτελεσματική προστασία των επιφανειών Η χρησιμοποίηση των χορτοπαρασκευασμάτων, επιτυγχάνει γενικά όταν το περιεχόμενο σποροϋλικό είναι κατάλληλο για τις σταθμολογικές συνθήκες της επιφάνειας της οποίας επιχειρείται η διευθέτηση. (Φυτοτεχνικές Διευθετήσεις, Κ. Γούλας 2000).

24 ΓΕΩΚΙΒΩΤΙΑ Για την επένδυση πρανών βραχωδών ορυγμάτων ή πρανών επιχωμάτων μεγάλης κλίσης, τοιχίων σκυροδέματος ή επιφανειών εκτοξευμένου σκυροδέματος, στομίων σηράγγων κ.λπ.. με σκοπό την στήριξη γαιών ή την αποκατάσταση του περιβάλλοντος, μπορούν να κατασκευασθούν και να τοποθετηθούν γεωκιβώτια. Τα γεωκιβώτια είναι ένα είδος προκατασκευής. Ειδικά χαλύβδινα πλέγματα διαμορφωμένα σε κιβώτια και επενδεδυμένα εσωτερικά με γεωύφασμα. Πληρούνται με κηπαίο χώμα ειδικής σύστασης στο οποίο περιέχεται μίγμα των σπόρων και λιπάσματα και τοποθετούνται πάνω σε κατάλληλη υπόβαση μπροστά από το υφιστάμενο πρανές ή την κατασκευή σκυροδέματος. (

25 ΛΙΘΟΡΡΙΠΕΣ ΦΥΣΙΚΟΙ ΟΓΚΟΛΙΘΟΙ Είναι η βάση που δημιουργείται επί του εδάφους με την επένδυση της επιφάνειας με μια στρώση από πέτρες μεγάλης διαμέτρου, απλωμένες τυχαία δίχως συνθετικό υλικό μεταξύ τους δημιουργώντας μια τραχιά επιφάνεια κατάλληλη για την έδραση της θεμελίωσης ενός τεχνικού έργου. Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις χαλαρών επιφανειακών στρώσεων εδάφους σε τεχνικά έργα με βαριά θεμελίωση, όπως λιμενικά έργα ή έργα οδοποιίας, όπου αποτελούν το επίπεδο έδρασης μεγάλων επιχωμάτων. Οι τοίχοι από πέτρα χωρίς κονίαμα ονομάζεται ξερολιθίες, μόνο με ξερό χώμα μπορούν να καλύψουν ικανοποιητικά κατασκευές μικρού ύψους. Οι τοίχοι αυτού του ύψους εμφανίζουν ασυνεχείς στρώσεις, αφού οι πέτρες που χρησιμοποιούνται είναι ακανόνιστες, με συνέπεια ακανόνιστους αρμούς και τάσεις ολίσθησης. Για την καλύτερη αντοχή χρησιμοποιούνται επεξεργασμένες πέτρες που λειτουργούν ως συνδετήρες, σε τακτά διαστήματα. Οι πλάκες δομούνται ως ξερολιθιές λόγω της μεγάλης επιφάνειας έδρασή τους, σε σχέση με το ύψος τους.

26 ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΑΠΟ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ Μη συνδεόμενοι κυβόλιθοι Χρησιμοποιούνται αντί λίθων σε θέσεις όπου δεν υπάρχει οικονομικό πρόβλημα Για την κατασκευή χρησιμοποιούνται υλικά της κοίτης Για το σχήμα τους μπορεί να είναι κυβικό ή τετράεδρο Κινδυνεύουν να βυθιστούν στα στρώματα της λεπτής άμμου της κοίτης Χρησιμοποιούνται σε κοίτες με αδρομερή υλικά ή τοποθέτηση σε ειδική θεμελίωση. Συνδεόμενοι κυβόλιθοι Η αύξηση της ακαμψίας της επένδυσης μπορεί να οδηγήσει στην επικοινωνία των μικρών οπών εκσκαφής που απρόβλεπτα μπορεί να πάρουν επικίνδυνες διαστάσεις και να προκαλέσουν την κατάρρευση του συστήματος των κυβόλιθων. Εκτός από τους επίπεδους κυβόλιθους, που σχηματίζουν αδιαπέρατη επένδυση, οι κυψελωτοί κυβόλιθοι επιτρέπουν την ανάπτυξη βλάστησης στις κυψέλες. Χειρόθετη τοποθέτηση ή με μηχανικά μέσα. Μερικοί τοποθετούνται και κάτω από το νερό. Η αντικατάσταση των μεμονωμένων κυβόλιθων είναι δύσκολη.

