ΘΔΜΑ ΔΡΓΑΗΑ ΠΟΓΖΛΑΣΟ ΜΖΥΑΝΖ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟ ΠΟΗΟ ΜΔΟ ΜΔΣΑΚΗΝΖΖ ΔΠΗΛΔΓΩ!

Transcript

1 ΘΔΜΑ ΔΡΓΑΗΑ ΠΟΓΖΛΑΣΟ ΜΖΥΑΝΖ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟ ΠΟΗΟ ΜΔΟ ΜΔΣΑΚΗΝΖΖ ΔΠΗΛΔΓΩ! θνπόο ηεο εξγαζίαο είλαη ε γλσξηκία ησλ καζεηώλ κε ηα κέζα κεηαθίλεζεο, ηηο δπλαηόηεηεο, ηε ρξεζηηθόηεηα θαη ηνπο θηλδύλνπο. Να αλαθαιύςνπλ πνην κέζν ηνπο ηαηξηάδεη θαη γηαηί, πνηα ηα ζεηηθά θαη ηα αξλεηηθά γηα ην θαζέλα!

2 ΤΠΔΤΘΤΝΖ ΚΑΘΖΓΖΣΡΗΑ: Καιθόγινπ Αζαλαζία ΠΔ 11 ΟΜΑΓΔ ΔΡΓΑΗΑ Α. Π Ο Γ Ζ Λ Α Σ Ο Β. Μ Ζ Υ Α Ν Ζ 1. Αλησλίνπ Οιπκπία 1. Γθαγθάλεο Ζιίαο 2. Βαξδάθαο Γεκήηξηνο 2. Γειεγηάλλεο Παλαγηώηεο 3. Γαζθαιόπνπινο Μάξηνο 3. Μπίκπηιαο Θσκάο 4. Δθαηκίδεο Κσλζηαληίλνο 4. Νηίλαο Αζαλάζηνο 5. Εάρνο Ησάλλεο 6. Μαθξή Υξηζηίλα Γ. Α Τ Σ Ο Κ Η Ν Ζ Σ Ο 1. Βαξδάθαο Ζιίαο 2. ΚαξαΪζθνο Βάηνο 3. Παπακαξγαξίηε Παλαγηώηα 4. νπιέα Ρνληξίγθεζ Κάξκελ Μαξία 5. Σξηαληαθύιινπ Μαξία 6. Σζηαλάβα Παξαζθεπή

3 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ: 1.ΠΟΓΖΛΑΣΟ α. Γνκή β. Ηζηνξία γ. Σύπνη Πνδειάησλ δ. Πνδήιαην θαη Τγεία ε. Πνδήιαην θαη Πεξηβάιινλ ζη. Αηπρήκαηα θαη Αηηίεο δ. Αζθάιεηα ε. Πσο λα αγνξάζεηε ην ηδαληθό πνδήιαην ζ. Πεγέο 2.ΜΖΥΑΝΖ α. Ηζηνξία β. Καηαζθεπή θαη Δμέιημε γ. Δίδε Μεραλώλ δ. Καηεγνξίεο Μεραλώλ ε. Καηεγνξίεο Μνηνζπθιεηηζηώλ ζη. Γηαηί αξέζεη ηόζν πνιύ ε Μεραλή δ. Μνηνζπθιέηα θαη Πεξηβάιινλ ε. Αηπρήκαηα ζ. Αζθάιεηα η. Πεγέο

4 3.ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟ α. Γεληθέο Πιεξνθνξίεο β. Ηζηνξία γ. Γνκή δ. Δμέιημε ε. Παξαγσγή Απηνθηλήησλ ζηελ Διιάδα ζη. Απηνθίλεην θαη Πεξηβάιινλ δ. Πξνηάζεηο γηα ηε Μείσζε ΗΥ Απηνθηλήησλ ζηηο Πόιεηο ε. Απηνθίλεην θνηλσληθέο Πξνεθηάζεηο θαη Φεηηρηζκόο ζ. Αηπρήκαηα θαη Αηηίεο η. Αζθάιεηα ηα. Να Καηαξγήζνπκε ην Απηνθίλεην; ηβ. Παγθόζκηα Ζκέξα Υσξίο Απηνθίλεην ηγ. Πεγέο

5 Π Ο Γ Ζ Λ Α Σ Ο α. Γνκή Πνδήιαην νλνκάδεηαη ην δίηξνρν (κεξηθέο θνξέο ηξίηξνρν) φρεκα, πνπ θηλείηαη θαζψο ν αλαβάηεο ηνπ ρξεζηκνπνηεί ηε κπτθή δχλακε ησλ πνδηψλ ηνπ. Σν πνδήιαην απνηειεί έλα ηδηαίηεξα δηαδεδνκέλν κεηαθνξηθφ κέζν. Ο αξηζκφο ησλ πνδειάησλ ηνπ πιαλήηε ζηηο κέξεο καο ππνινγίδεηαη φηη μεπεξλά ην έλα δηζεθαηνκκχξην. Ηδηαίηεξν ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ πνδειάηνπ απνηειεί ε δπλαηφηεηα ηνπ λα αληαπνθξίλεηαη ζε αξθεηά δηαθνξεηηθέο απαηηήζεηο, φπσο είλαη ε κεηαθίλεζε, ε άζιεζε θαη ε ςπραγσγία. ηελ θιαζηθή ηνπ κνξθή, ην πνδήιαην απνηειείηαη απφ δχν ηξνρνχο, πνπ ζπλδένληαη κεηαμχ ηνπο κε κεηαιιηθφ ζθειεηφ. Βαζηθά επίζεο κέξε ελφο ηππηθνχ πνδήιαηνπ απνηεινχλ ην ηηκφλη, ε ζέια, ην ζχζηεκα κεηάδνζεο ηεο θίλεζεο θαη ηα θξέλα. Τπάξρνπλ επίζεο πνιιά εμαξηήκαηα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζπκπιεξσκαηηθά. β. Ηζηνξία

6 Γελ ππάξρεη ζηγθεθξηκέλε ρξνλνινγία ζηελ νπνία λα απνδίδεηαη ε εθεχξεζε ηνπ πνδειάηνπ, επνκέλσο νχηε ζπγθεθξηκέλνο εθεπξέηεο απηνχ. Πνιχ πξηλ ηελ εκθάληζε θάπνηαο θαηαζθεπήο παξφκνηαο κε έλα ηππηθφ ζχγρξνλν πνδήιαην, έρεη θαηαγξαθεί έλα πνηθίιν θάζκα νρεκάησλ πνπ εθκεηαιιεχνληαλ κφλν ηε κπτθή δχλακε ηνπ αλαβάηε ηνπο. Μία απφ ηηο θαηαζθεπέο απηέο, πνπ απφ πνιινχο ζεσξείηαη ν πξφγνλνο ηνπ πνδειάηνπ, ήηαλ ε draisienne, πνπ θαηαζθεπάζηεθε απφ ην Γεξκαλφ βαξφλν Καξι Φνλ Νηξάηο, ην Ζ draisienne ήηαλ ζρεδφλ εμ νινθιήξνπ θαηαζθεπαζκέλε απφ μχιν. Με δηαζέηνληαο πεηάιηα, ν αλαβάηεο ηελ έζεηε ζε θίλεζε ζπξψρλνληαο κε ηα πφδηα ηνπ πξνο ηα πίζσ. Ζ θαηαζθεπή ηνπ Φνλ Νηξάηο έγηλε γλσζηή θαη σο hobby-horse, αληαλαθιψληαο ηελ πεπνίζεζε ησλ νπαδψλ ηεο φηη ζα αληηθαζηζηνχζε ην βαζηθφ κεηαθνξηθφ κέζν ηνπ 19νπ αηψλα, ην άινγν. Σν 1839, ν θσηζέδνο ζηδεξνπξγφο Κηξθπάηξηθ Μαθκίιαλ ζρεδηάδεη ηελ velocipede. Ο Μαθκίιαλ βειηίσζε ηελ θαηαζθεπή ηνπ Φνλ Νηξάηο, εηζάγνληαο ηε ρξήζε ησλ πεηαιηψλ. ηα επφκελα ρξφληα γίλνληαη αξθεηέο πξνζπάζεηεο γηα ηε βειηίσζε ηνπ νρήκαηνο. Σν 1885 ν Σδνλ Κεκπ ηάξιευ θαηαζθεπάδεη ην κνληέιν rover, πνπ ζπρλά ραξαθηεξίδεηαη σο ην πξψην ζχγρξνλν πνδήιαην. Μέζα ζην πξψην κηζφ ηνπ 20νπ αηψλα, ην πνδήιαην έρεη γίλεη ην βαζηθφ κέζν κεηαθίλεζεο γηα εθαηνκκχξηα θαηνίθνπο ηνπ πιαλήηε. ηελ Διιάδα ην πξψην πνδήιαην ήξζε ην 1885, ελψ ην 1890, ηε ρξνληά ίδξπζεο ηεο Γηεζλνχο Πνδειαηηθήο Οκνζπνλδίαο, έγηλαλ νη πξψηνη πνδειαηηθνί αγψλεο. Σν πξψην πνδειαηνδξφκην ηεο ρψξαο θαηαζθεπάδεηαη ζηελ Αζήλα γηα ηηο αλάγθεο ησλ πξψησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ, ηνπο Αγψλεο ηνπ 1896 νη πνδειάηεο Κσλζηαληηλίδεο θαη Παξαζθεπφπνπινο αλαδεηθλχνληαη Οιπκπηνλίθεο ζηα δχν αγσλίζκαηα πνδειαζίαο (85 θαη 320 ρηιηφκεηξα αληίζηνηρα). ηελ Διιάδα ην πξψην ειιεληθφ πνδήιαην κε ρεηξνπνίεην ζθειεηφ θαηαζθεπάζηεθε απφ ηελ Rafbikes (HERMES) ζην Ναχπιην. γ. Σχπνη πνδειάησλ Σν αγσληζηηθφ πνδήιαην

7 Σν πνδήιαην πφιεο Σν πνδήιαην βνπλνχ (MTB,DH, 4X, Marathon, Slopstyle, Freeride, ) Σν πνδήιαην BMX (πξφθεηηαη γηα ζπληνκνγξαθία ηνπ αγγιηθνχ φξνπ 'bicycle motocross') Σν πνδήιαην ηαμηδηνχ To πνδήιαην ηνπξηζκνχ καθξηλψλ απνζηάζεσλ Σν αλαδηπινχκελν (ζπαζηφ) πνδήιαην πφιεο δ. Πνδήιαην θαη Τγεία Σν πνδήιαην απνηειεί ηελ πην ηδεψδε κνξθή ζσκαηηθήο άζθεζεο θαη αζιεηηζκνχ καδί κε ηελ θνιχκβεζε θαη ην ζθη αληνρήο. Πνδειαηψ ζεκαίλεη: γπκλάδσ ην ζψκα κνπ θαη απνθηψ θαιή θπζηθή θαηάζηαζε, απνθηψ ξψκε, δπλαηνχο κπο, ηέλνληεο, ηζρπξά θφθαια θαη αξζξψζεηο, απνθηψ αληνρή, επιπγηζία, θαιά αληαλαθιαζηηθά, ζσκαηηθή ηζνξξνπία, ηζρπξνπνηψ ηελ άκπλά κνπ απέλαληη ζε ηξαπκαηηζκνχο, ηζρπξνπνηψ ην αλνζνπνηεηηθφ κνπ ζχζηεκα, ηελ άκπλα ηνπ νξγαληζκνχ κνπ θαη ηνπο κεραληζκνχο απηνΐαζεο απνκαθξχλσ ηνλ θίλδπλν παζήζεσλ φπσο ην δάραξν, ε ρνιεζηεξίλε, ε αξηεξηαθή πίεζε θ.ι.π,, δηαηεξψ πγηή ηελ θαξδηά κνπ θαη κεηψλσ ζεκαληηθά ηνλ θίλδπλν θαξδηαθνχ επεηζνδίνπ. θεξδίδσ πνηφηεηα δσήο. απνηνμηλψλσ ηνλ νξγαληζκφ κνπ θαη κεηψλσ ηνλ θίλδπλν παρπζαξθίαο, πεηπραίλσ θαιχηεξε πξνζαξκνγή ζηηο θαηξηθέο ζπλζήθεο ψζηε λα κε θξπψλσ ηνλ ρεηκψλα θαη λα κε δεζηαίλνκαη ην θαινθαίξη. ζπλδπάδσ άζθεζε, βφιηα θαη δηαζθέδαζε. ζπκβάιισ ζηελ βειηίσζε ηεο δεκφζηαο πγείαο θαη ζηελ κείσζε ησλ αηπρεκάησλ. Φπρνινγηθέο Δπηπηψζεηο Μπνξεί λα κελ ππάξρεη επίζεκε επηζηεκνληθή έξεπλα πνπ λα ζπλδέεη ηελ πνδειαζία κε ηελ θαιή δηάζεζε θαη ηελ αλεβαζκέλε ςπρνινγία σζηφζν δελ είλαη

