Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 4 Μαΐου Ελληνική Οικονομία

Transcript

1 213 ΙΙΙ VI ΙΧ 214 ΙΙΙ VI ΙΧ 215 ΙΙΙ VI ΙΧ 216 ΙΙΙ VI ΙΧ 217 ΙΙΙ VI ΙΧ Ιαν-14 Απρ-14 Ιουλ-14 Οκτ-14 Ιαν-15 Απρ-15 Ιουλ-15 Οκτ-15 Ιαν-16 Απρ-16 Ιουλ-16 Οκτ-16 Ιαν-17 Απρ-17 Ιουλ-17 Οκτ-17 Ιαν-18 Απρ-18 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 4 Μαΐου 218 Ελληνική Οικονομία Σύμφωνα με τις προβλέψεις που περιέχονται στις πρόσφατες Εκθέσεις του ΟΟΣΑ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ελλάδα, ο ρυθμός μεγεθύνσεως της ελληνικής οικονομίας εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί το 218 σε 2% και 1,9% αντίστοιχα και το 219 σε 2,3%. Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην Έκθεση του ΟΟΣΑ, η εκτίμηση για συνέχιση της πορείας ανακάμψεως που ξεκίνησε το 217 εδράζεται στις μεταρρυθμίσεις που έχουν πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια των προγραμμάτων προσαρμογής και σήμερα αποδίδουν καρπούς παρά τη διατήρηση ορισμένων σημαντικών αδυναμιών όπως το υψηλό ποσοστό ανεργίας, η χαμηλή παραγωγικότητα και οι υποτονικές επενδύσεις. Η ανάκαμψη του ρυθμού σχηματισμού παγίου κεφαλαίου στα επίπεδα που επικρατούσαν πριν από την κρίση, συνιστά την κυρίαρχη πρόκληση της αναπτυξιακής δυναμικής της ελληνικής οικονομίας στην παρούσα φάση, καθώς η ιδιωτική κατανάλωση παραμένει υποτονική ως αποτέλεσμα της ιδιαίτερα συσταλτικής δημοσιονομικής πολιτικής όπως αναλύσαμε στο Δελτίο της προηγούμενης εβδομάδος. Τα στοιχεία για την εξέλιξη των λιανικών πωλήσεων που ανακοινώθηκαν αυτήν την εβδομάδα συνάδουν με τα εθνικολογιστικά στοιχεία για την πορεία της ιδιωτικής καταναλώσεως και με το επίπεδο του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης, που αν και βελτιώνεται παραμένει σε έντονα αρνητικό έδαφος. Όπως παρατηρείται στο Γράφημα 1, η μείωση της ετήσιας ποσοστιαίας μεταβολής του κινητού μέσου τριών-μηνών του γενικού δείκτη όγκου στο λιανικό εμπόριο, που σημειώθηκε από τον Αύγουστο του 217, συμβαδίζει με την υποχώρηση της ιδιωτικής καταναλώσεως στο τρίτο και τέταρτο τρίμηνο του 217. Η επενδυτική δαπάνη αναμένεται να αποτελέσει και το τρέχον έτος το βασικό παράγοντα μεγεθύνσεως της οικονομίας, υποστηριζόμενη από το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και την βελτίωση των συνθηκών ρευστότητος, μετά την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τον 4% 1% -2% -5% -8% -11% -14% Γράφημα 1. Εξέλιξη Δεικτών Όγκου στο Λιανικό Εμπόριο και Ιδιωτική Κατανάλωση Ιδιωτική Κατανάλωση (% ετήσια μεταβολή) Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Γενικός Δείκτης Όγκου στο Λιανικό Εμπόριο (κιν. μέσος 3μηνών, % ετήσια μεταβολή) 218 ΙΙ ιδιωτικό τομέα. Πέραν των σημαντικών χρηματοδοτικών πηγών και των εργαλείων που αναμένεται να αξιοποιηθούν τα επόμενα έτη στο πλαίσιο του Προγράμματος για την Αναπτυξιακή Στρατηγική για την κάλυψη του επενδυτικού κενού (όπως τα διαρθρωτικά κοινοτικά ταμεία και το Juncker Plan, το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, ο αναπτυξιακός νόμος, οι διεθνείς χρηματοοικονομικές αγορές και φυσικά το εγχώριο τραπεζικό σύστημα) καθοριστικής σημασίας είναι η ενίσχυση των άμεσων ξένων επενδύσεων μέσω της μειώσεως της αβεβαιότητας και της ενδυναμώσεως της κλίματος εμπιστοσύνης στη χώρα. Στο παρόν δελτίο, επιχειρούμε να εξετάσουμε την πορεία των δεικτών που απεικονίζουν τη βελτίωση της επενδυτικής, εγχώριας και διεθνούς, εμπιστοσύνης. Επιχειρηματικές Προσδοκίες ανά τομέα δραστηριότητος Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (ESI) στην Ελλάδα βελτιώθηκε τον Απρίλιο του 218 και διαμορφώθηκε σε επίπεδο άνω των 1 μονάδων - που αποτελεί τον μακροχρόνιο μέσο όρο - μετά την υποχώρηση που παρουσίασε τον Μάρτιο του 218. Συγκεκριμένα, ο δείκτης ανήλθε στις 13,6 μονάδες, από 99,8 μονάδες τον Μάρτιο του 218 και 95,2 μονάδες τον Απρίλιο του 217. Όλοι οι δείκτες επιχειρηματικών προσδοκιών και ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης παρουσίασαν βελτίωση τον Απρίλιο του 218 σε μηνιαία βάση. Η βελτίωση του Απριλίου συνδέεται αφενός με την ομαλή διαδικασία ολοκληρώσεως του τρίτου προγράμματος προσαρμογής και αφετέρου με εποχικούς παράγοντες, καθώς ο Απρίλιος θεωρείται μήνας ενάρξεως της τουριστικής περιόδου και υπάρχουν ενδείξεις ότι το 218 θα αποτελέσει άλλη μια καλή χρονιά για τον τουρισμό. Στο Γράφημα 2 συγκρίνουμε την πορεία των δεικτών των επιχειρηματικών προσδοκιών στους βασικούς κλάδους της οικονομίας, δηλαδή στη βιομηχανία, το λιανικό εμπόριο, τις υπηρεσίες και τις κατασκευές, από την αρχή του 214 (μήνας βάσεως: Ιανουάριος Γράφημα 2. Πορεία Δεικτών Επιχειρηματικών Προσδοκιών Πηγή: ΙΟΒΕ Βιομηχανία Κατασκευές Λιανικό Εμπόριο Υπηρεσίες

2 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων του 214). Όπως παρατηρείται, όλοι οι επιχειρηματικοί δείκτες έχουν ανακάμψει και βρίσκονται το 218 σε υψηλότερο επίπεδο, με εξαίρεση τις κατασκευές. Η επιδείνωση των προσδοκιών στις κατασκευές συμβαδίζει με την αδυναμία ανακάμψεως του κλάδου των κατασκευών, παρά την βελτίωση της οικονομίας συνολικά. Ο δείκτης προσδοκιών των επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται στο λιανικό εμπόριο ακολουθεί έντονα ανοδική πορεία από τις αρχές του 218, εξέλιξη που αποδίδεται στην αισθητή βελτίωση, ειδικά τον Απρίλιο του 218, των εκτιμήσεων των επιχειρηματιών για τις τρέχουσες πωλήσεις, αλλά και την εξέλιξη των πωλήσεων το επόμενο τρίμηνο. Οι επιχειρηματικές προσδοκίες στη βιομηχανία επίσης ενισχύονται σημαντικά από την αρχή του τρέχοντος έτους και διαμορφώνονται αρκετά υψηλότερα σε σχέση με τον Ιανουάριο του 214. Η εξέλιξη αυτή συμβαδίζει με την συνέχιση της ανοδικής τάσης της βιομηχανικής παραγωγής και ιδιαίτερα της