27 Στοιχεία από κιβώτια με έρμα α) Τα κιβώτια των στοιχείων αυτών είναι διαπερατά και σπάνια αδιαπέρατα. β) Κατασκευάζονται από χαλύβδινο σύρμα ή πολυμερές πλέγμα, φυσικά ή συνθετικά υφάσματα, πλεκτά μπαμπού κλπ. γ) Ένα από τα βασικότερα πλεονεκτήματα των συστημάτων αυτών είναι η δυνατότητα εφαρμογής υλικών που χωρίς το κιβώτιο παρουσιάζουν ανεπαρκή αντίσταση στη διάβρωση. δ) Κατά την προστασία των πρανών με κιβώτια, που μπορεί να έχουν τη μορφή σάκων, σωλήνων, στρωμάτων κλπ το σύστημα επένδυσης είναι πιο εύκαμπτο και πιο διαπερατό σε σχέση με αυτό που κατασκευάζεται από λιθοδομή, σκυρόδεμα ή με ογκόλιθους. Συρματοκιβώτια (Σαρζανέτια) Τα συρματοκιβώτια συσκευάζονται σε εύχρηστες ποσότητες των τεμαχίων ανά δέμα σε μορφή φακέλων. Περιστρέφουμε τα πλαίσια του φατνίου σε ορθή θέση και ενώνουμε τις κάθετες άκρες με συνδετήρες ή σύρμα δεσίματος. Ιδιαίτερη φροντίδα πρέπει να δοθεί σε αυτή την φάση ώστε να εξασφαλιστεί ότι τα συρματοκιβώτια να είναι ορθογώνιου σχήματος με το να παραμένει μια ακριβής απόσταση μεταξύ κάθε πλαισίου (

28 ΤΥΠΟΙ ΓΕΩΣΥΝΘΕΤΙΚΩΝ Αποτελούν εξέλιξη παλαιότερων ή πιο απλών μεθόδων αντιδιαβρωτικής προστασίας που συνίστατο π.χ. από την αχυροκάλυψη των επενδυόμενων πρανών με υδραυλική υδροσπορά. Την πιο απλή μέθοδο προσωρινής αντιδιαβρωτικής προστασίας με γεωσυνθετικά υλικά αποτελεί η ταυτόχρονη προσθήκη γεωσυνθετικών ινών ή μικροπλεγμάτων κατά τη διαδικασία της υδραυλικής υδροσποράς για την αύξηση της συνοχής και της σταθερότητας του μείγματος στο προς φύτευση πρανές (library.tee.gr/digital/m2185/m2185_fikiris.pdf)

29 Η μέθοδος αντιδιαβρωτικής προστασίας με χρήση γεωσυνθετικών υλικών, που εφαρμόζεται αρκετά συχνά και στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια συνίσταται από τη χρήση γεωυφάσματος με ανοικτούς βρόχους (γεωδίκτυα) Στην οικογένεια των προσωρινών μέτρων προστασίας των πρανών ανήκουν και οι αντιδιαβρωτικοί τάπητες (erosion control blankets) που συνίστανται είτε από μηχανικά ή χημικά συγκολλημένες φυσικές ή τεχνητές ίνες, είτε από διαξονικά πλέγματα πολυαιθυλενίου ή πολυπροπυλενίου όπου επί της μιας ή και των δυο πλευρών τους προσκολλώνται τάπητες από άχυρο, ή κοκκοφοίνικα ή πολυμερείς βιοδιασπώμενες ίνες. Τοποθέτηση γεωσυνθετικών σε πρανή Για τη συγκράτηση των γεωσυνθετικών υλικών στα πρανή απαιτείται η αγκύρωσή τους στο φρύδι και στον πόδα σε κατάλληλων διαστάσεων τάφρους (της τάξεως του m βάθους σε απόσταση 1.0m από το φρύδι). Αντίστοιχη συγκράτηση των γεωσυνθετικών απαιτείται και στις επιφάνειες των πρανών, η οποία επιτυγχάνεται τις περισσότερες φορές μέσω ειδικών χαλύβδινων δίχαλων ή αγκυρίων ( geoplegmata)

