ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΩΝ SSRIs /SNRIs. Δρ Αντωνάτος Σπύρος. Εισαγωγή
|
|
- Τρύφαινα Μανιάκης
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 1 ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΩΝ SSRIs /SNRIs Δρ Αντωνάτος Σπύρος Εισαγωγή Το σύνδρομο διακοπής των SSRIs (Εκλεκτικοί Αναστολείς Επαναπρόσληψης της Σεροτονίνης), είναι γνωστό και ως σύνδρομο απόσυρσής τους. Θεωρείται ως ένας αστερισμός συμπτωμάτων που συμβαίνει μετά την διακοπή ή τη μείωση της δόσης ενός SSRI ή και ενός SNRI (Εκλεκτικός Αναστολέας Επαναπρόσληψης Σεροτονίνης- Νοραδρεναλίνης). Η κατάσταση αυτή συχνά ξεκινά με τη μείωση της δόσης ή την πλήρη και απότομη διακοπή λήψης του αντικαταθλιπτικού, και εξαρτάται πάντοτε από το χρόνο ημίσειας ζωής του φαρμάκου καθώς και από το μεταβολισμό του ασθενούς. Τα δύο πιο πιθανά σκευάσματα για την εμφάνιση συμπτωμάτων απόσυρσης είναι η βενλαφαξίνη (SNRI) η οποία δεν συνδέεται με πρωτεΐνες και γρήγορα μεταβολίζεται αλλά και η παροξετίνη (SSRI) που έχει χρόνο ημίσειας ζωής 21 ώρες και την πιο ισχυρή αντιχολινεργική δράση. Τα συμπτώματα του συνδρόμου μπορεί να συμβούν στο 1/3 των ασθενών που σταματούν απότομα το φάρμακο, ενώ έχουν παρατηρηθεί ακόμα και μέσα στο σαββατοκύριακο, όταν δεν λαμβάνονται οι δόσεις προκειμένου να διευκολυνθεί η σεξουαλική ζωή των ασθενών. Τονίζεται πως έχουν αμφισβητηθεί τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του συνδρόμου, με το δεδομένο πως συνταγογραφούνται ποικίλα σκευάσματα. Παρόλα αυτά, διπλές- τυφλές μελέτες με υγιείς μάρτυρες και με τη χορήγηση εικονικού φαρμάκου, καταδεικνύουν τόσο στατιστικά όσο και κλινικά τις σημαντικές δυσκολίες οι οποίες προκύπτουν με τη διακοπή των SSRIs/ SNRIs.
2 Συμπτώματα και Σημεία του συνδρόμου διακοπής 2 Μιλάμε για συμπτώματα και σημεία που παρεμβαίνουν στη φυσιολογική κοινωνική, επαγγελματική ή άλλη λειτουργία του ατόμου - δεν αποδίδονται σε κάποια άλλη σωματική κατάσταση ή χρήση φαρμάκου ή διακοπή του και τέλος, δεν οφείλονται σε επανεμφάνιση της κατάστασης για την οποία χορηγήθηκε αρχικά ο SSRI/SNRI. Τα συμπτώματα βιώνονται από τον/την ασθενή κατά την απότομη απόσυρση ή ακόμα και τη μείωση της δόσης των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων και έτσι μάλιστα αποκαλούνται, με την προϋπόθεση πως η θεραπεία έχει διαρκέσει τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες. Παρουσιάζουν μεν ευρύτητα στην περιγραφή τους αλλά και άγνωστη αιτιολογία. - Στη συμπτωματολογία περιλαμβάνονται δύο συνιστώσες: τα σωματικά και τα ψυχικά συμπτώματα. Τα μεν πρώτα αναφέρονται ως σωματική ανισορροπία και περιλαμβάνουν ανάμεσα στα άλλα: ζάλη, ίλιγγο, καταβολή και αδυναμία, ιδρώτα, αίσθηση σα να διαπερνά το σώμα ηλεκτρικό ρεύμα, μυαλγίες, λήθαργο, αταξία, τρόμο, αϋπνία, αύρα με χαρακτήρα ημικρανίας, ναυτία και διάρροια. Τα ψυχικά περιλαμβάνουν: άγχος, ανησυχία, ξεσπάσματα σε κλάματα, ευερεθιστότητα, υπερδραστηριότητα, αίσθηση αποπροσωποποίησης, φτωχή συγκέντρωση, χαμηλότερη διάθεση, σύγχυση, προβλήματα μνήμης, εφιάλτες. Ο προτεινόμενος όρος για αυτή τη γκάμα των συμπτωμάτων είναι παραισθησίες. Σε σχετική ανασκόπηση του 2005 που κατέγραψε ανεπιθύμητα γεγονότα που είχαν αναφερθεί μέχρι τότε, είχαμε την παροξετίνη να συνδέεται κατά κύριο λόγο με τα περιγραφόμενα ως "ηλεκτροσόκ" συμπτώματα από τους ίδιους τους ασθενείς. Δεν αποκλείονται βέβαια τόσο η σερτραλίνη όσο και η φλουβοξαμίνη στην εμφάνιση της συγκεκριμένης συμπτωματολογίας, αν και διαθέτουν λίγο μεγαλύτερο χρόνο ημίσειας ζωής σε σχέση με την παροξετίνη, σύμφωνα πάντα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.). Για την ιστορία, η πρώτη αναφορά συμπτωμάτων απόσυρσης μετά τη διακοπή SSRI ήταν αυτή για τη φλουβοξαμίνη, στα Ακολούθησε ακριβώς τον επόμενο χρόνο αναφορά για την παροξετίνη και στα 1994 για τη σερτραλίνη. Ο Π.Ο.Υ. σημειώνει σχετικά για τον όρο "σύνδρομο απόσυρσης": " Οι SSRIs αποτελούν ένα παράδειγμα για το πώς μια εννοιολογική σύγχυση πάνω σε ορολογία μπορεί να επηρεάσει κατάλληλα την αναφορά, την ερμηνεία και την ενημέρωση για τις ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων που σχετίζονται με εξάρτηση. Προκειμένου να αποφύγουμε την άμεση σύνδεση με την εξάρτηση, ένας ολοένα και αυξανόμενος αριθμός ερευνητών χρησιμοποιούν τον διαφορετικό όρο σύνδρομο διακοπής, αντί για εκείνον του συνδρόμου απόσυρσης "
3 Σεξουαλική δυσλειτουργία μετά από θεραπεία με SSRIs/SNRIs 3 Αξίζει νομίζω εδώ, να γίνει ιδιαίτερη μνεία για τη συγκεκριμένη ιατρογενή δυσλειτουργία, η οποία προκαλείται είτε από την άμεση είτε από προηγούμενη χρήση SSRI/SNRI αντικαταθλιπτικού παράγοντα. Ψυχοδυναμικά, σύμφωνα με τον Glen O. Gabbard, η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής από ορισμένους ψυχιάτρους ίσως και να αποτελεί έναν τρόπο για να αντιμετωπίσουν το άγχος που νοιώθουν αντιμεταβιβαστικά απέναντι στα έντονα συναισθήματα του ασθενή που δημιουργούνται μέσα στη μεταβιβαστική τους σχέση. Υπό την έννοια αυτή λοιπόν, η όποια συζήτηση για πιθανές παρενέργειες είναι δυνατό να επηρεαστεί από αυτό το άγχος. Έτσι για παράδειγμα, κάποιοι ψυχίατροι ενδεχομένως να αποφεύγουν να αναφέρουν τις σεξουαλικές διαταραχές που οι SSRIs/SNRIs μπορεί να επιφέρουν, μάλλον λόγω της αδυναμίας τους να συζητούν θέματα σεξουαλικού περιεχομένου. Φυσικά το αποτέλεσμα είναι οι ασθενείς, που υφίστανται τις παρενέργειες αυτού του τύπου, να διακόπτουν τη λήψη της αγωγής και μάλιστα χωρίς προηγούμενη ενημέρωση του γιατρού τους. Παρόλο που εμφανίζεται ασυνήθιστο, το φαινόμενο της όποιας σεξουαλικής δυσλειτουργίας μπορεί να διαρκέσει για μήνες, χρόνια ή μερικές φορές απροσδιόριστο χρονικό διάστημα μετά τη διακοπή του αντικαταθλιπτικού. Υπολογίζεται πως μια μειοψηφία των ασθενών αναπτύσσουν ανοχή στη συγκεκριμένη ανεπιθύμητη ενέργεια. Σε ασθενείς ηλικίας 15 έως 80 ετών η οφειλόμενη στους SSRIs/SNRIs σεξουαλική δυσλειτουργία συμβαίνει σε ποσοστό μεγαλύτερο από το 50%, ενώ η σιταλοπράμη και η παροξετίνη συνδέονται με τα υψηλότερα ποσοστά. Με δεδομένο λοιπόν πως το σεξουαλικό ζήτημα είναι δύσκολο να συζητηθεί ανοικτά με τον ασθενή, οι ψυχίατροι οφείλουν να μην παραλείπουν να προειδοποιούν και να ενημερώνουν τον ασθενή για τη συγκεκριμένη κατάσταση, η οποία μπορεί να προκαλείται από άμεση ή πρότερη χορήγηση αντικαταθλιπτικού. Οφείλουν λοιπόν οι κλινικοί γιατροί - πριν οι ασθενείς αρχίσουν τη θεραπεία ή αν αναφέρουν ανεπιθύμητες ενέργειες αφού αρχίσουν να λαμβάνουν SSRIs/SNRIS- να εξετάζουν το σεξουαλικό ιστορικό των ασθενών τους, να συζητούν τις οποιεσδήποτε σχετικές ανησυχίες τους και να είναι έτοιμοι να τους προσφέρουν μια εναλλακτική πρόταση για να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες αυτές. Πιο συγκεκριμένα τώρα, ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω σεξουαλικά συμπτώματα είναι πιθανό να εμφανίζονται με την έναρξη της λήψης ή να αρχίζουν μετά τη διακοπή της λήψης ενός SSRI/SNRI: - Μείωση ή απουσία της libido - Ανικανότητα ή μείωση στην ύγρανση του κόλπου - Δυσκολία να ξεκινήσει ή να διατηρηθεί η στύση ή να διεγερθεί το άτομο - Ανοργασμία (καθυστέρηση στον οργασμό ή απουσία του) - Μείωση ή απουσία ευχαρίστησης κατά τον οργασμό (ανηδονία εκσπερμάτισης) - Πρόωρη εκσπερμάτωση
