Κλιτικές προσωπικές αντωνυµίες στο Λειµωνάριον του Ιωάννου Μόσχου 1
|
|
- Κλαύδιος Αλιβιζάτος
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Κλιτικές προσωπικές αντωνυµίες στο Λειµωνάριον του Ιωάννου Μόσχου 1 Maxim Kissilier The analysis of enclitic pronouns in the so-called Late Koine (5 10 c. AD) is very important for studies in Greek prosody and syntax, as nearly all word-order phenomena of the period can be explained pragmatically. In the text of the Pratum Spirituale by Ioannos Moschos (early 7 th c.), one of the most famous paterika of the time, pronominal enclitics are still placed according to Wackernagel s law, because the Pratum satisfies the options, relevant for any Wackernagel language. However, unlike AG, enclitic pronouns tend to be in contact with the governing verb and their position in VP is regulated by the rules that resemble those we meet in early MG texts, starting with the 14 th c. It means that weak pronouns are gradually transforming from sentential enclitics into verb clitics, as they are now in Syntax, MG. prosody, clitic pronouns, word order, Wackernagel s law Τα τελευταία χρόνια οι αδύνατοι τύποι των προσωπικών αντωνυµιών έχουν απασχολήσει την έρευνα τόσο στο χώρο της γενικής γλωσσολογίας, όσο και στo πλαίσιο των βαλκανικών σπουδών, συµπεριλαµβανοµένης και της ιστορίας της νέας ελληνικής γλώσσας. Η σηµερινή µου έκθεση είναι αφιερωµένη στην χρήση των αντωνυµιών αυτών στην περίοδο της έτσι λεγόµενης Ύστερης Κοινής (5 10 αι. µ. Χ.). Η περίοδος αυτή παρουσιάζει ενδιαφέρον από την γλωσσική άποψη, γιατί µπορεί να αποδειχθεί «σηµείο εκκινήσεως» πολλών φαινοµένων που απαντούν στη σηµερινή σύνταξη και προσωδία. Έτσι σήµερα υπάρχουν αρκετά άρθρα και βιβλία που ασχολούνται µε την εξέλιξη της προσωδιακής και συντακτικής δοµής γενικά, αλλά και µε το σύστηµα των κλιτικών αντωνυµιών ειδικότερα. 2 Εγώ θα ήθελα να αναλύσω αδύνατους τύπους των προσωπικών αντωνυµιών στο πλαίσιο ενός προσωδιακού και συντακτικού κανόνα που τώρα ονοµάζεται ο νόµος του Wackernagel, σύµφωνα µε τον οποίο ένα εγκλιτικό βρίσκεται πάντοτε στη δεύτερη θέση µέσα στην πρόταση. 3 Ένα από τα καλύτερα παραδείγµατα στη λειτουργία του νόµου του Wackernagel µας παρουσιάζει ένα από τα πιο γνωστά κείµενα της εποχής, ο Λειµωνάριον του Ιωάννου 1
2 Μόσχου (αρχές του 7 ου αι. µ. Χ.). 4 Σχετικά πρόσφατα, ο Άγγλος κλασικός φιλόλογος Graham Dunn (1989: 8) µελετώντας την ιστορία της αρχαίας ελληνικής, από τον Όµηρο ως την Καινή ιαθήκη παρατήρησε ότι η κλιτική αντωνυµία αρχίζει σταδιακά να σπανίζει στη δεύτερη θέση µέσα στην πρόταση και κατέληξε στο συµπέρασµα ότι ο νόµος του Wackernagel δεν λειτουργούσε πια ήδη στην Κοινή. Και είναι γεγονός ότι καί στο Λειµωνάριον του Μόσχου οι εγκλιτικές αντωνυµίες (= O p ) βρίσκονται συχνά πέρα από τη δεύτερη θέση της πρότασης: (1) dia\ ti/ ou(=twj [me] Op Jli/beij (PG 2913A11 12). Όπως παρατηρούµε στο παραπάνω παράδειγµα, η εγκλιτική αντωνυµία me τοποθετείται στην τέταρτη θέση µέσα στην πρόταση κάτι τέτοιο ήταν όµως δυνατόν να συµβεί και στην «κλασική» γλώσσα: λ. χ. στην Ιστορία του Ηροδότου η άτονη αντωνυµία min µπορεί να είναι ακόµη και το ένατο συστατικό της πρότασης: 5 (2) kai\ dio/ti mou=noj h)pi/stato to\n Sme/rdioj, tou= Ku/rou Ja/naton au)toxeiri/$ [min] Op a)pole/saj (Hdt., III. 74). Κατά την γνωµή του Mark Janse (2000: 233), όµως, παραδείγµατα όπως το παραπάνω δεν αντιβαίνουν στο νόµο του Wackernagel, µε την προϋπόθεση ότι το Satz του Wackernagel δε θα εννοηθεί ως πρόταση, αλλά ως φράση ή, καλύτερα, ως προσωδιακή ένωση : σ αυτή την περίπτωση, θα διαπιστώσουµε ότι τα εγκλιτικά βρίσκονται σχεδόν πάντα στη δεύτερη θέση. Ο Mark Janse (2000: 234) το διευκρινίζει αυτό µε τα επόµενα παραδείγµατα από τον Όµηρο: (3) a)lla/ [me] Op / so/j [te] Cl po/joj / sa/ [te] Cl mh/dea / fai/dim Odusseu= // sh/ [t ] Cl a)ganofrosu/nh / melihde/a / Jumo\n a)phu/ra (Od. XI ). (4) kai/ [oi(] Op polla\ do/san / pe/mpein [te/] Cl [min] Op / h)/jelon au)toi (Od. XIX. 281). Ο Mark Janse δεν είναι ο µόνος που ερµηνεύει έτσι το νόµο του Wackernagel: το ίδιο κάνουν και ο J. Adams (1994: 2) και οι άλλοι, χρησιµοποιώντας µάλιστα τον όρο κώλον (Kolon/colon), που είχε εισηγηθεί παλιότερα ο E. Fraenkel. 6 Αν δεχτούµε αυτή την ερµηνεία, θα διαπιστώσουµε ότι στις περισσότερες περιπτώσεις η εγκλιτική αντωνυµία µπαίνει στην δεύτερη θέση στο κώλον και στο Λειµωνάριον: dia\ ti / ou(=twj [me] Op Jli/beij (παράδειγµα (1)). Ακόµη κι έτσι όµως, 2
3 15). 9 (iv) Ένα µονολεκτικό εγκλιτικό µπορεί να αντικατασταθεί µε ένα σύµπλεγµα εξακολουθούν να υπάρχουν φράσεις µέσα στο κείµενο όπου τα άτονα στοιχεία δε βρίσκονται στη δεύτερη θέση: 7 (5) Ote h)=ljon Ba/rbaroi ei)j th\n Skh=tin, a)nexw/rhsa, kai\ h)=ljon ei)j ta\ me/rh Ga/zhj, / kai\ e)/labo/n [moi] Op kelli/on ei)j lau/ran! (PG 2909B4 6). Υπάρχπουν δύο εξηγήσεις: (α) ότι κάθε κανόνας έχει και τις εξαιρέσεις του ή (β) ότι η δεύτερη θέση στο νόµο του Wackernagel πρέπει να ερµηνευθεί ως τυπολογική παράµετρος που ισχύει για µερικές γλώσσες, που µου φαίνεται και το πιο πιθανό. Αν δεχτούµε τις παρατηρήσεις του A. Zimmerling (2002: 72 77), αυτό σηµαίνει ότι σε µια γλώσσα όπου λειτουργεί ο νόµος του Wackernagel επιπροσθέτως πληρούνται και οι ακόλουθοι όροι: (i) Τα φραστικά εγκλιτικά (sentential enclitics) δεν υπάρχουν µόνο στις ερωτηµατικές ή επιφωνηµατικές προτάσεις, αλλά και στις αφηγηµατικές: Le/gw [ou)=n] Cl au)t% (PG 2856C12). (ii) εν υπάρχουν µόνο τα κλιτικά µόρια, αλλά και άτονα ρήµατα και εγκλιτικές αντωνυµίες: Παράδειγµα 1 (άτονα ρήµατα): Amartwlo/j [ei)mi] Cl (PG 3015A14). Παράδειγµα 2 (εγκλιτικές αντωνυµίες): Elego/n [tinej] Cl tw=n gero/ntwn (PG 3004B1). (iii) Τα εγκλιτικά µπορούν να έχουν τονιζόµενα ισοδύναµα: Estin de/ o( to/poj o( e)pilego/menoj Sa/yaj (PG 2853B10 11), 8 Au)to\j ga\r ti/j ei)=; (PG 2853A14 (cluster) εγκλιτικών: Παράδειγµα 1 (σύµπλεγµα από φραστικά εγκλιτικά): sunagagw\n {[de\] Cl [kai\] Cl } Cluster a)delfo/thta (PG 2853B10). Παράδειγµα 2 (σύµπλεγµα από φραστικό εγκλιτικό και αδύνατο τύπο αντωνυµίας): Le/gw {[ga/r] Cl [soi] Op } Cluster (PG 2873A13). Παράδειγµα 3 (σύµπλεγµα από φραστικό εγκλιτικό και άτονο ρήµα): ou) {[ga/r] Cl [ei)mi] Cl } Cluster e)gw/ (PG 2913C9). 3
4 (v) Τα στοιχεία σ ένα σύµπλεγµα εγκλιτικών πάντα τοποθετούνται σύµφωνα µε κάποιον κανόνα ιεραρχίας (rule of ranks), ο οποίος στο Λειµωνάριον είναι ο εξής: άτονα ρήµατα και αντωνυµίες ακολουθούν τα φραστικά εγκλιτικά: Pisteu/sate {[ga/r] Cl [moi] Op } Cluster (PG 2908D4), ενώ ιεραρχία υπάρχει και αναµέσα στα φραστικά εγκλιτικά de/ προηγείται kai/: Elegon {[de\] Cl [kai\] Cl } Cluster tou=to (PG 2896A7) και στις εγκλιτικές αντωνυµίες: η αόριστη tij µπορεί να ακολουθεί προσωπική αντωνυµία Dihgh/sato/ [moi/] Cl [tij] Cl tw=n Pate/rwn (PG 2868A4). Σαν αποτέλεσµα, ο κανόνας ιεραρχίας µπορεί να περιγραφεί στο Λειµωνάριον σύµφωνα µε τον εξής πίνακα: Πίνακας 1. Ο κανόνας ιεραρχίας των εγκλιτικών στο Λειµωνάριον. Φραστικά εγκλιτικά Εγκλιτικά ρήµατα/εγκλιτικές αντωνυµίες I II III IV Μόρια (ga/r, de/, Ρήµα ei)mi, dh/, ou)=n κλπ.) εκκλιτική αντωνυµία de/ kai/ Εγκλιτική προσωπική αντωνυµία Εγκλιτική αόριστη ατωνυµία Θα πρέπει να σηµειωθεί εδώ ότι ο κανόνας αυτός, µε κάποιες ευάριθµες εξαιρέσεις, έχει καθολική ισχύ στο κείµενο. (vi) Τέλος, σε µια γλώσσα όπου λειτουργεί ο νόµος του Wackernagel υπάρχουν πάντα κανόνες που µετακινούν τα εγκλιτικά από τη δεύτερη σε κάποια άλλη θέση µέσα στη φράση ( κώλον ): πρόκειται για τους κανόνες επικοινωνιακού εµποδίου (Rules of Communicative Barrier) και η απαγόρευση ξεχωρίσµατος συστατικών (Constituent Break Interdiction). Παράδειγµα 1 (κανόνες επικοινωνιακού εµποδίου): e)/xeij / {pou=} Barrier labei=n [me] Op (PG 2892B10 11). 10 Παράδειγµα 2 (απαγόρευση ξεχωρίσµατος συστατικών): Ara {ou)k au)th\ h( fu/sij} Complex Constituent [se] Op e)/teken; (PG 2933D7 8). Ξεχώρισµα του συνθέτου συστατικού (Complex Constituent = NP) µπορεί να οδηγήσει σε παρανόηση, ενώ και η αλλαγή θέσεων των NP και VP αλλάζει το νόηµα. 4
