ΕΥΤΙΚΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΥΤΙΚΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ"

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΘΕΜΑ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ» Φοιτητές: ΜΠΑΙΡΑΜΟΓΛΟΥ ΤΖΟΣΚΟΥΝ ΑΕΜ: 550 ΣΑΛΗ ΟΓΛΟΥ ΕΜΠΡΟΥ ΑΕΜ:400 ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2014

2 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ» Υπεύθυνος Καθηγητής: Κος Μαλκίδης Θεοφάνης Φοιτητές: ΜΠΑΙΡΑΜΟΓΛΟΥ ΤΖΟΣΚΟΥΝ ΑΕΜ:550 ΣΑΛΗ ΟΓΛΟΥ ΕΜΠΡΟΥ ΑΕΜ:400 ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

3 Πρωτόκολλο εργασίας 3

4 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον υπεύθυνο καθηγητή μας κο Μαλκίδη Θεοφάνη για την βοήθεια και την υποστήριξη που μας έδειξε για το πέρας της εργασίας αυτής. Επίσης χρωστάμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στις οικογένειές μας για την αμέριστη κατανόηση και υπομονή τους όλα αυτά τα χρόνια των σπουδών μας. 4

5 ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ DSM-III- : THE DIAGNOSTIC AND STATISTICAL MANUAL FOR MENTAL DISORDERS ΙΦΕΤ: ΙΝΣΤΙΟΥΝΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ HPA: HYPOTHALAMO-PITUITARY-ADRENAL AXIS ΚΝΣ: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑΣ 5

6 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΙΤΩΝ ΚΑΙ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ ΠΙΤΑ 1 67 ΠΙΤΑ 2 69 ΠΙΤΑ 3 70 ΠΙΤΑ 4 71 ΠΙΤΑ 5 72 ΠΙΤΑ ΠΙΤΑ 7 & ΠΙΤΑ 9 & ΠΙΤΑ 11 & ΠΙΤΑ 13 & ΠΙΤΑ 15 & ΠΙΤΑ 17 & ΠΙΤΑ 19 & ΠΙΤΑ 21 & ΠΙΤΑ ΓΡΑΦΗΜΑ

7 Πίνακας περιεχομένων ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ... 4 ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ... 5 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΙΤΩΝ ΚΑΙ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ... 6 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1:ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΟΡΙΣΜΟΣ ΔΙΑΦΟΡΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΟΥ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΤΥΠΟΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΟΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΒΡΕΦΙΚΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΦΗΒΙΚΗ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ-ΨΥΧΩΣΗ ΚΑΙ Ο ΕΠΗΡΕΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΑΠΌ ΤΗΝ ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ

8 3.3 ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β

9 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο όρος Κατάθλιψη στην Ψυχιατρική Ορολογία υποδηλώνει μια συγκεκριμένη νόσο, δηλαδή μια διαταραχή η οποία προκαλεί έναν συνδυασμό συμπτωμάτων που δεν συναντάται σε άλλη νόσο. Οι γιατροί συνηθίζουν να ονομάζουν αυτούς τους συνδυασμούς συμπτωμάτων, που εμφανίζονται μαζί πολύ πιο συχνά απ' ότι θα περίμενε κανείς μόνο από τύχη, ως σύνδρομα. Υπολογίζεται πως το 6% του γενικού πληθυσμού πάσχει από κατάθλιψη, δηλαδή περισσότεροι από 350 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως και 550 χιλιάδες στην Ελλάδα. Οι γυναίκες υποφέρουν από κατάθλιψη, σε όλες τις χώρες του κόσμου, δύο φορές συχνότερα από τους άνδρες. Έχει διαπιστωθεί ότι στη διάρκεια της ζωής τους στο 20% των γυναικών και στο 15% των ανδρών θα εμφανιστεί καταθλιπτικό επεισόδιο, ενώ το 10% των γυναικών και το 5,8% ανδρών θα νοσήσουν σε ένα έτος. Η κατάθλιψη είναι αποτέλεσμα μιας συνισταμένης παραγόντων που επηρεάζουν την ιδιοσυστασία κάθε άτομου και δρουν αλληλοσυμπληρωματικά. Η εργασία αυτή αποτελεί έναν συνδυασμό ανασκόπησης και έρευνας σχετικά με την κατάθλιψη. Αποτελείται από το γενικό μέρος με 5 κεφάλαια και το ερευνητικό μέρος που αναλύονται τα αποτελέσματα ερωτηματολογίου που μοιράστηκε στους κατοίκους διαφόρων περιοχών του Νομού Έβρου σχετικά με την κατάθλιψη. Το κεφάλαιο 1 αναλύει γενικά στοιχεία για την κατάθλιψη. Το κεφάλαιο 2 παρουσιάζει την εκδήλωση της κατάθλιψης στις διάφορες ηλικίες του πληθυσμού. Το κεφάλαιο 3 αναφέρει την θεραπεία και την πρόληψή της. Το κεφάλαιο 4 αναφέρεται η νοσηλευτική φροντίδα της κατάθλιψης. Το κεφάλαιο 5 παραθέτει νεότερα δεδομένα για την κατάθλιψη. Το ερευνητικό μέρος παραθέτει την περίληψη, τον σκοπό, το υλικό και την μέθοδο, τα δεδομένα που αναλύθηκαν, τα αποτελέσματα της έρευνας,, τα συμπεράσματα και την συνέχεια της έρευνας. Τέλος παρατίθενται τα τελικά συμπεράσματα, η σχετική βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε και αποτελεί το παράρτημα Α, για το ανασκοπικό μέρος της εργασίας για την οποία χρησιμοποιήθηκαν τόσο ιατρικά και νοσηλευτικά συγγράμματα και περιοδικά τόσο στην Ελληνική όσο και στην Αγγλική γλώσσα και το παράρτημα Β στο οποίο παρατίθεται το ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιήθηκε για την έρευνα. 9

10 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ 10

11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1:ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ 1.1 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Η ιστορία της κατάθλιψης στη Δύση συνδέεται στενά με την ιστορία της δυτικής σκέψης και θα μπορούσε να διαιρεθεί σε πέντε κύρια στάδια. Η άποψη του αρχαίου κόσμου για την κατάθλιψη έμοιαζε εκπληκτικά με τη δική μας. (HiCow, 2011) Ο Ιπποκράτης δήλωνε ότι η μελαγχολία είναι κατά βάση μια νόσος του εγκεφάλου που πρέπει να θεραπεύεται με ιάματα που λαμβάνονται από το στόμα, ενώ το πρωταρχικό ενδιαφέρον των γιατρών που τον ακολούθησαν αφορούσε τη φύση των χυμών του εγκεφάλου και την ορθή σύνθεση των ιαμάτων. (HiCow, 2011) Κατά τον Μεσαίωνα, η κατάθλιψη θεωρούνταν εκδήλωση της θεϊκής δυσμένειας, μια ένδειξη ότι ο πάσχων είχε εξαιρεθεί από την ευφροσύνη γνώση της θείας σωτηρίας. Ήταν η εποχή που στιγματίστηκε η αρρώστια, σε ακραίες περιπτώσεις, οι πάσχοντες αντιμετωπίζονταν σαν άπιστοι. (HiCow, 2011) Η Αναγέννηση έδωσε μια ρομαντική διάσταση στην κατάθλιψη και πρόβαλε το πρότυπο του μελαγχολικού ιδιοφυούς, γεννημένου κάτω από το άστρο του Κρόνου, που η δυσθυμία του ήταν ενόραση και ο ευάλωτος ψυχισμός του ήταν το τίμημα για την καλλιτεχνική ευαισθησία και το πολυσύνθετο της ψυχής του. (HiCow, 2011) Από τον 17ο αιώνα έως τον 19ο αιώνα, ήταν η εποχή της επιστήμης, η οποία μέσω πειραματισμών επεδίωξε να προσδιορίσει τη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου και να επεξεργαστεί βιολογικές και κοινωνικές στρατηγικές για να βάλει χαλινάρι στο νου που ξέφευγε από τον έλεγχο. (HiCow, 2011) Η σύγχρονη εποχή ξεκίνησε στις αρχές του 20ου αιώνα με τον Σίγκμουντ Φρόιντ και τον Karl Abraham, των οποίων οι ψυχαναλυτικές ιδέες για το νου και τον εαυτό πρόσφεραν μεγάλο μέρος του λεξιλογίου που ακόμα χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε την κατάθλιψη και τις πηγές της και συνεχίστηκε με δημοσιεύματα του Εμίλ Κρέπελιν, ο οποίος πρότεινε μια νέα βιολογική θεώρηση της ψυχικής αρρώστιας. (HiCow, 2011) Οι διαταραχές που για πολύ καιρό αποκαλούνταν μελαγχολία σηματοδοτούνται τώρα με την παράδοξα παραστατική λέξη κατάθλιψη (depression), η οποία πρωτοχρησιμοποιήθηκε στα αγγλικά για την περιγραφή της κακής ψυχικής διάθεσης το 1660 και πέρασε σε κοινή χρήση στα μέσα του 19ου αιώνα. (HiCow, 2011) Ο Εμπεδοκλής περιέγραψε τη μελαγχολία ως συνέπεια της περίσσειας μαύρης χολής (μέλαινα χολή-μελαγχολία) και ο Ιπποκράτης, εκπληκτικά νεωτεριστής, είχε φανταστεί ένα είδος σωματικής θεραπείας στα τέλη του 5 ου αιώνα πχ., όταν ακόμα η ίδια η ιδέα της νόσου και του γιατρού μόλις αναδυόταν. (HiCow,2011) 11

12 Ο Ιπποκράτης εντόπισε την έδρα του συναισθήματος, της σκέψης και της ψυχικής νόσου στον εγκέφαλο. Επίσης, πίστευε ότι στη μελαγχολία αναμειγνύονται εσωτερικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες και ξεχώριζε την αρρώστια που εμφανιζόταν μετά από φοβερά συμβάντα από την αρρώστια που δεν είχε προφανές αίτιο. (HiCow,2011) Εβδομήντα χρόνια μετά το θάνατο του Ιπποκράτη, η Σχολή του Αριστοτέλη άρχισε να ασκεί ισχυρή επίδραση στον τρόπο που σκεφτόμαστε για τη σκέψη. Η άποψη του για την κατάθλιψη, αντίθετα με τον Ιπποκράτη, δεν ήταν τελείως αρνητική. Ο Αριστοτέλης πήρε από τον Πλάτωνα την ιδέα της θείας παραφροσύνης και την ιατρικοποίησε συσχετίζοντάς την με τη μελαγχολία. (HiCow,2011) Παρόλο που Αριστοτέλης αναζητούσε τρόπους για να ανακουφίσει την πάθηση, πίστευε επίσης ότι μια ορισμένη ποσότητα μαύρης χολής ήταν απαραίτητη για τη μεγαλοφυΐα: «όλοι όσοι έχουν διαπρέψει στη φιλοσοφία, στην ποίηση, στην τέχνη και στην πολιτική, ακόμα και ο Σωκράτης και ο Πλάτων, είχαν μια μελαγχολική έξη, μερικοί μάλιστα υπέφεραν από τη νόσο της μελαγχολίας». (HiCow,2011) Συνοψίζοντας, οι προσπάθειες κατανόησης της κατάθλιψης χρονολογούνται από τον 4ο αιώνα π.χ., όταν ο Ιπποκράτης χρησιμοποίησε τον όρο μελαγχολία (μέλαινα χολή - μαύρη χολή) για να εξηγήσει την κατάθλιψη και την μελαγχολική προσωπικότητα. (HiCow,2011) 1.2 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Οκτακόσιες ογδόντα χιλιάδες Έλληνες και Ελληνίδες εν δυνάμει πάσχουν από κατάθλιψη. Μια ιδιαίτερα διαδεδομένη νόσος όπου σήμερα αποτελεί την τέταρτη συχνότερη ασθένεια στον κόσμο, ενώ οι προβλέψεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για το 2020 την ανεβάζουν στην δεύτερη θέση ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας.(χαρίλα, 2013) Παράλληλα την τελευταία δεκαετία στη χώρα μας εξαπλασιάστηκε η χρήση φαρμάκων για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ) σήμερα καταναλώνονται περίπου 144 εκατομμύρια χάπια το χρόνο.(katon, Schulberg 2009), (Χαρίλα, 2013) Οι αιτίες για την αύξηση των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων είναι πολλές, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί επιστήμονες. Ως σημαντικότεροι λόγοι προβάλλονται η αύξηση στη συχνότητα των καταθλιπτικών συνδρόμων, η καλύτερη διάγνωση της νόσου αλλά και η κυκλοφορία στο εμπόριο νέων σκευασμάτων τα οποία έχουν λιγότερες παρενέργειες από τα προηγούμενα σκευάσματα.(katon, Schulberg 2009) Η αύξηση της κατανάλωσης φαρμάκων αναδεικνύει επίσης δύο πλευρές ενός πολυεπίπεδου προβλήματος. Αφενός οι σύγχρονοι Έλληνες ενημερώνονται καλύτερα για τις ψυχικές νόσους και πηγαίνουν πολύ πιο εύκολα σε ένα ειδικό της ψυχικής 12

13 υγείας καταρρίπτοντας κοινωνικά ταμπού ετών. Αφετέρου η σύγχρονη πιεστική και αγχώδης καθημερινότητα αυξάνει τα κρούσματα κατάθλιψης με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας δεν έχουν πραγματοποιηθεί εξειδικευμένες μελέτες για την συχνότητα της κατάθλιψης στον πληθυσμό αλλά η αύξηση των περιπτώσεων είναι εμφανής στην καθημερινή πρακτική των γιατρών. Σύμφωνα με τους γιατρούς των νοσοκομείων, η κατάθλιψη πλήττει συχνότερα τις γυναίκες απ' ό,τι τους άνδρες με μία αναλογία 3 προς 2. Οι περισσότερες από τις γυναίκες που απευθύνονται στα νοσηλευτικά ιδρύματα είναι εργαζόμενες ηλικίας 30 έως 50 ετών, οι οποίες αδυνατούν να ανταποκριθούν στις πολλαπλές υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει (πολύωρη δουλειά, σπίτι και παιδιά, ταυτοχρόνως) - ιδίως όταν δεν έχουν βοήθεια στο μεγάλωμα των παιδιών, κατά τον κ. Γεώργιο Χριστοδούλου καθηγητή Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. (Katon, Schulberg 2009) 1.3 ΟΡΙΣΜΟΣ Ο όρος Κατάθλιψη στην Ψυχιατρική Ορολογία υποδηλώνει μια συγκεκριμένη νόσο, δηλαδή μια διαταραχή η οποία προκαλεί έναν συνδυασμό συμπτωμάτων που δεν συναντάται σε άλλη νόσο. Οι γιατροί συνηθίζουν να ονομάζουν αυτούς τους συνδυασμούς συμπτωμάτων, που εμφανίζονται μαζί πολύ πιο συχνά απ' ότι θα περίμενε κανείς μόνο από τύχη, ως σύνδρομα. (Κουλουβάρη, Ευθυνίου 2009) Ένα από τα χαρακτηριστικά του συνδρόμου της Κατάθλιψης είναι και η άσχημη διάθεση και γι' αυτό το σύνδρομο ονομάστηκε έτσι. Δεν είναι όμως το μοναδικό ενώ μερικές φορές μπορεί και να απουσιάζει. Σαν αρρώστια, η Κατάθλιψη έχει κάποιους προδιαθεσικούς και αιτιολογικούς παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνισή της, μια συγκεκριμένη πορεία, πρόγνωση και θεραπεία. (Κουλουβάρη, Ευθυνίου 2009) 1.4 ΔΙΑΦΟΡΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΟΥ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ Ένα από τα συμπτώματα της Κατάθλιψης είναι και το καταθλιπτικό συναίσθημα. Η διαφορά αυτού του συναισθήματος από το φυσιολογικό είναι ότι στην Κατάθλιψη το καταθλιπτικό συναίσθημα έχει μεγάλη ένταση και είναι μόνιμο. Δεν επηρεάζεται από τις καταστάσεις που ζει ο ασθενής, π.χ., ο ασθενής δεν θα γελάσει και δεν θα αισθανθεί παροδικά καλύτερα όταν συμβεί κάτι χαρούμενο. (WHO, 2012) Επίσης, στην κατάθλιψη το συναίσθημα μπορεί να είναι χειρότερο το πρωί σε σχέση με το βράδυ, ενώ στους φυσιολογικούς ανθρώπους, που απλά νιώθουν στεναχωρημένοι, η διάθεση είναι συνήθως καλύτερη όταν σηκώνονται το πρωί. (WHO, 2012) 13

