ΜΕΛΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 3 ΕΚΘΕΣΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 4-7 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ 8

Transcript

1 ΙΒΜ ΕΛΛΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Α.Ε. 1 η ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΕΩΣ 31 η ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΜΕΛΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 3 ΕΚΘΕΣΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 4-7 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ 8 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΟΣ 9 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ Ι ΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 12 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ 13 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΕΚΘΕΣΗ ΟΡΚΩΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΗ ΛΟΓΙΣΤΗ

3 ΙΒΜ Ελλάς Συστήµατα Επεξεργασίας Πληροφοριών Α.Ε. ΜΕΛΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ιοικητικό Συµβούλιο Πρόεδρος & ιευθύνων Σύµβουλος: Σπυρίδων Πουλίδας Μέλη Σ: Βλαδίµηρος Παναγιωτίδης Απόστολος Λεωνιδόπουλος Γεώργιος Αστρινίδης Εταιρική Έδρα Λ. Κηφισίας 284, , Χαλάνδρι, Αττική ραστηριότητα Χονδρικό εµπόριο ηλεκτρονικών υπολογιστών, περιφερειακού εξοπλισµού και λογισµικού υπολογιστών και σχετικών υπηρεσιών Αριθ. Μητρώου ΑΕ ΑΡ.Μ.Α.Ε: 20212/01ΑΤ/Β/89/316/95 Εποπτεύουσα Αρχή Περιφέρεια Ανατολικής Αττικής, Ελεγκτική Εταιρεία PricewaterhouseCoopers Ανώνυµη Ελεγκτική Εταιρεία Ορκωτοί Ελεγκτές Λογιστές Λ. Κηφισίας 268, Αθήνα ΑΜ ΣΟΕΛ 113 Ορκωτός Ελεγκτής έσποινα Μαρίνου ΑΜ ΣΟΕΛ

4 ΕΚΘΕΣΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ Το ιοικητικό Συµβούλιο υποβάλλει την έκθεσή του µαζί µε τις ελεγµένες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση που έληξε στις 31 εκεµβρίου Ευθύνες του ιοικητικού Συµβουλίου ως προς τις οικονοµικές καταστάσεις Τα µέλη του Σ είναι υπεύθυνα για την κατάρτιση των οικονοµικών καταστάσεων σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς ( ΠΧΑ) και των διερµηνειών της Επιτροπής ιερµηνειών των ιεθνών Προτύπων Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης (Ε ΠΧΠ) που έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και σε συµµόρφωση µε τα ΠΧΑ και τις διερµηνείες τους, όπως δηµοσιεύονται από το Συµβούλιο ιεθνών Λογιστικών Προτύπων (Σ ΛΠ), καθώς και µε τις προβλέψεις των «σχετικών κανόνων και κανονισµών της Εταιρείας» για τη σύνταξη των οικονοµικών καταστάσεων σύµφωνα µε τα ΠΧΑ και µε το Άρθρο 4 του Κανονισµού ιεθνών Λογιστικών Προτύπων ( ΛΠ). Το ελληνικό εταιρικό δίκαιο απαιτεί από τα µέλη του Σ να καταρτίζουν οικονοµικές καταστάσεις για κάθε λογιστική χρήση, οι οποίες να παρέχουν την πραγµατική εικόνα της χρηµατοοικονοµικής κατάστασης της Εταιρείας και των αποτελεσµάτων για τη συγκεκριµένη χρήση. Κατά την κατάρτιση αυτών των οικονοµικών καταστάσεων, τα µέλη του Σ απαιτείται: να επιλέγουν κατάλληλες λογιστικές πολιτικές και εν συνεχεία να τις εφαρµόζουν µε συνέπεια, να προβαίνουν σε κρίσεις και εκτιµήσεις που είναι εύλογες και συνετές, να εξασφαλίζουν ότι οι οικονοµικές καταστάσεις συµµορφώνονται µε τα ΠΧΑ και να καταρτίζουν τις οικονοµικές καταστάσεις µε βάση την αρχή της συνεχιζόµενης δραστηριότητας εκτός και εάν δεν ενδείκνυται να λαµβάνεται ως δεδοµένο ότι η Εταιρεία θα συνεχίσει να δραστηριοποιείται. Τα µέλη του Σ είναι υπεύθυνα για την ορθή τήρηση λογιστικών βιβλίων, τα οποία παρουσιάζουν µε εύλογη ακρίβεια οποιαδήποτε στιγµή την οικονοµική θέση της Εταιρείας και τους επιτρέπουν να εξασφαλίζουν ότι οι οικονοµικές καταστάσεις καταρτίζονται σύµφωνα µε τα ΠΧΑ και τις διερµηνείες της Ε ΠΧΠ που έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και σε συµµόρφωση µε τα ΠΧΑ και τις διερµηνείες τους, όπως δηµοσιεύονται από το Συµβούλιο ιεθνών Λογιστικών Προτύπων, καθώς και µε τις προβλέψεις των «σχετικών κανόνων και κανονισµών της Εταιρείας» για την αναφορά βάσει των ΠΧΑ και το Άρθρο 4 του Κανονισµού ΛΠ. Επίσης, τα µέλη του Σ είναι υπεύθυνα για τη διαφύλαξη των περιουσιακών στοιχείων της Εταιρείας και, συνεπώς, για τη λήψη κατάλληλων µέτρων για την πρόληψη και τον εντοπισµό οικονοµικών εγκληµάτων και άλλων παρατυπιών. 1. Κύριες δραστηριότητες Οι κύριες δραστηριότητες της Εταιρείας εξακολουθούν να είναι η πώληση προϊόντων πληροφορικής, λογισµικού, η παροχή συναφών υπηρεσιών και η ανάπτυξη συστηµάτων λογισµικού. 2. Εξέλιξη των εργασιών της Εταιρείας και προβλεπόµενη πορεία: Επισηµαίνεται ότι η πορεία της Eταιρείας και κατά την 24 η εταιρική χρήση (2012) χαρακτηρίζεται ως επιτυχής, δεδοµένων των δυσµενών οικονοµικών συνθηκών που επικρατούν στη χώρα. Τα έσοδα πωλήσεων της κλειόµενης χρήσης ανήλθαν σε ευρώ έναντι ευρώ της προηγούµενης χρήσεως παρουσιάζοντας µείωση ποσού (ή 6,86%). Τα καθαρά κέρδη προ φόρων της κλειόµενης χρήσης ανήλθαν σε ευρώ έναντι ευρώ της προηγούµενης χρήσεως, παρουσιάζοντας αύξηση ποσού ευρώ (ή 48%). Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στη µείωση του κόστους πωληθέντων κατά το ποσό των ευρώ (9%) και τη µείωση των εξόδων διοικητικής λειτουργίας κατά το ποσό των ευρώ (23%) οι οποίες 4

5 λειτούργησαν αντισταθµιστικά έναντι της πτώσης των πωλήσεων. Όπως προκύπτει από τη µέχρι τώρα πορεία της Εταιρείας η τρέχουσα χρήση και οι επόµενες θα είναι κερδοφόρες. 3. Σηµαντικά γεγονότα που συνέβησαν στη χρήση Την 1 η Φεβρουαρίου 2012, η Εταιρεία εξαγόρασε από την IBM International Group B.V., µία εταιρεία ιδιωτικού δικαίου εγκατεστηµένη στις Κάτω Χώρες, το 100% των κοινών µετοχών της IBM Europe Information Technology B.V., η οποία είναι εταιρεία περιορισµένης ευθύνης που έχει συσταθεί σύµφωνα µε το νοµικό πλαίσιο των Κάτω Χωρών. 4. Υποκαταστήµατα εν υπάρχουν υποκαταστήµατα. 5. Χρηµατοοικονοµικά µέσα και διαχείριση κινδύνου Κατά τη συνήθη διεξαγωγή των δραστηριοτήτων της, η Εταιρεία είναι εκτεθειµένη στην επίδραση των διακυµάνσεων των συναλλαγµατικών ισοτιµιών, στον πιστωτικό κίνδυνο των πελατών και, σε µικρότερο βαθµό, στις µεταβολές των επιτοκίων και τον κίνδυνο τιµών. Η Εταιρεία περιορίζει αυτούς τους κινδύνους ακολουθώντας καθιερωµένες πολιτικές και διαδικασίες διαχείρισης κινδύνου. εν χρησιµοποιούνται παράγωγα, όµως, σε όποιες περιπτώσεις συµφέρει από άποψη κόστους, διακανονίζεται χρηµατοδότηση µέσω πίστωσης στα νοµίσµατα στα οποία πραγµατοποιούνται οι αντίστοιχες συναλλαγές. Κίνδυνος τιµών Η Εταιρεία δεν έχει σηµαντική έκθεση σε κίνδυνο τιµών εµπορευµάτων ως αποτέλεσµα των δραστηριοτήτων της. Συναλλαγµατικός κίνδυνος Το λειτουργικό νόµισµα της Εταιρείας είναι το ευρώ. Οι συναλλαγές σε ξένα νοµίσµατα µετατρέπονται σε ευρώ µε βάση την επίσηµη τιµή του ξένου νοµίσµατος που ισχύει την ηµέρα της συναλλαγής. Τα νοµισµατικά περιουσιακά στοιχεία και οι υποχρεώσεις που εκφράζονται σε ξένο νόµισµα µετατρέπονται µε τις ισοτιµίες της ηµεροµηνίας του ισολογισµού. Η Εταιρεία δεν έχει σηµαντική έκθεση σε συναλλαγµατικούς κινδύνους κατά την συνήθη διεξαγωγή των δραστηριοτήτων της. Η Εταιρεία δεν χρησιµοποιεί παράγωγα. Πιστωτικός κίνδυνος Πιστωτικός κίνδυνος είναι ο κίνδυνος της µη έγκαιρης ή της αδυναµίας είσπραξης των απαιτήσεων. Η Εταιρεία δεν διατρέχει κάποιο άµεσο πιστωτικό κίνδυνο καθώς η είσπραξη των υπολοίπων γίνεται κανονικά. Οι πολιτικές διαχείρισης του πιστωτικού κινδύνου διασφαλίζουν ότι οι πωλήσεις των προϊόντων και υπηρεσιών πραγµατοποιούνται προς πελάτες µε ικανοποιητικό ιστορικό φερεγγυότητας. Όσον αφορά τις καθυστερηµένες επισφαλείς απαιτήσεις, πραγµατοποιούνται οι απαραίτητες ενέργειες για την είσπραξη τους. Η Εταιρεία δεν εµφανίζει ιδιαίτερη συγκέντρωση πιστωτικού κινδύνου. εν αναµένονται σηµαντικές ζηµιές από τα ταµειακά διαθέσιµα και τις καταθέσεις σε τράπεζες, καθώς οι συναλλαγές περιορίζονται σε πιστωτικά ιδρύµατα µε καλή πιστοληπτική ικανότητα. Κίνδυνος ρευστότητας Ως κίνδυνος ρευστότητας ορίζεται ως το ενδεχόµενο αδυναµίας της Εταιρείας να αποπληρώσει πλήρως και εγκαίρως τις τρέχουσες και µελλοντικές υποχρεώσεις της. Η Εταιρεία διατηρεί τη δυνατότητα χρηµατοδοτικής διευκόλυνσης από συνδεδεµένη εταιρεία η οποία είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση των ταµειακών ροών του οµίλου IBM ούτως ώστε να εξασφαλίζεται 5

6 ότι η Εταιρεία έχει επαρκείς διαθέσιµους πόρους για τις δραστηριότητές της και για σχεδιαζόµενες επεκτάσεις. Κίνδυνος επιτοκίων και ταµειακών ροών Η Εταιρεία δεν έχει σηµαντική έκθεση στον κίνδυνο επιτοκίων και ταµειακών ροών ως αποτέλεσµα των δραστηριοτήτων της. 6. Οικονοµική θέση της εταιρείας Τα κυριότερα οικονοµικά στοιχεία της Εταιρείας καθώς και οι λογιστικές αρχές που εφαρµόστηκαν περιγράφονται αναλυτικά στις σηµειώσεις επί των οικονοµικών καταστάσεων που αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των Ετησίων Οικονοµικών Καταστάσεων για την περίοδο 1η Ιανουαρίου έως 31η εκεµβρίου Στους πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζονται τα σηµαντικότερα µεγέθη της Εταιρείας (ποσά σε χιλιάδες ευρώ): ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟ ΩΝ (Ποσά εκφρασµένα σε χιλιάδες ) Σύνολο κύκλου εργασιών Μικτά Αποτελέσµατα Έξοδα και λοιπά έσοδα (12.846) Κέρδη/(ζηµιές) προ φόρων, χρηµατοοικονοµικών και επενδυτικών αποτελεσµάτων Συνολικά κέρδη/(ζηµιές) προ φόρων Μείον φόροι (3.803) Συνολικά κέρδη/(ζηµιές) µετά από φόρους ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ (Ποσά εκφρασµένα σε χιλιάδες ) ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ενσώµατα πάγια περιουσιακά στοιχεία Λοιπά µη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Αποθέµατα 83 Πελάτες και λοιπές απαιτήσεις Ταµειακά ιαθέσιµα ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΠΑΘΗΤΙΚΟ Προβλέψεις/Λοιπές µακροπρόθεσµες υποχρεώσεις Λοιπές Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις Σύνολο υποχρεώσεων Μετοχικό κεφάλαιο Αποθεµατικά (11.091) Κέρδη εις νέον Σύνολο Καθαρής Θέσης ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΗΣ ΘΕΣΗΣ

7 Παρακάτω παρατίθενται ορισµένοι ενδεικτικοί αριθµοδείκτες όσον αφορά την πορεία της εταιρείας το 2012 συγκριτικά µε το 2011: ΑΡΙΘΜΟ ΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Αριθµοδείκτης γενικής ρευστότητας (Κυκλοφορούν ενεργητικό/βραχυπρόθεσµες υποχ/σεις) 0,95 1,80 Αριθµοδείκτης άµεσης ρευστότητας [(Κυκλοφορούν ενεργητικό - Αποθέµατα)/Βραχυπρόθεσµες υποχ/σεις] 0,95 1,79 ΑΡΙΘΜΟ ΕΙΚΤΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Αριθµοδείκτης παγιοποίησης της περιουσίας Πάγιο ενεργητικό/σύνολο ενεργητικού 0,03 0,04 Αριθµοδείκτης βιωσιµότητας ΙΚ/ΣΥ Ίδια κεφάλαια/σύνολο υποχρεώσεων 0,07 0,11 ΑΡΙΘΜΟ ΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟ ΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Αριθµοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων Καθαρά αποτ/τα προ φόρων/ίδια κεφάλαια 2,48 1,29 είκτης µικτού περιθωρίου κέρδους Μικτά αποτελέσµατα/κύκλος εργασιών 0,28 0,26 Το ιοικητικό Συµβούλιο αφού έλαβε γνώση της έκθεσης του Προέδρου και Γενικού ιευθυντή αποφάσισε οµόφωνα την έγκρισή της. Χαλάνδρι, 31 Μαΐου 2013 Ο Πρόεδρος του.σ. ιευθύνων Σύµβουλος & Γενικός ιευθυντής Σπυρίδων Ι. Πουλίδας Α..Τ. Μ Τα µέλη του.σ: Βλαδίµηρος Α. Παναγιωτίδης Α..Τ. AK Απόστολος Λεωνιδόπουλος Αρ. ιαβατηρίου Γιώργος Αστρεινίδης Α..Τ. AE

8 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ Για τη χρήση που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2012 Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ Σηµ. 01/01/ /12/ /01/ /12/2011 ( '000) ( '000) Έσοδα Πωλήσεις προϊόντων Πωλήσεις υπηρεσιών Άλλα έσοδα Συνολικά έσοδα Κόστος πωληθέντων 7 (62.142) (68.216) Αποτελέσµατα εκµετάλλευσης Έξοδα και λοιπά έσοδα Έξοδα διάθεσης, γενικά και διοικητικά έξοδα 7, 8 (12.962) (16.831) Λοιπά έσοδα/(έξοδα) καθαρά Χρηµατοοικονοµικά έσοδα Χρηµατοοικονοµικά έξοδα 4 - (7) Συνολικά έξοδα και λοιπά έσοδα (12.843) (16.651) Καθαρά αποτελέσµατα χρήσης προ φόρων Φόρος εισοδήµατος 6 (3.803) (3.563) Καθαρά Αποτελέσµατα Χρήσης Οι παρούσες οικονοµικές καταστάσεις εγκρίθηκαν από το ιοικητικό Συµβούλιο στις 31 Μαΐου Ο Πρόεδρος του.σ. ιευθύνων Σύµβουλος & Γενικός ιευθυντής Σπυρίδων Ι. Πουλίδας Α..Τ. Μ Ο ιευθυντής Οικονοµικών Υπηρεσιών Βλαδίµηρος Α. Παναγιωτίδης Α..Τ. AK Η Προϊσταµένη Λογιστηρίου Παναγιώτα Ι. Λιάβα Αριθµός Αδείας Α' Τάξης Α..Τ. AA Οι συνοδευτικές σηµειώσεις στις σελίδες 14 έως 50 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των οικονοµικών καταστάσεων. 8

9 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΟΣ Για τη χρήση που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2012 Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ 01/01/ /01/ /12/ /12/2011 ( '000) ( '000) Καθαρά Αποτελέσµατα Χρήσης Λοιπά συνολικά έσοδα: Αναλογιστικά κέρδη/(ζηµιές) προγραµµάτων καθορισµένων παροχών Φόρος εισοδήµατος που σχετίζεται µε στοιχεία λοιπών συνολικών εσόδων (6.159) (71) Λοιπά συνολικά έσοδα χρήσης µετά φόρων (6.009) Συνολικά αποτελέσµατα χρήσης Οι συνοδευτικές σηµειώσεις στις σελίδες 14 έως 50 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των οικονοµικών καταστάσεων. 9

10 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ Κατά την 31 η εκεµβρίου 2012 Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ Κατά την 31 η εκεµβρίου 2012 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 31/12/ /12/2011 Σηµείωση: ( '000) ( '000) Κυκλοφορούν ενεργητικό Ταµειακά ιαθέσιµα Πελάτες και λοιπές απαιτήσεις 14, 24, Αποθέµατα Σύνολο κυκλοφορούντος ενεργητικού Πάγια περιουσιακά στοιχεία & λοιπές µακροπρόθεσµες απαιτήσεις Πελάτες και λοιπές απαιτήσεις 14, 24, Ενσώµατα πάγια Αναβαλλόµενες φορολογικές απαιτήσεις Επενδύσεις σε θυγατρικές Σύνολο µη κυκλοφορούντος ενεργητικού Σύνολο ενεργητικού Οι συνοδευτικές σηµειώσεις στις σελίδες 14 έως 50 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των οικονοµικών καταστάσεων 10

11 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ - συνέχεια Κατά την 31 η εκεµβρίου 2012 Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ 31/12/ /12/2011 Σηµείωση: ( '000) ( '000) ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις Προµηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις 18, 24, Τρέχουσες φορολογικές υποχρεώσεις Αναβαλλόµενα έσοδα Μισθοί και αµοιβές προσωπικού Βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις συνταξιοδοτικών προγραµµάτων Σύνολο βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεων Προβλέψεις και µακροπρόθεσµες υποχρεώσεις Αναβαλλόµενα έσοδα Προβλέψεις αποζηµίωσης προσωπικού λόγω εξόδου από την υπηρεσία 22 Σύνολο προβλέψεων και µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων Σύνολο υποχρεώσεων Ι ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Μετοχικό κεφάλαιο Αποθεµατικό για παροχές που εξαρτώνται από την αξία των µετοχών 21 Αποθεµατικά Λοιπά στοιχεία καθαρής θέσης 16 (12.062) (6.053) Αποτελέσµατα εις νέον Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Σύνολο ιδίων κεφαλαίων και υποχρεώσεων Οι παρούσες οικονοµικές καταστάσεις εγκρίθηκαν από το ιοικητικό Συµβούλιο στις 31 Μαΐου Ο Πρόεδρος του.σ. ιευθύνων Σύµβουλος & Γενικός ιευθυντής Σπυρίδων Ι. Πουλίδας Α..Τ. Μ Ο ιευθυντής Οικονοµικών Υπηρεσιών Βλαδίµηρος Α. Παναγιωτίδης Α..Τ. AK Η Προϊσταµένη Λογιστηρίου Παναγιώτα Ι. Λιάβα ΑΡ.Α. Α' Τάξης Οι συνοδευτικές σηµειώσεις στις σελίδες 14 έως 50 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των οικονοµικών καταστάσεων. 11