30 Τοποθέτηση αντιδιαβρωτικού τάπητα σε πρανές

31 Γεωσυνθετικά σε συνδυασμό με βλάστηση Στην κατηγορία των μόνιμων αντιδιαβρωτικών μέτρων τα οποία προβλέπεται να συνδυαστούν για την απαιτούμενη προστασία έναντι της διάβρωσης με βλάστηση ανήκουν οι μόνιμοι τρισδιάστατοι, ανοικτής δομής, γεωσυνθετικοί τάπητες ή πλέγματα και οι τρισδιάστατες γεωσυνθετικές κυψέλες (Geocellular Containment Systems Οι τρισδιάστατοι γεωσυνθετικοί τάπητες έχει αποδειχθεί ότι αποτελούν ιδιαίτερα ανθεκτικό αντιδιαβρωτικό μέτρο, σε σημείο που σε πολλές περιπτώσεις έχουν αντικαταστήσει τεχνικές λύσεις με συρματοκιβώτια ή και λιθορριπές σε πρανή καναλιών. Η τοποθέτηση των τρισδιάστατων γεωσυνθετικών ταπήτων ή πλεγμάτων στα πρανή πραγματοποιείται συνήθως με την αγκύρωση των πλεγμάτων σε τάφρους στα ανάντη και εάν απαιτείται και στα κατάντη με ενδιάμεσες στηρίξεις με μικρού μήκους δίχαλα ή αγκύρια σε κατάλληλο κάνναβο Μια πιο ανθεκτική λύση αντιδιαβρωτικής προστασίας, για τις περιπτώσεις όπου δεν επαρκεί ο συνδυασμός βλάστησης και τρισδιάστατου τάπητα, αποτελούν οι τρισδιάστατες γεωκυψέλες. Το σύστημα χαρακτηρίζεται από μεγάλη ευκαμψία και έχει τη δυνατότητα να προσαρμόζεται εύκολα σε μορφολογικές διαφοροποιήσεις. Η τελική επένδυση υποβοήθησης της φυτοκάλυψης δύναται να πραγματοποιηθεί με τα πιο απλής μορφής βιοδιασπώμενα γεωσυνθετικά υλικά επιφανείας και εφόσον απαιτείται ακολουθεί ψεκασμός με ασφαλτικό γαλάκτωμα ανάλογα και με την κλίση του πρανούς στα οποία τοποθετείται.συχνά προ της τοποθέτησης των τρισδιάστατων γεωκυψελών προβλέπεται η διάστρωση γεωυφάσματος που καλείται να λειτουργήσει ως υλικό φιλτραρίσματος.

32 Μακροχρόνια ενίσχυση του ριζικού συστήματος από την παρουσία του τρισδιάστατου γεωσυνθετικού τάπητα. Μόνιμος τρισδιάστατος γεωσυνθετικός τάπητας

33 Τρισδιάστατες κυψέλες επένδυσης πρανών

34 Σκυροδέτηση τρισδιάστατων γεωσυνθετικών κυψελών σε απότομο πρανές.

35 ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ ΜΕ ΓΕΩΣΥΝΘΕΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Γεωσωλήνες Πρόκειται για αναδιπλωμένα κυρίως γεωυφάσματα, σε μορφή σωλήνα το εσωτερικό των οποίων πληρώνεται, ανάλογα με τη χρήση είτε με νερό είτε με διαθέσιμα στις περιοχές των έργων εδαφικά υλικά. Η χρήση γεωσωλήνων βρίσκει εφαρμογή σε έργα αντιδιαβρωτικής προστασίας, κυρίως σε ακτές. Για την αύξηση της ευστάθειάς τους, έναντι του κινδύνου της υδραυλικής υποσκαφής, σε πολλές περιπτώσεις προβλέπεται η προσαρμογή κατάλληλης αμφίπλευρης αγκύρωσης με δυο γεωυφάσματα, τα οποία στα άκρα τους με τη σειρά τους επίσης αγκυρώνονται.