5 Όπως διαπιστώνουµε, λοιπόν, όλοι οι επιπλέον όροι που θέτει ο A. Zimmerling (2002: 72 77) για τις γλώσσες όπου ισχύει ο νόµος του Wackernagel πληρούνται από το κείµενο του Μόσχου. Από αυτή την άποψη, λοιπόν, µπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι ο νόµος του Wackernagel λειτουργεί ακόµα στο Λειµωνάριον, αφού, σύµφωνα µε όσα είδαµε παραπάνω, η εγκλιτική προσωπική αντωνυµία βρίσκεται συνήθως στη δεύτερη θέση µέσα στη φράση ( κώλον ). Εδώ όµως θα πρέπει να εξετάσουµε και τη θέση της εγκλιτικής αντωνυµίας συγκριτικά µε την θέση του ρήµατος µε το οποίο συνδέεται, αφού η εγκλιτική αντωνυµία µπορεί να βρίσκεται είτε µπροστά από το ρήµα είτε να το ακολουθεί: (6) [Pi/steuso/n] V(1) [moi] Op(1), ou) mh/ [se] Op(2) [e)a/sw] V(2) (PG 2888B8). Όπως θα διαπιστώσουµε και από τον παρακάτω συγκεντρωτικό Πίνακα, στο κείµενο του Μόσχου η εγκλιτική αντωνυµία που έπεται του ρήµατος (VO p ) είναι εκείνη που επικρατεί στατιστικά. Πίνακας 2. Η θέση προσωπικής εγκλιτικής αντωνυµίας συγκριτικά µε την θέση του ρήµατος. Αντωνυµία mou moi me sou soi se Σύνολο Προηγείται του ρήµατος (O p V) (0,00%) 17 (6,18%) 23 (15,23%) 1 (14,29%) 19 (23,75%) 11 (26,19%) 71 (12,59%) Έπεται του ρήµατος (VO p ) 9 (100,00%) 258 (93,82%) 128 (84,77%) 6 (85,71%) 61 (76,25%) 31 (73,81%) 493 (87,41%) Επιπρόσθετα και πέρα από τις στατιστικές, θα πρέπει να σηµειωθούν και τα εξής: (a) στην περίπτωση της VO p η εγκλιτική αντωνυµία είναι πάντα σε άµεση επαφή µε το ρήµα από το οποίο εξαρτάται (b) στην περίπτωση της VO p το ρήµα είναι πληροφοριακό «κέντρο» ρηµατικής φράσεως (VP), όπως εκδηλώνουν οι τρείς επόµενοι παράγοντες: η εγκλιτική αντωνυµία πάντα έπεται του ρήµατος, όταν αυτό είναι στην προστακτική (= V imp ): (7) [Pi/steue/] Vimp [moi] Op, presbu/tere Ko/nwn! (PG 2856A12 13). η εγκλιτική αντωνυµία πάντα έπεται του ρήµατος a)kou/w a)kou/w sou (PG 2892B10) και συνήθως και κάθε άλλου ρήµατος αισθήσεως (= V vid ): 5
6 (8) Wj ou)=n [ei)=de/n] Vvid [me] Op o( ptwxo\j (PG 2893A5). η εγκλιτική αντωνυµία σχεδόν πάντα έπεται των «λεκτικών» ρηµάτων (Verba Dicendi = V dic ): (9) [Dihgh/sato/] Vdic [moi] Op tij tw=n Pate/rwn, o(/ti drakona/rij tij [dihgh/sato/] Vdic [moi] Op le/gwn (PG 2868A4 5). 11 ενώ συνάντησα µόνο τρεις εξαιρέσεις όπου υπάρχει O p V dic αντί V dic O p. Ωστόσο, και στις τρεις αυτές περιπτώσεις ο λόγος µετακινήσεως από τη V dic O p προς τη O p V dic µπορεί να εξηγηθεί µε κάποιον τρόπο, όπως θα δούµε παρακάτω. Σε µερικές ινδοευρωπαϊκές γλώσσες τα ρήµατα αισθήσεως καθώς και τα «λεκτικά», συγκροτούν ιδιαίτερες σηµασιολογικές κατηγορίες µε τις δικές τις συντακτικές ιδιαιτερότητες, όπως είναι λ. χ. η δυνατότητα να έχουν επαυξηµένο αντικείµενο, δηλαδή αιτιατική µε απαρέµφατο/µετοχή (Accusativus cum Infinitivo/Partcipio), ή υποχρεωτικό έµµεσο αντικείµενο, όπως συµβαίνει λ. χ. µε το αγγλικό to tell, όπου είναι λάθος να πει κανείς *tell that χωρίς το αντικείµενο (tell her/him that), παρ όλο που στις περισσότερες φράσεις είναι φανερό και από τα συµφραζόµενα σε ποιόν πρέπει ο ακροατής να πει κάτι. Το ίδιο φαινόµενο υπάρχει και στο Λειµωνάριον: (10) Kai\ krath/saj [me] Op th=j xeiro\j, le/gei [moi] Op (PG 2917A5 6). Αν ο οµιλιτής κρατούσε το χέρι του ενός και µιλούσε µε κάποιον άλλον, θα ήταν πάρα πολύ σηµαντικό για το νόηµα να έχει κάθε ρήµα (µετοχή = ρήµα) το δίκο του αντικείµενο, π. χ.: (11) *Kai\ krath/saj me th=j xeiro\j, le/gei au)t%=. Στο Λειµωνάριον, όταν δύο ρήµατα, που τοποθετούνται το ένα κοντά στο άλλο, έχουν εγκλιτικές αντωνυµίες σαν αντικείµενα, πάντα εννοείται το ίδιο πρόσωπο ή το ίδιο πράγµα, όπως συµβαίνει και στο παράδειγµα (10). Το δεύτερο αντωνυµιακό αντικείµενο είναι πλεοναστικό και δεν είναι σηµαντικό από τη σηµασιολογική άποψη. Η εγκλιτική αντωνυµία που έπεται του ρήµατος φαίνεται να µην προσφέρει καµιά καινούργια πληροφορία στη φράση και να είναι πλεοναστική, για τον πρόσθετο λόγο ότι στις περισσότερες ιστορίες 12 ο Μόσχος/αφηγητής (κάποτε µαζί µε τον φίλο του, Σωφρόνιο, το µελλοντικό Πατριάρχη Ιερουσαλύµων) ακούει την ιστορία από κάποιον αυτόπτη µάρτυρα ή από κάποιον άλλον που την είχε ακούσει από κάποιον αυτόπτη, πράγµα που σηµαίνει ότι ο ακροατής του κειµένου σχεδόν πάντα γνωρίζει «ήρωες» της 6
7 ιστορίας από την αρχή της και δεν αµφιβάλλει για το ποιός είναι υποκείµενο δράσεως και ποιός το αντικείµενο. Για ποιούς λόγους λοιπόν ο Μόσχος δεν παραλείπει ποτέ την εγκλιτική αντωνυµία που έπεται του ρήµατος, όπως λ. χ. στις φράσεις pi/steuso/n moi (παράδειγµα (6)), o)/moso/n moi (PG 2900B8 10), do/j moi o)li/gon u(/dwr (PG 2865B13 14), κλπ., όπου το σηµασιολογικό αντικείµενο είναι φανερό από τα συµφραζόµενα και η εγκλιτική αντωνµία δεν είναι πληροφοριακή; Απ ό,τι φαίνεται, ο Μόσχος έγραφε το Λειµωνάριον, πρώτα απ όλα, για ανθρώπους που δε διέθεταν υψηλή µόρφωση και γι αυτό προσπαθούσε να κάνει τη γλώσσα του όσο το δυνατόν απλούστερη και ξεκάθαρη. Η Erika Mihev -Gabrove (1960: 4) αντιλήφθηκε ότι στο κείµενο δε χρησιµοποιούνται µεγάλες προτάσεις µε περίπλοκη σύνταξη και ο Μόσχος µερικές φορές επαναλαµβάνει τις ιδέες που είναι, κατά τη γνώµη του, σηµαντικές (εκφράζοντάς τους, βέβαια, κάθε φορά µε άλλον τρόπο), σαν να φοβάται µήπως παρανοηθεί ή παρερµηνευθεί. Έτσι για παράδειγµα µπορεί να εξηγηθεί η εµφάνιση του δύνατου τύπου προσωπικής αντωνυµίας στο(12): (12) Dihgh/sato h(mi=n o( o(/sioj Path\r h(mw=n o( a)bba=j Gew/rgioj o( a)rximandri/thj th=j monh=j tou= a(gi/ou Patro\j h(mw=n Qeodosi/ou th=j diakeime/nhj kata\ th\n e)/rhmon th=j a(gi/aj Xristou= tou= Qeou= h(mw=n po/lewj, [e)moi\] Op* kai\ t%= a)delf%= Swfroni/% t%= sofist$= [le/gwn] Vdic, o(/ti (PG 2949B1 6). Η πρόταση είναι πολύ µεγάλη για το Λεµώνα και, ίσως, είναι δύσκολη η ακουστική κατανόησή της. Ο ακροατής µπορεί να ξεχάσει στο τέλος της πρότασης τι ήταν στην αρχή της, και ο Μόσχος του υπενθυµίζει σε ποιούς διηγήθηκε ο αββάς Γεώργιος την ιστορία του δίνοντας έµφαση στο γεγονός ότι ο ίδιος µαζί µε το Σωφρόνιο άκουσαν την αφήγηση του αββά. Με παρόµοιο τρόπο θα µπορούσε ίσως να εξηγήσει κανείς γιατί δεν παραλείπεται ποτέ το πλεοναστικό αντωνυµιακό αντικείµενο που έπεται του ρήµατος: ίσως ο Μόσχος να προσπαθεί να αποτρέψει τον ακροατή να καταλάβει το νόηµα του κειµένου όπως εκείνος θέλει, ανεξάρτητα από την πρωταρχική ιδέα του συγγραφέα. Ας σηµειωθεί επιπλέον εδώ ότι σε ορισµένες ευρωπαϊκές γλώσσες (π. χ. ισπανικά, ιταλικά, ελληνικά) οι κλιτικές αντωνυµίες συχνά συγκρίνονται µε τα οριστικά άρθρα. Ο P. Panagiotidis (2002: 70) δείχνει τις αναλογίες µεταξύ των δύο µε ένα πολύ διαφωτιστικό παράδειγµα: 7