12 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ Ι ΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Για τη χρήση που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2012 Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ Μετοχικό Αποθεµατικό Κεφάλαιο για παροχές που εξαρτώνται από την αξία των µετοχών Αποθεµατικά Λοιπά στοιχεία καθαρής θέσης Αποτέλεσµα εις νέον Σύνολο Σηµείωση (16) (22) (17) (23) ( '000) ( 000) ( '000) ( '000) ( '000) ( '000) Υπόλοιπο την 1 η Ιανουαρίου (7.343) Συγχώνευση BTO Κέρδος/(ζηµιά) χρήσης Λοιπά συνολικά έσοδα Παροχές που εξαρτώνται από την αξία µετοχών Υπόλοιπο την 31 η εκεµβρίου (6.053) Μερίσµατα πληρωθέντα (2.465) (2.465) Κέρδος/(ζηµιά) χρήσης Λοιπά συνολικά έσοδα (6.009) - (6.009) Παροχές που εξαρτώνται από την αξία µετοχών - (64) (64) Υπόλοιπο την 31 η εκεµβρίου (12.062) Η γραµµή «Συγχώνευση BTO» στην Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων παραπάνω αντικατοπτρίζει την µεταβολή που επέφερε στα Ίδια κεφάλαια η συγχώνευση µέσω απορρόφησης της IBM BTO Hellas Α.Ε. από την Εταιρεία, η οποία έλαβε χώρα την 1 η Μαρτίου 2011 µετά από απόφαση του ιοικητικού Συµβουλίου και της Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων. Οι συνοδευτικές σηµειώσεις στις σελίδες 14 έως 50 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των οικονοµικών καταστάσεων. 12

13 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ Για τη χρήση που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2012 Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ 31/12/ /12/2011 Σηµ. ( '000) ( '000) Λειτουργικές ραστηριότητες Καθαρά Αποτελέσµατα Χρήσης προ φόρων Αναπροσαρµογές για: Χρηµατοοικονοµικά έξοδα/(έσοδα) 3, 4 (3) (58) Αποσβέσεις Ζηµιές/(κέρδη) από πώληση ενσώµατων παγίων στοιχείων Παροχές που εξαρτώνται από την αξία µετοχών 21 (64) 40 Πρόβλεψη παροχών στο προσωπικό λόγω συνταξιοδότησης Σύνολο Προσαρµογές για µεταβολές κεφαλαίου κίνησης (Αύξηση)/Μείωση αποθεµάτων (Αύξηση)/µείωση εµπορικών και λοιπών απαιτήσεων 14 (1.164) Αύξηση/(µείωση) εµπορικών και λοιπών υποχρεώσεων (4.584) Αύξηση/(µείωση) αναβαλλόµενων εσόδων (77) Μείον: Φόρος εισοδήµατος 6 (2.467) (4.582) Έξοδα τόκων 3 - (7) Έσοδα τόκων Συνολικές εισροές από λειτουργικές δραστηριότητες (a) Επενδυτικές δραστηριότητες Εργοδοτικές εισφορές σε συνταξιοδοτικό πρόγραµµα 22 (4.561) (1.199) Αγορές ενσωµάτων παγίων 11 (1.050) (1.217) Είσπραξη από πώληση ενσώµατων παγίων Επενδύσεις σε συγγενείς 12 (30.018) 0 Συνολικές εισροές/(εκροές) από επενδυτικές δραστηριότητες (β) (35.550) (2.186) Χρηµατοδοτικές δραστηριότητες Ταµειακά διαθέσιµα από συγχώνευση µε ΙΒΜ BTO ιανεµηθέντα µερίσµατα 9 (2.465) - Συνολικές εισροές από χρηµατοδοτικές δραστηριότητες (γ) (2.465) Καθαρή αύξηση/(µείωση) στα ταµειακά διαθέσιµα και (18.580) ισοδύναµα (α) + (β) + (γ) Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα στην αρχή της χρήσης Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα στο τέλος της χρήσης Οι προσαρµογές που αφορούν µεταβολές στο κεφάλαιο κίνησης και τις επενδυτικές και χρηµατοδοτικές δραστηριότητες οι οποίες αναφέρονται στην Κατάσταση Ταµειακών Ροών παραπάνω αντικατοπτρίζουν τη συγχώνευση µέσω απορρόφησης της IBM BTO Hellas Α.Ε. από την Εταιρεία, η οποία έλαβε χώρα την 1 η Μαρτίου 2011 µετά από απόφαση του ιοικητικού Συµβουλίου και της Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων. Οι συνοδευτικές σηµειώσεις στις σελίδες 14 έως 50 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των οικονοµικών καταστάσεων. 13

14 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 1. Γενικές Πληροφορίες Η «IBM Ελλάς Συστήµατα Επεξεργασίας Πληροφοριών Α.Ε», (η «Εταιρεία»), είναι µια ανώνυµη εταιρεία η οποία έχει συσταθεί και λειτουργεί στην Ελλάδα και δραστηριοποιείται κυρίως στην πώληση προϊόντων πληροφορικής, λογισµικού και σχετικών υπηρεσιών και στην ανάπτυξη συστηµάτων λογισµικού. Η άµεση µητρική της Εταιρείας είναι η IBM Italia S.p.A., µια εταιρεία η οποία έχει συσταθεί σε άλλη χώρα της ΕΕ (Ιταλία). Η IBM Italia S.p.A. ανήκει στον όµιλο IBM International Group B.V., µια ανώνυµη εταιρεία που έχει επίσης συσταθεί σε χώρα της Ε.Ε. (Κάτω Χώρες). Η τελική µητρική εταιρεία της Εταιρείας είναι η International Business Machines Corporation («IBM Corporation»), µια εταιρεία η οποία έχει συσταθεί στις Ηνωµένες Πολιτείες Αµερικής. Η έδρα της Εταιρείας είναι στη Λεωφόρο Κηφισίας 284, , στο Χαλάνδρι Αττικής, από όπου ασκείται και η κύρια επιχειρηµατική της δραστηριότητα. Οι οικονοµικές αυτές καταστάσεις έχουν εγκριθεί προς δηµοσίευση από το ιοικητικό Συµβούλιο της Εταιρείας στις 31 Μαΐου 2013 και τελούν υπό την έγκριση της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων. 2. Σηµαντικές Λογιστικές Πολιτικές Βάση κατάρτισης οικονοµικών καταστάσεων Οι οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας συντάσσονται σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς ( ΠΧΑ), περιλαµβανοµένων των ιεθνών Λογιστικών Προτύπων ( ΛΠ) και των διερµηνειών που έχουν εκδοθεί από την Επιτροπή ιερµηνειών των ιεθνών Προτύπων Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς, όπως έχουν υιοθετηθεί από το Συµβούλιο ιεθνών Λογιστικών Προτύπων (Σ ΛΠ). Οι οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας απεικονίζονται σε Ευρώ, το επίσηµο νόµισµα της χώρας όπου εδρεύει η Εταιρεία. Οι παρούσες οικονοµικές καταστάσεις αποτελούν οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας και όχι του οµίλου. Η εταιρεία δεν συντάσσει ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις σύµφωνα µε τις προβλέψεις του ΛΠ 27, παράγραφος 10 και τις διατάξεις του Κ.Ν. 2190/2910. Σύµφωνα µε τις διατάξεις του παραπάνω νόµου, η Εταιρεία απαλλάσσεται από την υποχρέωση κατάρτισης ενοποιηµένων οικονοµικών καταστάσεων, καθώς αποτελεί θυγατρική ενός µεγαλύτερου συνόλου επιχειρήσεων του οποίου η µητρική εταιρεία έχει συσταθεί εντός της Ε.Ε. (IBM International Group B.V.), διέπεται από το δίκαιο κράτους - µέλους της Ε.Ε. και καταρτίζει οικονοµικές καταστάσεις βάσει των οδηγιών της Ε.Ε. (βλέπε άρθρο 93 του Κ.Ν. 2190/2910). Οι οικονοµικές καταστάσεις έχουν συνταχθεί µε βάση την αρχή της συνεχιζόµενης δραστηριότητας εφαρµόζοντας την αρχή του ιστορικού κόστους. Η κατάρτιση των οικονοµικών καταστάσεων σύµφωνα µε τα ΠΧΑ απαιτεί από τη διοίκηση την πραγµατοποίηση εκτιµήσεων και υποθέσεων που επηρεάζουν τα ποσά που αναφέρονται στις οικονοµικές καταστάσεις και τις συνοδευτικές σηµειώσεις. Αν και οι εκτιµήσεις βασίζονται σε όσα δύναται να γνωρίζει η διοίκηση για τις τρέχουσες εξελίξεις και τις ενέργειες που ενδέχεται να αναλάβει η Εταιρεία µελλοντικά, τα πραγµατικά αποτελέσµατα ενδέχεται να διαφέρουν από τις εκτιµήσεις. Η διοίκηση απαιτείται επίσης να ασκεί την κρίση της κατά τη διαδικασία καθορισµού και εφαρµογής των λογιστικών πολιτικών της Εταιρείας και των διαθέσιµων επιλογών στο πλαίσιο των ΠΧΑ. 14

15 Οι τοµείς όπου υπάρχει σηµαντική πολυπλοκότητα ή για τους οποίους απαιτείται κρίση ή οι τοµείς για τους οποίους οι εκτιµήσεις και οι υποθέσεις είναι σηµαντικές για τα αποτελέσµατα της Εταιρείας αφορούν κυρίως τις παροχές βασιζόµενες σε µετοχές, την αναγνώριση εσόδων, τη λογιστική µεταχείριση των παροχών προς τους εργαζοµένους, τις προβλέψεις, τα ενσώµατα πάγια (τόσο για την εκτίµηση της ωφέλιµης ζωής τους όσο και για την αποµείωση της αξίας τους) και τον αναβαλλόµενο φόρο. Οι παραπάνω τοµείς αναλύονται στις σχετικές λογιστικές πολιτικές και τις σηµειώσεις που παρατίθενται παρακάτω. Οι λογιστικές πολιτικές έχουν επιλεγεί και εφαρµοστεί µε τρόπο που εξασφαλίζει ότι οι χρηµατοοικονοµικές πληροφορίες που προκύπτουν πληρούν τα κριτήρια της σχετικότητας και αξιοπιστίας, εξασφαλίζοντας µε αυτό τον τρόπο ότι παρουσιάζεται η ουσία των υποκείµενων συναλλαγών ή άλλων συµβάντων. Νέα πρότυπα, τροποποιήσεις προτύπων και διερµηνείες: Συγκεκριµένα νέα πρότυπα, τροποποιήσεις προτύπων και διερµηνείες έχουν εκδοθεί, τα οποία είναι υποχρεωτικά για λογιστικές περιόδους που ξεκινούν κατά τη διάρκεια της παρούσας χρήσης ή µεταγενέστερα. Η εκτίµηση της Εταιρείας σχετικά µε την επίδραση από την εφαρµογή αυτών των νέων προτύπων, τροποποιήσεων και διερµηνειών παρατίθεται παρακάτω. Πρότυπα και ιερµηνείες υποχρεωτικές για την τρέχουσα οικονοµική χρήση ΠΧΑ 7 (Τροποποίηση) «Χρηµατοοικονοµικά Μέσα: Γνωστοποιήσεις» - µεταβιβάσεις χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων Η παρούσα τροποποίηση παρέχει τις γνωστοποιήσεις για µεταβιβασµένα χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία που δεν έχουν αποαναγνωριστεί εξ ολοκλήρου καθώς και για µεταβιβασµένα χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν αποαναγνωριστεί εξ ολοκλήρου αλλά για τα οποία ο Όµιλος έχει συνεχιζόµενη ανάµειξη. Παρέχει επίσης καθοδήγηση για την εφαρµογή των απαιτούµενων γνωστοποιήσεων. Η τροποποίηση αυτή δεν έχει επίδραση στις οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας. Πρότυπα και ιερµηνείες υποχρεωτικές από περιόδους που ξεκινούν την ή µετά από 1 Ιανουαρίου 2013 ΠΧΑ 9 «Χρηµατοοικονοµικά µέσα» (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου 2015) Το ΠΧΑ 9 αποτελεί την πρώτη φάση στο έργο του Σ ΛΠ (Συµβούλιο ιεθνών Λογιστικών Προτύπων) για την αντικατάσταση του ΛΠ 39 και αναφέρεται στην ταξινόµηση και επιµέτρηση των χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων και χρηµατοοικονοµικών υποχρεώσεων. Το Σ ΛΠ στις επόµενες φάσεις του έργου θα επεκτείνει το ΠΧΑ 9 έτσι ώστε να προστεθούν νέες απαιτήσεις για την αποµείωση της αξίας και τη λογιστική αντιστάθµισης. Η Εταιρεία βρίσκεται στη διαδικασία εκτίµησης της επίδρασης του ΠΧΑ 9 στις οικονοµικές του καταστάσεις. Το ΠΧΑ 9 δεν µπορεί να εφαρµοστεί νωρίτερα από την Εταιρεία διότι δεν έχει υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μόνο όταν υιοθετηθεί, η Εταιρεία θα αποφασίσει εάν θα εφαρµόσει το ΠΧΑ 9 νωρίτερα από την 1 Ιανουαρίου ΛΠ 12 (Τροποποίηση) «Φόροι εισοδήµατος» (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου 2013) Η τροποποίηση του ΛΠ 12 παρέχει µια πρακτική µέθοδο για την επιµέτρηση των αναβαλλόµενων φορολογικών υποχρεώσεων και αναβαλλόµενων φορολογικών περιουσιακών στοιχείων όταν επενδυτικά ακίνητα επιµετρώνται µε τη µέθοδο εύλογης αξίας σύµφωνα µε το ΛΠ 40 «Επενδύσεις σε ακίνητα». Η τροποποίηση αυτή δεν έχει εφαρµογή στον Όµιλο. ΠΧΑ 13 «Επιµέτρηση Εύλογης Αξίας» (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου 2013) Το ΠΧΑ 13 παρέχει νέες οδηγίες σχετικά µε την επιµέτρηση της εύλογης αξίας και τις απαραίτητες 15

16 γνωστοποιήσεις. Οι απαιτήσεις του προτύπου δεν διευρύνουν τη χρήση των εύλογων αξιών αλλά παρέχουν διευκρινίσεις για την εφαρµογή τους σε περίπτωση που η χρήση τους επιβάλλεται υποχρεωτικά από άλλα πρότυπα. Το ΠΧΑ 13 παρέχει ακριβή ορισµό της εύλογης αξίας, καθώς και οδηγίες αναφορικά µε την επιµέτρηση της εύλογης αξίας και τις απαραίτητες γνωστοποιήσεις, ανεξάρτητα από το πρότυπο µε βάση το οποίο γίνεται χρήση των εύλογων αξιών. Επιπλέον, οι απαραίτητες γνωστοποιήσεις έχουν διευρυνθεί και καλύπτουν όλα τα περιουσιακά στοιχεία και τις υποχρεώσεις που επιµετρούνται στην εύλογη αξία και όχι µόνο τα χρηµατοοικονοµικά. Ε ΠΧΑ 20 «απάνες απογύµνωσης υπαίθριων ορυχείων κατά το στάδιο της παραγωγής» (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου 2013) Αυτή η διερµηνεία παρέχει καθοδήγηση για τη λογιστικοποίηση των δαπανών της αποµάκρυνσης των στείρων υπερκείµενων («απογύµωνση») κατά το στάδιο της παραγωγής ενός ορυχείου. Βάσει αυτής της διερµηνείας, οι µεταλλευτικές οικονοµικές οντότητες πιθανώς να χρειαστεί να διαγράψουν στα αποτελέσµατα εις νέον της έναρξης της περιόδου τις ήδη κεφαλαιοποιηµένες δαπάνες απογύµνωσης των ορυχείων οι οποίες δεν µπορούν να αποδοθούν σε ένα αναγνωρίσιµο συστατικό ενός αποθέµατος µεταλλεύµατος ( ore body ). Η διερµηνεία έχει εφαρµογή µόνο σε δαπάνες υπαίθριων ορυχείων και όχι σε υπόγεια ορυχεία ή σε δραστηριότητες εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου. ΛΠ 1 (Τροποποίηση) «Παρουσίαση Οικονοµικών Καταστάσεων» (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιουλίου 2012) Αυτή η τροποποίηση απαιτεί από τις οικονοµικές οντότητες να διαχωρίσουν τα στοιχεία που παρουσιάζονται στα λοιπά συνολικά εισοδήµατα σε δύο οµάδες, µε βάση το αν αυτά στο µέλλον είναι πιθανό να µεταφερθούν στα αποτελέσµατα χρήσεως ή όχι. ΛΠ 19 (Τροποποίηση) «Παροχές σε Εργαζοµένους» (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου 2013) Αυτή η τροποποίηση επιφέρει σηµαντικές αλλαγές στην αναγνώριση και επιµέτρηση του κόστους των προγραµµάτων καθορισµένων παροχών και των παροχών εξόδου από την υπηρεσία (κατάργηση της µεθόδου του περιθωρίου), καθώς και στις γνωστοποιήσεις όλων των παροχών σε εργαζοµένους. Οι βασικές αλλαγές αφορούν κυρίως στην αναγνώριση των αναλογιστικών κερδών και ζηµιών, στην αναγνώριση του κόστους προϋπηρεσίας/περικοπών, στην επιµέτρηση του εξόδου συντάξεων, στις απαιτούµενες γνωστοποιήσεις, στο χειρισµό των εξόδων και των φόρων που σχετίζονται µε τα προγράµµατα καθορισµένων παροχών, καθώς και στη διάκριση µεταξύ βραχυπρόθεσµων και µακροπρόθεσµων παροχών. Αναγνώριση βάσει του αναθεωρηµένου ΛΠ 19 Αναγνώριση βάσει του ισχύοντος ΛΠ 19 ιαφορά Κόστος υπηρεσίας Έξοδα τόκων (915) Καθαρός τόκος από υποχρεώσεις/(περιουσιακά στοιχεία) του προγράµµατος καθορισµένων παροχών Απόσβεση (κέρδους)/ζηµιάς (853) Καθαρό κόστος συνταξιοδοτικών προγραµµάτων περιόδου (853) Συνολικό συνταξιοδοτικό (853) κόστος Επίδραση φόρου από την απόσβεση του Λοιπού Συνολικού Εισοδήµατος - (40) 40 Συνολική χρηµατοοικονοµική επιβάρυνση (813) 16