8 ιίγνη νη εηδηθνί πνπ κηινχλ γηα ηα ζπλαηζζεκαηηθά νθέιε ηνπ πνδειάηνπ. ηνλ θαηάινγν ησλ φζσλ απνδεδεηγκέλα κέρξη ζηηγκήο πξνζθέξεη ε πνδειαζία ζηελ πγεία ελφο αλζξψπνπ (εληζρχεη ην αλνζνπνηεηηθφ, κπτθφ θαη ζθειεηηθφ ζχζηεκα, κεηψλεη ηηο πηζαλφηεηεο παρπζαξθίαο θαη θαξδηαθψλ πξνβιεκάησλ φπσο θαη ην ιίπνο θαη ηελ ρνιεζηεξίλε, θ.ιπ.), έξρεηαη ηψξα λα πξνζηεζεί θαη ε ηζνξξνπία θαη ζηαζεξφηεηα θαη ε κείσζε ηεο ςπρνινγηθήο θφξηηζεο. Όπσο ραξαθηεξηζηηθά αλαθέξεη ν ςπρνιφγνο Γηψξγνο Κεζίζνγινπ «ε ζσκαηηθή δξαζηεξηφηεηα ιεηηνπξγεί σο ξπζκηζηήο γηα ηελ αλαθνχθηζε απφ ην άγρνπο, ην νπνίν είλαη ζχλεζεο ζηνλ ζχγρξνλν ηξφπν δσήο. Παξάγεη κηα ηζνξξνπία αλάκεζα ζηελ εμάζθεζε θαη ηε ραιάξσζε πνπ είλαη πνιχ ζεκαληηθή γηα ηελ εζσηεξηθή ηζνξξνπία ηνπ ζψκαηνο. Ζ πνδειαζία είλαη ηδηαίηεξα θαιή γηα απηή ηε δηαδηθαζία, θαηαπνιεκψληαο ην άγρνο κε δχν ηξφπνπο: αθ ελφο ηθαλνπνηεί ηελ αλάγθε γηα δξάζε, ζε κηα θνηλσλία πνπ νη άλζξσπνη δελ έρνπλ ρξφλν γηα θίλεζεο ή άζθεζε θη αθ εηέξνπ εμηζνξξνπεί ηελ απμεκέλε θφξηηζε, θπξίσο ςπρηθή θαη ζπλαηζζεκαηηθή». Δπηπιένλ, αλαθέξεη φηη «ε πνδειαζία έρεη ζεκαληηθή ραιαξσηηθή επίδξαζε ιφγσ ηεο νκνηφκνξθεο, θπθιηθήο θίλεζεο πνπ ζηαζεξνπνηεί ηηο ζσκαηηθέο θαη ζπλαηζζεκαηηθέο ιεηηνπξγίεο ηνπ νξγαληζκνχ. Απηφ εμνπδεηεξψλεη ην άγρνο, ηελ θαηάζιηςε θαη άιια ςπρνινγηθά πξνβιήκαηα. Ζ άζθεζε βνεζάεη επίζεο ηελ νξκνληθή ηζνξξνπία». ίγνπξα ηα παξαπάλσ ζα κπνξνχζαλ λα είλαη νθέιε θάζε παξφκνηαο άζθεζεο, εληνχηνηο ην πνδήιαην είλαη εθηφο απφ θαζαξή άζιεζε, έλα νηθνινγηθφ κέζν κεηαθνξάο πνπ ζνπ δίλεη ηελ αίζζεζε ειεπζεξίαο αθνχ δελ ζε πεξηνξίδεη ζε έλαλ θιεηζηφ ρψξν αιιά ζε θέξλεη ζε επαθή κε ηε θχζε αιιά θαη κε πεξηζζφηεξν θφζκν απμάλνληαο ηελ θνηλσληθφηεηα ζνπ. ε. Πνδήιαην θαη Πεξηβάιινλ Ζ ζπλνιηθή αηκνζθαηξηθή ξχπαλζε θαη άηνκν κε βάζε ην εθαηφ, είλαη 0 γηα ην πνδήιαην, 3 γηα ην κεηξφ θαη ην ηξέλν, 9 γηα ην ιεσθνξείν θαη 100 γηα ην ζπκβαηηθφ απηνθίλεην. Οη εθπνκπέο ξχπσλ έρνπλ κεησζεί ζε φινπο ηνπο ηνκείο, εθηφο απφ ηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ. Σν 30% ηεο ζπλνιηθήο αηκνζθαηξηθήο ξχπαλζεο ζηνλ πιαλήηε πξνθαιείηαη απφ ην απηνθίλεην. Σν πνδήιαην: δελ εθπέκπεη αηκνζθαηξηθνχο ξχπνπο, ζε αληίζεζε κε φια ηα ππφινηπα κέζα κεηαθνξάο πνπ κνιχλνπλ θαη ξππαίλνπλ ηελ αηκφζθαηξα θαη είλαη ππεχζπλα γηα ηελ φμηλε βξνρή, ηελ ηξχπα ηνπ φδνληνο, ηα πξνβιήκαηα πγείαο θ.ι.π. δελ εθπέκπεη ζεξκφηεηα, ζε αληίζεζε κε φια ηα ππφινηπα κέζα κεηαθνξάο πνπ πξνθαινχλ ζεξκνξξχπαλζε θαη νδεγνχλ ζηελ ππεξζέξκαλζε ηνπ πιαλήηε θαη

9 ζην θαηλφκελνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. δελ έρεη θηλεηήξα, ζε αληίζεζε κε φια ηα ππφινηπα κέζα κεηαθνξάο πνπ θαηαλαιψλνπλ ππεξβνιηθφ νμπγφλν γηα ηηο θαχζεηο ησλ θηλεηήξσλ ηνπο. είλαη αζφξπβν θαη θάλεη ηηο πφιεηο πην ήζπρεο θαη αλζξψπηλεο, ζε αληίζεζε κε φια ηα ππφινηπα κέζα κεηαθνξάο πνπ πξνθαινχλ ζφξπβν, ερνξχπαλζε, ελνρινχλ ηνλ άλζξσπν θαη ην πεξηβάιινλ θαη πξνθαινχλ ςπρηθέο δηαηαξαρέο. είλαη θαζαξφ, ζε αληίζεζε κε φια ηα ππφινηπα κέζα κεηαθνξάο πνπ αθήλνπλ ππνιείκκαηα θαχζεο ζην δξφκν φπσο πγξά θξέλσλ, αληηςπθηηθά, ιάδηα, δελ κνπηδνπξψλεη ηα θηίξηα θαη ηελ πφιε κε θαπζαέξηα θαη δελ επηηξέπεη ζηνλ νδεγφ ηνπ λα πεηάεη απνξξίκκαηα (αλνίγνληαο ην παξάζπξν) αθνχ ε πξφζβαζε ζηνλ πιεζηέζηεξν θάδν απνξξηκκάησλ είλαη άκεζε. είλαη πνιηηηζκέλν κεηψλεη ηελ θζνξά ησλ δξφκσλ, ζε αληίζεζε κε φια ηα ππφινηπα κέζα κεηαθνξάο πνπ θαηαζηξέθνπλ ηηο ππνδνκέο, ηα κλεκεία, ηελ ηζηνξηθή θιεξνλνκηά θαη ην πξάζηλν. δελ πξνθαιεί νπηηθή θαη αηζζεηηθή ξχπαλζε, ζπκβάιεη ζε έλα πεξηβάιινλ πην φκνξθν θαη κεηψλεη ηελ αλάγθε γηα πεξηζζφηεξν κπεηφ θαη άζθαιην, ζε αληίζεζε κε φια ηα ππφινηπα κέζα κεηαθνξάο πνπ παξακνξθψλνπλ, ακαπξψλνπλ, πξνθαινχλ αζθπμία, ππνζάιπνπλ ηελ άλαξρε νηθνδφκεζε ηεο πφιεο θαη ηελ άλαξρε επέθηαζε ησλ πξναζηίσλ. ρξεζηκνπνηεί σο θαχζηκν ηελ ηξνθή πνπ είλαη ε πην αλαθπθιψζηκε κνξθή ελέξγεηαο ζηνλ πιαλήηε, ζε αληίζεζε κε φια ηα ππφινηπα κέζα κεηαθνξάο πνπ ζπαηαινχλ ελέξγεηα θαη εμαληινχλ ηνπ ελεξγεηαθνχο πφξνπο. θαηαιακβάλεη ιηγφηεξν ρψξν θαη είλαη πνιχ πην εχθνια αλαθπθιψζηκν, ζε αληίζεζε κε φια ηα ππφινηπα νγθψδε κέζα κεηαθνξάο. είλαη νηθνινγηθφ θαη ζπκβάιεη ζηελ απνθαηάζηαζε ηεο νηθνινγηθήο ηζνξξνπίαο ηνπ πιαλήηε. Οη ππνζηεξηθηέο ηνπ πνδειάηνπ ζεσξνχλ φηη ην πνδήιαην κπνξεί λα απνηειέζεη ηε ιχζε ζηα έληνλα πξνβιήκαηα ζπγθνηλσλίαο πνπ ραξαθηεξίδνπλ ηηο πεξηζζφηεξεο κεγαινππφιεηο ηνπ πιαλήηε. ηνλ επξσπατθφ ρψξν, ραξαθηεξηζηηθά παξαδείγκαηα απνηεινχλ ην Άκζηεξληακ, ε Κνπεγράγε θαη ε Βαξθειψλε. ηε Γαλία, ε αγνξά θαη ε θαηνρή ΗΥ θνξνινγνχληαη, κε ρξήκαηα πνπ πεγαίλνπλ γηα ηελ θαηαζθεπή πνδειαηνδξφκσλ θαη γηα ηα καδηθά κέζα κεηαθνξάο. Σν 35% ηνπ πιεζπζκνχ πεγαίλεη ζηε δνπιεηά κε πνδήιαην. ηελ Μπνγθνηά ηεο Κνινκβίαο, έρνπλ έλα πξφγξακκα, «ε Πφιε γηα ηνπο Πνιίηεο»: θάζε Κπξηαθή 56 ρηιηφκεηξα δξφκσλ θιείλνπλ γηα ην ΗΥ. ηε Νέα Τφξθε, ην 10% ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ ρξεζηκνπνηεί πνδήιαην. ηηο ΖΠΑ, κεξηθέο εηαηξείεο πξνζθέξνπλ ζηνπο ππαιιήινπο θαηλνχξγην πνδήιαην, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ζα ην ρξεζηκνπνηνχλ ην ιηγφηεξν 3 κέξεο ηελ εβδνκάδα γηα λα έξρνληαη ζηε δνπιεηά. Παξαηήξεζαλ φηη νη εξγαδφκελνη απνδίδνπλ πεξηζζφηεξν. Βαζηθέο ελδείμεηο δηεπθφιπλζεο ηεο ρξήζεο ηνπ πνδειάηνπ είλαη ε δεκηνπξγία δηθηχνπ ισξίδσλ θπθινθνξίαο θαη ζέζεσλ ζηάζκεπζεο γηα ηα πνδήιαηα. Γπζηπρψο απηφ δελ ζπκβαίλεη ζηελ ρψξα καο, φπνπ νη αληίζηνηρεο ππνδνκέο βξίζθνληαη ζε αξρηθφ ζηάδην. Ο αξηζκφο ησλ πνδειάησλ ηνπ πιαλήηε ππνινγίδεηαη ζήκεξα φηη μεπεξλά ην έλα

10 δηζεθαηνκκχξην. ζη. Αηπρήκαηα θαη Αηηίεο Σα ηειεπηαία ρξφληα ε νδήγεζε πνδειάηνπ έρεη απμεζεί κεηαμχ ησλ θαηνίθσλ ηνπ αλαπηπγκέλνπ θφζκνπ. Λφγσ ηεο ζπλερηδφκελεο αχμεζεο ηεο ηηκήο ηνπ πεηξειαίνπ πνιινί εγθαηαιείπνπλ ηα απηνθίλεηά ηνπο θαη ρξεζηκνπνηνχλ ην πνδήιαην, γηα ηηο θαζεκεξηλέο ηνπο κεηαθηλήζεηο. Πέξα φκσο απφ ηα νθέιε πνπ κπνξεί λα απνθνκίζεη θαλείο, ππάξρνπλ θαη πνιινί θίλδπλνη ηνπο νπνίνπο ν πνδειάηεο πξέπεη λα γλσξίδεη. Ζ θαηαλφεζε ηνπ ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν ζπκβαίλνπλ ηα αηπρήκαηα κε πνδήιαηα καο βνεζάεη θαη λα ηα απνθχγνπκε. Παξαθάησ παξαηίζεληαη θάπνηα ζελάξηα πνπ αθνξνχλ ηελ νδήγεζε απηνθηλήηνπ θαη πνδειάηνπ ζηηο πφιεηο, ηηο αηηίεο αηπρεκάησλ θαζψο θαη θάπνηεο ζπκβνπιέο θαη πξνθπιάμεηο πνπ πξέπεη λα ιακβάλνληαη γηα ηελ απνθπγή αηπρεκάησλ κεηαμχ πνδειάησλ θαη απηνθηλήησλ. 1. Δπηθίλδπλε ζπκπεξηθνξά απφ νδεγνχο απηνθηλήησλ Δπηθίλδπλε ζηξνθή: Όηαλ έλα πνδήιαην βξίζθεηαη ζε κηα δηαζηαχξσζε, νη νδεγνί ζπρλά πξνζπαζνχλ κε αλππνκνλεζία λα ζηξίςνπλ κπξνζηά απφ απηφ. Δπηθίλδπλε πξνζπέξαζε: Μεξηθέο θνξέο έλαο νδεγφο δε δίλεη ζην πνδειάηε αξθεηφ ρξφλν ελψ πεξλάεη θαη ην εθηνπίδεη εθηφο δξφκνπ. Αδηαθνξία γηα ηνπο πνδειαηνδξφκνπο: Όηαλ ππάξρεη πνδειαηνδξφκνο θαηά κήθνο ηνπ δξφκνπ νη νδεγνί πξέπεη λα ιακβάλνπλ ππφςε ηελ παξνπζία ηνπ Αλνηρηέο πφξηεο απηνθηλήηνπ: Μεξηθέο θνξέο νη νδεγνί αλνίγνπλ ηηο πφξηεο ρσξίο λα

