ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Εισαγωγή. Μάθημα 1. Μάθημα 2. Μάθημα 3. Μάθημα 4. Μάθημα 5. Μάθημα 6. Μάθημα 7. Μάθημα 8. Η ανεξαρτησία είναι έμφυτη βούληση...

Transcript

1

2

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή Η ανεξαρτησία είναι έμφυτη βούληση Μάθημα 1 Μην πιστέψετε στο μεγάλο ψέμα Μάθημα 2 Η εξάρτηση οδηγεί στην αυταπάτη Μάθημα 3 Μάθετε να αγαπάτε μια ζωή ανεξαρτησίας Μάθημα 4 Ασπαστείτε την επιχειρηματικότητα Μάθημα 5 Μην βάζετε τα κλειδιά της επιτυχίας σας στην τσέπη κάποιου άλλου Μάθημα 6 Αποκτήστε καλή οικονομική κατάσταση Μάθημα 7 Αποκτήστε καλή φυσική κατάσταση Μάθημα 8 Κάντε την τεχνολογία εργαλείο σας, όχι τύραννό σας

4 12 Ζήστε κάθε μέρα ανεξάρτητοι Μάθημα 9 Δεν μπορείτε να έχετε ανεξαρτησία χωρίς αλληλεξάρτηση (Δουλέψτε με τους ανθρώπους, όχι για τους ανθρώπους) Επίλογος Εμπιστευτείτε τον γοφό σας!

5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ανεξαρτησία είναι έμφυτη βούληση

6

7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εισαγωγή Η ανεξαρτησία είναι έμφυτη βούληση Μέσα από την ελευθερία του ένας άνθρωπος γνωρίζει τον εαυτό του, μέσα από την κυριαρχία της δικής του ζωής αξιολογεί τον εαυτό του. Elie Wiesel από το «What Realy Makes Us Free?» Α π όλες τις γιορτές σε όλες τις χώρες της υφηλίου, η Ημέρα Ανεξαρτησίας (ή η αντίστοιχη Εθνική Εορτή) είναι η πιο γνωστή και η πιο σημαντική. Καθώς γράφω αυτές τις γραμμές, 152 από τις 194 χώρες του κόσμου γιορτάζουν τη δική τους Ημέρα Ανεξαρτησίας ή κάποια αντίστοιχη δική τους Εθνική Εορτή αδιάσειστη απόδειξη ότι η επιθυμία για ανεξαρτησία είναι βαθιά ριζωμένη μέσα στην καρδιά των ανθρώπων και εκδηλώνεται σε όλες τις ηπείρους σε όλες τις χώρες και σε όλους τους πολιτισμούς. Από την πρώτη Διακήρυξη Ανεξαρτησίας στον κόσμο το 301 π.χ, όταν το μικρό ευρωπαϊκό έθνος του Σαν Μαρίνο διακήρυξε την ανεξαρτησία του από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

8 16 Ζήστε κάθε μέρα ανεξάρτητοι (και το εντυπωσιακό είναι ότι 1700 χρόνια μετά παραμένει ένα ξεχωριστό, αυτόνομο έθνος), η ανθρώπινη Ιστορία ακολουθεί μια μακρά, σταθερή πορεία προς την ελευθερία, μακριά από την πολιτική κυριαρχία βασιλέων, τυράννων, και δικτατόρων. Η ανεξαρτησία βρίσκεται στο DNA μας «Η ιστορία του κόσμου δεν είναι τίποτε άλλο από την πρόοδο της συνείδησης της ελευθερίας» έγραψε ο Γερμανός φιλόσοφος του 19ου αιώνα, George Hegel. Η δήλωση αυτή επαληθεύεται σήμερα περισσότερο από ποτέ, καθώς η μάχη για την ανεξαρτησία συνεχίζει να μαίνεται σε περισσότερες από δέκα χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο. Στη Μέση Ανατολή και τη Νότιο Αφρική, για παράδειγμα, η «Αραβική Άνοιξη» παρακινεί εκατομμύρια καταπιεσμένων πολιτών σε χώρες που στερούνται ελευθερίας να κατακλύζουν τους δρόμους απαιτώντας βασικά δικαιώματα ελευθερίας και δημοκρατικές εκλογές. Είναι πολύ νωρίς για να πούμε αν η α- νατροπή τυραννικών κυβερνήσεων στον Αραβικό κόσμο θα οδηγήσει σε πραγματικά δημοκρατικές κυβερνήσεις ή αν το μόνο που θα καταφέρουν οι επαναστάτες θα είναι να αλλάξουν τις καταπιεστικές κυβερνήσεις με άλλες όμως η πρόθεση των διαδηλωτών και των οπλισμένων επαναστατών είναι ξεκάθαρη η έμφυτη βούληση για ελευθερία είναι τόσο βαθιά ριζωμένη στο DNA μας που, σε οποιαδήποτε εποχή και πολιτισμό, οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να θυσιάσουν τη ζωή τους για την ανεξαρτησία. Δύο τύποι τυραννίας «Οι τυραννίες είναι καταδικασμένες», έχει πει ο Bernard Lewis, διακεκριμένος μελετητής του αραβικού κόσμου. Λόγω της ε-

