Ο μεγάλος ασθενής. Νέα εποχή για την Alpha Bank. Επιτυχής η αύξηση κεφαλαίου. Κάτι αλλάζει στην Ευρώπη Επιστρέφει η αισιοδοξία στην Ελλάδα

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ - ΠΟΛΙΤΙΚΗΚΟΣΜΟΣΥΓΕΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣΚΟΙΝΩΝΙΑΕΡΓΑΣΙΑΚΑΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΜΟΣΠΡΟΤΑΣΕΙΣΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣALPHA BANKTO ΘEMA ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ALPHA BANK ΤΕΥΧΟΣ 09 w ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 Ο μεγάλος ασθενής Νέα εποχή για την Alpha Bank Επιτυχής η αύξηση κεφαλαίου Κάτι αλλάζει στην Ευρώπη Επιστρέφει η αισιοδοξία στην Ελλάδα

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ editorial ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ 04 Νέα εποχή για την Alpha Bank ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 22 Κάτι αλλάζει στην Ευρώπη Ένα στοίχημα που δεν πρέπει να χαθεί ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ 08 ΕΟΠΥΥ Ο μεγάλος ασθενής ΥΓΕΙΑ 24 το Πολυιατρείο του Συλλόγου Ένα νέο τοπίο διαμορφώνεται στις τράπεζες, με την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης. Η Alpha Bank εφαρμόζοντας το σχέδιο που είχε από την αρχή διαμορφώσει, πέτυχε με σχετική άνεση και χωρίς τυμπανοκρουσίες τον στόχο που είχε θέσει. Πέτυχε την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου σε ποσοστό 12% από ιδιώτες επενδυτές, προσελκύοντας σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο επενδυτές τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό. ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ALPHA BANK w Ιπποκράτους 23, Αθήνα Τηλ.: Fax: w Ιδιοκτήτης Σύλλογος Προσωπικού Alpha Bank w Εκδότης Τάσος Γκιάτης w Διευθύνεται από Συντακτική Επιτροπή w Υπεύθυνοι Έκδοσης Δέσποινα Μπακάλη Θανάσης Παπαδής Στέλιος Παπαπέτρου w Παραγωγή Ποσειδώνος 23 & Συντ. Δαβάκη, Μεταμόρφωση Τηλ.: Fax: Συνέντευξη ΣΥΜΒΑΣΗ 16 Η νέα Συλλογική Σύμβαση Εργασίας ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 20 Η αισιοδοξία επιστρέφει στην Ελλάδα 12 Μιχάλης Μασουράκης «Η πρόοδος, τα λάθη και οι παραλείψεις» ΚΟΙΝΩΝΙΑ 28 Ο υποσιτισμός πάει... σχολείο 30 Οικονομική κρίση και Σεξουαλική Ζωή του Θάνου Ασκητή ΤΟ ΘΕΜΑ 36 Η βία χτυπά γυναίκες με μόρφωση ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ 44 Έρωτας και Θάνατος στον Τρωικό Κύκλο του Μιχ. Ι. Ψαρρά Δεν χρειάστηκε «από μηχανής θεούς» για το επιτύχει, ούτε και ζήτησε τη συστράτευση της κοινωνίας προκειμένου να κάνει το αυτονόητο. Πλήρως ανακεφαλαιοποιημένη περνά στο δεύτερο στάδιο του σχεδιασμού της που είναι η έξοδος στις αγορές και σταδιακή απεξάρτηση από το ευρωσύστημα. Εφαρμόζοντας τραπεζικά κριτήρια η Alpha Bank μπορεί να αποτελέσει μοχλό στήριξης της ελληνικής οικονομίας στην προσπάθεια που γίνεται προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η πραγματική οικονομία και να επανέλθει σε τροχιά ανάπτυξης από τον επόμενο χρόνο. Διοίκηση και εργαζόμενοι συνεχίζουν την πορεία που έχουν χαράξει εδώ και 10ετίες προς όφελος τόσο της οικονομίας, όσο και του κλίματος συνεργασίας που έχει αναπτυχθεί στους κόλπους της Τράπεζας. Οι ημέρες που έρχονται δεν θα είναι εύκολες, ωστόσο ένας τόνος αισιοδοξίας επιστρέφει πάνω από την ελληνική οικονομία και την ελληνική κοινωνία. Και η αχτίδα φωτός που άνοιξε με την ανακεφαλαιοποίηση και τα σημάδια ότι τα χειρότερα πέρασαν θα πρέπει να γίνει εφαλτήριο για όλους προκειμένου να μπορέσει η χώρα στο σύνολό της, να εισέλθει σε μία άλλη τροχιά, πιο ορθόδοξη και περισσότερο προσγειωμένη. Για να αφήσουμε πίσω τα λάθη και τις παραλείψεις του παρελθόντος. Να μπούμε στη νέα εποχή με πίστη ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε, στηριζόμενοι στις δικές μας δυνάμεις για να κάνουμε την Ελλάδα, μία χώρα με δομές, υψηλή ανταγωνιστικότητα ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές. Αυτό στο στοίχημα δεν πρέπει να χαθεί. Το οφείλουμε στους εαυτούς μας, στα παιδιά μας, στην ίδια μας τη χώρα. 3

3 Ανακεφαλαιοποίηση Ανακεφαλαιοποίηση Νέα εποχή για την Alpha Bank του Θανάση Παπαδή Μία νέα εποχή ξεκινά για την Alpha Bank και τους εργαζόμενους στην Τράπεζα. Η Alpha Bank έγινε η πρώτη ελληνική συστημική τράπεζα που ολοκλήρωση με απόλυτη επιτυχία την αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου. Πλήρως ανακεφαλαιοποιημένη και με την καλύτερη, μεταξύ των ελληνικών τραπεζών, κεφαλαιακή διάρθρωση μπορεί πλέον να ατενίζει με μεγαλύτερη αισιοδοξία το μέλλον, κάτι που φαίνεται και από τις δηλώσεις που έκανε ο πρόεδρός της Γιάννης Κωστόπουλος. Η Alpha Bank διατηρεί τον ιδιωτικό της χαρακτήρα και ατενίζει με μεγαλύτερη αισιοδοξία το μέλλον. Σε αυτή τη νέα εποχή που ξεκινά για την Τράπεζα οι εργαζόμενοι στον Όμιλο θα διαδραματίσουν πρωτεύοντα ρόλο, δεδομένου ότι η Τράπεζα πάντα στηριζόταν στους ανθρώπους και αυτοί με τη σειρά τους στην Τράπεζα. Η διατήρηση του ιδιωτικού χαρακτήρα της Τράπεζας αποτελεί τη μεγαλύτερη εγγύηση για τους εργαζόμενους, αφού όλες τις προηγούμενες 10ετίες ουδέποτε η σχέση διαταράχθηκε, αποτελούσε και αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της επιτυχίας. Η Alpha Bank κατάφερε να πετύχει και αυτή τη φορά, εκεί που κάποιοι άλλοι δεν μπόρεσαν να τα καταφέρουν. Πολλά έχουν ακουστεί και έχουν γραφτεί για την επόμενη ημέρα στο τραπεζικό σύστημα της χώρας και αφού έχει ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση. Οι εργαζόμενοι στην Alpha Bank σε συνεργασία με τη διοίκηση της Τράπεζας θα μπορέσουν να πάνε ένα βήμα μπροστά από όλους τους υπόλοιπους, διαθέτοντας πολλά χαρακτηριστικά που τους επιτρέπουν να έχουν ασφάλεια. Στις μέρες που διανύουμε η ασφάλεια αποτελεί το υπ αριθμόν 1 ζητούμενο και αυτό που κάθε εργαζόμενος ζητά για τον εαυτό του. Alpha Bank και Emporiki μαζί συγκροτούν έναν ισχυρό ιδιωτικό όμιλο, ικανό να στηρίξει την ελληνική οικονομία στην προσπάθεια που γίνεται για επιστροφή της χώρας στην ανάπτυξη. Επόμενο μεγάλο «στοίχημα» για την τράπεζα είναι η έξοδός της στις αγορές και ο περιορισμός της εξάρτησής της από το ευρωσύστημα. Την πλήρη κάλυψη της αύξησης του μετοχικού της κεφαλαίου με δικαιώματα προτίμησης ύψους 457,1 εκατ. ευρώ, και τη διάθεση όλων των μετοχών που προσφέρθηκαν μέσω ιδιωτικής τοποθετήσεως ποσού ύψους 92,9 εκατ. ευρώ σε θεσμικούς και λοιπούς ιδιώτες επενδυτές ανακοίνωσε η Alpha Bank. Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, η Alpha Bank είναι η πρώτη ελληνική τράπεζα που επιτυγχάνει την εκ του νόμου προβλεπόμενη ελάχιστη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα συγκεντρώνοντας από ιδιώτες επενδυτές ποσό άνω του 10% της συνολικής ανακεφαλαιοποιήσεώς της ύψους 4,571 δισ. ευρώ. Η κάλυψη της ΑΜΚ με Δικαιώματα Προτιμήσεως ήταν πλήρως εγγυημένη από κοινοπραξία διεθνών χρηματοοικονομικών οίκων. Ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Τραπέζης, κ. Γιάννης Σ. Κωστόπουλος, δήλωσε: «Είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι, καθώς η Alpha Bank είναι η πρώτη Τράπεζα που επιτυγχάνει την απαραίτητη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα κατά την ανακεφαλαιοποίηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Η ανακεφαλαιοποίηση της Alpha Bank αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης για τις προοπτικές του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και της ελληνικής οικονομίας εν γένει, δημιουργώντας τις απαραίτητες συνθήκες για την επιστροφή της χώρας στις διεθνείς αγορές. Αξιοσημείωτο της επιτυχούς αυτής προσπάθειας είναι το γεγονός ότι η Αύξηση με Δικαιώματα Προτιμήσεως και η Ιδιωτική Τοποθέτηση προσέλκυσαν έντονο ενδιαφέρον από διεθνείς επενδυτές που πραγματοποίησαν νέες επενδύσεις μέσω της αυξήσεώς μας σε αυτήν τη σημαντική στιγμή για τη χώρα. Με την ολοκλήρωση της κεφαλαιακής ενισχύσεως, η Alpha Bank διατηρεί τον ιδιωτικό της χαρακτήρα και παραμένει το σημείο αναφοράς στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα, όπως προβλέπει η μακροχρόνια στρατηγική της». Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Τράπεζας, «οι εγγραφές από τους ενασκήσαντες δικαιώματα προτιμήσεως και προεγγραφής υπερέβησαν το 165%, επιβεβαιώνοντας την ισχυρή ζήτηση που αποτέλεσε τη βάση του σχεδιασμού της Αύξησης Μετοχικού Κεφαλαίου της Τραπέζης. Για κάθε μία Νέα Μετοχή, κάθε ιδιώτης επενδυτής που συμμετείχε στο μέρος της Αυξήσεως Μετοχικού Κεφαλαίου με καταβολή μετρητών, θα λάβει έναν παραστατικό τίτλο δικαιωμάτων κτήσεως κοινών μετοχών (Warrant) που θα ενσωματώνει δικαίωμα αγοράς τουλάχιστον 7,31 Νέων Μετοχών κυριότητος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (το «ΤΧΣ»). 4 5

4 Ανακεφαλαιοποίηση Ανακεφαλαιοποίηση Αποτελέσματα της Αύξησης Μετοχικού Κεφαλαίου Ειδικότερα, τα αποτελέσματα της Αυξήσεως με Δικαιώματα Προτιμήσεως της Τραπέζης αναλύονται παρακάτω: 1. Η Αύξηση με Δικαιώματα Προτιμήσεως αποτελεί μέρος της αυξήσεως μετοχικού κεφαλαίου που αποφασίσθηκε με την από Β Επαναληπτική Έκτακτη Γενική Συνέλευση των Μετόχων και την από απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Τραπέζης (η «Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου»), ενώ τα άλλα της μέρη είναι η Ιδιωτική Τοποθέτηση, καθώς και η εισφορά σε είδος από το ΤΧΣ τίτλων εκδόσεως του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητος. 2. Η Αύξηση με Δικαιώματα Προτιμήσεως πραγματοποιήθηκε με δημόσια προσφορά στην Ελλάδα και με προσφορά σε θεσμικούς επενδυτές στο εξωτερικό κατά την περίοδο από έως και Η ζήτηση από τους ενασκήσαντες δικαιώματα προτιμήσεως και προεγγραφής ανήλθε συνολικά σε Νέες Μετοχές, ήτοι ποσοστό 165,7% αναλυόμενη σε Νέες Μετοχές για τα δικαιώματα προτιμήσεως, ήτοι ποσοστό 96,4%, και Νέες Μετοχές για τα δικαιώματα προεγγραφής. Τελικώς, κατανεμήθηκαν στους ενασκήσαντες δικαιώματα προτιμήσεως Νέες Μετοχές και στους ασκήσαντες δικαιώματα προεγγραφής Νέες Μετοχές έναντι καταβολής Ευρώ 457,1 εκατ., ενώ δεν παρέμειναν αδιάθετες Νέες Μετοχές εκ της Αυξήσεως με Δικαιώματα Προτιμήσεως. Οι προεγγραφέντες επενδυτές θα λάβουν 1 Νέα Μετοχή για κάθε 19,1760 Νέες Μετοχές που αιτήθηκαν μέσω των προεγγραφών. 3. Το ΤΧΣ θα καλύψει τις Νέες Μετοχές του σκέλους της Αυξήσεως Μετοχικού Κεφαλαίου που καλύπτεται με εισφορά σε είδος, μετά δε την ολοκλήρωση των σχετικών ενεργειών, το τελικό ποσοστό καλύψεως της Αυξήσεως Μετοχικού Κεφαλαίου θα ανέλθει σε 100%, το δε συνολικό ποσό των αντληθέντων κεφαλαίων θα ανέλθει σε 4,571 δισ. ευρώ. 4. Συνεπώς, μετά την ολοκλήρωση της Αυξήσεως Μετοχικού Κεφαλαίου, το μετοχικό κεφάλαιο της Τραπέζης θα ανέλθει στο ποσό των ,60 ευρώ διαιρούμενο σε κοινές ονομαστικές μετοχές ονομαστικής αξίας 0,30 ευρώ έκαστη και προνομιούχες μετοχές, ονομαστικής αξίας 4,70 ευρώ έκαστη. 5. Οι Νέες Μετοχές που προήλθαν από την Αύξηση του Μετοχικού Κεφαλαίου και οι παραστατικοί τίτλοι δικαιωμάτων κτήσεως κοινών μετοχών (Warrants) που τους αναλογούν θα αποδοθούν στους δικαιούχους επενδυτές σε άυλη μορφή, διά πιστώσεως της Μερίδας και του Λογαριασμού Αξιών των στο Σ.Α.Τ., που έχουν δηλώσει. Η ημερομηνία πιστώσεως των Νέων Μετοχών και των Warrants στους παραπάνω λογαριασμούς και ενάρξεως διαπραγματεύσεως των Νέων Μετοχών και των Warrants στο Χρηματιστήριο Αθηνών θα γνωστοποιηθούν με νεώτερη ανακοίνωση της Τραπέζης, σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία και το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα που περιελήφθη στο Συμπλήρωμα του Ενημερωτικού Δελτίου της Αυξήσεως Μετοχικού Κεφαλαίου. Η επιτυχία της αύξησης δημιουργεί συνθήκες ασφάλειας και σιγουριάς για όλους τους εργαζόμενους Μετά την επιτυχή αύξηση κεφαλαίου από την Alpha Bank ο Σύλλογος προέβη στην παρακάτω ανακοίνωση: Συνάδελφοι, Ο μήνας Μάιος του 2013 θα μείνει στην ιστορία καθώς για πρώτη φορά, μέσα στις χειρότερες οικονομικές συνθήκες, πραγματοποιήθηκε η κρισιμότερη και μεγαλύτερη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Alpha Bank. Ήταν ένας αγώνας δρόμου που έπρεπε η Τράπεζα να μείνει όρθια για να περάσει στην επόμενη φάση ενός δύσκολου μαραθώνιου για την ανακεφαλαιοποίησή της, χωρίς προβλήματα και πληγές. Η Alpha Bank άνοιξε πρώτη τη διαδικασία των αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου των Τραπεζών, ζητώντας από την αγορά 550 εκατ. ευρώ και η επιτυχής έκβαση αυτής της προσπάθειας δίνει ανάσα και ελπίδα για τη διάσωση και τη θετική προοπτική του Ελληνικού Τραπεζικού συστήματος. Ο βασικός στρατηγικός στόχος της Alpha Bank επιτεύχθηκε Συγκέντρωσε 550 εκατ. ευρώ και επιβεβαίωσε με τον καλύτερο τρόπο την εμπιστοσύνη της επενδυτικής κοινότητας στη στρατηγική της Τράπεζας, τη Διοίκησή της και το ανθρώπινο δυναμικό της. Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο αυτής της διαδικασίας είναι ότι στην ιδιωτική τοποθέτηση υποβλήθηκαν προσφορές που υπερκάλυψαν το ζητούμενο ποσό 5 φορές. Η Alpha Bank αποτελεί πια τη θετική έκπληξη στον τραπεζικό κλάδο, βοηθά την προοπτική επιτυχίας και των άλλων τραπεζών και πάνω απ όλα παραμένει η μεγαλύτερη ιδιωτική τράπεζα. Η επιτυχία είναι απόρροια μιας υπεύθυνης, συνετής, συντηρητικής πολιτικής που ακολουθείται χρόνια τώρα και αποδίδει καρπούς ακόμη και στη χειρότερη περίοδο κρίσης και έλλειψης κεφαλαίων, καταφέρνοντας να συγκεντρώσει πάλι την εμπιστοσύνη των μετόχων και των πελατών μας. Χωρίς καμιά αμφιβολία, η είδηση της επιτυχίας αυτής αποτελεί μια θετική προοπτική για όλους τους εργαζόμενους στην Alpha Bank. Ο Σύλλογός μας και φυσικά όλοι οι εργαζόμενοι στην Alpha Bank συμμετείχαν σ αυτή τη διαδικασία δίνοντας πάλι τον καλύτερο εαυτό τους για την επιτυχία του σκοπού, αφού όλοι γνωρίζουν ότι το εργασιακό μας μέλλον και η ασφάλειά μας περνά μέσα από τη σταθερή πορεία και ισχυροποίηση του Ομίλου στον οποίο εργαζόμαστε. Ο Σύλλογος Προσωπικού Alpha Bank συγχαίρει τη Διοίκηση της Τράπεζας και φυσικά όλους τους εργαζόμενους για τη μεγάλη αυτή επιτυχία. 6 7

