μία μέθοδος ανίχνευσης του Ιλισ(σ)ού στο χαρτί

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "μία μέθοδος ανίχνευσης του Ιλισ(σ)ού στο χαρτί"

Transcript

1 μία μέθοδος ανίχνευσης του Ιλισ(σ)ού στο χαρτί Αθηνά Σταματοπούλου

2 ΤΟ ΑΝΑΓΛΥΦΟ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΩΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΣΕ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ: μία μέθοδος ανίχνευσης του Ιλισ(σ)ού στο χαρτί Αθηνά Σταματοπούλου υπ. καθηγητής: Παναγιώτης Τουρνικιώτης μάθημα: Ανάλυση του Γραπτού και του Σχεδιασμένου Αρχιτεκτονικού Λόγου Δ.Π.Μ.Σ Χώρος - Σχεδιασμός - Πολιτισμός, τμ. Αρχιτεκτόνων, ΕΜΠ, Απρίλιος 2014

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ...5 Α. [Εισαγωγή] Αντίληψη του ανάγλυφου του εδάφους και αστική συνθήκη: διερεύνηση μεθ-όδων εμβάθυνσης στη μεταξύ τους σχέση Προς μια πληθυντικότητα μεθόδων Μία συν δύο μεθοδολογικές κατευθύνσεις Κατεύθυνση πρώτη: επι-τόπια καταγραφή βιωμάτων της διερευνώμενης σχέσης Κατεύθυνση δεύτερη και Κατεύθυνση τρίτη: δύο οδοί προς μια αρχαιολογία της διερευνώμενης σχέσης...11 Β. Αντίληψη και αισθήσεις τοπο-γραφίας σε καταγραφές της πόλης: προς μια αρχαιολογία της εμπειρίας του Ιλισ(σ)ού στην Αθήνα Εστίαση στην δεύτερη κατεύθυνση: μεθοδολογία εμβάθυνσης σε μια αρχαιολογία της διερευνώμενης σχέσης Μεθοδολογία ανίχνευσης της αντίληψης του ανάγλυφου του εδάφους σε υφιστάμενες καταγραφές της πόλης Για τη στόχευση στην ανάδειξη μιας σημασίας της εμπειρίας της τοπο-γραφίας Περίπτωση μελέτης: ο Ιλισ(σ)ός στο ιστορικό κέντρο...15 Γ. Για μια σημασία της τοπο-γραφίας, ιστορικό κέντρο Αθήνας Εισαγωγή στο επιχείρημα για μια σημασία της τοπο-γραφίας Για τη σημασία της τοπο-γραφίας Η εμπειρία της τοπο-γραφίας Αίσθηση ανάβασης - κατάβασης Αίσθηση ανύψωσης - βύθισης...22 Δ. Μεθοδολογία ανίχνευσης του Ιλισ(σ)ού σε υφιστάμενες καταγραφές της Αθήνας Η αντίληψη του Ιλισ(σ)ού σε καταγραφές της Αθήνας Για τις καταγραφές...23 / 4 / / 5 /

4 1.1 Πλήθος καταγραφών Εύρος του πλήθους των καταγραφών μέσα από δύο παραμέτρους Η παράμετρος του χρόνου: χρονολογικό εύρος καταγραφών Η παράμετρος του τρόπου: το εύρος των μέσων και των τρόπων προσέγγισης και καταγραφής Το μέσο γραφής: μεταξύ εικόνας και λόγου...28 α. Λόγος: μορφές κειμένων...29 υπόμνημα περιγραφή περιηγητή οδηγός πόλης δοκίμιο/ πραγματεία λογοτεχνία/ ποίηση β. Εικόνα...34 β.1 Στο χαρτί...34 με μηχάνη-μα στο χέρι από πάνω bird s eye view σχεδιογράφημα πανόραμα εστιασμένο αποσπάσμα β.2 Ως αντικείμενο Βιβλιογραφικό πλαίσιο συλλογής καταγραφών...38 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ...97 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...97 Ε. Ένας πίνακας και ένα ευρετήριο Η συγκρότηση των καταγραφών σε πίνακα Το ευρετήριο του πίνακα Ο πίνακας και το ευρετήριο ως σύστημα...40 ΠΙΝΑΚΑΣ...43/45 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ...47/49 ΣΤ. [Αντί επιλόγου] οδοί προς μια εμπειρία της τοπο-γραφίας, άνω τελεία...93 / 6 / / 7 /

5 Α. [Εισαγωγή] ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΛΥΦΟΥ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΗ ΣΥΝΘΗΚΗ: ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΜΕΘ-ΟΔΩΝ ΕΜΒΑΘΥΝΣΗΣ ΣΤΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ΣΧΕΣΗ η αντίληψη του ανάγλυφου του εδάφους ως μέθοδος σχέσης με την πόλη, ερωτηματικό Πώς οι αισθήσεις ενός υποκειμένου που μετακινείται αλληλεπιδρούν με το έδαφος, το ανάγλυφό του και τις εντάσεις του και πώς η αλληλεπίδραση αυτή μετέχει στις διαδικασίες αφήγησης και γραφής - καταγραφής ή περιγραφής - ενός τόπου; Πώς μια τέτοια - σωματική και νοητική - αισθητηριακή επαφή και δυνάμει σχέση με το έδαφος, με το υπόβαθρο μιας πόλης, εκδηλώνεται και αναπαριστάται στο χαρτί; Ποιά είναι η εκάστοτε αισθητηριακή επαφή της συλλογικής συνείδησης μιας αστικής συγκρότησης με το πεδίο πάνω στο οποίο στέκονται τα στιγμιότυπά της και τρέχει η εξάπλωσή της; Πώς υπάρχει και κατοικεί η πόλη πάνω στο υπόβαθρό της; Ποιά είναι τα υποκείμενα που την κατοικούν; Τα ερωτήματα αυτά συνοψίζονται σε ένα προβληματισμό σχετικά με το ποιός είναι ο ρόλος, όχι μόνο της τοπο-γραφίας, αλλά μιας αντίληψης και εμπειρίας - αισθήσεων και αισθημάτων - του ανάγλυφου υπόβαθρου ενός τόπου, ως μέθοδοι προσέγγισης και ανάγνωσης της πόλης. Η δεδομένη διατύπωση του προβληματισμού δίνει έμφαση στη σημασία της αντίληψης της ανάγλυφης μορφής του εδάφους ως μία πρωταρχική σχέση με την πόλη. διερεύνηση μεθόδων εμβάθυνσης στη σχέση αντίληψης ανάγλυφου εδάφους και αστικής συνθήκης: Με σημείο εκκίνησης την περίπτωση του έντονου ανάγλυφου του πεδίου της Αθήνας μαζί με ένα επιχείρημα για μια σημασία της τοπο-γραφίας και υπό τον προσανατολισμό των μεθοδολογικών ερωτηματικών, όπως αυτά συνοψίζονται στον προαναφερθέντα προβληματισμό, προκύπτουν τα εξής: καταρχάς, το πλαίσιο ενός γενικού ερευνητικού εγχειρήματος και, εν συνεχεία, μια εστίαση σε μέρος αυτού, όπως την επιχειρεί η παρούσα εργασία. Το εγχείρημα συνοψίζεται στη διερεύνηση μεθοδολογιών προσέγγισης και εμβάθυνσης στη σχέση μεταξύ της αντίληψης της ανάγλυφης μορφής του εδάφους και της αστικής συνθήκης. Από αυτό το εγχείρημα περισσότερες πιθανές μεθοδολογίες προσέγγισης του αντικειμένου του - της διερευνώμενης σχέσης. Η κάθε μεθοδολογία, με τη σειρά της, αποτελεί αντικείμενο εστίασης μιας ξεχωριστής έρευνας. Ως εκ τούτου, η παρούσα εργασία επικεντρώνεται σε μια από αυτές τις εστιάσεις - σε μια εκδοχή μεθοδολογίας προσέγγισης και εμβάθυνσης στη διερευνώμενη σχέση. / 9 /

6 η δυναμικότητα της διερευνώμενης σχέσης δυνατότητας να τεθούν υπό διάλογο και, πιθανώς, χρόνο και χώρο, σημειώνοντας ότι αντιλαμβάνεται Απώτερος στόχος, που νοηματοδοτεί τόσο το υπό σύγκριση οι διαφορετικές αυτές οι πτυχές/ και αισθάνεται ως ενσώματος νους. Αυτός ο τύπος εγχείρημα διερεύνησης μεθοδολογιών όσο Πρώτον, μια αντίληψη του ανάγλυφου του πλευρές/ οπτικές θεώρησης μεταξύ τους. καταγραφής πραγματοποιημένος από περισσότερα και την ίδια τη σχέση που αυτές προσπαθούν εδάφους μπορεί είτε να προέρχεται από την υποκείμενα - σε ίδια ή σε διαφορετικές χρονικές να προσεγγίσουν, είναι η ανάδειξη του ρόλου εμπειρία του ίδιου του υποκειμένου που διενεργεί 2. Μία συν δύο μεθοδολογικές κατευθύνσεις περιόδους -θα μπορούσε να ενταχθεί σε κάποιο μιας αντίληψης - εμπειρίας του εδάφους και την προκειμένη έρευνα είτε να προκύπτει πείραμα ψυχογεωγραφίας, εκτός από το ότι των εντάσεων του ανάγλυφού του στο πλαίσιο από διαμεσολαβημένες εν-τυπώσεις άλλων Το πλαίσιο του παρόντος εγχειρήματος έχει υπόψη συμβάλλει ούτως ή άλλως σε μια πληθυντικότητα μιας επισήμανσης της τοπο-γραφίας ως άμεσα υποκειμένων. του τουλάχιστον τρεις διακριτές κατευθύνσεις καταγραφών του εκάστοτε εδώ και τώρα ενός συναρτημένης με την, εν εξελίξει, αστική συνθήκη. Δεύτερον, το ανάγλυφο του εδάφους και η προσέγγισης της διερευνώμενης σχέσης. Οι τόπου. Η ανάδειξη του ρόλου περιλαμβάνει περαιτέρω κατοίκηση πάνω σε αυτό, μαζί με την αστική κατευθύνσεις αυτές συγκροτούνται υπό τον στόχο προσδιορισμό της υπόστασης και των συνιστωσών συνθήκη δεν κρίνονται ως καταστάσεις στατικές, να συμπεριλάβουν αφενός, διαφορετικές χρονικές 2.2. Κατεύθυνση δεύτερη και Κατεύθυνση τρίτη: μιας αντίληψης του ανάγλυφου του εδάφους, όπως αλλά δυναμικές. στιγμές του ανάγλυφου του εδάφους και της δύο οδοί προς μια αρχαιολογία της διερευνώμενης αυτή αποτελεί μέρος μιας πιο γενικής εμπειρίας αστικής συνθήκης και αφετέρου, διαφορετικές σχέσης του αστικού χώρου και, ευρύτερα, της πόλης. δύο παράμετροι: το υποκείμενο και ο χρόνος θεώρησης της αντιλήψεις από διαφορετικά υποκείμενα. διερευνώμενης σχέσης Οι τρεις προτεινόμενες κατευθύνσεις είναι Οι δύο επόμενες κατευθύνσεις, που είναι 1. Προς μια πληθυντικότητα μεθόδων αλληλένδετες και μπορούν να συγκροτήσουν ένα ταυτόχρονα διακριτές και συμπληρωματικές, Επομένως, η σχέση που τίθεται προς διερεύνηση, σύστημα μεθοδολογικής προσέγγισης του στόχου ασχολούνται με την αρχαιολογία της σχέσης Το ερευνητικό εγχείρημα, όπως προτίθεται πέρα από το ότι εκ φύσεως - ως σχέση - εκδηλώνεται εμβάθυνσης στη σχέση μεταξύ αντίληψης του μεταξύ αντίληψης του ανάγλυφου του εδάφους να προσεγγίσει τη σχέση μεταξύ ανάγλυφου ως κάτι δυναμικό, συνίσταται από παραμέτρους ανάγλυφου του εδάφους και αστικής συνθήκης. και της αστικής συνθήκης κατά την εξέλιξη της εδάφους, αντίληψής του και αστικής συνθήκης, που είναι εξίσου δυναμικές: τις παραμέτρους που Η καθεμία από αυτές τις κατευθύνσεις, ωστόσο, αστικοποίησης μιας πόλης - της Αθήνας - στο προσανατολίζεται σε ένα μεθοδολογικό σύστημα: σχετίζονται αφενός, με το θέμα του υποκειμένου αποτελεί διακριτό αντικείμενο εστίασης μιας χρόνο. Αυτές οι δύο κατευθύνσεις δίνουν - με ένα μεθοδολογικό σύστημα που ενσωματώνει και αφετέρου, με τη διάσταση του χρόνου. Η μελέτης - μια διαφορετική καταγραφή προς μια διαφορετικό τρόπο - έμφαση στην παράμετρο περισσότερες από μία μεθοδολογίες. Πιο εξ αρχής δυναμικότητα, που φέρει ως σχέση η χαρτογράφηση της σχέσης μεταξύ αντίληψης του χρόνου, μέσα από ένα ιστοριογραφικό και συγκεκριμένα, το εγχείρημα προσέγγισης της διερευνώμενη σχέση, διαστέλλεται επιπλέον από του ανάγλυφου του εδάφους και της αστικής αρχαιολογικό πρίσμα. Ο διαφορετικός τρόπος διερευνώμενης σχέσης προτείνει μια πιθανή τη δυναμικότητα των συνιστωσών της. συνθήκης. Συνοπτικά αυτές οι τρεις κατευθύνσεις συμπερίληψης της παραμέτρου του χρόνου πληθυντικότητα διαφορετικών οδών προς το προσανατολίζονται ως εξής: έγκειται στην επικέντρωση της κάθε μεθοδολογίας αντικείμενό του, κρίνοντας πως κάτι τέτοιο Η χαρακτηριστική αυτή δυναμικότητα, όχι μόνο σε διαφορετική κλίμακα του χρόνου. είναι ιδιαίτερα σημαντικό στο πλαίσιο της υποδηλώνει ότι οι τρόποι και οι οδοί προσέγγισης 2.1. Κατεύθυνση πρώτη: επι-τόπια καταγραφή δυναμικότητας αφενός, της φύσης μιας σχέσης και της σχέσης μεταξύ αντίληψης του ανάγλυφου βιωμάτων της διερευνώμενης σχέσης κατεύθυνση δεύτερη αφετέρου, των συγκεκριμένων συνιστωσών της του εδάφους και της αστικής συνθήκης είναι διερευνώμενης σχέσης: πολλαπλοί, αλλά δίνει έμφαση στη σημασία μιας Η μία κατεύθυνση αναγνωρίζει τη διρευνώμενη Η μία από αυτές τις δύο κατευθύνσεις (κατεύθυνση τέτοιας πολλαπλότητας: τη σημασία προσέγγισης σχέση αυτή ως ένα εδώ και τώρα : πρόκειται για δεύτερη) εξετάζει τη δυναμικότητα της διαφορετικών πτυχών/ πλευρών/ οπτικών ένα τύπο βιωματικής και επιτόπιας καταγραφής διερευνώμενης σχέσης στην κλίμακα της αστικής θεώρησης της σχέσης αυτής και τη σημασία της από ένα υποκειμένο που περπατά σε εντοπισμένο εξέλιξης, διατηρώντας επαφή με μια εποπτεία του / 10 / / 11 /