11 ειέγμνπλ ην δξφκν. Τπεξεθηίκεζε ηεο ηθαλφηεηαο θξελαξίζκαηνο ησλ πνδειάησλ: Δλψ ηα θξέλα ησλ πνδειάησλ έρνπλ βειηησζεί ηα ηειεπηαία ρξφληα, εληνχηνηο δελ είλαη ηφζν απνηειεζκαηηθά φζν ηα θξέλα ησλ απηνθηλήησλ. Με ζσζηή εθηίκεζε ηεο ηαρχηεηαο ηνπ πνδειάηνπ: Οη νδεγνί δε ζπλεζίδνπλ λα εθηηκνχλ ζσζηά ηελ ηαρχηεηα ηνπ πνδειάηνπ θαη ππνηηκνχλ ηε ηθαλφηεηα λα ηνπο πξνιάβεη ή λα ηνπο πξνζπεξάζεη. 2.Δπηθίλδπλε ζπκπεξηθνξά απφ πνδειάηεο Αγλνψληαο ηε θσηεηλή ζεκαηνδφηεζε : Μεξηθέο θνξέο νη πνδειάηεο ηζρπξίδνληαη φηη νη θαλφλεο ηνπ θ.ν.θ. ηζρχνπλ κφλν γηα ηα κεραλνθίλεηα νρήκαηα Πεξλψληαο κηα ζεηξά απφ ζηακαηεκέλα απηνθίλεηα Οδεγψληαο κε πςειή ηαρχηεηα: Με ζσζηή ζπληήξεζε ηνπ πνδειάηνπ: Ο ηαθηηθφο έιεγρνο ηνπ πνδειάηνπ είλαη απαξαίηεηνο πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιίζνπκε ηελ κέγηζηε αζθάιεηα. 3. Φησρφο ζρεδηαζκφο ησλ πνδειαηνδξφκσλ Ο θησρφο ζρεδηαζκφο ησλ πνδειαηνδξφκσλ είλαη έλαο παξάγνληαο πξφθιεζεο αηπρεκάησλ κεηαμχ απηνθηλήησλ θαη πνδειάησλ ή κεηαμχ πνδειάησλ θαη πεδψλ. 4. Παηδηά θαη πνδήιαηα πρλά ηα παηδηά ρξεζηκνπνηνχλ «πεηξαγκέλα» ή θαηεζηξακκέλα πνδήιαηα θαη επίζεο δελ πεηζαξρνχλ πξνο ηνλ Κ.Ο.Κ ( νδεγνχλ κε κεγάιε ηαρχηεηα ή κε ην έλα ρέξη,, δελ θνξάλε θξάλνο, πάλε ζην αληίζεην ξεχκα, δελ έρνπλ επαξθή θσηηζκφ) κε απνηέιεζκα λα απμάλνπλ ηνλ θίλδπλν πξφθιεζεο αηπρήκαηνο. Γηα απηφ είλαη θξφληκν νη νδεγνί νρεκάησλ φηαλ βιέπνπλ κηθξνχο πνδειάηεο λα είλαη ηδηαίηεξα πξνζεθηηθνί. 5.Σν ππνρξεσηηθφ θξάλνο ζην πνδήιαην ζψδεη δσέο Ζ ζεκαληηθή πιεηνςεθία ησλ κφληκσλ βιαβψλ πνπ ζπκβαίλνπλ κεηά απφ αηπρήκαηα κε πνδήιαην, αθνξνχλ ηξαπκαηηζκνχο ζην θεθάιη. Ζ ρξήζε θξάλνπο γηα πνδήιαηα κεηψλεη ζεκαληηθά ηνλ θίλδπλν ηξαπκαηηζκνχ ζην θεθάιη απφ αηπρήκαηα κε πνδήιαην. Σα κνληέξλα θξάλε είλαη πην ειαθξηά θαη αεξηδφκελα. Πέξαλ ηνχηνπ ε ηηκή ηνπο είλαη ρακειή, ελψ ε ζπκβνιή ηνπο ζηελ απνθπγή ζνβαξψλ ηξαπκαηηζκψλ ζην θεθάιη, είλαη ζεκαληηθή. Ακεξηθαληθή κειέηε βξήθε φηη ε ζέζπηζε λφκνπ πνπ θαζηζηά ππνρξεσηηθφ ην θξάλνο θαηά ηελ πνδειαζία είλαη απνηειεζκαηηθφ κέηξν γηα ηελ πξνζηαζία παηδηψλ θαη ελειίθσλ. Νφκνη ζρεηηθά κε ην πνδειαηηθφ θξάλνο εθαξκφδνληαη ζε 21 πνιηηείεο ησλ ΖΠΑ. ε απηέο ηηο πνιηηείεο ε ρξήζε ηνπ θξάλνπο ήηαλ δηπιάζηα απφ φηη ζηηο πνιηηείεο ρσξίο ζρεηηθνχο λφκνπο.

12 δ. Αζθάιεηα Πνιιέο θνξέο νη νδεγνί άιισλ νρεκάησλ βιέπνπλ ηελ παξνπζία πνδειάησλ ζηνπο δξφκνπο σο ελφριεζε. Έλαο πνδειάηεο είλαη εμαηξεηηθά εππαζήο ζε ηξαπκαηηζκνχο φηαλ ρηππεζεί απφ απηνθίλεην. Δίλαη ζεκαληηθφ γηα ηα απηνθίλεηα θαη ηα πνδήιαηα λα ζέβνληαη ηελ παξνπζία ν έλαο ηνπ άιινπ ζην δξφκν θαη λα αθνινπζήζνπλ ηνπο θαλφλεο ηνπ δξφκνπ ψζηε λα απνθεχγνληαη ηα αηπρήκαηα. Υξήζηκεο ζπκβνπιέο γηα λα απνθχγεηε ηα αηπρήκαηα.να θνξάηε θξάλνο. Μείλεηε καθξηά απφ ην πεδνδξφκην: Μελ πεγαίλεηε θφληξα ζην αληίζεην ξεχκα. Να έρεηε θσηεηλή ζήκαλζε θαη πίζσ θαη κπξνζηά ζην πνδήιαηφ ζαο. Ζ αξγή νδήγεζε είλαη αζθαιήο Βεβαησζείηε φηη ε ζέια βξίζθεηε ζην ζσζηφ χςνο θαη θαιά ζηεξεσκέλε. Υξεζηκνπνηείηε ηελ θφξλα φπνπ θαη φηαλ ρξεηάδεηαη Γελ πξέπεη λα έρεηε ζπλεπηβάηε γηαηί έηζη θηλδπλεχεηε λα ράζεηε ηελ ηζνξξνπία ζαο. Να νδεγείηε δεμηά γηα αζθάιεηα θαη λα παίξλεηε ηηο ζηξνθέο κε ρακειή ηαρχηεηα. Να ζέβεζηε ηα δηθαηψκαηα ησλ πεδψλ, ηδηαίηεξα φηαλ νδεγείηε ζην πεδνδξφκην. Να δίλεηε πξνηεξαηφηεηα ζηνπο πεδνχο. Να ζπκκνξθψλεζηε κε ηνπο θσηεηλνχο ζεκαηνδφηεο Να ειέγρεηε ζπρλά ηελ θαηάζηαζε ηνπ πνδειάηνπ ζαο Να κε κηιάηε ζην θηλεηφ. Να κελ αθνχηε κνπζηθή κε αθνπζηηθά. ε. Πώο λα αγνξάζεηε ην ηδαληθό πνδήιαην Πξνηνχ αγνξάζνπκε πνδήιαην πξέπεη λα μέξνπκε ηε ρξήζε ηνπ. Αλ ην ζέινπκε γηα ρξήζε ζηελ πφιε, ηδαληθά είλαη ην πνδήιαηα δξφκνπ ή πφιεσο. Δίλαη ζπλήζσο πην μεθνχξαζηα θαη έρνπλ ξφδεο ζρεδφλ ιείεο, ψζηε λα κεηψλεηαη ε ηξηβή κε ην νδφζηξσκα.

13 Αλ δηαλχνπκε κεγάιεο απνζηάζεηο έλα πνδήιαην κε ειεθηξηθή ππνβνήζεζε, είλαη ηδαληθφ, αθνχ ρξεηάδεηαη ιηγφηεξν θφπν ζην πεηάιη. Αλ ρξεζηκνπνηνχκε κέζα καδηθήο κεηαθνξάο πξέπεη λα αγνξάζνπκε έλα ζπαζηφ. Αλ ην ρξεζηκνπνηνχκε ζην βνπλφ ή ζε πην αλψκαιν δξφκν ηηο αλάγθεο καο θαιχπηεη θαιχηεξα έλα mountain bike, πνπ έρεη πην ρνλδξέο ξφδεο θαη είλαη θαηάιιειν γηα πην αλψκαιεο επηθάλεηεο. Αθφκε ππάξρνπλ θαη ηα πνδήιαηα trekking πνπ είλαη θαηάιιειά θαη γηα ηνπο δξφκνπο ηεο πφιεο, αιιά θαη γηα δηαδξνκέο ζε ιηγφηεξν νκαινχο δξφκνπο. εκαληηθφ ξφιν ζηελ επηινγή πνδειάηνπ παίδεη επίζεο θαη αλ είκαζηε αξράξηνη ή πην έκπεηξνη πνδειάηεο. ηελ πξψηε πεξίπησζε ζα πξέπεη λα επηιέμνπκε έλα πνδήιαην κε «low step» δει. ρακειφ ζθειεηφ πνπ καο επηηξέπεη λα αλεβαίλνπκε θαη λα θαηεβαίλνπκε εχθνια απφ απηφ. Οη πεξηζζφηεξεο εηαηξείεο πνδειάησλ θαηαζθεπάδνπλ πνδήιαηα ζε πνηθίια κεγέζε small, large, medium θηι. Γηα ηηο γπλαίθεο θαη ηνπο κεζαίνπ αλαζηήκαηνο άλδξεο ζπλήζσο θαηάιιεια είλαη ηα small ή large, γηα πην ςεινχο ην extra large θηι. Έλαο εκπεηξηθφο ηξφπνο λα ειέγμεηε αλ ην χςνο ηνπ πνδειάηνπ είλαη ην θαηάιιειν είλαη ν εμήο: Καζίζηε ζηε κέζε ηνπ πνδειάηνπ θαη ππνινγίζεηε ηελ απφζηαζε ηνπ πάλσ κέξνπο ηνπ (ηνλ ηειεπηαίν νξηδφληην ζσιήλα ηνπ ζθειεηνχ) απφ ην θαβάιν ζαο. Ζ ηδαληθή απφζηαζε είλαη πεξίπνπ 6 εθαηνζηά γηα ηα πνδήιαηα βνπλνχ. Αξθεηά πνδήιαηα πφιεσο δελ έρνπλ πνηθηιία κεγεζψλ έρεηε σζηφζν ηε δπλαηφηεηα λα ηα θέξεηε ζηα κέηξα ζαο, ηνπνζεηψληαο ηε ζέια ζην ζσζηφ χςνο ζ. Πεγέο : Μ Ο Σ Ο Τ Κ Λ Δ Σ Α α. Ηζηνξία

