Τo ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010 στη ΣΚΟΥΠΑ

Transcript

1 Το φετινό καλοκαίρι στην ιδιαιτέρα μας πατρίδα την ΣΚΟΥΠΑ ήταν ευχάριστο για όσους το πέρασαν εκεί. Προνομιούχοι αυτοί που είχαν την ευχέρεια να παραμείνουν περισσότερο καιρό. ΤΡΙΜΗΝΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΣΚΟΥΠΑΣ - ΑΡΤΑΣ ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010 ΧΡΟΝΟΣ 26ος ΑΡΙΘΜ. ΦΥΛΛΟΥ 100 ΔΕΡΒΕΝΑΚΙΩΝ 107Α ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Τo ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010 στη ΣΚΟΥΠΑ Το απέραντο πράσινο της περιοχής, η παρθένα φύση, οι γενικά ευχάριστες κλιματολογικές συνθήκες, η απλή και ανέμελη ζωή του χωριού, οι υποδομές της περιοχής που έχουν βελτιωθεί πολύ τα τελευταία χρόνια, σε συνδυασμό με την ύπαρξη των συγγενικών και φιλικών μας προσώπων που υπάρχουν εκεί και χαίρονται με την παρουσία μας, συντελούν αποφασιστικά, ώστε η διαβίωσή μας να είναι χαρούμενη και ενδιαφέρουσα. Και μόνο εάν αναλογιστεί κανείς το γεγονός ότι τις ζεστές ημέρες του καλοκαιριού που στην Αθήνα και στα άλλα αστικά κέντρα οι συνθήκες ήταν αφόρητες, στην Σκούπα περνούσες τον περισσότερο χρόνο ευχάριστα χωρίς κλιματιστικό. Αυτό είναι οπωσδήποτε σημαντικό και μετράει αποφασιστικά ως ποιότητα ζωής. Ο χρόνος γεμίζει με ενδιαφέρουσες ενασχολήσεις, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα που έχει ο καθένας μας. Μπορείς να ασχοληθείς με την περιποίηση του σπιτικού σου, τα λουλούδια της αυλής σου, τον κήπο σου, τα οπωροφόρα δένδρα σου και με την φύση γενικότερα, απ όπου μπορείς να μαζέψεις άμα θέλεις χρήσιμα μυρωδικά και βότανα, όπως ρίγανη από την Φανερωμένη, τσάϊ από το Συράκο κ.ά, ως και βατόμουρα που σε αφθονία υπάρχουν στην Σκόύπα!!! Στα τρία παραδοσιακά καφενεία του χωριού μας που λειτουργούν και ως μικρές παραδοσιακές ταβερνούλες, μπορεί να περάσει κανείς ευχάριστα με φιλικές παρέες και συγχωριανούς σου. Η βελτίωση των οδικών αρτηριών συντέλεσαν στην εκμηδένιση των αποστάσεων, με αποτέλεσμα να είναι ευχερείς οι μεταβάσεις σε κοντινές προς την Σκούπα ταβέρνες, ξενοδοχειακά συγκροτήματα και καλές καφετέριες όπως αυτές της Ροδαυγής, της Πλάκας και της Φτέρης. Σε πολύ σύντομο χρόνο μπορείς να βρεθείς στα Τζουμερκοχώρια, στα Ζαγοροχώρια, στα αστικά κέντρα, σε παραθαλάσσιες περιοχές, στα νησιά του Ιουνίου, αλλά και σε ορεινά θέρετρα όπως του Μετσόβου κ.ά. Οι νεώτεροι και περισσότερο απαιτητικοί μπορούσαν να επιδοθούν με το ψάρεμα ή με το ΡΑΦΤΙΓΚ στον μεγαπόταμο Άραχθο, που ως διαδρομή, βαθμό δυσκολίας και τις άλλες ποικιλομορφίες του ως SPOR, θεωρείται ένα από τα καλύτερα στον κόσμο. Μπορεί επίσης οι ενδιαφερόμενοι να κάνουν ιππασία στο Ιππικό κέντρο του Κάμπου της Σκούπας δίπλα από τον Άραχθο ποταμό και να απολαύσουν εκεί το αναψυκτικό ή το ποτό τους. Φανταστικό είναι το θέαμα εκεί τις νυκτερινές ώρες με πανσέληνο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασαν από θρησκευτικής και κοινωνικής απόψεως οι εκκλησίες του χωριού μας, ιδιαίτερα δε αυτές που γιόρταζαν. Το γραφικό εξωκκλήσι της Αγίας Μαρίνας στα Καπνά και ο περιβάλλον χώρος είχε ευπρεπιστεί με επιμέλεια από τον Εξωραϊστικό Σύλλογο «Αγία Μαρίνα» και την έγινε με λαμπρότητα η πανηγυρική θεία λειτουργία στην οποία ουσιαστική συμμετοχή είχαν και οι ιεροψάλτες Λάμπρος Ζιανίκας, Σ Οικονόμου, Ι Κομζιάς, Π. Πλαστήρας κ.ά. Προσήλθε αρκετός κόσμος από την Σκούπα και τα γύρω χωριά. Παρέστη εφέτος και ο Νομάρχης Άρτας κ. Παπαβασιλείου. Επακολούθησε ημερήσιο και βραδινό παραδοσιακό γλέντι με δημοτική μουσική και τραγούδι, με μέριμνα του ιδίου Συλλόγου, στον περιβάλλοντα χώρο της εκκλησίας, κάτω από τα δασιά τα πλατάνια και την ωραία εξέδρα πάνω από τον παλιό νερόλακκο της πηγής της «Μάννας». Στις 20 Ιουλίου λειτούργησε το γραφικό εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία στο Σταυρό στο οποίο παραβρέθηκαν πολλοί συγχωριανοί μας. Του Σωτήρα στις 6 Αυγούστου παραδοσιακά έγινε θεία λειτουργία στο Εξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου στην διάρκεια της οποίας τελέστηκε ο αγιασμός των σταφυλιών. Μετά τη λήξη της λειτουργίας οι εκκλησιασθέντες απόλαυσαν τις ποικιλίες των εύγεστων σταφυλιών που προσφέρθηκαν από το εκκλησιαστικό συμβούλιο, ως επίσης καφέ, τσίπουρο και τσιπουρομεζέδες από το βακούφικο κινητό καφενείο. ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΣΚΟΥΠΑΣ ΑΡΤΑΣ Αθήνα 20 Οκτωβρίου 2010 ΠΥΡΣΟΓΙΑΝΝΗΣ 26 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ ΠΡΟΣ: Τα Μέλη της Αδελφότητας Σκούπας Π Ρ Ο Σ Κ Λ Η Σ Η Συνέχεια στη σελ 2 Έχοντας υπόψη τα άρθρα 18,19 και 20 του Καταστατικού της Αδελφότητας Σκούπας Κ α λ ο ύ μ ε Τα μέλη της Αδελφότητας Σκούπας Άρτας σε τακτική Ετήσια Γενική Συνέλευση την , ημέρα Κυριακή και ώρα 11.00, στα Γραφεία της Αδελφότητας Σκούπας Πυρσόγιαννης 26 Αθήνα.Σε περίπτωση που δεν πραγματοποιηθεί απαρτία, η Γενική συνέλευση θα επαναληφθεί την επομένη Κυριακή 28 Ν ο ε μ β ρ ί ο υ Επειδή συνήθως δεν πραγματοποιείται η προβλεπομένη από το καταστατικό απαρτία κατά την πρώτη συνεδρίαση, συνιστάται προς αποφυγή ταλαιπωρίας, να προσέλθουν τα μέλη της Αδελφότητα ς την δεύτερη συνεδρίαση της 28 Νοεμβρίου 2010, ημέρα Κυριακή και ώρα 11.00, στον προαναφερόμενο χώρο. Θέματα ημερήσιας διάταξης: (1) Διοικητικός Απολογισμός (2) Οικονομικός Απολογισμός (3) Λήψη απόφασης για ενδεχόμενο πώλησηςαξιοποίησης ακινήτου στο οποίο στεγάζονται τα γραφεία της Αδελφότητας (Πυρσόγιαννης 26) και (4) Προτάσεις για την λειτουργία και δράση της Αδελφότητας. Παρακαλούνται τα μέλη της Αδελφότητας να προσέλθουν στην παραπάνω Γενική Συνέλευση, προκειμένου να συμβάλουν στην ενίσχυση και συνέχιση της πορείας της Αδελφότητας. Ο Πρόεδρος Κων/νος Ζιανίκας Ο Γενικός Γραμματέας Τσάπαλης Παναγιώτης 1

2 ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΣΚΟΥΠΑΣ ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010 Το όνομα «διαβήτης» καθιερώθηκε από την αρχαιότητα από τον Αρεταίο τον Καππαδόκη, μεγάλο γιατρό της πρώτης μεταχριστιανικής περιόδου, που διέπρεψε στη Ρώμη. Ο Αρεταίος περιέγραψε και τα συμπτώματα της νόσου: πολυουρία, πολυδιψία, πολυποσία. 2 Αρεταίος ο Καππαδόκης (περίπου μ.χ.) Σήμερα ο διαβήτης είναι από τα συχνότερα χρόνια νοσήματα. Το 15% περίπου των ατόμων ηλικίας από πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη. Στην ι Α Τ Ρ Ι Κ Ο Ελλάδα οι διαβητικοί ξεπερνάν τις Ο διαβήτης είναι το πρώτο αίτιο νεφρικής ανεπάρκειας σε Ευρώπη και Αμερική, το πρώτο αίτιο τύφλωσης καθώς και ακρωτηριασμών. Η γλυκόζη αποτελεί την κύρια πηγή ενέργειας για τους οργανισμούς. Φυσιολογικά η τιμή της γλυκόζης («ζάχαρο») στο αίμα είναι μεταξύ mg. Κεντρικό ρόλο στη διατήρηση αυτής της τιμής και της ισορροπίας μεταξύ παραγωγής και χρησιμοποίησης του σακχάρου έχει η ινσουλίνη. Στο διαβήτη η ισορροπία διαταράσσεται και η πρώτη διαταραχή είναι η αύξηση του σακχάρου στο αίμα «υπεργλυκαιμία». Όσο η νόσος παραμένει αρρύθμιστη υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης απώτερων επιπλοκών μεταξύ των οποίων και η διαβητική νεφροπάθεια. Αυτή είναι μία ειδική βλάβη των νεφρών οπού εμφανίζεται λευκωματουρία, υπέρταση και η λειτουργία των νεφρών μειώνεται προοδευτικά με κατάληξη τη χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και την αιμοκάθαρση. Δεν εμφανίζουν βέβαια όλοι οι διαβητικοί νεφροπάθεια. Σημαντικοί παράγοντες φαίνεται να είναι η γενετική προδιάθεση και η κακή ρύθμιση του σακχάρου. Για την πρόληψη και αντιμετώπιση της Β Η Μ Α Διαβητική νεφροπάθεια Τo ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010 στη ΣΚΟΥΠΑ Συνέχεια από σελ 1 Το Δεκαπενταύγουστο γιορτάστηκε με μεγαλοπρέπεια η κεντρική μας εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου. Συνέβαλε σ αυτό και η συμμετοχή των ιεροψαλτών, προεξάρχοντος του συνταξιούχου δάσκαλου Λάμπρου Ζιανίκα. Την πανηγυρική λειτουργία παρακολούθησε με κατάνυξη πολύς κόσμος. Επακολούθησε γλέντι με δημοτική μουσική στην ωραία βαθύσκια πλατεία-χοροστάσι της εκκλησίας, με μέριμνα του Πολιτιστικού Συλλόγου Σκούπας και με την ευγενική συνδρομή πολλών νέων ανθρώπων της Σκούπας που εργάστηκαν ανιδιοτελώς για το σκοπό αυτό και τους οποίους αξίζει κάθε έπαινος. Το βράδυ της ίδιας ημέρας έγινε επιτυχημένο πανηγύρι στην πλατεία Αγίου Αθανασίου με δημοτική μουσική και ελεύθερο χορό για όλους, με μέριμνα του ιδίου Συλλόγου. Επισημαίνεται εδώ πως ο εκκλησιασμός και τα ημερήσια πανηγύρια της Αγίας Μαρίνας και κυρίως της Παναγίας, έχουν μεγάλη αξία, λαμβανομένου υπ όψη ότι δίδεται μοναδική ευκαιρία σε όλους τους συγχωριανούς μας, νέους και ιδίως μεγάλης ηλικίας να συναντηθούν και να τα πουν. Θα προτρέπαμε και τους συγχωριανούς μας που διαμένουν σε κοντινές ιδία αποστάσεις, στην Άρτα, Ιωάννινα, Πρέβεζα και αλλού, που για διάφορους δικούς τους λόγους απόλυτα σεβαστούς - δεν επισκέπτονται το χωριό μας, να έρχονται τουλάχιστον τις ημέρες αυτές να τους βλέπουμε και να μας βλέπουν. Καλό θα ήταν για όλους μας. Τις απογευματινές ώρες του δεύτερου δεκαήμερου του Αυγούστου λειτούργησε η ανανεωμένη έκθεση Παλιάς Φωτογραφίας στο παλιό Δημοτικό Σχολείου της κεντρικής μας πλατείας Αγίου Αθανασίου, όπως αναλυτικά εκτίθεται σε άλλη σελίδα της παρούσης εφημερίδας μας. Στις 13 και 14 Αυγούστου είχαμε τις προγραμματισμένες αθλητικές εκδηλώσεις της Αδελφότητάς μας στο Κάρδαμπο δίπλα στον Άραχθο, για την νεολαία μας, που σημείωσαν επιτυχία και για τις οποίες αναφερόμεθα εκτενέστερα σε άλλη σελίδα της εφημερίδας μας. Τέλος στις 11, 12 και 13 Αυγούστου στο Αράχθειο Θέατρο Σκούπας έλαβαν χώρα καλλιτεχνικές και θεατρικές παραστάσεις με επιτυχία και για τις οποίες αναφερόμαστε λεπτομερώς σε άλλη στήλη της εφημερίδας. Ενδιαφέρουσες θρησκευτικές, πολιτιστικές και άλλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις έλαβαν χώρα και σε άλλα χωριά της ευρύτερης περιοχής μας, τις οποίες παρακολούθησαν όσοι το επιθυμούσαν. Γενικά πιστεύεται ότι καλά πέρασαν και πολύ ωφελήθηκαν όσοι ήλθαν το φετινό καλοκαίρι στο όμορφο χωριό μας Ευχόμαστε του χρόνου να είμαστε περισσότεροι στην Σκούπα μας. Καλό Φθινόπωρο και καλό Χειμώνα σε όλους τους συγχωριανούς μας και φίλους μας.- Δήμητρα Νάστου: Ειδικευόμενη Νεφρολόγος, "Κοργιαλένειο- Μπενάκειο ΕΕΣ" - Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών (ΕΡΥΘΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ) διαβητικής νεφροπάθειας είναι σημαντικά τα εξής: Καλή ρύθμιση του σακχάρου με δίαιτα, χάπια ή και ινσουλίνη. Όσο καλύτερα ρυθμίζεται το σάκχαρο τόσο λιγότερο υπερλειτουργούν οι νεφροί και μειώνεται ο ρυθμός επέκτασης της νεφρικής βλάβης, αν ήδη υπάρχει. Καλή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Η υψηλή πίεση στους διαβητικούς αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών επιπλοκών (έμφραγμα, εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφροπάθεια, τύφλωση). Στόχος είναι η πίεση να είναι μικρότερη από 130/80. Παρακολούθηση των λιπιδίων του αίματος και μείωση χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων. Αυτό επιτυγχάνεται με καλή ρύθμιση του σακχάρου, μείωση του σωματικού βάρους, άσκηση και δίαιτα. Διακοπή καπνίσματος καθώς το κάπνισμα στους διαβητικούς προκαλεί πολύ πιο γρήγορα βλάβη στα μικρά αγγεία και οδηγεί πιο γρήγορα σε νεφροπάθεια Κλείνοντας, οι δύο μεγαλύτερες απειλές για τη υγεία των διαβητικών ασθενών είναι η νεφρική ανεπάρκεια και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Η έγκαιρη διάγνωση, η σωστή αντιμετώπιση του διαβήτη και η παρακολούθηση των ασθενών οδηγεί στη βελτίωση της επιβίωσης αλλά και την ποιότητα ζωής τους. ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΤΣΙΠΟΥΡΟΥ 2010 ΣΤΗ ΣΚΟΥΠΑ Ηκαθιερωμένη γιορτή του τσίπουρο θα πραγματοποιηθεί και πάλι φέτος την 31 Οκτωβρίου ημέρα Κυριακή, στο συνηθισμένο χώρο της κεντρικής πλατείας του Αγίου Αθανασίου Σκούπας, αμέσως μετά την θεία λειτουργία στο ομώνυμο ιερό ναό. Η γιορτή αυτή όπως πάντα γίνεται με μέριμνα του Πολιτιστικού Συλλόγου Σκούπας και σε συνεργασία όλων των φορέων της Σκούπας δηλ. της Αδελφότητας Σκούπας, του Εξωρ. Συλλόγου Αγίας Μαρίνας Σκούπας, του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου Σκούπας και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Έτσι μετά τον εκκλησιασμό θα μπουν σε ενέργεια οι καζαναργιές για να βγει το φρέσκο τσίπουρο από μυρωδάτες ζαμπέλες και θα στρωθούν τα τραπέζια με τους παραδοσιακούς τσιπουρομεζέδες και ηπειρώτικες πίτες που παρακαλούνται και πάλι να προσφέρουν οι φιλότιμες νοικοκυρές της Σκούπας. Προσδοκάται ότι θα υπάρξει καλή ατμόσφαιρα και θα γίνει καλό γλέντι με τη συνοδεία δημοτικής μουσικής. Όλοι λοιπόν στην γιορτή του τσίπουρο στην Σκούπα την Είναι ευκαιρία όσοι αγαπούν το χωριό και μπορούν, να βρεθούν την ημέρα εκείνη στη Σκούπα για να χαρούν μία εκδήλωση με ηπειρώτικο χαρακτήρα. Η Αδελφότητα Σκούπας ειδικότερα καλεί και προτρέπει τα μέλη της του Λεκανοπεδίου Αττικής και τους αναγνώστες της εφημερίδας μας ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΣΚΟΥ- ΠΑΣ, να παρευρεθούν εάν έχουν την δυνατότητα στην παραπάνω εκδήλωση. Να υπολογίσουν τον χρόνο και τις ασχολίες τους συνεκτιμώντας και το δεδομένο ότι την επόμενη Κυριακή της γιορτής του τσίπουρο ( ) έχουμε και τις δημοτικές εκλογές. ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΕΚΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΚΟΥΠΑΣ Στις πραγματοποιήθηκε η ημερήσια εκδρομή που είχε προγραμματισθεί από τον σύλλογο, μετά από προτάσεις συγχωριανών, με προορισμό τις Πρέσπες Φλώρινας και την Καστοριά. Με την συμμετοχή λίγων συγχωριανών και αρκετών καλών φίλων του Συλλόγου, αν και απόντων βασικών μελών του Δ.Σ «λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων» η οργάνωση ήταν αρκετά καλή. Μείναμε όλοι ευχαριστημένοι και ελπίζουμε να είμαστε όλοι καλά και του χρόνου να ξανανταμώσουμε σε μια άλλη ημερήσια εκδρομή με περισσότερους συμμετέχοντες. ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ ΣΤΟ Δ.Δ ΣΚΟΥΠΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΞΗΡΟΒΟΥΝΙΟΥ ΝΟΜΟΥ ΑΡΤΑΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΩΣ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ Η αρχιτέκτων Αλίκη ΛΥΤΡΑ εισηγήθηκε στο κεντρικό συμβούλιο νεότερης και σύγχρονης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, τον χαρακτηρισμό ως διατηρητέων μνημείων, τον νερόμυλο στον Κάμπο-Καπνών Σκούπας και των τριών Δημοτικών Σχολείων Σκούπας. Εναπομένει η περαιτέρω προώθηση των θεμάτων προς έγκριση. ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΥ ΝΕΡΟΜΥΛΟΥ Η Σκούπα είναι ένα ορεινό χωριό που βρίσκεται στα όρια των νομών Άρτας Πρέβεζας και Ιωαννίνων,απέχει 32 χιλιόμετρα από την Άρτα και απλώνεται στις πλαγιές του Ανατολικού Ξηροβουνίου. Δεν αποτελείται από ένα πυκνό οικιστικό πυρήνα παρά είναι κτισμένο σε διάσπαρτους συνοικισμούς με 3-10 σπίτια ο καθένας, όπως άλλωστε πολλά από τα ορεινά χωριά της Ηπείρου. Ωστόσο η περιοχή παρουσιάζει μοναδικές φυσικές ομορφιές.o συνδυασμός των επιβλητικών βουνών των Τζουμέρκων και Ξηροβουνίου με την γραφική κοιλάδα του Αράχθου και τις καταπράσινες πλαγιές που απλώνονται τα χωριά, δημιουργούν ένα συνδυασμό εκπληκτικού φυσικού κάλους. Κάθε συνοικισμός είχε τις απαραίτητες βασικές υποδομές και λειτουργούσε κατά κάποιον τρόπο αυτόνομα. Είχε τη δική του βρύση, δεξαμενή (Λάκκο) και αυλάκι για το πότισμα των καλλιεργήσιμων εκτάσεων, το δικό του νερόμυλο για το άλεσμα καλαμποκιού και σιταριού, όπου συνήθως υπήρχε και νεροτριβή για το πλύσιμο των στρωσιδιών και άλλων βαριών χειμερινών κυρίως κλινοσκεπασμάτων, ταπέτων κ.