sch.gr eflogait@ecd.uoa.gr

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "e-mail:eimpag @ sch.gr e-mail: eflogait@ecd.uoa.gr"

Transcript

1 90 ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥΝ ΤΙΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΚΑ ΠΛΕΓΜΑΤΑ Μπαγιάτη Ειρήνη 1, Φλογαΐτη Ευγενία 2 1 Βιολόγος, Master στην Π.Ε. 2 Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τ.Ε.Α.Π.Η. Αθήνας 1 sch.gr 2 eflogait@ecd.uoa.gr Λέξεις κλειδιά: ιαθεµατικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραµµάτων Σπουδών - Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ηµοτική Εκπαίδευση -. ιδακτική της Οικολογίας - Εναλλακτικές αντιλήψεις µάθηση λύσεων προβλήµατος. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην παρούσα έρευνα διερευνάται η ικανότητα 108 µαθητών της Στ τάξης δηµοτικών σχολείων της πόλης του Ηρακλείου να κατανοήσουν τις επιπτώσεις που θα έχει η εισαγωγή ενός ξένου είδους, αλλά και η χρήση παρασιτοκτόνων (φαινόµενο βιοσυσσώρευσης) σ' ένα τροφικό πλέγµα, καθώς και να αξιολογήσουν την εξολόθρευση ενός είδους που θεωρείται "επικίνδυνο" για τον άνθρωπο. Επίσης, καταγράφονται οι εναλλακτικές αντιλήψεις των µαθητών γύρω από τα φαινόµενα αυτά. Ως ερευνητικό εργαλείο χρησιµοποιήθηκε το ερωτηµατολόγιο, το οποίο διαµορφώθηκε από τις ερευνήτριες βασισµένο σε µια φαινοµενολογική περισσότερο προσέγγιση διερεύνησης του τρόπου σκέψης των παιδιών. Από τα δεδοµένα της έρευνας προκύπτει ότι πάνω από τους µισούς µαθητές κατανοούν ότι η εισαγωγή ενός ξένου είδους επιδρά στον πληθυσµό ενός ενδηµικού και διαφωνούν µε την εξολόθρευση ενός "επικίνδυνου" είδους. Πολύ µικρότερο ποσοστό µαθητών κατανοεί το φαινόµενο της βιοσυσσώρευσης. Η παραπάνω έρευνα προσφέρει χρήσιµα στοιχεία για τη διαµόρφωση ενός διαθεµατικού ενιαίου πλαισίου προγράµµατος σπουδών. ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Χαρακτηριστικό γνώρισµα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης εξ ορισµού είναι ότι είναι εκπαίδευση προσανατολισµένη στη λύση προβληµάτων (Φλογαΐτη Ε., 1993). Ο εκπαιδευόµενος κατά τη διάρκεια ενός προγράµµατος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, θα πρέπει να κατακτήσει την ανώτερη ιεραρχικά νοητική δεξιότητα, σύµφωνα µε το ταξινοµικό σύστηµα του Gagné (1977), «την σύνθεση κανόνων ή λύσεων προβλήµατος». Στην επίλυση ενός προβλήµατος, ο µαθητής, πρέπει να ανακαλέσει τους σχετικούς επιµέρους «κανόνες» και τις ανάλογες πληροφορίες και γνώσεις (Φλουρής Γ., 2000). Για να είναι σε θέση να τοποθετεί και να αξιολογεί τα περιβαλλοντικά προβλήµατα στις σωστές οικολογικές διαστάσεις τους και, κατά συνέπεια να παίρνει αποφάσεις σε σχέση µε ενδεχόµενες λύσεις οι οποίες να είναι και

2 οικολογικά συµβατές, θα πρέπει, µεταξύ άλλων, να ανακαλέσει κάποιες οικολογικές έννοιες, που θεωρούνται βασικές ή µείζονες έννοιες για την Π.Ε. (concepts majeurs), καθώς είναι σηµαντικές για την κατανόηση περισσότερο πολύπλοκων οικολογικών αρχών (Alexander, 1982). Τα τροφικά πλέγµατα είναι βασική έννοια για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση καθώς αποτελούν ένα σηµαντικό στοιχείο για την κατανόηση κρίσιµων περιβαλλοντικών θεµάτων όπως η προστασία των απειλούµενων ειδών, η διαχείριση των οικοσυστηµάτων, η χρήση παρασιτοκτόνων στη σύγχρονη γεωργία κ.α.. Όµως παρά το γεγονός ότι είναι πολύ σηµαντικό για τους µελλοντικούς πολίτες να αναλύουν τα περιβαλλοντικά προβλήµατα και να αναγνωρίζουν τις κύριες οικολογικές αρχές που εµπλέκονται σε αυτά, έχει βρεθεί ότι οι µαθητές έχουν αντιλήψεις για τα οικολογικά φαινόµενα και για βασικές έννοιες της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Leach et al., 1996 Adeniyi,1985 κ.α.) που δεν είναι συµβατές µε τις επιστηµονικές. Τα τελευταία χρόνια πολλοί ερευνητές έχουν στρέψει την προσοχή τους στην καταγραφή των ιδεών και εναλλακτικών αντιλήψεων των παιδιών για διάφορες επιστηµονικές έννοιες, επηρεασµένοι από ένα σύνολο θεωριών για τη γνώση και τη µάθηση που ορίζονται γενικά ως κονστρουκτιβιστικές ή εποικοδοµητικές (Taylor, 1993 Fosnot, 1995). Από τις έρευνες αυτές έγινε γνωστό ότι τα παιδιά πριν ακόµη φοιτήσουν στο σχολείο έχουν διαµορφώσει άποψη για τα φυσικά φαινόµενα και έχουν δώσει τη δική τους ερµηνεία γι αυτά. Οι ιδέες των παιδιών για τα φυσικά φαινόµενα έχουν µια παγκοσµιότητα και συγκροτούν ερµηνευτικά µοντέλα. Τα παιδιά διαµορφώνουν τις ιδέες τους µέσω των αλληλεπιδράσεων, την κοινωνική επαφή, τη γλώσσα και µε αυτές προσπαθούν να ερµηνεύσουν πως λειτουργεί ο κόσµος. Οι ιδέες δεν είναι απλές παρανοήσεις που ίσως οφείλονται σε κακή πληροφόρηση των µαθητών, αλλά πιθανόν να δηµιουργούνται από κάποιους µηχανισµούς που αυτοί διαθέτουν και µε αυτούς αντιλαµβάνονται ότι συµβαίνει γύρω τους (Driver R. et al.,1998). Υπάρχουν διάφοροι όροι, για να περιγράψουν αυτές τις ιδέες και ο καθένας έχει µια ελαφρώς διαφορετική σηµασία, όπως: «διανοητικές οντότητες» (mental entities), «διαισθητική ιδέα» (intuitive notion), «διαίσθηση» (intuition) είναι δηλωτικοί της καταγωγής των ιδεών άλλοι, όπως «αντίληψη» (conception), «αρχή» (rule) ή «πρωταρχική άποψη» (prototypic view) υπαινίσσονται τη γενικότητα της χρήσης των ιδεών αυτών. Σε ορισµένες περιπτώσεις η οργάνωση των ιδεών και η µεταξύ τους σχέση τονίζεται µε τη χρήση όρων όπως «γνωστική δοµή» (cognitive structure), «πλαίσια» (frameworks) ή «µοντέλα των παιδιών» (childrens montels). Σε άλλες περιπτώσεις ο όρος που χρησιµοποιείται προσδιορίζεται µε τη λέξη «εναλλακτικός» (alternative) π.χ. «εναλλακτική αντίληψη» (alternative conception), «εναλλακτικό πλαίσιο» ((alternative framework) και έτσι δίνεται έµφαση στη διαφορά µεταξύ των ιδεών των παιδιών και της αποδεκτής επιστηµονικής θεωρίας (Driver R. et al., 1985). Στην παρούσα έρευνα θα υιοθετήσοµε τον όρο εναλλακτική αντίληψη (alternative conception). Εναλλακτικές αντιλήψεις θεωρούνται οι βασικές πεποιθήσεις που έχουν οι µαθητές για το πώς λειτουργεί ο κόσµος και τις χρησιµοποιούν για να εξηγήσουν ποικίλες καταστάσεις (Dykstra et al. 1992). Οι εναλλακτικές αντιλήψεις διαδραµατίζουν σηµαντικό ρόλο στη διαδικασία της µάθησης καθώς λειτουργούν ως εµπόδια στη µάθηση (Giordan,1994).