14 Σν δίπισκα επξεζηηερλίαο γηα ην πξψην κεραλνθίλεην δίθπθιν δφζεθε ζηνλ Γθφηιηκπ Νηάηκιεξ ην 1885 γηα ηελ θαηαζθεπή ελφο κεραλνθίλεηνπ μχιηλνπ πνδειάηνπ κε δχν κηθξέο βνεζεηηθέο ξφδεο νπζηαζηηθά επξφθεηην γηα ηξίηξνρν. Δπεηδή ε επελδπκέλε ζέια ηνπ έκνηαδε κε ζέια αιφγνπ, ην φρεκα ζχκηδε κάιινλ άκαμα παξά κεραλνθίλεην φρεκα. Γηέζεηε κηληκαιηζηηθφ ηηκφλη θαη ηεηξάρξνλν κνλνθχιηλδξν θηλεηήξα κε θπβηζκφ 264 θ.εθ. θαζψο θαη ηζρχ κηζνχ ίππνπ. Γηα ηα ζεκεξηλά δεδνκέλα απηή ε πξψηε κνηνζπθιέηα ζα κπνξνχζε λα ζεσξεζεί πξσηφγνλε θαη κνληέξλα ζπγρξφλσο. Ο κηληκαιηζηηθφο εμνπιηζκφο ηεο κνηάδεη λα αθνινπζεί ηελ ηάζε ηνπ ζχγρξνλνπ ληηδάηλ, ζχκθσλα κε ηελ νπνία ε κνξθή πξνζαξκφδεηαη ζηελ ιεηηνπξγηθφηεηα (form follows functions). Ζ πξνζηαζία ηνπ νλφκαηνο «κνηνζηθιέηα» δηεθδηθήζεθε ην 1897 απφ ηνπο Γεξκαλνχο αδειθνχο Βίιρεικ θαη Υάηλξηρ Υίιληεκπξαλη (Hildebrand) θαη ηνλ Αινΐο Βφιθζκχιιεξ (Alois Wolfsmuller). Γχν ρξφληα πξηλ ε εηαηξεία ηνπο κε ηελ επσλπκία Hilderbrand & Wolfsmuller είρε θαηαζθεπάζεη κηα κνηνζπθιέηα παξαγσγήο, ηελ πξψηε ζηνλ θφζκν. Με βάζε ηα ζεκεξηλά δεδνκέλα, εθείλνο πνπ ζπλέβαιε απνηειεζκαηηθά ζηελ θαηαζθεπή ηεο κνηνζπθιέηαο ήηαλ ν Μάηκπαρ, ζπλέηαηξνο ηνπ Νηάηκιεξ. Με ην θαξκππξαηέξ κε αθξνθχζην θαη ηνλ θιεηζηφ ζάιακν πισηήξα επηλφεζε κηα κέζνδν, ε νπνία ζε εμειηγκέλε κνξθή εθαξκφδεηαη θαη ζήκεξα ζηε κνηνζπθιέηα. Με ηελ εθεχξεζε ηνπ Νηάηκιεξ πεηξακαηίζηεθαλ επίζεο θαη νη Γάιινη κε ζεηηθά απνηειέζκαηα. Άμηα αλαθνξάο είλαη ε ζπλεηζθνξά ηνπ θφκε Αικπέξ ληε Νηηφλ (Albert de Dion), ν νπνίνο έθαλε ηνλ θηλεηήξα κηθξφηεξν θαη πην ζπκπαγή (απφ ηελ αξρή ηνπ 20νπ αηψλα νη θηλεηήξεο ληε Νηηφλ ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηνπο ηερληθνχο ζε πνιιέο ρψξεο γηα ηελ θαηαζθεπή κνηνζηθιεηψλ). ην κεηαίρκην ηνπ αηψλα δηάθνξεο εηαηξείεο ζηελ Δπξψπε άξρηζαλ λα θαηαζθεπάδνπλ κεραλνθίλεηα δίθπθια, επεηδή δηαηζζάλνληαλ φηη ε αγνξά απηή ζα έρεη κέιινλ. Οη αδειθνί Βεξλέξ απφ ην Παξίζη είλαη εθείλνη πνπ απφ ην 1900 κπνξνχλ λα δηεθδηθήζνπλ ηα πξσηεία γηα ηελ θαηαζθεπή κηαο κνηνζπθιέηαο, πνπ πξνζεγγίδεη ζε κνξθή ηε ζχγρξνλε. Ο Βαιθάλ Λσξέλ (Valcan Laurin) είρε κάιηζηα ηελ επθπή έκπλεπζε λα ην ηνπνζεηήζεη ηνλ θηλεηήξα ζην θάησ κέξνο ηνπ πιαηζίνπ. Έλα άιιν νξφζεκν γηα ηελ επηηπρή θαη πξνπάλησλ αζθαιή κεραλνθίλεζε έζεζε ν Ρφκπεξη Μπνο (Robert Bosch) ην 1902 κε ηε δεκηνπξγία ηνπ καληαηφ πςειήο ηάζεο κε κπνπδί, πνπ αληηθαηέζηεζε ηε καγλεηηθή αλάθιεμε.

15 β. Καηαζθεπή θαη εμέιημε Ζ ζχγρξνλε κνηνζηθιέηα απνηειείηαη απφ ηνλ ζθειεηφ, ηνλ θηλεηήξα θαη ηνπο ηξνρνχο. Ο ζθειεηφο θαηαζθεπάδεηαη ζπλήζσο απφ ζσιήλα απφ ράιπβα. Ο θηλεηήξαο ζηεξίδεηαη ζε ρακειφ ζεκείν γηα ηελ αχμεζε ηεο επζηάζεηαο θαη είλαη ηεηξάρξνλνο ή δίρξνλνο. Ο αξηζκφο ησλ θπιίλδξσλ μεθηλά απφ έλαλ θαη θηάλεη κέρξη ηνπο έμη. Δηδηθφηεξα ζηνπο θηλεηήξεο κε δχν θαη άλσ θπιίλδξνπο, ε δηάηαμε κπνξεί λα είλαη: ζεηξηαθή V θαηά ηνλ δηακήθε άμνλα ή V εγθάξζηα boxer (αληηθξηζηνί). ηηο κνηνζηθιέηεο καδηθήο παξαγσγήο ε ηζρχο ησλ θηλεηήξσλ μεθηλά απφ έλαλ ίππν θαη θηάλεη ηνπο 200 ίππνπο. Ο θπβηζκφο μεθηλά απφ ηα 50 θ.εθ. θαη θηάλεη ηα θ.εθ.. Σν θαχζηκν πιηθφ θαηέξρεηαη ζηνλ εμαηκηζηήξα απφ δνρείν (ξεδεξβνπάξ) πνπ βξίζθεηαη πάλσ απφ ηνλ θηλεηήξα. Ζ εμάηκηζε θαη ε αλάκημε ηνπ θαπζίκνπ κε ηνλ αέξα γίλεηαη ζην θαξκπηξαηέξ ή κε ζχζηεκα ςεθαζκνχ. Τπάξρνπλ αεξφςπθηνη, αεξνειαηφςπθηνη θαη πδξφςπθηνη θηλεηήξεο. Σέινο, νη ηξνρνί είλαη δχν, ζήκεξα φκσο, ππάξρνπλ θαη ηξίηξνρεο πινπνηήζεηο κε δχν ηξνρνχο πίζσ ή ζπαλίσο κε δχν ηξνρνχο εκπξφο.

16 γ. Δίδε Μεραλώλ Γ ί η ξ ν ρ α θπξίσο γηα αζηηθή ρξήζε Μνηνπνδήιαηα. Δίδνο πνπ ηείλεη λα θαηαξγεζεί, κε θπβηζκφ πνπ θαηά θαλφλα είλαη ζηα 50 cc. O θηλεηήξαο είλαη δίρξνλνο θαη ε κεηάδνζε είλαη κε αιπζίδα. Ζ ρξήζε ηνπ είλαη απνθιεηζηηθά γηα κηθξέο δηαδξνκέο ζηελ πφιε. Σα κνηνπνδήιαηα έρνπλ θαη πεηάιηα παξφκνηα κε ηνπ πνδειάηνπ γηα ππνβνήζεζε ηεο ηζρχνο. «Παπηά». Δίδνο πνπ «μεθίλεζε» απφ ην ηζηνξηθφ Honda C-50 ηε δεθαεηία ηνπ 1950, κε θπξηφηεξα ραξαθηεξηζηηθά: θπβηζκφο 50 cc, εκηαπηφκαην θηβψηην ηεζζάξσλ ζρέζεσλ (αξρηθά ηξηψλ), ηεηξάρξνλνο αεξφςπθηνο κνλνθχιηλδξνο θηλεηήξαο, πνδηά, ειεχζεξνο (θελφο) ρψξνο έκπξνζζελ ηεο ζέιαο, ξεδεξβνπάξ θάησ απφ ηε ζέια θαη ρξήζε απνθιεηζηηθά ζε αζηηθέο κεηαθηλήζεηο. ήκεξα πιένλ θαηαζθεπάδνπλ «παπηά» πνιιέο εηαηξείεο απφ ηελ Ηαπσλία θαη άιιεο ρψξεο ηεο αλαηνιηθήο Αζίαο κε θπβηζκφ πνπ θηάλεη ηα 150 cc, δηζθφθξελα ζηνλ εκπξφζζην θαη πίζσ ηξνρφ, θαηαιχηε θαη αλαξηήζεηο απφ κεγαιχηεξα δίθπθια. Καηά θαηξνχο έρνπλ εκθαληζηεί δίρξνλα «παπηά» (Yamaha) θαη κε ζπκπιέθηε (Yamaha Z). Δπίζεο ηα «παπηά» είλαη ην είδνο ζην νπνίν γίλνληαη νη πεξηζζφηεξεο κεηαηξνπέο απφ ρνκπίζηεο ζε αχμεζε θπβηζκνχ, εμαηκίζεηο θαη πνιιά άιια. Παξφιν πνπ έγξαςαλ ηζηνξία, σο ηα απφιπηα κεηαθνξηθά κέζα γηα ηελ πφιε, δίλνπλ ζηγά-ζηγά ηελ ζέζε ηνπο ζηα ζθνχηεξ. θνύηεξ (scooter). Ζ πιένλ αλεξρφκελε θαηεγνξία δηθχθισλ κε ηα εμήο θχξηα ραξαθηεξηζηηθά: θηλεηήξαο ζην θέληξν θάησ απφ ηε ζέια ή παιηφηεξα ζην πίζσ κέξνο δίπια απφ ηνλ ηξνρφ (Piaggio, Vespa), ρξήζε θπξίσο ζε αζηηθέο κεηαθηλήζεηο, απηφκαην θηβψηην, «πνδηά» κπξνζηά, ειεχζεξνο (θελφο) ρψξνο αλάκεζα ζηε ζέια θαη ηνλ εκπξφζζην ηξνρφ, ηξνρνί κηθξφηεξνη ησλ κνηνζηθιεηψλ θαη δηάζεζε αξθεηψλ απνζεθεπηηθψλ ρψξσλ. Ο θηλεηήξαο είλαη κνλνθχιηλδξνο θαη δίρξνλνο ζηνπο κηθξνχο θπβηζκνχο (50 cc έσο 100 cc) θαη ηεηξάρξνλνο φηαλ είλαη πάλσ απφ 150 cc. Τπάξρνπλ βέβαηα θαη πινπνηήζεηο κε θπβηζκφ ζηα 850 cc (Gilera), φπσο επίζεο θαη κε δχν

17 θπιίλδξνπο. Δπίζεο, ππάξρνπλ θαη ζθνχηεξ κε εκηαπηφκαηα θηβψηηα θαη κε κεγάινπο ηξνρνχο. Ζ επθνιία ρξήζεο, ην ρακειφ θέληξν βάξνπο, ην ρακειφ χςνο ηεο ζέιαο θαη ε ζρεηηθή πξνζηαζία απφ ηα θαηξηθά θαηλφκελα, θαηέζηεζαλ ηα ζθνχηεξ δεκνθηιέζηαηα ζε φιεο ηηο θαηεγνξίεο αλαβαηψλ.

18 δ. Καηεγνξίεο Μεραλώλ Οη θαηεγνξίεο ησλ ζχγρξνλσλ κνηνζηθιεηψλ είλαη πνιιέο θαη αληαλαθινχλ ηελ ηδηνζπγθξαζία ηνπ ηδηνθηήηε ηνπο. Οη custom, φπσο νη Harley-Davidson, έρνπλ ην ηηκφλη αξθεηά ςειά θαη ηα πεληάι κπξνζηά, ψζηε νη αλαβάηεο λα θάζνληαη πην βνιηθά ζηα ηαμίδηα ηνπο ζηηο αραλείο ακεξηθαληθέο ιεσθφξνπο. Οη enduro, είλαη κεραλέο κεγάινπ θπβηζκνχ. Ηδαληθέο γηα ρσκαηφδξνκνπο, είλαη απφγνλνη ησλ motocross, αθνχ δηαηεξνχλ ηελ κπξνζηηλή ξφδα κε ην ςειφ θηεξφ Οη on/off, αλ ν ππνςήθηνο πειάηεο δε ζέιεη λα πάξεη ηα φξε θαη ηα ιαγθάδηα θαη λα βνπηερηεί ζηε ιάζπε. Απηέο νη κεραλέο πξνζθέξνπλ αμηνπξεπείο δπλαηφηεηεο γηα ηηο εθηφο δξφκνπ δηαδξνκέο θαη, παξάιιεια, είλαη ρξήζηκα εξγαιεία γηα ηηο κεηαθηλήζεηο ζηελ πφιε. Οη street (δξόκνπ), νη νπνίεο μερσξίδνπλ γηα ηηο πςειέο ηνπο επηδφζεηο. ' απηέο αλήθνπλ θαη νη naked (γπκλέο), νη νπνίεο νλνκάδνληαη έηζη γηαηί ν θηλεηήξαο ηνπο δελ θαιχπηεηαη απφ πιαζηηθά κέξε.

