ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ:

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΟΝΟΜΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ:Δημοτικό Αστρομερίτη Συντονιστική Ομάδα: Εκπαιδευτικοί Νίτσα Κακόψητου (Συντονίστρια) Μαρία Παπαγεωργίου Λεώνη Αργυρού Τούλα Νεοπτολέμου Ελένη Παπαευριπίδου Στέλλα Xριστοδούλου Αιμίλιος Καλλινίκου Ειρήνη Πετράκη Άννα Αριστοδήμου Σόλωνας Χριστοφόρου Διευθύντρια σχολείου Aνδρούλα Χατζησολωμή Κοινοτάρχης χωριού Άρης Κωνσταντίνου Επισκέπτρια Υγείας Αργυρούλα Θεμιστοκλέους Μέλη Συνδέσμου Γονέων Γονείς ΘΕΜΑ: Η βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων των παιδιών Έτος Προγράμματος : 2 ο Στόχοι Προγράμματος 1. Η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των παιδιών 2. Η διαμόρφωση κλίματος συνεργασίας, σεβασμού και αποδοχής ανάμεσα στα παιδιά 3. Η έκφραση και διαχείρηση των συναισθήματων των παιδιών 4. Η ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων ανάμεσα στα παιδιά. Προγραμματιζόμενες δραστηριότητες Έχουν προγραμματιστεί πολλές δραστηριότητες για κάθε στόχο και έχει καθοριστεί το χρονοδιάγραμμα σύμφωνα με το οποίο θα εκτελεστούν. Χρονοδιάγραμμα δραστηριοτήτων Οκτώβριος-Νοέμβριος Στόχος: Η προαγωγή της αυτοεκτίμησης των παιδιών Επιμέρους στόχοι 1.Να γνωρίσουν καλύτερα τον εαυτό τους και να τον αποδεκτούν

2 2.Να πιστέψουν στον εαυτό τους και να πειστούν ότι μπορούν να γίνουν καλύτεροι. Προτεινόμενες Δραστηριότητες Κατασκευή μαθητικής ταυτότητας Αυτοπαρουσίαση (φωτογραφία, εμφάνιση,χαρακτήρας,ταλέντα,ενδιαφέροντα κ.τ.λ.) Διαφημίζω τον εαυτό μου - Συνταγή του εαυτού μου Παιχνίδια γνωριμίας -Μπουκάλα Κατασκευή προσωπικής ασπίδας Κολλάζ με επιθυμίες Ο εαυτός μου (προτερήματα ελαττώματα).κάθε παιδί καταγράφει σε χαρταετό τα προτερήματα και τα ελαττώματά του. Σκάλα προς επιτυχία- Τα παιδιά βάζουν κάθε Δευτέρα δικούς τους στόχους και κάνουν αξιολόγηση καθημερινά ή στο τέλος της εβδομάδας. Επεξεργασία παραμυθιών σχετικά με την αποδοχή του εαυτού μας και τη μοναδικότητα π.χ Το παπάκι που δεν του αρέσανε τα ποδαράκια του, Μέλπω η μοναδική, Κανείς δεν είναι τέλειος, Ομιλία προς τους γονείς,από την εκπαιδευτική ψυχολόγο του σχολείου μας με θέμα: Η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των παιδιών Ομιλία προς τα παιδιά Γ,Δ Ε Στ τάξης,από την επισκέπτρια υγείας του σχολείου μας κ.αργυρούλα Θεμιστοκλέους με θέμα:το σώμα μου Παρουσίαση του ανθρώπινου σκελετού και των οργάνων του σώματος στο μάθημα της Επιστήμης (μοναδικότητα). Δεκέμβριος Φεβρουάριος Στόχος: Η έκφραση και διαχείρηση των συναισθήματων των παιδιών Επιμέρους στόχοι Τα παιδιά να 1. αναφέρουν τα διάφορα συναισθήματα και πότε τα αισθάνονται 2. εκφράζουν τα συναισθήματά τους σε συγκεκριμένες καταστάσεις 3. αναφέρουν πως αισθάνεται κάποιος στον οποίο προκαλούν ένα συναίσθημα 4. αναφέρουν αρνητικά συναισθήματα και καταστάσεις που προκαλούν