14 1.5 ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ Η κατάθλιψη εμφανίζεται συχνότερα στους άγαμους, στους διαζευγμένους και στους κατοίκους των αγροτικών περιοχών. (WHO, 2012) Υπολογίζεται πως το 6% του γενικού πληθυσμού πάσχει από κατάθλιψη, δηλαδή περισσότεροι από 350 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως και 550 χιλιάδες στην Ελλάδα. Οι γυναίκες υποφέρουν από κατάθλιψη, σε όλες τις χώρες του κόσμου, δύο φορές συχνότερα από τους άνδρες. Έχει διαπιστωθεί ότι στη διάρκεια της ζωής τους στο 20% των γυναικών και στο 15% των ανδρών θα εμφανιστεί καταθλιπτικό επεισόδιο, ενώ το 10% των γυναικών και το 5,8% ανδρών θα νοσήσουν σε ένα έτος. Πιστεύεται ότι εκτός από τις βιολογικές διαφορές ανάμεσα στους άνδρες και στις γυναίκες, οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες και τα διαφορετικά στρεσσογόνα γεγονότα της ζωής των γυναικών (τοκετοί, ανατροφή παιδιών) αλλά και το γεγονός ότι παραδέχονται ευκολότερα ότι είναι καταθλιπτικές, είναι που διαμορφώνουν τα παραπάνω ποσοστά. (WHO, 2012) 1.6 ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Η κατάθλιψη είναι αποτέλεσμα μιας συνισταμένης παραγόντων που επηρεάζουν την ιδιοσυστασία κάθε άτομου και δρουν αλληλοσυμπληρωματικά. Οι παράγοντες αυτοί ομαδοποιούνται στις ακόλουθες κατηγορίες: Γενετικά αίτια. Τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης εμφανίζουν περισσότερες πιθανότητες σε συνδυασμό πάντοτε με την επίδραση και άλλων παραγόντων - να παρουσιάσουν κατάθλιψη κάποια στιγμή της ζωής τους. Αν ένα άτομο έχει κληρονομήσει μέσω των γονίδιων του χαρακτηριστικά προσωπικότητας με προδιάθεση κατάθλιψης είναι περισσότερο εκτεθειμένο στον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Από μελέτες διδύμων επίσης έχει προκύψει ότι αν ένα δίδυμο αναπτύσσει τη διαταραχή, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα, σε ποσοστό ακόμη και ως 50%, για το άλλο να επηρεαστεί. (MID Online, 2009) Βιολογικά αίτια. Τα αίτια αυτά σχετίζονται με αλλαγές στη χημεία του εγκεφάλου. Τα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη παρουσιάζουν ανισορροπίες των νευροδιαβιβαστών, δηλαδή βιοχημικών ουσιών μέσω των οποίων επικοινωνούν τα νευρικά κύτταρα μεταξύ τους. Μελέτες σε αντικαταθλιπτικά φάρμακα που δρουν στους νευρομεταβιβαστές του εγκεφάλου έδειξαν ότι αυξάνοντας τη συγκέντρωση των ουσιών αυτών στον εγκέφαλο αυξάνονται τα ποσοστά επιτυχούς αντιμετώπισης της κατάθλιψης. Ανεπάρκειες σε δυο ιδίως τέτοιες ουσίες, στη σεροτονίνη και στη νορεπινεφρίνη εμπλέκονται στη δημιουργία κατάθλιψης. Μια ανεπάρκεια στη σεροτονίνη μπορεί να ευθύνεται για διαταραχές στον ύπνο, ευερεθιστικότητα και άγχος, ενώ μειωμένη ποσότητα της νορεπινεφρίνης μπορεί να συνδέεται με αισθήματα κόπωσης, εξάντλησης και εν γένει καταθλιπτικής διάθεσης. (Krishnan, 2002) 14

15 Περιβαλλοντικά αίτια. Μελέτες έχουν καταδείξει ότι παιδικά τραύματα, σημαντικές απώλειες όπως η βίωση του θανάτου ενός αγαπημένου πρόσωπου, η βίωση ενός χωρισμού, η έκθεση σε βία, οι οικογενειακές συγκρούσεις, η φτώχεια, τα οικονομικά προβλήματα, το καθημερινό άγχος αυξάνουν την πιθανότητα για άτομα που είναι ήδη επιρρεπή στην εκδήλωση κατάθλιψης να εμφανίσουν αυτή τη διαταραχή. Άτομα που ως παιδιά έχουν βιώσει σοβαρά και δύσκολα γεγονότα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να υποστούν κατάθλιψη ως ενήλικες. Αλλά και αλλαγές στη ζωή ενός ενήλικα που οφείλονται σε εξωγενή παράγοντες συμβάλλουν στην εμφάνιση κατάθλιψης. Για παράδειγμα η απώλεια της θέσης εργασίας, η συνταξιοδότηση, το επαγγελματικό στρες, ένας γάμος, ο ερχομός ενός παιδιού δεν αφήνουν ανεπηρέαστο έναν άνθρωπο. (MID Online, 2009) Ψυχολογικά αίτια. Έχει παρατηρηθεί ότι άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση, εξαρτημένα από τους άλλους, υπερβολικά ευαίσθητα, κοινωνικά απομονωμένα, ενοχικά, απαισιόδοξα, τελειομανή και μυστικοπαθή είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στην εκδήλωση κατάθλιψης (σε συνδυασμό πάντα με άλλους παράγοντες.) Ιατρικές παθήσεις. Έρευνες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι άτομα που υποφέρουν από παθήσεις όπως καρδιακά προβλήματα, καρκίνο, νόσο του Πάρκινσον και ορμονικές διαταραχές τείνουν να εμφανίσουν κατάθλιψη. Επίσης άτομα με χρονιές ασθένειες ή άτομα με κάποια μορφή αναπηρίας διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλωσης κατάθλιψης. (MID Online, 2009) 1.7 ΤΥΠΟΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ Τρία είναι τα βασικά είδη της κατάθλιψης: Μείζων καταθλιπτική διαταραχή: Είναι ο πιο συχνός τύπος κατάθλιψης. Το κυριότερο σύμπτωμα που έχουν όλοι όσοι πάσχουν από κατάθλιψη είναι ένα αίσθημα κενού ή λύπης που επιμένει για αρκετές εβδομάδες. Άλλα συμπτώματα είναι: έλλειψη ενδιαφέροντος και απόλαυσης για τις συνηθισμένες δραστηριότητες, το άτομο αισθάνεται πως είναι κουρασμένο συνεχώς, προβλήματα στον ύπνο, αλλαγές στη διατροφή, ευερεθιστότητα, σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας, αισθήματα ενοχής, αναξιότητας και απελπισίας και δυσκολία στη μνήμη, τη συγκέντρωση ή στη λήψη αποφάσεων. (Tyrell, 2011) Δυσθυμία ή χρόνια κατάθλιψη: Είναι μία λιγότερο σοβαρή, αλλά πιο μακροχρόνια κατάθλιψη, μερικά άτομα πάσχουν από αυτή όλη τους τη ζωή. Η κύρια διαφορά της από τη μείζονα κατάθλιψη έγκειται στον αριθμό και στη διάρκεια των συμπτωμάτων. Για να διαγνωσθεί η δυσθυμία απαιτείται κακή διάθεση και τρία συμπτώματα (στην μείζονα κατάθλιψη απαιτούνται κακή διάθεση και τέσσερα συμπτώματα). Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι λιγότερο έντονα στην δυσθυμία, μπορεί να μην εμφανίζονται καθημερινά, αλλά υφίστανται τις περισσότερες ημέρες κατά τη διάρκεια τουλάχιστον δύο ετών. (Tyrell, 2011), (MID Online, 2009) 15

16 Διπολική διαταραχή ή μανιοκατάθλιψη: Όσοι πάσχουν από διπολική διαταραχή από τον υπέρμετρο ενθουσιασμό, την ευφορία και την μεγαλομανία περνούν στη θλίψη, την στενοχώρια και την απογοήτευση. Αυτές οι διακυμάνσεις μπορεί να γίνουν μέσα σε λίγες μόνο μέρες ή μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες. Μπορεί να υπάρξουν και περίοδοι μεταξύ αυτών των διακυμάνσεων, κατά τις οποίες το άτομο αισθάνεται φυσιολογικά. Με τη διπολική διαταραχή αισθάνεται κανείς σαν να είναι σε μια τεράστια συναισθηματική τραμπάλα. Σαν ένα γιογιό που πηγαίνει από τον ένα συναισθηματικό πόλο (χαμηλά) στον αντίθετο (υψηλά) με απρόβλεπτη συχνότητα. Αν δεν χορηγηθεί η κατάλληλη θεραπεία εγκαίρως, οι διακυμάνσεις μεταξύ κατάθλιψης και μανίας θα γίνονται μεγαλύτερες και ο χρόνος μεταξύ τους θα γίνει μικρότερος. (Tyrell, 2011) Θα ήταν χρήσιμο να αναφερθούν και τα συμπτώματα της μανιακής φάσης. Αυτά είναι: διάθεση που χαρακτηρίζεται από διέγερση και ευφορία, το άτομο είναι γεμάτο ενέργεια (τόσο γεμάτο που δεν μπορεί να περιοριστεί), είναι πολύ ομιλητικό και κινητικό, μπορεί οι σκέψεις του να τρέχουν και να αναφέρεται σε ιδέες και θέματα από ποικίλες και διάφορες κατηγορίες ταυτόχρονα. Το άτομο έχει λίγη ανάγκη από ύπνο. Μπορεί να είναι ευερέθιστο, η προσοχή του αποσπάται εύκολα, να είναι μεγαλομανής (να υπερεκτιμά έντονα και εξωπραγματικά τις δυνατότητές του) και τέλος μπορεί να γίνει επιθετικό. Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος αυτοκτονίας. (Tyrell, 2011) Άλλα είδη κατάθλιψης είναι τα εξής: Εποχιακή καταθλιπτική διαταραχή: Αυτού του είδους η κατάθλιψη μπορεί να εμφανιστεί οποιαδήποτε εποχή του χρόνου. Ωστόσο, σε μετρικούς ανθρώπους, εμφανίζεται τακτικά το χειμώνα, όταν οι μέρες είναι πιο μικρές και το φως λιγότερο. Όσοι ζούνε σε σημεία της γης όπου οι χειμώνες είναι μεγάλοι και σκοτεινοί, έχει ανακαλυφθεί πως οι διακοπές σε ηλιόλουστα και ζεστά μέρη μπορούν να βελτιώσουν τη διάθεσή τους. Κάποια άτομα τα βοήθα η φωτοθεραπεία, ενώ σε άλλες περιπτώσεις απαιτείται θεραπεία με αντικαταθλιπτικά για να ξεπεράσει κάποιος το χειμώνα και να φθάσει ως την άνοιξη χωρίς να υποφέρει υπερβολικά. (Tyrell, 2011) Επιλόχειος κατάθλιψη: Εμφανίζεται μετά τη γέννα καθώς η εγκυμοσύνη και η γέννα είναι γεγονότα τα οποία εξασθενούν τη μητέρα σωματικά και συναισθηματικά. Επιπλέον, παρατηρούνται πολύ μεγάλες ορμονικές αλλαγές στο σώμα της μητέρας, και γνωρίζουμε ότι οι ορμόνες μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεση. Ακόμη εμφανίζεται συναίσθημα συντριβής από το βάρος του νέου, ή του επιπλέον μωρού που πρέπει να φροντίζει και αμφιβολία για τη δυνατότητά της να είναι καλή μητέρα. Αίσθημα πίεσης από τις αλλαγές της ρουτίνας στην εργασία και το σπίτι. Μερικές φορές οι γυναίκες σκέφτονται ότι πρέπει να είναι οι τέλειες μητέρες, γεγονός που δεν είναι ρεαλιστικό και προσθέτει επιπλέον άγχος, το οποίο συμβάλλει στην εμφάνιση της κατάθλιψης. 16

17 Παρατηρούνται επίσης φοβικά συναισθήματα απώλειας, της ταυτότητας της νέας μητέρας, ποια είναι τώρα και ποια ήτανε πριν το νέο μωρό. Επίσης φόβοι απώλειας ελέγχου του μητρικού ρόλου, της προ εγκυμοσύνης σιλουέτας και φόβος απώλειας της αίσθησης να είναι ελκυστική. Μείωση του ελεύθερου χρόνου και μείωση του ελέγχου της διάθεσης αυτού του χρόνου. Η ανάγκη για μεγαλύτερη παραμονή στο σπίτι βιώνεται από την μητέρα σαν εγκλωβισμός και μείωση του διαθέσιμου χρόνου για εργασία και διασκέδαση. Έχει διαπιστωθεί πως το 50-75% των γυναικών βιώνει μελαγχολία μετά τη γέννα. Οι περισσότερες γυναίκες το ξεπερνούν αλλά περίπου το 5 7,5% από αυτές θα χρειαστεί θεραπεία για επιλόχειο κατάθλιψη. Η επιλόχειος κατάθλιψη δεν είναι μια ασήμαντη νόσος. Μπορεί να καταστρέψει ένα γεγονός που θα έπρεπε να συνοδεύεται μόνο από χαρά και ευτυχία. Μπορεί να ζημιώσει μόνιμα τη σχέση της μητέρας και του παιδιού, αλλά και τις άλλες οικογενειακές σχέσεις. Στη χειρότερη περίπτωση, η μητέρα μπορεί να εγκαταλείψει, να τραυματίσει ή ακόμα και να σκοτώσει το παιδί της. (Tyrell, 2011) Διπλή κατάθλιψη (δυσθυμία και μείζων κατάθλιψη ταυτοχρόνως): Στην περίπτωση αυτή κάποιος που ήταν ήδη αρκετά μελαγχολικός γίνεται πιο μελαγχολικός. Στην ιατρική ορολογία, η διπλή κατάθλιψη επέρχεται όταν ένα άτομο, το οποίο έχει ήδη δυσθυμία, υποφέρει από ένα επεισόδιο μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής. Άτυπη κατάθλιψη (χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα συμπτώματα): Η άτυπη κατάθλιψη είναι μια κατάθλιψη που έχει εκδηλώσεις και συμπτώματα διαφορετικά από αυτά που είναι τα συνηθισμένα χαρακτηριστικά της καταθλιπτικής διαταραχής. Άτομα με άτυπη κατάθλιψη κοιμούνται περισσότερο, κερδίζουν βάρος αντί να χάνουν και τείνουν να είναι ιδιαιτέρως ευαίσθητα στην κριτική και στην απόρριψη. Παραληρητική κατάθλιψη (βαρύτερή μορφή που μπορεί να απαιτήσει νοσηλεία): Σε αυτή τη μορφή κατάθλιψης ο ασθενής εισέρχεται για τα καλά στο χώρο της ψύχωσης (ψυχωσική κατάθλιψη). Εκτός από τα συνηθισμένα συμπτώματα που προκαλεί η μείζων κατάθλιψη, εμφανίζονται επιπλέον ψευδαισθήσεις: α) ο ασθενής πιθανά να ακούει πένθιμες φωνές, κλάματα, βογγητά κ.τ.λ. που δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα, β) πιθανά να βλέπει πένθιμα σύμβολα ή σύμβολα θανάτου, να αιωρούνται στον αέρα κοντά του. γ) Ο ασθενής μπορεί να αναπτύξει ψευδείς πεποιθήσεις αναξιότητας και ενοχής που δεν στηρίζονται σε κανένα πραγματικό γεγονός. Κατάθλιψη στους ηλικιωμένους (κατάθλιψη σε άτομα άνω των 65): Στην ουσία, η κατάθλιψη στους ηλικιωμένους δεν διαφέρει από αυτή στους άλλους ενήλικες. Αλλά, η κατάθλιψη είναι συχνότερη στους ηλικιωμένους και μπορεί να θεωρηθεί εσφαλμένα ότι πρόκειται για κάποια άλλη ασθένεια, όπως άνοια ή ρευματικά νοσήματα. Είναι σημαντικό αν ένας ηλικιωμένος έχει άλλα προβλήματα υγείας και υποφέρει από κατάθλιψη να λάβει αγωγή και γι αυτήν. Η φθίνουσα υγεία, ο πόνος που γίνεται πιο δυνατός και η ανικανότητα, καθώς και η μοναξιά λόγω της πιθανής απώλειας του συντρόφου ή η κοινωνική απομόνωση, μπορούν να συνεισφέρουν στην 17