λπ. Οι ελάχιστοι εναπομείναντες κάτοικοι, τώρα είναι συνταξιούχοι με ελάχιστες εξαιρέσεις κάποιων που ασχολούνται με περιορισμένης κλίμακας γεωκτηνοτροφικές εργασίες.το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού έχει μεταναστεύσει προς τα πλησιέστερα αστικά κέντρα. Τα γραφικά αγροτικά τοπία,οι βρύσες των συνοικισμών, οι νερόμυλοι, τα αλώνια, τα μονοπάτια, οι κλιμακωτές ξερολιθιές που διαχώριζαν τα καλλιεργημένα χωράφια έχουν όλα καλυφθεί από την οργιώδη βλάστηση. Στη Σκούπα υπήρχαν στις αρχές του 20 ου αιώνα έως την δεκαετία του 50, όπου άρχισε και η μετανάστευση των κατοίκων, 5 νερόμυλοι. Από αυτούς οι περισσότεροι έχουν καταστραφεί, μόνο ένας σώζεται σε σχετικά καλή κατάσταση στo συνοικισμό των Καπνών κοντά στον ποταμό Άραχθο και βρίσκεται σε παράκαμψη του αγροτικού δρόμου που οδηγεί προς το Άραχθο ποταμό από την επαρχιακή οδό Άρτα - Πράμαντα. Τεχνική περιγραφή Πρόκειται για προβιομηχανικό συγκρότημα απλής λαϊκής αρχιτεκτονικής που χρησιμοποιούνταν από τους κατοίκους της περιοχής για το άλεσμα των δημητριακών και για το πλύσιμο των μάλλινων υφαντών ρούχων. Είναι ένα λιθόκτιστο μικρό κτίσμα ορθογώνιας κάτοψης με πάχος τοίχου 0.60μ. Ο χώρος είναι στεγασμένος με ξύλινη φέρουσα κατασκευή και επικάλυψη από κυματοειδή λαμαρίνα. φωτίζεται από ένα μικρό παράθυρο που βρίσκεται πάνω από τη θολωτή στοά της φτερωτής.σώζεται η εξωτερική πόρτα που είναι ξύλινη σχεδόν μισοδιαλυμένη. Το δάπεδο είναι χωμάτινο. Στο εσωτερικό υπάρχει ο μηχανισμός άλεσης σε σχετικά καλή κατάσταση και μερικά εξαρτήματα του νερόμυλου αποσυναρμολογημένα, ένα απλοϊκό ξύλινο κρεβάτι του μυλωνά καθώς και τα ίχνη εστίας. Στα βόρεια του νερόμυλου σώζονται, σε δυο επίπεδα διαδοχικά, λιθόκτιστοι πυργοειδείς τοίχοι, η κάναλη, όπου πάνω περνούσε το αυλάκι, έτσι ώστε να πέφτει το νερό με δύναμη και να θέτει σε κίνηση τον μηχανισμό άλεσης. Κάτω από τον νερόμυλο υπήρχε νεροτριβή, δεν στάθηκε δυνατή όμως η φωτογράφιση της εξ αιτίας της ψηλής βλάστησης. Το κτίσμα παρουσιάζει αρκετά προβλήματα λόγο της εγκατάλειψης. Η έντονη βλάστηση που το έχει καλύψει ολοκληρωτικά, οι φθορές στη λιθοδομή,τη στέγη και τα ανοίγματα συμβάλουν στην βέβαιη κατάρρευσή του. Ως εκ τούτου θα πρέπει να πραγματοποιηθεί άμεσα ο καθαρισμός του κτίσματος και του περιβάλλοντος χώρου έτσι ώστε να είναι δυνατή η σχεδιαστική τεκμηρίωση του με σκοπό τη συντήρηση και την ανάδειξή του. Οι νερόμυλοι αποτελούν δείγματα απλής λαϊκής αρχιτεκτονικής, πέραν αυτού ήταν τόποι συναλλαγής και κοινωνικής επαφής για τους ανθρώπους της εποχής εκείνης και μαρτυρούν τον τρόπο διαβίωσης τους. Με τα προαναφερόμενα εισηγούμαι τον χαρακτηρισμό, του νερόμυλου ως μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς. Η εισηγήτρια Ιωάννινα Αύγουστος 2009 Αλίκη Λύτρα -Αρχιτέκτων μηχανικός Τρίμηνη ενημερωτική έκδοση της Αδελφότητας Σκούπας - Άρτας ΕΚΔΟΤΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΖΙΑΝΙΚΑΣ (Πρόεδρος Αδελφότητας) Ραγκαβή Ηλιούπολη Τηλ.: Κιν: zammar@tellas.grr ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΖΑΝΙΚΑΣ Δερβενακίων 107 Α Αγ. Παρασκευή Τηλ. - Fax: Κιν.: zammar@tellas.gr ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ - ΕΠΙΤΑΓΕΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΓΑΛΛΙΟΣ Ναυαρίνου Άνω Γλυφάδα Τηλ.: ΜΑΚΕΤΕΣ - MONTAZ - EKTYΠΩΣΗ ΒΑΣ. ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ & ΣΙΑ E.Ε. Tηλ EΛΛHNIKH ΔHMOKPATIA YΠOYPΓEIO ΠOΛITIΣMOY & ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ YΠHPEΣIA NEΩTEPΩN MNHMEIΩN & TEXNIKΩN EPΓΩN HΠEIPOY Aσωπίου , IΩANNINA ΗΣκούπα είναι ένα ορεινό χωριό που βρίσκεται στα όρια των νομών Άρτας, Πρέβεζας και Ιωαννίνων (σήμερα Δημοτικό Διαμέρισμα Ξηροβουνίου). Απέχει 32 χιλ. από την Άρτα και 50 χιλ. από τα Γιάννενα. Είναι ένα αραιοκατοικημένο χωριό μεγάλης έκτασης σε σχέση με τον αριθμό των κατοίκων του. Οι συνοικισμοί απλωμένοι στις πλαγιές του Ξηροβουνίου αποτελούνταν από 3-10 σπίτια ο καθένας και απείχαν μεταξύ τους από 2-6 χιλιόμετρα. Ωστόσο τα επιβλητικά βουνά των Τζουμέρκων και του Ξηροβουνίου, με την γραφική κοιλάδα του Αράχθου, που σχηματίζεται μεταξύ τους και τις καταπράσινες πλαγιές που απλώνονται τα χωριά, δημιουργούν ένα συνδυασμό εκπληκτικής φυσικής ομορφιάς. Οι συνοικισμοί των οποίων η απόσταση μεταξύ τους ήταν σχετικά μικρή και οι κάτοικοί τους είχαν κοινωνικές επαφές, δημιουργούσαν από κοινού κάποιες βασικές υποδομές. Λειτουργούσαν κατά κάποιον τρόπο αυτόνομα. Είχαν το δικό τους σχολείο, εκκλησία, νερόμυλο, βρύση, δεξαμενή (νερόλακκο) και αυλάκι για το πότισμα των καλλιεργήσιμων περιοχών. Στη Σκούπα τη δεκαετία του 50, παρότι ήταν ένα χωριό των περίπου κατοίκων, κτίστηκαν τρία δημοτικά σχολεία, προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα παιδιά όλων των απομακρυσμένων περιοχών. Από τη δεκαετία του 70 και μετά όμως η εσωτερική μετανάστευση αυξήθηκε και τα χωριά της περιοχής άρχισαν να ερημώνουν. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού μετανάστευσε προς τα πλησιέστερα αστικά κέντρα και οι μαθητές λιγόστεψαν δραματικά. Τα λιτά πέτρινα σχολεία της περιοχής, αλλά και των περισσότερων ορεινών χωριών της Ηπείρου έκλεισαν. Οι κάτοικοι είναι ελάχιστοι. Τα δημοτικά σχολεία τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται ή ως έδρες των τοπικών πολιτιστικών συλλόγων ή ως λαογραφικά μουσεία της περιοχής. Δυο από τα τρία σχολεία της Σκούπας κτίστηκαν σε απομακρυσμένους συνοικισμούς, του Παλαιοχωρίου και των Καπνών, ενώ το τρίτο στην κεντρική πλατεία του χωριού όπου προϋπήρχε το αρχικό διδακτήριο που εξυπηρετούσε όλο το χωριό. Tο σχολικό κτήριο του Παλαιοχωρίου κτίστηκε πρώτο, το 1951, με χρήματα προερχόμενα από δωρεά γνωστού κάτοικου του χωριού, που είχε μεταναστεύσει στην Αμερική. Ακολούθησε η ανέγερση του σχολικού κτηρίου των καπνών με πενιχρή κρατική ενίσχυση και κυρίως προσωπική εργασία από τους ντόπιους, προκειμένου τα ταλαιπωρημένα παιδιά της εποχής να μην χρειάζεται να διασχίζουν δυσπρόσιτα μονοπάτια, χείμαρρους και δάση για να φτάσουν στο κεντρικό σχολείο όπως έκαναν παλιότερα. Το τρίτο σχολείο κτίστηκε, το 1958, στην κεντρική πλατεία του χωριού με τους ίδιους πόρους όπως και των καπνών, ελάχιστη κρατική επιχορήγηση και πολύ προσωπική εργασία, μόχθο και ζήλο των ντόπιων για να «μάθουν τα παιδιά γράμματα» όπως έλεγαν οι άνθρωποι της εποχής εκείνης. Τεχνική περιγραφή Τα δυο κτήρια του Παλαιοχωρίου και των Καπνών είναι απλά μονοθέσια σχολεία και κτίστηκαν κατά τον ίδιο τρόπο. Είναι ορθογωνικής κάτοψης προσανατολισμένα στον άξονα ανατολής δύσης με την κυρία είσοδο τοποθετημένη σε μικρό ημιυπαίθριο χώρο στην άκρη της νότιας πλευράς. Η νότια είσοδος οδηγούσε στο γραφείο του δασκάλου και στην μοναδική αίθουσα διδασκαλίας. Μια ακόμη δευτερεύουσα είσοδος στην ανατολική πλευρά οδηγεί σε δυο μικρά συνεχόμενα δωμάτια ανεξάρτητα από τους άλλους χώρους. Ο χώρος αυτός προορίζονταν για την... αριθ.πρωτ.525/ EIΣHΓHΣH Θέμα: «Περί χαρακτηρισμού των Δημοτικών Σχολείων στο Δ.