HOPE II Πρόγραμμα Ελπίδα II

Transcript

1 Με την υποστήριξη του Προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη για τους Πολίτες» Commemorating the victims of Nazism HOPE II Πρόγραμμα Ελπίδα II Active European Remembrance The Story of Europe Remembrance and the Circle of European Friends who Resisted Hitler Η ιστορία της ενεργούς μνήμης της Ευρώπης Εκείνοι που αντιστάθηκαν στο Χίτλερ Παρασκευή, 7 Φεβρουαρίου 2014 Friday, February Εγγραφές, Αφίξεις προσκεκλημένων Registration, Arrival of the guests Έναρξη - Καλωσόρισμα προσκεκλημένων - Χαιρετισμοί Opening - Welcoming reception of participants Φανίδης Βαγγέλης, Γενικός Γραμματέας Δήμου Βριλησσίων, Δημοσιογράφος, Κάτοχος δημοσιογραφικού βραβείου Ιδρύματος Μπότση, Fanidis Vaggelis, General Secretary of Vrilissia Greek Municipality, Journalist, Awarded with the Botsis journalists prize Ευρωπαϊκή Αντίσταση στο Β Παγκόσμιο Πόλεμο, με τους Ben Shepherd και Philip Cooke, Κεφάλαιο 5 αναφορά στην Ελλάδα European Resistance in the Second World War, with Ben Shepherd and Philip Cooke Chapter 5 concerning Greece Resistance to German-led Axis occupation occurred all the way across the European continent during the Second World War. It took a wide range of forms - non-cooperation and disinformation, sabotage, espionage, armed opposition and full-scale partisan warfare. It is an important element in the experience and the national memory of the European peoples who found themselves under Axis government and control. Many of them, as survivors, members of resistance organizations at national and European level or/and descendants, experienced a detailed view of the make-up, actions and impact of resistance movements from Scandinavia down to Greece and from France through to

2 Russia. This was the project HOPE!! An authoritative and accessible but unlimited survey! With the support of some extracts of this effort we provided, in the framework of both, phase 1, entitled: The History of the Origins of the Past of Europe and phase II, entitled: The Story of Europe Remembrance and the circle of European friends who resisted Hitler, to the participants a reliable, in-depth, up-to-date account of the resistance in each region and country along with an assessment of its effectiveness and of the Axis reaction to it. To this end and at this moment we start the last session of the third round table with the reading of the extensive introduction by the editors Philip Cooke and Ben H. Shepherd drawing the threads of the varied movements and groups together, highlighting the many differences and similarities between them. Later, emphasis we will give to Chapter 5 concerning Greece Κονταδάς Κωνσταντίνος, τέως Δήμαρχος Καντάνου Χανίων Κρήτης, Kontadas Konstantinos, ex Mayor of Kantanos, a town and former municipality in the Chania regional unit, Crete, Greece Κάντανος Το Ολοκαύτωμα, Μία προσωπική καταγραφή Kantanos, The Holocaust, an actual experience (GR) Η Κάντανος κατά τη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου πολέμου καταστράφηκε από τους Γερμανούς γιατί οι κάτοικοι της αντιστάθηκαν στο χωριό Φλώρια και στο φαράγγι και σκότωσαν 25 Γερμανούς. Μαρμάρινα αντίγραφα των πινακίδων που άφησαν οι Γερμανοί βρίσκονται στο μνημείο στην πλατεία του χωριού. The town of Kandanos and its surrounding area suffered particularly badly from German occupation during World War II. During the Battle of Crete, resistance fighters had held advancing German soldiers for two days, preventing them from reaching Paleochora to secure