μεταποιήσεως στο πρώτο δίμηνο του έτους, αλλά και τη διατήρηση του δείκτη ΡΜΙ σε επίπεδο άνω του 5, που προσδιορίζει το όριο μηδενικής μεταβολής της παραγωγής. Τέλος, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις υπηρεσίες διατηρείται σε υψηλό επίπεδο καθώς ο τουρισμός έχει αποδειχθεί κλάδος ανθεκτικός κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσεως και μάλιστα με έντονη ανοδική πορεία τα τελευταία έτη. (επισημαίνεται ότι η Πορτογαλία εξήλθε του προγράμματος τον Ιούνιο του 214). Τους επόμενους μήνες, ωστόσο, διαφοροποιήθηκαν σημαντικά καθώς το χρηματιστήριο της Πορτογαλίας κατέγραψε για κάποιο διάστημα έντονα ανοδική πορεία, ενώ το Χρηματιστήριο Αθηνών συνέχισε την καθοδική πορεία μέχρι και τις αρχές του 216, με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί μια σταθερή απόκλιση μεταξύ τους, όπως φαίνεται στο γράφημα. Η απόκλιση αυτή διατηρείται έως σήμερα παρά την θετική επίδραση που είχαν οι επιτυχημένες τρεις αξιολογήσεις του τρίτου Προγράμματος προσαρμογής και η επιστροφή στην ανάπτυξη το 217 στην Ελλάδα. μον Γράφημα 3. Spread αποδόσεων 1ετών ομολόγων Ελλάδας και Πορτογαλίας και Δείκτες Χρηματιστηρίου (κοινή αρχή 1/1/214) % Έξοδος Πορτογαλίας 2 απο το Πρόγραμμα Δείκτης Χ.Α. Spread Ελλάδας-Γερμανίας, δεξ.άξονας Πηγή: Bloomberg Δείκτης Χρηματιστηρίου Πορτογαλίας (P.S.I.) Spread Πορτογαλίας-Γερμανίας, δεξ.άξονας Αγορές Κεφαλαίων και Ομολόγων Στο Γράφημα 3 παρουσιάζεται η πορεία των spreads των αποδόσεων των δεκαετών ομολόγων της Ελλάδας και της Πορτογαλίας από τα αντίστοιχα γερμανικά ομόλογα (μπλε γραμμές) καθώς και η εξέλιξη των γενικών δεικτών των χρηματιστηρίων των δύο χωρών με κοινή ημερομηνία βάσεως την 1/1/214 (κόκκινες γραμμές). Όσον αφορά στις αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων, σημειώνεται ότι στην Ελλάδα τα δύο τελευταία έτη το spread υποχώρησε σταδιακά από 11,39% στα μέσα Φεβρουαρίου 216 (που ήταν το υψηλότερο επίπεδο από την έναρξη του προγράμματος) στο 3,31% στο τέλος Απριλίου του 218. Σημαντικό ρόλο στην συρρίκνωση του spread την περίοδο αυτή διαδραμάτισαν η ολοκλήρωση της πρώτης και της δεύτερης αξιολογήσεως του τρέχοντος Προγράμματος οικονομικής προσαρμογής. Το αντίστοιχο spread του δεκαετούς ομολόγου της Πορτογαλίας άρχισε να συρρικνώνεται εντονότερα από το τέλος Απρίλιου του 217 και διαμορφώθηκε ένα έτος αργότερα σε πολύ χαμηλότερο επίπεδο από εκείνο του ελληνικού τίτλου, ήτοι σε 1,8%. Παράλληλα, εξετάζοντας την πορεία των χρηματιστηριακών δεικτών των δύο χωρών, θέτοντας κοινή αρχή την 1/1/214, παρατηρείται ότι μέχρι το τέλος σχεδόν του 214 οι δείκτες των δύο χωρών παρουσίαζαν κοινή καθοδική πορεία Δείκτες Οικονομικού Κλίματος: Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (ESI) στην Ελλάδα βελτιώθηκε τον Απρίλιο του 218, και διαμορφώθηκε σε επίπεδο άνω των 1 μονάδων - που αποτελεί το σημείο αναφοράς του μακροχρόνιου μέσου όρου - μετά την υποχώρηση που παρουσίασε τον Μάρτιο του 218. Συγκεκριμένα, ο δείκτης ανήλθε στις 13,6 μονάδες, από 99,8 μονάδες τον Μάρτιο του 218 και 95,2 μονάδες τον Απρίλιο του 217. Γράφημα 4. Δείκτης Οικονομικού Κλίματος σε Ελλάδα και Ευρωζώνη Ελλάδα κινητός μέσος 6 μηνών Πηγή: Ε.Επιτροπή Ευρωζώνη κινητός μέσος 6 μηνών Ο δείκτης στην Ευρωζώνη, τον Απρίλιο, παρέμεινε στο ίδιο επίπεδο με τον προηγούμενο μήνα, στις 112,7 μονάδες και παρόλο που ακολουθεί μια καθοδική τάση από την αρχή του έτους, εξακολουθεί να βρίσκεται αρκετά υψηλότερα από τον δείκτη στην 2

3 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Ελλάδα (Γράφημα 4). Στις λοιπές χώρες που παρουσιάζονται στον Πίνακα 1, ο δείκτης παρουσίασε μικτές τάσεις και μικρότερες μεταβολές σε μηνιαία βάση σε σχέση με τον δείκτη στην Ελλάδα. Απρίλιος 217 Μάρτιος 218 Απρίλιος 218 Ευρωζώνη 19,2 112,7 112,7 Ιταλία 16,6 19,8 19,4 Ισπανία 17,6 19, 11,6 Ελλάδα 95,2 99,8 13,6 Πορτογαλία 11,9 112,7 11,8 Πηγή:Ε.Επιτροπή Πίνακας 1. Δείκτης Οικονομικού Κλίματος σε επιλεγμένες χώρες της Ευρωζώνης Στην Ελλάδα όλοι οι δείκτες επιχειρηματικών προσδοκιών και ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης, παρουσίαζαν βελτίωση τον Απρίλιο του 218 σε μηνιαία βάση. Ωστόσο, η βελτίωση του γενικού δείκτη αποδίδεται κυρίως στην ενίσχυση του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο με το ισοζύγιο θετικών/αρνητικών απαντήσεων να είναι αυξημένο κατά 8,2 μονάδες τον Απρίλιο του 218 σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (βλ.πίνακα 2), και στην έντονη ανοδική πορεία του δείκτη προσδοκιών στις υπηρεσίες (κατά 5,9 μονάδες). Πίνακας 2. Επιμέρους Δείκτες Οικονομικού Κλίματος στην Ελλάδα Φεβρουάριος 218 Μάρτιος 218 Απρίλιος 218 Βιομηχανία 4,2-3,3-1,2 Υπηρεσίες 18,9 17,7 23,6 Καταναλωτές -53, -52,8-48,8 Λιανικό Εμπόριο 2,8 2,2 1,4 Κατασκευές -45,1-55, -54,7 Πηγή:Ε.Επιτροπή Ειδικότερα: (i) Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο ανήλθε στο υψηλότερο επίπεδο από τον Ιανουάριο του 217 (Γράφημα 5), βελτίωση που αποδίδεται στη θετική πορεία των πωλήσεων τους προηγούμενους τρείς μήνες, ενώ οι προσδοκίες για τον κλάδο στο επόμενο τρίμηνο μειώθηκαν τον Απρίλιο, αλλά παραμένουν σε υψηλό επίπεδο (Απρίλιος 218: 16, Μάρτιος 218: 2,9). (ii) ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία βελτιώθηκε τον Απρίλιο σε σχέση με τον Μάρτιο, ωστόσο παραμένει αρνητικός. (iii) η σημαντική βελτίωση του δείκτη στις υπηρεσίες αποδίδεται τόσο στην καλή πορεία του τομέα τους τελευταίους τρεις μήνες, όσο και στις θετικές προσδοκίες για τους επόμενους τρείς μήνες. Ιδιαίτερα αυξημένες είναι και οι προσδοκίες για την απασχόληση στις υπηρεσίες τους επόμενους μήνες. (iv) ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις κατασκευές βελτιώθηκε ελαφρά (Πίνακας 2) ωστόσο κινείται σε