ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΛΕΒΑΔΕΩΝ Α ΦΑΣΗ: Συνοπτική Ανάλυση της Υφιστάμενης Κατάστασης Εξειδίκευση της Στρατηγικής του Δήμου Λεβαδέων

Transcript

1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΛΕΒΑΔΕΩΝ Α ΦΑΣΗ: Συνοπτική Ανάλυση της Υφιστάμενης Κατάστασης Εξειδίκευση της Στρατηγικής του Δήμου Λεβαδέων

2 Περιεχόμενα 1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΩΝ ΟΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΤΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΕΒΑΔΕΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΕΒΑΔΕΩΝ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Η ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΩΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΑΣΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ Η ΘΕΣΗ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΘΕΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΤΟ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ» ΜΝΗΜΕΙΑΚΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΛΛΟΥΣ ΑΞΙΟΛΟΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΛΛΟΥΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΔΗΜΟΥ- ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΤΟ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ»84 2

3 2.3. Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΘΕΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΤΟ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΥΓΕΙΑ, ΠΑΙΔΕΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ» ΥΓΕΙΑ ΠΡΟΝΟΙΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΤΟ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΠΑΙΔΕΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ» ΤΟΠΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ - ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΤΟΜΕΩΝ ΤΟΠΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΤΟ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ «ΤΟΠΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» ΤΟ ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ, ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΕΒΑΔΕΩΝ ΚΑΙ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΚΡΙΣΙΜΩΝ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

4 3. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΗΜΟΥ ΛΕΒΑΔΕΩΝ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΤΟΥ ΟΡΑΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΕΒΑΔΕΩΝ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΕΒΑΔΕΩΝ: ΟΙ ΆΞΟΝΕΣ, ΤΑ ΜΕΤΡΑ & ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ

5 1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΩΝ Ο.Τ.Α. Το θεσμικό πλαίσιο Σύμφωνα με τα άρθρα του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων υπάρχει υποχρέωση εκπόνησης επιχειρησιακών προγραμμάτων από τους Δήμους σε κάθε δημοτική περίοδο. Με το άρθρο 63 του ν. 3852/2010 ορίσθηκε ότι η Εκτελεστική Επιτροπή είναι αρμόδια για να εισηγηθεί το επιχειρησιακό πρόγραμμα στο δημοτικό συμβούλιο. Ειδικότερα το βασικό θεσμικό πλαίσιο που αφορά τη σύνταξη του επιχειρησιακού προγράμματος αφορά: 1. Το Π.Δ. 185/2007 «Όργανα και διαδικασία κατάρτισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α βαθμού» 18183/ Την με Α.Π.: 18183/2007 απόφαση του Υπουργού ΕΣΔΔΑ, «Περιεχόμενο, δομή και τρόπος υποβολής των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α βαθμού», όπως τροποποιήθηκε με την 5694/ Την με Α.Π.: 5694/3 Φεβρουαρίου 2011, Τροποποίηση της υπ αριθμ / (ΦΕΚΒ 534/ ) Υπουργικής Απόφασης με τίτλο «Περιεχόμενο, δομή και τρόπος υποβολής των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (O.T.A.) α βαθμού». 4. Το Π.Δ. 89/2011 (ΦΕΚ 213/29/09/2011) με το οποίο τροποποιήθηκε το Π.Δ. 185/2007 Ο σκοπός Οι προηγούμενες θεσμικές ρυθμίσεις αποσκοπούν στην εισαγωγή μόνιμων εσωτερικών διαδικασιών και συστημάτων προγραμματισμού στους ΟΤΑ. Στόχος είναι η διαδικασία του προγραμματισμού, της παρακολούθησης και της μέτρησης των αποτελεσμάτων των δράσεων των ΟΤΑ, να αποτελέσει μια σταθερή εσωτερική λειτουργία, στην οποία θα συμμετέχει σε όλες τις φάσεις, με συγκεκριμένο ρόλο, το ανθρώπινο δυναμικό τους. Οι γενικοί σκοποί των τετραετών Επιχειρησιακών προγραμμάτων είναι η προώθηση της τοπικής και εσωτερικής ανάπτυξης των ΟΤΑ, σε εναρμόνιση με τις κατευθύνσεις αναπτυξιακού σχεδιασμού σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. 5

6 1.2 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΕΒΑΔΕΩΝ Το παρόν επιχειρησιακό πρόγραμμα εκπονήθηκε σύμφωνα με τις απαιτήσεις και τις οδηγίες που αφορούν στη διαδικασία κατάρτισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων ΟΤΑ. Σκοπός του είναι να αποτελέσει ένα εργαλείο σχεδιασμού, αξιολόγησης και υλοποίησης παρεμβάσεων και στρατηγικών επιλογών, οι οποίες θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη του Δήμου. Η εκπόνηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος, αποτελεί ουσιαστικό μέσο για την βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας οργάνωσης και διαχείρισης των τοπικών αναγκών και προτεραιοτήτων, για την καλύτερη παροχή υπηρεσιών και την ενδυνάμωση του δημοκρατικού προγραμματισμού. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα περιέχει ένα συνεκτικό σύνολο αξόνων προτεραιότητας για δράσεις τοπικής και εσωτερικής ανάπτυξης και αποσκοπεί στην υλοποίηση του αναπτυξιακού σχεδιασμού του Δήμου. Με το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα καθορίζονται οι στρατηγικοί στόχοι και οι προτεραιότητες της τοπικής και εσωτερικής ανάπτυξης του Δήμου Λεβαδέων, καθώς και οι δράσεις της τριετίας για την επίτευξη των στόχων αυτών. Στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα αποτυπώνονται συστηματικά και ολοκληρωμένα: Η υφιστάμενη κατάσταση του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος του Δήμου. Δήμου. του Δήμου. Στόχων. Η αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης (SWOT ανάλυση). Οι Αναπτυξιακές Προτεραιότητες και η γενική στρατηγική του Οι Γενικοί και Ειδικοί Στόχοι τοπικής και εσωτερικής ανάπτυξης Τα Σχέδια Δράσης για την επίτευξη των Γενικών και Ειδικών Ο προγραμματισμός των δράσεων πρώτης προτεραιότητας. Ο Οικονομικός προγραμματισμός των σχεδίων δράσης. 6

7 Στόχος είναι, το επιχειρησιακό πρόγραμμα να είναι αποτέλεσμα μιας μόνιμης εσωτερικής διαδικασίας και δομής του Δήμου που θα συντελέσει στην ανάπτυξη της ικανότητάς του να προγραμματίζει, να παρακολουθεί και να αξιολογεί τη λειτουργία του. Για την εκπόνηση του προγράμματος λαμβάνονται υπόψη: Ο Οδηγός Κατάρτισης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Ο.Τ.Α. της ΕΕΤΑΑ. Τα επιχειρησιακά προγράμματα των Δήμου Λεβαδέων και τ. Δήμου Κορώνειας. Το Γ.Π.Σ. του Δήμου Λεβαδέων (2010) και το ΣΧΟΑΑΠ του τ. Δήμου Δαύλειας. Η πρόταση για το ΣΧΟΑΑΠ της τ. Κοινότητας Κυριακίου (2010). Το Ολοκληρωμένο Τοπικό Πρόγραμμα Βιώσιμης Ανάπτυξης Δ. Χαιρώνειας στα Πλαίσια της Habitat Agenda (2008). Οι απόψεις, οι πληροφορίες και οι προτάσεις αιρετών και υπηρεσιακών παραγόντων, της επιτροπής διαβούλευσης και φορέων του Δήμου. Λοιπά στοιχεία Τεκμηρίωσης. 1.3 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΕΒΑΔΕΩΝ Τα βασικά βήματα της διαδικασίας κατάρτισης του Επιχειρησιακού προγράμματος, έχουν ως εξής : - Καταγραφή και αξιολόγηση του εξωτερικού περιβάλλοντος του Δήμου με προσδιορισμό των κρίσιμων ζητημάτων τοπικής ανάπτυξης. - Καταγραφή και αξιολόγηση του εσωτερικού περιβάλλοντος του Δήμου με προσδιορισμό των κρίσιμων ζητημάτων εσωτερικής ανάπτυξης. - Διατύπωση του οράματος και της στρατηγικής του Δήμου. - Εξειδίκευση του Στρατηγικού σε Επιχειρησιακό Σχεδιασμό, σε άξονες, μέτρα, δράσεις, προϋπολογισμούς, χρονοδιαγράμματα και ιεράρχηση. 7

8 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΛΕΒΑΔΕΩΝ Προγραμματισμός της διαδικασίας κατάρτισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου Λεβαδέων ΦΑΣΗ ΒΗΜΑΤΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ Συγκρότηση της ομάδας έργου Διατύπωση των αρχικών κατευθύνσεων της δημοτικής αρχής Προγραμματισμός του έργου Ενημέρωση του προσωπικού των υπηρεσιών και του Ν.Π. του δήμου ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ Συνοπτική περιγραφή της περιοχής του δήμου Αξιολόγηση της κατάστασης της περιοχής του δήμου και εντοπισμός των κρίσιμων ζητημάτων τοπικής ανάπτυξης ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ Ν.Π. ΩΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Περιγραφή και αξιολόγηση της κατάστασης των υπηρεσιών Γενική περιγραφή του εσωτερικού περιβάλλοντος του δήμου και των Ν.Π. του Αξιολόγηση του εσωτερικού περιβάλλοντος και εντοπισμός των κρίσιμων ζητημάτων εσωτερικής ανάπτυξης Διατύπωση παρατηρήσεων από τους προϊσταμένους ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΩΝ Καθορισμός των γενικών στόχων τοπικής ανάπτυξης Καθορισμός των πολιτικών δράσης και των γενικών στόχων εσωτερικής ανάπτυξης Ομαδοποίηση των γενικών στόχων σε Μέτρα και Άξονες Καθορισμός της αρμόδιας Υπηρεσίας για κάθε γενικό στόχο Προσδιορισμός της σχετικής βαρύτητας των προτεραιοτήτων Διατύπωση του οράματος και των αρχών λειτουργίας και διακυβέρνησης Συνοπτική περιγραφή των γενικών στόχων και των πολιτικών δράσης 8

9 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΛΕΒΑΔΕΩΝ ΦΑΣΗ ΒΗΜΑΤΑ ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ Έγκριση του στρατηγικού σχεδίου Συζήτηση του στρατηγικού σχεδίου στην επιτροπή διαβούλευσης Διοργάνωση δημόσιων εκδηλώσεων (ημερίδα) - Δημοσιοποίηση του στρατηγικού σχεδίου μέσω των διαθέσιμων μέσων επικοινωνίας Σύνοψη των συμπερασμάτων των διαδικασιών διαβούλευσης και ενημέρωση των αρμόδιων υπηρεσιών ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΧΕΔΙΩΝ ΔΡΑΣΗΣ Κατάρτιση των υπηρεσιακών σχεδίων δράσης για τους γενικούς στόχους τοπικής ανάπτυξης Κατάρτιση των δια-υπηρεσιακών σχεδίων δράσης (ολοκληρωμένες παρεμβάσεις τοπικής ανάπτυξης) Κατάρτιση των σχεδίων δράσης για τους γενικούς στόχους εσωτερικής ανάπτυξης Προσδιορισμός των δράσεων διαδημοτικής και υπερτοπικής σημασίας ΤΕΤΡΑΕΤΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ Ιεράρχηση και συνοπτικός προγραμματισμός των δράσεων ενός σχεδίου δράσης από την αρμόδια υπηρεσία Ομαδοποίηση, έλεγχος και οριστικοποίηση των δράσεων από την ομάδα έργου Αναλυτικός προγραμματισμός των δράσεων Α προτεραιότητας από την αρμόδια υπηρεσία Έγκριση των σχεδίων δράσης από τα Δ.Σ. των Ν.Π. του Δήμου ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Εκτίμηση των εσόδων του Δήμου και των Ν.Π. του ανά πηγή χρηματοδότησης και για κάθε έτος της τετραετίας Επιλογή των δράσεων που θα χρηματοδοτηθούν από την ίδια πηγή χρηματοδότησης Συγκεντρωτικός υπολογισμός των δαπανών Σύνταξη των χρηματοδοτικών πινάκων του επιχειρησιακού προγράμματος 9

10 ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ Ε.Π. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΛΕΒΑΔΕΩΝ ΦΑΣΗ ΒΗΜΑΤΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Ολοκλήρωση του σχεδίου Ε.Π. Έγκριση του σχεδίου από το Δημοτικό Συμβούλιο Έλεγχος της διαδικασίας κατάρτισης του Ε.Π. Δημοσιοποίηση του Ε.Π. από το Δήμο 2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 2.1. Η ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΩΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ Η Λιβαδειά χωροθετείται κεντρικά της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας με αποτέλεσμα να έχει εύκολη πρόσβαση προς τις πρωτεύουσες όλων των νομών της περιφέρειας και κυρίως προς την Αθήνα από την οποία απέχει περίπου 120 χιλιόμετρα από την Αθήνα. Ο Δήμος Λιβαδειάς βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της Βοιωτίας που αποτελεί μια από τις 5 περιφερειακές ενότητες της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας που έχει έδρα τη Λαμία. Περιλαμβάνει το μεγαλύτερο και κεντρικό τμήμα του όρους Ελικώνα, τμήμα του Παρνασσού, τμήμα του Κωπαϊδικού και παρακωπαϊδικού πεδίου και τον κάμπο της Χαιρώνειας. Βρίσκεται δυτικά της αποξηρανθείσας λίμνης της Κωπαΐδας και διασχίζεται από τον ποταμό Κηφισό και τους παραποτάμους του, Έρκυνα και Πότζα. Στα δυτικά του δήμου εκτείνεται ο Ελικώνας. Ορίζεται από τα διοικητικά όρια των πρώην Δήμων Λιβαδειάς, Κορώνειας, Δαύλειας και Χαιρώνειας και της κοινότητας Κυριακίου που αποτελούν τις Δημοτικές ενότητες του σημερινού Καλλικρατικού Δήμου. Η περιοχή οριοθετείται βόρεια και δυτικά με το Δήμο Αραχώβης Διστόμου - Αντίκυρας, νότια βρέχεται από τον Κορινθιακό κόλπο, νοτιοανατολικά συνορεύει με το Δήμο Θήβας και νοτιοανατολικά με τους Δήμους Αλιάρτου- Θεσπιών και Ορχομενού. 10

11 2.1.2 ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΑΣΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ Τα μοναδικά στοιχεία που είναι στη διάθεσή μας από την απογραφή του 2011 είναι ο συνολικός πληθυσμός του «Καλλικρατικού» Δήμου Λεβαδέων, της Περιφερειακής Ενότητας Βοιωτίας και της Στερεάς Ελλάδας αφού δεν έχει ολοκληρωθεί η επεξεργασία των στοιχείων από την Ελληνική Στατιστική Αρχή. Πίνακας : Αποτελέσματα μόνιμου πληθυσμού Διοικητική διαίρεση Σύνολο Άρρενες Θήλεις Πυκνότητα μόνιμου πληθυσμού ανά τετρ. χιλιόμετρο ,17 Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας Περιφερειακή ,89 Ενότητα Βοιωτίας Δήμος Λεβαδέων ,00 Δήμος Διστόμου ,89 Αράχοβας - Αντίκυρας Δήμος Ορχομενού ,95 Βάσει των προσωρινών αποτελεσμάτων του μόνιμου πληθυσμού της Ελλάδος (απογραφή 2011) διαπιστώνουμε ότι ο Δήμος Λεβαδέων έχει υποστεί μείωση κατά 694 άτομα, αφού το άθροισμα του μόνιμου πληθυσμού των «Καποδιστριακών» Δήμων που συνενώθηκαν ήταν άτομα κατά την απογραφή του Η μεταβολή κατά 2,17% του πληθυσμού του Δήμου Λεβαδέων είναι μικρότερη από την αντίστοιχη μείωση που έχει σημειωθεί στον πληθυσμό της Περιφερειακής Ενότητας Βοιωτίας (10,18%), αλλά και από εκείνη που έχει σημειωθεί στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας (9,65%), ενώ ακολουθεί σαν ποσοστό μείωσης εκείνο του συνολικού πληθυσμού της χώρας (1,38%). 11

12 μεταβολή μεταβολή μεταβολή μεταβολή μεταβολή ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΛΕΒΑΔΕΩΝ Πίνακας: Πληθυσμιακές μεταβολές για το σύνολο της χώρας και τη Στερεά Ελλάδα, για τις δεκαετίες Γεωγραφική Περιοχή Σύν. Χώρας ,53 11,08 5,33 6,62 Στερεά Ελλάδα ,12 6,66 8,22 3,97 Ν. Βοιωτίας ,29 9,04 14,39-2,20 Ν. Ευβοίας ,00 9,17 10,61 3,23 Ν. Ευρυτανίας ,80-4,54-7,16 31,87 Ν. Φθιώτιδος ,63 4,13 5,73 4,38 Ν. Φωκίδος ,55 6,92-0,09 9,28-1,38-9,65-10,18-2,28-36,72-11,49-16,26 12

13 Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, τα ανωτέρω προσωρινά στοιχεία προέρχονται από τις συγκεντρωτικές καταστάσεις του αριθμού των ατόμων που απεγράφησαν στις 94 Εποπτείες της Χώρας και όχι από επεξεργασία των ατομικών ερωτηματολογίων, η οποία θα ακολουθήσει. Για το λόγο αυτό, τα στοιχεία χαρακτηρίζονται ως προσωρινά και ενδέχεται να αποκλίνουν από τα οριστικά. Τα οριστικά αποτελέσματα για το Μόνιμο Πληθυσμό, σε επίπεδο οικισμού, θα είναι διαθέσιμα το δεύτερο εξάμηνο του Αναλυτικά αποτελέσματα για τα δημογραφικά, οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού θα γίνονται διαθέσιμα σταδιακά, από το τέλος του 2012 και εντός του 2013, μετά την επεξεργασία των ατομικών ερωτηματολογίων ( σελίδες), η οποία περιλαμβάνει την οπτική ανάγνωση, την κωδικογράφηση και τους πάσης φύσεως ελέγχους ποιότητας. Για να εκτιμηθεί η πληρότητα και η ποιότητα της πληροφορίας που συλλέχθηκε με την Απογραφή, η ΕΛΣΤΑΤ αυτή τη φορά διενήργησε Έρευνα Κάλυψης της Απογραφής. Χρησιμοποιήθηκε ένα μεγάλο και αντιπροσωπευτικό δείγμα νοικοκυριών από όλη τη Χώρα, προκειμένου να ελεγχθούν τα στοιχεία της Απογραφής και σε χαμηλό διοικητικό επίπεδο (Δήμο «Καλλικράτη»). Η σύγκριση των αποτελεσμάτων της Έρευνας Κάλυψης με αυτά της Απογραφής θα γίνει μέσα στο 2012, μετά την επεξεργασία των ερωτηματολογίων και των δύο στατιστικών εργασιών. Τηρώντας τον Κανονισμό 763/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η Απογραφή του 2011 εστίασε στην καταγραφή του Μόνιμου Πληθυσμού της Χώρας σε αντίθεση με τις προηγούμενες Απογραφές, οι οποίες είχαν σκοπό τη καταγραφή του de facto πληθυσμού (δηλαδή των ατόμων που βρέθηκαν παρόντα στον τόπο Απογραφής). Γενικότερα, η μεθοδολογία της Απογραφής του 2011 διαφέρει σημαντικά σε αρκετά σημεία από αυτή προηγούμενων Απογραφών, όπως στη διάρκεια της Απογραφής, στην απογραφή ατόμων στον τόπο μόνιμης κατοικίας τους κλπ. Συνεπώς, τα αποτελέσματα της Απογραφής του 2011 και αυτά προηγούμενων Απογραφών δεν είναι απολύτως συγκρίσιμα. Συνεπώς οποιαδήποτε ανάλυση και επεξεργασία για τα δημογραφικά, τις τάσεις, τα οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού, που επιχειρούμε, θα είναι βασισμένη στα διαθέσιμα στοιχεία που διαθέτουμε μέχρι το Αυτό σαφώς εμπεριέχει την πιθανότητα αποκλίσεων από τη σημερινή πραγματικότητα ειδικά στις τάσεις, τα οικονομικά και τα κοινωνικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού, στα οποία σημειώνονται σημαντικές αλλαγές λόγω των ραγδαίων εξελίξεων στην οικονομική κατάσταση της χώρας. Έχοντας υπ όψη τα παλαιότερα στατιστικά στοιχεία τα χαρακτηριστικά ανά Δημοτική Ενότητα αναλύονται ως εξής: 13

14 Δ.Ε. Λιβαδειάς Η Λιβαδειά ως πρωτεύουσα του Ν. Βοιωτίας, αποτελεί εμπορικό και οικονομικό κέντρο μιας ευρύτερης περιοχής. Βρίσκεται δυτικά της αποξηρανθείσας λίμνης της Κωπαΐδας και διασχίζεται από τον ποταμό της Έρκυνας. Στα δυτικά του δήμου εκτείνεται ο Ελικώνας. Η Λιβαδειά χωροθετείται κεντρικά της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας με αποτέλεσμα να έχει εύκολη πρόσβαση προς τις πρωτεύουσες όλων των νομών της περιφέρειας και κυρίως προς την Αθήνα από την οποία απέχει περίπου 120 χιλιόμετρα από την Αθήνα. Στα διοικητικά όρια της Δημοτικής Ενότητας Λιβαδειάς εντάσσονται οι τοπικές κοινότητες Ρωμαίικου, Λαφυστίου και Δημοτική Κοινότητα Λιβαδειάς. Οι δύο πρώτες Τ.Κ. περιλαμβάνουν τους ομώνυμους οικισμούς. Στη Δ.Κ. Λιβαδειάς, εκτός της ομώνυμης πόλης, εντάσσονται οι οικισμοί: Άγιος Νικόλαος, Ανάληψη, Ελικώνας, Ζάλτσα, Περαχώριον, Σταθμός, Τζιμέικα και Τσουκαλάδες. Πίνακας: Πληθυσμιακές μεταβολές του Δ. Λιβαδειάς για τις δεκαετίες Γεωγραφική Περιοχή μεταβολή μεταβολή μεταβολή Δ.Ε. Λεβαδέων ,92 8,14 6,34 Δ.Κ. Λιβαδειάς ,21 8,23 8,00 Τ.Κ. Λαφυστίου ,60 4,78-33,65 Τ.Κ..Ρωμαίικου ,39 9,94-12,24 Πηγή: ΕΣΥΕ, απογραφή Την προτελευταία δεκαετία η Δ.Ε. εμφανίζει πληθυσμιακή αύξηση της τάξης του 6%, σε αντίθεση με τον πληθυσμό του νομού που φθίνει. Ο ανωτέρω πίνακας παρουσιάζει τις πληθυσμιακές μεταβολές που έχει διαγράψει η Δ.Ε. από το 1971 έως το Μέσω του παραπάνω πίνακα προκύπτει ότι η Δ.Ε. εμφανίζει πληθυσμιακή δυναμική, δεδομένου ότι στις τρεις τελευταίες απογραφές ο πληθυσμός αυξάνει με μέσο ρυθμό μεταβολής 7,5%. Τονίζεται πως την προτελευταία δεκαετία πληθυσμιακή αύξηση έχει σημειωθεί μόνο στην πόλη της Λιβαδειάς, τον οικισμό του Περαχωρίου και των Τζιμέικων. Οι υπόλοιποι οικισμοί παρουσιάζουν έντονη πληθυσμιακή μείωση (12%-54%). Εκτιμάται ότι ο πληθυσμός που μετακινείται, παρουσιάζει την τάση να εγκαθίστανται στον αστικό ιστό της Λιβαδειάς. Δημογραφικά χαρακτηριστικά Διάγραμμα 1: Κατανομή πληθυσμού του Δ. Λεβαδέων (1991) Τ.Κ. Λαφυστίο υ 3,15% Τ.Κ. Ρωμαιίκου 1,70% Διάγραμμα 2: Κατανομή πληθυσμού του Δ. Λεβαδέων (2001) Τ.Κ. Λαφυστίου 1,96% Τ.Κ. Ρωμαιίκου 1,40% Δ.Ε. Λεβαδέων 95,16% Δ.Ε. Λεβαδέων 96,64% 14

15 Στην Π.Ε., οι νέοι (0-19 ετών) το 2001 αντιπροσωπεύουν το 21,1% του πληθυσμού, παρουσιάζοντας μείωση 7 ποσοστιαίες μονάδες, συγκριτικά με το Αντίθετα η ομάδα ηλικιών ετών, το 2001 σημειώνει αύξηση, σε σχέση με το Αύξηση εμφανίζουν και οι ηλικιωμένοι (65 ετών και άνω) στην προτελευταία απογραφή επηρεάζοντας ανοδικά τον δείκτη γήρανσης (2001:0,8, 1991: 0,47). Οι παραγωγικές ηλικίες στο δήμο, το 2001, αντιπροσωπεύουν το 61,3% του συνολικού πληθυσμού. Το υψηλό αυτό ποσοστό σε συνδυασμό με το 23,6% που αποτελούν οι νέοι στον δήμο, δηλώνει την τάση που υπάρχει στην περιοχή να εγκαθίστανται άτομα σε παραγωγική ηλικία. Η εικόνα που παρουσιάζει η Δ.Κ. Λιβαδειάς, ως προς τα δημογραφικά της χαρακτηριστικά, είναι ίδια με αυτή του συνόλου του δήμου, αφού όπως έχει ήδη περιγραφεί συγκεντρώνει το 96% του συνολικού πληθυσμού. Η πληθυσμιακή συρρίκνωση που παρατηρείται την προτελευταία δεκαετία στις δύο τοπικές κοινότητες, του Ρωμαίικου και Λαφυστίου, έχει επηρεάσει καθοριστικά την αναλογία μεταξύ των ομάδων του πληθυσμού. Συγκεκριμένα, έχει μειωθεί σημαντικά το ποσοστό που αντιπροσωπεύουν οι νέοι, ενώ αντίθετα έχει αυξηθεί το ποσοστό των ηλικιωμένων. Ενδεικτικά αναφέρεται πως στην Τ.Κ. Ρωμαίικου το ποσοστό των νέων από την απογραφή του 1991 έως την απογραφή του 2001, μειώθηκε κατά 11 περίπου ποσοστιαίες μονάδες. Την ίδια χρονική περίοδο στην Τ.Κ. Λαφυστίου το ποσοστό των ηλικιωμένων αυξήθηκε κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες περίπου. Δείκτης γήρανσης Ποσοστιαία συμμετοχή ανά οικισμό επί του συνολικού πληθυσμού της Δημοτικής Ενότητας Γεωγραφική Περιοχή Δ.Κ. Λεβαδέων 93,97 95,08 95,16 96,64 Τ.Κ. Λαφυστίου 3,71 3,25 3,15 1,96 Τ.Κ. Ρωμαίικου 2,32 1,67 1,70 1,40 Ο δείκτης γήρανσης (αριθμός ατόμων ηλικίας > 65 ετών / νέους ηλικίας 0-19 ετών) σε όλες τις γεωγραφικές ενότητες, έχει αυξηθεί την προτελευταία δεκαετία. Ο δείκτης γήρανσης της περιφέρειας και της Π.Ε. Βοιωτίας βρίσκεται υψηλότερα από τον εθνικό. Η Δ.Ε. Λιβαδειάς εμφανίζει χαμηλό δείκτη γήρανσης. Η τιμή του ωστόσο για τις Τ.Κ. Λαφυστίου και Ρωμαίικου, είναι ιδιαίτερα υψηλή, με έντονα αυξητική τάση. 15

16 Οικογενειακή Κατάσταση Σε επίπεδο περιφέρειας οι έγγαμοι ξεπερνούν το 58% του πληθυσμού, οι άγαμοι το 31%, ενώ ένα πολύ μικρότερο ποσοστό αντιπροσωπεύουν οι χήροι-διαζευγμένοι (~10%). Τα ποσοστά αυτά δεν διαφοροποιούνται ιδιαίτερα για την Περιφερειακή Ενότητα Βοιωτίας. Συγκεκριμένα για τη Δημοτική Ενότητα Λιβαδειάς οι έγγαμοι αντιπροσωπεύουν το 57%. Υψηλό είναι το ποσοστό των άγαμων (~32%) στη Δ.Κ. Λιβαδειάς, δεδομένου ότι οι νέες ηλικίες καταλαμβάνουν υψηλό ποσοστό επί του συνολικού πληθυσμού. Συγκρινόμενο με το αντίστοιχο ποσοστό των Τ.Κ. Λαφυστίου και Ρωμαίικου, προκύπτει ότι διαφέρει κατά 8 και 4 ποσοστιαίες μονάδες περίπου αντίστοιχα. Το χαρακτηριστικό αυτό εκτιμάται ότι είναι αποτέλεσμα της τάσης εγκατάλειψης της περιοχής από νέους ανθρώπους. Μέσο Μέγεθος Νοικοκυριού Η αναλογία μέλη νοικοκυριών προς αριθμό νοικοκυριών που εκφράζει το μέσο μέγεθος νοικοκυριού, φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. Το μέσο μέγεθος του νοικοκυριού στην Π.Ε. (2,96), για το 2001, βρίσκεται στα ίδια επίπεδα με την περιφέρεια (2,91). Στη Δημοτική Ενότητα Λιβαδειάς, ο δείκτης αυτός δεν διαφοροποιείται ιδιαίτερα (2,94). Στα ίδια επίπεδα βρίσκεται ο δείκτης και στις τοπικές κοινότητες. Σε όλες τις παραπάνω γεωγραφικές ενότητες έχει σημειωθεί μείωση του μέσου μεγέθους του νοικοκυριού από την τελευταία δεκαετία. Η μείωση αυτή εκτιμάται ότι είναι αποτέλεσμα της τάσης οι οικογένειες να είναι ολιγομελείς. Επίπεδο Εκπαίδευσης Σε επίπεδο χώρας οι πτυχιούχοι και οι κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου αντιπροσωπεύουν το 16,5% περίπου του πληθυσμού. Οι απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης και οι τελειόφοιτοι της Γ τάξης Γυμνασίου αποτελούν το 39%. Αντίθετα το ποσοστό των ανθρώπων με χαμηλό επίπεδο μόρφωσης (τρεις τελευταίες κατηγορίες) ξεπερνά το 44%. Στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας το επίπεδο εκπαίδευσης είναι χαμηλότερο του εθνικού. Η εικόνα που εμφανίζει η Π.Ε. Βοιωτίας ως προς το επίπεδο εκπαίδευσης του πληθυσμού, δεν διαφοροποιείται ιδιαίτερα από αυτήν της περιφέρειας. Η δομή που παρουσιάζει η Δ.Ε. ως προς το επίπεδο εκπαίδευσης του πληθυσμού της, ακολουθεί στενά αυτή της χώρας. Το ποσοστό που αντιπροσωπεύουν οι πολίτες με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, παρουσιάζεται αυξημένο κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το εθνικό, ενώ τέλος το ποσοστό των πτυχιούχων και μεταπτυχιακών εμφανίζεται κατά δύο μονάδες μειωμένο σε σχέση με τη χώρα. Αστικοποίηση Στη Δημοτική Ενότητα Λιβαδειάς πάνω από το 96% του πληθυσμού χαρακτηρίζεται ως αστικός, ενώ παράλληλα εμφανίζει πολύ χαμηλό ποσοστό αγροτικού πληθυσμού (~3%), του οποίου το σύνολο είναι συγκεντρωμένο στις Τ.Κ. Ρωμαίικου και Λαφυστίου. 16

17 Πραγματικός Πληθυσμός κατά Αστικότητα (2001) Γεωγραφική Αστικότητα Αστικότητα % Σύνολο Περιοχή Αστικός Αγροτικός Αστικός Αγροτικός Σύνολο Ελλάδας ,79 27,21 Στερεά Ελλάδα ,60 45,40 Π.Ε. Βοιωτίας ,80 38,20 Π.Ε. Εύβοιας ,41 41,59 Π.Ε. Ευρυτανίας ,14 78,86 Π.Ε. Φθιώτιδας ,19 45,81 Π.Ε. Φωκίδος ,22 65,78 Δ.Ε. Λιβαδειάς ,64 3,36 Δ.Κ.Λιβαδειάς ,00 0,00 Τ.Κ. Λαφυστίου ,00 100,00 Τ.Κ. Ρωμαίικου ,00 100,00 Πηγή: ΕΣΥΕ, απογραφή 2001 Δ.Ε. Κορώνειας Δημογραφικές τάσεις Κοινωνικά χαρακτηριστικά πληθυσμού. Στους Πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζονται οι δημογραφικές τάσεις και τα κοινωνικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ (Απογραφή 2001). Με βάση τα στοιχεία της ΕΣΥΕ και τις πληροφορίες της Δημοτικής Αρχής, παρατηρούνται τα εξής : - Ο πραγματικός πληθυσμός τη δεκαετία υπέστη σημαντική μείωση. Το 1991 η Δ.Ε. Κορώνειας αριθμούσε κατοίκους, ενώ το 2001, κατοίκους. Η μείωση ανέρχεται σε ποσοστό 11,9 %. - Ιδιαίτερα στις Τοπικές Κοινότητες της Αγίας Τριάδας, της Αγίας Άννας και της Κορώνειας, υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των κατοίκων που διαμένουν μόνιμα (και είναι κατά πολύ λιγότεροι αυτών που απογράφονται) και της εποχικής αύξησης του καλοκαιριού (εστιασμένης κυρίως στο δίμηνο Ιουλίου & Αυγούστου), η οποία υπερδιπλασιάζει τον πληθυσμό. - Ο πληθυσμός γενικά παρουσιάζει τάσεις γήρανσης. Οι δείκτες γήρανσης (λόγος πληθυσμού ηλικίας 65 + / πληθυσμό ηλικίας 0 14) είναι οι εξής : Δ.Ε. Κορώνειας : 2,65, Δ.Κ. Αγίου Γεωργίου : 1,74, Τ.Κ. Αγίας Άννας : 9,69, Τ.Κ. Αγίας Τριάδας : 3,47, Τ.Κ. Αλαλκομενών : 1,78, Τ.Κ. Κορώνειας 6,19. Παρατηρείται πως οι ορεινές Τοπικές Κοινότητες παρουσιάζουν αυξημένη γήρανση του πληθυσμού, σε σχέση με τον ημιορεινό οικισμό του Αγίου Γεωργίου και τον πεδινό των Αλαλκομενών. 17

18 - Τα νοικοκυριά της Δ.Ε. παρουσιάζουν κανονικές συνθήκες διαβίωσης σε ποσοστό 98,21 % στο σύνολο της Δ.Ε.. Ανά Δ.Κ. και Τ.Κ. τα ποσοστά αυτά είναι : Άγιος Γεώργιος 97,69 %, Αγία Άννα 99,2 %, Αγία Τριάδα 98,59%, Αλαλκομενές 100%, Κορώνεια 98 %. Δεν παρατηρούνται ιδιαίτερες αποκλίσεις ανά Τ.Κ. και Δ.Κ.. Σε ότι αφορά το επίπεδο εκπαίδευσης παρατηρούνται τα εξής: 1. Οι αναλφάβητοι σε επίπεδο Δ.Ε. ανέρχονται σε ποσοστό 15 % περίπου (από τους οποίους ποσοστό 67 % είναι ηλικίας 60 + και 20 % αλλοδαποί) και κατά Δ.Κ. και Τ.Κ. είναι : Άγ. Γεώργιος 10,62 %, Αγ. Άννα 28,88 %, Αγ. Τριάδα 18,32 %, Αλαλκομενές 18,99 %, Κορώνεια 14,54 %. 2. Οι απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ανέρχονται σε ποσοστό 3,53% στο σύνολο της Δημοτικής Ενότητας και κατά Δ.Κ. και Τ.Κ. είναι : Άγ. Γεώργιος 4,72 %, Αγ. Άννα 1,9 %, Αγ. Τριάδα 1,62 %, Αλαλκομενές 5 %, Κορώνεια 3 %. 3. Οι απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης και άνω, ανέρχονται σε ποσοστό 19% στο σύνολο της Δ.Ε. και κατά Δ.Κ και Τ.Κ. είναι : Άγ. Γεώργιος 24,8 %, Αγ. Άννα 7,3 %, Αγ. Τριάδα 12,36 %, Αλαλκομενές 21,22 %, Κορώνεια 16,39 %. 4. Τα παραπάνω ποσοστά έχουν σημαντικές αποκλίσεις ανά Δ.Κ. και Τ.Κ.. Είναι εμφανές πως ο Άγιος Γεώργιος, που είναι Δημοτική Κοινότητα, παρουσιάζει σε ότι αφορά το επίπεδο εκπαίδευσης σε μεγαλύτερο βαθμό, τάσεις χαρακτηριστικών αστικής περιοχής. 5. Ποσοστό 35 % των αλλοδαπών δεν γνωρίζουν ανάγνωση και γραφή, ενώ 5,84 % αυτών είναι απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης και άνω. Ποσοστό 8,8 % του πληθυσμού του Δήμου είναι μετανάστες και είναι χαμηλότερο του μέσου όρου του Νομού (10 %). Το υψηλότερο ποσοστό (87,3 %) αποτελείται από Αλβανούς υπηκόους. ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΔΗΜΟΣ ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ Δ.Δ. Αγίου Γεωργίου Άγιος Γεώργιος Δ.Δ. Αγίας Άννας 559 Αγία Άννα 442 Ζάλτσα 65 Μονή Οσίου Σεραφείμ Δομβούς 52 Δ.Δ. Αγίας Τριάδας Αγία Τριάδα Δ.Δ. Αλαλκομενών 218 Αλαλκομενές 107 Άγιος Αθανάσιος 111 Δ.Δ. Κορώνειας 597 Κορώνεια 413 Αγία Παρασκευή

19 ΜΟΝΙΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΔΗΜΟΣ ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ Δ.Δ. Αγίου Γεωργίου Άγιος Γεώργιος Δ.Δ. Αγίας Άννας 318 Αγία Άννα 251 Ζάλτσα 15 Μονή Οσίου Σεραφείμ Δομβούς 52 Δ.Δ. Αγίας Τριάδας 937 Αγία Τριάδα 937 Δ.Δ. Αλαλκομενών 191 Αλαλκομενές 88 Άγιος Αθανάσιος 103 Δ.Δ. Κορώνειας 505 Κορώνεια 320 Αγία Παρασκευή 185 ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΗΛΙΚΙΩΝ ΔΗΜΟΣ ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ Ομάδες ηλικιών Σύνολο Άρρενες Θήλεις

20 Δ.Ε Δαύλειας Στον Πίνακα παρουσιάζονται τα πληθυσμιακά μεγέθη και η εξέλιξή τους συνολικά για τη Δ.Ε Δαύλειας και αναλυτικά για τους οικισμούς που τη συγκροτούν. Στις τέσσερις τελευταίες του στήλες απεικονίζεται η ποσοστιαία μεταβολή του πληθυσμού που παρατηρείται μεταξύ των απογραφών , , και τέλος, Στον πίνακα επίσης παρατίθενται τα συνολικά πληθυσμιακά στοιχεία για το σύνολο της χώρας, της Περιφέρειας Στ. Ελλάδας και της Π.Ε. Βοιωτίας, έτσι ώστε να είναι δυνατή η συγκριτική ανάλυση των πληθυσμιακών δεδομένων σε πολλά επίπεδα. 20

21 Πίνακας : Πληθυσμιακή εξέλιξη Δ.Ε. Δαύλειας ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΟΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ, Π.Ε, Δ.Ε, Τ.Κ ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ ,53 11,08 5,33 6,86 50 ΠΕΡΙΦ. ΣΤ. ΕΛΛΑΔΑΣ ,26 6,43 8,23 3,96 0,37 2,18 14,45-2,25 3 Π.Ε. ΒΟΙΩΤΙΑΣ Δαύλεια ,04 19,01-3,19-19, Μαυρονέριον ,56-4,55 1,49-19, Σταθμός Δαύλειας ,51-38,46 62,50-57, Παρόριον ,20-13,69-20,26-5,52 ΔΗΜΟΣ ΔΑΥΛΕΙΑΣ ,35 9,38-4,86-17,96 Πηγή: ΕΣΥΕ, απογραφές 1961,1971,1981,1991 και 2001, επεξεργασία μελετητή 21

22 Την δεκαετία ο πληθυσμός της Δ.Ε παρουσίασε μείωση που ξεπερνά το 12%, δηλαδή από κατοίκους σε κατοίκους. Την δεκαετία ο πληθυσμός της σημείωσε αύξηση κατά 9%, δηλαδή από κατοίκους σε κατοίκους. Κατά την επόμενη δεκαετία , ο πληθυσμός επανεμφάνισε τάσεις μείωσης και έφτασε τους κατοίκους (-5%). Ομοίως, το 2001 ο πληθυσμός μειώθηκε κατά 18% σε κατοίκους. Παρατηρείται σε σχέση με το ευρύτερο περιβάλλον που ανήκει η Δ.Ε., δηλ. Περιφέρεια και Π.Ε. ότι δεν ακολουθεί συγκεκριμένες τάσεις του γενικότερου πληθυσμού, αλλά προφανώς υπάρχει μία αναπτυξιακή υστέρηση στην οποία και αποδίδεται η τάση συνεχούς μείωσης του πληθυσμού. Σε επίπεδο οικισμών η Δαύλεια έχει έντονες διακυμάνσεις στον πληθυσμό αλλά με τάσεις μείωσης, ενώ το Μαυρονέρι και το Παρόρι παρουσιάζουν σταθερά τάσεις μείωσης. Ηλικιακή διάρθρωση του πληθυσμού: Η ανάλυση της διάρθρωσης του πληθυσμού της Δ.Ε. Δαύλειας κατά ηλικιακές ομάδες δύναται να μας δώσει χρήσιμα στοιχεία για την υπό εξέταση περιοχή αναφορικά κυρίως με την κοινωνική της δομή. Η εικόνα της ηλικιακής διάρθρωσης της Δ.Ε Δαύλειας το 2001 σε σχέση με την αντίστοιχη του 1991, ανά φύλο και ηλικιακές ομάδες παρουσιάζει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: Σημαντική μείωση παρατηρείται στις μικρές ηλικιακές ομάδες και ιδιαίτερα στις ηλικίες 5 έως 24, και στα δύο φύλα. Αξιοσημείωτη είναι η μεγάλη αύξηση των ποσοστών, τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άρρενες, στην ηλικιακή ομάδα των 60 έως 74 ετών. Άρρενες: κυρίαρχη ηλικιακή ομάδα 10 έως 14 και 60 έως 64 το 1991 και 25 έως 34 το Θήλεις: κυρίαρχη ηλικιακή ομάδα 55 έως 59 και 70 έως 74 το 1991 και 55 έως 85 και άνω το Αριθμός νοικοκυριών: Σύμφωνα με τον επίσημο ορισμό της Ε.Σ.Υ.Ε, το νοικοκυριό ορίζεται ως η ενότητα της κατοικίας και οριοθετείται από το σύνολο των κατόχων του ίδιου καταλύματος (κύριας κατοικίας), ανεξαρτήτων των δεσμών που τους ενώνουν. Δ.Ε. Δαύλειας: στη Δ.Ε. Δαύλειας καταγράφεται μείωση του αριθμού των νοικοκυριών από 612 σε 604, που είναι και ο μεγαλύτερος. Ο μέσος αριθμός μελών ανά νοικοκυριό παρουσιάζει μείωση από 3,24 άτομα σε 2,66. Ο μέσος αριθμός των δωματίων που αντιστοιχούν σε κάθε νοικοκυριό παρουσιάζει αύξηση από 3,91 σε 4,10 δωμάτια. Τ.Κ. Μαυρονερίου: στο Μαυρονέρι μειώθηκε ο μέσος αριθμός των μελών των νοικοκυριών από 3,08 σε 2,81 μέλη. Μικρή αύξηση παρουσίασε και ο μέσος αριθμός δωματίων ανά νοικοκυριό από 3,63 σε 3,99. Μείωση, παρουσίασε ο αριθμός των νοικοκυριών που για την Τ.Κ. έφτασε τα 91 το 2001, από τα 101 το Τ.Κ. Παρορίου: η Τ.Κ. Παρορίου παρουσίασε οριακή αύξηση του αριθμού των νοικοκυριών, από 122 σε 123, μείωση του μέσου αριθμού των μελών από 2,77 σε 2,45 αλλά και μικρή μείωση του μέσου αριθμού δωματίων από 4,17 σε 4,13 που είναι και ο μεγαλύτερος αριθμός μεταξύ των Τ.Κ. της Δ.Ε. για το 2001 και είναι πολύ μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο για ολόκληρη τη Δ.Ε. που είναι 4,09 22