it. In retribution the occupiers razed the village to the ground and erected a sign: "Here stood Kandanos, destroyed in retribution for the murder of 25 German soldiers, never to be rebuilt again." The town was rebuilt however, and the sign retained in a war memorial Louis Philippe Mendes, Πρόεδρος του Διεθνούς Ιδρύματος Sousa Mendes στην Πορτογαλία, President of the International Sousa Mendes Foundation (PT) Η δημιουργία και εξέλιξη του ιδρύματος Sousa Mendes : ένα καθήκον στην ιστορική μνήμη Creation and progression of the Sousa Mendes Foundation: a duty of memory Della Peretti, κόρη και εγγονή κατόχων βίζα από τον Sousa Mendes,

3 daughter and granddaughter of Sousa Mendes visa recipients (PT) Ερωτήματα αναφορικά με την Ουδετερότητα και το Άσυλο Questions Regarding Neutrality and Asylum Dominique Torres, μέλος του Ιδρύματος Sousa Mendes, member of the Sousa Mendes Foundation (PT) Με αληθινή Δέσμευση How I fell into real commitment David Domènech, εκπρόσωπος της οργάνωσης Amical de Mauthausen y otros campos y de todas las victimas del Nazismo en Espana, Representative of the Amical de Mauthausen y otros campos y de todas las victimas del Nazismo en Espana (ES) Διατήρηση της Μνήμης : Απελάσεις Preservation of Republican Deportation Memory Σταμούλη Χριστίνα, Δικηγόρος, Stamouli Christina, Lawyer (GR) Η διεκδίκηση των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα Greek reparation demands for Nazi crimes, for all these people being massacred by Nazi soldiers during their campaign against guerrilla fighters Η εισήγηση αφορά ενημέρωση των ημεδαπών και διεθνών προσκεκλημένων για τις εξελίξεις στο μείζον ζήτημα των γερμανικών οφειλών (απόδοσης αποζημιώσεων στα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας, των επανορθώσεων για την καταστροφή των υποδομών και την αρπαγή του πλούτου του Ελληνικού Λαού, την επιστροφή του κατοχικού δανείου και των κλαπέντων πολιτιστικών θησαυρών). Η ανάδειξη της Θυσίας της Ελλάδας κατά την περίοδο της Κατοχής και η διεκδίκηση των δίκαιων, ισχυρά θεμελιωμένων και απαράγραπτων αξιώσεων των Ελλήνων από τη Γερμανία για «τις ληστείες, τις τρομοκρατικές πράξεις και τις δολοφονίες» των γερμανικών στρατευμάτων Κατοχής σε βάρος του Ελληνικού Λαού δεν είναι θέμα «λήξαν». Πρόκειται για ένα αγώνα εθνικού, διεθνιστικού, οικουμενικού χαρακτήρα για την αποκατάσταση της ιστορικής μνήμης και την απόδοση δικαιοσύνης. Οι μαρτυρικές ελληνικές πόλεις υπέφεραν τα πάνδεινα από τη γερμανική τρομοκρατία, καταβάλλοντας το μεγαλύτερο αναλογικά φόρο αίματος σε όλη την Ευρώπη. 70 χρόνια μετά την Κατοχή, πρέπει να αναγνωριστεί έμπρακτα και να δικαιωθεί η θυσία του Ελληνικού Λαού. Μια θυσία, που συντέλεσε τα μέγιστα στην απελευθέρωση της Ευρώπης και της ίδιας της Γερμανίας από το ναζιστικό ζυγό, κάτι που η σύγχρονη Γερμανία οφείλει να μη λησμονεί! Ο αγώνας δεν στρέφεται κατά του Γερμανικού Λαού, με τον οποίο οι

4 Έλληνες είναι αλληλέγγυοι, όπως και με κάθε λαό, αλλά συνδέεται μόνο με την απόδοση Δικαιοσύνης! Οι νεκροί ζητούν Δικαίωση! Η Ιστορία απαιτεί να αναγνωριστεί η γενναία αντίσταση του ελληνικού λαού απέναντι στον Άξονα ως φάρος αγωνιστικότητας και ελπίδα για ένα καλλίτερο μέλλον! Στη συζήτηση συμμετέχουν εκπρόσωποι του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, της Πανελλήνιας Ένωσης Δικηγόρων για τις Γερμανικές Αποζημιώσεις, των Ενώσεων Θυμάτων και Μαρτυρικών Δήμων από μαρτυρικούς δήμους της Ελλάδας. Recent information and discussion about the acknowledgement of Germany s debt for the killings of Greek civilians by Nazi