το αινιγμα του κεφαλαιου

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "το αινιγμα του κεφαλαιου"

Transcript

1 ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΧΑΡΒΕΪ το αινιγμα του κεφαλαιου και οι κρισεισ του καπιταλισμου Μ Ε Τ Α Φ Ρ Α Σ Η ΠΕΤΡΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ

2 ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ: David Harvey, The enigma of capital and the crises of capitalism Copyright David Harvey 2010 Copyright για την ελληνική γλώσσα Εκδόσεις Καστανιώτη Α.Ε., Αθήνα 2011 Έτος 1ης έκδοσης: 2011 Aπαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με ο ποιον δήποτε τρόπο, καθώς και η μετάφραση ή διασκευή του ή εκμετάλλευσή του με οποιονδήποτε τρόπο ανα πα ραγωγής έργου λόγου ή τέχνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης Βέρνης-Παρισιού, που κυρώθηκε με το ν. 100/1975. Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειο θεσίας, σελιδο ποίησης, εξωφύλλου και γενικότερα της όλης αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονι κές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν. 2121/1993. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Α.Ε. Ζαλόγγου 11, Αθήνα FAX: ISBN

3 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΠΡΟΟΙΜΙΟ Η αποδιοργάνωση Συγκέντρωση κεφαλαίου Το κεφάλαιο επί το έργον Το κεφάλαιο πάει στην αγορά Το κεφάλαιο εξελίσσεται Η γεωγραφία του όλου πράγματος Η δημιουργική καταστροφή της γης Τι πρέπει να γίνει; Και ποιος θα το κάνει; eπιμετρο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 Μείζονες κρίσεις χρέους και διασώσεις ( ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 Οικονομικές καινοτομίες και η άνοδος της αγοράς παραγώγων στις ΗΠΑ ( ) ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ

4

5 Προοίμιο fff Το βιβλίο αυτό έχει να κάνει με τη ροή του κεφαλαίου. Το κεφάλαιο είναι το «αίμα» που ρέει στο πολιτικό σώμα όλων των κοινωνιών τις οποίες αποκαλούμε καπιταλιστικές, που το διατρέχει και ε- ξαπλώνεται, άλλοτε στάλα στάλα και άλλοτε σαν πλημμύρα, σε κάθε σχισμή και κόχη του κατοικημένου κόσμου. Χάρη σε αυτή τη ροή, εμείς που ζούμε υπό καπιταλιστικές συνθήκες εξασφαλίζουμε τον άρτο τον επιούσιο, καθώς επίσης τα σπίτια μας, τα αυτοκίνητα, τα κινητά τηλέφωνα, τα πουκάμισα, τα παπούτσια και όλα τα άλλα αγαθά που χρειαζόμαστε ως στηρίγματα της καθημερινότητάς μας. Μέσω αυτού του πολυσχιδούς δικτύου ροής, παράγεται ο πλούτος, από τον οποίο απορρέουν οι πολυάριθμες υπηρεσίες που προσφέρουν στήριξη, διασκέδαση, εκπαίδευση, α- ναζωογόνηση και κάθαρση. Φορολογώντας την εν λόγω ροή, τα κράτη αυξάνουν την ισχύ τους, τη στρατιωτική τους ρώμη και την ικανότητά τους να εξασφαλίζουν ικανοποιητικές βιοτικές συνθήκες για τους πολίτες τους. Διακόπτοντας, επιβραδύνοντας ή, ακόμα χειρότερα, αναστέλλοντας τη ροή αυτή, ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια κρίση του καπιταλισμού, κατά την οποία η καθημερινότητα δεν μπορεί πλέον να εξακολουθεί να υφίσταται όπως πριν. Το να κατανοήσουμε τη ροή του κεφαλαίου, τις περιελισσόμενες οδούς που ακολουθεί και την αλλόκοτη λογική της είναι, ως εκ τούτου, ζωτικής σημασίας για την κατανόηση των βιοτικών μας συνθηκών. Στα πρώιμα στάδια του καπιταλισμού, πολιτικοί και οικονομολόγοι κάθε λογής και α- πόχρωσης πάλευαν να κατανοήσουν αυτή τη ροή, και μια κριτική αποτίμηση του πώς λειτουργεί ο καπιταλισμός άρχισε να αναδύεται. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες έχουμε αποκλίνει από το κυνήγι μιας τέτοιας κριτικής κατανόησης. Αντ αυτής, οικοδομούμε επιτηδευμένα μαθηματικά μοντέλα, αναλύουμε δεδομένα ακατάπαυτα, «ψειρίζουμε» λογιστικά φύλλα, α- νατέμνουμε τις λεπτομέρειες και θάβουμε κάθε αντίληψη του συστηματικού χαρακτήρα της ροής του κεφαλαίου κάτω από βουνά εργασιών, αναφορών και προβλέψεων. Όταν η Αυτού Μεγαλειότης Ελισάβετ Β ρώτησε τους οικονομολόγους του London School of economics τον Νοέμβριο του 2008 πώς είναι δυνατόν 9

6 Το αίνιγμα του κεφαλαίου και οι κρίσεις του καπιταλισμού κανείς τους να μην είχε διακρίνει τα σημάδια της επερχόμενης κρίσης που διανύουμε σήμερα (μια ερώτηση που βρισκόταν ήδη στο ακρόχειλο όλων μας, μα που μονάχα μια μονάρχης- κατάλοιπο της φεουδαρχίας θα μπορούσε να θέσει τόσο απλά περιμένοντας συγκεκριμένη απόκριση), εκείνοι δεν είχαν έτοιμη απάντηση. Συγκεντρωμένοι υπό την αιγίδα της Βρετανικής Ακαδημίας, κατάφεραν μόνο να ομολογήσουν, σε μια συλλογική επιστολή προς την Αυτού Μεγαλειότητα, έπειτα από έξι μήνες μελέτης, περίσκεψης και εν τω βάθει διαβουλεύσεων με πρόσωπα- κλειδιά στη δημιουργία οικονομικών πολιτικών, ότι, άγνωστο πώς, είχαν πάψει να εστιάζουν σε αυτά που αποκαλούσαν «κινδύνους του συστήματος» και ότι, όπως ό- λοι, είχαν ξεστρατίσει ακολουθώντας την «πολιτική της άρνησης». Τι ακριβώς, όμως, ήταν αυτό που αρνούνταν; Ο συνονόματός μου Γουίλιαμ Χάρβεϊ (γεννημένος στις αρχές του 17ου αιώνα και, όπως κι εγώ, «γέννημα του Κεντ») κατά γενική συναίνεση θεωρείται ο πρώτος επιστήμονας που κατέδειξε ορθά και συστηματικά πώς κυκλοφορεί το αίμα στο ανθρώπινο σώμα. Βασισμένη στο έργο του, η ιατρική έρευνα προχώρησε και απέδειξε πως η καρδιακή προσβολή και άλλες ασθένειες μπορούν να επιβαρύνουν σοβαρά, ή ακόμα και να τερματίσουν, τη ζωογόνο δύναμη του ανθρώπινου σώματος. Όταν διακόπτεται η κυκλοφορία του αίματος, το σώμα πεθαίνει. Στις μέρες μας, η κατανόηση του όλου φαινομένου από ιατρική άποψη είναι, ασφαλώς, μακράν πιο σύνθετη απ ό,τι μπορούσε να φανταστεί ο Χάρβεϊ. Μολαταύτα, η γνώση μας βασίζεται ακόμα στα στέρεα ευρήματα που πρώτος ο Χάρβεϊ παρέθεσε. Προσπαθώντας να αντιμετωπίσουν τους σοβαρούς κραδασμούς στην καρδιά του πολιτικού σώματος, οι οικονομολόγοι μας, οι επιχειρηματικοί ηγέτες και οι θεσπιστές νέων πολιτικών (απούσης οποιασδήποτε αντίληψης της συστηματικής φύσης που διέπει τη ροή του κεφαλαίου) είτε έχουν αναβιώσει παμπάλαιες πρακτικές είτε έχουν εφαρμόσει μεταμοντέρνα νοητικά μοντέλα. Από τη μία, τα διεθνή ιδρύματα και οι πραματευτάδες του κεφαλαίου εξακολουθούν να ρουφάνε, σαν βδέλλες, όσο περισσότερο αίμα μπορούν από όλους τους λαούς του κόσμου (ασχέτως της ενδεχόμενης φτώχειας τους) μέσω προγραμμάτων «δομικής αναπροσαρμογής», ό- πως τα αποκαλούν, και με κάθε είδους άλλες στρατηγικές (για παράδειγμα, διπλασιάζοντας αιφνιδιαστικά τις καταβολές στις πιστωτικές μας κάρτες). Από την άλλη, οι κεντρικοί τραπεζίτες πλημμυρίζουν τις οικονομίες τους και διογκώνουν το παγκόσμιο πολιτικό σώμα με υπέρμετρη ρευστότητα, ευελπιστώντας ότι τέτοιες επείγουσες μεταγγίσεις θα θεραπεύσουν μια νόσο που απαιτεί μακράν πιο ριζοσπαστική διαγνωστική και παρεμβατική προσέγγιση. Στο βιβλίο αυτό επιχειρώ να αποκαταστήσω εν μέρει την αντίληψη για 10

7 Προοίμιο το τι είναι η ροή του κεφαλαίου. Εάν μπορούμε να επιτύχουμε μια ορθότερη αντίληψη της αποδιοργάνωσης και της καταστροφής στις οποίες είμαστε πλέον όλοι εκτεθειμένοι, ίσως καταφέρουμε να κατανοήσουμε τι μπορεί να γίνει για την αντιμετώπισή τους. Ντέιβιντ Χάρβεϊ Νέα Υόρκη, Οκτώβριος