18 κατάθλιψη. Είναι πολύ σημαντικό η κατάθλιψη στους ηλικιωμένους να αναγνωρίζεται και να θεραπεύεται. Οι ηλικιωμένοι που υποφέρουν από κατάθλιψη είναι πιο πιθανό να παραπονεθούν για σωματικά προβλήματα, αυξημένο άγχος ή προβλήματα με την μνήμη και τη συγκέντρωση, παρά για τα τυπικά συμπτώματα της κατάθλιψης. (Tyrell, 2011), (Tyson, 2011) 1.8 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ Η κατάθλιψη είναι αναμφίβολα μια σοβαρή κατάσταση και οι επιπτώσεις της έχουν αντίκτυπο σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του άτομου που την έχει υποστεί. Επηρεάζει άμεσα την υγεία του ασθενούς στην περίπτωση μάλιστα συννοσηρότητας. Επιφέρει αλλαγές όχι μόνο σε σωματικό επίπεδο αλλά και ψυχολογικό. (Tyson, 2011) Επιδρά στην ψυχοσύνθεση του ασθενούς, στις σχέσεις του με τα άτομα του περιβάλλοντος του και εν γένει στο κοινωνικό του γίγνεσθαι. Οι επιπτώσεις της ωστόσο δεν περιορίζονται στο άτομο που πάσχει από αυτήν, αλλά εκτείνονται και στην οικογένεια και στο φιλικό περιβάλλον του ασθενούς. Η επιρροή αυτή,αν και έμμεση, είναι εξίσου σημαντική. Η κατάθλιψη επίσης έχει συνδεθεί με προβλήματα μνήμης. Η κατάθλιψη συγκαταλέγεται στους κυριότερους παράγοντες κινδύνου για απόπειρα αυτοκτονίας τόσο σε ενήλικα όσο και σε νεαρά άτομα. Οι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν κάποιον στην αυτοκτονία σχετίζονται με ψυχολογικούς, κοινωνικούς και βιολογικούς παράγοντες. Οι δύο πρώτοι γίνονται ιδιαίτερα αισθητοί μέσα από τα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνονται όπως είναι για παράδειγμα η έλλειψη κοινωνικών συναναστροφών, ρήξεις στις διαπροσωπικές και κοινωνικές σχέσεις του ατόμου, απομόνωση, απελπισία κ.τ.λ. Όσον αφορά τους βιολογικούς παράγοντες, επιστημονικές μελέτες έχουν καταδείξει ότι σφάλματα στους υποδοχείς των νευρομεταβιστών του εγκεφάλου σχετίζονται με αυτοκτονικές τάσεις. Συγκεκριμένα υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι τα μειωμένα επίπεδα σεροτονίνης και η μειωμένη σεροτονινεργική μεταβολική δραστηριότητα επηρεάζουν τη συμπεριφορά του ατόμου και μπορεί να οδηγήσουν σε βίαιες εκδηλώσεις και απόπειρες αυτοκτονίας. (Tyson, 2011) Οι ειδικοί διατείνονται ότι οι ασθενείς με βαριά κατάθλιψη δεν οδηγούνται στην αυτοκτονία λόγω της αδράνειας στην οποία έχουν περιέλθει. (All About Depression, 2010) Ωστόσο μόλις ανακτήσουν τη χαμένη ενέργεια τους με τη βοήθεια της φαρμακευτικής αγωγής που λαμβάνουν ενδέχεται να εκδηλώσουν αυτοκαταστροφικές τάσεις. Αυτό μπορεί να συμβεί όχι μόνο στην αρχή αλλά και κατά τη διάρκεια της θεραπευτικής αγωγής όταν το άτομο εξακολουθεί να διατηρεί την άρνηση του απέναντι στη ζωή. 18

19 Παρά τις διαφορές που υπάρχουν στις αναλογίες αυτοκτονιών και στον τρόπο της αυτοχειρίας σχετικά με την ηλικία (ενήλικες έφηβοι) και τα δύο φύλα (άνδρες γυναίκες) τα συμπτώματα είναι κοινά σε όλους. (All About Depression, 2010) Tα συνηθεστέρα προειδοποιητικά σημάδια είναι τα ακόλουθα: Το άτομο κατακλύζεται από σκέψεις θανάτου. Στο μυαλό του η αυτοκτονία είναι κάτι ιδανικό και φαντάζει ως η μοναδική διέξοδος στο αδιέξοδο που βιώνει. Μιλάει για το θάνατο είτε στο πλαίσιο αστεϊσμών είτε σοβαρών συζητήσεων. Φράσεις όπως «ο θάνατος είναι σωτηρία», «καλύτερα να πέθαινα», «όποιος πεθαίνει γλιτώνει» εντάσσονται όλο και συχνότερα στο καθημερινό του λεξιλόγιο. Μπορεί μάλιστα ακόμη και να γράφει ποιήματα για το θάνατο ή ιστορίες αυτοκτονίας και να απειλεί ότι θα αυτοκτονήσει. Καταλαμβάνεται από αισθήματα απόγνωσης, απελπισίας, ματαιότητας, ενοχής, αποτυχίας και αναξιότητας. Αποσύρεται από φίλους του αλλά και από την οικογένεια, απομονώνεται και δεν επιδιώκει καμία συναναστροφή. Δεν απολαμβάνει καμία δραστηριότητα και αδιαφορεί για τα πάντα. Εδώ αξίζει να αναφερθεί και ο αντίποδας του ίδιου συμπτώματος : ορισμένοι άνθρωποι θέλοντας να κρύψουν τα συναισθήματα τους οδηγούνται στο άλλο άκρο, της υπερδραστηριότητας, της υπερβολικής ενέργειας και διέγερσης. Υπάρχει η πιθανότητα να εκδηλώσει ενδιαφέρον για σύνταξη διαθήκης ή για ασφάλεια ζωής. Οδηγείται σε ακραίες συμπεριφορές που ελλοχεύουν τον κίνδυνο του θανάτου όπως για παράδειγμα γρήγορη οδήγηση. Ανεξήγητη χρήση αλκοόλ ή άλλων ουσιών. Χαρίζει αγαπημένα του αντικείμενα σε πρόσωπα του περιβάλλοντος του. Επιδιώκει να συναντηθεί με πρόσωπα που είχε να δει καιρό θέλοντας έτσι να τα αποχαιρετήσει. Παρουσιάζει ξαφνικές διαταραχές στον ύπνο και στις διατροφικές του συνήθειες. (Tyson, 2011) Οι έφηβοι συγκεκριμένα εκτός από τα προαναφερθέντα μπορεί επίσης να εμφανίσουν τα ακόλουθα συμπτώματα: Ξαφνικές αλλαγές στην εμφάνιση τους όπως για παράδειγμα στα μαλλιά τους και στον τρόπο που ντύνονται. 19

20 Αδικαιολόγητα και ξαφνικά ξεσπάσματα. Απώλεια της ικανότητας να συγκεντρωθούν στα μαθήματα τους, αφηρημάδα, μείωση της σχολικής επίδοσης. Σεξουαλική ασυδοσία. Αλλαγές στη φιλικές του σχέσεις. Αισθήματα ενοχής, ντροπής και θύμου. (All About Depression, 2010), (Tyson, 2011) Η αυτοκτονική διάθεση είτε αφόρα ενήλικα άτομα είτε έφηβους προλαμβάνεται με την έγκαιρη διάγνωση. Απαιτείται να γίνει ακριβής διαπίστωση της σημαντικότητας του κίνδυνου και στη συνέχεια καθορισμός των παραγόντων που σχετίζονται με αυτόν ώστε να ακολουθηθεί η κατάλληλη παρέμβαση. (Tyson, 2011) Προεξέχουσα θέση κατέχει η τάση απομόνωσης που εκδηλώνει το άτομο κατά τη θεραπεία και όχι μόνο της κατάθλιψης. Αισθάνεται ότι κανείς δεν μπορεί να το καταλάβει και έτσι αρνείται οποιαδήποτε συναναστροφή με άτομα του οικογενειακού και φιλικού περιβάλλοντος του. Νιώθει ότι βιώνει μια πρωτόγνωρη κατάσταση και κανείς δε γνωρίζει πώς να τον βοηθήσει. Κλείνεται λοιπόν στον εαυτό του και αποσύρεται κοινωνικά. Στην απόσυρση αυτή συνηγορούν εκτός από τα αισθήματα απομόνωσης και οι ενοχές που καταλαμβάνουν τον ασθενή. Νιώθει τύψεις για όλο αυτό που του συμβαίνει και εκλαμβάνει τη μοναξιά ως μια μορφή αυτοτιμωρίας που υποχρεούται να επιβάλλει στον εαυτό του. Στην κοινωνική αλλοτρίωση συμβάλλει και ο φόβος της απόρριψης. Το άτομο διστάζει να επικοινωνήσει με τους γύρω του από το φόβο μήπως του το αρνηθούν. Έτσι δυσχεραίνει τις διαπροσωπικές του σχέσεις και αυτό λειτουργεί αντανακλαστικά και στον περίγυρο του. Η οικογένεια είναι εκείνη που υφίσταται στο μεγαλύτερο βαθμό όλες αυτές τις δυσκολίες λόγω και της καθημερινής επαφής με τον ασθενή. Όλα τα μέλη της οικογένειας καλούνται να προσαρμόσουν τις καθημερινές τους συνήθειες στα νέα δεδομένα. (Tyson, 2011) Καθώς ο ασθενής αδυνατεί ή αδιαφορεί να συμμετάσχει στις καθημερινές, λειτουργικές ανάγκες του σπιτιού υπάρχει κίνδυνος να προκληθούν εντάσεις μεταξύ των υπολοίπων μελών. Δεδομένου ότι επιφορτίζονται με αυξημένες αρμοδιότητες και υποχρεώσεις γίνονται ευερέθιστοι και ευάλωτοι σε συναισθηματικές εξάρσεις. Πέρα από αυτό όμως, συχνά καταλαμβάνονται από αισθήματα ενοχής καταλογίζοντας υπαιτιότητα στον εαυτό τους για τον άνθρωπο τους. Κατηγορούν τους εαυτούς τους που δεν αντιλήφτηκαν εγκαίρως τον κίνδυνο και τώρα υφίστανται τις συνέπειες. Ένας άλλος τομέας που δε μένει ανεπηρέαστος είναι η εργασία του άτομου επιφέροντας τις ανάλογες οικονομικές επιπτώσεις. 20

21 Ο ασθενής με κατάθλιψη παρουσιάζει μειωμένη αποδοτικότητα στον επαγγελματικό του χώρο λόγω της αδυναμίας του να συγκεντρωθεί, της απώλειας της ενέργειας του και της σωματικής του κόπωσης. Περά από αυτό όμως αναγκάζεται συχνά να απουσιάζει από την δουλειά του με τον κίνδυνο αναστολής ή και τερματισμού της. Οι οικονομικές του απολαβές επομένως κινδυνεύουν να μειωθούν δραστικά φτάνοντας ίσως και στο σημείο να εκμηδενιστούν. Επιπλέον λόγω των συχνών αναρρωτικών αδειών παρατηρούνται χαμηλά ποσοστά παραγωγής και συνακόλουθα επιβράδυνση των αντίστοιχων εργασιών. Σε ευρύτερο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο η κατάθλιψη συνιστά μια σημαντική επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό σε ό,τι αφορά στον τομέα της υγείας εξαιτίας της συχνούς χρήσης των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης από τους ασθενείς της. Υπάρχουν πολλές και διφορούμενες απόψεις όσον αφορά τη σύνδεση της κατάθλιψης με την απώλεια μνήμης. (Tyson, 2011) Υπάρχει διχογνωμία από μέρους των επιστημόνων για το αν η κατάθλιψη αυξάνει τον κίνδυνο πρόκλησης σοβαρών προβλημάτων μνήμης ή συνιστά απλώς μια ένδειξη των αλλαγών του εγκεφάλου που μπορεί να οδηγήσουν στη νόσο του Alzheimer ή σε άλλες μορφές άνοιας. Μελέτες ωστόσο έχουν καταδείξει ότι η εγκεφαλική κυτταρική δραστηριότητα στο μετωπιαίο λοβό μειώνεται σε ασθενείς με κατάθλιψη. Αυτό εξηγείται από τα μειωμένα επίπεδα σεροτονίνης η οποία ευθύνεται και για τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο. Τα κυριότερα συμπτώματα που «κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου» για απώλεια μνήμης είναι η αδυναμία συγκέντρωσης, η διάσπαση προσοχής, η μειωμένη εγρήγορση και εν γένει οι αισθητηριακές διαταραχές. Ένα καταθλιπτικό άτομο δεν διαθέτει την ενέργεια που απαιτείται ώστε να εστιάσει κάπου την προσοχή του και να μείνει συγκεντρωμένο για πολλή ώρα. Αυτό σε συνδυασμό με την γενικότερη απώλεια διάθεσης και ενεργητικότητας και την έλλειψη κινήτρων το απωθεί από την προσπάθεια προσήλωσης σε ένα συγκεκριμένο σημείο. Δυσκολεύεται επίσης να οργανώσει τις σκέψεις του και να τις θέσει σε σειρά προτεραιότητας. Κατά συνέπεια αργεί να αντιληφτεί τυχόν αλλαγές γύρω του και να αντιδράσει γρήγορα και άμεσα. Η κατάθλιψη έχει επίσης υποστηριχτεί ότι μειώνει την ικανότητα για τη δημιουργία μακροπροθέσμων αναμνήσεων. Το άτομο θυμάται μόνο σημαντικά γεγονότα, γεγονότα που του προκάλεσαν εντύπωση και αδυνατεί να ανακαλέσει ασήμαντες πληροφορίες. Το σημείο εκκίνησης για την απομνημόνευση πληροφοριών είναι η αισθητική ευαισθητοποίηση των πληροφοριών και η επεξεργασία αυτών των ερεθισμάτων από τον εγκέφαλο. Στον καταθλιπτικό ασθενή η εκτελεστική λειτουργία του εγκέφαλου είναι μειωμένη. (Tyson, 2011) Μυαλό, διάθεση και μνήμη συνδέονται αμφίδρομα. Οι απαισιόδοξες επίσης σκέψεις που συνοδεύουν την κατάθλιψη μπορεί να επιδράσουν σε προηγούμενες γνώσεις του εγκέφαλου και έτσι το άτομο να παρουσιάζει την τάση να συγκρατεί μόνο δυσάρεστα γεγονότα και αρνητικές εμπειρίες. Και πάλι όμως η σύνδεση της 21