7 συνόλου του χρονολογικού άξονα, του ορίζοντα από τη γέννηση των πρώτων ιχνών της πόλης μέχρι την πρωταρχική αστική συγκρότηση και την περαιτέρω αστικοποίησή της. κατεύθυνση τρίτη Η άλλη κατεύθυνση (κατεύθυνση τρίτη), έχοντας υπόψη την εποπτεύουσα κλίμακα της προηγούμενης κατεύθυνσης, επιλέγει ορισμένα σημεία της, προκειμένου να διεισδύσει σε μεγαλύτερο βάθος τους. Η επιλογή αυτών των σημείων δεν προτείνεται να είναι τυχαία, αλλά γίνεται αντιληπτή ως μια κίνηση, η οποία επιδιώκει την πρόκληση μιας ανάδειξης διαφορετικών πτυχών της διερευνώμενης σχέσης. Η δεδομένη επισήμανση μιας προσδιορισμένης στόχευσης των επιλογών περαιτέρω εστίασης, οφείλεται στην εκτίμηση πως μια τέτοια συγκριτική και πολλαπλή ανάλυση των διαφορετικών σημείων - ένα πλέγμα συγκριτικών αναλύσεων - είναι ικανή να θέσει βάσεις για εξαγωγή συγκεκριμένων συμπερασμάτων: συμπερασμάτων που να είναι επαρκή να δώσουν απαντήσεις - ερμηνείες απαντήσεων - στα ερωτήματα του γενικού ερευνητικού εγχειρήματος. εστιάζοντας στην δεύτερη κατεύθυνση Η παρούσα εργασία εκτίθεται ως δοκιμή εμβάθυνσης σε μία από τις παραπάνω μεθοδολογικές κατευθύνσεις προσέγγισης της δυναμικής σχέσης που διερευνάται. Η κατεύθυνση που επιλέγεται, ως αντικείμενο εστίασης, αφορά την πρώτη εκδοχή εμβάθυνσης σε μια εποπτεία της αρχαιολογίας της διερευνώμενης σχέσης, μεταξύ ανάγλυφου του εδάφους και της αστικής συνθήκης, από τα πρώτα ίχνη συγκεντρώσεων κατοίκησης στο πεδίο της Αθήνας μέχρι τις πιο σύγχρονες αστικοποιημένες εκφάνσεις της. Β. ΑΝΤΙΛΗΨΗ Κ ΑΙ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΤΟΠΟ-ΓΡΑΦΙΑΣ ΣΕ Κ ΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ: ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ ΤΟΥ ΙΛΙΣ(Σ)ΟΥ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ 1. Εστίαση στην δεύτερη κατεύθυνση: μεθοδολογία εμβάθυνσης σε μια αρχαιολογία της διερευνώμενης σχέσης μεθοδολογία διερεύνησης της σχέσης, μεταξύ της αντίληψης του ανάγλυφου του εδάφους και της αστικής συνθήκης, προσανατολίζεται σε τρόπους ανίχνευσης αποτυπωμάτων της τοπο-γραφίας, Αντικείμενο της εστίασης, πάνω στην οποία αρθρώνεται η παρούσα εργασία, αποτελεί η του ανάγλυφου του εδάφους σε υφιστάμενες αφηγήσεις, περιγραφές και καταγραφές της πόλης, έμφαση στην περιγραφή μιας πειραματικής όπως εμφανίζονται κατά τη χρονολογική εξέλιξη, εμβάθυνσης στην προαναφερθείσα δεύτερη από τη γέννηση μέχρι την αστική συγκρότηση και κατεύθυνση μεθοδολογικής προσέγγισης της την περαιτέρω αστικοποίηση, του πεδίου που σχέσης μεταξύ αντίληψης του ανάγλυφου του βρίσκεται σήμερα η Αθήνα. εδάφους και αστικής συνθήκης. Ως εκ τούτου, διευκρινίζεται ότι το αντικείμενο της δεδομένης εργασίας είναι η διερεύνηση της μεθοδολογίας 3. Για τη στόχευση στην ανάδειξη μιας σημασίας της εμπειρίας της τοπο-γραφίας που προσεγγίζει τη σχέση μεταξύ αντίληψης του ανάγλυφου του εδάφους και της αστικής συνθήκης Ο στόχος του ευρύτερου ερευνητικού και όχι η ίδια η σχέση. εγχειρήματος, όπως συνοψίζεται στην ανάδειξη τόσο μιας γενικής σημασίας της τοπο-γραφίας όσο και μια ειδικότερης που αφορά την αντίληψή 2. Μεθοδολογία ανίχνευσης της αντίληψης της, στο πλαίσιο της παρούσας εστίασης του ανάγλυφου του εδάφους σε υφιστάμενες καταγραφές της πόλης προσδιορίζεται περαιτέρω παίρνοντας την εξής μορφή: Στόχος της εστίασης, ανεξάρτητα από την ένταξή της - ως μέθοδος - στο ευρύτερο ερευνητικό Η μεθοδολογία, που εμβαθύνει σε μια εποπτεία της αρχαιολογίας της διερευνώμενης σχέσης, προσεγγίζει το πως η ανάγλυφη μορφή του εγχείρημα από το οποίο εκκινεί, είναι η ανάδειξη της έμφασης σε μια εμπειρία του εδάφους: σε μια εμπειρία του εδάφους που φαίνεται, μέσα εδάφους γίνεται αντιληπτή, είτε από ένα από την αρχαιολογία της διερευνώμενης σχέσης, υποκείμενο είτε σε κλίμακα συλλογικού, μέσα από το πως αυτή η αντίληψη εν-τυπώνεται, αποτυπώνεται - γράφεται - με διάφορους τρόπους στο χαρτί και στην οθόνη. Ως εκ τούτου, η να διατηρείται ζωντανή, ακόμα κι όταν η ένταση της τρίτης διάστασης της ανάγλυφης μορφής του συμπυκνώνεται στις δύο διαστάσεις μιας αναπαράστασης - διαμεσολάβησης. / 12 / / 13 /

8 B Ταυτόχρονα, ο προσανατολισμός προσέγγισης της αντίληψης άλλων υποκειμένων από άλλες χρονικές περιόδους της πόλης συμβάλλει και σε ένα δυνάμει εμπλουτισμό του τί εστί αφενός, τοπογραφία και ανάγλυφο του εδάφους και αφετέρου, μια εμπειρία - αντίληψη του ανάγλυφου αυτού. και Φιλοπάππου, ο λόφος Κοίλης ή Δεξαμενής στα Άνω Πετράλωνα και ο λόφος Σικελίας στην Καλλιθέα. Το πεδίο αυτό θα μπορούσε να διευρυνθεί περαιτέρω συμπεριλαμβάνοντας το ανάγλυφο στους πρόποδες του Λυκαβηττού προς την πλευρά του Υμηττού - το πεδίο, δηλαδή, μεταξύ λόφου Λυκαβηττού και του βουνού του Υμηττού. 4. Περίπτωση μελέτης: ο Ιλισ(σ)ός στο ιστορικό κέντρο Πεδίο εστιασμένης προβολής για την προσέγγιση μιας πτυχής του παραπάνω ερευνητικού εγχειρήματος αποτελεί η ευρύτερη περιοχή του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, και, ειδικότερα, το ανάγλυφο του εδάφους στο περιβάλλον του ίχνους της ροής του (κάποτε) ποταμού Ιλισ(σ)ού. Η εστίαση αυτή δεν καλύπτει ολόκληρο το ανάπτυγμα του ίχνους της ροής του ποταμιού, από τον εκκίνησή του από τον Υμηττό μέχρι την απόληξή του στο Φαληρικό όρμο. Η εστίαση, με την επίγνωση ότι αποτελεί μια πειραματική δειγματοληψία, αφορά το τμήμα του ίχνους που εφάπτεται στα όρια του ιστορικού κέντρου της Αθήνας και ειδικότερα, μεταξύ νότιας και ανατολικής πλευράς του. προς το επιχείρημα για μια σημασία της τοπο-γραφίας Τα πολλά υψώματα - οι λόφοι - και τα ενδιάμεσα βυθίσματα, όπως υπονοείται από τις μεταξύ τους γειτνιάσεις, κάνουν μια πρώτη νύξη για το έντονο ανάγλυφο του προσδιορισμένου πεδίου στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας και, πιο συγκεκριμένα, δίνουν μια πρώτη εικόνα για τις πυκνές και συχνές αυξομειώσεις των μορφολογικών εξάρσεων του εδάφους. Πρόκειται για ένα ειδοποιό χαρακτηριστικό της Αθήνας, το οποίο ενισχύει το αφετηριακό επιχείρημα του ερευνητικού εγχειρήματος για μια εντοπισμένη σημασία της τοπο-γραφίας, όπως αναλύεται στη συνέχεια. Αναδιατυπώνοντας, αυτό που αναζητά η παρούσα δειγματοληψία, ως δοκιμή μεθόδου, είναι τα ίχνη της παρουσίας, ή ακόμα και της απουσίας, του Ιλισ(σ)ού από τις πρώτες μέχρι πιο σύγχρονες υφιστάμενες καταγραφές της Αθήνας. Μέρος του ευρύτερου ανάγλυφου, στο οποίο εντάσσεται ίχνος της ροής του Ιλισ(σ)ού, αποτελούν: ο λόφος της Άγρας και ο Αρδηττός [1], οι λόφοι Ακρόπολης / 15 /

9 Γ. ΓΙΑ ΜΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΤΟΠΟ-ΓΡΑΦΙΑΣ, ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΑΣ 1. Εισαγωγή στο επιχείρημα για μια σημασία της τοπο-γραφίας σύνοψη του επιχειρήματος για μια σημασία της τοπο-γραφίας Το έδαφος - το ανάγλυφο του εδάφους και οι εξάρσεις των εντάσεών του αποτελούν το σημείο μηδέν του αστικού: Το έδαφος αποτελεί το υπόβαθρο πάνω στο οποίο αναδύεται και εξελίσσεται, κατοικεί η πόλη. Υπό την παραδοχή αυτή, το έδαφος και το ανάγλυφό του αναγνωρίζονται ως η βάση πάνω στην οποία αναπτύσσονται οι προδιαγραφές των τρόπων αντίληψης και εμπειρίας της πόλης. Το έδαφος και το ανάγλυφό του κρίνονται ως παράμετροι άμεσα συναρτημένες με μια εμπειρία της πόλης, είτε μέσα από μια ενσώματη επαφή είτε μέσα από μια οπτική σχέση. βιβλιογραφικό και εννοιολογικό πλαίσιο του επιχειρήματος Το αφετηριακό επιχείρημα, πάνω στο οποίο θεμελιώνεται το γενικό ερευνητικό εγχείρημα και ο θεματικός προσανατολισμός της παρούσας εστίασης, βρίσκεται σε διάλογο με δύο αλληλένδετες μελέτες: Η μία φέρει τον τίτλο Αθήνα 2010: 9+1 διαδρ_αστικές αναγνώσεις (Σταματοπούλου 2011) και η άλλη ονομάζεται Η ανάγνωση της πόλης, εργαλείο σχεδιασμού της: Αθήνα (Σταματοπούλου 2012). Και οι δύο περιπτώσεις αναδεικνύουν τη σημασία της τοπογραφίας ως αφετηριακή προσέγγιση - ανάγνωση - μιας πόλης. Πιο συγκεκριμένα, η πρώτη, μέσα από έναν πειραματισμό με μεθόδους ανάγνωσης και καταγραφής του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, μέσα από τις εκφάνσεις του δυναμικού των υπαίθριων χώρων της πόλης, διαπιστώνει μια ιδιαίτερη σημασία της τοπο-γραφίας, του ανάγλυφου του εδάφους και της αντίληψής του. Η δεύτερη περίπτωση, Η ανάγνωση της πόλης, εργαλείο σχεδιασμού της: Αθήνα, συνδέοντας την ανάγνωση της πόλης με πρακτικές παρέμβασης στον αστικό χώρο, εκτιμά πως η τοπο-γραφία είναι ένας αφετηριακός τρόπος παρέμβασης στην πόλη, όχι μόνο σε μεθοδολογικό επίπεδο υπόδειξης στρατηγικών, αλλά και ως αυτούσιο αντικείμενο σχεδιασμού: η ανάγνωση της πόλης, μέσω μιας αντίληψης του ανάγλυφου του εδάφους, ως αντικείμενο σχεδιασμού. Πάνω στη βάση της παραδοχής μιας σημασίας αφενός, ανάγνωσης της πόλης και αφετέρου, της τοπο-γραφίας τεκμηριώνεται η έμφαση που δίνεται σε μια εμπειρία της ανάγλυφης μορφής του εδάφους, ως αισθητηριακή - απτική και οπτική - σχέση κατά τη μετακίνηση και το περπάτημα ενός υποκειμένου στο υπόβαθρο της πόλης. Η σχέση με το ανάγλυφο του εδάφους είναι μια πρωταρχική σχέση με την πόλη. Η σημασία της τοπο-γραφίας, διευκρινίζεται περαιτέρω, καταρχάς, μέσα από μια εννοιολογική προσέγγιση του όρου και, στη / 17 /