έντονα αρνητικό επίπεδο. Τέλος, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης (Γράφημα 5) βελτιώθηκε ελαφρά στις -48,8 μονάδες τον Απρίλιο του 218, αλλά παραμένει στο χαμηλότερο επίπεδο μεταξύ των χωρών της ΕΕ-28. Βελτίωση, μεταξύ άλλων, παρουσίασαν οι προσδοκίες των νοικοκυριών για τη γενική οικονομική κατάσταση της χώρας, τους επόμενους 12 μήνες (Μάρτ. 218: -52, Απρ. 218: -44) και οι εκτιμήσεις τους για τις οικονομικές τους συνθήκες τους επόμενους 12 μήνες (Μάρτ. 218: -51, Απρ. 218: -46). Η πρόθεση των νοικοκυριών για αποταμίευση τους επόμενους μήνες ανήλθε στο υψηλότερο επίπεδο από τον Ιούλιο του 215, ωστόσο το επίπεδο του σχετικού δείκτη παραμένει έντονα αρνητικό (Απρ.218: -72,8). Γράφημα 5. Εξέλιξη Δείκτη Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης και Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο Δείκτης Καταναλωτικής -8 Εμπιστοσύνης Πηγή: Ε.Επιτροπή Λιανικές Πωλήσεις: Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, στο δίμηνο Ιανουαρίου -Φεβρουαρίου 218, ο γενικός δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο αυξήθηκε οριακά κατά,4%, σε ετήσια βάση, έναντι μεγαλύτερης αύξησης κατά 4,8% την ίδια περίοδο του 217. Από τους επιμέρους κλάδους που συνθέτουν τον γενικό δείκτη, τη μεγαλύτερη αύξηση παρουσίασαν οι δείκτες όγκου λιανικών πωλήσεων στον κλάδο των επίπλων και ηλεκτρικών ειδών (+11,1%) και στα φάρμακα και καλλυντικά (+3,7%). Σημαντικοί κλάδοι, ωστόσο, όπως τα μικρά καταστήματα τροφίμων και τα πολυκαταστήματα, παρουσίασαν πτώση του δείκτη κατά 8,1% και 3,4%, σε ετήσια βάση, αντίστοιχα, το πρώτο δίμηνο του 218 (Πίνακας 3). Πίνακας 3. Ετήσιες % Mεταβολές τoυ Mέσου Δείκτη Ογκου στο Λιανικό Εμπόριο Κατηγορίες Καταστημάτων Ιαν. -Φεβ. Ιαν. -Φεβ Μεγάλα Kαταστήματα Tροφίμων 1,1% 6,8% Μικρά Καταστήματα Τροφίμων -8,1% -2,8% Πολυκαταστήματα -3,4% -1,8% Φαρμακευτικά-Καλλυντικά 3,7% -,9% Ένδυση-Υπόδηση 3,1% 5,7% Έπιπλα-Ηλεκτρ. Είδη 11,1% -1,9% Βιβλία-Χαρτικά-Λοιπά είδη -1,3% 14,% Καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων 1,%,2% Γενικός Δείκτης,4% 4,8% Γενικός Δείκτης εκτός Καυσίμων και Λιπαντικών Αυτοκινήτων,4% 4,3% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ. Τραπεζική Χρηματοδότηση του Ιδιωτικού Τομέα: Τον Μάρτιο του 218, το υπόλοιπο των χορηγήσεων προς τον ιδιωτικό τομέα διαμορφώθηκε σε 18,3 δισ. και παρουσίασε αρνητικό ετήσιο

4 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων ρυθμό μεταβολής -1,% 1. Από το σύνολο των πιστώσεων προς τον ιδιωτικό τομέα, το 49% αφορά σε επιχειρηματικά δάνεια, το 32% σε στεγαστικά, το 12% σε καταναλωτικά και λοιπά δάνεια και το 7% σε δάνεια προς ελεύθερους επαγγελματίες (συμπ. αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις) (Γράφημα 6). Ειδικότερα, το υπόλοιπο των χορηγήσεων προς τις επιχειρήσεις διαμορφώθηκε σε 87,6 δισ. και αυξήθηκε κατά,1% τον Μάρτιο του 218, σε ετήσια βάση, ενώ ο ρυθμός μεταβολής των πιστώσεων προς τις μη-χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις μειώθηκε οριακά κατά,2%. Γράφημα 6. Διάρθρωση Χρηματοδότησης του Ιδιωτικού Τομέα, Μάρτιος 218 (σε δισ. και %) Πηγή: ΤτΕλλάδος Καταναλωτικά και Λοιπά 22 12% Στεγαστικά 58 32% Ελεύθεροι Επαγγελματίες 12 7% Επιχειρηματικά 88 49% Όσον αφορά στην εξέλιξη των δανείων προς τις επιχειρήσεις ανά κλάδο δραστηριότητας, τον Μάρτιο του 218, σε ετήσια βάση, σημείωσαν αύξηση οι πιστώσεις σε επιχειρήσεις τεσσάρων κλάδων της οικονομίας Εμπόριο, Τουρισμός, Αποθηκεύσεις & Μεταφορές (πλην Ναυτιλίας), και Ασφαλιστικές Επιχειρήσεις, (Πίνακας 4). Αντίθετα, αρνητικό ετήσιο ρυθμό μεταβολής κατέγραψαν οι χορηγήσεις σε σημαντικούς κλάδους όπως Γεωργία, Βιομηχανία, Ναυτιλία, Κατασκευές, Ενέργεια και Διαχείριση της Ακίνητης Περιουσίας. Αναφορικά με την εξέλιξη των δανείων προς τα νοικοκυριά, ο αρνητικός ετήσιος ρυθμός μεταβολής των πιστώσεων, τον Μάρτιο του 218, διαμορφώθηκε σε 2,2%. Όσον αφορά στις επιμέρους κατηγορίες πιστώσεων προς τα νοικοκυριά, ο ρυθμός μείωσης των στεγαστικών δανείων τον Μάρτιο διαμορφώθηκε σε 3,%, ενώ ο αρνητικός ετήσιος ρυθμός μεταβολής των καταναλωτικών δανείων διαμορφώθηκε σε -,6%. Τέλος, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των πιστώσεων προς τους ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις, τον Μάρτιο, επιδεινώθηκε στο -,8%, από -,3% τον Φεβρουάριο του Οι ρυθμοί μεταβολής υπολογίζονται αφού ληφθούν υπόψη οι αναταξινομήσεις και μεταβιβάσεις δανείων/εταιρικών ομολόγων, οι διαγραφές, καθώς και οι συναλλαγματικές διαφορές. Από το Δεκέμβριο του 216, δεν περιλαμβάνονται τα στοιχεία του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων λόγω αναταξινόμησής του από το χρηματοπιστωτικό τομέα στον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Πίνακας 4. Χρηματοδότηση (*) Επιχειρήσεων ανά Κλάδο Δραστηριότητας (Υπόλοιπα σε δισ. ευρώ (**) (***) ) Ιαν. 218 Φεβ. 218 Μαρτ. 218 Σύνολο 88,1 88, 87,5 (%) 12μηνη μεταβολή,6%,3%,1% I. Μη- Χρηματοπιστωτικές Επιχ. 81,4 81,3 8,7,4%,1% -,2% Γεωργία 1,2 1,2 1,2-4,5% -3,5% -1,8% Βιομηχανία 18,3 18,2 18, -1,2% -1,5% -2,2% Εμπόριο 17,8 17,8 17,7 2,% 2,4% 1,% Τουρισμός 7,5 7,5 7,6 1,%,6% 1,8% Ναυτιλία 7,6 7,8 7,6-3,3% -3,3% -2,9% Κατασκευές 8,9 8,9 8,8-1,2% -1,5% -1,7% Ενέργεια- Ύδρευση 4,7 4,7 4,7-1,% -1,2% -2,8% Αποθηκεύσεις και Μεταφορές 1,3 1,3 1,2 23,5% 18,8% 18,1% Διαχείρηση Ακίνητης Περιουσίας 4,4 4,4 4,5-2,1% -2,2% -1,4% ΙΙ. Ασφαλιστικές Επιχ. και Λοιπά 6,7 6,7 6,8 2,9% 2,6% 4,6% (*) Στα υπόλοιπα περιλαμβάνονται τα δάνεια και οι τοποθετήσεις σε εταιρικά ομόλογα, ανεξάρτητα από το αν έχουν τιτλοποιηθεί. (**) Οι ρυθμοί μεταβολής υπολογίζονται αφού ληφθούν υπόψη οι αναταξινομήσεις και μεταβιβάσεις δανείων/εταιρικών ομολόγων, οι διαγραφές, καθώς και οι συναλλαγματικές