3 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Στην παρούσα έρευνα διερευνάται η ικανότητα µαθητών της Στ τάξης δηµοτικών σχολείων της πόλης του Ηρακλείου να κατανοήσουν τις επιπτώσεις που θα έχει η εισαγωγή ενός ξένου είδους, αλλά και η χρήση παρασιτοκτόνων (φαινόµενο βιοσυσσώρευσης) σ' ένα τροφικό πλέγµα, καθώς και να αξιολογήσουν την εξολόθρευση ενός είδους που θεωρείται "επικίνδυνο" για τον άνθρωπο. Επίσης, καταγράφονται οι εναλλακτικές αντιλήψεις των µαθητών γύρω από τα φαινόµενα αυτά, προκειµένου να διερευνηθούν τα κυριότερα εµπόδια που συναντούν οι µαθητές στην προσπάθειά τους να κατανοήσουν τα περιβαλλοντικά προβλήµατα που συνδέονται µε τις παραπάνω έννοιες. ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ Το δείγµα Το δείγµα αποτέλεσαν 108 µαθητές Στ τάξης δηµοτικών σχολείων της πόλης του Ηρακλείου για να διαπιστώσουµε πόσο ικανοί είναι να κατανοούν τις οικολογικές επιπτώσεις ανθρώπινων παρεµβάσεων στα τροφικά πλέγµατα, όταν ολοκληρώνουν τη φοίτησή τους στο δηµοτικό σχολείο. Ως µέθοδος επιλογής του δείγµατος επιλέχθηκε η δειγµ ατοληψία κατά δεσµ ίδες (Βάµβουκας Μ., 1998, σ. 164), µια και το δείγµα αποτέλεσαν φυσικές τάξεις σχολείων της πόλης του Ηρακλείου που ανήκαν σε διαφορετικά γραφεία Π.Ε. Ν. Ηρακλείου και χαρακτηρίζεται ως συµ πτωµ ατικό δείγµ α (Παρασκευόπουλος, 1984). Τα συµπεράσµατα που εξάγονται από τη µελέτη του δείγµατος γενικεύονται µόνο σε πληθυσµούς που έχουν χαρακτηριστικά όµοια µε αυτά του δείγµατος. Το όργανο της έρευνας Ως ερευνητικό εργαλείο χρησιµοποιήθηκε το ερωτηµατολόγιο (βλ. παράρτηµα), το οποίο συντάχθηκε από τις ερευνήτριες µε σκοπό τα παιδιά να κάνουν προβλέψεις και να δώσουν εξηγήσεις για τον τρόπο που συµβαίνουν τα πράγµατα, χρησιµοποιώντας δικούς τους όρους και γλώσσα. Στις περισσότερες ερωτήσεις αποφεύγεται η χρησιµοποίηση επιστηµονικών όρων, για να εκφραστούν τα παιδιά µε δική τους γλώσσα και πιο ελεύθερα, χωρίς να επηρεάζονται από τη γλώσσα της «σχολικής επιστήµης». Έτσι το ερωτηµατολόγιο διαµορφώθηκε βασισµένο σε µια φαινοµενολογική περισσότερο προσέγγιση (Driver & Erikson, 1983) διερεύνησης του τρόπου σκέψης των παιδιών, χρησιµοποιώντας ερωτήσεις πάνω σε καταστάσεις, ώστε τα παιδιά όχι απλά να ανακαλέσουν προφορικές πληροφορίες αλλά και να εφαρµόσουν τις γνώσεις τους γύρω από τα φαινόµενα. Το ερωτηµατολόγιο της έρευνας περιλαµβάνει τρεις ερωτήσεις. υο από τις ερωτήσεις του ερωτηµατολογίου έχουν δύο σκέλη. Το πρώτο σκέλος αποτελείται από µία ερώτηση πολλαπλής εκλογής (κλειστή), ενώ στο δεύτερο σκέλος ζητείται από το υποκείµενο να αιτιολογήσει τη µία και µοναδική επιλογή του (ανοικτή ερώτηση). Έτσι ελαχιστοποιείται ο παράγοντας τύχη στην επιλογή (Tamir,1989) και δίνεται η δυνατότητα στο υποκείµενο να παραθέσει τον τρόπο σκέψης που το οδήγησε στη συγκεκριµένη επιλογή. Η τρίτη ερώτηση είναι ανοικτή.

4 Η κατηγοριοποίηση και η κωδικοποίηση των δεδοµένων Οι απαντήσεις στις ερωτήσεις πολλαπλής εκλογής κωδικοποιήθηκαν ανάλογα µε το αν ήταν σωστές ή λάθος. Η κατηγοριοποίηση των ανοικτών ερωτήσεων έγινε µε τη µέθοδο ανάλυσης περιεχοµένου (content analysis), έτσι όπως περιγράφεται από τον Βάµβουκα Ι.Μ. (1998). ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Στοιχεία για την ικανότητα των µαθητών του δείγµατος να κατανοούν τις επιπτώσεις της εισαγωγής ενός ξένου είδους σε ένα οικοσύστηµα, στον πληθυσµό ενός ενδηµικού, όταν είναι ανταγωνιστικά ως προς την τροφή. Από τα δεδοµένα της έρευνας προκύπτει ότι από το 72.2 % των µαθητών που προβλέπουν σωστά ότι ο πληθυσµός του ενδηµικού είδους θα µειωθεί, µόνο το 62 % τεκµηριώνει σωστά την επιλογή του λέγοντας για παράδειγµα: «οι καταναλωτές των χόρτων θα αυξηθούν, θα φάνε όλα τα χόρτα και δε θα έχουν τροφή για να ζήσουν, έτσι οι λαγοί που είναι καταναλωτές των χόρτων, θα µειωθούν» (0100) 1 ή «γιατί τα ελάφια είναι πιο µεγάλα και χρειάζονται περισσότερη τροφή. Έτσι θα λιγοστέψουν τα χόρτα κι οι λαγοί δε θα έχουν τι να φάνε και θα µειωθούν κι αυτοί» (046). Το 17.6 % των µαθητών προβλέπει αλληλεπιδράσεις µόνο ανάµεσα σε πληθυσµούς θηρευτή θηράµατος π.χ. «θα µείνουν οι ίδιοι γιατί τα ελάφια δεν είναι σαρκοφάγα..» (047) ή «γιατί τα ελάφια θα φάνε τους λαγούς και θα µειωθούν οι λαγοί» (061). Οι µαθητές σε ποσοστό 9.3 % θεωρούν ότι οι φυσικοί πόροι είναι ανεξάντλητοι π.χ. «εγώ πιστεύω ότι η τροφή του δάσους φτάνει για όλα τα ζώα και συνεπώς οι λαγοί θα µείνουν οι ίδιοι» (05) ή «γιατί θα βρέχει το χειµώνα και θα έχει χόρτα για να τρώνε όλοι» (0107). Ένα παιδί (0.9 %) θεωρεί ότι «οι λαγοί θα µείνουν οι ίδιοι, γιατί θα πάνε αλλού, όπου θα βρίσκουν να τρώνε» (098). Τα παιδιά δεν απαντούν σε ποσοστό 10.2 %. Στοιχεία για την ικανότητα των µαθητών του δείγµατος να κατανοούν τις επιπτώσεις του φαινοµένου της βιοσυσσώρευσης σ ένα τροφικό πλέγµα, εξαιτίας της χρήσης παρασιτοκτόνων. Από τα ερευνητικά δεδοµένα προκύπτει ότι το 38 % των παιδιών, εξηγούν σωστά το φαινόµενο της βιοσυσσώρευσης λέγοντας ότι τα παρασιτοκτόνα µεταφέρονται στους οργανισµούς µέσω των τροφικών αλυσίδων π.χ. «γιατί οι ποντικοί έφαγαν τα φυτά µε το φυτοφάρµακο, τα φίδια έφαγαν τους ποντικούς και οι αετοί τα φίδια» (093) ή «επειδή κάποια φυτοφάγα ζώα έφαγαν τα φυτά και δηλητηριάστηκαν. Οι αετοί έφαγαν τα φυτοφάγα ζώα και δηλητηριάστηκαν και αυτοί» (066). Το 13 % των µαθητών αποδίδει ηθική ευθύνη στον άνθρωπο για την καταστροφή του περιβάλλοντος, χωρίς όµως να εξηγεί το µηχανισµό της βιοσυσσώρευσης π.χ. «το εξηγώ ότι είναι 1 Αρίθµηση υποκειµένων έρευνας