23 Διάρθρωση νοικοκυριών Ελλάδας, Περιφέρειας Στ. Ελλάδας, Νομού Βοιωτίας και Δήμου Δαύλειας, 1991 ΔΗΜΟΣ, ΔΗΜΟΤΙΚΟ/ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΜΕΛΗ ΜΕΣΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΛΩΝ ΠΛΗΘΟΣ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΩΜΑΤΙΩΝ ΠΟΥ ΔΙΑΘΕΤΟΥΝ 6 και άνω ΜΕΣΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΩΜΑΤΙΩΝ ΑΝΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ , ,45 ΠΕΡΙΦ. ΣΤ. ΕΛΛΑΔΑΣ , ,87 ΝΟΜΟΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ , ,85 ΔΗΜΟΣ ΔΑΥΛΕΙΑΣ , ,91 Πηγή: ΕΣΥΕ, απογραφή 1991, επεξεργασία μελετητή Διάρθρωση νοικοκυριών Ελλάδας, Περιφέρειας Στ. Ελλάδας, Νομού Βοιωτίας και Δήμου Δαύλειας, 2001 ΔΗΜΟΣ, ΔΗΜΟΤΙΚΟ/ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΜΕΛΗ ΜΕΣΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΛΩΝ ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΩΜΑΤΙΩΝ ΜΕΣΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΩΜΑΤΙΩΝ ΑΝΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑ , ,04 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΣΤ. ΕΛΛΑΔΑΣ , ,01 ΝΟΜΟΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ , ,97 ΔΗΜΟΣ ΔΑΥΛΕΙΑΣ , ,09 Πηγή: ΕΣΥΕ, απογραφή 2001, επεξεργασία μελετητή 23

24 Επίπεδο εκπαίδευσης Η ανάλυση που ακολουθεί αναφέρεται σε ηλικιακές ομάδες άνω των 10 ετών. Γίνεται μία προσπάθεια έτσι να διερευνηθεί η δυναμικότητα της περιοχής μελέτης αναφορικά με το ποιοτικό κριτήριο της εκπαίδευσης, ενώ μέσω της σύγκρισης των στοιχείων από τις απογραφές 1991 και 2001 θα εξεταστεί η αναβάθμιση ή μη του εκπαιδευτικού επιπέδου των κατοίκων της περιοχής με την πάροδο των ετών και βάσει των νέων αναγκών που απαιτεί η σύγχρονη δομή της κοινωνίας. Στους πίνακες του επιπέδου εκπαίδευσης περιλαμβάνονται όλες οι βαθμίδες εκπαίδευσης και ειδικότερα αναλύονται οι εξής κατηγορίες: αγράμματοι, άτομα που δεν τελείωσαν το δημοτικό (αλλά γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση), απόφοιτοι στοιχειώδους εκπαίδευσης, άτομα που τελείωσαν τη Γ γυμνασίου, απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης, απόφοιτοι ανώτερων σχολών, απόφοιτοι ΤΕΙ, απόφοιτοι ανώτατων σχολών και τέλος, κάτοχοι μεταπτυχιακού/ διδακτορικού πτυχίου. Επίπεδο εκπαίδευσης Περιφέρειας Στ. Ελλάδας Δ.Ε. Δαύλειας Στις κατώτερες βαθμίδες εκπαίδευσης για το έτος 1991, το ποσοστό της ομάδας των «μη γνωρίζοντες γραφή και ανάγνωση», στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας καταγράφεται 9,62%, έναντι 9,09% στην Π.Ε. Βοιωτίας και 6,08% στη Δ.Ε. Δαύλειας. Όσον αφορά τα άτομα που δεν τελείωσαν το Δημοτικό αλλά γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση καταγράφονται ως το 12,14% επί του συνόλου της Π.Ε. Βοιωτίας, το 11,56% στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και το 10,09% στη Δ.Ε. Δαύλειας. Στην απογραφή του 2001, τα ποσοστά αυτά μειώνονται σημαντικά και η κατάσταση διαμορφώνεται ως εξής : το ποσοστό των «μη γνωρίζοντες γραφή και ανάγνωση» για την Π.Ε. Βοιωτίας αγγίζει το 5,81%, για την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος το 5,48% και για τη Δ.Ε. Δαύλειας το 3,30%. Τα ποσοστά για τον πληθυσμό με το χαρακτηριστικό «δεν τελείωσαν το Δημοτικό αλλά γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση» διαμορφώνονται για τη Δ.Ε. Δαύλειας στο 10,67%, στην Π.Ε. Βοιωτίας 10,30% και στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας 9,87%. Στις υπόλοιπες κατηγορίες η Δ.Ε. Δαύλειας το 1991 κατατάσσεται στην πρώτη θέση όσον αφορά τους αποφοίτους στοιχειώδους εκπαίδευσης με 52,48%, στην πρώτη θέση όσον αφορά τους αποφοίτους μέσης εκπαίδευσης με 12,68% και στην τελευταία θέση όσον αφορά τους απόφοιτους ανώτερων και ανώτατων σχολών με 0,26% και 3,26% αντίστοιχα. Το έτος απογραφής 2001, η Δ.Ε. Δαύλειας εξακολουθεί να κατέχει το υψηλότερο ποσοστό των αποφοίτων στοιχειώδους εκπαίδευσης με 42,54% και ενώ το ποσοστό των αποφοίτων της Γ γυμνασίου έχει αυξηθεί η Δ.Ε. έρχεται δεύτερη πλέον μετά την Π.Ε. Βοιωτίας με ποσοστό 13,25%. Όσον αφορά τους απόφοιτους μέσης εκπαίδευσης η Δ.Ε. Δαύλειας εξακολουθεί να βρίσκεται στην τρίτη θέση, αλλά με πολύ βελτιωμένο ποσοστό 21,11%. Σχετικά με τις ανώτερες και ανώτατες βαθμίδες εκπαίδευσης στη Δ.Ε. Δαύλειας το 1991 καταγράφονται τα χαμηλότερα ποσοστά με 0,26% στους πτυχιούχους ανώτερων σχολών, 0,71% στους πτυχιούχους ΤΕΙ, 3,26% στους πτυχιούχους ανωτάτων σχολών και 0,11% στους κατόχους μεταπτυχιακού και διδακτορικού. Αν και τα ποσοστά του 2001 είναι φανερά 24

25 βελτιωμένα, η Δ.Ε. Δαύλειας παραμένει τελευταία στις ανώτερες/ανώτατες βαθμίδες εκπαίδευσης με ποσοστά 2,67% στους πτυχιούχους ανώτερων σχολών, 1,31% στους πτυχιούχους ΤΕΙ, 4,97% στους πτυχιούχους ανωτάτων σχολών και 0,18% στους κατόχους μεταπτυχιακού και διδακτορικού. Οικογενειακή κατάσταση Δ.Ε. Δαύλειας Στην ενότητα αυτή αναλύεται η οικογενειακή κατάσταση των κατοίκων της Δ.Ε. Δαύλειας τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Ειδικότερα, ο πληθυσμός του Δήμου κατηγοριοποιείται στις εξής κατηγορίες: «άγαμοι», «έγγαμοι» και «χήροι ή διαζευγμένοι». Οικογενειακή κατάσταση κατοίκων Δ.Ε. Δαύλειας, ,00 60,65 60,00 50,00 40,00 30,00 27,41 Άγαμοι Έγγαμοι Χήροι ή Διαζευγμένοι 20,00 9,94 10,00 0,00 Δ.Ε. ΔΑΥΛΕΙΑΣ Πηγή: ΕΣΥΕ, απογραφή 1991, επεξεργασία ΣΧΟΑΑΠ Δ. Δαύλειας 25

26 Οικογενειακή κατάσταση κατοίκων Δ.Ε. Δαύλειας, ,59 60,00 50,00 40,00 30,00 29,57 Άγαμοι Έγγαμοι Χήροι ή Διαζευγμένοι 20,00 12,84 10,00 0,00 Δ.Ε. ΔΑΥΛΕΙΑΣ Πηγή: ΕΣΥΕ, απογραφή 2001, επεξεργασία ΣΧΟΑΑΠ Δ. Δαύλειας Μετά από σύγκριση των στοιχείων, για τη Δ.Ε. Δαύλειας προκύπτουν τα εξής: Το ποσοστό της κατηγορίας «άγαμοι» αυξήθηκε από 27,41% το 1991 σε 29,57% το Το ποσοστό της κατηγορίας «έγγαμοι» μειώθηκε από 60,65% που ήταν το 1991, σε 57,59% το Το ποσοστό της κατηγορίας «άγαμοι/διαζευγμένοι» άγγιξε το 12,84% το 2001, από 9,94% που ήταν το

27 Δ. Ε. Χαιρώνειας Εξέλιξη του πληθυσμού Μέγεθος Σύνθεση Μεταβολές Σύμφωνα με την απογραφή 2001 της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ) ο πραγματικός πληθυσμός της Δημοτικής Ενότητας Χαιρώνειας ανήλθε σε κατοίκους (1,7% του πληθυσμού του νομού). Ο πραγματικός πληθυσμός της Δημοτικής Ενότητας Χαιρώνειας κατά τα έτη παρουσίασε τις παρακάτω μεταβολές: Μεταβολές του πληθυσμού Δ.Ε. Χαιρώνειας Έτος Πληθυσμός Μεταβολή (%) , ,16 Από τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει ότι ο πραγματικός πληθυσμός της Δ.Ε. Χαιρώνειας κατά την δεκαετία αυξήθηκε κατά ένα πολύ μικρό ποσοστό της τάξεως μόλις του 1,02%. Αντίθετα κατά την επόμενη δεκαετία σημειώθηκε μείωση κατά 2,16 %. Ο μόνιμος πληθυσμός τώρα, δηλαδή οι εγγεγραμμένοι δημότες της Δ.Ε. Χαιρώνειας, το 2001 ήταν άτομα. Αυτό σημαίνει πως 732 από τους εγγεγραμμένους δημότες του υπό μελέτη ΟΤΑ δεν διαμένουν μόνιμα αλλά σε κάποια άλλη περιοχή της χώρας. Όσον αφορά την κατανομή του μόνιμου πληθυσμού κατά πολεοδομικές ενότητες έχουμε: Κατανομή του πληθυσμού Δημοτικής Ενότητας Χαιρώνειας Μόνιμος πληθυσμός 2001 Δ.Ε. Χαιρώνειας Δημοτικά Διαμερίσματα Μόνιμος πληθυσμός Χαιρώνεια (έδρα) 726 Άγιος Βλάσης 374 Ακόντιο 145 Ανθοχώρι 238 Βασιλικά 64 Θούριο 195 Προσήλιο 82 Προφ. Ηλίας 122 Σύνολο Ο.Τ.Α

28 Από τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα διαπιστώνεται ότι: α) ο πληθυσμός είναι συγκεντρωμένος κύρια στους οικισμούς του κεντρικού τμήματος, συγκεκριμένα στη Χαιρώνεια και τον Αγ. Βλάσιο οι οποίοι μαζί αντιστοιχούν στο 56% του συνολικού πληθυσμού. β) σε όλες τις Τοπικές κοινότητες πλην της Χαιρώνειας, ο πληθυσμός είναι πολύ μικρότερος των 500 κατοίκων. Θέλοντας να παρουσιαστεί σφαιρικότερα η κατανομή και η εξέλιξη του πληθυσμού στη Δ.Ε. κατασκευάσθηκε και παρουσιάζεται παρακάτω ένας συγκεντρωτικός πίνακας με όλα πληθυσμιακά στοιχεία της Δ.Ε. ανά Τ.Κ. κατά τις δεκαετίες και Όσον αφορά τις μεταβολές του πραγματικού πληθυσμού της Δ.Ε. Χαιρώνειας, σε σχέση με τις τιμές που εμφανίζει η Π.Ε. Βοιωτίας, η περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας αλλά και το σύνολο της χώρας τα σχετικά στοιχεία παρουσιάζονται στο πίνακα που ακολουθεί. Η πυκνότητα των οικισμών εμφανίζεται χαμηλή όχι μονό συγκρινόμενη με τις άλλες αγροτικές περιοχές της χώρας και της περιφέρειας αλλά και του ίδιου του νομού ο οποίος εμφανίζει εξίσου αρνητικές πληθυσμιακές μεταβολές κατά την τελευταία δεκαετία. Σχολιασμό αξίζει η αρνητική μεταβολή του πληθυσμού της Τοπικής Κοινότητας Προφήτη Ηλία που κατά την προτελευταία δεκαετία το ποσοστό μείωσης του πληθυσμού του ανέρχεται στο 28,32%. Όσον αφορά το μόνιμο πληθυσμό της Δ.Ε. διαθέσιμα στοιχεία υπάρχουν μόνο για το έτος 2001 και ο αριθμός ανέρχεται στους κατοίκους. Η περιοχή εμφανίζει έντονα φαινόμενα πληθυσμιακής αποδυνάμωσης συγκρίνοντάς τα βέβαια με τις γενικές τάσεις που εμφανίζει ο νομός, η περιφέρεια αλλά και ευρύτερα σε επίπεδο χώρας. Αξίζει σε αυτό το σημείο να επισημάνουμε ότι η πυκνότητα του πληθυσμού στο δήμο (0,19 κατ/ Ha) υστερεί σημαντικά εκείνης της περιφέρειας και της χώρας. Η πυκνότητα ωστόσο είναι μικρότερη της αντίστοιχης για τις αγροτικές περιοχές του νομού και για το σύνολο του νομού. Δημογραφικά χαρακτηριστικά Διάρθρωση πληθυσμού κατά φύλο Η σύσταση του πληθυσμού κατά φύλο έχει μια φυσική και συνήθη κατανομή κατά την οποία οι 2 πληθυσμιακές ομάδες, των αρρένων και των θηλέων μοιράζονται περίπου την ίδια αναλογία. Το 50,63 % του πραγματικού πληθυσμού της Δ.Ε. Χαιρώνειας είναι άντρες και το υπόλοιπο 49,37 % είναι γυναίκες. Την ίδια περίπου κατανομή του πληθυσμού τους παρουσιάζουν και οι επιμέρους Τ.Κ. που την απαρτίζουν με μοναδική εξαίρεση την Τ.Κ. του Αγ. Βλασίου που το ποσοστό των αρρένων είναι στο 47,07%. Τη μεγαλύτερη αναλογία αρρένων που υπάρχει στο Προσήλιο όπου το ποσοστό των αντρών εμφανίζεται αυξημένο και καταγράφει τιμές της 28

29 τάξεως του 53,57%. Ελαφρώς αυξημένο παρουσιάζεται επίσης το ποσοστό των αρρένων στην Τ.Κ. του Προφήτη Ηλία (52,42%). Ηλικιακή διάρθρωση πληθυσμού Όσον αφορά την κατά ηλικία σύνθεση του πληθυσμού πρόκειται όπως προαναφέρθηκε για έναν πληθυσμό πολύ «γερασμένο». Τα παιδιά (ηλικίες 0 15 ετών) αντιπροσωπεύουν μόνο το 13.3%% του πληθυσμού ενώ τα άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω αντιπροσωπεύουν το 24%. Η αναλογία γήρανσης ανέρχεται σε 179,7%. Μορφωτικό επίπεδο Οι περισσότεροι κάτοικοι της Δ.Ε. Χαιρώνειας ανήκουν στον πληθυσμό εκείνον που κατέχει μόνο τη στοιχειώδη εκπαίδευση. Το ποσοστό των ατόμων που έχουν αποφοιτήσει από ανώτερες και ανώτατες σχολές (συμπεριλαμβάνονται και αυτοί που έχουν μεταπτυχιακό και διδακτορικό τίτλο σπουδών) είναι μόλις 4,8% στο σύνολο του πληθυσμού άνω των 10 ετών. Οι απόφοιτοι της μέσης εκπαίδευσης αποτελούν αντίστοιχα το 33,5% σχεδόν. Το ποσοστό των αποφοίτων στοιχειώδους εκπαίδευσης είναι 37,3%, ενώ αυτών που δεν ολοκλήρωσαν τη στοιχειώδη εκπαίδευση το ποσοστό ανέρχεται στο 16,6%. Τέλος οι κάτοικοι που δηλώνουν αναλφάβητοι εκπροσωπούν ένα αρκετά υψηλό ποσοστό του 7,8 %. Δ.Ε. ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ Η Δ.Ε. καταλαμβάνει μια αρκετά μεγάλη έκταση σε σχέση με τον πληθυσμό της, ο οποίος είναι συγκεντρωμένος σε ποσοστό 91% στον οικισμό του Κυριακίου, ενώ ελάχιστοι είναι αυτοί που διαμένουν μόνιμα στους υπόλοιπους οικισμούς. Στο σύνολο της Δημοτικής Ενότητας παρατηρείται πληθυσμιακή μείωση κατά 2,5% στην δεκαετία σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ. Ωστόσο ο οικισμός του Κυριακίου αυξάνεται την ίδια δεκαετία κατά 2,1%, ενώ μειώνονται σημαντικά οι υπόλοιποι μικροί οικισμοί. Η αντίστοιχη μείωση είναι μεγαλύτερη όσον αφορά στην απογραφή του μόνιμου πληθυσμού. Πληθυσμιακό μέγεθος των οικισμών της Κ. Κυριακίου Κοινότητα και οικισμοί Μόνιμος πληθυσμός Πραγματικός πληθυσμός Μεταβολή Μεταβολή Δ. Ε. Κυριακίου ,3% ,5% Κυριάκι ,1% ,1% Άγιος Αθανάσιος ,7% ,7% Καρυώτι ,0% ,0% Παναγία Καλαμιώτισσα ,9% ,0% Ταρσός ,9% ,8% Πηγή: ΕΣΥΕ

30 Η θέση και ο ρόλος του νέου δήμου στα πλαίσια της περιφέρειας και του νομού. Η Λιβαδειά από το 19 ο αιώνα, αναδείχθηκε σε σημαντικό βιομηχανικό κέντρο καθώς αναπτύχθηκε με ταχύτατους ρυθμούς η κλωστοϋφαντουργία. Στα τοπικά εργαστήρια γίνονταν επεξεργασία μεγάλων ποσοτήτων βάμβακος που προέρχονταν από τις καλλιέργειες στην πεδιάδα της Κωπαΐδας. Η εγγύτητα στον τόπο παραγωγής της πρώτης ύλης κρατούσε το κόστος παραγωγής χαμηλό. Παράλληλα αναλαμβάνει σημαντικό διοικητικό ρόλο, από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, και αναδεικνύεται σε εμπορικό κέντρο της ευρύτερης γεωργικής ενδοχώρας. Κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες η θέση της Λιβαδειάς στην περιφέρεια σταδιακά υποβαθμίζεται. Βρίσκεται σε θέση όχι άμεσα συνδεδεμένη με την νέα εθνική οδό (ΝΕΟ) που αποτελεί και τον βασικό συγκοινωνιακό και αναπτυξιακό άξονα της χώρας. Η σιδηροδρομική γραμμή διέρχεται σε μικρή απόσταση αλλά εκτός της πόλης, γεγονός που υποβαθμίζει τη σημασία της ενώ η πρόθεση μελλοντικής επέκτασης του Προαστιακού της Αθήνας περιλαμβάνει μόνο τη Θήβα. Έδρα της περιφέρειας ορίζεται η Λαμία αφήνοντας ως διαθέσιμο διοικητικό ρόλο εκείνον της έδρας της περιφερειακής ενότητας Βοιωτίας. Εντός της Π.Ε. το δίπολο που συνθέτει η πόλη με τη Θήβα δεν αναπτύσσεται συμπληρωματικά ως προς τους ρόλους των πόλων του. Τα δύο κέντρα παρουσιάζουν, ήδη από τη δεκαετία του 1980 σχετική λειτουργική αυτονομία, με τις συνδέσεις να είναι εντονότερες με την Αθήνα παρά μεταξύ τους. Το κέντρο βάρους της χωροθέτησης των παραγωγικών δραστηριοτήτων της Βοιωτίας σταδιακά μετακινείται νοτιότερα με την ανάπτυξη βιομηχανικών δραστηριοτήτων κυρίως στην περιοχή εξόδου της ΝΕΟ από την Αττική (Σχηματάρι Οινόφυτα). Εκεί παράγεται το μεγαλύτερο μέρος του Ακαθάριστου Προϊόντος του νομού χωρίς απαραίτητα τα σχετικά εισοδήματα να παραμένουν στα τοπικά κέντρα. Η γεωργική παραγωγή με τη μορφή που διατηρεί δεν έχει τη δυναμική που οδήγησε στην ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής και ειδικότερα της Λιβαδειάς κατά τον προηγούμενο αιώνα. Αντιθέτως ο τομέας ακολούθησε φθίνουσα πορεία ως προς τις δυνατότητες απασχόλησης και τη συμμετοχή του στο τοπικό Ακαθάριστο Προϊόν. Σύμφωνα με τη μελέτη του χωροταξικού σχεδίου της περιφέρειας η Λιβαδειά είναι Νομαρχιακό Διοικητικό Κέντρο και Κέντρο εξυπηρετήσεων (εμπόριο, αναψυχή, αστικός τουρισμός, κοινωφελείς υπηρεσίες, πολιτιστικές υποδομές), εκπαίδευσης, έρευνας και τεχνολογίας της ενότητας της. Οι λειτουργίες που φιλοξενεί είναι ανάλογες του διοικητικού της ρόλου και του πληθυσμού της. Από την ίδια μελέτη εντάσσεται σε δύο από τους δευτερεύοντες άξονες ανάπτυξης της περιφέρειας: Τον άξονα ΠΑΘΕ / Θήβα Λιβαδειά Ιτέα / Άμφισσα που εντάσσεται στη διαγώνιο Λαμία / Πάτρα. Τον άξονα Θήβα Λιβαδειά Λαμία (Δυτική Θεσσαλία) 30

31 Η Λιβαδειά αναγνωρίζεται ως κομβικό κέντρο για την οργάνωση της γεωργικής παραγωγής της περιφέρειας εντασσόμενη στον άξονα Θήβα Λιβαδειά Αμφίκλεια Λαμία Δομοκός με τις πεδινές γεωργικές εκτάσεις να κατανέμονται ένθεν και ένθεν. Τα κέντρα του άξονα αποτελούν τον κορμό διαχείρισης των παραγωγικών συντελεστών και υποστήριξης των αγροτικών οικισμών που δομούν το οικιστικό δίκτυο της αγροτικής ενδοχώρας. Για το λόγο αυτό προτείνεται η ενίσχυσή τους με οργανωμένους υποδοχείς αγροτοβιομηχανικών / βιοτεχνικών δραστηριοτήτων. Η προτεινόμενη οικιστική ανάπτυξη της περιοχής έχει ως στόχους: την ενδυνάμωση του οικιστικού δικτύου της περιφέρειας ώστε να εξισορροπηθούν συγκεντρώσεις στις συνοριακές με την Αθήνα περιοχές τη στήριξη της κατοίκησης του κυρίως γεωργικού χώρου της περιφέρειας Οι κατευθύνσεις σχεδιασμού της αστικής περιοχής έχουν ως στόχο την ανάπτυξή της ως αγροτοβιομηχανικού κέντρου έτσι ώστε να διατηρηθεί η δυναμικότητα της αγροτικής παραγωγής συνδεδεμένη με τη βιομηχανία. Με το στόχο αυτό συνδέεται ο ρόλος του προτεινόμενου περιφερειακού κέντρου διαχείρισης υδάτινων πόρων στερεάς Ελλάδας για τη χωροθέτηση του οποίου προτείνεται από το ΠΠΧΣΑΑ η Λιβαδειά. Από το κέντρο (Ενιαίος φορέας διαχείρισης υδατικών αποθεμάτων της περιφέρειας) θα ελέγχεται και η διάθεση των υδάτινων πόρων της περιφέρειας για κάλυψη των αναγκών της Αθήνας στο πλαίσιο ενός οργανωμένου σε ανταποδοτική βάση σχεδίου διαχείρισης. Για την ευρύτερη ενότητα της Λιβαδειάς σημαντική αναπτυξιακά θεωρείται η πρόταση να εξυπηρετηθεί ο δήμος από το δίκτυο διανομής Φυσικού Αερίου. Ο δήμος βρίσκεται πάνω στο βασικό άξονα εξυπηρέτησης του λειτουργικού κυκλώματος στο οποίο εντάσσονται σημαντικοί τουριστικοί πόλοι της περιφέρειας. Πρόκειται για την ενότητα που περιλαμβάνει των πόλο εσωτερικού τουρισμού παραθερισμού της Αράχοβας και του γύρω ορεινού όγκου του Παρνασσού και το κέντρο πολιτισμικού τουρισμού διεθνούς εμβέλειας των Δελφών (Ν. Φωκίδας). Το ΠΠΧΣΑΑ προτείνει την ανάπτυξη του αγροτουρισμού / οικοτουρισμού έτσι ώστε να επιτευχθεί η ένταξη στο τουριστικό κύκλωμα του δυτικού τμήματος του νομού. Η Λιβαδειά θεωρείται από το ΠΠΧΣΑΑ Στερεάς Ελλάδος μια από τις πόλεις που διαμορφώνουν την αστική δυναμική της περιφέρειας, με ρόλο αναπτυξιακό και όχι μόνο διοικητικό. Κατατάσσεται, μαζί με τη Θήβα και το δίπολο Άμφισσα Ιτέα, στα κέντρα με δυναμική κατοίκων στην ευρύτερη αστική περιοχή τους, με ενδοπεριφερειακό ρόλο, αλλά και δυνατότητες διαπεριφερειακών ειδικών λειτουργιών. Η Λιβαδειά εκτείνει την ακτίνα επιρροής της σε οικισμούς των γειτονικών δήμων της Βοιωτίας (Ορχομενού, Αντίκυρας-Αράχοβας-Διστόμου, Αλίαρτου) αλλά και της Φθιώτιδας (Τιθορέας-Ελάτειας-Αμφίκλειας, Λοκρών). 31

32 2.2. Η περιοχή του Δήμου και οι κάθετες υπηρεσίες στο θεματικό τομέα «Περιβάλλον και ποιότητα ζωής» Μνημειακός πλούτος Αξιοθέατα Ιστορικά στοιχεία Ο σημερινός δήμος Λεβαδέων, ο προερχόμενος από τη συνένωση μικρότερων δήμων, παρουσιάζει έναν ιδιαίτερα σημαντικό μνημειακό πλούτο και πολλά αξιοθέατα, διάσπαρτα σε όλη του την έκταση, που μαρτυρούν την ιστορία του τόπου. Αναλυτικά ανά δημοτική ενότητα: Δ.Ε. ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ Η Λιβαδειά, πρωτεύουσα σήμερα του καλλικρατικού δήμου, κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής περιόδου, παρουσίασε σημάδια παρακμής. Στη συνέχεια κατά τη Δ Σταυροφορία, κατακτήθηκε από τους Φράγκους τους οποίους και διαδέχτηκαν οι Καταλανοί, οι οποίοι άφησαν παρακαταθήκη έως σήμερα το κάστρο που έκτισαν. Μετά από μια μακραίωνη περίοδο Τουρκοκρατίας και την απελευθέρωση, η πόλη και η ευρύτερη περιοχή της γνώρισαν οικοδομικό και οικονομικό οργασμό. Η Λιβαδειά γνώρισε τη μεγαλύτερη οικονομική άνθηση στα μέσα περίπου του 18ου αιώνα με τη διάδοση της καλλιέργειας του βαμβακιού στους κάμπους της, και την βιομηχανική της ανάπτυξη. Δ.Ε. ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ Η αρχαία Κορώνεια υπήρξε μέλος του συνδέσμου των βοιωτικών πόλεων και για μεγάλη περίοδο μπήκε κάτω από την ηγεμονία των Αθηναίων. Έγινε ανεξάρτητη πόλη το 387 π. Χ. με την Ανταλκίδειο ειρήνη. Στην περιοχή της έγιναν πολλές συγκρούσεις και μάχες. Το 447 π. Χ. ηττήθηκαν εκεί οι Αθηναίοι από τους Θηβαίους. Το 394 π. Χ. ηττήθηκαν οι Αθηναίοι, Θηβαίοι και Αργείοι από το Σπαρτιάτη Αγησίλαο. Το 371 π. Χ. έγινε θέατρο του πολέμου μεταξύ Λακεδαιμονίων και Θηβαίων. Το 346 π. Χ. παραχωρήθηκε από το Φίλιππο της Μακεδονίας στους Θηβαίους, και οι κάτοικοί της πουλήθηκαν σκλάβοι. Το 171 π. Χ. η πόλη καταστράφηκε από τους Ρωμαίους. Σύμφωνα με μαρτυρίες του Προκόπιου η πόλη καταστράφηκε στο σεισμό του 551 μ. Χ. Οι υπόλοιποι οικισμοί του πρώην Δήμου Κορώνειας, παρουσιάζουν στοιχεία από την νεότερη ιστορία με αρχή την περίοδο της τουρκοκρατίας. Αξιοσημείωτο επίσης είναι το ολοκαύτωμα στο Καλάμι, που πρόκειται για οικισμό του Αγίου Γεωργίου, στο οποίο στις 11 Ιουνίου του 1944 εκτελέσθηκαν από τους Γερμανούς σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του χωριού. 32

33 Δ.Ε. ΔΑΥΛΕΙΑΣ Οι μυθολογικές αναφορές γύρω από τη Δαύλεια είναι πλείστες. Έχει συνδεθεί με ένα πλήθος γεγονότων καταγεγραμμένων στην ελληνική Μυθολογία. Η ευρύτερη περιοχή της προσείλκυσε το ανθρώπινο ενδιαφέρον από τα πρώιμα προϊστορικά χρόνια. Στη συνέχεια καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους οι οποίοι και την κατέστρεψαν. Έπειτα περνώντας από τους Βυζαντινούς έπεσε ολοκληρωτικά στα χέρια των Τούρκων. Οι κάτοικοι της Δαύλειας έδειξαν απαράμιλλο θάρρος το 1821, οπότε πολέμησαν υπό την καθοδήγηση του Αθανάσιου Διάκου στη μάχη για την απελευθέρωση της Λιβαδειάς. Η μαχητικότητα των Δαυλιωτών φάνηκε τόσο κατά τη Μικρασιατική εκστρατεία, όσο και στο δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οπότε οι Ιταλοί, στις 5 Μαΐου 1943 κατάφεραν να κάψουν το χωριό, αλλά όχι να κάμψουν το αντιστασιακό σθένος των κατοίκων της Δαύλειας. Δ.Ε. ΧΑΙΡΩΝΕΙΑΣ Η περιοχή της Χαιρώνειας είναι γνωστή από τα προϊστορικά χρόνια. Ήταν υποτελής του Ορχομενού ως το τέλος του 5ου αιώνα π.χ. και αναφέρεται ως η πατρίδα του Πλούταρχου. Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στην ιστορία της Χαιρώνειας είναι ότι στο έδαφός της, και συγκεκριμένα στη μικρή πεδιάδα μεταξύ των υπωρειών του Θουρίου και του Κηφισού, πραγματοποιήθηκε η μάχη του 338 π.χ., με την οποία εδραιώθηκε η κυριαρχία του Φιλίππου στην νότια Ελλάδα. Κατά τη Ρωμαιοκρατία απολάμβανε δικαιωμάτων αυτονομίας. Δ.Ε. ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ Όπως αναφέρθηκε και προηγούμενα, στην περιοχή της σημερινής Κοινότητας Κυριακίου σώζονται ερείπια της αρχαίας πόλης Φλυγόνιο. Από το 1383 και μετέπειτα έγινε μεταφορά και εγκατάσταση των πρώτων Αρβανιτών σε χωριά γύρω από τον Ελικώνα και από τότε ουσιαστικά το Αρχαίο Φλυγόνιο μετονομάσθηκε σε Κυριάκι παίρνοντας το όνομα από την ισχυρή οικογένεια του Κυριάκη. Οι κάτοικοι του Κυριακίου πρωτοστάτησαν στην επανάσταση του 1821 και με την ίδρυση του πρώτου ελληνικού κράτους, το Κυριάκι άρχισε να αναπτύσσεται οικονομικά. Με τον πρώτο νόμο περί Δήμων της 27 ης Δεκεμβρίου 1833/ το Κυριάκι εντάχθηκε στο Δήμο Διστομίων. Στην περίοδο , απορροφήθηκε διοικητικά από το Δήμο Χαιρώνειας. Το 1857, που αυτονομήθηκε ο τότε Δήμος Διστομίων, η πρωτεύουσα του Δήμου μεταφέρθηκε τη θερινή περίοδο στο Κυριάκι και τη χειμερινή περίοδο στο Δίστομο. Ο οικισμός του Κυριακίου δέχθηκε αλλεπάλληλες καταστροφές κατά την περίοδο του Β Παγκόσμιου Πολέμου από τους Ιταλούς και τους Γερμανούς. Ωστόσο μετά τη λήξη του πολέμου κατάφερε να ανασυγκροτηθεί και να ανακάμψει οικονομικά. Ιδιαίτερα στη δεκαετία παρατηρείται μια οικονομική άνθηση στον οικισμό που οφείλεται στην εγκατάσταση και λειτουργία του εργοστασίου της «Αλουμίνιο της Ελλάδος 33

34 Α.Ε.» στην Παραλία Διστόμου και την εκμετάλλευση του βωξίτη του Ελικώνα. Αυτή η οικονομική ανάπτυξη οδήγησε και σε ανάλογη ανάπτυξη της οικοδομικής δραστηριότητας, η οποία πραγματοποιήθηκε σε δύο ζώνες κυρίως. Η μία αναπτύχθηκε κατά μήκος του άξονα εισόδου και η δεύτερη στα δυτικά στην πλαγιά μετά το ρέμα. Έτσι στην τελευταία εικοσαετία κατέχει εξέχουσα θέση στη Βοιωτία, αλλά και ευρύτερα γνωρίζοντας σημαντική οικονομική, κοινωνική, πνευματική και πολιτιστική ανάπτυξη. Μνημειακός πλούτος αξιοθέατα ΔΕ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ Η περιοχή της Λιβαδειάς εντάσσεται σε μια ευρύτερη ενότητα, φέρουσα σημαντική ιστορική μνήμη. Τα πολιτιστικά και ιστορικά χαρακτηριστικά της περιοχής είναι άρρηκτα δεμένα με το ιστορικό παρελθόν της πόλης της Θήβας και της ευρύτερης περιοχής της Βοιωτίας. Η Λιβαδειά γειτνιάζει με σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους με σημαντικότερο αυτόν των Δελφών. Παρακάτω παρατίθεται ο πίνακας με τα θεσμοθετημένα στοιχεία ιστορικού αποθέματος του πρώην δήμου Λεβαδέων καθώς και το θεσμικό πλαίσιο προστασίας τους. Αρχαιολογικοί Χώροι και Μνημεία Λιβαδειάς α/α μνημείο & θέση περιγραφή μνημείου Αρχαιολογικός χώρος λόφου του Προφήτη Ηλία στη Λιβαδειά Ι. Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου στο Λαφύστι Ι. Ναός Αγίου Γεωργίου στο Λαφύστι Ι. Ναός Αγίας Βαρβάρας στο Λαφύστι Ημιτελής, περίπτερος ναός του Διός Βασιλέως, δωρικού ρυθμού. Χρονολογείται στο τέλος του 3 ου αιώνα π. Χ. Βυζαντινός ναός Βυζαντινός ναός Βυζαντινός ναός υπεύθυνος φορέας & καθεστώς προστασίας ΥΠΠΟ Θ ΕΠΚΑ (Θήβα) ΦΕΚ 984/Β/ ΥΠΠΟ -1 η ΕΒΑ ΦΕΚ 4/Β/ ΥΠΠΟ -1 η ΕΒΑ ΦΕΚ 4/Β/ ΥΠΠΟ -1 η ΕΒΑ ΦΕΚ 4/Β/ Ταφικό Μνημείο οικογένειας Ι. Στιβακτά στο νεκροταφείο Αγίας Παρασκευής Λιβαδειάς Ταφικό Μνημείο Ιωάννου Δημητρίου στο νεκροταφείο Αγίας Παρασκευής Λιβαδειάς Ταφικό Μνημείο Γεωργίου Καρόζου στο νεκροταφείο Αγίας Παρασκευής Λιβαδειάς Αποτελεί αξιόλογο γλυπτικό έργο. Δείγμα ταφικής αρχιτεκτονικής στην περιοχή. Αποτελεί αξιόλογο γλυπτικό έργο. Δείγμα ταφικής αρχιτεκτονικής στην περιοχή. Αποτελεί αξιόλογο γλυπτικό έργο. Δείγμα ταφικής αρχιτεκτονικής στην περιοχή. ΥΠΠΟ 1 η ΕΝΜ ΦΕΚ 1035/Β/ ΥΠΠΟ 1 η ΕΝΜ ΦΕΚ 1035/Β/ ΥΠΠΟ 1 η ΕΝΜ ΦΕΚ 1035/Β/

35 Ταφικό Μνημείο οικογένειας Η. Παράσχου στο νεκροταφείο Αγίας Παρασκευής Λιβαδειάς Ταφικό Μνημείο αγνώστου στο νεκροταφείο Αγίας Παρασκευής Λιβαδειάς Κτίριο στην οδό Τροφωνίου στη Λιβαδειά, ιδ. Πλουτάρχου Ακριδόπουλου Τζαμί του Γαζή Ομέρ στην οδό Στρατηγού Ιωάννου και Αθ. Τσόγκα στη Λιβαδειά. Αποτελεί αξιόλογο γλυπτικό έργο. Δείγμα ταφικής αρχιτεκτονικής στην περιοχή. Αποτελεί αξιόλογο γλυπτικό έργο. Δείγμα ταφικής αρχιτεκτονικής στην περιοχή. Δείγμα λαϊκής αρχιτεκτονικής, χτισμένο κατά την τελευταία δεκαετία του 19 ου αιώνα. Χρονολογείται από την εποχή της τουρκοκρατούμενης Λιβαδειάς. Κτίριο στην παλιά Εθνική Οδό Βιομηχανικό κτίριο Λιβαδειάς-Λαμίας. Δείγμα στη Λιβαδειά, βιομηχανικής αρχιτεκτονικής ιδ. Πλουτάρχου Ακριδόπουλου. στην περιοχή. Τοξωτό γεφύρι Τουρκοκρατίας στη θέση «Πηγές» Λιβαδειάς. Ι. Ναός Αγίας Παρασκευής στη Λιβαδειά. Βρίσκεται στη θέση Πηγές της Λιβαδειάς. Χρονολογείται από την εποχή της τουρκοκρατούμενης Λιβαδειάς. Σημαντικός μεσαιωνικός ναός. Ιστορικό, διατηρητέο μνημείο το οποίο συνδέεται με τον μεγάλο αγώνα του Έθνους, καθώς την 1 η Απριλίου 1821 πραγματοποιήθηκε στο ναό πανηγυρική δοξολογία από τους επισκόπους Σαλώνων, Ταλαντίου και Αθηνών, οι οποίοι ευλόγησαν την επαναστατική σημαία του Αθ. Διάκου. 15 Κάστρο Λιβαδειάς Σημαντικό βυζαντινό μνημείο. 16 Δύο δημόσια ακίνητα στη Λιβαδειά Βρίσκονται πλησίον της πλατείας Διάκου Δημόσιο κτήμα 2260m 2 17 Μερίδια 378 / 512 Λιβαδειάς περίπου, στη θέση του Μαντείου του Τροφωνίου. Έτος κατασκευής Επί 18 Ι. Ναός Αγίας Άννης της οδού Τάκη Λάππα, έναντι Κάστρου. Τοξωτό πέτρινο γεφύρι 19 Τρίχινο γεφύρι της Λιβαδειάς υδατομεταφοράς στο φαράγγι της Κρύας. ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟ Δ/νση Αρχείου Μνημείου & Δημοσιευμάτων, Θ Εφορεία Προϊστορικών & Κλασσικών Αρχ/των, 1 η Εφορεία Βυζαντινών αρχαιοτήτων ΥΠΠΟ 1 η ΕΝΜ ΦΕΚ 1035/Β/ ΥΠΠΟ 1 η ΕΝΜ ΦΕΚ 1035/Β/ ΥΠΠΟ 1 η ΕΝΜ ΦΕΚ 323/Β/ ΥΠΠΟ -1 η ΕΒΑ ΦΕΚ 261/Β/ ΥΠΠΟ 1 η ΕΝΜ ΦΕΚ 187/Β/ ΥΠΠΟ -1 η ΕΒΑ ΦΕΚ 731/Β/ ΥΠΠΟ -1 η ΕΒΑ ΦΕΚ 748/Β/ ΥΠΠΟ -1 η ΕΒΑ ΦΕΚ 28/Α/ Εθνικός Οργανισμός Τουρισμού ΦΕΚ 14/Α/ Εθνικός Οργανισμός Τουρισμού ΦΕΚ 11/Α/

36 Αναλυτικότερα, το Μαντείο του Τροφωνίου Διός, ήταν γνωστό ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μαντεία της Ελλάδας από το 550 π. Χ. Το συμβουλεύτηκε ο Κροίσος και εβδομήντα χρόνια αργότερα το συμβουλεύτηκε ο Μαρδόνιος πριν από τη μάχη των Πλαταιών το 479 π. Χ. Το μαντείο της Λιβαδειάς ήταν ένας θολωτός τάφος. 'Ένας τάφος, όμοιος με τους λαξευτούς τάφους που υπήρχαν σ' όλα τα μυκηναϊκά κέντρα. Ο νεκρός-ήρωας Τροφώνιος ως θεός της μαντικής εξασφάλιζε στους ιερείς του το απαιτούμενο κύρος να μπορούν να προειδοποιούν, να συμβουλεύουν και το κυριότερο, να γίνονται πιστευτοί. Ο ήρωας Τροφώνιος λεγόταν στην αρχή «Χθόνιος Τροφώνιος» αλλά με το πέρασμα του χρόνου οι άνθρωποι τον λάτρεψαν σαν θεό και του έδωσαν θέση ανάμεσα στους 12 θεούς του Ολύμπου. Τον ονόμασαν «Τροφώνιο Δία». Η ακριβής θέση του μαντείου δεν έχει εντοπισθεί αλλά εικάζεται ότι βρισκόταν στην ευρύτερη περιοχή των πηγών του ποταμού Έρκυνα, στην Κρύα, όπου σύμφωνα με τη μυθολογία βρίσκονταν και οι πηγές της Λήθης και της Μνημοσύνης. Όσοι ήθελαν να συμβουλευτούν το μαντείο του Τροφωνίου έπρεπε να πιούν εναλλάξ από δύο πηγές που αποκαλούνταν «Λήθη» και «Μνημοσύνη», προκειμένου να λησμονείται το παρελθόν και η μνήμη να ξεκινά από το παρόν. Το μεσαιωνικό κάστρο της Λιβαδειάς είναι χτισμένο σε απότομο βραχώδη λόφο στο νότιο άκρο της σημερινής πόλης. Έχει σχήμα τριγωνικό και δύο αμυντικούς περιβόλους. Από αυτούς ο εξωτερικός περιλαμβάνει το ισχυρό βόρειο τείχος που προστατεύει τις πλέον ευπρόσβλητες πλευρές του οχυρώματος και από ασθενέστερα τείχη που συμπληρώνουν κατά τόπους τη φυσική οχύρωση των άλλων πλευρών. Το βόρειο τείχος ήταν ενισχυμένο, κατά διαστήματα, με ορθογωνικούς πύργους. Ισχυρότερος από αυτούς είναι εκείνος της βορειοανατολικής γωνίας. Έχει μορφή προμαχώνα ο οποίος συνδέεται με τον περίβολο με στενό διάδρομο. Η σημασία του ήταν πολύ μεγάλη για την άμυνα του κάστρου, καθώς είναι κτισμένος επάνω σε μια από τις πηγές του ποταμού, εξασφαλίζοντας έτσι την υδροδότησή του. Το βόρειο τείχος ήταν ενισχυμένο με προτείχισμα από το οποίο σήμερα διατηρείται μόνο το δυτικό του τμήμα. Στο βόρειο τείχος ανοίγεται η κύρια πύλη του κάστρου, κοντά στο δυτικό άκρο του και μια δευτερεύουσα στο ανατολικό. 36