Δ. Σκούπας» διαμονή του δασκάλου. Το σχολικό κτήριο της κεντρικής πλατείας έχει κτιστεί στην άκρη της πλατείας και σε κεκλιμένο έδαφος. Για το λόγο αυτό η βάση του κτηρίου είναι υπερυψωμένη κατά 2,5 μέτρα από την νότια πλευρά, προς την πλατεία, από τη βόρεια πλευρά δε προεξέχει από το φυσικό έδαφος κατά μισό μέτρο. Έτσι κάτω από τα δύο βοηθητικά δωμάτια δημιουργείται υπόγειος χώρος. Στο σχολείο του κέντρου δεν υπάρχει ο μικρός ημιυπαίθριος χώρος στην άκρη της νότιας πλευράς, όπως στα άλλα δύο σχολεία. Δημιουργείται όμως μεγαλύτερος προθάλαμος εσωτερικά, πριν την αίθουσα διδασκαλίας και το γραφείου του δασκάλου. Από πλευράς κατασκευής και τα τρία κτήρια είναι λιθόκτιστα με καλολαξευμένους λίθους και μεγάλους γωνιόλιθους στα ανοίγματα και στις γωνίες του κτηρίου και είναι ανεπίχριστα εξωτερικά. Οι στέγες είναι δίρριχτες και καλύπτονται με κεραμίδια. Στις νότιες όψεις υπάρχουν τρία μεγάλα παράθυρα, τα ανώφλια των οποίων είναι από σκυρόδεμα και προεξέχουν υπό μορφή προβόλου σκιάστρου. Τα κουφώματα είναι ξύλινα βαμμένα με γκρι λαδομπογιά, σε αυτό του Παλαιοχωρίου έχουν αντικατασταθεί τελευταία με κουφώματα αλουμινίου. Τα δάπεδα είναι μωσαϊκά. Τα ταβάνια όλων των χώρων είναι ξύλινα. Οι τοιχοποιίες των κτηρίων σε γενικές γραμμές βρίσκονται σε σχετικά καλή κατάσταση. Προβλήματα παρουσιάζουν όμως οι στέγες, τα ταβάνια και τα ξύλινα κουφώματα. Στο σχολικό κτήριο που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του χωριού έχει γίνει προ δεκαετίας προσθήκη κτίσματος στην δυτική στενή πλευρά του, που εξυπηρετεί τις ανάγκες του πολιτιστικού συλλόγου. H εν λόγω προσθήκη έχει μεταβάλλει τον όγκο του και έχει αλλοιώσει τη λιτή εικόνα του σχολικού κτηρίου. Και τα τρία σχολικά κτήρια παρουσιάζουν συγκεκριμένα μορφολογικά στοιχεία που είχαν εφαρμοστεί ήδη από τη δεκαετία του 30, όταν το Υπουργείο Παιδείας σε μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού των σχολικών κτηρίων θέσπισε συγκεκριμένες προδιαγραφές1. Σύμφωνα με τις οποίες «τα νέα σχολικά κτίρια πρέπει να προσαρμόζονται στην κλιματολογικές συνθήκες του τόπου και να έχουν φέρουσα κατασκευή από οπλισμένο σκυρόδεμα και τοιχοποιία από ντόπια πέτρα. [...] Όσον αφορά στον προσανατολισμό «το κτήριο πρέπει να έχει τις αίθουσες προς νότο σε ψυχρές περιοχές [...]. Συνίσταται ακόμα [...] η υιοθέτηση παραθύρων που εκτείνονται κατά μήκος έτσι ώστε να επιτρέπουν ομοιόμορφο προσανατολισμό». Ας σημειωθεί εδώ ότι και το στοιχείο πρόβολος σκίαστρο στα νότια ανοίγματα αποτελούσε χειρισμό ιδιαίτερα προσφιλή στους καταξιωμένους αρχιτέκτονες της εποχής. Τα σχολεία είναι συνδεδεμένα με την ιστορία του χωριού και τις μνήμες των κατοίκων, κτίστηκαν με θυσίες από τους ντόπιους και τώρα εξυπηρετούν τις δραστηριότητες των πολιτιστικών συλλόγων, συγκεκριμένα αυτό της κεντρικής πλατείας φιλοξενεί αξιόλογη έκθεση παλιών φωτογραφιών από τη ζωή και τις δραστηριότητες των κατοίκων των περασμένων δεκαετιών. Επιπλέον αποτελούν τυπικό δείγμα της «μοντέρνας σχολικής» αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα από τη δεκαετία του 30 και ύστερα. Για τους προαναφερόμενους λόγους εισηγούμαστε τον χαρακτηρισμό και των τριών δημοτικών σχολείων ως μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς. Η Εισηγήτρια Ιωάννινα, Φεβρουάριος 2010 Αλίκη ΛΥΤΡΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ 3

3 ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΣΚΟΥΠΑΣ ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010 ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010 ΣΤΗΝ ΣΚΟΥΠΑ Πραγματοποιήθηκαν και φέτος το καλοκαίρι οι προγραμματισμένες αθλητικές εκδηλώσεις της Αδελφότητας Σκούπας στις αθλητικές εγκαταστάσεις του Δήμου μας, στον Κάρδαμπο Σκούπας. Η περιοχή που βρίσκονται οι εγκαταστάσεις ειδυλλιακή. Δίπλα από την δεξιά πλευρά του πολυνέρη - μεγαπόταμου Αράχθου, όπου μία μεγάλη συστάδα χοντρόκορμων και πυκνόκλαδων πλατάνων, πλέκουν ένα βαθύ ίσκιο που δροσίζουν και αναπαύουν τους κάθε λογής επισκέπτες. Θεατρικές παραστάσεις στο ΑΡΑΧΘΕΙΟ θέατρο ΣΚΟΥΠΑΣ Πραγματοποιήθηκαν τελικά και φέτος το δεύτερο δεκαήμερο του Αυγούστου για τέταρτη συνεχή χρονιά καλλιτεχνικές και θεατρικές παραστάσεις στο ΑΡΑΧΘΕΙΟ θέατρο ΣΚΟΥΠΑΣ. Ο προγραμματισμός τους καθυστέρησε εφέτος γιατί πολύ καθυστερημένα πήρε η Αδελφότητα Σκούπας την σχετική οικονομική επιχορήγηση, γι αυτό και δεν προλάβαμε να τον αναφέρουμε στο προηγούμενο φύλλο της εφημερίδας μας. Οι αθλητικές εγκαταστάσεις ενδεδειγμένες για τα αγωνίσματα του RIBER BOLEY γυναικών και του ΜΠΑΣΚΕΤ των ανδρών, που έλαβαν χώρα τις απογευματινές ώρες της 13 και 14 Αυγούστου αντίστοιχα. Είχαν προετοιμαστεί κατάλληλα με μέριμνα της Αδελφότητας και με την ευγενική συνδρομή των τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Ξηροβουνίου, του Συλλόγου Αγίας Μαρίνας και κατοίκων της Σκούπας, όπως του Γιάννη Παπά κ.α Την γενική επιμέλεια είχε όπως πάντα ο αειθαλής νέος Ανδρέας Ζανίκας, νύν Γ.Γ της Ομοσπονδίας Τζουμέρκων. Τους ευχαριστούμε όλους θερμώς. Ευχαριστίες οφείλονται και στον Δημήτρη Μπατσή από τα Λαγκάδια για την γραμματειακή του υποστήριξη και τους Χρήστο Ζαρκάδα από την Ροδαυγή και τον Σκουπιώτη Μάκη Καραγιώργο για την συνδρομή τους ως διαιτητές των αγώνων. Συγχαρητήρια κυρίως όμως οφείλονται στους παράγοντες των ομάδων και τους αθλητές-αθλήτριες που συμμετείχαν στους αγώνες. Με το παράδειγμά τους έδειξαν στους συνομήλικούς τους να έχουν στόχους στη ζωή τους. Τέλος θερμές ευχαριστίες οφείλονται στους αθλητές, επισκέπτες και θεατές για την καθαριότητα του χώρου μετά τους αγώνες, γεγονός που δείχνει πολιτισμό και σεβασμό προς το περιβάλλον. Αρκετοί ήταν αυτοί που ήλθαν να δουν τους αγώνες και να καμαρώσουν τους αθλούμενους νέους και νέες μας από το χωριό μας και από χωριά της ευρύτερης περιοχής της μέσης κοιλάδας του Αράχθου. Θα θέλαμε του χρόνου περισσότερους, γιατί πρέπει να δώσουμε κίνητρα στους νέους μας να συμμετέχουν στους αγώνες. Δεν έχει σημασία ο βαθμός επιτυχίας, αλλά η συμμετοχή και το «ευ αγωνίζεστε» των αθλητών. Στο αθλητικό τομέα τώρα έχουμε να πούμε τα εξής: RIBER ΒΟΛΕΥ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Συμμετείχαν τρείς ομάδες: Της Σκούπας, της Κυψέλης και του Κεντρικού. Οι αγώνες παρουσίασαν αξιόλογο ενδιαφέρον και οι αθλήτριες αγωνίστηκαν με πάθος και ενδιαφέρον. Πρώτη ομάδα αναδείχτηκε το Κεντρικό, δεύτερη η Κυψέλη και τρίτη της Σκούπας, η οποία θα μπορούσε να βγει και πρώτη, αλλά έδειξε ευγένεια, χαρακτήρα και φιλόξενο πνεύμα στις άλλες ομάδες και δεν την ενδιέφερε πρωτίστως η δικιά της διάκριση!!!!!! ΜΠΑΣΚΕΤ ΑΝΔΡΩΝ Τέσσερες ομάδες συμμετείχαν τελικά: Της Σκούπας, της Κυψέλης, του Κεντρικού και της Πλατανούσας. Μας στενοχώρησε η απουσία της ομάδας της Ροδαυγής, που είχε καλή παράδοση κατά το παρελθόν, ενώ μας χαροποίησε η για πρώτη φορά εμφάνιση της ομάδας της Πλατανούσας. Έγιναν καλοί αγώνες μέσα σε πολιτισμένο περιβάλλον. Πρώτη ομάδα αναδείχτηκε αυτή του Κεντρικού, δεύτερη της Κυψέλης και Τρίτη της Σκούπας. Τα παιδιά τις Σκούπας τα έδωσαν όλα για την επικράτηση της ομάδας τους. Θα μπορούσαν να πάνε και καλύτερα αν δεν τους επηρέαζε η κούραση, δεδομένου ότι είχαν μαζευτεί την προτεραία από μακρινές παραλίες της Πάτμου, Κρήτης, Μυκόνου κλπ και είχαν περισσότερες ανάσες από τον πάγκο της ομάδας που ήταν ολιγομελής φέτος. Ο παλιός αθλητής Βασίλης Ε. Ζιανίκας φέτος δεν βοήθησε πολύ καίτοι ήθελε, λόγω δικαιολογημένων προσωπικών ανειλημμένων υποχρεώσεών του!!!. Του χρόνου περιμένουμε να ενισχυθεί η ομάδα και από άλλους Σκουπιώτες αθλητές. Ξέρουμε ότι και αυτοί θέλουν να παρευρίσκονται, αλλά να κάνουν στο μέλλον καλύτερο προγραμματισμό στις απασχολήσεις τους και του ελεύ- θερου χρόνου ντους, για να μπορούν να συμμετέχουν. Συγχαρητήρια λοιπόν στη Αδελφότητα για την διοργάνωση πραγματοποίηση των παραπάνω αθλητικών αγώνων και πολλοί έπαινοι στους αθλητές- αθλήτριες, παράγοντες και σε όσους καθ οιονδήποτε τρόπο συνέβαλαν στην επιτυχία πραγματοποίησης των αγώνων αυτών. Και του χρόνου περισσότεροι και καλύτερα.