8 (13) Η Νένα πουλούσε [φτηνά εισιτήρια] (O)i κι ο Άρης αγόραζε e i. 13 Στην πρόταση υπάρχει σηµασιολογικός παραλληλισµός ανάµεσα στα δύο µέρη της, µόνο που το δεύτερο µέρος δεν έχει αντικείµενο. Ο P. Panagiotidis έβαλε κλιτική αντωνυµία (σαν αντικείµενο) και στο δεύτερο µέρος για να δείξει πως µπορεί να αλλάξει το νόηµα της πρότασης: (14) Η Νένα πουλούσε [φτηνά εισιτήρια] (O)i κι ο Άρης [τα] Opi αγόραζε. Το νόηµα άλλαξε ριζικά: ενώ στο (13) η φτήνια εισιτηρίων ενώνει λογικά τα δύο µέρη, στο (14) εννοείται ότι ο Άρης αγόραζε τα ίδια εισιτήρια τα οποία η Νένα πουλούσε. ε βρήκα στο Λειµωνάριον δύο παρόµοιες προτάσεις οι οποίες να διακρίνονται µόνο µε βάση την απουσία/παρουσία εγκλιτικής αντωνυµίας, όµως θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να δούµε ένα παράδειγµα από την ελληνική (15) και τη λατινική (16) παραλλαγή του κειµένου. 14 (15) Tou=to Jeasa/menoi kai\ oi( loipoi\ ba/rbaroi, kai\ Jauma/santej, e)de/onto tou= ge/rontoj prospi/ptontej au)t%=. Kai\ poih/saj eu)xh\n o( ge/rwn ija/sato au)to\n, kai\ ou)/tw a)pe/lusen [au)tou\j] Oi e)n ei)rh/n$ (PG 2924B3 7). (16) Quod cum cernerent barbari caeteri, admirati regabant senem, ut socium eorum curaret. Senex igitur, facta oratione, curavit eum, et ita demisit e i in pace (PG 2923B2 5). Αν στο (15), όπου υπάρχει αντωνυµιακό αντικείµενο, ο γέροντας απελευθέρωσε όλους τους βαρβάρους (au)tou\j), στο (16), όπου δεν υπάρχει αντικείµενο, πίσω από το dimisit ο ακροατής βάζει στο µυαλό του το eum, δηλαδή υπογραµµίζεται ότι απ όλους όσοι του επιτέθηκαν ο γέροντας a)pe/lusen ακριβώς αυτόν που είχε µείνει ακίνητος αµέσως µετά την επίθεσή του (εναντίον του γέροντα). Έτσι το νόηµα άλλαξε χωρίς αντωνυµιακό αντικείµενο. Η διαφορά µεταξύ των (15) και (16) δεν είναι µεγάλη, αλλά ο Μόσχος, ίσως, να θέλει να αποτρέψει και τις ελάχιστες ενδεχόµενες αµφιβολίες και γι αυτό τοποθετεί παντού, όπου δεν υπάρχει αντικείµενο-ουσιαστικό (και όπου το επιτρέπει η σηµασιολογία του ρήµατος), το αντωνυµιακό αντικείµενο το οποίο, ίσως, κάποτε να φαίνεται πλεοναστικό στην πραγµατικότητα αυτός ο πλεονασµός είναι σκόπιµος πλεονασµός, αφού, όπως είδαµε, η αντωνυµία µπορεί να ασκεί καταφανή επίδραση στο γενικό νόηµα της πρότασης. 8
9 Η εγκλιτική αντωνυµία, όταν βρίσκεται µπροστά στο ρήµα, στο Λειµωνάριον, όπως και στα Αρχαία Ελληνικά, γίνεται εγκλιτικό της λέξης που προηγείται, και στις µερικές περιπτώσεις παύει να βρίσκεται σε επαφή µε το ρήµα: (17) Ti/ [soi] Op kako\n [e)poi/hsa] V, o(/ti e)pi\ tosou/tou dh/mou diasu/reij me kai\ blasfhmei=j; (PG 2901C9 11). Η σειρά Ο p V προκύπτει είτε από συντακτικούς, είτε από σηµασιολογικούς λόγους. I. Οι συντακτικοί λόγοι που οδηγούν στη σειρά Ο p V συνδέονται µε την τάση να διατηρούνται οι προσωδιακές και συντακτικές ενώσεις. Όταν το ρήµα από το οποίο εξαρτάται ο αδύνατος τύπος της προσωπικής αντωνυµίας έπεται ορισµένων άτονων στοιχείων, τότε η εγκλιτική αντωνυµία µπορεί να αλλάζει την θέση της και να ενώνεται µε τα στοιχεία αυτά σε µία προσωδιακή ένωση (# #): (18) Pi/steuso/n moi, #ou) mh/ [se] Op # [e)a/sw] V (PG 2888B8). Το ίδιο γίνεται, αν µπροστά από το ρήµα υπάρχει ένα φραστικό εγκλιτικό. Σαν αποτέλεσµα, διαµορφώνεται σύµπλεγµα εγκλιτικών: (19) kai\ #ou)k {[e)/ti] Cl [se] Op } Cluster # [polemw=] V! (PG 2900B9 10). Σε καποιά παραδείγµατα υπάρχει ίσχυρος συντακτικός δεσµός ανάµεσα στην εγκλιτική αντωνυµία και κάποιο άλλο συντακτικό συστατικό (συνήθως επίθετο) το οποίο αλλάζει την θέση του χάριν έµφασης, και η απαγόρευση ξεχωρίσµατος συστατικών εξαναγκάζει την αντωνυµία να µένει κοντά στη µετακινούµενη λέξη: (20) a)=ra ou)/de {w(j [nekra/n] Det [me] Op } ένωση w)/feilej [oi)ktei=rai] Vinf ; (PG 2933D4 5). Παρατηρούµε, λοιπόν, στο παραπάνω παράδειγµα ότι η εγκλιτική αντωνυµία είναι εξαρτηµένη, από τη µία πλευρά, από το απαρέµφατο (= V inf ), και, από την άλλη, έχει επίθετο (= Det) στην ίδια πτώση. 15 Ο συντακτικός δεσµός ανάµεσα στο απαρέµφατο και το αντωνυµιακό αντικείµενο είναι έκδηλος και η απόσταση µεταξύ των δύο δε δηµιουργεί δυσκολίες στον ακροατή, αφού ακόµη κι έτσι (παρά την απόσταση δηλαδή) µπορεί να ερµηνεύσει σωστά τη συντακτική δοµή της πρότασης. Όµως, αν η εγκλιτική αντωνυµία και το επίθετο δε βρίσκονταν κοντά, η συντακτική σχέση µεταξύ τους δε θα ήταν προφανής, γιατί στα ελληνικά, όπως και σε άλλες ινδοευρωπαϊκές γλώσσες, η προσωπική αντωνυµία πολύ σπάνια συνοδεύεται από επίθετο, και ο ακροατής θα 9
10 µπορούσε να έχει δυσκολίες µε το νόηµα του κειµένου. Eδώ θα µπορούσε κανείς ακόµη να αναρωτηθεί: γιατί η πρόταση (20) δεν έχει την εξής σειρά λέξεων: (21) * w)/feilej [oi)ktei=rai] Vinf {[me] Op w(j [nekra/n] Det } ένωση. Η απάντηση ίσως είναι ότι το επίθετο µετακινείται σχεδόν στην αρχή της πρότασης επειδή είναι εστιασµένο (focalised): δε θα πρέπει λοιπόν να µε λυπηθείς [έστω νεκρή] έµφαση ; Η τελευταία συντακτική αιτία που οδηγεί στη σειρά O p V είναι η τάση να σπάσει η σειρά ρηµάτων, τα οποία βρίσκονται σε επαφή. Σ αυτή την περίπτωση η εγκλιτική αντωνυµία παίζει το ρόλο «διαχωριστή»: (22) Wmoso/n moi, o(/ti ou)deni\ le/geij, a(\ [me/llw] V [soi] Op [le/gein] Vdic (PG 2900B8 10). Είµαι υποχρεωµένος όµως να καταγράψω και κάποιες εξαιρέσεις στον «κανόνα» αυτό, π. χ.: (23) Kai\ [a)pokrijei=sa] Vprt [le/gei] V [moi] Op (PG 2865B8). 16 II. Σηµασιολογικές αιτίες που οδηγούν στη σειρά Ο p V έχουν να κάνουν µε την εστίαση του ρήµατος µε το οποίο συνδέεται η εγκλιτική αντωνυµία. Όταν στο «κέντρο» της έµφασης βρίσκεται το ρήµα στην προστατική, τότε η εστίαση δίνεται µε φραστικό εγκλιτικό: (24) {Pisteu/sate [ga/r] Cl } έµφαση moi (PG 2908D4). Το ίδιο µπορεί να ισχύει και για όλους τους υπόλοιπους κλιτούς τύπους των ρηµάτων (finite verbs), όµως συνήθως το εστιασµένο ρήµα µετακινείται και η µετακίνηση δείχνει την έµφαση: (25) Ti/ ga\r e i)=de/j mou kalo\n, o(/ti ou(/twj [me] Op [a)gap#=j] V ; (PG 2913Α15). Σ αυτήν τη φράση, εκτός από τη µετακίνηση, υπάρχει και άλλο σηµάδι έµφασης, το επίρρηµα ou(/twj που έχει συντακτικές και σηµασιολογικές σχέσεις µε το ρήµα και δηλώνει ότι το ρήµα είναι στο «κέντρο» της έµφασης. Ο νόµος του Wackernagel δεν επιτρέπει να µετακινηθεί το αντωνυµιακό αντικείµενο µαζί µε το ρήµα, αλλιώς η εγκλιτική αντωνυµία φεύγει από την δηκή της θέση στο κώλον : (26) * {o(/ti} Barrier ou(/twj [a)gap#=j] V [me] Op ; 10
11 Το ίδιο γίνεται και στις φράσεις µε τα άλλα σηµαδιά έµφασης, π. χ. µε την επιτατική άρνηση ou) mh/ (βλ.: (18)) και ou)k e)/ti (βλ.: (19)). Όταν η πρόταση δεν περιέχει ούτε επίρρηµα ούτε επιτατική άρνηση, η σειρά O p V είναι το µοναδικό αξιόπιστο σήµα το οποίο µας δείχνει ότι το ρήµα είναι εστιασµένο: (27) Ou) Je/leij i))dei=n tina swzo/menon: a)lla\ Xristo\j o( Uio\j tou= Qeou= tou= zw=ntoj, au)to/j [se] Op [suntri/yei] V (PG 2916A2 4). Το φαινόµενο µετακινήσεως εστιασµένου ρήµατος δεν εξαρτάται από την σηµασία του ρήµατος. Όπως σηµειώθηκε και παραπάνω, η εγκλιτική αντωνυµία σχεδόν πάντα έπεται των «λεκτικών» ρηµάτων και βρήκα µόνο τρείς εξαιρέσεις, όπου, αντίθετα, το «λεκτικό» ρήµα έπεται του εγκλιτικού. Η µία από τις περιπτώσεις αυτές είναι, όπως νοµίζω, αποτέλεσµα έµφασης: 17 (28) Egw/ ei)mi )Iwa/nnhj o( Baptisth/j: kai\ dia\ tou=to/ [soi] Op [le/gw] Vdic, mhdamou= a)pe/lj$j (PG 2853A15 B2). Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής υπογραµµίζει το κύρος του λόγου του να µην γίνει κάτι παρά τη θέλησή του. Στη συντακτική δοµή η «υπογράµµιση» του κύρους του αντικατοπτρίζεται στην µετακίνηση του ρήµατος. Στο τέλος της µικρής µου ανάλυσης θα ήθελα να διατυπώσω γενικούς κανόνες που ισχύουν στο Λειµωνάριον του Ιωάννου Μόσχου και σύµφωνα µε τους οποίους τοποθετούνται οι εγκλιτικές προσωπικές αντωνυµίες στο κείµενο: Πίνακας 3. Οι βασικοί κανόνες τοποθετήσεως εγκλιτικών αντωνυµιών στο Λειµωνάριον. Ν Σειρά Όρος Συχνότητα 1.1 Το ρήµα είναι στην αρχή της φράσεως ( κώλον ) Πάντα 1.2 V = V imp 1.3 VO p V = V dic Σχεδόν πάντα Στα περισσότερα 1.4 V = V vid παραδείγµατα Η πρόταση έχει ουδέτερη (neutral) σειρά 1.5 Συνήθως λέξεων 11