37 Ένα κεντρικό οχύρωμα με ισχυρό πύργο και ιδιαίτερο τείχος καταλαμβάνει την κορυφή του λόφου. Σε άμεση σχέση με αυτό διατηρούνται τα λείψανα ενός μεγάλου κτιριακού συγκροτήματος. Σε αυτό ανήκε η έως σήμερα διατηρούμενη σε καλή κατάσταση δίχωρη, θολωτή δεξαμενή πάνω στην οποία έχει κτισθεί στα τέλη του 19ου αιώνα ή στις αρχές του 20ου αιώνα ο ναός της Αγίας Σοφίας. Οι δύο οχυρωματικοί περίβολοι του κάστρου ορίζουν δύο άνισες σε έκταση περιοχές, όπου κατά τόπους διακρίνονται ακόμη λείψανα κτισμάτων. Η ανέγερση του κάστρου εκτιμάται ότι πραγματοποιήθηκε σε τέσσερις τουλάχιστον οικοδομικές φάσεις. Η παλαιότερη φάση ανάγεται στην Ύστερη Αρχαιότητα ή στην Πρωτοβυζαντινή Περίοδο, η δεύτερη στη Μεσοβυζαντινή Περίοδο, η τρίτη που περιλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα των οχυρώσεων που διατηρούνται ως σήμερα, στον 13ο-14ο αιώνα και η τέταρτη στην Τουρκοκρατία. Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους το κάστρο εγκαταλείφθηκε και σταδιακά ερειπώθηκε. Σήμερα κρίνεται απαραίτητη η αναστήλωση του Κάστρου, ενώ έχει ήδη γίνει η συντήρηση ενός από τους πύργους του. Το έργο της συντήρησης και αποκατάστασής του, σε συνδυασμό με τη διαμόρφωση περιοχών κίνησης των επισκεπτών και υπαίθριου χώρου στάθμευσης στην δυτική είσοδο, θα συμπληρώσει και θα ενισχύσει την ανάδειξη και αξιοποίηση του φυσικού κάλλους και του ιστορικού πλούτου της περιοχής των πηγών της Κρύας. Ο λόφος του Προφήτη Ηλία, (χωροθετείται Ν.Δ. της πόλης της Λιβαδειάς) έχει χαρακτηρισθεί αρχαιολογικός χώρος, εξαιτίας των αρχιτεκτονικών λειψάνων που ευρέθησαν εκεί. Συγκεκριμένα, σώζονται: - Ο ημιτελής, περίπτερος ναός του Διός Βασιλέως, δωρικού ρυθμού, ο οποίος χρονολογείται, σύμφωνα με επιγραφικές μαρτυρίες, στο τέλος του 3ου αιώνα π. Χ. - Νοτίως αυτού, λείψανα μικρότερου ναού, ο οποίος ταυτίζεται είτε με πρόδρομό του, είτε με τον αναφερόμενο από τον Παυσανία ναό, που στέγαζε αγάλματα του Κρόνου, της Ήρας και του Δία. - Τρία ορθογώνια κτίσματα στο βορειοδυτικό άκρο του λόφου και μια κυκλική κατασκευή στο βόρειο άκρο του, που εκτιμάται ότι έχουν κατασκευαστεί με οικοδομικά υλικά από το μεγάλο ναό. 37

38 Το Τρίχινο γεφύρι της Λιβαδειάς βρίσκεται στο φαράγγι της Έρκυνας, νοτιοδυτικά του Μεσαιωνικού Κάστρου στο πιο στενό σημείο του χειμάρρου που διασχίζει το φαράγγι της Κρύας. Οι βραχώδεις όγκοι που το πλαισιώνουν περιορίζουν από τη μια το προς γεφύρωση άνοιγμα και από την άλλη βοηθούν στη στερεή θεμελίωσή του προστατεύοντάς το συγχρόνως από τα ορμητικά νερά του χειμάρρου. Στη βορειοδυτική του όψη, τα απόκρημνα βράχια του βουνού αγκαλιάζουν προστατευτικά το 1/3 του αφήνοντας ένα πολύ μικρό κενό ανάμεσα τους. Η κατασκευή δεν ήταν βατή αλλά προοριζόταν για την μεταφορά νερού. Το υλικό που επιλέχθηκε για την κατασκευή της υδατογέφυρας είναι ο τοπικός τεφροκύανος ασβεστόλιθος και η συνδετική ύλη ήταν ένα μείγμα τριμμένου κεραμιδιού, σβησμένου ασβέστη ελαφρόπετρας, χώματος. Η ποικιλία των κατασκευαστικών φάσεων τόσο στο ίδιο το γεφύρι όσο και στο δίκτυο των υδραγωγών προς και από το μνημείο δυσκολεύουν μια ξεκάθαρη ομαδοποίηση των κατασκευαστικών φάσεων του. Από τη μορφολογία και την εξέταση της λιθοδομής και των κονιαμάτων της υδατογέφυρας προέκυψαν τουλάχιστον δύο οικοδομικές φάσεις. Από τα ελάχιστα σωζόμενα τμήματα του δικτύου διαπιστώθηκε ότι εξυπηρετούσε την ύδρευση του κάστρου και ίσως να οδηγούσε στην ως σήμερα σωζόμενη δίχωρη, θολωτή δεξαμενή του φρουρίου. Είναι λογικό ότι η ύπαρξη της γέφυρας συνδέεται άμεσα με το κάστρο. Η σύγκριση της αρχικής οικοδομικής φάσης του γεφυριού με την τεχνοτροπία δόμησης των τοιχοποιιών των οχυρώσεων του κάστρου από καλολαξευμένους ασβεστόλιθους μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η κατασκευή της υδατογέφυρας έγινε κατά τη διάρκεια της καταλανικής κυριαρχίας κατά την οποία ήκμασαν ιδιαιτέρως οι οικοδομικές δραστηριότητες στο κάστρο. Το μνημείο σήμερα σώζεται σε κατάσταση ερειπιώδη. Ο χώρος είναι τελείως απροστάτευτος από κάθε εξωτερικό παράγοντα. Το δίκτυο των πήλινων υδραγωγών τόσο από και προς το μνημείο αντιμετωπίζει έντονα προβλήματα αποσάθρωσης. Οι αναλημματικοί τοίχοι πάνω στους οποίους τρέχουν οι πηλοσωλήνες βρίσκονται σε κατάσταση ετοιμορροπίας. 38

39 Ο Δήμος Λεβαδέων σύνταξε πρόταση για "ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΜΟΝΟΠΑΤΙΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΕΡΕΩΣΗ ΤΡΙΧΙΝΟΥ ΓΕΦΥΡΙΟΥ", η οποία με απόφαση του Περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας, εντάχθηκε στον Άξονα Προτεραιότητας "08 - Ψηφιακή σύγκλιση και Επιχειρηματικότητα Στερεάς Ελλάδας" του Ε.Π. "Θεσσαλία -Στερεά Ελλάδα - Ήπειρος", στις 15/11/2011, συνολικής δαπάνης 332, Η πρόταση αφορά στην διαμόρφωση μονοπατιού κατά μήκος του φαραγγιού της Έρκυνας μήκους 1,100 μ. ώστε να αποκτήσει βατότητα και να γίνει προσβάσιμο στους κατοίκους και τους επισκέπτες της περιοχής της Κρύας Λιβαδειάς και αναστήλωση του «Τρίχινου» γεφυριού. Το τέμενος του Γαζή Ομέρ που βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών Στρατηγού Ιωάννου και Αθ. Τσόγκα χρονολογείται από την εποχή της Τουρκοκρατίας. Εκτιμάται ότι οικοδομήθηκε στο δεύτερο μισό του 15ου αιώνα. Σήμερα σώζεται τμήμα του και συγκεκριμένα ο κυρίως λατρευτικός χώρος και μια τετράγωνη αίθουσα στεγασμένη με τρούλο. Εξωτερικά έχουν προσκολληθεί νεώτερα κτίσματα που διαφοροποιούν τον όγκο και τη μορφή του κτιρίου. Ο Ιερός Ναός της Αγίας Παρασκευής Λιβαδειάς, όπου την 1η Απριλίου του 1821, πραγματοποιήθηκε δοξολογία από τους επισκόπους Σαλώνων, Ταλαντίου και Αθηνών, οι οποίοι ευλόγησαν την επαναστατική σημαία του Αθανάσιου Διάκου. Επίσης στον περίβολο της εκκλησίας, ο οποίος είχε χρήση νεκροταφείου, βρίσκονται διάσπαρτα ταφικά μνημεία που αποτελούν αξιόλογα γλυπτικά έργα και δείγματα ταφικής αρχιτεκτονικής στην περιοχή, καταγεγραμμένα από το υπουργείο πολιτισμού. Κρίνεται αναγκαία η μελέτη για την αναδιάταξη των ταφικών μνημείων στο χώρο, με σκοπό την ανάδειξή τους, και τη δημιουργία ενός υπαίθριου χώρου περιπάτου για τους επισκέπτες. 39

40 Πολύ εύκολα το πολιτιστικό παρελθόν της Λιβαδειάς αναδεικνύεται μέσω των πολυάριθμων χαρακτηρισμένων διατηρητέων μνημείων που χωροθετούνται στην περιοχή. Διατηρητέα μνημεία του Δ. Λεβαδέων α/α περιγραφή μνημείου Κτίριο νερόμυλου Δραμά στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Παπαϊωάννου και Ι. Ναού Αγίου Γεωργίου. Κτίριο στην οδό Αγίου Γεωργίου 26 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Χρυσάνθης Κουρεμένου- Αθανασούλα. Κτίριο στην οδό Αθηνών 14 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Πλούταρχου Ακριδόπουλου και Ν. Ταμπάκη. Κτίριο στην οδό Αθηνών στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Χρυσούλας Κυριακάκη και Μαρίας-Βασιλειάνας Λιανού. Κτίριο στην οδό Ι. Γρυπονησιώτη 3 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Ευαγγέλου Ρούπη. Κτίριο στην οδό Εθνικής Αντιστάσεως (Ξενοδοχείο «Ελικών») στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Καλλιρρόης Σπυρίδωνος, Καίτης Τομαρά, Χαρίκλειας Πολίτη και Αργυρίου. Κτίριο 2 ου Δημοτικού Σχολείου στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Ελληνικού Δημοσίου. Κτίριο στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου και Μουσών στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Μορφωτικού Συλλόγου Λιβαδειάς. Κτίριο στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου και Μουσών στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Δημητρίου Τσολάκου. Κτίριο στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου 10 και Ι. Λάππα στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Ηλία Σίμου και Πόπης Κόλλια. Κτίριο στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου 20 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Σπυρίδωνος Δημητρακόπουλου. Κτίριο στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου 21 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Νικολάου Σπυρόπουλου. υπεύθυνος φορέας & καθεστώς προστασίας ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 1024/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 38/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 1023/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 1023/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 38/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 1023/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 752/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 654/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 654/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 750/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 752/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 633/Δ/

41 Κτίριο στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου 25 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Νικολάου Ξηρογιάννη, Ευφροσύνης Ξηρογιάννη και κληρονόμων Γ. Παπανικολάου. Κτίριο στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου 27 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Π. Κόκκινου, Α. Μπολοβίνη, Φ. Μπούρα και Η. Γέρου Κτίριο στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου 29 και Αθ. Τσόγκα στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Παναγιώτη Λιάκου. Κτίριο στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου 32 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Ομοσπονδίας Επαγγελματιών και Βιοτεχνών Λιβαδειάς. Κτίριο στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου 42 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Μαρίας Κοντογιάννη Κτίριο στην οδό Κουτσοπετάλου 8, φερόμενο ως ιδιοκτησία Κων/νου Χριστοδούλου. Κτίριο στην οδό Κουτσοπετάλου 9 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Κλέαρχου Ψαρόμυαλου και Β. Τριμπούκη. Κτίριο στην οδό Μπουφίδου και Χριστοδούλου στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Β. Παπαρούντα, Ε. Παπαρούντα & Δ. Σταθοπούλου. Κτίριο στην οδό Μπουφίδου 5 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Γ. Παπαγεωργίου. Κτίριο στην οδό Μπουφίδου 22 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Σ. Εξαρχάκου και λοιπών κληρονόμων Σ. Τσάκου. Κτίριο στην οδό Μπουφίδου 25 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Α. Θεοδωρόπουλου. Κτίριο στην οδό Οδυσσέα Ανδρούτσου 17 (Στρατηγού Ιωάννου) στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Λ. Παπαγγελή & Μπονιάκου. Κτίριο στην οδό Οδυσσέα Ανδρούτσου 19 (Στρατηγού Ιωάννου), στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Λ. Παπαγγελή & Μπονιάκου. Κτίριο στην οδό Στρατηγού Ιωάννου 18 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Παναγιωτοπούλου. Κτίριο στην οδό Στρατηγού Ιωάννου 48 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Σ. Παπανικολάου. Κτίριο στην οδό Στρατηγού Ιωάννου 49 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία κληρονόμων αδελφών Σουλτάνη. ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 752/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 752/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 752/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 750/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 750/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 750/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 750/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 1023/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 1023/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 1023/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 1023/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 38/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 38/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 38/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 1024/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 1024/Δ/

42 Κτίριο στην οδό Στρατηγού Ιωάννου στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Γ. Βασιλιά. Κτίριο στην οδό Στρατηγού Ιωάννου 51 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Ε. Σακελλάριου. Κτίριο στην οδό Στρατηγού Ιωάννου 61 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Π. Ρούσσου. Κτίριο στην οδό Στρατηγού Ιωάννου 63 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Μαρίας, Λουκά, Γεωργίου & Μ. Μακρή. Κτίριο στην οδό Στρατηγού Ιωάννου 66 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία κληρονόμων Λ. Καρατζά. Κτίριο στην οδό Στρατηγού Ιωάννου 81 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Α. Μερτζάνη. Κτίριο στην οδό Στρατηγού Ιωάννου 83 στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Λ.-Αικ.-Ασημ. Καρούζου. Κτίριο στην οδό Στρατηγού Ιωάννου στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Ι. Καράμπελα. Κτίριο στην οδό Τροφωνίου στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού. Κτίριο στην οδό Τροφωνίου και Αγίου Δημητρίου στη Λιβαδειά, φερόμενο ως ιδιοκτησία Δήμου Τριάντη. ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 1024/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 1024/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 1024/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 1024/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 1024/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 1024/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 1024/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 419/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 419/Δ/ ΥΠΕΧΩΔΕ ΦΕΚ 419/Δ/ Τονίζεται ότι στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Λεβαδέων υπάρχει σημαντικός αριθμός, μη κηρυγμένων, αρχαιολογικών χώρων. Εντός της πόλης, τα αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν βρεθεί συγκεντρώνονται στο κέντρο της Λιβαδειάς, (όπως στις οδούς Μπουφίδου, Γεωργαντά κ.α.), ενώ στο βόρειο τμήμα, στο χώρο του νοσοκομείου, έχει βρεθεί το Ρωμαϊκό νεκροταφείο. Σήμερα, τα αρχαιολογικά, αυτά, ευρήματα έχουν καταχωθεί. Εκτός της πόλης της Λιβαδειάς, μη κηρυγμένοι, αρχαιολογικοί χώροι υπάρχουν στους οικισμούς Λαφύστι και Ρωμαίικο. 42

43 Δ.Ε. ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ Στην περιοχή του πρώην Δήμου, υπάρχουν γνωστά ευρήματα, που αντιπροσωπεύουν όλες τις φάσεις της ιστορίας του Ελικώνα. Η σημαντικότερη ιστορική και αρχαιολογική κληρονομιά εντοπίζεται στην Κορώνεια. Αξίζει να σημειωθεί ότι Ίχνη τειχών και οικισμών έχουν βρεθεί σε θέση που εικάζεται ότι βρισκόταν η Αρχαία Κορώνεια, βορείως του οικισμού Κορώνεια. Ο χαρακτηριστικός χαμηλός επίπεδος λόφος της ακρόπολης της αρχαίας Κορώνειας βρίσκεται προς τα νότια και σε μικρή απόσταση από την παλιά εθνική οδό. Οι επιδρομείς, κάποιες φυσικές καταστροφές και ο χρόνος εξαφάνισαν την αρχαία Κορώνεια αλλά μπορεί ο περιηγητής να δει και σήμερα κάποια απομεινάρια από τα πολυγωνικά τείχη της αρχαίας ακρόπολης, καθώς και κάποια Αρχαιοελληνικά και Ρωμαϊκά ερείπια - κολώνες, κιονόκρανα, λουτρά, κ.ά. ξεχασμένα μέσα στα χέρσα. Σώζεται επίσης στους πρόποδες του λόφου απομεινάρι βυζαντινού ή μεσαιωνικού πύργου. Αρκετοί ερευνητές υποστηρίζουν, πως οι αρχαίες Αλαλκομενές ήταν ανατολικότερα από το σημερινό οικισμό, και συγκεκριμένα η θέση της αρχαίας πόλης είναι 100 μέτρα βόρεια από τη Σκεπαστή Βρύση της Αγίας Παρασκευής, στο σημείο δηλαδή που βρέθηκαν τα θεμέλια του Αλαλκομενείου. Το Αλαλκομένειο ήταν το Ιερό της θεάς Αθηνάς, εξαιτίας του οποίου ήταν γνωστή η αρχαία Πολύχνη, μικρή και ανοχύρωτη, αλλά απόρθητη λόγω του σεβασμού όλων των Ελλήνων, καθώς θεωρείτο πατρίδα της Αθηνάς. 2χλμ ΝΑ του χωριού υπάρχει η Ακρόπολη της Παλιοφήβας και κοντά στον ομώνυμο οικισμό βρίσκεται και η Μονή της Αγ. Παρασκευής που περικλείει βυζαντινό εκκλησάκι, χαρακτηρισμένο μνημείο. Το λατρευτικό σπήλαιο της Δήμητρας και τμήματα αρχαίων οχυρώσεων (υπάγονται στην Εφορία Αρχαιοτήτων Θηβών) συνιστούν το εμφανές αρχαιολογικό παρελθόν στην περιοχή της Αγίας Τριάδας. Στις Β.Α. πλαγιές του Ελικώνα, περί τα 820 μ. στα δυτικά της Αγίας Τριάδας βρίσκεται σπήλαιο δολίνη της Νύμφης Κορώνειας (υπάγεται στην Εφορία Παλαιοανθρωπολογίας Σπηλαιολογίας). Ο Παυσανίας και ο Στράβων αναφέρουν το σπήλαιο. Πρώτη αυτοψία έγινε το Από τα αρχαιολογικά ευρήματα προκύπτει ότι το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε ως ιερό αφιερωμένο στις νύμφες. Στο Α άκρο της εισόδου υπάρχει εγχάρακτη επιγραφή «Κορώνεια Νύμφη». Τα ευρήματα (αφιερώματα, ειδώλια, αγγεία, και έργα μικρογλυπτικής) δείχνουν πως η λατρεία στο σπήλαιο άρχισε στους αρχαϊκούς χρόνους και συνεχίστηκε και στη ρωμαϊκή περίοδο. Χρήση του σπηλαίου έγινε και κατά την προϊστορική εποχή. Στο Μοναστήρι των Ταξιαρχών στη θέση «Πόντζα», έχει έρθει στην επιφάνεια αρχαίο ιερό από ναΐσκο ιωνικού ή κορινθιακού ρυθμού (αρμοδιότητα της Εφορίας Αρχαιοτήτων Θηβών). Στη θέση αυτή βρέθηκαν αρχαία είδωλα, αφιερωμένα στη Λυβινιάδα θεά, καθώς και μαρμάρινη στήλη της εποχής του Αδριανού. Τα ευρήματα αυτά εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών. Λείψανα αρχαίου οικισμού έχουν βρεθεί στις Αλαλκομενές (αρμοδιότητα της Εφορίας Αρχαιοτήτων Θηβών), που πήραν το όνομά τους προς τιμήν του αρχαίου ήρωα Αλαλκομενέα, ο οποίος σύμφωνα με τον Πίνδαρο αναδύθηκε από τη λίμνη Κηφισίδα (Κωπαΐδα). 43

44 Συγκεκριμένα, στη Δημοτική Κοινότητα Αγίας Τριάδας έχει εντοπισθεί τμήμα τοιχίου φρουρίου του 15 ου αιώνα, ενώ στη Δημοτική Κοινότητα Αγίας Άννας ανήκει το Μοναστήρι του Οσίου Σεραφείμ που δεσπόζει στις νότιες πλαγιές του Ελικώνα, με θέα τον Κορινθιακό κόλπο και αποτελεί μοναδικό αρχιτεκτονικό και θρησκευτικό μνημείο της βυζαντινής περιόδου. Ενδιαφέρον παρουσιάζει τέλος στη Δημοτική Κοινότητα Κορώνειας το μικρό ιστορικό κτίριο, μέσα στον οικισμό της Κορώνειας που αποτέλεσε στρατηγείο του Υψηλάντη κατά τη Μάχη της Πέτρας- 12/9/29. Δ.Ε. ΔΑΥΛΕΙΑΣ Σύμφωνα με την Θ ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ στην ευρύτερη περιοχή της Δαύλειας έχουν αποδεδειγμένα εντοπιστεί αρχαιότητες στα κάτωθι σημεία: Κάστρο Δαύλειας: ακρόπολη αρχαίας Δαυλίδος (κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος- ΦΕΚ 28/Α/ ) Κάτω Τσερέσι, θέση «Άγ. Ιωάννης»: Φωκικό (Βουλευτήριο Φωκέων) Θέση «Άνω- Παλαιόκαστρο»: οχυρό στην κορυφή του λόφου και οικιστικά κατάλοιπα στους Β πρόποδες του. Ύψωμα βόρεια της θέσης «Κεφαλόβρυσο»: λείψανα ιερού, πιθανόν αρχαία «Τρωνίς». Θέση «Σπαρτιά»: οικισμός. Θέση «Κάστρο», ΒΑ του χωριού Μαυρονέρι: οχύρωση. Θέσεις κοντά στο «Κάστρο» Μαυρονερίου: Θέση «Λατούφι» (προϊστορικός οικισμός) Θέση «Βρύσες» (ταφές) Θέση «Τσιμτσιλίδι» Θέση «Κουρκουτσέλα» (οικιστικά κατάλοιπα) Θέση «Ξυλογέφυρα» (ταφές) Θέση «Τετρακάλαμο» (ταφές) Επίσης σύμφωνα με την 23η ΕΦΟΡΕΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ υπάρχουν τα παρακάτω βυζαντινά μνημεία: Το Κάστρο της Δαύλειας στα νότια του οικισμού της Δαύλειας (κηρυγμένο μνημείο - ΦΕΚ 28/Α/ ) Ο Ενετικός Πύργος του Παρορίου, κοντά στα όρια του νομού Φθιώτιδας. Η μεταβυζαντινή Μονή Ιερουσαλήμ κοντά στον οικισμό της Δαύλειας. Ο σπηλαιώδης βυζαντινός ναός της Παναγίας Φανερωμένης στα ΝΑ της Μονής Ιερουσαλήμ. Το μεταβυζαντινό συγκρότημα του Μετοχιού της Μονής Ιερουσαλήμ (κηρυγμένο μνημείο - ΦΕΚ 733/Β/ ) εντός του οικισμού της Δαύλειας. Ο μεταβυζαντινός ναός του Αγ. Γεωργίου εντός του οικισμού της Δαύλειας. Οι τέσσερις (4) νερόμυλοι της περιόδου της Τουρκοκρατίας, που εντοπίζονται στην περιοχή γύρω από τον οικισμό της Δαύλειας. Τέλος, στη Δαύλεια εντοπίζεται και ένα νεότερο μνημείο. Με το ΦΕΚ 1283/Β/ , χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο το κτίριο του Πύργου Ωρολογίου στο κέντρο του οικισμού της Δαύλειας, μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο του σε ακτίνα 10 μ. περιμετρικά του μνημείου. 44

45 Δ.Ε ΧΑΙΡΩΝΕΙΑΣ Δείγματα της αρχαιότητος της πόλεως αποτελούν τα νεολιθικά και μυκηναϊκά ευρήματα του προϊστορικού της τύμβου. Σώζονται ερείπια των τειχών της κλασικής και της μυκηναϊκής περιόδου και επίσης θεμέλια ναών, αρχιτεκτονικά μέλη και επιγραφές. Η Χαιρώνεια αποτελεί πόλο έλξης Ελλήνων και ξένων επισκεπτών για το μνημείο των πεσόντων Θηβαίων Ιερολοχιτών (το Λιοντάρι της Χαιρώνειας) και για τα νεολιθικά εκθέματα του μικρού, αλλά πολύ σημαντικού μουσείου. Το σημείο που ετάφησαν οι Μακεδόνες, πεσόντες στη μάχη της Χαιρώνειας, σε απόσταση τριών χιλιομέτρων ανατολικά της Χαιρώνειας, εντοπίστηκε και ανασκάφηκε από τον έφορο αρχαιοτήτων Σωτηριάδη το Πρόκειται για ένα τύμβο ύψους επτά μέτρων. Στο σημείο ταφής των πεσόντων Θηβαίων Ιερολοχιτών υψώθηκε, με άδεια του Φιλίππου, ένα κολοσσιαίο πέτρινο λιοντάρι με στραμμένο το βλέμμα του στο Μακεδονικό τύμβο. Το λιοντάρι συμβόλιζε τον ηρωικό θάνατο των Ιερολοχιτών και ο Φίλιππος, στρατιώτης και ο ίδιος, δεν μπορούσε να αρνηθεί την ικανοποίηση του αιτήματος των Θηβαίων. Το λιοντάρι στην αρχαιότητα είχε συναρμολογηθεί από πέντε κομμάτια. Κατά το πέρασμα των αιώνων το γλυπτό, είτε από κάποια υποχώρηση του εδάφους, είτε από σεισμό, ή από την κακή ποιότητα της πέτρας από την οποία κατασκευάστηκε το βάθρο του, σωριάστηκε και κομματιάστηκε. Στα 1809, ο λόρδος Βύρωνας κατεβαίνοντας από τα Ιωάννινα, βρήκε το Λιοντάρι κομματιασμένο και μισοχωμένο. Το 1818 ο Άγγλος Crawford, με πρόχειρη ανασκαφή, αποκάλυψε το κεφάλι και μερικά κομμάτια, αλλά τα ξανασκέπασε. Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, για να περισώσει τα σκορπισμένα κομμάτια και να τα συναρμολογήσει, τα ξέθαψε και αυτός το Ζήτησε μάλιστα το Λιοντάρι ο Σουλτάνος για την Πόλη και ο Αλής για τα Γιάννενα, μα παραιτήθηκαν λόγω της δυσκολίας στη μεταφορά του. Από το 1834 είχε προγραμματιστεί η αναστήλωσή του αλλά ματαιώθηκε λόγω έλλειψης πόρων. Το 1879 ο χώρος ανασκάφηκε από την Αρχαιολογική Εταιρεία. Βρέθηκαν 254 σκελετοί, θαμμένοι σε επτά σειρές που περιείχοντο σε έναν περίβολο. Το 1902 ξεκίνησε από τον Φυτάλη και από τον γλύπτη Λ. Σώχο και με δαπάνες της Αρχαιολογικής Εταιρείας η αναστήλωση του μνημείου. Κατασκευάστηκε ένα βάθρο ύψους τριών μέτρων, συναρμολογήθηκαν τα υπάρχοντα κομμάτια και οι ελλείψεις συμπληρώθηκαν από πέτρες του Ξηριά της Λιβαδειάς. Το συνολικό ύψος του μνημείου έφτασε τα 5,5 μέτρα και τοποθετήθηκε σε χώρο οροθετημένο με κυπαρίσσια δίπλα στο δρόμο προς 45

46 Λιβαδειά και στο τοπικό μουσείο. Το πραγματοποιήθηκε από την Θ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Θηβών, σε συνεργασία με το Κέντρο Λίθου του Υπουργείου Πολιτισμού, συντήρηση του μνημείου (επιφανειακός καθαρισμός και αντικατάσταση των κονιαμάτων). Όσον αφορά τώρα την αρχαιολογική συλλογή στην επικράτεια του πρώην Δήμου Χαιρώνειας, υπάρχει από το Μετά τον εμπλουτισμό της προέκυψε ανάγκη κατασκευής Μουσείου, η οποία καλύφθηκε από την Αρχαιολογική Εταιρεία. Το Μουσείο εγκαινιάστηκε το Λόγω φθορών που έχει υποστεί το κτήριο έκλεισε για επισκευή και εγκαινιάστηκε εκ νέου το Στο μουσείο υπάρχει μια νεολιθική συλλογή μία συλλογή από το νεκροταφείο Αβών Λοκρίδος και μια επιγραφική συλλογή. Τα σημαντικότερα εκθέματα είναι: Νεολιθική Συλλογή, με σημαντικότερα εκθέματα : - Πήλινο ομοίωμα οικίσκου. Από τον οικισμό της νεολιθικής περιόδου στη Μαγούλα Μπαλωμένου. - Πήλινο ειδώλιο γυναίκας με γραπτή διακόσμηση γεωμετρικών σχεδίων. Από τον οικισμό της νεολιθικής περιόδου στη Μαγούλα Μπαλωμένου Χαιρώνειας Όπλα και αντικείμενα των Μακεδόνων από την μάχη της Χαιρώνειας του 338 π. Χ. Κτερίσματα από τις νεκροπόλεις Χαιρώνειας, Αγ. Βλασίου, Λιβαδειάς Αξιοσημείωτο μνημείο του πρώην δήμου Χαιρώνειας είναι η Ακρόπολη του Πανοπέα. Ο Πανοπεύς ήταν η κοντινότερη προς τη Χαιρώνεια πόλη της Φωκίδας. Οι σχέσεις των δύο πόλεων βρίσκονταν σε εύθραυστη ισορροπία, όπως και οι σχέσεις Βοιωτίας και Φωκίδας εν γένει. Σήμερα το χωριό λέγεται Άγιος Βλάσιος, ενώ η ονομασία Πανοπέας έχει διατηρηθεί για την οχυρωμένη από την αρχαιότητα ακρόπολη που δεσπόζει στο λόφο επάνω από το σύγχρονο οικισμό. 46

47 Η ακρόπολη του Πανοπέα κατοικήθηκε για πρώτη φορά κατά το 18ο αιώνα π. Χ. Κατά τη μυκηναϊκή περίοδο οχυρώθηκε με κυκλώπεια τείχη. Τμήματα της οχύρωσης αυτής είναι ορατά στη νότια κλίτη της ακρόπολης. Ο Φίλιππος Β κατά την προέλασή του προς τη Φωκίδα κατά τον Γ Ιερό πόλεμο το 346 π. Χ. κατέστρεψε τον Πανοπέα, αλλά φρόντισε να τον περιβάλει εκ νέου με ισχυρό τείχος λίγο πριν την τελική αναμέτρηση με τους αντιπάλους του στη Χαιρώνεια το 338 π. Χ. Τα τείχη που είναι σήμερα ορατά είναι κτισμένα με μεγάλους ορθογωνισμένους λίθους στους οποίους παρεμβάλλονται λοξοί αρμοί για μεγαλύτερη σταθερότητα. Τα τείχη έχουν τρεις πύλες εισόδου, στα Ν, Δ και Β. Παρά τη φαινομενική ισχύ τους, τα τείχη δεν άντεξαν σε δύο μεταγενέστερες επιδρομές, αυτή του ρωμαϊκού στρατού το 198 π. Χ. και αυτή του μιθριδατικού στρατού το 86 π. Χ. Οι ανασκαφές του Πανοπέα ξεκίνησαν στις αρχές του αιώνα, το 1907, υπό τον Γ. Σωτηριάδη. Εξακολουθούν αποσπασματικά ως σήμερα, ενώ συνοδεύονται από εργασίες καθαρισμού, αποκατάστασης και διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου. Πρόσφατες έρευνες δυτικά της ακρόπολης, οι οποίες ακολούθησαν κάποιες καταγγελίες για εκτεταμένες λαθρανασκαφές, έφεραν στο φως εκτεταμένες νεκροπόλεις του αρχαίου Πανοπέα. Οι περισσότερες ταφές χρονολογούνται στα κλασικά και ελληνιστικά χρόνια. Οι τάφοι φαίνονται ομαδοποιημένοι. Σε ένα εκ των αγροτεμαχίων όπου πραγματοποιήθηκαν ανασκαφές ήρθαν στο φως 27 ταφές ενηλίκων, ενώ σε άλλο αγροτεμάχιο βρέθηκαν αποκλειστικά παιδικές ταφές, 22 τον αριθμό. Σε κάποιες άλλες τοποθεσίες οι ταφές είναι μικτές. Οι τάφοι φαίνεται ότι ακολουθούσαν έναν γενικό προσανατολισμό Α- Δ και ότι ήταν διατεταγμένοι σε οριζόντιες παράλληλες σειρές. Οι τάφοι κλασικής περιόδου είναι κεραμοσκεπείς. Απαντούν ωστόσο και κιβωτιόσχημοι, λακκοειδείς, καθώς και πυρές. Τα παιδιά θάβονταν με τη μέθοδο του εγχυτρισμού, με τη χρήση δηλαδή κεραμικών σκευών ως σαρκοφάγων. Τα κτερίσματα περιλαμβάνουν κυρίως κεραμικά αγγεία (κάνθαρους, σκύφους, κοτυλίσκες, οινοχόες, μυροδοχεία κ. ά.), μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει ένας μελανόμορφος σκύφος με επίθετο διονυσιακό προσωπείο ύστερης αρχαϊκής-πρώιμης κλασικής περιόδου. Βρέθηκε επίσης μικρός θησαυρός με 5 χάλκινα νομίσματα Φιλίππου Ε. 47

48 Δ.Ε. ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ Στην περιοχή της πρώην κοινότητας Κυριακίου βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας πόλης Φλυγόνιο, της οποίας σώζονται αρχαία τείχη από την ακρόπολη (το σημερινό Παλαιόκαστρο) και ήταν ουσιαστική νοτιότερη πόλη της Αρχαίας Φωκίδας, η οποία καταστράφηκε έπειτα από ένα μεγάλο σεισμό που συγκλόνισε την ευρύτερη περιοχή του Ελικώνα, στα μέσα περίπου του 6 ου μ. Χ. αιώνα. Η ακρόπολη της αρχαίας Στείριδας ( Λόφος «Μπούλιος») πρόκειται για έναν κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο στα όρια της Κοινότητας με το Δήμο Διστόμου. Η Ακρόπολη της αρχαίας Στείριδας βρίσκεται στο κέντρο της κοιλάδας που σήμερα λέγεται Λάκκα, στην κορυφή του λόφου της Παλιοχώρας. Επίσης υπάρχουν και αρκετά θρησκευτικά μνημεία όπως η Παναγία του παλαιού νεκροταφείου. Πρόκειται για τον παλαιότερο ναό του χωριού. Χτίστηκε γύρω στον 17ο αιώνα μ. Χ. με ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες, που δυστυχώς δεν έχουν διασωθεί. Για πολλά χρόνια, το παρεκκλήσι λειτουργούσε και ως ο κεντρικός ναός του χωριού αλλά και ως κοιμητήριο. Η Μονή των Αγίων Θεοδώρων που βρίσκεται κοντά στην αρχαία Βούλιδα και κοντά στον οικισμό της Παναγίας Καλαμιώτισσας (Καραχάλιος), παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς επί αιώνες στέκεται πάνω στον απότομο βράχο. Οι ιστορικές πηγές μαρτυρούν την ύπαρξη ανθρώπου σ' αυτόν τον χώρο από τον 17ο αιώνα μ. Χ. που θα χρησίμευε ως παρατηρητήριο για τον έλεγχο των επιδρομών που γίνονταν στην περιοχή του Κορινθιακού. Στα Βυζαντινά χρόνια, και κυρίως τον 10ο αιώνα μ. Χ. που στην περιοχή ακμάζει ο μοναχισμός, ο βράχος λειτουργεί ως ασκητήριο. Κατά την επανάσταση του 1821 ο χώρος θα αποτελέσει λημέρι των κλεφτών και των οπλαρχηγών της περιοχής. Από την ίδρυση του ανεξάρτητου νεοελληνικού κράτους το 1830 κι έπειτα, ο βράχος ερημώνεται και αδιάψευστος μάρτυρας της παρουσίας των ανθρώπων που πέρασαν από εκει παρέμεινε ο μικρός ναΐσκος των Αγίων Θεοδώρων. Από το 1994, ο μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας κ. κ. Ιερώνυμος, αρχίζει εργασίες αναστηλώσεως κι έτσι σήμερα, στην κορυφή του βράχου έχει δημιουργηθεί ένα μοναστηριακό συγκρότημα. Στην ίδια περιοχή, πηγαίνοντας κανείς προς τον οικισμό της Παναγίας της Καλαμιώτισσας (Καραχάλιος) και πριν τους Αγίους Θεοδώρους, μπορεί να επισκεφθεί το βράχο του "Σιντ Ιργκίντ" (Άγιος Νικήτας) όπου στα χρόνια της τουρκοκρατίας λειτουργούσε ασκητήριο με μοναχούς από τη μονή του Οσίου Σεραφείμ. Αυτό μας μαρτυρούν τα ερειπωμένα κελιά και η σωζόμενη δεξαμενή. Επίσης η Παναγία η Καλαμιώτισσα, πρόκειται για ένα εκκλησάκι που βρίσκεται στον παραθαλάσσιο ομώνυμο οικισμό του Κυριακίου. Σύμφωνα με το βιογράφο του Οσίου Λουκά, εκεί μόνασε ο Όσιος για τρία χρόνια ( μ. Χ.). Σήμερα, σώζεται ο ναός με ένα αρχαίο κιονόκρανο στο εσωτερικό του και στο λίθινο ημικύκλιο υπέρθυρο της εισόδου εντοιχισμένες δύο σκαλισμένες επιγραφές που αναφέρονται στις δύο ανακαινίσεις της εκκλησίας κατά τα έτη 1622 και 1803 μ. Χ. Τέλος ο Άγιος Γεώργιος της Λάκκας που τον συναντά κανείς ανηφορίζοντας για το Κυριάκι, μετά το μοναστήρι του Οσίου Λουκά, στα δεξιά του και μέσα στον ελαιώνα της "Λάκκας". Πριν λίγα χρόνια ήταν ένας ναός σκεπασμένος με σωρούς από χώμα. Οι αρχαιολογικές έρευνες απέδειξαν ότι πρόκειται για κτίσμα των παλαιοχριστιανικών χρόνων, γύρω στον 5ο μ. Χ. αιώνα. 48

49 Εντοπίστηκαν τμήματα δαπέδου παλαιοχριστιανικής βασιλικής με θώρακα και παλαιοχριστιανικά σύμβολα και σταυρούς. Σήμερα υπάρχει ένας απέριττος ναΐσκος που ανάγεται στα χρόνια της τουρκοκρατίας ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΛΛΟΥΣ Αξιόλογα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος O καλλικρατικός Δήμος Λεβαδέων εμφανίζει πλούσια μορφολογία και ποικιλία τοπίων: πεδιάδες, οροπέδια, μεγάλα δάση και υψηλές βουνοκορφές, ορεινές αγροτικές καλλιέργειες και βοσκότοπους, σημαντικό υδατικό δυναμικό και ακτές στον Κορινθιακό κόλπο. Αξιόλογα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος αποτελούν: Ο Βοιωτικός Κηφισός Ο Βοιωτικός Κηφισός αποτελεί έναν από τους κύριους υδάτινους πόρους του νομού Βοιωτίας, δεδομένου ότι αρδεύει το Κωπαϊδικό πεδίο και υδρεύει τμήμα της Αθήνας αφού καταλήγει στην Υλίκη. Η λεκάνη του Βοιωτικού Κηφισού εκτείνεται στο κεντρικό τμήμα του υδατικού διαμερίσματος και ορίζεται δυτικά από τα όρη Οίτη και Γκιώνα, βόρεια από το Καλλίδροµο και το Χλωµό, και νότια από τον Παρνασσό και τον Ελικώνα. Στη λεκάνη απορροής διακρίνονται τρεις υπολεκάνες που εκτείνονται κατά μήκος του ποταμού και βρίσκονται σε διαφορετικά υψόμετρα, υπολεκάνες άνω, µέσου και κάτω ρου. Μέσα στην ίδια υδρολογική λεκάνη του Β. Κηφισού υπάρχουν οι πηγές της Λιβαδειάς που εκφορτίζουν τμήμα του καρστικού όγκου του Ελικώνα. Ο ποταμός, που πηγάζει από τον Παρνασσό σε υψόμετρο 900m, έχει μήκος περί τα 60km και εκβάλλει μέσω σήραγγας στην λίμνη Υλίκη σε υψόμετρο 80m. Η λίμνη Υλίκη, μαζί με τη λίμνη Παραλίμνη και το σύστημα του Βοιωτικού Κηφισού ανήκουν στο δίκτυο Natura 2000 (GR ) με έκταση στρέμματα που έχει χαρακτηριστεί ως τόπος κοινοτικής σημασίας (SCI). Ο Βοιωτικός Κηφισός αποτελεί Βιότοπο Corine (κωδικός τόπου AG ). Ο ποταμός Κηφισός έχει σε μεγάλο τμήμα του εγκιβωτιστεί και αποστραγγίζει τα νερά της πεδιάδας, της πρώην λίμνης Κωπαΐδας. Ο Βοιωτικός Κηφισός αποτελεί σημαντική πηγή για τα θηλαστικά Lutra lutra (Βίδρες), κάποια είδη ψαριών και για πουλιά σαν την Alcedo atthis (Αλκυώνη) και Penduline Tilt (Υφάντρα) (στοιχεία από την Τράπεζα Στοιχείων για την Ελληνική Φύση ΦΙΛΟΤΗΣ, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο). Τα τελευταία χρόνια η πανίδα του υποβαθμίζεται ως αποτέλεσμα της μεγάλης χρήσης αγροχημικών. Παραπόταμοι του Βοιωτικού Κηφισού είναι Α. ο ποταμός της Έρκυνας. Διασχίζει την πόλη της Λιβαδειάς και πηγάζει από τις πηγές της Κρύας και της Χλιας, που βρίσκονται στο νότιο τμήμα της πόλης. Β. ο Ποτζάς, το μοναδικό ποτάμι περιοδικής ροής στη ΔΕ Κορώνειας, που οι πηγές του βρίσκονται στην Αγία Τριάδα και οι εκβολές του στο Βοιωτικό Κηφισό. Από τη νότια πλευρά διέρχεται το κανάλι του Μόρνου. 49

50 Ο Ελικώνας Οι κορυφές του όρους Ελικώνα εντάσσονται στους σημαντικότερους βιότοπους της χώρας μας, σύμφωνα με την καταγραφή που έγινε στα πλαίσια του CORINE BIOTOPES PROJECT με κωδικό AG Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό ορεινό τοπίο της Κεντρικής Ελλάδας με δάση από Abies cephalonica (Κεφαλληνιακή ελάτη) και γυμνές κορυφές, πλαγιές και γκρεμούς. Η παρουσία σπάνιας χλωρίδας κάνει την περιοχή πολύ ενδιαφέρουσα. Με βάση τα αυτοφυή φυτά της περιοχής, διακρίνεται από βοτανολογικής πλευράς σε τρεις ζώνες : Η βορειότερη εμφανίζει τα βασικά χαρακτηριστικά της παραμεσογειακής ζώνης, με φυτικά είδη τα πρίνος, ελιά και σχοίνος, η μεσαία ζώνη που καλύπτει την περιοχή του Ελικώνα, με κυριότερα είδη την ελάτη, τον κέδρο και τη δρυ, και η τρίτη ζώνη στο νοτιότερο τμήμα, χαρακτηρίζεται σαν Ευρωμεσογειακή ζώνη, με κυρίαρχα φυτικά είδη την κουμαριά, τη φιλλυρέα και το σπάρτο. Προβλήματα: Η κατάσταση του τόπου θεωρείται υποβαθμισμένη, ενώ απειλές για την περιοχή αποτελούν οι πυρκαγιές, η επέκταση του οδικού δικτύου, η επιφανειακή εξόρυξη βωξίτη, η εγκατάσταση αιολικών σταθμών, η υπερβόσκηση, το παράνομο κυνήγι. Συγκεκριμένα: Δεν έχει γίνει αποκατάσταση του τοπίου στις περιοχές όπου υπάρχουν εξορυκτικές δραστηριότητες (κυρίως μαρμάρου και βωξίτη) και οδοί πρόσβασης και όπου η αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος είναι ιδιαίτερα έντονη, ενώ τα μεταλλεία μετά τη χρήση τους εγκαταλείπονται. Παράλληλα υπάρχουν και νέες μεταλλευτικές δραστηριότητες, συχνά σε επαφή με τοπία ιδιαίτερου κάλλους όπως η Αρβανίτσα. Σημαντικά λατομεία μαρμάρων υπάρχουν στην περιοχή της Αγ. Άννας. Επίσης μονάδες επιφανειακών εξορύξεων είναι συγκεντρωμένες στη Γαρδαβίτσα στο νότιο τμήμα της Λιβαδειάς, όπου γίνεται εξόρυξη των τεφρόμαυρων ασβεστολίθων (μάρμαρα). Απαιτείται οργάνωση των χρήσεων γης με καθορισμό ζωνών ανάπτυξης και υποδοχής παραγωγικών δραστηριοτήτων (ζώνες β κατοικίας, γεωργική γη, κτηνοτροφικές ζώνες, αιολικοί σταθμοί, ανάπτυξη αγροτουρισμού, ζώνες εκμετάλλευσης των μεταλλείων βωξίτη, κτλ.). Νέες εστίες υποβάθμισης και σοβαρές απειλές προκαλεί η εγκατάσταση αιολικών σταθμών στις κορυφογραμμές και των συνοδών τους έργων μέσα σε δάση και δασικές περιοχές: γραμμές και υποσταθμοί ηλεκτροπαραγωγής, μεγάλου εύρους οδοί πρόσβασης. Απαιτείται σχεδιασμός που θα εξορθολογίσει τις κατευθύνσεις του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΦΕΚ 2464/Β/2008) σε συνάρτηση με την ανάγκη προστασίας των φυσικών οικοσυστημάτων απαγορεύοντας κατά περιοχές την άναρχη ανάπτυξη των εγκαταστάσεων ΑΠΕ. 50