5 Ασφαλιστικό ΕΟΠΥΥ Ο μεγάλος ασθενής «Ο ΕΟΠΥΥ κινδυνεύει τους επόμενους μήνες να βρεθεί σε καθολική αδυναμία αποπληρωμής των άμεσων υποχρεώσεων του, εάν δεν πάρει έκτακτη επιχορήγηση». του Στέλιου Παπαπέτρου Τη δραματική αυτή προειδοποίηση έκανε στις ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Πολιτικής, παρουσιάζοντας αναλυτικά στοιχεία για όλα τα ασφαλιστικά ταμεία της χώρας και για τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στον Εθνικό Οργανισμό Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ). Επειδή τα θέματα της υγείας έχουν καθοριστική διάσταση για τη ζωή και το μέλλον των εργαζομένων, αλλά και των 9,5 εκατ. και πλέον ασφαλισμένων, σχεδόν όλοι οι επιστημονικοί φορείς που εμπλέκονται στο σύστημα υγείας, έγκαιρα είχαν επισημάνει το αυτονόητο. Δηλαδή, ότι θα έπρεπε πριν από την έναρξη λειτουργίας του ΕΟΠΥΥ να έχει προηγηθεί η κατάλληλη προετοιμασία, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθούν τα προβλήματα αλλά και να μην υπονομευτεί η αξιοπιστία και βιωσιμότητα του μεγαλύτερου οργανισμού υγείας στη χώρα. Ασφαλιστικό Έχει έλλειμμα 4 δισ. ευρώ Οι φορείς που γνωρίζουν καλά τα θέματα υγείας είχαν εστιάσει την προσοχή τους σε 5 βασικούς άξονες: Στην ενίσχυση του ΕΟΠΠΥ με πόρους που να τον καθιστούν άμεσα και μακροπρόθεσμα βιώσιμο. Στο ανθρώπινο δυναμικό, στη στελέχωση του οργανισμού με προσωπικό. Στην ποιότητα των παροχών του οργανισμού προς τους ασφαλισμένους. Στην πλήρη μηχανογράφηση του συστήματος. Στον έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης και των παραϊατρικών εξετάσεων. Ενώ ο ιδρυτικός νόμος 3918/2011 προέβλεπε κρατική επιχορήγηση του ΕΟΠΥΥ στο 0,6% του ΑΕΠ, δηλαδή ευρώ, μέσα σε λίγους μήνες με το νόμο 4051/2012 το ποσοστό μειώθηκε στο 0,4% του ΑΕΠ δηλ. Στα Να σημειώσουμε ότι στην ίδια περίοδο οι εισφορές ασφαλισμένων και συνταξιούχων μειώνονται συνεχώς λόγω της αύξησης της ανεργίας της μείωσης μισθών, της ελαστικής εργασίας, της μείωσης των συντάξεων και των δεκάδων χιλιάδων λουκέτων. Οι οφειλές των φορέων που κληρονόμησε ο νέος οργανισμός και πρέπει να αποδίδονται σε μηνιαία βάση αγγίζουν το 1,4 δισ. ευρώ. Ουσιαστικά από την αρχή της λειτουργίας του ο ΕΟ- ΠΥΥ κινείται στη λογική του «όσα εισπράττω τόσα πληρώνω». Όμως με συσσωρεμένο έλλειμμα 4 δισ. ευρώ κινδυνεύει να οδηγηθεί σε κατάρρευση η οποία θα συμπαρασύρει και τα νοσοκομεία του ΕΣΥ, εξαιτίας των νοσηλίων που μένουν ανεξόφλητα ήδη από τους ασφαλιστικούς φορείς στον ΕΟΠΥΥ. Έτσι ο οργανισμός κινδυνεύει να βρεθεί ενδεχομένως και στους επόμενους μήνες σε καθολική αδυναμία αποπληρωμής των άμεσων υποχρεώσεων του, εάν δεν λάβει έκτακτη επιχορήγηση. Την ίδια στιγμή η σοβαρή έλλειψη σε υλικά και κυρίως αντιδραστήρια απαραίτητα για τη λειτουργία των μικροβιολογικών και βιοχημικών εργαστηρίων του οργανισμού, έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα λειτουργίας με τα περισσότερα να υπολειτουργούν με αποτέλεσμα οι ασφαλισμένοι να κατευθύνονται σε ιδιωτικά εργαστήρια καταβάλλοντας συμμετοχή 15% έως 30% στις διενεργούμενες εξετάσεις. ΙΣΑ: απλήρωτοι γιατροί -χαοτικές εφημερίες Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών έχει επισημάνει πολλές φορές ότι η κατάσταση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας όπως έχει εξελιχθεί, ειδικά τα 3 τελευταία χρόνια, προκαλεί μεγάλη ταλαιπωρία σε ασφαλισμένους, ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Όπως χαρακτηριστικά τονίζει ο ΙΣΑ, «ο νοσοκομειακός γιατρός εφημερεύει δωρεάν μήνες ολόκληρους Ο αγροτικός γιατρός παίρνει 850 ευρώ το μήνα, όταν τα τρέχοντα έξοδά του υπερβαίνουν τα ευρώ Ο εργαστηριακός γιατρός βουλιάζει στη φτώχεια, χωρίς να του πληρώνουν τις εργαστηριακές πράξεις και τα αναλώσιμα». Την ίδια ώρα εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένοι και ασθενείς ταλαιπωρούνται λόγω προβλημάτων που παρουσιάζονται στο σύστημα ηλεκτρονικής διαχείρισης της συνταγογράφησης. Δεν ήταν λίγες οι φορές που σε ώρες αιχμής το ηλεκτρονικό σύστημα συνταγογράφησης «έπεφτε», με αποτέλεσμα να δοκιμάζονται τα νεύρα ασθενών και ιατρών. Οι εκπρόσωποι των ιατρικών συλλόγων κάνουν λόγο για εγκατάλειψη του ΕΣΥ με ό,τι αυτό σημαίνει για τη λειτουργία του ΕΟ- ΠΥΥ. Οι προσλήψεις έχουν σταματήσει, ενώ οι συγχωνεύσεις και το κλείσιμο τμημάτων των νοσοκομείων, αλλά και η μείωση κατά 50 εκατ. ευρώ στο κονδύλι των εφημεριών καθιστούν ακόμη πιο δύσκολη την πρόσβαση των ασθενών στα νοσοκομεία και πιο χαοτικά τα προγράμματα των εφημεριών. Οι οριζόντιες διαδικασίες περικοπών, η καθολική συμμετοχή των ασφαλισμένων στο 25% της φαρμακευτικής δαπάνης, η ολοένα και μεγαλύτερη συμμετοχή στις εξετάσεις και στα νοσήλια, καθώς και το πλαίσιο λειτουργίας του ΕΟΠΥΥ, οδηγούν σε αδιέξοδο χιλιάδες ασφαλισμένους που δεν έχουν πια να πληρώσουν για να θεραπευθούν. Όπως χαρακτηριστικά εκτιμά ο ΙΣΑ στις , «με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται ολοένα και περισσότεροι ασφαλισμένοι που δεν μπορούν να πληρώσουν τη θεραπεία τους, οι οποίοι, όταν πια φτάσουν στο σημείο να μην μπορούν να πληρώσουν ούτε την ασφάλισή τους, ούτε τους φόρους τους, τότε γίνονται ανασφάλιστοι. Και ο άνεργος, ο εξαθλιωμένος, ο περιθωριοποιημένος πολίτης που έχει χάσει και την τελευταία δύναμή του, την υγεία του, έχει πια να περιμένει μόνο τον θάνατο. Πρώτα τον ψυχικό και μετά τον σωματικό. Η οικονομική κρίση του στέρησε τη δημιουργία, η ανθρωπιστική κρίση του στέρησε την υγεία και η ανθρωποκτονική κρίση του στερεί την ελευθερία και την ευτυχία». 8 9

6 Ασφαλιστικό Άρθρο Οι επιπτώσεις της κρίσης Η οικονομική κρίση και ύφεση, η αύξηση της ανεργίας, η γήρανση του πληθυσμού, η αύξηση του προσδόκιμου ορίου ζωής, το δημόσιο έλλειμμα και το δημόσιο χρέος, η μείωση της απασχόλησης και η απομείωση των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου κατά 50%, περισφίγγουν δυσμενώς, παρά τις διακηρύξεις «θωράκισης» του κοινωνικού κράτους, την οικονομική κατάσταση των συστημάτων κοινωνικής πολιτικής στην Ελλάδα. Ήδη τα ασφαλιστικά ταμεία καταγράφουν, εξαιτίας των λόγων που προαναφέραμε, απώλειες εισφορών αξίας πολλών δισ. ευρώ. ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Του Γ. Κ. Καρούζου, δικηγόρου, ειδικευμένου στο Εργατικό και Συνδικαλιστικό Δίκαιο, Νομικού Συμβούλου του Συλλόγου Προσωπικού Alpha Bank Οι απώλειες των ταμείων πλήττουν τον ΕΟΠΥΥ Κάθε μήνα το ΙΚΑ κάνει έναν αγώνα δρόμου να εξασφαλίσει τις συντάξεις. Το πρώτο 2μηνο του έτους υπήρξε υστέρηση εσόδων κατά 14% σε σχέση με το 2012 και ενώ η εκτίμηση του προϋπολογισμού ήταν της τάξης του 7%. Οι απώλειες του Ιδρύματος από την ανασφάλιστη εργασία αγγίζουν το 36% με τις απώλειες για το σύστημα να ξεπερνούν τα 6,5 δισ. ευρώ. Με τις μειώσεις μισθών και θέσεων εργασίας το ΙΚΑ έχει απώλειες άλλα 1,5 δισ. το 2013 (ποσοστιαία, κάθε μονάδα ανεργίας προκαλεί απώλεια εσόδων 250 εκατ.). Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές από ενεργές επιχειρήσεις ανέρχονται σε 8 δισ. ευρώ και από ανενεργές επιχειρήσεις στα 4,5 δισ. Το ΙΚΑ για τις συντάξεις κάθε μήνα χρειάζεται περί τα 800 εκατ. ευρώ με τον αριθμό των συνταξιούχων να αυξάνεται συνεχώς. Κάθε χρόνο υποβάλλονται περίπου αιτήσεις για συνταξιοδότηση. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και για τον ΟΑΕΕ. Σε σύνολο ασφαλισμένων το 2012 οι ενεργοί ασφαλισμένοι δεν πληρώνουν εισφορές με αποτέλεσμα οι οφειλές να πλησιάζουν τα 5,9 δισ. ευρώ (2012) από 3 δισ. που ήταν το Από τις επιχειρήσεις που διέκοψαν τις εργασίες τους ασφαλισμένοι σταμάτησαν την ασφάλισή τους στο Ταμείο αφήνοντας οφειλές 1,5 δισ. Να σημειώσουμε ότι τον τελευταίο χρόνο διέκοψαν τις εργασίες τους περίπου στο Ταμείο. Ένας στους δύο ελεύθερους επαγγελματίες δεν καταβάλει τις εισφορές του στον ΟΑΕΕ με αποτέλεσμα οι απλήρωτες εισφορές στο Ταμείο να φτάνουν στα 7,4 δισ. από 3,5 δισ. που ήταν το Στον ΟΑΕΕ το έλλειμμα αναμένεται να φτάσει φέτος τα 830 εκατ. με δεδομένη τη μείωση των εσόδων από τις εισφορές που έχει υπερβεί το 30%. Με δεδομένη την οικονομική δυσπραγία των ασφαλισμένων να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, πρόβλημα στον προϋπολογισμό του Ταμείου δημιουργεί και η πρόταση για ακύρωση της εισφοράς επί του τζίρου των επιχειρήσεων η οποία είχε ενταχθεί στον προϋπολογισμό του 2013, ποσού 150 εκατ. ή 600 συνολικά Αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο νέας μείωσης των συντάξεων που χορηγεί ο Οργανισμός σε συνταξιούχους. ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ Με δεδομένο ότι η κρατική επιχορήγηση προς τον ΕΟΠΥΥ είναι ελλιπής και ότι τα ασφαλιστικά ταμεία θα καταγράψουν για μία ακόμη χρονιά απώλειες δισεκατομμυρίων ευρώ από ασφαλιστικές εισφορές, το μέλλον του μεγαλύτερου παρόχου υπηρεσιών υγείας είναι, χωρίς υπερβολή, εξαιρετικά ζοφερό. Έτσι, η διαπίστωση ότι «Ο ΕΟΠΥΥ κινδυνεύει τους επόμενους μήνες να βρεθεί σε καθολική αδυναμία αποπληρωμής των άμεσων υποχρεώσεων του, εάν δεν πάρει έκτακτη επιχορήγηση», παρά τη δραματικότητά της, αποτυπώνει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο τα αδιέξοδα ενός ολόκληρου συστήματος που για να επιβιώσει περικόπτει παροχές και κοινωνικά δικαιώματα ασφαλισμένων και εργαζομένων στον χώρο της υγείας. Αλλά αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το σύστημα έχει τα όρια του. Ενόψει των συγχωνεύσεων των Τραπεζών κρίσιμη καθίσταται η ενημέρωση του απασχολούμενου σε αυτές προσωπικού για τo εάν και με ποιο τρόπο επηρεάζονται οι εργασιακές σχέσεις αυτού. Η περίπτωση μεταβολής του προσώπου του εργοδότη έχει αντιμετωπισθεί ήδη σε ευρωπαϊκό επίπεδο με την Οδηγία 98/50/ΕΚ του Συμβουλίου, η οποία ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με το Π.Δ. 178/2002. Με την εν λόγω Οδηγία το κοινοτικό δίκαιο αντιμετώπισε με ενδελεχή τρόπο το θέμα της μεταβίβασης ή συγχώνευσης επιχειρήσεων, εγκαταστάσεων ή τμημάτων εγκαταστάσεων ή επιχειρήσεων σε άλλον εργοδότη. Από τις διατάξεις του εν λόγω Π.Δ. 178/2002 προστατεύεται κάθε εργαζόμενος που απασχολείται στη μεταβιβαζόμενη μονάδα κατά το χρονικό διάστημα της μεταβίβασης είτε με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου πλήρους ή μερικής απασχόλησης, είτε με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου. Ειδικότερα ορίζεται ότι, η μεταβίβαση ή συγχώνευση επιχειρήσεων δεν λύει τις υφιστάμενες συμβάσεις εργασίας αλλά, αντίθετα, ο νέος εργοδότης αυτοδικαίως υπεισέρχεται στα δικαιώματα και υποχρεώσεις που πηγάζουν από αυτές. Για την αυτοδίκαιη αυτή μεταβίβαση των εργασιακών σχέσεων δεν απαιτείται καμία ειδική συμβατική πρόβλεψη, ούτε μεταξύ μεταβιβάζοντος και διαδόχου εργοδότη, ούτε μεταξύ αυτών και του μεταφερόμενου προσωπικού. Για τη μεταφορά αυτή των μισθωτών δεν απαιτείται η συναίνεσή τους ενώ μπορεί να λάβει χώρα και αντίθετα προς τυχόν αντίθετη βούλησή τους. Για τον λόγο ακριβώς αυτόν δεν είναι δυνατόν, κατ αρχήν, να θεωρηθεί η μεταβολή του προσώπου του εργοδότη και ως μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων της σύμβασης εργασίας, εκτός και εάν συντρέξουν και άλλα περιστατικά. Πάντως, ορίζεται ότι σε κάθε περίπτωση εάν η σύμβαση εργασίας ή η εργασιακή σχέση καταγγελθεί λόγω του ότι η μεταβίβαση συνεπάγεται ουσιαστική μεταβολή των όρων εργασίας σε βάρος του εργαζομένου, η καταγγελία της σύμβασης εργασίας ή της εργασιακής σχέσης θεωρείται ότι επήλθε εξαιτίας του εργοδότη. Με τη μεταβίβαση λοιπόν και από την ημερομηνία πραγματοποίησης αυτής, ο διάδοχος εργοδότης αναλαμβάνει τις εργασιακές σχέσεις με όλο το περιεχόμενό τους και συγκεκριμένα με όλα τα διαμορφωμένα ειδικότερα εκατέρωθεν δικαιώματα και υποχρεώσεις, με αποτέλεσμα να διατηρούνται σε ισχύ οι όροι και οι συνθήκες εργασίας του μεταφερόμενου προσωπικού. Εξαίρεση στον γενικό κανόνα περί διατήρησης των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων προβλέπεται ειδικά στην περίπτωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων που προέρχονται από τυχόν υφιστάμενα στη μεταβιβασθείσα επιχείρηση συστήματα επαγγελματικής ή διεπαγγελματικής ασφάλισης. Περαιτέρω, για την πληρέστερη εξασφάλιση των εργαζομένων ορίζεται ότι για τις ήδη γεγενημένες κατά τη μεταβίβαση εργασιακές αξιώσεις του προσωπικού ευθύνονται από κοινού και απεριόριστα τόσο ο παλιός όσο και ο νέος εργοδότης. Φυσικά, για τις υποχρεώσεις που γεννώνται μετά την μεταβίβαση ευθύνεται αποκλειστικά ο νέος εργοδότης. Ρητά προβλέπεται ότι η μεταβίβαση ή συγχώνευση επιχειρήσεων δεν συνιστά αυτή καθεαυτή λόγο απόλυσης των εργαζομένων. Ωστόσο, κατά τη διαδικασία της μεταβίβασης αυτής ο εργοδότης (παλαιός ή νέος) δεν εμποδίζεται να προβεί σε απολύσεις του απασχολούμενου προσωπικού, οι οποίες θα οφείλονται σε λόγους οικονομικούς, τεχνικούς ή οργανωτικούς και οι οποίοι επιβάλλουν μεταβολές του εργατικού δυναμικού. Τέλος, στο πλαίσιο της παρεχόμενης προστασίας εντάσσεται και η διατήρηση του καθεστώτος και της λειτουργίας των εκπροσώπων των εργαζομένων, στο μέτρο βέβαια που η επιχείρηση συνεχίζει να διατηρεί την αυτονομία της και μετά τη μεταβίβαση. Είναι δε δεδομένο ότι κυρίαρχο ρόλο στο υπό διαμόρφωση πεδίο θα διαδραματίσει ο αντιπροσωπευτικός Σύλλογος Προσωπικού Alpha Bank