17 Σε περίπτωση πρόωρης υιοθέτησης του αναθεωρηµένου ΛΠ 19, η Κατάσταση Συνολικού Εισοδήµατος της χρήσης που έληξε στις θα παρουσίαζε µια µείωση του Συνολικού Εισοδήµατος ύψους 813 χιλ. ευρώ, όπως περιγράφεται αναλυτικά στον παρακάτω πίνακα: Αναγνώριση βάσει του αναθεωρηµένου ΛΠ 19 Αναγνώριση βάσει του ισχύοντος ΛΠ 19 ιαφορά Απόσβεση (κέρδους)/ζηµιάς - (853) 853 Επίδραση φόρου από την απόσβεση του Λοιπού Συνολικού Εισοδήµατος - 40 (40) Συνολική χρηµατοοικονοµική επιβάρυνση - (813) 813 Σύµφωνα µε την παραπάνω γνωστοποίηση, η εφαρµογή του αναθεωρηµένου ΛΠ 19 δεν θα επηρέαζε το ποσό των Καθαρών Συνταξιοδοτικών Υποχρεώσεων ή τα συνολικά Ίδια Κεφάλαια της Εταιρείας, καθώς: α) το ποσό της επένδυσης στο πρόγραµµα καθορισµένων παροχών περιορίζεται στο χαµηλότερο δυνατό επίπεδο, οι εισφορές στο πρόγραµµα πραγµατοποιούνται καθώς καθίστανται δεδουλευµένες. Συνεπώς, ο προσδιορισµός του ανώτατου ορίου του περιουσιακού στοιχείου που προβλέπεται από το αναθεωρηµένο ΛΠ 19 δεν έχει εφαρµογή, β) η Εταιρεία έχει αναγνωρίσει καθαρή υποχρέωση που ισούται µε το συσσωρευµένο κεφάλαιο του προγράµµατος παροχών. ΠΧΑ 7 (Τροποποίηση) «Χρηµατοοικονοµικά Μέσα: Γνωστοποιήσεις» (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου 2013) Το Σ ΛΠ δηµοσίευσε αυτή την τροποποίηση προκειµένου να συµπεριλάβει επιπλέον πληροφόρηση η οποία θα βοηθήσει τους χρήστες των οικονοµικών καταστάσεων µίας οικονοµικής οντότητας να αξιολογήσουν την επίδραση ή την πιθανή επίδραση που θα έχουν οι συµφωνίες για διακανονισµό χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων, συµπεριλαµβανοµένου του δικαιώµατος για συµψηφισµό που σχετίζεται µε αναγνωρισµένα χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις, στην οικονοµική θέση της οικονοµικής οντότητας. ΛΠ 32 (Τροποποίηση) «Χρηµατοοικονοµικά Μέσα: Παρουσίαση» (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου 2014) Αυτή η τροποποίηση στις οδηγίες εφαρµογής του ΛΠ 32 παρέχει διευκρινήσεις σχετικά µε κάποιες απαιτήσεις για τον συµψηφισµό χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων στην κατάσταση οικονοµικής θέσης. Οµάδα προτύπων σχετικά µε ενοποίηση και από κοινού συµφωνίες (εφαρµόζονται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου 2014) Το Σ ΛΠ δηµοσίευσε πέντε νέα πρότυπα σχετικά µε ενοποίηση και τις από κοινού συµφωνίες: ΠΧΑ 10, ΠΧΑ 11, ΠΧΑ 12, ΛΠ 27 (Τροποποίηση), ΛΠ 28 (Τροποποίηση). Αυτά τα πρότυπα εφαρµόζονται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 η Ιανουαρίου Επιτρέπεται η πρόωρη εφαρµογή τους µόνο εάν ταυτόχρονα εφαρµοστούν και τα πέντε αυτά πρότυπα. Ο Όµιλος βρίσκεται στη διαδικασία εκτίµησης της επίδρασης των νέων προτύπων στις ενοποιηµένες οικονοµικές του καταστάσεις. Οι κυριότεροι όροι των προτύπων είναι οι εξής: ΠΧΑ 10 «Ενοποιηµένες Οικονοµικές Καταστάσεις» Το ΠΧΑ 10 αντικαθιστά στο σύνολό τους τις οδηγίες αναφορικά µε τον έλεγχο και την ενοποίηση, που παρέχονται στο ΛΠ 27 και στο SIC 12. Το νέο πρότυπο αλλάζει τον ορισµό του ελέγχου ως καθοριστικού παράγοντα προκειµένου να αποφασιστεί εάν µια οικονοµική οντότητα θα πρέπει να ενοποιείται. Το πρότυπο παρέχει εκτεταµένες διευκρινίσεις που υπαγορεύουν τους διαφορετικούς 17

18 τρόπους κατά τους οποίους µία οικονοµική οντότητα (επενδυτής) µπορεί να ελέγχει µία άλλη οικονοµική οντότητα (επένδυση). Ο αναθεωρηµένος ορισµός του ελέγχου εστιάζει στην ανάγκη να υπάρχει ταυτόχρονα το δικαίωµα (η δυνατότητα να κατευθύνονται οι δραστηριότητες που επηρεάζουν σηµαντικά τις αποδόσεις) και οι µεταβλητές αποδόσεις (θετικές, αρνητικές ή και τα δύο) προκειµένου να υπάρχει έλεγχος. Τα νέο πρότυπο παρέχει επίσης διευκρινίσεις αναφορικά µε συµµετοχικά δικαιώµατα και δικαιώµατα άσκησης βέτο (protective rights), καθώς επίσης και αναφορικά µε σχέσεις πρακτόρευσης / πρακτορευοµένου. ΠΧΑ 11 «Από κοινού Συµφωνίες» Το ΠΧΑ 11 παρέχει µια πιο ρεαλιστική αντιµετώπιση των από κοινού συµφωνιών εστιάζοντας στα δικαιώµατα και τις υποχρεώσεις, παρά στη νοµική τους µορφή. Οι τύποι των συµφωνιών περιορίζονται σε δύο: από κοινού ελεγχόµενες δραστηριότητες και κοινοπραξίες. Η µέθοδος της αναλογικής ενοποίησης δεν είναι πλέον επιτρεπτή. Οι συµµετέχοντες σε κοινοπραξίες εφαρµόζουν υποχρεωτικά την ενοποίηση µε τη µέθοδο της καθαρής θέσης. Οι οικονοµικές οντότητες που συµµετέχουν σε από κοινού ελεγχόµενες δραστηριότητες εφαρµόζουν παρόµοιο λογιστικό χειρισµό µε αυτόν που εφαρµόζουν επί του παρόντος οι συµµετέχοντες σε από κοινού ελεγχόµενα περιουσιακά στοιχεία ή σε από κοινού ελεγχόµενες δραστηριότητες. Το πρότυπο παρέχει επίσης διευκρινίσεις σχετικά µε τους συµµετέχοντες σε από κοινού συµφωνίες, χωρίς να υπάρχει από κοινού έλεγχος. ΠΧΑ 12 «Γνωστοποίηση συµµετοχής σε άλλες οικονοµικές οντότητες» Το ΠΧΑ 12 αναφέρεται στις απαιτούµενες γνωστοποιήσεις µιας οικονοµικής οντότητας, συµπεριλαµβανοµένων σηµαντικών κρίσεων και υποθέσεων, οι οποίες επιτρέπουν στους αναγνώστες των οικονοµικών καταστάσεων να αξιολογήσουν τη φύση, τους κινδύνους και τις οικονοµικές επιπτώσεις που σχετίζονται µε τη συµµετοχή της οικονοµικής οντότητας σε θυγατρικές, συγγενείς, από κοινού συµφωνίες και µη ενοποιούµενες οικονοµικές οντότητες (structured entities). Μία οικονοµική οντότητα έχει τη δυνατότητα να προβεί σε κάποιες ή όλες από τις παραπάνω γνωστοποιήσεις χωρίς να είναι υποχρεωµένη να εφαρµόσει το ΠΧΑ 12 στο σύνολό του, ή το ΠΧΑ 10 ή 11 ή τα τροποποιηµένα ΛΠ 27 ή 28. ΛΠ 27 (Τροποποίηση) «Ατοµικές Οικονοµικές Καταστάσεις» Το Πρότυπο αυτό δηµοσιεύθηκε ταυτόχρονα µε το ΠΧΑ 10 και σε συνδυασµό, τα δύο πρότυπα αντικαθιστούν το ΛΠ 27 «Ενοποιηµένες και Ατοµικές Οικονοµικές Καταστάσεις». Το τροποποιηµένο ΛΠ 27 ορίζει το λογιστικό χειρισµό και τις απαραίτητες γνωστοποιήσεις αναφορικά µε τις συµµετοχές σε θυγατρικές, κοινοπραξίες και συγγενείς όταν µία οικονοµική οντότητα ετοιµάζει ατοµικές οικονοµικές καταστάσεις. Παράλληλα, το Συµβούλιο µετέφερε στο ΛΠ 27 όρους του ΛΠ 28 «Επενδύσεις σε Συγγενείς επιχειρήσεις» και του ΛΠ 31 «Συµµετοχές σε Κοινοπραξίες» που αφορούν τις ατοµικές οικονοµικές καταστάσεις. ΛΠ 28 (Τροποποίηση) «Επενδύσεις σε Συγγενείς επιχειρήσεις και Κοινοπραξίες» Το ΛΠ 28 «Επενδύσεις σε Συγγενείς επιχειρήσεις και Κοινοπραξίες» αντικαθιστά το ΛΠ 28 «Επενδύσεις σε Συγγενείς επιχειρήσεις». Ο σκοπός αυτού του Προτύπου είναι να ορίσει τον λογιστικό χειρισµό αναφορικά µε τις επενδύσεις σε συγγενείς επιχειρήσεις και να παραθέσει τις απαιτήσεις για την εφαρµογή της µεθόδου της καθαρής θέσης κατά τη λογιστική των επενδύσεων σε συγγενείς και κοινοπραξίες, όπως προκύπτει από τη δηµοσίευση του ΠΧΑ 11. ΠΧΑ 10, ΠΧΑ 11 και ΠΧΑ 12 (Τροποποίηση) «Ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις, από κοινού συµφωνίες και γνωστοποίηση συµµετοχής σε άλλες οικονοµικές οντότητες: Οδηγίες µετάβασης» (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου 2013) H τροποποίηση στις οδηγίες µετάβασης των ΠΧΑ 10, 11 και 12 παρέχει διευκρινίσεις σχετικά µε τις οδηγίες µετάβασης στο ΠΧΑ 10 και περιορίζει τις απαιτήσεις για παροχή συγκριτικής πληροφόρησης στις γνωστοποιήσεις του ΠΧΑ 12 µόνο για την περίοδο που προηγείται άµεσα της πρώτης ετήσιας περιόδου κατά την οποία εφαρµόζεται το ΠΧΑ 12. Συγκριτική πληροφόρηση για γνωστοποιήσεις σχετικά µε συµµετοχές σε µη ενοποιούµενες οικονοµικές οντότητες (structured entities) δεν απαιτείται. Οι τροποποιήσεις δεν έχουν υιοθετηθεί ακόµη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. 18

19 ΠΧΑ 10, ΠΧΑ 12 και ΛΠ 27 (Τροποποίηση) «Εταιρείες Επενδύσεων» (εφαρµόζεται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου 2014) Η τροποποίηση του ΠΧΑ 10 ορίζει µία εταιρεία επενδύσεων και παρέχει µία εξαίρεση από την ενοποίηση. Πολλά επενδυτικά κεφάλαια και παρόµοιες εταιρείες που πληρούν τον ορισµό των εταιρειών επενδύσεων εξαιρούνται από την ενοποίηση των περισσότερων θυγατρικών τους, οι οποίες λογιστικοποιούνται ως επενδύσεις σε εύλογη αξία µέσω αποτελεσµάτων, παρόλο που ασκείται έλεγχος. Οι τροποποιήσεις στο ΠΧΑ 12 εισάγουν τις γνωστοποιήσεις που χρειάζεται να παρέχει µια εταιρεία επενδύσεων. Οι τροποποιήσεις δεν έχουν υιοθετηθεί ακόµη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τροποποιήσεις σε πρότυπα που αποτελούν ένα τµήµα του προγράµµατος ετήσιων βελτιώσεων για το 2011 του Σ ΛΠ (Συµβούλιο ιεθνών Λογιστικών Προτύπων) Οι παρακάτω τροποποιήσεις περιγράφουν τις σηµαντικότερες αλλαγές που υπεισέρχονται στα ΠΧΑ ως επακόλουθο των αποτελεσµάτων του ετήσιου προγράµµατος βελτιώσεων του Σ ΛΠ που δηµοσιεύτηκε τον Μάιο Οι τροποποιήσεις αυτές εφαρµόζονται στις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου 2013 και δεν έχουν υιοθετηθεί ακόµη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΛΠ 1 «Παρουσίαση των οικονοµικών καταστάσεων» Η τροποποίηση παρέχει διευκρινίσεις σχετικά µε τις απαραίτητες γνωστοποιήσεις για τη συγκριτική πληροφόρηση όταν µια οικονοµική οντότητα συντάσσει έναν επιπλέον ισολογισµό είτε (α) όπως απαιτείται από το ΛΠ 8 «Λογιστικές πολιτικές, µεταβολές των λογιστικών εκτιµήσεων και λάθη» είτε (β) εθελοντικά. ΛΠ 16 «Ενσώµατα πάγια» Η τροποποίηση διευκρινίζει πως τα ανταλλακτικά και ο λοιπός εξοπλισµός συντήρησης ταξινοµούνται ως ενσώµατα πάγια και όχι ως αποθέµατα όταν πληρούν τον ορισµό των ενσώµατων παγίων, δηλαδή όταν χρησιµοποιούνται για περισσότερες από µία περίοδο. ΛΠ 32 «Χρηµατοοικονοµικά µέσα: Παρουσίαση» Η τροποποίηση διευκρινίζει πως ο φόρος εισοδήµατος που σχετίζεται µε τη διανοµή αναγνωρίζεται στα αποτελέσµατα και ο φόρος εισοδήµατος που σχετίζεται µε τα έξοδα συναλλαγών απευθείας στην καθαρή θέση αναγνωρίζεται στην καθαρή θέση, σύµφωνα µε το ΛΠ 12. ΛΠ 34 «Ενδιάµεση χρηµατοοικονοµική αναφορά» Η τροποποίηση διευκρινίζει τις απαραίτητες γνωστοποιήσεις για τα περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις των τοµέων στην ενδιάµεση χρηµατοοικονοµική αναφορά, σύµφωνα µε το ΠΧΑ 8 «Λειτουργικοί τοµείς». Αναγνώριση Εσόδων Τα έσοδα αναγνωρίζονται στην εύλογη αξία του αντιτίµου που εισπράττεται ή είναι εισπρακτέο και αντιπροσωπεύουν τα ποσά που είναι εισπρακτέα για τα αγαθά και τις υπηρεσίες που παρέχονται στο πλαίσιο της συνήθους επιχειρηµατικής δραστηριότητας, µετά την αφαίρεση εκπτώσεων και φόρων που σχετίζονται µε τις πωλήσεις. Κανένα έσοδο δεν αναγνωρίζεται εάν υπάρχουν σηµαντικές αµφιβολίες αναφορικά µε την είσπραξη του οφειλόµενου αντιτίµου, την ανάκτηση του σχετικού κόστους ή τη συνεχιζόµενη σχέση της Εταιρείας µε τα αγαθά. Η Εταιρεία αναγνωρίζει τα έσοδα µόνο εφόσον θεωρείται πιθανό ότι θα υπάρξει µελλοντική εισροή οικονοµικού οφέλους σε αυτή και εφόσον αυτό το όφελος µπορεί να µετρηθεί αξιόπιστα. Τα κριτήρια τα οποία έχουν υιοθετηθεί για κάθε κατηγορία εσόδων είναι τα εξής: 19

20 Πωλήσεις Προϊόντων (Hardware ) Τα έσοδα από τις πωλήσεις προϊόντων γενικά αναγνωρίζονται όταν το προϊόν αποστέλλεται στον πελάτη και όταν ο κύριος κίνδυνος και τα οφέλη που προκύπτουν από την ιδιοκτησία του προϊόντος έχουν µεταβιβαστεί στον αγοραστή. Τυχόν κόστος για εγγυήσεις και υπολειπόµενες υποχρεώσεις, που είναι επουσιώδεις ή τυπικές, λογίζονται κατά την αναγνώριση του αντίστοιχου εσόδου. Λογισµικό (Software) Τα έσοδα από την πώληση λογισµικού, το οποίο παρέχεται µε απεριόριστη άδεια χρήσης και χρεώνεται εφάπαξ στον πελάτη, αναγνωρίζονται κατά την έναρξη της διάρκειας της άδειας χρήσης. Τα έσοδα από συµβόλαια καθορισµένου χρόνου (µε µηνιαία χρέωση άδειας χρήσης) αναγνωρίζονται σε βάση συνδροµής, κατά τη διάρκεια της περιόδου κατά την οποία ο πελάτης χρησιµοποιεί την άδεια χρήσης. Επίσης τα έσοδα από συντήρηση, αναβαθµίσεις λογισµικού καθώς και υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης αναγνωρίζονται στη διάρκεια της περιόδου κατά την οποία παρέχονται οι εν λόγω υπηρεσίες. Συµφωνίες που περιλαµβάνουν πολλαπλά στοιχεία εσόδων Η Εταιρεία προβαίνει σε συµφωνίες µε τους πελάτες της οι οποίες είτε αφορούν την πώληση λογισµικού είτε όχι και περιλαµβάνουν πολλαπλά στοιχεία εσόδων, που σηµαίνει ότι ενδέχεται να περιλαµβάνουν οποιονδήποτε συνδυασµό παροχής υπηρεσιών, πώλησης λογισµικού, υλικού ή/και παροχή χρηµατοδότησης. Μια συµφωνία παροχής πολλαπλών στοιχείων διαχωρίζεται σε περισσότερα από ένα στοιχεία λογιστικής εάν πληρούνται όλα τα παρακάτω κριτήρια. Συµφωνίες εσόδων που σχετίζονται µε την πώληση λογισµικού Η λειτουργικότητα των στοιχείων που παραδίδονται δεν εξαρτάται από τα στοιχεία που δεν έχουν παραδοθεί. Υπάρχει αντικειµενική τεκµηρίωση από την Εταιρεία (vendor-specific objective evidence VSOE) σχετικά µε την εύλογη αξία των στοιχείων που δεν έχουν παραδοθεί. Η παράδοση των στοιχείων που παραδίδονται αποτελεί την ολοκλήρωση της διαδικασίας δηµιουργίας εσόδου για τα συγκεκριµένα στοιχεία. Συµφωνίες εσόδων που δεν σχετίζονται µε την πώληση λογισµικού Τα παραδιδόµενα στοιχεία έχουν αξία για τον πελάτη σε αυτόνοµη βάση. Υπάρχει αντικειµενική και αξιόπιστη τεκµηρίωση για την εύλογη αξία των στοιχείων που δεν έχουν παραδοθεί. Εάν η συµφωνία περιλαµβάνει ένα γενικό δικαίωµα επιστροφής των παραδιδόµενων στοιχείων, η παράδοση ή παροχή των µη παραδοθέντων προϊόντων ή υπηρεσιών θεωρείται πιθανή και τελεί ουσιαστικά υπό τον έλεγχο της Εταιρείας. Εάν δεν πληρούνται αυτά τα κριτήρια, τα έσοδα αναγνωρίζονται το νωρίτερο κατά τη χρονική στιγµή που θα ικανοποιηθούν τα εν λόγω κριτήρια ή έως ότου παραδοθεί το τελευταίο προς παράδοση στοιχείο. Εάν υπάρχει αντικειµενική και αξιόπιστη τεκµηρίωση για την εύλογη αξία/vsoe για όλα τα στοιχεία λογιστικής σε µια συµφωνία, το αντίτιµο της συµφωνίας κατανέµεται στα χωριστά στοιχεία λογιστικής µε βάση τη σχετική εύλογη αξία κάθε στοιχείου. Ωστόσο, ενδέχεται να υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες υπάρχει αντικειµενική και αξιόπιστη τεκµηρίωση της εύλογης αξίας/vsoe των στοιχείων που δεν έχουν παραδοθεί, αλλά δεν υπάρχει για τα στοιχεία που έχουν παραδοθεί. Σε αυτές τις περιπτώσεις, για τον επιµερισµό του αντιτίµου της συµφωνίας χρησιµοποιείται η υπολειµµατική µέθοδος. Βάσει της υπολειµµατικής µεθόδου, το ποσό του αντιτίµου που επιµερίζεται στα παραδοθέντα στοιχεία ισούται µε το συνολικό αντίτιµο της συµφωνίας µείον τη συνολική εύλογη 20