4 - Αποδυναμωμένη πεϊκή, κολπική ή κλειτοριδική ευαισθησία 4 - Αναισθησία στα γεννητικά όργανα - Απώλεια ή μείωση ανταπόκρισης στα σεξουαλικά ερεθίσματα - Μείωση του όγκου σπέρματος - Πριαπισμός. Προτεινόμενη αντιμετώπιση της σεξουαλικής δυσλειτουργίας: 1) Η χρησιμοποίηση της χαμηλότερης δυνατής δόσης που είναι αποτελεσματική για την κατάθλιψη, βοηθά να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος σεξουαλικών ανεπιθύμητων ενεργειών. 2) Γενικά, η αντιμετώπιση της δυσλειτουργίας αυτής λόγω της χορήγησης SSRIs/SNRIs μπορεί να περιλαμβάνει τριήμερα διαστήματα αποχής από τα φάρμακα (π.χ., το Σαββατοκύριακο). 3) Επίσης προτείνεται η χρησιμοποίηση εναλλακτικού αντικαταθλιπτικού με λιγότερες σεξουαλικές ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως η μιρταζαπίνη ή η βουπροπιόνη. 4) Η χρησιμοποίηση φαρμάκων (όπως η σιλδεναφίλη) για την καταπολέμηση της σεξουαλικής δυσλειτουργίας μπορεί να μπαίνει στη φαρέτρα του κλινικού, εφόσον εξακριβωθεί πως δεν υπάρχουν καρδιαγγειακοί παράγοντες κινδύνου για τη χρήση τους. Διάγνωση του συνδρόμου διακοπής Αν και τα περισσότερα SSRI/SNRI αντικαταθλιπτικά φάρμακα χρησιμοποιούνται σε ευρεία έκταση και γενικώς θεωρούνται ως ασφαλή φάρμακα, μία απότομη τυχόν διακοπή τους ή ταχεία μείωση στη δοσολογία τους είναι δυνατόν να καταλήξει στο σύνδρομο διακοπής τους που μπορεί να υποδυθεί σοβαρές παθήσεις - προπάντων δε να προκαλέσει έντονη δυσφορία. Κάποιοι φαρμακοκινητικοί και φαρμακοδυναμικοί παράγοντες επηρεάζουν την εμφάνιση και τη συχνότητα των συμπτωμάτων. Σε κανονικές συνθήκες για το φάρμακο και την πορεία χορήγησής του, η διάρκεια του συνδρόμου κυμαίνεται (συνήθως από μία έως αρκετές εβδομάδες) επίσης, η ένταση του συνδρόμου ποικίλλει - από ήπιας έντασης στους περισσότερους ασθενείς έως ιδιαίτερα ενοχλητικό σε ένα μικρότερο αριθμό εξ αυτών που μπορεί να υποφέρουν και για μήνες από ανεπιθύμητες ενέργειες. Σε κάποιες μελέτες αναφέρεται πως ένα ποσοστό περίπου 20% των ασθενών σε αντικαταθλιπτική αγωγή με έναν SSRI/SNRI βιώνουν συμπτώματα του συνδρόμου διακοπής του 15% ελαφρά έως μέτρια συμπτώματα και γύρω στο 5% πιο σοβαρά. Το σύνδρομο διακαπής μπορεί να συμβεί δυνητικά με κάθε αντικαταθλιπτικό φάρμακο, αλλά πιο συχνά έχει συνδεθεί με τη χορήγηση SSRIs παροξετίνη, φλουβοξαμίνη, εσιταλοπράμη, σερτραλίνη, και πιο σπάνια σιταλοπράμη και φλουοξετίνη SNRIs βενλαφαξίνη, ντουλοξετίνη αλλά και η χλωριπραμίνη, αφού τέτοια φάρμακα συνταγογραφούνται πιο συχνά για μείζονα κατάθλιψη ή σοβαρές αγχώδεις διαταραχές, και με αυτό τον τρόπο το φαινόμενο απόσυρσης καθίσταται πιο συχνό.
5 5 Με βάση μία μελέτη 2000 ατόμων που πραγματοποιήθηκε στο Ψυχιατρικό Τμήμα του Πανεπιστημίου του Halifax στη Νέα Σκωτία, έγινε προσπάθεια να θεσπιστούν διαγνωστικά κριτήρια για το σύνδρομο διακοπής των SSRIs κατ αρχήν. Τα συγκεκριμένα διαγνωστικά κριτήρια αφορούν 2 ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα: ζάλη, ίλιγγος ή αίσθημα λιποθυμίας - αισθήσεις παρόμοιες με ηλεκτροσόκ ή παραισθησίες - άγχος - διάρροια - κόπωση - αταξία στη βάδιση - κεφαλαλγία - ευερεθιστότητα - ναυτία ή έμετος - τρόμος - και οπτικές διαταραχές της αντίληψης, και τα οποία - οφείλουν να αναπτύσσονται μέσα σε 1 έως 7 ημέρες από τη διακοπή ή τη μείωση της δοσολογίας ενός SSRI και ενός SNRI κατ επέκταση - μετά από τουλάχιστον 1 μήνα συνεχούς χρήσης του - να προκαλούν κλινικώς σημαντική ενόχληση ή επιδείνωση της λειτουργικότητας του ατόμου - και να μην οφείλονται σε κάποια σωματική κατάσταση ή σε επανεμφάνιση μιας ψυχικής διαταραχής. Εδώ με αυτό το τελευταίο, πρέπει να επισημανθεί πως άγχος, καταθλιπτική ή ευερέθιστη διάθεση είναι συχνά χαρακτηριστικά που καθιστούν δύσκολη την περίπτωση της διαφορικής διάγνωσης ανάμεσα στο σύνδρομο διακοπής και στην πρώιμη επάνοδο των συμπτωμάτων κατάθλιψης. Τυπικά, ο κίνδυνος επανεμφάνισης κατάθλιψης μετά τη διακοπή του SSRI/SNRI συναρτάται από τη χρονική διάρκεια λήψης του (εβδομάδες έως λίγοι μήνες μετά τη διακοπή του φαρμάκου), αλλά όταν επανεμφανιστεί η κατάθλιψη είναι όντως δύσκολο να διαφοροδιαγνωσθεί από το φαινόμενο διακοπής του αντικαταθλιπτικού παράγοντα. Εάν ο ασθενής τυχόν βιώσει τα συμπτώματα αμέσως μετά τη διακοπή του αντικαταθλιπτικού, τότε είναι μάλλον αντίδραση στο σύνδρομο διακοπής. Πάντως όπως και να έχει το πράγμα, χρειάζεται η στενή συνεργασία γιατρού- ασθενούς για να εκτιμήσουν τα συμπτώματα που οδήγησαν στην ανάγκη έναρξης της θεραπείας. Σύμφωνα με τον Ross Baldessarini (καθηγητής Ψυχιατρικής και Νευροεπιστημών στο Harvard Medical School και διευθυντής στο Πρόγραμμα Ψυχοφαρμακολογίας στο McLean Hospital) "αν και η διάρκεια της θεραπείας είναι λιγότερο αξιόπιστος προγνωστικός δείκτης της επανεμφάνισης κατάθλιψης ή άγχους, τα συμπτώματα που εμφανίζονται κάποιες εβδομάδες μετά τη διακοπή του αντικαταθλιπτικού, υποδηλώνουν μάλλον περισσότερο την υποτροπή της κατάθλιψης". Εάν ή όχι βιώσει κάποιος το σύνδρομο διακοπής ενός SSRI/SNRI, εξαρτάται από κάποιους παράγοντες, με κυριότερους: τη χρονική διάρκεια που λαμβάνει την αγωγή, τη δοσολογία στην οποία έφτασε κατά την πορεία της νόσου του, καθώς και το χρόνο ημίσειας ζωής του σκευάσματος (δηλαδή πόσο γρήγορα αποβάλλεται από το σώμα του). Δυστυχώς αρκετοί γιατροί επιμένουν να αγνοούν το ενδεχόμενο και τη σοβαρότητα του συνδρόμου διακοπής. Ως αποτέλεσμα δεν ενημερώνουν τους ασθενείς τους κατά την έναρξη λήψης της συγκεκριμένης αγωγής, και με αυτό τον τρόπο όταν κάποιοι επιχειρούν να διακόψουν το φάρμακο βρίσκονται προ εκπλήξεων τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Επιπρόσθετα δε, οι τυχόν προειδοποιήσεις στους ασθενείς να μην σταματήσουν να λαμβάνουν το φάρμακο χωρίς ιατρική υπόδειξη, μπορεί να οδηγήσει τους τελευταίους στο να αντιστέκονται στη διακοπή της θεραπείας με SSRI, ακόμα και στις περιπτώσεις που δεν την χρειάζονται και μάλιστα για μεγάλο χρονικό διάστημα.