12 Το ρήµα είναι εστιασµένο και ακολουθεί είτε O p V επιτατική άρνηση (ou) mh/, ou)k e)/ti), είτε το επίρρηµα ou(/twj 18 Κάποια λέξη, η οποία δεν είναι ρήµα και έχει ίσχυρες συντακτικές ή προσωδιακές συνδέσεις µε την εγκλιτική προσωπική αντωνυµία, είναι εστιασµένη και, σαν αποτέλεσµα έµφασης, µετακινείται προς την αρχή της πρότασης/φράσης ( κώλον ). 19 Η εγκλιτική προσωπική αντωνυµία είναι εξαρτηµένη από το απαρέµφατο, το οποίο εξαρτάται συντακτικώς από το άλλο ρήµα (συνήθως κλιτό τύπο ρήµατος) Πάντα Στα περισσότερα παραδείγµατα Οι εγκλιτικές αντωνυµίες στο Λειµωνάριον µαρτυρούν τις µεγάλες αλλαγές στην προσωδιακή δοµή, αν συγκρίνει κανείς την κατάσταση που επικρατούσε στα Αρχαία Ελληνικά. Αυτές οι αλλαγές δεν προέρχονται από λάθη των χειρογράφων, αντίθετα αποτελούν µέρος στην εξέλιξη της προσωδιακής δοµής. Έτσι, ενώ στα Αρχαία Ελληνικά η θέση των εγκλιτικών αντωνυµιών στην φράση ( κώλον ) εξαρτήθηκε µόνο από τον νόµο του Wackernagel, και, στην πραγµατικότητα, δεν υπήρχε καµία συντακτική διαφορά ανάµεσα στα αντωνυµιακά και φραστικά εγκλιτικά, στο Λειµωνάριον η εγκλιτική αντωνυµία στις περισσότερες περιπτώσεις τοποθετείται κοντά στο ρήµα εξάρτησης και είναι δυνατό να θεωρήσουµε την ένωση ρήµατος και αντωνυµιακού αντικειµένου του σαν ένα σύνταγµα. Ακόµη πιο σηµαντικό, νοµίζω, είναι ότι η θέση της εγκλιτικής αντωνυµίας δεν εξαρτάται τόσο από τον νόµο του Wackernagel (ο οποίος επηρεάζει τη γενική σειρά των λέξεων, αλλά δεν έχει επίδραση στην θέση του αντωνυµιακού εγκλιτικού συγκριτικά µε τη θέση του ρήµατος) όσο από τους σηµασιολογικούς παράγοντες και τις απαιτήσεις του ύφους. Σε νεότερα κείµενα (14 αι. µ. Χ.), παρ όλο που ο νόµος του Wackernagel ακόµα λειτουργεί, όπως έχει δείξει ο P. Mackridge (1993; 2001), βρίσκουµε αποτελέσµατα γραµµατοποιήσεως, εµφανίζονται δηλαδή και οι προκλιτικές αντωνυµίες, και η κλιτική αντωνυµια δεν ξεχωρίζεται από το ρήµα εξάρτησης (ανεξάρτητα από αν βρίσκεται µπροστά ή πίσω από αυτό). Αυτό σηµαίνει ότι η κλιτική αντωνυµία έχασε εντέλει και τα τελευταία γνωρίσµατα φραστικού εγκλιτικού και έγινε ρηµατικό κλιτικό (verbal clitic), όπως είναι τώρα στα νέα ελληνικά. Εκείνο που επιχειρήθηκε να καταδειχτεί στο άρθρο αυτό είναι 12
13 ότι τα πρώτα βήµατα προς τη σηµερινή κατάσταση τα συναντάµε ήδη τον 6ο 7ο αι. µ. Χ. στο Λειµωνάριον του Ιωάννου Μόσχου. Σηµειώσεις 1 Ευχαριστώ το φίλο δρ. νεοελληνικής φιλολογίας Τάσο Καπλάνη (Selwyn College, Cambridge), που είχε την καλοσύνη να διαβάσει το κείµενο και να προτείνει χρήσιµες διορθώσεις και βελτιώσεις. Εννοείται πως όσα σφάλµατα αποµένουν βαρύνουν εµένα αποκλειστικά. 2 Πβ.: (Horrocks 1991; Janse 1993; ; 2000; Mackridge 1993; 2000; Pappas 2001). 3 Πβ.: (Anderson 1993; Collinge 1985: ; Janse 1987; Wackernagel 1892). 4 Για το κείµενο του Μόσχου βλ. την έκδοση του Migne (T. 87, 3 = PG). 5 Τα άρθρα δεν υπολογίζονται σαν ξεχωριστά στοιχεία. 6 Diese uralte Stellungstendenz herrsht nun genau so wie am Anfang des Satzes auch am Anfang jener kleineren Einheit, die in mehrhafter Hinsicht ein Abbild des Satzes ist, nämlich des Kolons (βλ.: Fraenkel 1933: 319). 7 Cl = φραστικό εγκλιτικό. 8 Σύγκρινε µε το παράδειγµα 1 στην απαίτηση (ii). Εδώ το ρήµα είναι στην πρώτη «εµφατική» θέση, όπως δείχνει το de/ που ακολουθεί. 9 Σύγκρινε µε το παράδειγµα 2 στο απαίτηση (ii). Εδώ το ti/j δεν είναι κλιτική, επειδή βρίσκεται στη πρώτη θέση στο κώλον (Au)to\j ga\r / ti/j ) και στο ga\r τίθεται η βαρεία. 10 Σύγκρινε µε (5): {kai\} Barrier e)/labo/n [moi] Op (φραστικό κλιτικό kai/ είναι γραµµατικοποιηµένο εµπόδιο). 11 Στην έκφραση dihgh/sato/ moi le/gwn η εγκλιτική αντωνυµία moi είναι αντικείµενο του dihgh/sato και δεν έχει καµία σχέση µε την µετοχή le/gwn η οποία συνδείται µόνο µε την φράση που την ακολουθεί. Η έκφραση dihgh/sato/ moi < > le/gwn υπάρχει σχεδόν στην κάθε ιστορία του κειµένου του Μόσχου και είναι, ίσως, ένα φραστικό κλισέ. 12 Πβ.: (Maisano 1984: 3 5). 13 (O)i = αντικείµενο, ei = απουσία αντικειµένου, κενό αντικείµενο (null object). 14 Η λατινική µετάφραση που δηµοσιεύεται στην PG έγινε από άλλα χειρόγραφα (βλ.: Mioni 1950; Pattenden 1975: 38f; 1984: 17). 15 Στη συντακτική δοµή εννοείται, βέβαια, *nekra/n me ou)=san. Ευχαριστώ την κα. Βάσα Σολωµού Ξανθάκη η οποία µου το έδειξε. 16 Υπάρχει όµως και η επόµενη παραλλογή: [a)pe/kri/jh] V [moi] Op [le/gousa] Vprt (PG 2901A10). 17 εν είµαι σίγουρος πώς µπορεί να εξηγηθεί η σειρά O p V dic στην επόµενη πρόταση: Ou) mo/non o(/sa [moi] Op [ei)/p$j] Vdic, poih/sw, a)ll o(/ti kai a)po\ th=j sh/meron h(me/raj ou)k e i )se/ljw ei)j to\n 13
14 oi)=ko/n mou, a)ll ei)j monasth/rion e)nteu=jen a)pe/rxomai (PG 2936B10 13). Κατά τη γνώµη µου, υπάρχουν δύο πιθανές ερµηνείες: από τη µία πλευρά, το ρήµα ei)/p$j µπορεί να είναι εστιασµένο, και µ αυτόν τον τρόπο ο οµιλιτής να δείχνει το σεβασµό του για τους λόγους της νεκρής κόρης, από την άλλη, µπορεί στο «κέντρο» έµφασης να βρίσκεται το o(/sa, όπως δείχνει η έκφραση ou) mo/non o(/sa, και το ρήµα να µετακινείται για να µη φεύγει η εγκλιτική αντωνυµία από την δεύτερη θέση στο κώλον. 18 Σ αυτή την περίπτωση, αν έχουµε λεκτικό ρήµα, αναιρείται το 1.3 (δηλαδή το V dic O p γίνεται O p V dic ). 19 Τα παραδείγµατα είναι πάρα πολύ σπάνια. Βιβλιογραφία Adams, J. N Wackernagel s Law and the Placement of the Copula esse in Classical Latin. Cambridge. Anderson, S. R Wackernagel s Revenge. Language Collinge, N. E The Laws of Indo-European. Amsterdam. Dunn, G Enclitic Pronoun Movement and the Ancient Greek Sentence Accent. Glotta 67, Fraenkel, E Kolon und Satz: Beobachtugen zur Gliederung des antiken Satzes 1. Nachrichten der Göttinger Gesellschaft der Wissenschaften, philologisch-historische Klasse Horrocks, G. C Οι κλιτικές αντωνυµίες στην ιστορία της Ελληνικής γλώσσας. Μελέτες για την Ελληνική γλώσσα Janse, M Wackernagel s law. Proceedings of the Fourteenth International Congress of Linguists, Berlin/GDR, August , ed. by W. Bahner, J. Schildt, D. Viehweger, Berlin. Janse, M La position des pronoms personnels enclitiques en grec n o-testamentaire la lumišre des dialectes n o-hell niques. La koin greque antique, ed. by C. Brixhe, Nancy. Janse, M Phonological Aspects of Clisis in Ancient and Modern Greek Glotta LXXIII Janse, M Convergence and Divergence in the Development of the Greek and Latin Clitic Pronouns. Stability and Change of Word-Order Patterns over Time, ed. by R. Sornicola, E. Poppe, A. Shisha Ha-Levy, Amsterdam. Kissilier, M. L Osobennosti yazyka Ioanna Moscha (zakon Wackernagelya i mestoimennye klitiki v tekste pozdnego koine). Περίληψη διατριβής. Αγ. Πετρούπολη. Mackridge, P. H An Editorial Problem in Medieval Greek Texts: the Position of the Object Clitic Pronoun in the Escorial Digenes Acrites. Αρχές της Νεοελληνικής λογοτεχνίας. Πρακτικά του δεύτερου διεθνούς συνέδριου Neograeca medii aevi. Ανάτυπο αjπο; το;ν Α τόµο, Benetia. Mackridge, P. H The Position of the Weak Object Pronoun in Medieval and Modern Greek. Yazyk i rechevaya deyatel nost
15 Maisano, R Tradizione orale e sviluppi narrativi nel Prato di Giovanni Mosco. Bolletino della Badia Greca di Grottaferrata Mioni, E Le Vitae Patrum nella Traduzione di Ambrogio Traversari. Aevum Panagiotidis, P Pronouns, Clitics and Empty Nouns. Pronominality and Licensing in Syntax. Amsterdam Philadelphia. Pappas, P. A Weak Object Pronoun Placement in Later Medieval and Early Modern Greek. Dissertation. Ohio. Pattenden, P The Text of the Pratum Spirituale. Journal of Theological Studies, New Series XXVI, I Pattenden, P The Editions of the Pratum Spirituale. Studia Patristica Wackernagel, J Über ein Gesetz der Indogermanischen Wortstellung. Indogermanische Forschungen I Zimmerling, A. V Tipologicheskiy sintaksis skandinavskih yazykov. Μόσχα. 15
Ιωάννης 1[α ]:1 και το οριστικό άρθρο «ο» --- Θεός ή κάποιος θεός;
Ιωάννης 1[α ]:1 --- Θεός ή «κάποιος θεός»; 1 Ιωάννης 1[α ]:1 και το οριστικό άρθρο «ο» --- Θεός ή κάποιος θεός; Εδώ θα εξετάσουμε το εδάφιο Ιωάννης 1[α ]:1 το οποίο, σύμφωνα με το κείμενο λέει, «Εν αῤχη
Διαβάστε περισσότεραΣτάδια Ανάπτυξης Λόγου και Οµιλίας
Στάδια Ανάπτυξης Λόγου και Οµιλίας Το παιδί ξεδιπλώνει τις γλωσσικές ικανότητες του µε το χρόνο. Όλα τα παιδιά είναι διαφορετικά µεταξύ τους και το κάθε ένα έχει το δικό του ρυθµό. Τα στάδια ανάπτυξης
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΤΑΣΗ. Η οργανωμένη ομάδα λέξεων που εκφράζει μόνο ένα νόημα, με σύντομη συνήθως διατύπωση, λέγεται πρόταση.