διαφορές. (***) Από τον Δεκέμβριο του 216, δεν περιλαμβάνονται τα στοιχεία του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων λόγω αναταξινόμησής του από τον χρηματοπιστωτικό τομέα στον τομέα της Γενικής Κυβέρνησης. Τραπεζικές Καταθέσεις Ιδιωτικού Τομέα: Το υπόλοιπο των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα, στο τέλος Μαρτίου 218, διαμορφώθηκε σε 126, δισ. (Γράφημα 7) και παρουσίασε θετική μηνιαία καθαρή ροή 2 κατά 1,1 δισ. (αποτελεί το άθροισμα της θετικής μηνιαίας καθαρής ροής των καταθέσεων των νοικοκυριών κατά 992 εκατ. και της θετικής μηνιαίας καθαρής ροής των επιχειρήσεων κατά 151 εκατ.) ΙΑΝ.218 ΦΕΒ.218 ΜΑΡ.218 (υπόλοιπα και καθαρές ροές σε εκατ. *) Σύνολο % Ετήσια Μεταβολή 4,9% 5,6% 6,3% Μηνιαία Καθαρή Ροή Νοικοκυριά % Ετήσια Μεταβολή 3,6% 4,8% 6,1% Μηνιαία Καθαρή Ροή Καταθέσεις όψεως Ταμιευτηρίου Προθεσμίας Επιχειρήσεις % Ετήσια Μεταβολή 11,4% 9,8% 7,4% Μηνιαία Καθαρή Ροή Καταθέσεις όψεως Προθεσμίας Πηγή: ΤτΕ Πίνακας 5. Καταθέσεις και Ρέπος Ιδιωτικού Τομέα (*) Οι καθαρές ροές και οι ετήσιοι ρυθμοί μεταβολής υπολογίζονται αφού ληφθούν υπόψη οι αναταξινομήσεις και οι συναλλαγματικές διαφορές. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του υπολοίπου καταθέσεων τον Μάρτιο διαμορφώθηκε σε 6,3% 2, 2 Η μηνιαία καθαρή ροή και οι ετήσιοι ρυθμοί μεταβολής υπολογίζονται αφού ληφθούν υπόψη οι αναταξινομήσεις και οι συναλλαγματικές διαφορές. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, από τον Δεκέμβριο του 216, στα 4

5 Απρ-14 Ιουν-14 Αυγ-14 Οκτ-14 Δεκ-14 Φεβ-15 Απρ-15 Ιουν-15 Αυγ-15 Οκτ-15 Δεκ-15 Φεβ-16 Απρ-16 Ιουν-16 Αυγ-16 Οκτ-16 Δεκ-16 Φεβ-17 Απρ-17 Ιουν-17 Αυγ-17 Οκτ-17 Δεκ-17 Φεβ-18 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων από 5,6% τον Φεβρουάριο του 218. Η παραπάνω αύξηση οφείλεται τόσο στην αύξηση των καταθέσεων των νοικοκυριών (+6,1%), που αποτελούν το 83% των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα και ανήλθαν σε 14,3 δισ. όσο και των επιχειρήσεων (7,4%) (Πίνακας 4). 17, 16, 15, Γράφημα 7. Καταθέσεις Ιδιωτικού Τομέα ( εκατ.) επιβεβαιώνουν τη διατήρηση του ποσοστού της ανεργίας το Μάρτιο στον Καναδά (5,8%) και τις ΗΠΑ (4,1%). Γράφημα 8. Το ποσοστό ανεργίας σε επιλεγμένα κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ Ευρωζώνη ΟΟΣΑ ΗΠΑ Καναδάς Ιαπωνία 14, 13, Επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων 2 12, 11, Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος 126,18 Ως αποτέλεσμα της αύξησης των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα, το υπόλοιπο των καταθέσεων κατοίκων εσωτερικού στο σύνολο της οικονομίας (περιλαμβάνει και τις καταθέσεις της Γενικής Κυβέρνησης), αυξήθηκε τον Μάρτιο του 218 σε 14,5 δισ., από 139,8 δισ. τον Φεβρουάριο του 218. Το ποσοστό της ανεργίας στα κράτη-μέλη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) διατηρήθηκε το Φεβρουάριο για δεύτερο κατά σειρά μήνα στο 5,4%, επιστρέφοντας στο επίπεδο που ήταν πριν από τον Απρίλιο του 28. Ωστόσο, ο αριθμός των ανέργων διαμορφώνεται στα 34,2 εκατ., ήτοι 1,5 εκατ. περισσότεροι άνεργοι από τα προ κρίσεως επίπεδα. Στη Ζώνη του Ευρώ, το ποσοστό της ανεργίας υποχώρησε το Φεβρουάριο (Γράφημα 8) στο 8,5%, με τις μεγαλύτερες μειώσεις να καταγράφονται κατά,3 εκατ. μονάδες στη Λεττονία (8,%) και κατά,2 εκατ. μονάδες στην Ιταλία (1,9%). Μικρότερες μειώσεις καταγράφηκαν στην Αυστρία, στη Γαλλία, στη Γερμανία, στις Κάτω Χώρες, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία (7,8%) και στην Ιρλανδία. Το ποσοστό της ανεργίας το Φεβρουάριο μειώθηκε επίσης κατά,1 εκατοστιαία μονάδα στον Καναδά (διαμορφούμενο στο 5,8%), ενώ παρέμεινε σταθερό στην Κορέα (3,6%), στο Μεξικό (3,3%) και στις ΗΠΑ (για έκτο κατά σειρά μήνα στο 4,1%). Αντιθέτως, αύξηση κατά,1 εκατοστιαία μονάδα κατέγραψε το ποσοστό της ανεργίας στην Ιαπωνία, διαμορφούμενο στο 2,5%. Επισημαίνεται, ότι τα πρόσφατα στοιχεία των στατιστικών αρχών, στοιχεία των καταθέσεων δεν περιλαμβάνονται τα στοιχεία του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων λόγω αναταξινόμησής του από τον χρηματοπιστωτικό τομέα στον τομέα της Γενικής Κυβέρνησης. Πηγή:ΟΟΣΑ Το ποσοστό της ανεργίας στους νέους ηλικίας ετών στα κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ το Φεβρουάριο αυξήθηκε οριακά, κατά,1 εκατοστιαίες μονάδες, στο 11,3% (Γράφημα 9) ωστόσο διαμορφώνεται,6 εκατοστιαίες μονάδες κάτω από το μέσο επίπεδο του 217. Ειδικότερα, το ποσοστό της ανεργίας των νέων στη Ζώνη του Ευρώ διατηρήθηκε για δεύτερο κατά σειρά μήνα στο 17,7%, ενώ είναι 7 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από το υψηλό που κατέγραψε το Φεβρουάριο του 213. Ωστόσο, υψηλό, παραμένει το ποσοστό ανεργίας των νέων στην Ισπανία (35,5%), στην Ιταλία (32,8%), στη Γαλλία (21,6%) και στην Πορτογαλία (21,4%). Γράφημα 9. Το ποσοστό ανεργίας σε άτομα ηλικίας ετών Πηγή:ΟΟΣΑ ΟΟΣΑ Ευρωζώνη Πορτογαλία Γαλλία Ισπανία 216 Γ Τριμ.'17 Οκτ.'17 Νοεμ.'17 Δεκ.'17 Ιαν.'18 Φεβρ.'18 Σύμφωνα με την έρευνα απασχόλησης του διεθνούς οργανισμού, το ποσοστό της ανεργίας στα κράτημέλη του ΟΟΣΑ για άτομα ηλικίας 25 ετών και άνω, υποχώρησε στο 4,6% το Φεβρουάριο (Γράφημα 1), με αποτέλεσμα να κινείται,4 εκατοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από το μέσο επίπεδο του 217. Στη Ζώνη του Ευρώ, το ποσοστό της ανεργίας παρέμεινε το Φεβρουάριο για τρίτο συνεχή μήνα στο 7,7% ήτοι χαμηλότερα κατά,4 εκατοστιαίες μονάδες από το μέσο επίπεδο του 217. Το ποσοστό της ανεργίας για άτομα 25 ετών και άνω μειώθηκε κατά,1 εκατοστιαίες μονάδες μηνιαία στις κάτωθι χώρες και διαμορφώνεται στο 7,5% στη Λεττονία, στο 3,5% στις Κάτω Χώρες, στο 6,8% στην Πορτογαλία, στο 4,9% στη Σλοβενία (4,9%), στο 14,7% στην Ισπανία και στο 4,6% στην Αυστρία. 5