51 Ο Παρνασσός Τμήμα της ανατολικής πλευράς του Παρνασσού, οριακά εκτός της περιοχής του Εθνικού Δρυμού, ανήκει στο Δήμο Λιβαδειάς, στη Δημοτική Ενότητα Δαύλειας. Ο λεγόμενος κάμπος, ο οποίος βρίσκεται στα ανατολικά του οικισμού μεταξύ Δαύλειας και του οικισμού Μαυρονερίου, βρίσκεται σε ένα επίπεδο περίπου στα 100μ., ενώ το υψηλότερο σημείο αγγίζει τα 2.100μ. στα δυτικά του οικισμού. Από τα 700μ. αρχίζει ένα τυπικό ελατοδάσος όπου συναντώνται η τυπική χλωρίδα και πανίδα των σκιερών δασών κωνοφόρων δέντρων. Η ιδιαιτερότητα αυτού του δάσους, όσον αφορά στη βιοποικιλότητά του, έγκειται κυρίως στα σπάνια είδη ορνιθοπανίδας που φιλοξενεί. Προβλήματα Η δύσκολη πρόσβαση στο τμήματα του Παρνασσού που ανήκει στο Δήμο Λιβαδειάς. Οι ακτές στον Κορινθιακό κόλπο Ο Δήμος Λεβαδέων οριοθετείται νοτιοδυτικά από τον Κορινθιακό κόλπο και κατά μήκος της ακτογραμμής υπάρχουν ωραίες παραλίες και όρμοι. Προβλήματα Η ακτογραμμή στο τμήμα του Δήμου είναι δυσπρόσιτη ενώ υπάρχουν λίγες παραθεριστικές οικίες στους όρμους Ταρσός, Καρυώτη, Παναγία Καλαμιώτισσα και Ζάλτσα. Το καλοκαίρι γίνεται αποκομιδή απορριμμάτων αλλά δεν υπάρχει δίκτυο για τα λύματα. Στους όρμους Μικρή και Μεγάλη Αγιά, Βουρλιάς, Λιμανάκι υπάρχουν μονάδες ιχθυοκαλλιεργειών που αποτελούν σημειακές πηγές θαλάσσιας ρύπανσης. Η κυριότερη πηγή ιδιαίτερα σοβαρής θαλάσσιας, χερσαίας και αέριας ρύπανσης είναι το βιομηχανικό συγκρότημα της εταιρείας Αλουμίνιο της Ελλάδας που βρίσκεται στα όρια του Δήμου Λεβαδέων και του Δήμου Διστόμου- Αράχοβας -Αντίκυρας. Στον ίδιο χώρο λειτουργεί εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο ενώ υπό κατασκευή βρίσκεται και δεύτερο εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής συνολικής ισχύος περίπου 800 MW. Η θαλάσσια περιοχή επιβαρύνεται τόσο λόγω θερμικής και χημικής ρύπανσης αφού το θαλάσσιο νερό χρησιμοποιείται για την ψύξη των εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής, όσο και λόγω της απόρριψης εκατοντάδων χιλιάδων τόνων ερυθράς ιλύος επί δεκαετίες στη θάλασσα. Τα τελευταία χρόνια η χερσαία εναπόθεση ερυθράς ιλύος προκαλεί διασπορά της σε μεγάλη ακτίνα στο έδαφος, την ατμόσφαιρα και στην θάλασσα. Η εναπόθεση ιλύος βρίσκεται σε χώρο που ανήκει στον Δήμο Λεβαδέων. 51

52 Περιοχές φυσικού κάλλους Φαράγγι και πηγές Κρύας Λιβαδειάς: Ο ποταμός της Έρκυνας που διασχίζει τη Λιβαδειά αντλεί τα ύδατά του από τις πηγές της Κρύας και της Χλιας. Οι πηγές βρίσκονται στο νότιο τμήμα της πόλης και αποτελούν περιοχή φυσικού κάλλους με αιωνόβια πλατάνια και μικρούς καταρράκτες. Η περιοχή των πηγών αποτελεί την έξοδο του φαραγγιού της Κρύας, στον πυθμένα του οποίου υπάρχει χείμαρρος. Μέσα στο φαράγγι κατασκευάστηκε το 1987, πέτρινο θέατρο με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και ακουστική, το οποίο φιλοξενεί πολιτιστικές εκδηλώσεις. Από τις αρχές της δεκαετίας του 90 ξεκίνησε η διάνοιξη ορειβατικών μονοπατιών. Σήμερα, υπάρχουν 15 διαφορετικές διαδρομές, των οποίων η πρόσβαση είναι εύκολη, και ξεκινούν μέσα από την πόλη (στο άνω τμήμα των πηγών της Kρύας). Γύρω από τις πηγές έχουν διαμορφωθεί χώροι αναψυχής ενώ παράλληλα όλος ο χώρος λειτουργεί ως τόπος περιπάτου για τους κατοίκους της πόλης αλλά και τους επισκέπτες της. Προβλήματα Δεν υπάρχει πρόσβαση σε όλο το φαράγγι της Κρύας, κατά μήκος του οποίου ιδιαίτερα σε σημεία που βρίσκονται χαμηλότερα από κατοικίες (περιοχή Κάστρου-Ζαγαρά) υπάρχουν σκουπίδια. Οροπέδια στον Ελικώνα Αρβανίτσα, Παμπλούκι - Το ελατόφυτο δάσος του Ελικώνα με το οροπέδιο της «Αρβανίτσας» ένα σπάνιας ομορφιάς μικρό οροπέδιο, που είναι πνιγμένο στα έλατα, στους πρόποδες μιας από τις ψηλότερες κορυφές του Ελικώνα, της Παλιοβούνας. Ο χώρος έχει διαμορφωθεί για αναψυχή (περίπατος, εστίαση, κάμπινγκ, κ. λ. π.) Το Παμπλούκι, μοναδικός συνδυασμός ελατόφυτου οροπεδίου με θέα τη θάλασσα. Στριγανιά - Το οροπέδιο της Στριγανιάς στην Κορώνεια, στο οποίο έχουν αρχίσει και κατασκευάζονται εξοχικές κατοικίες σε υψόμετρο 900 μ. και απόσταση 4,5 χλμ. Το φυσικό τοπίο χαρακτηρίζεται από καταβόθρα και πανέμορφο δρυόδασος, το μοναδικό πλησιέστερο στην Αττική. Προβλήματα Η εγκατάσταση μεταλλείων, αιολικών σταθμών και γραμμών μεταφοράς μέσης και υψηλής τάσης επηρεάζει σημαντικά την Αρβανίτσα και τη Στριγανιά. 52

53 Ορθοπλαγιές και χαράδρες στον Παρνασσό Οι απόκρημνες πλαγιές, απροσπέλαστες στον άνθρωπο, οι χαράδρες στα δυτικά του οικισμού της Δαύλειας, ουσιαστικά αποτελούν τους χώρους όπου φωλιάζουν τα σπάνια είδη ορνιθοπανίδας με χαρακτηριστικό παράδειγμα, τα μεγαλύτερα αρπακτικά πουλιά της Ευρώπης, όπως γυπαετοί, χρυσαετοί, μαυρόγυπες. Στην περιοχή της Δαύλειας αξιόλογο στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος είναι οι Πηγές του Αγίου Ιωάννη Μαυρονερίου που είναι καταγεγραμμένες από το Εθνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων. Τέλος, μέσα στην καρδιά του ελατοδάσους, στον κατασκηνωτικό χώρο Λαπαθιά, o επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το πλούσιο οικοσύστημα της περιοχής, με τη σπάνια χλωρίδα και πανίδα Πολεοδομική αναγνώριση Δήμου- χρήσεις γης Ο Δήμος Λιβαδειάς αποτελείται συνολικά από 33 οικισμούς που εντάσσονται σε 5 Δημοτικές Ενότητες ως εξής: 1. Τη Δ.Ε. Λιβαδειάς που χωρίζεται στη Δημοτική Κοινότητα Λιβαδειάς που περιλαμβάνει τους οικισμούς Λιβαδειά, Πέρα Χωριό, Ανάληψη, Τσουκαλάδες, Ελικών (Ζερίκι), Άγιος Νικόλαος, Σταθμός, Τζιμέικα και στις Τοπικές Κοινότητες Λαφυστίου, Ρωμαίικου 2. Τη Δ.Ε. Κορώνειας που χωρίζεται στη Δημοτική Κοινότητα Αγ. Γεώργιου, στις Τοπικές Κοινότητες Αγία Τριάδα, Αγία Άννα, Κορώνεια που περιλαμβάνουν τους οικισμούς Κορώνεια, Αγ. Παρασκευή, Αλαλκομενές (που περιλαμβάνει τους οικισμούς Αλαλκομενές και Αγ. Αθανάσιος). 3. Τη Δ.Ε. Κυριακίου που αποτελεί μια Δημοτική Κοινότητα και περιλαμβάνει τους οικισμούς Κυριάκι, Αγ. Αθανάσιος, Καρυώτι, Παναγία Καλαμιώτισσα και Ταρσός. 4. Τη Δ.Ε. Δαύλειας που χωρίζεται στις Τοπικές Κοινότητες Δαύλειας, Παρορίου και Μαυρονερίου. 5. Τη Δ.Ε. Χαιρώνειας που χωρίζεται στις Τοπικές Κοινότητες Χαιρώνεια, Άγιο Βλάσιο, Θούριο, Προσήλιο, Ακόντιο, Βασιλικά, Ανθοχώρι και Προφήτης Ηλίας. 53

54 Συγκεντρωτικά στον παρακάτω πίνακα: ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΕΒΑΔΕΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΕΝΟΤΗΤΑ -ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ Λιβαδειάς Δ.Κ. Λιβαδειάς Λιβαδειά Πέρα Χωριό Τζιμέικα Ανάληψη Τσουκαλάδες Ελικών (Ζερίκι) Άγιος Νικόλαος Σταθμός Τ.Κ. Λαφυστίου Λαφύστιο Τ.Κ. Ρωμαίικου Ρωμαίικο Κορώνειας Δ.Κ. Αγ. Γεώργιου Αγ. Γεώργιος Τ.Κ. Αγίας Τριάδας Αγία Τριάδα Τ.Κ. Αγίας Άννας Αγία Άννα Τ.Κ. Κορώνειας Κορώνεια, Αγ. Παρασκευή Τ.Κ. Αλαλκομενών Αλαλκομενές Αγ. Αθανάσιος Κυριακίου Δ.Κ. Κυριακίου Κυριάκι Αγ. Αθανάσιος Καρυώτι Παναγία Καλαμιώτισσα Ταρσός Δαύλειας Τ.Κ. Δαύλειας Δαύλειας Τ.Κ. Παρορίου Τ.Κ. Μαυρονερίου Παρορίου Μαυρονερίου Χαιρώνειας Τ.Κ. Χαιρώνειας Χαιρώνεια Τ.Κ. Αγ. Βλάσιου Άγιο Βλάσιο Τ.Κ. Θούριου Θούριο Τ.Κ. Προσήλιου Προσήλιο Τ.Κ. Ακόντιου Ακόντιο Τ.Κ. Βασιλικών Βασιλικά Τ.Κ. Ανθοχωρίου Ανθοχώρι Τ.Κ. Προφήτη Ηλία Προφήτης Ηλίας 54

55 Με την εξαίρεση του οικισμού της Λιβαδειάς, στους υπόλοιπους οικισμούς δεν υπάρχουν θεσμοθετημένα Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π. / ΓΠΣ που να καθορίζουν τις χρήσεις γης, καθώς και τα όρια κατάτμησης, ούτε υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις για την εκτός σχεδίου δόμηση μέσω Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ). Έτσι για τις εκτός σχεδίου περιοχές ισχύουν οι γενικές ρυθμίσεις που προβλέπονται στο Γ.Ο.Κ. (π.χ. αρτιότητα 4 στρεμμάτων, παρεκκλίσεις, κλπ.). Απαγόρευση δόμησης κατοικιών υπάρχει για τις δασικές περιοχές και τη γη υψηλής παραγωγικότητας. Η αυθαίρετη δόμηση στις εκτός σχεδίου περιοχές είναι ένα σημαντικό πρόβλημα. Η πίεση για διεύρυνση της αστικής χρήσης των περιοχών του αγροτικού χώρου (εκτός σχεδίου) είναι μεγάλη. Σήμερα μέρος των εκτός σχεδίου περιοχών έχει αστικοποιηθεί με νόμιμο ή παράνομο τρόπο, με την ανέγερση αυθαίρετων κτισμάτων. Στην αυξημένη πολεοδόμηση των περιοχών αυτών συνέβαλαν και διατάξεις που επιτρέπουν την «κατά παρέκκλιση» δόμηση σε ακίνητα με πρόσωπο σε εθνικές, επαρχιακές, δημοτικές και κοινοτικές οδούς, ακόμα και σε σιδηροδρομικές γραμμές. Έτσι δημιουργήθηκε μια γραμμική ανάπτυξη της με κατασκευή βιομηχανιών, βιοτεχνιών, τουριστικών εγκαταστάσεων, εμπορικών κέντρων, κατοικιών, κλπ. κατά μήκος των οδικών αξόνων. Ειδικό Χωροταξικό για τις Α.Π.Ε. 4 από τις 5 Δ.Ε. αποτελούν μέρος της Περιοχής Αιολικής Προτεραιότητας (Π.Α.Π. 2) της Βοιωτίας (Δήμοι Δαύλειας, Διστόμου, Λεβαδέων, Ορχομενού, Χαιρώνειας, Αραχώβης και Κοινότητα Κυριακίου) η οποία προτάθηκε στο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, με κριτήρια την ύπαρξη σημαντικού εκμεταλλεύσιμου αιολικού δυναμικού και την αυξημένη ζήτηση για εγκατάσταση αιολικών πάρκων. Στο σύνολο της περιοχής αυτής (Π.Α.Π. 2) εκτιμάται η μέγιστη δυνατότητα εγκατάστασης αιολικών πάρκων ( φέρουσα ικανότητα ), η οποία ανέρχεται σε τυπικές ανεμογεννήτριες ή εγκατεστημένη ισχύ MW. Για την περιοχή του Δήμου Λεβαδέων Πινάκας : ΜΕΓΙΣΤΗ ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΑΙΟΛΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Δημοτική Ενότητα ΕΚΤΑΣΗ (ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ) ΜΕΓΙΣΤΗ ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΗ ΚΑΛΥΨΗ (ΤΥΠ. ΑΓ/ 1000 ΣΤΡ.) ΜΕΓΙΣΤΟΣ ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΟΣ ΑΡ. ΤΥΠΙΚΩΝ Α/Γ ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ ,81 1,05 136,43 ΧΑΙΡΩΝΕΙΑΣ ,87 1,05 116,59 ΔΑΥΛΕΙΑΣ ,20 1,05 99,22 ΛΕΒΑΔΕΩΝ ,53 1,05 221,76 ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ ,98 0,66 94, ,39 4,86 668,63 Με δεδομένο ότι το μεγαλύτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνεται στον ορεινό όγκο, είναι επιτακτική η ανάγκη σχεδιασμού και χωροθέτησης των αιολικών σταθμών και των συνοδών έργων. 55

56 Δ.Ε. Λιβαδειάς Στη Δ.Ε. Λεβαδέων, εκτός της ομώνυμης πόλης, εντάσσονται οι οικισμοί: Άγιος Νικόλαος, Ανάληψη, Ελικώνας, Περαχώριον, Ζάλτσα, Σταθμός, Τζιμέικα και Τσουκαλάδες. Η Λιβαδειά αποτελεί εμπορικό και οικονομικό κέντρο μιας ευρύτερης περιοχής. Κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες η θέση της Λιβαδειάς στην περιφέρεια σταδιακά υποβαθμίζεται. Βρίσκεται σε θέση όχι άμεσα συνδεδεμένη με την νέα εθνική οδό (ΝΕΟ) που αποτελεί και το βασικό συγκοινωνιακό και αναπτυξιακό άξονα της χώρας. Η σιδηροδρομική γραμμή διέρχεται σε μικρή απόσταση αλλά εκτός της πόλης, γεγονός που υποβαθμίζει τη σημασία της ενώ η πρόθεση μελλοντικής επέκτασης του Προαστιακού της Αθήνας περιλαμβάνει μόνο τη Θήβα. Έδρα της περιφέρειας ορίζεται η Λαμία αφήνοντας ως διαθέσιμο διοικητικό ρόλο εκείνον του Νομαρχιακού κέντρου. Εντός του νομού το δίπολο που συνθέτει η πόλη με τη Θήβα δεν αναπτύσσεται συμπληρωματικά ως προς τους ρόλους των πόλων του. Τα δύο κέντρα παρουσιάζουν, ήδη από τη δεκαετία του 1980 σχετική λειτουργική αυτονομία, με τις συνδέσεις να είναι εντονότερες με την Αθήνα παρά μεταξύ τους. Το κέντρο βάρους της χωροθέτησης των παραγωγικών δραστηριοτήτων του νομού σταδιακά μετακινείται νοτιότερα με την ανάπτυξη βιομηχανικών δραστηριοτήτων κυρίως στην περιοχή εξόδου της ΝΕΟ από την Αττική (Σχηματάρι Οινόφυτα). Εκεί παράγεται το μεγαλύτερο μέρος του Ακαθάριστου Προϊόντος του νομού χωρίς απαραίτητα τα σχετικά εισοδήματα να παραμένουν στα τοπικά κέντρα. Η γεωργική παραγωγή με τη μορφή που διατηρεί δεν έχει τη δυναμική που οδήγησε στην ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής και ειδικότερα της Λιβαδειάς κατά τον προηγούμενο αιώνα. Αντιθέτως ο τομέας ακολουθεί φθίνουσα πορεία ως προς τις δυνατότητες απασχόλησης και τη συμμετοχή του στο τοπικό Ακαθάριστο Προϊόν. Δ.Ε. Κορώνειας Η Δ.Ε. Κορώνειας αποτελείται από τους οικισμούς: Άγιος Γεώργιος: Η Τ.Κ. Αγίου Γεωργίου, βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του Δήμου και καταλαμβάνει έκταση εκταρίων. Ο οικισμός απλώνεται στους πρόποδες του Ελικώνα σε 230 μ. υψόμετρο. Απέχει 4 χλμ. από την Εθνική οδό, 15 χλμ από τη Λιβαδειά και 110 χλμ από την Αθήνα. Η ίδρυση του πρώτου οικισμού τοποθετείται στο 1750, με περίπου 50 νοικοκυριά, που εξελίχτηκε γρήγορα σε κεφαλοχώρι, και μετά την απελευθέρωση ορίστηκε πρωτεύουσα του Δήμου Πέτρας, με 13 χωριά. Σήμερα, δυο πλατείες, η κεντρική και μια μικρότερη, αποτελούν σημεία αναφοράς της κοινωνικής ζωής του τόπου. Τα κτίσματα είναι σύγχρονα, χωρίς στοιχεία παράδοσης. 56

57 Αγία Τριάδα: Βρίσκεται στο μέσον της δυτικής πλευράς του Δήμου και καταλαμβάνει έκταση εκταρίων. Χτισμένη στους πρόποδες του Ελικώνα, παρουσιάζει ανάγλυφο με έντονες κλίσεις και απέχει 26 χλμ από τη Λιβαδειά. Λιγοστές παλιές κατοικίες μαρτυρούν το αρχικό ύφος του οικισμού, ο οποίος παρουσιάζει συμπαγή ιστό, καθώς οι όψεις διαρθρώνονται συνεχείς. Σημεία αναφοράς αποτελούν οι δυο πλατείες, η κεντρική και αυτή κοντά στην αφετηρία των λεωφορείων, όπου συγκεντρώνεται η δραστηριότητα και οι δυνατότητες ψυχαγωγίας των κατοίκων. Κορώνεια: Η Τ.Κ. Κορώνειας, περιλαμβάνει τους οικισμούς Κορώνεια και Αγία Παρασκευή. Βρίσκεται στο Βορειοδυτικό τμήμα του Δήμου, καταλαμβάνει έκταση εκτάρια, και απέχει 20χλμ από τη Λιβαδειά. Η Αγία Παρασκευή εκτείνεται σε πεδινή έκταση, κατά μήκος της ΠΕΟ Αθηνών Λαμίας (τμήμα Θήβα Λιβαδειά), ενώ η Κορώνεια στους πρόποδες του Ελικώνα και παρουσιάζει ανάγλυφο με έντονες κλίσεις. Η Κορώνεια είναι τόπος αρχαίας πόλης της Βοιωτίας, με σημαντικές ιστορικές αναφορές. Σήμερα αποτελεί συνεκτικό οικισμό, που εξελίσσεται υιοθετώντας παραδοσιακά χαρακτηριστικά του χωριού. Η Αγία Παρασκευή, αποτελεί διάσπαρτο οικισμό, χωρίς ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά και οικιστικά στοιχεία. Αγία Άννα: Καταλαμβάνει το νότιο τμήμα του Δήμου, σε έκταση εκταρίων, φτάνοντας μέχρι τον Κορινθιακό κόλπο, όπου αναπτύσσει ακτές μήκους 10 χιλιομέτρων περίπου. Βρίσκεται 26χλμ ΝΑ της Λιβαδειάς και απέχει 6χλμ από τον κοντινότερο οικισμό της Αγίας Τριάδας. Είναι κτισμένος στον Ελικώνα, σε υψόμετρο 700 μ. στο μέσο ενός αξιόλογου ελατοδάσους. Η ίδρυση του οικισμού τοποθετείται γύρω στο 1800, και αφού εγκαταλείφθηκε μετά την Κατοχή, επανακατοικήθηκε το 1949 και επανοικοδομήθηκε σχεδόν εξ αρχής. Αποτελεί συνεκτικό οικισμό, και τα ελάχιστα σπίτια που δεν υπέστησαν πλήρη καταστροφή (πέτρινα, μονώροφα, με αυλές), αποτελούν δείγματα του αρχικού χαρακτήρα του χωριού. Σήμερα παρουσιάζει σημαντικές τάσεις τουριστικής ανάπτυξης, και τα κτίρια που κατασκευάζονται προσομοιάζουν στα αρχιτεκτονικά παραδοσιακά στοιχεία. Αλαλκομενές Η Τ.Κ. Αλαλκομενών, περιλαμβάνει τους οικισμούς Αλαλκομενές και Άγιο Αθανάσιο. Βρίσκεται στο Βορειοδυτικό τμήμα του Δήμου και καταλαμβάνει μικρή έκταση (697 εκτάρια). Είναι τόπος αρχαίας πόλης, που σήμερα δεν παρουσιάζει αρχιτεκτονικό και οικιστικό ενδιαφέρον. Οι Αλαλκομενές χαρακτηρίζονται συνεκτικός οικισμός και ο Άγιος Αθανάσιος, διάσπαρτος. 57

58 Πολεοδομική αναγνώριση Ισχύον θεσμικό πλαίσιο Γενικά Για τη Δ.Ε. Κορώνειας δεν υπάρχει υφιστάμενο θεσμοθετημένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (Γ.Π.Σ.) που να έχει υλοποιηθεί βάσει του Ν.1337/83 ή Σχέδιο Χωρικής & Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) που να έχει υλοποιηθεί βάσει του Ν.2508/97. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί πως για τον Άγιο Γεώργιο εκπονήθηκε μελέτη ΓΠΣ το 1988, η οποία δεν έχει εγκριθεί ως σήμερα. Παράλληλα δεν υπάρχει επίσημη μελέτη (νομικά ολοκληρωμένη) που να δίνει τα απαραίτητα στοιχεία για θεσμοθετημένες χρήσεις γης, πυκνότητα πληθυσμού, καθώς και άλλα πολεοδομικά και χωρικά χαρακτηριστικά του Δήμου. Τα στοιχεία που αφορούν στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο δόμησης, δηλαδή στην αρτιότητα, τους συντελεστές δόμησης, τις καλύψεις κλπ, αντλούνται από τις οριοθετήσεις των οικισμών με τις εκάστοτε αποφάσεις νομάρχη. Στην ίδια περίπου κατεύθυνση έχουν αναπτυχθεί και οι διάφορες αστικές χρήσεις γης, όπου η υπάρχουσα κατάσταση αντικατοπτρίζει αποκλειστικά και μόνο μεμονωμένες ιδιωτικές πρωτοβουλίες για χωροθετήσεις χρήσεων, κυρίως αγροτικές, εμπορίου, μεταποίησης κ.α. Ο κοινόχρηστοι χώροι έχουν προκύψει συνήθως από την χρήση ελεύθερων δημοσίων εκτάσεων, είτε για στάθμευση είτε για χρήσεις ελεύθερου χρόνου. Οι κοινωφελείς χώροι κι οι διάφορες υπηρεσίες έχουν επίσης χωροθετηθεί σε δημόσιες ιδιοκτησίες (εκπαίδευση, κοινοτικά γραφεία, κλπ.). Στην ιεράρχηση της οικιστικής δομής του Νομού Βοιωτίας, ο Άγιος Γεώργιος προσδιορίζεται σαν οικισμός 4 ου επιπέδου, με εξάρτηση από ένα κέντρο 1 ου επιπέδου (Λιβαδειά) και ένα 3 ου επιπέδου (Αλίαρτος). Πρακτικά η απόσταση από τη Λιβαδειά και η καλή οδική σύνδεση, έχει προσδιορίσει την εξάρτηση του Δήμου από τον κεντρικό πόλο Τα υπόλοιπα Δημοτικά Διαμερίσματα χαρακτηρίζονται σαν οικισμοί 5 ου επιπέδου. Οριοθέτηση οικισμών Για όλους τους οικισμούς της Δ.Ε. Κορώνειας πλην Αγίου Γεωργίου (οικισμός προς πολεοδόμηση) έχει γίνει οριοθέτηση με σχετικές Αποφάσεις του Νομάρχη Βοιωτίας κατά τις διαδικασίες που προβλέπονται από το Π.Δ. της (ΦΕΚ 181/Δ ) "Τρόπος καθορισμού ορίων οικισμών της χώρας μέχρι 2000 κατοίκους, κατηγορίες αυτών και καθορισμός όρων και περιορισμών δόμησής τους". Στη Δ.Ε. περιλαμβάνονται 7 οικισμοί, οι οποίοι οργανώνονται σε 1 δημοτική και 4 τοπικές κοινότητες. Σημαντικό είναι να αναφερθεί πως στην δεν έχουν εκπονηθεί ή θεσμοθετηθεί σχέδια ειδικών ρυθμίσεων (π.χ. ΖΟΕ, ΠΕΡΠΟ, ΒΙΠΕ, κλπ.). Επίσης θα πρέπει να αναφερθεί πως καμία οικιστική περιοχή της Δ.Ε. Κορώνειας δεν καλύπτεται από σχέδιο πόλης, όπως επίσης καμία δεν έχει κηρυχθεί ως παραδοσιακή. Όριο κατάτμησης στα εκτός σχεδίου Στη ΔΕ Κορώνειας δεν υπάρχει θεσμοθετημένο ΣΧΟΟΑΠ / ΓΠΣ που να καθορίζει τις χρήσεις γης, καθώς και τα όρια κατάτμησης, ούτε υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις για την εκτός σχεδίου δόμηση μέσω Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ). Έτσι για τις εκτός σχεδίου περιοχές ισχύουν οι γενικές 58

59 ρυθμίσεις που προβλέπονται στον ΓΟΚ (π.χ. αρτιότητα 4 στρεμμάτων, παρεκκλίσεις, κλπ.). Απαγόρευση δόμησης κατοικιών υπάρχει για τις δασικές περιοχές και την γη υψηλής παραγωγικότητας. Χρήσεις γης στον οικιστικό χώρο Παρά τις διαφορές τους, οι οικισμοί της Δ.Ε. Κορώνειας, παρουσιάζουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά, από την άποψη της διάρθρωσης των χρήσεων γης, χαρακτηριστικά που αντανακλούν το γεγονός ότι η πλειοψηφία των οικισμών αυτών υπόκειται στο ίδιο πρότυπο οικιστικής ανάπτυξης, αυτό των περιοχών με έντονο αγροτοκτηνοτροφικό χαρακτήρα. Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι τα εξής : - Εκτατικά κυρίαρχη χρήση στο σύνολο των οικισμών είναι η κατοικία. Η χρήση αυτή διατάσσεται χωρικά με μάλλον συνεκτικό τρόπο. Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχουν διαφοροποιήσεις που συνδέονται με την ιστορική εξέλιξη κάθε οικισμού. - Υπάρχουν οικισμοί που εμφανίζουν παραδοσιακό ιστό και μικρό έστω κτιριακό απόθεμα : Αγ. Άννα, Αγ. Τριάδα, Κορώνεια. Αν και η εξάπλωση των νέων κτισμάτων έχει οδηγήσει σε κατεδάφιση παραδοσιακών κτιρίων και σε αλλοίωση του παραδοσιακού χαρακτήρα των οικιστικών συνόλων, ο τελευταίος δεν έχει ολοκληρωτικά καταστραφεί. - Σχεδόν γενικευμένο πρόβλημα αποτελεί η ανεπάρκεια της οδικής υποδομής (κυκλοφορία και στάθμευση). - Σε όλους τους ορεινούς οικισμούς, οι χώροι οικιστικής ανάπτυξης συμπιέζονται από τους χώρους άσκησης κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων, ενώ στους πεδινούς αντιμετωπίζεται το ίδιο πρόβλημα από αγροτικές αποθήκες, χώρους στάθμευσης αγροτικών μηχανημάτων, κ. λ. π. Δ.Ε. Δαύλειας Η Δ.Ε. Δαύλειας, αποτελείται από : την Δ.Κ. Δαύλειας στην οποία ανήκουν οι οικισμοί της Δαύλειας και η Μονή κοιμήσεως της Ιερουσαλήμ, την Τ.Κ. Μαυρονερίου στο οποίο ανήκουν οι οικισμοί του Μαυρονερίου και του Σταθμού Δαύλειας και την Τ.Κ. Παρορίου στην οποία ανήκει ο οικισμός του Παρορίου. Όπως παρατηρείται ο Δήμος Δαύλειας δεν έχει ορεινούς οικισμούς, άλλωστε και η ΕΣΥΕ τον κατατάσσει στους ημιορεινούς Δήμους. Οι οικισμοί είναι μικροί και αγροτικοί με αδυναμία στη συγκράτηση του πληθυσμού, αλλά με τάσεις ανάπτυξης λόγω της εγγύτητάς του Δήμου στον Παρνασσό. Σε κανέναν οικισμό δεν υπάρχουν έντονες πιέσεις για κατοίκηση. Σήμερα από τη Δαύλεια εξυπηρετείται το Παρόρι και το Μαυρονέρι τόσο όσον αφορά υπηρεσίες διοίκησης όσο και εκπαίδευσης. Ειδικότερα, ως προς το Ειρηνοδικείο, το Αστυνομικό τμήμα, ΕΛΤΑ, ΟΤΕ, αλλά και το Γυμνάσιο και το Λύκειο. Μεταξύ των οικισμών του Δήμου δεν υπάρχουν έντονες σχέσεις οικονομικής εξάρτησης καθώς η Δαύλεια δεν είναι σε θέση να προσφέρει μεγάλο αριθμό θέσεων εργασίας ώστε να ικανοποιεί και το εργατικό δυναμικό των υπολοίπων Δ.Δ.. Σίγουρα εξαρτάται από τα γύρω μεγαλύτερα αστικά κέντρα, κυρίως Λιβαδειά, στον τριτογενή τομέα, και Δίστομο, στο δευτερογενή τομέα, λόγω της απασχόλησης των κατοίκων της σε αυτές τις 59

60 περιοχές. Διοικητικά, όσον αφορά τις κοινωνικές εξυπηρετήσεις (υγεία: νοσοκομείο, εκπαίδευση: σχολές, φροντιστήρια κ.λπ.) αλλά και εμπορικά ο Δήμος εξυπηρετείται κυρίως από τη Λιβαδειά. Ουσιαστικά, το άμεσο κέντρο εξάρτησης του Δήμου της Δαύλειας είναι η πρωτεύουσα του Νομού, η Λιβαδειά. Δ.Ε. Χαιρώνειας Η Δ.Ε. Χαιρώνειας αποτελείται από 8 οικισμούς: Χαιρώνεια, Άγιο Βλάσιο, Θούριο, Προσήλιο, Ακόντιο, Βασιλικά, το Ανθοχώρι αλλά και τον Προφήτη Ηλία. Είναι πεδινοί οικισμοί με γεωργικό χαρακτήρα. Η περιοχή χαρακτηρίζεται από το μεγαλύτερο σε πληθυσμό οικισμό που αποτελεί και έδρα της Δ.Ε., τη Χαιρώνεια. Όσον αφορά τις κατευθύνσεις για την ανάπτυξη ή επέκταση οικιστικών χρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών υποδομών / παραγωγικών εγκαταστάσεων είναι : - η ελαχιστοποίηση της επέκτασής της στις κρίσιμες ζώνες (παράκτιες, ζώνες προστασίες φυσικών περιοχών, γεωργική γη / δασική γη ως ανωτέρω). - η προτεραιότητα στην "ανακύκλωση" των εγκαταλελειμμένων ή μη ενεργοποιημένων "οικιστικών θεσμοθετημένων χρήσεων ή εγκαταστάσεων" πριν τη μετατροπή όλων των άλλων χρήσεων γης προς οικιστική. - η σχεδιασμένη συμπαγής επέκταση των οικισμών και η εξασφάλιση ικανοποιητικών πυκνοτήτων κατοίκησης εντός των εγκεκριμένων πολεοδομικών σχεδίων πριν την επέκταση για κατοικία. - η προώθηση της συμπαγούς οικιστικής ανάπτυξης με κέντρα τους υπάρχοντες πυρήνες. - η προώθηση της χωροθέτησης των παραγωγικών χρήσεων σε οργανωμένους υποδοχείς σε συνάρτηση με τα αστικά οικιστικά κέντρα για αποφυγή των μετακινήσεων με την προϋπόθεση της τήρησης περιβαλλοντικών όρων και της χωροθέτησής τους εκτός των αρδευόμενων και αρδεύσιμων από τα αναπτυσσόμενα δίκτυα περιοχών. - η μεμονωμένη χωροθέτηση παραγωγικών εγκαταστάσεων πρέπει να συνδυάζεται με την αγροτική παραγωγή ή τους ειδικούς πόρους και να ελέγχεται βάσει των εκάστοτε ισχυουσών γενικών διατάξεων. Πολεοδομική αναγνώριση Γενικά Για την περιοχή της Δ.Ε. Χαιρώνειας δεν υπάρχει υφιστάμενο θεσμοθετημένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (Γ.Π.Σ.) που να έχει υλοποιηθεί βάσει του Ν.1337/83 ή Σχέδιο Χωρικής & Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) που να έχει υλοποιηθεί βάσει του Ν.2508/97. Παράλληλα δεν υπάρχει επίσημη μελέτη (νομικά ολοκληρωμένη) που να δίνει τα απαραίτητα στοιχεία για θεσμοθετημένες χρήσεις γης, πυκνότητα. Η απουσία χωρικού σχεδιασμού, σε τοπικό επίπεδο, για την περιοχή δυσχεραίνει την αναγνώριση της υφιστάμενης κατάστασης, των χρήσεων γης κλπ. 60

61 Στην ίδια περίπου κατεύθυνση έχουν αναπτυχθεί και οι διάφορες αστικές χρήσεις γης, όπου η υπάρχουσα κατάσταση αντικατοπτρίζει αποκλειστικά και μόνο μεμονωμένες ιδιωτικές πρωτοβουλίες για χωροθετήσεις χρήσεων, κυρίως αγροτικές, εμπορίου, μεταποίησης κ.α. Ο κοινόχρηστοι χώροι έχουν προκύψει συνήθως από την χρήση ελεύθερων δημοσίων εκτάσεων, είτε για στάθμευση είτε για χρήσεις ελεύθερου χρόνου. Οι κοινωφελείς χώροι κι οι διάφορες υπηρεσίες έχουν επίσης χωροθετηθεί σε δημόσιες ιδιοκτησίες (εκπαίδευση, κοινοτικά γραφεία, κλπ.). Οριοθέτηση οικισμών Για όλους τους οικισμούς του Δήμου Χαιρώνειας έχει γίνει οριοθέτηση με σχετικές Αποφάσεις του Νομάρχη Βοιωτίας κατά τις διαδικασίες που προβλέπονται από το Π.Δ. της (ΦΕΚ 181/Δ ) "Τρόπος καθορισμού ορίων οικισμών της χώρας μέχρι 2000 κατοίκους, κατηγορίες αυτών και καθορισμός όρων και περιορισμών δόμησής τους". Στο σύνολο του Δήμου περιλαμβάνονται 8 οικισμοί. Σημαντικό είναι να αναφερθεί πως δεν έχουν εκπονηθεί ή θεσμοθετηθεί σχέδια ειδικών ρυθμίσεων (π.χ. ΖΟΕ, ΠΕΡΠΟ, ΒΙΠΕ, κλπ.). Επίσης θα πρέπει να αναφερθεί πως καμία οικιστική περιοχή του Δήμου Χαιρώνειας δεν καλύπτεται από σχέδιο πόλης, όπως επίσης καμία δεν έχει κηρυχθεί ως παραδοσιακή. Όριο κατάτμησης στα εκτός σχεδίου Στο Δήμο Χαιρώνειας δεν υπάρχει θεσμοθετημένο ΣΧΟΟΑΠ / ΓΠΣ που να καθορίζει τις χρήσεις γης, καθώς και τα όρια κατάτμησης, ούτε υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις για την εκτός σχεδίου δόμηση μέσω Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ). Έτσι για τις εκτός σχεδίου περιοχές ισχύουν οι γενικές ρυθμίσεις που προβλέπονται στον ΓΟΚ (π.χ. αρτιότητα 4 στρεμμάτων, παρεκκλίσεις, κλπ.). Απαγόρευση δόμησης κατοικιών υπάρχει για τις δασικές περιοχές και την γη υψηλής παραγωγικότητας. Η απουσία οργανωμένου καθορισμού των χρήσεων γης και των δομήσιμων περιοχών μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, αφού οι γενικές ρυθμίσεις για τα εκτός σχεδίου δεν μπορούν να προστατέψουν περιοχές που χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας. Το ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν δημιουργηθεί ιδιαίτερα προβλήματα οφείλεται κυρίως στην απουσία ενδιαφέροντος για την ανάπτυξη β ή παραθεριστικής κατοικίας και την εγκατάσταση πολλών παραγωγικών μονάδων (βιομηχανίες, λατομεία, κλπ.) στην περιοχή. Όμως, τίποτε δεν μπορεί να αποτρέψει την ανάπτυξη τέτοιας ζήτησης στο μέλλον. Έτσι, πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για το Δήμο Χαιρώνειας η θεσμοθέτηση Σχεδίου Χωρικής & Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) σύμφωνα με το Ν.2508/97 για την «Βιώσιμη Οικιστική Πολιτική». Εκτός σχεδίου δόμηση Στα όρια του Δήμου Χαιρώνειας δεν παρατηρούνται οικιστικές συγκεντρώσεις (δηλαδή περιοχές που περιέχουν τουλάχιστον 10 οικοδομές με αποστάσεις μεταξύ τους όχι μεγαλύτερες των 80 μ.) εκτός των θεσμοθετημένων οικιστικών περιοχών (όρια οικισμών), οι οποίες έχουν προκύψει είτε από αυθαίρετη είτε από νόμιμη (με τις διατάξεις για τις εκτός σχεδίου περιοχές) δόμηση. 61

62 Δημόσιοι χώροι Η αναλογία οικοδομήσιμων χώρων σε σχέση με τους κοινόχρηστους χώρους που καλύπτουν στο σύνολο την έκταση των οριοθετημένων οικισμών του Δήμου εκτιμάται σε 65% προς 33%. Το υπολειπόμενο 2% καλύπτεται από κοινωφελείς χώρους. Το ποσοστό των 33 ποσοστιαίων μονάδων που καλύπτεται από κοινόχρηστους χώρους ουσιαστικά ανήκει στην πλειοψηφία του σε χώρους κυκλοφορίας. Συγκεκριμένα οι χώροι κυκλοφορίας καλύπτουν το 25% του οριοθετημένου τμήματος των οικισμών. Επίσης, η μεγαλύτερη αναλογία κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων βρίσκεται στον οικισμό της Χαιρώνειας (20% του οικισμού), όπου υπάρχει ο οργανωμένος χώρος πρασίνου στον «Λέοντα», το πάρκο απέναντι από αυτόν, η έκταση του Δημαρχείου, κ.α. Αντίθετα, στους υπόλοιπους οικισμούς δεν υπάρχουν ιδιαίτερα οργανωμένοι κοινόχρηστοι χώροι και το ποσοστό τους είναι αρκετά μικρό (4% των οικισμών). Με βάση τα παραπάνω στοιχεία παρατηρείται χαμηλό επίπεδο οργάνωσης των δημόσιων χώρων που αφορούν σε πλατείες, αστικό πράσινο ή κάποιες πολιτιστικές και αθλητικές εγκαταστάσεις. Πάντως, σε κάθε περίπτωση οι οικισμοί του Δήμου Χαιρώνειας είναι αγροτικοί χωρίς πυκνοδομημένα τμήματα και με χαμηλό ύψος κτιρίων. Χρήσεις γης Την πιο σημαντική κατηγορία χρήσης γης στη Δ.Ε. αποτελεί φυσικά η γεωργική γη. Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις (σύμφωνα με στοιχεία της ΕΣΥΕ για το 2001) καλύπτουν επιφάνεια στρεμμάτων ποσοστό που αντιστοιχεί στο 47,5% περίπου της έκτασης της ΔΕ Χαιρώνειας. Η πλειοψηφία των καλλιεργούμενων εκτάσεων αντιστοιχεί στις Τ.Κ. Χαιρώνειας, Αγίου Βλάσιου, και Θουρίου ενώ σημαντικό ποσοστό των ίδιων εκτάσεων βρίσκεται στα Βασιλικά, το Ανθοχώρι αλλά και στον Προφήτη Ηλία. Όσον αφορά την κτηνοτροφία δεν υπάρχουν οργανωμένες κτηνοτροφικές ζώνες όπως επίσης δεν έχουν ληφθεί κάποια σχετικά μέτρα για την εκμετάλλευση των βοσκοτόπων, όπως είναι η οριοθέτηση τους και κάποιες σχετικές υποδομές που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την παρούσα κατάσταση. Επίσης, οι κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις ως οχλούσες δραστηριότητες σε ορισμένες περιπτώσεις βρίσκονται πολύ κοντά στους οικισμούς, γεγονός που δημιουργεί ζητήματα ασυμβατότητας χρήσεων. Όσον αφορά την μεταποιητική δραστηριότητα αν και υπάρχουν (ελάχιστες) τέτοιου είδους μικρές μεταποιητικές μονάδες δεν υπάρχει συγκεκριμένη περιοχή υποδοχής αυτών έχοντας ως αποτέλεσμα κάποιες να βρίσκονται πολύ κοντά στους οικισμούς ή και εντός αυτών. Ειδικές περιοχές Περιοχές με συγκρούσεις χρήσεων γης Η ευρύτερη περιοχή της Δ.Ε. εντάσσεται σε μία ιδιαίτερη από περιβαλλοντική άποψη περιοχή λόγω της ύπαρξης του Κηφισού ποταμού, αλλά και των σημαντικών αρχαιοτήτων. Για αυτό τον λόγο η ύπαρξη ενός ουσιαστικού ελέγχου χωροθέτησης δραστηριοτήτων στην περιοχή κρίνεται απολύτως απαραίτητη. Η αδυναμία αυτού του ελέγχου στην περιοχή οδηγεί στην ύπαρξη συγκρούσεων χρήσεων γης. Αν και έως τώρα στην περιοχή δεν εντοπίζονται ιδιαίτερα αρνητικά αποτελέσματα ή υποβάθμιση του φυσικού 62