5 απάνθρωπο γιατί η φύση µας έστειλε τα πάντα και εµείς τα καταστρέφουµε. Ακόµα να βρουν ένα φάρµακο αλλά αυτό να µην καταστρέφει τα πουλιά και τα άλλα αθώα ζώα» (041). Το 14.8 % των µαθητών θεωρούν ότι ο αετός είναι χορτοφάγος και συνεπώς µπορούν να κατανοήσουν µια αλληλεπίδραση ανάµεσα σε δυο είδη µόνο αν αυτά σχετίζονται ως θηρευτής και θήραµα π.χ. «οι αετοί έφαγαν δηλητηριασµένα φυτά..» (030). Σε ποσοστό 15.7 % οι µαθητές θεωρούν ότι το φυτοφάρµακο επιδρά άµεσα π.χ. «οι αετοί ανέπνευσαν το φυτοφάρµακο» (018) ή «καθώς ο άνθρωπος ράντιζε µπορεί να ψέκασε κάποιο λαγό. Όταν πήγε να φάει ο αετός τον λαγό, έφαγε και το δηλητήριο» (060). Ένα παιδί (0.9 %) θεώρησε υπεύθυνα τα µικρόβια, «τα µικρόβια φάγανε τα ραντισµένα φυτά, οπότε ήρθαν µετά οι αετοί έφαγαν τα διάφορα µικρόβια και πέθαναν» (08). Τέλος το 17.6 % των παιδιών δίνουν ταυτολογικές απαντήσεις π.χ. «ο άνθρωπος είχε ραντίσει σ αυτήν την περιοχή και την άλλη µέρα οι αετοί βρέθηκαν ψόφιοι» (038) ή απαντήσεις χωρίς κάποια ικανοποιητική εξήγηση π.χ. «τρώνε τα µήλα χωρίς να τα πλένουν κι έτσι παθαίνουν δηλητηρίαση οι άνθρωποι» (010) ή δεν απαντούν. Στοιχεία για την ικανότητα των µαθητών του δείγµατος να αξιολογούν την εξολόθρευση ενός είδους που θεωρείται επικίνδυνο για τον άνθρωπο. Από το 67.5 % των µαθητών που διαφώνησαν µε την εξολόθρευση ενός είδους που θεωρείται επικίνδυνο για τον άνθρωπο, µόνο το 29.6 % τεκµηριώνει την επιλογή του, σκεφτόµενο µε όρους τροφικής αλυσίδας π.χ. «αν εξολοθρέψουν τα φίδια τα ποντίκια θα πληθύνουν γιατί δε θα τα τρώνε. Αλλά τα περισσότερα ποντίκια θα θέλουν περισσότερο σιτάρι. Άρα τα ποντίκια θα τους φάνε όλο το σιτάρι» (011). Επίσης σωστές απαντήσεις, αλλά η επεξήγηση είναι γενικότερη, δίνει το 12 % του δείγµατος που θεωρεί ότι η εξαφάνιση ενός οργανισµού διαταράσσει την τροφική αλυσίδα π.χ. «ιαφωνώ, γιατί αυτοί οι άνθρωποι θα σπάσουν ένα κρίκο της τροφικής αλυσίδας. Θα µπορούσαν να περιφράξουν το χώρο για να µην µπαίνουν τα φίδια» (035) ή «Αν σκοτώσουν τα φίδια, κάποια άλλα ζώα που τρώνε τα φίδια θα πεθάνουν» (07). Το 16.7 % των µαθητών υποστηρίζει σωστά ότι κάθε οργανισµός έχει εγγενή αξία π.χ. «γιατί όλοι πρέπει να έχουν ζωή σ αυτόν τον κόσµο» (057) ή «τα φίδια δεν πρέπει να τα σκοτώνοµαι γιατί υπάρχουν πολύ λίγα στην περιοχή µας» (080). Εδώ εντάχθηκαν και οι απαντήσεις που θεωρούν ότι ο θεός εµφύσησε την αξία στη φύση π.χ. «κανένας άνθρωπος δεν έχει το δικαίωµα να σκοτώνει κάτι που το έχει φέρει ο θεός» (081) Το 23.1 % του δείγµατος θεωρεί τα φίδια ή τα ποντίκια επικίνδυνα για τον άνθρωπο π.χ. «γιατί τα φίδια µπορεί να προκαλέσουν κάποιο κακό στους ανθρώπους κι έτσι καλά έκαναν» (059) ή «διαφωνώ, γιατί θα γεµίσει ο τόπος ποντίκια, καλύτερα είναι τα φίδια» (0105). Τέλος το 18.5 % του δείγµατος δεν απαντά ή αδυνατεί να δώσει κάποια ικανοποιητική εξήγηση π.χ. «συµφωνώ γιατί οι γεωργοί θα φυτεύουν τα σιτάρια, οι ποντικοί θα τα φάνε και τους ποντικούς θα τους φάνε τα φίδια» (055).

6 ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από τα δεδοµένα της έρευνας προκύπτει ότι πάνω από τους µισούς µαθητές κατανοούν ότι η εισαγωγή ενός ξένου είδους επιδρά στον πληθυσµό ενός ενδηµικού, όταν είναι ανταγωνιστικά ως προς την τροφή και διαφωνούν µε την εξολόθρευση ενός "επικίνδυνου" είδους. Πολύ µικρότερο ποσοστό µαθητών κατανοεί το φαινόµενο της βιοσυσσώρευσης. Η αδυναµία των µαθητών του δείγµατος να κατανοήσουν τις επιπτώσεις της εισαγωγής ενός ξένου είδους σ ένα οικοσύστηµα σχετίζεται κυρίως µε την δυσκολία τους να κατανοήσουν αλληλεπιδράσεις ανάµεσα σε πληθυσµούς που δε σχετίζονται άµεσα ως θηρευτής θήραµα. Αναµενόµενο αποτέλεσµα, αφού ανάλογα είναι τα συµπεράσµατα αντίστοιχων ερευνών (Griffiths & Grant, Webb. & Boltt, Barman et al.,1995. Βασιλοπούλου, Μπαγιάτη, 2002). Το εµπόδιο αυτό αποδίδεται στην περιορισµένη εστίαση της σκέψης των παιδιών και πιο συγκεκριµένα στη τάση τους να συγκεντρώνονται σε περιορισµένες όψεις µιας δεδοµένης κατάστασης και να µην κατανοούν αλληλεπιδράσεις µεταξύ των στοιχείων ενός συστήµατος (Driver R., Guesne E. & Tiberchien A.,1985). Ένα ακόµη εµπόδιο, που διερευνήθηκε σε µικρότερο ποσοστό παιδιών, είναι ότι οι φυσικοί πόροι είναι ανεξάντλητοι. Οι µαθητές αυτοί φαίνεται ότι δεν έχουν καλή ενηµέρωση γύρω από το πρόβληµα της υπερβόσκησης, αν και είναι σύνηθες φαινόµενο στα ελληνικά οικοσυστήµατα. Η υποτίµηση του ρόλου της υπερβόσκησης διαπιστώθηκε και στην έρευνα της Βασιλοπούλου Μ. (1998) σε µαθητές γυµνασίου. Σχετικά µε την εξολόθρευση ενός είδους που θεωρείται «επικίνδυνο» για τον άνθρωπο το κυριότερο εµπόδιο που αντιµετωπίζουν τα παιδιά στην προσέγγιση του παραπάνω περιβαλλοντικού προβλήµατος είναι η προκατάληψη για κάποια ζώα που θεωρούνται «τροµακτικά» ή «επικίνδυνα» για τον άνθρωπο. Η ανθρωποκεντρική αντίληψη µε την οποία η αξία ενός οργανισµού κρίνεται από το αν είναι «χρήσιµος» ή «άχρηστος» για τον άνθρωπο, εµποδίζει τους µαθητές να εκτιµήσουν την οικολογική αξία ενός οργανισµού και το ρόλο του στις ευρύτερες οικολογικές διαδικασίες. Από τα δεδοµένα της έρευνας προκύπτει ότι λίγοι µαθητές (38 %) κατανοούν το φαινόµενο της βιοσυσσώρευσης. Οι δυσκολίες που συναντούν τα παιδιά στην προσπάθειά τους να εξηγήσουν το φαινόµενο της βιοσυσσώρευσης, αν και το έχουν διδαχθεί στο σχολείο ( Εµείς και ο Κόσµος Γ τάξη και Ερευνώ Το Φυσικό Κόσµο, Στ τάξη, 2 ο µέρος), µπορεί να αποδοθούν στους παρακάτω παράγοντες 1) Κυριαρχία της αισθητηριακής αντίληψης: το φαινόµενο δεν εµπίπτει στην αισθητηριακή αντίληψη των µαθητών, καθώς δεν είναι άµεσα ορατό. Εποµένως, δεν είναι εύκολο γι αυτούς να σκεφτούν πως µια ουσία που ενσωµατώνεται στη φυτική ύλη, µέσα από τις τροφικές σχέσεις µεταφέρεται στον ανώτερο καταναλωτή. Οι µαθητές θεωρούν ότι για να είναι αποτελεσµατική, η ουσία πρέπει να καταναλωθεί άµεσα. Τα παιδιά δύσκολα κατανοούν ότι η ύλη διατηρείται µέσα από φυσικές ή χηµικές µεταβολές, όπως προκύπτει από σχετικές έρευνες (Driver et al.,1998). 2) Στην περιορισµένη εστίαση της σκέψης των παιδιών που καθιστά δύσκολο το φαινόµενο της βιοσυσσώρευσης καθώς απαιτεί κατανόηση σύνθετων σχέσεων και αλληλεπιδράσεων µεταξύ

7 αποµακρυσµένων πληθυσµών. Έτσι κάποια παιδιά θεωρούν ότι ο αετός είναι χορτοφάγος, καθώς κατανοούν αλληλεπιδράσεις µόνο ανάµεσα σε πληθυσµούς σχετίζονται άµεσα ως θηρευτής θήραµα. Συνοψίζοντας µπορούµε να συµπεράνοµε από τα δεδοµένα της έρευνας, ότι τα κυριότερα εµπόδια που συναντούν οι µαθητές του δείγµατος τελειώνοντας το δηµοτικό σχολείο, στην προσπάθειά τους να κατανοήσουν τα υπό µελέτη οικολογικά προβλήµατα, είναι η κυριαρχία της αισθητηριακής αντίληψης του φυσικού κόσµου, η περιορισµένη εστίαση της σκέψης των παιδιών που δεν τους επιτρέπει να αντιληφθούν αλληλεπιδράσεις µεταξύ των στοιχείων ενός συστήµατος, η ανθρωποκεντρική θέαση του κόσµου σύµφωνα µε την οποία η φύση έχει αξία χρήσης για τον άνθρωπο και η πεποίθηση ότι οι φυσικοί πόροι είναι ανεξάντλητοι. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Η παραπάνω έρευνα προσφέρει χρήσιµα στοιχεία για τη διαµόρφωση ενός διαθεµατικού ενιαίου πλαισίου προγράµµατος σπουδών. Στο γνωστικό επίπεδο προκύπτει ότι για να κατανοήσει ο µαθητής τα περιβαλλοντικά ζητήµατα που συνδέονται µε τα συγκεκριµένα οικολογικά φαινόµενα απαιτείται ο συνδυασµός γνώσεων από τη χηµεία (διατήρηση της µάζας), τα µαθηµατικά (ανάλογα - αντιστρόφως ανάλογα ποσά), την οικολογία (υπερβόσκηση, θήρευση, όρια αντοχής οικοσυστηµάτων, αποικοδόµηση, τροφικές αλυσίδες κ.α.) και την ιστορία (η σχέση ανθρώπου - φύσης στο πέρασµα αιώνων και οι συνέπειές της στην ποιότητα του περιβάλλοντος). Στο επίπεδο παιδείας του πολίτη (science for citizenship), απαιτείται οι µαθητές να µαθαίνουν να διαχειρίζονται γνώσεις και δεξιότητες γύρω από προβλήµατα της πραγµατικής ζωής (όπως αυτά της έρευνας) και να εξασκούνται στη λήψη αποφάσεων για να διεκδικήσουν ένα υγιές περιβάλλον ως αυριανοί πολίτες. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ Adeniyi, E.O. (1985). Misconceptions of selected ecological concepts held by some Nigerian students, Journal of Biological Education, 19 (4), Alexander, S.K (1982). Food webs analysis: An ecosystem approach, The American Biology Teacher, 44(3), 186, Barman, C.R., Griffiths, A.K. & Okebukola, A.O. (1995). High school students concepts regarding food chains and food webs: a multinational study, International Journal of Science Education, vol. 17, no. 6, Fosnot, C.T. (1995). Constructivism: Theory, Perspectives and Practice. New York, ed. Teachers College Press.