10 συνέχεια, ενισχύεται μέσα από μια αρχαιολογικού κ.λπ.), όπως επίσης και η ίδια η διαμόρφωση ενός μοναδικό έδαφος από το οποίο αναδύεται. το υπόβαθρο ανάδυσης χώρων και χρόνων, των ενδιαφέροντος πτυχή της. Τί ακριβώς σημαίνει τόπου (Μπαμπινιώτης, 2002: 1777). Τα δεδομένα τόπων που υφαίνουν το αστικό συνονθύλευμα τοπο-γραφία και ποιά η φύση της λέξης, με όρους του κάθε σημείου του ανάγλυφου του εδάφους Συνοψίζοντας το παραπάνω επιχειρήμα, η εμπειρία μιας πόλης. χώρου και τόπου; περιλαμβάνουν, εκτός από τα χαρακτηριστικά της πάνω στο έδαφος μπορεί να νοηθεί ως μέρος του μορφής του, τις συνθήκες (π.χ. τις κλιματολογικές) τόπου που καταγράφεται ή περιγράφεται κατά Πιο συγκεκριμένα, τα ίχνη των ροών του νερού 2. Για τη σημασία της τοπο-γραφίας και τους τρόπους - τις εκδηλώσεις ενός χώρου, το εγχείρημα γραφής των μετρήσεων ποσοτικών είναι συνυφασμένα με τις κλίσεις του ανάγλυφου μιας χωρικότητας, που γεννιέται στο χρόνο, και ποιοτικών χαρακτηριστικών του στο χαρτί. του εδάφους. Το νερό τείνει να προτιμά την πιο α. εννοιολογική προσέγγιση της τοπογραφίας που έχει χρονικότητα και ρυθμό και που εν Προεκτείνοντας το συλλογισμό αυτό μπορεί κανείς ομαλή και, κατ επέκταση, εύκολη διαδρομή στην τέλει συνοψίζεται στον περιεκτικό όρο τόπος. να ισχυριστεί ότι η εμπειρία και η αντίληψη συνιστά κίνησή του ανάμεσα στις εξάρσεις του ανάγλυφου Συχνά, το ανάγλυφο και η μορφολογία του εδάφους, Τοπο-γραφία είναι η γραφή ενός εν-τοπισμένου προϋπόθεση προσέγγισης και καταγραφής ενός του εδάφους. Το ποτάμι, όταν δεν είναι τεχνητό αναφέρονται ως τοπογραφία - η τοπογραφία ενός ανάγλυφου εδάφους, όπως μια τέτοια θεώρηση τόπου πάνω στο χωρικό υπόβαθρο. Η εμπειρία του - μια κατασκευασμένη προσομοίωση φύσης, τόπου, έχοντας - ίσως ασυνείδητα - υπόψη πως έρχεται να συναντήσει τη σκέψη του Στράβωνα. Ο χώρου κρίνεται εδώ ως αφετηρία μιας μεθόδου προκύπτει από τις κλίσεις του ανάγλυφου του το έδαφος εκ των προτέρων περιγράφει ένα τόπο, Ματθαίου εντοπίζει πως στο έργο του Στράβωνος συσχετισμού με την πόλη, παραπέμποντας στη εδάφους: το νερό ρέει ανάμεσα στις αυξομειώσεις είναι ειδοποιό χαρακτηριστικό του: το ανάγλυφο απαντάται για πρώτη φορά ο όρος τοπογραφία και σημασία πρακτικών επιτόπιας έρευνας, όπως των εντάσεων της κλίσης του εδάφους. του εδάφους είναι η χαρακτηριστική βάση ενός έχει την αυτή σημασία προς την σημερινή [8,1.3] ενσωματώνονται στη λογική των μεθοδολογικών Συνεπώς, τα ίχνη των ροών του νερού είναι δείκτες κατοικημένου χώρου υπό κάποια χρονικότητα σε είναι ο καθορισμός και η περιγραφή τόπου τινός. κατευθύνσεων που προτείνει το πλαίσιο της των ζωνών πιο ομαλής μετάβασης ανάμεσα στις εντοπισμένο χρόνο. Το ανάγλυφο του εδάφους Προσθέτει, επίσης, πως στον ίδιο συγγραφέα εργασίας. Για το λόγο αυτό ο προσανατολισμός του εξάρσεις του ανάγλυφου του εδάφους, δεδομένου είναι η βάση ενός τόπου ή ακόμα και ο ίδιος ο τόπος. [13, 1.5] απαντάται και το ρήμα τοπογραφώ και ερευνητικού εγχειρήματος δίνει έμφαση σε μια ότι το νερό ακολουθεί την πιο ομαλή διαδρομή. Ως εκ τούτου, ο όρος τοπο-γραφία κατανοείται σημαίνει περιγράφω ή ορίζω την θέσιν τόπου τινός εμπειρία της τοπο-γραφίας και, για την ακρίβεια, Ένα έντονα πτυχωτό ίχνος στο χαρτί υποδηλώνει εδώ ως εξ αρχής εγγεγραμμένος και εγχαραγμένος (Ματθαίου 2010, 50). σε μια συνείδηση ότι η αντίληψη και το βίωμα μιας μια προσπάθεια του νερού να διασχίσει ένα έντονο τόπος πάνω σε ανάγλυφο έδαφος - ως το σημείο πόλης λαμβάνει χώρα πάνω σε κάποιο ανάγλυφο ανάγλυφο: τη διαπραγμάτευση μιας απότομης μηδέν του αστικού. β. η εμπειρία της τοπο-γραφίας ως εγγεγραμμένος τόπος και αποτελεί προϋπόθεση της γνωριμίας - της και ανώμαλης κατάβασης. Αντίθετα, η πιο ήρεμη γνώσης - που χρειάζεται για μια καταγραφή του. εκδοχή ενός ίχνους ροής νερού υποδεικνύει είτε Ξεκινώντας από μια επιστημονική ανάλυση του Επομένως, η τοπο-γραφία δεν περιορίζεται μια λιγότερο ανήσυχη κλίση του εδάφους είτε όρου, μπορεί κανείς να θεωρήσει την τοπο-γραφία απαραίτητα στο στόχο μιας επιστημονικής μέτρησης γ. το ποτάμι ως τοπογραφικός δείκτης μια ομαλή ζώνη - κοιλάδα - ανάμεσα στις εξάρσεις ως καταγραφές και περιγραφές δεδομένων του της κλίσης και άλλων τεχνικών χαρακτηριστικών του εδάφους: μια δυνάμει μετάβαση ανάμεσα ανάγλυφου του εδάφους, της κλίσης του και των της μορφής του ανάγλυφου του εδάφους η Προσδιορίζοντας περαιτέρω τις συνιστώσες μιας σε απότομα υψώματα της ανάγλυφης τρίτης εντάσεών του. Μια αναζήτηση ερμηνείας του τοπο-γραφία στις πρακτικές γραφής ενός τόπου τοπο-γραφίας, στη θεώρηση του ανάγλυφου του διάστασης του εδάφους. όρου σε λεξικό προσδιορίζει πως τοπογραφία περιλαμβάνει καταγραφές και περιγραφές μιας εδάφους συγκαταλέγονται οι, παρεμβάλουσες είναι αφενός, η εφαρμοσμένη επιστήμη μέσω της εμπειρίας - εμπειριών - του εκάστοτε τόπου, όταν στις εξάρσεις του, ροές του νερού, όπως είναι τα Κρίνοντας το ομαλό ως το βέλτιστο στην οποίας διενεργούνται ακριβείς μετρήσεις γήινων η θεώρησή του τον προσεγγίζει ως μια κατάσταση, ποτάμια και τα ρέματα. Το ποτάμι είναι μέρος περίπτωση της ροής νερού σε έντονο ανάγλυφο επιφανειών και απεικονίζονται γραφικά σε χάρτη ένα γεγονός, που λαμβάνει χώρα πάνω σε έδαφος του ανάγλυφου του εδάφους και κομμάτι του εδάφους, μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι το ποτάμι και αφετέρου, η ακριβής και λεπτομερής περιγραφή - πάνω στη γη που τον έχει υποδεχτεί. Ο τόπος, τόπου που μια τοπο-γραφία αναπαριστά. Το νερό υποδεικνύει τις βέλτιστες μεταβάσεις σε μια πόλη τόπου ή περιοχής (με τα βουνά, τις κοιλάδες ως κατοικημένος χώρος, αλληλεπιδρά με το κάθε ρέει πάνω στο έδαφος, συνδιαμορφώνοντας με τέτοιο χαρακτηριστικό υπόβαθρο. Η Αθήνα, / 18 / / 19 /

11 είτε εστιασμένη στο ιστορικό της κέντρο, είτε Η παρατήρηση ενός τέτοιου κομβικού ρόλου της - της κατεύθυνσης ρυμοτομικών συνόλων. Η ένταση διαδρ_αστικές αναγνώσεις (Σταματοπούλου 2011, στο λεκανοπέδιο είτε στο πεδίο ολόκληρης της ανάγλυφης μορφής του εδάφους κατά την εξέλιξη του ανάγλυφου του εδάφους είναι ανά σημεία ): Η εμπειρία της τοπο-γραφίας προκύπτει Αττικής αντανακλά και τροφοδοτεί αυτή τη σκέψη της αστικοποίησης της Αθήνας, παραπέμπει σε τέτοια που κόβει τη συνέχεια της ροής του αστικού από την αλληλεπίδραση των μεταβολών της (Σταματοπούλου 2012, ). μια σημασία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Η ιστού, αναγκάζοντάς τον να στρίψει ή ακόμα και έντασης του ανάγλυφου του εδάφους και της τοπο-γραφία, το ανάγλυφο του εδάφους, είναι να διακοπεί (π.χ. τα σκαλιά στις περιφέρειες κίνησης πάνω σε αυτό, όπως προσλαμβάνεται δ. η τοπο-γραφία ως αρχαιολογία του τόπου ένας τρόπος προσέγγισης μιας αρχαιολογίας και των μη-υλικά οικοδομημένων εκτάσεων των τόσο από την αίσθηση (κιναίσθηση) του σώματος ιστοριογραφίας της πόλης, πέρα από τα μνημεία, λόφων, βλ. Σταματοπούλου 2012, ). Η - απτικά - όσο και από το νου επικεντρωμένο στο Πάνω στα ίχνη των δυνατοτήτων για βέλτιστες τους αρχαιολογικούς χώρους και τα σχετικά αλλαγή της κατεύθυνσης και της φοράς ενός οπτικό ερέθισμα. Η απτική σχέση μεταξύ σώματος μεταβάσεις αναμένεται να στηρίζονται οι συγγράμματα. Περπατώντας πάνω στο ανάγλυφο συστήματος δρόμων του αστικού ιστού ενδέχεται και ανάγλυφου του εδάφους αφορά μια αίσθηση προτιμήσεις των κατευθύνσεων που κινείται η του εδάφους, μπορεί κανείς να διαβάσει το να υποδηλώνει κάποιο κρίσιμο σημείο της έντασης ανάβασης - κατάβασης, ενώ η οπτική σχέση έχει αστική εξάπλωση. Η τοπο-γραφία αποτελεί την παρελθόν της πόλης επί τόπου. του ανάγλυφου του εδάφους, αλλά όχι κατά κανόνα να κάνει με μια αίσθηση ανύψωσης - βύθισης. αφετηριακή και, ως εκ τούτου, την αρχαιολογική καθότι αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα των βάση της πρωταρχικής αστικοποίησης της Αθήνας, Το υπόβαθρο, όπου δεν έχει μεγάλη κλίση, όπως φάσεων και των εκάστοτε κανόνων οικοδόμησης 3.1 Αίσθηση ανάβασης - κατάβασης όπως τεκμηριώνεται εκτενέστερα στη μελέτη στην περίπτωση που σχηματίζει λόφους και (Σταματοπούλου 2011, ). Η τοπο-γραφία Η ανάγνωση της πόλης, εργαλείο σχεδιασμού βουνά, είναι θαμμένο κάτω από τα διάφορα φαίνεται να έχει διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην Όσον αφορά την απτική επαφή, οι εντάσεις του της: Αθήνα (Σταματοπούλου 2012, ). Η στρώματα αστικοποίησης που το καλύπτουν. Η αστική εξέλιξη της Αθήνας. Ωστόσο, εκτιμάται, εδάφους γίνονται αντιληπτές κατά την κίνηση του παρατήρηση πως το ανάγλυφο του εδάφους, κυριότερη παρατήρηση, ωστόσο, επικεντρώνεται μέσα από την παρατήρηση της αστικοποίησης στα σώματος στις διάφορες περιοχές του ανάγλυφου, μαζί με τις ροές του νερού, αποτελούν το στο γεγονός ότι τα ίχνη της τοπο-γραφίας, ακόμα καρέ των χαρτών της πόλης (Σταματοπούλου 2012, μέσω της αίσθησης ανάβασης κατάβασης υπόβαθρο, όχι απλά της πόλης, αλλά της αστικής κι όταν φτάνουν μέχρι το στρώμα της σύγχρονης ) πως αυτό προέκυψε για πρακτικούς (Σταματοπούλου 2011, 135 και Σταματοπούλου της εξέλιξης, θεμελειώνεται στην αλληλουχία πόλης, συνήθως είναι δυσδιάκριτα. Αυτά τα ίχνη λόγους, κατά την εξέλιξη της αστικοποίησης της 2012, 019). Η αίσθηση ανάβασης - κατάβασης χαρτών που απεικονίζουν καρέ της αστικοποίησης της τοπο-γραφίας φαίνονται σχετικά έμμεσα, κατά Αθήνας, και όχι ως κάποια πράξη επιλεγμένης διαμεσολαβείται κυρίως από τους μύες του της Αθήνας στην πορεία της στο χρόνο, από τις την παρατήρηση των χαρτών της αστικής εξέλιξης, και συνειδητά αποφασισμένης χειρονομίας, που σώματος, και ειδικότερα αυτούς των ποδιών, συγκεντρώσεις των προϊστορικών οικισμών μέχρι όπως επίσης, και στην εικόνα της ρυμοτομίας της ιεραρχεί ανάλογα μια σημασία της τοπο-γραφίας, αν πρόκειται για κάποιο υποκείμενο που είτε πιο σύγχρονα στιγμιότυπα που αγγίζουν τις αρχές πόλης. Αυτό γίνεται με δύο τρόπους: Ο πρώτος όπως αυτή που εντοπίζεται στο παρόν ερευνητικό περπατά είτε κάνει ποδήλατο. Η αίσθηση κόπωσης του 20ου αιώνα (Σταματοπούλου 2012, τρόπος έχει να κάνει με το ίχνος ενός δρόμου - μιας εγχείρημα. κατά την ανάβαση σε ένα λόφο, για παράδειγμα, και Σταματοπούλου 2011, και Βαϊου, χάραξης του ιστού της πόλης. Σχετικό παράδειγμα ή η έλξη από τη βαρύτητα και η αίσθηση του Καραλή, Η ανάπτυξη της πόλης και οι διαδροµές αποτελεί το καμπυλοειδές ανάπτυγμα της Βας. 3. Η εμπειρία της τοπο-γραφίας κατηφορίσματος του σώματος κατά την κατάβαση, των ρεµάτων στην Αθήνα ). Επιπλέον στοιχείο που Κων/νου πάνω από το ίχνος του καλυμμένου είναι περαιτέρω εντυπώσεις που συγκαταλέγονται τεκμηριώνει αυτόν τον ισχυρισμό αποτελεί και η Ιλισ(σ)ού. Ο δεύτερος τρόπος επικεντρώνεται σε Αρχική αφορμή για τον προσδιορισμό μιας σε μια τέτοια αίσθηση ανάβασης - κατάβασης. θέαση των ορίων της Αττικής και της χωρικής θέσης σύνολα ρυμοτομίας - σε σύνολα και αποσπάσματα εμπειρίας της τοπο-γραφίας και, για την ακρίβεια, Η σκέψη αυτή μπορεί να ανοίξει διάλογο με του κέντρου της Αθήνας σε ένα σύγχρονο χάρτη δρόμων και οικοδομικών τετραγώνων. Ένα έντονο αισθήσεων συσχετισμένων με την αντίληψη της τη συναισθηματική τοπογραφία του Πικιώνη του υλικά οικοδομημένου συνονθυλεύματος της ανάγλυφο, μια απότομη και ξαφνική έξαρση του ανάγλυφης μορφής του εδάφους, αποτελούν (Πικιώνη, Παρούσης 2000, 73): Περπατώντας σε πόλης (Σταματοπούλου 2012, ). εδάφους είναι και η αιτία που κρύβεται κάτω από παρατηρήσεις που αντλούνται, όπως αρχικά τούτη τη γη, η καρδιά μας χαίρεται με την πρώτη μη αναμενόμενες αλλαγές - στροφή και τσάκισμα εισάγονται, από τη μέλετη Αθήνα 2010: 9+1 χαρά του νηπίου την κίνησή της μέσα στο χώρο της / 20 / / 21 /