6 6 Ορισμός της Απόσυρσης Για την ιστορία, ο όρος σύνδρομο απόσυρσης των SSRIs άρχισε να αποκαλείται ως σύνδρομο διακοπής των SSRIs μετά από ένα συμπόσιο που έγινε στα 1996 και έκτοτε οι δύο όροι χρησιμοποιούνται αμοιβαία. Οι SSRIs δεν λογίζονται ως εξαρτησιογόνοι με τη συμβατική ιατρική χρήση της λέξης (π.χ. στα πειραματόζωα τα οποία έχουν ελεύθερη πρόσβαση στο φάρμακο δεν το αναζητούν ενεργά και ούτε επιζητούν να αυξήσουν τη δόση), αλλά η διακοπή της χρήσης τους μπορεί να επιφέρει τόσο σωματικά όσο και ψυχικά συμπτώματα. Κάποιες κριτικές επιχειρηματολογούν πως οι φαρμακοβιομηχανίες έχουν ίδιον συμφέρον στο να δημιουργηθεί σαφής η διαφορά ανάμεσα στην εξάρτηση από παραισθησιογόνες ή άλλες παράνομες ουσίες και στην εξάρτηση στα αντικαταθλιπτικά. Οι διαφωνίες απέναντι στον όρο "απόσυρση" αποβλέπουν πρωτίστως στο να μη φοβάται ο ασθενής ή να μην απομακρύνεταιο υποψήφιος καταναλωτής που μπορεί να χρειάζεται ή όχι τη φαρμακευτική αγωγή. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής του Πόνου, η απόσυρση είναι σύμπτωμα "σωματικής εξάρτησης", και όχι η εξάρτηση. Για τον λόγο αυτό, όσοι επιχειρηματολογούν εναντίον των SSRIs πως είναι εξαρτησιογόνες ουσίες δεν ξεκαθαρίζουν πως ο όρος "απόσυρση" δεν θεωρείται κατάλληλος για να αποδώσει τα συμπτώματα που προκαλούνται από την παύση λήψης ενός SSRI. Μηχανισμός του συνδρόμου διακοπής Ο ακριβής μηχανισμός του συνδρόμου διακοπής παραμένει άγνωστος, ενώ μπορεί να οφείλεται σε ποικίλους παράγοντες. Συνεχιζόμενες έρευνες σχετικά με το σύνδρομο διακοπής/απόσυρσης έχουν αποδώσει το σύνδρομο σε ηλεκτροφυσιολογικές αλλαγές που συντελούνται στον εγκέφαλο (ιδιαίτερα στους υποδοχείς της σεροτονίνης 5- HT), σε ηλεκτροφυσιολογικές αλλαγές στο σώμα (Παράγοντας Αύξησης των Νεύρων - GNF) που γίνονται όταν απουσιάζει ο SSRI, στην ανάπτυξη εξάρτησης από τη ντοπαμίνη αλλά και σε μία υπερδιέγερση του ανοσολογικού συστήματος. Το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα προσαρμόζεται στην παρουσία ψυχοδιεγερτικών φαρμάκων. Τέτοιος τύπος προσαρμογής κατά κοινή ομολογία εμπλέκει την εκ νέου ρύθμιση των νευροϋποδοχέων με σκοπό να ισορροπήσουν απέναντι την οξεία φαρμακολογική δράση της αγωγής. Τα αποτελέσματα που επιθυμούμε από τη χορήγηση του φαρμάκου διαμεσολαβούνται από τέτοιου είδους εξισορροπιστικές αλλαγές και οι οποίες μπορούν να εξηγήσουν την καθυστέρηση στην εμφάνιση της θεραπευτικής δράσης των αντικαταθλιπτικών. Αυτή η θεωρία προσαρμογής επίσης εξηγεί το γιατί τα συμπτώματα και σημεία της απόσυρσης μπορεί να συμβούν στη διακοπή τέτοιων φαρμακευτικών αγωγών, καθώς η κάθαρση του φαρμάκου μπορεί να γίνεται σε γρηγορότερο ρυθμό από ότι ο εγκέφαλος προλαβαίνει και αναπροσαρμόζεται στην απουσία της αγωγής. Επομένως, φαρμακοδυναμικοί και φαρμακοκινητικοί παράγοντες συμβάλλουν στον κίνδυνο ανάπτυξης ενός συνδρόμου απόσυρσης. Φαρμακοδυναμικοί παράγοντες εξηγούν γιατί σύνδρομα απόσυρσης συχνά αποτελούν κλασσικό πρόβλημα και γιατί η χορήγηση ενός φαρμάκου της ίδιας τάξης συχνά ανακουφίζει τα συμπτώματα της απόσυρσης. Επίσημες βέβαια μελέτες δεν έχουν προσδιορίσει ακριβώς το σχετικό κίνδυνο. Ανάμεσα στα άλλα υπάρχει και μία θεώρηση που αναφέρεται στην προσωρινή έλλειψη σεροτονίνης στη νευρωνική σύναψη που συμβαίνει με την απότομη διακοπή ενός SSRI. Η
7 7 συγκεκριμένη έλλειψη τεκμηριώνεται και από το γεγονός πως η προς τα κάτω ρύθμιση των υποδοχέων (down-regulation) θα παραμείνει για ημέρες έως εβδομάδες σε σχετική υποδραστήρια κατάσταση. Αυτό ακριβώς πιστεύουμε πως καταλήγει στην εμφάνιση του συνδρόμου διακοπής άμεσα ή έμμεσα διαμέσου της προς τα κάτω ρύθμισης και σε άλλα συστήματα νευροϋποδοχέων (π.χ. νορεπινεφρίνη, ντοπαμίνη, και γ- αμινοβουτυρικό οξύ) που εμπλέκονται σε καταθλιπτικές και αγχώδεις διαταραχές. Ένας άλλος πιθανός μηχανισμός είναι εκείνος της ντοπαμινεργικής νευρομεταβίβασης. Πρόληψη και Αντιμετώπιση του συνδρόμου διακοπής Οι ασθενείς θα πρέπει να ενημερώνονται σχετικά με τους χρόνους ημίσειας αποβολής των φαρμάκων που λαμβάνουν, ενώ επίσης θα πρέπει να γνωρίζουν πως εάν γίνει αλλαγή από έναν φαρμακευτικό παράγοντα με μακρό χρόνο ημιζωής (π.χ. φλουοξετίνη) σε άλλον με μικρότερο χρόνο και σε κανονική δόση, καθίσταται ακόμα πιο σοβαρή η πιθανότητα εμφάνισης του συνδρόμου. Ασθενείς που βρίσκονται σε θεραπεία με φλουοξετίνη μπορούν κάποιες φορές να παραλείπουν μερικές δόσεις χωρίς να παρατηρηθεί καμία σωματική ενόχληση. Κάτι τέτοιο όμως δε μπορεί να γίνει με έναν οποιοδήποτε άλλο SSRI/SNRI με μικρότερο χρόνο ημίσειας ζωής όπως η βενλαφαξίνη, η παροξετίνη, η ντουλοξετίνη, η εσιταλοπράμη και η σερτραλίνη (περίπου 10 ώρες κατά μέσο όρο). Αυτό σημαίνει ότι και μία απλή δόση να χαθεί, μπορεί να επέλθει συμπτωματολογία συνδρόμου απόσυρσης. Όταν χρειάζεται να γίνει η διακοπή ενός SSRI με μικρό χρόνο ημίσειας ζωής, περνάμε τον ασθενή σε ένα φάρμακο με μακρύτερο χρόνο (π.χ. φλουοξετίνη ή σιταλοπράμη) και μετά διακόπτει από αυτόν. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να μειώσουμε την πιθανότητα και τη σοβαρότητα του συνδρόμου απόσυρσης. Τα συμπτώματα απόσυρσης εξαιτίας ενός SSRI μπορεί να ανακουφιστούν είτε επανασυστήνοντας την αρχική ή έστω μία μικρότερη δόση του (ή ενός ομοίου του τέλος πάντων), είτε μειώνοντας τη δοσολογία του σε ένα διάστημα αρκετών εβδομάδων. Ενώ μπορεί με αργό ρυθμό να μειώνεται η δόση, κάτι τέτοιο δεν εγγυάται πως ο ασθενής δε θα βιώσει το σύνδρομο διακοπής βέβαια, είναι ασφαλέστερο ως μέθοδος σε σχέση με την απότομη διακοπή του. Η βαθμιαία διακοπή ή μείωση μπορεί να επιτευχθεί με την κονιορτοποίηση του χαπιού ή τη χρήση της υγρής μορφής του φαρμάκου, εάν υφίσταται. Ο καθηγητής Baldessarini και πάλι, προτείνει τη βαθμιαία μείωση στη δόση ενός SSRI μέχρι μηδενισμού της σε ένα διάστημα πάνω από δύο εβδομάδες. Εάν μάλιστα η δόση είναι μεγαλύτερη από τη μέση δόση χορήγησης, το διάστημα αυτό οφείλει να είναι ακόμα μεγαλύτερο. Χρειάζεται θεραπεία αντιμετώπισης η οποία εξαρτάται από τη σοβαρότητα της αντίδρασης στη διακοπή του φαρμάκου και από το εάν ή όχι είναι αναγκαία η λήψη αντικαταθλιπτικού. Στις περιπτώσεις όπου απαιτείται περαιτέρω αντικαταθλιπτική θεραπεία τότε το μόνο που χρειάζεται είναι να τεθεί εκ νέου ο ασθενής στο αντικαταθλιπτικό αυτό είναι το σύνηθες που ακολουθούμε όταν ο ασθενής δεν συμμορφώνεται με το φάρμακο. Εάν τώρα τα αντικαταθλιπτικά δεν χρειάζονται πια, η θεραπεία εξαρτάται από τη βαρύτητα των συμπτωμάτων. Οι ήπιες αντιδράσεις μπορεί να εμφανίσουν ύφεση απλά και μόνο την καθησύχαση του ασθενούς. Μέτριες περιπτώσεις μπορεί να απαιτούν