- Την 11 Αυγούστου δόθηκε παράσταση που αφορούσε την αναβίωση του Τζουμερκιώτικου Γάμου, δίδοντας έτσι την ευκαιρία σε όλους μας να θυμηθούμε τα ήθη και τα έθιμα του γάμου την παλαιότερη εποχή. Η συγγραφή των θεατρικών διαλόγων ήταν έργο του Φιλόλογου Καθηγητή κ.τούμπουρου Χρήστου, η συγγραφή του λαογραφήματος του Χ. Παπακίτσου και η μουσική επένδυση του δάσκαλου του κλαρίνου και γνήσιου εκφραστή της δημοτικής παράδοσης Σταύρου Καψάλη. Συμμετείχε η θεατρική ομάδα ΛΑΜΠΙΟΝΙ της Α.Γκαϊτατζη απ την Θες/νίκη, το χορευτικό τμήμα της Ροδαυγής και ο Σταμπάμπας Νίκος με το άλογο του Ιπποφορβείου του που το διέθεσε για τις ανάγκες του έργου κ.ά Την 12 Αυγούστου δόθηκε η παιδική Θεατρική παράσταση «Οι περιπέτειες του εγώ-εγώ» του Κ. Κρικέλη από την εταιρία θεάτρου Θεσσαλονίκης ΛΑΜΠΙΟΝΙ. Την 13 Αυγούστου από το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων δόθηκε η θεατρική παράσταση «Ο ΦΙΑΚΑΣ» του Δημοσθένη Μισιτζή σε σκηνοθεσία του Γ.Μπακόλα. Και τις τρείς παραστάσεις παρακολούθησε πλήθος θεατών από το χωριό μας και την ευρύτερη περιοχή των Τζουμέρκων. Μεταξύ αυτών, οι βουλευτές Άρτας κκ Στασινός και Παπασιώζος, ο Νομάρχης Άρτας κ. Παπαβασιλείου, ο Δήμαρχος Άρτας κ. Οικονομίδης, ο Δήμαρχος Αγνάντων κ. Χασιάκος, οι Δημοτικοί Σύμβουλοι του Δήμου Ξηροβουνίου κκ Μόσχος Β, Λάμπρης Β και Λύτρας Σ, ο πρόεδρος του ΤΔ Σκούπας κ. Ζανίκας Π., ο π. Δήμαρχος Αιγάλεω κ. Μυστακόπουλος Ι, ο Πρόεδρος της Πανηπειρωτικής κ. Αλεξίου Κ, ο πρόεδρος ο Αντ/δρος και ο Γ.Γ της Ομοσπονδίας Τζουμέρκων κκ Λαναράς Χ. Κοντός Α. Ζανίκας Α, η Δημ. Σύμβουλος Δήμου Άρτας κ.γεροβασίλη, ο Αντ/δρος της ΙΛΕΤ κ. Μπαζούκας, ο πρόεδρος και αντ/δρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Σκούπας κκ Γάλλιος Κ και Πεταλάς Α, ο πρόεδρος του Εξ. Συλλόγου Αγίας Μαρίνας κ. Χουλιάρας Π, οι πρόεδροι της Αδελφότητας και του Συλλόγου Ροδαυγής κκ Τσάγκας και Σταύρου, ο πρόεδρος της Αδελφότητας Ρουμανού καθ. ιατρικής Ιωαννίνων κ Τσαντούλας Κ, ο Αντ/δρος της Αδελφότητας Αγνάντων κ. Ζάχος, ο κ. Γιαννάκης Καθ. Κλασ Φιλ. Παν. Ιωαννίνων, στελέχη και μέλη του Σώματος Ελλ. Οδηγισμού κ.ά. Στην έναρξη της πρώτης παράστασης ο πρόεδρος της Αδελφότητας Σκούπας Κων/νος ΖΙΑΝΙ- ΚΑΣ, καλωσόρισε τους θεατές και τους προσκεκλημένους και ευχαρίστησε όλους όσους συνέβαλαν ουσιαστικά και καθ οιονδήποτε τρόπο στην επιτυχή έκβαση όλων των παραστάσεων. Ειδικότερα ευχαρίστησε τον παριστάμενο Νομάρχη Άρτας κ. ΠΑΠΑ- ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Γ, για την οικονομική χορηγία προς την Αδελφότητα Σκούπας κατόπιν αιτήματός της, ύψους ΕΥΡΩ, για την συνδιοργάνωση μεταξύ Νομαρχίας και Αδελφότητας, όλων των πολιτιστικών εκδηλώσεων της Αδελφότητας Σκούπας και των θεατρικών παραστάσεων συμπεριλαμβανομένων. Επίσης ευχαρίστησε την κ. ΝΑΣΤΟΥ Ρίτα για την ουσιαστική συμβολή της στην οργάνωση, επιμέλεια και υλοποίηση των εν λόγω θεατρικών παραστάσεων και τέλος τους κκ Τούμπουρο, Παπακίτσο, Καψάλη Σταύρο, ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων, το Χορευτικό Ροδαυγής και τον κ. Σταμπάμπα, για την συνεισφορά τους που μνημονεύεται ανωτέρω. Υπ όψη ότι η Αδελφότητα Σκούπας, το ανωτέρω ποσόν των 2500 ΕΥΡΩ το διέθεσε εξ ολοκλήρου για τις θεατρικές παραστάσεις, διαθέτοντας επί πλέον 1500 ΕΥΡΩ περίπου ως συμμετοχή της στην συνδιοργάνωση με την Νομαρχία Άρτας όλων των πολιτιστικών της εκδηλώσεων και των θεατρικών παραστάσεων συμπεριλαμβανομένων. Προσδοκούμε οι φίλoi προσκείμενοι προς το θέατρο αυτό να το συνεκτιμήσουν. 4 5

4 ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΣΚΟΥΠΑΣ ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010 ΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ Το Άγιο Όρος είναι η πλούσια παρακαταθήκη της βυζαντινής κυρίως τέχνης, όπως εκφράζεται με την αγιορείτικη αρχιτεκτονική, την ζωγραφική, την αγιογραφία, την μικροτεχνία, την μνημειακή τέχνη, τις φορητές εικόνες, τα εικονογραφικά χειρόγραφα, τη γλυπτική, τη χρυσοκεντητική και την ξυλογλυπτική. Ο πλούτος του Αγίου Όρους, αρχιτεκτονικός, καλλιτεχνικός, κειμηλιακός, πνευματικός κτλ - ήταν και παραμένει η σημαντικότερη ιστορική πηγή πληροφοριών για τη χώρα μας και μία από τις μεγαλύτερες για τον χριστιανικό κόσμο. Αναρίθμητα είναι τα κειμήλια και οι θησαυροί που υφίστανται στα σκευοφυλάκια των καθιδρυμάτων του Όρους και εξ αυτών μόλις τα 3/5 περίπου έχουν εξερευνηθεί μέχρι σήμερα. Αναφέρονται παρακάτω μερικοί από τους θησαυρούς αυτούς: Χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα κτηρίων βυζαντινής και μεταβυζαντινής α ρχιτεκτ ονικής. Από απόψεως τ ο ιχογραφιών, υπολογίζεται ότι το εμβαδόν τους ανέρχεται περίπου σε 120 στρέμματα. Από αυτές ξεχωρίζουν: Οι τοιχογραφίες του Μανουήλ Πανσέληνου της Μακεδονικής Σχολής στο Πρωτάτο στις Καρυές. Οι τοιχογραφίες του Θεοφάνη της κρητικής Σχολής στο Καθολικό της Μονής της Μεγίστης Λαύρας (1535) και του Φράγκου Κατελάνου του εργαστηρίου της Θήβας στη ίδια μονή (1560). Οι τοιχογραφίες του κρητικού ζωγράφου Αντωνίου στο παλαιό καθολικό της Μονής Ξενοφώντος (1544) και της τραπέζης της ιδίας μονής, της Μονής του Αγίου Παύλου (1552), του Γεωργίου Μητροφάνοβιτς στη μονή Χιλανδαρίου, του Διονυσίου εκ Φουρνά Ευρυτανίας στη Μονή Κουτλουμουσίου, του Δαμασκηνού από τα Ιωάννινα στη Μονή Καρακάλλου (1716) και των ζωγράφων Κ.Αθανάσιου και Ναούμ από την Κορυτσά στη Μονή Ξηροποτάμου, της Μονής Δοχειαρίου, του καθολικού της μονής Διονυσίου του ζωγράφου Τζώρτζη της κρητικής Σχολής (1546).Στην τράπεζα της ίδιας μονής έχουμε πολλές αξιόλογες τοιχογραφίες των ζωγράφων Δανιήλ και Μερκουρίου (1603) όπως της ουρανοδρόμου Κλίμακας και των Ασωμάτων Δυνάμεων, έξω δε από αυτήν στον πρόδρομο υπάρχουν τοιχογραφίες σε καλή κατάσταση με πολύ εντυπωσιακές σκηνές από τον κύκλο της αποκάλυψης του Ιωάννου (16Ος -17ος) όπου παρουσιάζεται και το γνωστό μανιτάρι της πυρηνικής έκρηξης. Σπουδαίο έργο επέδειξαν επίσης τα εργαστήρια της δυναστείας των Γαλατσιάνων ζωγράφων, του Νικηφόρου (Καρπενησιώτη) και Μακαρίου το 1800 και των αγιογραφικών οίκων των Ιωσαφαίων (1859), Κυριλλαίων, Δανιηλαίων και Παχωμαίων. Υπάρχουν στο Όρος και ψηφιακές τοιχογραφίες όχι όμως σε μεγάλη έκταση. Από αυτές ενδιαφέρουν οι τοιχογραφίες της μονής Βατοπεδίου. Είκοσι χιλιάδες φ ορητ έ ς ε ι κ ό ν ες σώζονται στο Άγιο Όρος, οι οποίες αποτελούν την μεγαλύτερη συλλογή στον κόσμο. Μνημονεύουμε τις γνωστότερες από αυτές: Η Θαυματουργή εικόνα Άξιον εστί στο Πρωτάτο, της Πορταϊτισας της μονής Ιβήρων, της Παναγίας της «Κουκουζέλισσας» της Μεγίστης Λαύρας, της Παναγίας της Παραμυθίας-Αντι- φωνήτριας-εσφαγμένης-κτητόρισσας- Βηματάρισσας και Παντάνασσας της μονής Βατοπεδίου, της Παναγίας της «Τριχερούσσας» της μονής Χιλανδαρίου, της Παναγίας του Ακαθίστου Ύμνου αρχαιοτάτης κατασκευής από κηρομαστίχη αποδιδομένης στον ευαγγελιστή Λουκά της μονής Διονύσου, της Α Γ Ι Ο Ο Ρ Ο Σ Τ ο περιβόλι τ η ς Π αναγιάς Συνέχεια από το προηγούμενο 100 φύλλο της εφημερίδας μας ΠΡΩΤΑΤΟ Παναγίας της φοβεράς προστασίας του Κουτλουμουσίου, της Παναγίας Γερόντισσας του Παντοκράτορος, του Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου και της Παναγίας της Επακούουσας της μονής Ζωγράφου, της Παναγίας της Γοργοεπηκόου της μονής Δοχειαρίου, του Πέτρου και Παύλου της μονής Καρακάλου, της Παναγίας της Γλυκοφιλούσσης της μονής Φιλοθέου, της Παναγίας της Μυροβλύτισσας της μονής Αγίου Παύλου, του Αγίου Νικολάου του Στριδά της μονής Σταυρονικήτα, της Παναγίας της Οδηγήτριας- της Κεχαριτωμένης και τις ψηφιδωτές του Αγίου Γεωργίου και Αγίου Δημητρίου της Μονής Ξενοφώντος, του Αγίου Νικολάου και της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσσης της Μονής Γρηγορίου, του Ιησού Χριστού και της Θεοτόκου της μονής Εσφιγμένου, του Αγίου Παντελεήμονος της Παναγίας της Ιερουσαλήμ και του Ιωάννου του Προδρόμου της μονής Αγίου Παντελεήμονος και του Αγίου Στεφάνου της μονής Κωνσταμονίτου κ.