63 περιβάλλοντος όσον αφορά την ασυμβατότητα των χρήσεων γης κρίνεται κρίσιμη η αναφορά των συγκρούσεων εξορυκτική δραστηριότητας, γεωργίας και κατοικίας καθώς και μεταποιητικής δραστηριότητας. Αντιμετώπιση ασύμβατων χρήσεων Όσον αφορά στις περιοχές του Δήμου στις οποίες παρατηρούνται συγκρούσεις χρήσεων γης (π.χ. άδεια εγκατάστασης Σταθμού Ηλεκτροπαραγωγής σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας και κοντά σε αρχαιολογικό χώρο) πρέπει να επισημανθεί το γεγονός πως υπάρχει μια σχετική αδυναμία ουσιαστικού ελέγχου της χωροθέτησης εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων με περαιτέρω πρόβλημα την αδυναμία ελέγχου των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που προκύπτουν στην ευρύτερη περιοχή. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην έλλειψη οργάνωσης των χρήσεων γης του Δήμου Χαιρώνειας και θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί μέσω της εκπόνησης και θεσμοθέτησης ενός Σχεδίου Χωρικής & Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ), στα πλαίσια του Ν.2508/97 (ΦΕΚ 124/Α ) για την Βιώσιμη Οικιστική Ανάπτυξη. Δ.Ε. Κυριακίου Η Δ.Ε. Κυριακίου περιλαμβάνει 5 οικισμούς, εκ των οποίων το Κυριάκι είναι ο μοναδικός μεγάλος οικισμός με πληθυσμό άνω των 2000 κατοίκων, ενώ οι υπόλοιποι οικισμοί είναι κάτω των 100 κατοίκων. Πιο συγκεκριμένα: Κυριάκι Πρόκειται για οικισμό προϋφιστάμενο του 1923 μη οριοθετημένο, ο οποίος δομείται σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 2/ ΦΕΚ 138/Δ/1981. Ως οικισμός άνω των κατοίκων, δεν μπόρεσε να αναπτύξει τα όρια του, διότι με αυτό το πληθυσμιακό μέγεθος απαιτείτο η σύνταξη Γ.Π.Σ. και όχι όπως στους μικρούς οικισμούς μικρότερους των 2000 κατοίκων, η απλή οριοθέτηση με βάση το Π.Δ. 185/85. Η σύνταξη του ΓΠΣ όμως στο πλαίσιο της ΕΠΑ ( ) δεν ολοκληρώθηκε με αποτέλεσμα οι οικιστικές πιέσεις που δέχεται ο οικισμός να μην είναι δυνατόν να ικανοποιηθούν και η έδρα του Δήμου να προωθήσει το ρόλο της και να συγκρατήσει τον τοπικό πληθυσμό από την δημογραφική αιμορραγία. Αν και είναι ο μεγαλύτερος οικισμός της Κοινότητας, δεν εξυπηρετεί κάποιο πλέγμα μικρότερων οικισμών γύρω του, παρέχοντας υπηρεσίες όπως διοίκηση, πρόνοια, περίθαλψη, εκπαίδευση, κτλ και δεν θεωρείται κέντρο εμπορικών συναλλαγών για κάποια ευρύτερη ενδοχώρα. Αντίθετα οι ανάγκες για ειδικότερες εξυπηρετήσεις του οικισμού του Κυριακίου καλύπτονται από το Δίστομο και τη Λιβαδειά. Σχεδόν όλες οι εμπορικές και λοιπές επαγγελματικές δραστηριότητες, οι δραστηριότητες αναψυχής και οι διάφορες υπηρεσίες είναι εγκατεστημένες κατά μήκος του οδικού άξονα εισόδου στον οικισμό, κοντά στη μικρή κεντρική πλατεία, όπου καταλήγει. Ο οικισμός χαρακτηρίζεται από έλλειψη οργανωμένων πράσινων χώρων και ελεύθερων χώρων. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχουν άχτιστες περιοχές στο περίγραμμα του οικισμού, αλλά μόνο ορισμένες αραιά δομημένες. Ο οικισμός έχει φθάσει σε υψηλά επίπεδα κορεσμού και πυκνοκατοίκησης και απαιτείται άμεσα η επέκταση πολεοδόμησή του ώστε 63

64 να υπάρξει διαθέσιμη οικοπεδική γη που θα καλύψει τις οικιστικές ανάγκες και θα τονώσει το ενδιαφέρον όσων επιθυμούν να κτίσουν στον οικισμό. Το οδικό δίκτυο εντός του οικισμού διαθέτει στενούς δαιδαλώδεις δρόμους που δε διευκολύνουν την κίνηση των οχημάτων, ενώ δεν υπάρχει λειτουργική ιεράρχηση (πλάτος δρόμου ανάλογο με το φόρτο κυκλοφορίας). Δρόμος με ιδιαίτερα προβληματική κίνηση είναι ο άξονας εισόδου στην πόλη που καταλήγει στην κεντρική πλατεία και δεν έχει διέξοδο για εκτόνωση. Στον άξονα αυτό δημιουργούνται αρκετά κυκλοφοριακά προβλήματα και ιδιαίτερα στην κεντρική περιοχή, όπου παρατηρείται συγκέντρωση οχημάτων και δεν υπάρχουν χώροι στάθμευσης. Σε γενικές γραμμές τα προβλήματα που εντοπίζονται στον οικισμό είναι: Περιορίζεται από την ζώνη προστασίας του Οσίου Λουκά του όμορου Δήμου Διστόμου, η οποία εκτείνεται σε μεγάλη απόσταση γύρω από το μνημείο δεσμεύοντας πολλές ιδιοκτησίες του οικισμού. Γίνονται προσπάθειες από την Κοινότητα σε συνεργασία με την 23 η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, ώστε να δοθεί μία λύση στο πρόβλημα αυτό και να αποδεσμευτούν οι ιδιοκτησίες του Κυριακίου από το καθεστώς προστασίας. Περιμετρικά του οικισμού υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση κτηνοτροφικών μονάδων που δημιουργούν σοβαρά προβλήματα όχλησης προς την περιοχή της κατοικίας. Η Κοινότητα προτίθεται να δημιουργήσει κτηνοτροφικό πάρκο στη θέση Χιλιομόδι όπου θα συγκεντρωθούν εκεί όλες οι κτηνοτροφικές μονάδες. Η οργάνωση του χώρου αυτού για να υλοποιηθεί θα πρέπει να προταθεί μέσα από μελέτη Γ.Π.Σ. ταυτόχρονα με την ολοκληρωμένη πρόταση για όλον τον εξωαστικό χώρο της Κοινότητας. Πολλά σημεία εντός του οικισμού χρήζουν αναπλάσεων, οι οποίες θα βελτιώσουν την εικόνα του οικισμού και θα τον καταστήσουν περισσότερο ελκυστικό σε επισκέπτες και παράλληλα θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Ενδεικτικά αναφέρονται οι περιοχές Άγιος Γεώργιος και Όραχος. Άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο οικισμός είναι: Έλλειψη οργάνωσης κέντρου πόλης (οργάνωση κεντρικών λειτουργιών) Έλλειψη γης για οργάνωση ειδικών χρήσεων Έλλειψη κοινόχρηστων και ελεύθερων χώρων Έλλειψη εγκαταστάσεων χονδρικού και λιανικού εμπορίου (λαχαναγορά, ψαραγορά, κτλ) Έλλειψη εγκαταστάσεων αναψυχής και πολιτιστικού κέντρου Άναρχη ανάπτυξη του αστικού περιβάλλοντος (ανυπαρξία σχεδίου πόλης, μη εφαρμογή των όρων δόμησης, κτλ) Παναγία Καλαμιώτισσα Είναι ο μεγαλύτερος παραλιακός οικισμός της Κοινότητας και βρίσκεται στον όρμο της Ζάλτσας. Στον οικισμό αυτό έχουν χτίσει τα περισσότερα εξοχικά οι κάτοικοι του Κυριακίου, αλλά και άλλων περιοχών, όπως της Λιβαδειάς. Διαθέτει μικρό λιμάνι και αλιευτικό καταφύγιο. Πρόκειται για έναν οικισμό με σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης. 64

65 Ταρσός Πρόκειται για έναν παραλιακό οικισμό με αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Καρυώτι Είναι ο τρίτος σε πληθυσμιακό μέγεθος οικισμός της Κοινότητας, ο οποίος είναι επίσης παραλιακός. Απέναντί του υπάρχουν τα νησάκια Άμπελος και Δασκαλειό. Άγιος Αθανάσιος Πρόκειται για έναν οικισμό κοντά στον Ταρσό. Δεν είναι παραλιακός. Οι τέσσερις προηγούμενοι οικισμοί μαζί αποτελούν κάποιες συγκεντρώσεις σπιτιών και ιδιαίτερα οι παραλιακοί καλύπτουν τις ανάγκες σε β κατοικία των κατοίκων του Κυριακίου ή άλλων περιοχών και κυρίως της Λιβαδειάς. Σε αυτούς όμως διαμένουν και μόνιμοι κάτοικοι οι οποίοι προέρχονται από το Κυριάκι και έχουν εκεί αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Οι οικισμοί δεν είναι οριοθετημένοι, αλλά ούτε έχουν εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο με αποτέλεσμα η οικιστική ανάπτυξή τους να γίνεται με άναρχο τρόπο. Υπάρχει ανάγκη εκπόνησης πολεοδομικής μελέτης που θα οριοθετήσει την οικιστική ανάπτυξη στην παραλία, σύμφωνα με τις ανάγκες και τα απαιτούμενα προγραμματικά μεγέθη και θα βελτιώσει την ποιότητα του αστικού περιβάλλοντος των οικισμών αυτών. Επίσης αντιμετωπίζουν προβλήματα ύδρευσης, διότι δεν υπάρχει ολοκληρωμένο δίκτυο, αλλά και αποχέτευσης, αφού τα λύματα είτε τα διοχετεύουν σε απορροφητικούς βόθρους είτε στη θάλασσα. Τα τελευταία χρόνια στην Κ. Κυριακίου έχουν συσσωρευτεί σημαντικά χωρικά προβλήματα στο αστικό και εξωαστικό περιβάλλον, τα οποία απαιτούν πολεοδομική χωροταξική παρέμβαση σε στρατηγικό επίπεδο. Πολλά από τα προβλήματα αυτά προϋπήρχαν και γι αυτό είχαν γίνει κάποιες προσπάθειες για την επίλυσή τους, οι οποίες όμως δεν ολοκληρώθηκαν. Ειδικότερα στο Κυριάκι : το 1977 είχε γίνει προσπάθεια σύνταξης ρυμοτομικού σχεδίου, ενώ ανεστάλη η έκδοση οικοδομικών αδειών για δύο χρόνια. Η προσπάθεια ακυρώθηκε λόγω πιέσεων και το 1980 αίρεται η αναστολή. Με το Π.Δ. 138/Δ/81 αρχίζει εκ νέου η οικοδομική δραστηριότητα στο όριο του παλιού οικισμού. στο πλαίσιο της ΕΠΑ, είχε αρχίσει να εκπονείται το ΓΠΣ με βάση το ν. 1337/83. Εκπονήθηκε η α και β φάση, αλλά δεν ολοκληρώθηκε. Έτσι τα προβλήματα που προϋπήρχαν, παρά την επιδίωξη της αντιμετώπισης τους δεν επιλύθηκαν και μετά την παρέλευση τόσων ετών έχουν διογκωθεί και απαιτούν επίλυση. Έτσι το Κυριάκι, ως οικισμός άνω των 2000 κατοίκων, δεν μπόρεσε να αναπτύξει τα όρια του από το 1977 μέχρι σήμερα, διότι με αυτό το πληθυσμιακό μέγεθος απαιτείτο η σύνταξη Γ.Π.Σ. και όχι όπως στους μικρούς οικισμούς μικρότερους των 2000 κατοίκων, η απλή οριοθέτηση με βάση το Π.Δ. 185/85. Το αποτέλεσμα όλων αυτών των αποτυχημένων ενεργειών ήταν ο οικισμός Κυριακίου να παραμένει εγκλωβισμένος για περισσότερα από 30 χρόνια στα ίδια όρια, αδυνατώντας να καλύψει τις ανάγκες για επέκταση που είναι έκφραση της δημογραφικής του αύξησης, αλλά και κυρίως της γενικότερης αναπτυξιακής του δυναμικής και των σημαντικών προοπτικών του. 65

66 Αναλυτικότερα στο αστικό περιβάλλον τα προβλήματα είναι έντονα, αν και περιορίζονται κυρίως στον οικισμό Κυριακίου, που αποτελεί και τον μοναδικό μεγάλο οικισμό σε όλη την έκταση του ΟΤΑ, στον οποίο είναι αναπτυγμένη με οργανωμένο τρόπο η χρήση της κατοικίας. Οι ανάγκες στο αστικό περιβάλλον είναι: η απομάκρυνση σε θέσεις εκτός ορίου οικισμού των οχλουσών δραστηριοτήτων που παραμένουν εντός του οικισμού, όπως είναι τα συνεργεία, τα σιδηρουργεία κτλ, τα οποία λειτουργούν μέσα στην περιοχή κατοικίας και η οργάνωση των λοιπών χρήσεων γης εντός του οικισμού η έλλειψη οργάνωσης κεντρικών λειτουργιών οι ελλείψεις σε κοινωνική υποδομή (αθλητικοί χώροι, κοινωφελείς χώροι, κτλ.) ο καθορισμός των ζωνών επεκτάσεων του οικισμού η δημιουργία κοινόχρηστων χώρων η ιεράρχηση του οδικού δικτύου εντός του οικισμού η συγκρότηση των όρων και προϋποθέσεων για την ανάπλαση του οικισμού παρεμβάσεις στους λοιπούς οικισμούς, ώστε να μην εγκαταλειφθούν (ανάπτυξη περιοχών β κατοικίας, υδροδότηση, αποχέτευση, επαρκής σύνδεση με τον κεντρικό οικισμό του Κυριακίου, κτλ.) Τεχνικές υποδομές Υπηρεσίες βελτίωσης του αστικού περιβάλλοντος Υποδομές μεταφορών Η πόλη της Λιβαδειάς συνδέεται με τις δημοτικές κοινότητες και με τους όμορους δήμους (Αμφίκλειας, Ορχομενού, Αλιάρτου και Διστόμου) μέσω εθνικών, επαρχιακών ή δημοτικών οδών κατά 95% ασφαλτοστρωμένων. Όμως στο μεγαλύτερο μέρος της η οδοποιία είναι παλαιών προδιαγραφών και απαιτείται η βελτίωση της, σε ότι αφορά τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά των δρόμων ή και η επαναχάραξή της. Ειδικά όσον αφορά το Εθνικό Οδικό Δίκτυο απαιτείται η κατασκευή νέου με σύγχρονες προδιαγραφές καθώς οι βασικοί οδικοί άξονας Θήβα- Λιβαδειά και Λιβαδειά -όρια νομού προς Λαμία και Αταλάντη (Π. Ε. Ο.) είναι στενοί, σε κακή κατάσταση, διασχίζουν οικισμούς (Αγ. Παρασκευή, Θούριο, Χαιρώνεια) και χρησιμοποιούνται από αγροτικά μηχανήματα. Η είσοδος και έξοδος στη Νέα Εθνική από τη Λιβαδειά γίνεται μέσω ισόπεδων κόμβων που συναντούν τον παρακαμπτήριο άξονα σε τρία σημεία, ανατολικά προς Θήβα, βόρεια προς Λαμία και δυτικά προς Δελφούς. Η λειτουργία της παρακαμπτηρίου μείωσε στο ελάχιστο την διαμπερή κυκλοφορία αποτρέποντας σημαντική επιβάρυνση του εσωτερικού οδικού δικτύου. 66

67 Ένα επιπλέον πρόβλημα αφορά των καθαρισμό ένθεν κακείθεν του επαρχιακού και εθνικού οδικού δικτύου που επωμίζεται ο Δήμος χωρίς να ανήκει στην αρμοδιότητα του. Ο σταθμός του ΚΤΕΛ βρίσκεται εκτός σχεδίου, στα βόρεια της πόλης επί της οδού Χαιρωνείας. Η είσοδος και η έξοδος των λεωφορείων από την πόλη γίνεται χωρίς σημαντικά προβλήματα. Η σιδηροδρομική γραμμή του Ο.Σ.Ε. εξυπηρετεί τη Λιβαδειά καθώς υπάρχουν καθημερινά δρομολόγια από Αθήνα προς Λαμία Θεσσαλονίκη με στάση στη Λιβαδειά. Επίσης έχει υποβαθμιστεί η λειτουργία των σιδηροδρόμων αφού έχει διακοπεί η λεωφορειακή σύνδεση με το σιδηροδρομικό σταθμό. Οι υπόλοιποι Δήμοι που συνενώθηκαν με τη Λιβαδειά παρουσιάζουν αρκετά διαφορετικά χαρακτηριστικά από αυτή. Χρειάζεται να γίνουν δρόμοι παράκαμψης των οικισμών όπου ο κεντρικός εθνικός ή επαρχιακός δρόμος διέρχεται μέσα από τον οικισμό (συνήθως από στενούς υπάρχοντες δρόμους) και δημιουργεί προβλήματα κυκλοφορίας, στάθμευσης και ασφάλειας (Αγ. Παρασκευή, Αγ. Τριάδα). Σε πολλούς οικισμούς και ειδικότερα στους αναπτυσσόμενους απαιτείται κατασκευή του οδοστρώματος των οδών. Διάνοιξη επίσης και κατασκευή νέων οδών απαιτείται και στις επεκτάσεις των ορίων οικισμών, ή εκεί όπου υπάρχει πολεοδόμηση. Οι δρόμοι των κεντρικών τμημάτων των παλιών οικισμών χρειάζονται πολλές συντηρήσεις. Με τη ραγδαία αύξηση των οχημάτων και μηχανημάτων, παρουσιάζεται πρόβλημα στάθμευσης. Οι στενοί, στην πλειοψηφία τους, δημοτικοί δρόμοι και η πυκνή δόμηση και έλλειψη κοινοχρήστων, αποκλείει σε πολλές περιπτώσεις τη στάθμευση επί της οδού. Το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί με ρυμοτομικά σχέδια για την διεύρυνση των δρόμων και την δημιουργία χώρων στάθμευσης και άλλων κοινοχρήστων/ κοινωφελών χώρων στις δημοτικές κοινότητες. Σε αναπτυσσόμενους οικισμούς έχουν επιβληθεί κυκλοφοριακές ρυθμίσεις και απαγορεύσεις στάθμευσης καθώς και μονοδρομήσεις που ανακουφίζουν τους οικισμούς ειδικά την τουριστική περίοδο. Οι ρυθμίσεις αυτές μπορούν να επεκταθούν όπου υπάρχουν αντίστοιχα προβλήματα. Τέλος η πρόσβαση στις ακτές του Κορινθιακού που αποτελούν σημαντικό και μοναδικό θαλάσσιο μέτωπο του Δήμου είναι από δυσχερής (Ταρσός, Αγ. Αθανάσιος, όρμος Ζάλτσας) έως ανύπαρκτη για μικρότερους όρμους (Αγιά, Βουρλιά, Χρυσή Άμμο κλπ). 67

68 Ανά δημοτική ενότητα η κατάσταση είναι: Δ.Ε. Λιβαδειάς Μέρος του βασικού οδικού δικτύου της πόλης της Λιβαδειάς αποτελείται από την Παλαιά Εθνική οδό προς Δελφούς. Η διαδρομή της έχει χωρισθεί σε δύο παράλληλες μονοδρομημένες οδούς, τη Δημάρχου Ανδρεαδάκη (πρώην Πεσόντων Μαχητών) και την οδό Γεωργαντά. Η Δημάρχου Ανδρεαδάκη μαζί με τη Σοφοκλέους αποτελούν αρτηρίες οι οποίες και φέρουν τους κυρίως φόρτους κυκλοφορίας της πόλης στη διεύθυνση ανατολής δύσης. Ρόλο δευτερεύουσας αρτηρίας έχουν οι οδοί Καλιαγκάκη, Κουτσοπετάλου, Στρατηγού Ιωάννου, Ελ. Βενιζέλου, Κατσιώτου και Καραγιαννοπούλου, Αχιλλέως, Φιλολάου και τμήμα της Σοφοκλέους καθώς και η Χαιρωνείας που καταλήγει στα ΚΤΕΛ και η Διστόμου που κατευθύνεται προς το Πέρα Χωριό. Σημαντικές συλλεκτήριες είναι οι οδοί Γ. Λαμπράκη, Αγ. Νικολάου και Εθνικής Αντιστάσεως. Το οδικό δίκτυο στις παλιές γειτονιές της Λιβαδειάς (Ευαγγελίστρια, Ζαγαράς, Αγ. Γεώργιος) χαρακτηρίζεται από έντονες κλίσεις λόγω ανάγλυφου, στενούς σε ορισμένα σημεία δρόμους, μη ορθογωνική αλλά τυχαία ανάπτυξη και έλλειψη πεζοδρομίων. Το μεγαλύτερο μέρος του αστικού οδικού δικτύου, εντός σχεδίου, είναι διανοιγμένο. Μη διανοιγμένοι δρόμοι υπάρχουν κυρίως στο βόρειο τμήμα της πόλης, ορισμένοι στα νότια της ΠΕ Καραγιαννοπούλου και στα ανατολικά της πόλης. Ιδιαίτερα σημαντική για τη λειτουργία του αστικού οδικού δικτύου είναι η ολοκλήρωση της διάνοιξης της οδού Αισχύλου. Οι περισσότεροι δρόμοι είναι ασφαλτοστρωμένοι και βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Μικρό μέρος του οδικού δικτύου της πόλης αποτελείται από σκυρωτούς δρόμους, κυρίως στο βόρειο τμήμα της, όπου είναι ακόμα περιορισμένη η δόμηση και στην περιοχή Κορδέλι που εντάχθηκε πρόσφατα στο σχέδιο. Σε όλες τις οδούς της κεντρικής περιοχής τα πεζοδρόμια διαπλατύνθηκαν πρόσφατα. Πεζόδρομοι υπάρχουν στο κεντρικό τμήμα της πόλης με σημαντικότερη την οδό Μπουφίδου. Πεζοδρομημένες είναι ακόμα οι Χριστοδούλου, Θέμιδος, Διστρίου καθώς και η Τροφωνίου στην Κρύα. Στην περιοχή του κέντρου υπάρχουν πέντε κόμβοι με φωτεινή σηματοδότηση, οι δύο από τους οποίους βρίσκονται επί της οδού Δημάρχου Ανδρεαδάκη και αντίστοιχα στις διασταυρώσεις με τις οδούς Φίλωνος, Δημ. Ι. Περγαντά και η τρίτη στη διασταύρωση των οδών Δημ. Ι. Περγαντά και Δ. Παπασπύρου. Φωτεινοί σηματοδότες έχουν τοποθετηθεί επίσης στη συμβολή της οδού Δημ. Ι. Περγαντά με την οδό Ρούμελης (όριο σχεδίου πόλεως) καθώς και επί της Δελφών στην συμβολή της με την οδό Διστόμου (Τεχνική Σχολή). Συνολικά το οδικό δίκτυο της πόλης κρίνεται σε ικανοποιητική κατάσταση. 68

69 ΔΕ Κορώνειας Σχεδόν γενικευμένο πρόβλημα αποτελεί η ανεπάρκεια της οδικής υποδομής (κυκλοφορία και στάθμευση) στον πρώην Δήμο Κορώνειας. Συγκεκριμένα όσον αφορά στο εξωαστικό οδικό δίκτυο τα θέματα της οδικής σύνδεσης των Δημοτικών Κοινοτήτων μεταξύ τους και με την έδρα του Δήμου, καθώς και η βελτίωση της προσβασιμότητας σε περιοχές που προσφέρονται για τουριστική ανάπτυξη, αποτελούν κρίσιμα ζητήματα για την συνολικότερη ανάπτυξη του πρώην Δήμου Κορώνειας. Κύριος οδικός άξονας της περιοχής είναι η ΠΕΟ Αθηνών Λαμίας (τμήμα Θήβα Λιβαδειά), η οποία με την υφιστάμενη χάραξή της αποτελεί και το τεχνητό όριο με το Κωπαϊδικό πεδίο. Η ΠΕΟ διασχίζει τον πρώην Δήμο σε μήκος 3,5 χλμ. και συνδέει τόσο τους οικισμούς του μεταξύ τους, όσο και τις Δημοτικές Κοινότητες με την πρωτεύουσα του νέου διευρυμένου δήμου, την Λιβαδειά και το γειτονικό Δήμο Αλιάρτου. Λόγω της παλαιότητας της οδού, στο τμήμα που αυτή διασχίζει τον πρώην Δήμο και του γεγονότος ότι διέρχεται μέσω του οικισμού της Αγίας Παρασκευής, αποτελεί παράγοντα επικινδυνότητας για τους πεζούς εντός του οικισμού και για τα οχήματα. Από την ΠΕΟ ξεκινούν οι επαρχιακές οδοί Αγίου Γεωργίου Αγίας Τριάδας Αγίας Άννας, καθώς και οι διακλαδώσεις προς Κορώνεια και Αλαλκομενές αντίστοιχα. Η κατάσταση αυτών των οδών κρίνεται ικανοποιητική. Οι οικισμοί Αγίας Άννας, Αγίας Τριάδας, Αλαλκομενών, Αγίου Αθανασίου και Αγίας Παρασκευής έχουν ευχερή πρόσβαση με την έδρα του πρώην Δήμου, τον Άγιο Γεώργιο. Λιγότερο ευχερής είναι η σύνδεση του Αγίου Γεωργίου με την Κορώνεια, η οποία μπορεί να βελτιωθεί με την δημιουργία οδικού άξονα, μέσω Αγίας Τριάδας. Ο δρόμος αυτός, επεκτεινόμενος προς την Ευαγγελίστρια, στο γειτονικό Δήμο Αλιάρτου, αποτελεί μια βασική οριζόντια υποδομή για την ανάπτυξη του Δήμου, αφού θα διασυνδέει πολλές περιοχές του Ελικώνα. Ο δρόμος διασταύρωση Θήβα Λιβαδειά (ΠΕΟ) Άγιος Γεώργιος - Αγία Τριάδα - Αγία Άννα, συναντάται με τον οδικό άξονα Δίστομο - Κυριάκι Αγία Άννα Θίσβη και αποτελεί την κυριότερη δίοδο προς τα λατομεία του Ελικώνα και τη Βιομηχανική Περιοχή της Θίσβης, ιδιαίτερα για τις μετακινήσεις που προέρχονται από βόρεια και βορειοδυτικά. Ανασχετικό παράγοντα για την προτίμηση αυτού του δρόμου, αποτελεί η δίοδος μέσα από την Αγία Τριάδα, που ο δρόμος είναι πολύ στενός. Ο ίδιος δρόμος αποτελεί μια κύρια πύλη για τον ορεινό όγκο του Ελικώνα, που διασυνδέεται με αρκετές γειτνιάζουσες περιοχές, καθώς και με τα παράλια του Κορινθιακού, προς τους κόλπους της Δομβραίνας και της Αντίκυρας. Η πρόσβαση στα παράλια του πρώην Δήμου Κορώνειας (όρμος Ζάλτσας) είναι δυσχερής. Οι επιλογές είναι είτε μέσω Θίσβης, με ασφαλτοστρωμένο δρόμο ως τα Χώστια και εν συνεχεία με χωματόδρομο 15χλμ. κακής βατότητας, είτε μέσω διακλάδωσης από το δρόμο Αγία Άννα Κυριάκι, με χωματόδρομο 15χλμ επίσης κακής βατότητας. Η βελτίωση οδού πρόσβασης προς Όσιο Σεραφείμ και παραλία Ζάλτσας, εκτιμάται σημαντική παρέμβαση για την ανάπτυξη του Δήμου και την συνολικότερη ανάδειξη του Ελικώνα και των παραλίων του Κορινθιακού. Το εσωτερικό οδικό δίκτυο των οικισμών της περιοχής του πρώην Δήμου Κορώνειας, είναι ανεπαρκές και σε πολλές περιπτώσεις η προσέγγιση 69

70 κάποιων τμημάτων των οικισμών με αυτοκίνητο είναι αδύνατη. Τα σημαντικότερα προβλήματα εντοπίζονται στους οικισμούς της Κορώνειας και της Αγίας Τριάδας, λόγω της στενότητας των δρόμων και των έντονων κλίσεων. Τα προβλήματα αφορούν τόσο την κυκλοφορία, όσο και τη στάθμευση. Ο Άγιος Γεώργιος λόγω του μεγαλύτερου μεγέθους του, διαθέτει στοιχειώδη κυκλοφοριακή οργάνωση στο οδικό δίκτυο του οικισμού, η οποία πάντως χρειάζεται αναδιάρθρωση και βελτίωση. Θετικές παρεμβάσεις κρίνονται η δημιουργία μονόδρομων στην Αγία Τριάδα (άνοδος και κάθοδος) και η παράκαμψη της Αγίας Άννας. ΔΕ Δαύλειας Η πρόσβαση στη Δαύλεια γίνεται από την Εθνική οδό Αθηνών-Λαμίας Ε75. Ο οικισμός της Δαύλειας συνδέεται με την παλιά Εθνική Οδό Λιβαδειάς- Λαμίας και με τον εθνικό δρόμο Λιβαδειάς- Δελφών μέσω Επαρχιακού άξονα ο οποίος είναι στενός και σε κακή κατάσταση και ο οποίος διασχίζει τον οικισμό. Υπάρχει επίσης, ένα δίκτυο αγροτικών οδών που εξυπηρετεί τους κατοίκους στις αγροτικές τους εργασίες. Ο επαρχιακός δρόμος που διασχίζει τη Δαύλεια εξυπηρετεί υπεραστικές και αστικές μετακινήσεις και χαρακτηρίζεται ως αρτηρία για τον οικισμό παρ όλο που δεν έχει τα απαιτούμενα γεωμετρικά και τεχνικά χαρακτηριστικά. Συνδέει, επίσης, τη Δαύλεια με τον οικισμό του Μαυρονερίου και με το Σιδηροδρομικό Σταθμό Δαύλειας. Μέσω δημοτικής οδού συνδέεται και με τον οικισμό Παρορίου. Οι οικισμοί του πρώην Δήμου Δαύλειας, εξυπηρετούνται με δίκτυο υπεραστικών συγκοινωνιών από και προς τη Λιβαδειά και προς το Δίστομο. Το οδικό δίκτυο δεν ικανοποιεί τις ανάγκες των κατοίκων δεδομένου ότι έχει επέλθει σημαντική αύξηση των τροχοφόρων. Καθοριστικό ρόλο στην κακή βατότητα του οδικού δικτύου, κυρίως της Δαύλειας, παίζει και η μορφολογία του εδάφους (οι δρόμοι ακολουθούν τις ισοϋψείς). Επιπλέον, υπογραμμίζεται πως η σιδηροδρομική γραμμή εξυπηρετεί συμπληρωματικά την Δαύλεια καθώς υπάρχουν καθημερινά δρομολόγια από Αθήνα προς Λαμία Θεσσαλονίκη με στάση στη Δαύλεια. ΔΕ Χαιρώνειας Από τον πρώην Δήμο της Χαιρώνειας διέρχεται η παλιά εθνική οδός Αθηνών Λαμίας σε μήκος 17 Km. Ο συγκεκριμένος άξονας δεν συνδέει μόνο τους οικισμούς του πρώην Δήμου μεταξύ τους αλλά συνδέει οδικά με το διοικητικό κέντρο της Λιβαδειάς καθώς και τις έδρες των άλλων δήμων του νομού. Λόγω της παλαιότητας της οδού αλλά και του γεγονότος ότι αυτή διέρχεται μέσω από τους οικισμούς Χαιρώνειας και Θουρίου, αποτελεί παράγοντα επικινδυνότητας τόσο για τα διερχόμενα οχήματα, όσο και για τους πεζούς εντός των δυο οικισμών. Τα τελευταία χρόνια λόγω της υπερβολικής αύξησης των διοδίων στην Εθνική Οδό, έχει αυξηθεί δραματικά η κίνηση των οχημάτων και ιδιαίτερα των φορτηγών. Η ΠΕΟ είναι γενικά σε κακή κατάσταση. Το εξωαστικό οδικό δίκτυο, δηλαδή το οδικό δίκτυο που περιλαμβάνει το επαρχιακό και δημοτικό οδικό δίκτυο (που ανέρχεται σε 35 Km) και το αγροτικό οδικό δίκτυο (που ανέρχεται σε 200 Km). Το αστικό οδικό δίκτυο, δηλαδή οι δρόμοι εντός των δομημένων περιοχών ανέρχεται συνολικά και 70

71 για τους οκτώ οικισμούς σε 15,4 Km. Όλοι οι παραπάνω υπολογισμοί για το μήκος του οδικού δικτύου έγιναν με την βοήθεια τεχνολογίας Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (G.I.S.) πάνω σε υπόβαθρο χαρτών κλίμακας 1:5000. Η εξυπηρέτηση του Δήμου Χαιρώνειας από τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς αυτή την στιγμή γίνεται αποκλειστικά από το ΚΤΕΛ Λιβαδειάς το οποίο ενώνει την Χαιρώνεια με τα διοικητικά κέντρα του νομού και κυρίως με την πόλη της Λιβαδειάς. Τα δρομολόγια είναι καθημερινά και αρκετά τακτικά κυρίως για τους οικισμούς πάνω στο κεντρικό οδικό άξονα διότι υπάρχει η τακτική διαδρομή Λιβαδειάς- Δαύλεια. Τα υπόλοιπα δημοτικά διαμερίσματα εξυπηρετούνται με εναλλακτικές διαδρομές. Τέλος θα πρέπει να γίνει αναφορά της σύνδεσης της περιοχής μέσω της Λιβαδειάς με τον προαστιακό σιδηρόδρομο. Το γεγονός ότι η παλαιά Εθνική Οδός Αθηνών Λαμίας διασχίζει ένα μέρος του πρώην Δήμου δημιουργεί κάποια σημαντικά ζητήματα ως προς την κυκλοφορία κυρίως βαρέων οχημάτων στην περιοχή της Χαιρώνειας και του Θουρίου. Ο πρώην Δήμος Χαιρώνειας εμφανίζει έναν σχετικά αυξημένο βαθμό χρήσης των ιδιωτικών αυτοκινήτων, φαινόμενο που είναι σύνηθες για όλες τις αγροτικές και επαρχιακές περιοχές. Η στάθμευση των οχημάτων γίνεται στο μεγαλύτερο βαθμό κατά μήκος του οδικού δικτύου εντός των οικισμών. Ένα σημαντικός αριθμός οχημάτων σταθμεύει επίσης σε υπαίθριους ιδιωτικούς χώρους έξω από τις κατοικίες. Επίσης αναφορά πρέπει να γίνει στην προβληματική στάθμευση των βαρέων αγροτικών οχημάτων κατά μήκος των δρόμων εντός των οικισμών. Κλείνοντας θα πρέπει να αναφέρουμε την ύπαρξη δύο ειδικών χώρων στάθμευσης στην Χαιρώνεια, οι οποίες έχουν κατασκευαστεί για την καλύτερη εξυπηρέτηση των οδηγών. Οι δύο αυτοί χώροι βρίσκονται έναντι του μουσείου αλλά και του αρχαίου θεάτρου για την καλύτερη εξυπηρέτηση των επισκεπτών της Χαιρώνειας. ΔΕ Κυριακίου Η βελτίωση των οδικών συνδέσεων του Κυριακίου, κυρίως με την πρωτεύουσα του νέου διευρυμένου Δήμου Λεβαδέων, τη Λιβαδειά, με την κατασκευή του άξονα Λιβαδειά Ελικώνας Κυριάκι, αλλά και την απευθείας σύνδεση μαζί της, δρομολογεί νέες αναπτυξιακές προοπτικές και θέτει νέα δεδομένα στην οικιστική εξάρτηση του οικισμού Κυριακίου από τη Λιβαδειά και στο οικιστικό δίκτυο του Νομού. Ένα άλλο σημαντικό οδικό έργο είναι και η κατασκευή του άξονα Κυριάκι Αγ. Άννα -Θίσβη, ο οποίος σε συνέχεια της διαδρομής Διστόμου Στειρίου - Οσίου Λουκά η οποία προγραμματίζεται να αναβαθμιστεί ως προς την χάραξη και τα λειτουργικά χαρακτηριστικά του δρόμου, μπορεί να οδηγήσει τον επισκέπτη μέσω του οροπεδίου της Αρβανίτσας και του κατάφυτου Ελικώνα στην Αθήνα, μέσω Θίσβης. Έτσι δημιουργείται μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα διαδρομή μέσα από τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους εναλλακτική της διαδρομής Ε.Ο. Λιβαδειά Θήβα Αθήνα. Επίσης η διάνοιξη νέας οδού σε κατάλληλη απόσταση από την παραλία η οποία να συνδέει τους όμορους Δήμους και τους αντίστοιχους παραλιακούς οικισμούς (Παραλία Διστόμου εργοστάσιο Αλουμίνιον της Ελλάδος Α.Ε. 71

72 Ταρσός Παναγία Καλαμιώτισσα - Θίσβη) θα δώσει σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη του παραλιακού μετώπου της πρώην Κοινότητας. Έτσι, μετά την κατασκευή αυτών των νέων οδών, το οδικό δίκτυο μπορεί να χαρακτηριστεί ιδιαίτερα λειτουργικό και επαρκές για τις ανάγκες της Κοινότητας, τουλάχιστον όσον αφορά στις διαδημοτικές συνδέσεις της και στις συνδέσεις της με το επαρχιακό και εθνικό οδικό δίκτυο της χώρας. Εντός των διοικητικών ορίων της πρώην Κοινότητας υπάρχει ένα δευτερεύον δίκτυο δρόμων, κυρίως ορεινών χωματόδρομων, που έχουν διανοιχτεί για τη μεταφορά μεταλλεύματος προς την περιοχή του Διστόμου στον κόλπο της Αντίκυρας, όπου βρίσκεται το εργοστάσιο της Αλουμίνιο της Ελλάδος Α.Ε. Σ αυτή την κατηγορία ανήκουν και οι δρόμοι που ακτινωτά κατευθύνονται προς νότο και συνδέουν το Κυριάκι με τους οικισμούς Άγ. Αθανάσιο, Ταρσό, Παναγία Καλαμιώτισσα. Έτσι η οδική επικοινωνία των μικρών οικισμών με το Κυριάκι είναι ως εκ τούτου ιδιαίτερα προβληματική και υπάρχει σοβαρό πρόβλημα προσβασιμότητας στην παραλιακή περιοχή. Η κατασκευή ενός ασφαλτοστρωμένου δρόμου που να συνδέει το Κυριάκι με τους λοιπούς οικισμούς του θα συμβάλλει σημαντικά στην φθίνουσα πληθυσμιακή πορεία των οικισμών αυτών και θα ενισχύσει την οικιστική τους ανάπτυξη σε συνδυασμό με τη εκπόνηση πολεοδομικής μελέτης που θα οριοθετήσει την έκτασή τους. 72

73 Ύδρευση αποχέτευση Δ.Ε. ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ Στην πόλη της Λιβαδειάς το δίκτυο ύδρευσης είναι στο μεγαλύτερο μέρος του σύγχρονο. Λειτουργεί η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Δ.Ε.Υ.Α.Λ. η όποια είναι δημοτική επιχείρηση ειδικού σκοπού και λειτουργεί σαν Ν.Π.Ι.Δ. και έχει τις εξής δραστηριότητες: την παροχή και τον έλεγχο της ποιότητας του πόσιμου νερού, τη διαχείριση του αποχετευτικού δικτύου και του δικτύου όμβριων, τη διαχείριση του βιολογικού καθαρισμού, την αποκατάσταση βλαβών σε όλα τα δίκτυα. Οι αποδέκτες των υπηρεσιών της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Λιβαδειάς είναι όλοι οι κάτοικοι της πόλης, των οικισμών και των δημοτικών διαμερισμάτων του πρώην δήμου Λιβαδειάς. Οι ανάγκες που ικανοποιούνται σχετίζονται με την παροχή νερού σωστής ποιότητας, το αποχετευτικό δίκτυο, την επεξεργασία των λυμάτων και την αποκατάσταση βλαβών που εμφανίζονται κατά καιρούς στο δίκτυο. Υπάρχει ανάγκη για εξάλειψη της θολότητας του νερού σε περιόδους παρατεταμένης έντονης βροχόπτωσης. Επίσης απαιτείται: Αντικατάσταση επιπλέον παλαιών δικτύων ύδρευσης στη πόλη της Λιβαδειάς. Υδροδότηση οικισμού Ελικώνα. Μείωση αφανών διαρροών στο δίκτυο ύδρευσης της Λιβαδειάς. Αποδέκτες χωρίς χρέωση είναι οι ΡΟΜΑ που τους έχει παραχωρηθεί μία παροχή νερού σε χώρο που υποδείχθηκε από το Δήμο και υδρεύονται δωρεάν. Εργολάβοι διαφόρων έργων ( ιδιαίτερα οδοποιίας ) οι οποίοι με ειδικά βυτία υδροφόρες λαμβάνουν νερό από τους «πυροσβεστικούς κρουνούς» και χρεώνονται με ειδικό τιμολόγιο. Από κρουνούς λαμβάνει τις απαιτούμενες ποσότητες νερού και η Πυροσβεστική υπηρεσία, χωρίς χρέωση. Η πόλη της Λιβαδειάς διαθέτει δίκτυο αποχέτευσης. Τα λύματα στην πλειονότητά τους καταλήγουν στο βιολογικό καθαρισμό Λιβαδειάς που εξυπηρετεί το 90% της πόλης. Οι εγκαταστάσεις του βρίσκονται εντός των ορίων του Δήμου, νοτιοανατολικά του οικισμού της Λιβαδειάς στη θέση Χαρβουρόραχη. Επειδή λειτουργεί από το 1992 και υπάρχει ανάγκη συντηρήσεων, αντικαταστάσεων και επέκτασης του Βιολογικού καθαρισμού της Λιβαδειάς. Επιτακτικές είναι οι ανάγκες στα έργα εισόδου και στα έργα επεξεργασίας της ιλύος καθώς και η μείωση ποσότητας ομβρίων που εισέρχονται στο δίκτυο ακαθάρτων - Βιολογικό καθαρισμό. Απαιτείται κατασκευή δικτύων όμβριων στην Λιβαδειά. Βιολογικό καθαρισμό διαθέτει και ο οικισμός των Τσουκαλάδων. Υπάρχουν καταναλωτές χωρίς δυνατότητα σύνδεσης με το δίκτυο αποχέτευσης, εκ των οποίων : 393 διάσπαρτα κατά μήκος στις εισόδους-εξόδους της πόλης, 252 στην πρώην κοινότητα Λαφυστίου, 153 στον οικισμό του Ελικώνα, 147 στην πρώην κοινότητα Ρωμαίικου, 134 στον ευρύτερη περιοχή του Π. Χωριού, 47 στον οικισμό της Ανάληψης και 44 στην θέση «Τζιμέικα». Οι υπόλοιποι οικισμοί δε διαθέτουν αποχετευτικό δίκτυο αλλά εξυπηρετούνται με σηπτικούς και απορροφητικούς βόθρους. Τα υγρά 73