21 αξία/vsoe των µη παραδοθέντων στοιχείων. Οι πολιτικές εσόδων που περιγράφονται παρακάτω εφαρµόζονται στη συνέχεια σε κάθε στοιχείο, όπως ενδείκνυται. Υπηρεσίες Οι κυριότερες υπηρεσίες που προσφέρει η Εταιρεία περιλαµβάνουν την εξωτερική ανάθεση του µετασχηµατισµού κέντρων πληροφοριακών συστηµάτων και επιχειρησιακών διαδικασιών στον τοµέα της πληροφορικής, υπηρεσίες διαχείρισης εφαρµογών, την τεχνολογική υποδοµή και συντήρηση συστηµάτων, τη φιλοξενία διαδικτυακών χώρων, καθώς και τη σχεδίαση και ανάπτυξη σύνθετων συστηµάτων πληροφορικής σύµφωνα µε τις προδιαγραφές κάθε πελάτη (σχεδίαση και κατασκευή). Αυτές οι υπηρεσίες παρέχονται µε βάση το χρόνο και το υλικό, και µπορεί να υπάρχει σύµβαση τελικής τιµής είτε τιµής ανά ποσοστό παραδοτέου έργου. Οι περίοδοι των συµβάσεων γενικά κυµαίνονται από ένα έως και πέντε έτη. Τα έσοδα από συµβάσεις εξωτερικής ανάθεσης κέντρων πληροφοριακών συστηµάτων και επιχειρησιακών διαδικασιών πληροφορικής γενικά αναγνωρίζονται κατά το έτος παροχής των υπηρεσιών χρησιµοποιώντας είτε ένα αντικειµενικό τρόπο µέτρησης των παρασχεθέντων υπηρεσιών είτε µια γραµµική βάση στη διάρκεια της σύµβασης. Με βάση την πρώτη µέθοδο το ποσό των εσόδων που αναγνωρίζονται βασίζεται στις υπηρεσίες που παρασχέθηκαν κατά το έτος, όπως αυτές δηλώνονται στη σύµβαση. Τα έσοδα από υπηρεσίες διαχείρισης εφαρµογών, τεχνολογικής υποδοµής και συντήρησης συστηµάτων καθώς και από συµβάσεις φιλοξενίας ιστοσελίδων τυπικά αναγνωρίζονται σε σταθερή βάση στη διάρκεια της σύµβασης. Τα έσοδα από συµβάσεις χρόνου και υλικού αναγνωρίζονται µε τις συµβατικές τιµές καθώς παρέχονται ώρες εργασίας και προκύπτουν άµεσες δαπάνες. Τα έσοδα που σχετίζονται µε συµβάσεις παράτασης εγγύησης και συντήρησης προϊόντων µεταφέρονται και αναγνωρίζονται σε σταθερή βάση κατά την περίοδο παράδοσης. Τα έσοδα από συµβάσεις σχεδίασης και κατασκευής προκαθορισµένης τιµής συνήθως αναγνωρίζονται όταν τα παρεχόµενα αγαθά ή υπηρεσίες µπορούν να εκτιµηθούν αξιόπιστα µε τη µέθοδο ποσοστιαίας ολοκλήρωσης. Σύµφωνα µε τη µέθοδο ποσοστιαίας ολοκλήρωσης, τα έσοδα αναγνωρίζονται µε βάση το κόστος που έχει προκύψει µέχρι τη χρονική στιγµή που πραγµατοποιείται η αναγνώριση του εσόδου ως ποσοστό του συνολικού εκτιµώµενου κόστους για την ολοκλήρωση της σύµβασης. Εάν προκύψουν παράγοντες που ενδέχεται να αλλάξουν τις αρχικές εκτιµήσεις για τα έσοδα, το κόστος ή το βαθµό ολοκλήρωσης, τότε οι εκτιµήσεις αναθεωρούνται. Αυτές οι αναθεωρήσεις ενδέχεται να καταλήξουν σε αυξήσεις ή µειώσεις των εκτιµήσεων για τα έσοδα ή το κόστος και παρουσιάζονται στα έσοδα του έτους κατά το οποίο καθίστανται γνωστές στη διοίκηση οι περιστάσεις που επέβαλαν την αναθεώρηση. Η Εταιρεία προβαίνει σε συνεχή βάση σε αναλύσεις της κερδοφορίας των συµβάσεων παροχής υπηρεσιών µε σκοπό να καθορίζεται κατά πόσο οι πιο πρόσφατες εκτιµήσεις, για τα έσοδα, το κόστος πωλήσεων και τα κέρδη, απαιτούν αναθεώρηση. Εάν οποιαδήποτε στιγµή αυτές οι εκτιµήσεις καταδεικνύουν ότι η σύµβαση δεν θα είναι επικερδής, το σύνολο της εκτιµώµενης ζηµιάς για το υπόλοιπο της σύµβασης καταχωρείται αµέσως στα αποτελέσµατα χρήσης. Σε ορισµένες από τις συµβάσεις παροχής υπηρεσιών, η Εταιρεία τιµολογεί τον πελάτη πριν από την παροχή των υπηρεσιών (αναβαλλόµενα έσοδα). Σε άλλες συµβάσεις υπηρεσιών, η Εταιρεία παρέχει τις υπηρεσίες πριν από την τιµολόγηση του πελάτη (µη τιµολογηµένες απαιτήσεις). Οι τιµολογήσεις συνήθως πραγµατοποιούνται κατά το µήνα µετά την παροχή των υπηρεσιών από την Εταιρεία ή σύµφωνα µε συγκεκριµένους συµβατικούς όρους. Οι µη τιµολογηµένες απαιτήσεις κατά κανόνα τιµολογούνται και εισπράττονται εντός τεσσάρων µηνών, ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις υπερβαίνουν τους εννέα µήνες. Τα έσοδα από µερίσµατα που προκύπτουν από συµµετοχές αναγνωρίζονται όταν κατοχυρώνεται το δικαίωµα είσπραξης από τους µετόχους µε απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων. 21

22 Τα έσοδα από τόκους αναγνωρίζονται όταν αυτοί καταστούν δεδουλευµένοι. Μισθώσεις Οι µισθώσεις ταξινοµούνται σε χρηµατοδοτικές µισθώσεις όταν οι όροι της µίσθωσης µεταβιβάζουν ουσιωδώς όλους τους κινδύνους και τα οφέλη ιδιοκτησίας στον µισθωτή. Όλες οι άλλες µισθώσεις ταξινοµούνται ως λειτουργικές µισθώσεις. Η Εταιρεία ως µισθωτής Τα µισθώµατα που οφείλονται βάσει λειτουργικών µισθώσεων χρεώνονται στην κατάσταση αποτελεσµάτων αναλογικά κατά τη διάρκεια της αντίστοιχης µίσθωσης. Η Εταιρεία δεν έχει συνάψει χρηµατοδοτικές µισθώσεις για ενσώµατα πάγια σύµφωνα µε τις οποίες να διατηρεί ουσιωδώς όλους τους σηµαντικούς κινδύνους και τα οφέλη που συνδέονται µε την κυριότητα των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων. Έξοδα πωλήσεων, γενικά και διοικητικά έξοδα Τα έξοδα πωλήσεων και τα γενικά και διοικητικά έξοδα αναγνωρίζονται στα αποτελέσµατα χρήσης καθώς προκύπτουν, µε βάση την αρχή του δεδουλευµένου. Συνάλλαγµα Οι οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας παρουσιάζονται σε Ευρώ το οποίο αποτελεί το λειτουργικό νόµισµα της Εταιρείας. Οι συναλλαγές σε ξένα νοµίσµατα µετατρέπονται στο λειτουργικό νόµισµα της Εταιρείας µε τις ισοτιµίες που ισχύουν κατά την ηµεροµηνία των συναλλαγών. Σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού, τα νοµισµατικά στοιχεία σε ξένο νόµισµα µετατρέπονται µε τις ισοτιµίες που ισχύουν κατά την ηµεροµηνία του ισολογισµού. Οι συναλλαγµατικές διαφορές που προκύπτουν αναγνωρίζονται στα αποτελέσµατα της χρήσης. Κόστος δανεισµού Το κόστος δανεισµού αναγνωρίζεται στα αποτελέσµατα της χρήσης κατά την οποία προκύπτει. Στο κόστος δανεισµού περιλαµβάνονται ο τόκος των τραπεζικών υπεραναλήψεων και του βραχυπρόθεσµου και µακροπρόθεσµου δανεισµού. Παροχές προς τους εργαζοµένους Σχηµατίζεται πρόβλεψη για τις παροχές που προκύπτουν για τους εργαζοµένους αναφορικά µε µισθούς, ηµεροµίσθια και την ετήσια άδεια, όταν είναι πιθανό ότι θα απαιτηθεί η εξόφλησή τους και είναι δυνατόν να επιµετρηθούν µε ακρίβεια. Οι προβλέψεις που σχηµατίζονται αναφορικά µε παροχές προς τους εργαζοµένους που αναµένεται να τακτοποιηθούν εντός δώδεκα µηνών επιµετρώνται στις ονοµαστικές αξίες τους χρησιµοποιώντας το ύψος της αποζηµίωσης που αναµένεται να ισχύει κατά το χρόνο της τακτοποίησης. Συνταξιοδοτικά προγράµµατα καθορισµένων εισφορών Οι εισφορές σε συνταξιοδοτικά προγράµµατα καθορισµένων εισφορών αναγνωρίζονται ως έξοδο όταν οι υπάλληλοι έχουν παράσχει υπηρεσίες που τους καθιστούν δικαιούχους των εισφορών. Συνταξιοδοτικά προγράµµατα καθορισµένων παροχών και άλλα προγράµµατα παροχών µετά τη συνταξιοδότηση Για τα συνταξιοδοτικά προγράµµατα καθορισµένων παροχών και άλλα προγράµµατα παροχών µετά τη συνταξιοδότηση, το κόστος των παροχών καθορίζεται χρησιµοποιώντας τη µέθοδο της προβεβληµένης πιστωτικής µονάδας (Projected Unit Credit Method) µε την πραγµατοποίηση αναλογιστικής µελέτης σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού. 22

23 Τα αναλογιστικά κέρδη και ζηµιές αναγνωρίζονται πλήρως στην περίοδο κατά την οποία προκύπτουν, εκτός του λογαριασµού αποτελεσµάτων χρήσης, και παρουσιάζονται στην κατάσταση συνολικών εσόδων. Το κόστος προϋπηρεσίας καταχωρείται άµεσα στα αποτελέσµατα χρήσης αµέσως στο βαθµό που οι παροχές έχουν ωριµάσει ή αποσβένεται µε τη σταθερή µέθοδο µέσα στην περίοδο ωρίµανσης. Η υποχρέωση συνταξιοδοτικών παροχών η οποία αναγνωρίζεται στον ισολογισµό αντιπροσωπεύει την παρούσα αξία της υποχρέωσης καθορισµένων παροχών, προσαρµοσµένη µε το µη αναγνωρισµένο κόστος προϋπηρεσίας µείον την εύλογη αξία των περιουσιακών στοιχείων του προγράµµατος. Οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο προκύπτει από αυτό τον υπολογισµό περιορίζεται στο κόστος προϋπηρεσίας συν την παρούσα αξία παροχών που προκύπτουν για την Εταιρεία και είναι διαθέσιµες µε τη µορφή επιστροφών και µειώσεων σε µελλοντικές εισφορές στο πρόγραµµα. Παροχές που εξαρτώνται από την αξία µετοχών ικαιώµατα προαίρεσης αγοράς µετοχών Τα δικαιώµατα προαίρεσης αγοράς µετοχών της IBM Corporation παρέχονται σε υπαλλήλους και στο ανώτερο διευθυντικό προσωπικό της Εταιρείας. Τα δικαιώµατα που απορρέουν από αυτά εκχωρούνται από την IBM Corporation, δηλαδή την τελική µητρική εταιρεία. Η εύλογη αξία των υπηρεσιών από υπαλλήλους που λαµβάνονται ως αντάλλαγµα για την εκχώρηση δικαιωµάτων προαίρεσης αγοράς µετοχών αναγνωρίζεται ως έξοδο µε µια αντίστοιχη αναπροσαρµογή στα ίδια κεφάλαια µε τη µορφή εισφοράς κεφαλαίου από την IBM Corporation. Το συνολικό ποσό που πρόκειται να δαπανηθεί στη διάρκεια της περιόδου ωρίµανσης της παροχής καθορίζεται µε βάση την εύλογη αξία των εκχωρούµενων δικαιωµάτων προαίρεσης, εξαιρουµένης της επίδρασης οποιωνδήποτε όρων της παροχής που δεν εξαρτώνται από την αγορά. Τυχόν όροι της παροχής που δεν εξαρτώνται από την αγορά συµπεριλαµβάνονται στις υποθέσεις σχετικά µε τον αριθµό των δικαιωµάτων προαίρεσης που αναµένεται να εξασκηθούν. Σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού, η Εταιρεία αναθεωρεί τις εκτιµήσεις της σχετικά µε τον αριθµό των δικαιωµάτων προαίρεσης που αναµένεται να εξασκηθούν. Η Εταιρεία αναγνωρίζει την επίδραση της αναθεώρησης των αρχικών εκτιµήσεων, εάν υφίσταται, στα αποτελέσµατα της χρήσης καθώς και µέσω αντίστοιχης προσαρµογής στο αποθεµατικό παροχών που η αξία τους εξαρτάται από την αξία των µετοχών στη διάρκεια της εναποµένουσας περιόδου ωρίµανσης. Η εύλογη αξία υπολογίζεται µε βάση το µαθηµατικό µοντέλο τιµολόγησης Black-Scholes. Για την εκτίµηση της αναµενόµενης διάρκειας ζωής που χρησιµοποιείται στο µοντέλο έχουν ληφθεί υπόψη, µε βάση την καλύτερη εκτίµησης της διοίκησης, οι επιδράσεις της µη µεταβίβασης των δικαιωµάτων προαίρεσης, οι περιορισµοί εξάσκησης και διάφοροι συµπεριφορικοί παράγοντες. Αναφορικά µε τους όρους της συµφωνίας µε την IBM Corporation, η Εταιρεία απαιτείται να αποζηµιώσει την IBM Corporation µε τη διαφορά µεταξύ της αγοραίας αξίας των υποκείµενων µετοχών κατά την ηµεροµηνία εξάσκησης του δικαιώµατος και των εσόδων από την εξάσκηση του δικαιώµατος. Αυτή η ενδοοµιλική χρέωση εκφράζεται σε δολάρια ΗΠΑ µε βάση την αγοραία αξία των υποκείµενων µετοχών και την τιµή άσκησης σε δολάρια ΗΠΑ. Οι διαφορές συναλλαγµατικής ισοτιµίας που προκύπτουν από τη µετατροπή του ανεξόφλητου υπολοίπου σε κάθε ηµεροµηνία των οικονοµικών καταστάσεων και κατά την ηµεροµηνία τακτοποίησης αναγνωρίζονται στα αποτελέσµατα της χρήσης. Η ενδοοµιλική χρέωση απεικονίζεται στα ίδια κεφάλαια έναντι του αποθεµατικού παροχών που η αξία τους εξαρτάται από την αξία των µετοχών, το οποίο προκύπτει από την εκχώρηση παροχών βασιζόµενων σε µετοχές και το πλεόνασµα, αν υπάρχει, λογίζεται ως διανοµή κεφαλαίου από την Εταιρεία στην IBM Corporation. Παροχές σε µετοχές Οι εν λόγω παροχές αποτελούν παροχές σε µετοχές της IBM οι οποίες εκχωρούνται µετά από µια χρονική περίοδο και οι οποίες σε γενικές γραµµές µεταβιβάζονται έναντι της εκπλήρωσης όρων που σχετίζονται µε την παροχή υπηρεσιών ή την απόδοση. Η εύλογη αξία κάθε παροχής σε µετοχές επιµετράται στην αγοραία τιµή των µετοχών της IBM Corporation κατά την ηµεροµηνία της εκχώρησης. 23

24 Πρόγραµµα αγοράς µετοχών από υπαλλήλους Η IBM Corporation παρέχει επίσης ένα πρόγραµµα αγοράς µετοχών από υπαλλήλους (ESPP), το οποίο επιτρέπει σε συµµετέχοντες από όλο τον κόσµο που πληρούν τις προϋποθέσεις να αγοράσουν πλήρεις ή κλασµατικές κοινές µετοχές της IBM Corporation µέσω κρατήσεων από τη µισθοδοσία, µε έκπτωση 5% επί της αγοραίας τιµής. Για αγορές πριν από την 1 η Απριλίου 2005, οι υπάλληλοι λάµβαναν έκπτωση 15% επί της αγοραίας τιµής των µετοχών. Η Εταιρεία επέλεξε να µην εφαρµόσει αναδροµικά το ΠΧΑ 2 Παροχές που εξαρτώνται από την αξία µετοχών (συναλλαγές µε τακτοποίηση µέσω του µετοχικού κεφαλαίου) που εκχωρήθηκαν έως και τις 7 Νοεµβρίου 2002 και σε συµµετοχικούς τίτλους που παραχωρήθηκαν µετά τις 7 Νοεµβρίου 2002 και η παροχή των οποίων ωρίµασε πριν από την 1 η Ιανουαρίου Φορολογία εισοδήµατος (Τρέχουσα και Αναβαλλόµενη) Ο φόρος εισοδήµατος της χρήσης αποτελείται από τον τρέχοντα και τον αναβαλλόµενο φόρο. Η δαπάνη φόρου εισοδήµατος αντιπροσωπεύει: τον τρέχοντα φόρο, ο οποίος υπολογίστηκε επί των φορολογητέων κερδών του έτους, τυχόν αναπροσαρµογές σε σχέση µε προηγούµενες χρήσεις, τη χρέωση ή πίστωση του αναβαλλόµενου φόρου για το έτος. Ο τρέχων φόρος εισοδήµατος υπολογίζεται βάσει των σχετικών κονδυλίων των οικονοµικών καταστάσεων σύµφωνα µε την ισχύουσα φορολογική νοµοθεσία. Το φορολογητέο έσοδο διαφέρει από το λογιστικό έσοδο όπως αναφέρεται στην κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων χρήσης, καθώς δεν περιλαµβάνει στοιχεία εσόδων ή εξόδων τα οποία είναι φορολογητέα ή εκπίπτουν σε άλλες χρήσεις και, επιπλέον, εξαιρεί στοιχεία τα οποία δεν θα είναι ποτέ φορολογητέα ή εκπεστέα. Επιπλέον, τα φορολογητέα έσοδα υπολογίζονται χρησιµοποιώντας τις λογιστικές αρχές που προδιαγράφονται από τη φορολογική νοµοθεσία, οι οποίες διαφέρουν από τα ΠΧΑ. Η τρέχουσα φορολογική οφειλή της Εταιρείας υπολογίζεται χρησιµοποιώντας τους φορολογικούς συντελεστές που έχουν τεθεί σε ισχύ ή έχουν ουσιαστικά τεθεί σε ισχύ έως την ηµεροµηνία σύνταξης του ισολογισµού. Ο αναβαλλόµενος φόρος εισοδήµατος προσδιορίζεται µε τη µέθοδο της υποχρέωσης που προκύπτει από τις προσωρινές διαφορές µεταξύ της λογιστικής αξίας και της φορολογικής βάσης των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων. Ο αναβαλλόµενος φόρος αναγνωρίζεται επί των διαφορών µεταξύ των λογιστικών αξιών για στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού στις οικονοµικές καταστάσεις και της αντίστοιχης φορολογικής βάσης που χρησιµοποιείται για τον υπολογισµό του φορολογητέων εσόδων και καταχωρίζεται χρησιµοποιώντας τη µέθοδο υποχρέωσης στον ισολογισµό. Οι αναβαλλόµενες φορολογικές υποχρεώσεις αναγνωρίζονται γενικά για όλες τις φορολογητέες προσωρινές διαφορές και οι αναβαλλόµενες φορολογικές απαιτήσεις αναγνωρίζονται στο βαθµό κατά τον οποίο είναι πιθανό ότι θα υπάρξουν διαθέσιµα φορολογητέα κέρδη έναντι των οποίων θα είναι δυνατόν να χρησιµοποιηθούν οι εκπιπτόµενες προσωρινές διαφορές. εν αναγνωρίζονται στοιχεία ενεργητικού και παθητικού εάν οι προσωρινές διαφορές προκύπτουν από υπεραξία ή από την αρχική αναγνώριση (εξαιρουµένης της συνένωσης επιχειρήσεων) άλλων περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων σε µια συναλλαγή η οποία δεν επηρεάζει ούτε το φορολογητέο κέρδος ούτε το λογιστικό κέρδος. Η λογιστική αξία των αναβαλλόµενων φορολογικών απαιτήσεων εξετάζεται σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού και µειώνεται στο βαθµό κατά τον οποίο δεν είναι πλέον πιθανό να υπάρξουν επαρκή φορολογητέα κέρδη που να επιτρέπουν την ανάκτηση του συνόλου ή µέρους του περιουσιακού στοιχείου. 24

