Διεθνής Κώδικας Εμπορίας Υποκατάστατων Μητρικού Γάλακτος

Transcript

1 Διεθνής Κώδικας Εμπορίας Υποκατάστατων Μητρικού Γάλακτος Στέλιος Παπαβέντσης MBBS MRCPCH DCH IBCLC Πρόεδρος IBFAN Ελλάδας Ξάνθη, Οκτώβριος 2014

2 Conflicts of interest; None declared Δηλώνω υπεύθυνα ότι δεν έχω λάβει για την ομιλία αυτή και για την παρουσία μου σε αυτήν την επιστημονική εκδήλωση καμία χρηματική, υλική ή άλλου είδους υποστήριξη από εταιρία υποκατάστατων μητρικού γάλακτος ή άλλη εταιρία

3 Ψηφίστηκε το 1981 Από αντιπροσωπείες Υπουργείων Υγείας από όλο τον κόσμο Κατόπιν συμφωνίας με μη κυβερνητικές οργανώσεις και εταιρίες ΕΓΑΒ Τακτικές αναθεωρήσεις/ προσθήκες (World Health Assebly, WHA)

4 Σκοπός του Κώδικα Να προστατέψει την θηλάζουσα μητέρα από επιθετική, ανεξέλεγκτη προώθηση/ marketing των Υποκατάστατων μητρικού γάλακτος Να προστατέψει τα βρέφη από μη αναγκαία και ακατάλληλη χρήση Υποκατάστατων Να προστατεύσει το δικαίωμα ΚΑΘΕ γονιού να λαμβάνει αποφάσεις για την διατροφή του παιδιού του βασισμένες σε ανεξάρτητη τελευταία επιστημονική τεκμηρίωση

5 Γιατί χρειαζόμαστε διεθνή έλεγχο των ΕΓΑΒ; Τα χαμηλά ποσοστά θηλασμού ευθύνονται για > 1.4 εκατομμύρια θανάτους παιδιών < 5 ετών τον χρόνο Series Lancet 2008 Nutrition Τα χαμηλά ποσοστά θηλασμού ευθύνονται για > 911 θανάτους βρεφών στις ΗΠΑ Bartick M et al. The Burden of Suboptimal Breastfeeding in the United States: A Pediatric Cost Analysis. Pediatrics 2010 epub ahead of print. Ο θηλασμός αποτελεί την πιο αποτελεσματική προληπτική παρέμβαση δημόσιας υγείας για να μειωθεί η βρεφική νοσηρότητα και θνησιμότητα

6 Ποιος εχθρεύεται τον μητρικό θηλασμό; Κέρδη της βιομηχανίας ΕΓΑΒ Μεγάλωμα της πίτας Της μεγάλης (ενάντια στον θηλασμό) Της μικρής (ενάντια στα άλλα γάλατα ΕΓΑΒ) Αύξηση των παγκόσμιων κερδών από τις πωλήσεις βρεφικών τροφών μεταξύ 2008 και 2013: Από 31.2 δις δολάρια τον χρόνο σε 42.7 δις δολάρια το χρόνο Αύξηση κερδών 37% (κατά 11.5 δις δολάρια)!

7 Υποκατάστατα μητρικού γάλακτος Επεξεργασμένο γάλα αγελάδας 1 ης βρεφικής ηλικίας (ΕΓΑΒ) «Ειδικά» γάλατα 1 ης βρεφικής ηλικίας Γάλατα 2 ης ηλικίας!! Οποιοδήποτε άλλο υγρό για βρέφη < 6μηνών (τσάι, ζαχαρόνερο κλπ) Μπιμπερό (ΌΛΑ!) Στερεές τροφές πριν τους έξι μήνες της ζωής