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΤΑΣΗ Η οργανωμένη ομάδα λέξεων που εκφράζει μόνο ένα νόημα, με σύντομη συνήθως διατύπωση, λέγεται πρόταση. Ως προς το περιεχόμενό τους 1) κρίσεως ο ομιλητής θέλει να πληροφορήσει, να δηλώσει
Διαβάστε περισσότεραΣυντακτικές λειτουργίες
2 Συντακτικές λειτουργίες (Syntactic functions) A. Πτώσεις και συντακτικές λειτουργίες (Cases and syntactic functions) The subject can be identified by asking ποιος (who) or τι (what) the sentence is about.
Διαβάστε περισσότεραΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Ενότητα 1: Elements of Syntactic Structure Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΙ ΟΡΟΙ. Η σύνταξη μιας πρότασης
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Η σύνταξη μιας πρότασης Τα δύο πιο βασικά στοιχεία σε κάθε πρόταση είναι το ρήμα και το ουσιαστικό. Το κομμάτι της πρότασης που αναφέρεται στο ρήμα το λέμε ρηματικό σύνολο (ΡΣ) ή ρηματικό
Διαβάστε περισσότεραΛέξεις, φράσεις και προτάσεις
1 Λέξεις, φράσεις και προτάσεις (Words, phrases and clauses) The Greek language, like all human languages, has a Lexicon and a Grammar that are used to create sentences. The Lexicon consists of the words
Διαβάστε περισσότεραΑΝΣΩΝΤΜΙΕ Είναι κλιτές λέξεις που αντικαθιστούν ονοματικές φράσεις και κάνουν την ίδια «δουλειά» με αυτές.
ΑΝΣΩΝΤΜΙΕ Είναι κλιτές λέξεις που αντικαθιστούν ονοματικές φράσεις και κάνουν την ίδια «δουλειά» με αυτές. Οι αντωνυμίες δίνουν στον λόγο μας συντομία και σαφήνεια. Μας βοηθούν να μιλάμε πιο εύκολα για
Διαβάστε περισσότεραΦΩΝΗΤΙΚΗ-ΦΩΝΟΛΟΓΙΑ (Ι)
ΦΩΝΗΤΙΚΗ-ΦΩΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) Βασικά σηµεία Η φωνητική µελετά τους φθόγγους Οι φθόγγοι διακρίνονται: κατά τον τόπο (διχειλικά, οδοντικά κτλ.) κατά τον τρόπο άρθρωσης (κλειστά, τριβόµενα κτλ.) Η Φωνολογία µελετά
Διαβάστε περισσότεραΙδιαιτερότητες και δυσκολίες στη διδακτική της ελληνικής: η άρνηση
Ιδιαιτερότητες και δυσκολίες στη διδακτική της ελληνικής: η άρνηση Gustavo Figarola: gugafig@adinet.com.uy Soraya Ochoviet: soraocho@hotmail.com Μοντεβιδέο, Ουρουγουάη Από την πείρα μας, σαν δάσκαλοι του
Διαβάστε περισσότεραΤΕΧΝΟΓΛΩΣΣΙΑ VIII ΛΟΓΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: ΜΑΪΣΤΡΟΣ ΓΙΑΝΗΣ, ΠΑΠΑΚΙΤΣΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗ: ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΕΚΦΡΑΣΕΩΝ (Β )
ΤΕΧΝΟΓΛΩΣΣΙΑ VIII ΛΟΓΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: ΜΑΪΣΤΡΟΣ ΓΙΑΝΗΣ, ΠΑΠΑΚΙΤΣΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗ: ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΕΚΦΡΑΣΕΩΝ (Β ) ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της άσκησης είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση συστήματος διόρθωσης
Διαβάστε περισσότεραΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ 21 ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟ ΑΙΤΙΟ Λέγεται το αίτιο που εντοπίζεται σε εξωτερικές καταστάσεις, όχι σε ψυχικές συγκινήσεις και συναισθήματα. Εκφράζεται: α.
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ Ο. ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΟΥ
Περίοδος ονομάζεται το κομμάτι του λόγου που αρχίζει και τελειώνει σε ισχυρό σημείο στίξης (τελεία, ερωτηματικό, θαυμαστικό). Όταν στην αρχή ή στο τέλος έχουμε άνω τελεία, μιλάμε τώρα πια για ημιπερίοδο.
Διαβάστε περισσότεραΗ διαµόρφωση των ονοµατικών και ρηµατικών συνταγµάτων στα ελληνικά από τον 5ο µ.χ. ως το 12ο αιώνα. Henri Tonnet*
Η διαµόρφωση των ονοµατικών και ρηµατικών συνταγµάτων στα ελληνικά από τον 5ο µ.χ. ως το 12ο αιώνα Henri Tonnet* Παρ ότι η νέα ελληνική γλώσσα είναι κλιτική, η σειρά των λέξεων σ αυτή δεν είναι εντελώς
Διαβάστε περισσότεραΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ 27 Β ΟΡΟΣ ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ Εκφέρεται είτε με απλή αφαιρετική είτε με το σύνδεσμο quam και ομοιόπτωτα ή ομοιότροπα (όταν ο α όρος δεν κλίνεται, είναι δηλαδή επίρρημα
Διαβάστε περισσότεραΠώς Διηγούμαστε ή Αφηγούμαστε ένα γεγονός που ζήσαμε
ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΣΤΗ: http //blgs.sch.gr/anianiuris ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Νιανιούρης Αντώνης (email: anianiuris@sch.gr) Πώς Διηγούμαστε ή Αφηγούμαστε ένα γεγονός που ζήσαμε Διηγούμαστε ή αφηγούμαστε ένα γεγονότος, πραγματικό
Διαβάστε περισσότεραΤα σύννεφα έχουν τέτοια ποικιλία σχημάτων, χρωμάτων και μεγεθών, που. κανένας δε βελτίωσε το σύστημα το οποίο επινόησε το 1803 ο Αγγλος φαρμακοποιός
+ΑΡΘΡΟ I ποιος, ποσού 1. Zuvvccpa Η Μαρίνα μιλάει με τον Αλέξη στο τηλέφωνο και του λέει ότι διάβασε ένα κείμενο για τα σύννεφα. Εκείνος τη ρωτάει γι αυτά που διάβασε. Εμείς ακούσαμε μόνο τις απαντήσεις.
Διαβάστε περισσότεραΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Βασικέ Οδηγίε : ίνεται ιδιαίτερη σηµασία στην εισαγωγή στα ρητορικά κείµενα (Βιβλίο Ρητορικών Κειµένων Μαθητή, Βιβλίο εκπαιδευτικού). Σε κάθε περίοδο διδασκαλία θα πρέπει να γίνεται ανάγνωση ολόκληρη τη
Διαβάστε περισσότεραΦωνή: Θανούλη! Φανούλη! Μαριάννα! Φανούλης: Μας φωνάζει η μαμά! Ερχόμαστε!
20 Χειμώνας σε μια πλατεία. Χιονίζει σιωπηλά. Την ησυχία του τοπίου διαταράσσουν φωνές και γέλια παιδιών. Μπαίνουν στη σκηνή τρία παιδιά: τα δίδυμα, ο Θανούλης και ο Φανούλης, και η αδελφή τους η Μαριάννα.
Διαβάστε περισσότεραΕνότητες Α και Β (Α' Μέρος). Από τη γραμμικότητα στη συστατικότητα. Δομή και συστατικότητα. Δομικοί κανόνες.
Ενότητες Α και Β (Α' Μέρος). Από τη γραμμικότητα στη συστατικότητα. Δομή και συστατικότητα. Δομικοί κανόνες. 1. Δομή/λειτουργία. Όπως όλα τα αντικείμενα που κατασκευάζονται για ένα σκοπό (κομπιούτερς,
Διαβάστε περισσότερα[+εαυτό / +Α] Αναφορικές εκφράσεις: δεδομένα από τα Νέα Ελληνικά. Brian D. Joseph Πανεπιστήμιο της Πολιτείας του Οχάιο
[In D. Theofanopoulou-Kondou, X. Laskaratou, M. Sifianou, M. Georgiafendis, & V. Spyropoulos, eds. Sinxrones tasis stin eliniki glosologia. Meletes afieromenes stin Eirene Philippaki-Warburton [Synchronic
Διαβάστε περισσότεραΠώς να διαβάζεις στο σπίτι γρήγορα και αποτελεσματικά για μαθητές τάξης Teens 2 & 3 (B & C Senior)
Πώς να διαβάζεις στο σπίτι γρήγορα και αποτελεσματικά για μαθητές τάξης Teens 2 & 3 (B & C Senior) Να ξεκινάς πάντα απο το κείμενο μέσα στο οποίο βρίσκεται η ιστορία (coursebook), το λεξιλόγιο και η γραμματική
Διαβάστε περισσότεραΑναπτυξιακά ορόσημα λόγου
Αναπτυξιακά ορόσημα λόγου 0-6 μηνών 7-12 μηνών 13-18 μηνών 19-24 μηνών 2-3 ετών 3-4 ετών 4-5 ετών 5-6 ετών 6-7 ετών 0-6 μηνών Επαναλαμβάνει τους ίδιους ήχους Συχνά μουρμουρίζει, γελά και παράγει ευχάριστους
Διαβάστε περισσότερα2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΝΓ
2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΝΓ 2.1. Πρόγραμμα Σπουδών Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας του Νηπιαγωγείου Στόχοι - Άξονες Περιεχομένου Κατανόηση θέματος που εκφέρεται στην ΕΝΓ.