36 Αντιδιαβρωτική προστασία ακτής με γεωσωλήνες.

37 Αντιδιαβρωτικά μέτρα ακτής με χρήση: α) γεωσωλήνων και β) με χρήση γεωσωλήνων και λιθορριπής

38 ΕΡΓΑ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗΣ ΠΟΤΑΜΩΝ ΕΓΚΑΡΣΙΑ Οι αναβαθμοί και τα φράγματα τα οποία κατασκευάζονται από λιθοδομή, από σκυρόδεμα ή από συρματοκιβώτια. Οι πρόβολοι που κατασκευάζονται συνήθως από συρματοκιβώτια ή ξύλινους πασσάλους. ( a_m1487_oestratoni.pdf) ( nagoulia/sentiment_8.pdf)

39 ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΤΥΠΟΙ ΑΝΑΒΑΘΜΩΝ ΜΕ ΔΙΑΤΑΞΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

40 ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΔΟΧΙΚΩΝ ΑΝΑΒΑΘΜΩΝ

41 ΔΙΑΤΑΞΗ ΠΡΟΒΟΛΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΡΑΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗ

42 ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΕΡΓΑ Μονολιθικά όπως τοίχοι από λιθοδομή ή σκυρόδεμα Παραμορφούμενα όπως συρματοκιβώτια ή προκατασκευασμένες πλάκες. ( oni.pdf) ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΠΡΑΝΩΝ ΕΝΟΣ ΠΟΤΑΜΟΥ

43 ΠΡΟΣΟΨΗ ΚΑΙ ΤΟΜΗ ΞΥΛΙΝΟΥ ΑΝΑΒΑΘΜΟΥ

44 ΕΡΓΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΩΝ Η απορροή του νερού προκαλεί ταυτόχρονη μεταφορά φερτών υλών προς τα κατάντη, με συνέπεια την μείωση της διοχετευτικής ικανότητας των ρεμάτων και στη συνέχεια του κύριου αποδέκτη. Ο έλεγχος των φερτών υλών στην ορεινή ζώνη της λεκάνης μπορεί να γίνει με κοντά στη θέση παραγωγής των φερτών υλών με φυτοκάλυψη ή εκτός ζώνης με τη δημιουργία ταμιευτήρων. Οι ταμιευτήρες διακρίνονται σε δυο κατηγορίες: Ταμιευτήρες ανασχέσεως: Έχουν σκοπό την προσωρινή μείωση της ταχύτητας του νερού και στην συνακόλουθη απόθεση των χονδρόκοκκων φερτών υλών. Ταμιευτήρες αποθήκευσης: Έχουν σκοπό την αποθήκευση του νερού.

45 Σε ένα ταμιευτήρα διακρίνονται οι ακόλουθη όγκοι: Ο νεκρός όγκος, όπου αποθηκεύονται οι φερτές ύλες Ο ωφέλιμος όγκος, που αποτελεί τον όγκο του νερού που αποταμιεύεται στον ταμιευτήρα Ο όγκος αποθήκευσης της πλημμυρικής παροχής, όπου αποθηκεύεται ο όγκος του νερού μετά από πλημμυρικά φαινόμενα και Ο προσωρινός όγκος αποθήκευσης της πλημμυρικής παροχής, όπου αποθηκεύεται για μικρό χρονικό διάστημα ο όγκος του νερού μετά από έντονα πλημμυρικά φαινόμενα. (Μπέλλος Κ., Σημειώσεις Μαθημάτων Υδρολογίας)

46 Τομή ταμιευτήρα

47 ΑΠΟΘΕΣΕΙΣ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΩΝ Όταν το νερό συναντήσει τον κύριο υδατικό όγκο του ταμιευτήρα τότε η ταχύτητα της ροής του θα μειωθεί αρκετά ή και θα μηδενιστεί. Οι παράγοντες που επηρεάζουν το ποσοστό κατακράτησης φερτών υλών σε ένα ταμιευτήρα είναι ο χρόνος παραμονής των φερτών υλών στον ταμιευτήρα, η ηλικία, το σχήμα και ο σκοπός λειτουργίας του οι διαστάσεις και οι θέσεις των θυρίδων του φράγματος καθώς και το μέγεθος των κόκκων των φερτών υλών. (Κυριακίδης Κυριάκος, Διαχείριση φερτών υλών σε ταμιευτήρες, Διπλωματική Εργασία, 2011).