8 Καμία διαφήμιση άμεσα προς το ευρύ κοινό Διαφημίσεις στην τηλεόραση 2 ης και 3 ης βρεφικής ηλικίας;; «Συστήματα» διατροφής;; (επένδυση στο brand name, τακτική μάρκετινγκ διαφημίζεις το 2 για να διαφημίσεις το 1) Ολοσέλιδες διαφημίσεις σε περιοδικά για γονείς/ επαγγελματίες

9 Βίντεο διαθέσιμο στην ιστοσελίδα της εταιρίας Milupa και στην τηλεόραση. Φαίνεται να μου ξεφεύγουν πολύτιμα συστατικά; Η επιστημονική πραγματικότητα είναι ότι τα μωρά που δε θηλάζουν δε λαμβάνουν πολύτιμα στοιχεία, όπως ένζυμα, ορμόνες, ζωντανά κύτταρα, αντιφλεγμονώδεις, ανοσολογικούς και αυξητικούς ΠΑΠΑΒΕΝΤΣΗΣ παράγοντες. ΣΤ. "ΜΙΛΕΝΑ ΡΟΥΖΚΒΑ

10 Όχι δωρεάν δείγματα σε μητέρες 35% των μητέρων στην Ελλάδα λαμβάνουν δείγματα από το μαιευτήριο σύμφωνα με πανεθνική μελέτη του 2009 Κατά κόρον από τους παιδιάτρους στις επισκέψεις ρουτίνας βρεφών Παράνομη πράξη ακόμα και για την ανεπαρκή ελληνική νομοθεσία (!) «Το πρώτο δωρεάν». Τα επόμενα;;

11 Όχι άμεση ή έμμεση επαφή με τους γονείς Επίδειξη προετοιμασίας γάλακτος ομαδικά σε όλες μητέρες, και θηλάζουσες Πακέτα δώρων με το λογότυπο της εταιρίας Ενημερωτικά φυλλάδια για τον θηλασμό (!) από εταιρίες Έκθεση των γονιών στο λογότυπο της εταιρίας μέσα από στυλό, συνταγολόγια, πόστερ κλπ Αποστολή στο σπίτι τους δωρεάν δειγμάτων ή φυλλαδίων Συνδιαλλαγή με τους γονείς στο διαδίκτυο (chatrooms, helplines, forums, ιστοσελίδες, )

12 Όχι δωρεάν προμήθειες σε μαιευτήρια Όχι μόνο δωρεάν, αλλά πληρώνουν και τα μαιευτήρια για μια μαζική «καλή αρχή» στις πωλήσεις Προώθηση μέσα από επαγγελματίες υγείας πρωτοβάθμιας περίθαλψης

13

14 Όχι δώρα και προσωπικά δείγματα σε επαγγελματίες υγείας «Κανένα οικονομικό ή υλικό κίνητρο για την προώθηση των προιόντων δεν πρέπει να προσφέρεται στους επαγγελματίες υγείας». Σχέση «εμπιστοσύνης» και «ιατρική συνενοχή» Κουτιά για την οικογένεια του γιατρού Δωράκια για το ιατρείο Συμμετοχή σε συνέδρια Οικονομική υποστήριξη έρευνας και προσωπικής ανέλιξης στο πανεπιστήμιο

15 Πληροφορίες επιστημονικές και πραγματικές Επιστημονικοφανείς αιτιάσεις μη στηριζόμενες σε τεκμηριωμένη ιατρική Στημένες μελέτες από εταιρίες που απορρίπτονται σε ανασκοπήσεις ανεξάρτητων οργανισμών Ανάγκη για evidence based medicine (Cochrane, NICE, AAP reviews)

16

17 Όχι λέξεις ή εικόνες που ιδανικοποιούν την τεχνητή διατροφή Στα κουτιά ΕΓΑΒ εμφανίζονται: Πουλάκια που ταίζουν τρυφερά στο στόμα τα μικρά τους. Χαμογελαστοί ήλιοι και καρδούλες. Χαδιάρικα αρκουδάκια, ναζιάρικα ποντικάκια, καμυλοπαρδάλεις, παπάκια που κάνουν τούμπες. Τεράστια, «ζουμερά» μπιμπερό. Βρεφικά παιχνιδάκια. Χαρούμενα, εύρωστα παιδάκια και μαμάδες Απαγορεύονται ΟΛΕΣ οι αιτιάσεις υγείας (WHA 2011)