Διαβάστε περισσότερα403 3. Μορφολογία ουσιαστικών στη γενική ενικού 3.1 134 3.2 135 3.3 136 3.4 137 3.5 138 3.6 139 3.7 140 3.8 141 3.9 142 4. Μορφολογία ουσιαστικών στη γενική ενικού 4.1 143 4.2 144 4.3 145 4.4 146 4.5 147
Διαβάστε περισσότερα«Η τροπικότητα στην Νέα Ελληνική» Ανάλυση βάσει του Επικοινωνιακού Δοµολειτουργικού Προτύπου
Πώς τροποποιούµε το µήνυµα: 1. Έγκλιση (σελ. 1) 2. Άποψη - Ποιόν Ενεργείας (σελ. 7) 3. Άρνηση - Ερώτηση (σελ. ) 4. Τροπικά (σελ. 13). Επιτονισµός και τόνος (σελ. 13) 1 1. Έγκλιση: Οριστική (+/-) Απαρέµφατο
Διαβάστε περισσότεραΓιούλη Χρονοπούλου Μάιος Αξιολόγηση περίληψης
Γιούλη Χρονοπούλου Μάιος 2018 Αξιολόγηση περίληψης Η δυσκολία συγκρότησης (και αξιολόγησης) της περίληψης Η περίληψη εμπεριέχει μια (φαινομενική) αντίφαση: είναι ταυτόχρονα ένα κείμενο δικό μας και ξένο.
Διαβάστε περισσότερα3ο Νηπ/γείο Κορδελιού Τμήμα Ένταξης
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ Περιεχόμενα Α ΕΠΙΠΕΔΟ (λεξιλόγιο) 1 ο ΣΤΑΔΙΟ : Ονοματοποίηση αντικειμένων και προσώπων 2 Ο ΣΤΑΔΙΟ: Ονοματοποίηση πράξεων 3 ο ΣΤΑΔΙΟ : Καθημερινές εκφράσεις και χαιρετισμοί
Διαβάστε περισσότεραΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ -
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ - Τάξη Δείκτες Επιτυχίας Κατανόηση Γραπτού Λόγου Δείκτες Επάρκειας A Τα παιδιά 1. Τοποθετούν ένα κείμενο σε πλαίσιο (θεματικό,
Διαβάστε περισσότεραΦροντιστήρια "ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ" www.prooptikh.com 1. Οδηγίες για την αξιολόγηση των φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο
Φροντιστήρια "ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ" www.prooptikh.com 1 Οδηγίες για την αξιολόγηση των φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο Η εξεταστέα ύλη του Γυμνασίου είναι τα 3/5 της ύλης που διδάχθηκε, με την προϋπόθεση ότι η
Διαβάστε περισσότεραΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ -
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ - Τάξη Δείκτες Επιτυχίας Κατανόηση Γραπτού Λόγου Δείκτες Επάρκειας Γ Τα παιδιά 1. Τοποθετούν ένα κείμενο σε πλαίσιο (θεματικό,
Διαβάστε περισσότεραΜΕΘΟΔΟΙ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΙΙ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ»
ΜΕΘΟΔΟΙ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΙΙ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ» Δρ. ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΓΙΩΤΣΙΔΗ (PhD, MSc, MA) Κλινικός & Συμβουλευτικός Ψυχολόγος 1 ΔΟΜΗ ΔΙΑΛΕΞΗΣ Ορισμοί, οφέλη,
Διαβάστε περισσότεραA READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES.
A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα
Διαβάστε περισσότεραΕρωτηματικές προτάσεις. Ερωτηματικές λέγονται οι προτάσεις που στον προφορικό λόγο συνοδεύονται από ανέβασμα της φωνής και στο γραπτό με ερωτηματικό.
ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ - ΕΥΘΥΣ ΚΑΙ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ Β Ερωτηματικές προτάσεις Ερωτηματικές λέγονται οι προτάσεις που στον προφορικό λόγο συνοδεύονται από ανέβασμα της φωνής και στο γραπτό με ερωτηματικό. Με
Διαβάστε περισσότεραΟΡΟΛΟΓΙΑ -ΞΕΝΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΟΡΟΛΟΓΙΑ -ΞΕΝΗ ΓΛΩΣΣΑ Ενότητα 3: Relatives Σταυρούλα Ταβουλτζίδου ΜΗΧ/ΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛ.&ΜΗΧ/ΚΩΝ ΑΝΤΙΡ.ΤΕ-ΜΗΧ/ΚΩΝ ΑΝΤΙΡΡΥΠΑΝΣΗΣ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.
Διαβάστε περισσότεραΛΑΤΙΝΙΚΑ Β Λ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Γ Λ. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Β1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις:
ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β Λ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Γ Λ 04 03 2018 ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟ Α1. Να μεταφράσετε τα παρακάτω κείμενα: (Μονάδες: 40) Α. Cepheus et Cassiope Andromedam filiam habent. Cassiope, superba forma sua, cum Nymphis
Διαβάστε περισσότεραΨυχογλωσσολογικά ευρήματα για τους κλινικούς δείκτες πρώιμης διάγνωσης στην Ειδική Γλωσσική Διαταραχή
Ψυχογλωσσολογικά ευρήματα για τους κλινικούς δείκτες πρώιμης διάγνωσης στην Ειδική Γλωσσική Διαταραχή Σπυριδούλα Βαρλοκώστα Πανεπιστήμιο Αθηνών Ημερίδα «Γλωσσικές διαταραχές στα παιδιά και τους εφήβους:
Διαβάστε περισσότεραΓραμματική και Συντακτικό Γ Δημοτικού ανά ενότητα - Παρασκευή Αντωνίου
Ενότητα 1η: «Πάλι μαζί!» Σημεία στίξης: τελεία ερωτηματικό...4 Η δομή της πρότασης: ρήμα υποκείμενο αντικείμενο...5 Ουσιαστικά: αριθμοί γένη...6 Ονομαστική πτώση ουσιαστικών...6 Οριστικό άρθρο...7 Ερωτηματικές
Διαβάστε περισσότεραΑΝΑΜΟΡΦΩΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΟΗΜΑΤΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Β ΤΑΞΗ (Σ. Καρύπη, Μ. Χατζοπούλου) Ι.Ε.Π. 2018
Περιεχόμενο γενικών στόχων ΑΝΑΜΟΡΦΩΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΟΗΜΑΤΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Β ΤΑΞΗ (Σ. Καρύπη, Μ. Χατζοπούλου) Ι.Ε.Π. 2018 Αντιληπτική γλώσσα Εκφραστική γλώσσα Ο/η μαθητής-τρια ασκείται βαθμιαία
Διαβάστε περισσότεραII. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΑΡΤΙΟΣ 2019 ΣΥΝΟΛΟ
II. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΑΡΤΙΟΣ 2019 ΣΥΝΟΛΟ ΜΕΡΟΣ Α : ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ 40 μονάδες Μια φορά κι έναν καιρό ζούσε στην Άπω Ανατολή ένας αυτοκράτορας. Δεν είχε γυναίκα ούτε παιδιά και γι αυτό, όταν κατάλαβε
Διαβάστε περισσότεραΕκπαιδευτήρια «Ο Απόστολος Παύλος» Γ υ μ ν ά σ ι ο Π ρ ό γ ρ α μ μ α Υ π ο τ ρ ο φ ι ώ ν. Π υ λ α ί α 12 Μ α ΐ ο υ
Εκπαιδευτήρια «Ο Απόστολος Παύλος» Γ υ μ ν ά σ ι ο Π ρ ό γ ρ α μ μ α Υ π ο τ ρ ο φ ι ώ ν Π υ λ α ί α 12 Μ α ΐ ο υ 2 0 1 8 Σ Τ Ο Ι Χ Ε Ι Α Ε Ξ Ε Τ Α Ζ Ο Μ Ε Ν Ο Υ Μ Α Θ Η Τ Η Επώνυμο: Όνομα: Πατρώνυμο:
Διαβάστε περισσότεραΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝO 24 ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΕΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Μετά από ρήματα που δηλώνουν ψυχικό πάθος, π.χ. gaudeo, queror, indignor κ.ά., ακολουθούν ουσιαστικές αιτιολογικές
Διαβάστε περισσότεραΑξιότιμοι κυρίες και κύριοι, Αγαπητοί μου
Αρχαία Ελληνική Γλώσσα: η βασική μέθοδος διδασκαλίας της Νεοελληνικής ως ξένης γλώσσας ΤΑΤΙΑ ΜΤΒΑΡΕΛΙΤΖΕ Υποψήφια διδάκτωρ του Ινστιτούτου Κλασσικής Φιλολογίας, Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του
Διαβάστε περισσότεραΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ Βασίλης Αναστασίου
ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ Η γλώσσα μας αποτελείται από λέξεις. Λέξεις μικρές ή και μεγάλες, συνηθισμένες ή ασυνήθιστες. Ο αριθμός των λέξεων της γλώσσας μας είναι τεράστιος. Η ελληνική γλώσσα είναι η πλουσιότερη
Διαβάστε περισσότεραΑφηγηματικές τεχνικές -αφηγηματικοί τρόποι
Αφηγηματικές τεχνικές -αφηγηματικοί τρόποι Αφηγηματικές τεχνικές Οι λειτουργίες του αφηγητή 0 αφηγητής μπορεί να είναι πρόσωπο της αφήγησης, με πρωταγωνιστικό ή δευτερεύοντα ρόλο, ή μπορεί να είναι αμέτοχος
Διαβάστε περισσότεραΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΣ, ΕΣΠΙ 1
ΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΣ, ΕΣΠΙ 1 ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ Η έννοια της συνάρτησης είναι θεμελιώδης στο λογισμό και διαπερνά όλους τους μαθηματικούς κλάδους. Για το φοιτητή είναι σημαντικό να κατανοήσει πλήρως αυτή
Διαβάστε περισσότεραΤο αντικείμενο [τα βασικά]
Το αντικείμενο [τα βασικά] Στην ενότητα αυτή θα ασχοληθούμε με το αντικείμενο στα αρχαία ελληνικά. Παράλληλα θα δίνονται παραδείγματα και στα Νέα Ελληνικά (ΝΕ) Τι είναι το αντικείμενο; Αντικείμενο είναι
Διαβάστε περισσότεραΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (Δ.Π.Μ.Σ.)