7 Συνέντευξη Συνέντευξη ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΣΟΥΡΑΚΗΣ Η πρόοδος Τα λάθη και Οι παραλείψεις Συνέντευξη στον Θανάση Παπαδή Συγκρατημένα αισιόδοξος εμφανίζεται ο Μιχάλης Μασουράκης Ανώτερος Διευθυντής της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, αλλά και του τραπεζικού συστήματος. Άνθρωπος με βαθιά γνώση του αντικειμένου, αναλύει μέσα από συνέντευξή του στο Alpha Magazine την κατάσταση που επικρατεί στην χώρα, σκιαγραφεί την επόμενη ημέρα και μιλάει για το deal Alpha Bank με την Εμπορική Τράπεζα. Κάνει ειδική αναφορά στην στάση που τήρησε η τρόικα στην Ελλάδα, αλλά και στα λάθη που έκανε, όπως επίσης και στις αστοχίες, τις παραλείψεις αλλά και τις καθυστερήσεις των κυβερνήσεων στα χρόνια του Μνημονίου. Η Ελλάδα έκλεισε τρία χρόνια με Μνημόνιο. Ποιος είναι ο δικός σας απολογισμός; Τα τελευταία τρία χρόνια γίνονται μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές στον τόπο. Αλλάζουν άρδην ο τρόπος που λειτουργεί η ιδιωτική οικονομία (αύξηση ανταγωνισμού, ευελιξία στην αγορά εργασίας) αλλά και ο δημόσιος τομέας (μείωση ελλειμμάτων, βελτίωση φοροεισπρακτικού μηχανισμού, πάταξη διαφθοράς, αναδιάρθρωση δημοσίων υπηρεσιών). Όλα αυτά δημιουργούν συνθήκες, όταν αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη, για βιώσιμη ανάκαμψη και χρηματοοικονομική σταθερότητα σε μονιμότερη βάση. Οι αναπτυξιακές δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας ενισχύονται και αυτό θα φανεί ξεκάθαρα όταν αρχίσει η οικονομία να βγαίνει από την κρίση. Όλη αυτή την περίοδο, διορθώθηκαν πράγματα στην ελληνική οικονομία και πού νομίζετε ότι υπήρξαν καθυστερήσεις; Όχι μόνον διορθώθηκαν πράγματα αλλά επιχειρείται πλέον η μετάβαση σε μια οικονομία που στηρίζεται στην ανταγωνιστική, και όχι στην κρατικοδίαιτη, παραγωγή και απασχόληση. Βεβαίως, το κόστος της προσαρμογής ήταν κοινωνικά οδυνηρό (ανεργία στο 27%) και οικονομικά αναποτελεσματικό (απώλεια παραγωγής και εισοδήματος -25%). Το κόστος αυτό θα ήταν μικρότερο εάν η ελληνική κυβέρνηση είχε από την αρχή ενστερνιστεί την ανάγκη για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και δεν κωλυσιεργούσε. Δεν πρέπει επίσης να λησμονείται ότι η απροθυμία της κυβέρνησης να μειώσει δραστικά τον δημόσιο τομέα από την πρώτη στιγμή είχε ως αποτέλεσμα τις οριζόντιες περικοπές μισθών στο Δημόσιο και συντάξεων σε όλο τον πληθυσμό, και την υπερφορολόγηση των συνεπών φορολογουμένων. Η μείωση του διαθεσίμου εισοδήματος που προέκυψε από την πολιτική ως ανωτέρω οδήγησε σε δραστική περικοπή του τζίρου των επιχειρήσεων, τα λουκέτα στα μαγαζιά και την εκτόξευση της ανεργίας στα ύψη. Η τρόικα έκανε λάθη; Και, ενστερνίζεστε την άποψη ότι η Ελλάδα ήταν πειραματόζωο; Το λάθος της Τρόικας ήταν ότι, στη διαδικασία όλης αυτής της προσαρμογής, δεν κατάφερε να διαφυλάξει την εμπιστοσύνη στις προοπτικές της Οικονομίας. Αντ αυτού είχαμε συνεχείς συζητήσεις και διαβουλεύσεις για έξοδο της Ελλάδος από το ευρώ, πτώχευση της ελληνικής οικονομίας», «κούρεμα» του δημοσίου χρέους κ.ο.κ., που με τη σειρά τους οδήγησαν σε μια άνευ προηγουμένου εξαφάνιση της ρευστότητας από την αγορά (κάπου 75 δισ. ευρώ «έφυγαν» από το τραπεζικό σύστημα και κάπου 12 δισ. ευρώ αυξήθηκαν οι οφειλές του Δημοσίου προς τους ιδιώτες). Το αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η μεγάλη ύφεση του 2011 και 2012, που δεν σχετίζεται με λάθος υπολογισμούς της Τρόικας για την επίπτωση των μέτρων στην οικονομική δραστηριότητα (πολλαπλασιαστές), αλλά κυρίως με την κατακόρυφη απώλεια εμπιστοσύνης και καταστροφή του οικονομικού κλίματος που συνόδευσε τη λήψη των μέτρων. Η Ελλάδα όντως ήταν ένα πειραματόζωο στην προσπάθεια της Ευρώπης να αντιμετωπίσει την κρίση δημοσίου χρέους, με μέσα που δεν ήταν δοκιμασμένα και αξιόπιστα, μια και αυτή ήταν η πρώτη κρίση του ευρώ από τη γέννησή του και μετά. Σήμερα, αναγνωρίζουμε τα λάθη που έγιναν, αλλά όταν ξέσπασε η κρίση δημοσίου χρέους, δεν υπήρχαν ολοκληρωμένα σχέδια διαχείρισης της κρίσης και σταθεροποίησης της Οικονομίας της Ευρωζώνης και όλες οι αποφάσεις λαμβάνονταν κατά περίπτωση. Πότε πιστεύετε ότι η Ελλάδα θα επιστρέψει στην ανάπτυξη και πότε -κατά την άποψή σας- μπορεί να βγει από το Μνημόνιο και να επιστρέψει στις αγορές; Η Ελλάδα ήδη επιστρέφει σταδιακά στην ανάπτυξη. Ο δείκτης οικονομικού κλίματος βελτιώνεται δραματικά τους τελευταίους μήνες και το ίδιο γίνεται και με τη βιομηχανική παραγωγή. Επίσης, οι προσλήψεις υπερβαίνουν τις απολύσεις ήδη από τον Φεβρουάριο εφέτος (κάτι που στα δύο τελευταία χρόνια γινόταν τον Απρίλιο) ενόψει της καλοκαιρινής σεζόν, ενώ από πέρυσι τον Ιούνιο οι προσλήψεις είναι πολύ μεγαλύτερες από άλλες χρονιές. Υπάρχουν συνεπώς, ενδείξεις σταθεροποίησης. Η ανάκαμψη θα είναι εμφανής τέτοια εποχή τον επόμενο χρόνο εάν όλα πάνε κατ ευχήν, δεν διαταραχθεί το καλό κλίμα που διαμορφώνεται, γίνουν μερικές ακόμη ιδιωτικοποιήσεις (πέραν του ΟΠΑΠ και ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ), ξεκινήσουν τα έργα των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων που είχαν σταματήσει λόγω της κρίσης, αρχίσει η παραχώρηση υποδομών στον ιδιωτικό τομέα προς αξιοποίηση, έρθουν ξένοι επενδυτές στη χώρα και, εν γένει, αρχίσει να αποκαθίσταται η εμπιστοσύνη και πάλι, ώστε να ξοδεύουμε κάτι παραπάνω καθώς θα απομακρύνεται ο φόβος της ανεργίας και της περαιτέρω μείωσης του διαθεσίμου εισοδήματός μας. Η επιστροφή του Δημοσίου στις αγορές θα καθυστερήσει, μια και λεφτά υπάρχουν (από την Τρόικα) μέχρι το τέλος του Ενδεχομένως, μέχρι τότε θα έχουν αρχίσει δοκιμαστικές εκδόσεις ομολόγων πιο μεσοπρόθεσμου ορίζοντα, αναγνωριστικές των προθέσεων των αγορών. Οι τράπεζες θα έχουν επιστρέψει στη διατραπεζική αγορά χωρίς ενέχυρο πολύ ενωρίτερα. Εν γένει, η ομαλοποίηση θα αρχίσει με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης της οικονομικής δραστηριότητας. Το μοντέλο «Κύπρος» εκτιμάται ότι ήταν μία «άσκηση επί χάρτου» προκειμένου να εφαρμοστεί μελλοντικά και σε άλλες χώρες ή τράπεζες; Το μοντέλο Κύπρου δεν ήταν «άσκηση επί χάρτου». Εφαρμόστηκε σε πραγματικούς ανθρώπους που έχασαν τις αποταμιεύσεις τους, και έπεται συνέχεια, καθώς θα δούμε και μεγάλη πτώση της οικονομικής δραστηριότητας με την εφαρμογή του προγράμματος εξυγίανσης. Εάν η Ελλάδα ήταν το πειραματόζωο για το «κούρεμα» των κρατικών ομολόγων, η Κύπρος ήταν το πειραματόζωο για το «κούρεμα» των αποκαλούμενων «ανασφάλιστων» καταθέσεων. Υπάρχει και η ομολογία Σόιμπλε ότι οι πρακτικές αυτές θα ενσωματωθούν στο οπλοστάσιο της Ευρωζώνης για την αντιμετώπιση των κρίσεων στο μέλλον

8 Συνέντευξη Συνέντευξη Το τραπεζικό σύστημα στην Ελλάδα κινδυνεύει από ένα τέτοιο ενδεχόμενο; Το καλό με τη χώρα μας είναι ότι το τραπεζικό σύστημα είναι πλήρως ανακεφαλαιοποιημένο με τα 50 δισ. ευρώ της χρηματοδότησης της Τρόικας. Συνεπώς, δεν αντιμετωπίζεται κίνδυνος όπως αυτός της Κύπρου. Παρ όλα αυτά, η χρήση των καταθέσεων ως μέσου κάλυψης χρηματοδοτικού κενού σε περίπτωση χρηματοδοτικής διάσωσης μιας χώρας της Ευρωζώνης, όπως έγινε στην Κύπρο, δημιουργεί πρωτόγνωρες συνθήκες που επιβάλλουν την πιστή εφαρμογή του Προγράμματος Δημοσιονομικής Προσαρμογής και Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων έτσι ώστε να μη δημιουργούνται χρηματοδοτικά κενά στην εκτέλεση του Προγράμματος, και, κυρίως να διαφυλάσσεται η βιωσιμότητα των τραπεζών με έγκαιρες εποπτικές και ρυθμιστικές παρεμβάσεις. Στην Ιρλανδία οι τράπεζες αποτέλεσαν την αιτία η οικονομία να μπει σε Μνημόνιο. Στην Ελλάδα συνέβη το ακριβώς αντίθετο, όμως και εδώ οι τράπεζες χρειάστηκαν να στηριχτούν με κρατικά κεφάλαια. Ποιο από τα δύο «κακά» είναι το λιγότερο επώδυνο για το σύνολο της Οικονομίας; Τα μοντέλα διάσωσης των τραπεζών ήταν τελείως διαφορετικά, όπως και η προέλευση του προβλήματος. Στην Ιρλανδία, οι τράπεζες φέρουν την αποκλειστική ευθύνη της κρίσης και η διάσωσή τους με κρατικά κεφάλαια «λύγισε» το Δημόσιο που αναγκάστηκε να ζητήσει τη συνδρομή του μηχανισμού διάσωσης. Η αύξηση του χρέους λόγω της διάσωσης των τραπεζών γίνεται προσπάθεια να αντιστραφεί με τη ρευστοποίηση όλων των «κακών» στοιχείων ενεργητικού, ή την ανάκαμψη της αξίας τους, που περιήλθαν στην κατοχή του κράτους. Στην Ελλάδα, όμως, οι τράπεζες δεν έχουν καμία ευθύνη για ό,τι συνέβη. Η λιτότητα που ακολούθησε τη διάσωση της ελληνικής οικονομίας λόγω του δημοσιονομικού εκτροχιασμού οδήγησε σε τεράστια πτώση των εργασιών των τραπεζών, απώλειες καταθέσεων, και μεγάλες επισφάλειες. Το πρόβλημα γίνεται μεγαλύτερο με το «κούρεμα» των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου. Οι μεγάλες και βιώσιμες ελληνικές τράπεζες «χάνουν» όλα τα κεφάλαιά τους και ανακεφαλαιοποιούνται κυρίως με χρήματα των Ευρωπαίων φορολογουμένων (50 δισ. ευρώ) από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, πέραν της ιδιωτικής συμμετοχής στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου που επιχειρούνται. Στην ελληνική περίπτωση, η αύξηση του δημοσίου χρέους από τη διάσωση των τραπεζών αναμένεται να αντιστραφεί, καθώς οι ιδιώτες που συμμετέχουν στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου «προικίζονται» με δικαιώματα να εξαγοράσουν στο μέλλον όλες τις κοινές μετοχές που θα κατέχει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, έτσι ώστε να επιστραφούν τα χρήματα των Ευρωπαίων φορολογουμένων (και με τόκο) και να μειωθεί αντιστοίχως το ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΣΟΥΡΑΚΗΣ δημόσιο χρέος. Επίσης, όλα τα χρήματα που θα ξοδέψει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για να ανακεφαλαιοποιήσει μη βιώσιμες τράπεζες, θα τα πάρει πίσω από την αξιοποίηση των στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών που περιέρχονται στην κατοχή του. Στην περίπτωση της Κύπρου, πηγαίνουμε ένα σκαλί πιο κάτω όπου για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών χρησιμοποιούνται και οι λεγόμενες «ανασφάλιστες» καταθέσεις, καθώς χρήματα δεν υπάρχουν και για να δοθεί μήνυμα ότι δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνται χρήματα των φορολογουμένων για να διασώζονται, ανεξαρτήτως λόγου και σκοπού, οι τράπεζες. Συνεπώς, στις τρεις αυτές χώρες, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών γίνεται με διαφορετικούς τρόπους, αναλόγως της προέλευσης του προβλήματος, καθώς «ωριμάζουν» τα συστήματα αντιμετώπισης κρίσεων με άξονα την αποσύνδεση των τραπεζικών κρίσεων από τη δημοσιονομική διαχείριση, όπου αυτό είναι δυνατόν. Δεν υπάρχουν καλά ή κακά συστήματα διαχείρισης κρίσεων, αρκεί να είναι αποτελεσματικά. Και δεν είναι δίκαιο οι φορολογούμενοι να σηκώνουν το κόστος της διάσωσης, όπως δεν είναι δίκαιο και οι καταθέτες να επιβαρύνονται επειδή η τραπεζική εποπτεία δεν κάνει καλά τη δουλειά της. Οι καταθέτες, βεβαίως, θα πρέπει να «πονηρεύονται» όταν μια τράπεζα προσφέρει υψηλότερα επιτόκια καταθέσεων από τον ανταγωνισμό. Όπως και οι φορολογούμενοι θα πρέπει να «πονηρεύονται» όταν οι κυβερνήσεις ξοδεύουν με δανεικά, χωρίς πρόνοια για την αποπληρωμή τους στο μέλλον. Οι τράπεζες με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο, θα ανακεφαλαιοποιηθούν. Πότε εκτιμάτε ότι θα μπορούν και πάλι να επιστρέψουν στις αγορές και δώσουν ρευστότητα στην πραγματική οικονομία; Οι τράπεζες θα αρχίσουν σταδιακά να διοχετεύουν ρευστότητα στην οικονομία μόνον εφόσον αποκατασταθούν συνθήκες ομαλότερης λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος, με αποκλιμάκωση και του υψηλού σήμερα πιστωτικού κινδύνου. Οι τράπεζες, όπως αποκαθίσταται η εμπιστοσύνη, θα δουν τις καταθέσεις τους να αυξάνουν και τις αγορές τραπεζικών ομολογιακών δανείων να ανοίγουν, θα δουν δηλαδή τη ρευστότητά τους να αυξάνει. Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να αρχίσουν να αποπληρώνουν τα χρήματα που χρωστούν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (92 δισ. ευρώ στο τέλος Μαρτίου 2013) και να αρχίσουν να δίνουν δάνεια όπως θα πέφτει ο πιστωτικός κίνδυνος με την ανάκαμψη της Οικονομίας. Όλα αυτά θα γίνονται σταδιακά. Δεν υπάρχει χρονική στιγμή πριν και μετά. Η ανάκαμψη της Οικονομίας τοποθετείται, πάντως, σε ένα χρόνο από σήμερα, και τότε θα δούμε εντονότερη δραστηριότητα από την πλευρά των τραπεζών. Πιστεύετε ότι υπάρχει πραγματικός κίνδυνος αφελληνισμού των τραπεζών; Η λέξη «αφελληνισμός» ακούγεται απειλητικά και το ερώτημα είναι ισοδύναμου χαρακτήρα του ερωτήματος εάν αγαπάς την Ελλάδα, που η απάντηση δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο από θετική. Μια επιχείρηση ανήκει στους μετόχους της. Ήδη, με βάση τις μετοχές που γίνονται αντικείμενο διαπραγμάτευσης στο ελληνικό χρηματιστήριο, περίπου το 50% των «ελληνικών» εισηγμένων εταιρειών ανήκει σε ξένους. Αν, όμως, εννοούμε η διοίκηση των επιχειρήσεων να παραμείνει σε ελληνικά χέρια, αυτό είναι επιθυμητό και στους ξένους μετόχους, καθώς οι Έλληνες managers γνωρίζουν καλύτερα παντός άλλου την ελληνική αγορά και δρουν στον φυσικό τους χώρο. Τα παραδείγματα ελληνικών τραπεζών (εγκατεστημένων στην Ελλάδα) υπό ξένο management, όπως έγινε σε περιπτώσεις γαλλικών και πορτογαλικών ιδιοκτησιακών συμφερόντων, είναι μάλλον παραδείγματα προς αποφυγή παρά προς μίμηση. Συνεπώς, με άλλα λόγια, δεν τίθεται θέμα «αφελληνισμού» στις τράπεζες διότι είναι προς το συμφέρον όλων των μετόχων, περιλαμβανομένων των ξένων, να διοικούνται οι τράπεζες από ελληνικό management στην Ελλάδα. Ακόμη και στην περίπτωση που μια ελληνική τράπεζα εξαγοράζεται από μια τράπεζα του εξωτερικού, αυτό δεν σημαίνει ότι θα αρχίσει να δρα με διαφορετικό τρόπο από μια «ελληνική» τράπεζα και εναντίον των συμφερόντων της ελληνικής οικονομίας. Συνεπώς, δεν χρειάζεται υπέρμετρος και κακώς εννοούμενος υπερπατριωτισμός. Ιδίως σε μία ενωμένη Ευρώπη που, αργά ή γρήγορα, θα πάψουν να υπάρχουν οι διακριτικές ταμπέλες με βάση την εθνικότητα. Η συγχώνευση της Alpha Bank με την Εμπορική Τράπεζα, δημιουργεί έναν ισχυρό τραπεζικό όμιλο, με πολύ καλύτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά από τους άλλους ομίλους. Πού -κατά τη γνώμη σας- οφείλεται αυτό; Tα πράγματα είναι μάλλον απλά. Η Alpha Bank είναι η μόνη καθαρά ιδιωτική τράπεζα από ιδρύσεως (1879). Έχει ιστορικό σταθερής διοίκησης (με τον πρόεδρο Γιάννη Κωστόπουλο και τον διευθύνοντα σύμβουλο Δημήτριο Μαντζούνη να έχουν 40 χρόνια πείρας στην Τράπεζα). Έχει, επίσης, ιστορικό υψηλής κερδοφορίας διαχρονικά (είναι η μόνη εισηγμένη που διανέμει μέρισμα ανελλιπώς κάθε χρόνο για 60 χρόνια στη μεταπολεμική περίοδο και μέχρι τη μεγάλη χρηματοοικονομική κρίση του ). Η Εμπορική Τράπεζα είναι και αυτή τράπεζα με ρίζες στον περασμένο αιώνα (1886), που το 1975 κρατικοποιείται και για 25 χρόνια γίνεται πεδίο πειραματισμών μέχρι της ιδιωτικοποίησής της το 2000, όταν περιέρχεται στην Credit Agricole, χωρίς, όμως, αυτό να βάλει ένα τέλος στο πρόβλημα κερδοφορίας της. Τελικά, οι Γάλλοι ιδιοκτήτες αποχωρούν, πουλώντας την Εμπορική στην Alpha Bank για 1 ευρώ, πλήρως ανακεφαλαιοποιημένη αλλά με ένα εξαιρετικά ζημιογόνο χαρτοφυλάκιο δανείων. Κατ ουσίαν η Εμπορική επιστρέφει στο προσκήνιο, έχοντας πλέον αποκτήσει μια ισχυρή διοίκηση, που έχει σκοπό να επαναφέρει την τράπεζα στην κερδοφορία. Η ευκαιρία για την Alpha Bank είναι να αλλάξει το επιχειρησιακό πρότυπο της Εμπορικής, μιας τράπεζας που αντιμετώπιζε τον πιστωτικό κίνδυνο κάνοντας διαγραφές και παίρνοντας αντίστοιχες προβλέψεις χωρίς να κάνει ρυθμίσεις, και που στηριζόταν στην προσέλκυση καταθέσεων μέσω υψηλών επιτοκίων μια και δεν είχε πρόσβαση σε χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, παρά μόνον εμμέσως, μέσω της παροχής ρευστότητας από τη μητρική εταιρία. Η Alpha Bank έχει τη δυνατότητα να γυρίσει γρήγορα την κατάσταση λόγω της σημαντικής τεχνογνωσίας που κατέχει στη διαχείριση της σχέσης με την πελατεία, και των επιτοκίων που μπορεί να προσφέρει στις καταθέσεις, χωρίς υπερβολές και ανοίγματα, λόγω του καλού και φερέγγυου ονόματος που διαθέτει στην αγορά, ονόματος που είναι μια σταθερή αξία διαχρονικά. Υπάρχει ένα σημαντικό συνταίριασμα των δύο τραπεζών καθώς αμφότερες έχουν μεγάλη πείρα στην τραπεζική επιχειρήσεων. Υπάρχουν, επίσης, κοινές αξίες και παραδόσεις, με τη διοίκηση της Alpha να κρατά το κλειδί της επιστροφής της Εμπορικής στην κερδοφορία. Είναι ένας γάμος όπου, και ο γαμπρός είναι οικονομικά ανεξάρτητος (η Alpha Bank έχει θετική καθαρή θέση), αλλά και η νύφη φέρνει στο γάμο σημαντική προίκα (κεφάλαια άνω των 2 δισ. ευρώ). Είναι ένας γάμος που έχει όλα τα εχέγγυα επιτυχίας, και που η αγάπη θα έλθει σταδιακά, μέσα από τη συμβίωση. Ποιο είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα, στη νέα κατάσταση που τείνει να δημιουργηθεί στον κλάδο; Το συγκριτικό πλεονέκτημα ενός τραπεζικού σχήματος σήμερα στην Ελλάδα είναι να μπορέσει να έχει μικρότερες μελλοντικές επισφάλειες από τις προβλεπόμενες, στις οποίες βασίστηκε η ανακεφαλαιοποίησή του. Και το δίδυμο Alpha - Εμπορική έχει τη γνώση και την πείρα να τα καταφέρει και να βγει νικητής. Όπως αποδείχτηκε περίτρανα από την κρίση και τη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης, μια τράπεζα που δρα με σύνεση και σωφροσύνη, χωρίς μεγάλα ανοίγματα και μεγάλα λόγια, έχει την εύνοια των αγορών, και την εμπιστοσύνη των πελατών, με το μέρος της. Και μια τέτοια τράπεζα είναι η νέα Alpha Bank