8

9 [ 1 ] H αποδιοργάνωση fff κaτι ΔΥΣΟIΩΝΟ άρχισε να συμβαίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες το Ο ρυθμός των κατασχέσεων υποθηκευμένων ακινήτων σε περιοχές παλιότερων αστικών κέντρων όπως το Κλίβελαντ και το Ντιτρόιτ, με κατοίκους χαμηλού εισοδήματος, αίφνης εκτινάχθηκε στα ύψη. Ωστόσο, η επίσημη κυβερνητική γραμμή και τα μέσα ενημέρωσης δεν το αντιλήφθηκαν, διότι οι πληγέντες ήταν κατά κύριο λόγο Αφροαμερικανοί, μετανάστες (Λατίνοι) ή γυναίκες που είχαν επωμιστεί μόνες τους όλα τα οικογενειακά βάρη. Οι Αφροαμερικανοί ιδίως είχαν βιώσει δυσχέρειες στη στεγαστική δανειοδότηση ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 90 και εντεύθεν. Μεταξύ 1998 και 2006, προτού η κρίση των κατασχέσεων ξεσπάσει για τα καλά, οι εν λόγω πολίτες υπολογίζεται ότι είχαν χάσει από 71 έως 93 δις δολάρια σε αντικειμενικές αξίες εξαιτίας της συμμετοχής τους στα λεγόμενα δάνεια χαμηλής εξασφάλισης για την απόκτηση στέγης. Ωστόσο, και πάλι δεν συνέβη τίποτε απολύτως. Για ακόμα μία φορά, όπως έγινε και κατά τη διάρκεια της πανδημίας του HIV/AIDS, που παρουσίασε έκρηξη επί προεδρίας Ρέιγκαν, το τεράστιο ανθρώπινο και οικονομικό κόστος από την κώφευση μπροστά στους κώδωνες κινδύνου εξαιτίας της συλλογικής απάθειας και προκατάληψης απέναντι σε αυτούς που θα πλήττονταν πρώτοι απέβη α- νυπολόγιστο για την κοινωνία. Μόνο στα μέσα του 2007, όταν πλέον το κύμα των κατασχέσεων έπληξε τη λευκή μεσαία τάξη σε μέχρι τότε ακμάζοντα και ρεπουμπλικανικά αστικά κέντρα και προάστια στο νότο (ιδίως στη Φλόριντα) και στη δύση (σε Καλιφόρνια, Αριζόνα και Νεβάδα), ο κρατικός υπαλληλισμός άρχισε να ε- πισημαίνει το πρόβλημα και τα έντυπα μαζικής κατανάλωσης να το σχολιάζουν. Η πρόσφατη επέκταση της ανοικοδόμησης πολυκατοικιών και μονοκατοικιών (συχνά σε «κοινότητες της κρεβατοκάμαρας» ή κατά μήκος περιφερειακών αστικών περιοχών) άρχισε να επηρεάζεται. Μέχρι το τέλος του 2007, σχεδόν 2 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν χάσει τα σπίτια τους και άλλα 4 εκατομμύρια υπολογίζεται πως διέτρεχαν άμεσο κίνδυνο κατάσχεσης. Οι αντικειμενικές αξίες καταποντίστηκαν σχεδόν σε όλα τα μήκη 13

10 Το αίνιγμα του κεφαλαίου και οι κρίσεις του καπιταλισμού και πλάτη των ΗΠΑ, και πολλά νοικοκυριά βρέθηκαν να χρωστούν πολύ περισσότερα από την πραγματική αξία των κατοικιών τους γεγονός που έθεσε εν κινήσει μια καταστροφική ροπή προς περαιτέρω κατασχέσεις, οι οποίες καταβαράθρωσαν κι άλλο τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων. Το Κλίβελαντ έμοιαζε σαν να είχε χτυπηθεί από έναν «οικονομικό τυφώνα Κατρίνα». Εγκαταλελειμμένα και αμπαρωμένα σπίτια κυριαρχούσαν στο τοπίο των οικονομικά ασθενέστερων περιοχών, κατοικημένων κυρίως από μαύρους. Στην Καλιφόρνια, οι δρόμοι ολόκληρων πόλεων, όπως το Στόκτον, γέμισαν ομοίως από έρημα και εγκαταλελειμμένα σπίτια, ενώ σε Φλόριντα και Λας Βέγκας ολάκαιρες πολυκατοικίες έστεκαν αδειανές. Όσοι είχαν πληγεί από το κύμα των κατασχέσεων έπρεπε να αναζητήσουν στέγη αλλού τεντουπόλεις άρχισαν να εμφανίζονται σε Καλιφόρνια και Φλόριντα. Αλλού, οι ανέστιες οικογένειες είτε φιλοξενούνταν από φίλους ή συγγενείς είτε έμεναν σε στενόχωρα δωμάτια πανδοχείων. Εκείνοι που κρύβονταν πίσω από τη χρηματοδότηση αυτής της καταστροφικής κρίσης υποθηκών αρχικά εμφανίστηκαν περιέργως ανεπηρέαστοι. Τον Ιανουάριο του 2008, τα συνολικά μπόνους στη Γουόλ Στριτ άγγιξαν τα 32 δις δολάρια, ποσό ελάχιστα χαμηλότερο από αυτό του Ε- πρόκειτο για θαυμάσια ανταμοιβή για τη συντριβή του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος. Οι απώλειες όσων βρίσκονταν στον πάτο της κοινωνικής πυραμίδας χονδρικά ισοφάριζαν τα εκπληκτικά κέρδη των χρηματιστών που βρίσκονταν στην κορυφή. Ωστόσο, μέχρι το φθινόπωρο του 2008, η «κρίση στεγαστικών υψηλού ρίσκου», όπως ονομάστηκε, είχε οδηγήσει στον αφανισμό όλων των μεγάλων επενδυτικών τραπεζών της Γουόλ Στριτ, μέσω αλλαγών καθεστώτων, επιβεβλημένων συγχωνεύσεων ή πτωχεύσεων. Η μέρα που η επενδυτική τράπεζα Lehman Brothers κατέρρευσε (η 15η Σεπτεμβρίου 2008) υπήρξε καθοριστική. Οι παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές πάγωσαν, όπως και το μεγαλύτερο μέρος των δανειοδοτήσεων ανά την υφήλιο. Όπως επισήμανε ο σεπτός πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας, Πολ Βόλκερ, ο οποίος, πέντε χρόνια νωρίτερα, μαζί με πλήθος εξειδικευμένων σχολιαστών, είχε προβλέψει οικονομικό όλεθρο εάν η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν εξανάγκαζε το τραπεζικό σύστημα να αναθεωρήσει τις πρακτικές του, ποτέ άλλοτε τα πράγματα δεν είχαν πάρει την κάτω βόλτα «τόσο ραγδαία και τόσο ομοιόμορφα σε όλο τον κόσμο». Ο υπόλοιπος κόσμος, μέχρι τότε σχετικά άτρωτος (με την εξαίρεση του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου παρεμφερή προβλήματα στη στεγαστική αγορά είχαν έρθει στην επιφάνεια πολύ νωρίτερα, εξωθώντας την κυβέρνηση να κρατικοποιήσει έ- ναν μείζονα δανειστή, τη Northern Rock, προ καιρού), παρασύρθηκε απότομα στο τέλμα που είχε προκαλέσει πρωτίστως η οικονομική κατάρρευση των ΗΠΑ. Στο επίκεντρο του προβλήματος βρισκόταν ένα βουνό από το- 14

11 Η αποδιοργάνωση Πίνακας που καταδεικνύει τις διακυμάνσεις του παραγώγου Κέις-Σίλερ την περίοδο Μεικτό 2,0 Αλλαγή κάθε χρόνο Μεικτό 1,0 Η ιδιοκτησία στέγης στις ΗΠΑ την περίοδο

12 Το αίνιγμα του κεφαλαίου και οι κρίσεις του καπιταλισμού ποσοστό των δανείων επί τοις εκατό Στεγαστικές υποθήκες στις ΗΠΑ, κατόπιν έναρξης κατασχέσεων, την περίοδο Πηγή: Ένωση Τραπεζών Στεγαστικών Δανείων ξικά ομόλογα με ενυπόθηκες εξασφαλίσεις που ήταν στα χέρια τραπεζών, ή αποτελούσαν αντικείμενα συναλλαγών με ανύποπτους επενδυτές ανά τον κόσμο. Οι πάντες συμπεριφέρονταν λες και οι τιμές των ακινήτων θα ακολουθούσαν πάντα ανοδική πορεία. Το φθινόπωρο του 2008, σχεδόν μοιραίας έντασης κραδασμοί είχαν ήδη εξαπλωθεί από τις τράπεζες στους κύριους δικαιούχους υποθηκευτικού χρέους. Οι Fannie Mae και Freddie Mac, oργανισμοί στεγαστικών δανείων μισθωμένοι από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών, χρειάστηκε να κρατικοποιηθούν. Οι μέτοχοί τους καταστράφηκαν, αλλά οι ομολογιούχοι, συμπεριλαμβανομένης και της Κεντρικής Τράπεζας της Κίνας, παρέμειναν προστατευμένοι. Ανυποψίαστοι επενδυτές ανά την υφήλιο από συνταξιοδοτικά ταμεία, μικρές τοπικές ευρωπαϊκές τράπεζες και κέντρα αυτοδιοίκησης από τη Νορβηγία μέχρι τη Φλόριντα, που είχαν ενδώσει στο επενδυτικό δέλεαρ των «υψηλής απόδοσης» υποθηκών με εξασφάλιση, βρέθηκαν με ένα μάτσο άχρηστα χαρτιά και ανήμποροι να διευθετήσουν τις υποχρεώσεις τους ή να πληρώσουν τους υπαλλήλους τους. Και σαν να μην έφτανε αυτό, ασφαλιστικοί κολοσσοί όπως η AIG, η οποία είχε ασφαλίσει τα ριψοκίνδυνα στοιχήματα τόσο αμερικανικών όσο και διεθνών τραπεζών, έπρεπε να διασωθούν από την οικονομική καταστροφή εξαιτίας των τεράστιων αποζημιώσεων που ήταν υποχρεωμένες να καταβάλουν. Μετοχικές αγορές άρχισαν να παραπαίουν, καθώς οι τραπεζικές μετοχές 16