3 Προτεινόμενες δραστηριότητες Γνωριμία και εξοικείωση με ένα ευρύ λεξιλόγιο συναισθημάτων και χρήση του σε πολλές δραστηριότητες Αλφάβητο συναισθημάτων με τη βοήθεια του Η/Υ (Kidspiration) Θερμόμετρο συναισθημάτων (δίνονται υποθετικά σενάρια στους μαθητές και τα συναισθήματα που προκαλούνται τοποθετούνται σε ένα θερμόμετρο συναισθημάτων διαχωρισμός θετικών και αρνητικών συναισθημάτων κολλάζ συναισθημάτων κόβουν πρόσωπα από περιοδικά και προσπαθούν να βρουν τα συναισθήματα του εικονιζόμενου προσώπου από την έκφραση του προσώπου ή τη στάση του σώματος Επεξεργασία συναισθημάτων και καταστάσεων που προκαλούν, χρησιμοποιώντας βιβλία της βιβλιοθήκης (Θυμώνω,Φοβάμαι, Στενοχωριέμαι, Ντρέπομαι,Με πειράζουν ΣΕΙΡΑ: Συναισθήματα,Μοντέρνοι καιροί) Ομαδική συζήτηση σε κύκλο σε εβδομαδιαία βάση με στόχο την επεξεργασία συναισθημάτων (Τι κάνει τα παιδιά χαρούμενα, λυπημένα, φοβισμένα, θυμωμένα κτλ) Θεατρικό παιχνίδι στο μάθημα της γλώσσας (υπόδυση ρόλων-παντομίμα)- Φαντάσου ότι..., Παίζουμε τους μάγους, Η ώρα των πνευμάτων Βελτίωση σχολικού περιβάλλοντος (ζωγραφιές σε πλακόστρωτο, βάψιμο καγκέλων, δημιουργία κήπου, μουσική στα διαλείμματα)-συνεργασία με γονείς Μάρτιος Μάιος Στόχοι: Η διαμόρφωση κλίματος συνεργασίας, σεβασμού και αποδοχής ανάμεσα στα παιδιά Ειρηνική επίλυση συγκρούσεων Επιμέρους στόχοι: 1. Το κάθε παιδί να αποδεχτεί τους υπόλοιπους ανεξάρτητα εξωτερικής εμφάνισης, φύλου, χώρας προέλευσης, σχολικής επίδοσης, οικονομικής κατάστασης. 2. Να αναπτυχθούν φιλίες μεταξύ των παιδιών. 3. Τα παιδιά να συνεργάζονται μεταξύ τους στο μάθημα και στο παιχνίδι.

4 4. Τα παιδιά να επιλύουν ειρηνικά τις συγκρούσεις, χωρίς παρεμβολή των δασκάλων. Προτεινόμενες δραστηριότητες Επεξεργασία παραμυθιών με θέμα αποδοχή της διαφορετικότητας (Eλμερ ο παρδαλός ελέφαντας,το γουρουνάκι που ήθελε να χει μαλλιά, Η Μιμή με τα μεγάλα αυτιά) Επεξεργασία παραμυθιών με θέμα τη φιλία (Ας γίνουμε φίλοι, Τα μοιραζόμαστε όλα, Εγώ ο πρώτος και οι άλλοι) Ασκήσεις εμπιστοσύνης και χαλάρωσης Παιχνίδια ρόλων Τυφλός και Τιτανικός-που απαιτούν συνεργασία και ομαδικότητα Χαρίζω ένα χαμόγελο, μια αγκαλιά, μια χειραψία,ένα τραγόυδι σε αυτόν που περνά από δίπλα μου Επίσκεψη στην αίθουσα Ειδικής Εκπαίδευσης που κάνουν μάθημα πολλά από τα παιδιά του σχολείου μας Σχεδιάζω το φίλο μου προσωπογραφία στο μάθημα της τέχνης Κάνω μια κατασκευή και τη χαρίζω σε ένα συμμαθητή μου- Σχεδιασμός και Τεχνολογίας Συνταγή φιλίας- χαρακτηριστικά του καλού φίλου Γράφω κάτι θετικό για ένα συμμαθητή μου Υποθετικά σενάρια με συγκρούσεις και τρόποι επίλυσής τους Ομαδικές συζητήσεις Δραματοποίηση υποθετικής σύγκρουσης και παρουσίαση τρόπου επίλυσης Καταγραφή συγκρούσεων μέσα και έξω από την τάξη Οι γονείς μιλούν στα παιδιά για τους δικούς τους παιδικούς φίλους και με ποια κριτήρια τους διάλεγαν.