8 Leach, J., Driver, R., Scott, Ph. & Wood Robinson, C. (1996). Childrens ideas about ecology 3: ideas found in children aged 5 16 about the interdependency of organisms, Internationall Journal of Science Education, vol.18 no. 2, pp Driver, R. and Erickson, G. (1983). Theories in action: some theoritical and empirical issues in the study of student s conceptual frameworks in science, Studies in Science Education, 10, Dykstra, D.I., Boyle, F.C. & Monarch I.A. (1992). Studying conceptual change in learning physics, Science Education, 76 (6), Gagné, R.M. ( 1977). The Conditions of Learning. New York: Holt, Rinehart and Winston, 2 η ed.. Giordan, A. (1994). Biology, Health, Enviromental Education, in Lettre LDES, March 1994, Geneve Chamonix: International annual meeting September. Griffiths, Α. & Grant, A. (1985). High school students understanding of food webs: identification of a learning hierarchy and related misconceptions, Journal of Research in Science Teaching, vol.22 no. 5, pp Taylor, P.C.S. (1993). Collaborating to reconstruct Teaching: The Influence of Researcher Beliefs, in Tobin Kenneth (eds), The Practice of Constructivism in Science Education ( ). New Jersey. Lawrence Erlbaum Associates, pub.hillsdate. Tamir, P. (1989). Some issues related to the use of justifications to multiple choice answers Journal of Biological Education, 23 (4), Webb, P. & Boltt, G. (1990). Food chain to food web: a natural progression, Journal of Biological Education, 24(3), ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΗ Βάµβουκας, I.M. (1998). Εισαγωγή στην ψυχοπαιδαγωγική έρευνα και µεθοδολογία. Αθήνα: Γρηγόρη (5 η έκδοση). Βασιλοπούλου, Μ. (1998). ιερεύνηση και ιδακτική αντιµετώπιση των πρότερων αντιλήψεων των µαθητών του γυµνασίου για τη Βιοποικιλότητα. ιδακτορική ιατριβή. Τµήµα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας. Τοµέας Παιδαγωγικής. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών. Driver, R., Guesne, E. & Tiberchien, A. (1993). Οι ιδέες των παιδιών στις φυσικές επιστήµες (µτφ.. Θ Κρητικός., Β. Σπηλιωτοπούλου- Παπαντωνίου & Α. Σταυρόπουλος. Αθήνα: Εκδόσεις Τροχαλία. Driver, R., Squires, A., Rushworth, P. & Wood Robinson, V. (1998). Οικο- δοµώντας τις έννοιες των φυσικών επιστηµών. Μια παγκόσµια σύνοψη των ιδεών των µαθητών (µτφ. Μ. Χατζή). Αθήνα: Τυπωθήτω. Μπαγιάτη, Ε. (2002). ιερεύνηση εναλλακτικών αντιλήψεων µαθητών της Στ τάξης δηµοτικών σχολείων γύρω από τις τροφικές αλυσίδες και της ικανότητάς τους να κατανοούν σχετικά περιβαλλοντικά προβλήµατα. Ρέθυµνο. Π.Τ..Ε. Σχολή Επιστηµών της Αγωγής. Πανεπιστήµιο Κρήτης. Ο.Ε..Β. ( 1991).Εµείς και ο κόσµος. Τρίτη Τάξη (βιβλίο για το µαθητή). Αθήνα. Ο.Ε..Β. (1994). Ερευνώ το φυσικό κόσµο. Έκτη Τάξη 2 ο µέρος (βιβλίο για το µαθητή). Αθήνα. Παρασκευόπουλος, Ι. (1985). Εξελικτική Ψυχολογία,Τόµος 1 ος. Αθήνα.

9 Τρικαλίτη, Α. (1995). ιερεύνηση γνωστικών, κοινωνικών και ψυχολογικών παραµέτρων συνδεόµενων µε την Περιβαλλοντική εκπαίδευση. Αθήνα: ιδακτορική διατριβή, Τµήµα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας, Πανεπιστήµιο Αθηνών. Φλογαΐτη, Ε. (1993). Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Αθήνα: Ελληνικές Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις, Ελληνικά γράµµατα, Φλουρής, Γ. (2000). Η αρχιτεκτονική της διδασκαλίας και η διαδικασία της µάθησης. Αθήνα: Γρηγόρη. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΤΕΣΤ ΕΡΕΥΝΑΣ 1. Σ ένα δάσος της Κρήτης ζουν λαγοί. Οι άνθρωποι αποφασίζουν να µεταφέρουν ελάφια στο δάσος. Το παρακάτω σχήµα δείχνει πως ο ένας οργανισµός «είναι τροφή για τον»( ) τον άλλο. ελάφια λαγοί χόρτα Τι προβλέπεις ότι θα συµβεί στους λαγούς; Θα µειωθούν Θα µείνουν οι ίδιοι Θα αυξηθούν Εξήγησε πως σκέφτηκες για να διαλέξεις αυτή την απάντηση 2. Ο άνθρωπος για να καταπολεµήσει τα αγριόχορτα, τα έντοµα και τις διάφορες αρρώστιες που καταστρέφουν τα φυτά που καλλιεργεί, ραντίζει τα τελευταία µε φυτοφάρµακα που είναι δηλητήρια. Τα φυτοφάρµακα αυτά δεν αποβάλλονται από το σώµα των φυτών και των ζώων. Οι καλλιέργειες µιας περιοχής ραντίστηκαν µε φυτοφάρµακα. Έπειτα από λίγο καιρό βρέθηκαν ψόφιοι αετοί στην περιοχή. Πως εξηγείς αυτό το φαινόµενο; 3. Γεωργοί, που καλλιεργούσαν σιτάρια σε έναν κάµπο, αποφάσισαν να εξολοθρέψουν όλα τα φίδια της περιοχής, γιατί τρόµαξαν κάποιους, καθώς έκαναν γεωργικές δουλειές. Το παρακάτω σχήµα δείχνει πως ο ένας οργανισµός αυτής της περιοχής «είναι τροφή για τον» ( ) άλλο. Σιτάρια ποντίκια φίδια Πως κρίνεις την απόφασή τους αυτή; Βάλε ένα Χ στην απάντηση που διαλέγεις. Συµφωνώ ιαφωνώ εν είµαι σίγουρος η

10 Εξήγησε πως σκέφτηκες για να διαλέξεις αυτή την απάντηση

ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΝΑ ΠΡΟΒΛΕΠΟΥΝ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΣΤΙΣ ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ ΚΑΙ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ.

ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΝΑ ΠΡΟΒΛΕΠΟΥΝ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΣΤΙΣ ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ ΚΑΙ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ. ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΝΑ ΠΡΟΒΛΕΠΟΥΝ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΣΤΙΣ ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ ΚΑΙ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ. ΜΠΑΓΙΑΤΗ Ε. 1, και ΦΛΟΓΑΪΤΗ Ε. 2 1 Βιολόγος, Master στην Π.Ε.,

Διαβάστε περισσότερα

Εναλλακτικές αντιλήψεις μαθητών Λυκείου για τα τροφικά πλέγματα

Εναλλακτικές αντιλήψεις μαθητών Λυκείου για τα τροφικά πλέγματα Θέματα Επιστημών και Τεχνολογίας στην Εκπαίδευση, 7(1-2), 41-58, 2014 Εναλλακτικές αντιλήψεις μαθητών Λυκείου για τα τροφικά πλέγματα Ειρήνη Μπαγιάτη irinimpa@yahoo.gr Σχολική Σύμβουλος Δημοτικής Εκπαίδευσης,

Διαβάστε περισσότερα

Ιδέες και εναλλακτικές αντιλήψεις των παιδιών του δηµοτικού σχολείου για τις έννοιες παραγωγός καταναλωτής

Ιδέες και εναλλακτικές αντιλήψεις των παιδιών του δηµοτικού σχολείου για τις έννοιες παραγωγός καταναλωτής Ιδέες και εναλλακτικές αντιλήψεις των παιδιών του δηµοτικού σχολείου για τις έννοιες παραγωγός καταναλωτής Μπαγιάτη Ειρήνη ασκάλα Βιολόγος, Μεταπτυχιακό δίπλωµα ειδίκευσης στις Επιστήµες της Αγωγής, eimpag

Διαβάστε περισσότερα

περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες

περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες 2. Πηγή δυσκολιών για την ατομική θεωρία Η ατομική θεωρία περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες Η καθημερινή αισθητηριακή εμπειρία υπαγορεύει ότι : τα στερεά και τα υγρά είναι συνεχή - π.χ. το έδαφος είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΕΙΟ: Δημοτικό Σχολείο Παλώδιας ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2011-2012 Αρ. Μαθητών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα: 38 Αρ. Εκπαιδευτικών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα: 7 Εκπαιδευτικοί:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Διεπιστημονικότητα Ιστορία & Φιλοσοφία της Χημείας Γλωσσολογία Χημεία Διδακτική της Χημείας Παιδαγωγική Ψυχολογία