25 Ο αναβαλλόµενος φόρος, υπολογίζεται µε τους φορολογικούς συντελεστές που αναµένεται να ισχύουν κατά το έτος τακτοποίησης της υποχρέωσης ή χρήσης του περιουσιακού στοιχείου και χρεώνεται ή πιστώνεται στην κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων, εκτός από την περίπτωση κατά την οποία σχετίζεται µε στοιχεία τα οποία χρεώνονται ή πιστώνονται απευθείας στα ίδια κεφάλαια, οπότε ο αναβαλλόµενος φόρος αναγνωρίζεται επίσης στα ίδια κεφάλαια. Οι αναβαλλόµενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις συµψηφίζονται όταν υπάρχει νοµικά κατοχυρωµένο δικαίωµα συµψηφισµού των τρεχουσών φορολογικών απαιτήσεων έναντι τρεχουσών φορολογικών υποχρεώσεων και όταν αυτά σχετίζονται µε φόρους εισοδήµατος που επιβάλλονται από την ίδια φορολογική αρχή και η Εταιρεία σκοπεύει να τακτοποιήσει τις τρέχουσες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις σε καθαρή βάση. Ενσώµατα Πάγια Τα µηχανήµατα και ο εξοπλισµός, οι µόνιµες κατασκευές και τα εξαρτήµατα αυτών, ο εξοπλισµός γραφείου και τα µισθωµένα µηχανήµατα τα οποία κατέχονται για χρήση στην παραγωγή ή την προµήθεια αγαθών και υπηρεσιών ή για διοικητικούς σκοπούς αναφέρονται στον ισολογισµό στην αξία του κόστους τους µειωµένα µε τη συσσωρευµένη απόσβεση και τις συσσωρευµένες ζηµιές αποµείωσης της αξίας τους. Το κόστος κτήσεως περιλαµβάνει την τιµή αγοράς του παγίου, το κόστος που συνδέεται άµεσα µε τη κτήση και τις δαπάνες που πραγµατοποιούνται για να καταστεί το πάγιο έτοιµο για χρήση. Μεταγενέστερο κόστος που προκύπτει από µεγάλης κλίµακας επισκευές και ανακαινίσεις, που αυξάνουν τη διάρκεια ζωής ή την παραγωγική ικανότητα των παγίων, αναγνωρίζονται στο κόστος του παγίου. Το κανονικό κόστος για επισκευές και συντήρηση αναγνωρίζεται ως έξοδο στην περίοδο κατά την οποία πραγµατοποιείται. Το κόστος που θα προκύψει από τη απεγκατάσταση ή απόσυρση των παγίων που είναι εγκατεστηµένα σε ιδιοκτησία τρίτων θα θεωρηθεί µέρος του αρχικού κόστους των παγίων όταν αφορά σηµαντικό ποσό. Η αποσβεστέα αξία ενός περιουσιακού στοιχείου υπολογίζεται µέσω της αφαίρεσης της υπολειµµατικής του αξίας. Η υπολειµµατική αξία ενός περιουσιακού στοιχείου είναι το εκτιµώµενο ποσό που θα λάµβανε η Εταιρεία από την πώληση του περιουσιακού στοιχείου µετά την αφαίρεση των εκτιµώµενων εξόδων πώλησης. Κάθε µέρος ενσώµατου πάγιου περιουσιακού στοιχείου, εγκατάστασης και εξοπλισµού µε κόστος το οποίο είναι σηµαντικό σε σχέση µε το συνολικό κόστος του στοιχείου αποσβένεται χωριστά. Η απόσβεση χρεώνεται µε τρόπο ώστε το κόστος των περιουσιακών στοιχείων να διαγράφεται κατά τη διάρκεια της εκτιµώµενης ωφέλιµης ζωής τους, χρησιµοποιώντας τη σταθερή µέθοδο. Οι εκτιµώµενες περίοδοι ωφέλιµης ζωής που χρησιµοποιούνται στον υπολογισµό των αποσβέσεων είναι οι εξής: Βελτιώσεις σε ακίνητα Μηχανήµατα και εξοπλισµός Μόνιµες κατασκευές και εξαρτήµατα Μισθωµένα περιουσιακά στοιχεία και ακίνητα υπό λειτουργική µίσθωση Εξοπλισµός γραφείου 10 έτη 2 ½ έως 5 έτη 5 έτη 2 ½ έως 5 έτη 3 έτη 25

26 Το κέρδος ή η ζηµιά που προκύπτει από την πώληση ή απόσυρση ενός ενσώµατου πάγιου περιουσιακού στοιχείου υπολογίζεται ως η διαφορά µεταξύ των εσόδων από την πώληση και της λογιστικής αξίας του περιουσιακού στοιχείου και αναγνωρίζεται στην κατάσταση αποτελεσµάτων. Επενδύσεις σε θυγατρικές Οι επενδύσεις σε θυγατρικές αναγνωρίζονται στο κόστος µείον τυχόν συσσωρευµένες ζηµιές αποµείωσης. Αποµείωση αξίας ενσώµατων παγίων στοιχείων Σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού η Εταιρεία αξιολογεί την ενδεχόµενη αποµείωση της αξίας των παγίων περιουσιακών στοιχείων της όταν υπάρχουν ενδείξεις ότι η λογιστική αξία του περιουσιακού στοιχείου υπερβαίνει το ανακτήσιµο ποσό αυτού. Όταν η λογιστική αξία ενός πάγιου περιουσιακού στοιχείου υπερβαίνει το ανακτήσιµο ποσό του, η αντίστοιχη ζηµιά αποµείωσης καταχωρίζεται στα αποτελέσµατα χρήσης. Η ανακτήσιµη αξία ενός περιουσιακού στοιχείου είναι το µεγαλύτερο ποσό µεταξύ της εκτιµώµενης καθαρής τιµής πώλησης και της αξίας χρήσης (value in use). Καθαρή αξία πώλησης θεωρείται το ποσό που µπορεί να ληφθεί από τη πώληση ενός περιουσιακού στοιχείου στα πλαίσια µιας αµφοτεροβαρούς συναλλαγής στην οποία τα µέρη έχουν πλήρη γνώση και προσχωρούν οικειοθελώς, µετά την αφαίρεση κάθε πρόσθετου άµεσου κόστους διάθεσης του περιουσιακού στοιχείου, ενώ αξία χρήσης είναι η παρούσα αξία των εκτιµώµενων µελλοντικών ταµειακών ροών που αναµένεται να πραγµατοποιηθούν από τη συνεχή χρήση ενός περιουσιακού στοιχείου και το έσοδο που θα προκύψει από τη διάθεσή του στο τέλος της εκτιµώµενης ωφέλιµης ζωής του. Αν µια επιχείρηση δεν έχει τη δυνατότητα να εκτιµήσει το ανακτήσιµο ποσό ενός περιουσιακού στοιχείου για το οποίο υπάρχει ένδειξη αποµείωσης της αξίας του, τότε προσδιορίζει το ανακτήσιµο ποσό της µονάδας που δηµιουργεί ταµειακές ροές στην οποία ανήκει το περιουσιακό στοιχείο. Εάν η ανακτήσιµη αξία ενός περιουσιακού στοιχείου εκτιµάται ότι είναι µικρότερη από τη λογιστική του αξία, η λογιστική αξία του περιουσιακού στοιχείου µειώνεται στο ανακτήσιµο ποσό του. Η ζηµιά αποµείωσης αναγνωρίζεται άµεσα στην κατάσταση αποτελεσµάτων. Αντιλογισµός της ζηµιάς αποµείωσης της αξίας περιουσιακών στοιχείων που λογίσθηκε σε προηγούµενα έτη πραγµατοποιείται µόνο όταν υπάρχουν ικανές ενδείξεις ότι η αποµείωση αυτή δεν υφίσταται πλέον ή έχει µειωθεί. Σε περίπτωση που µια ζηµιά αποµείωσης µεταγενέστερα αντιλογισθεί, η λογιστική αξία του περιουσιακού στοιχείου αυξάνεται σύµφωνα µε την αναθεωρηµένη εκτίµηση της ανακτήσιµης αξίας του, µε τέτοιο, όµως, τρόπο ώστε η αναθεωρηµένη λογιστική αξία να µην υπερβαίνει τη λογιστική αξία που θα είχε καθοριστεί εάν δεν είχε αναγνωριστεί καµία ζηµιά αποµείωσης για το περιουσιακό στοιχείο κατά τα προηγούµενα έτη. Ο αντιλογισµός µιας ζηµιάς αποµείωσης αναγνωρίζεται άµεσα στην κατάσταση αποτελεσµάτων. Επενδύσεις σε θυγατρικές Οι επενδύσεις σε θυγατρικές αναγνωρίζονται στο κόστος µείον τυχόν συσσωρευµένη ζηµιά αποµείωσης Αποθέµατα Οι πρώτες ύλες, η παραγωγή σε εξέλιξη και τα τελικά αγαθά αποτιµώνται στην χαµηλότερη αξία µεταξύ του κόστους τους και της καθαρής ρευστοποιήσιµης αξίας. Το κόστος περιλαµβάνει την αξία των άµεσων υλικών και τα γενικά έξοδα που πραγµατοποιήθηκαν για να καταστούν τα αποθέµατα διαθέσιµα προς πώληση. Το κόστος υπολογίζεται χρησιµοποιώντας τη µέθοδο πρώτης εισαγωγής πρώτης εξαγωγής (Π.Ε.Π.Ε. FIFO). 26

27 Η καθαρή ρευστοποιήσιµη αξία αντιπροσωπεύει την εκτιµώµενη τιµή πώλησης µείον το συνολικό εκτιµώµενο κόστος πώλησης και το κόστος που πραγµατοποιείται για την προώθηση των πωλήσεων, την πώληση και τη διανοµή. Όπου απαιτείται, καταχωρείται σχετική πρόβλεψη απαξίωσης για ελαττωµατικά και βραδέως κινούµενα αποθέµατα. Χρηµατοοικονοµικά Περιουσιακά Στοιχεία Τα χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία αναγνωρίζονται στον ισολογισµό της Εταιρείας κατά την ηµεροµηνία απόκτησής τους στην τιµή απόκτησης πλέον το άµεσα σχετιζόµενο κόστος συναλλαγής, όταν η Εταιρεία καθίσταται συµβαλλόµενο µέρος στους συµβατικούς όρους του χρηµατοοικονοµικού µέσου. Στις 31 εκεµβρίου 2012 η Εταιρεία δεν κατείχε χρηµατοοικονοµικές απαιτήσεις ή υποχρεώσεις που να αποτιµώνται στην εύλογη αξία. Ταµειακά διαθέσιµα Τα ταµειακά διαθέσιµα περιλαµβάνουν τα µετρητά στο ταµείο της Εταιρείας, τις καταθέσεις όψεως καθώς και άλλες βραχυπρόθεσµες, υψηλής ρευστότητας επενδύσεις οι οποίες είναι άµεσα ρευστοποιήσιµες και εµπεριέχουν χαµηλό κίνδυνο µεταβολών της αξίας τους. Πελάτες και λοιπές απαιτήσεις Οι απαιτήσεις από πελάτες αναγνωρίζονται αρχικά στην αξία της συναλλαγής και µεταγενέστερα αποτιµώνται στο αναπόσβεστο κόστος µε τη µέθοδο του πραγµατικού επιτοκίου, αφαιρουµένων των ζηµιών αποµείωσης. Σε περίπτωση ανείσπρακτων εµπορικών και λοιπών απαιτήσεων σχηµατίζεται πρόβλεψη µε βάση τα ιστορικά στοιχεία όσον αφορά τις διαγραφές απαιτήσεων σε συνδυασµό µε ανάλυση των οφειλών και στοιχεία για συγκεκριµένους πελάτες που αντιµετωπίζουν δυσκολίες πληρωµής. Στις απαιτήσεις περιλαµβάνονται οι πελάτες, οι χρηµατοδοτικές µισθώσεις και τα δάνεια. Ακολουθούν οι µεθοδολογίες που χρησιµοποιεί η Εταιρεία για τον υπολογισµό της αποµείωσης της αξίας των απαιτήσεων, οι οποίες εφαρµόζονται µε συνέπεια σε όλες τις απαιτήσεις. Η Εταιρεία εξετάζει όλες τις εµπορικές και λοιπές απαιτήσεις σε τακτική βάση. Η εξέταση συνίσταται κυρίως σε µια ανάλυση που βασίζεται σε τρέχουσες πληροφορίες οι οποίες είναι διαθέσιµες για τους πελάτες, όπως είναι οι οικονοµικές καταστάσεις, εκθέσεις και δηµοσιευµένες πιστοληπτικές αξιολογήσεις, καθώς και στο τρέχον οικονοµικό περιβάλλον, σε εγγυήσεις οφειλών µετά την αφαίρεση του κόστους επανάκτησης και στο ιστορικό. Επιπλέον, στην ανάλυση λαµβάνονται υπόψη οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις, η πιθανότητα αθέτησης, η διάρκεια, τα χαρακτηριστικά των περιουσιακών στοιχείων και το ιστορικό ζηµιών. Εάν υπάρχουν αντικειµενικές ενδείξεις ότι κάποιοι εισπρακτέοι λογαριασµοί έχουν υποστεί αποµείωση, η Εταιρεία υπολογίζει µια ζηµιά αποµείωσης συγκρίνοντας τη λογιστική αξία του περιουσιακού στοιχείου µε την παρούσα αξία των εκτιµώµενων µελλοντικών ταµειακών ροών. Τυχόν ζηµιά αποµείωσης που προκύπτει αναγνωρίζεται στο λογαριασµό αποτελεσµάτων. Η λογιστική αξία της αποµειωµένης απαίτησης µειώνεται µέσω της χρήσης ενός ειδικού λογαριασµού προβλέψεων. Οι ζηµιές που προκύπτουν από τις εµπορικές και λοιπές απαιτήσεις χρεώνονται έναντι της πρόβλεψης όταν η διοίκηση πιστεύει ότι η αδυναµία είσπραξης της απαίτησης είναι επιβεβαιωµένη. Σε περίπτωση που ανακτηθεί οποιοδήποτε ποσό της απαίτησης, αυτό πιστώνεται στην πρόβλεψη. Οι εµπορικές και λοιπές απαιτήσεις διαγράφονται όταν: Το δικαίωµα στις ταµειακές ροές που προκύπτουν από το περιουσιακό στοιχείο λήξει, 27

28 Το δικαίωµα στις ταµειακές ροές που προκύπτουν από το περιουσιακό στοιχείο και όλοι οι κίνδυνοι και τα οφέλη της ιδιοκτησίας αυτού ουσιωδώς µεταβιβασθούν, ή Οι κίνδυνοι και τα οφέλη της ιδιοκτησίας ουσιωδώς ούτε έχουν µεταβιβασθεί ούτε διακρατούνται αλλά έχει µεταβιβασθεί ο έλεγχος επί του περιουσιακού στοιχείου. Χρηµατοοικονοµικές υποχρεώσεις Προµηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις Οι εµπορικές και λοιπές υποχρεώσεις αναγνωρίζονται όταν η Εταιρεία καταστεί υπόχρεη για την πραγµατοποίηση µελλοντικών πληρωµών οι οποίες προκύπτουν από την αγορά αγαθών και υπηρεσιών. Τα ποσά δεν καλύπτονται από εγγυήσεις και συνήθως τακτοποιούνται µε συνήθεις εµπορικούς όρους. Οι εµπορικές υποχρεώσεις αναγνωρίζονται αρχικά στην αξία της συναλλαγής και µεταγενέστερα αποτιµώνται στο αναπόσβεστο κόστος µε τη µέθοδο του πραγµατικού επιτοκίου. Μια εµπορική υποχρέωση διαγράφεται από τον ισολογισµό όταν η υποχρέωση που ορίζεται στην αντίστοιχη σύµβαση τακτοποιείται, ακυρώνεται ή λήγει. ανεισµός Οι δανειακές υποχρεώσεις καταχωρίζονται αρχικά στην εύλογη αξία και µεταγενέστερα αποτιµώνται στο αναπόσβεστο κόστος βάσει της µεθόδου του πραγµατικού επιτοκίου. Τυχόν διαφορά µεταξύ του εισπραχθέντος ποσού (καθαρό από σχετικά έξοδα) και της αξίας εξόφλησης αναγνωρίζεται στα αποτελέσµατα κατά τη διάρκεια του δανεισµού βάσει της µεθόδου του πραγµατικού επιτοκίου και σύµφωνα µε τη λογιστική πολιτική της Εταιρείας για το κόστος δανεισµού. Οι δανειακές υποχρεώσεις ταξινοµούνται ως τρέχουσες υποχρεώσεις εκτός εάν η Εταιρεία έχει δικαίωµα άνευ όρων για την αναβολή της τακτοποίησης της υποχρέωσης για τουλάχιστον δώδεκα µήνες µετά την ηµεροµηνία του ισολογισµού. Χρεωστικοί και συµµετοχικοί τίτλοι Οι χρεωστικοί και συµµετοχικοί τίτλοι ταξινοµούνται είτε ως υποχρεώσεις είτε ως ίδια κεφάλαια µε βάση το ουσιαστικό περιεχόµενο της σύµβασης. Τόκοι και µερίσµατα Οι τόκοι και τα µερίσµατα ταξινοµούνται ως έξοδα ή ως διανοµή κερδών, σύµφωνα µε την ταξινόµηση των σχετικών χρεωστικών ή συµµετοχικών τίτλων ή των συστατικών µερών σύνθετων χρηµατοοικονοµικών µέσων στον ισολογισµό. Τα εισπραχθέντα µερίσµατα αναγνωρίζονται ως επενδυτικά έσοδα. Τα µερίσµατα αναγνωρίζονται όταν η διανοµή τους εγκρίνεται από το ιοικητικό Συµβούλιο της επιχείρησης που τα διανέµει. Προβλέψεις Οι προβλέψεις αναγνωρίζονται όταν η Εταιρεία έχει µια τρέχουσα υποχρέωση ως αποτέλεσµα γεγονότων του παρελθόντος και είναι πιθανό ότι θα απαιτηθεί εκροή πόρων από την Εταιρεία για να τακτοποιήσει τη συγκεκριµένη υποχρέωση. Οι προβλέψεις επιµετρώνται µε βάση τη βέλτιστη εκτίµηση της διοίκησης για τη δαπάνη που θα απαιτηθεί για την τακτοποίηση της υποχρέωσης κατά την ηµεροµηνία του ισολογισµού και προεξοφλούνται στην παρούσα αξία τους όταν η επίδραση που έχουν είναι σηµαντική. Προβλέψεις για σκοπούς προστασίας του περιβάλλοντος αναγνωρίζονται όταν η IBM εισάγει στην αγορά προϊόντα για τα οποία, σύµφωνα µε τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο πωλητής απαιτείται να τα παραλαµβάνει από τον πελάτη σε µεταγενέστερο χρόνο χωρίς χρέωση µε σκοπό την απόσυρσή τους µε τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον. 28

29 Προβλέψεις για ελεύθερο χώρο και δαπάνες αναδιάρθρωσης αναγνωρίζονται όταν η Εταιρεία διαθέτει επίσηµο λεπτοµερές σχέδιο αναδιάρθρωσης το οποίο να έχει κοινοποιηθεί στα εµπλεκόµενα µέρη. 3. Χρηµατοοικονοµικά έσοδα (ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) 31/12/ /12/2011 ( 000) ( 000) Έσοδα τόκων από τραπεζικές καταθέσεις 3 65 Συνολικά έσοδα από τόκους Χρηµατοοικονοµικά έξοδα (ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) 31/12/ /12/2011 ( ΟΟΟ) ( 'ΟΟΟ) Έξοδα τόκων προς τρίτους - 7 Συνολικά χρηµατοοικονοµικά έξοδα Λοιπά έσοδα/(έξοδα) καθαρά (ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) 31/12/ /12/2011 ( 'ΟΟΟ) ( 'ΟΟΟ) Λοιπά έσοδα Σύνολο Φόρος εισοδήµατος (ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) 31/12/ /12/2011 ( 'ΟΟΟ) ( 'ΟΟΟ) Φόρος χρήσης Αναβαλλόµενος φόρος (έσοδο)/έξοδο (103) (758) Φόρος Εισοδήµατος Ακολουθεί συµφωνία της χρέωσης φόρου για τη χρήση µε το λογιστικό αποτέλεσµα: Κέρδη προ φόρων Κέρδη από συνήθεις δραστηριότητες επί τον ισχύοντα φορολογικό συντελεστή Φορολογικές επιδράσεις: Μη εκπιπτόµενη δαπάνη συνταξιοδοτικού προγράµµατος Πρόγραµµα παροχών προσωπικού µετά την έξοδο από την υπηρεσία 43 - Πρόγραµµα παροχών υγειονοµικής περίθαλψης Πρόσθετος φόρος ως αποτέλεσµα του φορολογικού ελέγχου του Επίδραση παροχών που εξαρτώνται από την αξία των µετοχών 7 (24) Απαλλαγή φόρου Επιπρόσθετος φόρος επί των δαπανών αυτοκινήτων και κινητής τηλεφωνίας Υπεραξία από πώληση κλάδου ταµειακών µηχανών (RSS) ιάφορα έξοδα και πρόστιµα, µη εκπιπτόµενα Πρόβλεψη για ανέλεγκτες φορολογικές χρήσεις Μη φορολογούµενα έσοδα, όπως: Έκπτωση 1,5% επί του φόρου - (47) Πλεόνασµα/έλλειµµα πρόβλεψης προηγούµενης χρήσης και άλλες διαφορές Συνολική χρέωση φόρου εισοδήµατος για τη χρήση Τα παραπάνω ποσά του έτους 2011 έχουν αναταξινοµηθεί για λόγους συγκρισιµότητας. 29