74 απόβλητα αυτών των οικισμών μεταφέρονται με βυτιοφόρα οχήματα στην εγκατάσταση βιολογικού καθαρισμού του Δήμου. Τα υπάρχοντα δίκτυα ύδρευσης εντός των οικισμών είναι στην πλειοψηφία τους παλαιά και τα περισσότερα χρήζουν αντικατάστασης αφού παρουσιάζουν διαρροές κλπ. Προβλήματα στην ύδρευση ειδικά, υπάρχουν στους αναπτυσσόμενους οικισμούς τους θερινούς κυρίως μήνες, λόγω μεγάλης κατανάλωσης από αύξηση του πληθυσμού τους. Νέα δίκτυα απαιτούνται και στις επεκτάσεις σχεδίων πόλης και οικισμών. Δ.Ε. ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ Στον πρώην Δήμο Κορώνειας υπάρχει ανομοιομορφία στην επάρκεια του νερού ύδρευσης, ανά οικισμό. Επαρκές κρίνεται το υδάτινο δυναμικό ύδρευσης στον Άγιο Γεώργιο, την Αγία Τριάδα και την Κορώνεια, ενώ ανόρυξη γεωτρήσεων απαιτείται για τους οικισμούς της Αγίας Παρασκευής και των Αλαλκομενών. Το μεγαλύτερο και χρόνιο πρόβλημα εντοπίζεται στην Αγία Άννα, όπου η υδροδότησή της από το κανάλι του Μόρνου θεωρείται η μόνη λύση. Εκτός από τα έργα εξασφάλισης επαρκών ποσοτήτων νερού, μια σειρά από μικρότερες ή μεγαλύτερες παρεμβάσεις (δεξαμενές, βελτίωση δικτύων, κ. λ. π.) κρίνονται απαραίτητες για τη δημιουργία σύγχρονων υποδομών ύδρευσης. Οι οικισμοί του πρώην Δήμου Κορώνειας δε διαθέτουν αποχετευτικό δίκτυο ακαθάρτων. Τόσο το δίκτυο, όσο και η παροχέτευση σε εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων είναι υποδομές απαραίτητες για την αναβάθμιση του περιβάλλοντος και τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας. Υπάρχει ανάγκη κατασκευής βιολογικού καθαρισμού ιδιαίτερα για τους οικισμούς Αγ. Γεωργίου και Αγ. Τριάδας. Δ.Ε. ΔΑΥΛΕΙΑΣ Στη Δαύλεια υπάρχουν δύο κύριες πηγές, η πηγή του Άι- Λια (κοντά στο Μαντέμι, δρόμος Δίστομο- Δαύλεια) και η πηγή της Μάνας (στο δρόμο προς την Ιερά Μονή Ιερουσαλήμ). Το Παρόρι υδρεύεται από Δημοτική Γεώτρηση και το ίδιο ισχύει και για την Τ.Κ. Μαυρονερίου. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μείωση των νερών των πηγών, δεδομένου ότι μεγάλες ποσότητες διοχετεύονται για τις ανάγκες των κατοίκων των Αθηνών, γεγονός που προκαλεί εκτεταμένα προβλήματα υδροδότησης στους οικισμούς του Δήμου Δαύλειας. Έχει κατασκευασθεί βιολογικός καθαρισμός στη Δαύλεια με συμπληρωματικές μελέτες «Ολοκλήρωση αποχετευτικού δικτύου Δαύλειας» και «Κατασκευή αναμονών για τη σύνδεση των σπιτιών με την αποχέτευση». Η λειτουργία του ΒΙΟΚΑ είναι πλημμελής, έχει γίνει ένα μικρό ποσοστό των προβλεπομένων συνδέσεων ενώ καταγράφονται προβλήματα και παραβάσεις τόσο από ελεγκτικούς μηχανισμούς όσο και από κατοίκους. Στο Παρόρι και στο Μαυρονέρι εκπονούνται μελέτες για «Κατασκευή αποχετευτικού δικτύου». Σήμερα, η αποχέτευση γίνεται μέσω ιδιωτικών βόθρων. 74

75 Δ.Ε. ΧΑΙΡΩΝΕΙΑΣ Ο πρώην Δήμος Χαιρώνειας υδροδοτείται κυρίως από γεωτρήσεις. Όλοι οι οικισμοί διαθέτουν δίκτυο ύδρευσης το οποίο αποτελείται από αγωγούς PE. Συνολικά το μήκος του δικτύου εκτιμάται περίπου σε μέτρα. Η επάρκεια του δικτύου ύδρευσης καταγράφεται ως ιδιαίτερα ικανοποιητική καθώς δεν υπάρχουν ιδιαίτερα προβλήματα στην υδροδότηση των οικισμών. Όσον αφορά στη διαχείριση των υγρών αποβλήτων στην επικράτεια του Δήμου Χαιρώνειας θα πρέπει να αναφερθεί πως στην περιοχή δεν υπάρχει αποχετευτικό δίκτυο ακαθάρτων. Οι κατοικίες και οι εγκαταστάσεις στους οικισμούς εξυπηρετούνται από βόθρους, κυρίως στεγανούς όπου η διάθεση των συλλεγέντων λυμάτων γίνεται από βυτιοφόρα οχήματα συνήθως με ανεξέλεγκτο τρόπο (π.χ. διάθεση σε υδατορέματα). Σε ορισμένες περιπτώσεις οι κατοικίες εξυπηρετούνται από απορροφητικούς βόθρους, γεγονός αυτό αποτελεί σημαντική παράμετρο όσον αφορά την υποβάθμιση του υδροφόρου ορίζοντα και της δημόσιας υγείας. Επίσης, επειδή δεν υπάρχει δίκτυο αποχέτευσης λυμάτων στους οικισμούς του Δήμου Χαιρώνειας, είναι πιθανό τμήμα των κατοικιών να έχει συνδέσει παρανόμως την οικιακή αποχέτευση των λυμάτων με το δίκτυο των όμβριων, με αποτέλεσμα τα παραγόμενα λύματα να διατίθενται απευθείας σε υδατορέματα προκαλώντας έτσι την ρύπανση του νερού και αποτελώντας εστίες κινδύνου για την δημόσια υγεία. Το σύνολο των οικισμών του πρώην Δήμου Χαιρώνειας εξυπηρετείται από δίκτυο αποχέτευσης των όμβριων υδάτων, το οποίο κρίνεται γενικά επαρκές, δεδομένου ότι στους οικισμούς αυτούς δεν έχουν παρατηρηθεί πλημμυρικά φαινόμενα. Δ.Ε. ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ Οι ανάγκες σε ύδρευση της πρώην κοινότητας Κυριακίου καλύπτονται από πρόσφατα κατασκευασμένο δίκτυο, το οποίο ολοκληρώνεται με αυτόνομο δίκτυο ύδρευσης από το Μόρνο. Ο οικισμός διαθέτει ένα σημαντικά ανεπτυγμένο δίκτυο όμβριων στο οποίο έχουν συνδεθεί οι αποχετεύσεις των ακαθάρτων όλων των σπιτιών, ώστε να λειτουργεί και ως δίκτυο αποχέτευσης των λυμάτων του οικισμού. Περίπου το 30% των οικιών καλύπτεται από δίκτυο αποχέτευσης. Υπάρχει ανάγκη εκσυγχρονισμού του δικτύου αποχέτευσης και κατασκευή βιολογικού καθαρισμού. Στα δύο ρέματα που διασχίζουν τον οικισμό υπάρχουν κίνδυνοι κατάρρευσης και έμφραξης. 75

76 Διαχείριση απορριμμάτων Στους οικισμούς του Δήμου Λιβαδειάς, καθώς επίσης και σε επαγγελματικές χρήσεις εκτός οικιστικού ιστού (εστιατόρια, πρατήρια βενζίνης κ.λ.π.) γίνεται συλλογή των οικιακών απορριμμάτων με το σύστημα της μηχανικής αποκομιδής από τροχήλατους κάδους. Επίσης εφαρμόζεται σύστημα ανακύκλωσης με μπλε κάδους όχι πλήρως αναπτυγμένο. Ειδικότερα: Η προσωρινή αποθήκευση γίνεται σε κάδους πράσινους για τα σύμμεικτα και μπλε για τα υλικά συσκευασίας. Υπάρχουν σημαντικές ανάγκες κυρίως σε κάδους ανακύκλωσης ενώ απαιτείται και εξορθολογισμός της χωροθέτησης των κάδων. Εφαρμόζεται το σύστημα ανακύκλωσης υλικών συσκευασίας με μπλε κάδους. Τα προηγούμενα χρόνια το σύστημα υπολειτουργούσε ή και είχε εγκαταλειφθεί με την εξαίρεση του Δήμου Χαιρώνειας. Από τον Φεβρουάριο του 2011 ξεκίνησε πάλι να λειτουργεί το σύστημα ανακύκλωσης. Δεν έχουν καλυφθεί όλοι οι οικισμοί και υπάρχουν σημαντικές ανάγκες σε κάδους ανακύκλωσης σε όλους σχεδόν τους οικισμούς. Η διάθεση των οικιακών γίνεται στο Χ.Υ.Τ.Α. Λιβαδειάς που βρίσκεται στη θέση Αράσκοβα. Εκεί υπήρχε Χ.Α.Δ.Α. που αποκαταστάθηκε και αντικαταστάθηκε από Χ.Υ.Τ.Α. από το Το 2010 παραδόθηκε σε λειτουργία δεύτερο κύτταρο στην ίδια θέση ενώ διακόπηκε η λειτουργία του πρώτου. Προβλήματα από την λειτουργία του Χ.Υ.Τ.Α.: Α. Το παλαιό κύτταρο που δημιουργήθηκε με προδιαγραφές Χ.Υ.Τ.Α. το 1996, είναι πλέον εκτός λειτουργίας, εμφανίζει εικόνα σημαντικών διαρροών στο περιβάλλον με φόρτιση ανάλογα με τις βροχοπτώσεις. Το πρόβλημα είναι χρόνιο, έχει δημιουργηθεί από τον υπερκορεσμό του παλαιού κυττάρου και τις εγκληματικά πλημμελείς συνθήκες λειτουργίας του και έχει ως συνέπεια τη ρύπανση των υπόγειων νερών σε μια ευρύτερη περιοχή. Τα τελευταία δύο χρόνια της λειτουργίας του, δημιουργήθηκαν δύο στρώσεις (ταμπάνια) σκουπιδιών σε χώρο μη στεγανοποιημένο. Β. Ο νέος Χ.Υ.Τ.Α. εμφανίζει εκτεταμένες διαρροές στραγγισμάτων ιδιαίτερα κατά τη χειμερινή περίοδο, τα οποία επιβαρύνουν τη ρύπανση των κατάντη εδαφών και των υπόγειων νερών. Επίσης εμφανίζει μεγάλες κλίσεις που καθιστούν προβληματική την πλήρη αξιοποίηση του χώρου. Συνολικά ο χώρος του Χ.Υ.Τ.Α. χρήζει συντηρήσεων, συμπλήρωσης και αντικατάστασης εγκαταστάσεων και εξοπλισμού (φυλάκιο, γεφυροπλάστιγγα, μηχανήματα). Επίσης η οδός πρόσβασης είναι σχεδόν κατεστραμμένη με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται τα απορριμματοφόρα και τα άλλα οχήματα. Την προηγούμενη περίοδο αποκαταστάθηκαν πλήρως 11 Χ.Α.Δ.Α. (χώροι ανεξέλεγκτης απόρριψης απορριμμάτων) σε όλο τον Δήμο και εκκρεμεί η αποκατάσταση 2 δηλωμένων Χ.Α.Δ.Α. στο Κυριάκι και το Παρόρι. Ωστόσο οι 76

77 υπαρκτοί Χ.Α.Δ.Α. είναι περισσότεροι από όσους έχουν δηλωθεί και δεν είναι πλήρως καταγεγραμμένοι. Ειδικά απόβλητα Δεν υπάρχει σύστημα για τη διαχείριση αδρανών ή άλλων ειδικών κατηγοριών αποβλήτων εκτός από συλλογή ηλεκτρολογικού υλικού. Ιδιαίτερο πρόβλημα αποτελεί η έλλειψη χώρου διάθεσης αδρανών (μπάζων) με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται ανεξέλεγκτα χώροι εντός και εκτός των οικισμών οι οποίοι εκτός από μπάζα χρησιμοποιούνται για την απόρριψη σκουπιδιών. Ανά δημοτική ενότητα τα προβλήματα αφορούν: Δ.Ε. ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ Η διαχείριση των απορριμμάτων γίνεται με ευθύνη του Δήμου και περιλαμβάνει προσωρινή αποθήκευση και μεταφορά στο Χ.Υ.Τ.Α. Λιβαδειάς και τη λειτουργία συστήματος ανακύκλωσης με μπλε κάδους. Υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις μπλε κάδων. Εμφανίζεται σημαντικό πρόβλημα καθαριότητας τόσο στους κοινόχρηστους χώρους ιδιαίτερα κατά μήκος και μέσα στην κοίτη της Έρκυνας, όσο και στις γειτονιές και τις οδούς της πόλης. Δ.Ε. ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ Η διαχείριση των απορριμμάτων γίνεται με ευθύνη του Δήμου και περιλαμβάνει προσωρινή αποθήκευση και μεταφορά στο Χ.Υ.Τ.Α. Λιβαδειάς και τη λειτουργία συστήματος ανακύκλωσης με μπλε κάδους. Κάδοι ανακύκλωσης υπάρχουν μόνο στους οικισμούς Αγ. Γεωργίου και Αγ. Τριάδας. Στην περιοχή της Δ.Ε αποκαταστάθηκαν 2 Χ.Α.Δ.Α. Δ.Ε. ΔΑΥΛΕΙΑΣ Η διαχείριση των απορριμμάτων γίνεται με ευθύνη του Δήμου και περιλαμβάνει προσωρινή αποθήκευση και μεταφορά στο Χ.Υ.Τ.Α. Λιβαδειάς και τη λειτουργία συστήματος ανακύκλωσης με μπλε κάδους σε όλους τους οικισμούς. Στην περιοχή της Δ.Ε. έχει ολοκληρωθεί η αποκατάσταση 4 Χ.Α.Δ.Α. και έχει αδειοδοτηθεί η μελέτη περιβαλλοντικής αποκατάστασης στην θέση Αγ. Θεόδωροι Παρορίου. Δ. Ε. ΧΑΙΡΩΝΕΙΑΣ Η διαχείριση των απορριμμάτων γίνεται με ευθύνη του Δήμου και περιλαμβάνει προσωρινή αποθήκευση και μεταφορά στο Χ.Υ.Τ.Α. Λιβαδειάς και τη λειτουργία συστήματος ανακύκλωσης με μπλε κάδους σε όλες τις Τ.Κ. Η κατανομή των κάδων είναι ικανοποιητική ώστε να εξυπηρετούνται όλες οι γειτονιές κάθε οικισμού. Επίσης, στα όρια του Δήμου Χαιρώνειας λειτουργούσαν 3 Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (Χ.Α.Δ.Α.) στις Τοπικές Κοινότητες Ακοντίου, Ανθοχωρίου και Προφ. Ηλία. Οι Χ.Α.Δ.Α. αυτοί λειτουργούσαν από το 1976 και αποκαταστάθηκαν το Η καθαριότητα είναι ικανοποιητική. 77

78 Δ.Ε. ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ Η διαχείριση των απορριμμάτων γίνεται με ευθύνη του Δήμου και περιλαμβάνει προσωρινή αποθήκευση και μεταφορά στο Χ.Υ.Τ.Α. Λιβαδειάς. Υπάρχει μη αποκατεστημένος χώρος διάθεσης στον οποίο γινόταν απόθεση από την τ. κοινότητα στο παρελθόν και ανεξέλεγκτος χώρος μεγάλης έκτασης στην έξοδο του χωριού προς Κορινθιακό (στο 2 ο χλμ.). Δεν γίνεται ανακύκλωση. Υπάρχει ανάγκη βελτίωσης της καθαριότητας του οικισμού. Ιδιαίτερα προβλήματα αφορούν την καθαριότητα : -των οικοπέδων εντός του οικισμού και για λόγους πυρασφάλειας και - των σκεπαστών ρεμάτων και για λόγους αντιπλημμυρικούς. Τέλος υπάρχουν στάβλοι σε επαφή με τον οικισμό που δημιουργούν προβλήματα καθαριότητας, οσμών και δημόσιας υγιεινής Κοινόχρηστοι χώροι αστικού ιστού Ανά δημοτική ενότητα: o Δ.Ε. ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ Η πόλη της Λιβαδειάς διαθέτει ελάχιστους διαμορφωμένους κοινόχρηστους χώρους, η πλειονότητα των οποίων βρίσκεται στην περιοχή του κέντρου και κατά μήκος του ποταμού Έρκυνα. Βασικοί κοινόχρηστοι χώροι είναι οι πλατείες Εθνικής Αντιστάσεως και Λάμπρου Κατσώνη, οι οποίες όμως παρουσιάζουν διαφορετικό τρόπο χρήσης και λειτουργίας. Η πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως συγκεντρώνει σημαντικές εμπορικές και διοικητικές λειτουργίες καθημερινής χρήσης, περιτριγυρισμένη από χώρους αναψυχής, καφετέριες, εμπορικά καταστήματα και τράπεζες. Η πλατεία Λ. Κατσώνη, γνωστή και ως Ζάππειο, αποτελεί μια από τις βασικές πλατείες της πόλης, στην οποία στεγάζεται και το τμήμα του Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας. Μειονέκτημα είναι ότι ο κοινόχρηστος αυτός χώρος είναι αποκομμένος από τις υπόλοιπες εμπορικές λειτουργίες και το γεγονός ότι η πλατεία είναι περιτριγυρισμένη από οδικούς άξονες είναι άλλος ένας ανασταλτικός παράγοντας και δε βοηθάει στη σωστή χρήση της από τους πεζούς, οι οποίοι προτιμούν να διέρχονται στα τμήματα γύρω απ αυτήν όπου οι εμπορικές χρήσεις βρίσκονται σε φυσική συνέχεια και με τον πεζόδρομο Μπουφίδου. Επίσης, στην πολεοδομική ενότητα του Συνοικισμού υπάρχουν κάποιες επιφάνειες κοινόχρηστης λειτουργίας. Η πλειονότητα, όμως, των κοινόχρηστων χώρων εντοπίζονται κατά μήκος του ποταμού Έρκυνα από την οδό Αισχύλου μέχρι τις Πηγές της Κρύας. Οι υπόλοιποι κοινόχρηστοι χώροι που εντοπίζονται στην πόλη είναι οι χώροι γύρω από τις εκκλησίες, όπως η πλατεία Αγ. Παρασκευής, ο χώρος γύρω από την εκκλησία του Αγ. Γεωργίου, Αγ. Νικολάου, Αγ. Άννας και η πλατεία Διάκου στη Μητρόπολη. Οι παραπάνω κοινόχρηστοι χώροι βρίσκονται στις παραδοσιακές πολεοδομικές ενότητες Αγ. Γεωργίου και Αγ. Νικολάου, όπου συγκεντρώνεται και η πλειονότητα των εκκλησιών της πόλης. 78

79 ΕΡΚΥΝΑΣ Π.Ε. 6 Π.Ε. 7 Π.Ε. 5 ΠΛ. Λ.ΚΑΤΣΩΝΗ Π.Ε. 8 Π.Ε. 2 ΠΛ. ΕΘ.ΑΝΙΣΤΑΣΕΩΣ Π.Ε. 1 Π.Ε. 4 Π.Ε. 3 ΠΗΓΕΣ ΚΡΥΑΣ Κοινόχρηστοι χώροι στην πόλη της Λιβαδειάς. Όπως αναφέρθηκε η πόλη της Λιβαδειάς διαθέτει περιορισμένους διαμορφωμένους κοινόχρηστους χώρους, η πλειονότητα των οποίων βρίσκεται στην περιοχή του κέντρου και κατά μήκος του ποταμού Έρκυνα. Οι σημαντικότερες συγκεντρώσεις κοινόχρηστων χώρων εντοπίζονται στα τμήματα της παλιάς πόλης. Ενώ τα τμήματα επέκτασης, έχουν περιορισμένες εκτάσεις διαμόρφωσης κοινόχρηστων χώρων. Από την άλλη, τα τμήματα επέκτασης διαθέτουν σημαντικά αδόμητα οικόπεδα, σε αντίθεση με το πυκνοδομημένο τμήμα της παλιάς πόλης. Σε απόσταση από το κέντρο του οικισμού και κυρίως στο κομμάτι επέκτασης της πόλης που χρονολογείται το 1971, βόρεια του παραδοσιακού κέντρου, η πυκνότητα κατοίκισης γίνεται όλο και πιο αραιή, όπως προαναφέρθηκε παραπάνω, με συνέπεια να υπάρχει αρκετός διαθέσιμος χώρος για να αναπτυχθεί η πόλη προς αυτήν την κατεύθυνση, καθώς επίσης και για τη δημιουργία κοινοχρήστων χώρων πρασίνου. o Δ.Ε. ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ Η δομή των οικισμών και η απουσία ελεύθερης γης, επιτρέπει περιορισμένη διαμόρφωση κοινόχρηστων χώρων μέσα στους οικισμούς. Αυτό πάντως, κυρίως λόγω του μεγέθους των οικισμών και των χαρακτηριστικών της κατοικίας (με αυλές), δεν συνιστά ιδιαίτερο πρόβλημα. Άλλωστε οι ελλείψεις μπορούν να αντισταθμιστούν με την διαμόρφωση και την ανάδειξη περιαστικών χώρων πρασίνου. Σε κάθε περίπτωση οι διαμορφώσεις και οι αξιοποιήσεις μέσα στους οικισμούς των κοινόχρηστων χώρων, αποτελεί προτεραιότητα για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, αλλά και συνολικότερα για την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής. Οι κοινόχρηστοι χώροι, διαμορφωμένοι ή /και προς διαμόρφωση για αναψυχή, σε κάθε Δημοτική Κοινότητα, είναι : 79

80 Δ.Δ. Αγίου Γεωργίου: - Πλατεία Παιδικού Σταθμού - Χώρος αναψυκτηρίου στη θέση «Βρύση» - Κεντρική πλατεία Αγίου Γεωργίου - Παιδική χαρά στη θέση «Ψυρή» - Παιδική χαρά στη θέση «Αλωνάκι» - Πάρκο Αγίου Χαραλάμπους στην είσοδο του οικισμού - (εκτελούνται εργασίες διαμόρφωσης) - Περιβάλλων χώρος Δημοτικού Καταστήματος και εκκλησίας Αγίας Τριάδας (εκτελούνται εργασίες διαμόρφωσης) Δ.Δ. Αγίας Τριάδας: - Κεντρική πλατεία Αγίας Τριάδας - Περιβάλλων χώρος Πνευματικού Κέντρου, στον οποίο υπάρχει παιδική χαρά και αναψυκτήριο - Περιβάλλων χώρος ανοιχτού θεάτρου - Περιβάλλων χώρος και χώρος θέας Παλιοκκλησιάς - Δ.Δ. Αγίας Άννας: - Κεντρική πλατεία (Πλατεία Προφήτη Ηλία) - Δ. Δ. Κορώνειας: - Παιδική χαρά στον χώρο του παλιού Δημοτικού Σχολείου - Πλατεία Κορώνειας - Πλατεία δεξαμενής θέση «Πλάτανος» (προς διαμόρφωση) - Πλατεία Αγίας Παρασκευής - Δ.Δ. Αλαλκομενών: - Πλατεία Αλαλκομενών - Παιδική χαρά στην πλατεία Αγίου Αθανασίου o Δ.Ε. ΔΑΥΛΕΙΑΣ Ο πρώην Δήμος Δαύλειας διαθέτει ελάχιστους κοινόχρηστους χώρους. Στον οικισμό της Δαύλειας σημαντικότεροι χώροι είναι η Κεντρική πλατεία καθώς και οι πλατείες των Εκκλησιών του Αγ. Μηνά και των Αγ. Αναργύρων. 80

81 o Δ.Ε. ΧΑΙΡΩΝΕΙΑΣ Η αναλογία οικοδομήσιμων χώρων σε σχέση με τους κοινόχρηστους χώρους που καλύπτουν στο σύνολο την έκταση των οριοθετημένων οικισμών του πρώην Δήμου εκτιμάται σε 65% προς 33%. Το υπολειπόμενο 2% καλύπτεται από κοινωφελείς χώρους. Το ποσοστό των 33 ποσοστιαίων μονάδων που καλύπτεται από κοινόχρηστους χώρους ουσιαστικά ανήκει στην πλειοψηφία του σε χώρους κυκλοφορίας. Συγκεκριμένα οι χώροι κυκλοφορίας καλύπτουν το 25% του οριοθετημένου τμήματος των οικισμών. Επίσης, η μεγαλύτερη αναλογία κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων βρίσκεται στον οικισμό της Χαιρώνειας (20% του οικισμού), όπου υπάρχει ο οργανωμένος χώρος πρασίνου στο «Λέοντα», το πάρκο απέναντι από αυτόν, η έκταση του Δημαρχείου, κ.α. Αντίθετα, στους υπόλοιπους οικισμούς δεν υπάρχουν ιδιαίτερα οργανωμένοι κοινόχρηστοι χώροι και το ποσοστό τους είναι αρκετά μικρό (4% των οικισμών). Με βάση τα παραπάνω στοιχεία παρατηρείται χαμηλό επίπεδο οργάνωσης των δημόσιων χώρων που αφορούν σε πλατείες, αστικό πράσινο ή κάποιες πολιτιστικές και αθλητικές εγκαταστάσεις. Πάντως, σε κάθε περίπτωση οι οικισμοί του Δήμου Χαιρώνειας είναι αγροτικοί χωρίς πυκνοδομημένα τμήματα και με χαμηλό ύψος κτιρίων. o Δ.Ε. ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ Ο οικισμός χαρακτηρίζεται από έλλειψη οργανωμένων πράσινων χώρων, κοινόχρηστων και ελεύθερων χώρων. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχουν άχτιστες περιοχές στο περίγραμμα του οικισμού, αλλά μόνο ορισμένες αραιά δομημένες. Ο οικισμός έχει φθάσει σε υψηλά επίπεδα κορεσμού και πυκνοκατοίκησης και απαιτείται άμεσα η επέκταση πολεοδόμησή του ώστε να υπάρξει διαθέσιμη οικοπεδική γη που θα καλύψει τις οικιστικές ανάγκες και θα τονώσει το ενδιαφέρον όσων επιθυμούν να κτίσουν στον οικισμό. Το οδικό δίκτυο εντός του οικισμού διαθέτει στενούς δαιδαλώδεις δρόμους που δε διευκολύνουν την κίνηση των οχημάτων, ενώ δεν υπάρχει λειτουργική ιεράρχηση (πλάτος δρόμου ανάλογο με το φόρτο κυκλοφορίας). Δρόμος με ιδιαίτερα προβληματική κίνηση είναι ο άξονας εισόδου στην πόλη που καταλήγει στην κεντρική πλατεία και δεν έχει διέξοδο για εκτόνωση. Στον άξονα αυτό δημιουργούνται αρκετά κυκλοφοριακά προβλήματα και ιδιαίτερα στην κεντρική περιοχή, όπου παρατηρείται συγκέντρωση οχημάτων και δεν υπάρχουν χώροι στάθμευσης. Συνολικά υπάρχει ανάγκη νέων κυκλοφοριακών ρυθμίσεων και τήρησης από την πλευρά των πολιτών. Τέλος υπάρχει σημαντική ανάγκη συμπλήρωσης του δημοτικού φωτισμού και καταγραφής και διακοπής των παράνομων συνδέσεων (απευθείας με την τάση των 220 V) με αποτέλεσμα την πρόκληση κινδύνων για τη δημόσια ασφάλεια. 81

82 Λοιπές τεχνικές υποδομές Αγροτικές υποδομές Μεγαλύτερες ανάγκες δικτύων άρδευσης έχουν οι πεδινές εκτάσεις του Δήμου. Χρειάζεται να ολοκληρωθούν τα ήδη εκτελούμενα αρδευτικά έργα και να μελετηθούν και κατασκευασθούν νέα διαμορφώνοντας έτσι συνθήκες καλύτερης αξιοποίησης του υδάτινου δυναμικού, ενώ ταυτόχρονα μπορούν να επεκταθούν οι αρδευόμενες εκτάσεις σε βάρος των μη αρδευόμενων, με θετικές συνέπειες στην γεωργία της περιοχής. Συγχρόνως θα πρέπει να γίνεται οικονομία στη χρήση του νερού από γεωτρήσεις και να προτιμάται η χρήση νερού από πηγές ή λιμνοδεξαμενές για άρδευση. Επίσης ο Βοιωτικός Κηφισός δημιουργεί συχνά πλημμυρικά φαινόμενα στους κάμπους Παρορίου, Βασιλικών και Ανθοχωρίου. Ελλειμματικές είναι οι υποδομές και στον τομέα της κτηνοτροφίας όπου μετά το κλείσιμο των δημοτικών σφαγείων, οι κτηνοτρόφοι μετακινούνται σε ασύμφορες αποστάσεις και υποχρεώνονται σε υψηλές τιμές ιδιωτικών σφαγείων. Επίσης εντοπίζεται η ανάγκη ίδρυσης ενός ή περισσοτέρων κτηνοτροφικών πάρκων στον Ελικώνα προκειμένου να προωθηθεί η ορθολογική οργάνωση της κτηνοτροφίας. Σε ότι αφορά τις βασικές αγροτικές υποδομές (αναδασμοί, παράλληλα, αντιπλημμυρικά, αρδευτικά έργα), η υφιστάμενη κατάσταση ανά Δ.Ε. είναι η εξής: Δ. Ε. Λιβαδειάς Στην Δ.Ε. Λιβαδειάς και στο Λαφύστιο έχουν γίνει αναδασμοί, κατασκευαστεί αρδευτικά δίκτυα και δίκτυα αγροτικής οδοποιίας. Στην Τ.Κ. Ρωμαίικου που ανήκει στον κάμπο του μέσου ρου του Β. Κηφισού (βλ. Δ.Ε. Χαιρώνειας Δαύλειας), έχει γίνει αναδασμός και έχει κατασκευαστεί το αποστραγγιστικό δίκτυο και οι προσβάσεις. Δ. Ε. Κορώνειας Ο αναδασμός στην περιοχή είναι βασική προτεραιότητα λόγω των περιορισμένων γεωργικών εκτάσεων. Σύμφωνα με την α.π / 2000 Απόφαση του Νομάρχη Βοιωτίας, οι περιοχές των Τοπικών Κοινοτήτων Κορώνειας, Αλαλκομενών, Αγ. Γεωργίου, Αγ. Άννας και Αγ. Τριάδας του Δήμου Κορώνειας, κηρύχθηκαν υπό εκούσιο αναδασμό. Επίσης ανατέθηκε στη Δ/νση Γεωργίας, η κατάρτιση πίνακα των κτηματιών, καθώς και της έκτασης που ανήκει στον καθένα, μέσα στις υπό αναδασμό περιοχές. Στη Δ/νση Τοπογραφικής του Υπουργείου Γεωργίας, έχει αποσταλεί το υπ. αριθμ / , με το οποίο προτείνεται για ένταξη στο πρόγραμμα αναδασμού, έκταση στρεμμάτων, τα οποία ανήκουν σε 824 ιδιοκτήτες. Για την περιοχή «Ράχη», υπάρχει μερική αποτύπωση στρεμμάτων από το Στις Τοπικές Κοινότητες και στην ευρύτερη περιοχή της Δ.Ε. Κορώνειας, δεν υπάρχουν υποδομές αντιπλημμυρικών, παράλληλων, αρδευτικών και έργων συγκέντρωσης και διανομής νερού. Αναγκαία κρίνεται η κατασκευή ταμιευτήρα στην Τ.Κ. Αγίου Γεωργίου (περιοχή Πόντζας). Το έργο 82

83 προτείνεται στη «Μελέτη διερεύνησης προβλημάτων άρδευσης και δυνατότητας κατασκευής ταμιευτήρων Ν. Βοιωτίας», που έχει εκπονήσει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων. Πρόκειται για ένα μεγάλο έργο υποδομής, αναπτυξιακού και περιβαλλοντικού χαρακτήρα, που συμβάλλει καθοριστικά : - Στη συγκέντρωση νερού, για την άρδευση στρεμμάτων γεωργικής γης στην περιοχή της Δ.Ε. Κορώνειας, συμβάλλοντας στην προστασία των φυσικών πόρων και στην ενίσχυση του εισοδήματος των αγροτών. Θετική συνέπεια της κατασκευής του φράγματος είναι ο εμπλουτισμός του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα και η εξασφάλιση ομαλών συνθηκών άρδευσης στις καλλιέργειες, μειώνοντας παράλληλα το κόστος, και διατηρώντας την κοινωνικο οικονομική φυσιογνωμία της περιοχής. - Στη διασφάλιση νέων δυνατοτήτων ήπιας ανάπτυξης στην περιοχή, με τη δυνατότητα αξιοποίησης του ταμιευτήρα, ως χώρο εναλλακτικών τουριστικών δραστηριοτήτων. Με αυτό τον τρόπο, θα αρθεί το φαινόμενο της εγκατάλειψης των χωριών από τους νέους, και ταυτόχρονα θα διαφοροποιηθούν οι αναπτυξιακές προοπτικές της περιοχής, πάντα στα πλαίσια του συσχετισμού του πρωτογενούς με τον τριτογενή τομέα. Οι αγροτικοί δρόμοι καλύπτουν μεγάλο τμήμα της Δ.Ε. Οι βελτιώσεις και οι διαμορφώσεις των αγροτικών δρόμων εξασφαλίζουν την άμεση και ευχερή πρόσβαση των αγροτών και των κτηνοτρόφων στις εργασίες τους και διευκολύνουν τη διέλευση από και προς τις Τοπικές Κοινότητες. Ενδεικτικά καταγράφεται ένα σημαντικό δίκτυο αγροτικής οδοποιίας, που η διαμόρφωσή του, θα δημιουργήσει νέα δεδομένα στην οικονομία του πρωτογενούς τομέα : - Δρόμος από Άγιο Γεώργιο έως Άγιο Ιωάννη - Δρόμος από Πόντζα Μαργαρίτα Κορώνεια - Δρόμος από Άγιο Γεώργιο έως εργοστάσιο καλωδίων - Δρόμος από Αγία Τριάδα έως Παναγιά - Δρόμος Κορώνεια Κιβέρι Αγία Τριάδα - Δ.Ε. Δαύλειας- Δ.Ε. Χαιρώνειας - Στις δύο ενότητες ανήκει κάμπος περί τα 60 χιλιάδες στρέμματα στον μέσο ρου του Β. Κηφισού. Η Δ.Κ. της Δαύλειας είναι ορεινή. Για τις υπόλοιπες Τ.Κ. συνολικά: - Αναδασμοί έχουν γίνει στις Τ.Κ. Χαιρώνειας, Αγ. Βλασίου, Προσηλίου, Ακοντίου, Βασιλικών και Πρ. Ηλία, Μαυρονερίου και Παρορίου. - Δεν έχουν γίνει αναδασμοί σε Θούριο και Ανθοχώρι δηλαδή σε περίπου 20 χιλ. στρέμματα. - Παράλληλα έργα δηλαδή αγροτικές οδοί- προσβάσειςαποστραγγιστικά, έχουν κατασκευαστεί σε Χαιρώνεια, Αγ. Βλάση, Βασιλικά, Μαυρονέρι, Παρόρι. - Στους αναδασμούς Προσηλίου, Ακοντίου, Ρωμαίικου (Δ.Ε. Λιβαδειάς) και Πρ. Ηλία έχουν χαραχθεί οι δρόμοι, έχουν γίνει προσβάσεις και αποστραγγιστικά. - Στους αναδασμούς Χαιρώνειας και σε μεγάλο μέρος των αναδασμών Αγ. Βλασίου, Βασιλικών και Μαυρονερίου έχουν κατασκευαστεί κλειστά, αυτοματοποιημένα δίκτυα άρδευσης. 83

84 Δ.Ε. Κυριακίου Στην Δ.Ε. Κυριακίου, οι αγροτικές δραστηριότητες αφορούν κυρίως την κτηνοτροφία Αξιολόγηση του εξωτερικού περιβάλλοντος του Δήμου στο θεματικό τομέα «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ» ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ Ενότητες: Μνημειακός πλούτος, Αξιοθέατα, Φυσικό περιβάλλον - περιοχές φυσικού κάλλους ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Σημαντικός μνημειακός πλούτος και πολλά αξιοθέατα, διάσπαρτα σε όλο το Δήμο, με πιο χαρακτηριστικά: το Μεσαιωνικό Κάστρο Λιβαδειάς και την περιοχή της Κρύας Λιβαδειάς το Λέοντα, το αρχαιολογικό Μουσείο και το αρχαίο θέατρο της Χαιρώνειας το αρχαίο Κάστρο του Πανοπέα (Αγ. Βλάσης). Παραδοσιακές Μονές Λυκούρεσι και Ιερουσαλήμ. Ελλιπής συντήρηση, ανάδειξη και αξιοποίηση των ιστορικών και αρχαιολογικών χώρων και μνημείων (Ακροπόλεις Δαύλειας, Χαιρώνειας, αρχαία Κορώνεια κλπ) καθώς και νεώτερων και διατηρητέων μνημείων ή παραδοσιακών κτιρίων του Δήμου Λιβαδειάς (Μύλοι Παπαϊωάννου, κτίριο οδού Γρυπονησιώτη, παλαιό Κρατικό, ταφικά μνημεία Αγ. Παρασκευής). Άμεσοι κίνδυνοι κατάρρευσης του Τρίχινου γεφυριού Λιβαδειάς, οχυρώσεων του Κάστρου Λιβαδειάς και των Μύλων Παπαϊωάννου. Ελλιπής προβολή των πολιτιστικών πόρων και της ιστορικής ταυτότητας της πόλης της Λιβαδειάς 84

85 ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ Ενότητες: Μνημειακός πλούτος, Αξιοθέατα, Φυσικό περιβάλλον - περιοχές φυσικού κάλλους ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Ύπαρξη πλούτου φυσικών πόρων στην περιοχή του Δήμου Λεβαδέων περιβαλλοντικής σημασίας όπως : το όρος Ελικών, οι κορυφές του οποίου εντάσσονται στους σημαντικότερους βιότοπους της χώρας μας τμήμα του όρους Παρνασσός με ορθοπλαγιές και χαράδρες, ο Βοιωτικός Κηφισός και οι παραπόταμοι του, ακτές στον Κορινθιακό Κόλπο Σημαντικές θέσεις δασικής αναψυχής (Αρβανίτσα, Στριγανιά, Λαπαθιάς) Εντεινόμενες πιέσεις και κίνδυνος σοβαρής υποβάθμισης των περιβαλλοντικών πόρων και των οικοσυστημάτων λόγω : α. έλλειψης καθορισμού ζωνών ανάπτυξης και υποδοχής παραγωγικών δραστηριοτήτων όπως κατοικία, γεωργική και κτηνοτροφική χρήση, αιολικοί σταθμοί, μεταλλεία, λατομεία κτλ. β. έλλειψης μηχανισμών προστασίας και βασικών περιβαλλοντικών υποδομών γ. ύπαρξης εξωαστικών χώρων ανεξέλεγκτης απόθεσης αποβλήτων δ. σοβαρής βιομηχανικής ρύπανσης λόγω του Αλουμινίου της Ελλάδας δ. Ρύπανσης επιφανειακών και υπογείων υδάτων λόγω αγροχημικών, στερεών και υγρών αστικών και βιομηχανικών αποβλήτων - Αυθαίρετη και εκτός σχεδίου δόμηση στις παράκτιες περιοχές και μικρότερη στον ορεινό όγκο και στον αγροτικό χώρο 85

86 ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ Ενότητες: Μνημειακός πλούτος, Αξιοθέατα, Φυσικό περιβάλλον - περιοχές φυσικού κάλλους ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Αυξανόμενη δημόσια συζήτηση στην τοπική κοινωνία και τους φορείς σε θέματα περιβάλλοντος και κλιματικών αλλαγών Επικράτηση κριτηρίων βραχυπρόθεσμης οικονομικής αποδοτικότητας λόγω της οικονομικής κρίσης Έλλειψη οικονομικών πόρων ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: Περιβάλλον Και Ποιότητα Ζωής Ενότητες: Πολεοδομικά χαρακτηριστικά- χρήσεις γης ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Η έλλειψη χωροταξικού και Έχουν συνταχθεί νέες μελέτες ΓΠΣ σε Λιβαδειά και Δαύλεια και έχουν εγκριθεί Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π. / ΓΠΣ σε Κυριάκι και Χαιρώνεια πολεοδομικού σχεδιασμού προκαλεί σημαντικά προβλήματα στον αστικό χώρο και σημαντικές συγκρούσεις Υπάρχει μελέτη ΓΠΣ που δεν χρήσεων στον εξωαστικό: - αγροτική γη σε σύγκρουση με έχει εγκριθεί ακόμη από το 1988 στον Αγ. Γεώργιο βιομηχανίες/βιοτεχνίες και φωτοβολταϊκά Δυνατότητα σχεδιασμού στα - χώροι τουρισμού, αναψυχής, όρια του νέου Δήμου κατοικίας, φυσικού περιβάλλοντος σε σύγκρουση με αγροτοκτηνοτροφικές δραστηριότητες και αιολικούς σταθμούς 86

87 ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: Περιβάλλον Και Ποιότητα Ζωής Ενότητες: Πολεοδομικά χαρακτηριστικά- χρήσεις γης ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Διατήρηση εν μέρει του παραδοσιακού ιστού και μικρό παραδοσιακό κτιριακό απόθεμα στους ορεινούς οικισμούς Κυριάκι, Δαύλεια, Αγ. Άννα, Αγ. Τριάδα, Κορώνεια, Ελικών και σε γειτονιές της Λιβαδειάς (Ζαγαράς, Ευαγγελίστρια, Κάστρο- Κρύα) ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Αλλοίωση και αισθητική υποβάθμιση της μορφής των οικισμών Περαιτέρω υποβάθμιση κοινόχρηστων χώρων και κτιριακού αποθέματος Αισθητική υποβάθμιση του ιστορικού κέντρου της Λιβαδειάς Υψηλός δείκτης πυκνοκατοίκητης Αισθητικά υποβαθμισμένο παραποτάμιο αστικό μέτωπο. Ο αστικός ιστός της πόλης της Λιβαδειάς χαρακτηρίζεται από το ακανόνιστο των οικοδομικών χώρων και των ιδιαίτερα στενών οδών. Ιδιαίτερα έντονα κλίσεις στις συνοικίες ανατολικά και δυτικά της Έρκυνας 87

88 ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: Περιβάλλον Και Ποιότητα Ζωής Ενότητες: Τεχνικές υποδομές Υπηρεσίες βελτίωσης του αστικού περιβάλλοντος ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Εύκολη απευθείας πρόσβαση προς τις πρωτεύουσες όλων των νομών της Περιφέρειας, την Θήβα και κυρίως προς την Αθήνα, λόγω της γεωγραφικής θέσης του Δήμου Λεβαδέων, ο οποίος χωροθετείται κεντρικά της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Ο Δήμος βρίσκεται επάνω στον οδικό άξονα σύνδεσης με τους Δελφούς και την Δυτική Ελλάδα. Αναπτυγμένο οδικό δίκτυο σύνδεσης με όλους τους οικισμούς Οι άξονες του Εθνικού Οδικού δικτύου είναι στενοί, σε κακή κατάσταση διασχίζουν οικισμούς και χρησιμοποιούνται από αγροτικά μηχανήματα. Επίσης έχει υποβαθμιστεί η σιδηροδρομική σύνδεση καθώς έχει διακοπεί η λεωφορειακή σύνδεση με τον σιδηροδρομικό σταθμό και έχουν μειωθεί τα δρομολόγια. Μεγάλο ποσοστό του οδικού δικτύου είναι πρόχειρα κατασκευασμένο λόγω της στενότητας των δρόμων και των μεγάλων κλίσεων. Στις περιοχές του δήμου με έντονο ανάγλυφο τόσο η ποιότητα της χάραξης όσο και τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά των οδικών αξόνων είναι προβληματικά. Επίσης, σημαντικό τμήμα του ορεινού οδικού δικτύου χαρακτηρίζεται ως δύσβατο. Υπάρχουν ανάγκες διασυνδέσεων των οικισμών του Ελικώνα. Έλλειψη οδικής σύνδεσης με όλες τις παράκτιες περιοχές του Δήμου στον Κορινθιακό. 88

89 ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: Περιβάλλον Και Ποιότητα Ζωής Ενότητες: Τεχνικές υποδομές Υπηρεσίες βελτίωσης του αστικού περιβάλλοντος ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Έλλειψη κάλυψης από μέσα μαζικής μεταφοράς με αποτέλεσμα την δύσκολη πρόσβαση στο εμπορικό τμήμα στο κέντρο της Λιβαδειάς από τις μειονεκτικές ομάδες πληθυσμού (γυναίκες, παιδιά, Τρίτη ηλικία), καθώς και τη δύσκολη πρόσβαση των επισκεπτών στην περιοχή της Κρύας. Σημαντικά κυκλοφοριακά προβλήματα και προβλήματα στάθμευσης ιδίως στο κέντρο της πόλης και τα κέντρα των ορεινών οικισμών. Επιπλέον, η συγκέντρωση επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο χονδρεμπόριο και στη μεταποίηση κατά μήκος των βασικών οδικών αξόνων επιβαρύνει τους φόρτους δυσχεραίνοντας την υπερτοπική κυκλοφορία. Μοναδικής ομορφιάς τοπία στο νότιο άκρο της Λιβαδειάς που φιλοξενούν χώρους ιστορικής μνήμης, αναψυχής και πολιτισμού στην ευρύτερη περιοχή Κρύας- Κάστρου Λιβαδειάς. Κοινόχρηστοι παρόχθιοι χώροι κατά μήκος του ποταμού της Έλλειψη αστικού πρασίνου κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων ιδιαίτερα στο ιστορικό κέντρο της Λιβαδειάς. Υποβαθμισμένη λειτουργία του παρόχθιου κοινόχρηστου χώρου. Έλλειψη παιδικών χαρών στο κέντρο της πόλης και στους οικισμούς 89