13 Η αποδιοργάνωση ιδίως είχαν χάσει σχεδόν όλη τους την αξία, συνταξιοδοτικά ταμεία λύγιζαν υπό τις αυξανόμενες πιέσεις, δημοτικοί προϋπολογισμοί συρρικνώνονταν, και ο πανικός εξαπλωνόταν απ άκρη σ άκρη του χρηματοοικονομικού συστήματος. Γινόταν ολοένα και πιο προφανές ότι μόνο μια γιγάντια κυβερνητική διάσωση μπορούσε να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στο χρηματοοικονομικό σύστημα. Η Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα μείωσε τα επιτόκιά της σχεδόν στο μηδέν. Λίγο μετά την πτώχευση της Lehman, μια ομάδα α- ξιωματούχων του Υπουργείου Οικονομικών και τραπεζιτών, μεταξύ των ο- ποίων ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ (και πρώην πρόεδρος της Goldman Sachs) και ο νυν διευθύνων σύμβουλος της Goldman, εξήλθε από μια αίθουσα συνεδριάσεων με ένα έγγραφο τριών σελίδων που απαιτούσε διάσωση του τραπεζικού συστήματος, ύψους 700 δις δολαρίων, απειλώντας παράλληλα τις αγορές με οικονομικό Αρμαγεδδώνα. Ήταν λες και η Γουόλ Στριτ είχε προβεί σε οικονομικό πραξικόπημα εναντίον της κυβέρνησης και του λαού των Ηνωμένων Πολιτειών. Λίγες εβδομάδες αργότερα, ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους υποχώρησε και το χρήμα έρρευσε ποταμηδόν, χωρίς τον παραμικρό έλεγχο, προς όλους τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που κρίνονταν «υπερβολικά σημαντικοί για να αποτύχουν». Ωστόσο, οι πιστωτικές αγορές παρέμειναν παγωμένες. Ο ίδιος κόσμος που μερικά χρόνια πριν έμοιαζε «να κολυμπάει σε πλεονάσματα ρευστότητας» (όπως συχνά ανέφερε το ΔΝΤ) ξαφνικά βρέθηκε χωρίς μετρητά, να κολυμπάει σε πλεονάζοντα σπίτια, γραφεία και εμπορικά κέντρα, σε πλεονάζουσες δυνατότητες παραγωγής και ακόμα πιο πλεονάζον εργατικό δυναμικό. Μέχρι το τέλος του 2008, όλοι οι τομείς της αμερικανικής οικονομίας α- ντιμετώπιζαν μεγάλο πρόβλημα. Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών βρισκόταν σε κάμψη, η ανοικοδόμηση έπαυσε, η ενεργή ζήτηση κατέρρευσε, οι λιανικές πωλήσεις καταβαραθρώθηκαν, η ανεργία έφτασε στα ύψη, ενώ καταστήματα και κατασκευαστικά εργοστάσια έκλειναν το ένα μετά το άλλο. Πολλά πραγματικά εμβλήματα της αμερικανικής βιομηχανίας, όπως η General Motors, βρέθηκαν ακόμα πιο κοντά στην πτώχευση και, επιπλέον, χρειάστηκε να οργανωθεί μια επιχείρηση προσωρινής διάσωσης των αυτοκινητοβιομηχανιών του Ντιτρόιτ. Η βρετανική οικονομία αντιμετώπιζε α- νάλογες δυσκολίες και η Ευρωπαϊκή Ένωση επλήγη, καίτοι άνισα, με την Ισπανία και την Ιρλανδία, καθώς και αρκετά από τα ανατολικοευρωπαϊκά κράτη που είχαν ενταχθεί πρόσφατα στην Ένωση, να δέχονται το βαρύτερο πλήγμα. Η Ισλανδία, οι τράπεζες της οποίας κερδοσκοπούσαν στις προαναφερθείσες χρηματοπιστωτικές αγορές, χρεοκόπησε εντελώς. Μέχρι τις αρχές του 2009, το μοντέλο εξαγωγικής εκβιομηχάνισης που είχε αποφέρει θεαματική ανάπτυξη στην ανατολική και νοτιοανατολική 17 2 o

14 Το αίνιγμα του κεφαλαίου και οι κρίσεις του καπιταλισμού Ασία συρρικνωνόταν με ανησυχητικό ρυθμό (πολλές χώρες όπως η Ταϊβάν, η Κίνα, η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία είδαν τις εξαγωγές τους να υ- ποχωρούν σε ποσοστό περίπου 20% ή και περισσότερο μέσα σε διάστημα μόλις δύο μηνών). Το παγκόσμιο διεθνές εμπόριο σημείωσε πτώση 30% και πλέον μέσα σε μερικούς μήνες, ασκώντας πιέσεις σε εξαγωγικές οικονομίες όπως της Γερμανίας και της Βραζιλίας. Οι παραγωγοί πρώτων υλών, που μεσουρανούσαν το καλοκαίρι του 2008, ξαφνικά είδαν τις τιμές να καταποντίζονται, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα σε πετρελαιοπαραγωγές χώρες όπως η Ρωσία και η Βενεζουέλα, καθώς και τα αραβικά κράτη του Κόλπου. Η ανεργία άρχισε να αυξάνεται με αιφνιδιαστικό ρυθμό. Περί τα 20 εκατομμύρια άνθρωποι βρέθηκαν ξαφνικά άνεργοι στην Κίνα και ανησυχητικές αναφορές ταραχών άρχισαν να βγαίνουν στην επιφάνεια. Στις Ηνωμένες Πολιτείες οι στρατιές των ανέργων ξεπέρασαν τα 5 εκατομμύρια μέσα σε μερικούς μήνες (και πάλι με επίκεντρο τις κοινότητες των Α- φροαμερικανών και των Λατίνων). Στην Ισπανία, ο δείκτης ανεργίας έκανε άλμα ξεπερνώντας το 17%. Μέχρι την άνοιξη του 2009, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμούσε ότι πάνω από 50 τρις δολάρια σε αξίες καθαρών περιουσιακών στοιχείων, ποσό σχεδόν ίσο με τη συνολική αξία παγκόσμιας παραγωγής ενός έτους σε αγαθά και υπηρεσίες, είχε καταστραφεί. Η Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ υπολόγιζε σε 11 τρις δολάρια τις απώλειες αξίας ενεργητικού για τα αμερικανικά νοικοκυριά μόνο για το οικονομικό έτος Στο μεταξύ, η Παγκόσμια Τράπεζα προέβλεπε το πρώτο έτος αρνητικής α- νάπτυξης στην παγκόσμια οικονομία από Επρόκειτο, χωρίς αμφιβολία, για τη μεγαλύτερη κρίση στη σύγχρονη ι- στορία. Παρ όλα αυτά, πρέπει επίσης να ιδωθεί ως η κορύφωση ενός μοντέλου οικονομικών κρίσεων που γινόταν ολοένα συχνότερο και σοβαρότερο στη διάρκεια των περιόδων που μεσολάβησαν από τις τελευταίες μεγάλες κρίσεις του καπιταλισμού στις δεκαετίες του 70 και του 80. Η οικονομική κρίση που συντάραξε την ανατολική και νοτιοανατολική Ασία την περίοδο ήταν τρομερή και επηρέασε τη Ρωσία (που οδηγήθηκε σε στάση πληρωμών το 1998) και κατόπιν, το 2001, την Αργεντινή (πυροδοτώντας μια γενικευμένη κατάρρευση που οδήγησε σε πολιτική αστάθεια, καταλήψεις εργοστασίων και εξαγορές, σε αυθόρμητους αποκλεισμούς ε- θνικών οδών και σε συνοικιακές κολεκτίβες) είχε τοπικό χαρακτήρα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες η κατάρρευση το 2001 κορυφαίων εταιριών, όπως η WorldCom και η enron, που στην ουσία εμπορεύονταν οικονομικά εργαλεία τα οποία ονομάζονται παράγωγα, μιμήθηκε την κολοσσιαία πτώχευση της εταιρίας αμοιβαίων κεφαλαίων Long-term Capital Management, το διοικητικό σώμα της οποίας περιλάμβανε δύο νομπελίστες οικονομολόγους το Υπήρξαν άφθονα σημάδια από νωρίς ότι κάτι δεν πήγαινε 18

15 Η αποδιοργάνωση Ετήσιος δείκτης διακυμάνσεων στο υποθηκευτικό χρέος των ΗΠΑ Πηγή: Υπουργείο Εμπορίου Τιμές μετοχών: Επενδυτικά τραστ ακινήτων Ηνωμένες Πολιτείες Πηγή: περιοδικό Fortune Δείκτης μετοχικής αξίας ακινήτων Μεγάλη Βρετανία Πηγή: Investers Chronicle 19

16 Το αίνιγμα του κεφαλαίου και οι κρίσεις του καπιταλισμού καλά στο αποκαλούμενο «σκιώδες τραπεζικό σύστημα» των εξωχρηματιστηριακών οικονομικών συναλλαγών και, ως εκ τούτου, στις αρρύθμιστες αγορές που είχαν ξεφυτρώσει ως διά μαγείας από το 1990 και μετά. Από το 1973 κι εντεύθεν έχουν συμβεί εκατοντάδες οικονομικές κρίσεις ανά την υφήλιο, σε αντιδιαστολή με την περίοδο , κατά την οποία οι κρίσεις ήταν ελάχιστες και αρκετές από αυτές σχετίζονταν με την αγορά ακινήτων και την ανάπτυξη των αστικών κέντρων. Η πρώτη μεγάλης έκτασης παγκόσμια κρίση του καπιταλισμού στη μεταπολεμική περίοδο ξεκίνησε την άνοιξη του 1973, έξι μήνες προτού το εμπάργκο των αραβικών πετρελαίων εκτινάξει τις τιμές του πετρελαίου στα ύψη. Η γενεσιουργός αιτία της κρίσης ήταν ένα παγκόσμιο κραχ στην αγορά ακινήτων που γονάτισε πλήθος τραπεζών και επηρέασε ριζικά όχι μόνο τοπικές οικονομίες (όπως της Νέας Υόρκης, που από τεχνικής άποψης χρεοκόπησε τελείως το 1975 αλλά πρόλαβε να διασωθεί), μα και τις κρατικές οικονομίες εν γένει. Η ιαπωνική αναπτυξιακή έκρηξη της δεκαετίας του 80 έληξε με κατάρρευση του χρηματιστηρίου και με καταβαράθρωση στις τιμές της κτηματαγοράς η οποία υφίσταται ακόμα. Το τραπεζικό σύστημα της Σουηδίας κρίθηκε απαραίτητο να κρατικοποιηθεί το 1992, μεσούσης μιας κρίσης στη Νορβηγία που επηρέαζε και τη Φινλανδία, προκληθείσα από υπερβολές στις α- γορές ακινήτων. Μία από τις αιτίες που πυροδότησαν την κατάρρευση στην ανατολική και νοτιοανατολική Ασία την περίοδο ήταν η πλεονάζουσα αστική ανάπτυξη, τροφοδοτούμενη από εισροή ξένου κερδοσκοπικού κεφαλαίου σε Ταϊλάνδη, Χονγκ Κονγκ, Ινδονησία, Νότια Κορέα και Φιλιππίνες. Αλλά και η παρατεταμένη κρίση αποταμιεύσεων και δανείων που έπληξε τις ΗΠΑ την περίοδο (με γενεσιουργό αιτία την κρίση στην αγορά της εμπορικής ακίνητης περιουσίας) είχε ως αποτέλεσμα τη χρεοκοπία και πλέον εταιριών αποταμιεύσεων και δανείων και τραπεζών, επιβαρύνοντας τους φορολογούμενους πολίτες των Η- νωμένων Πολιτειών με χρέος 200 δις δολάρια (μια κατάσταση που θορύβησε τόσο πολύ τον Γουίλιαμ Άιζακς, τότε πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Αρχής Εγγύησης Καταθέσεων, που το 1987 απείλησε την Ένωση Αμερικανικών Τραπεζών με κρατικοποιήσεις αν δεν συνετίζονταν). Κρίσεις σχετιζόμενες με την αγορά ακινήτων τείνουν να είναι πιο μακροχρόνιες από τις σύντομες, οξείες κρίσεις που περιστασιακά κλυδωνίζουν άμεσα τις χρηματαγορές και τα τραπεζικά συστήματα. Αυτό συμβαίνει διότι, όπως θα δούμε, οι επενδύσεις στο οικοδομημένο περιβάλλον είναι κατά κανόνα βασισμένες σε πίστωση υψηλού ρίσκου, με εκπόνηση μακράς διάρκειας: Όταν οι πλεονάζουσες επενδύσεις εντέλει αποκαλύπτονται (όπως συνέβη σχετικά πρόσφατα στο Ντουμπάι), τότε το οικονομικό χάλι που θέλει χρόνια για να προκύψει θέλει άλλα τόσα χρόνια για να αντιστραφεί. 20