30 Ο ισχύων φορολογικός συντελεστής είναι 20% για το οικονοµικό έτος 2012 (οικονοµικό έτος 2011: 20%). Επιπλέον της δαπάνης για φόρους που χρεώθηκε στην κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων χρήσης, έχει αναγνωριστεί αναβαλλόµενος φόρος απευθείας στα ίδια κεφάλαια στις χρήσεις 2012 και 2011 ως εξής : Στα Λοιπά Συνολικά Εισοδήµατα καταχωρήθηκε φορολογικό όφελος ποσού 150 χιλ. και χρέωση φόρου 71 χιλ. για τις χρήσεις 2012 και 2011 αντιστοίχως, αντιπροσωπεύοντας τη φορολογική επίδραση της απόσβεσης των αναλογιστικών κερδών και ζηµιών που σχετίζονται µε την υποχρέωση αποζηµίωσης προσωπικού λόγω εξόδου από την υπηρεσία. Χρέωση 41 χιλ. και φορολογικό όφελος 17 χιλ. καταχωρήθηκαν απευθείας στα ίδια κεφάλαια, για τις χρήσεις 2012 και 2011 αντιστοίχως, αντιπροσωπεύοντας τη φορολογική επίδραση των παροχών που εξαρτώνται από την αξία των µετοχών. Ο φορολογικός έλεγχος για τις χρήσεις 2006 έως 2010 βρίσκεται σε εξέλιξη. Για το οικονοµικό έτος 2007, διαχειριστικό 2006 έχει εκδοθεί µερικό φύλλο ελέγχου και η Εταιρεία έχει καταβάλει τον αντίστοιχο φόρο επί των λογιστικών διαφορών που της καταλογίστηκαν. Η Εταιρεία έχει σχηµατίσει επαρκή πρόβλεψη στα βιβλία της για αυτές τις χρήσεις. Για τη χρήση 2011 και έπειτα, οι ελληνικές Ανώνυµες Εταιρίες και οι Εταιρείες Περιορισµένης Ευθύνης που οι ετήσιες οικονοµικές τους καταστάσεις ελέγχονται υποχρεωτικά από Νόµιµο Ελεγκτή ή Ελεγκτικό γραφείο, πρέπει να λαµβάνουν «Ετήσιο Πιστοποιητικό Φορολογικής Συµµόρφωσης», όπως προβλέπεται στην παρ. 5 του άρθρου 82 του Ν.2238/1994, το οποίο εκδίδεται µετά από φορολογικό έλεγχο που διενεργείται από τον ίδιο Νόµιµο Ελεγκτή ή Ελεγκτικό γραφείο που ελέγχει τις ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις. Κατόπιν ολοκλήρωσης του φορολογικού ελέγχου εκδίδεται η «Έκθεση Φορολογικής Συµµόρφωσης» που στη συνέχεια υποβάλλεται ηλεκτρονικά στο Υπουργείο Οικονοµικών. Για τη χρήση 2011 η εταιρία έχει υπαχθεί στο φορολογικό έλεγχο των Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 82 παρ.5 Ν.2238/1994 και έλαβε Πιστοποιητικό Φορολογικής Συµµόρφωσης χωρίς να προκύψουν διαφορές. Σύµφωνα µε τη σχετική νοµοθεσία, η οικονοµική χρήση 2011 θα πρέπει να θεωρείται οριστική για σκοπούς φορολογικού ελέγχου µετά από δεκαοχτώ µήνες από την υποβολή της Έκθεσης Φορολογικής Συµµόρφωσης προς το Υπουργείο Οικονοµικών. Ο φορολογικός έλεγχος των Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών για τη χρήση 2012 βρίσκεται σε εξέλιξη και το σχετικό φορολογικό πιστοποιητικό προβλέπεται να χορηγηθεί µετά τη δηµοσίευση των οικονοµικών καταστάσεων χρήσεως Η ιοίκηση της εταιρείας εκτιµά ότι κατά την ολοκλήρωση του φορολογικού ελέγχου δεν θα προκύψουν πρόσθετες φορολογικές υποχρεώσεις που θα έχουν ουσιώδη επίδραση πέραν από αυτές που καταχωρήθηκαν και που απεικονίζονται στις οικονοµικές καταστάσεις. Αναβαλλόµενος φόρος Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις που αναγνωρίζονται από την Εταιρεία, κατανεµηµένα κατά περιεχόµενο, και οι σχετικές κινήσεις: Υπόλοιπο στις Χρέωση στα αποτελέσµατα - κίνηση φορολογικής βάσης Αναγνώριση µέσω ιδίων κεφαλαίων επίδραση ΠΧΑ 2 και ΛΠ 19 Υπόλοιπο στις (ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) ( 'ΟΟΟ) ( 'ΟΟΟ) ( 'ΟΟΟ) ( 'ΟΟΟ) Αναβαλλόµενες Φορολογικές Απαιτήσεις: Παροχές που εξαρτώνται από την αξία των µετοχών 192 (12) (41)

31 Συνταξιοδοτικές και λοιπές (24) παροχές προς εργαζοµένους Αναγνώριση εσόδων και κόστους Αναγνώριση πρόβλεψης για κινδύνους και χρεώσεις Μη εκπιπτόµενες προβλέψεις (40) εξόδων Αναβαλλόµενες Φορολογικές Υποχρεώσεις: Απόσβεση ενσωµάτων παγίων (123) 13 - (110) Σύνολο Αναβαλλόµενων Φόρων: Σύµφωνα µε την παρ.30 του άρθρου 9 του νόµου 4110/2013, που δηµοσιεύθηκε στο φύλλο της εφηµερίδας της κυβέρνησης στις 25/1/2013, ο φορολογικός συντελεστής µεταβλήθηκε από 20% σε 26% για τα νοµικά πρόσωπα του άρθρου 101 του 2238/1994. Ο νέος φορολογικός συντελεστής ισχύει από την Η επιβολή του νέου φορολογικού συντελεστή κατέστησε αναγκαίο τον επανυπολογισµό των αναβαλλόµενων φορολογικών απαιτήσεων και υποχρεώσεων από τον οποίο προέκυψε αύξηση του καθαρού αναβαλλόµενου φόρου ύψους χιλ. ευρώ. Η αύξηση αυτή θα αναγνωριστεί στην κατάσταση αποτελεσµάτων της χρήσης Το λογιστικό αποτέλεσµα της προαναφερθείσας µεταβολής περιγράφεται αναλυτικά στον παρακάτω πίνακα: ( '000) Αναβαλλόµενες φορολογικές απαιτήσεις: Παροχές που εξαρτώνται από την αξία των µετοχών (*) Συνταξιοδοτικές και λοιπές παροχές προς εργαζοµένους Υπόλοιπο φορολογικής βάσης Υπόλοιπο αναβαλλόµενου φόρου βάσει συντελεστή 20% Υπόλοιπο αναβαλλόµενου φόρου βάσει συντελεστή 26% ιαφορά που πρέπει να αναγνωριστεί στη χρήση Αναγνώριση εσόδων και κόστους Αναγνώριση πρόβλεψης για κινδύνους και χρεώσεις Μη εκπιπτόµενες προβλέψεις εξόδων Αναβαλλόµενες Φορολογικές Υποχρεώσεις: Απόσβεση ενσωµάτων παγίων (551) (110) (143) (33) Σύνολο Αναβαλλόµενων Φόρων: (*) Σύµφωνα µε το ΠΧΑ 2, το ποσό του αναβαλλόµενου φόρου που αναγνωρίζεται εξαρτάται από τον αριθµό των δικαιωµάτων προαίρεσης αγοράς µετοχών που έχουν χορηγηθεί και τις µετοχές περιορισµένων δικαιωµάτων µεταβίβασης καθώς και την εσωτερική αξία αυτών κατά την ηµεροµηνία του ισολογισµού. Κατά συνέπεια, ο σχετικός αναβαλλόµενος φόρος δεν έχει επανεκτιµηθεί. 31

32 7. Κόστος και έξοδα ανά κατηγορία Τα γενικά και διοικητικά έξοδα περιλαµβάνουν µισθούς εργαζοµένων, προµήθειες γραφείου, φόρους εκτός του φόρου εισοδήµατος, ασφάλειες, δικαιώµατα, εγγυήσεις και ενοίκια γραφείων. Η παρούσα σηµείωση περιλαµβάνει, επιπλέον, και άλλα λειτουργικά στοιχεία όπως είναι οι διαγραφείσες απαιτήσεις, οι δεδουλευµένες συµβατικές υποχρεώσεις προς εργαζοµένους λόγω τερµατισµού της απασχόλησης κατά τη συνεχιζόµενη επιχειρηµατική δραστηριότητα και οι δαπάνες που πραγµατοποιούνται για σκοπούς προστασίας του περιβάλλοντος. Τα έξοδα που σχετίζονται µε την προώθηση και πώληση προϊόντων και υπηρεσιών ταξινοµούνται ως έξοδα διάθεσης και περιλαµβάνουν τις διαφηµιστικές δαπάνες, τις προµήθειες πωλήσεων και τις δαπάνες ταξιδίων. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται η ανάλυση των εξόδων ανά κατηγορία για τις χρήσεις 2012 και 2011: (ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) 31/12/ /12/2011 '000 '000 Μισθοί και αµοιβές προσωπικού (σηµ. 8) απάνες αποσβέσεων και αποµείωσης παγίων περιουσιακών στοιχείων (σηµ. 11 και 25) Κέρδη/ζηµιές από συναλλαγµατικές διαφορές Αγορές τελικών προϊόντων, πρώτων υλών και ανταλλακτικών απάνες για υπηρεσίες διοικητικής υποστήριξης από ιεθνή Κέντρα IBM Άδειες χρήσης λογισµικού και προµήθειες (σηµ. 24) Εξωτερικές υπηρεσίες απάνες ταξιδίου απάνες για ενοίκια κτηρίων (σηµ. 20) Ναύλοι, τελωνειακά έξοδα και έξοδα αποθήκευσης απάνες συντήρησης κτηρίου Έξοδα για δικαστικές υποθέσεις Λοιπά έξοδα Σύνολο Το 2011, η Εταιρεία ξεκίνησε έναν σηµαντικό µετασχηµατισµό του επιχειρηµατικού µοντέλου Παγκόσµιων Υπηρεσιών (Global Services) στις επιχειρηµατικές δραστηριότητες Παγκόσµιων Επιχειρηµατικών Υπηρεσιών (Global Business Services) και Στρατηγικών Λύσεων Εξωτερικής Ανάθεσης (Strategic Outsourcing). Οι κυριότερες λειτουργίες και δραστηριότητες των δύο αυτών δραστηριοτήτων εκτελούνται κεντρικά από δύο Κέντρα που παρέχουν Ολοκληρωµένες Υπηρεσίες (Services Integration Hubs SIH), ένα εκ των οποίων βρίσκεται στη Σιγκαπούρη και το άλλο στην Ιρλανδία. Αυτή η επιχειρηµατική αναδιοργάνωση αποτελεί συνέχεια της προσπάθειας της ΙΒΜ για διαµόρφωση µιας ολοκληρωµένης παγκόσµιας επιχειρηµατικής δραστηριότητας στον τοµέα των Παγκόσµιων Υπηρεσιών. Οι πληρωµές για τις υπηρεσίες που παρέχονται στην Εταιρεία από τα κέντρα αυτά παρουσιάζονται ως εξωτερικές υπηρεσίες (οι οποίες περιλαµβάνονται στη γραµµή «Κόστος πωληθέντων, υπηρεσιών και χρηµατοδότησης» της κατάστασης αποτελεσµάτων χρήσης) και ανέρχονται σε χιλ. ευρώ (2011: 261 χιλ. ευρώ) και ως λοιπά έξοδα (τα οποία περιλαµβάνονται στη γραµµή «Γενικά και διοικητικά έξοδα και έξοδα διάθεσης») τα οποία ήταν µηδενικού ποσού τη χρήση 2012 (2011: 110 χιλ. ευρώ). 32

33 8. Μισθοί και λοιπά έξοδα προσωπικού (ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) 31/12/ /12/2011 Εργαζόµενοι και αµοιβές Αριθµός Αριθµός Ο αριθµός ατόµων (συµπεριλαµβανοµένων των εκτελεστικών διευθυντών) που απασχολούνταν από την Εταιρεία κατά τη λήξη του οικονοµικού έτους ήταν ως εξής: Συνολικοί υπάλληλοι Το κόστος προσωπικού περιλαµβάνει τα εξής: 31/12/ /12/2011 '000 '000 Μισθοί και αµοιβές Κόστος κοινωνικής ασφάλισης Πρόγραµµα καθορισµένων παροχών (σηµ. 22) Σύνολο Μερίσµατα Κατά τη χρήση που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2012 το ιοικητικό Συµβούλιο αποφάσισε τη διανοµή µερισµάτων συνολικού ποσού ευρώ (2011: 0 ευρώ), που αντιστοιχεί σε 2,97 ευρώ ανά µετοχή. Το διοικητικό συµβούλιο θα προτείνει για τη χρήση 2012 τη διανοµή µερίσµατος ποσού ευρώ το οποίο τελεί υπό την έγκριση της Γενικής Συνέλευσης που θα πραγµατοποιηθεί στις 30 Ιουνίου Το προαναφερθέν ποσό διανεµήθηκε ως εξής: Όνοµα µετόχου Αριθµός µετοχών ιανεµηθέν µέρισµα IBM Italia S.p.A ,03 IBM Corporation Ltd. 1 2,97 Σύνολο ,00 31/12/ /12/ Ταµειακά διαθέσιµα '000 '000 (ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Ο λογαριασµός στις συνηµµένες οικονοµικές καταστάσεις αναλύεται ως εξής: Καταθέσεις όψεως Σύνολο

34 11. Ενσώµατα Πάγια (ποσα σε χιλιάδες ευρώ) Κόστος Κτήσεως Ακίνητα Εγκαταστάσεις Μηχανήµατα και εξοπλισµός Εξοπλισµός γραφείου Έπιπλα και λοιπός εξοπλισµός Σύνολο ( '000) ( '000) ( '000) ( '000) ( '000) Την 1 η Ιανουαρίου Προσθήκες Πωλήσεις - - (81) - (81) ιαγραφές - - (342) (13) (355) Μεταφορές - - (53) (1) (48) Στις 31 εκεµβρίου Ακίνητα Εγκαταστάσεις Μηχανήµατα και εξοπλισµός Εξοπλισµός γραφείου Έπιπλα και λοιπός εξοπλισµός Σύνολο Συσσωρευµένη απόσβεση και αποµείωση ( '000) ( '000) ( '000) ( '000) ( '000) Την 1 η Ιανουαρίου 2012 (2.151) (8) (5.386) (1.095) (8.640) Αποσβέσεις χρήσης (39) - (919) (20) (978) Πωλήσεις ιαγραφές Μεταφορές (6) Στις 31 εκεµβρίου 2012 (2.196) (8) (5.908) (1.102) (9.214) Υπόλοιπο στις 31 εκεµβρίου Κόστος Κτήσεως Ακίνητα Εγκαταστάσεις Μηχανήµατα και εξοπλισµός Εξοπλισµός γραφείου Έπιπλα και λοιπός εξοπλισµός Σύνολο ( '000) ( '000) ( '000) ( '000) ( '000) Την 1 η Ιανουαρίου Προσθήκες Πωλήσεις - - (302) (2) (304) ιαγραφές - (1) (871) (155) (1.027) Μεταφορές (136) Μεταβολές (3) (3) Στις 31 εκεµβρίου

35 Ακίνητα Εγκαταστάσεις Μηχανήµατα και εξοπλισµός Εξοπλισµός γραφείου Έπιπλα και λοιπός εξοπλισµός Σύνολο Συσσωρευµένη απόσβεση και αποµείωση ( '000) ( '000) ( '000) ( '000) ( '000) Την 1 η Ιανουαρίου 2011 (2.062) (9) (5.376) (1.194) (8.641) Αποσβέσεις χρήσης (84) - (857) (14) (955) Πωλήσεις ιαγραφές Μεταφορές (5) - (82) (36) (123) Στις 31 εκεµβρίου 2011 (2.151) (8) (5.386) (1.095) (8.640) Υπόλοιπο στις 31 εκεµβρίου Για την οικονοµική χρήση που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2011, η γραµµή «Μεταφορές» περιλαµβάνει και το κόστος κτήσης και τις συσσωρευµένες αποσβέσεις των περιουσιακών στοιχείων που µεταβιβάστηκαν κατά τη συγχώνευση µέσω απορρόφησης της IBM BTO Ελλάς Α.Ε. από την Εταιρεία, η οποία έλαβε χώρα την 1 η Μαρτίου 2011 µετά από απόφαση του ιοικητικού Συµβουλίου και της Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων. 12. Επένδυση σε θυγατρικές και συγγενείς εταιρείες (ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) 31/12/ /12/2011 Επένδυση σε θυγατρικές εταιρείες: ( '000) ( '000) IBM Europe Information Technology B.V Τα στοιχεία για τις θυγατρικές της Εταιρείας στις 31 εκεµβρίου 2012 ήταν ως εξής: Επωνυµία θυγατρικής Τόπος σύστασης (ή εγγραφής στα µητρώα) και λειτουργίας Ποσοστό ιδιοκτησίας Ποσοστό δικαιωµάτων ψήφου Κύριες δραστηριότητες IBM Europe Information Technology B.V. Johan Hiuzingalaan 765, 1066 VH Άµστερνταµ Κάτω Χώρες 99,99% 99,99% Υπηρεσίες προώθησης, εισαγωγής, εξαγωγής και διανοµής προϊόντων και χρηµατοοικονοµικές υπηρεσίες 12.1 Επένδυση στην IBM Europe Information Technology B.V. Τον Φεβρουάριο 2012, η Εταιρεία εξαγόρασε από την IBM International Group BV το µετοχικό κεφάλαιο της IBM Europe Information Technology BV. Στη συνέχεια η Εταιρεία κάλυψε πλήρως την αύξηση µετοχικού κεφαλαίου που πραγµατοποιήθηκε από την εν λόγω θυγατρική. Η συµµετοχή της ΙΒΜ Ελλάς Συστήµατα Επεξεργασίας Πληροφοριών Α.Ε. την ανήλθε σε ευρώ, το οποίο διαιρείται σε κοινές µετοχές ονοµαστικής αξίας 1 ευρώ. Η Εταιρεία, µέσω της εν λόγω επένδυσης, επιδιώκει τη διαφοροποίηση των προσφερόµενων προϊόντων και υπηρεσιών και την επέκταση και σε αγορές πέραν της ελληνικής, καθώς οι δαπάνες που πραγµατοποιούνται για λύσεις πληροφορικής στη χώρα έχουν σηµειώσει σηµαντική πτώση τα τελευταία χρόνια. 35