12 πλάσης, την αλληλοδιάδοχη τούτη καταστροφή κι αποκατάσταση της ισορροπίας που είναι η περπατησιά. [2] Χαίρεται το προχώρεμα του κορμιού πάνω απ την ανάγλυφη τούτη ταινία που είναι το έδαφος. Και το πνεύμα μας ευφραίνεται από τους άπειρους συνδυασμούς των τριών διαστάσεων του Χώρου, που μας συντυχαίνουν και αλλάζουν στο κάθε μας βήμα ένα γύρω μας, και που το πέρασμα ακόμα ενός σύννεφου ψηλά εις τον ουρανό είναι ικανό να τους μεταβάλλει. Προσπερνούμε δίπλα σε τούτο το βράχο, τον κορμό του δέντρου ή κάτω από το τούτο το θύσανο της φυλλωσιάς του. Ανεβαίνουμε, κατεβαίνουμε μαζί με το έδαφος, απάνω εις τα κυρτώματά του, τους γηλόφους, τα όρη η βαθιά μέσα στις κοιλάδες. Χαιρόμαστε την επίπεδη έκταση της πεδιάδος, μετρούμε τη γη με τόν κόπο του κορμιού μας. Το έρημο τούτο μονοπάτι είναι απείρως ανώτερο από τις λεωφόρους των μεγαλουπόλεων. Γιατί με την κάθε πτυχή του, με τις καμπές του, τις άπειρες εναλλαγές της προοπτικής του χώρου που παρουσιάζει, μας μαθαίνει τη θεία υπόσταση της ατομικότητας της υποταγμένης εις την αρμονία του Όλου. (...) 3.2 Αίσθηση ανύψωσης - βύθισης Η οπτική εμπειρία που είναι άμεσα συνδεδεμένη με την κίνηση πάνω στο έδαφος, πέρα από τη θέαση του τοπίου, περιλαμβάνει την αίσθηση ανύψωσης βύθισης, όπως επηρεάζεται από την ακολουθία των μεταβολών του οπτικού ερεθίσματος κατά την κίνηση (Σταματοπούλου 2012, και Σταματοπούλου 2011, ). Η οπτική σχέση με την πόλη μεταβάλλεται, για παράδειγμα, καθώς κινείται κάποιος από ένα δρόμο στον ιστό της πόλης προς την κορυφή ενός υψώματος - ενός λόφου, και αντίστροφα. Η πόλη και η έκταση πόλης που εκτίθεται στη θέα του ματιού είναι διαφορετική από ένα ύψωμα, όπως είναι ένας λόφος, απ ό,τι σε κάποιο βυθισμένο πεδίο ανάμεσα στις εξάρσεις του ανάγλυφου του εδάφους. Η θέα από το λόφο προσεγγίζει πολύ την εποπτεία που συνοψίζεται στον όρο bird s eye view (Σταματοπούλου 2011, ). Δ. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΙΛΙΣ(Σ)ΟΥ ΣΕ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ 1. Η αντίληψη του Ιλισ(σ)ού σε καταγραφές της 1.0 Για τις καταγραφές Αθήνας υφιστάμενες καταγραφές υφιστάμενων καταστάσεων Η παρούσα εργασία, όπως έχει προαναφερθεί, εστιάζει σε μία από τις τρεις μεθοδολογικές προσεγγίσεις της σχέσης μεταξύ της αντίληψης Η διερεύνηση της σχέσης της ανάγλυφης μορφής του εδάφους, της αντίληψής της και της πορείας του ανάγλυφου του εδάφους και της αστικής αστικοποίησης της πόλης επιχειρείται μέσα συνθήκης κατά την εξέλιξη της αστικοποίησης της Αθήνας στο χρόνο. Αντικείμενο της εστίασης που επιχειρείται αποτελεί η έμφαση στη μεθοδολογική προσέγγιση μιας αρχαιολογίας της διερευνώμενης σχέσης. Ως εκ τούτου, η εστίαση που συγκροτεί την εργασία επικεντρώνεται στον πειραματισμό και στην περιγραφή της μεθόδου προσέγγισης και εμβάθυνσης στη σχέση αυτή. Η μέθοδος ασχολείται αφενός, με το πως μπορεί να ανιχνευθεί η αντίληψη του ανάγλυφου σε καταγραφές της πόλης - σε ποιές καταγραφές ευδοκιμούν τέτοια ίχνη - και αφετέρου, με το πως αυτές οι από την ανίχνευση του Ιλισ(σ)ού σε πλήθος από υφιστάμενες καταγραφές της Αθήνας. Αυτές οι καταγραφές, εκτός από το ότι προέρχονται από υφιστάμενο και, λιγότερο ή περισσότερο, διαθέσιμο και δημοσιευμένο υλικό, αφορούν την αποτύπωση ή την αφήγηση που επικεντρώνεται σε μια υφιστάμενη κατάσταση. Αυτό διευκρινίζει ότι οι καταγραφές που συλλέγονται στην προκειμένη εστίαση δεν επεκτείνονται στο πεδίο προτάσεων και σχεδίων ή άλλων οραμάτων για την πόλη, αλλά επικεντρώνονται στο πως προσλαμβάνεται και καταγράφεται το εκάστοτε υφιστάμενο. καταγραφές οργανώνονται, ενσωματώνοντας, Επισημαίνονται, ωστόσο, δύο εκδοχές σχετικών διατηρώντας και αναδεικνύοντας τη δυναμικότητα εξαιρέσεων που ενσωματώνουν υφιστάμενο των παραμέτρων της διερευνώμενης σχέσης. Οι καταγραφές συλλέγονται και οργανώνονται σε πίνακα, συνοδευόμενο από ένα ευρετήριό τους, όπως παρατίθε(ν)ται πιο κάτω. παρόν και υφιστάμενο παρελθόν, μαζί με ρητό ή υπόρρητο σχεδίασμα του αστικού μέλλοντος: Πρώτον, σκέψεις, προσδοκίες και οράματα για την πόλη συχνά προβάλλονται, έστω και ως ίχνη, είτε στον τρόπο προσέγγισης και καταγραφής της πόλης είτε ακόμα και στην αιτία και το στόχο που υποκινεί μια καταγραφή. Αυτό υποδηλώνει, επιπλέον, ότι οι καταγραφές που συλλέγονται οφείλουν να έχουν συνείδηση της υποκειμενικότητας του υποκειμένου / 22 / / 23 /

13 ή των υποκειμένων τους. Μια πολλαπλή καταγραφές της Αθήνας και καταγραφές του Ιλισ(σ)ού 1.1 Πλήθος καταγραφών προκειμένου να περιγραφεί ο τρόπος με τον οποίο υποκειμενικότητα είναι, άλλωστε, κάτι που λειτουργεί το δεδομένο σκεπτικό. Διευκρινίζεται, επιδιώκει η μεθοδολογική λογική του ευρύτερου Στις καταγραφές της Αθήνας που συλλέγονται, Οι καταγραφές που αναζητούνται ενδιαφέρονται λοιπόν, πως οι παρατιθέμενες καταγραφές δεν ερευνητικού εγχειρήματος που παρουσιάστηκε παρεμβάλλονται και πιο στοχευμένες υφιστάμενες για διαφορετικές αναγνώσεις και αφηγήσεις της είναι εξαντλητικές, αλλά συλλέγονται ως δείγματα πιο πάνω. Η υποκειμενικότητα, εκτός από το καταγραφές του Ιλισ(σ)ού, προκειμένου να πόλης μέσα από υφιστάμενο υλικό εικόνας και ενός φάσματος τρόπων καταγραφής μέσα από ότι εκφράζεται μέσα από το περιεχόμενο της ενισχυθεί η εξασφάλιση αφορμών σύγκρισης λόγου. Αναζητάται ένα πλήθος καταγραφών, το διαφορετικές φάσεις της αστικής συνθήκης κατά καταγραφής, εκδηλώνεται και μέσα από τον μεταξύ πόλης και ανάγλυφου εδάφους, όπως αυτό οποίο είναι θεμιτό να ενσωματώνει ετερογένεια την πορεία της στο χρόνο. Ως εκ τούτου, η παρούσα τρόπο - τη μέθοδο προσέγγισης και αποτύπωσης επικεντρώνεται στην προεκειμένη ροή νερού. Αυτές και, κατ επέκταση, μια πιθανότητα αποκάλυψης εστίαση της εργασίας δε δύναται ούτε και έχει την της πόλης, ενσαρκώνοντας αιτία, μέσο και σκοπό οι καταγραφές παρεμβάλλουν αφορμές για μια διαφορετικών πτυχών, συμπληρωματικών ή πρόθεση να συγκροτήσει κάποια εγκυκλοπαίδεια της εκάστοτε απόπειρας. Δεύτερον, ορισμένες αντίστροφη διαδικασία από αυτήν που επιχειρείται αντιθετικών και αντιφατικών, της πόλης, τόσο καταγραφών προς μια εξαντλητική ιστοριογραφία προτάσεις και πολεοδομικά σχέδια προϋποθέτουν στη δεδομένη εστίαση της εργασίας - θέτουν μεταξύ διαφορετικών χρονικών στιγμών όσο και της διερευνώμενης σχέσης, παρότι επεκτεινόμενη χαρτογράφηση της πόλης, προκειμένου να έναν άλλο πόλο. Στις καταγραφές που έχουν ως στην κλίμακα πυκνωμάτων από στιγμιότυπα μιας και εμπλουτιζόμενη μπορεί να συμβάλλει σε κάτι στήσουν το χάρτη υπόβαθρο πάνω στον οποίο κύριο αντικείμενό τους τον Ιλισσό, μπορεί να γίνει προσδιορισμένης χρονικής περιόδου. Ο δεδομένος τέτοιο. Ο δοκιμαστικός χαρακτήρας της δεδομένης προβάλλονται και μετριούνται οι δυνατότητες μια αντίστροφη ανάγνωση: να ανιχνευθούν τα προσανατολισμός ετερογένειας του πλήθους εργασίας πειραματίζεται με μεθοδολογικά για μια νέα πόλη. Τέτοιες χαρτογραφήσεις αποτυπώματα της πόλης. Οι καταγραφές της πόλης στρώνει τη βάση - μία βάση δεδομένων - πάνω εργαλεία εμβάθυνσης στην αναζητούμενη σχέση ενδιαφέρουν το σύνολο των καταγραφών που - της Αθήνας - συμπληρώνονται από καταγραφές στην οποία μπορεί να στηριχθεί και να αντλήσει μεταξύ τοπο-γραφίας, αντίληψής της και αστικής συλλέγονται στο πλαίσιο της εργασίας, εστιάζοντας που βάζουν την πόλη στο παρασκήνιο και φέρνουν στοχευμένα υλικό η μεθοδολογική κατεύθυνση που εξέλιξης. Η παρούσα δοκιμή δίνει μεγαλύτερο στο υπόβαθρο των σχεδίων, χωρίς να στέκονται στο προσκήνιο το υπόβαθρό της. Πρόκειται για αφορά τη σημειακή εμβάθυνση σε αποσπάσματα βάρος στην κάλυψη ενός εύρους που αφορά στο επίπεδο των προτάσεων. Αφορμή για αυτή τη έτερες και παράλληλες προσεγγίσεις της πόλης καταγραφών. Η έμφαση στην ετερογένεια ενισχύει το χρόνο και τον τρόπο προσέγγισης της πόλης, δεύτερη σκέψη αποτελούν ορισμένες απόπειρες που συμβάλλουν στη διαστολή του εύρους μιας τη δυνατότητα για μια συγκριτική θεώρηση επιδιώκοντας να λειτουργήσει ως αφορμή για το χαρτογράφησης της Αθήνας που βρίσκονται κάτω/ συγκεκριμένης χρονικής στιγμής κατά τη διάταξη διαφορετικών αποτυπωμάτων της σχέσης μεταξύ σχηματισμό ενός φάσματος, που βασίζεται σε πίσω από προτάσεις και σχέδια για την πόλη κατά των καταγραφών στη χρονική κλίμακα εξέλιξης της αντίληψης του ανάγλυφου του εδάφους και ορισμένα δείγματα, πρωταρχικά αντλούμενα από το χρονολογικό περιβάλλον της ανακύρρηξης της πόλης. αστικής συνθήκης, όπως έχει περιγραφεί ως την ιστοριογραφία της Αθήνας. Αθήνας ως ελληνικής πρωτεύουσας, το Οι σημαντική πιο πάνω. εν λόγω χαρτογραφήσεις κρίνονται σημαντικές, 1.2 Εύρος του πλήθους των καταγραφών μέσα καθότι αποτελούν τις πρώτες απόπειρες Οι συλλεγόμενες υφιστάμενες καταγραφές της από δύο παραμέτρους επιστημονικής μέτρησης και καταγραφής του Αθήνας, όπως περιλαμβάνονται στην παρούσα πεδίου - του υπόβαθρου και της πόλης - της τότε εργασία, είναι δειγματοληψίες - αποσπάσματα Προκειμένου να σχηματιστεί το δεδομένο (ανα)συγκροτούμενης Αθήνας, όπως εξηγείται και - αναγνώσεων της πόλης, υπό το πρίσμα εύρος του πλήθους δειγμάτων, οι καταγραφές στη συνέχεια. αναζήτησης ιχνών του Ιλισ(σ)ού και του ευρύτερου συλλέγονται ως προς δύο άξονες κριτηρίων: ανάγλυφου πεδίου στο οποίο εντάσσεται η ροή πρώτον, ως προς τη θέση τους στην εξέλιξη της του. Στο πλαίσιο του πειραματικού σταδίου, όπου πόλης στο χρόνο και δεύτερον, ως προς τη μέθοδο βρίσκεται η διερεύνηση της μεθοδολογίας, κρίνεται καταγραφής και περιγραφής που η κάθε περίπτωση πως δείγματα αναγνώσεων αρκούν, για αρχή, αντλεί, οργανώνει και επικοινωνεί το περιεχόμενό / 24 / / 25 /