6 Q1 16 Q2 '16 Q3 '16 Q4 16 Q1 17 Q2 '17 Q3 '17 Q4 17 Q1 18 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Γράφημα 1. Το ποσοστό ανεργίας σε άτομα ηλικίας 25 ετών και άνω Πηγή:ΟΟΣΑ ΟΟΣΑ Ευρωζώνη Πορτογαλία Γαλλία Ισπανία Η οικονομική κρίση αποτέλεσε μια διαρκή άσκηση ανθεκτικότητας για τις αγορές εργασίας των κρατώνμελών του ΟΟΣΑ. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, το μέσο ποσοστό απασχόλησης στα κράτη-μέλη, στις ηλικίες από ετών, έφθασε το τέταρτο τρίμηνο του 217 στο 68,%, έναντι 67,2% που ήταν την αντίστοιχη περίοδο του 216. Αν και το ποσοστό της ανεργίας έχει επανέλθει στα προ-κρίσεως επίπεδα, καθώς βελτιώνεται η εγχωρία και εξωτερική ζήτηση, το ποσοστό των νέων ατόμων που δεν εργάζονται για περισσότερο από 12 μήνες παραμένει υψηλό (μακροχρόνια ανεργία). Οι αποκλίσεις στα ποσοστά ανεργίας μεταξύ των κρατών-μελών της Ζώνης του Ευρώ είναι σχετικά μεγάλες, ενώ η παραγωγικότητα και οι μισθοί σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ διαμορφώνονται σε χαμηλά επίπεδα. Προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η δημιουργία θέσεων απασχόλησης και η ανάπτυξη, ο ΟΟΣΑ προτείνει να βελτιωθεί η πρόσβαση στην εκπαίδευση, στην κατάρτιση και να δοθεί έμφαση στην προώθηση των δεξιοτήτων. οι αναλυτές προεξοφλούν αύξηση του βασικού επιτοκίου κατά 25 μονάδες βάσης. ΑΕΠ Σύμφωνα με την τελική εκτίμηση του Bureau of Economic Analysis, στο πρώτο τρίμηνο του 218, ο ρυθμός αυξήσεως του πραγματικού ΑΕΠ επιβραδύνθηκε στο 2,3% σε ετήσια βάση, από 2,9% στο τέταρτο τρίμηνο του 217 (Γράφημα 11). Αναλυτικότερα, μειώθηκε σημαντικά η συμβολή της ιδιωτικής καταναλώσεως στην αύξηση του ΑΕΠ, από 2,75 εκατοστιαίες μονάδες στο τέταρτο τρίμηνο του 217 σε,73 εκατοστιαίες μονάδες στο πρώτο τρίμηνο του 218. Ομοίως, στο πρώτο τρίμηνο του 218 μειωμένη ήταν η συμβολή της δημόσιας καταναλώσσεως, ενώ ενισχύθηκε αισθητά η συμβολή των ιδιωτικών επενδύσεων και των καθαρών εξαγωγών. Το 217, ο ετήσιος ρυθμός αυξήσεως του ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο 2,6%, από 1,9% το 216. Σύμφωνα με τις πρόσφατες εκτιμήσεις της Fed (Μάρτιος 218), ο ρυθμός αυξήσεως της οικονομικής δραστηριότητας θα επιταχυνθεί στο 2,7% το 218, ενώ τo 219 και 22 θα υποχωρήσει στο 2,4% και 2,%, αντίστοιχα. Γράφημα 11. Ετήσιος ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ και συνιστωσών του (%, σταθερές τιμές) - ΑΕΠ σε πραγματικούς όρους: 2,3% (δεξιός άξονας ->) 15% 1% 5% % -5% 1o τρίμ. 218 Ιδιωτ. Κατανάλωση: 1,1% Δημ. Κατανάλωση: 1,2% Επενδύσεις: 7,3% Εξαγωγές: 4,8% Εισαγωγές: 2,6% 4% 3% 2% 1% % -1% ΗΠΑ Ομοσπονδιακή Τράπεζα Η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής της Fed (FOMC), κατά τη συνεδρίαση της 2 ας Μαϊου, αποφάσισε τη διατήρηση του βασικού επιτοκίου μεταξύ 1,5% και 1,75%. Στο ανακοινωθέν αναφέρεται ότι, μεταξύ της τελευταίας και της προτελευταίας συνεδριάσεως (21 Μαρτίου): α) η οικονομική δραστηριότητα επεκτείνεται με μέτριο ρυθμό, β) οι συνθήκες στην αγορά εργασίας εξακολουθούν να βελτιώνονται, γ) o ρυθμός αυξήσεως της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών μετριάσθηκε σε σχέση με αυτόν του τέταρτου τριμήνου του 217, δ) οι επενδύσεις συνέχισαν να αυξάνονται με υψηλό ρυθμό, και ε) ο πληθωρισμός εκτός τροφίμων και ενέργειας πλησιάζει το μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Η επόμενη συνεδρίαση της FOMC θα πραγματοποιηθεί στις Ιουνίου, κατά την οποία Πηγή: Bureau of Economic Analysis Στο πρώτο τρίμηνο του 218, ο ρυθμός αυξήσεως του πραγματικού διαθεσίμου εισοδήματος των νοικοκυριών αυξήθηκε στο 3,4% σε ετήσια βάση, από 1,1% στο τέταρτο τρίμηνο 217. Επιπροσθέτως, το ποσοστό αποταμίευσης στο σύνολο του διαθεσίμου εισοδήματος αυξήθηκε στο 3,1%,έναντι 2,6% το προηγούμενο τρίμηνο. Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) ΑΕΠ Σύμφωνα με εκτίμηση της Eurostat, στο πρώτο τρίμηνο του 218, ο ρυθμός ανάπτυξης, σε τριμηνιαία βάση, μετριάσθηκε στο,4%, το χαμηλότερο ρυθμό των τελευταίων έξι τριμήνων, έναντι,7% που ήταν στο τέταρτο τρίμηνο του 217. Σε ετήσια βάση, στο πρώτο τρίμηνο του 218, η οικονομική δραστηριότητα αυξήθηκε κατά 2,5%, έναντι 2,8% το προηγούμενο τρίμηνο. Η δυναμική ανάκαμψης εξασθένησε σε σημαντικές οικονομίες της ΖτΕ, όπως στη Γερμανία και τη Γαλλία. 6

7 * 219* 22* Μαρ-8 Σεπ-8 Μαρ-9 Σεπ-9 Μαρ-1 Σεπ-1 Μαρ-11 Σεπ-11 Μαρ-12 Σεπ-12 Μαρ-13 Σεπ-13 Μαρ-14 Σεπ-14 Μαρ-15 Σεπ-15 Μαρ-16 Σεπ-16 Μαρ-17 Σεπ-17 Μαρ-18 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Προέδρου της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, η επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε προσωρινούς παράγοντες όπως οι καιρικές συνθήκες και οι απεργιακές κινητοποιήσεις, ενώ οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις προοπτικές ανάπτυξης παραμένουν ισορροπημένοι. Υπενθυμίζεται ότι, η οικονομική δραστηριότητα στη ΖτΕ, το 217, αυξήθηκε κατά 2,5%, τον υψηλότερο ρυθμό της δεκαετίας, και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΚΤ, αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,4% το 218 και 1,9% το 219 (Γράφημα 12). Γράφημα 12. Ετήσια ποσοστιαία μεταβολή του ονομαστικού ΑΕΠ 2,1 2,5 2,4 3 2,,4 1,5 1,8 1,9 1 1,7 1, ,5 -,9 -,3 Πηγή: Eurostat *προβλέψεις ΕΚΤ (Μάρτ. 218) Ποσοστό ανεργίας Το ποσοστό της ανεργίας, το Μάρτιο, διατηρήθηκε στο 8,5% (Πίνακας 6), ήτοι το χαμηλότερο ποσοστό από το Δεκέμβριο του 28, ενώ το ποσοστό της ανεργίας των νέων κάτω των 25 ετών μειώθηκε στο 17,3%, από 19,4% που ήταν έναν χρόνο πριν. Σε σχέση με το Μάρτιο του 217, ο αριθμός των ανέργων στη ΖτΕ υποχώρησε κατά 1,41 εκατ. άτομα. Πίνακας 6. Ποσοστό ανεργίας σε επιλεγμένα κράτη-μέλη της ΖτΕ % διαφορά από τον προηγ. μήνα Μάρτ. Φεβρ. Ιαν. Δεκ. Nοέμ. Οκτ. Σεπτ. ΖτΕ, 