9 Εισαγωγή 17 λεύθερης ροής πληροφοριών μέσω του Διαδικτύου και της μόνιμης συνδεσιμότητας μέσω των «έξυπνων» τηλεφώνων που είναι πλέον διαθέσιμα σε όλους, ο Lewis έχει δίκιο όσον αφορά τις κυβερνήσεις οι ημέρες των συγκεντρωτικών κυβερνήσεων είναι πια μετρημένες. Όπως το βλέπω εγώ, όμως, υπάρχουν δύο είδη τυραννίας που έχουν σκοπό να περιορίζουν την ανεξαρτησία μας. Ο πρώτος τύπος, η εξωτερική τυραννία, επιβάλλεται από επάνω προς τα κάτω από λίγους μεθυσμένους από την εξουσία δικτάτορες. Η Νότια Κορέα είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα εξωτερικής τυραννίας, στην οποία το παντοδύναμο κράτος ελέγχει τον λαό περιορίζοντας την προσωπική ανεξαρτησία των πολιτών του. Αν και αποδυναμωμένη τα τελευταία χρόνια, η εξωτερική τυραννία περιορίζει τις ελευθερίες των μισών από τα 7 δισεκατομμύρια ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο δεύτερος τύπος τυραννίας, η εσωτερική τυραννία, επιβάλλεται, κατά ειρωνικό τρόπο, στους ανθρώπους από κάτω προς τα επάνω από τους ίδιους τους εαυτούς τους. Η εσωτερική τυραννία χαρακτηρίζεται από αρνητικό αυτοδιάλογο και λανθασμένα συστήματα προσωπικών πεποιθήσεων που οδηγούν σε κακές συνήθειες φόβους που αναστέλλουν τη δράση λανθασμένα συμπεράσματα αιτιολογήσεις δικαιολογίες και ανασφάλειες, που ωθούν τους ανθρώπους να ενεργούν αυτοβούλως με τρόπους οι οποίοι περιορίζουν το δοσμένο από τον Θεό δικαίωμά τους στην ανεξαρτησία. Η εσωτερική τυραννία αναγκάζει τους ανθρώπους να ακολουθούν εντολές που οι ίδιοι επιβάλλουν στους εαυτούς τους, οι οποίες τους υποτάσσουν και τους κρατούν δεσμευμένους σε αδιέξοδες δουλειές σε χρέη σε μετριότητες σε υπερβολικό βάρος και σε κακή φυσική κατάσταση, για να επισημάνω

10 18 Ζήστε κάθε μέρα ανεξάρτητοι λίγους μόνο από τους συνηθισμένους αυτοεπιβαλλόμενους περιορισμούς της ανεξαρτησίας. Γι αυτό λέω πως, αν ζείτε σε μια δημοκρατία, η μεγαλύτερη απειλή για την ανεξαρτησία σας είναι ο εαυτός σας. Ένα κλασικό παράδειγμα εσωτερικής τυραννίας Το αμερικανικό τηλεοπτικό κανάλι Food Channel μεταδίδει μια εκπομπή μαγειρικής με την Paula Deen, η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η βασίλισσα των πλέον ανθυγιεινών, γεμάτων λίπος, βούτυρο, και θερμίδες πιάτων. Διαβάστε λίγες συνταγές που την έκαναν διάσημη: τηγανητά κέικ τηγανητές βουτυρόμπαλες τηγανητό τσιζ κέικ με επικάλυψη σοκολάτας και το διάσημο αρτηριοθρομβωτικό της σάντουιτς, ένα τσίζμπεργκερ με διπλό μπέικον και τηγανητό αυγό ανάμεσα σε δύο γλασαριστά ντόνατ. Μακάρι όλα αυτά να τα έβγαζα από το μυαλό μου, αλλά είναι αλήθεια. Υπερασπιζόμενη τις ανθυγιεινές συνταγές της, η Deen λέει σαρκαστικά «Είμαι η μαγείρισσά σας, όχι ο γιατρός σας». Τώρα λοιπόν, η 65χρονη Deen είναι αυτή που χρειάζεται γιατρό, αφού το 2009 διαπιστώθηκε ότι πάσχει από διαβήτη τύπου 2, μια πολύ άσχημη ασθένεια που πλήττει το 10% περίπου του πληθυσμού των Η.Π.Α. και κοστίζει 175 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Ο διαβήτης τύπου 2 είναι η έβδομη βασική αιτία θανάτων στις Η.Π.Α. και ένας σημαντικός παράγοντας καρδιακών παθήσεων, νεφροπαθειών, τύφλωσης, ακρωτηριασμών, και ε- γκεφαλικών. Το σίγουρο είναι ότι τα προϊόντα με την επωνυμία της Deen από τηλεοπτικές εκπομπές και βιβλία μαγειρικής μέχρι γυαλιά ηλίου και έπιπλα την έκαναν οικονομικά ανεξάρτητη.

11 Εισαγωγή 19 Όμως το τίμημα που πρέπει να πληρώσει είναι η εξάρτηση από φάρμακα κατά του διαβήτη (την οποία έχει μετατρέψει σε επικερδή κατάσταση ως ομιλητής της φαρμακευτικής εταιρείας Novo Nordisk, που κατασκευάζει και εμπορεύεται φάρμακα για τον διαβήτη). Η εσωτερική τυραννία τής Deen της επέβαλε να προωθεί συνταγές που ευχαριστούσαν τη γλώσσα αλλά δηλητηρίαζαν το σώμα, κάτι που δεν αποτελούσε μόνο κακή επιλογή ζωής για την ίδια και την οικογένειά της, αλλά έθετε σε κίνδυνο την υ- γεία εκατομμυρίων θαυμαστών που καταβρόχθιζαν τα πιάτα της. Ο διάσημος σεφ Anthony Bourdain ασκεί ωμή κριτική στις ανθυγιεινές συνταγές της Deen, χαρακτηρίζοντάς την ως «το χειρότερο, πιο επικίνδυνο άτομο στην Αμερική» και επιπλήττοντάς την επειδή βγάζει χρήματα διαφημίζοντας φάρμακα για μια ασθένεια που μπορεί άνετα να αποφευχθεί, τον διαβήτη τύπου 2, και την οποία προκαλούν οι συνταγές της. Σε μια ελεύθερη κοινωνία, η Deen μπορεί να προωθεί ό,τι φαγητά θέλει πράγμα που με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο. Όμως οι άνθρωποι που μαγειρεύουν και τρώνε τα φαγητά της για πολύ καιρό είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσουν προβλήματα στην υγεία τους, και η Paula Deen, είτε το παραδέχεται είτε όχι, ευθύνεται κατά ένα μέρος για την παχυσαρκία, τον βασικότερο παράγοντα για την εμφάνιση διαβήτη σε κάποιο μεταγενέστερο στάδιο της ζωής. Επανεκπαίδευση του εσωτερικού τυράννου σας Σε αντίθεση με τους εξωτερικούς τυράννους, οι οποίοι πρέπει να απομακρύνονται με τη βία, οι εσωτερικοί τύραννοι (δηλαδή, τα μηνύματα που περνάμε στον ίδιο μας τον εαυτό) μπορούν να επανεκπαιδευτούν. Αυτό είναι το ωραίο με την ελεύθερη βού-