48 ΜΟΡΦΕΣ ΑΠΟΘΕΣΕΩΝ Αποθέσεις δελταϊκής μορφής Αποτελούνται από το χονδρόκοκκο μέρος του φορτίου των φερτών υλών το οποίο αποτίθεται σε διατομή σχήματος τριγώνου-δέλτα. Κατάντη του δέλτα βρίσκονται τα λεπτότερα υλικά. Αποθέσεις μορφής σφήνας Έχουν μεγαλύτερο πάχος κοντά στο φράγμα και λεπτότερο ανάντη. Αυτή η μορφή προκύπτει κυρίως από λεπτόκοκκα υλικά μεταφερόμενα με ρεύματα πυκνότητας. Εμφανίζεται σε μικρούς ταμιευτήρες με μεγάλες εισροές και σε μεγάλους ταμιευτήρες οι οποίοι δουλεύουν κατά τη διάρκεια των πλημμυρών σε χαμηλό ύψος νερού με αποτέλεσμα οι αποθέσεις να συγκεντρώνονται κοντά στο φράγμα. Αποθέσεις κωνικής μορφής Το πάχος των αποθέσεων γίνεται προοδευτικά λεπτότερο καθώς πλησιάζουμε στο φράγμα. Αποτελεί τυπική μορφή για μακρούς ταμιευτήρες που λειτουργούν σε υψηλό επίπεδο. Ομοιόμορφες αποθέσεις Ασυνήθιστη μορφή. Μπορεί να συμβεί σε στενούς ταμιευτήρες με συχνές διακυμάνσεις της στάθμης και μικρό φορτίο φερτών υλών.

49 Μορφές αποθέσεων φερτών υλών Δελταϊκή Κωνική Σφηνοειδής Ομοιόμορφη

50 ΚΑΤΑΚΡΑΤΗΣΗ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΩΝ Οι παράγοντες που επηρεάζουν το ποσοστό κατακράτησης φερτών υλών σε ένα ταμιευτήρα είναι: Ο χρόνος παραμονής των φερτών υλών στον ταμιευτήρα, Η ηλικία του Το σχήμα και ο σκοπός λειτουργίας του Οι διαστάσεις και οι θέσεις των θυρίδων του φράγματος καθώς και Το μέγεθος των κόκκων των φερτών υλών. (Κυριακίδης Κυριάκος, Διαχείριση φερτών υλών σε ταμιευτήρες, Διπλωματική Εργασία, 2011).

51 ΒΑΘΜΟΣ ΚΑΤΑΚΡΑΤΗΣΗΣ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΩΝ ΣΕ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ (BRUNE) (ASCE Task Committee, 2006)

52 ΘΕΣΗ ΑΠΟΘΕΣΗΣ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΩΝ Στην αρχή γίνεται η απόθεση των χονδρόκοκκων υλών, μεγέθους άμμου και μεγαλύτερες (>6mm) σε κάποια απόσταση εντός του ταμιευτήρα. Από εκεί και πέρα οι λεπτότερες ύλες, ιλύς και πηλός, μεταφέρονται μακρύτερα εντός του ταμιευτήρα και αποτίθενται θεωρητικά ομοιόμορφα. Τα αιωρούμενα στερεά σχηματίζουν ρεύματα πυκνότητας τα οποία μεταφέρουν τα υλικά μέχρι και το φράγμα σχηματίζοντας μια λασπώδης λίμνη. Μπορούμε να χωρίσουμε τις αποθέσεις σε αποθέσεις: Στα ανάντη λιμνάζοντα νερά Στο δέλτα του ποταμού (χονδρόκοκκα υλικά) Στον πυθμένα του ταμιευτήρα (λεπτόκοκκα υλικά) (Κυριακίδης Κυριάκος, Διαχείριση φερτών υλών σε ταμιευτήρες, Διπλωματική Εργασία, 2011)