8,5 8,5 8,6 8,6 8,7 8,8 8,9 Γερμανία -,1 3,4 3,5 3,5 3,5 3,6 3,6 3,7 Γαλλία -,1 8,8 8,9 9, 9, 9, 9,2 9,4 Ιταλία,1 11, 11, 11,2 11, 11,1 11,1 11,1 Ισπανία,1 16,2 16,1 16,2 16,4 16,6 16,7 16,7 Κάτω Χώρες -,2 3,9 4,1 4,2 4,4 4,4 4,5 4,7 Πορτογαλία -,2 7,4 7,6 7,9 7,9 8,1 8,4 8,5 Ιρλανδία, 6,1 6,1 6,2 6,3 6,4 6,3 6,1 Αυστρία, 5, 5, 5,2 5,4 5,5 5,4 5,4 Πηγή: Eurostat Το ποσοστό της ανεργίας στη ΖτΕ ακολουθεί πτωτική πορεία από τον Μάιο του 213, οπότε η ΕΚΤ υιοθέτησε μη συμβατικά μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης, προκειμένου να ενισχυθούν οι πληθωριστικές πιέσεις και να στηριχθεί η ανάπτυξη. Ωστόσο, δεν έχει επανέλθει ακόμη στα προ κρίσης ποσοστά, όπως διακρίνουμε στο Γράφημα 13. Το 217, κατά μέσο όρο το ποσοστό της ανεργίας διαμορφώθηκε στο 9,1%, ενώ σύμφωνα με τις πρόσφατες εκτιμήσεις της ΕΚΤ ( ), θα συνεχίσει να αποκλιμακώνεται, φθάνοντας το 7,3% έως το Γράφημα 13. Ποσοστό της ανεργίας στη ΖτΕ (%) Ενίσχυση διασταλτικής νομισματικής πολιτκής της EKT Πηγή: Eurostat 8,5% Δείκτης οικονομικού κλίματος (ΕSI) Ο δείκτης οικονομικού κλίματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ESI), τον Απρίλιο, παρέμεινε σταθερός, στις 112,7 μονάδες. Καθοδικά κινήθηκαν οι επιμέρους δείκτες για το λιανικό εμπόριο τις υπηρεσίες και για τις κατασκευές, ενώ αυξήθηκε ο δείκτης για τη βιομηχανία και ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Παρά την υποχώρηση του ESI το Μάρτιο, ο δείκτης παραμένει σε σχετικά υψηλό επίπεδο. Αναλυτικότερα, όπως φαίνεται στο Γράφημα 14, το μέσο επίπεδο του δείκτη για την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 218 (113,7 μονάδες), υπερβαίνει τους αντίστοιχους μέσους όρους των τριών προηγούμενων ετών. Επιπροσθέτως, την τελευταία τριετία ( ), κατά τους πρώτους τέσσερεις μήνες, τα στοιχεία αντανακλούν μία εποχικότητα, δεδομένου ότι το μέσο επίπεδο του δείκτη στο πρώτο τετράμηνο διαμορφώνεται συστηματικά χαμηλότερα από το μέσο όρο του έτους. Εάν κάτι ανάλογο ισχύσει το 218, ο δείκτης οικονομικού κλίματος αναμένεται να ενισχυθεί τους επόμενους μήνες. Γράφημα 14. Δείκτης Οικονομικού Κλίματος στη ΖτΕ (μονάδες) ΜΟ Ιαν.-Απρ. MO Έτους 14,2 14,9 11,8 12,8 14, 18,1 113, Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή Σε επίπεδο κράτους-μέλους, σημειώνεται ότι, τον Απρίλιο σε σχέση με το Μάρτιο, ο δείκτης οικονομικού κλίματος παρέμεινε αμετάβλητος ή ενισχύθηκε στην πλειονότητα των κρατών-μελών (Πίνακας 7). Ωστόσο, στις Κάτω Χώρες σημειώθηκε αισθητή μείωση του δείκτη κατά 2,3 μονάδες, αποτέλεσμα της αποδυνάμωσης όλων των επιμέρους δεικτών. Επιπροσθέτως, στην Πορτογαλία κάμψη κατέγραψαν όλοι οι επιμέρους δείκτες, εκτός της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, με αποτέλεσμα να μειωθεί ο δείκτης οικονομικού κλίματος κατά 1,9 μονάδες. 7

8 Αριθμός συμβολαίων Ιαν-15 Μαρ-15 Μαϊ-15 Ιουλ-15 Σεπ-15 Νοε-15 Ιαν-16 Μαρ-16 Μαϊ-16 Ιουλ-16 Σεπ-16 Νοε-16 Ιαν-17 Μαρ-17 Μαϊ-17 Ιουλ-17 Σεπ-17 Νοε-17 Ιαν-18 Μαρ-18 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Πίνακας 7. Δείκτης Οικονομικού Κλίματος σε επιλεγμένα κράτη-μέλη της ΖτΕ διαφορά από τον προηγ. μήνα* Απρ. Μάρτιος Φεβρ. Ιαν. Δεκ. Noέμ. ΖτΕ, 112,7 112,7 114,4 115,1 115,3 114,4 Γερμανία, 112,2 112,2 114,6 116, 115,1 114,2 Γαλλία 1,1 11,3 19,2 19,9 112,4 113,9 111,6 Ιταλία 2,6 112,7 11,1 111, 19,3 11,7 18,5 Ισπανία 1,6 11,6 19, 11,2 11,9 11, 11,5 Κάτω Χώρες -2,3 11,5 112,8 113,3 112,9 112, 111,3 Πορτογαλία -1,9 11,8 112,7 113,7 113,8 114,5 115,1 Ελλάδα 3,8 13,6 99,8 14,3 11,9 11,3 98,6 * Με κόκκινο σημειώνεται η μείωση του δείκτη. Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ισοτιμίες Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του Σικάγου, οι συνολικές καθαρές τοποθετήσεις (αγορές μείον πωλήσεις) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) στο ευρώ (Γράφημα 15) την εβδομάδα που Γράφημα 15. Specs θέσεις εναντίον (short) του ευρώ Πηγή: CFTC,IMM, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank έληξε στις 24 Απριλίου μειώθηκαν κατά συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές θέσεις να διαμορφωθούν στα συμβόλαια από που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι πρόκειται για την πρώτη εβδομαδιαία μείωση που καταγράφεται από τις 3 Απριλίου και για τη μεγαλύτερη εβδομαδιαία μείωση που σημειώνεται από την αρχή του έτους. Ευρώ/Δολαρίου (EUR/USD) Η ισοτιμία ευρώδολαρίου στις 2 Μαΐου στην Ευρώπη διαμορφωνόταν περί τα 1,1999 USD/EUR, με αποτέλεσμα το ευρώ να καταγράφει από την αρχή του έτους οριακά κέρδη,1% έναντι του δολαρίου. Η εξασθένιση του ευρώ σε χαμηλό τεσσάρων μηνών έναντι του δολαρίου αποδίδεται σε δύο βασικούς λόγους: 1. Πρώτον, η αύξηση των ομολογιακών αποδόσεων του Δημοσίου στις ΗΠΑ. Τούτο συμβαίνει διότι οι επενδυτές εκτιμούν ότι η μείωση των φορολογικών συντελεστών και η αύξηση των δημοσίων δαπανών, θα επιταχύνουν την οικονομική επέκταση, ενισχύοντας περαιτέρω τον πληθωρισμό και προκαλώντας ταχύτερο ρυθμό ανόδου των επιτοκίων της Ομοσπονδιακής Τραπέζης (Fed). Η αγορά εκτιμά ότι η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής (FOMC) της Fed στις 2 Μαΐου θα αποφασίσει να διατηρήσει σταθερό το επιτόκιο αναφοράς. Ωστόσο θεωρεί βέβαιο, ότι θα αυξήσει το κόστος δανεισμού στη συνεδρίαση του επόμενου μήνα κατά,25%, προσδιορίζοντας την πιθανότητα ανόδου όπως υποδεικνύουν τα προθεσμιακά συμβόλαια σε 96,9%. 