12 20 Ζήστε κάθε μέρα ανεξάρτητοι ληση έχουμε την ελευθερία να αναθεωρήσουμε παλιές πεποιθήσεις μας και, ως αποτέλεσμα, να υιοθετήσουμε νέες συμπεριφορές: οι υπέρβαροι άνθρωποι μπορούν να ξεκινήσουν να τρώνε πιο υγιεινά φαγητά όσοι έχουν κακή φυσική κατάσταση μπορούν να ξεκινήσουν να γυμνάζονται οι άνθρωποι που καταφέρνουν να επιβιώνουν μηνιάτικο με το μηνιάτικο μπορούν να ξεκινήσουν να αποταμιεύουν οι εξαρτημένοι μπορούν να ξεκινήσουν να εκδηλώνουν την ανεξαρτησία τους. Το πρώτο βήμα είναι να γεννηθούν νέες, θετικές, αισιόδοξες σκέψεις. Το δεύτερο βήμα είναι η ανάληψη δράσης με βάση αυτές τις σκέψεις. Για να αναφέρω ένα παράδειγμα με κάποιον που άλλαξε τη ζωή του αλλάζοντας τον τρόπο σκέψης του, θα επιστρέψω, προς έκπληξή σας, στην Paula Deen. Το 1986, η Deen μετακόμισε από τη γενέτειρά της, το Albany της Georgia, στη Σαβάνα, όταν ο σύζυγός της άλλαξε δουλειά. Πίστεψε ότι ήταν ό,τι χειρότερο της είχε συμβεί. «Πίστεψα ότι η ζωή μου είχε τελειώσει», είχε πει κάποια στιγμή αργότερα. «Πέρασα δύο μήνες στο κρεβάτι, κλαίγοντας.» Η κατάθλιψή της μετατράπηκε σε αγοραφοβία, ο ψυχολογικός όρος για τον φόβο τού να βρίσκεται κάποιος σε ανοιχτούς χώρους, και η Deen δεν βγήκε από το σπίτι της για πέντε χρόνια. Τότε, μια μέρα σηκώθηκε από το κρεβάτι και της ήρθε στο μυαλό η Προσευχή της Γαλήνης: «Εκείνο το πρωινό κατάλαβα τι εννοούσε η προσευχή», είχε πει σε έναν δημοσιογράφο του περιοδικού ewsweek. «Κατάλαβα τι έπρεπε να ζητάω από τον Θεό τη σοφία να δέχομαι τα πράγματα που δεν μπορούσα να αλλάξω και το θάρρος να αλλάζω τα πράγματα που μπορούσα. Σηκώθηκα και είπα Πρέπει

13 Εισαγωγή 21 να κάνω μερικές αλλαγές. Μία από αυτές ήταν ότι έπρεπε να αρχίσω να στηρίζομαι στις δυνάμεις μου.» Με μόλις 200 δολάρια ως αρχικό κεφάλαιο, ξεκίνησε μια επιχείρηση με την επωνυμία The Bag Lady, με την οποία έφτιαχνε κολατσιό σε χαρτοσακούλες και έστελνε τα παιδιά της να τις πουλούν στους εργάτες της γειτονιάς. Ενάμισι χρόνο αργότερα άνοιξε το δικό της εστιατόριο, και από εκεί και πέρα τα πράγματα πήραν τον δρόμο τους. «Η συμβουλή μου προς τους ανθρώπους», λέει η Deen, «είναι να κρατούν ψηλά το κεφάλι και ανοιχτά τα μάτια, επειδή ποτέ δεν ξέρεις τι καλό σου επιφυλάσσει ο Θεός. Δεν μπορείς να περιορίζεις τον εαυτό σου ή τις δυνατότητές σου.» Όταν η ζωή γίνεται πεδίο μάχης, το μυαλό σας είναι το καλύτερο όπλο σας Θαυμάζω την απόφαση που πήρε η Deen να αντιμετωπίσει τους φόβους της και να ανοιχτεί σε νέες ευκαιρίες βγαίνοντας από το σπίτι της και ανοίγοντας ένα εστιατόριο, μια γενναία πράξη που έστρωσε τον δρόμο για επιτυχίες πέρα και από τα πιο τρελά της όνειρα. Καταφέρνοντας να ελέγξει τον πνευματικό της δικτάτορα και αλλάζοντας τις σκέψεις «Δεν μπορώ» σε σκέψεις «Μπορώ», άνοιξε την πόρτα στην ανεξαρτησία και εξακολουθεί να απολαμβάνει τα οφέλη 25 χρόνια αργότερα. Όμως η μάχη για τον έλεγχο του εσωτερικού μας δικτάτορα και για τη διατήρηση της ανεξαρτησίας σε όλες τις πτυχές της ζωής μας δεν τελειώνει ποτέ, και όσο και αν αξίζει τους επαίνους μας η Deen επειδή κατάφερε να γίνει οικονομικά ανεξάρτητη, άλλο τόσο αξίζει και τις επικρίσεις μας επειδή προωθούσε γεύματα με τα οποία απέκτησε (και πιθανόν χιλιάδες πιστοί θαυμαστές της) φυσική εξάρτηση σε φάρμακα για τον διαβήτη τύπου 2.