α. Στο Άγιο Όρος διασώζεται συνολικά το μεγαλύτερο τμήμα του Τιμίου Σταυρού του Κυρίου μας, περί τα 870,760 κυβικά χιλιοστόμετρα. Όλες σχεδόν οι μονές του όρους κατέχουν τμήμα του τιμίου Ξύλου, αλλά στη μονή Ξηροποτάμου υφίσταται το μεγαλύτερο γνωστό κομμάτι Του, διαστάσεων 0,31μ Χ 0,16 μ, που μάλιστα στη μία του πλευρά μπορεί κανείς να αναγνωρίσει μια «ηλοπήν» (τρύπα) που προέρχεται από καρφί. Λείψανα Αγίων που ευωδιάζουν υπάρχουν σε όλα τα καθιδρύματα του Αγίου Όρους. Αναφέρω εδώ δύο λείψανα που έχουν σχέση με εκκλησίες του χωριού μας ήτοι το δεξί χέρι του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου και το δεξί χέρι της Αγίας Μαρίνας που φυλάσσονται στη Μονή Ξενοφώντος. Στη μονή του Αγίου Παύλου φυλάσσεται σε λειψανοθήκη με μορφή πόρπης τα Δώρα των τριών Μάγων προς τον Χριστό, ( χρυσός-λίβανος και σμύρνα), τα οποία δώρισε ως γνωστόν η χριστιανή Μάρα Βράνκοβιτς, γυναίκα του Σουλτάνου Μουράτ Β ( ) πατέρα του Μωάμεθ του πορθητή. Στη μονή Βατοπεδίου φυλάσσεται τμήμα της Τίμιας Ζώνης της Παναγίας και μέρος του καλάμου στο οποίο είχε στερεωθεί ο σπόγγος με το ξύδι που έδωσαν στον Χριστό πριν τη σταύρωσή Του. Στο κειμηλιοφυλάκιο της Μονής Χιλιανδαρίου φυλάσσονται με περισσή φροντίδα το Σάβανο του Κυρίου και τεμάχιο από τον Ακάνθινο Στέφανο. Περισσότερα από χ ειρόγ ραφα βρίσκονται αποθησαυρισμένα στις μοναστηριακές βιβλιοθήκες του Άθω και συγκροτούν τη μεγαλύτερη συλλογή ελληνικών χειρογράφων στο κόσμο. Υπάρχουν και σπουδαιότατα εικονογραφημένα χειρόγραφα που φυλάσσονται σε πολλά μοναστήρια του Όρους όπως της Μεγίστης Λαύρας, Βατοπεδίου, Ιβήρων, Διονυσίου, Παντοκράτωρος, Ξενοφώντος,Σταυρονικήτα, Κουτλουμουσίου κ.ά. Έργα ξ υλογλυπτ ι κής εντοπίζονται σε τέμπλα, βημόθυρα, αναλόγια, καθώς και σε ορισμένα θυρόφυλλα. Ορόσημο στην εξέλιξή της αποτελεί το τέμπλο του Πρωτάτου (1611), έργο του μοναχού Νεοφύτου του 17ουαιώνα, το οποίο αντιγράφουν με προσαρμογές πολλά αγιορείτικα τέμπλα. Από τα αναρίθμητα κ ειμήλια της γλυπτικής, χρυσοκεντητικής και μικροτεχνίας που διατηρούνται στα πλούσια σκευοφυλάκια του Όρους, μνημονεύουμε ορισμένα: Ο λεγόμενος δίσκος της Πουλχερίας από στεατίτη λίθο που ανήκει στη τάξη των παναγιαρίων, τα εικονίδια με τις παραστάσεις της Θεοτόκου και των Αγίων Γεωργίου και Δημητρίου στη Λαύρα, της Σταυρώσεως στην μονή Διονυσίου, της Μεταμορφώσεως στη μονή Ξενοφώντος,η ναόσχημη λειψανοθήκη του Αγίου Νήφωνος στη Μονή Διονυσίου, ο ξύλινος σταυρός διακοσμημένος με μικρογραφίες της Μονής Αγίου Παύλου του 13ου αιώνα, οι χρυσοκέντητοι Επιτάφιοι των μονών Γρηγορίου, Κασταμονίτου, Σταυρονικήτα, Διονυσίου, Παντοκράτορος, οι αρχιερατικοί σάκοι των μονών Λαύρας και Ιβήρων που ανήκαν στους αυτοκράτορες Νικηφόρο Φωκά και Ιωάννη Τσιμισκή αντίστοιχα, η σιδερένια ράβδος του Αγίου Αθανασίου στη Λαύρα κ.ά. ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΨΑΛΤΙΚΗ Αν οι παραπάνω εκφάνσεις των τεχνών μπορούν να χαρακτηρισθούν «υλική προσευχή», η πιο δημοφιλής ίσως τέχνη των μοναχών, η υμνογραφία και η ψαλτική, αποτελεί την «άλλη προσευχή». Ο ύμνος της δόξας του θεού είναι σκοπός για τους μοναχούς του Αγίου Όρους. Η υμνογραφία (σύνθεση) και η ψαλτική (εκτέλεση) άνθησαν όπως ήταν φυσικό στο Άγιο Όρος και έδωσαν καρπούς που αρδεύουν την όλη λειτουργική πρακτική της ορθόδοξης λατρείας. Μεταξύ των πολλών αγιοριτών που διακρίθηκαν ως μελουργοί και υμνογράφοι μνημονεύουμε τους εξής: Ως υμνογράφοι και συνθέτες, ο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός από την Άρτα, ο Παχώμιος Ρουσάνος, ο Αγάπιος Λάνδος, ο Καισάριος Δαπόντες, ο Νικόδημος ο Αγιορείτης και ο μαθητής του Βαρθολομαίος ο Κουτλουμουσιάνος, ο Θεόκλητος Καρατζάς, ενώ μεγάλη μορφή τού 20ού αιώνα υπήρξε ο πολυγραφότατος Γεράσιμος ο Μικρογιαγιαννανίτης από το Δέλβινο της Βορείου Ηπείρου και ο διάδοχός του Αθανάσιος ο Σιμωνοπετρίτης. Ως μελουργοί, ο μαϊστωρ Ιωάννης Κουκουζέλης,ο Γρηγόριος Δομέστικος, ο Πέτρος Μπερεκέτης και ο Πέτρος Πελοποννήσιος. Η καλλιφωνία είναι χάρισμα των ολίγων. Τα μοναστηριακά τυπικά των αγιορειτών ωστόσο προβλέπουν εναλλαγή των ψαλτών στα αναλόγια και συμμετοχή όλων των αδελφών στη ψαλτή λατρεία. Έτσι το κάθε μοναστήρι αποτελεί τη καλύτερη σχολή ψαλτικής τέχνης με ζωντανή και αδιάκοπη παράδοση. Ακούγοντας Αγιορείτες μοναχούς να ψάλλουν, ακόμη και ο πιο αδαής από μουσική είναι σε θέση να διακρίνει το ασκητικό ήθος της ψαλμωδίας, που αντανακλάται στην αποφυγή εξατομικευμένων εξάρσεων και αναδίδει μια ρωμαλέα ταπεινοφροσύνη. Εικόνα Ρουμεν. Σκήζης (1859) ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ Μετά από τη σύντομη αυτή παρουσίαση της ιστορίας, της τέχνης και της ζωής του Αγιορείτικου μοναχισμού, εύκολα μπορεί να καταλάβει κανείς τη μεγάλη σπουδαιότητα του Αγίου Όρους και τη σημασία του για το Έθνος και την εκκλησία. Ο Άθως υπήρξε για τους Έλληνες η κοιτίδα των εθνικών τους παραδόσεων και το κομμάτι εκείνο της Ελλάδος, όπου διασώθηκαν για 1000 και περισσότερα χρόνια οι ελληνοχριστιανικές ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ παραδόσεις, τα γράμματα και η γνήσια βυζαντινή λατρεία. Είναι η ιερή παρακαταθήκη που περιέχει άγνωστες πηγές για τους ερευνητές της θεολογίας, της φιλοσοφίας, της ιστορίας, της βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης και του ανατολικού μυστικισμού, καθώς επίσης και ένα απέραντο μουσείο με πολύτιμους ελληνικούς θησαυρούς και κειμήλια της ορθόδοξης παράδοσης. Το Άγιο Όρος δεν αντλεί όμως την αξία του από τα κειμήλια και τους θησαυρούς του ούτε από τις απαράμιλλες φυσικές ομορφιές του ούτε από τις εντυπωσιακές κατασκευές του ούτε από το παράξενο τυπικό και το πρόγραμμά του ούτε από τον παρελθόν του ούτε από το παρόν και τους ανθρώπους του. Το αντλεί από τη χάρη του Θεού που για κάποιο λόγο αναπαύεται στο εκεί τόπο και επιβεβαιώνεται με την διαχρονικότητά του. Για όλους αυτούς τους λόγους αξίζει τον κόπο να επισκεφθεί το Άγιο Όρος κάθε μελετητής και προσκυνητής ή απλός φίλος του καλού και να ζήσει για λίγο μακριά από τον κόσμο, πάνω στο απαράμιλλο αυτό γεωγραφικό χώρο, που αποτελεί μαζί κατοικία ψυχής και τόπο προσευχής. Οι κληρικοί μας και οι περί την εκκλησία λειτουργοί οφείλουν ιδιαίτερα να επισκέπτονται το Όρος. Πολλά έχουν να διδαχθούν. Μία επίσκεψη όμως στο Άγιο Όρος δεν πρέπει να έχει την έννοια τουριστικού ταξιδιού, αλλά το χαρακτήρα προσκυνήματος. Ο προσκυνητής πρέπει να είναι καλοπροαίρετος, να έχει καθαρή καρδιά και να είναι απαλλαγμένος από αρρωστημένες προκαταλήψεις. Να μη έχει υπερβολικές απαιτήσεις για κοσμικές ανέσεις. Ας αρκείται σ αυτά που του προσφέρουν. Η φιλοξενία θεωρείται αρετή για τους μοναχούς του Αγίου Όρους - η οποία ως γνωστό δεν παρέχεται στα μοναστήρια της καθολικής εκκλησίας - και η προσφορά τους είναι αγνή, άδολη, χωρίς υπολογισμούς, είναι προσφορά ανιδιοτελούς αγάπης. Τέλος φεύγοντας από το περιβόλι της Παναγιάς, ας πάρουμε την απόφαση να κάνουμε πράξη όλα όσα είδαμε, ακούσαμε και μας συμβούλεψαν φωτισμένοι πατέρες. Τότε είναι σίγουρο ότι θα επισκεφθούμε ξανά τον ευλογημένο και εξαγνισμένο αυτό τόπο. Η ωφέλεια θα είναι για όλους πολύ μεγάλη. Οι ευχές της Παναγίας μας, των Αγιορειτών Αγίων και των πατέρων που ασκούνται στο Άγιο Όρος, ας μας στηρίζουν στο αγώνα μας στους σημερινούς δύσκολους καιρούς. Κων/νος ΖΙΑΝΙΚΑΣ Αντ/γος ΕΛΑΣ ε.