8 8 αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Ακόμα και βενζοδιαζεπίνες μπορεί να χρησιμοποιηθούν κατά της αϋπνίας, αν και είναι πολύ σημαντικό να υπενθυμίσουμε πως το σύνδρομο απόσυρσης των βενζοδιαζεπινών είναι δριμύ και διαρκεί πολύ χρόνο. Εάν τα συμπτώματα εξαιτίας της διακοπής του SSRI είναι σοβαρά ή δεν εμφανίζουν ύφεση στην όποια αντιμετώπισή τους, τότε οφείλουμε να επανεισάγουμε το αντικαταθλιπτικό και στη συνέχεια να το αποσύρουμε με προσοχή. Τα άτομα που βιώνουν σοβαρά συμπτώματα απόσυρσης μπορούν να μειώνουν κατά 5% ανά εβδομάδα (ή μήνα, ή ακόμα μεγαλύτερο χρόνο) προκειμένου να αποφύγουν μία δραστική και απότομη πτώση στη σεροτονινεργική δραστηριότητα όμως, ακόμα και οι βαθμιαίες μειώσεις μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα απόσυρσης σε κάποιες περιπτώσεις. Το να περάσουμε τον ασθενή σε έναν άλλο με μεγαλύτερο χρόνο ημίσειας ζωής, και στη συνέχεια να μειώνουμε σταδιακά τη δοσολογία, αυτό μπορεί να εξαλείψει τα συμπτώματα της απόσυρσης. Προσωπικά ακολουθώ αυτά τα βήματα σε συνεργασία και συνεννόηση πάντοτε με τον ασθενή, όσον αφορά τα συμπτώματα της διακοπής αντικαταθλιπτικού. Κατά τη γνώμη μου, είναι η στενή και θερμή συνεργασία με τον ασθενή που θα αποτρέψει την εμφάνισή του φαινομένου της διακοπής. Μία τέτοια σχέση εμπιστοσύνης μπορεί να περιλαμβάνει την ενημέρωση του ασθενούς και κάποιες σχετικές οδηγίες, όπως: Να μη σταματάει απότομα το φάρμακο, είτε γιατί νοιώθει καλύτερα είτε γιατί βιώνει τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες του αντικαταθλιπτικού ακόμα και εάν παραλείπει απλώς να επανασυνταγογραφήσει την αγωγή του. Να διακόπτει σιγά- σιγά την προτεινόμενη από τον ψυχίατρο αγωγή του. Να επικοινωνεί με τον θεράποντα γιατρό πριν προβεί σε διακοπή ή μείωση του αντικαταθλιπτικού που του έχει συνταγογραφηθεί. Διακοπή των SNRIs Οι SNRIs επηρεάζουν την αναστολή της επαναπρόσληψης τόσο της σεροτονίνης όσο και της νορεπινεφρίνης. Οι δύο πιο γνωστοί και ευρέως συνταγογραφούμενοι SNRIs είναι η βενλφαξίνη και η ντουλοξετίνη. Βενλαφαξίνη Η απότομη διακοπή της ενέχει υψηλό κίνδυνο πρόκλησης δυνητικά σοβαρών συμπτωμάτων διακοπής, ακόμα και μία δόση της να χαθεί. Ο υψηλός κίνδυνος εμφάνισης συμπτωματολογίας απόσυρσης αντανακλά το μικρό χρόνο ημίσειας ζωής καθώς και τη διπλή δράση της ως διπλού αναστολέα επαναπρόσληψης. Ενδεχόμενες διακοπές έχουν την τάση να είναι σημαντικά ισχυρότερες από ότι τα συμπτώματα απόσυρσης κάποιων
9 9 άλλων αντικαταθλιπτικών συμπεριλαμβανομένων και των τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών μοιάζουν όμως με εκείνες των SSRIs που διαθέτουν μικρό χρόνο ημίσειας ζωής όπως η παροξετίνη. Τα συμπτώματα διακοπής είναι παρόμοια με εκείνα των άλλων αντικαταθλιπτικών, ιδιαίτερα των SSRIs. Σε κάποιες μελέτες μάλιστα έχουν αναφερθεί σοβαρές περιπτώσεις απόσυρσης, όπου η κατάσταση αυτή παρουσιάζεται ως εγκεφαλικό επεισόδιο, όπως και ως σύνδρομο απόσυρσης σε νεογνά (και το οποίο έχει επίσης αναφερθεί και για την παροξετίνη, τη φλουοξετίνη, τη σερτραλίνη και τη σιταλοπράμη). Μπορεί σε μερικές περιπτώσεις απόσυρσης από βενλαφαξίνη, η επιτυχημένη διακοπή επετεύχθη τελικά με την προσθήκη φλουοξετίνης, η οποία αργότερα διακόπηκε χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Επιπροσθέτως, η χρήση τραμαδόλης (μοριακά μοιάζει με τη βενλαφαξίνη) έχει αποδειχθεί ως αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της απόσυρσης της βενλαφαξίνης. Ντουλοξετίνη Κατά βάση ισχύουν τα ίδια όσον αφορά τη συμπτωματολογία από την απόσυρσή της, όπως και με τη βενλαφαξίνη. Η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων είναι περίπου η ίδια όπως και με τους SSRIs με το μακρύτερο χρόνο ημίσειας ζωής αλλά και τη βενλαφαξίνη. Βέβαια είναι νεώτερο ως φάρμακο και οι μελέτες λιγοστές σχετικά με την περίπτωση της απότομης διακοπής της. Η Φλουοξετίνη ως μέσο παρέμβασης Η υποκατάσταση με φλουοξετίνη στο τελικό στάδιο διακοπής κάποιου SSRI/SNRI ή ακόμα και στη φάση αμέσως μετά τη διακοπή του, παρέχει έναν ρυθμό στη μείωση του αντικαταθλιπτικού και αυτό ακριβώς το γεγονός μπορεί να ελαχιστοποιήσει ή και να εξαλείψει τυχόν συμπτώματα απόσυρσης στον ασθενή. Η φλουοξετίνη μεταναστεύει πολύ αργά από τον εγκέφαλο στο αίμα. Ο ενεργός μεταβολίτης της παραμένει για μακρό χρόνο στον εγκέφαλο καθότι είναι λιπόφιλος, και έχει βιολογικό χρόνο ημίσειας ζωής από 4 έως 8 ημέρες (τον μεγαλύτερο από κάθε άλλο SSRI). Ως εκ τούτου τα επίπεδα του φαρμάκου στο σώμα πέφτουν αργά και με τέτοιο ρυθμό στον οποίο ο εγκέφαλος μπορεί να προσαρμοστεί όταν η δόση μειώνεται. Επίσης, η φλουοξετίνη διατίθεται και σε υγρή μορφή, επιτρέποντας στο γιατρό να τιτλοποιήσει το φάρμακο με μεγαλύτερη ευκολία. Σύνδρομο απόσυρσης στα νεογνά Στα 2006 αναφέρθηκε από τον FDA (Αμερικανικός Οργανισμός Φαρμάκων και Τροφών) πως μητέρες νεογνών οι οποίες λαμβάνουν SSRIs χρειάζεται να συζητήσουν το ενδεχόμενό της με τους γιατρούς τους. Όταν εγκυμονούν και λαμβάνουν SSRIs, αυτοί διέρχονται τον πλακούντα και δυνητικά μπορεί να επηρεάσουν τα νεογνά. Αν και τα αντικαταθλιπτικά αυτά δεν συνδέονται με εκ γενετής ανωμαλίες, κάποιοι υπαινίσσονται πως οι SSRs συνδέονται με επιπλοκές στα νεογνά όπως το νεογνικό σύνδρομο αποχής καθώς και η εμμένουσα πνευμονική υπέρταση. Τα SSRIs σύνδρομα απόσυρσης έχουν καταγραφεί σε νεογνά. Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις νεογνικών επιληπτικών σπασμών ή σύνδρομο απόσυρσης. Επομένως οι
10 10 γιατροί για να αποφεύγουν ή να διαχειρίζονται προσεκτικά τη χορήγηση αυτών των φαρμάκων σε εγκυμονούσες γυναίκες με ψυχιατρικές διαταραχές. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Oliver JS, Burrows GD, Norman TR (1999). Discontinuation syndrome with Selective Serotonin Re-uptake Inhibitors: Are there clinically relevant differences? CNS Drugs 12(3): Schatzberg AF, Haddad P, Kaplan EM, Lejoyeux M, Rosenbaum JF, Young AH, Zajecka (1997). Serotonin reuptake inhibitor discontinuation syndrome: a hypothetical definition. Discontinuation Consensus panel. J Clin Psychiatry 5u (7): Michelson D, Fava M, Amsterdam J, et al. (2000). Interruption of selective serotonin reuptake inhibitor treatment. Double-blind placebo-controlled trial. Br J Psychiatry 176: Haddad P (2001). Antidepressant discontinuation syndromes. Drug Saf 24(3): Taman L, Ozpoyraz N (2002). Selective serotonin reuptake inhibitor discontinuation syndrome: a review. AdvTher19(1): Medawar C, Herxheimer A (2003/2004). A comparison of adverse drug reaction reports from professionals and users, relating to risk of dependence and suicidal behavior with paroxetine. International Journal of Risk and Safety in Medicine 16: Damsa C, Bumb A, Bianchi- Demicheli F, et al (2004). "Dopamine-dependent" side effects of selective serotonin reuptake inhibitors: a clinical review. J Clin Psychiatry 65(8): Baboolal N (2004). Venlafaxine withdrawal syndrome: report of seven case in Trinidad. J Clin Psychopharmacol 24(2): Fava GA, Bernardi M, Tomba E, Rafanelli C (2007). Effects of gradual discontinuation of selective reuptake inhibitors in panic disorder with agoraphobia. In J Neuropsychopharmacol 10(6): Csoka AB, Bahrick A, Mehtonen OP (2008). Persistent sexual dysfunction after discontinuation of selective serotonin reuptake inhibitors. J Sex Med 5(1): Gabbard GO, Bartlett AB (1998). Selective serotonin reuptake inhibitors in the context of an ongoing analysis. Psychoanalytic Inquiry 18: Segraves RT (2007). Sexual dysfunction associated with antidepressant therapy. Urol Clin North Am 34: Fava M, Nurnberg HG, Seidman SN, et al (2006). Efficacy and safety of sildenafil in men with serotonergic antidepressant- associated erectile dysfunction: results from a randomized, double- blind, placebo- controlled trial. J Clin Psychiatry 67: ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014