14 22 Ζήστε κάθε μέρα ανεξάρτητοι Κοιτάξτε, ο σκοπός αυτού του βιβλίου δεν είναι η κατακραυγή της Paula Deen επειδή έγινε επιτυχημένη σερβίροντας ανθυγιεινό φαγητό, τουλάχιστον όχι περισσότερο απ ό,τι θα κατέκρινα τα McDonald s επειδή κάνουν το ίδιο πράγμα. Κανείς δεν α- ναγκάζει τους ανθρώπους να τρώνε άπειρες τηγανητές πατάτες ή να φτιάχνουν τις συνταγές της Deen με τις θερμίδες. Όμως η Deen δίνει ένα σπουδαίο παράδειγμα για το πώς η ελεύθερη βούληση μπορεί να βλάψει τον εαυτό μας αλλά και να τον βοηθήσει. Πράγματι, η ανεξαρτησία ανοίγει τον δρόμο για απεριόριστες θετικές ευκαιρίες, όμως μας επιτρέπει επίσης να κάνουμε ανθυγιεινές επιλογές που καταλήγουν σε εξάρτηση από φάρμακα ή σε χρέη ή στο ταμείο ανεργίας ή, όπως στην περίπτωση εκατομμυρίων ηλικιωμένων Αμερικανών, σε ένα μηνιαίο επίδομα Κοινωνικής Ασφάλισης ως μοναδική σύνταξη. Να τιμάς το δώρα που σου έχει χαρίσει ο Θεός Θα κλείσω με μια ιστορία σχετικά με έναν άλλο διάσημο Αμερικανό, τον θρυλικό τραγουδιστή Tony Bennett. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970 όπου «όλα επιτρέπονταν», η δόξα και το χρήμα έρεαν άφθονα στον Bennett, και αυτός έμπλεξε με την κοκαΐνη. Μια τυχαία συζήτηση με έναν κορυφαίο μάνατζερ ταλέντων του Χόλιγουντ τα άλλαξε όλα. «Ο μάνατζερ μου είπε ότι είχε αναλάβει έναν διάσημο κωμικό ο οποίος είχε εθιστεί στην ηρωίνη και αργότερα πέθανε από υπερβολική δόση», είπε ο Bennett. «Του είπα ότι γνώριζα τον τύπο, και ρώτησα τον μάνατζερ τι γνώμη είχε γι αυτόν. Ο μάνατζερ ξεστόμισε μία πρόταση που μου άλλαξε τη ζωή: Αμάρτησε σε βάρος του ταλέντου του. Και όταν άκουσα αυτή

15 Εισαγωγή 23 την πρόταση, συνειδητοποίησα ότι αυτό ακριβώς έκανα και ε- γώ. Και σταμάτησα τα πάντα εκείνη τη μέρα.» Αμάρτησε σε βάρος του ταλέντου του τι σπουδαία φράση, και τι σπουδαία περιγραφή για τους ανθρώπους που αυτοκαταστρέφονται ενδίδοντας σε κακές συνήθειες. Μέχρι έναν βαθμό, όλοι είμαστε ένοχοι επειδή αμαρτάνουμε σε βάρος των ταλέντων μας, έτσι δεν είναι; Για παράδειγμα, όταν χρονοτριβώ ενώ δουλεύω σε ένα νέο βιβλίο αμαρτάνω σε βάρος του ταλέντου μου. Όταν η Paula Deen επέλεξε να προωθήσει τις συνταγές της με τις πολλές θερμίδες που αφαιρούν χρόνια ζωής, αμάρτησε σε βάρος του ταλέντου της. (Ο μικρότερος γιος της, Bobby, έχει μετανοήσει, αν μπορώ να το θέσω έτσι. Τώρα έχει δική του εκπομπή στο Food Network με τίτλο ot My Mamma s Meals «Όχι τα γεύματα της μαμάς μου» στην οποία φτιάχνει τα πιο «επικίνδυνα» πιάτα της μαμάς του με πιο υγιεινά συστατικά). Και με εσάς τι γίνεται; Είστε ένοχοι επειδή αμαρτάνετε σε βάρος των ταλέντων σας; Αν μένετε σε μια δουλειά που δεν οδηγεί πουθενά μόνο και μόνο για το μηνιάτικο Αν τρώτε πολύ και γυμνάζεστε ελάχιστα Αν χρησιμοποιείτε πιστωτικές κάρτες για να ζείτε πέρα από τις οικονομικές δυνατότητές σας Αν ξοδεύετε περισσότερο χρόνο με τους φίλους σας παρά με την οικογένεια Αν γράφετε περισσότερα μηνύματα και συζητάτε λιγότερο Αν ξοδεύετε περισσότερο χρόνο προγραμματίζοντας τις διακοπές σας και όχι προγραμματίζοντας τη σύνταξή σας