soldiers during World War Two and the Berlin's refusal to discuss fresh reparation payments. We remind that the Greek government last year revived a demand for war reparations. It was acting under opposition and media pressure which had built up in the context of mounting resentment of Germany in connection with its role in combating Greece's ongoing economic crisis. Several groups representing Greek war victims reiterated their demands for reparations, and put for a figure of 162 billion euros ($222 billion), which would equal half Greece's total government debt. Germany believes it settled the reparation issue in 1960, when it complied with compensation agreements made with several European governments, and paid 115 million Deutschmarks (60 million euros) as compensation to Greece. The Greek government claimed it had always considered that money as only an initial payment, with the rest of its claims to be discussed after German reunification, which eventually came in Also the Jewish community has taken Germany to the European Court of Human Rights to demand compensation. The community claims to have paid the equivalent of 45 million euros to Nazi forces in 1942, to secure the release of 10,000 Jewish men submitted to forced labour Λεκάκης Γιώργος, Δημοσιογράφος, Στιχουργός, Συγγραφέας Λαογράφος, Lekakis Giorgos, Journalist, Lyricist, Author Folklorist (GR) Αρχαιοκαπηλίες των Γερμανών στην Ελλάδα της Κατοχής Illicit trade in Greek antiquities by the Germans during the Occupation Οι Γερμανοί κατακτητές υποσχέθηκαν την τήρηση των ελληνικών νόμων περί αρχαιοτήτων. Αλλά η Ιστορία έχει αποδείξει πως οι εξουσιαστές και οι κατακτητές είναι αναιδείς και αλαζόνες. Απ τον κανόνα δεν εξαιρέθηκαν οι Γερμανοί - και πώς να το πράξει ένας λαός που πιστεύει πως είναι ανώτερος όλων των άλλων;.. Υποσχέθηκαν πως μετά τον πόλεμο, θα παραδώσουν τα προϊόντα ανασκαφών δια του γερμανικού Ινστιτούτου. Το ελληνικό υπουργείο έκαμε έκκληση (αρ /1198/ ) προς την ειδική γερμανική στρατιωτική υπηρεσία προστασίας μνημείων, περί τηρήσεως των αρχαιολογικών νόμων, αλλά οι Γερμανοί την επέστρεψαν πίσω αναιδέστατα ως απαράδεκτη. Αξίζει να σημειωθεί, πως οι ναζί είχαν συγκροτήσει από την αρχή του Πολέμου έναν κατάλογο, με έργα διαφόρων δημόσιων συλλογών, που εξέφραζαν κατ αυτούς την... "γερμανικότητα". Και άρα, κατά την λογική τους, έπρεπε για τον λόγο αυτό να έρθουν στην Γερμανία... Όταν οι Έλληνες αρχαιοφύλακες στην Κατοχή έκαμαν παρατηρήσεις στους κλέπτες Γερμανούς, η συνήθης απάντηση ήταν "μην ενδιαφέρεσθε, γιατί αυτά δεν είναι δικά σας...". Ο κατάλογος αυτός δεν είναι ελλιπής. Είναι ελλιπέστατος. Είναι όμως μια πρώτη

5 καταγραφή, ένα πρώτο σκαλοπάτι, ένα πρώτο βήμα. Ας ακολουθήσουν κι άλλα. Και το κυριότερο είναι επίσημη καταγραφή, από το τότε ελληνικό κράτος... Έστω και με μερικές δεκαετίες καθυστέρηση, ας διεκδικήσουμε ένα μεγάλο κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, ένα μεγάλο κομμάτι της ταυτότητάς μας και της προσωπικότητάς μας. Αυτές οι κλοπές δεν παραγράφονται, ούτε απ την συνείδηση, αλλά ούτε απ το Διεθνές Δίκαιο. Ας μην πέσουμε αμαχητί Χαρίτος Μάρκος, Σκηνοθέτης, Ειδικός Επικοινωνίας, Charitos Markos, Director, Communication Specialist (GR) Αντίσταση και Μνήμη : Οι αναφορές για την περίοδο στη Σύγχρονη Τέχνη Resistance and Remembrance : References of the period in Contemporary Art Τέλος των πρωινών εργασιών, End of morning workshops Peter Mulvany, Συντονιστής των Ιρλανδικών φορέων : «Ιρλανδοί Στρατιώτες Εκστρατείας Χάριτος (Β ΠΠ)», «Έργο Πολεμικού Μνημείου