5 Προγραμματιζόμενη Αξιολόγηση Αρχική αξιολόγηση Υπάρχει πρόβλημα όσον αφορά τις διαπροσωπικές σχέσεις των παιδιών του σχολείου μας; Η συλλογή πληροφοριών θα γίνει με: 1.Παρατήρηση διαπροσωπικών σχέσεων των παιδιών από τους δασκάλους. 2.Καταγραφή περιστατικών που δηλώνουν τις κακές διαπροσωπικές σχέσεις των παιδιών. 3.Έρευνα ανάμεσα σε όλα τα παιδιά του σχολείου μας με ερωτηματολόγιο. Μέτρηση του βαθμού αυτοεκτίμησης των μαθητών Θα δοθούν ερωτηματολόγια στους μαθητές πριν την εφαρμογή του προγράμματος που αφορούν την άποψη τους για τον εαυτό τους Αξιολόγηση ικανότητας έκφρασης συναισθημάτων των μαθητών Θα δοθούν ερωτηματολόγια στους μαθητές πριν την εφαρμογή του προγράμματος που αφορούν το βαθμό στον οποίο εκφράζουν τα συναισθήματά τους. Τελική Αξιολόγηση-Αξιολόγηση αποτελέσματος 1.Τα ερωτηματολόγια αυτά θα δοθούν και στο τέλος της χρονιάς για να γίνει και η σύγκριση. 2. Σχόλια και παρατηρήσεις μαθητών,εκπαιδευτικών και γονιών για το πρόγραμμα. 3. Παρατήρηση των διαπροσωπικών σχέσεων των παιδιών Παρακολούθηση εφαρμογής των διαδικασιών-αξιολόγηση των διαδικασιών Κάθε εκπαιδευτικός θα συμπληρώνει έντυπο με δραστηριότητες που έχει κάνει σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που θα δοθεί. Θα γίνονται ανακοινώσεις,σχολιασμοί,σκέψεις και προβληματισμοί σε συνεδρίες του προσωπικού.

6 Α.Καθορισμός συντονιστικής ομάδας Ενημερώση των εκπαιδευτικών, του κοινοτάρχη,του Συνδέσμου Γονέων, και των γονιών για το Πρόγραμμα Προαγωγής της Υγείας με επιστολή που στάληκε από τη συντονίστρια του σχολείου μας. Επέδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για συμμετοχή, άτομα από όλες τις πιο πάνω κατηγορίες και έτσι αποτέλεσαν την συντονιστική ομάδα. Β.Στάδιο 1 :Ανάπτυξη καταλόγου προβλημάτων Η ομάδα Προαγωγής της Υγείας του σχολείο σε συνάντηση που είχε ( 29/9/06) συγκέντρωσε όλα τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει το σχολείο μας και τα οποία χρειάζεται να επιλυθούν. 1. Διαπροσωπικές σχέσεις των παιδιών 2. Διατροφικές συνήθειες 3. Αυτοεκτίμηση 4. Ενδιαφέροντα παιδιών 5.Αυτοπειθαρχία 6.Ατομική και περιβαλλοντική υγιεινή 7.Δημιουργικότητα Στάδιο 2: Επιλογή προτεραιοτήτων Έγινε ιεράρχηση των πιο πάνω προβλημάτων με βάση τα πιο κάτω κριτήρια : συχνότητα, σοβαρότητα, δυνατότητα να ελκύει ενδιαφέρον,ύπαρξη μέσων. Η επιλογή του θέματος έγινε από την ομάδα Προαγωγής της Υγείας του σχολείο σε συνεργασία με τους γονείς που εμπλέκονται στο πρόγραμμα. Θέμα: H βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων των παιδιών Στάδιο 3: Αναγνώριση της πιθανής αιτίας του προβλήματος αυτού