16 24 Ζήστε κάθε μέρα ανεξάρτητοι Αν ακόμα ονειρεύεστε να αποκτήσετε τη δική σας επιχείρηση αλλά δεν κάνετε τίποτα για να το πετύχετε τότε αμαρτάνετε σε βάρος των ταλέντων σας. Για να ζείτε, και να αγαπάτε, μια ζωή ανεξαρτησίας, πρέπει να αποδεχθείτε και να τιμήσετε τα ταλέντα σας αντί να τα αγνοείτε ή να τα παραμελείτε. Πώς μπορεί να βοηθήσει αυτό το βιβλίο Ο σκοπός αυτού του βιβλίου είναι να σας δώσει τις πληροφορίες και, ελπίζω, την έμπνευση που θα σας βοηθήσουν να αποκτήσετε ανεξαρτησία στους βασικούς τομείς της ζωής σας οικονομική ανεξαρτησία συναισθηματική ανεξαρτησία σωματική ανεξαρτησία εργασιακή ανεξαρτησία και τελικά, συνταξιοδοτική ανεξαρτησία. «Στο παρελθόν χρησιμοποιήσαμε εργαλεία για να πολλαπλασιάσουμε την ισχύ των μυών μας», έχει πει ο Bill Gates. «Σήμερα χρησιμοποιούμε εργαλεία για να πολλαπλασιάσουμε την ισχύ του μυαλού μας.» Θεωρήστε αυτό το βιβλίο ως ένα εργαλείο ενίσχυσης του μυαλού σας με το οποίο θα ανοίξετε το μυαλό σας σε ευκαιρίες που θα σας επιτρέψουν να απολαύσετε περισσότερη ανεξαρτησία στη ζωή σας το οποίο θα σας πείσει να αντισταθείτε στο Μεγάλο Ψέμα ότι η εξάρτηση από μια δουλειά ή από το κράτος ή από ένα χάπι θα σας δώσει μεγαλύτερη ευτυχία απ ό,τι η ανεξαρτησία και το οποίο, τελικά, θα σας προτείνει στρατηγικές που θα σας βοηθήσουν να κάνετε την κάθε μέρα σας Ημέρα Ανεξαρτησίας. Αντίθετα από την εξάρτηση, η οποία πνίγει την περηφάνια με την ψεύτικη υπόσχεση της ασφάλειας, η ανεξαρτησία απαι-

17 Εισαγωγή 25 τεί δύναμη βούλησης. Και προσπάθεια. Και, φυσικά, θάρρος. Όμως τα αποτελέσματα αξίζουν την προσπάθεια. Επαναδεσμεύστε τον εαυτό σας στην ανεξαρτησία Χρειάζεστε περισσότερες αποδείξεις ότι η ανεξαρτησία είναι έμφυτη βούληση; Από τις 152 (και αυξανόμενες) ελεύθερες χώρες στον κόσμο, πόσες από αυτές έχουν εθελοντικά επαναφέρει κάποιο καταπιεστικό καθεστώς ή έναν διωγμένο δικτάτορα ε- πειδή οι πολίτες προτίμησαν την ασφάλεια της εξάρτησης από την υπευθυνότητα της ανεξαρτησίας; Η απάντηση είναι καμία. Έγραψα αυτό το βιβλίο για να σας ενθαρρύνω να επαναδεσμευτείτε στην έμφυτη βούλησή σας για ανεξαρτησία που ωθεί εμάς τους ανθρώπους να βγούμε από την αποπνικτική για την ψυχή μας ομίχλη της εξάρτησης να αναζητήσουμε την ηλιαχτίδα της αυτοδυναμίας και, με αυτόν τον τρόπο, να φτάσουμε στο μέγιστο των δυνατοτήτων μας. Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος συνοψίζει την εξέχουσα αξία της ανεξαρτησίας για κάθε άτομο που αγαπά την ελευθερία ως ε- ξής: «Όσοι θυσιάζουν στοιχειώδεις ελευθερίες για λίγη ασφάλεια, δεν αξίζουν ούτε ελευθερία ούτε ασφάλεια.» Αν εσείς, όπως και ο Φραγκλίνος και εγώ και εκατομμύρια άλλοι, προτιμάτε τις στοιχειώδεις ελευθερίες από την προσωρινή ασφάλεια, τότε γυρίστε σελίδα για να μάθετε πώς να ζείτε, και να αγαπάτε, μια ζωή ανεξαρτησίας.

18

19 ΜΑΘΗΜΑ 1 Μην πιστέψετε στο μεγάλο ψέμα

20

21 ΜΑΘΗΜΑ Μην πιστέψετε στο μεγάλο ψέμα Όσο περισσότερο εξαρτόμαστε από το κράτος, τόσο περισσότεροι άνθρωποι βασίζονται στις παροχές του και συσπειρώνονται σε ομάδες συμφερόντων που ψηφίζουν για τη διατήρηση αυτών των παροχών. Gary Becker, οικονομολόγος της ελεύθερης αγοράς Γ ια χιλιάδες χρόνια, οι άνθρωποι πολεμούσαν και πέθαιναν για την ανεξαρτησία για το αυταπόδεικτο δικαίωμα να ελέγχουν τη δική τους μοίρα. Τότε, κάπου στα μέσα του 20ου αιώνα, μέσα σε δύο μόλις γενιές, η πανάρχαια πορεία προς την ελευθερία στις δημοκρατίες όλου του κόσμου έφτασε σε ένα τέλμα. Ένας προς ένας, οι οπαδοί της ελευθερίας έστριψαν και κινήθηκαν, σαν ζόμπι, προς την αντίθετη κατεύθυνση, μακριά από την ατομική ελευθερία, προς την εξάρτηση, στα επιχορηγούμενα