53 Αποθέσεις σε κοίτη ρεύματος ( Appendix A. Individual Evaluations of 30 Peak Discharges from 28 Extraordinary Floods in the United States)

54 ΤΥΠΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΩΝ

55 Πίνακας χαρακτηρισμού εδαφών (Herman Bouwer, 1978) (Νάνου Γιάνναρου Α., Υδραυλική και Υδρολογία Υπόγειων Νερών, 2007)

56 ΦΥΤΟΚΑΛΥΨΗ Φίλτρα με ταινίες φυτοκάλυψης (VFS) Τα φίλτρα με λωρίδες φυτοκάλυψης ή VFS είναι εκτάσεις με αυτόχθονη βλάστηση ή έχουν φυτευτεί τεχνητά και βρίσκονται δίπλα σε περιοχές που παράγουν μεγάλες ποσότητες φερτών υλών ή ρύπων. Έχουν την ιδιότητα να συγκρατούν φερτές ύλες, οργανική ουσία, θρεπτικές ουσίες και χημικές ουσίες (φυτοφάρμακα) που μεταφέρονται με την απορροή των υδάτων από καλλιεργούμενες ή μη εκτάσεις στον κύριο αποδέκτη (ρέμα, ποτάμι, κλπ). (Vegetative Filter Strips: Application, Installation and Maintenance, Ohio State University).

57 Φίλτρο VFS

58 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΦΙΛΤΡΟΥ VFS Τα φίλτρα VFS τοποθετούνται παράλληλα με τον κύριο αποδέκτη και κάθετα με τη πορεία ροής των υδάτων. Σχηματίζουν ένα εμπόδιο μεταξύ της επιφάνειας απορροής και του κύριου αποδέκτη, που επιβραδύνει την κίνηση την απορροής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να το νερό να διηθείτε στο έδαφος και η φερτές ύλες να καθιζάνουν μέσα στο φίλτρο. Ανάλογα με το μέγεθος των σωματιδίων που μεταφέρονται παρατηρείτε μια διαβάθμιση στην εναπόθεσή τους. Τα μεγαλύτερα σωματίδια (χαλίκια, άμμος, ιλύς) καθιζάνουν στα ανάντη του φίλτρου και καθώς συνεχίζεται η κίνηση εντός του φίλτρου εναποτίθενται και τα υπόλοιπα, ενώ τα μικρότερα (άργιλος) καταλήγουν στον κύριο αποδέκτη. (Vegetative Filter Strips: Application, Installation and Maintenance, Ohio State University).

59 ΒΛΑΣΤΗΣΗ Η βλάστηση που χρησιμοποιείτε στα φίλτρα VFS πρέπει να έχει καλή ανάπτυξη, ομοιόμορφη κάλυψη του εδάφους και ινώδες ριζικό σύστημα για καλύτερη σταθερότητα του εδάφους. Επιπλέον, τα είδη που θα επιλεγούν πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στις τοπικές εδαφικές και κλιματολογικές συνθήκες και να έχουν καλή αναγέννηση μετά από το λήθαργο και κοπή. Τα αγρωστώδη είναι περισσότερο αποτελεσματικά στον έλεγχο της επιφανειακής διάβρωσης και στη συγκράτηση λεπτότερων σωματιδίων των φερτών υλών, δεδομένου ότι αποτελούν ένα πυκνό χλοοτάπητα με έχουν ινώδες ριζικό σύστημα. Τα δέντρα και οι θάμνοι παρέχουν καλύτερη προστασία στο έδαφος γιατί έχουν βαθύτερο ριζικό σύστημα. Για την καλύτερη λειτουργία του φίλτρου VFS θα πρέπει να γίνεται μείξη ειδών αγρωστωδών και δέντρων, ανάλογα βέβαια με τις εκάστοτε συνθήκες. (Vegetative Filter Strips: Application, Installation and Maintenance, Ohio State University), (New Jersey Stormwater Best Management Practice Manual, Standard for Vegetated Filter Strip, 2003)