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (Δ.Π.Μ.Σ.) «Διερμηνεία και Μετάφραση» Tων Τμημάτων: Φιλολογίας, Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, Γαλλικής Γλώσσας και
Διαβάστε περισσότεραΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ (Υποκείμενο, Αντικείμενο, Κατηγορούμενο)
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:.. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:. ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ (Υποκείμενο, Αντικείμενο, Κατηγορούμενο) Ρήμα: Είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει ότι κάποιος ή κάτι ενεργεί, παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε
Διαβάστε περισσότεραΣΧ.ΕΤΟΥΣ 2008-2009. Τάξη Β Τμήμα: Β θεωρητική 1 Μάθημα: Λατινικά Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ. ρωμαϊκής λογοτεχνίας, γενικά χαρακτηριστικά της ρωμαϊκής λογοτεχνίας
ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΥΛΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΧ.ΕΤΟΥΣ 008-009 Σχ. Μονάδα: ο Γενικό Λύκειο ιαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Τάξη Β Τμήμα: Β θεωρητική 1 Μάθημα: Λατινικά Διδάσκουσα Καθηγήτρια: Γιακουμάτου Μαρία-Θηρεσία
Διαβάστε περισσότεραΥΛΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2007 ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΚΑΘΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΑΤΑΛΑ Α ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΥΛΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2007 ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΚΑΘΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΑΤΑΛΑ Α ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Μετά την αλλαγή των σχολικών εγχειριδίων το σχολικό έτος 2006-2007 και επειδή, λόγω της εφαρμογής κύκλων συνδιδασκαλίας
Διαβάστε περισσότεραΛογισμικό: Αρχαία με Νόημα Κατηγορία αναπηρίας: Κώφωση Βαρηκοΐα Μάθημα: Αρχαία Ελληνικά Τάξη/εις: Α, Β Γυμνασίου
Λογισμικό: Αρχαία με Νόημα Κατηγορία αναπηρίας: Κώφωση Βαρηκοΐα Μάθημα: Αρχαία Ελληνικά Τάξη/εις: Α, Β Γυμνασίου Παρουσίαση Λογισμικού: Κατερίνα Αραμπατζή Προμηθευτής: Ινστιτούτο Επεξεργασίας Λόγου Προσβασιμότητα
Διαβάστε περισσότεραΕνότητα 2 η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Ενότητα 2 η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Είδη προφορικού και γραπτού λόγου Η γλωσσική επικοινωνία διακρίνεται σε προφορική και γραπτή. Ο προφορικός λόγος διαφέρει σε πολλά σημεία από το γραπτό, είναι όμως ισάξιοι
Διαβάστε περισσότεραΒασικά στοιχεία Αφηγηματολογίας
Βασικά στοιχεία Αφηγηματολογίας Διδάσκουσα: Δέσποινα Καραβαγγέλη 1. Αφηγηματικές τεχνικές Η αφηγηματολογία είναι η επιστήμη που μελετά την αφηγηματική λειτουργία και µας προσφέρει ό,τι απαιτείται για να
Διαβάστε περισσότερα2. Στοιχεία Πολυδιάστατων Κατανοµών
Στοιχεία Πολυδιάστατων Κατανοµών Είναι φανερό ότι έως τώρα η µελέτη µας επικεντρώνεται κάθε φορά σε πιθανότητες που αφορούν µία τυχαία µεταβλητή Σε αρκετές όµως περιπτώσεις ενδιαφερόµαστε να εξετάσουµε
Διαβάστε περισσότερα8. Η γλώσσα ως κώδικας επικοινωνίας
8. Η γλώσσα ως κώδικας επικοινωνίας Η επικοινωνία είναι σημαντική Η επικοινωνία στη σύγχρονη κοινωνία θεωρείται δεξιότητα που αναπτύσσεται συνεχώς και επηρεάζει τις ικανότητες και τις γνώσεις μας. Θεωρείται
Διαβάστε περισσότεραΤρόπος αξιολόγησης των μαθητών/-τριών στις ενδοσχολικές εξετάσεις: προαγωγικές, απολυτήριες και ανακεφαλαιωτικές
Τρόπος αξιολόγησης των μαθητών/-τριών στις ενδοσχολικές εξετάσεις: προαγωγικές, απολυτήριες και ανακεφαλαιωτικές των δύο κλάδων της «Ελληνικής Γλώσσας»: Νέα Ελληνική Γλώσσα/Νεοελληνική Γλώσσα και Νέα Ελληνική
Διαβάστε περισσότεραΗ ΠΟΡΕΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΕΝΟΣ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
Η ΠΟΡΕΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΕΝΟΣ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ Βήματα που ακολουθούμε όταν προσπαθούμε να συντάξουμε και να μεταφράσουμε ένα αρχαίο ελληνικό κείμενο. Ποια διαδικασία προηγείται; Της μετάφρασης
Διαβάστε περισσότεραΗ ΜΕΣΩ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Φρειδερίκη ΜΠΑΤΣΑΛΙΑ Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ελένη ΣΕΛΛΑ Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Κέρκυρα
1 Η ΜΕΣΩ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Φρειδερίκη ΜΠΑΤΣΑΛΙΑ Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ελένη ΣΕΛΛΑ Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Κέρκυρα Στο: Γλωσσολογικές έρευνες για την Ελληνική Ι, Πρακτικά του 5 ου
Διαβάστε περισσότεραΕΙΔΗ ΔΕΥΤΕΡΕΥOΥΣΩΝ ΠΡOΤΑΣΕΩΝ Τη θεωρία της ύλης θα τη βρείτε: Βιβλίο μαθητή σελ και Βιβλίο Γραμματικής σελ
ΕΙΔΗ ΔΕΥΤΕΡΕΥOΥΣΩΝ ΠΡOΤΑΣΕΩΝ Τη θεωρία της ύλης θα τη βρείτε: Βιβλίο μαθητή σελ. 32-37 και Βιβλίο Γραμματικής σελ. 146-148 Tι πρέπει να γνωρίζω: Oνοματικές και επιρρηματικές προτάσεις (σελ. 32-34) Υπάρχουν
Διαβάστε περισσότεραΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Γραμματική εντάσσεται στα ευρύτερα πλαίσια του γλωσσικού μαθήματος. Δε διδάσκεται χωριστά, αλλά με βάση την ενιαία προσέγγιση της γλώσσας, όπου έμφαση δίνεται στη λειτουργική χρήση της. Διδάσκεται
Διαβάστε περισσότεραΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Προτεινόμενος Προγραμματισμός κατά ενότητα
ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: 202-203 ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Προτεινόμενος Προγραμματισμός κατά ενότητα η Ενότητα Οι πρώτες μέρες σε ένα σχολείο Διδακτικές : 9
Διαβάστε περισσότεραΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ
ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: 013-014 ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Προγραμματισμός κατά ενότητα 1 η ΕΝΟΤΗΤΑ Από τον τόπο μου σ όλη την Ελλάδα Ταξίδια, περιηγήσεις, γνωριμία
Διαβάστε περισσότεραΜΕΛΕΤΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟ ΓΕΡΟΥΝΔΙΑΚΟ (GERUNDIVUM) ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟ ΓΕΡΟΥΝΔΙΑΚΟ (GERUNDIVUM) ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Το γερουνδιακό είναι ρηματικό επίθετο παθητικής διάθεσης (διαθέτουν, δηλαδή, όλα τα ρήματα στην παθητική φωνή καθώς και τα αποθετικά
Διαβάστε περισσότεραΓ Λυκείου Αρχαία θεωρητικής κατεύθυνσης. Αριστοτέλης
1 ηµ. Τζωρτζόπουλος ρ. Φιλοσοφίας Σχολικός Σύµβουλος ΠΕ02 Γ Λυκείου Αρχαία θεωρητικής κατεύθυνσης Αριστοτέλης Ενότητα 15η 1. Μετάφραση Γι αυτόν που ασχολείται µε το σύστηµα διακυβέρνησης, πιο ειδικά µε
Διαβάστε περισσότεραΠροτεινόμενος Προγραμματισμός κατά ενότητα
ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: 2012-2013 ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Προτεινόμενος Προγραμματισμός κατά ενότητα Από το εγχειρίδιο της Α Γυμνασίου Ενότητα 12 Α. Κείμενο
Διαβάστε περισσότερα8 η Ενότητα. Κατάκτηση του σημασιολογικού τομέα
8 η Ενότητα Κατάκτηση του σημασιολογικού τομέα 1. Εισαγωγή Είχαμε πει στο μάθημα Εισαγωγή στη Γλωσσολογία, ότι ο τομέας της Σημασιολογίας χωρίζεται στη λεξική και στη δομική σημασιολογία. Όσον αφορά τη
Διαβάστε περισσότεραΗ τέχνη της συνέντευξης Martes, 26 de Noviembre de 2013 12:56 - Actualizado Lunes, 17 de Agosto de 2015 18:06
No hay traducción disponible. του Χουάν Μαγιόργκα 4 ΠΡΟΣΩΠΑ: 3 Γυναίκες (γιαγιά, μητέρα και εγγονή) και ένας άντρας γύρω στα 30. Το τελευταίο έργο του μεγάλου Ισπανού δραματουργού που ανέβηκε στο Εθνικό
Διαβάστε περισσότεραΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΛΑΤΙΝΙΚΑ Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠ. /Β Λ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Γ Λ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29/12/2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ,ΦΡΑΓΚΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΛΑΤΙΝΙΚΑ Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠ. /Β Λ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Γ Λ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29/12/2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ,ΦΡΑΓΚΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΕΙΜΕΝΑ Α1. Να μεταφράσετε τα υπογραμμισμένα αποσπάσματα
Διαβάστε περισσότεραΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ. Πολυδύναµο Καλλιθέας Φεβρουάριος 2008 Αναστασία Λαµπρινού
ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ Πολυδύναµο Καλλιθέας Φεβρουάριος 2008 Αναστασία Λαµπρινού Ειδική αναπτυξιακή διαταραχή, η οποία συνδέεται µε ελλείµµατα στην έκφραση ή/και στην κατανόηση Ειδική: δυσκολία χωρίς
Διαβάστε περισσότεραΣηµειώσεις στις σειρές
. ΟΡΙΣΜΟΙ - ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Σηµειώσεις στις σειρές Στην Ενότητα αυτή παρουσιάζουµε τις βασικές-απαραίτητες έννοιες για την µελέτη των σειρών πραγµατικών αριθµών και των εφαρµογών τους. Έτσι, δίνονται συστηµατικά
Διαβάστε περισσότεραΕΙΔΙΚΕΣ ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ. Εισάγονται με τους συνδέσμους: ότι, πως, που
ΕΙΔΙΚΕΣ ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Εισάγονται με τους συνδέσμους: ότι, πως, που Χρησιμοποιούνται ως 1. αντικείμενο σε ρήματα: λεκτικά: λέω, υπόσχομαι, ισχυρίζομαι, διδάσκω, ομολογώ,
Διαβάστε περισσότεραLUDWIK FLECK (1896-1961) (Λούντβικ Φλεκ) Ο Ludwik Fleck και η κατασκευή των επιστημονικών γεγονότων.