14 της. Η μέθοδος προσέγγισης περιλαμβάνει το μέσο Η πρώτη περίοδος είναι αυτή γύρω από το υψομετρική και μετρική πληροφορία: πρόκειται την αντίληψη του ανάγλυφου του εδάφους στη γραφής και το πεδίο της καταγραφώμενης πόλης έτος 1833, όπου είναι το κρίσιμο σημείο της για μια ελεύθερη απόδοση μιας εντύπωσης της δεδομένη περιοχή της Αθήνας. - το σήμειο λήψης και εκπομπής της εκάστοτε αστικοποίησης της Αθήνας. Επιπλέον λόγο, για τρίτης διάστασης του ανάγλυφου του εδάφους, πληροφορίας. Και οι δύο τύποι κριτηρίων συνάδουν τον οποίο δίνεται έμφαση σε αυτή την περίοδο, αποκαλύπτοντας ίχνη της χωρικής αντίληψης του Μία ακόμα περίοδος που σημειώνεται, παρότι με μια ευρεία διαφορετικότητα υποκειμένων αποτελεί το γεγονός ότι το 1842 αποτελεί μια εκάστοτε χαρτογράφου. Επιπλέον διαπίστωση δε συνοδεύεται από αντίστοιχη πύκνωση προσέγγισης και καταγραφής της πόλης: Τα κομβική στιγμή για τις μεθόδους χαρτογραφίας αποτελεί το γεγονός ότι σε ορισμένους χάρτες συλλεγμένων καταγραφών, είναι αυτή που υποκείμενα των καταγραφών είναι διαφορετικά που καθιστά εφικτές η ίδρυση και η λειτουργία οι διαγραμμίσεις αυτές σημειώνονται μόνο στο πλαισιώνει το έτος 1896, τη χρονιά των πρώτων τόσο στην κλίμακα του χρόνου όσο και στο πλαίσιο (το 1846) του Αστεροσκοπείου Αθηνών. Όπως περιβάλλον των λόφων - εκεί όπου η ένταση του Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα. Αντίστοιχη μιας ορισμένης χρονικής περιόδου. Επιπλέον, η διαπιστώνει ο Κορρές (2010, 10), η ίδρυση του ανάγλυφου του εδάφους αυξάνεται απότομα, σκέψη ενσωματώνεται και στην περίοδο γύρω από διαφορετικότητα των υποκειμένων στο πλήθος Αστεροσκοπείου Αθηνών συνδέεται με τη θέσπιση υποδηλώνοντας μια αντίστοιχη συνάντηση της το 1906, όπου επαναλήφθηκε μια διεξαγωγή Ολ. των καταγραφών, που συλλέγονται εδώ, έγκειται επίσημου συστήματος γεωδετικής αναφοράς, αντίληψης με την έξαρση της τοπογραφίας. Αγώνων. Οι δεδομένες χρονολογίες σημειώνονται και ως προς το πολιτισμικό πλαίσιο στο οποίο το οποίο ενίσχυσε τη δυνατότητα για ακρίβεια Εκεί όπου το ανάγλυφο του εδάφους δεν έχει ως η στιγμή ενός γεγονότος που, μαζί με τη εντάσσονται, δεδομένου ότι προέρχονται από μετρήσεων των μορφολογικών χαρακτηριστικών έντονη κλίση, δε σημειώνεται κάτι πάνω στο γενικότερη τάση αύξησης του πληθυσμού, διαφορετικές γεωγραφικές συντεταγμένες. Στην του ανάγλυφου του εδάφους. Οι γνωστοί χάρτες χάρτι - το αναπαριστώμενο πεδίο μένει κενό, μπορεί να συνδεθεί με μια ώθηση στην ορμή της εν λόγω διάνοιξη του εύρους των καταγραφών που συνοδεύουν αναφορές στα πρώτα σχέδια της αποκαλύπτοντας περαιτέρω πληροφορία για αθηναϊκής αστικοποίησης και ειδικότερα με τον συμβάλλει η συμπερίληψη περιγραφών από Αθήνας ως πρωτεύουσας της Ελλάδας, αυτός του την εμπειρία της τοπο-γραφίας, μέσα από την αστικοποιητικό χαρακτήρα των τεχνικών έργων διάφορους περιηγητές που επισκέφτηκαν την Κλεάνθη - Σάουμπερτ και του Κλέντσε βρίσκονται παρουσία ή την απουσία διαγραμμίσεων. κοντά στον ποταμό Ιλισ(σ)ό, όπως επέβαλε η Αθήνα, είτε στοχευμένα είτε ως στάση του κοντά σε αυτή την κομβική στιγμή για την Αθηναϊκή Η αναπαράσταση της έντασης του ανάγλυφου του γειτνίασή του με το Παναθηναϊκό Στάδιο. Το περάσματος ενός ευρύτερου ταξιδιού, όπως χαρτογραφία. Πιο συγκεκριμένα, ο Παπαγεωργίου εδάφους οπτικοποιείται με τη γραφή ισοϋψών επιχείρημα αυτό επιβεβαιώνουν, σε επίπεδο η περίπτωση αυτή παρουσιάζεται ως είδος Βενετάς (2010, 16) εντοπίζει το χάρτη Κλεάνθους - καμπυλών, ως τοπογραφική μέθοδος που έχει καταγραφών τουλάχιστον, οι αλλεπάληλες και καταγραφής κατά τη συγκρότηση του πίνακα - Schaubert ( ) ως την πρώτη τοπογραφική μετρήσει με ακρίβεια το ρυθμό ανύψωσης του σχετικά συχνές εκδόσεις των οδηγών πόλης Bae- ευρετηρίου καταγραφών στη συνέχεια. αποτύπωση της παλιάς Αθήνας με τοπογραφικά εδάφους, λίγα χρόνια αργότερα, γύρω στο 1862, deker (βλ. ευρετήριο καταγραφών ενδεικτικές όργανα, όπως ανιχνεύει μέσα από επιστολή στο Σχέδιο Αθηνών του von Stranz, ταγματάρχη περιπτώσεις) μεταξύ Η παράμετρος του χρόνου: του Κλεάνθη προς τον βασιλέα Όθωνα. Πιο του πρωσικού επιτελείου, σύμφωνα με τον χρονολογικό εύρος καταγραφών συγκεκριμένα, παρατηρώντας τους χάρτες μέχρι Παπαγεωργίου - Βενετά (2010, 19). Σε όλο αυτό το χρονολογικό εύρος, και κυρίως από και λίγα χρόνια μετά από τον χάρτη του Κλεάνθη το 1830 και μετά, υπενθυμίζεται, για να έχει κανείς Η διαφορετικότητα των καταγραφών, αρχικά, - Schaubert, διαπιστώνεται πως η ένταση της Η δεύτερη περίοδος, στην οποία η συλλογή των στο πίσω μέρος του μυαλού του, το ευρύτερο κλίμα έγκειται στη χρονολογία της κάθε περίπτωσης, ανάγλυφης μορφής του εδάφους τείνει να καταγραφών δίνει έμφαση, αφορά την κάλυψη που επικρατούσε στην Ευρώπη: την ύπαρξη των προκειμένου να δημιουργηθεί ένα εύρος ικανό να απεικονίζεται διαμεσολαβώντας μια εντύπωση του Ιλισσού από το δρόμο, που, σύμφωνα με Διεθνών Βιομηχανικών Εκθέσεων ( ), που παρακολουθήσει την εξέλιξη της πόλης στο χρόνο. των πτυχώσεων του εδάφους, ποιοτικά, όπως αυτές τον Παπαδάκη (1997, 12), ξεκίνησε το 1936 και λαμβάνουν χώρα σε πόλεις της Κεντρικής Ευρώπης, Σε αυτή την κλίμακα του χρόνου, υπό το πρίσμα αγριεύουν καθώς το αθηναϊκό πεδίο ανυψώνεται ολοκληρώθηκε το Η δεύτερη αυτή έμφαση εντός ευρύτερου κλίματος αστικοποιητικής των δεδομένων της εστίασης της παρούσας σχηματίζοντας λόφους και βουνά. Αυτός ο τύπος εξηγείται από την εκτίμηση πως η κάλυψη του εκβιομηχάνισης. Παρότι η Ελλάδα βρισκόταν σε μεθοδολογικής κατεύθυνσης, δίνεται έμφαση σε απόδοσης του ανάγλυφου του εδάφους αποτελεί Ιλισσού αποτελεί ένα επιπλέον συμβολικό σημείο άλλο στάδιο, σε σχέση με το εν λόγω πνεύμα, αυτό δύο χρονικές περιόδους. μια κατά προσέγγιση απεικόνιση, χωρίς να δίνει τόσο για την αστικοποίηση της πόλης όσο για δεν αναιρεί το υπόβαθρο των επισκεπτών της. / 26 / / 27 /

15 1.2.2 Η παράμετρος του τρόπου: κάποια δισδιάστατη εικόνα - στο χαρτί - ή άλλη λόγου είναι αυτή του κειμένου και συναντάται υπό ή Κορρές 2009, 13), όπου την περιγραφικότητα το εύρος των μέσων και των τρόπων προσέγγισης τρισδιάστατη αναπαράσταση (π.χ. γλυπτική, διάφορες μορφές - είδη που ενίοτε συνυπάρχουν, της σχεδιασμένης εικόνας συμπληρώνουν και και καταγραφής μακέτα) πάνω στην ύλη. Η καταγραφή στη συνδιαμορφώνοντας μια καταγραφή. επισημαίνουν ανά σημεία αντιστοιχίσεις με σημεία δεύτερη αυτή εκδοχή νοείται ως αντικείμενο. Οι Επιπρόσθετα, παρατηρείται πως ορισμένα ενός υπομνήματος. Στο πλαίσιο των όρων της Ένα επιπλέον σύνολο παραμέτρων, εκτός από το περισσότερες καταγραφές, όπως διαπιστώνεται κείμενα αλληλοδιεισδύουν το ένα το άλλο, ως διερευνώμενης σχέσης κατά την παρούσα εργασία, θέμα του χρόνου, προκύπτει αφενός, από το μέσο και από τον παρατιθέμενο πίνακα, χρησιμοποιούν αποσπάσματα. Η πιο χαρακτηριστική τέτοια οι σημειώσεις αυτές - και σ τα δύο σχεδιογραφήματα γραφής με το οποίο εκφράζεται και αποτυπώνεται και τους δύο τύπους μέσων - και λόγο και εικόνα - περίπτωση είναι η αναφορά στον Φαίδρο του - εμπλουτίζουν σε διάφορα σημεία, όχι μόνο το μία προσέγγιση και αφετέρου, από το πεδίο κατά την επικοινωνία περιεχομένου τους. Πλάτωνα (2006), ειδικά όσον αφορά καταγραφές ευρύτερο πεδίο της τότε αντιληπτής Αθήνας, προσέγγισης της πόλης, το σημείο λήψης και που επικεντρώνονται στον Ιλισ(σ)ό. αλλά στέκονται σε περισσότερα από ένα σημεία εκπομπής της πληροφορίας. Το σημείο εκπομπής Όλες οι μορφές λόγου, σε διαφορετικό βαθμό κατά την ανάβαση - κατάβαση στους λόφους της της πληροφορίας σχετίζεται με το πεδίο απ όπου η ανά είδος και ανά εντοπισμένη περίπτωση, α. Λόγος: μορφές κειμένων Ακρόπολης - Φιλοπάππου και του Λυκαβηττού. εκάστοτε εικονιζόμενη πόλη της κάθε καταγραφής φέρουν την υποκειμενικότητα του υποκειμένου Αυτού του τύπου η ενίσχυση της εικόνας από μεταδίδει την πληροφορία του εαυτού της. Για τους και διατηρούν ίχνη από την αντίληψη και υπόμνημα μονολεκτικό ή λακωνικό λόγο μπορεί να εντοπιστεί παράδειγμα, μπορεί να εμφανίζεται ολόκληρη την εμπειρία του καταγραφόμενου χώρου. Αυτό στην σύγχρονη επισημείωση τοπόσημων τόσο η πόλη ή ένα απόσπασμά της, από ψηλά ή από κρίνεται πως συμβαίνει ακόμα κι αν ο συγγραφέας Μία πρώτη μορφή λόγου είναι κείμενα ή λέξεις σε τυπωμένους χάρτες της πόλης, όσο και σε κάτω, κατά την ανάβαση του υποκειμένου της της καταγραφής διατείνεται ότι αυτό που γράφει που συνοδεύουν και επεξηγούν - ερμηνεύουν ή αυτόν του δορυφόρου (π.χ. google maps). Ωστόσο, εκάστοτε γραφής σε δορυφόρο ή σε αεροπλάνο είναι κάτι αντικειμενικό ακόμα κι αν ο λόγος μιας σχολιάζουν μια εικόνα. Πρόκειται για το υπόμνημα παρατηρείται πως κατά την σύγχρονη εποχή τα που πετούν πάνω από την πόλη, σε κάποιο λόφο, ή καταγραφής αναπαράγει κάποια επικρατούσα που συνοδεύει, ως επεξηγηματικό συμπλήρωμα, σημεία αυτά τείνουν να ταυτίζονται μεταξύ των σε ένα δρόμο. Το σημείο λήψης της πληροφορίας, άποψη, πάντα αυτή η αναπαραγωγή είναι μια ένα χάρτη ή άλλες εκφάνσεις εικόνας. Το υπόμνημα διαφορετικών χαρτών, τουλάχιστον όσον αφορά αν δεν αναφέρεται από το υποκείμενο της κάθε διαμεσολάβηση που δεν μπορεί να αποδεσμευτεί αυτό είναι είτε κάποιο συμπαγές σύντομο κείμενο τους χάρτες του εμπορίου και τους τουριστικούς περίπτωσης γραφής, μπορεί να υποννοηθεί μέσα από τη διάσταση της υποκειμενικότητας του είτε σκέτες λέξεις. Ακόμα και ο τίτλος ενός χάρτη ή χάρτες, χωρίς αποκλίσεις επαρκείς να σημειώσουν από το πως και από το που γίνεται αντιληπτό υποκειμένου της. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις μιας εικόνας, κρινόμενος ως προσδιοριστικός και διαφορετικές προσεγγίσεις της πόλης. αυτό το οποίο απεικονίζεται ή λέγεται - γράφεται. κάπου υπάρχει κάποια αφορμή για να προσεγγίσει επεξηγηματικός, σημειώνεται - εδώ - ως υπόμνημα. Η απεικόνιση μιας άποψης της πόλης, λόγου και να ερμηνεύσει κανείς μια εκδοχή αντίληψης Χαρακτηριστικά είναι τα υπομνήματα χαρτών, περιγραφή περιηγητή χάρη, φανερώνει από που μπορεί να ελήφθη μια του χώρου και του ανάγλυφου του εδάφους, στο όπου επεξηγούν και επισημαίνουν ανά σημεία την φωτογραφία ή να σχεδιάστηκε κάποιο πανόραμα, πλαίσιο των όρων της διερεύνησης που απασχολεί πληροφορία της εικόνας. Τα σημεία αυτά συνήθως Η πιο σύνηθης μορφή λόγου που εμφανίζεται επί τόπου ή εκ των υστέρων. το παρόν εγχείρημα. Πιο συγκεκριμένα, οι λέξεις είναι επισημάνσεις που προσθέτουν επίπεδα (lay- στις παρατιθέμενες στον πίνακα καταγραφές που επιλέγει το υποκείμενο της εκάστοτε ers) πληροφορίας στην εικόνα είναι σημαίνοντα είναι οι περιγραφές περιηγητών, κάποιες από 1.3 Το μέσο γραφής: μεταξύ εικόνας και λόγου καταγραφής να χρησιμοποιήσει, η σύνταξη και που προσίδουν ένα είδος πληροφοριακού και τις οποίες περιλαμβάνουν και εικόνες (π.χ. τα η διάρθωση των ιδεών, το ύφος του λόγου είναι νοηματικού ανάγλυφου στις δύο διαστάσεις της σχεδιογραφήματα του Jacob Spon και του George Ξεκινώντας από το μέσο γραφής αυτό, καταρχάς, μερικά στοιχεία, ικανά να αποκαλύψουν ίχνη μιας εικόνας ενός χάρτη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα Wheler στα αντίστοιχα συγγράμματά τους). Οι διακρίνεται μεταξύ εικόνας και λόγου. Κάποια καταγεγραμμένης αντίληψης στο χαρτί. Ο λόγος είναι ο χάρτης - σχεδιογράφημα του Jacob Spon (βλ. περιπτώσεις αυτές είναι μαρτυρίες και σημειώσεις καταγραφή μπορεί να περιγράφει την πόλη είτε αποτυπώνεται μέσα από κείμενο ή πιο αυτόνομες ευρετήριο ή Κορρές 2009, 12) καθώς και ομοειδής εντυπώσεων περιηγητών που πέρασαν από την μέσα από διάφορες μορφές λόγου είτε μέσα από λέξεις και φράσεις. Η πιο σύνηθης περίπτωση χάρτης των Καπουτσίνων Μοναχών (βλ. ευρετήριο Αθήνα είτε στο πλαίσιο κάποιου ευρύτερου / 28 / / 29 /

9. Τοπογραφική σχεδίαση

9. Τοπογραφική σχεδίαση 9. Τοπογραφική σχεδίαση 9.1 Εισαγωγή Το κεφάλαιο αυτό εξετάζει τις παραμέτρους, μεθόδους και τεχνικές της τοπογραφικής σχεδίασης. Η προσέγγιση του κεφαλαίου γίνεται τόσο για την περίπτωση της συμβατικής