22 κατάθλιψης με την απώλεια της γνωστικής λειτουργίας τίθεται υπό αμφισβήτηση. Τέλος, έχει παρατηρηθεί ότι τα καταθλιπτικά άτομα εμφανίζουν δυσχέρειες στη λήψη αποφάσεων, τόσο καθοριστικών όσο και ελάσσονος σημασίας. Η κατάθλιψη επιδρά αναμφίβολα στον οργανισμό επιφέροντας εμφανείς σωματικές αλλαγές. Στα ήπια αλλά παρά ταύτα ενοχλητικά συμπτώματα συγκαταλέγονται μεταξύ άλλων οι διαταραχές στον ύπνο. Αυτές εκδηλώνονται είτε με τη μορφή αϋπνίας (το άτομο δυσκολεύεται να κοιμηθεί, κάνει ανήσυχο ύπνο ή ξυπνάει πολύ νωρίς) είτε με τη μορφή της υπερυπνηλίας (κοιμάται πολλές ώρες την ημέρα και δυσκολεύεται να ξυπνήσει και να σηκωθεί. Εκτός από τον ύπνο εμφανείς είναι οι αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες του ατόμου. (Tyson, 2011) Παρατηρείται είτε απώλεια της όρεξης με φυσικό επακόλουθο την απώλεια σωματικού βάρους είτε υπερβολική όρεξη με αποτέλεσμα την απότομη και ξαφνική αύξηση βάρους. Διαταράσσεται επομένως και η λειτουργία του γαστρεντερικού που μπορεί να εκδηλωθεί με πόνους στο στομάχι,ναυτίες, διάρροια και προβλήματα εντέρου. Ένα πολύ δυσάρεστο σύμπτωμα είναι επίσης οι έντονοι πονοκέφαλοι από τους οποίους υποφέρει ο ασθενής και μπορεί να εξελιχτούν σε χρόνιες ημικρανίες. Στις συνήθεις σωματικές αλλαγές αναφέρονται ακόμη το αίσθημα κόπωσης και αδυναμίας, προβλήματα κίνησης και σεξουαλικές δυσλειτουργίες. Η κατάθλιψη θεωρείται ιδιαίτερα επικίνδυνη στην περίπτωση συννοσηρότητας. Εφιστάται ιδιαίτερη προσοχή σε ασθενείς με καρκίνο, ρευματοειδή αρθρίτιδα, σακχαρώδη διαβήτη, υπερθυρεοειδισμό, αρτηριακή υπέρταση, έλκος του δωδεκαδακτύλου και ψυχιατρικές παθήσεις όπως αγχώδεις διαταραχές. (All About Depression, 2010) 1.9 ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΟΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ Τα διαγνωστικά κριτήρια του καταθλιπτικού επεισοδίου σύμφωνα με το DSM-III-R (The Diagnostic and Statistical Manual for Mental Disorders) είναι τα ακόλουθα: Α. Πέντε από τα παρακάτω συμπτώματα να υπάρχουν ταυτόχρονα, για δύο εβδομάδες το λιγότερο, καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας για κάθε μέρα. (Smith, Saisan, Segal, 2011), (All About Depression, 2010) Αυτά, να προκαλούν μείωση της προηγούμενης λειτουργικότητας και να περιλαμβάνονται απαραίτητα τα 1) και 2). 1) Καταθλιπτικό συναίσθημα (ή ευερεθιστότητα για τους εφήβους). 2) Έκδηλα μειωμένο ενδιαφέρον και μειωμένη ευχαρίστηση για όλες ή σχεδόν όλες τις δραστηριότητες. 3) Σημαντική απώλεια ή αντίθετα αύξηση του βάρους, χωρίς μεταβολή της δίαιτας (π.χ. 5% του σωματικού βάρους σε ένα μήνα). Ελάττωση ή αύξηση 22

23 της όρεξης σχεδόν κάθε μέρα (στα παιδιά παρατηρείται αδυναμία να κερδίσουν το κανονικό βάρος). 4)Αϋπνία ή υπερυπνία. 5) Ψυχοκινητική ανησυχία ή επιβράδυνση. 6) Κόπωση ή απώλεια της δραστηριότητας. 7) Αισθήματα αναξιότητας ή υπερβολικής ή αναιτιολόγητης ενοχής (η οποία μπορεί να είναι παραληρητική). (Smith, Saisan, Segal, 2011) Β. 8) Μειωμένη ικανότητα σκέψης ή συγκέντρωσης ή έλλειψη πρωτοβουλίας. 9) Επίμονες σκέψεις θανάτου, ιδέες αυτοκτονίας ή απόπειρα αυτοκτονίας. 1) Δεν διαπιστώνεται ευθύνη οργανικού παράγοντα για την πρόκληση ή τη συντήρηση της διαταραχής. 2) Η διαταραχή δεν αποτελεί αντίδραση στο θάνατο αγαπημένου προσώπου (αποκλεισμός του μη επιπλεγμένου πένθους). (Mayo Clinic staff, 2011) Γ. Στη διάρκεια της διαταραχής δεν μεσολαβούσε περίοδος δύο ή πιο πολλών εβδομάδων, στην οποία να προέχουν επίμονες παραληρητικές ιδέες και ψευδαισθήσεις, κατά τη διάρκεια των οποίων οι διαταραχές του θυμικού να αποτελούν δευτερεύον σύμπτωμα. (Holms, 2010) Δ. Η κατάθλιψη δεν επικάθεται σε σχιζοφρένεια, σχιζοφρενικόμορφη διαταραχή, παραληρητική διαταραχή ή ψυχωσική διαταραχή που δεν ταξινομείται αλλιώς. Η διαφοροδιάγνωση της κατάθλιψης πρέπει να γίνεται από: 1. Οργανικές ψυχικές διαταραχές όπως: α) Γεροντικές και προγεροντικές άνοιες με κατάθλιψη. Σε αυτές προέχουν οι διαταραχές της μνήμης, της κρίσης και της νοημοσύνης και οι ψυχολογικές δοκιμασίες δείχνουν οργανικότητα. β) Σύνδρομα από ψυχοδραστικές ουσίες ( αλκοολικά, στερητικά αμφεταμινών, κοκαΐνης και μερικών ψευδαισθησιογόνων, συναισθηματικά σύνδρομα από λήψη ψευδαισθησιογόνων φαρμάκων και άλλων ουσιών). (Smith, Saisan, Segal, 2011) Η διαφοροδιάγνωση θα βασιστεί στην παρουσία διαταραχών της συνείδησης, στο ιστορικό λήψης ουσιών και στην ανίχνευσή τους στα υγρά του σώματος. 23

24 γ) Λοιμώδη, μεταβολικά και ενδοκρινολογικά νοσήματα, όπως: γρίπη, τυφοειδής πυρετός, νόσος του Addison, υποθυρεοειδισμός. Η διαφοροδιάγνωση θα γίνει από τα γενικά συμπτώματα, το ιστορικό και την κλινική εικόνα. (Anapolis, 2012), (Mayo Clinic staff, 2011) 2. Τη σχιζοφρένεια. Σε περιπτώσεις κατατονικής εμβροντησίας, η απόλυτη απόσυρση και αναστολή της ψυχοκινητικότητας μοιάζουν με βαριά κατάθλιψη. Στην κατατονική εμβροντησία το πρόσωπο μένει ανέκφραστο, ενώ στην καταθλιπτική εμβροντησία το πρόσωπο εκφράζει βαθύ πόνο και θλίψη. 3. Τη σχιζοσυναισθηματική διαταραχή. Διαφοροδιάγνωση χρειάζεται στις περιπτώσεις που υπάρχουν τα χαρακτηριστικά του καταθλιπτικού συνδρόμου και παραληρητικά ή ψευδαισθητικά συμπτώματα μη σύντονα με συναισθηματική διαταραχή. Το είδος της προνοσηρής προσωπικότητας και ο βαθμός της αποδιοργάνωσης είναι χρήσιμα διαφοροδιαγνωστικά στοιχεία. (Holms, 2010), (Mayo Clinic staff, 2011) 4. Την κυκλοθυμική διαταραχή. Αυτή εξελίσσεται με συχνά ήπια ή μέτρια επεισόδια κατάθλιψης αλλά και ευφορίας και με καλή αποκατάσταση της ψυχικής υγείας στα μεσοδιαστήματα. 5. Το άγχος του αποχωρισμού. Ακολουθεί χαρακτηριστικά τον αποχωρισμό από αγαπημένα πρόσωπα. 6. Το «μη επιπλεγμένο πένθος». Ακολουθεί το θάνατο προσφιλούς προσώπου. Οι ιδέες ενοχής, αν υπάρχουν, αναφέρονται σε έμμονες σκέψεις εγκατάλειψης ή αναποτελεσματικής φροντίδας του αρρώστου πριν το θάνατο. 7. Τη δυσθυμία ( καταθλιπτική νεύρωση ). Εξελίσσεται με χρόνια, επίμονα, αλλά και ηπιότερα συμπτώματα και μπορεί να υπάρχουν μεσοδιαστήματα λίγων ημερών ή εβδομάδων με φυσιολογικό συναίσθημα. 8. Ιδιαίτερες εικόνες κατάθλιψης και αντίστοιχα διαφοροδιαγνωστικά προβλήματα δημιουργούνται από συμπτώματα που συνοδεύουν την κατάθλιψη στις διάφορες ηλικίες. 24

25 Στην προεφηβική ηλικία η κατάθλιψη συνοδεύεται από έντονο άγχος, άρνηση της παρακολούθησης του σχολείου και φόβος επικείμενου θανάτου, του ίδιου του παιδιού ή των γονέων του. Στην εφηβική ηλικία παρατηρούνται αντικοινωνικές εκδηλώσεις, φυγή από το σπίτι ή το σχολείο, αντιθετική ή και επιθετική συμπεριφορά. (Anapolis, 2012), (Holms, 2010) Στην κλιμακτηριακή ηλικία παρατηρείται έντονο άγχος, εξάψεις και ιδρώτες, ποικίλες υποχονδριακές αιτιάσεις ( κυρίως κεφαλαλγίας ), παραληρητικές ιδέες ζηλοτυπίας ή και δίωξης και τάσεις αυτοκτονίας. Στη γεροντική ηλικία τα συνοδά συμπτώματα μπορεί να είναι διαταραχές του προσανατολισμού, της μνήμης και της συνείδησης σε βαθμό που να διαμορφώνονται ψευδοανοϊκές εικόνες. 9. Η κατάχρηση και εξάρτηση από ουσίες, ή αλκοόλ είναι συχνά αποτέλεσμα κατάθλιψης ιδιαίτερα στην εφηβική και μετεφηβική ηλικία. Και αυτές οι καταστάσεις πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στη διαφοροδιάγνωση ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Η κατάθλιψη, δεν εμφανίζεται σ' όλους τους ασθενείς με τα ίδια συμπτώματα. Άλλοι είναι θλιμμένοι, απελπισμένοι, απογοητευμένοι και κατακλύζονται από τύψεις και ενοχές, άλλοι μεμψιμοιρούν και γκρινιάζουν διαρκώς, άλλοι παραπονιούνται για πλήθος σωματικών ενοχλημάτων. Μερικές φορές η διαταραχή εισβάλλει με ενοχλήματα από τη σωματική, κυρίως, σφαίρα, παραπλανώντας τους μη ειδικούς ιατρούς. Στη βαριά κατάθλιψη ο ασθενής βαδίζει αργά, σέρνοντας τα βήματά του, με τον κορμό κυρτό και τo κεφάλι σκυμμένο. Το πρόσωπό του αυλακώνεται από ρυτίδες. Το βλέμμα του είναι ικετευτικό. Οι λέξεις εκφέρονται με δυσκολία, αργά, ψιθυριστά, άτονα. Οι χειρονομίες και η μιμική του προσώπου είναι περιορισμένες. Οι ηλικιωμένοι ασθενείς, στους οποίους κυριαρχεί το άγχος, αγωνιούν, είναι ανήσυχοι, βαδίζουν διαρκώς τρίβοντας τις παλάμες τους και κάποιες φορές τραβώντας τα μαλλιά τους. (All About Diagnosis of Clinical Depression, 2010) Ο ασθενής αισθάνεται θλιμμένος, στενοχωρημένος, άκεφος, απογοητευμένος. Ο ψυχικός αυτός πόνος είναι βαρύτερος από οποιονδήποτε άλλο σωματικό. Το άτομο συγκινείται εύκολα, αναλύεται σε λυγμούς με ασήμαντα ερεθίσματα (π.χ. μια εκπομπή στην τηλεόραση). Άλλες φορές, όμως, η λύπη που τον καταπλακώνει δεν μπορεί να εκφραστεί. «Δεν μπορώ ούτε να κλάψω», αναφέρει. Δραστηριότητες, ασχολίες, ενδιαφέροντα με τα οποία χαιρόταν στο παρελθόν και τα απολάμβανε τον αφήνουν αδιάφορο, τον κουράζουν, τα αποφεύγει. Τα ευχάριστα γεγονότα τα παρακάμπτει, ενώ τα δυσάρεστα τα μεγεθύνει, ένα μαύρο πέπλο εξυφαίνεται γύρω από τη σκέψη του. Όλα φαντάζουν μάταια, τίποτα δεν τον θέλγει. Παντού αναδύονται εμπόδια και δυσκολίες ανυπέρβλητες. Νιώθει κουρασμένος, δυσκολεύεται να 25

26 συγκεντρωθεί, να θυμηθεί, να σκεφτεί και ν' αποφασίσει. Διαρκώς αναβάλλει. Η παραμικρή δραστηριότητα τον κουράζει, τη διεκπεραιώνει κοπιάζοντας υπερβολικά. Όλα «φαίνονται βουνό». Παραμελεί την εμφάνισή του, αδιαφορεί για τη δουλειά του, απομακρύνεται από γνωστούς και φίλους και αποσύρεται στο κέλυφός του. Δυσκολεύεται να κοιμηθεί, άλλοτε ο ύπνος είναι διακεκομμένος και ταράζεται από εφιαλτικά όνειρα ή άλλες φορές ξυπνάει πολύ νωρίς το πρωί, νιώθοντας υπερβολικά κουρασμένος. Περιγράφει την κατάστασή του λέγοντας «αισθάνομαι σα να έσκαβα όλο το βράδυ». Η όρεξή του έχει μειωθεί, χάνει βάρος. Κάποιες όμως φορές, ιδιαίτερα στις γυναίκες, η όρεξη αυξάνει. Η επιθυμία για σεξουαλική επαφή είναι ανύπαρκτη. Ακαθόριστοι πόνοι κατασκηνώνουν στο σώμα του. Ένα υπερβολικό αίσθημα για επικείμενους κινδύνους δεν τον αφήνει να ησυχάσει. Ταχυκαρδίες, εφιδρώσεις, κεφαλαλγίες και άλλα συμπτώματα συνοδεύουν την αγωνία που τον διαπερνά. Στην σκέψη του λιμνάζουν διαρκώς οι ίδιες μελαγχολικές ιδέες, που τις αναμασά και μονότονα τις εξωτερικεύει. (All About Diagnosis of Clinical Depression, 2010), (Holms, 2010) Ανακαλώντας ασήμαντα γεγονότα και σφάλματα του παρελθόντος νιώθει ενοχές και διακατέχεται από τύψεις, αισθάνεται άχρηστος, ανίκανος, ανάξιος και αποτυχημένος. Υποτιμά τον εαυτό του, τον επικρίνει. Παγιδευμένος και εγκλωβισμένος, αβοήθητος, καταστρώνει σχέδια και απεργάζεται την αυτοκαταστροφή του. Τα 2/3 των ασθενών καταλαμβάνονται από ιδέες αυτοκαταστροφής και το 10-15% προβαίνει σε απόπειρες που τελεσφορούν. Κάποιες φορές το σύμπτωμα «κατάθλιψη» απουσιάζει από την κλινική εικόνα και η καταθλιπτική διάθεση καλύπτεται πίσω από μια μάσκα ευφορίας. Άλλοτε η καταθλιπτική διάθεση δεν είναι προφανής αλλά αποτυπώνεται στη συμπεριφορά του ατόμου (παρορμητικές ενέργειες, χρήση ουσιών). Η κατάθλιψη δεν εμφανίζεται με τα ίδια συμπτώματα σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Στα νήπια, ιδιαίτερα όταν έχει προηγηθεί αποχωρισμός από την μητέρα, εκδηλώνεται με καθυστέρηση στη σωματική, τη νοητική και τη συναισθηματική ανάπτυξη. Στα μικρά παιδιά, επίσης με διαταραχές του ύπνου, ενούρηση ή εγκόπριση, έντονο κλάμα ή υπερβολική ενασχόληση με τα γεννητικά όργανα. Στα παιδιά σχολικής ηλικίας με ενούρηση, ονυχοφαγία, ανυπακοή και σχολική φοβία. Στους εφήβους εμφανίζεται ευερεθιστότητα, κοινωνική απόσυρση, αντικοινωνική συμπεριφορά και χαμηλή επίδοση στο σχολείο. (Intelihealth, 2010), (Admin, 2012) Στους ηλικιωμένους δεσπόζουν τα σωματικά ενοχλήματα, όπως αϋπνία, κεφαλαλγία, ζάλη, ανορεξία και εύκολη κόπωση. (All Psych, 2003), (APA, 2012) 26