11 11
ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΩΝ SSRI /SNRI
1 ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΩΝ SSRI /SNRI Το σύνδρομο διακοπής των SSRIs (Αναστολείς Επαναπρόσληψης της Σεροτονίνης), είναι γνωστό και ως το σύνδρομο απόσυρσής τους. Θεωρείται ως ένας αστερισμός
Διαβάστε περισσότεραΚατερίνα Τυλιγάδα Επίκουρη Καθηγήτρια Φαρµακολογίας ΚΤ 2008. Αντικαταθλιπτικά
Κατερίνα Τυλιγάδα Επίκουρη Καθηγήτρια Φαρµακολογίας ΚΤ 2008 Αντικαταθλιπτικά ΚΤ 2008 Vincent van Gogh, 1890 ιαταραχές σε Συναίσθηµα Όρεξη Ύπνο Ενεργητικότητα lipido Μονοπολική Μείζων κατάθλιψη θλίψη -
Διαβάστε περισσότεραΘεραπευτική διαχείριση μέτριας-σοβαρής κατάθλιψης
Θεραπευτική διαχείριση μέτριας-σοβαρής κατάθλιψης Σύσταση 6: Σε άτομα με μέτρια και σοβαρή κατάθλιψη οι Γενικοί Ιατροί και οι άλλοι Ιατροί στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας συστήνεται να χορηγούν αντικαταθλιπτική
Διαβάστε περισσότεραΗ νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια
ρ ZΩΗ ΚΑΤΣΑΡΟΥ Νευρολόγος ιευθύντρια ΕΣΥ Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια µορφή κατάθλιψης,
Διαβάστε περισσότεραΨυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο
Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο ΤΖΙΝΕΒΗ ΜΥΡΤΩ - ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΕΣ Τ.Ε. Β & Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η καρδιακή ανεπάρκεια
Διαβάστε περισσότεραΦόβος απώλειας του ελέγχου ή φόβος του θανάτου
Φόβος απώλειας του ελέγχου ή φόβος του θανάτου Ταχυκαρδία Ιδρώτας Τρεμούλα Κοντανάσαιμα Υπέρπνοια Ρίγη Εξάψεις Ναυτία Κράμπες στην κοιλιά Πόνος στο στήθος Πονοκέφαλος Ζάλη Τάση για λιποθυμία Σφίξιμο στον
Διαβάστε περισσότεραΠώς μπορούν να συμβάλλουν οι ψυχολογικές παρεμβάσεις στην Καρδιαγγειακή νόσο
Πώς μπορούν να συμβάλλουν οι ψυχολογικές παρεμβάσεις στην Καρδιαγγειακή νόσο Ανδρέας Φλωράκης Βιολόγος, Ψυχίατρος, PhD, Γ.Ν. Ελευσίνας Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία Σεμινάρια Εργασίας Θεσσαλονίκη 2 ος
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα I Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων άδειας(-ών) κυκλοφορίας
Παράρτημα I Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων άδειας(-ών) κυκλοφορίας Επιστημονικά πορίσματα Λαμβάνοντας υπόψη την έκθεση αξιολόγησης της PRAC σχετικά με την (τις) Έκθεση(-εις)
Διαβάστε περισσότεραΑγχολυτικά -Υπνωτικά. Χριστίνα άλλα. Λέκτορας Φαρμακολογίας. Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιο Αθηνών
Αγχολυτικά -Υπνωτικά Χριστίνα άλλα Λέκτορας Φαρμακολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιο Αθηνών e-mail: cdalla@med.uoa.gr http://www.med.uoa.gr/pharmacology Συμπτωματολογία DSMΙV Κατάθλιψη Αγχώδης διαταραχή
Διαβάστε περισσότεραAΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ
AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ Το άσθμα είναι ένα από τις πιο συχνές νόσους που περιπλέκει την εγκυμοσύνη. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως περίπου 8-10% των εγκύων έχουν άσθμα και μπορεί να επηρεάσει την εγκυμοσύνη
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα Ι. Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων άδειας(-ών) κυκλοφορίας
Παράρτημα Ι Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων άδειας(-ών) κυκλοφορίας 1 Επιστημονικά πορίσματα Λαμβάνοντας υπόψη την έκθεση αξιολόγησης της Επιτροπής Φαρμακοεπαγρύπνησης-Αξιολόγησης
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΑΔΕΙΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΑΔΕΙΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Επιστημονικά πορίσματα - Σύνδρομο στέρησης: Για τα Effentora/Actiq, έχουν εμφανιστεί 54 περιστατικά ρίγους που
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ Αυτές οι μεταβολές στη ΠΧΠ και το φύλλο οδηγιών χρήσης θα είναι εν ισχύ κατά την έκδοση της Κοινοτικής
Διαβάστε περισσότεραΠοια είναι τα είδη της κατάθλιψης;
Ολοι κάποιες φορές νιώθουμε μελαγχολία ή θλίψη, αλλά αυτά τα συναισθήματα συνήθως περνούν μετά από λίγες μέρες. Όταν ένα άτομο έχει κατάθλιψη, η διαταραχή αυτή επηρεάζει την καθημερινή του ζωή, τη φυσιολογική
Διαβάστε περισσότεραΔιαταραχές άγχους σε παιδιά και εφήβους Γενικό Λύκειο Σπάτων PROJECT A 3
Διαταραχές άγχους σε παιδιά και εφήβους Γενικό Λύκειο Σπάτων PROJECT A 3 Το ΑΓΧΟΣ είναι μια πολύ σοβαρή και δυσάρεστη κατάσταση όπου κάποιος αισθάνεται σαν να πνίγεται. Διακρίνεται σε ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΠΑΝΙΚΟΥ
Διαβάστε περισσότεραΣτον χρόνιο αλκοολισμό, παρουσιάζονται διαταραχές ποικίλου βαθμού του νευρικού συστήματος (τρεμούλιασμα, πολυνευρίτιδα, διανοητική σύγχυση,
Αλκοολισμός ΟΡΙΣΜΟΣ Ο όρος αναφέρεται για πρώτη φορά από έναν Ολλανδό γιατρό στα τέλη της δεκαετίας του 1840, ενώ αναλύθηκε σε νόσο το 1972 από το γιατρό John Coakley Lettson. Αλκοολισμός σημαίνει δηλητηρίαση
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα III. Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης
Παράρτημα III Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης Σημείωση: Οι τροποποιήσεις της Περίληψης των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος
Διαβάστε περισσότεραΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ
ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Τ.Ε. Β Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η στεφανιαία µονάδα είναι ένας χώρος
Διαβάστε περισσότεραΑποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου
Αποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου Πανταζής Α. Ιορδανίδης Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Α.Π.Θ Καθηγητής Ψυχολογίας & Διατροφής, ΑΤΕΙ Ιορδανίδης,, 10/3/11 1 ρ.πανταζής Ιορδανίδης, 10/3/11 2
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα I. Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων άδειας(-ών) κυκλοφορίας
Παράρτημα I Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων άδειας(-ών) κυκλοφορίας 1 Επιστημονικά πορίσματα Λαμβάνοντας υπόψη την έκθεση αξιολόγησης της Επιτροπής Φαρμακοεπαγρύπνησης-Αξιολόγησης
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης
Παράρτημα III Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Σημείωση: Οι σχετικές παράγραφοι της Περίληψης των Χαρακτηριστικών του
Διαβάστε περισσότεραΕπιλόχειος κατάθλιψη
ΕΠΙΛΟΧΕΙΟΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Επιλόχειος κατάθλιψη «Γιατί νιώθω έτσι; Τι μου συμβαίνει;» Είναι η σκέψη που, πολύ συχνά, βασανίζει τη νέα μαμά, η οποία λίγες μέρες μετά τη γέννηση του μωρού της αρχίζει να έχει κακή
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης
Παράρτημα III Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Σημείωση: Αυτή η Περίληψη των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος, η επισήμανση
Διαβάστε περισσότεραΚάποιες ναρκωτικές ουσίες δρουν µόνο στο βιολογικό υπόστρωµα και άλλες δρουν σε βιολογικό και σε ψυχικό επίπεδο συγχρόνως, προκαλούν αλλαγές στις σωµα
Ψυχοδιεγερτικά Παραισθησιογόνα Ηρεµιστικά ναρκωτικά Κάποιες ναρκωτικές ουσίες δρουν µόνο στο βιολογικό υπόστρωµα και άλλες δρουν σε βιολογικό και σε ψυχικό επίπεδο συγχρόνως, προκαλούν αλλαγές στις σωµατικές
Διαβάστε περισσότερα1) Η κατάθλιψη δεν είναι τίποτα σπουδαίο!