36 Επιπλέον, η IBM Europe Information Technology B.V σε συνεργασία µε την IBM Netherlands Financieringen B.V. δίνει τη δυνατότητα στην Εταιρεία να εισέλθει στον κλάδο παροχής χρηµατοδοτικών υπηρεσιών προς τους πελάτες της, αναβαθµίζοντας κατά αυτόν τον τρόπο την αξία των υπηρεσιών που προσφέρει. Η επένδυση στην IBM Information Technology Europe BV δεν υπόκεινται σε έλεγχο αποµείωσης για το οικονοµικό έτος που έληξε την , καθώς η διοίκηση εκτιµά ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις αποµείωσης Αποεπένδυση στον κλάδο των λύσεων λιανικών πωλήσεων (Retail Store Solution - RSS) Στις 30 Νοεµβρίου 2012, η Εταιρεία πούλησε τον κλάδο των λύσεων λιανικής πώλησης (RSS) στην «Toshiba Παγκόσµιες Λύσεις Εµπορίου Α.Ε.» (εφεξής Toshiba), µια εταιρεία που έχει συσταθεί στην Ελλάδα. Ο κλάδος RSS περιλαµβάνει ταµειακές µηχανές, περιφερειακό εξοπλισµό για σηµεία πώλησης και τις συνεπαγόµενες υπηρεσίες συναλλαγών και συντήρησης. Η πώληση του εν λόγω κλάδου αποτελεί συνέπεια της παγκόσµιας συµφωνίας στην οποία προχώρησε η IBM µε την Toshiba Corporations στις 17 Απριλίου 2012 και η οποία οριστικοποιήθηκε στις 31 Ιουλίου Μέσα στο πλαίσιο αυτής της συµφωνίας, η Εταιρεία έχει συµφωνήσει να παρέχει υπηρεσίες συντήρησης για όλα τα προϊόντα του κλάδου RSS εκ µέρους της Toshiba για τρία χρόνια από την ολοκλήρωση της συµφωνίας κι έπειτα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Εταιρεία θα συνεχίσει να παρέχει, κατέχει και διαχειρίζεται τα ανταλλακτικά που απαιτούνται για τις υπηρεσίες συντήρησης και όποιες άλλες υπηρεσίες προκύπτουν από τις χορηγηθείσες εγγυήσεις. Η Εταιρεία µεταβίβασε στην Toshiba όλα τα ισχύοντα συµβόλαια µε πελάτες που σχετίζονται µε υπηρεσίες και προϊόντα RSS, όπως και τα περιουσιακά στοιχεία και τις υποχρεώσεις που σχετίζονται µε τον κλάδο RSS. Το τίµηµα που εισέπραξε η Εταιρεία ανέρχεται σε 233 χιλιάδες ευρώ. Η εν λόγω συναλλαγή δεν έχει αντιµετωπισθεί ως διακοπείσα δραστηριότητα, καθώς ο κλάδος RSS δεν αποτελεί ξεχωριστό κύριο τοµέα ή γεωγραφική περιοχή δραστηριότητας. 13. Αποθέµατα (ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) 31/12/ /12/2011 ( 'ΟΟΟ) ( 'ΟΟΟ) Εµπορεύµατα Μείον: Πρόβλεψη για απαξιωµένα προϊόντα (39) (83) (39) (83) Αποθέµατα Το κόστος αντικατάστασης των αποθεµάτων δεν διαφέρει ουσιωδώς από τα ποσά που αναφέρονται παραπάνω. 36

37 14. Πελάτες και λοιπές απαιτήσεις (ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) 31/12/ /12/2011 ( 'ΟΟΟ) ( 'ΟΟΟ) Απαιτήσεις από εταιρείες του Οµίλου (Σηµ. 24) Αναβαλλόµενα έξοδα Λοιπές απαιτήσεις (Σηµ. 25) Προπληρωµές Εµπορικές απαιτήσεις (Σηµ. 25) Πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις (2.917) (3.248) Αναλύονται ως εξής: Βραχυπρόθεσµες Μακροπρόθεσµες Πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις 31/12/ /12/2011 ( 'ΟΟΟ) ( 'ΟΟΟ) Υπόλοιπο έναρξης χρήσης (3.248) (1.223) Αύξηση πρόβλεψης επισφαλών απαιτήσεων - (2.199) Μείωση πρόβλεψης επισφαλών απαιτήσεων Υπόλοιπο τέλους χρήσης (2.917) (3.248) Η διοίκηση εκτιµά ότι η λογιστική αξία των εµπορικών και λοιπών απαιτήσεων µείον τις προβλέψεις αποµείωσης προσεγγίζει την εύλογη αξία τους. 15. Μετοχικό Κεφάλαιο 31/12/ /12/2011 ( 'ΟΟΟ) ( 'ΟΟΟ) κοινές µετοχές ονοµαστικής αξίας 2,93 η καθεµία Η Εταιρεία έχει µία κατηγορία κοινών µετοχών οι οποίες δεν παρέχουν δικαίωµα σε σταθερό εισόδηµα. 37

38 16. Κατάσταση µεταβολών ιδίων κεφαλαίων (ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Μετοχικό κεφάλαιο Αποθεµατικό παροχών που εξαρτώνται από την αξία των µετοχών Αποθεµατικά Λοιπά στοιχεία καθαρής θέσης Αποτελέσµατα εις νέον Σύνολο ιδίων κεφαλαίων ( '000) ( '000) ( '000) ( '000) ( '000) ( '000) Υπόλοιπο την 1 η (7.343) Κέρδη/(ζηµιές) χρήσης Αποθεµατικά που προήλθαν από τη συγχώνευση µε τη BTO Μερίσµατα - - Λοιπά συνολικά έσοδα Παροχές που εξαρτώνται από την αξία των µετοχών Υπόλοιπο στις 31 εκεµβρίου (6.053) Μερίσµατα (2.465) (2.465) Κέρδη/(ζηµιές) χρήσης Λοιπά συνολικά έσοδα - - (6.009) - (6.009) Παροχές που εξαρτώνται από την αξία των µετοχών - (64) (64) Υπόλοιπο στις 31 εκεµβρίου (12.062) Τον Μάρτιο 2011, η Εταιρεία προχώρησε σε απορρόφηση της IBM BTO Hellas S.A., κατόπιν σχετικής απόφασης που έλαβε το ιοικητικό Συµβούλιο και η Γενική συνέλευση των Μετόχων της Εταιρείας. Η εν λόγω επιχειρηµατική συνένωση οδήγησε σε αύξηση των ιδίων κεφαλαίων κατά το ποσό των 322 χιλ. ευρώ, µια αύξηση ισόποση µε τα ίδια κεφάλαια που µεταβιβάσθηκαν στην Εταιρεία πλέον της επένδυσης που κατείχε η Εταιρεία στην IBM BTO Hellas S.A. 38

39 17. Αµοιβές και έξοδα προσωπικού: (ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Προβλέψεις Πληρωµές Προσαρµογές (2012) (2012) (2012) ( 'ΟΟΟ) ( 'ΟΟΟ) ( 'ΟΟΟ) ( 'ΟΟΟ) ( 'ΟΟΟ) Πρόγραµµα καθορισµένων εισφορών - (353) Έκτακτες αµοιβές και επιβραβεύσεις (499) (431) (510) Πρόσθετος φόρος για αποσπασµένους από την αλλοδαπή εργαζόµενους (379) (266) 162 (37) (520) Πρόβλεψη µη ληφθείσας άδειας - (26) Πρόγραµµα αγοράς µετοχών από υπαλλήλους (27) (78) 92 - (13) Προµήθειες (492) (731) (339) Πρόβλεψη δαπανών αναδιάρθρωσης - (100) Σύνολο (1.397) (1.985) (1.382) 18. Προµηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις (ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) 31/12/ /12/2011 ( 'ΟΟΟ) ( 'ΟΟΟ) Υποχρεώσεις σε προµηθευτές (5.563) (5.071) Υποχρεώσεις από δεδουλευµένα έξοδα (1.750) (1.674) Υποχρεώσεις από λοιπούς φόρους ΦΠΑ (948) (1.270) Οφειλές σε συνδεδεµένα µέρη (11.861) (4.904) Αµοιβές άδειών χρήσης λογισµικού/πνευµατικά (224) (598) δικαιώµατα πληρωτέα (20.346) (13.517) 19. Αναβαλλόµενα έσοδα (ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) 31/12/ /12/2011 ( 'ΟΟΟ) ( 'ΟΟΟ) Προτιµολογηµένες υπηρεσίες συντήρησης (3.703) (2.419) Προτιµολογηµένες τεχνολογικές υπηρεσίες (2.629) (2.693) Εγγυήσεις (921) (1.214) Συνδροµές λογισµικού (1.730) (1.562) (8.983) (7.888) Αναλύονται ως εξής: Βραχυπρόθεσµες (4.940) (5.763) Μακροπρόθεσµες (4.043) (2.125) (8.983) (7.888) 39

40 20. Συµβάσεις Λειτουργικής Μίσθωσης 31/12/2012 ( '000) 31/12/2011 ( '000) Η Εταιρεία ως µισθωτής: Ελάχιστες πληρωµές µισθωµάτων βάσει των λειτουργικών µισθώσεων οι οποίες αναγνωρίζονται ως έξοδο της χρήσης Κατά την ηµεροµηνία του ισολογισµού, η Εταιρεία έχει εκκρεµείς δεσµεύσεις βάσει µη ακυρώσιµων λειτουργικών µισθώσεων οι οποίες καθίστανται απαιτητές ως εξής: Εντός ενός έτους Από 2 έως 5 έτη Πέραν των 5 ετών, έως τη λήξη της µίσθωσης Η IBM Ελλάς έχει συνάψει µια σύµβαση µη ακυρώσιµης λειτουργικής µίσθωσης για τις κτιριακές εγκαταστάσεις στις οποίες στεγάζεται η έδρας και η οποία λήγει το Με βάση την σύµβαση αυτή το µηνιαίο µίσθωµα υπόκειται σε ετήσια αναπροσαρµογή, µε βάση τον δείκτη τιµών καταναλωτή. Ωστόσο, ο ετήσιος συντελεστής αναπροσαρµογής δεν µπορεί να είναι µικρότερος του 5% (ή του 4% εάν η ετήσια αύξηση στο δείκτη τιµών καταναλωτή είναι κατώτερη του 3%). Το 2012 υπογράφτηκε µία τροποποίηση της από αρχικής σύµβασης εκµίσθωσης, στην οποία καθορίστηκε νέο χαµηλότερο µηνιαίο µίσθωµα και µη επιβολή, για το έτος 2012, της ετησίας, όπως αυτή περιγράφεται παραπάνω µε βάση τον δείκτη τιµών καταναλωτή. Η σύµβαση αυτή έχει ισχύ έως Παροχές που εξαρτώνται από την αξία των µετοχών Βάσει των όρων των προγραµµάτων της IBM Corporation («Προγράµµατα»), παρέχονται επιβραβεύσεις σε εργαζοµένους και µέλη του ανώτερου διευθυντικού προσωπικού της Εταιρείας ως κίνητρα απόδοσης. Τα δικαιώµατα σε αυτές τις επιβραβεύσεις εκχωρούνται από την IBM Corporation. Η διαχείριση των επιβραβεύσεων που παρέχονται στους εργαζοµένους πραγµατοποιείται από την Επιτροπή Αµοιβής Στελεχών και ιοικητικών Πόρων του ιοικητικού Συµβουλίου (η «Επιτροπή»). Η Επιτροπή καθορίζει τον τύπο και τους όρους των επιβραβεύσεων που θα δοθούν στους υπαλλήλους, συµπεριλαµβανοµένων των όρων παροχής των επιβραβεύσεων. Οι επιβραβεύσεις που απορρέουν από τα Προγράµµατα ενδέχεται να περιλαµβάνουν δικαιώµατα προαίρεσης αγοράς µετοχών, δικαιώµατα ανατίµησης µετοχών, µετοχές περιορισµένων δικαιωµάτων µεταβίβασης (restricted stock unit RSU), µετοχές απόδοσης (Performance stock unit PSU) ή οποιονδήποτε συνδυασµό αυτών των στοιχείων. ικαιώµατα προαίρεσης αγοράς µετοχών Τα δικαιώµατα προαίρεσης αγοράς µετοχών εκχωρούνται σε εργαζοµένους και υψηλόβαθµο διευθυντικό προσωπικό σε τιµή εξάσκησης που είναι ίση ή υπερβαίνει την εύλογη αγοραία αξία της µετοχής κατά την ηµεροµηνία της εκχώρησης. Γενικά, τα δικαιώµατα προαίρεσης αγοράς µετοχών ωριµάζουν κατά 25% ετησίως, δηλαδή σε συνολικά τέσσερα έτη από την ηµεροµηνία εκχώρησης, και έχουν διάρκεια δέκα ετών. Αφού λήξουν τα δικαιώµατα προαίρεσης, ο υπάλληλος χάνει το δικαίωµα αγοράς µετοχών στην τιµή εξάσκησης, παρά το γεγονός ότι το δικαίωµά του για αγορά µετοχών έχει ωριµάσει. 40

41 Στον πίνακα που ακολουθεί συνοψίζεται η δραστηριότητα δικαιωµάτων προαίρεσης βάσει των προγραµµάτων κατά το 2012 και 2011: Αριθµός δικαιωµάτων Σταθµισµένη Αριθµός µέση τιµή δικαιωµάτων άσκησης σε δολ. ΗΠΑ Σταθµισµένη µέση τιµή άσκησης σε δολ. ΗΠΑ Υπόλοιπο κατά την έναρξη της , ,25 χρήσης Εξασκήθηκαν κατά τη χρήση (700) 92,11 (6.450) 92,19 Έληξαν κατά τη χρήση Μεταβιβάστηκαν κατά τη χρήση ,88 Υπόλοιπο κατά τη λήξη της χρήσης , ,28 Τα δικαιώµατα προαίρεσης αγοράς µετοχών εκχωρούνται σε διάφορα διαστήµατα σε όλη της διάρκεια της χρήσης. Η σταθµισµένη µέση τιµή της µετοχής κατά την ηµεροµηνία εξάσκησης των δικαιωµάτων προαίρεσης αγοράς µετοχών που εξασκήθηκαν κατά τη διάρκεια του έτους ήταν 197,33 δολάρια ΗΠΑ (2011: 173,60 δολάρια ΗΠΑ). Η εύλογη αξία των δικαιωµάτων προαίρεσης αγοράς µετοχών κατά την ηµεροµηνία εκχώρησης υπολογίζεται χρησιµοποιώντας το µοντέλο τιµολόγησης δικαιωµάτων προαίρεσης Black-Scholes. Στα κύρια δεδοµένα εισόδου και τις υποθέσεις που χρησιµοποιούνται για την εκτίµησης της εύλογης αξίας των δικαιωµάτων προαίρεσης αγοράς µετοχών περιλαµβάνονται η τιµή εκχώρησης της επιβράβευσης, η αναµενόµενη διάρκεια του δικαιώµατος προαίρεσης, η διακύµανση των µετοχών της IBM Corporation, το επιτόκιο µηδενικού κινδύνου και η µερισµατική απόδοση της Εταιρείας. Όπου απαιτείται, η αναµενόµενη διάρκεια ζωής που χρησιµοποιείται στο µοντέλο έχει αναπροσαρµοστεί, µε βάση την καλύτερη εκτίµησης της διοίκησης, λαµβάνοντας υπόψη τη µη µεταβίβαση των δικαιωµάτων προαίρεσης, τους περιορισµούς της εξάσκησης και διάφορους συµπεριφορικούς παράγοντες. Η αναµενόµενη διακύµανση βασίζεται στην ιστορική διακύµανση της τιµής της µετοχής της IBM Corporation. Τα ενεργά δικαιώµατα προαίρεσης αγοράς µετοχών στο τέλος της χρήσης είχαν τις ακόλουθες τιµές εξάσκησης και σταθµισµένες µέσες υπολειπόµενες συµβατικές διάρκειες ζωής: Σταθµισµένη µέση τιµή εξάσκησης σε δολάρια ΗΠΑ ικαιώµατα σε κυκλοφορία Αριθµός Σταθµισµένη µέση δικαιωµάτων υπολειπόµενη αγοράς µετοχών συµβατική διάρκεια ζωής (σε έτη) Εύρος τιµών εξάσκησης: $18 - $ $61 - $85 83, ,74 $86 - $105 99, ,42 $ 91, ,53 Η Εταιρεία αναγνώρισε συνολικά έξοδα ύψους 224 χιλ. (2011: 359 χιλ. ) που αφορούν παροχές που εξαρτώνται από την αξία των µετοχών και τακτοποιήθηκαν µέσω του µετοχικού κεφαλαίου κατά τη διάρκεια του έτους. 41

42 Παροχές σε µετοχές Οι µετοχές περιορισµένων δικαιωµάτων µεταβίβασης (Restricted Stock Units - RSU) είναι παροχές σε µετοχές οι οποίες εκχωρούνται στους εργαζόµενους και καθιστούν τον κάτοχο τους δικαιούχο κοινών µετοχών της IBM Corporation καθώς οι παροχές ωριµάζουν, συνήθως µέσα σε µια περίοδο δύο έως πέντε ετών. Η εύλογη αξία κάθε RSU επιµετράται στην τιµή της µετοχής της IBM Corporation κατά την ηµεροµηνία της εκχώρησης. Αυτό το ποσό υπολογίζεται ως έξοδο κατά τη διάρκεια της περιόδου ωρίµανσης. Οι µετοχές απόδοσης (Performance Share Units PSU) είναι παροχές σε µετοχές στις οποίες ο αριθµός των µετοχών που λαµβάνει τελικά ο υπάλληλος εξαρτάται από την απόδοσή του έναντι καθορισµένων στόχων και συνήθως ωριµάζουν µέσα σε τρία έτη. Η εύλογη αξία κάθε PSU επιµετράται κατά την ηµεροµηνία της εκχώρησης, µε βάση την εύλογη αξία των κοινών µετοχών της IBM Corporation και θεωρώντας ότι οι στόχοι απόδοσης θα επιτευχθούν. Κατά τη διάρκεια της περιόδου παρακολούθησης της απόδοσης, ο αριθµός των µετοχών που θα εκδοθούν αναπροσαρµόζεται προς τα πάνω ή προς τα κάτω µε βάση την πιθανότητα επίτευξης των στόχων απόδοσης. Ο τελικός αριθµός των µετοχών που θα εκδοθούν και το κόστος της σχετικής επιβράβευσης που αναγνωρίζεται ως έξοδο θα βασίζονται σε µια σύγκριση των τελικών µετρήσεων απόδοσης έναντι των καθορισµένων στόχων. Ποσό ύψους 101 χιλ. (2011: 84 χιλ. ) αναγνωρίστηκε στο λογαριασµό αποτελεσµάτων κατά τη διάρκεια της χρήσης µε µια αντίστοιχη αναπροσαρµογή στο αποθεµατικό παροχών που η αξία τους εξαρτάται από την αξία των µετοχών. Συνολικά κατά τη διάρκεια της χρήσης παραχωρήθηκαν σε υπαλλήλους της Εταιρείας 521 RSU και PSU (2011: 2.876) µε σταθµισµένη µέση εύλογη αξία 146,00 δολ. ΗΠΑ (2011: 105,00 δολάρια ΗΠΑ). Ο αριθµός των ενεργών παροχών σε µετοχές στο τέλος της χρήσης ανερχόταν σε (2011: 4.841). Στον ακόλουθο πίνακα παρουσιάζονται οι παροχές σε RSU και PSU της χρήσης: 2012 Αριθµός µετοχών που συµµετέχουν στο πρόγραµµα Σταθµισµένη µέση τιµή άσκησης σε δολ. ΗΠΑ Υπόλοιπο στην αρχή της χρήσης Παραχώρηση δικαιωµάτων Εξάσκηση δικαιωµάτων (960) Κατάπτωση δικαιωµάτων (203) Μεταβιβασµένα δικαιώµατα προς ΙΒΜ Ελλάς Μεταβιβασµένα δικαιώµατα προς άλλες εταιρείες του οµίλου 28 (1.054) Υπόλοιπο τέλους χρήσης Προγράµµατα παροχών εξόδου από την υπηρεσία Η Εταιρεία διαχειρίζεται προγράµµατα συνταξιοδότησης καθορισµένων παροχών και καθορισµένων εισφορών, τα οποία καλύπτουν ουσιαστικά όλους τους τακτικούς εργαζοµένους της Εταιρείας και ορισµένων άλλων συγγενών εταιρειών. 42