60 Φίλτρο VFS σε ρέμα

61 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΦΙΛΤΡΟΥ VFS Η αποτελεσματικότητα του φίλτρου VFS εξαρτάται από τους εξής παράγοντες: 1. Την ποσότητα των φερτών υλών που παράγεται. Επηρεάζεται από: Την κλίση και μήκος της ανάντη επιφάνειας. Την ένταση και διάρκεια βροχής. Τον τύπος και συχνότητα άροσης σε καλλιεργούμενες εκτάσεις 2. Το χρονικό διάστημα Επηρεάζεται από: κίνησης του νερού στο φίλτρο. Το πλάτος της επιφάνειας του φίλτρου Το είδος της βλάστησης Η κλίση επιφάνειας του φίλτρου (2 6%) 3. Το ρυθμό διήθησης του νερού. Εδάφη με καλή αποστράγγιση απορροφούν μεγαλύτερες ποσότητες νερού οπότε και διαλύουν μεγαλύτερη ποσότητα φερτών υλών και ρύπων (Vegetative Filter Strips: Application, Installation and Maintenance, Ohio State University)

62 ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΦΙΛΤΡΟΥ VFS Η σωστή συντήρηση των φίλτρων VFS είναι απαραίτητη για τη μέγιστη αποτελεσματικότητά τους. Η συντήρηση για φίλτρα με ποώδη και αγρωστώδη βλάστηση ακολουθεί τα παρακάτω στάδια: Έλεγχος του φίλτρου για εμφάνιση αυλακιών, ειδικά μετά από μεγάλης έντασης και διάρκειας βροχής. Άμεση επισκευή όλων των καναλιών που δημιουργήθηκαν, ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή ροή των υδάτων μέσω του φίλτρου. Αποκατάσταση της βλάστησης στα σημεία που καταστράφηκε. Κόψιμο και απομάκρυνση των υπολειμμάτων, όπου απαιτείται, για να διατηρηθεί το ύψος της βλάστησης σε μέτριο επίπεδο. Έλεγχος για ύπαρξη επιβλαβών ζιζανίων και απομάκρυνσή τους είτε μηχανικά είτε με ζιζανιοκτόνα. (Vegetative Filter Strips: Application, Installation and Maintenance, Ohio State University)

63 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΦΙΛΤΡΟΥ VFS Για την ορθή εγκατάσταση ενός φίλτρου VFS θα πρέπει να εξεταστούν οι παρακάτω παράγοντες: Το είδος και η ποσότητα των πιθανών ρύπων (ιζήματα, θρεπτικά, φυτοφάρμακα, οργανική ύλη, κλπ.), Τα χαρακτηριστικά του εδάφους (άργιλος και οργανικής ύλης, το ποσοστό διείσδυσης, διαπερατότητα, κλπ.), Η κλίση, το σχήμα και η έκταση της επιφάνειας του φίλτρου και Το είδος της βλάστησης για τις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής. (Vegetative Filter Strips: Application, Installation and Maintenance, Ohio State University)

64 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ KEFALAIO%207.pdf p_simulation.pdf nish&cid=74&catid=32

65 w=finish&cid=76&catid=32 w=viewcategory&catid=32 Φυτοτεχνικές Διευθετήσεις, Κ. Γούλας 2000 Δομικά και διακοσμητικά υλικά, Ζωή Γεωργιάδου 2005 Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Β έκδοση- Νέα έργα 2006 Κυριακίδης Κυριάκος, Διαχείριση φερτών υλών σε ταμιευτήρες, Διπλωματική Εργασία, 2011 Μπέλλος Κ., Σημειώσεις Μαθημάτων Υδρολογίας Νάνου Γιάνναρου Α., Υδραυλική και Υδρολογία Υπόγειων Νερών, 2007 Appendix A. Individual Evaluations of 30 Peak Discharges from 28 Extraordinary Floods in the United States New Jersey Stormwater Best Management Practice Manual, Standard for Vegetated Filter Strip, 2003 Vegetative Filter Strips: Application, Installation and Maintenance, Ohio State University Vegetative Filter Strips for improved surface water quality, Iowa State University, 2000

66 Σας ευχαριστώ!!!