7 Εντοπίστηκαν και ιεραρχήθηκαν οι πιθανές αιτίες του προβλήματος.θεωρήθηκαν κύριες αιτίες: H xαμηλή αυτοεκτίμηση Οι φτωχές ή ελλιπείς κοινωνικές δεξιότητες (Η αδυναμία έκφρασης και διαχείρησης συναισθημάτων) Στάδιο 4: Εξεύρεση λύσεων για το πρόβλημα αυτό Εντοπίστηκαν όλες οι πιθανές λύσεις και επιλέγηκαν αυτές που είναι αποτελεσματικές και ρεαλιστικές. Έπειτα καθορίστηκαν οι στόχοι. Γ. Στόχοι Προγράμματος 1.Η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των παιδιών 2.Η διαμόρφωση κλίματος συνεργασίας, σεβασμού και αποδοχής αν άμεσα στα παιδιά 3.Η έκφραση και διαχείρηση των συναισθήματων των παιδιών 4.Η ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων ανάμεσα στα παιδιά ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Το επίπεδο αυτοεκτίμησης ενός παιδιού επηρεάζει τις πεποιθήσεις,τις σκέψεις,τις στάσεις, τα συναισθήματα, τις συμπεριφορές,τα κίνητρα, το ενδιαφέρον και τη συμμετοχή του σε γεγονότα και δραστηριότητες. Από την αυτοεκτίμησή του εξαρτάται και η ικανότητά του να δημιουργεί και να διατηρεί ουσιαστικές σχέσεις. Τα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση αγωνίζονται να επιτύχουν κοινωνική αποδοχή και αναγνώριση είτε υιοθετώντας συμπεριφορές υπερβολικής συμμόρφωσης και ενδοτικότητας (υποτάσσονται),είτε προσποιούμενα ότι έχουν αυτοπεποίθηση αντιδρούν κυριαρχικά και με υπερβολική επιθετικότητα. Για να μπορέσει ένα παιδί να βελτιώσει την αυτοεκτίμησή του, θα πρέπει : 1.Να ανακαλύψει τον εαυτό του για να έχει πιο ρεαλιστική αυτοαντίληψη. 2. Να αναγνωρίσει και να κατανοήσει τα δυνατά του σημεία και όρια.

8 3. Να θέσει στόχους για το μέλλον, να επινοήσει και να εφαρμόσει ένα σχέδιο για την επίτευξή τους.(αυτοπεποίθηση και πίστη στον εαυτό) Η αυτοεικόνα και η αυτοεκτίμηση του παιδιού εξαρτώνται από τις δεξιότητες του να αναπτύσσει σχέσεις με ενήλικες και συνομήλικούς του. Οι δεξιότητες αυτές συμβάλλουν στην ενδυνάμωση της αυτοεκτίμησης καθ όσον ένα παιδί με καλές κοινωνικές δεξιότητες μπορεί να οικοδομήσει ικανοποιητικές σχέσεις και να γίνει αποδέκτης θετικών μηνυμάτων για τους άλλους. Αντίθετα,οι σχέσεις ενός παιδιού με περιορισμένες κοινωνικές δεξιότητες δεν είναι ικανοποιητικές και τα μηνύματα που δέχεται από άλλους είναι συνήθως αρνητικά. Η εκπαίδευση των παιδιών στις κοινωνικές δεξιότητες πραγματοποιείται με άξονα τρεις βασικές κατηγορίες: 1. Αναγνώριση και έκφραση συναισθημάτων 2. Επικοινωνία με τους άλλους - Σύναψη φιλικών σχέσεων - Απομόνωση - Επίλυση συγκρούσεων 3. Αυτοδιαχείρηση - Ψυχραιμία - Συνέπειες - Προάσπιση του εαυτού. Για να μπορέσει το παιδί να προσαρμοστεί στις σχέσεις του με άλλους ανθρώπους, πρέπει να έιναι σε θέση να αναγνωρίζει τα δικά του συναισθήματα και τα συναισθήματα των άλλων. Πρέπει να είναι ικανό να επικοινωνεί αποτελεσματικά και με τρόπο που αφενός να μην ακυρώνει τις δικές του ανάγκες, αφετέρου όμως να σέβεται τις ανάγκες των άλλων. Πρέπει επίσης να μπορεί να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τη συμπεριφορά του έτσι ώστε αυτή να γίνεται κοινωνικά αποδεκτή.