9 Σύμβαση Σύμβαση Η νέα Συλλογική Σύμβαση Εργασίας Στις 10 Μαΐου υπογράφτηκε η νέα Συλλογική Σύμβαση Εργασίας ανάμεσα στην ΟΤΟΕ και στους εκπροσώπους των τραπεζών. Η διάρκεια της σύμβασης είναι 2ετής και έχει ως ημερομηνία έναρξης την 14η Μαΐου. Το πλήρες κείμενο της νέας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, όπως κατατέθηκε στον ΟΜΕΔ έχει ως εξής: ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΡΑΠΕΖΩΝ - Ο.Τ.Ο.Ε. ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ (Π.Κ. Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης:6/ ) Στην Αθήνα, σήμερα, την 14 Μαΐου 2013, στα γραφεία της Εμπορικής Τράπεζας Α.Ε., επί της οδού Σοφοκλέους, αριθμός 11, αφενός.μεν οι: 1. κ. Σπύρος Φιλάρετος, Γενικός Διευθυντής της Alpha Bank, 2. κ. Αντώνιος Αντωνόπουλος, Βοηθός Γενικός Διευθυντής Ανθρώπινου Δυναμικού του Ομίλου της Εθνικής Τράπεζας, 3. κ. Κωνσταντίνος Γεωργίου, Γενικός Διευθυντής της Τράπεζας Πειραιώς, 4. κα Αθηνά Δεσύπρη, Γενική Διευθύντρια Ανθρώπινου Δυναμικού της Eurobank και 5. κα Πηνελόπη Κονιδάρη, Διευθύντρια Ανθρώπινου Δυναμικού της Alpha Bank, ενεργούντες από κοινού, δυνάμει σχετικών εξουσιοδοτήσεων, ως εκπρόσωποι των ακόλουθων Τραπεζών, που καλύπτουν περισσότερο από το 70% των εργαζομένων στον κλάδο, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 3 του Ν. 1876/1990, όπως ισχύει: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε. ΑLΡΗΑ ΒΑΝΚ Α.Ε. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε. EUROBANK ERGASIAS Α.Ε. ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Α.Ε. ΓΕΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε. ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Α.Ε. ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ Α.Ε. MILLENNIUM ΒΑΝΚ ΒΑΝΚ SADERAT IRAN ΒΝΡ ΡΑRΙΒΑS και αφετέρου οι: Σταύρος Κούκος, Πρόεδρος της ΟΤΟΕ και Αχιλλέας Μυλωνόπουλος, Γενικός Γραμματέας της ΟΤΟΕ, ενεργούντες από κοινού εκπρόσωποι της δευτεροβάθμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης με την επωνυμία Ομοσπονδία Τραπεζοϋπαλληλικών Οργανώσεων Ελλάδος (Ο.Τ.Ο.Ε), αφού έλαβαν υπόψη την ήδη, από μακρού, συνεχιζόμενη οικονομική κρίση και τις σοβαρές επιπτώσεις της στη χώρα μας, τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στο Ελληνικό τραπεζικό σύστημα και τα εντεύθεν προβλήματα που αυτό καλείται να αντιμετωπίσει, την σε εξέλιξη ανακεφαλαιοποίηση και τις αναδιοργανώσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων που θα ακολουθήσουν, στο πλαίσιο της προσπάθειας οριστικής επίλυσης των ανωτέρω προβλημάτων, τις εξαγορές και συγχωνεύσεις τραπεζών, ότι για την ευόδωση της ως άνω προσπάθειας πρωταγωνιστικό ρόλο αναμφίβολα θα έχει το προσωπικό των πιστωτικών ιδρυμάτων, ότι για το λόγο αυτό οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στο ως άνω προσωπικό θα πρέπει να περιοριστούν στο ελάχιστο, ότι στο ως άνω πλαίσιο βούληση των Τραπεζών και της Ο.Τ.Ο.Ε. είναι η αποτροπή της απώλειας θέσεων εργασίας και η εδραίωση εργασιακής ασφάλειας συμφωνούν και συναποδέχονται τα ακόλουθα 1. Βασικός Μισθός 1.1 Οι βασικοί μισθοί (κλιμάκια) του ενιαίου μισθολογίου για κάθε κατηγορία προσωπικού, από διαμορφώνονται ως εξής: ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΑ ΚΛΙΜΑΚΙΑ (σε ευρώ) Από ΚΥΡΙΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ βοηθητικο προσωπικό προσωπικό καθαριοτητασ Κλιμάκια Βασικός Μισθός Βασικός Μισθός Βασικός Μισθός 0 940,00 872,00 833, ,00 876,00 837, ,00 878,00 838, ,00 879,00 839, ,00 881,00 840, ,00 882,00 841, ,00 884,00 845, ,00 885,00 846, ,00 887,00 848, ,00 888,00 850, ,00 890,00 852, ,00 893,00 854, ,00 894,00 854, ,00 896,00 856, ,00 897,00 857, ,00 898,00 859, ,00 900,00 860, ,00 908,00 861, ,00 918,00 863, ,00 925,00 864, ,00 934,00 865, ,00 947,00 868, ,00 955,00 869, ,00 963,00 870, ,00 972,00 871,

10 Σύμβαση Σύμβαση ΚΥΡΙΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ βοηθητικο προσωπικό προσωπικό καθαριοτητασ Κλιμάκια Βασικός Μισθός Βασικός Μισθός Βασικός Μισθός ,00 981,00 872, ,00 992,00 876, , ,00 879, , , , , , , , , ,00 ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΑ ΚΛΙΜΑΚΙΑ Κλιμάκια Βασικός Μισθός Βασικός Μισθός Βασικός Μισθός , ,00 880, , ,00 883, , ,00 888, , ,00 895, , ,00 900, , ,00 906, ,00 911, , ,00 917,00 Οι βασικοί μισθοί των Διευθυντών και Υποδιευθυντών διαμορφώνονται από στο ποσό των και 1.355, αντίστοιχα. Οι ανωτέρω βασικοί μισθοί, για κάθε χρόνο παραμονής τους μετά το 33ο κλιμάκιο ή για κάθε χρόνο παραμονής τους στον βαθμό, διαμορφώνονται (σε ευρώ) ως εξής: ΕΤΗ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Βασικός Μισθός Βασικός Μισθός , , , , , , , , , , , , , , , , Τα ποσοστιαία και ποσοστοποιημένα σε κλιμάκια του Ενιαίου Μισθολογίου επιδόματα, που καταβάλλονται βάσει Σ.Σ.Ε., Δ.Α. ή με οποιονδήποτε τρόπο, θα εξακολουθούν να υπολογίζονται βάσει των ανωτέρω βασικών μισθών του Ενιαίου Μισθολογίου, με τα ίδια ποσοστά και με τους ίδιους όρους, που ισχύουν μέχρι σήμερα. 2. Επίδομα ισολογισμού Η διάταξη του άρθρου 4 του Πρακτικού Συμφωνίας της , με το οποίο συμπληρώθηκε η Σ.Σ.Ε. Τραπεζών - Ο.Τ.Ο.Ε. της , δεν ισχύει από Ωράριο λειτουργίας κεντρικών υπηρεσιών 3.1 Οι κεντρικές υπηρεσίες των Τραπεζών, εκτός του δικτύου των Καταστημάτων, έχουν εφεξής τη δυνατότητα να λειτουργούν από τις έως τις κατά τις εργάσιμες ημέρες όπως ορίζονται στο άρθρο 5 της Σ.Σ.Ε. Τραπεζών - Ο.Τ.Ο.Ε , ανάλογα με τις κατά περίπτωση ανάγκες. 3.2 Οι ακριβείς ώρες λειτουργίας της κάθε Κεντρικής υπηρεσίας, εντός των κατά τα ως άνω υπό 3.1 χρονικών ορίων, καθορίζονται με απόφαση των αρμοδίων οργάνων της κάθε Τράπεζας. Με την ίδια απόφαση ορίζονται και οι κατά περίπτωση βάρδιες, οι οποίες δεν μπορεί να είναι περισσότερες των τριών (3). 3.3 Η κατά τα ως άνω απασχόληση του προσωπικού σε βάρδιες δεν μπορεί να υπερβαίνει τις τριάντα επτά (37) ώρες την εβδομάδα, ούτε το θεσπισμένο ημερήσιο χρόνο εργασίας, εξαιρούμενης της απασχόλησης στη βάρδια που λήγει στις 19.00, για την οποία και μόνο η διάρκεια της εβδομαδιαίας απασχόλησης δεν υπερβαίνει τις τριάντα έξι (36) ώρες. 3.4 Η ένταξη και απασχόληση του προσωπικού κάθε Τράπεζας στις κατά τα ανωτέρω βάρδιες (εκτός του ωραρίου εργασίας όπως έχει καθορισθεί με τη Σ.Σ.Ε. Τραπεζών - Ο.Τ.Ο.Ε , άρθρο 5) θα λαμβάνει χώρα οικειοθελώς, και μόνο στην περίπτωση κατά την οποία δεν εξασφαλίζεται η με τον τρόπο αυτό κάλυψη του συνόλου των θέσεων που προβλέπονται για απασχόληση σε κάθε βάρδια, οι κενές θέσεις καλύπτονται με απόφαση των αρμοδίων οργάνων της κάθε Τράπεζας, λαμβανομένων υπόψη κοινωνικών κριτηρίων, όπως των οικογενειακών υποχρεώσεων κάθε υπαλλήλου. 3.5 Κάθε εργαζόμενος που έχει απασχοληθεί σε κεντρική υπηρεσία εκτός του ωραρίου εργασίας, όπως έχει καθορισθεί με τη ΣΣΕ Τραπεζών - ΟΤΟΕ (άρθρο 5), για δώδεκα (12) συνεχείς μήνες, δικαιούται να ζητήσει την ένταξή του είτε στο ωράριο του ανωτέρω άρθρου είτε σε άλλο ωράριο. 4. Επιτόκιο στεγαστικών δανείων Το επιτόκιο των νέων και των υπολοίπων ποσών των παλαιών στεγαστικών δανείων για αγορά πρώτης κατοικίας, των τραπεζοϋπαλλήλων, όπως καθορίστηκε με τη Σ.Σ.Ε. Τραπεζών - Ο.Τ.Ο.Ε (άρθρο 6), μειώνεται, από έως την ημερομηνία λήξης της παρούσας, κατά μία (1) μονάδα. Η χρονική διάρκεια των εφεξής χορηγούμενων στεγαστικών δανείων ορίζεται στα 40 έτη κατ ανώτατο όριο, στο πλαίσιο της πιστωτικής πολιτικής κάθε Τράπεζας. Οι Τράπεζες θα εξετάζουν αιτήματα επιμήκυνσης της διάρκειας των ανωτέρω δανείων μέχρι τα 40 έτη κατ ανώτατο όριο, εντός της κατά Τράπεζα πιστωτικής πολιτικής και των ισχυόντων ηλικιακών ορίων. Οι ανωτέρω ρυθμίσεις θα επανεξετασθούν στη λήξη ισχύος της παρούσας. 5. Διατήρηση θέσεων εργασίας Οι περιλαμβανόμενες στην παρούσα Σ.Σ.Ε. μισθολογικές και άλλες ρυθμίσεις συμφωνούνται στο πλαίσιο της βούλησης των δύο πλευρών για διατήρηση των θέσεων εργασίας, εν όψει των συγχωνεύσεων ή/και των προγραμμάτων αναδιαρθρώσεως, τα οποία θα κληθούν να εφαρμόσουν οι Τράπεζες. 6. Πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες Το ποσό για την ενίσχυση των πολιτιστικών λεσχών διαμορφώνεται από σε κατά μήνα. Το ποσό για την ενίσχυση του εργασιακού αθλητισμού διαμορφώνεται από σε κατά μήνα. Τα ανωτέρω ποσά καταβάλλονται από τις τράπεζες και επιχειρήσεις που καλύπτονται από τη σύμβαση αυτή ανάλογα με την αριθμητική δύναμη του προσωπικού κάθε μιας. 7. Δραστηριότητες ΙΝΕ/ΟΤΟΕ Οι τράπεζες και επιχειρήσεις που καλύπτονται από τη σύμβαση αυτή ενισχύουν, ανάλογα με την αριθμητική δύναμη του προσωπικού τους, τα ερευνητικά - επιμορφωτικά προγράμματα του Ινστιτούτου Εργασίας της ΟΤΟΕ, με το συνολικό ποσό των κατ έτος, σύμφωνα με τον προγραμματισμό υλοποίησης των ανωτέρω προγραμμάτων που θα προϋποβάλλεται στις ως άνω τράπεζες και επιχειρήσεις, κατά τα μέχρι σήμερα σχετικά ισχύοντα. Η ισχύς της διάταξης αυτής αρχίζει από την και για το χρονικό διάστημα από έως θα καταβληθεί, με τις ως άνω προϋποθέσεις, το ήμισυ του ως άνω ποσού. 8. Τελικές διατάξεις Όλες οι προηγούμενες Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας και Διαιτητικές Αποφάσεις του κλάδου, με οποιονδήποτε τρόπο κι αν θεσπίστηκαν και τέθηκαν σε ισχύ ακόμη και αν τυχόν έληξαν, επαναφέρονται σε ισχύ και εφόσον δεν τροποποιούνται ρητά με τις διατάξεις της παρούσας αποτελούν αδιάσπαστο σύνολο και εξακολουθούν να ισχύουν παράλληλα με αυτές. Ευνοϊκότεροι όροι και συνθήκες εργασίας, ρυθμίσεις μισθολογικές και πάσης φύσεως θεσμικές ή λοιπές παροχές που έχουν θεσπισθεί με διατάξεις νόμων, Ε.Γ.Σ.Σ.Ε., καθώς και για τους τραπεζοϋπαλλήλους με διατάξεις Σ.Σ.Ε., Δ.Α., Κανονισμών, Οργανισμών Προσωπικού Τραπεζών, Πρακτικών Συμφωνίας, Αποφάσεων Διοικητικών Συμβουλίων και Πράξεων Διοικήσεών τους ή με έθιμο ή με επιχειρησιακή συνήθεια, δεν θίγονται από την παρούσα αλλά εξακολουθούν να ισχύουν και να εφαρμόζονται στο προσωπικό των Τραπεζών. 9. Διάρκεια Η παρούσα Σ.Σ.Ε. Τραπεζών - Ο.Τ.Ο.Ε. ισχύει, με την επιφύλαξη των ειδικότερων κατά τα ανωτέρω ρυθμίσεων, από την και λήγει την , οι δε διατάξεις της δεσμεύουν τα δύο μέρη για το χρονικό διάστημα μέχρι την υπογραφή νέας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Η σύμβαση αυτή συντάχθηκε σε τέσσερα (4) αντίτυπα και κάθε συμβαλλόμενη πλευρά έλαβε από δύο (2). ΟΙ συμβαλλόμενοι Οι εκπρόσωποι των τραπεζών - Οι εκπρόσωποι της ΟΤΟΕ 18 19

11 Οικονομία Η αισιοδοξία επιστρέφει στην Ελλάδα του Θανάση Παπαδή Ύ στερα από έξι ολόκληρα χρόνια ύφεσης, ύστερα από τρία χρόνια Μνημόνιο, έπειτα από συνεχή μέτρα και την απαισιοδοξία στον ζενίθ, τους τελευταίους μήνες κάτι δείχνει να αλλάζει για την ελληνική οικονομία. Τα μηνύματα από το εξωτερικό είναι σαφώς καλύτερα από ό,τι στο πρόσφατο παρελθόν και το κυριότερο ότι δειλά δειλά επιστρέφει η αισιοδοξία στην ελληνική κοινωνία. Θα ήταν βέβαια τεράστιο λάθος και άκρως αποπροσανατολιστικό να πει κανείς ότι όλα τελείωσαν και πλέον η χώρα θα επιστρέψει στην ανάκαμψη και ως δια μαγείας θα λυθούν όλα τα προβλήματα. Το αντίθετο μάλιστα. Τα προβλήματα θα παραμείνουν για μακρύ χρονικό διάστημα, αλλά τουλάχιστον να μπορέσει να εμπεδωθεί ένα κλίμα στην ελληνική κοινωνία ότι τα χειρότερα είναι πίσω μας. Είναι σίγουρο ότι με την ανεργία, που αποτελεί το υπ αριθμόν 1 πρόβλημα της χώρας με σχεδόν έναν στους τρεις να βρίσκεται χωρίς απασχόληση και την αγορά εργασίας να έχει κλείσει ουσιαστικά για τους νέους, τα πράγματα δεν είναι ευοίωνα. Το ζητούμενο στην παρούσα φάση είναι να ανακοπεί τουλάχιστον η τρομακτική αύξηση της ανεργίας που είδαμε όλα τα προηγούμενα χρόνια με αποτέλεσμα η Ελλάδα να είναι αρνητική πρωταθλήτρια στην Ευρώπη. Ποια όμως είναι τα στοιχεία εκείνα που δείχνουν πως κάτι αλλάζει στην ελληνική οικονομία; Ξένοι: Όλοι οι διεθνείς οργανισμοί, οι εταίροι μας αλλά και οι πιστωτές, έχουν μεταβάλει τη φρασεολογία τους για τη χώρα. Πλέον δεν υπάρχει στο τραπέζι ούτε ως ακραία εκδοχή η περίπτωση εξόδου της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ (Grexit). Αν και πολλοί εξ αυτών διαφωνούν για το πότε και πόση θα είναι η ανάπτυξη, όλοι καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το ελληνικό πρόγραμμα βρίσκεται σε σωστή κατεύθυνση και έχουν γίνει σημαντικά βήματα προκειμένου η ελληνική οικονομία να ανακτήσει πλήρως την ανταγωνιστικότητά της. Επίσης όλο και πιο συχνά τελευταία λέγεται και ακούγεται ότι εντός του 2014 θα γίνει η πρώτη απόπειρα μετά το 2010 να βγει και πάλι η Ελλάδα στις αγορές. Οίκοι αξιολόγησης: Έπειτα από συνεχείς υποβαθμίσεις οι ξένοι οίκοι αλλάζουν τη στάση τους απέναντι στην ελληνική οικονομία και προχωρούν σε αναβαθμίσεις, αλλά και το κυριότερο βλέπουν πιο αισιόδοξα το μέλλον της ελληνικής οικονομίας. 20 Οικονομία Ανακεφαλαιοποίηση: Η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών ολοκληρώνεται και όπως όλα δείχνουν με απόλυτη επιτυχία και με τη συμμετοχή των ιδιωτών. Ήδη η Alpha Bank το κατάφερε και μάλιστα με τέτοιο τρόπο που αν κάποιος το έλεγε πριν από λίγο καιρό θα χαρακτηριζόταν αιθεροβάμων. Τράπεζες με ισχυρή κεφαλαιακή διάρθρωση σημαίνει ότι μπορούν πλέον να στηρίξουν ενεργά το success story της ελληνικής οικονομίας. Εφόσον μάλιστα συνοδευτεί και από την έξοδό τους στις αγορές και τη σταδιακή απεξάρτηση από το ευρωσύστημα, τότε η στήριξη αυτή μπορεί να είναι πιο ενεργή και αποτελεσματική. Όπως και να έχει το πράγμα, η κατάσταση σήμερα είναι περισσότερη αισιόδοξη από ό,τι λίγους μήνες πριν. Κλίμα εμπιστοσύνης: Όποιος μελετήσει τις δημοσκοπήσεις και τις έρευνες, διαπιστώνει ότι οι Έλληνες αρχίζουν και πάλι να βλέπουν αχτίδες φωτός. Μπορεί να μην πετούν στα σύννεφα, ωστόσο είναι πλέον εμφανές ότι πιστεύουν πως τα χειρότερα πέρασαν. Το ίδιο και οι επιχειρηματίες που ατενίζουν με περισσότερη αισιοδοξία το μέλλον. Το οικονομικό κλίμα σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, είναι στα υψηλότερα επίπεδα από το 2008, την πρώτη χρονιά ύφεσης και πλέον διανύουμε την 6η. Προϋπολογισμός: Η εκτέλεση του προϋπολογισμού, αν και στο μέτωπο των εσόδων συνεχίζει να υπάρχει πρόβλημα, είναι εντός στόχων και το Υπουργείο Οικονομικών ευελπιστεί πως τελικά θα κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα, έστω και μικρό, παρά το γεγονός ότι η μνημονιακή υποχρέωση είναι να υπάρξει μηδενικό πλεόνασμα. Ανεργία: Εκεί τα πράγματα είναι δραματικά, ωστόσο υπάρχουν κάποιες αχτίδες φωτός. Με βάση τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής ο δείκτης φαίνεται να παγιοποιείται στα επίπεδα του 27%, που ναι μεν είναι τραγικά υψηλό, ωστόσο δεν δείχνει σημάδια ανόδου. Παράλληλα, με βάση τα στοιχεία του ΟΑΕΔ από τον Φεβρουάριο εφέτος ξεκίνησε να υπάρχει θετικό ισοζύγιο ανάμεσα σε προσλήψεις και απολύσεις, κάτι που συνέβαινε από τον Απρίλιο, όταν και ξεκινούσε η τουριστική περίοδος. Τουρισμός: Τα στοιχεία δείχνουν ότι η φετινή χρονιά θα είναι καλύτερη από την περσινή. Θα έρθουν κατά τους πλέον μετριοπαθείς υπολογισμούς περί το ένα εκατομμύριο τουρίστες περισσότεροι από το Ωστόσο αυτό μένει να φανεί, αν και υπάρχουν και εκείνοι που πιστεύουν ότι τα πράγματα μπορεί να πάνε και ακόμη καλύτερα των προβλέψεων. Εμπορικό ισοζύγιο: Μπορεί ο ρυθμός αύξησης των εξαγωγών να έχει ανακοπεί, ωστόσο φαίνεται ότι αυτό δεν συμβαίνει και για τις εισαγωγές. Οι ελπίδες για νέα σημαντική μείωση του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παραμένουν. Μεγάλα έργα: Ξεκινούν, όπως όλα δείχνουν, τα μεγάλα έργα στη χώρα κάτι που εκτός του προφανούς οφέλους θα επιφέρει και παράπλευρα θετικά αποτελέσματα. Υπολογίζεται ότι θα βρουν απασχόληση άτομα, ενώ μεγάλη τόνωση θα υπάρξει και στις τοπικές κοινωνίες. Αποκρατικοποιήσεις: Επιτέλους κάτι κινείται. Η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε ότι είναι μονόδρομος και πρέπει να γίνουν όχι απαραίτητα για να αυξηθούν τα δημόσια έσοδα, αλλά πρωτίστως για να τονωθεί η πραγματική οικονομία και να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη μέσα από τις επενδύσεις που θα κληθούν να πραγματοποιήσουν οι επενδυτές. Όλα τα παραπάνω και αρκετά ακόμη συνθέτουν ένα κλίμα που αν μη τι άλλο δίνει την αίσθηση μίας έστω και συγκρατημένης αισιοδοξίας που επιστρέφει στην ελληνική κοινωνία. Ένα άλλο σημαντικό που θα συμβεί, εφόσον δεν υπάρξει κάποιο ατύχημα, είναι ότι μπαίνει και πάλι στο τραπέζι η ελάφρυνση του χρέους και αυτή τη φορά από τον επίσημο τομέα. Όλοι γνωρίζουν πως εκεί πρέπει να υπάρξουν παρεμβάσεις προκειμένου να μπει και αυτό σε τροχιά και να είναι αδιαμφισβήτητα βιώσιμο. Το πώς αυτό θα γίνει είναι πρόωρο να το πει κανείς. Ωστόσο, εφόσον η ελληνική οικονομία παραμείνει σε θετική τροχιά, τότε σε περίπου έναν χρόνο από τώρα θα βρίσκεται και επισήμως στο τραπέζι. 21