90 ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: Περιβάλλον Και Ποιότητα Ζωής Ενότητες: Τεχνικές υποδομές Υπηρεσίες βελτίωσης του αστικού περιβάλλοντος ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Έρκυνας. Χρηματοδότηση βιοκλιματικών παρεμβάσεων στα αστικά κέντρα Σημαντικοί καλά διατηρημένοι χώροι αναψυχής στη Χαιρώνεια. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ανάγκες εκσυγχρονισμού και συντηρήσεων των υφιστάμενων. Ανάγκες αναπλάσεων σε όλους τους οικισμούς. οικισμούς. Περιαστικά άλση/ δάση σε Πλήρες δίκτυο ύδρευσης και αποχέτευσης στην πόλη της Λιβαδειάς. Επάρκεια υδατικών πόρων στο μεγαλύτερο μέρος του Δήμου. Ύπαρξη βιολογικού καθαρισμού (BIOKA) που εξυπηρετεί στη Λιβαδειά, στη Δαύλεια και στους Τσουκαλάδες. Ενίσχυση μέσω του ΕΣΠΑ έργων διαχείρισης και επεξεργασίας λυμάτων. Παλαιά δίκτυα ύδρευσης εντός οικισμών που χρήζουν αντικατάστασης. Ανεπάρκεια υδατικών πόρων στην Τ.Κ. Αγ. Άννας, ποιοτικά υποβαθμισμένοι υδατικοί πόροι στην Χαιρώνεια, το Θούριο, τις Αλαλκομενές, την Αγ. Παρασκευή. Έλλειψη αποχετευτικών δικτύων στους οικισμούς, προβλήματα λειτουργίας των ΒΙΟΚΑ, έλλειψη ΒΙΟΚΑ στους υπόλοιπους οικισμούς. Ύπαρξη ΧΥΤΑ για τη διάθεση οικιακών απορριμμάτων και μηχανική αποκομιδή σε όλους τους οικισμούς Ανακύκλωση υλικών συσκευασίας με το σύστημα των Προβλήματα διαρροών και περιβαλλοντικής όχλησης του ΧΥΤΑ Λιβαδειάς Περιορισμένος χρόνος ζωής του υφιστάμενου ΧΥΤΑ 90

91 ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: Περιβάλλον Και Ποιότητα Ζωής Ενότητες: Τεχνικές υποδομές Υπηρεσίες βελτίωσης του αστικού περιβάλλοντος ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ μπλε κάδων ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Έλλειψη διαχείρισης αδρανών Ενίσχυση μέσω του ΕΣΠΑ, έργων διαχείρισης απορριμμάτων Ανεξέλεγκτη απόρριψη απορριμμάτων σε χώρους εκτός των οικισμών. Ανάγκη επέκτασης της ανακύκλωσης σε όλους τους οικισμούς. Ανάγκη ολοκληρωμένης διαχείρισης με διαλογή στην πηγή οργανικών και διακριτά ρεύματα υλικών Ύπαρξη αναδασμών στο -Ανάγκες ολοκλήρωσης αναδασμών μεγαλύτερο μέρος της αγροτικής και αγροτικών υποδομών. γης υψηλής παραγωγικότητας -Έλλειψη αντιπλημμυρικών έργων Κλειστά, αυτοματοποιημένα στον άνω ρου του Βοιωτικού δίκτυα άρδευσης στους Κηφισού. Έλλειψη οργάνωσης αναδασμούς Χαιρώνειας και σε κτηνοτροφικών ζωνών και πάρκων, μεγάλο μέρος των αναδασμών Αγ. έλλειψη σφαγείων. Βλασίου, Βασιλικών και Μαυρονερίου. 91

92 Πίνακας 0-1: Κρίσιμα ζητήματα τοπικής ανάπτυξης που αφορούν το «Περιβάλλον και την Ποιότητα ζωής» του Δήμου Λεβαδέων Ανάγκη ολοκληρωμένου χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού και παρεμβάσεων Άμεση αντιμετώπιση των παραγόντων υποβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος ιδιαίτερα των ορεινών όγκων, των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων και των ακτών- θαλασσών Ανάγκη ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών αποβλήτων με προώθηση της ανακύκλωσης, άμεση εξυγίανση του ΧΥΤΑ Λιβαδειάς και των χώρων ανεξέλεγκτης απόρριψης αποβλήτων Βελτίωση και συμπλήρωση βασικών αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισμού υποδομών ύδρευσης, Διάσωση, διατήρηση και ανάδειξη μνημείων, ιστορικών και πολιτιστικών χώρων και κτιρίων Ανάγκη συμπλήρωσης βασικών αγροτοκτηνοτροφικών υποδομών Ανάγκη ανάπτυξης αστικού πρασίνου και κοινόχρηστων χώρων Ανάγκη αντιμετώπισης κυκλοφοριακών προβλημάτων Ανάγκη βελτίωσης του υφιστάμενου οδικού δικτύου του Δήμου Λεβαδέων και της ευρύτερης περιοχής 92

93 2.3. Η περιοχή του Δήμου και οι κάθετες υπηρεσίες στο θεματικό τομέα «Κοινωνική Πολιτική, Υγεία, Παιδεία, Πολιτισμός και Αθλητισμός» Υγεία Πρόνοια Υγεία Σχετικά με τις υπηρεσίες περίθαλψης αυτές είναι το Γενικό Νοσοκομείο Λιβαδειάς. Το Γενικό Νοσοκομείο βρίσκεται στην Λιβαδειά και διαθέτει 120 κλίνες. Συγκεκριμένα 40 αναπτυγμένες κλίνες διαθέτει ο Παθολογικός τομέας, 54 ο Χειρουργικός, 10 η Βραχεία Νοσηλεία και 16 η μονάδα Τεχνικού Νεφρού. Το σύνολο των ιατρών που εργάζονται στο Νοσοκομείο Λιβαδειάς είναι 62 διαφόρων ειδικοτήτων και νοσηλευτές. Συγκεκριμένα το Γενικό Νοσοκομείο είναι: 1. Η παροχή: Α. Πρωτοβάθμιας περίθαλψης, όπως προσδιορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 15 του Ν. 1397/1983. Β. Δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας στο πληθυσμό ευθύνης. Η φροντίδα υγείας παρέχεται ισότιμα σε κάθε πολίτη ανεξάρτητα από την οικονομική, κοινωνική και επαγγελματική του κατάσταση, σύμφωνα με τους κανόνες του Εθνικού Συστήματος Υγείας και της Κοινωνικής Ασφάλισης. 2. Η συνεργασία με τα νοσηλευτικά ιδρύματα και άλλες μονάδες υγείας της υγειονομικής περιφέρειας για την ανάπτυξη και αναβάθμιση συνολικά της παρεχόμενης φροντίδας υγείας. 3. Εφαρμογή νέων μεθόδων και μορφών περίθαλψης, με στόχο την αποτελεσματική προώθηση της υγείας των πολιτών. 4. Η ανάπτυξη διαδικασιών που διευκολύνουν τους στρατηγικούς στόχους που τίθενται από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και το Διοικητικό Συμβούλιο του Νοσοκομείου. Συμπερασματικά, ο βαθμός κάλυψης των αναγκών των κατοίκων όσον αφορά την υγεία χαρακτηρίζεται μέτριος. Οι περισσότεροι οικισμοί δεν έχουν υποδομές υγείας και προκειμένου οι κάτοικοι να καλύψουν τις ανάγκες τους, αναγκάζονται να μετακινηθούν στη Λιβαδειά. Το πρόβλημα των κατοίκων καταγράφεται εντονότερο στην περίπτωση που δε διαθέτουν δικό τους μεταφορικό μέσο και μοναδικός τρόπος μετακίνησής τους είναι τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Η υγειονομική κάλυψη της περιοχής είναι ελλιπής. Οι ελλείψεις αυτές εντοπίζονται όχι τόσο σε ιατρικό προσωπικό όσο σε παραϊατρικό και σε άλλες δομές. Για παράδειγμα δεν υπάρχει ικανοποιητική εξυπηρέτηση ευπαθών ομάδων πολιτών με ιδιαίτερα προβλήματα. Τέτοιοι ασθενείς είναι οι χρονίως κατακεκλείμενοι, οι ανάπηροι, οι μοναχικοί άνθρωποι, οι υπερήλικες κλπ. 93

94 Μια άλλη επίσης ομάδα πολιτών που χρειάζεται υποστήριξη είναι τα εξαρτημένα άτομα. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι υπάρχουν ιδιαίτερες ανάγκες σε εξειδικευμένο προσωπικό όπως κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, ψυχίατροι, υγειονολόγοι, κοινωνιολόγοι, φυσιοθεραπευτές και άλλων που θα στηρίζουν τους έχοντες ανάγκη σε επίπεδο δήμου ή και ευρύτερων περιοχών. Ο θεσμός της «Βοήθειας στο Σπίτι» πρέπει να υποστηριχθεί περαιτέρω και να καλύψει μεγαλύτερες ομάδες ευπαθών πολιτών. Πρόνοια Παρακάτω αναφέρονται οι προνοιακές δομές του δήμου Λεβαδέων που λειτουργούν σε σχέση με κατηγορίες που έχουν προνοιακές ανάγκες όπως φτωχοί, ΑΜΕΑ, μετανάστες, εξαρτημένοι, παιδιά κλπ: Παιδικοί - Βρεφονηπιακοί Σταθμοί Στον Δήμο Λιβαδειάς λειτουργούν οι παρακάτω σταθμοί: Α/Α ΣΤΑΘΜΟΙ ΔΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΑ 1 1 ος ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ 2 2 ος ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ 3 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ 4 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ 5 1 ος ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ 6 2 ος ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ Κατασκηνώσεις Στον Δήμο Λιβαδειάς τα δύο τελευταία έτη λειτουργεί μόνο η παιδική κατασκήνωση της Ι.Μ.Θ.Λ. στη Δαύλεια. Δεν λειτούργησαν οι δημοτικές κατασκηνώσεις στην Παλιομηλιά (Ελικώνας) δυναμικότητας 80 παιδιών ενώ επίσης δεν λειτούργησαν οι κατασκηνώσεις της Πρόνοιας στον Αγ. Νικόλαο Άσπρων Σπιτιών που φιλοξενούσαν παιδιά του Δήμου. Ορφανοτροφεία Δεν υπάρχει δημόσιο ορφανοτροφείο και οι ανάγκες της επαρχίας Λιβαδειάς καλύπτονται από το ορφανοτροφείο του θρησκευτικού συλλόγου ΤΑΒΙΘΑ Τρίτη ηλικία 94

95 Δεν υπάρχει δημόσιο γηροκομείο και οι ανάγκες της επαρχίας Λιβαδειάς καλύπτονται από τα γηροκομεία της Ι.Μ.Θ.Λ. και τον σύλλογο της Εστίας Μητέρας. Επίσης ο Δήμος διατηρεί δομές Κ.Α.Π.Η. στη Λιβαδειά, στον Αγ. Γεώργιο, στο Κυριάκι και στη Δαύλεια. Δράση «Βοήθεια στο Σπίτι» Το Πρόγραμμα «Δημιουργία Μονάδας ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ στο Δήμο Λιβαδειάς», υλοποιείται από το 2011 με μεγάλη απήχηση και επιτυχία αφού αφενός μεν παρέχει φροντίδα στα άτομα που χρήζουν βοήθειας και αφετέρου απελευθερώνεται το φυσικό και κοινωνικό τους περιβάλλον που παρείχε ανάλογες υπηρεσίες έτσι ώστε να επιστρέψει στο χώρο εργασίας του. Με την υλοποίηση του παραπάνω προγράμματος δόθηκε η δυνατότητα να εργασθούν άνεργοι Κοινωνικοί Επιστήμονες, νοσηλεύτριες κ.λ.π. Στελεχώνεται από πέντε (5) άτομα, (1 Κοινωνική Λειτουργό, 2 Νοσηλεύτριες, 2 Οικιακοί Βοηθοί) καθώς επίσης και Ιατρό. Εξυπηρετεί: 400 ηλικιωμένους και άτομα με ειδικές ανάγκες που χρήζουν βοήθειας στο σπίτι. Το πρόγραμμα καλύπτει: όλα τα Δημοτικά διαμερίσματα του Καλλικρατικού Δήμου. Άτομα με Ειδικές Ανάγκες- Ψυχικά πάσχοντες μαθησιακά προβλήματα Στο Δήμο Λιβαδειάς λειτουργεί ένα ειδικό σχολείο καθώς και Ιδιωτικές και δημόσιες δομές ιδιωτικά κέντρα αποκατάστασης και αποθεραπείας ΑΜΕΑ. Δεν λειτουργεί περιφερειακή δομή για μαθησιακές δυσκολίες, ενώ τα οικοτροφεία για ψυχικά πάσχοντες Λιβαδειάς που λειτουργούν θα καταργηθούν βάση νόμου εντός του Τοξικοεξάρτηση- αλκοολισμός Λειτουργούν ένα κέντρο πρόληψης με την επωνυμία «Πρόταση Ζωής» και την συμμετοχή Δήμου, Περιφέρειας, ΟΚΑΝΑ και άλλων φορέων και δομή του ΟΚΑΝΑ στο νοσοκομείο Λιβαδειάς. Λοιπές Ευάλωτες ομάδες Έχει ήδη ξεκινήσει η απογραφή των κοινωνικά ευπαθών ομάδων από τον Δήμο Λιβαδειάς μέσα από όπου θα προκύψουν στατιστικά στοιχεία σχετικά με τους Άπορους, τις Μονογονεϊκές οικογένειες, τις Κακοποιημένες γυναίκες, τα παιδιά καθώς και άλλες ομάδες όπως Τσιγγάνοι και Μετανάστες- Πρόσφυγες. 95

96 Οι προνοιακοί σύλλογοι της περιοχής που συγκεντρώνουν τη διάθεση των δημοτών για εθελοντισμό και ανάπτυξη δραστηριοτήτων είναι: ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΕΡΥΘΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ- ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ ΦΙΛΑΝΘΡ. ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟ <ΕΣΤΙΑ ΜΗΤΕΡΑΣ> ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ- ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ ΟΡΦΑΝΙΚΗ ΣΤΕΓΗ "Η ΑΓΙΑ ΤΑΒΙΘΑ" ΚΕΝΤΡΟ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ & ΔΙΑΣΩΣΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ- ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΔΙΑΣΩΣΗΣ ΕΝΩΣΗ ΑΝΑΠΗΡΩΝ & ΘΥΜΑΤΩΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ, ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ & ΦΙΛΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΠΟΛΥΤΕΚΝΩΝ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΤΡΙΤΕΚΝΩΝ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ «Η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ» ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΠΟΛΥΤΕΚΝΩΝ ΜΕ 3 ΠΑΙΔΙΑ "Η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ" 96

97 Σχολεία εκπαίδευση Εκπαίδευση Στην πόλη της Λιβαδειάς λειτουργούν 19 Νηπιαγωγεία και 17 Δημοτικά σχολεία. Επίσης, υπάρχουν 8 Γυμνάσια καθώς κι 6 Γενικά και 2 Επαγγελματικά Λύκεια. Ενώ σε ότι αφορά την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην πόλη λειτουργεί το Τμήμα Περιφερειακής Οικονομικής Ανάπτυξης ΑΕΙ Πανεπιστημίου Στερεάς. ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ Α/Α ΣΧΟΛΕΙΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ 1 1ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ΕΙΔΙΚΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΑΥΛΕΙΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΡΩΜΑΙΪΚΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΙΡΩΝΕΙΑΣ ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ

98 Α/Α ΣΧΟΛΕΙΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ 20 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ (20+59) = ου ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ου ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ΕΠΑΛ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ΕΠΑΣ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ΓΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΛΥΚΕΙΟ ΑΓ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ (44+38) = ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΛΥΚΕΙΟ ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ (34+37) = ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΛΥΚΕΙΟ ΔΑΥΛΕΙΑΣ (38+32) = 70 Δε λειτουργούν σχολεία σε όλους τους οικισμούς του Δήμου Λιβαδειάς. Συγκεκριμένα: Κοινότητα Δημοτικά Σχολεία Γυμνάσια ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Λύκεια ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΓΙΑΣ ΑΝΝΑΣ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΛΑΦΥΣΤΙΟΥ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΑΡΟΡΙΟΥ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΑΥΡΟΝΕΡΙΟΥ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΡΟΣΗΛΙΟΥ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΚΟΝΤΙΟΥ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΛΑΛΚΟΜΕΝΩΝ 98

99 ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΝΘΟΧΩΡΙΟΥ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΒΑΣΙΛΙΚΩΝ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΔΑΥΛΕΙΑΣ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΘΟΥΡΙΟΥ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΡΩΜΑΙΪΚΟΥ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΧΑΙΡΩΝΕΙΑΣ Πανεπιστήμιο Στερεάς - Τμήμα Περιφερειακής Οικονομικής Ανάπτυξης Στην πόλη της Λιβαδειάς λειτουργεί το Τμήμα Περιφερειακής Οικονομικής Ανάπτυξης ΑΕΙ Πανεπιστημίου Στερεάς από το Γνωστικό αντικείμενο του τμήματος Το αίτημα του Δήμου Λιβαδειάς περί ίδρυσης και δεύτερου τμήματος ΑΕΙ στην πόλη είναι δίκαιο και αυτονόητο, εδράζεται καταρχήν στην επαγγελία της Υπουργού Παιδείας περί ισομερούς ανάπτυξης της περιφέρειας καθόσον μάλιστα συντρέχουν όλες οι ευνοϊκές προϋποθέσεις όπως η ανέγερση κτιριακού συγκροτήματος σε οικόπεδο 21 στρεμμάτων επαρκέστατου για την ανάπτυξη και λειτουργία και των δύο τμημάτων καθώς και η εξασφάλιση εν γένει όλων των προϋποθέσεων για την υποδοχή και τη φιλοξενία των φοιτητών ενός νέου τμήματος στη Λιβαδειά Πολιτισμός Στο Δήμο Λιβαδειάς παρουσιάζεται έντονη δραστηριότητα στον πολιτιστικό τομέα. Στο γεγονός αυτό συμβάλλουν τόσο οι πλούσιες πολιτιστικές παραδόσεις, τα έθιμα, και η μουσική παράδοση, όσο επίσης και ο δυναμισμός και η επιθυμία των κατοίκων να τα διατηρήσουν και να τα καταστήσουν γνωστά. Οι πολιτιστικές εγκαταστάσεις του Δήμου Λιβαδειάς είναι: Δημοτικό Ωδείο Λιβαδειάς Κέντρο Εικονικής Πραγματικότητας Νεροτριβής Κέντρο Εικονικής Πραγματικότητας Χαιρώνειας Συνεδριακό Κέντρο Λιβαδειάς Ιστορικό & Εθνολογικό Μουσείο Λιβαδειάς Δημοτικό Ανοιχτό Θέατρο Λιβαδειάς Δημοτικό Θέατρο Λιβαδειάς Αρχαιολογικό Μουσείο Χαιρώνειας 99

100 Οι πολιτιστικοί σύλλογοι της περιοχής που συγκεντρώνουν τη διάθεση των δημοτών για πολιτισμό και ανάπτυξη δραστηριοτήτων είναι: ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΑΙΩΝ ΝΟΜΟΥ ΒΟΙΩΤΙΑΣ ΣΥΛΛΟΓΟ ΕΛΙΚΩΝΙΩΝ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ ΣΥΛΛΟΓΟ ΠΟΝΤΙΩΝ <Ο ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ> ΣΥΛΛΟΓΟ ΦΙΛΩΝ ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΥΛΛΟΓΟ ΛΕΒΑΔΕΩΝ "Ο ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΤΣΩΝΗΣ" ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΥΝΟΙΚΙΑΣ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ΣΥΛΛΟΓΟ ΚΥΡΙΑΚΙΩΤΩΝ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ "ΤΟ ΦΛΥΓΟΝΙΟ" ΣΥΛΛΟΓΟ ΚΡΗΤΩΝ ΝΟΜΟΥ ΒΟΙΩΤΙΑΣ "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ" ΣΥΛΛΟΓΟ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΖΑΓΑΡΑ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΥΠΡΙΩΝ ΣΥΛΛΟΓΟ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ΣΥΛΛΟΓΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΩΝ Ν. ΒΟΙΩΤΙΑΣ ΣΥΛΛΟΓΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙΣΤΩΝ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΙΛΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ "ΤΑ ΣΑΡΑΝΤΑ ΠΑΛΙΚΑΡΙΑ" ΟΜΙΛΟΣ ΦΙΛΩΝ ΘΕΑΤΡΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ ΧΟΡΕΥΤΙΚΟΣ & ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ "ΤΟ ΓΑΙΤΑΝΑΚΙ" ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ "ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΞΕΝΙΑ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ" ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΙΚΩΝΑΣ ΧΟΡΕΥΤΙΚΟΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΌΜΙΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ 100

101 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΕΞΩΡΑΪΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΑΣ ΆΝΝΑΣ «ΤΑ ΚΟΥΚΟΥΡΑ» ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ «Η ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΒΡΥΣΗ» ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΚΟΡΩΝΕΙΩΤΩΝ Τοπικές Εκδηλώσεις Πανηγύρια Επ' ευκαιρία σημαντικών θρησκευτικών εορτών γίνονται σε διάφορα χωριά της Επαρχίας Λιβαδειάς τα παρακάτω πανηγύρια: ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΡΗΓΙΝΟΥ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΥΨΩΣΕΩΣ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΙΕΡΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΩΝ ΕΙΣΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΝΑΛΗΨΗΣ (οικισμός) ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΓ. ΑΝΝΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΝΝΑΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ ΕΟΡΤΗ 23 Απριλίου 26 Οκτωβρίου Αγίου Πνεύματος ΕΟΡΤΗ 7 Ιανουαρίου ΕΟΡΤΗ 11 Φεβρουαρίου 25 Φεβρουαρίου 25 Μαρτίου Αγίου Πνεύματος 1 Ιουλίου 20 Ιουλίου 26 Ιουλίου 27 Ιουλίου 14 Σεπτεμβρίου 26 Οκτωβρίου 21 Νοεμβρίου 6 Δεκεμβρίου 40 μέρες μετά το Πάσχα 12 Δεκεμβρίου ΕΟΡΤΗ 25 Ιουλίου 13 Αυγούστου 101

102 ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΓ. ΒΛΑΣΙΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΕΟΡΤΗ 6 Αυγούστου ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΓ. ΤΡΙΑΔΑΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΑΓΙΟΤΡΙΑΔΙΤΙΚΑ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΚΟΝΤΙΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΕΟΡΤΗ 29 Αυγούστου ΕΟΡΤΗ Αγίου Πνεύματος ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΛΑΛΚΟΜΕΝΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΟΡΤΗ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ 6 Αυγούστου ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΝΘΟΧΩΡΙΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΟΡΤΗ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΝΑΛΗΨΗΣ 7-8 Μαΐου 40 μέρες μετά το Πάσχα ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΒΑΣΙΛΙΚΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΔΑΥΛΕΙΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΘΟΥΡΙΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΛΑΦΥΣΤΙΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΕΟΡΤΗ 1 Ιουλίου 23 Απριλίου ΕΟΡΤΗ 26 Οκτωβρίου ΕΟΡΤΗ Αγίου Πνεύματος ΕΟΡΤΗ 19 Ιουλίου (πανηγύρι) ΕΟΡΤΗ 20 Ιουλίου 6 Δεκεμβρίου ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΑΥΡΟΝΕΡΙΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΟΡΤΗ 102

103 ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ 30 Ιουνίου 1 Ιουλίου ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΑΡΟΡΙΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΟΡΤΗ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΟΥ 6 Αυγούστου ΣΩΤΗΡΑ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΡΟΣΗΛΙΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΡΩΜΑΙΪΚΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΕΟΡΤΗ 8 Νοεμβρίου ΕΟΡΤΗ 26 Ιουλίου ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΟΡΤΗ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ 20 Ιουλίου ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ 26 Ιουλίου ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ 6 Δεκεμβρίου ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΧΑΙΡΩΝΕΙΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΟΡΤΗ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΚΟΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 15 Αυγούστου 103

104 Αθλητισμός Τις αθλητικές δραστηριότητες συντονίζει το Ν.Π.Δ.Δ. του Δήμου Λεβαδέων με την επωνυμία «Αθλητικός Πολιτιστικός Οργανισμός Δήμου Λεβαδέων (Α.Π.Ο.ΔΗ.Λ.)». Ο αθλητισμός αποτελεί μια από τις σημαντικότερες δραστηριότητες του Δήμου Λιβαδειάς, σε μια περιοχή που έχει να αναδείξει σημαντικές επιτυχίες τα τελευταία χρόνια και με πολύ πλούσια αθλητική παράδοση. Αθλητικές Υποδομές Οι αθλητικές εγκαταστάσεις του Δήμου Λιβαδειάς είναι: Δημοτικό Στάδιο Λιβαδειάς Κλειστό Γυμναστήριο Λιβαδειάς Γήπεδο Τσουκαλάδων Γήπεδο Ανάληψης Γήπεδο Ζαγαρά Γήπεδο Λαφυστίου Γήπεδο Χαιρώνειας Γήπεδο Κυριακίου Γήπεδο Αγ. Γεωργίου Γήπεδο Αγ. Άννας Γήπεδο Αγ. Τριάδας Γήπεδο Δαύλειας Δημοτικό Κολυμβητήριο Λιβαδειάς Δημοτικά Γήπεδα Τένις (Τουρκοπούλα) Δημοτικά Γήπεδα Τένις (Κάστρο) Οι αθλητικοί σύλλογοι της περιοχής που συγκεντρώνουν τη διάθεση των νέων για άθληση και ανάπτυξη δραστηριοτήτων είναι: Π.Α.Ε. ΛΕΒΑΔΕΙΑΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΑΕΛ) ΣΥΛΛΟΓΟΣ "ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ" ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΚΟΛΥΜΒΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ TAE KWON DO ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΦΙΛΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΦΙΛΩΝ ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΑΣ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ "ΑΤΡΟΜΗΤΟΣ" ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ "ΘΡΙΑΜΒΟΣ" ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ 104

105 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΟΣ & ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΑΛΗΨΗΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ "ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ" ΣΚΑΚΙΣΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ "Ο ΛΕΒΑΔΟΣ" ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ "ΑΡΤΕΜΙΣ" "ΙΩΑΝΝΕΙΟΣ" ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΝΤΙΣΦΑΙΡΗΣΗΣ.ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ. ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ 105

106 Αξιολόγηση του εξωτερικού περιβάλλοντος του Δήμου στο θεματικό τομέα «Κοινωνική Πολιτική, Παιδεία, Πολιτισμός και Αθλητισμός» ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: Κοινωνική Πολιτική, Παιδεία, Πολιτισμός Και Αθλητισμός Ενότητες: Υγεία και κοινωνική πρόνοια, Κοινωνική μέριμνα, Εκπαίδευση, Πολιτισμός, Αθλητισμός, Δημογραφικά χαρακτηριστικά ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Δυνατότητες Υψηλό ποσοστό του συνολικού πληθυσμού του Δήμου Λεβαδέων αποτελείται από παραγωγικές ηλικίες Χαμηλός δείκτης γήρανσης. Υψηλό ποσοστό ατόμων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αύξηση του μορφωτικού επιπέδου του συνολικού πληθυσμού. Εθελοντική υποστήριξη και δράση στα γηροκομεία, το ορφανοτροφείο, την αντικαρκινική πρόληψη. Η παρουσία του Νοσοκομείου και του Πανεπιστημιακού τμήματος Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης εντός των ορίων της πόλης της Λιβαδειάς. Προβλήματα Ολοένα και αυξανόμενες ανάγκες αντιμετώπισης της φτώχειας δηλαδή ανάγκες σίτισης, στέγασης και περίθαλψης και παράλληλα αύξηση του αριθμού και των προβλημάτων των ευάλωτων ομάδων όπως των ατόμων με χαμηλά εισοδήματα, των ατόμων με αναπηρίες ή με χρόνια νοσήματα, των ηλικιωμένων, των Ρομά και των μεταναστών. Ανεπαρκής αριθμός δομών κοινωνικής πρόνοιας και κοινωνικών υπηρεσιών. Αύξηση του φαινομένου κοινωνικού αποκλεισμού -έλλειψης δομών άρσης της κοινωνικής απομόνωσης. Ελάχιστη κρατική χρηματοδότηση 106

107 ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: Κοινωνική Πολιτική, Παιδεία, Πολιτισμός Και Αθλητισμός Ενότητες: Υγεία και κοινωνική πρόνοια, Κοινωνική μέριμνα, Εκπαίδευση, Πολιτισμός, Αθλητισμός, Δημογραφικά χαρακτηριστικά ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Ύπαρξη κέντρου πρόληψης κατά των Ναρκωτικών και δομή ΟΚΑΝΑ στο Νοσοκομείο Λιβαδειάς Δυνατότητες δράσεων υποστήριξης ευπαθών οικονομικά δημοτών από τον Δήμο Λεβαδέων όπως α. κοινωνικό παντοπωλείο β. υποστήριξη δικτύων ανταλλαγών γ. οικονομική υποστήριξη. Δυνατότητες δράσεων υποστήριξης ευάλωτων ομάδων όπως α. κέντρων ημερήσιας φροντίδας, ψυχαγωγίας και αναψυχής ηλικιωμένων, Β. Συμβουλευτικού Σταθμού, γ. Προγραμμάτων «Βοήθεια στο Σπίτι» δ. Κέντρου προληπτικής ιατρικής ε. Τράπεζας αίματος στ. πολιτικές για δράσεις ψυχικής υγείας, προληπτικής ιατρικής, υποστήριξης και αποκατάστασης ατόμων με αναπηρία, και δομών απεξάρτησης. Δράσεις για την ένταξη ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ για την συνέχιση δράσεων κοινωνικής πολιτικής και πρόνοιας Αδυναμία κάλυψης των αναγκών για παροχή υπηρεσιών υγείας ιδιαίτερα σε ευάλωτα τμήματα του πληθυσμού. Αδυναμία παροχής συστηματικών υπηρεσιών πρόληψης και πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας ιδιαίτερα στους οικισμούς. Ελάχιστες σχολικές μονάδες εκτός της Λιβαδειάς με αποτέλεσμα αυξημένες ανάγκες μετακίνησης των μαθητών. Επιδείνωση των συνθηκών ζωής λόγω των παραπάνω φαινομένων και εγκατάλειψη των αγροτικών οικισμών ενώ ταυτόχρονα το υψηλό κόστος ζωής στις πόλεις δημιουργεί τάσεις επιστροφής του πληθυσμού προς την επαρχία. Ανάγκες συντηρήσεων και εκσυγχρονισμού σχολικών κτιρίων. Ανάγκη καλύτερης οργάνωσης, νέων υποδομών και σύνδεσης με την 107

108 ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: Κοινωνική Πολιτική, Παιδεία, Πολιτισμός Και Αθλητισμός Ενότητες: Υγεία και κοινωνική πρόνοια, Κοινωνική μέριμνα, Εκπαίδευση, Πολιτισμός, Αθλητισμός, Δημογραφικά χαρακτηριστικά ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ παλιννοστούντων ομογενών, μεταναστών και προσφύγων. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ τοπική κοινωνία του Πανεπιστημιακού τμήματος. Προβλήματα λειτουργίας των υφιστάμενων δομών αντιμετώπισης των προβλημάτων των ψυχικά πασχόντων και των ουσιοεξαρτημένων. Ανάγκη εκσυγχρονισμού των υφιστάμενων αθλητικών υποδομών. Ευκαιρίες Η λειτουργία του Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας. Περιορισμοί Αύξηση του φαινομένου κοινωνικού αποκλεισμού λόγω έλλειψης δομών άρσης της κοινωνικής απομόνωσης. Περιορισμένη δυνατότητα συνέχισης δράσεων κοινωνικής πολιτικής και πρόνοιας χωρίς κοινοτική ή κρατική χρηματοδότηση 108

109 2.4 Τοπική οικονομία και απασχόληση Αναπτυξιακή φυσιογνωμία της περιοχής - Χαρακτηριστικά της τοπικής οικονομίας Θεμελιώδη χαρακτηριστικά της φυσιογνωμίας του Δήμου, είναι: Η πόλη της Λιβαδειάς αποτελεί διοικητικό κέντρο του νομού Βοιωτίας με ρόλο αναπτυξιακό εκτός από διοικητικό, καθώς και κέντρο εξυπηρετήσεων (εμπόριο, αναψυχή, κοινωφελείς υπηρεσίες, πολιτιστικές υποδομές), εκπαίδευσης, έρευνας και τεχνολογίας. Ωστόσο η εξελισσόμενη οικονομική κρίση πλήττει σφοδρά το εμπόριο και την επιχειρηματική δραστηριότητα και συνακόλουθα την δυνατότητα παροχής των εξυπηρετήσεων αυτών. Η ύπαρξη πλούσιων φυσικών και πολιτιστικών πόρων στην περιοχή του Δήμου, σε συνδυασμό και με τη γεωγραφική θέση του Δήμου (γειτνίαση με την αστική περιοχή της πρωτεύουσας και χωροταξική θέση στο κέντρο της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας) ευνοεί την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Το όρος του Ελικώνα και οι οικισμοί του (Κορώνεια, Αγ.Τριάδα, Αγ.Άννα, Κυριάκι, Ελικώνας) που παρουσιάζουν ενδιαφέροντα στοιχεία παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, μπορούν να αξιοποιηθούν στην προσπάθεια τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής. Όμοια στις ακτές του Κορινθιακού υπάρχουν ωραίες παραλίες αλλά χωρίς πρόσβαση. Ο Δήμος βρίσκεται σε εγγύτητα και πάνω στο βασικό άξονα πρόσβασης σε σημαντικούς τουριστικούς πόλους της περιφέρειας (πόλος εσωτερικού τουρισμού παραθερισμού της Αράχοβας/ Παρνασσού, κέντρο πολιτισμικού τουρισμού διεθνούς εμβέλειας των Δελφών). Υπάρχει δυνατότητα ανάπτυξης συνεδριακού τουρισμού δεδομένου του ρόλου του Δήμου ως κέντρο εκπαίδευσης, έρευνας και τεχνολογίας. Ο Δήμος αποτελεί κομβικό κέντρο για την οργάνωση της γεωργικής παραγωγής της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Υπάρχει μεγάλης έκτασης γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας στο βορειοανατολικό κομμάτι του Δήμου εκεί όπου εκτείνεται η πεδιάδα της Κωπαίδας και ο κάμπος της Χαιρώνειας. Υπάρχει πλούσιο υδάτινο δυναμικό λόγω του Βοιωτικού Κηφισού και των παραποτάμων του. Υπάρχει κτηνοτροφική δραστηριότητα στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές. Υπάρχει υπερτοπικής σημασίας παραδοσιακής παραγωγής (υφαντών) ως στοιχείο πολιτισμού δυνατότητα μουσειοποίησης των προϊόντων, των μέσων και των τεχνικών παραγωγής. Πολιτιστικός πλούτος- ύπαρξη σημαντικού πολιτιστικού αποθέματος Η παρουσία του Νοσοκομείου και του Πανεπιστημιακού τμήματος Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης εντός των ορίων της πόλης της Λιβαδειάς. 109

110 Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στην παραγωγική δραστηριότητα, δεδομένου της ανόδου του επιπέδου εξειδίκευσης και του μορφωτικού επιπέδου του οικονομικά ενεργού πληθυσμού Διάρθρωση παραγωγικών τομέων τοπική οικονομία απασχόληση Δ.Ε. Λιβαδειάς Η Δ.Ε Λιβαδειάς, χαρακτηρίζεται από ποικιλία μορφών ανάπτυξης, δηλαδή από την συνύπαρξη οικονομικών δραστηριοτήτων διαφορετικής εξειδίκευσης και έντασης. Η τοπική οικονομία χαρακτηρίζεται από: Την εντατική παραγωγή βάμβακος και παράλληλα και άλλων αγροτικών προϊόντων, Την ύπαρξη ορυκτών πόρων στο υπέδαφός της, που συνδυάζεται με την παρουσία λατομικής και μεταλλευτικής δραστηριότητας στην περιοχή, Την συγκέντρωση (όχι ασήμαντου αριθμού για την οικονομία της περιοχής) βιοτεχνικών-βιομηχανικών μονάδων κατά μήκος κυρίως του παρακαμπτηρίου οδικού άξονα Λιβαδειάς-Δελφών και Λιβαδειάς- Ορχομενού. Την ανάπτυξη του κλάδου του χονδρικού και λιανικού εμπορίου καθώς και του κλάδου των υπηρεσιών. Αναλυτικότερα, οι οικονομικές και αναπτυξιακές συντεταγμένες του δήμου παρουσιάζονται ως εξής: Πρωτογενής τομέας Σύμφωνα με την απογραφή της ΕΣΥΕ του 2001, ο αριθμός των εργαζομένων που απασχολούνται στην γεωργία αυξάνει στον δήμο κατά 27%. Ωστόσο το ποσοστό που αντιπροσώπευαν στο σύνολο του εργατικού δυναμικού της Δ.Ε Λιβαδειάς είναι μικρό (~7%). Γεωργική παραγωγή (βάσει του αριθμού των εργαζομένων) παρατηρείται κυρίως σε Τ.Κ. Λαφυστίου και Ρωμαίικου. Στη Λιβαδειά το ποσοστό των εργαζομένων που απασχολούνται στον πρωτογενή τομέα παραγωγής είναι χαμηλό (~5%). Η κτηνοτροφική παραγωγή δεν παρουσιάζει δυναμικά χαρακτηριστικά, ωστόσο δεν εμφανίζεται ασήμαντη για την τοπική οικονομία. Στη Δ.Ε. Λιβαδειάς στο δήμο λειτουργεί σημαντικός αριθμός κτηνοτροφικών μονάδων κυρίως αιγοπροβάτων, ενώ υπάρχουν και λίγες μονάδες εκτροφής βοοειδών και πουλερικών. Στην Δ.Ε. Λιβαδειάς, λειτουργούσε δημοτικό σφαγείο μικρού δυναμικού με τρεις γραμμές σφαγής (βοοειδή-αιγοπρόβατα-χοίροι), το οποίο έκλεισε λόγω ακαταλληλότητας το Στη Δ.Ε Λιβαδειάς το 35% περίπου των εκμεταλλεύσεων διαθέτουν αρδευόμενες-αρδευθείσες εκτάσεις. 110

111 Διάγραμμα Δ : Γεωργικές Χρήσεις του Δ. Λιβαδειάς Γεωργική Γη Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητ ας Χωρικά οι γεωργικές εκτάσεις, καταλαμβάνουν ένα πολύ μεγάλο τμήμα της έκτασης του Δήμου Λεβαδέων (βλέπε παραπάνω διάγραμμα). Στο βορειοανατολικό κομμάτι του δήμου (εκεί όπου εκτείνεται η πεδιάδα της Κωπαΐδας), υπάρχει μία μεγάλη έκταση γεωργικής γης που χαρακτηρίζεται ως υψηλής παραγωγικότητας. Κύριο παραγόμενο προϊόν στην περιοχή είναι το βαμβάκι. Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου των Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) το έτος 2004 στον Ν. Βοιωτίας παραγόταν το 8% κατά μέσο όρο του βαμβακιού της χώρας. Στην Δ.Ε. Λιβαδειάς λειτουργούσαν 7 μονάδες εκκόκκισης, σήμερα μόλις 4. Επίσης στην Δ.Ε. Λιβαδειάς στο 68,5% της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης, υπάρχουν ετήσιες καλλιέργειες, ενώ στο 26% δενδρώδεις καλλιέργειες. Επιπρόσθετα στη περιοχή μελέτης δραστηριοποιούνται 4 μεταποιητικές μονάδες γάλακτος (παραγωγή τυριών, γιαούρτης και γλυκών-παγωτών). Συμπερασματικά προκύπτει ότι η πρωτογενής παραγωγή στην Δ.Ε. Λιβαδειάς, στηρίζεται ως επί το πλείστον στην καλλιέργεια του βαμβακιού. Η στροφή των παραγωγών στην μονοκαλλιέργεια του βαμβακιού είναι αποτέλεσμα του εύφορου εδάφους της Κωπαΐδας και των ευνοϊκών κοινοτικών επιδοτήσεων προς τους βαμβακοπαραγωγούς την τελευταία εικοσαετία. Η αυξημένη τάση της βαμβακοπαραγωγής στην περιοχή τις δύο τελευταίες δεκαετίες, προσέλκυσε επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, που είχαν ως χαρακτήρα την μεταποίηση του παραγόμενου αυτού προϊόντος (εκκοκκισμένο βαμβάκι, κλωστοϋφαντουργία, κλωστήρια, βιοτεχνίες φαρμάκων κλπ). 111

112 Σήμερα, η πρωτογενής παραγωγή, εκτιμάται ότι ενισχύει την τοπική οικονομία, ωστόσο δεν παρουσιάζει στοιχεία δυναμικότητας. Απασχολεί μικρό τμήμα του πληθυσμού, το οποίο εκτιμάται ότι αυξάνει εποχιακά, ωστόσο απαιτείται αλλαγή του προσανατολισμού της γεωργίας, προς την παραγωγή προϊόντων που ζητούνται στις διεθνείς αγορές, όπως βιολογικά, οικολογικά κλπ, καθώς και η παραγωγή και προώθηση των τοπικών προϊόντων (Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης και Προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης). Δευτερογενής και Τριτογενής τομέας Η εκβιομηχάνιση της ευρύτερης περιοχής στην Δ.Ε. Λιβαδειάς, πραγματοποιήθηκε κατά την διάρκεια του 19 ου αιώνα. Σε αυτό συνέβαλλε καθοριστικά η εκμετάλλευση της παραγόμενης ενέργειας από τους καταρράκτες του ποταμού της Έρκυνας που διασχίζει την πόλη της Λιβαδειάς. Ο ποταμός αποτελούσε κινητήριο δύναμη για πολλές κλωστοϋφαντουργικές μονάδες που δραστηριοποιούνταν στην περιοχή και χωροθετούνταν εκατέρωθεν του ποταμού. Οι μονάδες αυτές μεταποιούσαν το βαμβάκι που παράγονταν στα εύφορα εδάφη της Κωπαΐδας. Η Λιβαδειά υπήρξε μία από τις 4 πόλεις (Πάτρα, Πειραιάς, Σύρος) που έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στην εκβιομηχάνιση της χώρας μετά την απελευθέρωση από την Τουρκική κατοχή. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το 1935 στη Λιβαδειά λειτουργούσαν 15 εκκοκκιστήρια, 5 νηματουργεία και 1 κλωστήριο. Σήμερα οι επιχειρηματικές μονάδες στην Δ.Ε. Λιβαδειάς, που δραστηριοποιούνται στο δευτερογενή τομέα και συγκεκριμένα στον κλάδο της μεταποίησης και των κατασκευών, δεν παρουσιάζουν τα έντονα χαρακτηριστικά του τομέα αυτού. Εξαιρουμένων των μονάδων με μεταλλευτική-λατομική δραστηριότητα (που χαρακτηρίζεται ως βαριά βιομηχανία), οι υπόλοιπες μεταποιητικές επιχειρήσεις είναι μικρότερης δυναμικότητας. Πρόκειται κυρίως για επιχειρήσεις μεταποίησηςτυποποίησης τροφίμων, κατασκευής επίπλων, μεταλλικών προϊόντων κλπ. Βιομηχανική δραστηριότητα μεγάλης κλίμακας αποτελούν οι 4 εκκοκκιστικές μονάδες που εδρεύουν στην Δ.Ε. Λιβαδειάς, δεδομένου ότι επεξεργάζονται και μεταποιούν τις παραγόμενες ποσότητες βαμβακιού. Όσο αφορά τη χωροθέτηση των δραστηριοτήτων, κατά μήκος της παρακαμπτηρίου οδού Λιβαδειάς-Ορχομενού, παρατηρείται συγκέντρωση δραστηριοτήτων συναφών με την μεταποίηση και το χονδρεμπόριο. Δημιουργούνται κάποιοι μικροί θύλακες εκατέρωθεν του δρόμου, οι οποίοι δεν εμφανίζουν καμίας μορφής οργάνωση και υποστηρικτικές υποδομές. Η έλλειψη υποδομών καθώς και ενός νομικού καθεστώτος που να πλαισιώνει με συγκεκριμένους μηχανισμούς και λειτουργίες την παρουσία αυτών των επιχειρήσεων στην περιοχή, δημιουργεί μια σειρά από προβλήματα που έχουν να κάνουν: Με την άναρχη χωροθέτησή τους, (είναι χωροθετημένες σε περιοχές χαρακτηρισμένες ως γεωργική γη και γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας), Την έλλειψη υποδομών, με σκοπό τον εκσυγχρονισμό τους Την περιβαλλοντική επιβάρυνση της περιοχής Για την αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων, κρίθηκε σκόπιμο στο πλαίσιο εκπόνησης του γενικού πολεοδομικού σχεδίου του Δ. Λιβαδειάς του 1986, η δημιουργία ΒΙΠΕ. Σήμερα η εφαρμογή αυτού του αιτήματος, είτε με την μορφή κάποιας ΒΕΠΕ είτε με κάποιο άλλο θεσμικό τρόπο 112