9 Η βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων των παιδιών είναι ένα πλοκο θέμα με αρκετούς άξονες προς μελέτη. Δεν αναμένεται, ούτε είναι εφικτό να ασχοληθούμε με όλες τις πτυχές του θέματος μέσα σε ένα χρόν ο. Τονίζεται λοιπόν η ανάγκη για ενασχόληση με το ίδιο θέμα και τις επόμενες σχολικές χρονιές (ανάγκη για διαχρονικότητα του προγράμματος). Φέτος έχουμε επιλέξει να ασχοληθούμε με τις πιο κάτω παράμετρους: Διαπροσωπικές σχέσεις Γνωρίζω το εαυτό μου Γνωρίζω τους συμμαθητές μου Αυτοεκτίμηση Έκφραση Συναισθημάτων Αποδοχή Σεβασμός Συνεργασία Ειρηνική επίλυση συγκρούσεων Βελτίωση διαπροσωπικών σχέσεων

10 Διαπροσωπικές σχέσεις Βάλε στο κουτάκι που ταιριάζει στην περίπτωσή σου. 1. Με έχουν κοροϊδέψει στο σχολείο. 2. Έχω πολλούς φίλους στο σχολείο. 3. Έχω κτυπηθεί από παιδί του σχολείου μας. 4. Έχω λίγους φίλους στο σχολείο. 5. Με έχουν σπρώξει στο σχολείο. 6. Έχω κτυπήσει συμμαθητή μου. 7. Έχω κοροϊδέψει συμμαθητή μου. 8. Τα διαλείμματα είμαι μόνος μου. 9. Φοβάμαι μερικά παιδιά στο σχολείο. 10. Έχω λάβει μέρος σε καβγά μέσα στο σχολείο. 11. Συζήτησα έντονα με συμμαθητή μου. Ναι Όχι Διαπροσωπικές σχέσεις των παιδιών του σχολείου μας 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Nai 53% 73% 41% 27% 47% 20% 20% 10% 30% 24% 38% Αριθμός Ερώτησης

11 Συγκρούσεις-Τους έχει ασκηθεί αρνητική -επιθετική συμπεριφορά 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Nai 53% 41% 47% 30% Αριθμός ερώτησης Συγκρούσεις -Έχουν ασκήσει επιθετική -αρνητική συμπεριφορά 40% 30% 20% 10% 0% Nai 20% 20% 24% 38% Αριθ. Ερώτησης Φιλία 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Nai 73% 27% 10% Αριθ. Ερώτησης

12 Αυτοεκτίμηση Ερωτηματολόγιο προς τα παιδιά Βάλε στο κουτάκι που που ταιριάζει στην περίπτωσή σου. 1. Είμαι έξυπνος. 2. Κάνω αρνητικές σκέψεις. 3. Ντρέπομαι να πω την άποψή μου στο μάθημα. 4. Είμαι άτυχος. 5. Μου αρέσει ο εαυτός μου. 6. Είμαι διαφορετικός. 7. Μπορώ να πετύχω στη ζωή μου. 8. Είμαι καλός μαθητής. 9. Θα ήθελα να αλλάξω πράγματα στον εαυτό μου. 10. Συμμετέχω στο μάθημα λέγοντας τις απόψεις μου 11. Κάνω πράγματα που δεν μου αρέσουν. 12. Νιώθω άβολα να συμμετέχω στο μάθημα. 13. Αποφασίζω εύκολα για κάτι. 14. Μου αρέσει η εμφάνισή μου. 15. Νιώθω άνετα με τους συμμαθητές μου. Καθόλου Λίγο Αρκετά Πολύ Πάρα

13 πάρα 23% Μου αρέσει ο εαυτός μου καθόλου Θα ήθελα να αλλάξω πράγματα στον εαυτό μου πάρα καθόλου 29% 19% λίγο 10% 22% αρκετά 30% 17% αρκετά 13% λίγο 22% Είμαι έξυπνος Μπορώ να πετύχω στη ζωή μου πάρα 31% καθόλου 8% λίγο 21% 23% πάρα 14% καθόλου 13% λίγο 16% 26% αρκετά 14% αρκετά 34% Νιώθω άβολα να συμμετέχω στο μάθημα 11% πάρα 6% καθόλου 38% 13% Κάνω πράγματα που δεν μου αρέσουν πάρα 7% καθόλου 42% αρκετά 29% λίγο 16% αρκετά λίγο 23%