27 1.11 ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Η σωματική άσκηση είναι ευεργετική για τον εγκέφαλο. Μεταξύ άλλων έχει αποτελεσματική αντικαταθλιπτική δράση. (Grohol, Psy, 2010) Πολλές έρευνες έχουν τεκμηριώσει τις θετικές επιδράσεις της άσκησης στην ψυχολογία των ανθρώπων. Ανεξάρτητα από την ηλικία ή το φύλο, η συστηματική άσκηση του σώματος συμβάλλει σε μια καλύτερη αυτοεκτίμηση και σε λιγότερα προβλήματα. Το στρες υποχωρεί πιο εύκολα μετά από μια αθλητική δραστηριότητα, το περπάτημα, το κολύμπι, την ποδηλασία ή άλλη μορφή άσκησης. (Grohol, Psy, 2010) Η άσκηση του σώματος είναι πιο αποτελεσματική στη μείωση του στρες σε σχέση με άλλους τρόπους καταπολέμησης του στρες όπως για παράδειγμα οι τεχνικές χαλάρωσης. Η μείωση της έντασης των μυών και η αύξηση του καρδιακού ρυθμού που συνοδεύουν τη σωματική άσκηση, δημιουργούν μια γενικότερη χαλάρωση και συμβάλλουν στην εγρήγορση του οργανισμού. Αυτό μας βοηθά να δούμε καλύτερα τα προβλήματα που μας βασανίζουν και να βρούμε καλύτερες λύσεις. (APA, 2012) Η εξωτερίκευση της έντασης όταν κάνουνε κάποια αθλητική δραστηριότητα, ένα είδος γυμναστικής, περπάτημα ή άλλη ρυθμική σωματική δραστηριότητα, μειώνει τον εκνευρισμό που πιθανόν μας έχει κυριεύσει κατά τη διάρκεια μιας δύσκολης ημέρας φορτωμένης με πολλές καταστάσεις που μας προκαλούν στρες. (All Psych, 2003) Έτσι μειώνεται ο κίνδυνος να διοχετεύσουμε τα συσσωρευμένα αρνητικά μας συναισθήματα σε άτομα του οικογενειακού μας περιβάλλοντος ή στους φίλους μας. Άτομα που νιώθουν πως ο ρυθμός της ζωής τους αρχίζει να γίνεται εξαιρετικά δύσκολος σε σημείο που να τους προκαλεί κατάθλιψη, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι, όταν αρχίσουν να καταναλώνουν θερμίδες διαμέσου της σωματικής άσκησης θα νιώσουν καλύτερα. Όταν κάποιος νιώθει καλά σωματικά και πιο δυνατός, τότε νιώθει και πιο συναγωνιστικός και πως έχει τον έλεγχο της ζωής του. (All Psych, 2003), (APA, 2012) 27

28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ 2.1 ΒΡΕΦΙΚΗ Έρευνες που έγιναν μετά τον Β παγκόσμιο πόλεμο από τον R. Spitz σε ορφανοτροφεία έδειξαν ότι και τα βρέφη μπορούν να βιώσουν αγχωτικές καταστάσεις και να έχουν αισθήματα λύπης και αποχωρισμού. Η κλινική εικόνα περιέγραψε ένα βρέφος 6-8 μηνών το όποιο χωρίζεται από τη μητέρα του η όποια εμφανίζεται με γενική απάθεια, αδιαφορία προς το περιβάλλον ανορεξία και αϋπνία. Εύκολα μπορεί να αποκατασταθεί αυτή η καταστεί εάν στον 3-5 μήνα μετά τον αποχωρισμό βρεθεί μητρικό υποκατάστατο. (Chitty, 2009), (All About Diagnosis of Clinical Depression, 2010) Μπορούν εύκολα να εξαλείφουν αυτά τα συμπτώματα. Πλέον η βρεφική κατάθλιψη εκδηλώνεται με αδυναμία διάθεσης όπως να φάει να ακούσει να μυρίσει και η κατάσταση αυτή ονομάζεται «κρύα» κατάθλιψη η «σύνδρομο του άδειου» που εκφράζει την αδιαφορία του βρέφους για τον εαυτό του και την οικογένεια του. 2.2 ΠΑΙΔΙΚΗ Η επίπτωση της κατάθλιψης στα παιδιά κυμαίνεται ανάλογα με τις μελέτες από 0,4,2,5% για παιδιά κάτω τον 12 ετών και τα οποία θα είχαν όφελος από παιδοψυχιατρική παρέμβαση. Tο 0.6, και το 1.7% των παιδιών και 1.6,8% των εφήβων πάσχουν από δυσθυμία. Σε παιδιατρικά νοσοκομεία 7% των παιδιών παρουσιάζουν κατάθλιψη και 40% εκείνων νοσηλεύονται σε παιδονευρολογικά τμήματα για ανεξήγητες κεφαλαλγίες. Σε κλινικούς πληθυσμούς τα ποσοστά επικράτησης είναι πολύ υψηλότερα κυμαινόμενα από 28% των ασθενών ενός παιδοψυχιατρικού τμήματος έως 59% στους ενδονοσοκομειακούς ασθενείς. Τα ποσοστά αυτά δείχνουν πόσο συνηθισμένη είναι η κατάθλιψη στην καθημερινή παιδοψυχιατρική πρακτική τα παιδιά, η μείζων καταθλιπτική διαταραχή εκδηλώνεται σε περίπου ίδια αναλογία σε αγόρια και κορίτσια, σε αντίθεση με τους εφήβους και τους ενήλικες όπου υπερτερούν οι γυναίκες. Η διαφορά αποδίδεται σε διαφορετικές αιτίες παρά στην ηλικία αυτή καθ αυτή, όπως αλλαγές στο επίπεδο των ορμονών, οι οποίες μπορούν να προδιαθέτουν σε κάποια ευαισθησία. Ωστόσο η εφηβεία συνοδεύεται και από σημαντικές αλλαγές στις γνωστικές λειτουργίες, καθώς και από διαφορετικές ψυχοπιεστικές καταστάσεις. (Lunde, Fsisen, Hwang, 2007), (Chitty, 2009) 2.3 ΕΦΗΒΙΚΗ Στην εφηβεία τα συμπτώματα κατάθλιψης μπορούν να οδηγήσουν τους νέους να φοράνε μαύρα ρούχα, να γράφουν ποιήματα με κύριο θέμα το θάνατο ή να ασχολούνται με μουσικά θέματα τα οποία έχουν και αυτά ως κύριο θέμα το θάνατο. 28

29 Προβλήματα ύπνου μπορεί να συνδέονται με τη δυσκολία να ξυπνάνε το πρωί για το σχολείο ή να κοιμούνται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Έλλειψη κινήτρων και ενέργειας έχουν ως συνέπεια να χάνουν σχολικά μαθήματα. Η βαρεμάρα μπορεί επίσης να οδηγήσει σε κατάθλιψη. Η κατάθλιψη στην εφηβεία εμφανίζεται επίσης σε άτομα που πάσχουν από προβλήματα επικοινωνίας, υπαρξιακά προβλήματα ή προβλήματα διατροφής. (Copruel, 2009), (Primak, Swanier, Georgiopoulos, Land, Fine, 2009), (Chitty, 2009) Πόσο σημαντικά είναι τα προβλήματα της κατάθλιψης στην εφηβεία; Έρευνες έχουν δείξει ότι σχεδόν το 1/3 των εφήβων που καταλήγουν σε κλινική ψυχικής υγείας πάσχουν από κατάθλιψη. Διάφορες εκτιμήσεις δείχνουν ότι η κατάθλιψη είναι διπλάσια κοινή στην εφηβεία από την παιδική ηλικία. Και επίσης τα έφηβα κορίτσια έχουν πιο υψηλό δείκτη κατάθλιψης από τα αγόρια. Οι λόγοι οι οποίοι προτάθηκαν για αυτού του είδους τη φυλετική διαφορά είναι: Οι γυναίκες τείνουν να κλείνονται στην καταθλιπτική τους διάθεση και να την απλοποιούν. Η γυναικεία εικόνα του ειδώλου του σώματος είναι πιο αρνητική από την ανδρική. Οι γυναίκες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη ρατσιστική αντιμετώπιση από τους άνδρες. Η θεραπεία της εφηβικής κατάθλιψης περιλαμβάνει συνήθως φαρμακευτική αγωγή με ναρκωτικά και ψυχοθεραπεία. Αντικαταθλιπτικά ναρκωτικά π.χ. το Elavil, μειώνουν τα συμπτώματα σε μερικούς εφήβους. Παρόλα αυτά κάποιες κριτικές τονίζουν ότι λανθασμένα δίνονται τέτοιου είδους ναρκωτικά στους εφήβους. Η γνωστική θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική στην εφηβική κατάθλιψη. (Primak, Swanier, Georgiopoulos, Land, Fine, 2009) 2.4 ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Οι διαζευγμένες και οι γυναίκες που μεγαλώνουν μόνες τους παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να παρουσιάσουν καταθλιπτικό επεισόδιο. Στη σύγχρονη εποχή η γυναίκα καλείται να διαδραματίσει δύσκολους κοινωνικούς ρόλους, γεγονός που την καθιστά πιο ευάλωτη στη νόσο. Παρά το γεγονός ότι τα δύο φύλα μπορεί να έχουν τα ίδια συμπτώματα όταν αισθάνονται κατάθλιψη, αντιδρούν διαφορετικά. Οι γυναίκες εκδηλώνουν περισσότερο συναισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης, απελπισίας και απόγνωσης. Συχνά νιώθουν κουρασμένες και έχουν δυσκολία στη λήψη αποφάσεων. (Timms, 2010), (Chitty, 2009) Η εικόνα της καταθλιπτικής γυναίκας συμπληρώνεται επίσης από την έλλειψη διάθεσης, το έντονο άγχος, τη νευρικότητα την ανορεξία ή αντίθετα τη βουλιμία, τον 29

Ποια είναι τα είδη της κατάθλιψης;

Ποια είναι τα είδη της κατάθλιψης; Ολοι κάποιες φορές νιώθουμε μελαγχολία ή θλίψη, αλλά αυτά τα συναισθήματα συνήθως περνούν μετά από λίγες μέρες. Όταν ένα άτομο έχει κατάθλιψη, η διαταραχή αυτή επηρεάζει την καθημερινή του ζωή, τη φυσιολογική

Διαβάστε περισσότερα

Κατάθλιψη: ορισμός, συμπτώματα, αίτια, αντιμετώπιση, πρόληψη

Κατάθλιψη: ορισμός, συμπτώματα, αίτια, αντιμετώπιση, πρόληψη Εσπερινό ΕΠΑΛ Αγρινίου 26-01-2016 Κατάθλιψη: ορισμός, συμπτώματα, αίτια, αντιμετώπιση, πρόληψη Παλαιοδήμου Ε., ψυχολόγος Κέντρο Ημέρας για Παιδιά με Αναπτυξιακές Διαταραχές, Εταιρία Ψυχικής Υγείας Παιδιού

Διαβάστε περισσότερα

Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια

Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια ρ ZΩΗ ΚΑΤΣΑΡΟΥ Νευρολόγος ιευθύντρια ΕΣΥ Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια µορφή κατάθλιψης,

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο ΤΖΙΝΕΒΗ ΜΥΡΤΩ - ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΕΣ Τ.Ε. Β & Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η καρδιακή ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΕΣ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΕΣ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΕΣ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΟΡΙΣΜΟΣ Η αυτοκτονική συµπεριφορά ορίζεται ως η συµπεριφορά, κατά την οποία το άτοµο θέλει να κάνει κακό στον εαυτό του µε σκοπό να δώσει ένα τέλος στη ζωή του. ιαχωρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΤΣΑΠΑΤΣΑΡΗ ε.

ΤΣΑΠΑΤΣΑΡΗ ε. Ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να εμφανιστεί στον καθένα ανεξάρτητα από την ηλικία, το χρώμα ή το φύλο. Είναι μια χρόνια νόσος που όταν δεν είναι σωστά ρυθμισμένη μπορεί να δημιουργήσει απειλητικές για τη

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι η κατάθλιψη;

Τι είναι η κατάθλιψη; Τι είναι η κατάθλιψη; Στην καθημερινή ζωή με τον όρο κατάθλιψη εννοούμε μια κατάσταση θλίψης και μελαγχολίας, αυτό συνήθως είναι παροδικό και μάλλον οφείλεται σε κάτι σχετικά ασήμαντο και επουσιώδες. Η

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Τ.Ε. Β Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η στεφανιαία µονάδα είναι ένας χώρος

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχικές διαταραχές στην περιγεννητική περίοδο. Δέσποινα Δριβάκου Ψυχολόγος Msc Οικογενειακή θεραπεύτρια

Ψυχικές διαταραχές στην περιγεννητική περίοδο. Δέσποινα Δριβάκου Ψυχολόγος Msc Οικογενειακή θεραπεύτρια Ψυχικές διαταραχές στην περιγεννητική περίοδο Δέσποινα Δριβάκου Ψυχολόγος Msc Οικογενειακή θεραπεύτρια με τον όρο περιγεννητική περίοδος αναφερόμαστε στο χρονικό διάστημα της κύησης, της λοχείας και των

Διαβάστε περισσότερα

«Οικογένεια σε Κρίση Διαχείριση της Απώλειας». Δρ. Μάγια Αλιβιζάτου Ψυχολόγος / Διασχολική Συντονίστρια Ψυχοπαιδαγωγικών Τμημάτων Κολλεγίου Αθηνών

«Οικογένεια σε Κρίση Διαχείριση της Απώλειας». Δρ. Μάγια Αλιβιζάτου Ψυχολόγος / Διασχολική Συντονίστρια Ψυχοπαιδαγωγικών Τμημάτων Κολλεγίου Αθηνών + «Οικογένεια σε Κρίση Διαχείριση της Απώλειας». Δρ. Μάγια Αλιβιζάτου Ψυχολόγος / Διασχολική Συντονίστρια Ψυχοπαιδαγωγικών Τμημάτων Κολλεγίου Αθηνών + Απώλεια ονομάζουμε κάθε στέρηση, κάθε αποχωρισμό από

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια

Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια 5 ο Συμπόσιο Νοσηλευτικής Ογκολογίας "Οι Ψυχολογικές Επιπτώσεις στον Ογκολογικό Ασθενή και ο Πολυδιάστατος Ρόλος της Συμβουλευτικής στην Αντιμετώπισής τους" Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική

Διαβάστε περισσότερα

Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις

Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις Πιθανότατα αισθάνεστε πολύ αναστατωµένοι αφού λάβατε µια διάγνωση καρκίνου. Συνήθως είναι δύσκολο να αποδεχθείτε τη διάγνωση αµέσως και αυτό είναι

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής στην Εφηβεία

Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής στην Εφηβεία Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής στην Εφηβεία Β. Α. Παπαγεωργίου MD, Med, Δρ. Α.Π.Θ. Παιδοψυχίατρος - TEACCH Consultant τ. Επίκουρος Καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής Οι Δ.Π.Τ. Δεν είναι απλώς αποκλίνουσες διατροφικές

Διαβάστε περισσότερα

Κατάθλιψη. Κατάθλιψη

Κατάθλιψη. Κατάθλιψη Κατάθλιψη Παρόλο που η κατάθλιψη είναι μια από τις πιο κοινές ψυχικές διαταραχές, υπάρχει ακόμη κάποια σύγχυση στο ευρύ κοινό σχετικά με το τι ακριβώς εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος πάσχει από κατάθλιψη.