18 Πληροφόρηση για το κόστος και τους κινδύνους της τεχνητής διατροφής Breast is best : πολύ ανώδυνο «Κίνδυνοι από ξένο γάλα»: αυτό πονάει 100% μεγαλύτερο κίνδυνο για οξείες λοιμώξεις των ώτων (ωτίτιδα) 47% μεγαλύτερο κίνδυνο για έκζεμα (ατοπική δερματίτιδα) 178% μεγαλύτερο κίνδυνο για διάρροιες και εμετούς (γαστρεντερική λοίμωξη) 257% μεγαλύτερο κίνδυνο για νοσηλεία στο νοσοκομείο για παθήσεις αναπνευστικού κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής 35% μεγαλύτερο κίνδυνο για άσθμα χωρίς οικογενειακό ιστορικό 32% μεγαλύτερο κίνδυνο για παιδική παχυσαρκία 64% μεγαλύτερο κίνδυνο για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 23% μεγαλύτερο κίνδυνο για οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία 18% μεγαλύτερο κίνδυνο για οξεία μυελογενή λευχαιμία 56% μεγαλύτερο κίνδυνο για σύνδρομο αιφνιδίου βρεφικού θανάτου 138% μεγαλύτερο κίνδυνο για ανάπτυξη νεκρωτικής εντεροκολίτιδας σε πρόωρα 4% μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο μαστού για την μητέρα, σε σύγκριση με μητέρες που θήλασαν για ένα χρόνο. 27% μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο ωοθηκών στην μητέρα, σε σύγκριση με μητέρες που θήλασαν για ένα χρόνο. US Surgeon General, 2011

19 WHA (2005) Τα κράτη μέλη να ενημερώνουν ότι το βρεφικό γάλα σε σκόνη μπορεί να περιέχει παθογόνους μικροοργανισμούς και πρέπει να προετοιμάζονται και να χρησιμοποιούνται κατάλληλα Μη αποστειρωμένα προιόντα Enterobacter sakazakii σε 15-20% των δειγμάτων Σαλμονέλλα, σπόροι κλωστηριδίων Να υπάρχει εμφανής προειδοποίηση στην συσκευασία Οδηγίες για προσθήκη σκόνης σε νερό > 70 βαθμών Κελσίου

20 Όχι εκπτώσεις ή τεχνικές πώλησης Ακόμα χειρότερες πλέον στα σούπερ μάρκετ Εκπτώσεις, προσφορές (2+1!), εκπτωτικά κουπόνια, διαρκής έκθεση κοινού εγκύων - μητέρων

21 Νέες τεχνικές προώθησης Στοχοποίηση συγκεκριμένων ομάδων μητέρων Τεχνητή ιατρικοποίηση φυσιολογικών βρεφών Κατακερματισμός της αγοράς («ειδικά» γάλατα)

22

23 Ισχύς Διεθνούς Κώδικα Παγκόσμια σύσταση Μη υποχρεωτικός για τις χώρες, αλλά ενθαρρύνονται να προσαρμόσουν την εθνική τους νομοθεσία Στην Ελλάδα δεν έχει περάσει αυτούσιος ως νόμος του κράτους

24 Επιτηδευμένα αδύναμη EU Directive Βρεφικές τροφές αντί για υποκατάστατα μητρικού γάλακτος Κανένας περιορισμός μετά την πρώτη βρεφική ηλικία Βρεφικές τροφές από 4 μηνών Οι εικόνες που ωραιοποιούν το ξένο γάλα περιορίζονται σε «εικόνες με βρέφη» Καμία πρόβλεψη αναγραφής κινδύνων ξένου γάλακτος