του Κολεγίου Trinity στο Δουβλίνο», Peter Mulvany B.C.L., HDip Arts Admin., Coordinator of : Irish Soldiers Pardons Campaign (WW2) and Trinity College Dublin War Memorial Project (IR) Οι κύριοι λόγοι για την ιρλανδική ουδετερότητα απέναντι στη Γερμανική εισβολή και από την άλλη το ζήτημα της προστασίας της κυριαρχίας της χώρας από τους Ναζί The great dilemma: The main reasons for Irish neutrality and the question about the protection of the sovereignty of the country The Irish government finally issued pardons to the 5,000 Irish soldiers who were dubbed deserters when they left to join Britain s fight against the Nazis. Regarding them as traitors the Irish government passed an emergency measure, later known as the starvation order, which denied them their pensions and barred them from all state Jobs. Despite having risked and often given their lives in order to defeat the Axis powers, returning soldiers often found hostility from their home nation. Many faced being cold shouldered by their community and worse. Subsequently, it became extremely difficult even to find jobs in the private sector thus allying to the term starvation order becoming shockingly literal. Paddy Reid, son of one of the 5,000, recalled how his father had to scour the countryside for black market agricultural work, forcing his family to move from one slum area to another with no proper clothing, no proper heating and no food in the house for days on end. Reid also pointed to the psychological effects with some veterans remaining worried of publically acknowledging their service even in their nineties, still fearing government recrimination. Phil Farrington is one of these men. He wears his medals only in secret and his grandson says I see the fear in him even today, even after 65 years. While on leave back in Ireland, Farrington was thrown into prison and had to endure beatings and starvation in bleak Victorian cells. Despite being reduced

6 to eating eggshells for sustenance and seeing other deserters driven to suicide, he rejoined the British military after his release and fought in Normandy and went onto help liberate Bergen Belsen concentration camp. Perhaps worst of all, children of these deserters who died in the service of freedom often ended up being detained in specialised industrial schools such as Golden Bridge in Dublin. In a system where physical and sexual abuse was already routine, the children of soldiers who had fought for the British were marked out for particular cruelty. The commitment to neutrality was so strong with the Irish government that when news broke that Hitler had committed suicide Prime Minister Éamon de Valera offered his condolences to the German government. In fact the anti-british sentiment that animated the hate towards the Irish deserters manifested itself in even uglier ways with many claiming that, as the first photographs of the Holocaust were released, that they were a fraud by the British and were in fact doctored images of starving Indians. The admiration of traditionalist fascist and Vichy regimes by some is outweighed by the fact that the 5,000 veterans pardoned were just the tip of the iceberg with around 60,000 Irishmen serving in all branches of the British military during the fight against Nazism. These included winners of the Victoria Cross. Nor were Irish contributions to the war effort purely military, with thousands of Irish working in British factories or as policemen and nurses. Peter Mulvany, head of the Irish Soldiers Pardons