19 ε. Καηεγνξίεο Μνηνζηθιεηηζηώλ Yπάξρνπλ δχν θαηεγνξίεο κνηνζηθιεηηζηψλ. Οη εθ πεπνηζήζεσο κνηνζηθιεηηζηέο θαη νη εμ αλάγθεο. Ζ πξψηε θαηεγνξία ρξεζηκνπνηεί ηε κνηνζηθιέηα γηα λα πεγαίλεη ζηε δνπιεηά, λα ηξέρεη ζε πίζηεο ή γηα εθδξνκηθέο εμνξκήζεηο. Ο εθ πεπνηζήζεσο κνηνζηθιεηηζηήο δηαιέγεη ηε κεραλή πνπ ζα αγνξάζεη βάζεη ησλ αλαγθψλ ηνπ θαη επεηδή μέξεη αθξηβψο ηη ρξεηάδεηαη. Απηφ ζεκαίλεη φηη κπνξεί λα έρεη δχν ή πεξηζζφηεξεο κεραλέο θαη λα κελ έρεη θαζφινπ απηνθίλεην. Γεληθά αζρνιείηαη κε ηε κεραλή θαη ζπρλά παξαθνινπζεί καζήκαηα αζθαινχο νδήγεζεο. Ζ θαηεγνξία ησλ εμ αλάγθεο κνηνζηθιεηηζηψλ πεξηιακβάλεη εθείλνπο πνπ, παξφηη πξνηηκνχλ ην απηνθίλεην, πηζηεχνπλ φηη κε ηε κεραλή κεηαθηλνχληαη γξεγνξφηεξα. Σα άηνκα απηά πνηθίιινπλ: απφ ην θνηηεηή πνπ δελ κπνξεί αθφκα λα νδεγήζεη απηνθίλεην κέρξη ηνλ ππάιιειν πνπ βηάδεηαη λα θηάζεη ζηε δνπιεηά ηνπ. "πρλά νη ζπγθεθξηκέλνη νδεγνί απνηεινχλ νκάδα πςεινχ θηλδχλνπ" ππνζηεξίδεη ν θ. Σάθεο Καλειιφπνπινο, πξφεδξνο ηεο ΛΔΜΟΣ. Καη δηεπθξηλίδεη: "Αγνξάδνπλ έλα νπνηνδήπνηε κεραλάθη είηε βάζεη ησλ ιηγνζηψλ ηνπο γλψζεσλ είηε επεηδή ηνπο αξέζεη νπηηθά. Φνξνχλ έλα θξάλνο θαη νξκάλε αλάκεζα ζηα απηνθίλεηα λνκίδνληαο φηη είλαη αζθαιείο". θνπφο ηνπο είλαη λα ειίζζνληαη θαιχηεξα ζηελ θίλεζε ή, αλ κέλνπλ ζηελ εμνρή, λα θαιχπηνπλ ηηο απνζηάζεηο απφ ην έλα κέξνο ζην άιιν πξαθηηθά θαη γξήγνξα. Έλα πάλησο είλαη ζίγνπξν: δελ ππάξρνπλ ζθιεξνππξεληθνί κνηνζηθιεηηζηέο. Μάιηζηα ζηελ νξγαλσκέλε κνηνθίλεζε δελ πθίζηαηαη θαλ ν φξνο "κεραλφβηνο". Ο θ. Καλειιφπνπινο εμεγεί: "Ο φξνο κπνξεί λα γίλεη ελ κέξεη δεθηφο φζν ν κνηνζηθιεηηζηήο βξίζθεηαη πάλσ ζηε κεραλή. Όηαλ θαηέβεη είλαη έλαο άλζξσπνο φπσο φινη. Γελ αγνξάδεη κφλν πέηζηλα".

20 ζη. Γηαηί αξέζεη ηόζν πνιύ ε Μεραλή? Γηαηί αξέζεη ηφζν πνιχ ε κεραλή; χκθσλα κε ηνπο εηδηθνχο, ε κνηνζηθιέηα ζπκβνιίδεη ηελ αληξηθή δσηηθή δχλακε θαη ηζρχ. Έλαο άληξαο πάλσ ζηε κεραλή κπνξεί λα θάλεη θηήκα ηνπ θάηη πνπ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα δελ ηνπ αλήθεη: ηελ ηαρχηεηα, ραξαθηεξηζηηθφ γλψξηζκα ηνπ δσηθνχ θφζκνπ. Απηφ ην επηηπγράλεη ρσξίο λα βξίζθεηαη θιεηζκέλνο ζηηο ιακαξίλεο ελφο απηνθηλήηνπ. Γη' απηφ ην ιφγν ε κνηνζηθιέηα ηαπηηδφηαλ πάληα κε ηελ ειεπζεξία θαη ηελ αλεμαξηεζία. Σν ίδην ζπκβαίλεη θαη κε ηηο γπλαίθεο, αθνχ θη εθείλεο έρνπλ ηηο ίδηεο αλάγθεο απφ ςπρνινγηθήο πιεπξάο. δ. Μνηνζηθιέηα θαη Πεξηβάιινλ Ρύπαλζε ΟΗ Μνηνζηθιέηεο είλαη επλνεκέλεο ζε ζρέζε κε ηα άιια κέζα κεηαθίλεζεο ζηελ Διιάδα. Δμαηξνχληαη, απφ ηνλ έιεγρν ησλ εθπεκπφκελσλ θαπζαεξίσλ (θάξηα ειέγρνπ θαπζαεξίσλ) - δελ ππάξρνπλ φξηα εθπνκπήο ξχπσλ, απφ ηνλ πεξηνδηθφ ηερληθφ έιεγρν (ΚΣΔΟ), απφ πεξηνξηζηηθά κέηξα θπθινθνξίαο ζην θέληξν ηεο Αζήλαο θαη επηηξέπεηαη ε θίλεζή ηνπο ζε ιεσθνξεηφδξνκνπο. Αθφκα ε θνξνινγηθή ηνπο κεηαρείξηζε είλαη ίδηα ή επλντθφηεξε απφ ίδηνπ θπβηζκνχ απηνθίλεηα. Φνξνινγήζεθαλ δε πνιχ αξγφηεξα απφ ηα απηνθίλεηα ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90, κέζα ζηηο ζπλζήθεο ηεο δεκνζηνλνκηθήο θξίζεο εθείλεο ηεο επνρήο. Έηζη δελ ππάξρνπλ επίζεκα ζηνηρεία γηα ηελ αηκνζθαηξηθή ξχπαλζε. Σα επηρεηξήκαηα πνπ ζπλήζσο ρξεζηκνπνηνχληαη γηα λα δηθαηνινγεζεί απηή ε εχλνηα είλαη φηη νη κνηνζηθιέηεο δελ ξππαίλνπλ, είλαη γξήγνξεο θαη πξαθηηθέο κέζα ζηελ πφιε, είλαη πξνζηηέο ζηα θησρφηεξα θνηλσληθά ζηξψκαηα, θαη ηέινο φηη θαηαιακβάλνπλ κηθξφηεξν ρψξν. Δπίζεο δελ πξέπεη λα μερλάκε θαη ηελ ερνξχπαλζε πνπ ζπλήζσο είλαη κεγαιχηεξε απφ ηνπ απηνθηλήηνπ. Κνηλσληθέο Πξνεθηάζεηο Οη κνηνζηθιέηεο θαηέρνπλ κία ηδηάδνπζα ζέζε ζην ζχζηεκα ησλ αζηηθψλ θαη γεληθφηεξα ρεξζαίσλ κεηαθνξψλ. Έρνπλ θνηλά ραξαθηεξηζηηθά κε ηα ΗΥ απηνθίλεηα, φπσο ε χπαξμε θηλεηήξα, ελψ ε χπαξμε δχν ηξνρψλ ηα θάλεη λα κνηάδνπλ νπηηθά κε ηα πνδήιαηα πνπ είλαη θηιηθά πξνο ην πεξηβάιινλ κέζα κεηαθνξάο. ίγνπξα φκσο έρνπλ κεξίδην επζχλεο ζην θπθινθνξηαθφ φηαλ δελ ππαθνχλ ζηνλ θψδηθα νδηθήο θπθινθνξίαο

21 θαη ζπκβάιινπλ ζηε δπζθνιία κεηαθίλεζεο ησλ πεδψλ. Έλα άιιν ραξαθηεξηζηηθφ ηνπο είλαη ε χπαξμε ηδενινγίαο πνπ ζρεηίδεηαη κε ηηο κνηνζηθιέηεο (αλάινγε κε ηελ ηδενινγία ηνπ ΗΥ απηνθηλήηνπ). Γειαδή νη κνηνζηθιέηεο (φπσο θαη ηα ΗΥ απηνθίλεηα) αληηκεησπίδνληαη απφ ηνπο θαηαλαισηέο, φρη ζαλ απιά κεηαθνξηθά κέζα, αιιά ζαλ επίδεημε δχλακεο, ρξεκάησλ, αλεμαξηεζίαο, ειεπζεξίαο θιπ ( φπσο ην ΗΥ απηνθίλεην αληηκεησπίδεηαη σο status symbol, κέζν απφδξαζεο απφ ηελ πφιε θιπ). Σα κεηνλεθηήκαηα ησλ κνηνζηθιεηψλ είλαη ηα πξνβιήκαηα αζθάιεηαο πνπ παξνπζηάδνπλ, εηδηθά ζηε ρψξα καο, φπνπ ε εθαξκνγή ηεο λνκνζεζίαο ζηνπο δξφκνπο είλαη ειιηπήο. Απηφ απνδεηθλχεηαη απφ ηηο ζηαηηζηηθέο φισλ ησλ θξαηψλ, αθφκα θαη απηψλ, φπνπ θαηά γεληθή νκνινγία ε δεκφζηα δηνίθεζε θαη ε εθαξκνγή ηνπ λφκνπ είλαη απνηειεζκαηηθφηεξε, φπνπ νη κνηνζηθιέηεο πξνθαινχλ θνξέο ζπρλφηεξα ζαλάηνπο απφ αηπρήκαηα ζε ζρέζε κε ηα απηνθίλεηα. ηα πιενλεθηήκαηα ησλ κνηνζηθιεηψλ, ζα πξέπεη αξρηθά λα ιεθζεί ππφςε, φηη ε πξαθηηθφηεηα θαη ε ηαρχηεηα κε ηελ νπνία θηλνχληαη ζηελ πφιε, δελ νθείιεηαη κφλν ζηα θπζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπο (κηθξφηεξν απφ ην απηνθίλεην κέγεζνο), αιιά θαη ζηελ επλντθή κεηαρείξηζή ηνπο απφ ην θξάηνο θαη ζηελ ππεξβνιηθή αλνρή πνπ επηδεηθλχεηαη ζηελ παξάλνκε ζπκπεξηθνξά ηνπο. Κηλνχληαη (παξάλνκα) αλάκεζα ζηα απηνθίλεηα, αλεβαίλνπλ ζπρλά ζηα πεδνδξφκηα ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ νη ζηελνί δξφκνη ηεο πφιεο είλαη κπινθαξηζκέλνη, ζηαζκεχνπλ νπνπδήπνηε (ζπλεζέζηαηα ζε ρψξνπο πεδψλ - ζε θάζε πεξίπησζε ρσξίο λα επηβαξχλνληαη ην θφζηνο ηνπ ρψξνπ πνπ θαηαιακβάλνπλ) θιπ. ε. Αηπρήκαηα Βαζηθφ εξγαιείν ζηελ δηεξεχλεζε ησλ αηηίσλ ησλ αηπρεκάησλ κε δίηξνρα κεραλνθίλεηα νρήκαηα, απνηειεί ε έξεπλα MAIDS, ε νπνία νινθιεξψζεθε πεξί ηα κέζα ηνπ 2004 θαη ηα απνηειέζκαηά ηεο δεκνζηεχζεθαλ ην Φζηλφπσξν ηεο ίδηαο ρξνληάο ην 50% ησλ πεξηζηαηηθψλ ν βαζηθφο γελεζηνπξγφο παξάγσλ ηνπ αηπρήκαηνο ήηαλ ην αλζξψπηλν ζθάικα απφ ηνλ νδεγφ ηνπ άιινπ νρήκαηνο Οη νδεγνί άιισλ νρεκάησλ (ΑΟ) πνπ δηαζέηνπλ θαη δίπισκα κνηνζπθιέηαο εκθαλίδνπλ κηθξφηεξε ζπκκεηνρή ζηα αηπρήκαηα νθείινληαη ζην ιεγφκελν ζθάικα αληίιεςεο (δελ ηνλ είδα!), απφ φηη νη νδεγνί πνπ δελ δηαζέηνπλ αλάινγν δίπισκα. ε ειάρηζηεο πεξηπηψζεηο απνδφζεθε ην αηχρεκα ζηελ ππεξβνιηθή ηαρχηεηα. Αληίζεηα βξέζεθε επηθίλδπλε ε κεγάιε δηαθνξά ηαρχηεηαο απφ ηα ππφινηπα νρήκαηα. ην ζχλνιν ησλ πεξηπηψζεσλ πνπ θαηαγξάθεθε παξαβίαζε ηνπ ΚΟΚ, απηή αθνξνχζε ζπρλφηεξα ηνπο νδεγνχο ησλ άιισλ νρεκάησλ παξά ηνπο αλαβάηεο κνηνζπθιεηψλ (18% έλαληη 8%).