25 Έλεγχος τήρησης του Κώδικα Εταιρίες πολυεθνικές με μεγάλα τμήματα μάρκετινγκ και νομικά που βρίσκουν συνεχώς τρόπους να παρακάμπτουν τον Κώδικα Οι εταιρίες δρουν ασύδοτες σε χώρες χωρίς αντίπαλο δέος, υποχωρούν σε χώρες με ισχυρή νομοθεσία / ΙBFAN Κανένας κυβερνητικός μηχανισμός ελέγχου στην Ελλάδα Στόχος της Αλκυόνης

26 Ποια η δική μας ευθύνη ως επαγγελματίες υγείας; «Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να ενθαρρύνουν και να προστατεύουν τον θηλασμό. Όσοι έρχονται σε επαφή με μητέρες και βρέφη πρέπει να είναι γνώστες των ευθυνών τους κάτω από τον Κώδικα» Να συμμετέχουμε σε προσπάθειες ελέγχου τήρησης του Κώδικα Να αναφέρουμε παραβιάσεις όποτε πέφτουν στην αντίληψή μας Να προσπαθούμε για θετικές αλλαγές στους εργασιακούς μας χώρους Να συμβάλλουμε στην πίεση μέσα από ομαδική οργάνωση (IBFAN)

27 «Ο μητρικός θηλασμός είναι κομμάτι του δικαιώματος κάθε παιδιού για το υψηλότερο δυνατό στάνταρ υγείας.» Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Άρθρο 24

28 Συστάσεις 2012 CRC WHO για Ελλάδα The Committee expressed its concern with the low rate of exclusive breastfeeding for the first six-months, and the practice of distribution of free samples of formula and breast-milk substitutes in hospitals. The Committee is further concerned at the low number of hospitals being certified as baby-friendly. ( 53) Therefore it recommended that Greece a) Strengthen its awareness-raising efforts on the importance of exclusive breastfeeding of children up to the age of 6 months; b) Ensure that the main maternity hospitals meet the required standards and are certified as babyfriendly; and c) Strengthen the monitoring of existing marketing regulations relating to breastmilk substitutes and ensure that such regulations are monitored on a regular basis and action is taken against those who violate these regulations. ( 54)

29 IBFAN Ελλάδας Το Δίκτυο υιοθετεί πλήρως τις Επτά Αρχές του IBFAN, οι οποίες είναι: Το δικαίωμα των βρεφών στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο υγείας. Το δικαίωμα των οικογενειών σε επαρκή τροφή. Το δικαίωμα των γυναικών να θηλάζουν και να κάνουν ενημερωμένες επιλογές που ακολουθούν επιστημονικά κριτήρια σχετικά με τη διατροφή του μωρού τους. Το δικαίωμα των γυναικών για πλήρη υποστήριξη, ώστε να θηλάσουν επιτυχώς και να ακολουθήσουν σωστές πρακτικές στη βρεφική διατροφή. Το ανθρώπινο δικαίωμα για υπηρεσίες υγείας που ανταποκρίνονται στις βασικές τους ανάγκες. Το δικαίωμα των επαγγελματιών υγείας και των καταναλωτών σε συστήματα υγείας που είναι ελεύθερα από εμπορικές πιέσεις. Το δικαίωμα των ανθρώπων να οργανώνονται σε διεθνή σύμπραξη ώστε να διασφαλίζουν αλλαγές που προστατεύουν την υγεία τους.

30 Αναζητήστε και κοινοποιήστε την Έκθεση Παραβιάσεων του Διεθνούς Κώδικα 2013 του IBFAN Ελλάδας Συμβάλλετε στην καταγραφή της μη προστασίας του μητρικού θηλασμού (φόρμες παραβιάσεων)

31