17 Η αποδιοργάνωση Ετήσια επί τοις εκατό διακύμανση στις κτηματικές αξίες της Ιαπωνίας Εθνικός δείκτης κτηματικών αξιών της Ιαπωνίας 21

18 Το αίνιγμα του κεφαλαίου και οι κρίσεις του καπιταλισμού Κατά συνέπεια, η παρούσα κατάρρευση δεν είναι κάτι το πρωτόγνωρο, με εξαίρεση τις διαστάσεις και το εύρος της. Ούτε είναι ασυνήθιστο το ότι έχει τις ρίζες της στις κρίσεις της αστικής ανάπτυξης και της αγοράς ακινήτων. Οφείλουμε, επομένως, να αναγνωρίσουμε ότι κάποια εγγενής συσχέτιση βρίσκεται επί το έργον, η οποία χρήζει προσεκτικής αναδόμησης. Πώς, λοιπόν, μπορούμε να ερμηνεύσουμε το παρόν τέλμα; Μήπως η κρίση σηματοδοτεί, λόγου χάρη, το τέλος του νεοφιλελευθερισμού της ε- λεύθερης αγοράς ως κυρίαρχου οικονομικού μοντέλου της καπιταλιστικής ανάπτυξης; Η απάντηση εξαρτάται από το τι ακριβώς εννοούμε με τη λέξη «νεοφιλελευθερισμός». Η δική μου άποψη είναι πως αναφέρεται σε ένα ταξικό σχέδιο που συνάχθηκε κατά την κρίση της δεκαετίας του 70. Με μανδύα τόνους ρητορείας σχετικά με την ελευθερία του ατόμου, την ελεύθερη αγορά και το ε- λεύθερο εμπόριο, νομιμοποίησε δρακόντειες πολιτικές, σχεδιασμένες για την ανάκτηση και την παγίωση της καπιταλιστικής ταξικής ισχύος. Το σχέδιο υπήρξε επιτυχές, κρίνοντας από την απίστευτη συγκέντρωση πλούτου και εξουσίας που παρατηρείται σε όλες τις χώρες οι οποίες ακολούθησαν το μονοπάτι του νεοφιλελευθερισμού. Και δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που αποδεικνύει την εξάλειψή του. Μία από τις βασικές πραγματιστικές αρχές που ανέκυψαν τη δεκαετία του 80, για παράδειγμα, όριζε ότι η κρατική εξουσία πρέπει να προστατεύει τους οικονομικούς οργανισμούς πάση θυσία. Η αρχή αυτή, που έσκασε στα μούτρα τού μη παρεμβατισμού, τον οποίο προέκριναν οι θεωρητικοί του νεοφιλελευθερισμού, προέκυψε από την οικονομική κρίση της Νέας Υόρκης στα μέσα της δεκαετίας του 70. Κατόπιν, επεκτάθηκε στο Μεξικό με τη μορφή της κρίσης χρέους που συντάραξε τη χώρα πέρα ως πέρα το Για να το θέσουμε αγοραία, η πολιτική όριζε: Ιδιωτικοποίηση των κερδών και κοινωνικοποίηση των κινδύνων σώστε τις τράπεζες και ξεζουμίστε το λαό (στο Μεξικό, παραδείγματος χάρη, το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού έπεσε περί το 25% μέσα σε τέσσερα χρόνια από την οικονομική διάσωση του 1982). Το αποτέλεσμα ήταν το λεγόμενο «ηθικό ρίσκο» του συστήματος. Οι τράπεζες συμπεριφέρονται αλγεινά επειδή δεν χρειάζεται να αναλάβουν τις ευθύνες για τις αρνητικές επιπτώσεις της ριψοκίνδυνης συμπεριφοράς τους. Η διάσωση τραπεζών στις μέρες μας είναι η ίδια ιστορία, μόνο με μεγαλύτερες διαστάσεις και επικεντρωμένη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Με τον ίδιο τρόπο που προέκυψε ο νεοφιλελευθερισμός ως απάντηση στην κρίση της δεκαετίας του 70, έτσι και το μονοπάτι που διαλέγουμε σήμερα θα καθορίσει το χαρακτήρα της περαιτέρω εξέλιξης του καπιταλισμού. Οι σύγχρονες ισχύουσες πολιτικές προτείνουν έξοδο από την κρίση με επιπλέον συγχωνεύσεις και συγκεντρωτισμό της καπιταλιστικής ταξικής 22

Η ΚΡΙΣΗ ΞΕΠΕΡΑΣΤΗΚΕ ΚΑΘΩΣ ΛΕΝΕ;

Η ΚΡΙΣΗ ΞΕΠΕΡΑΣΤΗΚΕ ΚΑΘΩΣ ΛΕΝΕ; Η ΚΡΙΣΗ ΞΕΠΕΡΑΣΤΗΚΕ ΚΑΘΩΣ ΛΕΝΕ; Καθώς έχουν περάσει, από το 2008 οπότε και ξέσπασε η μεγαλύτερη καπιταλιστική κρίση μετά την κρίση του 1929, οι πάντες σχεδόν συμπεριφέρονται σαν να έχει ξεπεραστεί η κρίση

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Αρχές για την Αποδοτικότερη Αξιοποίηση των Επενδύσεων

Βασικές Αρχές για την Αποδοτικότερη Αξιοποίηση των Επενδύσεων Βασικές Αρχές για την Αποδοτικότερη Αξιοποίηση των Επενδύσεων 1 Θέματα παρουσίασης Η Παγκόσμια Αγορά ο κύκλος της οικονομίας και των επενδύσεων Το Τρίπτυχο της Επένδυσης : Κατανομή Διασπορά Χρονικός Ορίζοντας

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΡΗΜΑΤΟΠIΣΤΩΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠTΙΚΕΣ ΤΟΥ REAL ESTATE. του ΙΩΑΝΝΗ Α. ΜΟΥΡΜΟΥΡΑ Καθηγητή Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Προέδρου ΣΟΕ

Η ΧΡΗΜΑΤΟΠIΣΤΩΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠTΙΚΕΣ ΤΟΥ REAL ESTATE. του ΙΩΑΝΝΗ Α. ΜΟΥΡΜΟΥΡΑ Καθηγητή Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Προέδρου ΣΟΕ Η ΧΡΗΜΑΤΟΠIΣΤΩΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠTΙΚΕΣ ΤΟΥ REAL ESTATE του ΙΩΑΝΝΗ Α. ΜΟΥΡΜΟΥΡΑ Καθηγητή Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Προέδρου ΣΟΕ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Έχουν ήδη περάσει δύο χρόνια από την έναρξη της παγκόσμιας

Διαβάστε περισσότερα

Οικονοµική κρίση Ιστορική αναδροµή

Οικονοµική κρίση Ιστορική αναδροµή Οικονοµική κρίση Ιστορική αναδροµή Ηχώραμαςβρίσκεταιωςγνωστόνστομέσονμιας δεινής οικονομικής κρίσης. Βέβαια δεν είναι η πρώτη φορά, ούτεγιατηνελλάδα, αλλάούτεκαιγιατην παγκόσμια οικονομία. Με συντομία

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 1

ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 1 Οκτώβριος 2010 1. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 1 Η ελληνική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις τις τελευταίες δεκαετίες. Κύρια χαρακτηριστικά της κρίσης

Διαβάστε περισσότερα

Η κρίση γεννά κεντρικές οικονομικές διοικήσεις*

Η κρίση γεννά κεντρικές οικονομικές διοικήσεις* 116 ΠΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Η κρίση γεννά κεντρικές οικονομικές διοικήσεις* Στο άρθρο με τίτλο «Κρίσεις: Είναι δυνατόν να αποτελούν κατασκευασμένο προϊόν;» εξετάστηκε η προκληθείσα, από μια ομάδα μεγάλων τραπεζιτών

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση Οικονομικών Αποτελεσμάτων η Ετήσια Γενική Συνέλευση 2 Σεπτεμβρίου 2009

Παρουσίαση Οικονομικών Αποτελεσμάτων η Ετήσια Γενική Συνέλευση 2 Σεπτεμβρίου 2009 Παρουσίαση Οικονομικών Αποτελεσμάτων 2008 9 η Ετήσια Γενική Συνέλευση 2 Σεπτεμβρίου 2009 Αγαπητοί μέτοχοι, αγαπητοί συνεργάτες Σας καλωσορίζω και εγώ με την σειρά μου, στην 9 η Ετήσια Γενική Συνέλευση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΣΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ (TEL)

ΤΕΣΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ (TEL) ΤΕΣΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ (TEL) 1. Κατά τους οικονομολόγους ποιο από τα παρακάτω είναι ένας παραγωγικός συντελεστής; I. Μια κοινή μετοχή μιας εταιρείας υπολογιστών. II. Ένα εταιρικό ομόλογο μιας πετρελαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικό Περιβάλλον

Οικονομικό Περιβάλλον Το Οικονομικό Περιβάλλον Γκίκας Χαρδούβελης* Θεσσαλονίκη, 12 Φεβρουαρίου,, 29 * Οικονομικός Σύμβουλος,, Eurobank EFG Group Καθηγητής, Τμήμα Χρηματοοικονομικής & Τραπεζικής Διοικητικής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

του ΑΔΑΜΙΔΗ ΙΩΑΝΝΗ,ΑΡ.ΜΗΤΡΩΟΥ :AUD115 Επιβλέπων Καθηγητής: Λαζαρίδης Ιωάννης Θεσσαλονίκη, 2016