Campaign claims there are at least ten surviving blacklisted soldiers still in Ireland and perhaps over 100 abroad.. The reaction to this long delayed step has been mixed. Jon Stout, an Irish Guardsman who fought on D-Day and during Operation Market Garden says the apology has come far too late, while Paddy Reid welcomed it and hoped it would help lift the stigma around the deserters and their families. While Ireland s apology may seem disgracefully late, the UK has no right to consider itself superior as a parallel struggle for recognition has only just been successful in Britain with a new memorial having being unveiled at the National Memorial Arboretum. 48,000 men, known as Bevin Boys, were conscripted to work in the coal mines in hard and often dangerous conditions yet many felt that they were unvalued, especially when they were accused of cowardice. Unfortunately, recognition has arrived almost too late to those, both British and Irish, who showed such heroism in the darkest days of the last century, who fought on the Allied side for freedom and democracy, in contradiction to those who absented themselves for other reasons. In the almost 73 years since the outbreak of World War II, our understanding of history has matured. We can re-evaluate actions taken long ago free from the constraints that bounded those directly involved and without questioning or revisiting their motivations. It is time for understanding and forgiveness as well as for the recognition of the contribution made by Irish soldiers to the Allied effort Εκπρόσωποι Αυστριακής αντιπροσωπείας, representatives of Austrian delegation Αιτήματα αποζημιώσεων για τους Αυστριακούς-θύματα των Ναζί Compensation for Austrian Victims In March 1938, there were approximately 182,000 Jews living in Austria. By May 1945, one-third of them (65,000) were murdered by the Nazis, while the rest had to flee, leaving all their belongings behind. Only very few managed to survive the war in Vienna. There are approximately 12,000 Austrian Jewish survivors alive today, of whom approximately 600 live in Austria. The Claims Conference established the Committee for Jewish Claims on Austria in 1953 to secure compensation directly from Austria. Initial negotiations were not successful in part

7 because Austria considered itself the first victim of Nazism, rather than acknowledging that a majority of Austrians welcomed and collaborated with the Third Reich. Austria subsequently agreed, after extensive negotiations with the Claims Conference, to a series of measures for the benefit of Nazi victims as well as Looted Jewish Art Αντιπροσωπεία από την Ισπανική πόλη Gernika-Lumo, Representatives from the Gernika-Lumo city (ES) Ο βομβαρδισμός της Γκουέρνικα εμπνέει διάσημα αντιπολεμικά έργα τέχνης The bombing of Guernica as a subject of famous anti-war artworks Ο Pablo Picasso συγκλονισμένος από τη φρίκη της καταστροφής της πόλης Gernika (Guernica) στις 26/04/1937 από τη Γερμανική ναζιστική αεροπορία (Luftwaffe) και την αντίστοιχη Ιταλική, ζωγράφισε τον ομώνυμο διάσημο πίνακα ο οποίος έγινε σύμβολο διαμαρτυρίας ενάντια στη βία και τον πόνο του πολέμου και του φασισμού. Ωστόσο ο βομβαρδισμός αυτός Απεικονίστηκε σε ξυλογραφία του Γερμανού καλλιτέχνη Heinz Kiwitz που σκοτώθηκε αργότερα παλεύοντας στις διεθνείς ταξιαρχίες, ενώ ενέπνευσε και πολλούς άλλους καλλιτέχνες: ένα γλυπτό του René Iché, ένα από τα πρώτα ηλεκτροακουστικά κομμάτια μουσικής του Ascione, μια μουσική σύνθεση του René-Louis Baron και ένα ποίημα του Paul