12 Ευρωπαϊκή Οικονομία Ευρωπαϊκή Οικονομία ΤΕΥΧΟΣ 9ο -ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 Κάτι αλλάζει στην Ευρώπη του Θανάση Παπαδή Η άκαμπτη στάση του Βερολίνου όλα τα τελευταία χρόνια και η επιμονή του στη σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή μονοδιάστατα μέσα από προγράμματα λιτότητας, κυρίως για τις χώρες του Νότου, φαίνεται να βρήκε «τοίχο». Οι φωνές για αλλαγή πολιτικής έχουν πυκνώσει και η ηγεσία της Ε.Ε. φαίνεται να μεταβάλλει τη στάση της προκειμένου η Ευρωζώνη -και γενικότερα η Ευρώπη- να βγει από τον φαύλο κύκλο της ύφεσης. Η σκληρή λιτότητα που εφαρμόζεται σε όλον τον ευρωπαϊκό νότο, σε συνδυασμό με την άρνηση του πλουσίων χωρών της Ευρώπης να χαλαρώσουν την πολιτική τους δίνοντας αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις ώστε να τονωθεί η ζήτηση, έχουν δημιουργήσει ένα εκρηκτικό μείγμα που ως αποτέλεσμα έχει τη δραματική αύξηση της ανεργίας, κυρίως των νέων. Προκειμένου η κατάσταση να μην ξεφύγει από κάθε όριο και προκληθεί κοινωνική αναταραχή, οι Ευρωπαίοι, ακόμη και οι σκληροί της Γερμανίας, δείχνουν να βάζουν νερό στο κρασί τους και να αναζητούν μία άλλη πολιτική που θα δίνει λύσεις και που θα παράγει ανάπτυξη και όχι ύφεση. Στο πλαίσιο αυτό είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Β. Σόιμπλε ότι «θα έχουμε επανάσταση αν υιοθετηθούν πολιτικές τύπου ΗΠΑ που θα συρρικνώνουν το κοινωνικό κράτος». Ωστόσο η Γερμανία, ενόψει και των εκλογών του Σεπτεμβρίου, κάνει δειλά και μάλλον μη ενθουσιώδη βήματα προς τα πίσω. Αυτό όμως δεν κάμπτει τις αποφάσεις των ηγετών της Κομισιόν που θέλουν πλέον εδώ και τώρα αλλαγή κατεύθυνσης για την Ε.Ε. Αυτό που ζητούν ή για την ακρίβεια απαιτούν πλέον είναι να βγει ο βρόχος της σκληρής λιτότητας από την Ευρώπη. Πρωτεργάτες αυτής της κίνησης είναι ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, και ο Επίτροπος Όλι Ρεν που καλούν πλέον ανοικτά το Βερολίνο να συμβάλει στην ανάπτυξη. Με δηλώσεις του ο τελευταίος ζήτησε από το Βερολίνο να εγκαταλείψει την πολιτική της σκληρής λιτότητας και να συμβάλει στην ανάπτυξη - οι δηλώσεις του μάλιστα ήταν ασυνήθιστα αιχμηρές κατά της γερμανικής πολιτικής. Η Ευρώπη δείχνει να εγκαταλείπει τη γερμανική «συνταγή» της σκληρής λιτότητας και τρία χρόνια μετά την έναρξη της οικονομικής κρίσης δείχνει να αφυπνίζεται και να στρέφεται προς την ανάπτυξη. Το Βερολίνο, έστω και απρόθυμα αρχικά, έδωσε το «πράσινο φως» για να αλλάξει ρότα η Ε.Ε και οι εξελίξεις μοιάζουν καταιγιστικές: ο γαλλογερμανικός άξονας επαναδραστηριοποιείται και αναλαμβάνει πρωτοβουλία για την κατάρτιση σχεδίου με αντικείμενο την ανεργία των νέων, το Βερολίνο προτίθεται να ενισχύσει με διμερείς συμφωνίες τις χώρες του Νότου και τώρα η Κομισιόν επιβεβαιώνει την αλλαγή πλεύσης προς λιγότερη λιτότητα και περισσότερη ανάπτυξη, με την ευκαιρία των εξειδικευμένων ανά χώρα συστάσεων στις οποίες προχώρησε πρόσφατα. Παρά το γεγονός ότι οι συστάσεις αυτές δεν αφορούν τις μνημονιακές χώρες (Ελλάδα, Κύπρος, Ιρλανδία, Πορτογαλία), οι οποίες θα πρέπει να εφαρμόσουν τις υποχρεώσεις τους στο πλαίσιο των προγραμμάτων στήριξης, η ευελιξία που επιδεικνύει πλέον η Επιτροπή στο θέμα της δημοσιονομικής προσαρμογής σηματο- «θα έχουμε επανάσταση αν υιοθετηθούν πολιτικές τύπου ΗΠΑ που θα συρρικνώνουν το κοινωνικό κράτος» δοτεί την υπό όρους χαλάρωση των προσπαθειών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Ο επίτροπος Οικονομίας, Ολι Ρεν, ζήτησε από τη Γερμανία να άρει τους περιορισμούς προκειμένου να ενισχυθεί η εσωτερική ζήτηση και να ανοίξει η αγορά υπηρεσιών. Στο πλαίσιο των νέων πρωτοβουλιών που αναλαμβάνει ενόψει της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. του Ιουνίου, όπου θα κυριαρχήσει το θέμα της καταπολέμησης της ανεργίας, η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την ΕΤΕπ και την ΕΚΤ για την αύξηση των πιστώσεων στις ΜΜΕ των χωρών του μεσογειακού Νότου. Παράλληλα, ιδιαίτερα σημαντικές ήταν οι αιχμές που άφησαν κατά της Γερμανίας τόσο ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μπαρόζο όσο και ο επίτροπος Οικονομίας Ολι Ρεν, οι οποίοι ζήτησαν από το Βερολίνο να συμβάλει στην τόνωση της ανάπτυξης. Μάλιστα, ο Ζ. Μπαρόζο ζήτησε από τη Γερμανία να άρει τους περιορισμούς προκειμένου να ενισχυθεί η εσωτερική ζήτηση και να ανοίξει η αγορά υπηρεσιών, η οποία παραμένει κλειστή σε μη γερμανικές ΜΜΕ. Σχετικά με την ανάγκη τόνωσης της εσωτερικής ζήτησης στη Γερμανία, ο Ολι Ρεν επέμεινε ότι θα πρέπει να υπάρξουν μισθολογικές αυξήσεις, καθώς και μείωση της φορολογίας και των κοινωνικών εισφορών. Ο κοινοτικός επίτροπος ξεκαθάρισε ότι δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη χωρίς πιστώσεις και αποκατάσταση της ρευστότητας κυρίως στον κοινοτικό Νότο, καθώς τα τραπεζικά δάνεια μειώθηκαν σε όλες τις χώρες, με εξαίρεση τη Γερμανία. Βέβαια, τόνισε ότι όλες οι χώρες πρέπει να χρησιμοποιήσουν αυτήν την «ανάσα» για να εφαρμόσουν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και να διευκολύνουν την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Με τις αποφάσεις της η Κομισιόν έδωσε διετή παράταση για τον περιορισμό των δημοσιονομικών ελλειμμάτων σε Γαλλία, Ισπανία, Σλοβενία και Πολωνία και έναν χρόνο παράταση σε Ολλανδία και Πορτογαλία. Παράλληλα, η Επιτροπή συνέστησε στο Συμβούλιο Υπουργών την έξοδο από τη διαδικασία περί υπερβολικού ελλείμματος για πέντε χώρες (Ιταλία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία και Ρουμανία). Οπως τόνισε ο Ολι Ρεν, πρόκειται για μία σημαντική μείωση μέσα σε μία διετία, καθώς ο αριθμός των κρατών - μελών σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος περιορίστηκε από τα 24 στα 16 από το 2011 στο Ενδεικτικό του πνεύματος χαλάρωσης που επικρατεί είναι και το γεγονός ότι στην περίπτωση του Βελγίου η Κομισιόν δεν έκανε χρήση των νέων εξουσιών της για τη επιβολή οικονομικών κυρώσεων λόγω υπέρβασης του ελλείμματος, με τον Ολι Ρεν να δηλώνει ότι «οι Βρυξέλλες τη γλύτωσαν στις καθυστερήσεις». Πάντως, το Βέλγιο καλείται να παρουσιάσει πρόσθετα μέτρα εντός του 2013, ενώ έναρξη διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος αποφασίστηκε για τη Μάλτα. Στο πλαίσιο της «στροφής υπέρ της ανάπτυξης» που καλείται να δρομολογήσει άμεσα η Ε.Ε., ο Ζ. Μπαρόζο ζήτησε από τους «27» να συμφωνήσουν στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σε έναν «ευρωπαϊκό συμβιβασμό» εκπονώντας μια «στρατηγική κρίσης». Αποσαφήνισε ότι, για να είναι επιτυχής αυτή η στρατηγική κατά της κρίσης, θα πρέπει να είναι καλά σχεδιασμένη και «να έχει κοινωνική στήριξη, κάτι που ισχύει σε Ελλάδα, Πορτογαλία και Κύπρο, που κάνουν σημαντικές μεταρρυθμίσεις». Κονδύλια για την ανεργία Ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μπαρόζο τόνισε ακόμη, ότι υπάρχουν πλέον περιθώρια για να επιβραδύνουμε τη δημοσιονομική προσαρμογή μετά την πρόοδο που επιτεύχθηκε. Κατά τον Μπαρόζο, νέο δόγμα της Ε.Ε. θα πρέπει να είναι: οι ελλειμματικές χώρες να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα και οι χώρες που παρουσιάζουν πλεόνασμα να αυξήσουν τη ζήτηση. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Επιτροπής, θα πρέπει να γίνουν μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και υπηρεσιών και να υπάρξει μείωση της γραφειοκρατίας, που είναι ο καλύτερος τρόπος για την αύξηση της απασχόλησης κυρίως για τους νέους. Προς τον σκοπό αυτό, ζήτησε να συμφωνηθούν άμεσα τα προγράμματα αξίας 6 δισ. ευρώ για τους νέους. Πάντως, ο Ζ. Μπαρόζο προειδοποίησε για τη μεγάλη απειλή με τους 120 εκατ. πολίτες που κινδυνεύουν από φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό και ζήτησε την ενίσχυση των δικτύων κοινωνικής προστασίας για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Ο πρόεδρος της Επιτροπής υπογράμμισε ακόμη ότι το κόστος εργασίας επηρεάζεται από το βάρος της φορολόγησης στους εργαζόμενους. Τόνισε, επίσης, ότι χρειάζεται να αυξήσουμε τις δεξιότητες και γι αυτόν τον λόγο ζητάμε από 15 κράτη - μέλη να βελτιώσουν το εκπαιδευτικό τους σύστημα. Σύμφωνα με τον Ζ. Μπαρόζο, έμφαση θα πρέπει να δοθεί και στον ψηφιακό τομέα, καθώς έως το 2015 θα υπάρχουν κενές θέσεις εργασίας, ενώ στην Υγεία και την «Πράσινη Οικονομία» λείπουν εξειδικευμένοι εργαζόμενοι

13 Υγεία Υγεία Το Πολυιατρείο του Συλλόγου Η κατάρρευση της ασφαλιστικής προστασίας και οι εφιαλτικές συνθήκες που επικρατούν στον ευαίσθητο τομέα της Υγείας, ώθησαν τον Σύλλογο Προσωπικού Alpha Bank να δημιουργήσει το πρώτο πολυιατρείο που λειτουργεί στα γραφεία του Συλλόγου και το οποίο μπορεί να προσφέρει στα μέλη βασική φροντίδα υγείας. Δημιουργήθηκαν όλες οι κατάλληλες υποδομές στα γραφεία του Συλλόγου με τη στήριξη και τη συνεργασία του Νοσοκομείου ΝΕΟ ΑΘΗΝΑΙΟΝ για τη λειτουργία του πρώτου Συλλογικού πολυιατρείου που λειτουργεί καθημερινά και πλέον στη διάθεση των μελών θα βρίσκονται ιατροί των παρακάτω ειδικοτήτων: Παθολόγος Καρδιολόγος Ορθοπεδικός Ωτορινολαρυγγολόγος Χειρουργός μαστού Γενικός Χειρουργός Αγγειοχειρουργός Γυναικολόγος Ουρολόγος Στο ειδικό πολυιατρείο του Συλλόγου θα υπάρχει τμήμα αιμοληψίας για πλήρη αιματολογικό έλεγχο με έκδοση αποτελεσμάτων την επόμενη ημέρα, καθώς και τμήμα καρδιολογικού ελέγχου. Τέλος o Σύλλογος εντός του επόμενου χρονικού διαστήματος θα καταλήξει σε συμφωνία για την εξεύρεση ανάλογου χώρου για τη δημιουργία πολυιατρείου και στη Θεσσαλονίκη

14 Διακρίσεις Διακρίσεις Ο μαθητής που κάνει καθημερινότητα τα Βραβεία της Δέσποινας Μπακάλη Χαράλαμπος Ιωάννου μαθητής λυκείου, γιος συνταξιούχου συναδέλφου, ονειρεύεται να σπουδάσει Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και να κάνει την Ελλάδα υπερήφανη! * 1ο βραβείο στον Εθνικό Διαγωνισμό Νέων Επιστημόνων για το έτος 2012 * 1ο Βραβείο στον 24ο Πανευρωπαϊκό Διαγωνισμό, στον τομέα της Μηχανικής, Σεπτέμβριος 2012 «Μηχανή ενίσχυσης δύναμης και υποβοήθησης κινήσεων παλάμης» Ένα παιδί με ταλέντο. Ένα παιδί που μπήκε στο στίβο της ζωής και έκανε το ταλέντο του γνωστό σε όλο τον κόσμο. Ένα παιδί που τιμά την Ελλάδα και την οικογένειά του. Πρόκειται για τον Χαράλαμπο Ιωάννου μαθητή Λυκείου, γιό συνταξιούχου συναδέλφου που οι εφευρέσεις έγιναν γνωστές σε όλη την Ελλάδα και όχι μόνο. Πες μας δυο λόγια για τον διαγωνισμό Κάνοντας αίτηση στον διαγωνισμό, ύστερα από προτροπή του σχολείου μου, κατέκτησα την πρώτη θέση στον πανελλήνιο διαγωνισμό με την εφεύρεσή μου και έπειτα εκπροσώπησα την πατρίδα μας στο πανευρωπαϊκό επίπεδο, βρισκόμενος ανάμεσα σε 123 διαγωνιζόμενους από όλες τις χώρες της Ε.Ε. και όχι μόνο. Ο διαγωνισμός αποτελούταν από 4 ημέρες 8ωρης βαθμολόγησης, από περίπου 30 κριτές. Η διαδικασία, κατά την προσωπική μου άποψη, ήταν κάτι παραπάνω από μια αξιολόγηση, αφού περνώντας οι κριτές από το περίπτερό σου, ήσουν αφημένος στο έλεος των ερωτήσεων που θα έθεταν, από το πώς γεννήθηκε η ιδέα, μέχρι το κόστος αίτησης της ευρωπαϊκής πατέντας ή ακόμη και γιατί διάλεξα μόνο κίτρινο χρώμα καλωδίων στην επεξεργαστική μονάδα που κατασκεύασα. Γίνεται εύκολα αντιληπτό το γεγονός ότι δεν επρόκειτο για «αγώνα» ταχύτητας αλλά για μαραθώνιο. Τελικά, τι κάνει η εφεύρεσή σου; Πού είναι χρήσιμη; Πιστεύω πως η συσκευή που ανέπτυξα, είναι η εφαρμογή μιας πολύ απλής ιδέας. Προσπαθεί λοιπόν με τη χρήση κάποιων αισθητήρων κάποιου απλού επεξεργαστικού αλγορίθμου και μερικών μοτέρ να αυξήσει και να σταθεροποιήσει τις κινήσεις της ανθρώπινης παλάμης. Η συσκευή βρίσκει εφαρμογές στον τομέα της αποκατάστασης, αλλά και της βοήθειας ατόμων με κινητικές δυσκολίες σε οικιακό και επαγγελματικό επίπεδο. Διαβάσαμε στον Τύπο ότι έμπνευσή σου ήταν η γιαγιά σου, που αδυνατούσε να χρησιμοποιήσει το τηλεχειριστήριο, ισχύει; Έτσι ακριβώς είναι, προσπάθησα απλώς να φτιάξω μια μηχανή που να τη βοηθάει στην καθημερινότητα της. Τι θα ήθελες να «κερδίσεις» περισσότερο από αυτή την εφεύρεση; Πιστέψτε με πως η μεγαλύτερη επιβράβευση για μένα είναι όταν γυρνάω τον διακόπτη για να θέσω σε λειτουργία τη συσκευή. Τότε, βλέπω τη συσκευή που σχεδίασα και ονειρεύτηκα να παίρνει σάρκα και οστά. Δεν θεωρώ ότι έχω να κερδίσω τίποτα παραπάνω από αναγνώριση, πράγμα όμως που με αφήνει αδιάφορο, απλώς η παρουσία μου θεωρώ πως θα προκαλέσει και άλλα παιδιά να εμπλακούν με τέτοιου είδους ασχολίες στον ελεύθερό τους χρόνο. Πώς ένιωσες όταν σου ανακοινώθηκε η βράβευση σου; Σαν περιστατικό είναι κάπως αστείο, αφού αφενός δεν περίμενα να κερδίσω, αλλά αφετέρου όταν ανακοίνωσαν το όνομα μου, εγώ περιεργαζόμουν ένα πολύ όμορφο ρομποτικά κατευθυνόμενο φωτιστικό που άλλαζε χρώματα μέσα στην αίθουσα που καθόμασταν. Έτσι λοιπόν, χρειάστηκε να με «σπρώξει» η διπλανή μου συναγωνιζόμενη για να πάω να παραλάβω το βραβείο μου. Σε λένε «παιδί θαύμα», πώς νιώθεις γι αυτό. Άλλαξε η στάση των φίλων - συμμαθητών σου; Δεν συγκαταλέγω τον εαυτό μου σε αυτήν την κοινωνική ομάδα σε καμία απολύτως περίπτωση. Δεν θεωρώ ότι έχω ούτε τα προσόντα, άλλα ούτε το ανάλογο ταλέντο για κάτι τέτοιο. Μου αρέσει να μαθαίνω καινούργια, ενδιαφέροντα προς εμένα, και σύγχρονα πράγματα, να αξιοποιώ τις δυνατότητες μου αλλά και τις συσκευές που έχω όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα. Η στάση τον συμμαθητών μου αφού είναι πραγματικοί φίλοι- δεν μεταβλήθηκε καθόλου και τους ευχαριστώ για τη στήριξη και την αγάπη που μου προσέφεραν όλα αυτά τα χρόνια. «Δουλεύεις» αυτή τη στιγμή κάποια άλλη ιδέα; Αυτό τον καιρό, τελειώνοντας επιτέλους με τις εξετάσεις μου, σκοπεύω να συνεχίσω την εκμάθηση γλωσσών προγραμματισμού όπως java και c++ και να τελειοποιήσω τη συσκευή μου. Ποιο είναι το μεγαλύτερο όνειρό σου για την Ελλάδα του αύριο; Όπως όλοι γνωρίζουμε, το αυτονόητο για κάποιους λαούς για τη χώρα μας αποτελεί επανάσταση, οπότε το όνειρο - ευχή για τη χώρα μου είναι να σταματήσει η ανομία, η ενδελεχής κρίση παιδείας