του ΑΔΑΜΙΔΗ ΙΩΑΝΝΗ,ΑΡ.ΜΗΤΡΩΟΥ :AUD115 Επιβλέπων Καθηγητής: Λαζαρίδης Ιωάννης Θεσσαλονίκη, 2016 ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΜΕΝΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΣΤΙΣ ΕΞΑΓΟΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΔΙΕΘΝΩΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: H ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ του ΑΔΑΜΙΔΗ ΙΩΑΝΝΗ,ΑΡ.ΜΗΤΡΩΟΥ :AUD115

Διαβάστε περισσότερα

Διάρθρωση και προβλήματα της ελληνικής οικονομίας Γ. Μπήτρος: Τι πήγε στραβά και τι κάνουμε (1) Διδάσκων: Ιωάννα-Σαπφώ Πεπελάση Τμήμα: Οικονομικής

Διάρθρωση και προβλήματα της ελληνικής οικονομίας Γ. Μπήτρος: Τι πήγε στραβά και τι κάνουμε (1) Διδάσκων: Ιωάννα-Σαπφώ Πεπελάση Τμήμα: Οικονομικής Διάρθρωση και προβλήματα της ελληνικής οικονομίας Γ. Μπήτρος: Τι πήγε στραβά και τι κάνουμε (1) Διδάσκων: Ιωάννα-Σαπφώ Πεπελάση Τμήμα: Οικονομικής Επιστήμης Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει

Διαβάστε περισσότερα

Αριθμός Εργαζόμενων ΕΛΛΑΔΑ & Δ. ΕΥΡΩΠΗ 3 7 1.162 Η.Π.Α. 2 4 1.715 ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ 5 6 1.629 ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ 3 8 1.031 ΣΥΝΟΛΟ 13 24 5.

Αριθμός Εργαζόμενων ΕΛΛΑΔΑ & Δ. ΕΥΡΩΠΗ 3 7 1.162 Η.Π.Α. 2 4 1.715 ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ 5 6 1.629 ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ 3 8 1.031 ΣΥΝΟΛΟ 13 24 5. ΤΙΤΑΝ Α.Ε. ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΟΜΙΛΟ Η ΤΙΤΑΝ Α.Ε. είναι ένας Όμιλος εταιριών με μακρόχρονη πορεία στη βιομηχανία τσιμέντου. Ιδρύθηκε το 1902 και η έδρα του βρίσκεται στα Άνω Πατήσια. Ο Όμιλος

Διαβάστε περισσότερα

Η λύση της ναυτιλίας. Άποψη

Η λύση της ναυτιλίας. Άποψη Η λύση της ναυτιλίας. Η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει σημαντικά οικονομικά οφέλη, εάν γινόταν έδρα ναυτιλιακών επιχειρήσεων ανεξάρτητα από τη σημαία, στην οποία θα ήταν νηολογημένα τα πλοία τους υπολογιζόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιωτική Κατανάλωση - Καταναλωτική Εμπιστοσύνη

Ιδιωτική Κατανάλωση - Καταναλωτική Εμπιστοσύνη Ιδιωτική Κατανάλωση - Καταναλωτική Εμπιστοσύνη Χωρίς σημαντική διαφοροποίηση σε σχέση με τα 3 προηγούμενα χρόνια, και πάντως με το αξιοπρεπές 2,1%, κινήθηκε η πραγματική ιδιωτική κατανάλωση το 2013: Πίνακας:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ: ΕΛΠΙΔΕΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΟΥ 2010

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ: ΕΛΠΙΔΕΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΟΥ 2010 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Διεύθυνση Στρατηγικής και Οικονομικής Ανάλυσης ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ: ΕΛΠΙΔΕΣ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΟΥ 1 Η οικοδομή έχει εισέλθει σε περίοδο σημαντικής διόρθωσης Η οικοδομική

Διαβάστε περισσότερα

Τα αίτια της πρόσφατης παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης

Τα αίτια της πρόσφατης παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης Τα αίτια της πρόσφατης παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης Χρήστος Καμπόλης Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικών & Χρηματοοικονομικής, ALBA Graduate Business School, και Επιστημονικός Συνεργάτης, International

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2009

Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2009 Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2009 Καθαρά κέρδη 81εκ. έναντι 5εκ. το προηγούμενο τρίμηνο Αύξηση χορηγήσεων κατά 12% και καταθέσεων κατά 17% σε ετήσια βάση Βελτίωση δείκτη χορηγήσεων προς καταθέσεις στο 114%

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 8 η Μελετη «Εξελιξεις και Τασεις της Αγορας»

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 8 η Μελετη «Εξελιξεις και Τασεις της Αγορας» ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 8 η Μελετη «Εξελιξεις και Τασεις της Αγορας» Το βασικό συμπέρασμα: Η επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων μετά την ανακήρυξη του δημοψηφίσματος στο τέλος του Ιουνίου διέκοψε την ασθενική

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Ο ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Ο ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ομοσπονδία Τραπεζοϋπαλληλικών Οργανώσεων Ελλάδος Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Ο ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Chapter 4: Financial Markets. 1 of 32

ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Chapter 4: Financial Markets. 1 of 32 ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Copyright 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Macroeconomics, 5/e Olivier Blanchard 1 of 32 4-1 Η Ζήτηση Χρήματος Το χρήμα, το οποίο μπορείτε να χρησιμοποιείτε

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας αποτελεσμάτων της Ένωσης για την Καινοτομία το 2015. Σύνοψη Γλωσσική έκδοση ΕL

Πίνακας αποτελεσμάτων της Ένωσης για την Καινοτομία το 2015. Σύνοψη Γλωσσική έκδοση ΕL Πίνακας αποτελεσμάτων της Ένωσης για την Καινοτομία το 2015. Σύνοψη Γλωσσική έκδοση ΕL Εσωτερική Αγορά, Βιομηχανία, Επιχειρηματικότη τα και ΜΜΕ ΣΥΝΟΨΗ Πίνακας επιδόσεων της Ένωσης για την Καινοτομία το

Διαβάστε περισσότερα

The Economist Events. 18 th Roundtable with the Government of Greece (July 9 th -10 th 2014 / Athens)

The Economist Events. 18 th Roundtable with the Government of Greece (July 9 th -10 th 2014 / Athens) The Economist Events Hazlis & Rivas 18 th Roundtable with the Government of Greece (July 9 th -10 th 2014 / Athens) The weakest links: not weak anymore? The academic viewpoint Α. ΑΗΕΑRΝΕ: Ευχαριστώ πολύ

Διαβάστε περισσότερα

Οι αιτίες του χρέους των χωρών της περιφέρειας: Συμμετοχή στην ΟΝΕ και ελλείμματα του ιδιωτικού τομέα

Οι αιτίες του χρέους των χωρών της περιφέρειας: Συμμετοχή στην ΟΝΕ και ελλείμματα του ιδιωτικού τομέα ΣΥΝΟΨΗ 21 ΣΥΝΟΨΗ Οι αιτίες του χρέους των χωρών της περιφέρειας: Συμμετοχή στην ΟΝΕ και ελλείμματα του ιδιωτικού τομέα 1. Η αναταραχή στην Ευρωζώνη οφείλεται στην παγκόσμια κρίση χρηματιστικοποίησης η

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ

ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ Σεπτέμβριος 2006 ΗΠΑ: Αμετάβλητα στο 5,25% διατήρησε τα επιτόκια η Fed στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου, λόγω των ενδείξεων επιβράδυνσης της οικονομίας και συγκράτησης

Διαβάστε περισσότερα

Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2013 και η Ελλάδα

Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2013 και η Ελλάδα Βασικές διαπιστώσεις Μέρος Πρώτο Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2013 και η Ελλάδα Η παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα παρέμεινε ασθενής και επιβραδύνθηκε περαιτέρω το 2013 (2,9% από 3,2% το

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 5. Αποταμίευση και επένδυση σε μια ανοικτή οικονομία

Κεφάλαιο 5. Αποταμίευση και επένδυση σε μια ανοικτή οικονομία Κεφάλαιο 5 Αποταμίευση και επένδυση σε μια ανοικτή οικονομία Περίγραμμα κεφαλαίου Ισοζύγιο Πληρωμών Ισορροπία της αγοράς αγαθών σε μια ανοικτή οικονομία Αποταμίευση και επένδυση σε μια μικρή ανοικτή οικονομία

Διαβάστε περισσότερα

Παγκόσμια οικονομία. Διεθνές περιβάλλον 1

Παγκόσμια οικονομία. Διεθνές περιβάλλον 1 Παγκόσμια οικονομία Διεθνές περιβάλλον 1 Επιλεγμένοι δείκτες ασιατικών χωρών Διεθνές περιβάλλον 2 Αλλαγές στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον Πρωτεύον ρόλος της κίνησης στην κίνηση των κεφαλαίων σε σχέση

Διαβάστε περισσότερα

Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ «Το ΕΒΕΠ θέτει την ανάγκη διαμόρφωσης νέου τοπίου στα επιτόκια χορηγήσεων επιχειρηματικών δανείων»

Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ «Το ΕΒΕΠ θέτει την ανάγκη διαμόρφωσης νέου τοπίου στα επιτόκια χορηγήσεων επιχειρηματικών δανείων» Πειραιάς, 10 Ιουνίου 2013 Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ «Το ΕΒΕΠ θέτει την ανάγκη διαμόρφωσης νέου τοπίου στα επιτόκια χορηγήσεων επιχειρηματικών δανείων» Στην Ελλάδα, τα επιτόκια χορηγήσεων παραμένουν σε υψηλό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Ι. Δάνεια ή πιστωτικά όρια προς 1. Το τελευταίο τρίμηνο, ποιες μεταβολές σημειώθηκαν όσον αφορά τα κριτήρια της τράπεζάς σας για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μακροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 30 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μακροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 30 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μακροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 30 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Η συνολική οικονομική δραστηριότητα είναι ένας σημαντικός παράγοντας που

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ

ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ Έκδοση 5/1/2007 ΗΠΑ: Στην τελευταία έκθεση του ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης προβλέπει σταθερό κόστος χρήματος στις ΗΠΑ για το 2007 και διατήρηση

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνής Οικονομική. Paul Krugman Maurice Obsfeld

Διεθνής Οικονομική. Paul Krugman Maurice Obsfeld Paul Krugman Maurice Obsfeld Διεθνής Οικονομική Κεφάλαιο 21 Η Διεθνής Αγορά Κεφαλαίου και τα κέρδη από το Εμπόριο Διεθνής Τραπεζική Λειτουργία και Διεθνής Κεφαλαιαγορά Φιλίππου Ευαγγελία Α.Μ. 1207 Μ069