22 30 Ζήστε κάθε μέρα ανεξάρτητοι από το κράτος προγράμματα «κοινωνικής ασφάλισης», απλώνοντας το χαλί υποδοχής στο αναπτυσσόμενο, ελευθεριοκτόνο Κράτος Πρόνοιας. Η πίστη στο μεγάλο ψέμα Ας είμαστε ρεαλιστές. Όλες οι κυβερνήσεις δικτατορικές και δημοκρατικές βασίζονται στην εξάρτηση. Έτσι καταφέρνουν οι πολιτικοί να μένουν στην εξουσία και να εισπράττουν τους μισθούς τους. Σε κάθε διαφορετικό κυβερνητικό σύστημα, οι πολιτικοί απλώς πρέπει να χρησιμοποιούν διαφορετικά μέσα για να πετυχαίνουν τον σκοπό τους. Οι δικτατορίες χρησιμοποιούν βία για να διατηρούν εξαρτημένους τους ανθρώπους. Οι δημοκρατίες χρησιμοποιούν ψήφους για να διατηρούν ε- ξαρτημένους τους ανθρώπους. Οι δικτάτορες χρησιμοποιούν καταπίεση για να διατηρούν εξαρτημένους τους ανθρώπους και λειτουργεί μέχρι οι άνθρωποι να επαναστατήσουν. Οι δημοκρατίες χρησιμοποιούν τεχνάσματα για να διατηρούν εξαρτημένους τους ανθρώπους και αυτό λειτουργεί μέχρι η χώρα να χρεοκοπήσει, όπως συμβαίνει με αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, και με τις Η.Π.Α. να ακολουθούν τα χνάρια τους. Τι συνέβη; Τι πήγε στραβά; Τι έφταιξε και μερικές από τις πιο ανεξάρτητες, πιο ευημερούσες χώρες στην ιστορία του κόσμου χρεώθηκαν τρισεκατομμύρια δολάρια, όπως θα χρέωνε ένας έφηβος μια πιστωτική κάρτα μέσα σε ένα πολυκατάστημα; Η δυσάρεστη απάντηση είναι μάλλον απλή οι λαοί στις δημοκρατίες πίστεψαν στο Μεγάλο Ψέμα.

23 Μάθημα 1 31 Οι πολιτικοί μετέδιδαν το Μεγάλο Ψέμα και οι ψηφοφόροι το πίστευαν. Το Μεγάλο Ψέμα είναι αυτό: Ψήφισέ με και εγώ θα σου εξασφαλίσω δουλειά για ολόκληρη τη ζωή σου πρώιμη κρατική συνταξιοδότηση «δωρεάν» υ- γειονομική περίθαλψη και γενναιόδωρα επιδόματα ανεργίας. Α, και το καλύτερο από όλα, δεν θα σου κοστίσει τίποτα. Είναι τζάμπα, δωρεά του καλού και αγαπητού Μεγάλου Κράτους. Οι παροχές του Μεγάλου Κράτους Η συντριπτική πλειονότητα των σκεπτόμενων ανθρώπων θα συμφωνούσε ότι δεν είναι λάθος να υπάρχουν κρατικά προγράμματα που να παρέχουν ένα προσωρινό δίχτυ ασφαλείας για να υποστηρίζονται οι πολίτες σε μια δύσκολη στιγμή. Όμως το πρόβλημα είναι ότι, με τον καιρό, τα «προσωρινά» κοινωνικά δίχτυα ασφαλείας μετατρέπονται σε μόνιμες αιώρες για ανθρώπους χωρίς κίνητρα που καταλήγουν να εξαρτώνται από τις παροχές. Μια χαρακτηριστική περίπτωση: Το 1970, 3 εκατομμύρια Αμερικανοί λάμβαναν κουπόνια φαγητού με κόστος 270 εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο. Τέσσερις δεκαετίες αργότερα, στο πρόγραμμα είχαν ενταχθεί 40 εκατομμύρια άνθρωποι αριθμός ρεκόρ με κόστος για τους φορολογούμενους 58 δισεκατομμύρια δολάρια το 2010, δηλαδή είχαμε σχεδόν 20πλάσια αύξηση της εξάρτησης από το ομοσπονδιακό κράτος. «Χρειαζόμαστε λιγότερες κρατικές παροχές και περισσότερη προσωπική ανάπτυξη», είχα γράψει το 2009 στο μπεστσέλερ βιβλίο μου Επιβίωση σε συνθήκες απόλυτης ύφεσης *. «Πρέπει να προειδοποιήσουμε τους ανθρώπους να αποφεύγουν * Εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2010.

24 32 Ζήστε κάθε μέρα ανεξάρτητοι τις παροχές αποδυναμώνουν τη φιλοδοξία, ανταμείβουν την τεμπελιά, αποθαρρύνουν την τόλμη, και καταστρέφουν τα όνειρα.» Και αν αυτά δεν είναι αρκετά, οι κρατικές παροχές μετατρέπουν τα κάποτε ευημερούντα έθνη σε χρεοκοπημένα έθνη, κάτι που συμβαίνει ήδη σε χώρες της Ευρώπης και το οποίο έχει μετατρέψει τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, στον μεγαλύτερο οφειλέτη του κόσμου μέσα σε μόλις πέντε δεκαετίες. Πώς φτάσαμε σε αυτό το χάλι; Πώς αρκετές από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου μετέτρεψαν την ευημερία τους σε φτώχεια σε μόλις 50 χρόνια μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου; Απάντηση: Με το να λένε στους ψηφοφόρους τους το Μεγάλο Ψέμα με το να υπόσχονται στους ψηφοφόρους τους κρατικές παροχές, τόσο γενναιόδωρες που κανένα έθνος δεν θα μπορούσε να τις αντέξει οικονομικά. Η ιστορία της συζύγου που έκανε τα ψώνια της Το Μεγάλο Ψέμα μου θυμίζει μια ιστορία: Γύρω από ένα τραπέζι στα αποδυτήρια μιας λέσχης γκολφ κάθονται αρκετοί άντρες. Χτυπά ένα κινητό και ένας άντρας ενεργοποιεί την ανοιχτή ακρόαση και αρχίζει να μιλά. Σταματούν όλοι να μιλούν για να ακούσουν: ΑΝΤΡΑΣ: «Ναι;» ΓΥΝΑΙΚΑ: «Γεια σου αγάπη μου, εγώ είμαι. Είσαι στη λέσχη;» ΑΝΤΡΑΣ: «Ναι.»