15 Κοινωνία Κοινωνία Ο υποσιτισμός πάει... σχολείο 3,4 εκατ. άνθρωποι του Στέλιου Παπαπέτρου αντιμέτωποι με τον ς κίνδυνο της φτώχεια Ό ταν πριν από ένα χρόνο είδαν το φως της δημοσιότητας οι πρώτες περιπτώσεις υποσιτισμού μαθητών σε διάφορα σχολεία της Αθήνας, ορισμένοι -εκ του ασφαλούς- έκαναν λόγο για δημοσιογραφικές υπερβολές, ενώ κάποιοι άλλοι πίστευαν ότι είναι ένας φθηνός λαϊκισμός. Όμως καθώς περνούσε ο καιρός γινόταν όλο και πιο εμφανές ότι στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, τα φαινόμενα ανέχειας και του υποσιτισμού σε αρκετά σχολεία της χώρας αυξάνονταν ανησυχητικά. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρμοδίων υπηρεσιών το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στην Αθήνα, αλλά έχει αποκτήσει τη δική του δυναμική σχεδόν στα περισσότερα αστικά κέντρα της χώρας. Η «σιωπή» που αρχικά συγκάλυπτε το πρόβλημα έσπασε και μερικούς μήνες αργότερα, ο υπουργός παιδείας Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος ανακοίνωσε ότι εξασφαλίστηκαν από κοινοτικούς πόρους περίπου 60 εκατ. ευρώ, για την αντιμετώπιση του υποσιτισμού στα σχολεία. Η έρευνα εισοδήματος και συνθηκών διαβίωσης της ΕΛΣΤΑΤ που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο του 2012 και αφορά το έτος 2011 είναι εξαιρετικά αποκαλυπτική. Στη χώρα μας σήμερα εκτός από το 1,4 εκατ ανέργων, όπως αυτοί καταγράφονται σε μηνιαία βάση από την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία, υπάρχουν τουλάχιστον οικογένειες που δεν έχουν ούτε έναν εργαζόμενο. Ο αριθμός των ανθρώπων που ζει στα όρια της φτώχειας έχει αυξηθεί δραματικά τα τέσσερα τελευταία χρόνια. Το κατώφλι της φτώχειας ανέρχεται στο ποσό των 6.591,00 ευρώ ετησίως ανά άτομο και σε ευρώ για νοικοκυριά με δύο ενήλικες και δύο εξαρτώμενα παιδιά ηλικίας κάτω των 14 ετών. Τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας εκτιμώνται σε και τα μέλη τους σε O κίνδυνος φτώχειας για παιδιά ηλικίας 0-17 ετών (παιδική φτώχεια) ανέρχεται σε 23,7% και είναι υψηλότερος κατά 2,3 ποσοστιαίες μονάδες από το αντίστοιχο ποσοστό του συνολικού πληθυσμού. Βασικές διαπιστώσεις Ο πληθυσμός σε κίνδυνο φτώχειας ή σε κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού ανέρχεται σε άτομα. Ο πληθυσμός που διαβιεί σε νοικοκυριά που δεν εργάζεται κανένα μέλος ή εργάζεται λιγότερο από 3 μήνες συνολικά το έτος ανέρχεται σε άτομα, ενώ στο προηγούμενο έτος (2010) ανερχόταν σε άτομα. Ο πληθυσμός που απειλείται από τη φτώχεια είναι κυρίως: ü Άνδρες άνεργοι (48,4%). ü Μονογονεϊκά νοικοκυριά με, τουλάχιστον, ένα εξαρτώμενο παιδί (43,2%). ü Λοιποί μη οικονομικά ενεργοί (εκτός συνταξιούχων (30,0%). ü Νοικοκυριά με έναν ενήλικα ηλικίας 65 ετών και άνω (29,7%). ü Μονοπρόσωπα νοικοκυριά με μέλος θήλυ (25,8%). ü Παιδιά ηλικίας 0-17 ετών (23,7%) 28 Κοινωνικός αποκλεισμός: Πληθυσμός με υλικές στερήσεις που στερείται τουλάχιστον 4 από ένα κατάλογο 9 αγαθών και υπηρεσιών ή και που διαβιεί σε νοικοκυριά με χαμηλή ένταση εργασίας. Ως κίνδυνος φτώχειας πριν από τις κοινωνικές μεταβιβάσεις (δεν περιλαμβάνονται ούτε τα κοινωνικά επιδόματα ούτε οι συντάξεις στο διαθέσιμο εισόδημα), συμπεριλαμβανομένων των συντάξεων σε αυτές, ορίζεται το ποσοστό των ατόμων που διαβιούν σε νοικοκυριά των οποίων το συνολικό ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα είναι μικρότερο του 60% του εθνικού διάμεσου ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος. Κοινωνικές μεταβιβάσεις θεωρούνται τα κοινωνικά επιδόματα, δηλαδή η κοινωνική βοήθεια (ΕΚΑΣ, εισοδηματικές ενισχύσεις σε νοικοκυριά μόνιμων κατοίκων ορεινών και μειονεκτικών περιοχών, επίδομα μακροχρόνια ανέργων ηλικίας ετών κ.λπ.), τα οικογενειακά επιδόματα, τα επιδόματα/βοηθήματα ανεργίας, τα επιδόματα/βοηθήματα ασθένειας, τα επιδόματα/βοηθήματα αναπηρίας - ανικανότητας και οι εκπαιδευτικές παροχές και οι συντάξεις (δηλαδή συντάξεις γήρατος από εργασία και συντάξεις/ βοηθήματα από το/τη σύζυγο). Μέσο ισοδύναμο εισόδημα Ως μέσο ισοδύναμο εισόδημα ορίζεται ο μέσος όρος των ισοδύναμων διαθέσιμων εισοδημάτων όλων των μελών των νοικοκυριών της χώρας. Δείκτες για τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρώπη 2020» (κοινωνική ένταξη). Η πρόοδος ως προς τον στόχο αυτό θα αξιολογηθεί με βάση τον αριθμό των ατόμων που βρίσκονται σε κίνδυνο ως προς την κατάσταση φτώχειας ή αποκλεισμού σύμφωνα με τους ακόλουθους τρεις δείκτες: Ποσοστό ατόμων που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας Ποσοστό ατόμων με υλικές στερήσεις - Ο δείκτης «ποσοστό ατόμων με υλικές στερήσεις» εκτιμά τα επίπεδα διαβίωσης μετρώντας το ποσοστό του πληθυσμού που στερείται τουλάχιστον 4 από τα 9 αγαθά και υπηρεσίες που ακολουθούν. 1. Δυσκολίες ανταπόκρισης στην πληρωμή πάγιων λογαριασμών όπως ενοίκιο ή δόση δανείου, πάγιοι λογαριασμοί (ηλεκτρικού ρεύματος, νερού, αερίου κ.λπ.), δόσεις πιστωτικών καρτών ή δόσεις δανείου για οι- κοσκευή, διακοπές κ.ά., ή αγορές με δόσεις κύριας κατοικίας. 2. Οικονομική αδυναμία για πληρωμή μιας εβδομάδας διακοπών. 3. Οικονομική αδυναμία για διατροφή που να περιλαμβάνει κάθε δεύτερη ημέρα κοτόπουλο, κρέας, ψάρι ή λαχανικά ίσης θρεπτικής αξίας. 4. Οικονομική αδυναμία για αντιμετώπιση έκτακτων, αλλά αναγκαίων δαπανών αξίας περίπου 540 ευρώ. 5. Οικονομική αδυναμία να διαθέτουν τηλέφωνο (περιλαμβάνεται και το κινητό τηλέφωνο). 6. Οικονομική αδυναμία να διαθέτουν έγχρωμη τηλεόραση. 7. Οικονομική αδυναμία να διαθέτουν πλυντήριο ρούχων. 8. Οικονομική αδυναμία να διαθέτουν ΙΧ επιβατηγό αυτοκίνητο. 9. Οικονομική αδυναμία για ικανοποιητική θέρμανση. Ποσοστό πληθυσμού που διαβιεί σε νοικοκυριά με χαμηλή ένταση εργασίας Ο δείκτης αναφέρεται στο ποσοστό πληθυσμού ηλικίας που διαβιούν σε νοικοκυριά που τα μέλη τους εργάστηκαν λιγότερο από 20% της συνήθους απασχόλησης κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους. Η ένταση εργασίας του νοικοκυριού ορίζεται ως ο λόγος μεταξύ του αριθμού των μηνών που τα όλα τα μέλη εργάζονται κατά το προηγούμενο έτος και του συνολικού αριθμού των μηνών που θα μπορούσαν θεωρητικά να έχουν εργαστεί κατά την ίδια περίοδο. Οικονομικά ενεργά μέλη θεωρούνται τα μέλη του νοικοκυριού ηλικίας ετών. Τα νοικοκυριά που αποτελούνται μόνο από μαθητές ή σπουδαστές κ.λπ. κάτω των 25 ετών ή και άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω εξαιρούνται από τον υπολογισμό του δείκτη. Οι άνθρωποι που εργάζονται στις κοινωνικές υπηρεσίες του δήμου της Αθήνας, αλλά και οι εκπαιδευτικοί εντοπίζουν σοβαρά προβλήματα υποσιτισμού σε περιοχές όπως, Κυψέλη, Άνω και Κάτω Πατήσια, Κολωνός, Ακαδημία Πλάτωνος, Πολύγωνο. Το δημοτικό βρεφοκομείο της Αθήνας δέχεται πολλά αιτήματα από διευθυντές σχολείων για διανομή φαγητού σε υποσιτιζόμενους μαθητές. Δεκάδες παιδιά από τις λαϊκές γειτονιές της Αθήνας πηγαίνουν στο σχολείο ατάιστα με μόνη ελπίδα να βρουν εκεί ένα πιάτο φαγητό. Πολύ πρόσφατα, η διευθύντρια του δημοτικού σχολείου Γόμφων Τρικάλων με στόχο να ευαισθητοποιήσει την τοπική κοινωνία στο θέμα του υποσιτισμού που απασχολούσε και την ίδια, έστειλε ανοικτή επιστολή σε όλους τους συναδέλφους της, τονίζοντας την ανάγκη να υπάρξει ένα δίχτυ κοινωνικής προστασίας, ώστε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα στα σχολεία της περιοχής της. Όταν έχουμε εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες όπου και οι δύο γονείς είναι άνεργοι και μάλιστα μακροχρόνια άνεργοι, δεν πρέπει να ξαφνιάζει κανέναν η σκληρή πραγματικότητα. Δηλαδή, ότι τα παιδιά υποσιτίζονται επειδή στο σπίτι δεν υπάρχει φαγητό. 29

16 Κοινωνία Κοινωνία Οικονομική Κρίση & Σεξουαλική Ζωή 30 Το Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας από τον Ιούνιο του 2011 έως και σήμερα, διεξάγει διαδικτυακή έρευνα ( με στόχο να μελετήσει την επίδραση της οικονομικής κρίσης που διανύει η χώρα στη σεξουαλική και ψυχική ζωή των Ελλήνων. Ενώ η έρευνα συνεχίζεται, μελετώντας το α τρίμηνο του 2013 (Ιανουάριος - Μάρτιος 2013), παρατηρούμε τις ψυχικές και σεξουαλικές επιπτώσεις στη ζωή των Ελλήνων. «Η οικονομική κρίση έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας, φέρνοντας κυρίαρχες κοινωνικές αλλαγές που φαίνεται να επηρεάζουν άμεσα τις κοινωνικές σχέσεις, αλλάζοντας ουσιαστικά τον τρόπο ζωής μας. Πράγματι, η ανασφάλεια και το άγχος φαίνεται να καταλύουν τη θετική ψυχολογία, μας κάνουν πιο αντικοινωνικούς, βαθιά φοβικούς, μηδενίζοντας την ανοχή μας και την καλή προαίρεση στην καθημερινότητά μας. Στη σημερινή πραγματικότητα δεν έχουμε διάθεση να αναπτύξουμε πρωτοβουλίες και κοινωνικές συναλλαγές προκαλώντας ένα ψυχικό βύθισμα, δημιουργώντας μία γκρίζα ζώνη απεικονίζοντας το «τι κάνουμε τώρα» αλλά και το «πού πάμε αύριο και τι μας περιμένει». Βεβαίως, αναμένει κανείς την προσαρμογή στο χρόνο και την εμπέδωση σε ένα καινούργιο μοντέλο ζωής που σιγά σιγά έρχεται». Φύλο: το ποσοστό των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα βρίσκεται στο 62%, ενώ οι άνδρες στο 38%. Ηλικία: η πλειονότητα των ανδρών ανήκει στην ηλικία ετών, ενώ των γυναικών στην ηλικία ετών. Επάγγελμα: οι άνδρες είναι κυρίως δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι (56%), ενώ οι άνεργοι βρίσκονται στο 21%. Οι γυναίκες κυρίως ιδιωτικοί υπάλληλοι (31%), ενώ οι άνεργες βρίσκονται στο 25%. Με την οικιακή απασχόληση αποκλειστικά φαίνεται να ασχολείται μόνο το 6%. Το μορφωτικό επίπεδο και των δύο φύλων είναι: κυρίως απόφοιτοι ανώτατων σχολών (46% άνδρες, 54% γυναίκες), απόφοιτοι ανώτερων σχολών (20%) και λυκείου (19%). Η οικογενειακή κατάσταση και στα δύο φύλα είναι κυρίως έγγαμοι (45% άνδρες, 42% γυναίκες) και άγαμοι (41% άνδρες, 44% γυναίκες). Αξιολογώντας και αναλύοντας τις απαντήσεις, βρέθηκαν τα ακόλουθα: Στην ερώτηση: Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει τη σχέση σας; Το 61% των ανδρών δηλώνει ότι η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει αρνητικά τη σχέση με τη σύντροφό του, ενώ το 28% ότι δεν έχει επηρεαστεί η ποιότητα της σχέσης του. Το 10% των ανδρών δεν έχει σχέση, ενώ μόλις το 1% θεωρεί ότι η κρίση δρα θετικά στη σχέση του. Το 55% των γυναικών θεωρεί ότι η οικονομική κρίση έχει αρνητική επίδραση στη σχέση με το σύντροφό τους, ενώ το 28% δεν πιστεύει ότι έχει επηρεαστεί η ποιότητα της σχέσης τους. Το 7% των γυναικών θεωρεί ότι η κρίση δρα θετικά στη σχέση και το 10% δηλώνει ότι δεν διατηρεί σχέση την περίοδο αυτή. Συγκριτικά με πέρυσι την ίδια περίοδο, στους άνδρες το 41% δήλωσε ότι επηρεάστηκε αρνητικά η σχέση του, ενώ το 46% ότι δεν επηρεάστηκε καθόλου. Φέτος, βλέπουμε αύξηση κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες στην αρνητική επίδραση της κρίσης στη σχέση, ενώ έχει μειωθεί κατά 18 ποσοστιαίες μονάδες η απάντηση ότι η κρίση δεν επηρέασε την σχέση τους. Επίσης μειώθηκε κατά 4 μονάδες η θετική επίδραση της κρίσης στη σχέση τους. Στις γυναίκες αν και φαίνεται ότι η κρίση δεν έχει αυξήσει την αρνητική της επίδραση στη σχέση τους, μειώνεται το ποσοστό που θεωρεί ότι δεν επηρεάζεται κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες, αυξάνοντας το ποσοστό των γυναικών που δεν έχουν σχέση αυτή την περίοδο. Η κρίση φέρνει τα ζευγάρια πιο κοντά όταν αυτά δεν είναι σε κρίση. Η σημερινή δυσπραγία απογυμνώνει την υποκριτική κακή σχέση και επιδεινώνει σημαντικά τη συναισθηματική δυσφορία και δυσλειτουργία, αφού συσσωρεύονται περισσότερο ο θυμός, η γκρίνια, η αλληλοχρέωση προκαλώντας το θάνατο αυτών των ζευγαριών. Στην ερώτηση: Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει τη σεξουαλική σας ζωή; Το 66% των ανδρών δηλώνει ότι η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει αρνητικά τη σεξουαλική του ζωή, ενώ το 27% ότι δεν έχει επηρεαστεί καθόλου. Το 4% δεν έχει σεξουαλικές σχέσεις αυτή την περίοδο ενώ μόλις το 3% θεωρεί ότι η κρίση δρα θετικά. Το 54% των γυναικών θεωρεί ότι η οικονομική κρίση έχει αρνητική επίδραση στη σεξουαλική τους ζωή, ενώ το 32% δεν πιστεύει ότι έχει επηρεαστεί. Το 11% δηλώνει ότι δεν έχει σεξουαλικές σχέσεις αυτή την περίοδο ενώ μόλις το 3% θεωρεί ότι η κρίση δρα θετικά. Συγκριτικά με πέρυσι την ίδια περίοδο, στους άνδρες το 48% των ανδρών δήλωσε ότι επηρεάστηκε αρνητικά η σεξουαλική του ζωή λόγω της οικονομικής κρίσης, ενώ το 39% δεν επηρεάστηκε καθόλου. Φέτος, βλέπουμε αύξηση κατά 18 ποσοστιαίες μονάδες στην αρνητική επίδραση της κρίσης στη σεξουαλική ζωή των ανδρών, ενώ έχει μειωθεί κατά 12 ποσοστιαίες μονάδες η απάντηση ότι η κρίση δεν επηρέασε τη σεξουαλική τους ζωή. Επίσης μειώθηκε κατά 3 μονάδες η θετική επίδραση. Στις γυναίκες διαφορά 10 ποσοστιαίων μονάδων παρατηρήθηκε στην αύξηση της αρνητικής επίδρασης της κρίσης στη σεξουαλική τους ζωή και στη μείωση του ποσοστού που θεωρεί ότι δεν επηρεάστηκε. Κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες αυξήθηκε επίσης το ποσοστό των γυναικών που δεν έχει σεξουαλικές σχέσεις αυτή την περίοδο. Στην ερώτηση: Έχει επηρεαστεί η συχνότητα των σεξουαλικών επαφών; Σε σχέση με το πόσο έχει επηρεαστεί η συχνότητα των σεξουαλικών επαφών, το 57% των ανδρών δηλώνει ότι η οικονομική κρίση έχει φέρει μείωση, ενώ το 24% υποστηρίζει δεν έχει καμία επίδραση στη συχνότητα που κάνει σεξ με τη σύντροφό του. Το 10% δεν έχει σεξουαλικές επαφές και το 9% έχει αυξήσει τη συχνότητα των επαφών του στην περίοδο της κρίσης. Τα αρνητικά αποτελέσματα στη σεξουαλική ζωή των γυναικών αντικατοπτρίζονται και στη συχνότητα των σεξουαλικών επαφών τους, που σε ποσοστό 49% δηλώνουν ότι έχει μειωθεί, ενώ μόλις στο 29% παραμένει ανεπηρέαστη. Το 6% βλέπει θετική επίδραση της κρίσης στη συχνότητα που κάνει σεξ, ενώ το 16% δεν έχει σεξουαλικές επαφές. Συγκριτικά με πέρυσι την ίδια περίοδο, παρατηρείται και στα δύο φύλα μείωση της συχνότητας των σεξουαλικών επαφών κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ η απάντηση ότι η συχνότητα παραμένει ίδια μειώθηκε αντίστοιχα και πάλι περίπου 10 ποσοστιαίες μονάδες. Σημαντική είναι και η απουσία σεξουαλικών επαφών αυτή τη περίοδο που φαίνεται να αυξάνεται. Ενώ στην αρχή της κρίσης φαινόταν πως η ερωτική και σεξουαλική μας ζωή δεν επηρεάζεται άμεσα και θα περιμέναμε να είναι ένα καλό αντίδοτο στην κρίση, όσο η οικονομική δυσπραγία και η κοινωνική συμπίεση βαθαίνει στο χρόνο, τόσο φαίνεται να βυθίζεται και η ερωτική και σεξουαλική ζωή, εκτιμώντας όμως ότι με την πάροδο του χρόνου και την προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα, ο έρωτας και το σεξ θα μας τροφοδοτήσουν ποιότητα ζωής. 31