113 συγκρότησης, κρίνεται αναγκαία, δεδομένου ότι το φαινόμενο έχει λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις. Διάγραμμα Δ : Χωρική οργάνωση παραγωγής του Δ. Λιβαδειάς Συμπερασματικά αναφέρεται πως η βιομηχανική-βιοτεχνική δραστηριότητα του δήμου είναι μικρής κλίμακας. Εξαιρούνται οι εξορυκτικές μονάδες και τα εκκοκκιστήρια, τα οποία προκειμένου να συμβάλλουν δυναμικά στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής χρειάζονται ενδυνάμωση. Με βάση στοιχεία του Επιμελητηρίου Βοιωτίας την τελευταία τριετία παρουσιάζεται η εγγραφή και η διαγραφή κατά κλάδο επιχειρήσεων στην Δ.Ε. Λιβαδειάς: Δ.Ε. ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ ΕΤΗ ΑΠΟ 01/01/2009 ΑΠΟ 01/01/2010 ΑΠΟ 01/01/2011 ΕΩΣ 31/12/2009 ΕΩΣ 31/12/2010 ΕΩΣ 24/11/2011 ΕΓΓΡΑΦΕΣ- ΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΓΓΡΑ ΦΕΣ ΔΙΑΓΡΑ ΦΕΣ ΕΓΓΡΑΦ ΕΣ ΔΙΑΓΡΑ ΦΕΣ ΕΓΓΡΑΦ ΕΣ ΔΙΑΓΡΑ ΦΕΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΙΚ Ο ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΥΝΟΛΟ Την τελευταία τριετία, η ενίσχυση του τριτογενή τομέα που είχε σημειωθεί την εικοσαετία που προηγήθηκε και αφορούσε την διόγκωση κυρίως του κλάδου του χονδρικού-λιανικού εμπορίου που υποστηρίχθηκε και από την παρουσία της βιομηχανικής-βιοτεχνικής δραστηριότητας στην περιοχή, αντιστράφηκε λόγω της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης. Επίσης στο βαθμό που οι υπηρεσίες που εξυπηρετούν την βιομηχανική δραστηριότητα, προσφέρονται αποσπασματικά και όχι οργανωμένα και με κατάλληλες 113

114 υποδομές, οι βιομηχανικές μονάδες θα συνεχίσουν να έχουν σχέσεις εξάρτησης από το μητροπολιτικό κέντρο της Αθήνας. Ο τουρισμός δεν αποτελεί δυναμικό κλάδο του τριτογενή τομέα παραγωγής. Οι επισκέπτες εμφανίζουν χαμηλό μέσο χρόνο διαμονής. Απόδειξη αποτελεί το γεγονός ότι στην πόλη της Λιβαδειάς λειτουργούν μόνο 4 μονάδες διαμονής επισκεπτών. Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι ο Δ. Λιβαδειάς διαθέτει αξιόλογα χαρακτηριστικά που μπορούν να αξιοποιηθούν για την προώθηση-ενίσχυση του τουρισμού στην περιοχή. Ενδεικτικά αναφέρεται: - Η ενίσχυση του ορεινού τουρισμού μέσω της αξιοποίησης των ορεινών μονοπατιών του δάσους του όρους Ελικώνα, καθώς και των μονοπατιών στο φαράγγι της Κρύας. - Η ενίσχυση του πολιτιστικού-ιστορικού τουρισμού μέσω της αξιοποίησης του Μεσαιωνικού Κάστρου της Λιβαδειάς, του Τζαμιού του Ομέρ Γαζή, των διατηρητέων κτιρίων αξιόλογου αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος, του μουσείου κλπ. - Η ενίσχυση του θρησκευτικού τουρισμού. - Η ενίσχυση του αγροτουρισμού που αναμένεται να έχει θετικά αποτελέσματα σε σχέση με την οικονομική και δημογραφική τόνωση των οικισμών. Μέσω της ανάδειξης αυτών των πόλων έλξης, επιδιώκεται η συγκράτηση στον δήμο μέρους των επισκεπτών της Αράχωβας, του Παρνασσού, των Δελφών και άλλων δημοφιλών γειτονικών προορισμών. Δ. Ε. Κορώνειας Πρωτογενής Τομέας Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ (2007), η καλλιεργήσιμη έκταση της Δ. Ε. Κορώνειας είναι στρέμματα. Οι σημαντικότερες καλλιεργήσιμες εκτάσεις συγκεντρώνονται στα Δημοτικά Διαμερίσματα του Αγίου Γεωργίου, που διαθέτει πεδινές περιοχές και των Αλαλκομενών, που είναι πεδινό διαμέρισμα. Στις περιοχές αυτές, από τις εντατικές καλλιέργειες, το βαμβάκι υπερέχει, ενώ στον Άγιο Γεώργιο είναι αξιοσημείωτη η ελαιοκαλλιέργεια. Στα ορεινά διαμερίσματα της Αγίας Τριάδας και της Αγίας Άννας κυριαρχούν οι δενδρώδεις καλλιέργειες, ενώ στην Κορώνεια, αν και ορεινό διαμέρισμα, υπάρχουν τόσο δενδρώδεις, όσο και ποτιστικές καλλιέργειες. Ανά Δημοτικό Διαμέρισμα παρατηρούνται σαφείς διαφοροποιήσεις στα χαρακτηριστικά της καλλιεργήσιμης γης (πέρα από την έκταση). Χαρακτηριστικά ακραίες είναι οι περιπτώσεις των οικισμών των Αλαλκομενών και Αγίας Άννας, όπου στη μεν πρώτη περίπτωση σχεδόν το σύνολο των καλλιεργειών είναι ποτιστικές σε πεδινή έκταση, ενώ στην Αγία Άννα, οι λίγες καλλιέργειες είναι άνυδρες σε ορεινά εδάφη. Η γεωργία αποτελεί σημαντικό τομέα της οικονομικής ζωής της περιοχής και συνδέεται άμεσα με τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά. Η συμβολή της είναι καθοριστική στην απασχόληση των κατοίκων και αποτελεί παραδοσιακό τομέα που σε γενικές γραμμές - προσδιορίζει τόσο οικονομικά όσο και κοινωνικά τη φυσιογνωμία της περιοχής. Στην αγροτική οικονομία εντοπίζονται τα εξής προβλήματα : 114

115 Η σταδιακή μείωση των αγροτικών επιδοτήσεων, η τάση για μείωση του αριθμού των αγροτικών εκμεταλλεύσεων οδήγησε και θα συνεχίσει να οδηγεί με εντονότερους ρυθμούς σε μαζική έξοδο των απασχολουμένων από τον τομέα της γεωργίας. Ήδη τα αποτελέσματα της διαμορφούμενης κατάστασης είναι ορατά στη Δ. Ε. που ανάμεσα στις δύο απογραφές ( ) σημείωσε μεγάλη μείωση του πληθυσμού του ενώ ραγδαία ήταν και η πτώση των εισοδημάτων. Δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης της περιοχής εμφανίζονται στον τομέα της γεωργίας όπου όμως είναι αναγκαία η πραγματοποίηση αντιπλημμυρικών έργων με στόχο την προστασία του εισοδήματος των αγροτών. Απαραίτητη επίσης η προώθηση κατασκευής μεγάλων αρδευτικών έργων, έργων αναδασμού, η αξιοποίηση των υπαρχόντων γεωτρήσεων καθώς και η ενημέρωση των αγροτών όσον αφορά προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης και συμπληρωματικών δυνατοτήτων της γεωργίας. Τέλος η αναδιάρθρωση καλλιεργειών προς νέες βιώσιμες καλλιέργειες, πρέπει πιθανά να διερευνηθεί. Στις τοπικές κοινότητες και στην ευρύτερη περιοχή της Δ.Ε. Κορώνειας, δεν υπάρχουν υποδομές αντιπλημμυρικών, παράλληλων, αρδευτικών και έργων συγκέντρωσης και διανομής νερού. Αναγκαία κρίνεται η κατασκευή ταμιευτήρα στον Αγ. Γεώργιο (περιοχή Πόντζας). Το έργο προτείνεται στη «Μελέτη διερεύνησης προβλημάτων άρδευσης και δυνατότητας κατασκευής ταμιευτήρων Ν. Βοιωτίας», που έχει εκπονήσει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων. Πρόκειται για ένα μεγάλο έργο υποδομής, αναπτυξιακού και περιβαλλοντικού χαρακτήρα, που συμβάλλει καθοριστικά : - Στην συγκέντρωση νερού, για την άρδευση στρεμμάτων γεωργικής γης στην περιοχή του Δήμου Κορώνειας, συμβάλλοντας στην προστασία των φυσικών πόρων και στην ενίσχυση του εισοδήματος των αγροτών. Θετική συνέπεια της κατασκευής του φράγματος είναι ο εμπλουτισμός του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα και η εξασφάλιση ομαλών συνθηκών άρδευσης στις καλλιέργειες, μειώνοντας παράλληλα το κόστος, και διατηρώντας την κοινωνικο οικονομική φυσιογνωμία της περιοχής. - Στην διασφάλιση νέων δυνατοτήτων ήπιας ανάπτυξης στην περιοχή, με τη δυνατότητα αξιοποίησης του ταμιευτήρα, ως χώρο εναλλακτικών τουριστικών δραστηριοτήτων. Με αυτό τον τρόπο, θα αρθεί το φαινόμενο της εγκατάλειψης των χωριών από τους νέους, και ταυτόχρονα θα διαφοροποιηθούν οι αναπτυξιακές προοπτικές της περιοχής, πάντα στα πλαίσια του συσχετισμού του πρωτογενούς με τον τριτογενή τομέα. Οι αγροτικοί δρόμοι καλύπτουν μεγάλο τμήμα της Δ.Ε. Κορώνειας. Οι βελτιώσεις και οι διαμορφώσεις των αγροτικών δρόμων εξασφαλίζουν την άμεση και ευχερή πρόσβαση των αγροτών και των κτηνοτρόφων στις εργασίες τους και διευκολύνουν τη διέλευση από και προς τους οικισμούς. Ενδεικτικά καταγράφεται ένα σημαντικό δίκτυο αγροτικής οδοποιίας, που η διαμόρφωσή του, θα δημιουργήσει νέα δεδομένα στην οικονομία του πρωτογενούς τομέα : - Δρόμος από Άγιο Γεώργιο έως Άγιο Ιωάννη - Δρόμος από Πόντζα Μαργαρίτα Κορώνεια - Δρόμος από Άγιο Γεώργιο έως εργοστάσιο καλωδίων - Δρόμος από Αγία Τριάδα έως Παναγιά 115

116 - Δρόμος Κορώνεια Κιβέρι Αγία Τριάδα Η κτηνοτροφία, αποτελεί σημαντικό παράγοντα της οικονομίας της περιοχής, εστιαζόμενη κυρίως στα ορεινά Δημοτικά Διαμερίσματα της Αγίας Τριάδας και της Αγίας Άννας. Στην Κορώνεια, εμφανίζεται συγκριτικά με τον πληθυσμό - ικανό αριθμό εκτρεφόμενων ζώων σε κοπάδια, αν και εμφανώς παρουσιάζει χαρακτηριστικά μικτής οικονομίας (γεωργία κτηνοτροφία). Στον Αγ. Γεώργιο, η κτηνοτροφική δραστηριότητα είναι μικρή σε σύγκριση με την αγροτική, ενώ στις Αλαλκομενές υπάρχει σχετικά αυξημένη πτηνοτροφική δραστηριότητα. Σημαντικές παρεμβάσεις για την διατήρηση της κτηνοτροφικής δραστηριότητας και τη διασφάλιση του εισοδήματος των κτηνοτρόφων είναι η οργάνωση των βοσκοτόπων, με τη δημιουργία κατάλληλων υποδομών και κτηνοτροφικών πάρκων. Δευτερογενής και Τριτογενής Τομέας Με βάση στοιχεία του Επιμελητηρίου Βοιωτίας την τελευταία τριετία παρουσιάζεται η εγγραφή και η διαγραφή κατά κλάδο επιχειρήσεων στην Δ.Ε.: Δ.Ε.: ΚΟΡΩΝΕΙΑΣ ΕΤΗ ΑΠΟ 01/01/2009 ΑΠΟ 01/01/2010 ΑΠΟ 01/01/2011 ΕΩΣ 31/12/2009 ΕΩΣ 31/12/2010 ΕΩΣ 24/11/2011 ΕΓΓΡΑΦΕΣ- ΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΓΓΡΑ ΦΕΣ ΔΙΑΓΡΑ ΦΕΣ ΕΓΓΡΑ ΦΕΣ ΔΙΑΓΡΑ ΦΕΣ ΕΓΓΡΑ ΦΕΣ ΔΙΑΓΡΑ ΦΕΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗ ΤΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚ Ο ΥΠΗΡΕΣΙΩ Ν ΣΥΝΟΛΟ Αν και ο Νομός Βοιωτίας εμφανίζει ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα βιομηχανική δραστηριότητα, η υπάρχουσα στο Δήμο Κορώνειας υπολείπεται σημαντικά. Οι κυριότερες εγκαταστάσεις στην περιοχή είναι : - Το εργοστάσιο παραγωγής καλωδίων Cablel - Ελαιοτριβεία - Μικρές μονάδες μεταποίησης Αντίθετα αξιόλογη είναι η εξορυκτική δραστηριότητα στην περιοχή, όπου υπάρχουν αρκετές μονάδες εξόρυξης μαρμάρων (εκ των οποίων μερικές εκτεταμένες), όπως και μεταλλεία βωξίτη. Αξίζει να σημειωθεί πως η απουσία λειτουργούντων μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων ελαιοτριβείων και οι παρατηρούμενες περιπτώσεις ανεξέλεγκτης εξορυκτικής και λατομικής δραστηριότητας, δημιουργούν περιβαλλοντικά προβλήματα, πολλές φορές μεγάλης έκτασης. Έντονη δραστηριότητα, με περιβαλλοντικές επιπτώσεις, παρατηρείται επίσης στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων (ανεμογεννήτριες) και των συνοδών έργων (γραμμές μεταφοράς ρεύματος). Σύμφωνα με το Ειδικό Χωροταξικό για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), το σύνολο του Δήμου Κορώνειας αποτελεί μέρος της προτεινόμενης Περιοχής Αιολικής 116

117 Καταλληλότητας (Π.Α.Π. 2) της Βοιωτίας (Δήμοι Δαύλειας, Διστόμου, Λεβαδέων, Ορχομενού, Χαιρώνειας, Αραχώβης και Κοινότητα Κυριακίου) η οποία προτάθηκε στο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, με κριτήρια την ύπαρξη σημαντικού εκμεταλλεύσιμου αιολικού δυναμικού και την αυξημένη ζήτηση για εγκατάσταση αιολικών πάρκων. Στο σύνολο της περιοχής αυτής (Π.Α.Π. 2) εκτιμάται η μέγιστη δυνατότητα εγκατάστασης αιολικών πάρκων (φέρουσα ικανότητα), η οποία ανέρχεται σε τυπικές ανεμογεννήτριες ή εγκατεστημένη ισχύ MW. Στην περιοχή της μελέτης υπάρχει σχετική τουριστική δραστηριότητα, με έμφαση στους θερινούς μήνες. Τα χωριά της Αγίας Τριάδας και της Αγίας Άννας, έλκουν επισκέπτες από τη γύρω περιοχή τους θερινούς μήνες, κυρίως για εστίαση. Στην Αγία Άννα λειτουργεί ήδη ξενώνας, ενώ είναι και άλλοι υπό κατασκευή. Ειδικά η Αγία Άννα εμφανίζει τάσεις ανάπτυξης τουριστικής δραστηριότητας, λόγω της θέσης της (πάνω στο βουνό του Ελικώνα, γειτνιάζουσα με τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, με καλή χωροταξική σύνδεση με άλλες ορεινές περιοχές, αλλά και με τα παράλια του Κορινθιακού, κ.λ.π.). Εποχική τουριστική δραστηριότητα παρουσιάζει η παραλία της Ζάλτσας, η οποία προτιμάται περισσότερο από τους ιδιοκτήτες εξοχικών κατοικιών στην περιοχή και λιγότερο από περιστασιακούς επισκέπτες. Το χειμώνα η περιοχή προτιμάται από κυνηγούς και από επισκέπτες φυσιολατρικού τουρισμού στον Ελικώνα. Εστιατόρια ταβέρνες και καφενεία υπάρχουν στην Αγία Άννα, στην Αγία Τριάδα, στην Κορώνεια και στον Άγιο Γεώργιο. Τα σημαντικά φυσικά τοπία και οι χώροι αρχαιολογικού - ιστορικού ενδιαφέροντος (αναφέρονται στη συνέχεια) μαζί με την προνομιακή θέση της Δ.Ε. Κορώνειας : συνδυασμός βουνού και θάλασσας, εγγύτητα σε οδικούς άξονες και στην Αθήνα θα μπορούσαν δώσουν ιδιαίτερο τουριστικό ενδιαφέρον στην περιοχή, συμπληρωματικά εισοδήματα στους κατοίκους της περιοχής και δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης. Δ. Ε. Δαύλειας Η χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση του Δήμου Δαύλειας ανέρχεται στα στρ. και αντιπροσωπεύει περίπου το 33% της συνολικής επιφάνειας του Δήμου, ενώ ο αριθμός των συνολικών εκμεταλλεύσεων είναι 521 (0,65% των συνολικών εκμεταλλεύσεων της Περιφέρειας Στ. Ελλάδας). Οι ετήσιες και οι δενδρώδεις καλλιέργειες κυριαρχούν εδαφικά στην Δ.Ε. και ακολουθούν τα μόνιμα λιβάδια και οι βοσκότοποι. Στο δήμο δεν έχουν καταγραφεί φυτώρια καρποφόρων δένδρων και έχει καταγραφεί πολύ μικρό ποσοστό οικογενειακών λαχανόκηπων. Αυτή είναι και η γενικότερη τάση που επικρατεί σε όλους τους οικιμούς της Δ.Ε. Παράλληλα ένας αριθμός αγροτικών εκμεταλλεύσεων των κατοίκων βρίσκονται εκτός των ορίων της ΔΕ Όσο αφορά το ζωικό κεφάλαιο κυρίαρχη είναι η αιγοπροβατοτροφία, αλλά υπάρχει και εκτροφή χοίρων, ιπποειδών και όνων, κουνελιών, πουλερικών και κυψέλες. Στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Δαύλειας δεν υπάρχει θεσμοθετημένη ζώνη υποδοχής χρήσεων βιομηχανίας, βιοτεχνίας και χονδρεμπορίου αλλά ούτε και λατομική ζώνη, ούτε κάποιο μεμονωμένο λατομείο. Υπάρχουν μόνο ορισμένα μεμονωμένα ελαιοτριβεία. 117

118 Με βάση στοιχεία του Επιμελητηρίου Βοιωτίας την τελευταία τριετία παρουσιάζεται η εγγραφή και η διαγραφή κατά κλάδο επιχειρήσεων στην Δ.Ε.: ΔΕ ΔΑΥΛΕΙΑΣ ΕΤΗ ΑΠΟ 01/01/2009 ΑΠΟ 01/01/2010 ΑΠΟ 01/01/2011 ΕΩΣ 31/12/2009 ΕΩΣ 31/12/2010 ΕΩΣ 24/11/2011 ΕΓΓΡΑΦΕΣ- ΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΓΓΡΑ ΦΕΣ ΔΙΑΓΡΑ ΦΕΣ ΕΓΓΡΑ ΦΕΣ ΔΙΑΓΡΑ ΦΕΣ ΕΓΓΡΑ ΦΕΣ ΔΙΑΓΡΑ ΦΕΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗ ΤΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚ Ο ΥΠΗΡΕΣΙΩ Ν ΣΥΝΟΛΟ Το ορεινό τοπίο και η ύπαρξη πυκνής βλάστησης, η παραδοσιακή μορφή της Δαύλειας, οι ορθοπλαγιές του Παρνασσού, το οροπέδιο του Λαπαθιά, οι πλούσιοι φυσικοί πόροι και η γειτνίαση με την Αράχωβα και το χιονοδρομικό κέντρο Παρνασσού καθιστούν την υπό μελέτη περιοχή τουριστικό προορισμό. Ωστόσο, η περιοχή δεν είναι ανεπτυγμένη τουριστικά και ως εκ τούτου δραστηριοποιούνται ελάχιστες τουριστικές επιχειρήσεις εντός των ορίων της. Στα χαρακτηριστικά των τουριστικών υποδομών στην περιοχή εντάσσονται η έλλειψη οργανωμένων ξενοδοχειακών μονάδων, η ανεπαρκής οργάνωση και η ύπαρξη μικρού σχετικά αριθμού επιχειρήσεων ενοικιαζόμενων δωματίων. Η ανεργία κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα. Δ. Ε. Χαιρώνειας Ο Δήμος Χαιρώνειας έχει μια όχι και τόσο αναπτυγμένη τοπική οικονομική δραστηριότητα, ο κύριος τομέας της οποίας είναι ο πρωτογενής τομέας, και συγκεκριμένα ο τομέας της καλλιέργειας βαμβακιού. Αν και επί σειρά ετών ήταν και παραμένει κυρίαρχος ο πρωτογενής τομέας παρά ταύτα κατά την τελευταία δεκαετία παρατηρούνται σημαντικές τάσεις εξόδου προς τον Δευτερογενή και Τριτογενή τομέα. Στο σύνολο των οικονομικά ενεργών κατοίκων του Δήμου Χαιρώνειας, που ανέρχονται σε 900 στην τελευταία απογραφή του 2001 της ΕΣΥΕ, το μεγαλύτερο ποσοστό απασχολείται στον πρωτογενή τομέα της οικονομίας. Πρόκειται για το 46,4%. Το 15,8% απασχολείται στο δευτερογενή τομέα και το 37,8% απασχολείται στις δραστηριότητες του τριτογενή τομέα. Η κυριαρχία της αγροτικής ενασχόλησης είναι έκδηλη σε όλο τον ΟΤΑ. Ωστόσο αξιοσημείωτη είναι και η απασχόληση στον τριτογενή τομέα ποσοστό που συνεχώς αυξάνεται. Ως προς την οικονομική διάρθρωση στις επιμέρους Τ.Κ. παρατηρείται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των απασχολούμενων στον πρωτογενή τομέα παραγωγής όπως είναι αναμενόμενο παρατηρείται στον Προφήτη Ηλία. Στο ίδιο οικισμό παρουσιάζεται επίσης μηδενικό ποσοστό απασχόλησης στον δευτερογενή τομέα ενώ το υπόλοιπο 20% κατέχει ο τριτογενής τομέας. Με βάση 118

119 στοιχεία του Επιμελητηρίου Βοιωτίας την τελευταία τριετία παρουσιάζεται η εγγραφή και η διαγραφή κατά κλάδο επιχειρήσεων στην Δ.Ε.: Δ.Ε.:ΧΑΙΡΩΝΕΙΑΣ ΕΤΗ ΑΠΟ 01/01/2009 ΑΠΟ 01/01/2010 ΑΠΟ 01/01/2011 ΕΩΣ 31/12/2009 ΕΩΣ 31/12/2010 ΕΩΣ 24/11/2011 ΕΓΓΡΑΦΕΣ- ΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΓΓΡΑ ΦΕΣ ΔΙΑΓΡΑ ΦΕΣ ΕΓΓΡΑ ΦΕΣ ΔΙΑΓΡΑ ΦΕΣ ΕΓΓΡΑ ΦΕΣ ΔΙΑΓΡΑ ΦΕΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗ ΤΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚ Ο ΥΠΗΡΕΣΙΩ Ν ΣΥΝΟΛΟ Στο Τ.Κ. της Χαιρώνειας έδρα του πρώην Δήμου, υπάρχει μεγαλύτερο ποσοστό των οικονομικά ενεργών κατοίκων παρατηρείται στον τριτογενή τομέα απασχόλησης. Στους υπόλοιπους οικισμούς παρουσιάζουν λιγότερο κατανεμημένη την απασχόληση στους τρεις τομείς παραγωγής με τον πρωτογενή να φαίνεται σαφώς ότι υπερτερεί. Οι σημαντικότερες οικονομικές δραστηριότητες στη Δ.Ε. Χαιρώνειας, εντοπίζονται κυρίως στον πρωτογενή τομέα. Γνωρίζοντας ότι ο αγροτικός τομέας τις τελευταίες δεκαετίες βρίσκεται σε κρίση στην χώρα μας είναι ευνόητο το γεγονός πως έχει άμεσο αντίκτυπο στην οικονομική ευημερία των κατοίκων. Τα προβλήματα που παρουσιάζει η μονοκαλλιέργεια του βαμβακιού από τους αγρότες του Δήμου, είναι τα εξής: Ως κυρίαρχη και σχεδόν αποκλειστική καλλιέργεια έχει ως αποτέλεσμα το εισόδημα μιας σημαντικής μερίδας του πληθυσμού να εξαρτάται από την εξέλιξη των τιμών ενός μόνο προϊόντος Οι νέοι προσανατολίζονται σε άλλους τομείς απασχόλησης, εκτός γεωργίας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη συρρίκνωση της γεωργίας. Επειδή δεν υπάρχει συντονισμός και συλλογική προσπάθεια, με σκοπό την ανάπτυξη από τους παραγωγούς ενός φορέα, για την προώθηση και την εμπορία του βάμβακος, οι παραγωγοί εξαρτώνται από τους εμπόρους σε μεγάλο βαθμό για το πιο σημαντικό τους προϊόν. Η μεταποίηση αφενός λειτουργεί συμπληρωματικά στον πρωτογενή τομέα (εκκοκκιστήρια βάμβακος και ελαιοτριβεία) και αφετέρου συνίσταται από μικρής δυναμικότητας βιοτεχνίες. Στη Δ.Ε. Χαιρώνειας δραστηριοποιούνται σε όλες τις Δ.Κ. αγροτικοί συνεταιρισμοί με βασικούς σκοπούς τη συγκέντρωση και εμπορία των αγροτικών προϊόντων, την προμήθεια και εμπορία των αγροτικών εφοδίων, την πληρωμή των επιδοτήσεων καθώς και την επιμόρφωση των αγροτών. Σήμερα, πάντως, οι περισσότεροι από αυτούς τους συνεταιρισμούς υπολειτουργούν, με αποτέλεσμα να μην παρέχουν ικανοποιητικές υπηρεσίες στα μέλη τους, αλλά και να μην παίζουν τον αναπτυξιακό ρόλο που τους αναλογεί. 119

120 Δ. Ε. Κυριακίου Η Δ.Ε. Κυριακίου αν και ορεινή έχει να παρουσιάσει μια ιδιαίτερη ανάπτυξη σε διάφορους παραγωγικούς τομείς. Οι κάτοικοι απασχολούνται κυρίως στο δευτερογενή τομέα, ο οποίος είναι ο πιο ανεπτυγμένος παραγωγικός τομέας και ειδικότερα στα μεταλλεία βωξίτη (60% περίπου των απασχολούμενων) τα οποία είναι άφθονα στην ευρύτερη περιοχή και χαρακτηρίζουν την κοινωνικο-οικονομική δομή της Κοινότητας. Ειδικότερα η απασχόληση αυτή αφορά στο Αλουμίνιο της Ελλάδας Α.Ε. και τα τελευταία χρόνια στη Σωληνουργεία Κορίνθου η λειτουργία της οποίας δημιούργησε νέες θέσεις εργασίας για τους κατοίκους της περιοχής αναστέλλοντας την εσωτερική μετανάστευση που είχε αρχίσει να παρατηρείται μετά από το πάγωμα των προσλήψεων στο Αλουμίνιο της Ελλάδας Α.Ε. Επίσης ορισμένοι κάτοικοι απασχολούνται στα μεταλλεία βωξίτη που λειτουργούν στα διοικητικά όρια της Κοινότητας. Με βάση στοιχεία του Επιμελητηρίου Βοιωτίας την τελευταία τριετία παρουσιάζεται η εγγραφή και η διαγραφή κατά κλάδο επιχειρήσεων στην Δ.Ε.: Δ.Ε.: ΚΥΡΙΑΚΙΟΥ ΕΤΗ ΑΠΟ 01/01/2009 ΑΠΟ 01/01/2010 ΑΠΟ 01/01/2011 ΕΩΣ 31/12/2009 ΕΩΣ 31/12/2010 ΕΩΣ 24/11/2011 ΕΓΓΡΑΦΕΣ- ΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΓΓΡΑ ΦΕΣ ΔΙΑΓΡΑ ΦΕΣ ΕΓΓΡΑ ΦΕΣ ΔΙΑΓΡΑ ΦΕΣ ΕΓΓΡΑ ΦΕΣ ΔΙΑΓΡΑ ΦΕΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗ ΤΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚ Ο ΥΠΗΡΕΣΙΩ Ν ΣΥΝΟΛΟ Δεύτερη θέση κατέχει ο Πρωτογενής τομέας, που σε πολλές περιπτώσεις η απασχόληση ασκείται παράλληλα με τον δευτερογενή. Ιδιαίτερα ανεπτυγμένος είναι ο κλάδος της κτηνοτροφίας, καθώς η φύση του εδάφους και το ορεινό κλίμα ευνοούν την ανάπτυξη πλούσιων βοσκότοπων στην περιοχή. Τα ζώα που εκτρέφονται περιορίζονται κυρίως, στα αιγοπρόβατα τα οποία αριθμούν περίπου ζώα και κάποια βοοειδή. Από την άλλη, ο κλάδος της γεωργίας είναι λιγότερο ανεπτυγμένος εξαιτίας των περιορισμένων εκτάσεων σε γεωργική γη και ιδιαίτερα σε γη υψηλής παραγωγικότητας. Βασική καλλιέργεια είναι η καλλιέργεια της ελιάς και αριθμεί περίπου ελαιόδεντρα. Δευτερεύουσα καλλιέργεια αποτελούν τα αμπέλια. Στοιχεία για την τουριστική ανάπτυξη δεν υπάρχουν, ωστόσο η ανάπτυξη του οικοτουρισμού και του αγροτουρισμού είναι μια δεδομένη προοπτική και δυνατότητα. Η γενικότερη ανάπτυξη του Ελικώνα στο πλαίσιο αυτών των προοπτικών προσδίδει και στην ΔΕ Κυριακίου αντίστοιχη προοπτική. Ενδεικτικά αναφέρονται τα τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους: η Αρβανίτσα, ένα σπάνιας ομορφιάς μικρό οροπέδιο, που είναι πνιγμένο στα έλατα, στους πρόποδες μιας από τις ψηλότερες κορυφές του Ελικώνα, της Παλιοβούνας. 120

121 το Μπαμπλούκι, μοναδικός συνδυασμός ελατόφυτου οροπεδίου με θέα τη θάλασσα το μοναστήρι των Αγ. Θεοδώρων, που βρίσκεται στον οικισμό Παναγία Καλαμιώτισσα, με πανοραμική θέα στον Κορινθιακό Κόλπο Σημαντικοί είναι και οι πολιτιστικοί πόροι: τα ερείπια της αρχαίας πόλης Φλυγόνιο, της οποίας σώζονται αρχαία τείχη από την ακρόπολη (το σημερινό Παλαιόκαστρο) και ήταν ουσιαστική νοτιότερη πόλη της Αρχαίας Φωκίδας, η οποία καταστράφηκε έπειτα από ένα μεγάλο σεισμό που συγκλόνισε την ευρύτερη περιοχή του Ελικώνα, στα μέσα περίπου του 6 ου μ.χ. αιώνα η ακρόπολη αρχαίας Στείριδας ( Λόφος «Μπούλιος»), κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος στα όρια της Κοινότητας με τον Δήμο Διστόμου ο οποίος περιλαμβάνεται και στους δύο ΟΤΑ. Η Ακρόπολη της αρχαίας Στείριδας βρίσκεται στο κέντρο της κοιλάδας που σήμερα λέγεται Λάκκα, στη κορυφή του λόφου της Παλιοχώρας. εξάλλου ιδιαίτερη σημασία έχει η Ι. Μ. του Οσίου Λουκά, η οποία παρόλο που δεν βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων της Κοινότητας, χαρακτηρίζει και επηρεάζει όλη την ευρύτερη περιοχή. Το Κυριάκι απέχει μόλις 12 χλμ από την Μονή, γύρω από την οποία το τοπίο έχει χαρακτηρισθεί ως ιδιαίτερου φυσικού κάλλους (ΦΕΚ 124 β ) το Φαράγγι Κλεισούρας- Στράκι που αποτελεί το όριο μεταξύ των ΟΤΑ Κυριακίου και Διστόμου. Βρίσκεται ανατολικά του εργοστασίου της Αλουμίνιο της Ελλάδος Α.Ε. Πρόκειται για ένα μεγάλο άγριο και πανέμορφο φαράγγι που βγάζει σε κοντινή απόσταση και ανατολικά από το μοναστήρι του Οσίου Λουκά, στο μεγάλο πέτρινο αψιδωτό γεφύρι του Λεόντιου. Η περιοχή του φαραγγιού εκτιμάται ως ειδικής περιβαλλοντικής προστασίας. 121

122 Αξιολόγηση του εξωτερικού περιβάλλοντος του Δήμου στο θεματικό τομέα «ΤΟΠΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: ΤΟΠΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ενότητες: Απασχόληση και ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού, Οικονομικές δραστηριότητες, Οικονομικές υποδομές ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Δυνατότητες Προβλήματα Η πόλη της Λιβαδειάς αποτελεί διοικητικό κέντρο του νομού Βοιωτίας με ρόλο αναπτυξιακό εκτός από διοικητικό, καθώς και κέντρο εξυπηρετήσεων (εμπόριο, αναψυχή, κοινωφελείς υπηρεσίες, πολιτιστικές υποδομές), εκπαίδευσης, έρευνας και τεχνολογίας. Η ύπαρξη πλούσιων φυσικών και πολιτιστικών πόρων στην περιοχή του Δήμου, σε συνδυασμό και με τη γεωγραφική θέση του Δήμου (γειτνίαση με την αστική περιοχή της πρωτεύουσας και χωροταξική θέση στο κέντρο της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας) ευνοεί την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Ο οικισμός του Ελικώνα αποτελεί οικιστικό σύνολο σημαντικής αρχιτεκτονικής αισθητικής και μπορεί να αξιοποιηθεί στην προσπάθεια τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής. Ο Δήμος βρίσκεται σε εγγύτητα και πάνω στο βασικό άξονα πρόσβασης σε σημαντικούς τουριστικούς πόλους της περιφέρειας (πόλος εσωτερικού τουρισμού παραθερισμού της Αράχοβας/ Παρνασσού, κέντρο πολιτισμικού τουρισμού διεθνούς εμβέλειας των Δελφών). Δυνατότητα ανάπτυξης συνεδριακού τουρισμού δεδομένου του ρόλου του Δήμου Αλματώδης αύξηση της ανεργίας στο Δήμο την τελευταία διετία- τα επίσημα ποσοστά ανεργίας της Στερεάς Ελλάδας αγγίζουν το 23%, τα πραγματικά του Δήμου Λεβαδέων υπερβαίνουν το 30%. Κατακόρυφη μείωση των εισοδημάτων και ύφεση που εκδηλώνεται με τη συρρίκνωση του τομέα των κατασκευών, του λιανικού εμπορίου και των λοιπών υπηρεσιών που αποτελούσαν τους βασικούς κλάδους δραστηριότητας για την πόλη της Λιβαδειάς Έντονα τα φαινόμενα της γυναικείας ανεργίας και υποαπασχόλησης Το ανθρώπινο δυναμικό της περιοχής έχει χαμηλό επίπεδο πληροφόρησης, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αξιοποιήσει τις όποιες ευκαιρίες επιδότησης της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας. Τάση αστικοποίησης (εγκατάλειψη μέρους του εργατικού δυναμικού από τις γύρω περιοχές του Δήμου με σκοπό να εγκατασταθεί στην πόλη της Λιβαδειάς). Μικρά μεγέθη τοπικής οικονομίας ως συνέπεια της ανάπτυξης πολλών μικρών επιχειρήσεων. Ελλιπής εκμετάλλευση τουριστικών πόρων υπερτοπικής σημασίας. Σημαντική έλλειψη του Δήμου σε ξενοδοχειακές μονάδες. 122

123 ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: ΤΟΠΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ενότητες: Απασχόληση και ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού, Οικονομικές δραστηριότητες, Οικονομικές υποδομές ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ως κέντρο εκπαίδευσης, έρευνας και τεχνολογίας. Ο Δήμος αποτελεί κομβικό κέντρο για την οργάνωση της γεωργικής παραγωγής της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Ύπαρξη μεγάλης έκτασης γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας στο βορειοανατολικό κομμάτι του Δήμου εκεί όπου εκτείνεται η πεδιάδα της Κωπαίδας. Ευκαιρίες Δυνατότητα αύξησης της απασχολησιμότητας του γυναικείου πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας μέσω Έλλειψη δυναμικής αγροτικής παραγωγής- Φθίνουσα πορεία της τοπικής γεωργικής παραγωγής τόσο ως προς την συμμετοχή στο τοπικό ΑΕΠ όσο και ως προς τις δυνατότητες απασχόλησης. Περιορισμένο ποσοστό απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα παραγωγής στην Λιβαδειά. Έλλειψη καθετοποιημένης μεταποιητικής παραγωγής. Μικρής κλίμακας βιομηχανική/ βιοτεχνική δραστηριότητα στο Δήμο. Άναρχη χωροθέτηση των παραγωγικών δραστηριοτήτων του Δήμου. Συγκέντρωση μεταποιητικών επιχειρήσεων και επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο χονδρεμπόριο κατά μήκος της παρακαμπτηρίου βόρεια της πόλης της Λιβαδειάς (στην έξοδο της πόλης μέσω της οδού Θεσσαλονίκης και κυρίως στο βόρειο τμήμα της παρακαμπτηρίου οδού). Έλλειψη υποδομών και περιβαλλοντική επιβάρυνση της περιοχής. Επίσης, στον οδικό άξονα Λιβαδειάς- Ορχομενού είναι εγκατεστημένες όλες οι επιχειρήσεις επεξεργασίας βάμβακος, οι οποίες στερούνται υποστηρικτικών υποδομών. Καθυστερήσεις στην υλοποίηση βασικών έργων υποδομής (κατασκευή ανισόπεδου κόμβου στην κύρια είσοδο της πόλης, κατασκευή παρακαμπτήριας οδού Λιβαδειάς). Περιορισμοί Το ποσοστό γυναικείας και ιδιαίτερα μακροχρόνιας ανεργίας, δημιουργεί κινδύνους για την εμφάνιση προβλημάτων 123

124 ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: ΤΟΠΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ενότητες: Απασχόληση και ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού, Οικονομικές δραστηριότητες, Οικονομικές υποδομές ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ προγραμμάτων κατάρτισης και ενισχύσεων σε κοινωνικές δομές Δυνατότητες αύξησης της απασχόλησης και της επιχειρηματικής δραστηριότητας μέσω έμμεσων ή άμεσων ενισχύσεων των ανέργων Οι προτεραιότητες του Δ Κ.Π.Σ. αναφέρονται σε ζητήματα απασχόλησης και κοινωνικής ενσωμάτωσης Υψηλό ποσοστό απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα παραγωγής στους γειτονικούς Δήμους και κυρίως στην πεδιάδα της Κωπαΐδας. Ανάπτυξη νέων τάσεων στη ζήτηση αγροτικών προϊόντων (πιστοποιημένα αγροτικά προϊόντα ποιότητας, παραδοσιακά αγροτικά προϊόντα) Εκτιμώμενη αύξηση της ζήτησης εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Προσέλκυση νέων επενδύσεων στον τριτογενή τομέα και ειδικότερα στον τομέα του τουρισμού μέσω ενισχύσεων του παραγωγικού ιστού. Αξιοποίηση των επενδυτικών ευκαιριών που παρέχονται από τον Νέο Αναπτυξιακό Νόμο και το ΕΣΠΑ Δυνατότητα αξιοποίησης νέων μέσων χρηματοδότησης επενδύσεων (π.χ. ΣΔΙΤ για κατασκευή υπόγειου χώρου στάθμευσης στο κέντρο της πόλης). Αξιοποίηση των επενδυτικών ευκαιριών στην καινοτομία με τη δημιουργία τεχνολογικού πάρκου. Ευκαιρίες χρηματοδότησης επενδύσεων ΑΠΕ από εθνικά και κοινωνικού αποκλεισμού στο μέλλον. Κίνδυνος εγκατάλειψης της περιοχής από τους νέους που δεν βρίσκουν απασχόληση. Διαρροή εργατικού δυναμικού από τον πρωτογενή τομέα προς τον τριτογενή κυρίως τομέα. Μείωση της παραγωγικότητας και απασχολησιμότητας λόγω έλλειψης ικανών δομών κινητοποίησης του ενδογενούς δυναμικού. Χαμηλή ανταγωνιστικότητα των ΜΜΕ της τοπικής οικονομίας και καθυστέρηση στην υιοθέτηση και χρήση ΤΠΕ. Απελευθέρωση των αγορών αγροτικών προϊόντων στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης. Περιορισμένη δυνατότητα ανάπτυξης του συνεδριακού τουρισμού λόγω ελλείψεως σχετικών εγκαταστάσεων και υποδομών φιλοξενίας. Περιορισμένη ζήτηση για παραθεριστική κατοικία στον οικισμό του Ελικώνα τόσο από κατοίκους του Δήμου Λεβαδέων αλλά και εκτός του Δήμου. 124

125 ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: ΤΟΠΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ενότητες: Απασχόληση και ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού, Οικονομικές δραστηριότητες, Οικονομικές υποδομές ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ κοινοτικά προγράμματα (π.χ. κάλυψη κτιριακών υποδομών του Δήμου με φωτοβολταϊκά πάνελ). Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στην παραγωγική δραστηριότητα, δεδομένου της ανόδου του επιπέδου εξειδίκευσης του οικονομικά ενεργού πληθυσμού που σημειώνεται την τελευταία δεκαετία στο Δήμο ( ). 125

126 Κρίσιμα ζητήματα τοπικής ανάπτυξης που αφορούν την «ΤΟΠΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» του Δήμου Ανάγκη ενίσχυσης της απασχόλησης των ευαίσθητων κοινωνικά ομάδων πληθυσμού του Δήμου (νέοι και γυναίκες). Ανάγκη τουριστικής ανάπτυξης του δήμου προς την κατεύθυνση ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Ανάγκη αξιοποίησης των φυσικών πόρων του δήμου για την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας Ανάγκη στήριξης του πρωτογενούς τομέα της τοπικής οικονομίας Ανάγκη αναβάθμισης των οικονομικών υποδομών του δήμου (αγροτική οδοποιία, δασική οδοποιία, δίκτυο άρδευσης, εγγειοβελτιωτικά έργα, δημοτικά σφαγεία) για την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας. Ανάγκη τόνωσης και σχεδιασμένης ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου 2.5. Το οργανόγραμμα, το εσωτερικό περιβάλλον του Δήμου και οι οριζόντιες υπηρεσίες Οργάνωση και διάρθρωση Υπηρεσιών Ο Δήμος Λεβαδέων έχει οργανωθεί με βάση το νέο Δημοτικό και Κοινοτικό Κώδικα όπως αυτός τροποποιήθηκε και ισχύει σύμφωνα με το Ν.3463/2006. Λόγω των αναγκών του νέου καλλικρατικού Δήμου ένας νέος οργανισμός εκπονήθηκε και πρόκειται να εφαρμοστεί άμεσα. Η καταγραφή των εσωτερικών υπηρεσιών και η αξιολόγηση των δραστηριοτήτων ακολουθεί τις υφιστάμενες υπηρεσίες του Δήμου Λεβαδέων. Στις υφιστάμενες υπηρεσίες του Δήμου Λεβαδέων συμπληρώθηκαν ερωτηματολόγια σε επίπεδο τμήματος. 126

127 To οργανόγραμμα του Δήμου είναι το ακόλουθο: ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ 1. ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ 2. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ 3. ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΘΕΜΑΤΙΚΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Περιβάλλον & Ποιότητα Ζωής Υπηρεσία Δόμησης Υπηρεσία Περιβάλλοντος, Καθαριότητας & Πρασίνου Πολιτική Προστασία Κοινωνική Προστασία, Παιδεία & Πολιτισμός Υπηρεσία Κοινωνικής Προστασίας, Παιδείας & Πολιτισμού Ν.Π.Δ.Δ. (ΑΠΟΔΗΛ) Ν.Π.Ι.Δ. (ΚΕΔΗΛ) Τοπική Οικονομική Ανάπτυξη Υπηρεσία Αγροτικής Παραγωγής Υπηρεσία Αλιείας Υπηρεσία Απασχόλησης Υπηρεσία Τουρισμού Υπηρεσία ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΕΠ Δημοτική Αστυνομία Διοικητική Υπηρεσία Οικονομική Υπηρεσία Νομική Υπηρεσία 127