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση των δραστηριοτήτων κατά γνωστική απαίτηση

Ανάλυση των δραστηριοτήτων κατά γνωστική απαίτηση Ανάλυση των δραστηριοτήτων κατά γνωστική απαίτηση Πέρα όµως από την Γνωσιακή/Εννοιολογική ανάλυση της δοµής και του περιεχοµένου των σχολικών εγχειριδίων των Μαθηµατικών του Δηµοτικού ως προς τις έννοιες

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας. Άννα Κουκά

Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας. Άννα Κουκά Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας Άννα Κουκά Μοντέλα για τη διδασκαλία της Χημείας Εποικοδομητική πρόταση για τη διδασκαλία «Παραδοσιακή»

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές Αρχές Οικολογίας

Γενικές Αρχές Οικολογίας Γενικές Αρχές Οικολογίας Γιώργος Αμπατζίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ακαδημαϊκό έτος 2016-17 Στο προηγούμενο μάθημα Βιοκοινότητα και ιδιότητές της Οικολογική διαδοχή: πρωτογενής

Διαβάστε περισσότερα

Publishers, London. Ευκλείδης Γ Τεύχη:

Publishers, London. Ευκλείδης Γ Τεύχη: Ανάλυση και Συγκριτικές Επισηµάνσεις Σχολικών Βιβλίων του ηµοτικού Σχολείου (Ελλάδας, Κύπρου, Αγγλίας) όσον αφορά στην Έννοια της Πιθανότητας. Συγγραφέας: Ιδιότητα: Καλαβάσης Φραγκίσκος Σκουµπουρδή Χρυσάνθη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΡΘΡΟΥ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΡΘΡΟΥ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΡΘΡΟΥ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΦΩΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΡΑΣΗ. Το άρθρο αυτό έχει ως σκοπό την παράθεση των αποτελεσμάτων πάνω σε μια έρευνα με τίτλο, οι ιδέες των παιδιών σχετικά με το

Διαβάστε περισσότερα

Αθανάσιος Φ. Κατσούλης

Αθανάσιος Φ. Κατσούλης Αθανάσιος Φ. Κατσούλης Doctorate student, Université Paul Valéry - Montpellier III Master in Teaching and Psychological Methodologies in Education, University of L Aquila (Italy) Μ.A in Education (Education

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου Ενότητα: Φυσικό Περιβάλλον και Οικολογία Κεφάλαιο: Τροφικές

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Τίτλος Ονοματεπώνυμο συγγραφέα Πανεπιστήμιο Ονοματεπώνυμο δεύτερου (τρίτου κ.ο.κ.) συγγραφέα Πανεπιστήμιο Η κεφαλίδα (μπαίνει πάνω δεξιά σε κάθε σελίδα): περιγράφει το θέμα

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηµατική. Μοντελοποίηση

Μαθηµατική. Μοντελοποίηση Μαθηµατική Μοντελοποίηση Μοντελοποίηση Απαιτητική οικονοµία και αγορά εργασίας Σύνθετες και περίπλοκες προβληµατικές καταστάσεις Μαθηµατικές και τεχνολογικές δεξιότητες Επίλυση σύνθετων προβληµάτων Μαθηµατικοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΣ Γεωγραφίας στα πλαίσια του Νέου Σχολείου

ΑΠΣ Γεωγραφίας στα πλαίσια του Νέου Σχολείου ΕΣΠΑ 2007-13\Ε.Π. Ε&ΔΒΜ\Α.Π. 1-2-3 «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21 ου αιώνα) Νέο Πρόγραμμα Σπουδών, Οριζόντια Πράξη» MIS: 295450 Με συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε. Κ. Τ.) ΑΠΣ Γεωγραφίας

Διαβάστε περισσότερα

Οι εναλλακτικές αντιλήψεις των παιδιών, η εννοιολογική αλλαγή και η διάρκεια γνώσης από την διδασκαλία στο ηµοτικό στην έννοια της δύναµης

Οι εναλλακτικές αντιλήψεις των παιδιών, η εννοιολογική αλλαγή και η διάρκεια γνώσης από την διδασκαλία στο ηµοτικό στην έννοια της δύναµης Οι εναλλακτικές αντιλήψεις των παιδιών, η εννοιολογική αλλαγή και η διάρκεια γνώσης από την διδασκαλία στο ηµοτικό στην έννοια της δύναµης Επίκουρος Καθηγητής, Π.Τ..Ε. Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων, kkotsis@cc.uoi.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΔΗΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Σχολική χρονιά 2012-13 ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ 3, 16451

Διαβάστε περισσότερα

Ιδέες των μαθητών. Παρανοήσεις. Παραλληλισμοί με την ιστορία της Επιστήμης.

Ιδέες των μαθητών. Παρανοήσεις. Παραλληλισμοί με την ιστορία της Επιστήμης. Ιδέες των μαθητών. Παρανοήσεις. Παραλληλισμοί με την ιστορία της Επιστήμης. 1. Οι ιδέες των μαθητών και πώς σχηματίζονται Άννα Κουκά Πώς δημιουργούνται οι αρχικές εξηγήσεις για το φυσικό κόσμο Τα παιδιά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ Στην ενότητα αυτή θα παρουσιαστεί η µεθοδολογία της έρευνας και η διαδικασία µε την οποία διεξήχθη η συλλογή των ερωτηµατολογίων. 3.1 Μεθοδολογία Έρευνας & ειγµατοληπτική Τεχνική

Διαβάστε περισσότερα

Παραδοτέο Π.1 (Π.1.1) Εκθέσεις για προµήθεια εκπαιδευτικού υλικού

Παραδοτέο Π.1 (Π.1.1) Εκθέσεις για προµήθεια εκπαιδευτικού υλικού 1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ Μέτρο 2.2 Αναµόρφωση Προγραµµάτων Προπτυχιακών Σπουδών ιεύρυνση Τριτοβάθµιας Κατ. Πράξης 2.2.2.α Αναµόρφωση Προγραµµάτων

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα: Διδακτική της Πληροφορικής. Περιγραφή μαθήματος. Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Παρασκευή 17:00-20:00

Μάθημα: Διδακτική της Πληροφορικής. Περιγραφή μαθήματος. Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Παρασκευή 17:00-20:00 Μάθημα: Διδακτική της Πληροφορικής Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Παρασκευή 17:00-20:00 email: gpalegeo@gmail.com Περιγραφή μαθήματος Με τον όρο "Διδακτική της Πληροφορικής" εννοούμε τη μελέτη,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΣΤΟ ΚΣΕ ΒΟΛΟΥ Α ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ

ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΣΤΟ ΚΣΕ ΒΟΛΟΥ Α ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΣΤΟ ΚΣΕ ΒΟΛΟΥ 1. Τίτλος σεναρίου Α ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ Παρουσίαση του λογισμικού «Μ.Α.Θ.Η.Μ.Α» και προτάσεις διδακτικής αξιοποίησής του. 2. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Διαβάστε περισσότερα

5.4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕ ΡΗΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

5.4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕ ΡΗΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 5.4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕ ΡΗΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 5.4.1. Αποτελέσματα από το πρόγραμμα εξ αποστάσεως επιμόρφωσης δασκάλων και πειραματικής εφαρμογής των νοερών

Διαβάστε περισσότερα

Η Περιβαλλοντική Αγωγή στη Δημοτική Εκπαίδευση και οι τάσεις των δασκάλων... 49

Η Περιβαλλοντική Αγωγή στη Δημοτική Εκπαίδευση και οι τάσεις των δασκάλων... 49 Εισαγωγή... 15 Αλέξανδρος Γεωργόπουλος και Ευγενία Φλογαΐτη Σχηματοποίηση των εννοιών Μια διδακτική στρατηγική στη διάθεση της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Εφαρμογή σε διδακτική ενότητα του νερού Γ τάξη

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Διδακτική Φυσικών Επιστημών ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΕΝΑΡΙΟΥ - ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

Εφαρμοσμένη Διδακτική Φυσικών Επιστημών ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΕΝΑΡΙΟΥ - ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΕΝΑΡΙΟΥ - ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ 1. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ 1.1. Τίτλος: Ανάβοντας ένα λαμπάκι 1.2. Θεματική περιοχή: Ηλεκτρισμός 1.3. Σκοπός & Στόχοι του

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Δ.Β.Μ. Σχολική χρονιά 2014-15 ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ 3, 16451 ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ,

Διαβάστε περισσότερα

Οι εννοιολογικοί χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία με τη βοήθεια της τεχνολογίας

Οι εννοιολογικοί χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία με τη βοήθεια της τεχνολογίας Οι εννοιολογικοί χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία με τη βοήθεια της τεχνολογίας Τι είναι γνώση; Για τη γνώση δεν υπάρχει ένας και μοναδικός συμφωνημένος ορισμός. Κατά έναν ορισμό είναι η θεωρητική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 1301 «ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμσίου Ενότητα: Φυσικό Περιβάλλον και Οικολογία Κεφάλαιο: Τροφικές

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΥΣΣΕΑΣ 2009. Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος

Ο ΥΣΣΕΑΣ 2009. Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος Ο ΥΣΣΕΑΣ 2009 Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος Με κόκκινο έχει προστεθεί, µε πράσινο έιναι εντάξει Α ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ ΗΜΟΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Inquiry based learning (ΙΒL)