Eluard, μία μικρού μήκους ταινία του Alain Resnais. The bombing of Guernica (26 April 1937) was the subject of a famous anti-war painting by Pablo Picasso. It was also depicted in a woodcut by the German artist Heinz Kiwitz who was later killed fighting in the International Brigades. The bombing shocked and inspired many other artists, including a sculpture by René Iché, one of the first electroacoustic music pieces by Patrick Ascione, of a musical composition by René-Louis Baron and a poem by Paul Eluard (Victory of Guernica). There is also a short film from 1950 by Alain Resnais entitled Guernica Νικόδημος Μάινα Κινυουα, εκπρόσωπος ΜΚΟ ASANTE, Nikodimos Maina Kinyoua, ASANTE NGO representative Οι Μαύροι στο Ολοκαύτωμα Staring on Blacks in Holocaust Το κόστος του 2 ου παγκόσμιου πολέμου σε ανθρώπινες ζωές ήταν περίπου 55,5 εκατομμύρια μεταξύ των οποίων Εβραίοι και πληθυσμιακές ομάδες «φυλετικά κατώτερες» και «ανεπιθύμητες για την καθαρότητα της Γερμανικής φυλής», όπως Ρομά και Σίντι, ΑΜΕΑ, ομοφυλόφιλοι, αιχμάλωτοι πολέμου, πολιτικά και θρησκευτικά αντιφρονούντες. Πολλοί λίγοι είναι αυτοί που αναφέρουν πως υπήρξαν και Μαύροι. Στο Mein Kampf μάλιστα ο ίδιος ο Χίτλερ κατηγόρησε τους Εβραίους ότι εκείνοι «έφεραν τους Νέγρους με σαφή στόχο να καταστρέψουν την Αρία φυλή μέσω της μπασταρδοποίησης της» ( bastardization"). H τύχη των Μαύρων από το 1933 ως το 1945 στη ναζιστική Γερμανία και γενικά στην υπό Γερμανική κατοχή Ευρώπη κινούνταν μεταξύ της απομόνωσης και των διώξεων και από τη στείρωση των ανηλίκων και τον ιατρικό πειραματισμό μέχρι τη φυλάκιση, τη βιαιότητα και τις μαζικές δολοφονίες. Αυτά παρόλο που ο αριθμός των Μαύρων ήταν σχετικά μικρός και χωρίς ουσιαστικά να υπάρχει συστηματικό πρόγραμμα για την εξόντωση τους, παρά μόνο η επέκταση εφαρμογής των Νόμων της Νυρεμβέργης για την «προστασία του γερμανικού αίματος» και της «ανώτερης Άριας φυλής» (master

8 race), όπως την εξέφραζαν οι ιδέες της Ευγονικής και του Κοινωνικού Δαρβινισμού (Eugenics and Social Darwinism) που απαγόρευαν την ανάμιξη των μελών της με "υπάνθρωπους" (untermenschen, "subhumans") όπως οι Μαύροι. Αυτοί είχαν ταξινομηθεί ως φυλετικά διακριτές μειονότητες "αλλοδαπού αίματος" (racially distinctive minorities of "alien blood"). Την ανάδειξη ανατριχιαστικών στιγμών της ως άνω πλευράς της ρατσιστικής φύσης του ναζιστικού καθεστώτος και των συνεργατών τους έχει ως αντικείμενο η εισήγηση μου, εμπλουτισμένη με μαρτυρίες μαύρων που πέρασαν από τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης Συζήτηση με τη συμμετοχή ημεδαπών και διεθνών προσκεκλημένων, ενηλίκων και νέων ηλικίας μέχρι 18 ετών και μελών μεταναστευτικών κοινοτήτων Dialogue between all the national and international guests, adults and youngsters aged up to 18 years old and members of migratory communities Τι θα γινόταν αν οι Ναζί κέρδιζαν το Β Παγκόσμιο πόλεμο;υποθετικά σενάρια Εναλλακτικής Ιστορίας Deutschland über Alles! What would have been happened if the Nazis had won the World War II?Alternative history s case studies Πως θα έμοιαζε ο κόσμος μας κάτω από την κυριαρχία των Ναζί Γερμανών και των συμμάχων τους; Ποια μορφή θα είχε ο κυρίαρχος πολιτισμός στον πλανήτη μας αν δεν υπήρχε η αντίσταση και αν οι μάχες δεν κερδίζονταν; Σε τέτοια και άλλα πολλά υποθετικά ερωτήματα γίνεται προσπάθεια να δοθούν απαντήσεις και οι συμμετέχοντες παρασύρονται σε σκέψεις εγκαταλείποντας προκαταλήψεις, κινούμενοι με φαντασία στα μονοπάτια της εναλλακτικής ιστορίας With the support of the Europe for citizens programme of the European Union