Διαβάστε περισσότερα

Ο σχεδιασμός για προστασία της «παλιάς πόλης» ως σχεδιασμός της «σημερινής πόλης»

Ο σχεδιασμός για προστασία της «παλιάς πόλης» ως σχεδιασμός της «σημερινής πόλης» ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΚΑΝΙΑΤΣΑΣ' Ο σχεδιασμός για προστασία της «παλιάς πόλης» ως σχεδιασμός της «σημερινής πόλης» Α. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Το θέμα του συνεδρίου, Ήέες πόλεις πάνω σε παλιές", είναι θέμα με πολλές

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΟΥΨΕΙΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ- ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

ΙΣΟΥΨΕΙΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ- ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ 16_10_2012 ΙΣΟΥΨΕΙΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ- ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 2.1 Απεικόνιση του ανάγλυφου Μια εδαφική περιοχή αποτελείται από εξέχουσες και εισέχουσες εδαφικές μορφές. Τα εξέχοντα εδαφικά τμήματα βρίσκονται μεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος αποτελούν ένα είδος προσωπικών σημειώσεων που κρατά ο εκπαιδευτικός προκειμένου να πραγματοποιήσει αποτελεσματικές διδασκαλίες. Περιέχουν πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Α Φάση: :Εμείς και η γειτονιά μας. Α φ ά σ η. Α φάση: Εμείς και η γειτονιά μας 53

Α Φάση: :Εμείς και η γειτονιά μας. Α φ ά σ η. Α φάση: Εμείς και η γειτονιά μας 53 1 ο Δημοτικό Σχολείο Αμπελοκήπων Α Φάση: :Εμείς και η γειτονιά μας Α φάση: Εμείς και η γειτονιά μας 53 Οδηγίες για τις δραστηριότητες της Α φάσης Η βασισμένη στον τόπο εκπαίδευση, έχει ως αντικείμενο μελέτης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ 15

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ 15 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η δημιουργικότητα είναι η λειτουργία που επιτρέπει στο νου να πραγματοποιήσει ένα άλμα, πολλές φορές εκτός του αναμενόμενου πλαισίου, να αναδιατάξει τα δεδομένα με απρόσμενο τρόπο, υπερβαίνοντας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ. Σπύρος Τσιπίδης. Περίληψη διατριβής

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ. Σπύρος Τσιπίδης. Περίληψη διατριβής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Σπύρος Τσιπίδης Γεω - οπτικοποίηση χωρωχρονικών αρχαιολογικών δεδομένων Περίληψη διατριβής H παρούσα εργασία

Διαβάστε περισσότερα

Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΛΠ42 / Αρχαιολογία στον Ελληνικό Χώρο

Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΛΠ42 / Αρχαιολογία στον Ελληνικό Χώρο Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΛΠ42 / Αρχαιολογία στον Ελληνικό Χώρο Σχολή ΣΑΚΕ Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Πρόγραμμα Σπουδών ΕΛΠΟΛ Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό Θεματική Ενότητα ΕΛΠ42

Διαβάστε περισσότερα

«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)»

«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)» «Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)» Εισαγωγικά Στη σημερινή πρώτη μας συνάντηση θα επιχειρήσουμε να παρουσιάσουμε με απλό και ευσύνοπτο τρόπο

Διαβάστε περισσότερα

Η προσεγγιση της. Αρχιτεκτονικης Συνθεσης. ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΓΡΑΦΑΚΟΥ Καθηγητρια της Σχολης Αρχιτεκτονων Ε.Μ.Π.

Η προσεγγιση της. Αρχιτεκτονικης Συνθεσης. ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΓΡΑΦΑΚΟΥ Καθηγητρια της Σχολης Αρχιτεκτονων Ε.Μ.Π. 1ο χειμ. Εξαμηνο, 2013-2014 Η προσεγγιση της Αρχιτεκτονικης Συνθεσης Εισαγωγη στην Αρχιτεκτονικη Συνθεση Θεμα 1ο ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΓΡΑΦΑΚΟΥ Καθηγητρια της Σχολης Αρχιτεκτονων Ε.Μ.Π. Εικονογραφηση υπομνηση του

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΙΧΝΟΥΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ: ΜΙΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΟΠΗΣ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟΥ ΤΟΥ ΣΧΗΜΑΤΟΣ

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΙΧΝΟΥΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ: ΜΙΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΟΠΗΣ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟΥ ΤΟΥ ΣΧΗΜΑΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΙΧΝΟΥΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ: ΜΙΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εισηγητής: Καραγιώργος Θωμάς, MSc, PhD candidate in Sport Management & Recreation ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΙΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΑΡΙΣΤOΤΕΛΕΙΟ

Εισηγητής: Καραγιώργος Θωμάς, MSc, PhD candidate in Sport Management & Recreation ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΙΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΑΡΙΣΤOΤΕΛΕΙΟ Εισηγητής: Καραγιώργος Θωμάς, MSc, PhD candidate in Sport Management & Recreation ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΙΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΑΡΙΣΤOΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Γεωδαιτικό σύστημα Χάρτης Πυξίδα Χάραξη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΗΣ ΓΗΪΝΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ. 22/5/2006 Λύσανδρος Τσούλος Χαρτογραφία Ι 1

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΗΣ ΓΗΪΝΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ. 22/5/2006 Λύσανδρος Τσούλος Χαρτογραφία Ι 1 ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΗΣ ΓΗΪΝΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ 22/5/2006 Λύσανδρος Τσούλος Χαρτογραφία Ι 1 Τοποθέτηση του προβλήµατος Η γήϊνη επιφάνεια [ανάγλυφο] αποτελεί ένα ορατό, φυσικό, συνεχές φαινόµενο, το οποίο εµπίπτει

Διαβάστε περισσότερα

Η εργασία που επέλεξες θα σου δώσει τη δυνατότητα να συνεργαστείς με συμμαθητές σου και να σχεδιάσετε μια εικονική εκδρομή με το Google Earth.

Η εργασία που επέλεξες θα σου δώσει τη δυνατότητα να συνεργαστείς με συμμαθητές σου και να σχεδιάσετε μια εικονική εκδρομή με το Google Earth. Μια εικονική εκδρομή με το Google Earth Αγαπητέ μαθητή, Η εργασία που επέλεξες θα σου δώσει τη δυνατότητα να συνεργαστείς με συμμαθητές σου και να σχεδιάσετε μια εικονική εκδρομή με το Google Earth. Εσύ

Διαβάστε περισσότερα

Προσεγγίζοντας παιδαγωγικά τη γλώσσα της σύγχρονης τέχνης με τη χρήση πολυμεσικών εφαρμογών: Η περίπτωσης της Mec Art του Νίκου Κεσσανλή

Προσεγγίζοντας παιδαγωγικά τη γλώσσα της σύγχρονης τέχνης με τη χρήση πολυμεσικών εφαρμογών: Η περίπτωσης της Mec Art του Νίκου Κεσσανλή Προσεγγίζοντας παιδαγωγικά τη γλώσσα της σύγχρονης τέχνης με τη χρήση πολυμεσικών εφαρμογών: Η περίπτωσης της Mec Art του Νίκου Κεσσανλή Πανάγου Ελένη, Ερευνήτρια του Ινστιτούτου Πολιτιστικής & Εκπ/κής

Διαβάστε περισσότερα

H ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

H ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Ε Θ Ν Ι Κ Ο Μ Ε Τ Σ Ο Β Ι Ο Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Π Ε Ρ Ι Ο Χ Η : Α Ρ Χ Ι Τ Ε Κ Τ Ο Ν Ι Κ Ο Σ Χ Ω Ρ Ο Σ Κ Α Ι Ε

Διαβάστε περισσότερα

Β.δ Επιλογή των κατάλληλων εμπειρικών ερευνητικών μεθόδων

Β.δ Επιλογή των κατάλληλων εμπειρικών ερευνητικών μεθόδων Β.δ Επιλογή των κατάλληλων εμπειρικών ερευνητικών μεθόδων Νίκος Ναγόπουλος Για τη διεξαγωγή της κοινωνικής έρευνας χρησιμοποιούνται ποσοτικές ή/και ποιοτικές μέθοδοι που έχουν τις δικές τους τεχνικές και

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός. Σχολιασμού. Διπλωματικής Εργασίας

Οδηγός. Σχολιασμού. Διπλωματικής Εργασίας ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης: «Σπουδές στην Εκπαίδευση» Οδηγός Σχολιασμού Διπλωματικής Εργασίας (βιβλιογραφική σύνθεση) ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: «ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

οκ _ τόπους παρεμβάσεις τοπίου για την ανάδειξη του παραλιακού μετώπου του Ναυπλίου

οκ _ τόπους παρεμβάσεις τοπίου για την ανάδειξη του παραλιακού μετώπου του Ναυπλίου Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Ε.Μ.Π. τομέας Ι _ αρχιτεκτονικών συνθέσεων Ιούλιος 2012 Σπουδαστική ομάδα _ Αγαπητού-Κυρίτση Αλεξάνδρα-Νιόβη Χουντάλα Παναγιώτα Επιβλέποντες καθηγητές _ Καρβουντζή Βαλεντίνη

Διαβάστε περισσότερα

- ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ. Περίληψη διατριβής

- ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ. Περίληψη διατριβής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ - ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ Μάρκος Κατσιάνης Ανασκαφική Μεθοδολογία και Σχεδιασμός Πληροφοριακού Συστήματος για τη Διαχείριση Αρχαιολογικών Τεκμηρίων

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟ ΟΜΗ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟ ΟΜΗ ΤΙΤΛΟΣ «Ο κύκλος του νερού» ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Το σενάριο µάθησης περιλαµβάνει δραστηριότητες που καλύπτουν όλα τα γνωστικά αντικείµενα που προβλέπονται από το ΕΠΠΣ νηπιαγωγείου. Συγκεκριµένα

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοτικοί μέθοδοι έρευνας. Μυλωνά Ιφιγένεια

Ποιοτικοί μέθοδοι έρευνας. Μυλωνά Ιφιγένεια Ποιοτικοί μέθοδοι έρευνας Μυλωνά Ιφιγένεια Έρευνες για την απόκτηση πληροφοριών η γνωμών από τους χρήστες Χρησιμοποιήθηκαν από τις κοινωνικές επιστήμες για τη χρήση κοινωνικών φαινομένων Ο όρος «ποιοτική

Διαβάστε περισσότερα

1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία

1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία 1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία Ο διδακτικός σχεδιασμός (instructional design) εμφανίσθηκε στην εκπαιδευτική διαδικασία και στην κατάρτιση την περίοδο

Διαβάστε περισσότερα

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών 4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών Στο προηγούμενο κεφάλαιο (4.1) παρουσιάστηκαν τα βασικά αποτελέσματα της έρευνάς μας σχετικά με την άποψη, στάση και αντίληψη των μαθητών γύρω από θέματα

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία Ν. Σκιαδά & Γιώργος Ν. Φώτης

Μαρία Ν. Σκιαδά & Γιώργος Ν. Φώτης «Υπολογιστική προσομοίωση της μελλοντικής αστικής επέκτασης με χρήση Κυψελοειδών Αυτομάτων και GIS: Εφαρμογή του υποδείγματος SLEUΤH στην ανατολική Αττική» Μαρία Ν. Σκιαδά & Γιώργος Ν. Φώτης Τομέας Γεωγραφίας

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Clements & Sarama, 2009; Sarama & Clements, 2009 Χωρική αντίληψη και σκέψη Προσανατολισμός στο χώρο Οπτικοποίηση (visualization) Νοερή εικονική αναπαράσταση Νοερή

Διαβάστε περισσότερα

þÿ ±ÁǹĵºÄ ½¹º Ä Â þÿãà Å Â Ä Â ±ÁǹĵºÄ ½¹º  Xenopoulos, Solon Neapolis University

þÿ ±ÁǹĵºÄ ½¹º Ä Â þÿãà Å Â Ä Â ±ÁǹĵºÄ ½¹º  Xenopoulos, Solon Neapolis University Neapolis University HEPHAESTUS Repository School of Architecture, Land and Environmental Sciences http://hephaestus.nup.ac.cy Informative material 2005 þÿ ±ÁǹĵºÄ ½¹º Ä Â þÿ¼µä±»»±ãì¼µ½  µ¹ºì½±â º±¹

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων

Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων Σύνοψη κεφαλαίου Σύνδεση θεωρίας και ανάλυσης Επεξεργασία ποιοτικών δεδομένων Δεοντολογία και ανάλυση ποιοτικών δεδομένων Αξιολογώντας την ποιότητα των ποιοτικών ερευνών Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Α φ ά σ η. Φύλλα Εργασίας Α Φάσης. Α φάση: Εμείς και η γειτονιά μας ο Νηπιαγωγείο Ευόσμου

Α φ ά σ η. Φύλλα Εργασίας Α Φάσης. Α φάση: Εμείς και η γειτονιά μας ο Νηπιαγωγείο Ευόσμου Φύλλα Εργασίας Α Φάσης 33ο Νηπιαγωγείο Ευόσμου Α φάση: Εμείς και η γειτονιά μας 61 Δραστηριότητα 1: Η γειτονιά μας! Αξιοποιήστε τις αισθήσεις, τις σκέψεις και τα συναισθήματα σας, για να αποτυπώσετε την

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΚΥ ΤΣΑΛΑΜΑΤΑ ΑΣΤΙΚΑ ΤΟΠΙΑ

ΒΙΚΥ ΤΣΑΛΑΜΑΤΑ ΑΣΤΙΚΑ ΤΟΠΙΑ ΒΙΚΥ ΤΣΑΛΑΜΑΤΑ ΑΣΤΙΚΑ ΤΟΠΙΑ «Πλάθω τις εικόνες μου χαράζοντας κατευθείαν πάνω στο υλικό μου, όπως ο ζωγράφος σχεδιάζει ή πλάθει τις εικόνες του πάνω στον καμβά.» Η Βίκυ Τσαλαματά γεννήθηκε στην Αθήνα και

Διαβάστε περισσότερα

Περιγραφή του εκπαιδευτικού/ μαθησιακού υλικού (Teaching plan)

Περιγραφή του εκπαιδευτικού/ μαθησιακού υλικού (Teaching plan) On-the-fly feedback, Upper Secondary Περιγραφή του εκπαιδευτικού/ μαθησιακού υλικού (Teaching plan) Τάξη: Β Λυκείου Διάρκεια ενότητας Μάθημα: Φυσική Θέμα: Ταλαντώσεις (αριθμός Χ διάρκεια μαθήματος): 6X90

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός Οικολογικού Διαμεσολαβητή για την εποπτεία και διαχείριση δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας

Σχεδιασμός Οικολογικού Διαμεσολαβητή για την εποπτεία και διαχείριση δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας Σχεδιασμός Οικολογικού Διαμεσολαβητή για την εποπτεία και διαχείριση δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας Σωτηρία Δριβάλου Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Μονάδα Εργονομίας Συστήματα διανομής ηλεκτρικής ενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργώ ένα αστικό περιβαλλοντικό μονοπάτι