25 Μάθημα 1 33 ΓΥΝΑΙΚΑ: «Είμαι στα μαγαζιά τώρα και βρήκα αυτό το όμορφο δερμάτινο παλτό. Κοστίζει μόνο δολάρια. Υπάρχει πρόβλημα να το αγοράσω;» ΑΝΤΡΑΣ: «Κανένα πρόβλημα, πάρτο αν σου αρέσει τόσο πολύ.» ΓΥΝΑΙΚΑ: «Σταμάτησα επίσης στην αντιπροσωπεία της Lexus και είδα τα νέα μοντέλα. Είδα ένα που μου άρεσε πολύ.» ΑΝΤΡΑΣ: «Πόσο;» ΓΥΝΑΙΚΑ: « δολάρια.» ΑΝΤΡΑΣ: «Εντάξει, αλλά σε αυτή την τιμή το θέλω με πλήρη εξοπλισμό.» ΓΥΝΑΙΚΑ: «Τέλεια! Α, και κάτι ακόμα. Μόλις μίλησα με την Janie και έμαθα ότι το σπίτι που ήθελα πέρυσι πωλείται και πάλι. Θέλουν δολάρια γι αυτό.» ΑΝΤΡΑΣ: «Αν είναι έτσι, προχώρα και δώσε προσφορά για δολάρια. Μάλλον θα δεχθούν. Διαφορετικά, μπορούμε να δώσουμε και τα επιπλέον αν το θέλεις πραγματικά.» ΓΥΝΑΙΚΑ: «ΟΚ, θα σε δω αργότερα! Σ αγαπώ πολύ!» ΑΝΤΡΑΣ: «Γεια! Σ αγαπώ κι εγώ.» Ο άντρας κλείνει το τηλέφωνο. Οι άλλοι άντρες στα αποδυτήρια τον κοιτάζουν έκπληκτοι με ανοιχτό στόμα. Γυρίζει και ρωτά «Ξέρει κανείς ποιανού είναι αυτό το τηλέφωνο;» Ωραία ιστορία, έτσι; Και είναι ένα εύστοχο ανέκδοτο για τα σύγχρονα κράτη πρόνοιας που υπόσχονται περισσότερα απ όσα μπορούν να δώσουν. Παρομοιάστε τον άντρα της ιστορίας με έναν πολιτικό που θέλει να επανεκλεγεί. Η γυναίκα είναι έ- νας ψηφοφόρος που θέλει παροχές. Όσον αφορά τη γυναίκα,

26 34 Ζήστε κάθε μέρα ανεξάρτητοι μπορεί να ζητά τον ουρανό με τ άστρα. Όσον αφορά τον ά- ντρα, είναι εύκολο (και διασκεδαστικό) να δίνει (εξάλλου, δεν είναι ΔΙΚΑ ΤΟΥ χρήματα). Τι γίνεται όμως με τον πραγματικό σύζυγο της ιστορίας τον φορολογούμενο αυτόν που θα πληρώσει τον λογαριασμό για όλα αυτά τα έξοδα; Τι θα συμβεί ό- ταν ανακαλύψει τις συνέπειες επειδή η γυναίκα του πίστεψε στο Μεγάλο Ψέμα; Θα είναι αυτός που θα βάλει το χέρι στην τσέπη όταν έρθει ο λογαριασμός και θα είναι θυμωμένος ΠΟΛΥ ΘΥΜΩΜΕΝΟΣ και χρεωμένος μέχρι τον λαιμό. Η εξάρτηση από το κράτος αυξάνεται Πριν από περίπου 50 χρόνια, ο Lain Macleod, μέλος των συντηρητικών του Αγγλικού Κοινοβουλίου, διατύπωσε τον όρο «Κράτος-νταντά» (Nanny State) για να περιγράψει τα υπερβολικά γενναιόδωρα και προστατευτικά κρατικά προγράμματα πρόνοιας, τα οποία σχεδιάστηκαν από φιλελεύθερους πολιτικούς για να θωρακίσουν τους πολίτες «κατά των κινδύνων και των επικίνδυνων συγκυριών της ζωής», για να χρησιμοποιήσω τα λόγια του Φραγκλίνου Ρούσβελτ. Κατά ειρωνικό τρόπο, οι πολίτες των χωρών που πολέμησαν γενναία για ελευθερία και ανεξαρτησία κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο άρχισαν να περιορίζουν τις ατομικές τους ελευθερίες με αντάλλαγμα την κοινωνική ασφάλεια από το κράτος, αγνοώντας κατάφωρα τη σοφή έκκληση του Τόμας Τζέφερσον για μικρές κυβερνήσεις: «Η καλύτερη κυβέρνηση είναι αυτή που κυβερνά λιγοτερο γιατί έτσι ο λαός της αυτοπειθαρχείται.» Αφού άφησαν το θέμα της αυτοδυναμίας στην τύχη του, οι πολίτες των Δυτικών δημοκρατιών ψήφιζαν πολιτικούς που τους υ- πόσχονταν επέκταση των «δωρεάν» κρατικών προγραμμάτων. Το αποτέλεσμα είναι αυτό: Η ασυγκράτητη ανάπτυξη του κράτους πρόνοιας αποπλανεί εκατομμύρια πολίτες και τους στρέφει στην