Διαβάστε περισσότερα

Για να μπορέσουν να κατανοήσουν πλήρως τη νέα κατάσταση και να αποδεχτούν πως είναι οριστική, θα χρειαστεί να περάσουν αρκετοί μήνες.

Για να μπορέσουν να κατανοήσουν πλήρως τη νέα κατάσταση και να αποδεχτούν πως είναι οριστική, θα χρειαστεί να περάσουν αρκετοί μήνες. Όταν οι γονείς χωρίζουν-οι συνέπειες ενός διαζυγίου στα παιδιά. Ο χωρισμός των δύο γονέων, θεωρείται ένα από τα πιο στρεσσογόνα συμβάντα για όλα τα μέλη που αποτελούν μια οικογένεια. Τα παιδιά βιώνουν

Διαβάστε περισσότερα

Βασιλόπουλος Φ. Στέφανος. Παιδαγωγικό Τμήμα Δ. Ε. Πανεπιστήμιο Πατρών

Βασιλόπουλος Φ. Στέφανος. Παιδαγωγικό Τμήμα Δ. Ε. Πανεπιστήμιο Πατρών Βασιλόπουλος Φ. Στέφανος Παιδαγωγικό Τμήμα Δ. Ε. Πανεπιστήμιο Πατρών Τις τελευταίες δεκαετίες, η παιδική και εφηβική κατάθλιψη έχει μετατραπεί σε ένα υπαρκτό πρόβλημα που ταλανίζει τους νέους. Τα ποσοστά

Διαβάστε περισσότερα

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους.

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί» Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους Η αυτοεικόνα μας «σχηματίζεται» ως ένα σχετικά σταθερό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΧΟΣ ΣΤΡΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ: ΑΜΑΞΟΠΟΥΛΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑ ΑΝΕΒΛΑΒΗ ΣΟΦΙΑ

ΑΓΧΟΣ ΣΤΡΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ: ΑΜΑΞΟΠΟΥΛΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑ ΑΝΕΒΛΑΒΗ ΣΟΦΙΑ ΑΓΧΟΣ ΣΤΡΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ: ΑΜΑΞΟΠΟΥΛΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑ ΑΝΕΒΛΑΒΗ ΣΟΦΙΑ ΟΡΙΣΜΟΣ Το άγχος είναι μια επώδυνη συναισθηματική εμπειρία εσωτερικής δυσφορίας, απροσδιόριστης προέλευσης όπου κυριαρχεί

Διαβάστε περισσότερα

Διπολική διαταραχή μανιοκατάθλιψη,

Διπολική διαταραχή μανιοκατάθλιψη, ΨΥΧΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Ο όρος ψυχική διαταραχή περιλαμβάνει ένα μεγάλο εύρος προβλημάτων που έχουν σχέση με την ψυχική κατάσταση και την συμπεριφορά ενός ατόμου. Οι διάφορες ψυχικές διαταραχές εκδηλώνονται

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές συμπεριφοράς στην Άνοια

Διαταραχές συμπεριφοράς στην Άνοια Διαταραχές συμπεριφοράς στην Άνοια Κώστας Νικολάου ψυχίατρος Παρουσίαση βασισμένη στο: BPSD Educational Pack, International Psychogeriatric Association (IPA) 2002 Τα Συμπεριφορικά και Ψυχολογικά συμπτώματα

Διαβάστε περισσότερα

Διαχειρίζομαι το στρες, απολαμβάνω τη ζωή!!! Πίζγα Ασπασία, Ψυχολόγος MSc Διαχείριση του Στρες & Προαγωγή Υγείας

Διαχειρίζομαι το στρες, απολαμβάνω τη ζωή!!! Πίζγα Ασπασία, Ψυχολόγος MSc Διαχείριση του Στρες & Προαγωγή Υγείας Διαχειρίζομαι το στρες, απολαμβάνω τη ζωή!!! Πίζγα Ασπασία, Ψυχολόγος MSc Διαχείριση του Στρες & Προαγωγή Υγείας Ας ξεκινήσουμε με ένα σύντομο τεστ Για κάθε δήλωση που συμφωνείτε προσθέτετε 1 βαθμό. 1.

Διαβάστε περισσότερα

Αποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου

Αποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου Αποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου Πανταζής Α. Ιορδανίδης Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Α.Π.Θ Καθηγητής Ψυχολογίας & Διατροφής, ΑΤΕΙ Ιορδανίδης,, 10/3/11 1 ρ.πανταζής Ιορδανίδης, 10/3/11 2

Διαβάστε περισσότερα

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το όνειρο Ένα ζευγάρι περιμένει παιδί. Τότε αρχίζει να ονειρεύεται αυτό το παιδί. Κτίζει την εικόνα ενός παιδιού μέσα στο μυαλό του. Βάσει αυτής της εικόνας, κάνει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΑΙΤΙΑ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΑΙΤΙΑ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ Συνεδρίου-Σεμιναρίου Μητρικού Θηλασμού Μιλένα Ρούσκοβα 22-26 Οκτωβρίου 2014 ΞΑΝΘΗ ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΑΙΤΙΑ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ Παναγιώτης Μ. Σαμαράς Ψυχολόγος Mphil, PgDip, BSc Hons κατάθλιψη της λοχείας Κύρια

Διαβάστε περισσότερα

Γιάννης Θεοδωράκης (2010). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ

Γιάννης Θεοδωράκης (2010). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ Γιάννης Θεοδωράκης (2010). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ Πολύ συχνά, τα άτομα, παρατηρώντας τους άλλους, εντοπίζουν υπερβολές και ακρότητες στις συμπεριφορές τους. Παρατηρούν υπερβολές στους χώρους της εργασίας.

Διαβάστε περισσότερα

Κρίσεις πανικού!!!! Η διαταραχή πανικού κρίσεις πανικού

Κρίσεις πανικού!!!! Η διαταραχή πανικού κρίσεις πανικού Κρίσεις πανικού!!!! Η διαταραχή πανικού (ΔΠ) είναι μια αγχώδης διαταραχή που εκδηλώνεται με ψυχολογικά και σωματικά συμπτώματα. Είναι μια από τις πιο συχνές ψυχικές παθήσεις κατά την οποία το άτομο παρουσιάζει

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Ψυχική Υγεία της Αναπαραγωγής

Εισαγωγή στην Ψυχική Υγεία της Αναπαραγωγής Εισαγωγή στην Ψυχική Υγεία της Αναπαραγωγής Γιάννης Ζέρβας Π.Μ.Σ. «Έρευνα στη Γυναικεία Αναπαραγωγή» Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Τμήμα Μαιευτικής Τ.Ε.Ι. Αθηνών Outline Προεμμηνορυσιακή Δυσφορική

Διαβάστε περισσότερα

Η νόσος Alzheimer είναι μια εκφυλιστική νόσος που αργά και προοδευτικά καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Δεν είναι λοιμώδη και μεταδοτική, αλλά

Η νόσος Alzheimer είναι μια εκφυλιστική νόσος που αργά και προοδευτικά καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Δεν είναι λοιμώδη και μεταδοτική, αλλά Η νόσος Alzheimer είναι μια εκφυλιστική νόσος που αργά και προοδευτικά καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Δεν είναι λοιμώδη και μεταδοτική, αλλά είναι η πιο κοινή αιτία άνοιας μια κατάσταση που επηρεάζει

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών που διεξάγονται σε σχολεία της χώρας θεωρούνται κοινωνικό πρόβλημα

Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών που διεξάγονται σε σχολεία της χώρας θεωρούνται κοινωνικό πρόβλημα Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών που διεξάγονται σε σχολεία της χώρας θεωρούνται κοινωνικό πρόβλημα Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ Ορίζουν μια κατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

Η Έκθεση του Π.Ο.Υ για την πρόληψη των αυτοκτονιών με στοιχεία και για την Ελλάδα.

Η Έκθεση του Π.Ο.Υ για την πρόληψη των αυτοκτονιών με στοιχεία και για την Ελλάδα. Η Έκθεση του Π.Ο.Υ για την πρόληψη των αυτοκτονιών με στοιχεία και για την Ελλάδα. Στόχος του Σχεδίου Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2013-2020 του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας(Π.Ο.Υ) ήταν η μείωση του ποσοστού

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΣΟΣ PARKINSON : ΜΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΩΝ

ΝΟΣΟΣ PARKINSON : ΜΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΩΝ ΝΟΣΟΣ PARKINSON : ΜΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΩΝ Η νόσος του Parkinson είναι μια προοδευτικά εξελισσόμενη, εκφυλιστική νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος, είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχωτικές διαταραχές και θεραπευτική αντιμετώπιση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Σάββατο, 10 Ιούλιος :29

Ψυχωτικές διαταραχές και θεραπευτική αντιμετώπιση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Σάββατο, 10 Ιούλιος :29 Γράφει: Νικόλαος Βακόνδιος, Ψυχολόγος Η λέξη «ψύχωση» είναι μία λέξη η οποία χρησιμοποιείται υπερβολικά συχνά από τον κόσμο με λάθος νόημα και περιεχόμενο. Στο κείμενο αυτό, γίνεται μία προσπάθεια να δοθεί

Διαβάστε περισσότερα

02/06/15. Όταν αισθανθούμε ότι κάτι μας απειλεί ο οργανισμός μας ετοιμάζεται για το σύνδρομο Fight or Flight, δηλαδή παλεύω ή φεύγω.

02/06/15. Όταν αισθανθούμε ότι κάτι μας απειλεί ο οργανισμός μας ετοιμάζεται για το σύνδρομο Fight or Flight, δηλαδή παλεύω ή φεύγω. Αντιμετωπίζοντας το στρες για μια χαρούμενη και δημιουργική ζωή Το στρες μπορεί από εχθρός μας να γίνει σύμμαχος Ένα ποσοστό άγχους είναι αναγκαίο στη ζωή μας γιατί μας βοηθάει να ενεργοποιηθούμε και να

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Δανιηλίδου Νικολίνα, Ψυχολόγος, MSc στην Ψυχολογία της Υγείας

Γράφει: Δανιηλίδου Νικολίνα, Ψυχολόγος, MSc στην Ψυχολογία της Υγείας Γράφει: Δανιηλίδου Νικολίνα, Ψυχολόγος, MSc στην Ψυχολογία της Υγείας Η ιατρική ορίζει ως χρόνια ασθένεια την ασθένεια που είναι μακρόχρονη ή με συχνά επεισόδια. Παλαιότερα, η διάγνωση μιας σημαντικής

Διαβάστε περισσότερα

είναι μια ισόβια αναπτυξιακή διαταραχή, μια αναπηρία που εμποδίζει τα άτομα να κατανοούν σωστά όσα βλέπουν, ακούν και γενικά αισθάνονται.

είναι μια ισόβια αναπτυξιακή διαταραχή, μια αναπηρία που εμποδίζει τα άτομα να κατανοούν σωστά όσα βλέπουν, ακούν και γενικά αισθάνονται. Β έτος ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Σοφία Μπάτσιου Απρίλιος 2012 είναι μια ισόβια αναπτυξιακή διαταραχή, μια αναπηρία που εμποδίζει τα άτομα να κατανοούν

Διαβάστε περισσότερα

Αλλαγές Κατά τη Διάρκεια της Εγκυμοσύνης

Αλλαγές Κατά τη Διάρκεια της Εγκυμοσύνης Η εγκυμοσύνη αποτελεί μια φυσιολογική αναπτυξιακή κρίση που περιλαμβάνει σημαντικές σωματικές και ψυχολογικές αλλαγές και επηρεάζει όλες τις εγκύους ανεξάρτητα από την ψυχολογική τους υγεία. Όπως κάθε

Διαβάστε περισσότερα

Πώς μπορούν να συμβάλλουν οι ψυχολογικές παρεμβάσεις στην Καρδιαγγειακή νόσο

Πώς μπορούν να συμβάλλουν οι ψυχολογικές παρεμβάσεις στην Καρδιαγγειακή νόσο Πώς μπορούν να συμβάλλουν οι ψυχολογικές παρεμβάσεις στην Καρδιαγγειακή νόσο Ανδρέας Φλωράκης Βιολόγος, Ψυχίατρος, PhD, Γ.Ν. Ελευσίνας Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία Σεμινάρια Εργασίας Θεσσαλονίκη 2 ος

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι φόβος και τι φοβια;

Τι είναι φόβος και τι φοβια; ΦΟΒΟΙ - ΦΟΒΙΕΣ Τι είναι φόβος και τι φοβια; Φόβος: η δυσάρεστη συναισθηματική κατάσταση που δημιουργείται απέναντι σε πραγματικό κίνδυνο, ή απειλή. Φοβία: ο επίμονος φόβος που παγιδεύει το άτομο περιορίζοντας

Διαβάστε περισσότερα

Ενημερωτικό Φυλλάδιο για την. Κατάθλιψη. Απόδοση: Αγγελίνα Δροσίτη, κλινικός ψυχολόγος Επιμέλεια: Στάθης Παναγούλιας, ψυχίατρος-δ/ντής Ε.Σ.Υ.