22 ζ. Αζθάιεηα Κξάλνο Tν θέιπθνο ηνπ θξάλνπο ζπλήζσο είλαη θηηαγκέλν απφ κίμε πνιπθαξκπνλάηνπ, απφ fiberglass, ή απφ κίμε δηάθνξσλ άιισλ πιηθψλ φπσο carbon (αλζξαθνλήκαηα) θαη Kevlar. Σα θξάλε απφ fiberglass ζπλήζσο έρνπλ πνιχ κεγάιε αληνρή ζε δπλαηή πξφζθξνπζε θαη ην πιηθφ παξακέλεη αλαιινίσην γηα πνιιά ρξφληα, φπσο επίζεο θαη ηα carbon

23 Σν πνιπθαξκπνλάην είλαη ζπλήζσο γεξνθηηαγκέλν αιιά φρη γηα πνιιά ρξφληα θαη ην βάξνο ηνπ είλαη θάπνπ ζηελ κέζε θαη πξνο ηα πάλσ ησλ ζπλεζηζκέλσλ γξακκαξίσλ πνπ έρνπλ ηα θξάλε. Σα fiber,carbon είλαη ζαθέζηαηα πνην ειαθξηά θαη ίζσο απφ ηα πνην ειαθξηά θξάλε. εκαληηθφο παξάγνληαο είλαη ε άλεζε πνπ πξνζθέξεη γαπηφ βαζηθφηαην θξηηήξην είλαη ε ζσζηή εθαξκνγή ζην θεθάιη καο. Γελ πξέπεη λα καο πηέδεη (απιά λα εθαξκφδεη ρσξίο θελά) ζηελ πεξηθέξεηα ηνπ θεθαιηνχ καο, απηήλ πνπ πεξλάεη απφ ην χςνο ηνπ κεηψπνπ. Όηαλ ινηπφλ δνθηκάδεηε έλα θξάλνο ζε θάπνην θαηάζηεκα, θξνληίζηε λα ην αθήζεηε ζην θεθάιη ζαο γηα ηνπιάρηζηνλ 5 ιεπηά, πξηλ ην βγάιεηε θαη εζηηάζηε ηελ πξνζνρή ζαο ζην αλ ζαο ελνριεί έζησ θαη ιίγν ζε θάπνην ζεκείν ηνπ θεθαιηνχ ζαο.αθνχ πεξάζεη απηφο ν ρξφλνο, βγάιηε ην θξάλνο θαη θνηηαρηείηε ζε έλα θαζξέθηε γηα ηπρφλ θφθθηλα ζεκάδηα ζην πξφζσπν ζαο. Αλ ππάξρνπλ θαιφ είλαη λα ην πξνζέμεηε.ζ πίεζε ζηα κάγνπια ΠΡΔΠΔΗ λα ππάξρεη θαη είλαη ην κφλν ζεκείν πνπ κεηά απφ κηθξή ρξήζε ζα αθήζεη ζεκάδε. Δπίζεο ην εζσηεξηθφ πξέπεη λα είλαη απφ χθαζκα θαιήο πνηφηεηαο θαη ππναιιεξγηθφ. Θπκεζείηε... δελ ηαηξηάδνπλ φιεο νη κάξθεο θξαλψλ ζην θεθάιη καο, γη απηφ κελ αγνξάζεηε ηελ θαιχηεξε κάξθα αλ δελ θάζεηαη ζσζηά ζην θεθάιη ζαο. Έλδπζε Ζ εηδηθή έλδπζε είλαη απαξαίηεηε γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ αλαβάηε. Πεξηιακβάλεη παληειφληα ή θφξκεο, κπνπθάλ, ηζνζεξκηθά εζψξνπρα, γάληηα, κπφηεο, αδηάβξνρα, δψλεο κέζεο, πξνζηαζίεο πιάηεο, γπαιηά. Δίλαη θαηαζθεπαζκέλα απφ δέξκα ή ζπλζεηηθέο χιεο, κε εληζρπκέλα ζεκεία θαη πξνζηαηεχνπλ απφ ηηο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο θαη ηα αηπρήκαηα.

24

25 pezh.gr/ hmerida/moto.htmhttp: thesekouratoi.blogspot.gr/ fotosearch.com/photos-images/scooter.html Rc-cafe.blogspot.com Πεξηνδηθφ MOTORSPORT cbrxx.dark.com/t968-topic el.wikipaideia.org/wiki/μνηνζπθιεηα magusto.gr η. Πεγέο

26 Α Τ Σ Ο Κ Η Ν Ζ Σ Ο α. Γεληθέο πιεξνθνξίεο Απηνθίλεην νλνκάδεηαη θάζε ηξνρνθφξν επηβαηηθφ φρεκα κε ελζσκαησκέλν θηλεηήξα πνπ έρεη ηε δπλαηφηεηα λα αιιάδεη θαηεχζπλζε. χκθσλα κε ηνπο ζπλεζέζηεξνπο νξηζκνχο, ηα απηνθίλεηα ζρεδηάδνληαη ψζηε λα θηλνχληαη (σο επί ην πιείζηνλ) ζηνπο απηνθηλεηφδξνκνπο, λα έρνπλ θαζίζκαηα γηα έλα σο έμη άηνκα, έρνπλ ζπλήζσο ηέζζεξηο ηξνρνχο θαη θαηαζθεπάδνληαη θπξίσο γηα ηε κεηαθνξά αλζξψπσλ, αιιά θαη κεξηθέο θνξέο γηα ηελ κεηαθνξά δηαθφξσλ πξαγκάησλ. Γεληθά ηα κεραλνθίλεηα νρήκαηα κπνξνχλ λα ηαμηλνκεζνχλ ζε δηάθνξνπο ηχπνπο, αλάινγα κε ηε ρξήζε ηνπο. Μηα θαηεγνξία πεξηιακβάλεη ηα ζπνξ απηνθίλεηα, πνπ ζρεδηάδνληαη κε θχξηα θξηηήξηα ηελ αλάπηπμε πςειψλ ηαρπηήησλ θαη ηελ θαιή νδηθή ζπκπεξηθνξά, ελψ κηα άιιε θαηεγνξία ηα επηβαηηθά απηνθίλεηα εκπνξηθήο εθκεηάιιεπζεο γηα ηε κεηαθνξά κεγάινπ αξηζκνχ αηφκσλ (ιεσθνξεία, πνχικαλ), θαζψο θαη ηα θνξηεγά απηνθίλεηα γηα ηε κεηαθνξά εκπνξεπκάησλ θαη πιηθψλ. β. Ηζηνξία Ζ αξρηθή ηδέα ηνπ απηνθηλήηνπ δελ κπνξεί λα απνδνζεί ζε έλα άηνκν θαη πνιινί είλαη απηνί πνπ εξγάζηεθαλ ηαπηφρξνλα γηα ηελ αλάπηπμε απηνθηλνχκελσλ νδηθψλ νρεκάησλ. Αλακθηζβήηεηα, ε ζχιιεςε ηεο ηδέαο έγηλε πνιχ πξηλ απφ ηελ πξψηε αλαθνξά ζηελ Ηιηάδα, φπνπ ν Όκεξνο αθεγείηαη φηη ν Ήθαηζηνο θαηαζθεχαδε 20 ηξνρνθφξνπο ηξίπνδεο, πνπ ζα θπινχζαλ κφλνη ηνπο ζηε ζχλνδν ησλ ζεψλ θαη κφλνη ηνπο πάιη ζα επέζηξεθαλ ζην παιάηη ηνπ ρσινχ θαηαζθεπαζηή ηνπο. Ο Λενλάξλην Νηα Βίληζη αζρνιήζεθε κε ηελ ηδέα ελφο απηνθηλνχκελνπ νρήκαηνο. Ζ Βαζηιηθή Λέζρε Απηνθηλήηνπ (Royal Automobile Club) ηεο Μεγάιεο Βξεηαλίαο θαη ε Λέζρε απηνθηλήηνπ (Automobile Club) ηεο Γαιιίαο ζπκθσλνχλ πηα πσο ν Νηθνιά Κπληφ απφ ηε Λσξαίλε ππήξμε ν θαηαζθεπαζηήο ηνπ πξψηνπ πξαγκαηηθνχ απηνθηλήηνπ. Σν φρεκα απηφ ήηαλ έλα ηεξάζηην, βαξχ, αηκνθίλεην ηξίθπθιν θαη ην κνληέιν ηνπ 1769 ιέγεηαη φηη θηλήζεθε επί 20 ιεπηά κε ηαρχηεηα 3,6 ρικ/ψξα, κεηαθέξνληαο 4 άηνκα θαη φηη αλέθηεζε αξθεηή πίεζε αηκνχ γηα λα επαλαιάβεη ηελ πνξεία ηνπ κεηά απφ ζηάζε 20 ιεπηψλ. Ζ επνρή ηεο κεγαιχηεξεο επηηπρίαο ησλ αηκνθίλεησλ ακαμψλ δηήξθεζε απφ ην 1831 σο ην Πεηξακαηηζκνί κε αηκνθίλεηεο άκαμεο πξαγκαηνπνηήζεθαλ απφ

27 πνιινχο εθεπξέηεο θαη ζε άιιεο ρψξεο. Ζ εμειηθηηθή πξνζπάζεηα ζπλερίζηεθε ακείσηε παξά ην αληίμνν θιίκα θαη πεξίπνπ ζηα ηέιε ηνπ 19 νπ αη ειαθξά αηκνθίλεηα απηνθίλεηα θαηαζθεπάδνληαλ εθηφο απφ ηε Βξεηαλία, ζηηο ΖΠΑ, ζηε Γαιιία, ηε Γεξκαλία θαη ηε Γαλία κε ελδηαθέξνπζεο επηδφζεηο. Ο Καξι Μπεληο πίζηεπε αθξάδαληα φηη ν θηλεηήξαο εζσηεξηθήο θαχζεο ζα δηαδερφηαλ ην άινγν, θέξλνληαο επαλάζηαζε ζηηο παγθφζκηεο κεηαθνξέο. Δπέκεηλε ζηηο πξνζπάζεηέο ηνπ λα θαηαζθεπάζεη έλα βελδηλνθίλεην φρεκα παξά ηελ έιιεηςε ρξεκάησλ θαη ηελ ζθιεξή αληίζεζε ησλ ζπλεηαίξσλ ηνπ. Ο Μπεληο νδήγεζε ην πξψην ηνπ απηνθίλεην, έλα ηξίθπθιν κε δίρξνλν, κνλνθχιηλδξν θηλεηήξα, ζηηο αξρέο ηνπ Γχν κφλν θνξέο έζβεζε ν θηλεηήξαο, κέρξηο φηνπ κηα ζπαζκέλε θαδέλα ζηακάηεζε ηελ επίδεημε. Σν θζηλφπσξν ηνπ 1885, φηαλ ν Μπεληο ζέιεζε λα επηδείμεη έλα ειαθξά βειηησκέλν κνληέιν, απφ θαθφ ρεηξηζκφ ζπλέηξηςε ην φρεκα πάλσ ζηνλ καλδξφηνηρν ηνπ ζπηηηνχ ηνπ. Ο Μπεληο πξαγκαηνπνίεζε ηελ πξψηε ηνπ πψιεζε ζηνλ Παξηζηλφ Δκίι Ρνδέ ην Βαζκηαία φκσο ε επηηπρεκέλε ζρεδίαζε θαη ε πνηφηεηα θαηαζθεπήο αλέβαζαλ ηηο πσιήζεηο ζε ηθαλνπνηεηηθά επίπεδα. Σν 1888 απαζρνινχζε 50 εξγάηεο ζηελ θαηαζθεπή ηξηθχθισλ. Σν 1890 άξρηζε ηελ θαηαζθεπή ελφο ηεηξάηξνρνπ απηνθηλήηνπ. Οη ηηαινί εκθαλίζηεθαλ αξγφηεξα ζηε ζθελή: ε εηαηξεία ηεθαλίλη-μαξηίλα ην 1896 ζεσξείηαη σο ζεκέιην ηεο ηηαιηθήο απηνθηλεηνβηνκεραλίαο, ελψ πεξί ην 1898 ν Σδνβάλη Αληέιη ίδξπζε ηε FIAT πνπ εμειίρζεθε ζε έλα απ ηα ζεκαληηθφηεξα βηνκεραληθά ζπγθξνηήκαηα ηνπ θφζκνπ θαη ηε δηαηήξεζε ππφ ηνλ πξνζσπηθφ ηνπ έιεγρν κέρξη ην ζάλαηφ ηνπ, ην Καηαζθεπαζηέο κηθξφηεξνη αιιά κεγάιεο θήκεο ήηαλ νη Λάληζηα, Άιθα Ρνκέν, Μαδεξάηη θαη Φεξάξη. Ζ δεθαεηία ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ εκθάληζε πνιιψλ λέσλ κηθξψλ αιιά θαη κεγάισλ απηνθηλήησλ. Σα ρξφληα απφ ην 1925 κέρξη ην 1942 ζεσξνχληαη σο ηα θιαζζηθά ρξφληα ηνπ απηνθηλήηνπ, θαηά ηα νπνία ην πνιπηειέο γξήγνξν απηνθίλεην έθηαζε ζηελ θνξπθή ηεο δφμαο ηνπ. Σν πξψην φλνκα ζηνλ ηνκέα απηφλ ήηαλ ε εηαηξία Ρνιο-Ρφπο πνπ ηδξχζεθε ηα Άιιεο εηαηξίεο θαηαζθεπήο πνιπηειψλ απηνθηλήησλ ήηαλ ε Ηζπάλν- νπίδα ηεο Ηζπαλίαο θαη Γαιιίαο, νη Μπνπγθάηη, νη Κάληηιαθ θαη ε Μεξζεληέο. γ. Γνκή Σν ζχγρξνλν απηνθίλεην είλαη έλα πεξίπινθν ζχζηεκα, πνπ απνηειείηαη απφ πεξηζζφηεξα απφ ηεκάρηα. Σα ππνζπζηήκαηα πνπ ζπληζηνχλ ην φιν φρεκα δηακνξθψζεθαλ ζηε ζεκεξηλή ηνπο κνξθή κέζα ζε πνιιέο δεθαεηίεο θαη πεξηιακβάλνπλ: ην ακάμσκα, ην πιαίζην δειαδή ηνλ ζθειεηφ πνπ θέξεη ηα κεραληθά εμαξηήκαηα θαη ην ακάμσκα, ηνλ θηλεηήξα, ην ζχζηεκα κεηάδνζεο θίλεζεο απφ ηνλ θηλεηήξα ζηνπο ηξνρνχο, ηνπο κεραληζκνχο πέδεζεο θαη νδήγεζεο, ην ζχζηεκα ςχμεο, ηελ ειεθηξηθή εγθαηάζηαζε, ηα ζπζηήκαηα ηξνθνδνζίαο θαη ιίπαλζεο θαη έλα πιήζνο απφ φιν θαη πην πνιχπινθα πξφζζεηα εμαξηήκαηα (πρ νδνλησηνί ηξνρνί, άμνλεο, ζπκπιέθηεο, θξέλα, έδξαλα)