Inquiry based learning (ΙΒL) Inquiry based learning (ΙΒL) ΟόροςIBL αναφέρεται σε μαθητοκεντρικούς τρόπους διδασκαλίας: Διατυπώνουν δικά τους επιστημονικά προσανατολισμένα ερωτήματα Δίνουν προτεραιότητα σε ενδείξεις/αποδεικτικά στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

Η έννοια του οικοσυστήματος Ροή ενέργειας

Η έννοια του οικοσυστήματος Ροή ενέργειας ΘΕΜΑ 1 ο Η έννοια του οικοσυστήματος Ροή ενέργειας Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Στις παρακάτω ερωτήσεις, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη

Διαβάστε περισσότερα

«ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ» Μάθημα 6 «Βασικές μέθοδοι ποιοτικής & μικτής έρευνας»

«ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ» Μάθημα 6 «Βασικές μέθοδοι ποιοτικής & μικτής έρευνας» «ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ» Μάθημα 6 «Βασικές μέθοδοι ποιοτικής & μικτής έρευνας» Τα θέματά μας Μέθοδοι ποιοτικής έρευνας «Φαινομενολογία» «Εθνογραφία» «Θεμελιωμένη Θεωρία» o

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη Περιβάλλοντος και Συνεργατική οργάνωση του μαθήματος

Μελέτη Περιβάλλοντος και Συνεργατική οργάνωση του μαθήματος Μελέτη Περιβάλλοντος και Συνεργατική οργάνωση του μαθήματος ΗΜελέτη Περιβάλλοντος Είναι κατ εξοχήν διαθεματικό αντικείμενο, διότι αποτελεί ενιαίο και ενοποιημένο τομέα μάθησης, στον οποίο συνυφαίνονται

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

ΘΕΜΑΤΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. ΘΕΜΑΤΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ 1. Ποιος από τους παρακάτω οργανισμούς χαρακτηρίζεται ως αυτότροφος; 1. αλεπού 2. βάτραχος 3. βελανιδιά 4. ψύλλος. 2. Ποιος από τους παρακάτω παράγοντες χαρακτηρίζεται ως αβιοτικός; 1.

Διαβάστε περισσότερα

Περιγραφή μαθήματος. Εαρινό εξάμηνο 2009-2010. Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Δευτέρα 14:00-18:00 email: gpalegeo.teaching@gmail.

Περιγραφή μαθήματος. Εαρινό εξάμηνο 2009-2010. Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Δευτέρα 14:00-18:00 email: gpalegeo.teaching@gmail. Μάθημα: Διδακτική της Πληροφορικής I Εαρινό εξάμηνο 2009-2010 Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Δευτέρα 14:00-18:00 email: gpalegeo.teaching@gmail.com Περιγραφή μαθήματος Με τον όρο "Διδακτική της

Διαβάστε περισσότερα

Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών

Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών Πηγή: Δημάκη, Α. Χαϊτοπούλου, Ι. Παπαπάνου, Ι. Ραβάνης, Κ. Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών: μια ποιοτική προσέγγιση αντιλήψεων μελλοντικών νηπιαγωγών. Στο Π. Κουμαράς & Φ. Σέρογλου (επιμ.). (2008).

Διαβάστε περισσότερα

Τι μαθησιακός τύπος είναι το παιδί σας;

Τι μαθησιακός τύπος είναι το παιδί σας; Για τους γονείς και όχι μόνο από το Τι μαθησιακός τύπος είναι το παιδί σας; Ακουστικός, οπτικός ή μήπως σφαιρικός; Ανακαλύψτε ποιος είναι ο μαθησιακός τύπος του παιδιού σας, δηλαδή με ποιο τρόπο μαθαίνει

Διαβάστε περισσότερα

Σενάριο µαθήµατος µε τίτλο: «Μελέτη του 2 ου νόµου του Newton στο περιβάλλον του Interactive Physics»

Σενάριο µαθήµατος µε τίτλο: «Μελέτη του 2 ου νόµου του Newton στο περιβάλλον του Interactive Physics» Σενάριο µαθήµατος µε τίτλο: «Μελέτη του 2 ου νόµου του Newton στο περιβάλλον του Interactive Physics» ΣΧΟΛΕΙΟ Π.Π.Λ.Π.Π. ΤΑΞΗ: Α ΜΑΘΗΜΑ: Β Νόµος του Νεύτωνα ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Σφαέλος Ιωάννης Συνοπτική Παρουσίαση

Διαβάστε περισσότερα

Δημήτρης Ρώσσης, Φάνη Στυλιανίδου Ελληνογερμανική Αγωγή. http://www.creative-little-scientists.eu

Δημήτρης Ρώσσης, Φάνη Στυλιανίδου Ελληνογερμανική Αγωγή. http://www.creative-little-scientists.eu Τι έχουμε μάθει για την προώθηση της Δημιουργικότητας μέσα από τις Φυσικές Επιστήμες και τα Μαθηματικά στην Ελληνική Προσχολική και Πρώτη Σχολική Ηλικία; Ευρήματα για την εκπαίδευση στην Ελλάδα από το

Διαβάστε περισσότερα

Η διδασκαλία στο εργαστήριο. Kώστας Χαρίτος - ΔιΧηΝΕΤ

Η διδασκαλία στο εργαστήριο. Kώστας Χαρίτος - ΔιΧηΝΕΤ Η διδασκαλία στο εργαστήριο Kώστας Χαρίτος - ΔιΧηΝΕΤ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ποιος είναι ο σκοπός της Τα είδη των εργαστηριακών ασκήσεων. Αξιολόγηση της διδασκαλίας στο εργαστήριο Παράγοντες που επηρεάζουν τη διδασκαλία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ για την καταγραφή απόψεων & αναγκών των εκπαιδευτικών της 31 ης Ε.Π. Π.Ε. Αθηνών σε θέµατα ενηµέρωσης και επιµόρφωσης

ΕΚΘΕΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ για την καταγραφή απόψεων & αναγκών των εκπαιδευτικών της 31 ης Ε.Π. Π.Ε. Αθηνών σε θέµατα ενηµέρωσης και επιµόρφωσης ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ & ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ Κ. ΚΡΑΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ 31 ης ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

BELIEFS ABOUT THE NATURE OF MATHEMATICS, MATHEMATICS TEACHING AND LEARNING AMONG TRAINEE TEACHERS

BELIEFS ABOUT THE NATURE OF MATHEMATICS, MATHEMATICS TEACHING AND LEARNING AMONG TRAINEE TEACHERS BELIEFS ABOUT THE NATURE OF MATHEMATICS, MATHEMATICS TEACHING AND LEARNING AMONG TRAINEE TEACHERS Effandi Zakaria and Norulpaziana Musiran The Social Sciences, 2010, Vol. 5, Issue 4: 346-351 Στόχος της

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος

Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος 5.1. Σχέδιο µαθήµατος 2ης τηλεδιάσκεψης Ο ΥΣΣΕΑΣ 2008 Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος 25ο ηµοτικό Σχολείο Αθήνας 1ο ηµοτικό Σχολείο Ναυπλίου ΦΟΡΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 Θέματα Διδακτικής Φυσικών Επιστήμων 1. ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 2. ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ Η ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ 3. ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ & ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ 4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Διερεύνηση της πρόθεσης των μαθητών του 1 ου ΕΠΑ.Λ Φλώρινας για συμμετοχή σε δράσεις και προγράμματα ΠΕ για την προστασία του περιβάλλοντος

Διερεύνηση της πρόθεσης των μαθητών του 1 ου ΕΠΑ.Λ Φλώρινας για συμμετοχή σε δράσεις και προγράμματα ΠΕ για την προστασία του περιβάλλοντος Διερεύνηση της πρόθεσης των μαθητών του 1 ου ΕΠΑ.Λ Φλώρινας για συμμετοχή σε δράσεις και προγράμματα ΠΕ για την προστασία του περιβάλλοντος Άννα Δογούλη 1, Ευγενία Φλογαΐτη 2 1. Med, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο-Εκπαιδευτικός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ 2011 ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Τα σύγχρονα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ 17 ΠΡΟΛΟΓΟΣ 19 ΠΡΟΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ 25 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 27

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ 17 ΠΡΟΛΟΓΟΣ 19 ΠΡΟΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ 25 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 27 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ 17 ΠΡΟΛΟΓΟΣ 19 ΠΡΟΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ 25 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 37 1.1. Λειτουργικός ορισµός των εννοιών 38 1.1.1. Λειτουργικός ορισµός της έννοιας παλιννοστούντες 38 1.1.2.