Ενημερωτικό Φυλλάδιο για την. Κατάθλιψη. Απόδοση: Αγγελίνα Δροσίτη, κλινικός ψυχολόγος Επιμέλεια: Στάθης Παναγούλιας, ψυχίατρος-δ/ντής Ε.Σ.Υ. Ενημερωτικό Φυλλάδιο για την Κατάθλιψη Απόδοση: Αγγελίνα Δροσίτη, κλινικός ψυχολόγος Επιμέλεια: Στάθης Παναγούλιας, ψυχίατρος-δ/ντής Ε.Σ.Υ. ΚΕΝΤΡΟ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ Εκδότης:

Διαβάστε περισσότερα

Συναισθήματα και η Διαχείρισή τους

Συναισθήματα και η Διαχείρισή τους Συναισθήματα και η Διαχείρισή τους Όταν είμαστε παιδιά, στο ξεκίνημα της ζωής μας, έχουμε έντονη σύγχυση σχετικά με τα συναισθήματά μας, νοιώθοντας την ανάγκη να κατανοήσουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο

Διαβάστε περισσότερα

Θετική Ψυχολογία. Καρακασίδου Ειρήνη, MSc. Ψυχολόγος-Αθλητική Ψυχολόγος Υποψήφια Διδάκτωρ Κλινικής και Συμβουλευτικής Ψυχολογίας, Πάντειο Παν/μιο

Θετική Ψυχολογία. Καρακασίδου Ειρήνη, MSc. Ψυχολόγος-Αθλητική Ψυχολόγος Υποψήφια Διδάκτωρ Κλινικής και Συμβουλευτικής Ψυχολογίας, Πάντειο Παν/μιο Θετική Ψυχολογία Καρακασίδου Ειρήνη, MSc Ψυχολόγος-Αθλητική Ψυχολόγος Υποψήφια Διδάκτωρ Κλινικής και Συμβουλευτικής Ψυχολογίας, Πάντειο Παν/μιο Εισαγωγή Θετική-Αρνητική Ψυχολογία Στόχοι της Ψυχολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικά. Ενότητα ΣΤ: Διαχείριση Σχολικής Τάξης. Ζαχαρούλα Σμυρναίου Σχολή Φιλοσοφίας Τμήμα Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας

Παιδαγωγικά. Ενότητα ΣΤ: Διαχείριση Σχολικής Τάξης. Ζαχαρούλα Σμυρναίου Σχολή Φιλοσοφίας Τμήμα Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας Παιδαγωγικά Ενότητα ΣΤ: Διαχείριση Σχολικής Τάξης Ζαχαρούλα Σμυρναίου Σχολή Φιλοσοφίας Τμήμα Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας Περιεχόμενα ενότητας Συναισθηματική Νοημοσύνη Μαθησιακές Δυσκολίες, Αποκλίνουσες

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΦΥΛΟ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΛΟΥ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος Οδηγίες για εφαρμογή Επίλογος Θέματα για έρευνα Θέματα για συζήτηση... 32

Πρόλογος Οδηγίες για εφαρμογή Επίλογος Θέματα για έρευνα Θέματα για συζήτηση... 32 Περιεχόμενα Πρόλογος... 13 1. Άσκηση και ψυχική υγεία... 15 Εισαγωγή... 15 Η ψυχολογία της άσκησης... 16 Ψυχολογία της άσκησης και υγεία... 17 Άσκηση και ψυχική υγεία... 18 Το πρόβλημα της υποκινητικότητας...

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ STRESS STRESS: ΠΙΕΣΗ

ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ STRESS STRESS: ΠΙΕΣΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ STRESS STRESS: ΠΙΕΣΗ Στρεσσογόνος παράγοντας Οτιδήποτε κάνει τον άνθρωπο να βιώνει στρες Είναι μια αλλαγή στην ομοιόσταση του ατόμου Παράγοντες που προκαλούν στρες Ενδογενείς Εξωγενείς Ενδογενείς

Διαβάστε περισσότερα

Ενδοσχολική βία (bullying)

Ενδοσχολική βία (bullying) Ενδοσχολική βία (bullying) Τι είναι σχολικός εκφοβισμός Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα σύνθετο φαινόμενο που αυτό που τον ξεχωρίζει από το πείραγμα και τον τσακωμό, είναι η ένταση του, η διάρκεια του,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραδοσιακά θεωρούνται νοσήματα των ανδρών. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

* Μήπως είστε γονείς ενός παιδιού που: * Μήπως είστε εκπαιδευτικοί που στην τάξη σας έχετε μαθητή ή

* Μήπως είστε γονείς ενός παιδιού που: * Μήπως είστε εκπαιδευτικοί που στην τάξη σας έχετε μαθητή ή Εισαγωγή Eiσαγωγη 17 * Μήπως είστε γονείς ενός παιδιού που: Η ανατροφή του σας δυσκολεύει και σας κάνει να νιώθετε ανεπαρκείς ή ένοχοι; Δεν μπορείτε να κατανοήσετε τη συμπεριφορά του; Βρίσκεστε συχνά σε

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση Περιστατικού. Αυτοκτονικός Ιδεασμός και Κατάθλιψη στην Ήπια Νοητική Διαταραχή. Διαμαντίδου Αλεξάνδρα, Ψυχολόγος

Παρουσίαση Περιστατικού. Αυτοκτονικός Ιδεασμός και Κατάθλιψη στην Ήπια Νοητική Διαταραχή. Διαμαντίδου Αλεξάνδρα, Ψυχολόγος Παρουσίαση Περιστατικού Αυτοκτονικός Ιδεασμός και Κατάθλιψη στην Ήπια Νοητική Διαταραχή Διαμαντίδου Αλεξάνδρα, Ψυχολόγος Δημογραφικά Στοιχεία Ηλικία:65 ετών Εκπαίδευση: 6 έτη Επάγγελμα: Μοντελίστ Τόπος

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπεία των ψυχικών διαταραχών

Θεραπεία των ψυχικών διαταραχών Στην Κλινική ΒΕΡΕΣΙΕ προτείνεται θεραπεία των ψυχιατρικών διαταραχών άγχους, κατάθλιψης, φοβίες, κρίσεις πανικού, ψυχαναγκασμοί, σχιζοφρένειας, γεροντικής άνοιας άλτζχαιμερ- τόσο στην Κλινική όσο και ως

Διαβάστε περισσότερα

Επιλόχειος κατάθλιψη

Επιλόχειος κατάθλιψη ΕΠΙΛΟΧΕΙΟΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Επιλόχειος κατάθλιψη «Γιατί νιώθω έτσι; Τι μου συμβαίνει;» Είναι η σκέψη που, πολύ συχνά, βασανίζει τη νέα μαμά, η οποία λίγες μέρες μετά τη γέννηση του μωρού της αρχίζει να έχει κακή

Διαβάστε περισσότερα

DRUGOMANIA ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ

DRUGOMANIA ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ DRUGOMANIA ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ Ποια είναι τα συμπτώματα που εμφανίζει ο χρήστης; Η χρήση ναρκωτικών ουσιών διαταράσσει τη λειτουργία εγκεφαλικών περιοχών που είναι κρίσιμες για την κίνηση, τη μνήμη, τη μάθηση, την

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Η ΥΠΕΡΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΒΛΑΠΤΕΙ!

ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Η ΥΠΕΡΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΒΛΑΠΤΕΙ! ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Η ΥΠΕΡΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΒΛΑΠΤΕΙ! Είναι αλήθεια ότι η άσκηση βοηθά σημαντικά στην διατήρηση της υγείας. Μπορεί όμως να γίνει επικίνδυνη όταν δεν γίνεται με τον σωστό τρόπο!

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ. Συνεργάτης ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ. Τμήμα Νοσηλευτικής

ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ. Συνεργάτης ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ. Τμήμα Νοσηλευτικής ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Συνεργάτης ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ Τμήμα Νοσηλευτικής ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Το παιδί από τη γέννησή του μέχρι την ηλικία των 19 έως 20 ετών παρουσιάζει μία αύξηση του βάρους αλλά και του ύψους. Αν

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ

ΝΟΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΝΟΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ Δ Ε Σ Π Ο Ι Ν Α Χ Α ΡΑ Λ Α Μ Π ΟΥ Σ ΛΟ Γ Ο Π ΕΔΙΚΟ Σ Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ο Ν Ι Κ H Σ Υ Ν Ε Ρ Γ ΑΤ Η Σ Ν Ε Υ Ρ ΟΛΟ Γ Ι Κ Η Σ Κ Λ Ι Ν Ι Κ Η Σ Ν ΑΥ Τ Ι ΚΟΥ Ν Ο Σ Ο ΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Όλοι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε διάφορα συναισθήματα και διαθέσεις. Ορισμένες φορές νιώθουμε ευτυχισμένοι και ενθουσιασμένοι.

Όλοι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε διάφορα συναισθήματα και διαθέσεις. Ορισμένες φορές νιώθουμε ευτυχισμένοι και ενθουσιασμένοι. Μελαγχολία Το φυλλάδιο θα σου φανεί χρήσιμο στην περίπτωση που νιώθεις θλίψη ή μελαγχολία. Θα σε βοηθήσει να καταλάβεις αν έχεις συμπτώματα κατάθλιψης και πώς μπορείς να βοηθήσεις τον εαυτό σου ή κάποιον

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ, ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ, ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ, ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 5ο μάθημα Διδάσκουσα Δήμητρα Ιορδάνογλου ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΡΕΣ Διεθνές Εθνικό Οργανισμού Πανεπιστημίου Διαπροσωπικό Ατομικό ΜΕΡΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΑΓΧΟΣ: Ένας "μη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙΔΩΝ «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ Γιώργος Γιαννακόπουλος, Ειδ. Παιδοψυχίατρος Στρογγυλό Τραπέζι: «Οι διάφορες διαστάσεις της Διασυνδετικής-

Διαβάστε περισσότερα

Ο καθημερινός άνθρωπος ως «ψυχολόγος» της προσωπικότητάς του - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχο

Ο καθημερινός άνθρωπος ως «ψυχολόγος» της προσωπικότητάς του - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχο Έ να πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που αντιμετωπίζουν έντονο άγχος, δυσθυμία, «κατάθλιψη» έχει την «τάση» να αποδίδει λανθασμένα τις ψυχικές αυτές καταστάσεις, σε έναν «προβληματικό εαυτό του», (μία δυστυχώς

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ. Θεματική Ενότητα 2: Βιολογική και φυσιολογική βάση των κινήτρων

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ. Θεματική Ενότητα 2: Βιολογική και φυσιολογική βάση των κινήτρων ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ Θεματική Ενότητα 2: Βιολογική και φυσιολογική βάση των κινήτρων Θεματική Ενότητα 2 Στόχοι: Η κατανόηση, εκ μέρους των φοιτητών, της βιολογικής και φυσιολογικής βάσης των κινήτρων, καθώς

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφικές Διαταραχές. Από τους μαθητές: Άγγελος Γεωλδάσης Άρτεμις Αναγνώστου Γρηγόρης Καρδάμης Γιάννος Ζώτε

Διατροφικές Διαταραχές. Από τους μαθητές: Άγγελος Γεωλδάσης Άρτεμις Αναγνώστου Γρηγόρης Καρδάμης Γιάννος Ζώτε Διατροφικές Διαταραχές Από τους μαθητές: Άγγελος Γεωλδάσης Άρτεμις Αναγνώστου Γρηγόρης Καρδάμης Γιάννος Ζώτε Τι είναι οι διατροφικές διαταραχές; Οι ψυχογενείς διατροφικές διαταραχές αναπτύσσονται ως εξωτερικά

Διαβάστε περισσότερα

Αλκοόλ, Εθεβεία & Εγκέθαλορ. Γιώργος Παναγής Πανεπιστήμιο Κρήτης Τμήμα Ψυχολογίας Εργαστήριο Νευροεπιστημών & Συμπεριφοράς

Αλκοόλ, Εθεβεία & Εγκέθαλορ. Γιώργος Παναγής Πανεπιστήμιο Κρήτης Τμήμα Ψυχολογίας Εργαστήριο Νευροεπιστημών & Συμπεριφοράς Αλκοόλ, Εθεβεία & Εγκέθαλορ Γιώργος Παναγής Πανεπιστήμιο Κρήτης Τμήμα Ψυχολογίας Εργαστήριο Νευροεπιστημών & Συμπεριφοράς Κατανάλωση οινοπνευματωδών στους Έλληνες μαθητές (2011) Στην Ελλάδα, τα αγόρια

Διαβάστε περισσότερα

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας

Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας Ενότητα 6:Κατάθλιψη: Συναισθηματικά, Σωματικά, Γνωσιακά, Συμπεριφορικά Συμπτώματα Μαίρη Γκούβα 1 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Βασιλειάδης Γρηγόρης, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, Διδάκτωρ Ψυχολογίας (Ph.D.)

Γράφει: Βασιλειάδης Γρηγόρης, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, Διδάκτωρ Ψυχολογίας (Ph.D.) www.iatronet.gr Γράφει: Βασιλειάδης Γρηγόρης, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, Διδάκτωρ Ψυχολογίας (Ph.D.) Πολλές μπορεί να είναι οι αιτίες που αναγκάζουν ένα παιδί να μην τα πηγαίνει καλά στα μαθήματα: Σχολική

Διαβάστε περισσότερα

Η ιδανική κατάσταση του ανθρώπινου σώματος αλλάζει, καθώς περνάει από διαφορετικές. φάσεις. Σκεφτείτε πως λειτουργεί το ανθρώπινο σώμα μια μέρα.

Η ιδανική κατάσταση του ανθρώπινου σώματος αλλάζει, καθώς περνάει από διαφορετικές. φάσεις. Σκεφτείτε πως λειτουργεί το ανθρώπινο σώμα μια μέρα. Οι Φάσεις Θεραπείας Η ιδανική κατάσταση του ανθρώπινου σώματος αλλάζει, καθώς περνάει από διαφορετικές φάσεις. Σκεφτείτε πως λειτουργεί το ανθρώπινο σώμα μια μέρα. Παρατηρούμε ότι το πρωί, έχοντας μόλις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΚΑΥΚΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ 1 ο Μάθημα Προγραμματισμένα μαθήματα 2/10, 9/10, 16/10, 23/10, 30/10, 6/11, 13/11, 20/11, 27/11, 4/12, 11/12,

Διαβάστε περισσότερα

Αποδεδειγμένα από ειδικούς και έρευνες, η καλύτερη προστασία απέναντι στο άγχος και την πίεση της καθημερινότητας είναι η άσκηση. Η προσωπική άσκηση

Αποδεδειγμένα από ειδικούς και έρευνες, η καλύτερη προστασία απέναντι στο άγχος και την πίεση της καθημερινότητας είναι η άσκηση. Η προσωπική άσκηση 1. 2. 3. 4. 5. Αποδεδειγμένα από ειδικούς και έρευνες, η καλύτερη προστασία απέναντι στο άγχος και την πίεση της καθημερινότητας είναι η άσκηση. Η προσωπική άσκηση του καθενός μειώνει την ένταση του άγχους

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΓΕΝΕΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥΣ; ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΕΠΙΡΡΕΠΕΙΣ ΣΤΟ ΝΑ ΤΙΣ ΕΜΦΑΝΙΣΟΥΝ;

ΨΥΧΟΓΕΝΕΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥΣ; ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΕΠΙΡΡΕΠΕΙΣ ΣΤΟ ΝΑ ΤΙΣ ΕΜΦΑΝΙΣΟΥΝ; ΨΥΧΟΓΕΝΕΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥΣ; ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΕΠΙΡΡΕΠΕΙΣ ΣΤΟ ΝΑ ΤΙΣ ΕΜΦΑΝΙΣΟΥΝ; Ζούμε σε μια εποχή όπου η εικόνα μας και το πώς μας βλέπουν οι άλλοι φαίνεται να είναι

Διαβάστε περισσότερα

Σχολικό πλαίσιο Οικογένεια με αυτιστικό παιδί Δώρα Παπαγεωργίου Κλινική Ψυχολόγος

Σχολικό πλαίσιο Οικογένεια με αυτιστικό παιδί Δώρα Παπαγεωργίου Κλινική Ψυχολόγος Σχολικό πλαίσιο Οικογένεια με αυτιστικό παιδί Δώρα Παπαγεωργίου Κλινική Ψυχολόγος Η απώλεια του «ονειρεμένου παιδιού» Οι γονείς βιώνουν μιαν απώλεια. Βιώνουν την απώλεια του παιδιού που έκτισαν μέσα στο

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ ΣΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΓΟΝΕΙΣ-ΕΦΗΒΟΙ) Λιοδάκη Νεκταρία Κοινωνική Λειτουργός Κοινωνική Υπηρεσία- Αλκοολογικό Ιατρείο ΠαΓΝΗ

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ ΣΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΓΟΝΕΙΣ-ΕΦΗΒΟΙ) Λιοδάκη Νεκταρία Κοινωνική Λειτουργός Κοινωνική Υπηρεσία- Αλκοολογικό Ιατρείο ΠαΓΝΗ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ ΣΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΓΟΝΕΙΣ-ΕΦΗΒΟΙ) Λιοδάκη Νεκταρία Κοινωνική Λειτουργός Κοινωνική Υπηρεσία- Αλκοολογικό Ιατρείο ΠαΓΝΗ Πολιτισµικές Επιδράσεις Λανθασμένα Πρότυπα: Παρατηρείται

Διαβάστε περισσότερα

Άνοια στην Τρίτη ηλικία:

Άνοια στην Τρίτη ηλικία: Άνοια στην Τρίτη ηλικία: οι επιπτώσεις της νόσουστηνκαθημερινότητα της οικογένειας και οι τρόποι παρέμβασης για μια λειτουργική επικοινωνία Γκαρίπη Χριστιάνα / Κλινική ψυχολόγος Τι είναι άνοια; Μία ετερογενής

Διαβάστε περισσότερα

Εργάζομαι αισθάνομαι... πετυχαίνω!!!!!