14 Έκφραση Συναισθημάτων Βάλε στο κουτάκι που ταιριάζει στην περίπτωσή σου. 1. Νιώθω λύπη στο σχολείο. 2. Νιώθω χαρά στο σχολείο. 3. Νιώθω ότι στο σχολείο με αγαπούν. 4. Όταν θυμώνω θέλω να μείνω μόνος. 5. Μπορώ να μιλήσω στους φίλους μου για τα προσωπικά μου προβλήματα 6. Συγχαίρω ένα συμμαθητή μου όταν πετύχει σε κάτι. 7. Κρύβω τα ελαττώματά μου από τους άλλους. 8. Όταν αισθανόμαι άσχημα το δείχνω. 9. Νιώθω ότι ανήκω στο σχολείο. 10. Μπορώ να μιλήσω στη δασκάλα μου για προσωπικά θέματα. 11. Αγκαλιάζω τους φίλους μου. Ποτέ Κάποτε Συχνά Συνέχεια συχνά 8% Νιώθω λύπη στο σχολείο συνέχεια ποτέ 38% συνέχεια Νιώθω ότι στο σχολείο με αγαπούν ποτέ 11% κάποτε 23% κάποτε 39% συχνά 20%

15 Mπορώ να μιλήσω στους φίλους μου για προσωπικά προβλήματα Mπορώ να μιλήσω στη δασκάλα μου για προσωπικά προβλήματα συνέχεια ποτέ 36% συχνά συνέχεια ποτέ 40% συχνά 17% κάποτε 24% κάποτε 30% Όταν αισθάνομαι άσχημα το δείχνω Αγκαλιάζω τους φίλους μου συχνά 19% συνέχεια ποτέ 40% συνέχεια ποτέ 27% κάποτε 28% συχνά 14% κάποτε 24%

16 Σε συνεργασία με το Σύνδεσμο Γονέων έχουν αγοραστεί τα πιο κάτω βιβλία. Κατάλογος παραμυθιών (Αποδοχή εαυτού, αποδοχή διαφορετικότητας, έκφραση συναισθημάτων,φιλία) 1. Gomboli,M. Κανείς δεν είναι τέλειος. Οι χρήσιμες συμβουλές του μικρού λύκου.α ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΝΤΕΡΣΕΝ. Εκδόσεις Φλούδας 2. Σλεντς,Κ& Χέμπροκ,Α. Η Μιμή με τα μεγάλα αυτιά. Εκδόσεις Σύγχρονοι Ορίζοντες 3. Ευγένιος Τριβιζάς. Το παπάκι που δεν του αρέσανε τα ποδαράκια του. Ιστορίες από το νησί των πυροτεχνημάτων.εκδόσεις Κέδρος. 4. Ζούρα- Μαστρομιχαλάκη Α. Εγώ ο πρώτος και οι άλλοι. Ιστορίες του παππού Δημήτρη. 5. Μαρία Ρουσάκη. Η Μέλπω η μοναδική. Εκδόσεις Παπαδόπουλος 6. Ντέιβιντ Μακ Κι. Έλμερ, ο παρδαλός ελέφαντας. Εκδόσεις Πατάκη. 7. Το γουρουνάκι που ήθελε να χει μαλλιά. Εκδόσεις Αγκυρα 8. Mows, R. Τα μοιραζόμαστε όλα! Εκδόσεις Άγκυρα. 9. Θυμώνω. ΣΕΙΡΑ: Συναισθήματα. Εκδόσεις Μοντέρνοι καιροί. 10.Φοβάμαι. ΣΕΙΡΑ: Συναισθήματα. Εκδόσεις Μοντέρνοι καιροί. 11. Στενοχωριέμαι. ΣΕΙΡΑ: Συναισθήματα. Εκδόσεις Μοντέρνοι καιροί. 12. Ντρέπομαι. ΣΕΙΡΑ: Συναισθήματα. Εκδόσεις Μοντέρνοι καιροί. 13. Με πειράζουν. ΣΕΙΡΑ: Συναισθήματα. Εκδόσεις Μοντέρνοι καιροί. 14. Νιώθω μοναξιά. ΣΕΙΡΑ: Συναισθήματα. Εκδόσεις Μοντέρνοι καιροί. 15 Είναι άδικο. ΣΕΙΡΑ: Συναισθήματα. Εκδόσεις Μοντέρνοι καιροί. 16. Moost, N. & Rudolph, A. Δεν πειράζει. Αυτό μπορεί να συμβεί στον καθένα. Εκδόσεις Παπαδόπουλος.

17