17 Κοινωνία Κοινωνία Κρίση & Σεξουαλική Ζωή Στην ερώτηση: Έχει χρειαστεί μέχρι στιγμής και λόγω της κρίσης να κάνετε περικοπές στα έξοδά σας; Και τα δύο φύλα έχουν κάνει περικοπές στα έξοδά τους με ποσοστό που αγγίζει σχεδόν το 100%. Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται ότι οι άνδρες τις μεγαλύτερες περικοπές τις κάνουν στη μη έγκυρη εκπλήρωση των πάγιων υποχρεώσεων (50%), μετά στη διασκέδαση και την ψυχαγωγία και τελευταία στην ένδυση/υπόδηση και στα ταξίδια. Οι γυναίκες κόβουν πρώτα από τη διασκέδαση και την ψυχαγωγία τους (45%), μετά από την ένδυση/υπόδηση, τη μη έγκυρη εκπλήρωση των πάγιων υποχρεώσεων και τα ταξίδια. Και τα δύο φύλα κάνουν εκπτώσεις τελευταία στα τρόφιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης, ενώ είναι σημαντικό να προσθέσουμε ότι οι περικοπές στις παροχές προς την οικογένεια είναι ελάχιστες. Το 65% των ανδρών και το 45% των γυναικών σκέφτονται να φύγουν στο εξωτερικό για μία καλύτερη και ποιοτική ζωή, εφόσον θεωρούν ότι στη χώρα μας η οικονομική κατάσταση έχει χειροτερέψει σε σχέση με πριν (άνδρες 85%, γυναίκες 87%) καθώς προβλέπουν ότι το μέλλον θα είναι ακόμα χειρότερο (άνδρες 61%, γυναίκες 53%). Μάλιστα, οι άνδρες αναφέρουν ότι η κρίση που περνάνε σε αυτήν τη περίοδο, θίγει πρώτα τον οικονομικό τομέα (45%) και δεύτερο τον προσωπικό τομέα (30%), ενώ οι γυναίκες θίγονται πρώτα σε προσωπικό επίπεδο (42%) με δεύτερο το οικονομικό (31%), αν και φαίνεται να ανησυχούν περισσότερο μήπως χάσουν τη δουλειά τους (81%) σε σχέση με τους άνδρες που φαίνεται να είναι πιο σίγουροι για τη θέση τους στην εργασία (53%). Και τα δύο φύλα συμφωνούν ότι η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει αρνητικά το επάγγελμά τους (άνδρες 70%, γυναίκες 72%). Η απόλυση επηρεάζει καθοριστικά και τους δύο. Η γυναίκα όμως έχοντας περισσότερες απαιτήσεις από τον άνδρα «στυλοβάτη», παραδοσιακά νιώθει ακάλυπτη και ευάλωτη κυρίως όταν είναι και μητέρα, φοβούμενη ότι το παιδί της θα υποστεί τις συνέπειες αυτής της απόλυσης. Η γυναίκα γίνεται σκληρή και δεν συγχωρεί την απόλυση όσο δίκαιη ή άδικη είναι. Ο άνδρας από την άλλη είναι πιο θορυβώδης στα συμπτώματά του άγχους του. Εγκλωβίζεται στο κοινωνικό «πρέπει» του ρόλου του ως «κουβαλητής του σπιτιού», υπεύθυνος για την οικονομική ευημερία της οικογένειας. Αισθάνεται απογοητευμένος, θυμωμένος και αδύναμος να αντιδράσει. Το αποτέλεσμα της καθημερινότητας δείχνει ότι είναι «λίγος» στην εκπλήρωση αυτού του βασικού του ρόλου γεγονός που τον οδηγεί συχνά στην παραίτηση με συμπτωματολογία κατάθλιψης και αγχωδών διαταραχών. Είναι αναπόφευκτο να επηρεάσει τη διάθεση και αυτοεκτίμησή του με άμεσο αντίκτυπο και στη σεξουαλική του επιθυμία. Ο άνδρας κοινωνικά είναι ο ισχυρός και οφείλει να είναι δυνατός. Αυτό σήμερα ανατρέπεται, φαίνεται να προσβάλλεται περισσότερο από τη γυναίκα μέσα στην οικονομική κρίση γιατί χρεώνεται με μεγαλύτερη ανεπάρκεια και αδυναμία το κόστος αυτής της κατάστασης. Η γυναίκα δείχνει να αντέχει περισσότερο στις δύσκολες καταστάσεις του σήμερα, αφού χρησιμοποιεί λογικές ερμηνείες (γυναικείο χάρισμα) ενώ είναι προικισμένη και ως μητέρα να αντέχει την πίεση και να τη διαχειρίζεται πιο θετικά από τον άνδρα. Γενικότερα, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η οικονομική κρίση στη χώρα μας επηρεάζει και τα δύο φύλα σε σημαντικό βαθμό (πάνω από το 50%), τόσο στη σεξουαλική τους ζωή και στη συχνότητα των επαφών τους όσο και στο επίπεδο της ποιότητας της σχέσης τους. Αυτό σημαίνει ότι οι άνδρες και οι γυναίκες που συμμετείχαν στην έρευνα υποστηρίζουν ότι έχει μειωθεί η συχνότητα που κάνουν σεξ με τον σύντροφό τους αλλά και η ευχαρίστηση που λαμβάνουν από τη σεξουαλική επαφή. Μάλιστα, οι συγκριτικές αναλύσεις της έρευνας για τις δύο χρονικές περιόδους δείχνουν ότι το α τρίμηνο του 2013 και όσο βαθαίνει η οικονομική κρίση οι επιπτώσεις γίνονται ακόμα πιο αισθητές και στα δύο φύλα. Δρ Θάνος Ασκητής Νευρολόγος - Ψυχίατρος Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών Πρόεδρος Ινστιτούτου Ψυχικής & Σεξουαλικής Υγείας Δρ Θάνος Ασκητής Νευρολόγος - Ψυχίατρος, Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Παν/μίου Αθηνών, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ψυχικής & Σεξουαλικής Υγείας, Πρώην Βουλευτής Αθηνών, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής & Σεξουαλικής Υγείας O Dr Θάνος Ε. Ασκητής, πτυχιούχος της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, έχει ειδικευτεί στη Νευρολογία και την Ψυχιατρική, με διδακτορική διατριβή στον τομέα της Κοινωνικής Ψυχιατρικής και εξειδίκευση -στις Η.Π.Α.- στην ανθρώπινη σεξουαλική συμπεριφορά και στις σεξουαλικές δυσλειτουργίες. Κλινικός ψυχίατρος ασκεί την Ιατρική, ίδρυσε -μαζί με τους συνεργάτες του- το πρώτο Σεξολογικό ινστιτούτο στη χώρα μας (1986), οργάνωσε τρία συμπόσια με θέμα τη σεξουαλική ζωή των Ελλήνων και έδωσε εκατοντάδες ομιλίες και διαλέξεις σε σχολεία, κοινωνικούς φορείς και ιδρύματα σε όλη την Ελλάδα. Στον τομέα της κοινωνικής έρευνας αναπτύσσει σήμερα έρευνα σε δέκα πόλεις της χώρας μας με θέμα: «Η σεξουαλική ζωή του γάμου κι όπως αυτή εκφράζεται σε τοπικές κοινωνίες της Ελλάδος». Μελετητής των θεμάτων σεξουαλικής έκφρασης και επικοινωνίας στην οικογένεια, το σχολείο, τη σχέση και το γάμο, είναι ο πρώτος γιατρός που μίλησε ανοικτά για το σεξ στην Ελλάδα ήδη από το 1987, με πλούσια αρθρογραφία σε ημερήσιες εφημερίδες και περιοδικά, αλλά και με πολλές παρουσιάσεις τόσο από το ραδιόφωνο όσο και από την τηλεόραση. Την ίδια χρονιά οργάνωσε την πρώτη ημερίδα μαζί με τους συνεργάτες του για τη σεξουαλική υγεία στον άνδρα και στη γυναίκα. Στην ΕΤ3 την περίοδο παρουσίασε με επιτυχία την εκπομπή «Σεξ την Τρίτη», στη ΝΕΤ από το 1996 έως το 2000 την εκπομπή «Εμείς και το Σεξ» και στον ALPHA από το 2001 έως το 2003 την εκπομπή «Άνθρωπος και Σεξ». Σήμερα διατηρεί εβδομαδιαία εκπομπή στο ΑΝΤ1 radio διάρκειας 90λεπτών με τίτλο: «Μιλώντας με τον Θάνο Ασκητή», επικοινωνώντας με τους ακροατές για τη σεξουαλική υγεία. Έχει αναπτύξει θέματα σεξουαλικής αγωγής σε πιλοτικά προγράμματα του Υπουργείου Παιδείας, ενώ έχει συνεργαστεί με αρκετούς συλλόγους γονέων και κηδεμόνων σε ολόκληρη τη χώρα για θέματα αντισύλληψης στην εφηβεία και επικοινωνίας στην ηλικία χρόνων στο αγόρι και στο κορίτσι. Επίσης το 2006 σε πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας και σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα ασχολήθηκε με την ψυχική υγεία σεξουαλικής σχέσης για παιδιά ηλικίας 6-12 ετών που βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο παιδαγωγικό ινστιτούτο προς υλοποίηση στα ελληνικά σχολεία. Το 2000 εξελέγη βουλευτής του ΠΑΣΟΚ στην Β Περιφέρεια της Αθήνας με σταυρούς, ιδιότητα που διατήρησε μέχρι και τα τέλη Απριλίου του 2003, οπότε και παραιτήθηκε λόγω του άρθρου 57 του Συντάγματος που διαχωρίζει το επάγγελμα από το βουλευτικό αξίωμα. Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας έχει δημιουργήσει τη Συμβουλευτική Γραμμή Σεξουαλικής Υγείας. Έχει επίσης παρουσιάσει τέσσερις Πανελλήνιες Ιατρικές Ημερίδες με θέμα τη σεξουαλική υγεία στον άνδρα και στη γυναίκα. Συνεχίζει να οργανώνει ημερίδες, τόσο στην Ιατρική Κοινότητα όσο και στον γενικό πληθυσμό της Ελληνικής Κοινωνίας, προβάλλοντας μαζί με τους συνεργάτες του θέματα που αφορούν τη σεξουαλική ζωή και την ανθρώπινη συμπεριφορά σήμερα, δίνοντας έμφαση στην πρόληψη, ενημέρωση και γνώση. Μελετά τον τρόπο που η σύγχρονη Ελληνική Κοινωνία αντιλαμβάνεται τη σεξουαλικότητα, όπου κατά τακτά χρονικά διαστήματα διοργανώνει συμπόσια στους επαγγελματίες Ψυχικής Υγείας. Πρόεδρος σήμερα στο Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας που ασχολείται με τους πέντε βασικούς τομείς της ανθρώπινης σεξουαλικότητας (παιδί - έφηβος - ενήλικος - μέση - τρίτη ηλικία) καθώς και το Ανδρολογικό Γυναικολογικό - Καρδιολογικό Ιατρείο σε πάνω από Έλληνες ως σήμερα. Συνεργάζεται με την Πανεπιστημιακή Κλινική του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου όπου καθηγητής είναι ο κ. Χριστόδουλος Στεφανάδης, έχοντας δημοσιεύσει πάνω από 200 εργασίες σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά. Εκπαιδεύει με συνεχή προγράμματα επιστημονικούς φορείς και θεραπευτές της Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας ενώ εκδίδει έντυπα και βιβλία με σκοπό την πληρέστερη ενημέρωση στα σύγχρονα δεδομένα -και όπως αυτά εξελίσσονται- της ανθρώπινης σεξουαλικότητας. Το 1996 εξέδωσε το βιβλίο «Σεξ - Μύθος, τα Προβλήματα και η Προσέγγιση του Σήμερα» (εκδόσεις ΤΥΠΟΘΗΤΩ), το 1997 «Η Σεξουαλική Αφύπνιση της Εφηβείας» (εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ), το 2006 «Γονείς και Παιδί» * Απαντήσεις σε Κρίσιμες Ερωτήσεις (εκδόσεις ΛΙΒΑΝΗ), το 2007 «Ας μιλήσουμε για τις σχέσεις μας» (εκδόσεις ΛΙΒΑΝΗ), το 2008 «Σεξουαλική Υγεία» (εκδόσεις ΛΙΒΑΝΗ) και τον Αύγουστο του 2012 κυκλοφόρησε το τελευταίο του βιβλίο «Για σένα έφηβε» (εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ). 32 Οικονομική 33

18 Κοινωνία Κοινωνία «Κάθε τοίχος είναι μια πόρτα εξόδου» Η αναγέννηση μέσα από την καταστροφή του Μιχ. Ι. Ψαρρά «Ένας σοφός της Ανατολής παρακαλούσε κάθε φορά το Θεό στην προσευχή του να τον απαλλάξει από το να ζήσει σε μια ενδιαφέρουσα εποχή. Επειδή εμείς δεν είμαστε σοφοί ο Θεός δεν μας απάλλαξε και έτσι ζούμε σε μια ενδιαφέρουσα εποχή. Η εποχή μας δεν αφήνει περιθώριο να αδιαφορήσουμε για αυτήν.» Αυτά έγραφε ο Αλμπέρ Καμύ για την εποχή του, μέσα στον πόλεμο και αμέσως μετά από αυτόν. Α λήθεια, πώς μπορούμε να προσδιορίσουμε εμείς την εποχή μας; Την εποχή μας, όχι μόνο αυτά τα τελευταία δύο - τρία χρόνια, αλλά και όλη την προηγούμενη περίοδο της «ανάπτυξης» με τοκογλυφικά δάνεια, της σπατάλης με μαύρα αφορολόγητα χρήματα, και της «δημοκρατικής» κοινωνικής «προόδου» με τους πυλώνες του πολιτεύματος, τα πολιτικά κόμματα, να έχουν αποχαλινωθεί σε αχρειότητα κομματικής-πελατειακής κραιπάλης; Ο βαθύτατα ψυχοερευνητικός νους του Αλμπέρ Καμύ, ασφαλώς και τοποθετούσε την «ενδιαφέρουσα» εποχή του στο κέντρο της ανθρώπινης περιπέτειας, και στο πώς το κοινωνικό γίγνεσθαι σ εκείνη τη χρονική περίοδο, ακολουθούσε μια ρωμαλαία πορεία μέσα από τη φωτιά και τη θηριωδία του Β παγκοσμίου πολέμου και την μετά από αυτόν περίοδο της ανασυγκρότησης της Ευρώπης από τη στάχτη και τα ερείπια που η χιτλερική κτηνωδία είχε σκορπίσει παντού. Ποιος Θεός όμως θα μπορούσε να εισακούσει την προσευχή τη δική μας, και να μας «στερήσει» τη δυνατότητα να ζήσουμε μια ενδιαφέρουσα εποχή; Μήπως ο Θεός της Ελλάδος; Έχω την αίσθηση ότι μας έχει... βαρεθεί προπολλού κι Αυτός. Η εποχή μας ασφαλώς και έχει ενδιαφέρον και μεγάλο μάλιστα. Είναι το ενδιαφέρον που εκπηγάζει από τα σκοτεινά βάραθρα μιας βαθμιαία κλιμακούμενης νοοτροπίας ζωής και τρόπου αντίληψης των συμπεριφορών, πολιτικών και κοινωνικών, που τελικά διαμόρφωσε αυτό το τέρας που είμαστε σήμερα και το οποίο, άπληστο, ακόρεστο, αδηφάγο, μη έχοντας τι άλλο να καταβροχθίσει, τρώει τις ίδιες 34 τις σάρκες του, δηλαδή τις σάρκες τις δικές μας και των ομοίων μας σ αυτήν την παρωδία κοινωνικής συγκρότησης που λέγεται μεταπολιτευτικό νεοελληνικό κράτος. Γεμάτη ενδιαφέρον, λοιπόν, η εποχή μας ρέει ορμητικά σαν ποταμός που υπερχείλισε και παρασύρει στο διάβα του τα πάντα, θεωρίες, απόψεις, στερεότυπα, προσηλώσεις σε κομματικά ταμπού, λιβανωτούς σε ιδεοληπτικά τοτέμ. Κυλά τα σκουροπράσινα ανταριασμένα νερά του ο ποταμός της εποχής μας, οδεύοντας ολοταχώς και με νομοτελειακή, θα έλεγε κανένας, ροή ολόισια στην άκρια του χάους, εκεί που αρχίζει ο γκρεμός, εκεί όπου μετατρέπεται σε καταρράκτη αφρισμένο και ανατριχιαστικά βουερό, καθώς μαζί με την βίαιη κατακρήμνιση του όγκου των υδάτων του, ρίχνει στα βράχια της αποσύνθεσης και ολόκληρο τον κόσμο μας, τον απατηλό και ψευδεπίγραφο, αυτήν τη φανταχτερή και κακομπογιαντισμένη φενάκη μιας ζωής γεμάτης από βλακώδη χλιδή και ανερμάτιστη επιδειξιομανή κενοδοξία. Η πτώση μας είναι τετελεσμένη! Όμως αν καλά προσέξεις και αφουγκραστείς τον αχό των «επερχόμενων γεγονότων» αυτή η πτώση όσο οδυνηρή κι αν είναι, όσο κι αν μαστιγώνει με το φαρμάκι της ανέχειας και της εξαθλίωσης τους πολλούς που δεν μετείχαν σ αυτήν την παρωδία της νεοπλουτίστικης απάτης και αρπαγής, ίσως αποβεί λυτρωτική, ίσως μέσα από το σάρωμα των «χωριών ποτέμκιν»*, αναδυθεί ένας άλλος κόσμος, εντελώς διαφορετικός αφού θα έχει καταρρεύσει όλο αυτό το σαθρό οικοδόμημα της ληστείας, της απάτης, της φαυλότητας και της διαφθοράς. *Χωριά Ποτέμκιν: Ο πρίγκιπας -Στρατάρχης Γκριγκόρυ- Αλεξέι Ποτέμκιν, ( ) ευνοούμενος της Μεγάλης Αικατερίνης, Αυτοκράτειρας της Ρωσίας, κατασκεύαζε τεχνητά «πλούσια και ευτυχισμένα» εικονικά χωριά όταν η Αυτοκράτειρα αποφάσιζε να περιοδεύσει στα επαρχιακά τμήματα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Έφτιαχνε δηλαδή ένα ψεύτικο σκηνικό ευτυχισμένων και καλοζωισμένων χωρικών οι οποίοι, χαρούμενοι όλο ζωή και υγεία παρατάσσονταν στους δρόμους των ομορφοφτιαγμένων, σκηνογραφικά κατασκευασμένων χωριών τους και επευφημούσαν με ενθουσιασμό την «αγαπημένη τους» μητερούλα! Μ αυτόν τον τρόπο ο Ποτέμκιν εξακολουθούσε να απολαύει την εύνοια της Μεγ. Αικατερίνης μεταδίδοντάς της την κατευναστική πεποίθηση, ότι ο λαός ευημερεί και την λατρεύει. Από τότε η έκφραση «χωριό Ποτέμκιν» αναφερόταν σε οποιοδήποτε εξεζητημένο εξωτερικό τέχνασμα που επιχειρούσε να συγκαλύψει μια δυσάρεστη κατάσταση. Ένας άλλος κόσμος μπορεί να αναφανεί αρκεί να είμαστε όλοι εμείς, οι μικροί και «ασήμαντοι», εκεί, έξω από την τάφρο, σπάζοντας τις αλυσίδες της απελπισίας, χωρίς την απόγνωση να κυριεύει τις ψυχές μας και τη βαναυσότητα να καθοδηγεί τις πράξεις μας, χωρίς τις εύκολες θρηνωδίες για την κατάντια μας και χωρίς το μίσος της ανταπόδοσης για όσους θεωρούμε υπαίτιους, αλλά με το γυμνό ξίφος της καθαρότητας του νου και της ψυχής μας να ανοίξουμε νέους δρόμους, αργά, σταθερά με κόπο και γνώση, με σεβασμό και προσήλωση στο καθήκον, στο καθήκον όλων μας να εξαφανίσουμε μέσα στον ορυμαγδό της «πόλης» που βυθίζεται στη χοάνη των ανομιών της, όλα εκείνα τα νοσογόνα στοιχεία που οδήγησαν σ αυτή την κατάντια. «Κάθε τοίχος» όσο σκληρός, απρόσωπος, μονολιθικός και αδιαπέραστος κι αν θεωρείται «είναι και μια πόρτα εξόδου» μας λέει ο Καμύ. «Ας μην ψάχνουμε αλλού την πόρτα εξόδου παρά στον τοίχο που είμαστε στριμωγμένοι» αποφαίνεται ο μεγάλος αυτός διανοητής. Ας ακολουθήσουμε τη σκέψη του, ας παρακολουθήσουμε τα βήματα του νου του, γιατί όπως σημειώνει, «η ανάπαυλα», το ξαπόσταμα, «βρίσκεται στο κέντρο της μάχης». Η ελπίδα να ανοίξουμε την πόρτα που ο ίδιος ο τοίχος του εγκλεισμού μας μας προσφέρει, έχει απόλυτη και αξεπέραστη σχέση με τη «μάχη» που πρέπει να δώσουμε, πρώτα και κύρια με τον ίδιο μας τον εαυτό. Κι αυτή η μάχη είναι αέναη, συνεχής, αδιάπτωτη χωρίς εφησυχασμούς και επαναπαύσεις. Είναι μάχη και ξεκούραση μαζί. Νάξος: To Δήλειον Ιερόν του Απόλλωνα. Ναός Ημιτελής του 6ου π.χ. αιώνα. Η τεράστα πύλη του στέκεται ακλόνιτη στους καιρούς, λαμπρή, φωτεινή, απειρόκαλλη. Η «είσοδος» του Αιγαίου και «πόρτα εξόδου» στα αδιέξοδα του νου μας. 35