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2010 και η Ελλάδα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2010 και η Ελλάδα Παραρτήματα ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2010 και η Ελλάδα Πίνακας Α1 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΡΟΪΟΝ (ετήσια εκατοστιαία μεταβολή όγκου) Σταθμίσεις με ΑΕΠ 2010* 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΕΤΟΡΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ (ΓΙΟΧΑΝΕΣΜΠΟΥΡΓΚ)

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΕΤΟΡΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ (ΓΙΟΧΑΝΕΣΜΠΟΥΡΓΚ) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΕΤΟΡΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ (ΓΙΟΧΑΝΕΣΜΠΟΥΡΓΚ) Fortune Kunene House, 261 Oxford Road, 2196 Illovo, Johannesburg Tel.: +2711 214 2300/2317

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΡΗΜΑΤΟΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ: ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ. Αντώνης Τορτοπίδης, οικονομολόγος 1

Η ΧΡΗΜΑΤΟΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ: ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ. Αντώνης Τορτοπίδης, οικονομολόγος 1 Η ΧΡΗΜΑΤΟΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ: ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Συνοπτικό συμπέρασμα Αντώνης Τορτοπίδης, οικονομολόγος 1 Οκτώβριος 2008 1. Η κρίση είναι αμερικανική και όχι παγκόσμια. Όμως γίνεται παγκόσμια αν δεν αντιμετωπιστεί

Διαβάστε περισσότερα

Πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις στη Βουλγαρία

Πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις στη Βουλγαρία Πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις στη Βουλγαρία Σύμφωνα με το πιο πρόσφατο ενημερωτικό δελτίο του αρμόδιου Υπουργείου Οικονομικών (web: http://www.minfin.bg/en/page/542) και τα ενημερωμένα στατιστικά στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ

ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ Ιανουάριος 2007 Έκδοση 1-2-2007 ΗΠΑ: Αμετάβλητα στο 5,25% διατήρησε, όπως αναμενόταν, τα επιτόκια η FED στη συνεδρίασή της στις 31/1 εκτιμώντας ότι στο επίπεδο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 1η Μελέτη «Εξελίξεις και Τάσεις της Αγοράς»

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 1η Μελέτη «Εξελίξεις και Τάσεις της Αγοράς» ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 1η Μελέτη «Εξελίξεις και Τάσεις της Αγοράς» Εισαγωγή: Η 1η Μελέτη «Εξελίξεις και Τάσεις της Αγοράς» εκπονήθηκε από το Κέντρο Στήριξης Επιχειρηματικότητας του Δήμου Αθηναίων τον Ιούλιο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ

ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ Μάρτιος 2006 ΗΠΑ: Στο 4,75% αύξησε τα επιτόκιά της για 15 η συνεχόμενη φορά η FED στη συνεδρίασή της στις 28/3. Προεξοφλείται νέα αύξηση κατά 0,25% στη συνεδρίαση

Διαβάστε περισσότερα

Αγροτική και βιομηχανική παραγωγή. Τάξη Φύλλο Εργασίας 1 Μάθημα Β Γυμνασίου Αγροτική παραγωγή: Ελλάδα Νορβηγία Γεωγραφία

Αγροτική και βιομηχανική παραγωγή. Τάξη Φύλλο Εργασίας 1 Μάθημα Β Γυμνασίου Αγροτική παραγωγή: Ελλάδα Νορβηγία Γεωγραφία Αγροτική και βιομηχανική παραγωγή Τάξη Φύλλο Εργασίας 1 Μάθημα Β Γυμνασίου Αγροτική παραγωγή: Ελλάδα Νορβηγία Γεωγραφία Περιγραφή Η Ελλάδα και η Νορβηγία είναι δύο ευρωπαϊκές χώρες. Η πρώτη είναι μέλος

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτης Τουριστικής Δαπάνης στην περιοχή της Μεσογείου

Δείκτης Τουριστικής Δαπάνης στην περιοχή της Μεσογείου Δείκτης Τουριστικής Δαπάνης περιοχή της Μεσογείου Σεπτέμβριος Δεκέμβριος 2011 Καταναλωτική δαπάνη εισερχόμενου τουρισμού σε έξι Μεσογειακές χώρες, με επιμέρους στοιχεία για την Ελλάδα Φεβρουάριος 2012

Διαβάστε περισσότερα

*Πως αποτυπώνεται η οικονομική πραγματικότητα στις γελοιογραφίες;

*Πως αποτυπώνεται η οικονομική πραγματικότητα στις γελοιογραφίες; * *Πως αποτυπώνεται η οικονομική πραγματικότητα στις γελοιογραφίες; *Πώς ξένοι και Έλληνες γελοιογράφοι βλέπουν την οικονομική κρίση και τις πολιτικές και κοινωνικοοικονομικές της συνέπειες; * *Αναζήτηση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2011 και η Ελλάδα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2011 και η Ελλάδα Παραρτήματα ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2011 και η Ελλάδα Πίνακας Α1 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΡΟΪΟΝ (ετήσια εκατοστιαία μεταβολή όγκου) Σταθμίσεις με ΑΕΠ 2011* 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Διαβάστε περισσότερα

Η συνεδρίαση της Fed στην κορυφή της ατζέντας

Η συνεδρίαση της Fed στην κορυφή της ατζέντας Weekly Financial Report Δευτέρα 16-09-2013 Η ανεργία στη Μεγάλη Βρετανία σημείωσε απροσδόκητη πτώση βοηθώντας την Κεντρική Τράπεζα της χώρας σε ενδεχόμενη αύξηση του βασικού επιτοκίου ενώ οι τιμές κατοικιών

Διαβάστε περισσότερα

- Εξέλιξη βασικών μακροοικονομικών δεικτών

- Εξέλιξη βασικών μακροοικονομικών δεικτών - Εξέλιξη βασικών μακροοικονομικών δεικτών Σύμφωνα με προσωρινά στοιχεία, το δ τρίμηνο 2014, το βουλγαρικό ΑΕΠ ενισχύθηκε κατά 1,3% σε ετήσια βάση και κατά 0,4% σε τριμηνιαία βάση. Σε ό,τι αφορά το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

Επενδυτικό πρόγραμμα ή φούσκα;

Επενδυτικό πρόγραμμα ή φούσκα; THETOC O P I N I O N Επενδυτικό πρόγραμμα ή φούσκα; Ούτε cent από το επενδυτικό πακέτο των 315 δις Ευρώ δεν θα εισρεύσει στα ταμεία ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΓΚΟΤΣΗΣ 23 Δεκ. 14 (16:06) upd: 23 Δεκ. 14 (10:07) Τελικά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2012 και η Ελλάδα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2012 και η Ελλάδα Παραρτήματα ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2012 και η Ελλάδα Πίνακας Α1 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΡΟΪΟΝ (ετήσια εκατοστιαία μεταβολή όγκου) Σταθμίσεις με ΑΕΠ 2012* 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Μακροχρόνια οικονομική μεγέθυνση Οι χώρες εμφανίζουν μεγέθυνση με πολύ

Διαβάστε περισσότερα

Ενημερωτικό δελτίο 1 ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΕ ΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ;

Ενημερωτικό δελτίο 1 ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΕ ΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ; Ενημερωτικό δελτίο 1 ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΕ ΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ; Από την έναρξη της παγκόσμιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με χαμηλά επίπεδα επενδύσεων. Απαιτούνται

Διαβάστε περισσότερα

Τα εμπορεύματα ανακάμπτουν μετά από μια περίοδο αυξημένης μεταβλητότητας

Τα εμπορεύματα ανακάμπτουν μετά από μια περίοδο αυξημένης μεταβλητότητας Τα εμπορεύματα ανακάμπτουν μετά από μια περίοδο αυξημένης μεταβλητότητας του Ole Hansen Πλησιάζοντας προς το τέλος του τριμήνου και μετά από μια πάροδο αυξημένης μεταβλητότητας, η αγορά εμπορευμάτων καταγράφει

Διαβάστε περισσότερα

1. Ξένα Χρηματιστήρια

1. Ξένα Χρηματιστήρια Ελεγχόμενη από την Ελληνική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Αριθμός Αδείας: 3/73/7.5.1996 Κλεισόβης 8, Αθήναι, Tηλ. 210-3899400, Fax. 210-3216574 Τεύχος 804 21/12/2010 ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ 1. Ξένα Χρηματιστήρια Σταθεροποίηση,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Γ ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2009

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Γ ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2009 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Γ ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2009 Date : 25-11-2009 ΟΜΙΛΟΣ Α.Ε. ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ ΤΙΤΑΝ Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2009 Λειτουργική κερδοφορία Γ Τριμήνου 2009: -2% Έναρξη λειτουργίας νέας γραμμής παραγωγής στην Αίγυπτο

Διαβάστε περισσότερα

IMF Survey. Ο μεταρρυθμισμένος δανεισμός του ΝΤ λειτούργησε καλά στην κρίση

IMF Survey. Ο μεταρρυθμισμένος δανεισμός του ΝΤ λειτούργησε καλά στην κρίση IMF Survey ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΝΤ Ο μεταρρυθμισμένος δανεισμός του ΝΤ λειτούργησε καλά στην κρίση Τμήμα στρατηγικής, πολιτικής και επανεξέτασης του ΝΤ 28 Σεπτεμβρίου 2009 Η στήριξη του ΔΝΤ επέτρεψε

Διαβάστε περισσότερα

Τι είπε ο Γιάννης Στουρνάρας στην Επιτροπή της Βουλής για Τράπεζες και οικονοµία

Τι είπε ο Γιάννης Στουρνάρας στην Επιτροπή της Βουλής για Τράπεζες και οικονοµία Τι είπε ο Γιάννης Στουρνάρας στην Επιτροπή της Βουλής για Τράπεζες και οικονοµία «Οι πρόσφατες εξελίξεις στην ελληνική οικονοµία ενισχύουν τις προβλέψεις για σταδιακή επάνοδο της οικονοµίας σε αναπτυξιακή

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΩΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑ ΚΑΙ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΓΑΘΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ. Ομιλία Κ. Λουράντου

ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΩΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑ ΚΑΙ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΓΑΘΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ. Ομιλία Κ. Λουράντου ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΩΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑ ΚΑΙ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΓΑΘΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ Ομιλία Κ. Λουράντου Το φάρμακο ως κοινωνικό αγαθό Tο φάρμακο ειδικότερα αποτελεί Δημόσιο και Κοινωνικό αγαθό. Η πλήρης καθιέρωση