Δημιουργώ ένα αστικό περιβαλλοντικό μονοπάτι Δημιουργώ ένα αστικό περιβαλλοντικό μονοπάτι Εισηγητές /συντονιστές εργαστηρίων: Χρυσούλα Αθανασίου, Γιώργος Σλαυκίδης, Γιώργος Υφαντής, Κώστας Στυλιάδης, Νικολέτα Ριφάκη Επιμορφωτικό σεμινάριο: 22/10/2016

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΒΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΒΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΒΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Μόνο με το αίσθημα μπορείς να διδάξεις. Αν καθήσεις στην έδρα η ποίηση θα φύγει από το παράθυρο. «Κώστας Μόντης» Βασικές αρχές: 1) Το λογοτεχνικό

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Το έργο υλοποιείται με δωρεά από το ΕΠΜ_2014 Εκπαιδευτικό Έργο «Το Κινητό Μουσείο»

Διαβάστε περισσότερα

η φιλοσοφία Gestalt, η προσέγγιση PSP, το Playback Θέατρο: τοπία αυτοσχεδιασμού

η φιλοσοφία Gestalt, η προσέγγιση PSP, το Playback Θέατρο: τοπία αυτοσχεδιασμού 1 η φιλοσοφία Gestalt, η προσέγγιση PSP, το Playback Θέατρο: τοπία αυτοσχεδιασμού Το βιβλίο αυτό, του ψυχοθεραπευτή Gestalt Πέτρου Θεοδώρου, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΒΙΒΛΙΟΦΟΡΟΣ και σε Ελληνική και

Διαβάστε περισσότερα

«ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙ ΙΚΗ» Παράρτηµα VΙΙΙ

«ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙ ΙΚΗ» Παράρτηµα VΙΙΙ ΧΡΥΣΟΣ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙ ΙΚΗ» Παράρτηµα VΙΙΙ Εκτίµηση οπτικής όχλησης εγκαταστάσεων ENVECO A.E ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή... 2 2. Οπτικές επιπτώσεις µεταλλευτικής δραστηριότητας... 2 3. Αξιολόγηση της οπτικής

Διαβάστε περισσότερα

Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων

Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων Ενότητα 2 : Αποτυπώσεις Μνημείων Τοκμακίδης Κωνσταντίνος Τμήμα Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΟΥΜΕ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΟΥΜΕ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η Περίληψη είναι μικρής έκτασης κείμενο, με το οποίο αποδίδεται συμπυκνωμένο το περιεχόμενο ενός ευρύτερου κειμένου. Έχει σαν στόχο την πληροφόρηση των άλλων, με λιτό και περιεκτικό τρόπο, για

Διαβάστε περισσότερα

Σχεσιακές παραβάσεις στην υπερνεωτερικότητα: Ο διυποκειμενικός εαυτός στη μυστική πλευρά των σχέσεων: Βιωμένες. εμπειρίες εξωδυαδικών σχέσεων

Σχεσιακές παραβάσεις στην υπερνεωτερικότητα: Ο διυποκειμενικός εαυτός στη μυστική πλευρά των σχέσεων: Βιωμένες. εμπειρίες εξωδυαδικών σχέσεων Περίληψη πρότασης για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής με θέμα, Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, ΕΚΠΑ Συγγραφέας: Nτάλη Ευδοκία Επιβλέπων Καθηγητής: κ.χρηστάκης Νικόλας, Καθηγητής Σχεσιακές

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Βασίλειος Κωτούλας vaskotoulas@sch.gr h=p://dipe.kar.sch.gr/grss Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Η Δομή της εισήγησης 1 2 3 Δυο λόγια για Στόχοι των Ερευνητική

Διαβάστε περισσότερα

Ε Θ Ν Ι Κ Ο Μ Ε Τ Σ Ο Β Ι Ο Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο

Ε Θ Ν Ι Κ Ο Μ Ε Τ Σ Ο Β Ι Ο Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο Ε Θ Ν Ι Κ Ο Μ Ε Τ Σ Ο Β Ι Ο Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο ΣΧΟΛΗ Α Ρ Χ Ι Τ Ε Κ Τ Ο Ν Ω Ν Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ω Ν Τ Ο Μ Ε Α Σ Π Ο Λ Ε Ο Δ Ο Μ Ι Α Σ Κ Α Ι Χ Ω Ρ Ο Τ Α Ξ Ι Α Σ Πατησίων 42, 10682 Αθήνα τηλ. 30(1) 772 3818

Διαβάστε περισσότερα

8.2 Εννοιολογική χαρτογράφηση

8.2 Εννοιολογική χαρτογράφηση 8.2 Εννοιολογική χαρτογράφηση Η εννοιολογική χαρτογράφηση (concept mapping) αποτελεί ένα μέσο για την αναπαράσταση των γνώσεων, των ιδεών, των εννοιών προς οικοδόμηση (Jonassen et al. 1998), των νοητικών

Διαβάστε περισσότερα

Τρόποι αναπαράστασης των επιστημονικών ιδεών στο διαδίκτυο και η επίδρασή τους στην τυπική εκπαίδευση

Τρόποι αναπαράστασης των επιστημονικών ιδεών στο διαδίκτυο και η επίδρασή τους στην τυπική εκπαίδευση Τρόποι αναπαράστασης των επιστημονικών ιδεών στο διαδίκτυο και η επίδρασή τους στην τυπική εκπαίδευση Κ. Χαλκιά Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών 2 Το διαδίκτυο: αποτελεί ένα νέο διδακτικό

Διαβάστε περισσότερα

Προσανατολισµός ονοµάζεται ο καθορισµός της θέσης των σηµείων του ορίζοντα. Το να γνωρίζουµε να προσανατολιζόµαστε σωστά, είναι χρήσιµο για όλους

Προσανατολισµός ονοµάζεται ο καθορισµός της θέσης των σηµείων του ορίζοντα. Το να γνωρίζουµε να προσανατολιζόµαστε σωστά, είναι χρήσιµο για όλους Προσανατολισµός ονοµάζεται ο καθορισµός της θέσης των σηµείων του ορίζοντα. Το να γνωρίζουµε να προσανατολιζόµαστε σωστά, είναι χρήσιµο για όλους µας. Ένας µεγάλος αριθµός ατυχηµάτων οφείλεται, άµεσα ή

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ. Στοιχεία τοπογραφικών χαρτών

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ. Στοιχεία τοπογραφικών χαρτών ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ Στοιχεία τοπογραφικών χαρτών ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Τοπογραφικοί χάρτες Βασικό στοιχείο του χάρτη αποτελεί : το τοπογραφικό υπόβαθρο, που αναπαριστά µε τη βοήθεια γραµµών (ισοϋψών)

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα 7: Έγχρωµη κατακόρυφη αεροφωτογραφία παραθαλασσίου προαστίου της Αθήνας. (εδώ σε ασπρόµαυρη εκτύπωση). 8

Εικόνα 7: Έγχρωµη κατακόρυφη αεροφωτογραφία παραθαλασσίου προαστίου της Αθήνας. (εδώ σε ασπρόµαυρη εκτύπωση). 8 Εικόνα 7: Έγχρωµη κατακόρυφη αεροφωτογραφία παραθαλασσίου προαστίου της Αθήνας. (εδώ σε ασπρόµαυρη εκτύπωση). 8 Εικόνα 8: Ψηφιακή, πολυφασµατική τηλεπισκοπική απεικόνιση τµήµατος της Ελλάδας από τον δορυφόρο

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία The project Εισαγωγή ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και διδασκαλία Στόχοι Να κατανοήσετε τις έννοιες της κοινωνικοπολιτισμικής ετερότητας και ένταξης στο χώρο της

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Σκοποί ενότητας Να συζητηθούν βασικές παιδαγωγικές αρχές της προσχολικής εκπαίδευσης Να προβληματιστούμε για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Δεδομένων με χρήση του Στατιστικού Πακέτου R

Ανάλυση Δεδομένων με χρήση του Στατιστικού Πακέτου R Ανάλυση Δεδομένων με χρήση του Στατιστικού Πακέτου R, Επίκουρος Καθηγητής, Τομέας Μαθηματικών, Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Περιεχόμενα Εισαγωγή στο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ Κοινωνικών Επιστημών ΤΜΗΜΑ Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛ201 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 1 ο ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΕΩΡΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΙΣΟΤΗΤΑΣ (Κ.Ε.Θ.Ι.)

ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΙΣΟΤΗΤΑΣ (Κ.Ε.Θ.Ι.) ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΙΣΟΤΗΤΑΣ (Κ.Ε.Θ.Ι.) ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (Π.Ι.Ε.)

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΧΤΕΛΙΔΗΣ, ΥΒΟΝ ΚΟΣΜΑ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΧΤΕΛΙΔΗΣ, ΥΒΟΝ ΚΟΣΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παιδική ηλικία είναι ένα ζήτημα για το οποίο η κοινωνιολογία έχει δείξει μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 έως σήμερα βρίσκεται υπό εξέλιξη ένα πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

Οπτική αντίληψη. Μετά?..

Οπτική αντίληψη. Μετά?.. Οπτική αντίληψη Πρωτογενής ερεθισµός (φυσικό φαινόµενο) Μεταφορά µηνύµατος στον εγκέφαλο (ψυχολογική αντίδραση) Μετατροπή ερεθίσµατος σε έννοια Μετά?.. ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΟΡΑΣΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΟΥΜΕ

Διαβάστε περισσότερα

Γραφική απόδοση στοιχείων γεωγραφικού χώρου (φυσικού και ανθρωπογενούς) ή αλληλοσυσχετίσων

Γραφική απόδοση στοιχείων γεωγραφικού χώρου (φυσικού και ανθρωπογενούς) ή αλληλοσυσχετίσων Μαθήµατα Χαρτογραφίας στη ΣΑΤΜ - ΕΜΠ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ I (2 ο ΕΞΑΜΗΝΟ) ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ II (5 ο ΕΞΑΜΗΝΟ) ΨΗΦΙΑΚΗ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ (7 ο ΕΞΑΜΗΝΟ) ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ (5 ο ΕΞΑΜΗΝΟ) Θεµατική Χαρτογραφία Γραφική απόδοση στοιχείων

Διαβάστε περισσότερα

Η ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ: ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ

Η ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ: ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ 1 Η ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ: ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ Η ποιοτική έρευνα έχει επιχειρηθεί να ορισθεί με αρκετούς και διαφορετικούς τρόπους εξαιτίας

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδοι Έρευνας. Ενότητα 2.7: Τα συμπεράσματα. Βύρων Κοτζαμάνης ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

Μέθοδοι Έρευνας. Ενότητα 2.7: Τα συμπεράσματα. Βύρων Κοτζαμάνης ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Μέθοδοι Έρευνας Ενότητα 2.7: Τα συμπεράσματα Βύρων Κοτζαμάνης Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας & Περιφερειακής Ανάπτυξης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΙΔΕΩΝ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΕΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΙΔΕΩΝ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΕΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΙΔΕΩΝ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΕΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ Πτυχιακή Εργασία Πέτρου Μαρία Επιβλέπων Καθηγητής Βλάχος Λουκάς «Ο πιο σπουδαίος απλός παράγοντας που επηρεάζει τη μάθηση είναι

Διαβάστε περισσότερα

Εννοιολογικά χαρακτηρισµένα σύµβολα

Εννοιολογικά χαρακτηρισµένα σύµβολα γραφικά χαρακτηριστικά σηµείων σύνδεση χαρακτηριστικά δεδοµένων Εννοιολογικά χαρακτηρισµένα σύµβολα Στόχοι χαρτογραφικής σχεδίασης Χάρτης γενικής αναφοράς απόδοση ποικιλίας γεωγραφικών πληροφοριών Θεµατικός

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ- ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ- ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ- ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟ 5 ο Ακαδημαϊκό έτος 2016-2017 ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (µικρές τάξεις ηµοτικού) Σχεδιασµός σεναρίου µε θέµα «Ο καιρός» µε τη χρήση λογισµικών γενικής χρήσης, οπτικοποίησης, διαδικτύου και λογισµικών εννοιολογικής χαρτογράφησης. ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικές Επιστήμες. Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στα νέα βιβλία των Φ.Ε. για την Ε Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης. Πέτρος Κλιάπης 12η Περιφέρεια Θεσσαλονίκης

Φυσικές Επιστήμες. Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στα νέα βιβλία των Φ.Ε. για την Ε Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης. Πέτρος Κλιάπης 12η Περιφέρεια Θεσσαλονίκης Φυσικές Επιστήμες Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στα νέα βιβλία των Φ.Ε. για την Ε Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ «Το νέο βιβλίο είναι χειρότερο από το παλιό όχι επειδή διαφέρει ως προς το περιεχόμενο

Διαβάστε περισσότερα

Άλλοι χάρτες λαμβάνουν υπόψη και το υψόμετρο του αντικειμένου σε σχέση με ένα επίπεδο αναφοράς

Άλλοι χάρτες λαμβάνουν υπόψη και το υψόμετρο του αντικειμένου σε σχέση με ένα επίπεδο αναφοράς ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ Ένας χάρτης είναι ένας τρόπος αναπαράστασης της πραγματικής θέσης ενός αντικειμένου ή αντικειμένων σε μια τεχνητά δημιουργουμένη επιφάνεια δύο διαστάσεων Πολλοί χάρτες (π.χ. χάρτες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΟΙΟΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ. Γεράσιμος Παπαναστασάτος, Ph.D. Αθήνα, Σεπτέμβριος 2016

ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΟΙΟΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ. Γεράσιμος Παπαναστασάτος, Ph.D. Αθήνα, Σεπτέμβριος 2016 ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΟΙΟΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Γεράσιμος Παπαναστασάτος, Ph.D. Αθήνα, Σεπτέμβριος 2016 ΚΕΘΕΑ Τομέας Έρευνας Η ποιοτική έρευνα επιχειρεί να περιγράψει, αναλύσει, κατανοήσει, ερμηνεύσει κοινωνικά φαινόμενα,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΟΙΟΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΟΙΟΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΟΙΟΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Γεράσιμος Παπαναστασάτος, Ph.D. Αθήνα, Σεπτέμβριος 2016 ΚΕΘΕΑ Τομέας Έρευνας Η ποιοτική έρευνα επιχειρεί να περιγράψει, αναλύσει, κατανοήσει, ερμηνεύσει κοινωνικά φαινόμενα,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΟΙΟΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΟΙΟΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΟΙΟΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Τομέας Έρευνας ΚΕΘΕΑ Η ποιοτική έρευνα επιχειρεί να περιγράψει, αναλύσει, κατανοήσει, ερμηνεύσει κοινωνικά φαινόμενα, έννοιες ή συμπεριφορές επιχειρεί να απαντήσει το γιατί

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ-2 (ο χάρτης)

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ-2 (ο χάρτης) ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ-2 (ο χάρτης) Ο χάρτης ως υπόβαθρο των ΓΣΠ Tα ΓΣΠ βασίζονται στη διαχείριση πληροφοριών που έχουν άμεση σχέση με το γεωγραφικό χώρο, περιέχουν δηλαδή δεδομένα με γεωγραφική

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΡΕΥΝΟΝΤΑΣ ΤΑ ΟΡΙΑ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΜΕΣΑ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΩΣ ΠΗΓΗ ΓΕΩ-ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