28 δ. Δμέιημε Σα απηνθίλεηα έρνπλ αιιάμεη πνιχ κε ην πέξαζκα ηνπ ρξφλνπ. ήκεξα, θηλνχληαη νκαιά θαη δηαζέηνπλ άλεηα θαζίζκαηα, ελψ ζπζηήκαηα θιηκαηηζκνχ ξπζκίδνπλ ηε ζεξκνθξαζία ζην εζσηεξηθφ ηνπο. Σα πεξηζζφηεξα δηαζέηνπλ ζηεξενθσληθφ, ελψ θάπνηα έρνπλ θαη ηειέθσλν. Σα κνληέξλα ακάμηα είλαη πνιχ πην αζθαιή, κε δψλεο αζθαιείαο θαη αεξφζαθνπο πνπ θνπζθψλνπλ ζε πεξίπησζε αηπρήκαηνο. Δπίζεο, δηαζέηνπλ αξθεηφ ρψξν γηα απνζθεπέο θαη ςψληα. Ζ ξαγδαία εμέιημε ηνπ απηνθηλήηνπ ζεκεηψζεθε ην 1920 θαη ε ηειεηνπνίεζή ηνπ επέηξεςε ζηηο θίξκεο ηεο επνρήο εθείλεο λα θαηαζθεπάζνπλ απηνθίλεηα πνιπηειείαο, ηα νπνία θπθινθνξνχζαλ θαηά ρηιηάδεο ζηηο επξσπατθέο θαη ακεξηθαληθέο πφιεηο. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ην 1895 θαηαζθεπάζηεθαλ ζηηο ΖΠΑ κφιηο 4 απηνθίλεηα, ελψ ην 1920 ε παξαγσγή ηνπο εθεί έθηαζε ηα Οη ζπλερείο βειηηψζεηο ζηνλ θηλεηήξα θαη ζην ακάμσκα έθαλαλ θαλεξά απφ πνιχ λσξίο ηα ηεξάζηηα πιενλεθηήκαηα ηνπ απηνθηλήηνπ απέλαληη ζηα άιια κεηαθνξηθά κέζα.

29 ε. Παξαγσγή απηνθηλήησλ ζηελ Διιάδα Αμηφινγεο πξνζπάζεηεο μεθίλεζαλ ηε δεθαεηία ηνπ 50 ζηε Γεξκαλία, απφ ηνπο αδειθνχο Κνληνγνχξε, λα βγάινπλ ζηελ παξαγσγή έλα θνξηεγφ νλφκαηη Hellas. Σν 1961δεκηνπξγνχλ ζηε Θεζζαινλίθε έλα εξγνζηάζην κε ην φλνκα FARCO θαη μεθηλνχλ ηελ παξαγσγή ηνπ FARMOBIL, ελφο νρήκαηνο πνιιαπιψλ ρξήζεσλ πνπ θνξνχζε αεξφςπθην θηλεηήξα BMW 700cc. ηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 60 ν Κνληνγνχξεο ηδξχεη ηελ εηαηξεία NAMCO (National Motor Company of Greece) θαη ιίγα ρξφληα αξγφηεξα παξνπζηάδεη ην Pony ζηε Γηεζλή Έθζεζε Θεζζαινλίθεο (γηα ηελ αθξίβεηα ζηε ΓΔΘ παξνπζηάζηεθε κφλν ην πιαίζην ηνπ απηνθηλήηνπ), έπεηηα απφ ηελ ππνγξαθή ζπλεξγαζίαο κε ηε Citroen. Παξφιν πνπ γηλφηαλ πξνζπάζεηεο θαη ζε άιιεο ρψξεο θακία δελ θαηάθεξε λα ζεκεηψζεη ηε ζεκαληηθή επηηπρία ηνπ δηθνχ καο Pony. Ο δξφκνο πξνο ηελ επηηπρία ηνπ ειιεληθνχ εγρεηξήκαηνο δελ ήηαλ ζηξσκέλνο κε ξνδνπέηαια. Κάζε άιιν κάιηζηα. O άλζξσπνο πνπ πνχιεζε ηα πεξηζζφηεξα Pony ζηελ Διιάδα, ν θ. Δπγέληνο Ραΐζεο, αλέθεξε, ραξαθηεξηζηηθά, ζε ζπλέληεπμή ηνπ ζην ABR: Όηαλ θαηαζθεπάζηεθε ζηελ ηειηθή ηνπ κνξθή ην πξψην Pony θαη θαιέζακε ηνλ ηφηε ππνπξγφ βηνκεραλίαο θ. Κσλνθάγν, δελ έθαλε θαλ ηνλ θφπν λα έξζεη λα ην δεη Μαο δηακήλπζε κάιηζηα φηη ε Διιάδα δελ πξφθεηηαη λα θηηάμεη πνηέ απηνθίλεην.παξά ηηο δπζθνιίεο θαη ηε δπζπηζηία κε ηελ νπνία αληηκεησπίζηεθε ην φιν εγρείξεκα, νη άλζξσπνη ηεο Namco ζπλέρηζαλ ηελ πξνζπάζεηά ηνπο κε ζηφρν λα δεκηνπξγήζνπλ έλα φρεκα πνπ ζα απεπζχλνληαλ ζε φζν ην δπλαηφλ επξχηεξν θνηλφ κε φπια ηνπ ην ρακειφ θφζηνο θηήζεο θαη ζπληήξεζεο, ηελ αμηνπηζηία θαη ηελ εγγχεζε πνπ πξνζέθεξαλ ζηελ θαηαζθεπή ηα ζήκαηα ηεο Citroen. Δμσηεξηθά ην Pony ραξαθηεξίδνληαλ απφ απιέο θαη απέξηηηεο γξακκέο. Γχζθνια ζα ην έιεγε θαλείο φκνξθν αιιά, φπσο είρε γξάςεη θάπνηε έλαο Γεξκαλφο δεκνζηνγξάθνο ην Pony είλαη ηφζν άζρεκν πνπ είλαη πάληα σξαίν! Άιισζηε, αθφκε θαη ζήκεξα, 40 -ζρεδφλ- ρξφληα κεηά ηελ παξνπζίαζή ηνπ, ην Pony δηαηεξεί ην δηθφ ηνπ, θαλαηηθφ θνηλφ.

30 ζη. Απηνθίλεην θαη Πεξηβάιινλ Δπίζεο, ην κπνηηιηάξηζκα θαη ην λέθνο δελ είλαη «πξνλφκηα» ησλ κεγαινππφιεσλ. Απηφ απνδεηθλχεηαη θαη απφ ην γεγνλφο φηη πθίζηαηαη θαη ζε πφιεηο πνπ αξηζκνχλ κεξηθέο δεθάδεο ρηιηάδεο θαηνίθσλ (π.ρ. Ησάλληλα, έξξεο θ.ιπ.) ζηηο νπνίεο γηα ηελ θάιπςε 2ρικ απαηηνχληαη πνιιέο θνξέο 30 ιεπηά. Μεηά ην Β Παγθφζκην Πφιεκν δνχκε θάησ απφ ην άζηξν ηνπ απηνθηλήηνπ. Δλφο άζηξνπ πνπ ππνζρφηαλ, κέζσ ηεο ηαρχηεηαο, λα εθκεδελίζεη ηηο απνζηάζεηο, λα κεηψζεη ηηο κεηαθηλήζεηο θαη λα βειηηψζεη ηελ πνηφηεηα δσήο. Γελ είλαη ηπραίν άιισζηε, φηη ν αξηζκφο ησλ απηνθηλήησλ αλά θάηνηθν κηαο ρψξαο, απνηειεί αθφκα θαη ζήκεξα έλαλ απφ ηνπο δείθηεο αλάπηπμεο ησλ θιαζηθψλ νηθνλνκηθψλ. Με ην πέξαζκα ηνπ ρξφλνπ νη κεγάιεο πιεζπζκηαθέο ζπγθεληξψζεηο ζε πφιεηο - ηέξαηα (κηα απφ απηέο είλαη θαη ε Αζήλα) κεηέηξεςαλ ην απηνθίλεην ζε παξάγνληα δεκηνπξγίαο θη φρη επίιπζεο πξνβιεκάησλ. Όκσο, ηα νηθνλνκηθά ζπκθέξνληα γχξσ απφ απηφ είλαη ηεξάζηηα θαη αληί λα μεθηλήζεη κηα πξνζπάζεηα δηαιφγνπ γηα ην ηη κέιιεη γελέζζαη, νη θπβεξλήζεηο, αγθαιηά κε ηηο πνιπεζληθέο πεηξειαίνπ θαη ηηο απηνθηλεηνβηνκεραλίεο, θάλνπλ φηη κπνξνχλ γηα λα απμεζεί ν ζηφινο ηνπ. Κη φια απηά παξά ηε δηαπίζησζε φηη νη θνηλσλίεο πνπ εκπιέθνληαη ζηελ ηεξνηειεζηία ηεο ηαρχηεηαο είλαη ζρεδφλ βέβαην φηη ηειηθά αθηλεηνπνηνχληαη. Ρύπαλζε Ζ θπξηφηεξε πεγή εθπνκπήο πνιιψλ αέξησλ ξχπσλ είλαη ην απηνθίλεην. Ορη κφλν ζηελ Αζήλα, αιιά παγθφζκηα. Σν Ηλζηηηνχην Warldwatch ζε πξφζθαηε έθζεζή ηνπ αλαθέξεη φηη ε κηζή πνζφηεηα νμεηδίσλ ηνπ αδψηνπ, κνλνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα, πδξνγνλαλζξάθσλ θαη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ κνιχβδνπ εθπέκπνληαη απφ ηα απηνθίλεηα. Κάζε αχμεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ απηνθηλήησλ ζπλεπάγεηαη αχμεζε ησλ εθπεκπφκελσλ ξχπσλ. Μάιηζηα, ζηηο αλαπηπζζφκελεο ρψξεο ε αχμεζε είλαη κεγαιχηεξε, νμχλνληαο ηε ξχπαλζε ησλ αζηηθψλ θέληξσλ θαη δεζκεχνληαο πφξνπο απφ δξαζηεξηφηεηεο, φπσο ε πγεία, ε παηδεία, ν πνιηηηζκφο, ε απαζρφιεζε θηι., πνπ είλαη πνιχ πην αλαγθαίεο. Ση ζπκβαίλεη ζηελ Διιάδα << 318 ρηιηάδεο λέα θαη κεηαρεηξηζκέλα απηνθίλεηα πξσηνθπθινθφξεζαλ ζηνπο ειιεληθνχο δξφκνπο ην 2007, ζχκθσλα κε έξεπλα ηεο Stat Bank 4,8 εθαη. επηβαηηθά απηνθίλεηα ζπγθξνηνχλ ηνλ ζηφιν ησλ επηβαηηθψλ απηνθηλήησλ ηεο ρψξαο ην πξψην δίκελν ηνπ 2008 ηαμηλνκήζεθαλ λέα επηβαηηθά απηνθίλεηα, 10,4% πεξηζζφηεξα ζε ζρέζε κε ην αληίζηνηρν δηάζηεκα ηνπ 2007>> αλαθέξεη ζε άξζξν ηνπ ην πεξ. ΥΡΖΜΑ. Δίλαη αμηνζεκείσην φηη απφ ην 2000 σο ην ηέινο ηνπ 2007 ν ζηφινο ησλ επηβαηηθψλ απηνθηλήησλ ζηελ Διιάδα δηεπξχλζεθε πεξίπνπ θαηά 60%, πνζνζηφ αχμεζεο πνπ είλαη