Εργάζομαι αισθάνομαι... πετυχαίνω!!!!! Εργάζομαι αισθάνομαι... πετυχαίνω!!!!! Η παραδοχή ενός πρώην νοσηλευτή της ΜΤΝ Κλεισαρχάκη Σοφία Κοινωνική Λειτουργός Εργάζομαι. Ως επαγγελματίας και είμαι Ηθικά ευαίσθητος στην ευπάθεια του ασθενούς Βιώνω

Διαβάστε περισσότερα

Σχιζοφρένεια. Τι Είναι η Σχιζοφρένεια; Από Τι Προκαλείται η Σχιζοφρένεια; Ποια Είναι Τα Συμπτώματα Της Σχιζοφρένειας;

Σχιζοφρένεια. Τι Είναι η Σχιζοφρένεια; Από Τι Προκαλείται η Σχιζοφρένεια; Ποια Είναι Τα Συμπτώματα Της Σχιζοφρένειας; Σχιζοφρένεια Τι Είναι η Σχιζοφρένεια; Η σχιζοφρένεια, μια πνευματική ασθένεια που προκαλεί διαταραχή στον τρόπο που σκέφτεται το άτομο, επηρεάζει περίπου το 1% του πληθυσμού. Συνήθως ξεκινά από τα τελευταία

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Βασιλειάδης Γρηγόρης, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, Διδάκτωρ Ψυχολογίας (Ph.D.)

Γράφει: Βασιλειάδης Γρηγόρης, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, Διδάκτωρ Ψυχολογίας (Ph.D.) Γράφει: Βασιλειάδης Γρηγόρης, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, Διδάκτωρ Ψυχολογίας (Ph.D.) Ο τρόπος σκέψης και αντιμετώπισης των καταστάσεων που αντιμετωπίζουμε καθημερινά, είναι καθοριστικό στοιχείο για τη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Πορεία, Πρόγνωση και Θεραπεία. Φίλιππος Γουρζής Καθηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών

ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Πορεία, Πρόγνωση και Θεραπεία. Φίλιππος Γουρζής Καθηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Πορεία, Πρόγνωση και Θεραπεία Φίλιππος Γουρζής Καθηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών Πορεία, Πρόγνωση Η πορεία είναι κρίσιμος παράγοντας για την εκτίμηση των κοινωνικών συνεπειών, του κόστους,

Διαβάστε περισσότερα

Πως ο Νους Χειρίζεται το Φόβο

Πως ο Νους Χειρίζεται το Φόβο Πως ο Νους Χειρίζεται το Φόβο Σύμφωνα με δύο σχετικά πρόσφατες έρευνες, οι μνήμες φόβου και τρόμου διαφέρουν σημαντικά από τις συνηθισμένες μνήμες. Οι διαφορές αυτές δεν συνίστανται μόνο στις εμφανείς

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Σακχαρώδης Διαβήτης Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Μεταιχμιακό Σύστημα του Εγκεφάλου

Μεταιχμιακό Σύστημα του Εγκεφάλου Μεταιχμιακό Σύστημα του Εγκεφάλου Άρθρο του ΧΑΡΑΛΑΜΠΟY ΤΙΓΓΙΝΑΓΚΑ, MT, CST, MNT Το μεταιχμιακό σύστημα ελέγχει το κύκλωμα του χρόνιου πόνου και των συναισθημάτων, ενώ συνδέεται με τα βαθύτερα τμήματα του

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην έκβαση της ΡΑ: Προοπτική μελέτη παρέμβασης. Δημητράκη Γεωργία. Υπ. Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας

Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην έκβαση της ΡΑ: Προοπτική μελέτη παρέμβασης. Δημητράκη Γεωργία. Υπ. Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην έκβαση της ΡΑ: Προοπτική μελέτη παρέμβασης Δημητράκη Γεωργία Ψυχολόγος Υγείας MSc Υπ. Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας Δομή παρουσίασης... Συννοσηρότητα

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφικές Διαταραχές & η αντιμετώπιση τους

Διατροφικές Διαταραχές & η αντιμετώπιση τους Διατροφικές Διαταραχές & η αντιμετώπιση τους www.cydadiet.org www.iph.com.cy Προσφορά Συνδέσμου Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου σε συνεργασία με την εταιρεία Iacovos Photiades Foodstuff Suppliers

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματεπώνυμο: Ελένη Ντίμερη Τάξη: Α Λυκείου Τμήμα: Α3 Σχολείο: 7 Λύκειο Καλλιθέας. Δημοσκοπική Έρευνα

Ονοματεπώνυμο: Ελένη Ντίμερη Τάξη: Α Λυκείου Τμήμα: Α3 Σχολείο: 7 Λύκειο Καλλιθέας. Δημοσκοπική Έρευνα Ονοματεπώνυμο: Ελένη Ντίμερη Τάξη: Α Λυκείου Τμήμα: Α3 Σχολείο: 7 Λύκειο Καλλιθέας Δημοσκοπική Έρευνα Εισαγωγή Στην εφηβική ηλικία μπορεί να παρατηρηθούν διαταραχές πρόσληψης της τροφής, για παράδειγμα

Διαβάστε περισσότερα

Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων (Ι.Ψ.Υ.Π.Ε.) Ψυχιατρική Περίθαλψη στο Σπίτι του Ασθενούς (Ψ.Π.Σ.Α.)

Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων (Ι.Ψ.Υ.Π.Ε.) Ψυχιατρική Περίθαλψη στο Σπίτι του Ασθενούς (Ψ.Π.Σ.Α.) Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων (Ι.Ψ.Υ.Π.Ε.) ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ Π. ΥΠΕΥΘΥΝOI ΤΜΗΜΑΤΟΣ Ψ.Π.Σ.Α.: ΤΣΙΠΟΥΡΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ: ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΖΕΙΚΟΥ ΕΒΕΛΙΝΑ: ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ Ψυχιατρική

Διαβάστε περισσότερα

Είναι υποειδικότητα της ψυχιατρικής που διαμεσολαβεί μεταξύ της ψυχιατρικής και υπόλοιπης ιατρικής Αντικείμενο της ο ασθενής του γενικού νοσοκομείου

Είναι υποειδικότητα της ψυχιατρικής που διαμεσολαβεί μεταξύ της ψυχιατρικής και υπόλοιπης ιατρικής Αντικείμενο της ο ασθενής του γενικού νοσοκομείου Είναι υποειδικότητα της ψυχιατρικής που διαμεσολαβεί μεταξύ της ψυχιατρικής και υπόλοιπης ιατρικής Αντικείμενο της ο ασθενής του γενικού νοσοκομείου που αντιμετωπίζει ψυχικά προβλήματα λόγω της σωματικής

Διαβάστε περισσότερα

Η ευθραστότητα της εφηβείας

Η ευθραστότητα της εφηβείας Η ευθραστότητα της εφηβείας Άννα Κοκκέβη Αναπλ. Καθηγήτρια Α Ψυχιατρικής Κλινικής Παν/µίου Αθηνών Εθνικό Ίδρυµα Ερευνών 16 Φεβρουαρίου 2010 Tυπικά χαρακτηριστικά της εφηβείας που κάνουν το άτοµο ευάλωτο

Διαβάστε περισσότερα

Το συχνότερο χρόνιο νόσημα της παιδικής ηλικίας.

Το συχνότερο χρόνιο νόσημα της παιδικής ηλικίας. ΤΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΑΣΘΜΑ Το συχνότερο χρόνιο νόσημα της παιδικής ηλικίας. Αν από το τρέξιμο, τη γυμναστική ή άλλη εργασία, δυσκολεύεται η αναπνοή, αυτό λέγεται άσθμα. Αρεταίος Καππαδόκης, 100 μχ Οι γυναίκες ήταν

Διαβάστε περισσότερα

Πιστοποιημένες εξ αποστάσεως εκπαιδεύσεις από την Βρετανική Ένωση Ψυχολόγων

Πιστοποιημένες εξ αποστάσεως εκπαιδεύσεις από την Βρετανική Ένωση Ψυχολόγων Πιστοποιημένες εξ αποστάσεως εκπαιδεύσεις από την Βρετανική Ένωση Ψυχολόγων Εισαγωγή στην Κλινική Νευροψυχολογία της Μείζωνος Κατάθλιψης & της Σχιζοφρένειας (ONLINE CLINICAL SEMINAR) Εισηγητής: Δρ. Αλεξάνδρα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΣΙΓΚΑΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΗ ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΔΑ Β ΨΥΧ. ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΓΝ ΑΤΤΙΚΟΝ e.mail

ΤΣΙΓΚΑΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΗ ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΔΑ Β ΨΥΧ. ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΓΝ ΑΤΤΙΚΟΝ e.mail ΤΣΙΓΚΑΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΗ ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΔΑ Β ΨΥΧ. ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΓΝ ΑΤΤΙΚΟΝ e.mail evitsigaropoulou@yahoo.com ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ «Σύνολο μεθόδων και τεχνικών προσέγγισης του ασθενούς, που μέσω

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΡΟΓΙΑΝΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΥΡΙΔΟΥ ΠΑΡΘΕΝΑ

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΡΟΓΙΑΝΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΥΡΙΔΟΥ ΠΑΡΘΕΝΑ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ : ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣ/ΚΗ ΙΙ ΥΠ. ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ : ΚΥΠΑΡΙΣΗ ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΡΟΓΙΑΝΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΥΡΙΔΟΥ ΠΑΡΘΕΝΑ ΛΑΡΙΣΑ 2010 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Συμπτώματα συνεξάρτησης

Συμπτώματα συνεξάρτησης Συμπτώματα συνεξάρτησης Οι συνεξαρτητικές συμπεριφορές είναι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Το συνεξαρτητικό άτομο προσπαθεί να βοηθήσει τους άλλους καταστρέφοντας τον εαυτό του. Τέτοιου είδους συμπεριφορές

Διαβάστε περισσότερα

Στον χρόνιο αλκοολισμό, παρουσιάζονται διαταραχές ποικίλου βαθμού του νευρικού συστήματος (τρεμούλιασμα, πολυνευρίτιδα, διανοητική σύγχυση,

Στον χρόνιο αλκοολισμό, παρουσιάζονται διαταραχές ποικίλου βαθμού του νευρικού συστήματος (τρεμούλιασμα, πολυνευρίτιδα, διανοητική σύγχυση, Αλκοολισμός ΟΡΙΣΜΟΣ Ο όρος αναφέρεται για πρώτη φορά από έναν Ολλανδό γιατρό στα τέλη της δεκαετίας του 1840, ενώ αναλύθηκε σε νόσο το 1972 από το γιατρό John Coakley Lettson. Αλκοολισμός σημαίνει δηλητηρίαση

Διαβάστε περισσότερα

Αιτιοπαθογένεια της νόσου

Αιτιοπαθογένεια της νόσου Νόσος ALZHEΪMER Η νόσος Alzheϊmer είναι η συνηθέστερη & περισσότερο σημαντική εκφυλιστική πάθηση του εγκεφάλου. Μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε περίοδο της ενήλικης ζωής & κυρίως σε άτομα άνω των 50

Διαβάστε περισσότερα

Εφηβεία: Σχολείο,Άγχος, Διαδίκτυο.

Εφηβεία: Σχολείο,Άγχος, Διαδίκτυο. Εφηβεία: Σχολείο,Άγχος, Διαδίκτυο. Η ομάδα μας αποτελείται από τις μαθήτριες: Μαρία Ζυγογιάννη Μαρία Μανώλαινα Ελευθερία Μπίμπαση Σχολείο Σχέσεις καθηγητών-μαθητών: Πολλές φορές οι σχέσεις μεταξύ των καθηγητών

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ

ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ 29 Οκτωβρίου 2010 Ώρα: 18:30 20:30 Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων Αμφιθέατρο «Αντώνης Τρίτσης» Ακαδημίας

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την administrator Τρίτη, 27 Δεκέμβριος :03 - Τελευταία Ενημέρωση Τρίτη, 27 Δεκέμβριος :20

Συντάχθηκε απο τον/την administrator Τρίτη, 27 Δεκέμβριος :03 - Τελευταία Ενημέρωση Τρίτη, 27 Δεκέμβριος :20 Τι είναι η ΔΕΠΥ; Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) - διεθνώς ADHD: Attention Deficit Hyperactivity Disorder - είναι μια από τις συχνότερες νευροβιολογικές διαταραχές της παιδικής

Διαβάστε περισσότερα

χρόνιου πόνου κι των συναισθημάτων. Μάλιστα, μεγάλο μέρος αυτού

χρόνιου πόνου κι των συναισθημάτων. Μάλιστα, μεγάλο μέρος αυτού Το μαιτεχμιακό σύστημα συνδέεται με τμήματα του μετωπιαίου κι κροταφικού λοβού ( τμήματα των εγκεφαλικών ημισφαιρίων,ονομασμένα σύμφωνα με το κρανιακό οστό που τα καλύπτει). Το ίδιο σχετίζεται με τον έλεγχο

Διαβάστε περισσότερα

Κατανοώντας το Μετατραυματικό Στρες Ενημερωτικό Φυλλάδιο για το Πυροσβεστικό Προσωπικό και τις Οικογένειές του

Κατανοώντας το Μετατραυματικό Στρες Ενημερωτικό Φυλλάδιο για το Πυροσβεστικό Προσωπικό και τις Οικογένειές του Κατανοώντας το Μετατραυματικό Στρες Ενημερωτικό Φυλλάδιο για το Πυροσβεστικό Προσωπικό και τις Οικογένειές του ΓΡΑΦΕΙΟ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ/ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ/ ΑΡΧΗΓΕΙΟ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ Τρόποι θετικής προσαρμογής Ελένη Τσαχαγέα Κλινική Ψυχολόγος Επιστ. Συνεργάτης Νευρολογικό Τμήμα Γ.Ν.Α «Γιώργος Γεννηματάς» Σκοπός Ομιλίας Να παρουσιάσει το

Διαβάστε περισσότερα

Λόγοι και παράγοντες που οδηγούν τους νέους σε χρήση αλκοόλ. Παιπέτης Νίκος Τσάκα Μαρία Κρητικός Γιώργος Μέριανος Αλέξανδρος

Λόγοι και παράγοντες που οδηγούν τους νέους σε χρήση αλκοόλ. Παιπέτης Νίκος Τσάκα Μαρία Κρητικός Γιώργος Μέριανος Αλέξανδρος Λόγοι και παράγοντες που οδηγούν τους νέους σε χρήση αλκοόλ Παιπέτης Νίκος Τσάκα Μαρία Κρητικός Γιώργος Μέριανος Αλέξανδρος Κοινωνικοί παράγοντες που οδηγούν στη χρήση αλκοόλ τους νέους Ο πιο συχνός λόγος

Διαβάστε περισσότερα