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2008

Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2008 Αθήνα, 30 Οκτωβρίου Αποτελέσματα Εννεαμήνου Αύξηση Καθαρών Κερδών Ομίλου κατά 4,6% σε 647εκ., παρά τις αντίξοες συνθήκες στο παγκόσμιο τραπεζικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα Ενίσχυση Οργανικών Κερδών κατά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ 11 ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ 11 ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 11 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Στις 9 Ιουλίου του 2008, το κτίριο Chrysler, ένα από τα πλέον αγαπημένα κτίσματα που δεσπόζουν στον ορίζοντα της Νέας Υόρκης, αγοράστηκε έναντι 800 εκατομμυρίων δολαρίων από μια ξένη

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχεία για τις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις από και προς το Ηνωμένο Βασίλειο

Στοιχεία για τις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις από και προς το Ηνωμένο Βασίλειο ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ 1 Λονδίνο, 4 Δεκεμβρίου 215 Στοιχεία για τις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις από και προς το Ηνωμένο Βασίλειο Σύμφωνα με τα στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ «MARPRO ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» ΑΡ.Μ.Α.Ε /004/Β/09/0100 ΠΡΟΣ ΤΗΝ

ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ «MARPRO ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» ΑΡ.Μ.Α.Ε /004/Β/09/0100 ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ «MARPRO ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» ΑΡ.Μ.Α.Ε. 68247/004/Β/09/0100 ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΤΑΚΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ 2016 (1/1/2016

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία κ. Φωκίωνα Καραβία. Διευθύνοντος Συμβούλου Eurobank. Στην εκδήλωση. Κλειστή Συνεδρίαση Γενικής Συνέλευσης ΣΕΤΕ

Ομιλία κ. Φωκίωνα Καραβία. Διευθύνοντος Συμβούλου Eurobank. Στην εκδήλωση. Κλειστή Συνεδρίαση Γενικής Συνέλευσης ΣΕΤΕ Ομιλία κ. Φωκίωνα Καραβία Διευθύνοντος Συμβούλου Eurobank Στην εκδήλωση Κλειστή Συνεδρίαση Γενικής Συνέλευσης ΣΕΤΕ Electra Metropolis Hotel Πέμπτη 6 Ιουνίου 2019 1 Αγαπητά μέλη και διοίκηση του ΣΕΤΕ, Αισθάνομαι

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ

ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ Έκδοση 2-10-2007 ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ: Θετικά κινήθηκαν οι διεθνείς αγορές μετοχών το τελευταίο 15μερο του Σεπτεμβρίου, μετά την απόφαση της Fed για μείωση των επιτοκίων

Διαβάστε περισσότερα

Η στάση των Ελλήνων πολιτών απέναντι στη διεθνή οικονομική κρίση, το Ευρώ & τις σχέσεις Κράτους - Οικονομίας

Η στάση των Ελλήνων πολιτών απέναντι στη διεθνή οικονομική κρίση, το Ευρώ & τις σχέσεις Κράτους - Οικονομίας Η στάση των Ελλήνων πολιτών απέναντι στη διεθνή οικονομική κρίση, το Ευρώ & τις σχέσεις Κράτους - Οικονομίας Δεκέμβριος 2008 0840 / Διάγραμμα 1 Public Issue: Πηγές στοιχείων Κλίμακα στάσεων απέναντι στον

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ

ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ Έκδοση 6/8/2007 ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ: Τα προβλήματα στην αμερικανική αγορά στεγαστικής πίστης, η αναβολή ή η ματαίωση έκδοσης ομολογιακών δανείων για τη χρηματοδότηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Αποτελέσµατα 2002 Αθήνα, 20/2/2003 Από την ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ ανακοινώθηκαν σήµερα τα αποτελέσµατα του 2002, που έχουν ως ακολούθως: Τα προ φόρων κέρδη του

Διαβάστε περισσότερα

Tel: Fax: ey.com/cy

Tel: Fax: ey.com/cy Ernst & Young Cyprus Ltd Jean Nouvel Tower 6 Stasinou Avenue P.O. Box 21656 1511 Nicosia, Cyprus Tel: +357 22209999 Fax: +357 22209998 ey.com/cy Δελτίο Τύπου Λευκωσία, 8 Ιανουαρίου, 2018 ΕΥ: Τα megadeals

Διαβάστε περισσότερα

μαθηματικά β γυμνασίου

μαθηματικά β γυμνασίου μαθηματικά β γυμνασίου Κάθε αντίτυπο φέρει την υπογραφή ενός εκ των συγγραφέων Σειρά: Γυμνάσιο, Θετικές Επιστήμες Μαθηματικά Β Γυμνασίου, Βασίλης Διολίτσης Ιωάννα Κοσκινά Νικολέττα Μπάκου Θεώρηση Κειμένου:

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικές Κρίσεις και Διεθνές Σύστημα Ενότητα 9: Η Χρηματοπιστωτική κρίση του και η κρίση χρέους της Ευρωζώνης

Οικονομικές Κρίσεις και Διεθνές Σύστημα Ενότητα 9: Η Χρηματοπιστωτική κρίση του και η κρίση χρέους της Ευρωζώνης Οικονομικές Κρίσεις και Διεθνές Σύστημα Ενότητα 9: Η Χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-09 και η κρίση χρέους της Ευρωζώνης Δημήτριος Κατσίκας Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης

Διαβάστε περισσότερα

Χρηματοοικονομικά Παράγωγα και Χρηματιστήριο

Χρηματοοικονομικά Παράγωγα και Χρηματιστήριο Χρηματοοικονομικά Παράγωγα και Χρηματιστήριο Ενότητα 14: ΑΠΟΔΟΣΗ ΑΞΙΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Κυριαζόπουλος Γεώργιος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Παγκόσμια έρευνα ΕΥ για την εταιρική απάτη Global Fraud Survey 2018 Ευρήματα για την Ελλάδα Ιούλιος 2018

Παγκόσμια έρευνα ΕΥ για την εταιρική απάτη Global Fraud Survey 2018 Ευρήματα για την Ελλάδα Ιούλιος 2018 Παγκόσμια έρευνα ΕΥ για την εταιρική απάτη 2018 Ευρήματα για την Ελλάδα Ταυτότητα έρευνας Μεταξύ Οκτωβρίου 2017 και Ιανουαρίου 2018, οι ερευνητές μας διεξήγαγαν 2.550 συνεντεύξεις με υψηλόβαθμα στελέχη,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ

ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ Έκδοση 8-1-2008 ΗΠΑ: Σε μείωση των επιτοκίων κατά 25 μ.β. στο 4,25% προέβη η Fed κατά τη συνεδρίασή της στις 11/12. Σύμφωνα με τα πρακτικά της συνάντησης, η κατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ

ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΜΗΝΙΑΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ Έκδοση 6-3-2008 ΗΠΑ: Η FED φαίνεται αποφασισμένη να προχωρήσει στη μείωση των επιτοκίων στο 2,5% εν όψει της επιβράδυνσης της αμερικανικής οικονομίας, παρά την

Διαβάστε περισσότερα

Λεωνίδας Βατικιώτης 1

Λεωνίδας Βατικιώτης 1 1 Η ανάπτυξη της οικονομίας προϋποθέτει ένα γενναίο κούρεμα του δημόσιου χρέους! Προς επίρρωση: 1. Η μέχρι τώρα πορεία της ελληνικής οικονομίας 2. Η διεθνής εμπειρία από χώρες που προχώρησαν σε διαγραφή

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2013

Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2013 Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2013 Η άμεση και πλήρης ανακεφαλαιοποίηση της Eurobank από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας κατά 5,8δισ. αποκαθιστά την κεφαλαιακή βάση της Τράπεζας με pro-forma δείκτη

Διαβάστε περισσότερα

1. Ξένα Χρηματιστήρια Dow Jones 12 months Wall Street Journal

1. Ξένα Χρηματιστήρια Dow Jones 12 months Wall Street Journal Ελεγχόμενη από την Ελληνική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Αριθμός Αδείας: 3/73/7.5.1996 Αριστείδου 9, Αθήναι, Tηλ. 210-3899400, Fax. 210-3216574 Τεύχος 854 27/12/2011 ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ 1. Ξένα Χρηματιστήρια Dow Jones

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Έτους 2011

Αποτελέσματα Έτους 2011 Αποτελέσματα Έτους 2011 Ικανοποιητικά Λειτουργικά Αποτελέσματα (- 29εκ.) το 2011, παρά τη βαθιά ύφεση της ελληνικής οικονομίας Συνολικές Ζημιές Μετά από Φόρους 5,5δισ., εκ των οποίων 4,6δισ. από το PSI

Διαβάστε περισσότερα

Τα «μικρά» της Renault που αγαπήθηκαν σε κάθε εποχή

Τα «μικρά» της Renault που αγαπήθηκαν σε κάθε εποχή Τα «μικρά» της Renault που αγαπήθηκαν σε κάθε εποχή Καθώς πλησιάζει το λανσάρισμα του νέου Twingo, ας θυμηθούμε τα μικρά αυτοκίνητα της Renault, που όλα ανταποκρίθηκαν με επιτυχία στις ξεχωριστές ανάγκες

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγικές Έννοιες Επιχειρηματικότητας

Εισαγωγικές Έννοιες Επιχειρηματικότητας Εισαγωγικές Έννοιες Επιχειρηματικότητας Μάθημα 2 1 Εισαγωγή Χαρακτηριστικά στοιχεία της επιχείρησης ως οργανισμού Συστατικά μέρη και το περιβάλλον της επιχείρησης Διάφορες μορφές επιχειρήσεων που λειτουργούν

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα Εμπιστοσύνης του Καταναλωτή

Έρευνα Εμπιστοσύνης του Καταναλωτή ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ Έρευνα Εμπιστοσύνης του Καταναλωτή Τριμηνιαία Έρευνα Γ Τρίμηνο 2014 Αθήνα, Οκτώβριος 2014 2 Έρευνα Εμπιστοσύνης του

Διαβάστε περισσότερα

EPSILON EUROPE PLC. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2017

EPSILON EUROPE PLC. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2017 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Έτος που έληξε στις ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛΙΔΑ Ενοποιημένη κατάσταση αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων 1 Ενοποιημένη κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης 2

Διαβάστε περισσότερα

Σαν ορισμό της κρίσης σε έναν οργανισμό μπορούμε να δεχθούμε την παρακάτω πρόταση: Επιχειρηματική κρίση είναι μία κρίσιμη καμπή που εμφανίζεται κατά

Σαν ορισμό της κρίσης σε έναν οργανισμό μπορούμε να δεχθούμε την παρακάτω πρόταση: Επιχειρηματική κρίση είναι μία κρίσιμη καμπή που εμφανίζεται κατά ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ Σαν ορισμό της κρίσης σε έναν οργανισμό μπορούμε να δεχθούμε την παρακάτω πρόταση: Επιχειρηματική κρίση είναι μία κρίσιμη καμπή που εμφανίζεται κατά την διάρκεια κάποιας χρονικής στιγμής,