Διαβάστε περισσότερα

Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000)

Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Πρόκειται για την έρευνα που διεξάγουν οι επιστήμονες. Είναι μια πολύπλοκη δραστηριότητα που απαιτεί ειδικό ακριβό

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Ενότητα 4: Σύνοψη Σπύρος Κόλλας (Βασισμένο στις σημειώσεις του Βασίλη Τσελφέ) 1 Περιεχόμενο Γιατί διδάσκουμε Φ.Ε. στη Γ.Ε.;

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίμηση Αξιολόγηση της Μάθησης

Εκτίμηση Αξιολόγηση της Μάθησης Εκτίμηση Αξιολόγηση της Μάθησης Ορισμοί Ο διδάσκων δεν αρκεί να κάνει μάθημα, αλλά και να διασφαλίζει ότι πετυχαίνει το επιθυμητό αποτέλεσμα της μάθησης Η εκτίμηση της μάθησης αναφέρεται στην ανατροφοδότηση

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Βασίλης Κόμης, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητική Ομάδα «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΟΜΕΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΣΤΟΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ

Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΟΜΕΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΣΤΟΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΟΜΕΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΣΤΟΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ Δέσποινα Σιδηροπούλου-Δημακάκου Καθηγήτρια Ψυχολογίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 1 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Αναφέρεται

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιάζοντας τη διδασκαλία των Μαθηματικών: Βασικές αρχές

Σχεδιάζοντας τη διδασκαλία των Μαθηματικών: Βασικές αρχές Σχεδιάζοντας τη διδασκαλία των Μαθηματικών: Βασικές αρχές Φοιτητής: Σκαρπέντζος Γεώργιος Καθηγήτρια: Κολέζα Ευγενία ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Βασικές θεωρίες σχεδιασμού της διδασκαλίας Δραστηριότητες και κατανόηση εννοιών

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργικό Παιχνίδι ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ Φ.Α. Διάλεξη 3η

Δημιουργικό Παιχνίδι ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ Φ.Α. Διάλεξη 3η Δημιουργικό Παιχνίδι ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ Φ.Α. Διάλεξη 3η Σκοποί της παρουσίασης Εξέταση των προϋποθέσεων καταλληλότητας των παιχνιδιών σε σχέση με τα προγράμματα Φ.Α. Εισαγωγή στα

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις. Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια ΠΤΠΕ Πανεπιστήμιο Κρήτης

Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις. Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια ΠΤΠΕ Πανεπιστήμιο Κρήτης Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια ΠΤΠΕ Πανεπιστήμιο Κρήτης Αναγνωστική ετοιμότητα Παλαιότερα, οι επιστήμονες πίστευαν ότι: υπάρχει μια συγκεκριμένη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΙ ΡΟΥΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΙ ΡΟΥΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΙ ΡΟΥΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με την ολοένα και ταχύτερη ανάπτυξη των τεχνολογιών και των επικοινωνιών και ιδίως τη ραγδαία, τα τελευταία

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015

Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015 Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015 Μάθηση και γνώση: μια συνεχής και καθοριστική αλληλοεπίδραση Αντώνης Λιοναράκης Στην παρουσίαση που θα ακολουθήσει θα μιλήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Λογιστική Θεωρία και Έρευνα

Λογιστική Θεωρία και Έρευνα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Λογιστική & Χρηματοοικονομική Master of Science (MSc) in Accounting and Finance ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Λογιστική Θεωρία και Έρευνα Εισαγωγή στη Λογιστική Έρευνα Η αναζήτηση της αλήθειας

Διαβάστε περισσότερα

Εννοιολογική χαρτογράφηση. Τ. Α. Μικρόπουλος

Εννοιολογική χαρτογράφηση. Τ. Α. Μικρόπουλος Εννοιολογική χαρτογράφηση Τ. Α. Μικρόπουλος Οργάνωση γνώσης Η οργάνωση και η αναπαράσταση της γνώσης αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την οικοδόμηση νέας γνώσης. Η οργάνωση των εννοιών που αναφέρονται

Διαβάστε περισσότερα

þÿ ¼ ¼± Ä Â ÆÅùº  ÃÄ ½

þÿ ¼ ¼± Ä Â ÆÅùº  ÃÄ ½ Neapolis University HEPHAESTUS Repository School of Economic Sciences and Business http://hephaestus.nup.ac.cy Master Degree Thesis 2015 þÿ ¼ ¼± Ä Â ÆÅùº  ÃÄ ½ þÿ ż½±Ã Å. ÀÌȵ¹Â ¼± Äν º Likaki, Ioannis

Διαβάστε περισσότερα

International Conference Quality and Equity in Education: Theories, Applications and Potentials

International Conference Quality and Equity in Education: Theories, Applications and Potentials International Conference Quality and Equity in Education: Theories, Applications and Potentials Εργαστήρι 3 Ο συμβουλευτικός ρόλος της ομάδας στήριξης σχολείων που εφαρμόζουν τη δυναμική προσέγγιση σχολικής

Διαβάστε περισσότερα

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΑΓΙΩΝ ΟΜΟΛΟΓΗΤΩΝ

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΑΓΙΩΝ ΟΜΟΛΟΓΗΤΩΝ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΑΓΙΩΝ ΟΜΟΛΟΓΗΤΩΝ Πώς η Υ.Ε.Μ. συμβάλλει στην αναθεώρηση ή στον εμπλουτισμό των μεθοδολογικών επιλογών των εκπαιδευτικών Λεμεσός, 18 Μαΐου 2018 Ανίχνευση αναγκών σχολικής

Διαβάστε περισσότερα

Σενάριο 9: Ισορροπία στα Βιολογικά Συστήματα - Σχέσεις μεταξύ των οργανισμών

Σενάριο 9: Ισορροπία στα Βιολογικά Συστήματα - Σχέσεις μεταξύ των οργανισμών Σενάριο 9: Ισορροπία στα Βιολογικά Συστήματα - Σχέσεις μεταξύ των οργανισμών Φύλλο Εργασίας 1 (Εισαγωγικό) Τίτλος: Ισορροπία στα Βιολογικά Συστήματα Σχέσεις μεταξύ των οργανισμών Γνωστικό Αντικείμενο:

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία The project Εισαγωγή ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και διδασκαλία Στόχοι Να κατανοήσετε τις έννοιες της κοινωνικοπολιτισμικής ετερότητας και ένταξης στο χώρο της

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές Αρχές Οικολογίας

Γενικές Αρχές Οικολογίας Γενικές Αρχές Οικολογίας Γιώργος Αμπατζίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ακαδημαϊκό έτος 2016-17 Στο προηγούμενο μάθημα Αντικείμενο της επιστήμης της οικολογίας Ιστορία της

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του μαθητή για βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων

Αξιολόγηση του μαθητή για βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων Αξιολόγηση του μαθητή για βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων Λεωνίδας Κυριακίδης Τμήμα Επιστημών της Αγωγής, Πανεπιστήμιο Κύπρου kyriakid@ucy.ac.cy Διήμερο Εκπαιδευτικού Μέσης Γενικής και Μέσης Τεχνικής

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό λογισµικό µε φύλλα εργασίας µε θέµα το «φωτοηλεκτρικό φαινόµενο»

Εκπαιδευτικό λογισµικό µε φύλλα εργασίας µε θέµα το «φωτοηλεκτρικό φαινόµενο» 4ο ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ- ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ 1 Εκπαιδευτικό λογισµικό µε φύλλα εργασίας µε θέµα το «φωτοηλεκτρικό φαινόµενο» Κολτσάκης Ευάγγελος Εκπ/κός /θµιας Εκπ/σης, Γε.Λ. Ευρωπού Κιλκίς ekoltsakis@sch.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Η ανάδυση της ανάγνωσης και της γραφής: έννοια και σύγχρονες απόψεις Ευφημία Τάφα Καθηγήτρια Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστήμιο Κρήτης Αναγνωστική ετοιμότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΟΝΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ:

ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ: ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ: σύγχρονες αναγνώσεις Καβάλα 14/11/2015 ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΤΖΕΚΑΚΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2 Γιατί αλλαγές; 1 3 Για ουσιαστική μαθηματική ανάπτυξη, Σύγχρονο πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

Λέξεις Κλειδιά: Εναλλακτικές αντιλήψεις, εννοιολογική αλλαγή, τρίτος νόµος του Νεύτωνα

Λέξεις Κλειδιά: Εναλλακτικές αντιλήψεις, εννοιολογική αλλαγή, τρίτος νόµος του Νεύτωνα Οι εναλλακτικές αντιλήψεις των παιδιών, η εννοιολογική αλλαγή και η διάρκεια γνώσης από την διδασκαλία στο ηµοτικό για φαινόµενα που στηρίζονται στον τρίτο νόµο του Νεύτωνα Επίκουρος Καθηγητής, Π.Τ..Ε.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΤΡΙΓΩΝΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ

Η ΤΡΙΓΩΝΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ Δρ. ΑΔΑΜΑΝΤΙΑ Κ. ΣΠΑΝΑΚΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ-ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΠ65 Η ΤΡΙΓΩΝΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Τι είναι η τριγωνοποίηση; Ποια είδη τριγωνοποίησης υπάρχουν; Πώς να επιλέξουμε το κατάλληλο είδος; Τι μας προσφέρει

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΠΣ) Χρίστος Δούκας Αντιπρόεδρος του ΠΙ

ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΠΣ) Χρίστος Δούκας Αντιπρόεδρος του ΠΙ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΠΣ) Χρίστος Δούκας Αντιπρόεδρος του ΠΙ Οι Δ/τές ως προωθητές αλλαγών με κέντρο τη μάθηση Χαράσσουν τις κατευθύνσεις Σχεδιάσουν την εφαρμογή στη σχολική πραγματικότητα Αναπτύσσουν

Διαβάστε περισσότερα

Ειρήνη Μπαγιάτη eibagiat@yahoo.gr. χολική ύμβουλος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Ηρακλείου

Ειρήνη Μπαγιάτη eibagiat@yahoo.gr. χολική ύμβουλος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Ηρακλείου Θέματα Επιστημώμ και Τεχμολογίας στημ Εκπαίδευση, 5(1-2), 141-152, 2012 Μεταφορά μάθησης βασικώμ οικολογικώμ εμμοιώμ κατά τη διερεύμηση περιβαλλομτικώμ ζητημάτωμ και κριτική σκέψη. Συσχέτιση γμώσεωμ και

Διαβάστε περισσότερα

1. Τίτλος: Οι κρυµµένοι τριγωνοµετρικοί αριθµοί Συγγραφέας Βλάστος Αιµίλιος. Γνωστική περιοχή των µαθηµατικών: Τριγωνοµετρία