9 LUDWIK FLECK (1896-1961) (Λούντβικ Φλεκ) Ο Ludwik Fleck και η κατασκευή των επιστημονικών γεγονότων. «Βλέπουμε με τα μάτια μας, αλλά κατανοούμε με τα μάτια της συλλογικότητας». 6 Ένα από τα κυριότερα
Διαβάστε περισσότεραΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία Η ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Μαρία Χρίστου Λεμεσός 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ
Διαβάστε περισσότεραΓλυφάδα 09/12/2017. Μάθημα : ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1 Γλυφάδα 09/12/2017 Μάθημα : ΛΑΤΙΝΙΚΑ Καθηγήτρια: Ονοματεπώνυμο: ΘΕΜΑΤΑ Χρόνος: 3 ΩΡΕΣ Τάξη: Γ12 Κείμενα 1. Tum Ennius indignatus quod Nasica tam aperte mentiebatur : «Quid?» inquit «Ego non cognosco
Διαβάστε περισσότεραΑνοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου
Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου Σχολή Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Όνομα Προγράμματος με Πλάγια Γράμματα Μεταπτυχιακή Διατριβή Εδώ Μπαίνει ο Τίτλος της Μεταπτυχιακής Διατριβής με Χρήση Μικτών Κεφαλαίων Όπως
Διαβάστε περισσότεραPhys460.nb Solution for the t-dependent Schrodinger s equation How did we find the solution? (not required)
Phys460.nb 81 ψ n (t) is still the (same) eigenstate of H But for tdependent H. The answer is NO. 5.5.5. Solution for the tdependent Schrodinger s equation If we assume that at time t 0, the electron starts
Διαβάστε περισσότεραΡήματα λέγονται οι λέξεις που φανερώνουν ότι ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα ενεργεί ή παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μία κατάσταση.
Τι είναι ρήμα; Παραδείγματα: α) Ο εργάτης δουλεύει β) Ο ήλιος σκεπάστηκε από τα σύννεφα γ) Το μωρό κοιμάται Οι λέξεις «δουλεύει», «σκεπάστηκε», «κοιμάται», λέγονται ρήματα γιατί φανερώνουν ότι ο εργάτης
Διαβάστε περισσότεραTHE ENGLISH SCHOOL ΑΓΓΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ
THE ENGLISH SCHOOL ΑΓΓΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Diagnostic exam 2018 ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Διάρκεια εξέτασης: 1 ώρα και 15 λεπτά ΟΔΗΓΙΕΣ Διάβασε προσεκτικά τις οδηγίες αυτής της σελίδας. Γράψε ΟΛΕΣ τις απαντήσεις στο γραπτό που
Διαβάστε περισσότεραΜΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ: ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΩΝ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΟΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ 2000 ΩΣ ΤΟ 2013.
ΜΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ: ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΩΝ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΟΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ 2000 ΩΣ ΤΟ 2013. Πρακτικές και καινοτομίες στην εκπαίδευση και την έρευνα. Άγγελος Μπέλλος Καθηγητής Μαθηματικών
Διαβάστε περισσότεραΠτυχιακή εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΑΣΘΜΑ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΑΣΘΜΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΛΟΙΖΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ
Διαβάστε περισσότεραΠρακτική Εφαρμογή του Προγράμματος Σπουδών Επιπέδου Α' στην Διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας. Στέφανος Παπαζαχαρίας
Πρακτική Εφαρμογή του Προγράμματος Σπουδών Επιπέδου Α' στην Διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας Στέφανος Παπαζαχαρίας Παράδειγμα διδασκαλικής προσέγγισης και εφαρμογής μιάς Θεματικής Ενότητας του Προγράμματος
Διαβάστε περισσότεραΜε την προσδοκία ότι το βιβλίο αυτό θα αποβεί χρήσιμο σε μαθητές και συναδέλφους φιλολόγους, εύχομαι καλή επιτυχία στο έργο τους.
5 Πρόλογος Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια βελτιωμένη έκδοση του Συντακτικού της αρχαίας ελληνικής γλώσσας σε πίνακες που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2000. Η επανέκδοσή του κρίθηκε αναγκαία προκειμένου να
Διαβάστε περισσότεραΨυχογλωσσολογία. Ενότητα 4 : Επεξεργασία προτάσεων. Χριστίνα Μανουηλίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήμα Φιλολογίας
Ψυχογλωσσολογία Ενότητα 4 : Επεξεργασία προτάσεων Χριστίνα Μανουηλίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήμα Φιλολογίας Σκοποί ενότητας Συντακτική επεξεργασία-ανάλυση (parsing) Στρατηγικές συντακτικής επεξεργασίας
Διαβάστε περισσότεραΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τ.Ξ.Γ.Μ.Δ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΙΙ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ : Μ. ΤΣΙΓΚΟΥ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. Γενικά για την εργασία: Η εργασία
Διαβάστε περισσότεραΚείµενο [Οι διαδικτυακές επαφές στο περιβάλλον του Facebook]
41 Διαγώνισµα 41 Διαδίκτυο & Κοινωνική Δικτύωση Κείµενο [Οι διαδικτυακές επαφές στο περιβάλλον του Facebook] Το συµπέρασµα στο οποίο καταλήγουν ερευνητικές µελέτες για τις αναπαραστάσεις της φιλίας στην
Διαβάστε περισσότεραΒ. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. 1. Να αποδώσετε το παραπάνω κείμενο στη νέα ελληνική γλώσσα.
Β. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1. Να αποδώσετε το παραπάνω κείμενο στη νέα ελληνική γλώσσα. Για όλα όσα κάνουν οι άνθρωποι, το σώμα είναι χρήσιμο και σ όλες τις ανάγκες του σώματος είναι μεγάλο πλεονέκτημα το να είναι
Διαβάστε περισσότεραΤεχνητή Νοημοσύνη. 21η διάλεξη ( ) Ίων Ανδρουτσόπουλος.
Τεχνητή Νοημοσύνη 21η διάλεξη (2016-17) Ίων Ανδρουτσόπουλος http://www.aueb.gr/users/ion/ 1 Οι διαφάνειες αυτής της διάλεξης βασίζονται στα βιβλία: «Artificial Intelligence A Modern Approach» των. Russel
Διαβάστε περισσότεραΔΙΑΛΕΞΗ ΕΝΔΕΚΑΤΗ ΚΕΙΜΕΝΑ ΥΣΤΕΡΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ
ΔΙΑΛΕΞΗ ΕΝΔΕΚΑΤΗ ΚΕΙΜΕΝΑ ΥΣΤΕΡΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ 1. Πτωχοπρόδρομος - Το κείμενο έχει πολλές διαφορετικές γραφές στα χειρόγραφα που διασώζεται, λόγω του σχετικά δημώδους αλλά και σκωπτικού του χαρακτήρα. Δυσχεραίνει
Διαβάστε περισσότερα(συνέντευξη: ραδιοφωνικός σταθμός Αθήνα, 9.84, ο σφυγμός της μέρας, 06/02/08)
(συνέντευξη: ραδιοφωνικός σταθμός Αθήνα, 9.84, ο σφυγμός της μέρας, 06/02/08) Φ.Κ.: ας επιστρέψουμε τώρα στο μεγάλο θέμα της ημέρας σε παγκόσμια κλίμακα, της Αμερικάνικές προκριματικές εκλογές. Πήραμε
Διαβάστε περισσότερα(2) (Quantifier Raising). (3)
8 η Ενότητα Κατάκτηση του σηµασιολογικού τοµέα 1. Εισαγωγή Είχαµε πει στο µάθηµα Εισαγωγή στη Γλωσσολογία, ότι ο τοµέας της Σηµασιολογίας χωρίζεται στη λεξική και στη δοµική σηµασιολογία. Όσον αφορά τη
Διαβάστε περισσότεραΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4)
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) Α. Να µεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω
Διαβάστε περισσότεραΕκπαιδευτική παρέμβαση στον αφηγηματικό λόγο νηπίου με γλωσσική διαταραχή
Εκπαιδευτική παρέμβαση στον αφηγηματικό λόγο νηπίου με γλωσσική διαταραχή Κατερίνα Σιδηροπούλου Νηπιαγωγός Ειδικής Αγωγής ΠΕ 61 10 ο Νηπιαγωγείο Συκεών Χαρακτηριστικά του αφηγηματικού λόγου Συμβάλει στην
Διαβάστε περισσότεραΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Α ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Α ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Το μάθημα της Νέας Ελληνικής Γλώσσας στην Α Γυμνασίου διδάσκεται τρεις (3) περιόδους την εβδομάδα. Συνεπώς, το σύνολο
Διαβάστε περισσότερατι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές;
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ; τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ποια είναι η σχέση των πεποιθήσεών μας με την πραγματικότητα, για να είναι αληθείς και
Διαβάστε περισσότεραΠρόλογος. Νεοελληνική Γλώσσα Α Γυµνασίου
Πρόλογος Το βιβλίο αυτό αποτελεί µια υπεύθυνη και εµπεριστατωµένη πρόταση για το µαθητή και τον εκπαιδευτικό. Βοηθά στην εµπέδωση της ύλης της Νεοελληνικής Γλώσσας της Aʹ Γυµνασίου και στη βελτίωση της
Διαβάστε περισσότεραΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ I: ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ & ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (# 252) Ε ΕΞΑΜΗΝΟ 9 η ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ I: ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ & ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΛΙΓΗ ΘΕΩΡΙΑ Στην προηγούμενη διάλεξη μάθαμε ότι υπάρχουν διάφορες μορφές έρευνας
Διαβάστε περισσότεραΜη λεκτική επικοινωνία (ως στοιχείο του μαθησιακού περιβάλλοντος)
Μη λεκτική επικοινωνία (ως στοιχείο του μαθησιακού περιβάλλοντος) Βασικό στοιχείο του μαθησιακού περιβάλλοντος Η επικοινωνία στην τάξη (ανάμεσα στα παιδιά, ανάμεσα στον/στην εκπαιδευτικό και τα παιδιά).
Διαβάστε περισσότεραΌταν µπροστά από τα κύρια ονόµατα υπάρχει τίτλος, τότε το οριστικό άρθρο προηγείται του τίτλου: ο κύριος Μικέογλου ο πρίγκιπας Κάρολος
1. ΘΕΜΑ Το οριστικό άρθρο 2. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ Θα µιλήσει ο Χασάν. Μ αρέσει η µουσική. Αγαπάει τη ζωή. Σπρώξε την πόρτα. Το 2003 τελείωσε το λύκειο. Το Μάη είχαµε ωραίο καιρό. Ήρθε µε το λεωφορείο. Ήρθε το
Διαβάστε περισσότεραΠρόγραμμα θερινής περιόδου Γ Λυκείου 2015 2016. Από 22 Ιουνίου έως 24 Ιουλίου Διάρκεια προγράμματος: 5 εβδομάδες
Πρόγραμμα θερινής περιόδου Γ Λυκείου 2015 2016 Από 22 Ιουνίου έως 24 Ιουλίου Διάρκεια προγράμματος: 5 εβδομάδες Εβδομαδιαίο πρόγραμμα (διδακτική ώρα: 50 ) 1. Νεοελληνική Γλώσσα (για όλες τις ομάδες προσανατολισμού)
Διαβάστε περισσότερα