31 ην κεγαιχηεξν ζε ζχγθξηζε κε ηα αληίζηνηρα πνζνζηά αχμεζεο ησλ άιισλ επξσπατθψλ ρσξψλ. Σελ ίδηα, φκσο, ζηηγκή ππάξρεη θαη έλα αξλεηηθφ ξεθφξ, αθνχ πάλσ απφ ην 20% ησλ επηβαηηθψλ πνπ θπθινθνξνχλ ζηε ρψξα καο είλαη ηαμηλνκεκέλα πξηλ ην Δίλαη δειαδή ζπκβαηηθήο ηερλνινγίαο. Σν πνζνζηφ ησλ ζπκβαηηθήο ηερλνινγίαο απηνθηλήησλ ζηηο άιιεο επξσπατθέο ρψξεο είλαη πεξίπνπ 10% ελψ ζε θάπνηεο ρψξεο είλαη θαη 5%. Απφ απηά πάλσ απφ ην 70% βξίζθνληαη ζηελ Αζήλα, ζπκβάιινληαο απνθαζηζηηθά ζηε δεκηνπξγία ηνπ λέθνπο (παξάιιεια κε ηνπο θαπζηήξεο ησλ θαινξηθέξ, νξηζκέλνπο θιάδνπο βηνκεραλίαο, ηελ έιιεηςε δξφκσλ θαη ηελ αλππαξμία πξάζηλνπ). Δίλαη θαη κηα κεξίδα θαηαιπηηθψλ ιφγσ θαθήο ξχζκηζεο ή ζπληήξεζεο. Μάιηζηα, κηα έξεπλα πνπ έγηλε ζηε Θεζζαινλίθε, έδεημε φηη ε ξχπαλζε ησλ θαθνξπζκηζκέλσλ θαηαιπηψλ είλαη κεγαιχηεξε απφ απηή ησλ παιηψλ απηνθηλήησλ. Μφλν πνπ κηιάκε γηα δηαθνξεηηθνχο ξχπνπο. Tν κπνηηιηάξηζκα θαη ην λέθνο δελ είλαη «πξνλφκηα» ησλ κεγαινππφιεσλ, πθίζηαηαη θαη ζε πφιεηο πνπ αξηζκνχλ κεξηθέο δεθάδεο ρηιηάδεο θαηνίθσλ (π.ρ. Ησάλληλα, έξξεο θ.ιπ.) ζηηο νπνίεο γηα ηελ θάιπςε 2ρικ απαηηνχληαη πνιιέο θνξέο 30 ιεπηά. δ. Πξνηάζεηο γηα ηε κείσζε ηεο ρξήζεο ΗΥ απηνθηλήησλ ζηηο πόιεηο Θα πξέπεη λα ππάξμεη αιιαγή πξνζαλαηνιηζκνχ κε ζηφρν ηελ αλαβάζκηζε ησλ ΜΜΜ, πνπ ζα πξέπεη λα θξνληίζεη ε πνιηηεία λα έρνπλ θηελφ εηζηηήξην, ηαρηηθά δξνκνιφγηα θη αλαλεσκέλν ζηφιν γηα λα είλαη ειθπζηηθφηεξα, ηε βειηίσζε ησλ θαπζίκσλ, ηελ εθαξκνγή λέσλ ηερλνινγηψλ θαη ηελ πνιηηηθή ππέξ ησλ δηθχθισλ. Παξάιιεια, ζα ρξεηαζηεί ζπζηεκαηηθή πξνζπάζεηα ελεκέξσζεο ηνπ θνηλνχ. Σα κέηξα πνπ πξνηείλνπλ νη ζπγθνηλσληνιφγνη πνιιέο θνξέο αληηκεησπίδνπλ ηηο πφιεηο ζαλ εξγνηάμηα. Παξαθνινπζνχκε δηαπιαηχλζεηο δξφκσλ, πεξηθεξεηαθέο, αληζφπεδνπο θφκβνπο θαη άιιεο παξεκβάζεηο, πνπ πξνζβιέπνπλ απνθιεηζηηθά ζην ΗΥ. Ζ θπθινθνξία ηνπ ΗΥ ζα πξέπεη λα ειαρηζηνπνηεζεί γηα νηθνλνκηθνχο, γηα ελεξγεηαθνχο, γηα νηθνινγηθνχο θαη γηα πνιηηηζκηθνχο ιφγνπο. ηε Γεξκαλία, ζηελ Οιιαλδία, ζηελ Διβεηία, ζηελ Απζηξαιία, πνιενδνκηθέο παξεκβάζεηο ζε κεγάιεο πφιεηο πεξηφξηζαλ ηελ θπθινθνξία ησλ ΗΥ, κείσζαλ ηελ ηαρχηεηα (πεδφδξνκνη, πνδειαηφδξνκνη, απνθιεηζηηθέο ισξίδεο θπθινθνξίαο), έθαλαλ πεξηζζφηεξν ειθπζηηθφ ην πεξηβάιινλ (πξάζηλν, δέληξν, πιαθφζηξσηα) θαη πήξαλ κέηξα ππέξ ηνπ ηξακ θαη ησλ ιεσθνξείσλ. Οη αζηηθέο δψλεο ειεχζεξεο απηνθηλήησλ κε κεξηθέο ή νιηθέο απαγνξεχζεηο ζηε Ρψκε, Βνπδαπέζηε, Άκζηεξληακ, Βαξθειψλε επίζεο ιεηηνχξγεζαλ ζεηηθά. Μπνξεί λα κελ έιπζαλ ην φιν πξφβιεκα, πνπ είλαη ζχλζεην θαη πνιχπινθν, αιιά κείσζαλ ηε ξχπαλζε ηνπ αέξα, ειαρηζηνπνίεζαλ ηελ ερνξχπαλζε, πεξηφξηζαλ ηα αηπρήκαηα, αλέδεημαλ ηα ηζηνξηθά θέληξα θη έθαλαλ αλζξψπηλεο ηηο κεηαθηλήζεηο. ε. Απηνθίλεην θνηλσληθέο πξνεθηάζεηο θαη θεηηρηζκόο

32 Παξφηη ην απηνθίλεην έρεη βαξχλνπζα ρξεζηηθή αμία γηα ηνλ ηδηνθηήηε ηνπ, ζπρλά ε αγνξά ηνπ εμαξηάηαη απφ ηελ θνηλσληθή ζέζε θαη ππεξνρή. Έηζη παξνπζηάδεηαη ην θαηλφκελν λα εμαξηάηαη ε επηινγή θαη ε αγνξά ηνπ απηνθηλήηνπ φρη κε βάζε ηηο αλάγθεο θαη ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ ηδηνθηήηε, αιιά κε βάζε ηελ εμσηεξηθή εκθάληζε, ηελ ηειηθή ηαρχηεηα θαη ηηο ηάζεηο ηεο κφδαο. Γηα ηνλ άληξα, γηα παξάδεηγκα, ην απηνθίλεην κπνξεί λα είλαη ε πξνέθηαζε ηνπ ζεμνπαιηθνχ ηνπ νξγάλνπ, ελψ γηα ηε γπλαίθα ε απφδεημε ηεο ρεηξαθέηεζεο θαη αλεμαξηεζίαο ηεο (θπζηθά, απηνί νη ξφινη έρνπλ πξσηίζησο θνηλσληθή πξνέιεπζε). Απηή ε αληίθαζε είλαη ραξαθηεξηζηηθή θαη ζηα δηαθεκηζηηθά κελχκαηα πνπ πιαζάξνπλ ηελ ηαρχηεηα σο κέζν «ειεπζεξίαο» (βιέπε δηαθεκίζεηο κε απηνθίλεηα πνπ «θαιπάδνπλ» ζε πξαζηλνζηφιηζηνπο νξεηλνχο δξφκνπο), θάηη πνπ είλαη ηειείσο βιαθψδεο αλ ζπγθξηζεί κε ηελ «ειεπζεξία» πνπ πξνζθέξεη ε δπλαηφηεηα πςειήο ηαρχηεηαο ζε ζπλζήθεο ζεκεησηφλ ηηο ψξεο αηρκήο (θαη φρη κφλν). Καη παξνκνίσο πιαζάξνπλ ηελ άλεζε πνπ πξνζθέξεη ην «λέν επξχρσξν πεληαζέζην», πνπ φκσο κεηαηξέπεηαη απηφκαηα ζε θηλνχκελν επξχρσξν θινπβί ελ κέζσ άιισλ επξχρσξσλ θινπβηψλ, ελ κέζσ ηνπ θαζφινπ επξχρσξνπ κέζνπ ηεο πφιεο, Δπίζεο, νη ζπγθνηλσληνιφγνη αληηιακβάλνληαη ην απηνθίλεην απιψο σο «εξγαιείν» πνπ ζε πεγαίλεη ζηνλ πξννξηζκφ ζνπ. Μεγάιν ηκήκα ησλ απηνθηλεηηζηψλ θάζε άιιν παξά «εξγαιεηαθή» ζρέζε έρεη κε ην απηνθίλεην. Κη απηφ, γηαηί είλαη ζπζηαηηθφ ζηνηρείν ηνπ ηξφπνπ δσήο (life style), πνπ εθηφο απφ ην θνηλσληθφ θχξνο πνπ πξνζθέξεη, ιεηηνπξγεί θαη σο παξάγνληαο απηνειέγρνπ ηεο δσήο ηνπ απηνθηλεηηζηή. Έηζη, φπνηνο έρεη «ην δηθφ ηνπ απηνθίλεην» πηζηεχεη φηη θαζνξίδεη πεξηζζφηεξν ηε κεηαθίλεζή ηνπ, άξα θαη ηε δσή ηνπ. Πξάγκα βέβαηα πέξα γηα πέξα ςεπδέο γηαηί κε κηα πξφρεηξε καηηά κπνξεί λα θαηαιάβεη θαλείο φηη αθφκε θαη αλ ην απηνθίλεην πξνζθέξεη θάπνηα ειεπζεξία ζηε κεηαθίλεζε (ηελ νπνία ηα πνιιαπιαζηαδφκελα δηφδηα ζπλερψο πεξηθφπηνπλ!), ε ηδηνθηεζία ηνπ κέζνπ κεηαθίλεζεο κε θαλέλα ηξφπν δελ ζπλεπάγεηαη ηνλ απηνθαζνξηζκφ ηεο δσήο. Μάιινλ ην αληίζεην ζπκβαίλεη. Γειαδή, εθκεηαιιεπφκελεο νη επηρεηξήζεηο πνπ βξίζθνληαη ζην θχθισκα ηνπ απηνθίλεηνπ (απηνθηλεηνβηνκεραλίεο, πεηξειαηνβηνκεραλίεο, αζθαιηζηηθέο εηαηξείεο θ.ιπ.), θαζψο θαη ην θξάηνο, ηελ επηζπκία γηα απηνθαζνξηζκφ ζηε κεηαθίλεζε θαη ηελ ηαχηηζε ηνπ θνηλσληθφ θχξνπο κε ην απηνθίλεην, θαηαθέξλνπλ λα ππνβάιινπλ ζε νηθνλνκηθέο επηβαξχλζεηο (αθξηβά αληαιιαθηηθά, πςειά αζθάιηζηξα θαη ηέιε θπθινθνξίαο, βελδίλεο, ηξαπεδηθά δάλεηα θ.ιπ.) ππνρξεψλνληάο ηνπο ζε κηα κφληκε ζρέζε νηθνλνκηθήο εμάξηεζεο. Έηζη ην απηνθίλεην θαηαιήγεη έλα αθφκε θαηαλαισηηθφ αγαζφ κε ηηο επαθφινπζεο επηπηψζεηο πφιεηο ηέξαηα, αηκνζθαηξηθή θαη ερεηηθή ξχπαλζε, δπζθνιία ζηε κεηαθίλεζε αλζξψπσλ κε θηλεηηθά πξνβιήκαηα, πεξηνξηζκέλνο ρψξνο γηα δίθπθια, απμεκέλνο αξηζκφο αηπρεκάησλ, ζπαηάιε ρξεκάησλ. Υξεηάδεηαη ινηπφλ έλαο ξηδηθφο νηθνλνκηθνθνηλσληθφο κεηαζρεκαηηζκφο λα θαηαπνιεκήζεη ηηο βιαπηηθέο ζπλέπεηεο ηνπ απηνθηλήηνπ, λα αλαδείμεη ηε ρξεζηηθφηεηα θαη λα εθκεηαιιεπηεί ζην έπαθξν ηηο πξαγκαηηθέο δπλαηφηεηέο ηνπ.

33 ζ. Αηπρήκαηα θαη Αηηίεο H ρψξα καο εκθαλίδεη ηελ κηθξφηεξε ζλεζηκφηεηα ζηελ Eπξσπατθή Έλσζε απφ ρξφληα λνζήκαηα, παξνπζηάδεη φκσο έλα απφ ηα κεγαιχηεξα πνζνζηά νδηθψλ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ. Τςειά παξακέλνπλ ηα πνζνζηά ησλ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ ζηε ρψξα καο, ζε ζρέζε κε ηηο άιιεο επξσπατθέο ρψξεο, κε βάζε ηνλ πιεζπζκφ ή ηα νρεκαην ρηιηφκεηξα -παξά ην γεγνλφο φηη ηελ ηειεπηαία δεθαεηία νη ζάλαηνη πνπ πξνθιήζεθαλ απφ ηξνραία έρνπλ κεησζεί ζρεδφλ ζην κηζφ θαη έθηαζαλ ηνπο ην 2010, ζε ζρέζε κε ην 2000 πνπ ήηαλ Σελ ίδηα ψξα, ε ειιεληθή νηθνλνκία βαξχλεηαη απφ ηα ηξνραία κε θφζηε πνπ εηεζίσο θηάλνπλ ηα 1,8 δηζ. επξψ. ην παξαθάησ γξάθεκα παξνπζηάδεηαη ε ζπρλφηεηα ησλ ζαλαηεθφξσλ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ (ζαλαηεθφξα αηπρήκαηα αλά θαηνίθνπο) ζηηο ρψξεο ηεο Eπξσπατθήο Έλσζεο [Πεγή: Γηεζλέο ζηαηηζηηθφ αξρείν Οδηθψλ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ,2001]. Έρεη εθηηκεζεί φηη ην ζπλνιηθφ εηήζην θφζηνο ησλ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ, ην νπνίν πεξηιακβάλεη ην «θφζηνο» ηεο «απψιεηαο» ηεο αλζξψπηλσλ δσψλ, ηηο δαπάλεο πνπ πξνθχπηνπλ απφ πιηθέο δεκηέο ζηα νρήκαηα θαη ζην νδηθφ δίθηπν, ηα έμνδα ηαηξηθήο πεξίζαιςεο, θαη ην θφζηνο ελαζρφιεζεο ηεο ηξνραίαο θαη άιισλ εκπιεθνκέλσλ θνξέσλ, αγγίδεη ην 2% ηνπ ΑΔΠ ζηηο ρψξεο ηεο Δ.Δ. Δλδεηθηηθά αλαθέξνπκε ηε δξαζηεξηφηεηα ηεο Σξνραίαο, φπνπ ην 2010 βεβαηψζεθαλ ζπλνιηθά επηθίλδπλεο παξαβάζεηο ζε φιε ηελ Δπηθξάηεηα. Οη παξαβάζεηο πνπ βεβαηψζεθαλ ήηαλ : παξαβάζεηο ηαρχηεηαο