1. Τίτλος: Οι κρυµµένοι τριγωνοµετρικοί αριθµοί Συγγραφέας Βλάστος Αιµίλιος. Γνωστική περιοχή των µαθηµατικών: Τριγωνοµετρία 1. Τίτλος: Οι κρυµµένοι τριγωνοµετρικοί αριθµοί Συγγραφέας Βλάστος Αιµίλιος Γνωστική περιοχή των µαθηµατικών: Τριγωνοµετρία Θέµα- Σκεπτικό της δραστηριότητας. Η ιδέα πάνω στην οποία έχει στηριχτεί ο σχεδιασµός

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Προπτυχιακό ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 93Κ ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 7 ο ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «Έννοιες

Διαβάστε περισσότερα

ΡΟΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. Μεταξύ των οργανισμών ενός οικοσυστήματος αναπτύσσονται ποικίλες σχέσεις, σημαντικότερες από τις οποίες είναι οι τροφικές

ΡΟΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. Μεταξύ των οργανισμών ενός οικοσυστήματος αναπτύσσονται ποικίλες σχέσεις, σημαντικότερες από τις οποίες είναι οι τροφικές ΡΟΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Μεταξύ των οργανισμών ενός οικοσυστήματος αναπτύσσονται ποικίλες σχέσεις, σημαντικότερες από τις οποίες είναι οι τροφικές Τροφικές σχέσεις Ποιοτικές Οι ποιοτικές τροφικές σχέσεις που αναπτύσσονται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ονοματεπώνυμα Σπουδαστριών: Μποτονάκη Ειρήνη (5422), Καραλή Μαρία (5601) Μάθημα: Β06Σ03 Στατιστική

Διαβάστε περισσότερα

Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. Π.Μ.Σ. ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. Π.Μ.Σ. ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. Π.Μ.Σ. ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 3 η Θεματική ενότητα: Ανάλυση μεθοδολογίας ερευνητικής εργασίας Σχεδιασμός έρευνας: Θεωρητικό πλαίσιο και ανάλυση μεθοδολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Ρετσινάς Σωτήριος ΠΕ 1703 Ηλεκτρολόγων ΑΣΕΤΕΜ

Ρετσινάς Σωτήριος ΠΕ 1703 Ηλεκτρολόγων ΑΣΕΤΕΜ Ρετσινάς Σωτήριος ΠΕ 1703 Ηλεκτρολόγων ΑΣΕΤΕΜ Τι είναι η ερευνητική εργασία Η ερευνητική εργασία στο σχολείο είναι μια δυναμική διαδικασία, ανοιχτή στην αναζήτηση για την κατανόηση του πραγματικού κόσμου.

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές εφαρμογές Η/Υ. Μάθημα 1 ο

Παιδαγωγικές εφαρμογές Η/Υ. Μάθημα 1 ο Παιδαγωγικές εφαρμογές Η/Υ Μάθημα 1 ο 14/3/2011 Περίγραμμα και περιεχόμενο του μαθήματος Μάθηση με την αξιοποίηση του Η/Υ ή τις ΤΠΕ Θεωρίες μάθησης Εφαρμογή των θεωριών μάθησης στον σχεδιασμό εκπαιδευτικών

Διαβάστε περισσότερα

Μεταγνωστικές διαδικασίες και κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών στα μαθηματικά: ο ρόλος των σχολικών εγχειριδίων

Μεταγνωστικές διαδικασίες και κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών στα μαθηματικά: ο ρόλος των σχολικών εγχειριδίων Μεταγνωστικές διαδικασίες και κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών στα μαθηματικά: ο ρόλος των σχολικών εγχειριδίων Πέτρος Χαβιάρης & Σόνια Καφούση chaviaris@rhodes.aegean.gr; kafoussi@rhodes.aegean.gr

Διαβάστε περισσότερα

Κλίµα παρακίνησης στο µάθηµα της Φ.Α. και υγιεινές συµπεριφορές

Κλίµα παρακίνησης στο µάθηµα της Φ.Α. και υγιεινές συµπεριφορές Κλίµα παρακίνησης στο µάθηµα της Φ.Α. και υγιεινές συµπεριφορές Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Θέµατα που θα συζητηθούν Τι είναι το κλίµα παρακίνησης Ποιο είναι το θεωρητικό σχήµα µέσα από το

Διαβάστε περισσότερα

Η Διδασκαλία της ενέργειας στην οικολογία στο Ενιαίο Λύκειο

Η Διδασκαλία της ενέργειας στην οικολογία στο Ενιαίο Λύκειο Η Διδασκαλία της ενέργειας στην οικολογία στο Ενιαίο Λύκειο Ε. Κιτσαντάς, Βιολόγος, Εκπαιδευτικός ΜΕ, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο 1 Εισαγωγή Η Οικολογία είναι προνομιακό και δύσκολο πεδίο για τη διδασκαλία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (µικρές τάξεις ηµοτικού) Σχεδιασµός σεναρίου µε θέµα «Ο καιρός» µε τη χρήση λογισµικών γενικής χρήσης, οπτικοποίησης, διαδικτύου και λογισµικών εννοιολογικής χαρτογράφησης. ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Υπεύθυνη Επιστημονικού Πεδίου Χρυσή Χατζηχρήστου

Υπεύθυνη Επιστημονικού Πεδίου Χρυσή Χατζηχρήστου «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21 ου αιώνα) Νέο Πρόγραμμα Σπουδών, Οριζόντια Πράξη» MIS: 295450 Υποέργο 1: «Εκπόνηση Προγραμμάτων Σπουδών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και οδηγών για τον εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες

Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες Διερεύνηση του προσωπικού ενδιαφέροντος των αριστούχων μαθητών της Γ Λυκείου για το γνωστικό αντικείμενο της Φυσικής, με τη χρήση του C.L.A.S.S. Χριστίνα Ηλ. Κωσταρά και Κωνσταντίνος

Διαβάστε περισσότερα

Μεταπτυχιακό στην Εκπαιδευτική/Σχολική Ψυχολογία

Μεταπτυχιακό στην Εκπαιδευτική/Σχολική Ψυχολογία Μεταπτυχιακό στην Εκπαιδευτική/Σχολική Ψυχολογία Στόχοι του Προγράμματος Ο γενικός στόχος του προγράμματος είναι η ανάπτυξη επιστημονικής γνώσης στη θεωρία και στην εφαρμογή των ψυχολογικών και κοινωνικών

Διαβάστε περισσότερα

Μετρήσεις - Ερωτηµατολόγια & συνεντεύξεις ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ. Συγκέντρωση πληροφοριών. Συνέντευξη

Μετρήσεις - Ερωτηµατολόγια & συνεντεύξεις ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ. Συγκέντρωση πληροφοριών. Συνέντευξη ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ιάλεξη 6. Μετρήσεις - Ερωτηµατολόγια & συνεντεύξεις

Διαβάστε περισσότερα

12/11/16. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 1/2. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 2/2

12/11/16. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 1/2. Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 2/2 Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα» 1/2... είναι ένα εκπαιδευτικό θέμα ή ζήτημα που ένας ερευνητής παρουσιάζει και αιτιολογεί σε μία έρευνητική μελέτη θέμα πρόβλημα σκοπός - ερωτήματα Τι είναι «ερευνητικό πρόβλημα»

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 8: Επίλυση προβλήματος

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 8: Επίλυση προβλήματος Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 8: Επίλυση προβλήματος Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας Να γίνει

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση Εκτελεστικών Λειτουργιών

Αξιολόγηση Εκτελεστικών Λειτουργιών Αξιολόγηση Εκτελεστικών Λειτουργιών Εισαγωγή: οκιμασίες Εκτελεστικών Λειτουργιών και η Συμβολή τους στην Επαγγελματική σας Επιλογή Η σημασία της αξιολόγησης των γνωστικών δεξιοτήτων Οι γνωστικές ικανότητες

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Βασίλειος Κωτούλας vaskotoulas@sch.gr h=p://dipe.kar.sch.gr/grss Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Η Δομή της εισήγησης 1 2 3 Δυο λόγια για Στόχοι των Ερευνητική

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 10 1/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 10 1/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Γεωργική Εκπαίδευση Θεματική ενότητα 10 1/2 Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Οι φοιτητές/τριες πρέπει να είναι ικανοί/ες: α) να αναφέρουν

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΟΔΗΓΙΕΣ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΘΕΩΡΙΑ & ΠΡΑΞΗ στην εκπαιδευση Το έγγραφο αυτό παρέχει πληροφορίες και οδηγίες μορφοποίησης που θα σας βοηθήσουν να προετοιμάσετε καλύτερα την εργασία σας.... Αποστολή Εργασιών

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ 1. Τίτλος Γράψτε ένα τίτλο για το σενάριο ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΑΓΩΓΟΥΣ ΚΑΙ ΜΟΝΩΤΕΣ. «ΝΑ ΠΕΡΑΣΩ Ή ΌΧΙ» 2. Εµπλεκόµενες γνωστικές περι

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ 1. Τίτλος Γράψτε ένα τίτλο για το σενάριο ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΑΓΩΓΟΥΣ ΚΑΙ ΜΟΝΩΤΕΣ. «ΝΑ ΠΕΡΑΣΩ Ή ΌΧΙ» 2. Εµπλεκόµενες γνωστικές περι ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (µεγάλες τάξεις ηµοτικού) Σχεδιασµός σεναρίου µε θέµα «Αγωγοί και µονωτές» µε τη χρήση λογισµικών γενικής χρήσης, οπτικοποίησης, διαδικτύου και λογισµικών εννοιολογικής χαρτογράφησης.

Διαβάστε περισσότερα