Διαβάστε περισσότερα

1 Ιουνίου 2010. Τμήμα Ανάλυσης FXGreece ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΓΟΡΑΣ

1 Ιουνίου 2010. Τμήμα Ανάλυσης FXGreece ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΓΟΡΑΣ 1 Ιουνίου 2010 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΓΟΡΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ, ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ, ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΑΓΟΡΑΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΡΙΞΕΙΣ ***Η αναφορά αυτή πρέπει να διαβαστεί απαραίτητα με τους όρους

Διαβάστε περισσότερα

Τα αναλυτικά αποτελέσματα από την Παγκόσμια Επετηρίδα Ανταγωνιστικότητας του IMD

Τα αναλυτικά αποτελέσματα από την Παγκόσμια Επετηρίδα Ανταγωνιστικότητας του IMD Η Ελλάδα, για το 2015, κατέγραψε σημαντική υποχώρηση στη διεθνή κατάταξη ανταγωνιστικότητας και πλέον βρίσκεται στην 56 η θέση μεταξύ 61 χωρών, από την 50 η θέση την οποία είχε καταλάβει κατά το προηγούμενο

Διαβάστε περισσότερα

10 Δεκεμβρίου 2009. Πανεπιστήμιο Κύπρου

10 Δεκεμβρίου 2009. Πανεπιστήμιο Κύπρου Η οικονομική κρίση και το μέλλον της Κυπριακής οικονομίας 10 Δεκεμβρίου 2009 Πανεπιστήμιο Κύπρου Δημόσια Οικονομικά 2009 Έσοδα 2009 2008 2009 2009 εκ. εκ. 2008 εκ. 2008 (%) ΤΕΠ 1.460,0 1.718,5 258,5 15,0

Διαβάστε περισσότερα

MetLife Alico Α.Ε.Δ.Α.Κ. ΑΜΟΙΒΑΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ "ALICO ΟΜΟΛΟΓΙΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΔΟΛΛΑΡΙΑΚΟ" ΑΡ. ΑΔΕΙΑΣ: 2/8/ ΦΕΚ: 205/B/30.03.

MetLife Alico Α.Ε.Δ.Α.Κ. ΑΜΟΙΒΑΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ALICO ΟΜΟΛΟΓΙΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΔΟΛΛΑΡΙΑΚΟ ΑΡ. ΑΔΕΙΑΣ: 2/8/ ΦΕΚ: 205/B/30.03. MetLife Alico Α.Ε.Δ.Α.Κ. ΑΜΟΙΒΑΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ "ALICO ΟΜΟΛΟΓΙΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΔΟΛΛΑΡΙΑΚΟ" ΑΡ. ΑΔΕΙΑΣ: 2/8/21.02.1994 ΦΕΚ: 205/B/30.03.1994 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΤΗΝ 31.12.2012 (Άρθρα 11,77 Ν.4099/12)

Διαβάστε περισσότερα

Συνεντεύξεις «πρόσωπο με πρόσωπο (face to face). Κοινές ερωτήσεις για όλους τους συμμετέχοντες.

Συνεντεύξεις «πρόσωπο με πρόσωπο (face to face). Κοινές ερωτήσεις για όλους τους συμμετέχοντες. Κεντρικά ερωτήματα: Ποιες είναι οι διαστάσεις της συζήτησης για την κρίση στο Δημόσιο Διάλογο; Ήταν η υιοθέτηση του πακέτου διάσωσης για την Ελλάδα και η ένταξη της Ελλάδας στο μηχανισμό στήριξης μονόδρομος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΚΡΑΧ ΤΗΣ WALL STREET

ΤΟ ΚΡΑΧ ΤΗΣ WALL STREET ΤΟ ΚΡΑΧ ΤΗΣ WALL STREET -Τι είναι πάλι αυτή η Μαύρη Πέμπτη; Πού να πηγαίνουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι; Για να δούμε τα πρόσωπά τους. Ποια μπορεί να είναι τα συναισθήματά τους; -Θα σας πω εγώ παιδιά μου.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΦΤΩΧΕΙΑ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΦΤΩΧΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΦΤΩΧΕΙΑ ΟΡΙΣΜΟΣ Με τον όρο φτώχεια αναφερόμαστε στην οικονομική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από έλλειψη επαρκών πόρων για την ικανοποίηση βασικών ανθρώπινων αναγκών. Το κατώφλι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ & ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΕΝ ΙΑΜΕΣΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ για την εξαµηνία που έληξε στις 30 Ιουνίου 2008

ΕΚΘΕΣΗ & ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΕΝ ΙΑΜΕΣΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ για την εξαµηνία που έληξε στις 30 Ιουνίου 2008 ΕΚΘΕΣΗ & ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΕΝ ΙΑΜΕΣΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ για την εξαµηνία που έληξε στις 30 Ιουνίου 2008 Περιεχόµενα Σελίδα ΜΕΡΟΣ Α Συνοπτικές πληροφορίες για την Εταιρεία 3 Απολογισµός από τους ιευθυντές

Διαβάστε περισσότερα

Κατατέθηκε στη Βουλή ο νόμος για τις στρατηγικές και ιδιωτικές επενδύσεις

Κατατέθηκε στη Βουλή ο νόμος για τις στρατηγικές και ιδιωτικές επενδύσεις 22 Φεβρουαρίου 2013 Κατατέθηκε στη Βουλή ο νόμος για τις στρατηγικές και ιδιωτικές επενδύσεις Κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο για τη «Διαμόρφωση Φιλικού Αναπτυξιακού Περιβάλλοντος για τις Στρατηγικές

Διαβάστε περισσότερα

Έλλειµµα

Έλλειµµα ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ ΤΙΡΑΝΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΤΡΕΧΟΥΣΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 2010-2011 Σηµαντική αύξηση του δηµοσίου χρέους και επιδείνωση του ισοζυγίου

Διαβάστε περισσότερα

Mακροοικονομική Κεφάλαιο 7 Αγορά περιουσιακών στοιχείων, χρήμα και τιμές

Mακροοικονομική Κεφάλαιο 7 Αγορά περιουσιακών στοιχείων, χρήμα και τιμές 7.1 Τι είναι το χρήμα; Mακροοικονομική Κεφάλαιο 7 Αγορά περιουσιακών στοιχείων, χρήμα και τιμές 1) Ένα μειονέκτημα του συστήματος του αντιπραγματισμού είναι ότι Α) δεν υπάρχει εμπόριο. Β) οι άνθρωποι πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

Credit Risk Διάλεξη 5

Credit Risk Διάλεξη 5 Πανεπιστήμιο Πειραιώς ΠΜΣ στην «Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου» Credit Risk Διάλεξη 5 Μια αναφορά στα τιτλοποιημένα αξιόγραφα Μιχάλης Ανθρωπέλος anthropel@unipi.gr http://web.xrh.unipi.gr/faculty/anthropelos

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία κ. Οδυσσέα Κυριακόπουλου. στην εκδήλωση του Economia Business Tank. και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών. με θέμα :

Ομιλία κ. Οδυσσέα Κυριακόπουλου. στην εκδήλωση του Economia Business Tank. και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών. με θέμα : Ομιλία κ. Οδυσσέα Κυριακόπουλου στην εκδήλωση του Economia Business Tank και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών με θέμα : «Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση και η Ελλάδα» Αμφιθέατρο Μεγάρου Καρατζά, Αιόλου 82-84

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίο τύπου. Το 2016 η ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας

Δελτίο τύπου. Το 2016 η ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας Δελτίο τύπου Λευκωσία, 13 Μαρτίου 2015 Το 2016 η ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας Αναθεωρούνται οι προβλέψεις της ΕΥ για την πορεία του κυπριακού ΑΕΠ το 2015 από αύξηση 0,3% σε μείωση 0,4%. Για το 2016

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση της Περιουσίας των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης

Διαχείριση της Περιουσίας των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης Διαχείριση της Περιουσίας των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης 1. Εισαγωγή Οι προβλεπόμενες υψηλές χρηματοδοτικές ανάγκες του Ελληνικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στο μέλλον καθιστούν επιτακτική την αποτελεσματική

Διαβάστε περισσότερα

Πειραιάς, 7 Νοεμβρίου 2013

Πειραιάς, 7 Νοεμβρίου 2013 Πειραιάς, 7 Νοεμβρίου 2013 Το ΕΒΕΠ αναλύει το Βαρόμετρο του 2ου εξαμήνου του 2013 των ΜΜΕ επιχειρήσεων της Ευρώπης. Μετά την ύφεση, το Ευρωβαρόμετρο των ΜΜΕ δείχνει επιστροφή στη σταθερότητα με το Δείκτη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο Σ/Λ & Πολλαπλής Επιλογής Αντικείμενο μελέτης της μακροοικονομίας είναι (μεταξύ άλλων) η:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο Σ/Λ & Πολλαπλής Επιλογής Αντικείμενο μελέτης της μακροοικονομίας είναι (μεταξύ άλλων) η: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Σ/Λ & Πολλαπλής Επιλογής 2.1 1. Η συνολική παραγωγή μιας χώρας μελετάται από τη μικροοικονομία. 2. Η φθορά που υφίσταται ο κεφαλαιουχικός εξοπλισμός στην πορεία του χρόνου, αποτιμημένη σε

Διαβάστε περισσότερα

Πτώση στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιούλιο του 2011 για τον χρυσό

Πτώση στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιούλιο του 2011 για τον χρυσό Weekly Financial Report Δευτέρα 15- -04-2013 Πτώση 4,1% στο χαμηλότερο επίπεδο από την 1η Ιουλίου του 2011 σημείωσε ο χρυσός καθώς τα στοιχεία για τις λιανικές πωλήσεις και την καταναλωτική εμπιστοσύνη

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Στη διαδρομή της ιστορίας, το χρήμα έχει καταπιέσει τους ανθρώπους

Διαβάστε περισσότερα

Κυπριακή Οικονομία & Κτηματαγορά 2014-2015

Κυπριακή Οικονομία & Κτηματαγορά 2014-2015 Κυπριακή Οικονομία & Κτηματαγορά 2014-2015 Μάρτιος 2014 Η πρόβλεψη είναι δύσκολη, ειδικά όταν πρόκειται για το μέλλον. ΑΕΠ & Ανεργία Η μείωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) κατά το 2013 ήταν

Διαβάστε περισσότερα