7 μύθοι για την κατάθλιψη 1) Η κατάθλιψη δεν είναι τίποτα σπουδαίο! Είναι πολύ σπουδαίο! Η πιθανότητα να παρουσιάσει κάποιος μείζονα καταθλιπτική διαταραχή κατά τη διάρκεια της ζωής του φτάνει έως 8% εάν
Διαβάστε περισσότεραΣτη δυστονία έχουμε ακούσια σύσπαση μυών
Δυστονία Δυστονία Στη δυστονία έχουμε ακούσια σύσπαση μυών προκαλώντας ανεξέλεγκτες επαναλαμβανόμενες ή στροφικές κινήσεις του προσβεβλημένου τμήματος του σώματος. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια ή
Διαβάστε περισσότεραΚρίσεις πανικού!!!! Η διαταραχή πανικού κρίσεις πανικού
Κρίσεις πανικού!!!! Η διαταραχή πανικού (ΔΠ) είναι μια αγχώδης διαταραχή που εκδηλώνεται με ψυχολογικά και σωματικά συμπτώματα. Είναι μια από τις πιο συχνές ψυχικές παθήσεις κατά την οποία το άτομο παρουσιάζει
Διαβάστε περισσότεραΛΟΓΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΑΛΚΟΟΛΗΣ
ΑΛΚΟΟΛ ΛΟΓΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΑΛΚΟΟΛΗΣ v Μεταξύ ατόμων ηλικίας από 15 μέχρι 25 ετών βγήκαν τα ακόλουθα συμπεράσματα: Κοινωνικότητα (71%) Τους αρέσει η γεύση (51%) Δημιουργεί αίσθημα χαλάρωσης (12%) Προκαλεί
Διαβάστε περισσότεραΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Γνώσεις, στάσεις και ποιότητα ζωής σε ασθενείς με λέμφωμα Οι ασθενείς που πάσχουν από λέμφωμα στην Ελλάδα εμφανίζονται ελλιπώς ενημερωμένοι σχετικά με ζητήματα που αφορούν στην
Διαβάστε περισσότεραDEPAKINE/DEPAKINE CHRONO/DEPAKINE CHRONOSPHERE (ΒΑΛΠΡΟΪΚΟ)
DEPAKINE/DEPAKINE CHRONO/DEPAKINE CHRONOSPHERE (ΒΑΛΠΡΟΪΚΟ) ΦυΛΛΑΔιΟ ενημερωσησ ΑσθενΟυσ Το παρόν φυλλάδιο απευθύνεται σε κορίτσια ή γυναίκες που λαμβάνουν οποιοδήποτε φάρμακο περιέχει βαλπροϊκό Περιλαμβάνει
Διαβάστε περισσότεραΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙΔΩΝ «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ Γιώργος Γιαννακόπουλος, Ειδ. Παιδοψυχίατρος Στρογγυλό Τραπέζι: «Οι διάφορες διαστάσεις της Διασυνδετικής-
Διαβάστε περισσότεραΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΑΛΤΡΕΞΟΝΗ (NALTREXONE) ΚΑΙ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ Η Ναλτρεξόνη
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΑΛΤΡΕΞΟΝΗ (NALTREXONE) ΚΑΙ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ Η Ναλτρεξόνη Στη θεραπεία της εξάρτησης από το αλκοόλ Οδηγίες για τους ασθενείς και τις οικογένειες τους. Η Ναλτρεξόνη
Διαβάστε περισσότεραΕΘΙΣΜΟΣ, ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΜΕΘΑΜΦΕΤΑΜΙΝΗ ( CRYSTAL ICE) ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΕΘΙΣΜΟΣ, ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΜΕΘΑΜΦΕΤΑΜΙΝΗ ( CRYSTAL ICE) ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η μεθαμφεταμίνη είναι συνθετική ουσία και αποτελεί εξέλιξη μιας προγενέστερης ουσίας, της αμφεταμίνης. Για πρώτη φορά
Διαβάστε περισσότεραΓράφει: Ευάγγελος Γκικόντες, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος
Γράφει: Ευάγγελος Γκικόντες, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος Τι ακριβώς εννοούμε με τον όρο δυσπανευρία; Είναι η επώδυνη σεξουαλική επαφή. Η γυναίκα, είτε όταν την εξετάζει ο γυναικολόγος είτε κατά
Διαβάστε περισσότεραΘεραπεία. Καλυβιανάκης Δημήτρης Αγριά, Βόλος 06/2016
Θεραπεία Καλυβιανάκης Δημήτρης Αγριά, Βόλος 06/2016 Δήλωση συμφερόντων Καμία Γιατί πρέπει να αντιμετωπιστεί η ΠΕ; ...λόγω των αρνητικών συνεπειών Σε μια μελέτη παρατήρησης 1.587 ανδρών στις ΗΠΑ, η πρόωρη
Διαβάστε περισσότεραΠΕΜΠΤΗ 2/5/ ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ ΔΙΑΚΟΠΗ
ΠΕΜΠΤΗ 2/5/2019 8.30 9.30 ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗ ΕΓΓΡΑΦΕΣ 9.30 11.00 11.00 11.45 Ι. Νηματούδης Χ. Τουλούμης Χ. Τουλούμης Ι. Νηματούδης Θ. Μουγιάκος Ομιλητής P. Haddad Αυτοκτονία και ψυχοπαθολογία: Διαχωρισμός ιδεασμού
Διαβάστε περισσότεραΤι είναι το γλαύκωμα;
Τι είναι το γλαύκωμα; Το γλαύκωμα περιλαμβάνει μια ομάδα παθήσεων που βλάπτουν το οπτικό νεύρο, προκαλώντας διαταραχές όρασης, οι οποίες, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, μπορούν να εξελιχθούν και να επιφέρουν
Διαβάστε περισσότεραΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΟΞΙΝΩΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΛΗΨΗ ΝΑΛΤΡΕΞΟΝΗΣ
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΟΞΙΝΩΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΛΗΨΗ ΝΑΛΤΡΕΞΟΝΗΣ ΠΡΩΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΜΙΑΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ(Διαφ.1) Στη 10χρονη εμπειρία μου με χρήστες ηρωίνης
Διαβάστε περισσότεραΔιαταραχές συμπεριφοράς στην Άνοια
Διαταραχές συμπεριφοράς στην Άνοια Κώστας Νικολάου ψυχίατρος Παρουσίαση βασισμένη στο: BPSD Educational Pack, International Psychogeriatric Association (IPA) 2002 Τα Συμπεριφορικά και Ψυχολογικά συμπτώματα
Διαβάστε περισσότεραNeuroBloc Αλλαντική τοξίνη τύπου Β ενέσιμο διάλυμα 5.000 U/ml
NeuroBloc Αλλαντική τοξίνη τύπου Β ενέσιμο διάλυμα 5.000 U/ml Σημαντικές πληροφορίες ασφάλειας για γιατρούς Σκοπός αυτού του εγχειριδίου είναι να παρέχει σε γιατρούς με δικαίωμα συνταγογράφησης και χορήγησης
Διαβάστε περισσότεραΒασιλική Ψάρρα, MSc Επιμελήτρια Β Ψυχιατρικής Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής
Βασιλική Ψάρρα, MSc Επιμελήτρια Β Ψυχιατρικής Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής Εισαγωγή Η διάγνωση καρκίνου του μαστού αποτελεί ιδιαίτερα τραυματικό γεγονός 1,2 Στην τελευταία έκδοση του Diagnostic and Statistical
Διαβάστε περισσότεραπράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη μέση σας
πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη μέση σας Αυτά τα συμπτώματα είναι πολύ σπάνια αλλά πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με τον γιατρό σας εάν τα αισθανθείτε Αισθάνεστε δυσφορία με τον πόνο στην μέση
Διαβάστε περισσότεραΣπανια Νεανικη Πρωτοπαθης Συστηματικη Αγγειιτιδα
www.printo.it/pediatric-rheumatology/cy/intro Σπανια Νεανικη Πρωτοπαθης Συστηματικη Αγγειιτιδα Έκδοση από 2016 2. ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ 2.1 Ποιοί είναι οι τύποι της αγγειίτιδας? Πως γίνεται η κατάταξη
Διαβάστε περισσότεραΗ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΤΑΞΙΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΤΑΞΙΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΕΩΡΓΙΛΑ ΕΛΕΝΗ Απαρτιωμένη Διδασκαλία ΕΙΣΑΓΩΓΗ Διάγνωση: είναι η πολύπλοκη διαδικασία αναγνώρισης και ταυτοποίησης μιας διαταραχής που γίνεται
Διαβάστε περισσότεραΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΟΥΣΙΟΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ. (F14. Ψυχικές διαταραχές και διαταραχές της συμπεριφοράς λόγω χρήσης κοκαΐνης)
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΟΥΣΙΟΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ (F14. Ψυχικές διαταραχές και διαταραχές της συμπεριφοράς λόγω χρήσης κοκαΐνης) Ιωάννης Λιάππας, Καθηγητής Ψυχιατρικής ΕΚΠΑ Θωμάς Παπαρρηγόπουλος,
Διαβάστε περισσότεραΕγκρίθηκαν κατά τη συνεδρίαση της PRAC στις Μαΐου 2018
11 June 2018 1 EMA/PRAC/348759/2018 Pharmacovigilance Risk Assessment Committee (PRAC) Νέα διατύπωση των πληροφοριών προϊόντος - Αποσπάσματα από τις συστάσεις της Επιτροπής Φαρμακοεπαγρύπνησης-Αξιολόγησης
Διαβάστε περισσότεραΨυχικές διαταραχές στην περιγεννητική περίοδο. Δέσποινα Δριβάκου Ψυχολόγος Msc Οικογενειακή θεραπεύτρια
Ψυχικές διαταραχές στην περιγεννητική περίοδο Δέσποινα Δριβάκου Ψυχολόγος Msc Οικογενειακή θεραπεύτρια με τον όρο περιγεννητική περίοδος αναφερόμαστε στο χρονικό διάστημα της κύησης, της λοχείας και των
Διαβάστε περισσότεραΔιατροφικές Διαταραχές. Κεφάλαια 7 8
Διατροφικές Διαταραχές Κεφάλαια 7 8 7. Πώς να βοηθήσουμε τα άτομα που υποφέρουν από Ψυχογενή Ανορεξία Στόχος η πάσχουσα να τρέφεται κανονικά ώστε να αποκατασταθεί το φυσιολογικό της βάρος. Ο στόχος αυτός
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα I. Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας
Παράρτημα I Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας 1 Επιστημονικά πορίσματα Λαμβάνοντας υπόψη την έκθεση αξιολόγησης της PRAC σχετικά με την PSUR για τη rivastigmine,
Διαβάστε περισσότεραΣΗΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΡΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΜΑΙ ΣΤΗΝ ΙΠΙ
ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΡΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΜΑΙ ΣΤΗΝ ΙΠΙ Για τους ασθενείς που διαγνώστηκαν με ΙΠΙ: Ένας οδηγός που θα σας βοηθήσει να συζητήσετε την πάθησή σας και τις διαθέσιμες επιλογές διαχείρισης με τον γιατρό
Διαβάστε περισσότεραΑν. Καθηγήτρια Ε. Λαμπρινουδάκη
Αν. Καθηγήτρια Ε. Λαμπρινουδάκη upadate swfobject.embedswf('/plugins/content/avreloaded/mediaplayer.swf','avreloaded0','400',' 320','7.0.14','/plugins/content/avreloaded/expressinstall.swf', {file:'http://www.aretaieio-obgyn.com/images/stories/videos/emino.flv',width:'400',height:'
Διαβάστε περισσότεραΠρωτόκολλο αντιμετώπισης αγγειακής στυτικής δυσλειτουργίας. Δημήτρης Καλυβιανάκης
Πρωτόκολλο αντιμετώπισης αγγειακής στυτικής δυσλειτουργίας Δημήτρης Καλυβιανάκης Σύγκρουση συμφερόντων Καμία Περιεχόμενα 1. Ορισμός αγγειακής στυτικής δυσλειτουργίας 2. Χαρακτηριστικά ασθενών με αγγειακή
Διαβάστε περισσότεραΤερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ
Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος της οικογένειάς μου οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλου είδους όφελος από
Διαβάστε περισσότεραΟΡΙΣΜΟΣ Η Νόσος Alzheimerή γεροντική άνοια είναι µια χρόνια νευροεκφυλιστικήασθένεια του Κεντρικού Νευρικού Συστήµατος, που χαρακτηρίζεται στην ήπια µορφή της από σταδιακή απώλεια της µνήµης και περιορισµό
Διαβάστε περισσότεραΦλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας.
Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας. Ηλίας Κουρής - Ρευματολόγος Η κλινική εικόνα της πάθησης περιλαμβάνει την παρουσια γενικων συμπτωματων
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας
ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Διαβάστε περισσότεραΑλκοολισμός. Α'2 Ομάδα -5Δημήτρης Τέκος. Άννα-Μαρία Τότσι Αναστάσης Μπαρκούτσης Αντώνης Ποταμίτης Περικλής Μωραΐτης
Αλκοολισμός Α'2 Ομάδα -5Δημήτρης Τέκος Άννα-Μαρία Τότσι Αναστάσης Μπαρκούτσης Αντώνης Ποταμίτης Περικλής Μωραΐτης Ορισμός Ο όρος αλκοολισμός αναφέρεται για πρώτη φορά από έναν Ολλανδό γιατρό στα τέλη της
Διαβάστε περισσότεραΨυχοφαρμακολογία των διατροφικών διαταραχών στην παιδική και εφηβική ηλικία. Pediatr Clin N Am 58 (2011) 121-138
Ψυχοφαρμακολογία των διατροφικών διαταραχών στην παιδική και εφηβική ηλικία Pediatr Clin N Am 58 (2011) 121-138 a Nevile H. Golden, MD, b Evelyn Attia, MD a Division of Adolescent Medicine, Stanford University
Διαβάστε περισσότεραΗ πολύ σημαντική λειτουργία για τον άνθρωπο
Η πολύ σημαντική λειτουργία για τον άνθρωπο Ίλιγγος και προβλήματα ισορροπίας Η ισορροπία είναι πολύ σημαντική λειτουργία για τον άνθρωπο. Για να κατανοήσουμε τις διάφορες παθήσεις που επηρεάζουν την ισορροπία,
Διαβάστε περισσότεραΓράφει: Θάνος Παπαθανασίου, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος. Νεότερες απόψεις και θεραπείες
Γράφει: Θάνος Παπαθανασίου, Μαιευτήρας Γυναικολόγος Νεότερες απόψεις και θεραπείες Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (ΣΠΩ) είναι η συχνότερη ορμονική πάθηση της σύγχρονης γυναίκας. Υπολογίζεται ότι περίπου
Διαβάστε περισσότεραΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Πορεία, Πρόγνωση και Θεραπεία. Φίλιππος Γουρζής Καθηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών
ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Πορεία, Πρόγνωση και Θεραπεία Φίλιππος Γουρζής Καθηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών Πορεία, Πρόγνωση Η πορεία είναι κρίσιμος παράγοντας για την εκτίμηση των κοινωνικών συνεπειών, του κόστους,
Διαβάστε περισσότεραΒασιλόπουλος Φ. Στέφανος. Παιδαγωγικό Τμήμα Δ. Ε. Πανεπιστήμιο Πατρών
Βασιλόπουλος Φ. Στέφανος Παιδαγωγικό Τμήμα Δ. Ε. Πανεπιστήμιο Πατρών Τις τελευταίες δεκαετίες, η παιδική και εφηβική κατάθλιψη έχει μετατραπεί σε ένα υπαρκτό πρόβλημα που ταλανίζει τους νέους. Τα ποσοστά
Διαβάστε περισσότεραΝΟΣΟΣ PARKINSON : ΜΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΩΝ
ΝΟΣΟΣ PARKINSON : ΜΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΩΝ Η νόσος του Parkinson είναι μια προοδευτικά εξελισσόμενη, εκφυλιστική νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος, είναι
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα IV. Επιστημονικά πορίσματα
Παράρτημα IV Επιστημονικά πορίσματα 1 Επιστημονικά πορίσματα Από τη στιγμή χορήγησης της άδειας κυκλοφορίας του Esmya έχουν αναφερθεί τέσσερις περιπτώσεις σοβαρής ηπατικής βλάβης που οδήγησαν σε μεταμόσχευση
Διαβάστε περισσότεραΑιμιλίζα Στεφανίδου 1, Δημοσθένης Μπούρος 2, Μιλτιάδης Λειβαδίτης 2, Αθανασία Πατάκα 1, Παρασκευή Αργυροπούλου 1
Αιμιλίζα Στεφανίδου 1, Δημοσθένης Μπούρος 2, Μιλτιάδης Λειβαδίτης 2, Αθανασία Πατάκα 1, Παρασκευή Αργυροπούλου 1 1 Μονάδα Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, Α.Π.Θ., Γ.Π.Ν. «Γ.Παπανικολάου» 2 Τμήμα Ιατρικής, Δημοκρίτειο
Διαβάστε περισσότεραΑιτιοπαθογένεια της νόσου
Νόσος ALZHEΪMER Η νόσος Alzheϊmer είναι η συνηθέστερη & περισσότερο σημαντική εκφυλιστική πάθηση του εγκεφάλου. Μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε περίοδο της ενήλικης ζωής & κυρίως σε άτομα άνω των 50
Διαβάστε περισσότεραΝικόλαος Γ.Πατσουράκος Επιμελητής Καρδιολόγος - Εντατικολόγος Υπεύθυνος Μονάδας Εμφραγμάτων Τζάνειο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά
Θεραπεία υπερχοληστερολαιμίας σε άτομα που δεν ανέχονται τις στατίνες ή που δεν επιτυγχάνουν το στόχο με την μέγιστη ανεκτή δόση. Πρακτικές οδηγίες και στρατηγικές. Νικόλαος Γ.Πατσουράκος Επιμελητής Καρδιολόγος
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα III. Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους των πληροφοριών προϊόντος
Παράρτημα III Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους των πληροφοριών προϊόντος Σημείωση: Οι αλλαγές στις σχετικές παραγράφους της Περίληψης των Χαρακτηριστικών Προϊόντος και του Φύλλου Οδηγιών Χρήσης
Διαβάστε περισσότεραΣχετιζομενος Με Το NLRP-12 Υποτροπιαζων Πυρετος
www.printo.it/pediatric-rheumatology/cy/intro Σχετιζομενος Με Το NLRP-12 Υποτροπιαζων Πυρετος Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΟΣ ΜΕ ΤΟ NLRP12 ΥΠΟΤΡΟΠΙΑΖΩΝ ΠΥΡΕΤΟΣ 1.1 Τι είναι; Ο σχετιζόμενος με
Διαβάστε περισσότεραΤι είναι η κατάθλιψη;
Τι είναι η κατάθλιψη; Στην καθημερινή ζωή με τον όρο κατάθλιψη εννοούμε μια κατάσταση θλίψης και μελαγχολίας, αυτό συνήθως είναι παροδικό και μάλλον οφείλεται σε κάτι σχετικά ασήμαντο και επουσιώδες. Η
Διαβάστε περισσότεραΑπό: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών
Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών Οι ρευματικές παθήσεις είναι συχνές στην αναπαραγωγική ηλικία των γυναικών. Στην πρόσφατη πανελλήνια επιδημιολογική έρευνα για τις ρευματικές παθήσεις στο γενικό
Διαβάστε περισσότεραΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΡΟΓΙΑΝΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΥΡΙΔΟΥ ΠΑΡΘΕΝΑ
ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ : ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣ/ΚΗ ΙΙ ΥΠ. ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ : ΚΥΠΑΡΙΣΗ ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΡΟΓΙΑΝΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΥΡΙΔΟΥ ΠΑΡΘΕΝΑ ΛΑΡΙΣΑ 2010 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή
Διαβάστε περισσότεραΗ ψυχολογική πλευρά του ευερέθιστου εντέρου
Η ψυχολογική πλευρά του ευερέθιστου εντέρου Βασίλης Αλε6ίζος Αναπλ. Καθηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών συνδρομή ευερέθιστου εντέρου αντιπροσωπεύει την πιο συνήθη γαστρεντερική διαταραχή. Χαρακτηρίζεται
Διαβάστε περισσότεραΜΟΝΤΕΛΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗΣ. Εύη Κυράνα, MSc, PhD, Hon MJCSM ΙΜΟΠ, ΑΠΘ
ΜΟΝΤΕΛΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗΣ Εύη Κυράνα, MSc, PhD, Hon MJCSM ΙΜΟΠ, ΑΠΘ 1 ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΝΙΚΗΣΕΙ; VS Masters & Johnson Kaplan Basson Μοντέλο: Η σχηματική περιγραφή ενός φαινομένου Τo μοντέλο σεξουαλικής ανταπόκρισης
Διαβάστε περισσότεραΥπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση;
Υπέρταση Τι Είναι η Υπέρταση; Η πίεση του αίματος είναι η δύναμη που ασκεί το αίμα στις αρτηρίες όταν μεταφέρεται από την καρδιά στην κυκλοφορία. Η σταθερά αυξημένη πίεση, άνω των φυσιολογικών ορίων, αποκαλείται
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα II. Επιστημονικά πορίσματα
Παράρτημα II Επιστημονικά πορίσματα 14 Επιστημονικά πορίσματα Το Haldol, το οποίο περιέχει τη δραστική ουσία αλοπεριδόλη, είναι ένα αντιψυχωσικό φάρμακο που ανήκει στην ομάδα των βουτυροφαινονών. Είναι
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα ΙΙ. Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας
Παράρτημα ΙΙ Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας 12 Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας Η Συντονιστική
Διαβάστε περισσότεραΚλινικό Φροντιστήριο «Εφαρμόζοντας τις Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Αρτηριακή Υπέρταση στο Σχεδιασμό της Νοσηλευτικής Φροντίδας»
Κλινικό Φροντιστήριο «Εφαρμόζοντας τις Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Αρτηριακή Υπέρταση στο Σχεδιασμό της Νοσηλευτικής Φροντίδας» Παρουσίαση Κλινικής Περίπτωσης : Χατζοπούλου Μ., Νοσηλεύτρια ΠΕ, MSc,
Διαβάστε περισσότεραΣακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός
Σακχαρώδης Διαβήτης Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Περιεχόμενα
Διαβάστε περισσότεραΔειγματοληψία Χοριακών Λαχνών (CVS) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ. Μονάδα Πρόληψης Μεσογειακής Αναιμίας και άλλων Αιμοσφαιρινοπαθειών
Δειγματοληψία Χοριακών Λαχνών (CVS) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ Μονάδα Πρόληψης Μεσογειακής Αναιμίας και άλλων Αιμοσφαιρινοπαθειών ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΛ: 2310892819
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα III Τροποποιήσεις στην περίληψη των χαρακτηριστικών του προϊόντος και στο φύλλο οδηγιών χρήσης
Παράρτημα III Τροποποιήσεις στην περίληψη των χαρακτηριστικών του προϊόντος και στο φύλλο οδηγιών χρήσης Σημείωση: Αυτές οι τροποποιήσεις πρόκειται να ενσωματωθούν στην έγκυρη Περίληψη των Χαρακτηριστικών
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΕΑ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΕΑ 1 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ THYMANAX Θέµατα ποιότητας Η ποιότητα του
Διαβάστε περισσότεραΕφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική
Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική Διατροφικό πρόγραμμα Η σωστή ακολουθία με την οποία ο ειδικός πρέπει να βοηθήσει τους ασθενείς να βελτιώσουν την κατάστασή τους είναι η εξής: 1. a. b. c. d. Πρώτη επίσκεψη
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης
Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης Σημείωση: Αυτές οι τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης
Διαβάστε περισσότεραΣΤΥΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ.
ΣΤΥΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ. Η στυτική δυσλειτουργία είναι ένα από τα συχνότερα νοσήματα των ανδρών στην σημερινή εποχή.σε νεαρότερες ηλικίες το 30% οφείλεται σε οργανικές αιτίες και το 70 % σε ψυχολογικά αίτια
Διαβάστε περισσότεραΦαρμακογονιδιωματική των ψυχιατρικών φαρμάκων
Φαρμακογονιδιωματική των ψυχιατρικών φαρμάκων Δρ Γεωργία Ράγια, PhD Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια Εργαστήριο Φαρμακολογίας Τμήμα Ιατρικής ΔΠΘ Ορισμός ψυχικής υγείας Η ψυχική υγεία δεν προϋποθέτει μόνο την
Διαβάστε περισσότεραΗ Επιβάρυνση των Ασθενών με Καρκίνο και των οικογενειών τους από τις Αυτοσχέδιες Συνεισφορές στα Προβλήματα Ψυχικής Υγείας τους
Η Επιβάρυνση των Ασθενών με Καρκίνο και των οικογενειών τους από τις Αυτοσχέδιες Συνεισφορές στα Προβλήματα Ψυχικής Υγείας τους Ψυχιατρική και Καρκίνος -Πλούσια Ψυχοσωματική παράδοση στον Καρκίνο -Ψυχοθεραπευτικές
Διαβάστε περισσότεραΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Μετεµµηνοπαυσιακό Ορµονικό Προφίλ Εµµηνόπαυση καλείται η παύση της εµµήνου ρύσης µιας γυναίκας και σηµατοδότηση το τέλος της δυνατότητας τεκνοποίησης µε φυσιολογικό τρόπο. Αποτελεί
Διαβάστε περισσότεραΚατάθλιψη και ηλικιωµένοι
Κατάθλιψη και ηλικιωµένοι Η συχνότητα εµφάνισης της κατάθλιψης αυξάνει µε την ηλικία, όπως δείχνουν διεθνείς στατιστικές. Επιπλέον µόνο ένα µικρό ποσοστό των ηλικιωµένων καταθλιπτικών που δεν ξεπερνά το
Διαβάστε περισσότερα1) Τι είναι η Ορμονοθεραπεία;
Γράφει: Χρήστος Μαρκόπουλος, Αν. Καθηγητής Χειρουργικής Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Διευθυντής Κλινικής Μαστού Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, Πρόεδρος Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού 1) Τι είναι η Ορμονοθεραπεία;
Διαβάστε περισσότεραΑλλαγές Κατά τη Διάρκεια της Εγκυμοσύνης
Η εγκυμοσύνη αποτελεί μια φυσιολογική αναπτυξιακή κρίση που περιλαμβάνει σημαντικές σωματικές και ψυχολογικές αλλαγές και επηρεάζει όλες τις εγκύους ανεξάρτητα από την ψυχολογική τους υγεία. Όπως κάθε
Διαβάστε περισσότεραΣε τι αναφέρεται αυτή η μελέτη; Γιατί ήταν απαραίτητη αυτή η μελέτη; Ποια φάρμακα μελετήθηκαν; BI
Αυτή είναι μια περίληψη κλινικής μελέτης σε ασθενείς με ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση, ένας σπάνιος τύπος πνευμονικής νόσου. Έχει συνταχθεί για τον γενικό αναγνώστη και χρησιμοποιεί γλώσσα που είναι εύκολα
Διαβάστε περισσότερα2. Τι πρέπει να γνωρίζετε πριν πάρετε το Naramig
ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ 2,5 mg επικαλυμμένο με λεπτό υμένιο δισκίο Ναρατριπτάνη Διαβάστε προσεκτικά ολόκληρο το φύλλο οδηγιών χρήσης πριν αρχίσετε να παίρνετε αυτό το φάρμακο.
Διαβάστε περισσότεραΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ GIDS ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ VOOR MUCO CLINICI ΥΓΕΙΑΣ
ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΑΥΞΗΜΕΝΟ ΣΚΟΡ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΑΥΞΗΜΕΝΟ ΣΚΟΡ DEPRESSIE, ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ, ΑΓΧΟΣ ANGST και ΚΥΣΤΙΚΗ en MUCOVISCIDOSE ΙΝΩΣΗ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ GIDS ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ VOOR MUCO CLINICI ΥΓΕΙΑΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ
Διαβάστε περισσότεραΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ CINAPEN (Citalopram)
ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ CINAPEN (Citalopram) 1. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1.1 Ονομασία Cinapen Δισκία επικαλυμμένα με υμένιο 20mg/tab. 1.2 Σύνθεση Δραστική ουσία: Citalopram hydrobromide.
Διαβάστε περισσότεραΑΜΝΙΟΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ. Μονάδα Πρόληψης Μεσογειακής Αναιμίας και άλλων Αιμοσφαιρινοπαθειών
ΑΜΝΙΟΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ Μονάδα Πρόληψης Μεσογειακής Αναιμίας και άλλων Αιμοσφαιρινοπαθειών ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΛ: 2310892819 e-mail: hmesogiaki@ippokratio.gr
Διαβάστε περισσότεραΝόσος του Αλτσχάιμερ και Σωματική Άσκηση. ~Φωτεινή Λέρα~ ~ΤΕΦΑΑ Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης~
Νόσος του Αλτσχάιμερ και Σωματική Άσκηση ~Φωτεινή Λέρα~ ~ΤΕΦΑΑ Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης~ Νόσος του Αλτσχάιμερ Είναι μία αργή, θανατηφόρος ασθένεια του εγκεφάλου η οποία αποτελεί και τη
Διαβάστε περισσότεραειγµατοληψία Χοριακών Λαχνών (CVS)
12 ειγµατοληψία Χοριακών Λαχνών (CVS) Μεταφρασµένο από την Κατερίνα Πουγούνια και την Μαρία Τζέτη. Ιανουάριος 2009 Τροποποιήθηκε από φυλλάδια που εκδόθηκαν από τα νοσοκοµεία Guy s και St Thomas στο Λονδίνο,
Διαβάστε περισσότεραΠονοκέφαλος Ημικρανία
Πονοκέφαλος Ημικρανία Ο πονοκέφαλος ως σύμπτωμα είναι τόσο συνηθισμένο, ώστε αρκετοί άνθρωποι να τον θεωρούν φυσιολογικό επισκέπτη στη ζωή τους, ή, αφού έχουν εξαντλήσει αρκετές θεραπευτικές προσπάθειες
Διαβάστε περισσότερα