τ Πηγές: Κείμενα και βιβλία περί Αγίου Όρους Κων/νος Β ΖΙΑΝΙΚΑΣ πρόεδρος Αδελφότητας Σκούπας ΝΕΕΣ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΣΚΟΥΠΑΣ 1. Ζιώρη Μαρία...Άρτα Παππά Καίτη...Αθήνα Τατσής Δημήτριος...Άρτα Φίλος Αδελφότητας...Σκυπα Ζιανίκα-Πρέντζα Σταυρούλα...Σαλαμίνα Πολιτης Αθανάσιος...Άρτα Αντωνάκης Δημήτριος...Καρδίτσα Ζιανίκας Κων/νος Χριστοφόρου...Μώλος-Φθιώτ Τσιάπαλης Γεώργιος...Ρωμιά Ζιανίκας Κων.νος του Παύλου...Φιλιππιάδα Χουλιάρς Ηλίας...Άρτα Λιαπάτη Παναγιώτα...Άρτα Παπαγεωργίου-Λιαπάτη Ανδριάνα...Πλατανούσα Λιαπάτη Διονυσία...Λαμία Λιακου-Λιαπάτη Βάσω...Λυγαριά-Λαμίας Τριαντάφυλλος Σοφοκλής...Ιωάννινα Τριαντάφυλλος Χρύσανθος...Ιωάννινα Βασιλείου Λάμπρος...Σουμέσι Παπαϊώάννου Στέλλα...Άρτα Κασσάρας Ιωάννης...Σουμέσι Κατσανάς Χρήστος,...Ιωάννινα,...50 ΕΥΡΩ, για την επιτυχία της κόρης του Κωνσταντίνας, στο Χαροκόπειο Παν/μιο Αθηνών και στην μνήμης της μητέρας του Πηνελόπης. ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ Του δάσκαλου Χρήστου Γιάννη ΛΥΤΡΑ Στην προσπάθειά μας να θυμηθούμε αλλά και να ζωντανέψουμε τις μνήμες των παιδικών μας χρόνων κάνουμε μια μικρή αναφορά στα παιχνίδια της «γειτονιάς μας» «Τυφλόμυγα, κουτσό, αμάδες,κότσι, πεντόβολα, γουρούνα, σκλέντζα..» Είναι λέξεις που δεν ακούμε πλέον στις αυλές των σχολείων ούτε και στις γειτονιές, λέξεις που παλιότερα σήμαιναν παιχνίδι και ξεγνοιασιά Τα παιχνίδια αυτά σαν «συστατικά» είχαν την συντροφικότητα, την εφευρετικότητα και βοηθούσαν τα παιδιά να αναπτύξουν με το μυαλό τους, ενώ όσα «υλικά» και αν έλειπαν περίσσευε η φαντασία. Τα παιδιά έφτιαχναν μόνα τους τα παιχνίδια χρησιμοποιώντας υλικά από το περιβάλλον. ( Ένα άχρηστο αντικείμενο για τους μεγάλους μπορούσε να πάρει διαστάσεις και να γινόταν το καλύτερο παιχνίδι στα χέρια ενός παιδιού.(πεταμένα στεφάνια από βαρέλια γινότανε τσέρκι, άχρηστα κουρέλια γινότανε πάνινες κούκλες. πεταμένα κονσερβοκούτια γινόταν καρότσες και αυτοκίνητα κ.λ.π.) 1. τυφλόμυγα. Ένα παιδί τα φυλάει με δεμένα τα μάτια με μαντήλι. Τα υπόλοιπα κινούνται γύρω του αγγίζοντάς τον και αυτός με ψηλάφισμα προσπαθεί να μαντέψει ποιο παιδί είναι φωνάζοντας δυνατά το όνομά του...(παιδαγωγικός σκοπός του παιχνιδιού: Τα παιδιά εξασκούνται στις κινήσεις των χεριών και στην αντίληψη του χώρου με κλεισμένα μάτια προσπαθώντας να θυμηθούν που ήταν τα εμπόδια) 2. Το κουτσό. Σένα άξονα που χάραζαν στο χώμα, έφτιαχναν τρία ή πέντε ημικύκλια διαδοχικά και εναλλάξ. Τα παιδιά ένα-ένα κινούνταν όπως δείχνουν τα βέλη, στο ένα πόδι (κουτσό) σπρώχνοντας και μια πετρούλα από το ένα ημικύκλιο στο άλλο χωρίς να πατήσουν τη διαχωριστική γραμμή ή να βγουν από το ημικύκλιο ούτε αυτοί ούτε η πετρούλα που έσπρωχναν. (Παιδαγωγικός σκοπός του παιχνιδιού : Τα παιδιά μαθαίνουν την ισορροπία και την αρίθμηση ) 3. Οι Αμάδες. Το παιχνίδι αυτό παίζονταν από τους μεγάλους κυρίως τις Αποκριές. Στήνανε μια πέτρα σένα σημείο. Κατόπιν έπαιρνε ο καθένας από μια πέτρα λεία και πλακουτσή και πετώντας την από μια προκαθορισμένη απόσταση προσπαθώντας να την ρίξουν όσο πιο κοντά στην άλλη. Αυτός που θα πλησίαζε πιο κοντά ήταν ο νικητής (Παιδαγωγικός σκοπός του παιχνιδιού: Τα παιδιά προσπαθούν να αντιληφθούν την απόσταση αλλά και με πόση δύναμη θα πρέπει να ρίξουν την πέτρα, νοητική ικανότητα) 4. Κότσι ή Βεζύρη. Κότσι ήταν ένα κόκαλο από το γόνατο κάποιου ζώου κυρίως το κότσι του γουρουνιού. Το κόκαλο αυτό είχε τέσσερις έδρες και η κάθε μια είχε και μια διαφορετική ονομασία π.χ. βεζύρης, κλέφτης,ψωμάς κ.λ.π.. Το κάθε παιδί το έριχνε στον αέρα και ανάλογα με ποια έδρα σταματούσε έπαιρνε και το παιδί το όνομα της έδρας. (Παιδαγωγικός σκοπός του παιχνιδιού: Η έννοια της πιθανότητας) 5. Πεντόβολα. Τα πεντόβολα ήταν πέντε πετραδάκια λεία, πέντε βόλοι. Τα έπιανε ο παίχτης και τα πετούσε στο έδαφος. Κατόπιν διάλεγε ένα για και το έπαιρνε στο χέρι του. Αυτό ήταν η μάνα. Κατόπιν πέταγε τη μάνα στον αέρα και με το άλλο χέρι έπιανε από κάτω ένα -ένα τα πετραδάκι, ύστερα δυο-δυο και ύστερα όλα μαζί. Αν σε κάποια φάση του παιχνιδιού έχανε συνέχιζε άλλος παίκτης. (Παιδαγωγικός σκοπός του παιχνιδιού: Αρίθμηση, γρήγορη χρήση των κινήσεων και καλλιέργεια της αντίληψης) Κοινωνική Ζωή Γ Ε Ν Ν Η Σ Ε Ι Σ Ο Νίκος ΠΕΤΡΟΒΑΣ και η Χαρούλα ΖΑΝΙΚΑ του Χρήστου και της Ελένης την στην Αθήνα, απέκτησαν δίδυμα κοριτσάκια. Θερμές ευχές να τους ζήσουν Β Α Π Τ Ι Σ Ε Ι Σ Ο Κώστας ΧΡΗΣΤΟΥ του Τηλέμαχου και της Γεωργίας ΤΣΑΧΑΛΑ και η σύζυγός του Αγγελική ΧΑΡΙΤΟΥ, την , στον ιερό Ναό Αγίου Σπυρίδωνος Νεοχωροπούλου Ιωαννίνων, βάπτισαν το αγοράκι τους που πήρε το όνομα ΣΠΥΡΙΔΩΝ. Εγκάρδιες ευχές να ζήσει ευτυχισμένος ο νεοφώτιστος. Γ Α Μ Ο Ι Ο Γιώργος γιός της Χριστίνας ΧΡΙΣΤΟΓΙΑΝΝΗ και η Εύη ΒΛΑΧΟΥ, τέλεσαν τον γάμο τους την στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου Ναυπάκτου. Επακολούθησε δεξίωση στο κτήμα Παπαβασιλείου (Μακύνεια Αντιρρίου) Ο Χρήστος Ι ΜΠΑΛΑΤΣΩΝΗΣ και η Βάσω ΠΛΑΚΟΥΤΣΗ, την , τέλεσαν το γάμο τους στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Άνω Καλεντίνης. Η ΠΑΠΠΑ Σπυριδούλα του Νικολάου και της Ελένης και ο Γεώργιος ΚΟΛΙΑΤΣΟΣ, την , τέλεσαν τον γάμο τους στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Άρτας. Η Γαμήλια δεξίωση έγινε στο κέντρο ΟΑΣΗ Φλιππιάδας. Χίλιες ευχές στους νεόνυμφους για ζωή ευτυχισμένη και ανέφελη Θ Α Ν Α Τ Ο Ι Απεβίωσε την στην Φιλιππιάδα η Αλεξάνδρα Γ ΧΟΥΛΙΑΡΑ από τον Φράξο της Σκούπας, ετών 96. Η νεκρώσιμη ακολουθία τελέστηκε την επομένη ημέρα στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου και η ταφή της έγινε στο εκεί νεκροταφείο. Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους της. ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΣΕ ΑΕΙ ΤΕΙ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΚΟΥΠΑΣ ΖΙΩΡΗ Μαρία του Κων/νου, στην Ιατρική Κρήτης ΖΙΑΝΙΚΑ Νίκη του Δημητρίου, στην Νομική Αθηνών. ΣΥΡΙΓΟΥ Ανθούλα, στο Παιδαγωγικό Τμήμα Παν. Αθηνών ΣΥΡΙΓΟΥ Κωνσταντίνα, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Φιλολογίας ΚΑΤΣΙΑΝΑ Κωνσταντίνα του Χρήστου, στην Χαροκόπιο Σχολή Αθηνών. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Παρακαλούνται οι συγχωριανοί μας τα παιδιά των οποίων πέτυχαν σε ΑΕΙ-ΤΕΙ και δεν αναφέρονται ανωτέρω, να μας το γνωστοποιήσουν, προκειμένου να τους συμπεριλάβουμε στους υπό βράβευση κατά την εκδήλωση της κοπής της Πίτας 2011της Αδελφότητας Σκούπας. 6. Γουρούνα. Παιζόταν από πολλούς παίκτες και ο κάθε παίκτης κρατούσε από ένα ξύλο. Υπήρχε ένα παιδί που έκανε τη μάνα και είχε σαν πόστο για φύλαξη μια λακκούβα και για γουρούνα είχε μια μπάλα, ένα τενεκεδένιο κουτί, κ.λ.π. Στόχος του παιχνιδιού ήταν να μπορέσουν οι παίκτες με το ξύλο τους και με σπρωξιές της μπάλας να την βάλουν στην φυλασσόμενη από τη μάνα λακκούβα. Αυτόν όμως που θα χτυπούσε η μπάλα σε οποιοδήποτε σημείο έβγαινε από το παιχνίδι.( Παιδαγωγικός σκοπός του παιχνιδιού: Κινητικότητα) 7. Σκλέντζα. Παίζονταν με δύο ή και περισσότερους παίκτες. Τα υλικά που χρησιμοποιούσαν ήταν μια βέργα ξύλινη (σκλέντζα) και μια πιο μικρή βέργα 30 περίπου εκατοστά (σκλιντζάρι). Χτυπούσε με την σκλέντζα όσο πιο μακριά μπορούσε ο ένας παίκτης το σκλιντζάρι και ο άλλος παίκτης προσπαθούσε να το πιάσει πριν χτυπήσει στο έδαφος, οπότε γινόταν αλλαγή ρόλων. Αν δεν το έπιανε η μάνα χτυπούσε με δεξιοτεχνία το σκλιντζάρι σε σημείο ώστε να αναπηδήσει και με απανωτά χτυπήματα το κρατούσε στον αέρα όσο περισσότερο χρόνο μπορούσε μετρώντας τα εναέρια χτυπήματα. (Παιδαγωγικός στόχος του παιχνιδιού: Νοηματικός υπολογισμός της απόστασης, αρίθμηση, κινητικότητα).- ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Κων/νος Τηλ. ΧΡΗΣΤΟΥ, Ψυχίατρος Μ-Sc Κοινωνικής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Ιατρείο: Κοραή 13, 2ος όροφος, Ιωάννινα, τηλ Δέχεται με ραντεβού. 6 7