27 Μάθημα 1 35 εξάρτηση από κρατικές υπηρεσίες. Ακολουθούν ορισμένες ακραίες περιπτώσεις κρατών-νταντάδων που απειλούν να σφετεριστούν τις ελευθερίες μας και να οδηγήσουν χώρες στη χρεοκοπία: Στις Ηνωμένες Πολιτείες: Οι οικογένειες του 44% του πληθυσμού των Η.Π.Α. λαμβάνουν κάποιου είδους κρατική παροχή, ποσοστό που είναι μεγαλύτερο από ποτέ. Το 60% του κρατικού προϋπολογισμού δαπανάται σε προγράμματα παροχών, κυρίως Κοινωνικής Ασφάλισης και Υγείας, τη στιγμή που πολίτες την ημέρα γίνονται 65 ετών με το αναμενόμενο όριο ζωής να είναι τα 82 χρόνια. 47 από τις 50 πολιτείες παρουσίασαν ελλείμματα στον προϋπολογισμό τους για το οικονομικό έτος 2011, ενώ οι πλουσιοπάροχες δημόσιες συντάξεις υποχρηματοδοτούνταν κατά τρισεκατομμύρια. Στο Ηνωμένο Βασίλειο: Περίπου 4 εκατομμύρια από τα 20 εκατομμύρια νοικοκυριά της Βρετανίας δεν έχουν ούτε ένα μέλος με έσοδα από εργασία. Στο 33% των νοικοκυριών, περισσότερο από το μισό ε- τήσιο εισόδημά τους βασίζεται σε κρατικές παροχές. 20% του εργατικού δυναμικού της χώρας κατέχει κρατικές θέσεις. Στην Ευρώπη: Στη Γαλλία, ένα εκατομμύριο διαδηλωτές απέκλεισαν το Παρίσι προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για την πρόταση

28 36 Ζήστε κάθε μέρα ανεξάρτητοι της κυβέρνησης να αυξήσει την ηλικία συνταξιοδότησης από τα 60 στα 62. Στην Ελλάδα, το 25% του εργατικού δυναμικού απασχολείται από το κράτος, το οποίο πληρώνει τριπλάσια χρήματα απ ό,τι ο ιδιωτικός τομέας και επιτρέπει την πλήρη συνταξιοδότηση στην ηλικία των 50 *. Ως αποτέλεσμα, το κράτος χρωστά δολάρια για κάθε εργαζόμενο Έλληνα. Στη Δανία, οι απολυμένοι Δανοί που έχουν εργαστεί 52 εβδομάδες στα τελευταία τρία χρόνια έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν το 90% των μέσων αποδοχών τους για μέχρι και τέσσερα χρόνια. Αυτά τα κρατικά προνόμια που διαλύουν τους προϋπολογισμούς στις Η.Π.Α. και την Ευρώπη είναι ένα δείγμα μόνο από τις πολλές γενναιοδωρίες των κρατών-νταντάδων, που δείχνει πώς ανταμείβονται οι τεμπέληδες ενώ τιμωρούνται οι πιο παραγωγικοί. Όμως οι γενναιόδωρες παροχές έχουν ένα διττό μειονέκτημα: δεκάδες κράτη-νταντάδες στη Δύση αιωρούνται στο χείλος της χρεοκοπίας λόγω των αλόγιστων δαπανών σε προγράμματα παροχών για δεκαετίες, ενώ οι πολίτες που εξαρτώνται από αυτά τα προνόμια επαναστατούν εναντίον προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων που στοχεύουν στη μείωση των τεράστιων ελλειμμάτων με την περικοπή παροχών. Όπως θα επιβεβαιώνουν και οι ειδήσεις σχεδόν καθημερινά στα επόμενα χρόνια, οι παροχές δίνονται εύκολα αλλά αφαιρούνται δύσκολα. Να αναμένετε να δείτε πολύ περισσότερες * Με τις πρόσφατες, ραγδαίες αλλαγές στην Ελλάδα για τα συναφή ζητήματα, οι παραπάνω αριθμοί υπόκεινται σε διαρκείς αλλαγές.

29 Μάθημα 1 37 οδομαχίες στην τηλεόρασή σας όπως και σπασμένα παράθυρα και δάκρυα. Η επαναδέσμευσή μας στην ανεξαρτησία Δεν λέω ότι εσείς είστε μέρος του προβλήματος όπως βλέπετε από τα παραπάνω στατιστικά στοιχεία, οι περισσότεροι πολίτες παράγουν, εργάζονται και πληρώνουν τους φόρους τους για να υποστηρίζουν μια μειονότητα η οποία παίρνει. Δυστυχώς, αυτοί που παίρνουν αυξάνονται, χρόνο με τον χρόνο, χωρίς να διαφαίνεται κάποιο τέλος σε αυτό. Το πρόβλημα είναι ότι εδώ και δεκαετίες, οι κυβερνήσεις των βιομηχανοποιημένων κρατών, ειδικά των Δυτικών, δημιουργούν συστηματικά μια κουλτούρα εξάρτησης μέσα από διευρυμένα κοινωνικά προγράμματα που επιχορηγούνται από το κράτος. Και αυτή η επίβουλη κουλτούρα εξάρτησης είναι μια υποχθόνια απειλή για τη δική σας ανεξαρτησία. Πριν από 75 χρόνια, ένα ισχυρός πολιτικός περιέγραψε τον κίνδυνο εξάπλωσης της κρατικής εξάρτησης από αυτούς που παράγουν σε αυτούς που παίρνουν το πέρασμα από τους πραγματικά ενδεείς στους άπληστους. Τα λόγια του είναι περισσότερο αληθινά σήμερα απ όσο ήταν πριν από 75 χρόνια: Τα μαθήματα της Ιστορίας δείχνουν αδιαμφισβήτητα ότι η συνεχιζόμενη εξάρτηση στην αρωγή επιφέρει μια πνευματική και ηθική αποσύνθεση πλήρως καταστρεπτική για τον εθνικό ιστό. Η παροχή αρωγής κατ αυτόν τον τρόπο είναι σαν τη λήψη ναρκωτικού, ένας πανούργος καταστροφέας του ανθρώπινου πνεύματος. Κατά ειρωνικό τρόπο, αυτά τα είπε ο πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούσβελτ, ο αρχιτέκτονας του αμερικανικού κράτους-νταντά, στην ομιλία του για την Κατάσταση της Ένωσης το Ο

30