2. Δεύτερον, το γεγονός ότι το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (ΕΚΤ) στην προγραμματισμένη συνεδρίαση της Πέμπτης 26 Απριλίου, ανακοίνωσε ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα για παρατεταμένη χρονική περίοδο και πέραν του χρονικού ορίζοντα διενέργειας των καθαρών αγορών στοιχείων ενεργητικού. Ωστόσο σημειώνεται, ότι το ευρώ κινείται υψηλότερα κατά 16,8% από το χαμηλό των τελευταίων 15 ετών ($1,342) που σημείωσε στις 3 Ιανουαρίου 217. Ελβετικό Φράγκο (CHF) Το ευρώ, εμφανίζεται ενισχυμένο έναντι του φράγκου στην αρχή της εβδομάδας, κινούμενο στην περιοχή των 1,1945 φράγκων. Σημειώνεται ότι το ευρώ έχει ενισχυθεί έναντι του φράγκου από την αρχή του έτους κατά 2,2%. Βάσει των δημοσιευθέντων νομισματικών στοιχείων της ΤτΕλβετίας (SNB), την προηγούμενη εβδομάδα, εκτιμάται ότι δεν υπήρξε παρέμβασή της στην αγορά συναλλάγματος για αποτροπή ενίσχυσης του φράγκου, καθώς το ποσό των μετρητών που οι εμπορικές τράπεζες της Ελβετίας είχαν καταθέσει στη SNB, υποχώρησε οριακά στα 575,18 δισ. φράγκα για την εβδομάδα που έληξε στις 27 Απριλίου έναντι 575,36 δισ. φράγκων που ήταν την εβδομάδα μέχρις και τις 2 Απριλίου. Στερλίνα (GBP) Αρνητική είναι η εικόνα της στερλίνας σε εβδομαδιαία βάση, καθώς στις 2 Μαΐου κατέγραφε απώλειες τόσο έναντι του δολαρίου-ηπα (1,3592 USD/GBP), όσο και έναντι του ευρώ (,8827 GBP/EUR). Σωρευτικά η στερλίνα από την ημέρα διεξαγωγής του δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου 216, έχει διολισθήσει κατά 8,2% έναντι του δολαρίου και κατά 15,1% έναντι του ευρώ. Αντιθέτως, από την αρχή του έτους η στερλίνα καταγράφει κέρδη,6% έναντι του ευρώ και,6% έναντι του δολαρίου. Η αρνητική εικόνα της στερλίνας αποδίδεται στο κλείσιμο θέσεων υπέρ της στερλίνας, καθώς η υποχώρηση του δείκτη PMI για τη μεταποίηση τον Απρίλιο, στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 17 μηνών (53,9 μονάδες) κατά την εκτίμηση των επενδυτών, απομακρύνει την πιθανότητα ανόδου των επιτοκίων της Τραπέζης της Αγγλίας (ΒοΕ) στις 1 Μαΐου. Άλλωστε υπό τις επικρατούσες συνθήκες ( ), η πιθανότητα ανόδου των επιτοκίων κατά,25% όπως αυτή 8

9 Μάρτιος 215 Απρίλιος Μάιος Ιούνιος Ιούλιος Αύγουστος Σεπτέμβριος Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος Ιανουάριος 216 Φεβρουάριος Μάρτιος Απρίλιος Μάιος Ιούνιος Ιούλιος Αύγουστος Σεπτέμβριος Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος Ιανουάριος 217 Φεβρουάριος Μάρτιος Απρίλιος Μάιος Ιούνιος Ιούλιος Αύγουστος Σεπτέμβριος Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος Ιανουάριος 218 Φεβρουάριος Μάρτιος Απρίλιος Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων προσδιορίζεται από τα προθεσμιακά συμβόλαια, διαμορφώνεται σε 17,5% από 52,5%, που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα. Σε επίπεδο ανάληψης επενδυτικού κινδύνου, το ασφάλιστρο κινδύνου (CDS-credit default swaps) πενταετούς διάρκειας, διαμορφωνόταν στις 2 Μαΐου στα 18,2 bps από 18,3 bps που ήταν πριν μια εβδομάδα. Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (ΕΚΤ) Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ (γράφημα 16) την εβδομάδα μέχρι τις 27 Απριλίου στο πλαίσιο εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), ανήλθαν στα δισ. με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος από την έναρξη του προγράμματος να διαμορφώνεται στα 12 δισ. Παράλληλα, στην ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προχώρησε σε αγορές καλυμμένων ομολόγων, αξίας 164 εκατ. και Asset-backed securities αξίας 1.86 εκατ. Επίσης, η ΕΚΤ πραγματοποίησε την περασμένη εβδομάδα αγορές εταιρικών και ασφαλιστικών ομολογιακών τίτλων αξίας 97 εκατ. ενώ από τις 8 Ιουνίου 216 έχει συνολικά αγοράσει περί τα 152 δισ. Γράφημα 16. Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων ΕΚΤ δισ Εφαρμογή προγράμματος: 164 εβδομάδες Ανώτατοόριο αγορών μήνα απόδοση του 1ετούς ομολόγου της Γερμανίας, ως σημείο αναφοράς του κόστους δανεισμού της Ζώνης του Ευρώ, υποχώρησε στο,58% (γράφημα 17). Το 1ετές ομόλογο της Πορτογαλίας στις 2 Μαΐου κατέγραφε απόδοση 1,67%, της Ισπανίας 1,29% και της Ιταλίας 1,79%. Η διαφορά απόδοσης του 1ετούς Πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του Γερμανικού, ανήλθε σε εβδομαδιαία βάση στις 11 μ.β. και του 1ετούς Ιταλικού ομολόγου στις 121 μ.β. (Πίνακας 8). H απόδοση του 1-ετούς ομολόγου των ΗΠΑ διαμορφωνόταν στο 3,% στις 2 Μαΐου 218. Πίνακας 8. Διαφορά αποδόσεων 1ετών ομολόγων της ΖτΕ με το αντίστοιχο 1ετές της Γερμανίας 2-Μαϊ Απρ-18 Διαφορά μβ* Ελλάδα Ισπανία Ιταλία Πορτογαλία Γαλλία Κάτω Χώρες Πηγή: Reuters Κύπρος * μβ=μονάδες βάσης Πληθωρισμός Τον Απρίλιο, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε, για πέμπτο κατά σειρά μήνα, σε αρνητικό επίπεδο και αυξήθηκε στο -,1% από -,5% τον Μάρτιο (Γράφημα 18). Στο πρώτο τετράμηνο του 218, ο πληθωρισμός ήταν, σε μέσο επίπεδο, -,4%. Την εντονότερη μείωση παρουσίασαν οι τιμές των αλκοολούχων ποτών και του καπνού, καθώς και των ειδών ένδυσης και υπόδησης, ενώ τη μεγαλύτερη αύξηση σημείωσαν οι τιμές της εκπαίδευσης και των μεταφορών. Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών-Alpha Bank Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών αγοράς του 1ετούς ομολόγου λήξης 3 Ιαν. 228 διαμορφωνόταν στις 2 Μαΐου μεταξύ 99,16-99,22 ήτοι απόδοση 3,84%-3,85%. 3, 2, 1,, Γράφημα 18. Πληθωρισμός Γράφημα 17. Αποδόσεις 1ετών ομολόγων (%) 2-Μαϊ ,85 4, Απρ-18-1, -2, Απρ-17 Ιουν-17 Αυγ-17 Οκτ-17 Δεκ-17 Φεβ-18 Απρ-18 Πηγή: Στατιστική Αρχή Κύπρου -,1% ,79 1,79 1,67 1,69 1,29 1,31,84,8,72,76,58,62 Ελλάδα Ισπανία Ιταλία Πορτογαλία Γαλλία Κάτω Χώρες Γερμανία Πηγή: Reuters, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Η διαφορά απόδοσης μεταξύ του 1ετούς της Ελλάδας και του ομολόγου της Γερμανίας (spread) υποχώρησε στις 327 μονάδες βάσης. Παράλληλα, η Προϋπολογισμός Το πλεόνασμα του προϋπολογισμού ήταν αυξημένο κατά 67,8%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο τρίμηνο του 218 στα 34,5 εκατ. (1,7% του ΑΕΠ) από 22,9 εκατ. (1,1% του ΑΕΠ) στο πρώτο τρίμηνο του 217. Η αύξηση του πλεονάσματος ήταν αποτέλεσμα της μεγαλύτερης αύξησης των εσόδων συγκριτικά με τις δαπάνες. Αναλυτικότερα, τα έσοδα του προϋπολογισμού αυξήθηκαν κατά 9,7%, σε ετήσια 9