5 Έκθεση φωτογραφίας η ΠΑΝΤΖΟΥΜΕΡΚΙΩΤΙΚΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ Την Κυριακή 8 Αυγούστου 2010 και ώρα πραγματοποιήθηκε η 16η Παντζουμερκιώτικη Συνδιάσκεψη στην Πλατεία του Καταρράκτη, όπως ακριβώς είχε προγαμματιστεί από το ΔΣ της Ομοσπονδίας Αδελφοτήτων Τζουμερκιωτών. Για την υλοποίηση της εκδηλώσεως αυτής συνέβαλε ουσιωδώς ο Δήμος Αγνάντων και η Αδελφότητα Αγνάντων. Η έκθεση παλαιάς φωτογραφίας άνοιξε και πάλι φέτος για τρίτη συνεχή χρονιά την 11/8/2010, στα πλαίσια των πολιτιστικών εκδηλώσεων της Αδελφότητας Σκούπας και του Πολιτιστικού Συλλόγου Σκούπας και λειτούργησε στο παλιό δημοτικό σχολείο της κεντρικής Πλατείας του Αγίου Αθανασίου, τις απογευματινές ώρες, από 11 έως , με την φροντίδα της Αδελφότητας και ιδιαίτερα της αρμόδιας για τα πολιτιστικά θέματα κ. Βάγιας Αθ. Λύτρα-Παπασωτηρίου. Με την βοήθεια μελών των δύο ως άνω συλλόγων και ιδιαίτερα του Τάσου Ε. Πεταλά και Λάμπρου Κ. Ζανίκα, τοποθετήθηκαν στους τοίχους του σχολείου του Άγίου Αθανασίου, οι μεγάλες αφισοφωτογραφίες, ως επίσης και οι κουρτίνες των παραθύρων. Η τοποθέτηση των αφισοφωτογραφιών έγινε με χρονολογική και ιστορική διάταξη αλλά και κατά ενότητες σύμφωνα με το θέμα των φωτογραφιών, τις ασχολίες, τις δραστηριότητες, τη ζωή και κοινωνικά γεγονότα των κατοίκων της Σκούπας σε άλλες εποχές. Παλιές φωτογραφίες τεσσάρων περίπου γενεών, υπάρχουν στη συλλογή κι από αυτές μικρό μέρος εκτίθεται στο χώρο του σχολείου, η μεγαλύτερη δε συλλογή θα μπει σε άλμπουμ στον ίδιο χώρο. Έτσι θα κλείσει προς το παρόν η προσπάθεια αυτή με την ανάδειξη μέρους της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Την επισκέφτηκαν και φέτος πολλοί Σκουπιώτες αλλά και ξένοι, κυρίως τις μέρες του Δεκαπενταύγουστου, όπου εκφράστηκε μεταξύ των άλλων ο σεβασμός στις μνήμες τους αλλά και υπευθυνότητα ώστε ο χώρος με λίγη προσπάθεια να μην κατακλειστεί από αράχνες και μαζί και οι άνθρωποί μας. Ελπίζουμε ότι όλοι μαζί θα τα καταφέρουμε καλύτερα. Αδελφότητα Σκούπας ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΤΖΟΥΜΕΡΚΩΝ (ΙΛΕΤ) ΗΙστορική και λαογραφική εταιρία Τζουμέρκων, (ΙΛΕΤ) κατά την διάρκεια του Καλοκαιριού 2010, πραγματοποίησε τις εξής εκδηλώσεις: Σκοπός της διοργάνωσης αυτής ήταν η διερεύνηση των δυνατοτήτων και των προοπτικών για μία βιώσιμη ανάπτυξη του ορεινού όγκου των Τζουμέρκων, μέσα σε ένα δύσκολο πράγματι οικονομικό περιβάλλον για την Χώρα μας και τον κόσμο ευρύτερα. Η συνδιάσκεψη σημείωσε πανθομολογουμένως επιτυχία από κάθε άποψη. Προσήλθαν πολλοί επίσημοι και προσκεκλημένοι από τους δύο νομούς των Ιωαννίνων και Άρτας και η συμμετοχή του κοινού ήταν ικανοποιητική. Κύριος εισηγητής της συνδιάσκεψης ήταν ο Καθηγητής του Οικον. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ.λιούκας, ο οποίος κατέθεσε τις προτάσεις του για ένα σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης των Τζουμέρκων. Στην συνέχεια κατέθεσε τις αξιόλογες απόψεις του ο πρόεδρος της κοινότητας Ανάβρας Μαγνησίας, οι οποίες ήταν απαύγασμα της εμπειρίας του από την έμπρακτη εφαρμογή ενός επιτυχημένου μοντέλου ανάπτυξης στη ορεινή περιοχή δικαιοδοσίας του. Πολλοί ομιλητές ανέλαβαν μετά το λόγο και ανέπτυξαν τις απόψεις τους όπως οι: Ο δήμαρχος Αγνάντων κ.χασιάκος, ο πρόεδρος και ο Αντ/δρος της Ομοσπονδίας Τζουμέρκων κ. Λαναράς Χ και Κοντός Α, ο Πρόεδρος της Πανηπειτωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας κ. Αλεξίου Κ, ο Αντ/δρος της Βουλής των Ελλήνων κ. Αργύρης Ε, οι Βουλευτές Άρτας κκ Τσιρώνης, Παπασιώζιος και Στασινός, οι Νομάρχες Άρτας και Ιωαννίνων κκ Παπαβασιλείου και Καχριμάνης, ο πρόεδρος της ΙΛΕΤ κ Μαργώνης Κ, ο πρόεδρος του Εθν. Πάρκου Τζουμέρκων κ Καζάνης, πολλοί πρόεδροι Αδελφοτήτων και Συλλόγων της Περιοχής των Τζουμέρκων, τοπικοί παράγοντες, πολιτευτές, δημοσιογράφοι κ.α. Υποβλήθηκαν ερωτήσεις και προτάσεις και από το κοινό και δόθηκαν από τους αρμοδίους οι ανάλογες απαντήσεις. Πιστεύεται πως η συνδιάσκεψη αυτή θα έχει πρακτικά ωφέλιμα αποτελέσματα, ώστε να υλοποιηθούν και οι στόχοι της που είναι η «Βιώσιμη Ανάπτυξη των Τζουμέρκων» μέσα από την εκπόνηση των κατάλληλων στρατηγικών επιλογών, σχεδιασμού, μελετών και εφαρμογής προγραμμάτων και δράσεων σε τοπικό επίπεδο, με άξονες την οικονομία, τις υποδομές, την κοινωνική συνοχή και την προστασία του περιβάλλοντος. Η θεωρία όμως από την πράξη απέχει πολύ, ιδιαίτερα δε στην Χώρα μας. Ελπίζουμε όμως όλοι ότι κάτι θα γίνει στο τέλος. Το αξίζει ο πολύπαθος και παραγκωνισμένος αυτός τόπος των υπερήφανων Τζουμέρκων. Ελπίζουμε σε έναν καλύτερο μέλλον και η ελπίδα πεθαίνει τελευταία όπως όλοι ξέρουμε!!! 1.- Την 31 Ιουλίου 2010 ημέρα Σάββατο και ώρα 19.00, σε αίθουσα του πνευματικού κέντρου του Δήμου Αγνάντων, διοργανώθηκε επιστημονική ημερίδα με συνεργασία του Δήμου Πραμάντων, με θέμα «Τοπικά πολιτιστικά στοιχεία της ταυτότητας των Τζουμερκιωτών». Ειδικοί και Πανεπιστημιακοί, μεταξύ των ο ποίων ο διακεκριμένος φιλόλογος καθηγητής ΒΑΣΗΣ Λαοκράτης από το Ριζοβούνι Πρεβέζης και φίλος της Σκούπας που έκανε την αρχική κυρία εισήγηση με θέμα «Η πολιτιστική αντίσταση των τοπικών κοινωνιών των Τζουμέρκων», παρουσίασαν πορίσματα έρευνας και μελέτης που αφορούσαν τον τοπικό πολιτισμό των Τζουμέρκων, ως επίσης και άλλα θέματα όπως, ο ρόλος των Αδελφοτήτων-Συλλόγων των Τζουμερκιωτών στην Αθήνα, η προσέγγιση του γλωσσικού ιδιώματος των Τζουμέρκων, οι προσδιοριστικοί παράγοντες του λαϊκού πολιτισμού των Τζουμέρκων και η δυνατότητα αντίστασης των τοπικών κοινωνιών στην πολιτιστική ισοπέδωση. Η ημερίδα σημείωσε σημαντική επιτυχία, ενώ η παρουσία του κοινού και το επίπεδο των εισηγήσεων απέδειξε ότι η εποικοδομητική συνεργασία όσων ενδιαφέρονται για την παραγκωνισμένη και παραμελημένη περιοχή των Τζουμέρκων, διαμορφώνει και δημιουργεί ευοίωνες προοπτικές και δυνατότητες ανάπτυξής της. 2.- Τήν 1 Αυγούστου 2010 ημέρα Κυριακή και ώρα στην έδρα της Εταιρίας ( Άγναντα) και στην αίθουσα εκδηλώσεων του Γυμνασίου Λυκείου Αγνάντων, έγινε η ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση (εκλογοαπολογιστική) των μελών της ΙΛΕΤ. Από τις αρχαιρεσίες ανεδείχθη το νέο ΔΣ το οποίο έχει ως εξής: Πρόεδρος Μαργώνης Κ, Αντ/δρος Μπαζούκας Αθ, Β Αντ/δρος Καραγιάννης Ναπ., Γ Γ Τριάντου Όλγα, Ταμίας Πατσούρας Αθ, Έφορος Καρατζένης Ν, Οργ. Γραμ. Σφώρος Ν, Υπ.Τύπου και Δημ. Σχέσεων Β. Φλωράκης και σύμβουλος Αθαν. Μακρής 3.- Την ημέρα Σάββατο και ώρα 19.00, στους Κτιστάδες και στη αίθουσα εκδηλώσεων του Πνευματικού κέντρου Κτιστάδων του Δήμου Αγνάντων πραγματοποιήθηκε η ετήσια συνάντηση των υπευθύνων και μελών των Ομάδων Έρευνας (ΟΕ) της ΙΛΕΤ. 8