ΔΙΕΡΕΥΝΟΝΤΑΣ ΤΑ ΟΡΙΑ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΜΕΣΑ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΩΣ ΠΗΓΗ ΓΕΩ-ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑΣ Η Χαρτογραφία σε έναν κόσμο που αλλάζει Θεσσαλονίκη, 2-4 Νοεμβρίου 2016 ΔΙΕΡΕΥΝΟΝΤΑΣ ΤΑ ΟΡΙΑ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΜΕΣΑ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΩΣ ΠΗΓΗ ΓΕΩ-ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΝΟΙΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ. Μάθημα 11 «Το εσωτερικό του ανθρώπινου σώματος» στην προσχολική ηλικία

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΝΟΙΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ. Μάθημα 11 «Το εσωτερικό του ανθρώπινου σώματος» στην προσχολική ηλικία ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΝΟΙΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Μάθημα 11 «Το εσωτερικό του ανθρώπινου σώματος» στην προσχολική ηλικία Τα θέματά μας σήμερα Θα δούμε πώς αντιλαμβάνονται τα μικρά παιδιά το εσωτερικό

Διαβάστε περισσότερα

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ. 1.1 Σκοπός Έρευνας

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ. 1.1 Σκοπός Έρευνας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Σκοπός Έρευνας 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο βασικός σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η αξιολόγηση των παραγόντων που επιδρούν και διαμορφώνουν τη γνώμη, στάση και αντίληψη των νέων (μαθητών)

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας στη ΜΕ

Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας στη ΜΕ Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας στη ΜΕ Χ Α Ρ Α Λ Α Μ Π Ο Σ Σ Α Κ Ο Ν Ι Δ Η Σ, Δ Π Θ Μ Α Ρ Ι Α Ν Ν Α Τ Ζ Ε Κ Α Κ Η, Α Π Θ Α. Μ Α Ρ Κ Ο Υ, Δ Π Θ Α Χ Ε Ι Μ Ε Ρ Ι Ν Ο 2 0 17-2018 2 ο παραδοτέο 8/12/2016

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Επιστημών της Θάλασσας Σύντομες οδηγίες συγγραφής της Πτυχιακής Εργασίας

Τμήμα Επιστημών της Θάλασσας Σύντομες οδηγίες συγγραφής της Πτυχιακής Εργασίας Τμήμα Επιστημών της Θάλασσας Σύντομες οδηγίες συγγραφής της Πτυχιακής Εργασίας Περίληψη (τυπική έκταση: 2-3 παράγραφοι) Η Περίληψη συνοψίζει την εργασία και τα κύρια ευρήματα αυτής με τέτοιον τρόπο, ώστε

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικά Μεγέθη Μονάδες Μέτρησης

Φυσικά Μεγέθη Μονάδες Μέτρησης ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΦΥΣΙΚΗ A ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΚΟΡΜΟΥ ΤΑΞΗ: Α Λυκείου Προσανατολισμού 1,3,4. ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ Οι μαθητές και οι μαθήτριες να είναι σε θέση να: ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ

Διαβάστε περισσότερα

Η ενότητα της Συζήτησης στο δοκίμιο εμπειρικής έρευνας

Η ενότητα της Συζήτησης στο δοκίμιο εμπειρικής έρευνας Η ενότητα της Συζήτησης στο δοκίμιο εμπειρικής έρευνας Σεμινάριο Πτυχιακής Εργασίας Εαρινό εξάμηνο 2015-16 Βασίλης Παυλόπουλος Η ενότητα της Συζήτησης Η Συζήτηση αποτελεί τη σύνθεση των ερευνητικών ευρημάτων

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Χωροταξικού Σχεδιασμού. 10 η Διάλεξη Όραμα βιώσιμης χωρικής ανάπτυξης Εισήγηση: Ελένη Ανδρικοπούλου

Εργαστήριο Χωροταξικού Σχεδιασμού. 10 η Διάλεξη Όραμα βιώσιμης χωρικής ανάπτυξης Εισήγηση: Ελένη Ανδρικοπούλου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διδακτική ομάδα: Ελένη Ανδρικοπούλου, Γρηγόρης Καυκαλάς 10 η Διάλεξη Όραμα βιώσιμης χωρικής ανάπτυξης Εισήγηση: Ελένη Ανδρικοπούλου Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Το Αληθινό, το Όμορφο και η απόλυτη σχέση τους με την Νοημοσύνη και τη Δημιουργία Σελ.1

Το Αληθινό, το Όμορφο και η απόλυτη σχέση τους με την Νοημοσύνη και τη Δημιουργία Σελ.1 Το Αληθινό, το Όμορφο και η απόλυτη σχέση τους με την Νοημοσύνη και τη Δημιουργία Σελ.1 (ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ - ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ) Μια σύνοψη: Κατανοώντας ορισμένες λέξεις και έννοιες προκύπτει μια ανυπολόγιστη αξία διαμορφώνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2018 2019 ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ- ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1 Περιεχόμενα ΕΝΟΤΗΤΑ Α : ΧΑΡΤΕΣ Α1.4 Ποιον χάρτη να διαλέξω;. 3 Α1.3 Η χρήση των χαρτών στην καθημερινή

Διαβάστε περισσότερα

Μη λεκτική επικοινωνία (ως στοιχείο του μαθησιακού περιβάλλοντος)

Μη λεκτική επικοινωνία (ως στοιχείο του μαθησιακού περιβάλλοντος) Μη λεκτική επικοινωνία (ως στοιχείο του μαθησιακού περιβάλλοντος) Βασικό στοιχείο του μαθησιακού περιβάλλοντος Η επικοινωνία στην τάξη (ανάμεσα στα παιδιά, ανάμεσα στον/στην εκπαιδευτικό και τα παιδιά).

Διαβάστε περισσότερα

Εναρκτήρια Εισήγηση. Ιωάννης Ανδρέου Προϊστάμενος Τμήματος Περιφερειακής Πολιτιστικής Πολιτικής, Φεστιβάλ και Υποστήριξης Δράσεων/ΔΠΔΕ/ΥΠΠΟΑ/.

Εναρκτήρια Εισήγηση. Ιωάννης Ανδρέου Προϊστάμενος Τμήματος Περιφερειακής Πολιτιστικής Πολιτικής, Φεστιβάλ και Υποστήριξης Δράσεων/ΔΠΔΕ/ΥΠΠΟΑ/. Εναρκτήρια Εισήγηση Ιωάννης Ανδρέου Προϊστάμενος Τμήματος Περιφερειακής Πολιτιστικής Πολιτικής, Φεστιβάλ και Υποστήριξης Δράσεων/ΔΠΔΕ/ΥΠΠΟΑ/. Η Υπηρεσία μας με την παρουσία και συμμετοχή της στην 1 η Πανελλήνια

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Δραπετσώνας & Τροιζήνας Μεθάνων. Λόφος Μουσών. Φύλλα εργασίας

Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Δραπετσώνας & Τροιζήνας Μεθάνων. Λόφος Μουσών. Φύλλα εργασίας Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δραπετσώνας & Τροιζήνας Μεθάνων Λόφος Μουσών Φύλλα εργασίας Στόχος των φύλλων εργασίας είναι να ανιχνευθούν βιωματικά στον χώρο τα κυριότερα στοιχεία της ανάπλασης του

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές αρχές σχεδιασμού και οργάνωσης Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο. Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φ.Α.

Βασικές αρχές σχεδιασμού και οργάνωσης Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο. Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φ.Α. Βασικές αρχές σχεδιασμού και οργάνωσης Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φ.Α. Βιωματικές Δράσεις Γυμνασίου Στην Α τάξη υλοποιούνται θέματα του διδακτικού αντικειμένου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΠΟΥΓΑΡΙΔΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΑΞΗ : Γ

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΠΟΥΓΑΡΙΔΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΑΞΗ : Γ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΠΟΥΓΑΡΙΔΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΑΞΗ : Γ ΦΛΩΡΙΝΑ 2014 1 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ : «ΣΕΡΓΙΑΝΙ ΣΤΟΥΣ ΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ» ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΣ : ΠΟΥΓΑΡΙ ΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ-ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Από τις διαλέξεις του μαθήματος του Α εξαμήνου σπουδών του Τμήματος. Κ. Παπαθεοδώρου, Αναπληρωτής Καθηγητής Οκτώβριος 2013

Από τις διαλέξεις του μαθήματος του Α εξαμήνου σπουδών του Τμήματος. Κ. Παπαθεοδώρου, Αναπληρωτής Καθηγητής Οκτώβριος 2013 Συγγραφή Τεχνικών Κειμένων Πτυχιακή Εργασία Από τις διαλέξεις του μαθήματος του Α εξαμήνου σπουδών του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Τοπογραφίας & Γεωπληροφορικής Κ. Παπαθεοδώρου, Αναπληρωτής

Διαβάστε περισσότερα

"Ερευνώ και Ανακαλύπτω" τον Στατικό Ηλεκτρισμό στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση

Ερευνώ και Ανακαλύπτω τον Στατικό Ηλεκτρισμό στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΑΚΤΙΚΑ 5 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ, ΤΕΥΧΟΣ Α ΣΥΜΠΟΣΙΟ / ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Πρωτοβάθμια Εκπ-Παίδευση στις-με τις Φυσικές επιστήμες - H Βέλτιστη

Διαβάστε περισσότερα

να διατυπώνουν και να ελέγχουν υποθέσεις να καταγράφουν σωστά και να αναλύουν τα δεδομένα.

να διατυπώνουν και να ελέγχουν υποθέσεις να καταγράφουν σωστά και να αναλύουν τα δεδομένα. Σκοπός & Στόχοι της Διδακτικής Πρακτικής Γενικός Σκοπός Με το μοντέλο ροής θερμότητας οι μαθητές θα πρέπει να είναι σε θέση να εξηγούν γιατί αντικείμενα διαφορετικών θερμοκρασιών έρχονται σε θερμική ισορροπία,

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση Προγράμματος Αλφαβητισμού στο Γυμνάσιο Πρώτο Έτος Αξιολόγησης (Ιούλιος 2009)

Αξιολόγηση Προγράμματος Αλφαβητισμού στο Γυμνάσιο Πρώτο Έτος Αξιολόγησης (Ιούλιος 2009) Αξιολόγηση Προγράμματος Αλφαβητισμού στο Γυμνάσιο Πρώτο Έτος Αξιολόγησης (Ιούλιος 2009) 1. Ταυτότητα της Έρευνας Το πρόβλημα του λειτουργικού αναλφαβητισμού στην Κύπρο στις ηλικίες των 12 με 15 χρόνων

Διαβάστε περισσότερα

Το ΔΕΠΠΣ- ΑΠΣ των Φυσικών Επιστημών της Ε και Στ Δημοτικού Τα Νέα Διδακτικά Βιβλία των Φυσικών Επιστημών της Ε και Στ Δημοτικού

Το ΔΕΠΠΣ- ΑΠΣ των Φυσικών Επιστημών της Ε και Στ Δημοτικού Τα Νέα Διδακτικά Βιβλία των Φυσικών Επιστημών της Ε και Στ Δημοτικού Το ΔΕΠΠΣ- ΑΠΣ των Φυσικών Επιστημών της Ε Τα Νέα Διδακτικά Βιβλία των Φυσικών Επιστημών της Ε Ειδικοί σκοποί ΑΠΣ Κατανόηση: φυσικού κόσμου νόμων που τον διέπουν φυσικών φαινομένων διαδικασιών που οδηγούν

Διαβάστε περισσότερα

Ρετσινάς Σωτήριος ΠΕ 1703 Ηλεκτρολόγων ΑΣΕΤΕΜ

Ρετσινάς Σωτήριος ΠΕ 1703 Ηλεκτρολόγων ΑΣΕΤΕΜ Ρετσινάς Σωτήριος ΠΕ 1703 Ηλεκτρολόγων ΑΣΕΤΕΜ Τι είναι η ερευνητική εργασία Η ερευνητική εργασία στο σχολείο είναι μια δυναμική διαδικασία, ανοιχτή στην αναζήτηση για την κατανόηση του πραγματικού κόσμου.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ 21

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ 21 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, η ραγδαία αύξηση της διαθεσιμότητας των παρεχόμενων πληροφοριών σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας (επαγγελματικούς και μη), σε συνδυασμό

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Θέμα/τίτλος: Η δική μου πολιτεία-διάσημα Κτίρια Βαθμίδα: 2 Τάξη: Ε 2 Διάρκεια: 7Χ80 λεπτά Περιγραφή Ενότητας Οι μαθητές/μαθήτριες ανακαλούν εμπειρίες, εκφράζουν συναισθήματα

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Μαθήματος: Κοινωνική Παιδαγωγική και βασικές παιδαγωγικές έννοιες

Τίτλος Μαθήματος: Κοινωνική Παιδαγωγική και βασικές παιδαγωγικές έννοιες Τίτλος Μαθήματος: Κοινωνική Παιδαγωγική και βασικές παιδαγωγικές έννοιες Κωδικός Μαθήματος: ΠΔ1250 Διδάσκων Βασίλης Πανταζής, pantazisv@uth.gr Είδος Μαθήματος: Υποχρεωτικό Εξάμηνο: 1 ο, 2 ο Μονάδες ECTS:

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 2Σ6 01 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ 2Σ6 01 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑ 2Σ6 01 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ 1 Το εργαστήριο χωροταξικού σχεδιασμού ολοκληρώνεται ως εξής: ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ Παράδοση τελικής έκθεσης. Κάθε ομάδα θα παραδώσει, μέσω του

Διαβάστε περισσότερα

εισήγηση 8η Είδη Έρευνας ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (#Ν151)

εισήγηση 8η Είδη Έρευνας ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (#Ν151) εισήγηση 8η Είδη Έρευνας ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (#Ν151) Βασική (ή Καθαρή) και Εφαρμοσμένη 1 Η Βασική ή Καθαρή έρευνα δεν στοχεύει σε οικονομικά ή κοινωνικά οφέλη και δεν καταβάλλονται προσπάθειες για την εφαρμογή

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Βασίλης Κόμης, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητική Ομάδα «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΔΑΣΚΩΝ/ ΟΥΣΑ: ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ:. Σας παρακαλούμε, απαντώντας στα δύο ερωτηματολόγια που ακολουθούν,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ

ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ Χαρτογραφία Ι 1 ΟΡΙΣΜΟΙ Φαινόμενο: Ο,τιδήποτε υποπίπτει στην ανθρώπινη αντίληψη Γεωγραφικό (Γεωχωρικό ή χωρικό) φαινόμενο: Ο,τιδήποτε υποπίπτει στην ανθρώπινη αντίληψη

Διαβάστε περισσότερα

Γιούλη Χρονοπούλου Μάιος Αξιολόγηση περίληψης

Γιούλη Χρονοπούλου Μάιος Αξιολόγηση περίληψης Γιούλη Χρονοπούλου Μάιος 2018 Αξιολόγηση περίληψης Η δυσκολία συγκρότησης (και αξιολόγησης) της περίληψης Η περίληψη εμπεριέχει μια (φαινομενική) αντίφαση: είναι ταυτόχρονα ένα κείμενο δικό μας και ξένο.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Επιστημολογία κοινωνικής έρευνας ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Νικόλαος Ναγόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου

ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Επιστημολογία κοινωνικής έρευνας ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Νικόλαος Ναγόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Επιστημολογία κοινωνικής έρευνας ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Νικόλαος Ναγόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου ΣΤΟΧΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Η κοινωνική έρευνα επιχειρεί να ανταποκριθεί και να ανιχνεύσει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Εξαγωγή γεωγραφικής πληροφορίας από δεδομένα παρεχόμενα από χρήστες του

Διαβάστε περισσότερα