10 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων βάση, κυρίως λόγω της αύξησης των εσόδων από φόρους. Παράλληλα, οι δαπάνες του προϋπολογισμού ήταν αυξημένες κατά 1,9%, σε ετήσια βάση, κυρίως λόγω των υψηλότερων δαπανών για μισθοδοσία. Ρουμανία Ποσοστό της ανεργίας Τον Μάρτιο, το ποσοστό της ανεργίας υποχώρησε οριακά στο 4,5%, το οποίο αποτελεί ιστορικά χαμηλό επίπεδο, από 4,6% τον Φεβρουάριο (Γράφημα 19). Επίσης υποχώρηση παρουσίασε ο αριθμός των ανέργων σε 415. άτομα τον Μάρτιο από 419. άτομα τον Φεβρουάριο. 6, 5,5 5, Γράφημα 19. Ποσοστό της ανεργίας Προϋπολογισμός Στο πρώτο τρίμηνο του 218, ο προϋπολογισμός παρουσίασε έλλειμμα RON 4,5 δισ. που αποτελεί το,48% του ΑΕΠ, έναντι πλεονάσματος RON 1,5 δισ. στο πρώτο τρίμηνο του 217 (,18% του ΑΕΠ). Στόχο της κυβέρνησης για το 218 αποτελεί έλλειμμα ύψους 3% του ΑΕΠ. Η εμφάνιση ελλείμματος ήταν αποτέλεσμα της πολύ μεγαλύτερης αύξησης των δαπανών συγκριτικά με τα έσοδα. Αναλυτικότερα, τα έσοδα του προϋπολογισμού ήταν αυξημένα κατά 11,5%, σε ετήσια βάση, κυρίως λόγω της αύξησης των εσόδων από εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και των εισπράξεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράλληλα, οι δαπάνες του προϋπολογισμού αυξήθηκαν κατά 22,1%, σε ετήσια βάση, Η αύξηση προήλθε από τις υψηλότερες δαπάνες για επενδύσεις, τις αυξημένες δαπάνες προσωπικού, ως αποτέλεσμα της αύξησης των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων και τις υψηλότερες δαπάνες κοινωνικής πρόνοιας, ως αποτέλεσμα των αυξήσεων της κατώτατης σύνταξης, την 1 Ιανουαρίου 217 και την 1 Ιουλίου ,5 4,5% 4, Μαρ-17 Μαϊ-17 Ιουλ-17 Σεπ-17 Νοε-17 Ιαν-18 Μαρ-18 Πηγή: Στατιστική Αρχή Ρουμανίας 1

11 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ Ετήσια στοιχεία ΑΕΠ (% ετήσια μεταβολή, σταθερές τιμές 21) -3,2,8 -,3 -,3 1,4 Ιδιωτική Κατανάλωση -2,7,8 -,5,1,1 Δημόσια Κατανάλωση -5,5-1,2 1,1-1,4-1,2 Ακαθάριστες Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου -8,3-4,4 -,2 1,5 9,7 Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 1,6 7,7 2,9-1,9 6,9 Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -3,4 7,7,4 1,3 7,5 Γενικός Δκτ Τιμών Καταναλωτή, (% ετήσια μεταβολή, μέσος έτους) -,9-1,3-1,7 -,8 1,1 Ανεργία (%, μέσο έτους) 27,5 26,5 24,9 23,5 21,5 Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 1,7,3,6 3,7 4, Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 177,4 178,9 176,8 18,8 178,6 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -2, -1,6 -,2-1,1 -,8 Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας / Τελευταία διαθέσιμη Q2 Q3 Q4 περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα (% ετήσια μεταβολή) Όγκος Λιανικού Εμπορίου (εκτός καυσίμων και λιπαντικών) 1,4 2,4 1,1 -,5,4 (Ιαν.-Φεβ. 218) Νέες εγγραφές Επιβατηγών Αυτοκινήτων 22,1 3,4 35,8 25,1 37,6 (Ιαν.-Μαρ. 218) Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα (όγκος σε χιλ. μ 3 ) 19,4 32, 5,7 33,4 41,7 (Ιαν.218) Βιομηχανική Παραγωγή: Μεταποίηση 3,3 2,6 2,3 2,6 3,3 (Ιαν.-Φεβ. 218) Δείκτες Προσδοκιών Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 5,2 49,4 51,8 52,5 55, (Μαρ. 218) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 96,6 94, 99,3 99,5 13,6 (Απρ. 218) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 93, 91,1 93,9 95,1 13,4 (Απρ. 218) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -63, -7, -57, -52,7-48,8 (Απρ. 218) Πιστωτική Επέκταση, (% ετήσια μεταβολή, τέλος περιόδου) Ιδιωτικός Τομέας -,8-1,3 -,8 -,8-1, (Μαρ. 218) Επιχειρήσεις,4 -,3,4,4,1 (Μαρ. 218) - Βιομηχανία -1,4-4,7-3,9-1,4-2,2 (Μαρ. 218) - Κατασκευές -1,5-3, -1,4-1,5-1,7 (Μαρ. 218) - Τουρισμός 1,1 1,7 1,7 1,1 1,8 (Μαρ. 218) Νοικοκυριά -2,3-2,5-2,2-2,3-2,2 (Μαρ. 218) - Καταναλωτικά Δάνεια -,5 -,7 -,5 -,5 -,6 (Μαρ. 218) - Στεγαστικά Δάνεια -3, -3,2-2,9-3, -3, (Μαρ. 218) Τιμές και Αγορά Εργασίας Δείκτης Τιμών Καταναλωτή, (% ετήσια μεταβολή, μέσος περιόδου) 1,1 1,3 1,,8 -,2 (Μαρτ. 218) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων, (% ετήσια μεταβολή) -1, -1,2 -,6 -,3 -,3 (δ τρίμηνο) Ανεργία (%, μέσος περιόδου) 21,5 21,6 2,9 2,9 2,6 (Ιαν.) ΑΕΠ (% ετήσια μεταβολή, σταθερές τιμές 21) 1,4 1,5 1,4 1,9 1,9 (δ' τρίμηνο) Ιδιωτική Κατανάλωση,1,8 -,2-1, -1, (δ' τρίμηνο) Δημόσια Κατανάλωση -1,2-2,1-1,1 2,1 2,1 (δ' τρίμηνο) Επενδύσεις 9,7 1,8-6,5 28,9 28,9 (δ' τρίμηνο) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 6,9 9,7 7,6 5,3 5,3 (δ' τρίμηνο) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 7,5 4,8 9,5 4,9 4,9 (δ' τρίμηνο) Πηγή: Τράπ εζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ, IHS Markit Το παρόν δελτίο εκδίδεται από την Alpha Bank και έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευτεί από την Alpha Bank και αποτελούν έκφραση γνώμης βασιζόμενη σε διαθέσιμα δεδομένα μιας συγκεκριμένης ημερομηνίας. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής και ως εκ τούτου δεν έχουν ληφθεί υπόψη παράγοντες όπως, η γνώση, η εμπειρία, η χρηματοοικονομική κατάσταση και οι επενδυτικοί στόχοι ενός εκάστου των δυνητικών ή/και υφιστάμενων πελατών και δεν έχουν ελεγχθεί για πιθανή φορολόγηση του εκδότη στην πηγή ούτε και για άλλη, περαιτέρω, φορολογική συνέπεια εκ της συμμετοχής σ αυτά. Επίσης δεν συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Τυχόν δε προβλέψεις επί του παρόντος δελτίου για την πορεία των αναφερόμενων σε αυτό οικονομικών μεγεθών αποτελούν εκτιμήσεις της Alpha Bank βασιζόμενες στα δεδομένα που περιλαμβάνονται στο δελτίο. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του