19 Το Θέμα Το Θέμα Η βία ΧΤΥΠΑ γυναίκες με μόρφωση Η κατάσταση των γυναικών και η παιδική ευημερία είναι αλληλένδετα. Τα δικαιώματα των παιδιών δεν μπορούν να γίνουν πραγματικότητα αν δεν ληφθεί μέριμνα για την υγεία και την ευημερία των γυναικών. Γυναίκες ευάλωτες, καταπιεσμένες, υποσιτισμένες, ασθενικές και αναλφάβητες, δεν μπορούν να φροντίσουν επαρκώς τα παιδιά τους. του Στέλιου Παπαπέτρου Τι δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία για την Ελλάδα Υπάρχει η αντίληψη ότι η κακοποιημένη γυναίκα είναι συνήθως χαμηλού μορφωτικού επιπέδου. Αυτή η αντίληψη είναι εσφαλμένη και δεν επιβεβαιώνεται από τα στατιστικά στοιχεία και τις αναφορές των οργανώσεων που ασχολούνται με αυτό το θέμα. Σύμφωνα με τα στοιχεία 7 στις 10 γυναίκες - θύματα είναι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης. Το ίδιο ισχύει και για την οικονομική κατάσταση, καθώς 6 στις 10 γυναίκες που έχουν υποστεί κακοποίηση βρίσκονται σε μέτρια ή καλή οικονομική κατάσταση. Επίσης, περισσότεροι από τους μισούς δράστες είναι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης ενώ μόνο ένας στους 10 από τους δράστες είναι άνεργος. Η Τηλεφωνική Γραμμή SOS της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων συμπλήρωσε δύο χρόνια λειτουργίας. Στο διάστημα αυτό (11/3/2011 έως 11/3/2013) η Τηλεφωνική Γραμμή SOS 15900, που παρέχει ψυχοκοινωνική στήριξη και συμβουλευτική σε γυναίκες θύματα βίας, δέχθηκε κλήσεις και 74 ηλεκτρονικά μηνύματα. Επί του συνόλου των κλήσεων, οι (79%) αφορούσαν σε καταγγελίες περιπτώσεων έμφυλης βίας. Από αυτές οι κλήσεις (74%) αφορούσαν σε καταγγελίες των ίδιων των κακοποιημένων γυναικών ενώ οι κλήσεις (26%), αφορούσαν σε καταγγελίες από τρίτα πρόσωπα - κυρίως από φίλους/ ες (525 κλήσεις, 25%), γονείς (368 κλήσεις, 18%), άλλους συγγενείς (313 κλήσεις, 15%), αδέλφια (257 κλήσεις, 12%), γείτονες (218 κλήσεις, 11%) και άλλα άτομα (323 κλήσεις, 16%). Από τις κλήσεις που αφορούσαν σε καταγγελίες των ίδιων των κακοποιημένων γυναικών οι κλήσεις (78%) αφορούσαν σε ενδοοικογενειακή βία, οι 82 κλήσεις (1%) σε σεξουαλική παρενόχληση, οι 88 κλήσεις (1%) σε περιπτώσεις βιασμού, οι 7 κλήσεις (0,1%) σε πορνεία, 2 κλήσεις (0,03%) σε trafficking, και 709 κλήσεις (12%) αφορούσαν σε καταγγελία άλλων μορφών βίας. Τα αιτήματα των κλήσεων αυτών αφορούσαν: κλήσεις (43%) σε ψυχοκοινωνική στήριξη, κλήσεις (33%) σε νομική συμβουλευτική, 734 κλήσεις(12%) σε νομική βοήθεια, 451 κλήσεις (8%) σε αναζήτηση φιλοξενίας και 186 κλήσεις (3%) σε αναζήτηση εργασίας. Από τις γυναίκες που κάλεσαν τη γραμμή, οι (62%) είναι μητέρες. Από τις γυναίκες θύματα βίας που απάντησαν στην ερώτηση για την εργασιακή τους κατάσταση φαίνεται ότι: (28%) είναι απασχολούμενες (από τις οποίες 214 (13%) είναι αυτοαπασχολούμενες) (31%) είναι άνεργες -από τις οποίες 267 (15%) μακροχρόνια άνεργες- και 764 (13%) είναι οικονομικά ανενεργές - από τις οποίες 50 (7%) παρακολουθούν εκπαίδευση ή κατάρτιση). Από τις γυναίκες θύματα βίας που απάντησαν στην ερώτηση για την οικογενειακή τους κατάσταση φαίνεται ότι: (48%) είναι έγγαμες. 571 (10%) είναι άγαμες. 56 (8%) σε διάσταση. 310 (5%) διαζευγμένες. 89 (1%) χήρες. 184 (3%) σε συμβίωση. Από τις γυναίκες που απάντησαν στην ερώτηση για την ηλικία τους φαίνεται ότι: 197 (3%) είναι από 15 έως 24 ετών (25%) είναι από 25 έως 39 ετών (27%) είναι από 40 έως 54 ετών. 540 (9%) είναι από 55 έως 64 και 304 (5%) είναι από 65 ετών και άνω. Από τις γυναίκες που απάντησαν στην ερώτηση για το μορφωτικό τους επίπεδο φαίνεται ότι: 8 (0,1%) είναι τυπικά αναλφάβητες. 509 (9%) έχουν ολοκληρώσει την πρωτοβάθμια ή κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. 594 (10%) την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. 317 (5%) τη μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση μη τριτοβάθμιου επιπέδου και 759 (13%) την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Από το σύνολο των γυναικών που κάλεσαν στην τηλεφωνική γραμμή προκύπτει ότι: (68%) είναι Ελληνίδες. 502 (8%) είναι μετανάστριες. 18 (0,3%) ανήκουν σε μειονότητες. 52 (1%) είναι ΑΜΕΑ και 16 (0,3%) ανήκουν στην κατηγορία των άλλων μειονεκτούντων ατόμων. Ως προς την οικονομική κατάσταση, από τις γυναίκες που απάντησαν στην αντίστοιχη ερώτηση, (20%) την περιγράφουν ως κακή, (19%) την αναφέρουν ως μέτρια και 679 (11%) ως καλή. Τονίζεται ότι η τηλεφωνική Γραμμή SOS είναι εθνικής εμβέλειας, λειτουργεί όλο το 24ωρο, όλες τις ημέρες του χρόνου και η κλήση χρεώνεται μία αστική μονάδα. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες είναι απολύτως εμπιστευτικές, καλυπτόμενες από το απόρρητο της συμβουλευτικής. Οι ειδικά εκπαιδευμένοι επαγγελματίες, που στελεχώνουν την τηλεφωνική Γραμμή SOS 15900, μπορούν να παρέχουν συμβουλευτική στήριξη και στην αγγλική γλώσσα

20 Το Θέμα Το Θέμα Ενδοοικογενειακή βία Τα στοιχεία της UNICEF για τις υπόλοιπες χώρες Κάθε χρόνο 1,5 με 3 εκατ. κορίτσια και γυναίκες χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας βίας με βάση το φύλο. Σχεδόν οι μισές από τις γυναίκες ηλικίας ετών στις αναπτυσσόμενες χώρες πιστεύουν ότι ο σύζυγος δικαιολογείται να χτυπήσει ή να δείρει τη σύζυγό του κάτω από ορισμένες συνθήκες γυναίκες πεθαίνουν κάθε χρόνο κατά τη διάρκεια του τοκετού εξαιτίας έλλειψης σωστής φροντίδας. Τουλάχιστον 120 εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες έχουν βιώσει τον ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων. Πάνω από 64 εκατομμύρια γυναίκες ηλικίας ετών σε όλο τον κόσμο, έχουν παντρευτεί πριν από τα 18 τους χρόνια. Τα δύο τρίτα από τα 775 εκατομμύρια αναλφάβητων του κόσμου είναι γυναίκες. Σε 47 από 162 χώρες με διαθέσιμα στοιχεία τα κορίτσια έχουν λιγότερες πιθανότητες από τα αγόρια να τελειώσουν το δημοτικό. Η ενδοοικογενειακή βία είναι μια από τις πιο κακοήθεις καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων επειδή διαπράττεται, όχι από ξένους, αλλά από μέλη της ίδιας της οικογένειας. Ο τερματισμός μιας σχέσης, ο χωρισμός και το διαζύγιο δεν σταματούν αναγκαστικά τη βία και πολλές γυναίκες εξακολουθούν να τη βιώνουν στα χέρια των πρώην συντρόφων τους. Τόσο η σωματική ακεραιότητα όσο και η ψυχική υγεία των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας κινδυνεύουν να υποστούν μόνιμες και σοβαρές βλάβες. Τα παιδιά που εκτίθενται ή γίνονται μάρτυρες ενδοοικογενειακής βίας μπορεί να εμφανίσουν επίσης αρνητικές συνέπειες όσον αφορά την υγεία, τη διατροφή, την εκπαίδευση και την ψυχική τους υγεία. Η έκθεση σε ενδοοικογενειακή βία μπορεί επίσης να επηρεάσει την ικανότητα των παιδιών να διαμορφώσουν και να διατηρήσουν υγιείς προσωπικές σχέσεις στο μέλλον, καθώς μπορεί να δουν τη βία ως φυσιολογικό ή ακόμα και αποδεκτό τρόπο αλληλεπίδρασης με τον σύντροφό τους ή ως μια κατάλληλη μέθοδο για την επίλυση των συγκρούσεων. Από τη στέρηση του φαγητού, τη στέρηση πρόσβασης σε ιατρική περίθαλψη και στο σχολείο, φθάνει μέχρι τον εξαναγκασμό σε πορνεία και σε καταναγκαστική εργασία ή στις χειρότερες περιπτώσεις μέχρι τη δολοφονία ή αυτοκτονία του θύματος από απελπισία. Επιλεκτικές αμβλώσεις και βρεφοκτονία των θηλυκών Ο νομπελίστας Amartya Sen (Νόμπελ Οικονομίας 1998) είχε εκτιμήσει ότι περισσότερα από 60 εκατομμύρια γυναίκες δημογραφικά «λείπουν» από τον κόσμο ως αποτέλεσμα των επιλεκτικών αμβλώσεων και τη βρεφοκτονία των κοριτσιών στην Κίνα, τη Νότια Ασία και τη Βόρεια Αφρική. Ένα διαρκές έγκλημα Σύμφωνα με εκτιμήσεις των Ηνωμένων Εθνών μέχρι και 200 εκατομμύρια γυναίκες «λείπουν» δημογραφικά από τις παγκόσμιες στατιστικές. Αυτός ο ευφημισμός κρύβει ένα από τα πιο ειδεχθή εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Με δεδομένο τον βιολογικό κανόνα των 100 νεογέννητων κοριτσιών για κάθε 103 νεογέννητα αγόρια, εκατομμύρια περισσότερες γυναίκες θα έπρεπε να βρίσκονται ανάμεσά μας. Αν δεν βρίσκονται, αν «λείπουν», τότε έχουν σκοτωθεί ή έχουν πεθάνει από παραμέληση και κακομεταχείριση. Αυτό το σταθερό και τεράστιο δημογραφικό «έλλειμμα» παγκοσμίως μας δείχνει πως κάθε χρόνο 1,5 με κορίτσια και γυναίκες χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας βίας με βάση το φύλο. Η βία κατά των γυναικών αποτελεί παραβίαση των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών, όπως κατοχυρώνονται σε διάφορα διεθνή έγγραφα, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης για την Εξάλειψη όλων των Μορφών Διακρίσεων κατά των Γυναικών και της Διακήρυξης για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών. Το 1ο άρθρο της Διακήρυξης ορίζει τη «βία κατά των γυναικών» ως: «... κάθε πράξη βίας εξαιτίας του φύλου που έχει ως αποτέλεσμα ή είναι πιθανό να οδηγήσει σε σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βλάβη ή πόνο σε γυναίκες, συμπεριλαμβανομένης της απειλής μιας τέτοιας πράξης, τον εξαναγκασμό ή αυθαίρετη στέρηση της ελευθερίας, είτε στη δημόσια είτε στην ιδιωτική ζωή». Η Διακήρυξη συνεχίζει και αναφέρει σαφώς ότι η βία κατά των γυναικών είναι κατανοητό ότι περιλαμβάνει κάθε μορφή βίας που μπορεί να προκύψει είτε στο σπίτι είτε στην κοινότητα. Η βία κατά των γυναικών εμφανίζεται τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες καθώς και σε κάθε κοινωνικοοικονομικό, πολιτιστικό, θρησκευτικό ή εθνοτικό υπόβαθρο. 38 Πρόκειται για μια βάρβαρη μέθοδο οικογενειακού προγραμματισμού που έχει ασκηθεί σε όλη την ανθρώπινη ιστορία σε κοινωνίες όπου τα αγόρια έχουν οικονομικά και κοινωνικά μεγαλύτερη αξία από τα κορίτσια. Οι πρόοδοι στην τεχνολογία επιτρέπουν τη σύγχρονη φρίκη της επιλεκτικής απόρριψης των θηλυκών εμβρύων. Η ιατρική εξέταση για την επιλογή του φύλου, αν και επισήμως εκτός νόμου, έχει γίνει μια ακμάζουσα επιχείρηση στην Κίνα, την Ινδία και τη Δημοκρατία της Κορέας. Παρά την έλλειψη αξιόπιστων στατιστικών στοιχείων για τη βρεφοκτονία, υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις στον πληθυσμό των δύο φύλων στις περιοχές που ασκείται. Για παράδειγμα από την απογραφή της Κίνας το 2000 προέκυψε ότι η αναλογία των νεογέννητων κοριτσιών και αγοριών ήταν 100:119 (ο βιολογικός κανόνας είναι 100:103). Στην απογραφή της Ινδίας του 2001 καταγράφονται 927 κορίτσια για κάθε αγόρια κάτω των έξι ετών, σημαντική μείωση από τα 962 κορίτσια είκοσι χρόνια νωρίτερα. Το 1996 η Ινδία απαγόρευσε τη χρήση των μηχανημάτων υπερήχων για τον προσδιορισμό του φύλου. Εγκλήματα «Τιμής» Είναι μια αρχαία συνήθεια κατά την οποία οι άνδρες δολοφονούν συγγενείς τους, θηλυκού γένους, στο όνομα της «τιμής» της οικογένειας, με την υποψία σεξουαλικής δραστηριότητας εκτός του γάμου ή ακόμα και όταν αυτές έχουν πέσει θύματα βιασμού. Σε πολλές περιπτώσεις οι υπαίτιοι είναι κάτω των 18 ετών και στις κοινότητες τους μερικές φορές αντιμετωπίζονται σαν ήρωες. Πάνω από τέτοια εγκλήματα διαπράττονται κάθε χρόνο σε Ινδία και Πακιστάν αντίστοιχα, όμως είναι δύσκολο να συγκεντρωθούν στοιχεία για την ακριβή έκταση του φαινομένου. Εκτιμήσεις ανεβάζουν τον αριθμό των δολοφονιών σε παγκόσμιο επίπεδο σε ετησίως με περιστατικά να εμφανίζονται και σε αναπτυγμένες χώρες. 39

21 Το Θέμα Αθλητισμός Η βία ΧΤΥΠΑ γυναίκες με μόρφωση Επιθέσεις με οξύ Μια καθυστέρηση στο σερβίρισμα του γεύματος ή η απόρριψη μιας πρότασης γάμου παρουσιάζονται σαν δικαιολογίες από έναν άνδρα για να παραμορφώσει μια γυναίκα με οξύ συχνά αφήνοντάς την και τυφλή. Φόνοι για την προίκα Σε ορισμένες περιπτώσεις σύζυγοι μηχανεύονται κάποιο «ατύχημα» (συχνά την έκρηξη της κουζίνας) όταν νιώθουν ότι η υποχρεωτική προίκα του γάμου από τους συγγενείς δεν είναι αρκετή. Υπολογίζεται ότι στην Ινδία δολοφονούνται πάνω από γυναίκες κάθε χρόνο επειδή τα πεθερικά τους θεωρούν την προίκα τους ανεπαρκή. Ένα ελάχιστο ποσοστό από τους δολοφόνους τους αντιμετωπίζουν τη δικαιοσύνη. Η στάση απέναντι στη βία και την κακομεταχείριση Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουν οι γυναίκες την κακομεταχείριση αντανακλά τις σχετικά λίγες επιλογές που έχουν ή νομίζουν πως έχουν, για να αλλάξουν ή ναεγκαταλείψουν μια σχέση και την κατανόησή τους σχετικά με το πώς καλύτερα να προστατεύσουν τους εαυτούς τους και τα παιδιά τους. Αν και δεν είναι ένα άμεσο μέτρο για την έκταση του φαινομένου της ενδοοικογενειακής βίας, εξετάζοντας τη στάση των γυναικών (και των ανδρών) απέναντι στον ξυλοδαρμό της γυναίκας διαπιστώνουμε το βαθμό της κοινωνικής αποδοχής τέτοιων πρακτικών. Κοινωνικοί κανόνες ή συμπεριφορές που ανέχονται ή συγχωρούν την ενδοοικογενειακή βία μπορεί να θέσουν τις γυναίκες σε μεγαλύτερο κίνδυνο να πέσουν θύματά της. Τα στοιχεία της UNICEF από 83 χώρες για τη στάση των γυναικών και ανδρών απέναντι στον ξυλοδαρμό της γυναίκας δείχνουν: Σχεδόν οι μισές από τις γυναίκες ηλικίας ετών στις αναπτυσσόμενες χώρες πιστεύουν ότι ο σύζυγος δικαιολογείται να χτυπήσει ή να δείρει τη σύζυγό του κάτω από ορισμένες συνθήκες. Κορίτσια που είναι στην εφηβεία δικαιολογούν εξ ίσου τον ξυλοδαρμό της γυναίκας με τις γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας. Μια υποστηρικτική στάση προς τον ξυλοδαρμό των γυναικών είναι επίσης ευρέως διαδεδομένη μεταξύ των εφήβων αγοριών. Ο Ακρωτηριασμός των Γυναικείων Γεννητικών Οργάνων Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων είναι μια αναχρονιστική πρακτική που συνιστά μια ευθεία παραβίαση των δικαιωμάτων των κοριτσιών και γυναικών στη σωματική και διανοητική υγεία και παραβιάζει κατάφωρα το βασικό ανθρώπινο δικαίωμα στην ελευθερία την ασφάλεια και τη σωματική ακεραιότητα. Εφαρμόζεται σε μικρά κορίτσια, έφηβες αλλά και σε ενήλικες γυναίκες. Συχνά τέτοιες επεμβάσεις γίνονται εμπειρικά, χωρίς γνώση ιατρικής και ανατομίας και χωρίς τη χρήση αναισθητικού, με όλους τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία της UNICEF, δείχνουν πως τουλάχιστον 120 εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες έχουν βιώσει τον ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων σε 29 χώρες στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Αυτοί που δεν άλλαξαν ποτέ Φανέλα του Θανάση Παπαδή Οι ποδοσφαιριστές στη διάρκεια της καριέρας τους αλλάζουν πολλές ομάδες. Ο επαγγελματισμός έχει φέρει εδώ και κάποιες 10ετίες μεγάλες ανατροπές στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Παλαιότερα οι ποδοσφαιριστές δένονταν με τη φανέλα της ομάδας, τον κόσμο, το γήπεδο και δεν περνούσε καν από τους μυαλό τους, ότι μπορεί να έχουν στο στήθος σήμα άλλης ομάδος, είτε από την ίδια χώρα είτε από κάποια άλλη. Στις μέρες μας όμως τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά και είναι ελάχιστοι αυτοί που ξεκίνησαν και τελείωσαν την καριέρα τους σε μία και μόνη ομάδα. Θα ασχοληθούμε, λοιπόν, με αυτές τις περιπτώσεις στις κυριότερες ποδοσφαιρικά χώρες της Ευρώπης και βέβαια στην Ελλάδα