43 Σύστηµα καθορισµένων εισφορών Σύµφωνα µε τη διεθνή πρακτική του οµίλου IBM, οι υπάλληλοι της Εταιρείας έχουν δικαίωµα σε ένα πρόγραµµα πρόσθετης σύνταξης, για αυτό το σκοπό, η Εταιρεία συνήψε σύµβαση µε µια ανεξάρτητη εταιρεία για ένα πρόγραµµα συνταξιοδότησης καθορισµένων εισφορών. Αυτό το πρόγραµµα χρηµατοδοτείται από κοινού από την Εταιρεία και τους εργαζόµενους και τελεί υπό τη διαχείριση της Metlife Alico, µιας ασφαλιστικής εταιρείας. Η µηνιαία εισφορά που επιβαρύνει την IBM ανέρχεται στο 3% των συντάξιµων αποδοχών των εργαζοµένων. Οι εργαζόµενοι, από την πλευρά τους, καταβάλλουν το 1% των συντάξιµων αποδοχών τους και µπορούν να πραγµατοποιήσουν προαιρετικά πρόσθετες εισφορές ύψους έως 9%. Οι παροχές καταβάλλονται από την ασφαλιστική εταιρεία στην ηλικία συνταξιοδότησης των 65 ετών. Οι εργαζόµενοι, κατά την αποχώρησή τους από την Εταιρεία πριν από αυτό το όριο, µπορούν να λάβουν ένα προκαθορισµένο µέρος των χρηµάτων τους, ανάλογα µε την αρχαιότητά τους στην Εταιρεία. Το 2012, η αξία των καθορισµένων εισφορών που καταβλήθηκαν από την IBM Ελλάς για προγράµµατα καθορισµένων εισφορών ήταν 197 χιλιάδες ευρώ έναντι 198 χιλιάδων ευρώ το Σύστηµα καθορισµένων παροχών Τα συνταξιοδοτικά δικαιώµατα των εργαζοµένων προκύπτουν βάσει ενός συστήµατος καθορισµένων παροχών και εξασφαλίζονται από εισφορές σε ένα συνταξιοδοτικό ταµείο υπό ξεχωριστή διαχείριση. Το σύστηµα ισχύει για εργαζόµενους που προσλήφθηκαν πριν από την 1 η Ιανουαρίου 1997 και καλύπτει ένα πρόγραµµα συνταξιοδότησης, αποζηµίωσης συνταξιοδότησης και παροχών ιατροφαρµακευτικής περίθαλψης µετά τη συνταξιοδότηση. Η ετήσια αναλογιστική µελέτη του ανεξάρτητου αναλογιστή είναι διαθέσιµη στα µελή του προγράµµατος για επισκόπηση αλλά όχι σε τρίτους. Η παρούσα αξία της υποχρέωσης καθορισµένων παροχών, το σχετικό τρέχον κόστος υπηρεσίας και το κόστος προϋπηρεσίας µετρήθηκαν χρησιµοποιώντας τη µέθοδο προβεβληµένης πιστωτικής µονάδας (projected unit credit method). Υπόθεση για τη θνησιµότητα Η αναλογιστική µελέτη ενσωµατώνει υποθέσεις για τη θνησιµότητα οι οποίες απορρέουν από ιστορικά δεδοµένα του συγκεκριµένου και άλλων παρόµοιων προγραµµάτων Προγράµµατα παροχών λόγω εξόδου από την υπηρεσία ( 'ΟΟΟ) ( 'ΟΟΟ) i) Οι βασικές υποθέσεις που χρησιµοποιήθηκαν για το σκοπό των αναλογιστικών αποτιµήσεων ήταν οι εξής: Προεξοφλητικό επιτόκιο 2,25% 4,25% Αναµενόµενη απόδοση περιουσιακών στοιχείων προγράµµατος 0,00% 0,00% Αναµενόµενες µελλοντικές αυξήσεις συντάξιµων αποδοχών 3,50% 3,75% (ii) Περαιτέρω ανάλυση σχετικά µε τα στοιχεία του κόστους/(εσόδων) του προγράµµατος καθορισµένων παροχών: Τρέχον κόστος υπηρεσιών Κόστος τόκων Αναµενόµενη απόδοση περιουσιακών στοιχείων προγράµµατος (0) (115) Απόσβεση αναλογιστικών κερδών/ζηµιών στην κατάσταση συνολικών εσόδων Καθαρό περιοδικό κόστος συντάξεων (iii) Ποσό το οποίο αναγνωρίζεται στην κατάσταση οικονοµικής θέσης αναφορικά µε το συνταξιοδοτικό πρόγραµµα καθορισµένων παροχών της Εταιρείας: Παρούσα αξία υποχρέωσης καθορισµένων παροχών Εύλογη αξία περιουσιακών στοιχείων προγράµµατος (794) (1.009) Καθαρή υποχρέωση που αναγνωρίζεται στον ισολογισµό

44 (iv) Οι µεταβολές στην παρούσα αξία των υποχρεώσεων για παροχές είναι οι εξής: Υπόλοιπο στις αρχές του έτους Τρέχον κόστος υπηρεσιών Έξοδα τόκων Εισφορές συµµετεχόντων στο πρόγραµµα (1.360) (1.199) Αναλογιστικές ζηµιές (575) Παροχές που καταβλήθηκαν από το πρόγραµµα (3.406) (3.888) Μεταφορές και άλλες αναπροσαρµογές - 71 Υπόλοιπο στο τέλος του έτους (v) Οι µεταβολές στην εύλογη αξία των περιουσιακών στοιχείων του προγράµµατος είναι οι εξής: Υπόλοιπο στις αρχές του έτους (1.009) (4.991) Αναµενόµενη απόδοση περιουσιακών στοιχείων προγράµµατος (0) (115) Αναλογιστικές (ζηµιές)/κέρδη (3.200) - Πληρωµές που καταβλήθηκαν από το πρόγραµµα Εισφορές συµµετεχόντων στο πρόγραµµα - - Παροχές που καταβλήθηκαν από το πρόγραµµα Υπόλοιπο στο τέλος του έτους (794) (1.009) Η αναµενόµενη απόδοση των περιουσιακών στοιχείων του προγράµµατος έχει ορισθεί στο 0% από την οικονοµική χρήση 2011 κι έπειτα, καθώς η Εταιρεία έχει αποφασίσει να διατηρήσει τις επενδύσεις στο πρόγραµµα των καθορισµένων παροχών στο κατώτερο δυνατό επίπεδο και να καταβάλλει τις εισφορές του προγράµµατος καθώς καθίστανται δεδουλευµένες. Σύµφωνα µε αυτή τη στρατηγική, ο ποσοστιαίος δείκτης αναµενόµενης απόδοσης των περιουσιακών στοιχείων του προγράµµατος (EROA) δεν αποτελεί πλέον προσδιοριστικό παράγοντα στο αναλογιστικό µοντέλο και έχει ορισθεί στο 0%. (vi) Ανάλυση ευαισθησίας Εάν υποθέσουµε ότι το προεξοφλητικό επιτόκιο ήταν χαµηλότερο κατά 100 µονάδες βάσης, τότε η αναµενόµενη υποχρέωση παροχών θα αυξανόταν κατά 23,1% (2011: αύξηση κατά 19,9%) Εάν υποθέσουµε ότι η αναµενόµενη µελλοντική αύξηση στις συντάξιµες αποδοχές θα ανερχόταν σε 25 µονάδες βάσης λιγότερες το χρόνο, τότε η αναµενόµενη υποχρέωση παροχών θα αυξανόταν κατά 1,6% για το συνταξιοδοτικό πρόγραµµα (2011: 1,4%). vii) Η εύλογη αξία των περιουσιακών στοιχείων του προγράµµατος και ο σταθµική µέση σύνθεση κατά την ηµεροµηνία ισολογισµού αναλύεται ως εξής: Ευρωπαϊκά κρατικά και εταιρικά οµόλογα και οµόλογα πολυεθνικών οργανισµών ( ' 000) % ( '000) % Σύνολο Η συνολική αναµενόµενη απόδοση των περιουσιακών στοιχείων υπολογίζεται ως ο σταθµικός µέσος των αναµενόµενων αποδόσεων των περιουσιακών στοιχείων του προγράµµατος βάσει των ιστορικών τάσεων και των προσδοκιών για την πορεία των αγορών τους επόµενους 12 µήνες. (viii) Κατά το οικονοµικό έτος 2012, αναγνωρίστηκαν στην κατάσταση αποτελεσµάτων χρήσεων και συνολικού εισοδήµατος αναλογιστικές ζηµίες χιλιάδων ευρώ ενώ το 2011 είχαν αναγνωριστεί αναλογιστικά κέρδη 366 χιλιάδων ευρώ. Η σηµαντική µεταβολή οφείλεται στο χαµηλότερο προεξοφλητικό επιτόκιο (2,25% έναντι 4,25% το 2011) που χρησιµοποιήθηκε στην αναλογιστική 44

45 µελέτη. Η µείωση του προεξοφλητικού επιτοκίου βασίζεται στην απόδοση εταιρικών οµολόγων µε αξιολόγηση ΑΑ και οφείλεται στην τάση των επιτοκίων στην Ευρωζώνη. Τα αναλογιστικά κέρδη και ζηµίες για τη χρήση που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2012 και που αποσβέστηκαν στην κατάσταση αποτελεσµάτων χρήσεως αλλά και συνολικού εισοδήµατος ανήλθαν σε 853 χιλιάδων ευρώ έναντι 995 χιλιάδων ευρώ το (ix) Η Εταιρεία κατέβαλε εισφορές ύψους χιλ. ευρώ στο πρόγραµµα καθορισµένων παροχών για τη χρήση που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2012 (2011: 0 ευρώ). 23. Ενδεχόµενες υποχρεώσεις και δεσµεύσεις Η Εταιρεία έχει δώσει εγγυητικές επιστολές υπέρ τρίτων στα πλαίσια των συνήθων δραστηριοτήτων της αξίας ευρώ ,34. Οι εγγυητικές αυτές επιστολές καλύπτουν την καλή λειτουργία καθώς και εκτέλεση έργων των πελατών, τη συµµετοχή σε διαγωνισµούς και περιπτώσεις προκαταβολών. Στο παρελθόν δεν υπήρξε καµία περίπτωση κατάπτωσης εγγυητικής επιστολής για καµία από τις παραπάνω περιπτώσεις. 24. Συναλλαγές µε συνδεδεµένα µέρη Η IBM Ελλάς Α.Ε. είναι θυγατρική της IBM Corporation, της τελικής µητρικής της εταιρείας, η οποία έχει συσταθεί στις Ηνωµένες Πολιτείες Αµερικής. Η άµεση µητρική της Εταιρείας είναι η IBM Italia S.p.A., µια εταιρεία η οποία έχει συσταθεί σε άλλη χώρα της Ε.Ε. (Ιταλία). Ο όµιλος των συγγενών εταιρειών περιλαµβάνει την τελική µητρική εταιρεία, την άµεση µητρική, τις θυγατρικές και τις συνδεδεµένες εταιρείες της Εταιρείας και των µητρικών εταιρειών. Κατά τη διάρκεια της χρήσης, η Εταιρεία πραγµατοποίησε τις ακόλουθες συναλλαγές µε συνδεδεµένα µέρη: Τύπος συναλλαγής Συνδεδεµένα µέρη IBM Ελλάς Α.Ε ( '000) ( '000) Πώληση αγαθών/υπηρεσιών προς: IBM Corporation. USA (223) (426) IBM Italy S.p.A. (137) (53) IBM BTO Ελλάς Α.Ε. - - Λοιπές συνδεδεµένες (4.440) (4.903) εταιρείες Σύνολο (4.800) (5.382) Αγορά αγαθών/υπηρεσιών από: IBM Corporation. USA IBM Italy S.p.A Λοιπές συνδεδεµένες εταιρείες Πρόγραµµα δικαιωµάτων προαίρεσης αγοράς µετοχών από εργαζοµένους: Πληρωµές για πνευµατικά δικαιώµατα προς: Πληρωµές για άδειες χρήσης λογισµικού προς: Σύνολο IBM Corporation. USA IBM Corporation. USA IBM Corporation. USA Καταβολή µερισµάτων προς: IBM Italy S.p.A Το ποσό που γνωστοποιείται στη γραµµή «Πρόγραµµα δικαιωµάτων προαίρεσης αγοράς µετοχών από εργαζοµένους», το οποίο είναι πληρωτέο στην IBM Corporation, αντιπροσωπεύει το ποσό που έχει χρεώσει η τελευταία στην Εταιρεία και ως εκ τούτου διαφέρει από τα ποσά που αναφέρονται στη σηµείωση 21. Τα ποσά στη σηµείωση 21 αντιστοιχούν στο έξοδο που αναγνωρίζεται στην Κατάσταση 45

46 Συνολικού Εισοδήµατος σε σχέση µε το πρόγραµµα παροχών βασιζόµενες σε µετοχές, σύµφωνα µε το ΠΧΑ 2. Στον παρακάτω πίνακα εµφανίζονται τα εισπρακτέα και πληρωτέα ποσά από και προς συνδεδεµένα µέρη, κατά την ηµεροµηνία ισολογισµού ( και ): Υπόλοιπα µε συνδεδεµένα µέρη Συνδεδεµένα µέρη IBM Ελλάς Α.Ε ( '000) ( '000) Απαιτήσεις οφειλόµενες από: IBM Corporation. USA IBM Italy S.p.A Λοιπά συνδεδεµένα µέρη Σύνολο Υποχρεώσεις οφειλόµενες προς: IBM Corporation. USA (683) (170) IBM Italy S.p.A. (7) (300) Λοιπά συνδεδεµένα µέρη (11.395) (5.032) Σύνολο (12.085) (5.502) Τα ανεξόφλητα ποσά δεν είναι ασφαλισµένα και θα εξοφληθούν µε µετρητά. εν έχουν παρασχεθεί ούτε έχουν ληφθεί εγγυήσεις. εν έχουν αναγνωριστεί έξοδα στη χρήση για µη εισπρακτέα ή επισφαλή χρέη αναφορικά µε τα οφειλόµενα ποσά από συνδεδεµένα µέρη. Αµοιβές ανώτερου διευθυντικού προσωπικού Οι αµοιβές του ανώτερου διευθυντικού προσωπικού στη διάρκεια της χρήσης ήταν οι εξής: ( '000) ( '000) Αµοιβές ανώτερου διευθυντικού προσωπικού Σύνολο Οι αµοιβές των διευθυντών και σηµαντικών στελεχών καθορίζονται από την επιτροπή αµοιβών λαµβάνοντας υπόψη την απόδοση των ατόµων και τις τάσεις της αγοράς. Οι αµοιβές του ανώτερου διευθυντικού προσωπικού αντιπροσωπεύουν τις συνολικές απολαβές που παρέχονται στους διευθυντές σε σχέση µε το ρόλο τους στη διαχείριση των υποθέσεων της Εταιρείας και των συνδεδεµένων εταιρειών του Οµίλου που είναι εγκατεστηµένες στη χώρα, υπό τον κοινό έλεγχο της International Business Machines Corporation. 46

47 25. Χρηµατοοικονοµικά µέσα ιαχείριση χρηµατοοικονοµικού κινδύνου Κατά την συνήθη διεξαγωγή των δραστηριοτήτων της, η Εταιρεία υπόκειται σε τακτική βάση σε ποικίλους κινδύνους. Πέραν του κινδύνου αγοράς που σχετίζεται µε τα επιτόκια για τα τοκοφόρα περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις και τα χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις σε ξένο νόµισµα, άλλα παραδείγµατα κινδύνων είναι ο πιστωτικός κίνδυνος και ο κίνδυνος ρευστότητας. Η Εταιρεία αξιολογεί σε τακτική βάση αυτούς τους κινδύνους και έχει θεσπίσει πολιτικές και επαγγελµατικές πρακτικές για προστασία έναντι των αρνητικών επιδράσεων αυτών των κινδύνων καθώς και άλλων πιθανών κινδύνων. Ως εκ τούτου, η Εταιρεία δεν αναµένει σηµαντικά κέρδη ή ζηµιές τα οποία δεν αντικατοπτρίζονται µε άλλο τρόπο στις οικονοµικές καταστάσεις και τα οποία προκύπτουν από αυτούς τους κινδύνους. Περαιτέρω λεπτοµέρειες των χρηµατοοικονοµικών µέσων και των σχετικών πολιτικών διαχείρισης κινδύνων της Εταιρείας παρατίθενται παρακάτω. (i) Παράγωγα Η Εταιρεία δεν κατέχει παράγωγα χρηµατοοικονοµικά µέσα. (ii) Κίνδυνος αγοράς Οι δραστηριότητες της Εταιρείας την εκθέτουν σε χρηµατοοικονοµικούς κινδύνους διακυµάνσεων στα επιτόκια και στα ξένα νοµίσµατα. Για τις οικονοµικές χρήσεις που παρουσιάζονται δεν έχει υπάρξει µεταβολή στην έκθεση της Εταιρείας στους κινδύνους της αγοράς ή τη διαχείριση αυτών των κινδύνων. Για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις γνωστοποίησης, η Εταιρεία πραγµατοποιεί µια ανάλυση ευαισθησίας για να καθορίσει την επίδραση που µπορεί να έχει στις εύλογες αξίες των χρηµατοοικονοµικών µέσων της, τα αποτελέσµατα και τα ίδια κεφάλαια η έκθεση σε κινδύνους της αγοράς. Τα χρηµατοοικονοµικά µέσα τα οποία περιλαµβάνονται στην ανάλυση ευαισθησίας περιλαµβάνουν τα ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα, τις εµπορικές και λοιπές απαιτήσεις, τις εµπορικές και λοιπές υποχρεώσεις και τις έντοκες δανειοδοτικές και δανειοληπτικές πράξεις, συµπεριλαµβανοµένων και εκείνων που αφορούν συνδεδεµένα µέρη. (iii) Κίνδυνος επιτοκίων Η Εταιρεία είναι εκτεθειµένη στον κίνδυνο επιτοκίων, καθώς τα τοκοφόρα περιουσιακά στοιχεία και οι έντοκες υποχρεώσεις συµφωνούνται τόσο µε σταθερά όσο και µε κυµαινόµενα επιτόκια. Λεπτοµέρειες σχετικά µε το τοκοφόρο χαρτοφυλάκιο και τα αντίστοιχα σταθµισµένα µέσα επιτόκια που βρίσκονται στην κατοχή της Εταιρείας παρατίθενται παρακάτω: Σταθµισµένο µέσο επιτόκιο Σταθµισµένο µέσο επιτόκιο ( '000) ( '000) Χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία Μη τοκοφόρες απαιτήσεις Ταµειακά ιαθέσιµα ,0% ,4% Χρηµατοοικονοµικές υποχρεώσεις Άτοκες υποχρεώσεις (19.397) (12.247) 47

48 (iv) Συναλλαγµατικός κίνδυνος Το λειτουργικό νόµισµα της Εταιρείας είναι το ευρώ. Οι δραστηριότητες της Εταιρείας την εκθέτουν σε µεταβολές στις συναλλαγµατικές ισοτιµίες, ιδιαίτερα εξαιτίας συναλλαγών που πραγµατοποιούνται µε συνδεδεµένα µέρη για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών. Στον ακόλουθο πίνακα αναλύονται τα χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις κατά νόµισµα. (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) '000 '000 Χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία ολάρια ΗΠΑ Ευρώ '000 '000 Χρηµατοοικονοµικές υποχρεώσεις ολάρια ΗΠΑ (6.234) (1.227) Λίρες στερλίνες ΗΒ (561) (215) Ευρώ (12.297) (10.720) Άλλα (306) (85) Για την ελαχιστοποίηση του συναλλαγµατικού κινδύνου, στο τέλος κάθε οικονοµικής χρήσης, τα περιουσιακά στοιχεία και οι υποχρεώσεις σε ξένο νόµισµα µετατρέπονται σε ευρώ µε βάση τη συναλλαγµατική ισοτιµία της 31 ης εκεµβρίου. Οι συναλλαγµατικές διαφορές που προκύπτουν αναγνωρίζονται στην κατάσταση αποτελεσµάτων. Ανάλυση ευαισθησίας: Η παρούσα ανάλυση ευαισθησίας έχει πραγµατοποιηθεί µόνο για τις χρηµατοοικονοµικές υποχρεώσεις σε δολάρια ΗΠΑ, δεδοµένου ότι το ποσό των υποχρεώσεων σε άλλα νοµίσµατα είναι ασήµαντο. Εάν υποθέσουµε ότι η ισοτιµία Ευρώ/ ολάριο µειωνόταν κατά 10%, η Εταιρεία θα είχε καταγράψει συναλλαγµατικά κέρδη ποσού 567 χιλ. ευρώ (2011: 141 χιλ. ευρώ). Εάν υποθέσουµε ότι η ισοτιµία Ευρώ/ ολάριο αυξανόταν κατά 10%, η Εταιρεία θα είχε καταγράψει συναλλαγµατικές ζηµιές ποσού 693 χιλ. ευρώ (2011: 183 χιλ. ευρώ). Η ανάλυση ευαισθησίας έχει πραγµατοποιηθεί µε βάση την ισοτιµία Ευρώ/ ολάριο κατά την ηµεροµηνία της κατάστασης οικονοµικής θέσης. (v) Πιστωτικός κίνδυνος Η Εταιρεία είναι εκτεθειµένη σε ενδεχόµενη ζηµιά εάν κάποιο µέρος δεν καταβάλει οφειλόµενα ποσά στην Εταιρεία βάσει συµβατικών όρων («πιστωτικός κίνδυνος»). Η Εταιρεία έχει θεσπίσει πολιτικές και διαδικασίες για την αντιµετώπιση του πιστωτικού κινδύνου σε βασικές συναλλαγές, συµπεριλαµβανοµένων της εξέτασης και του καθορισµού ορίων για την έκθεση στον πιστωτικό κίνδυνο, καθώς και της συνεχούς αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των αντισυµβαλλόµενων µερών. 48

49 Στις 31 εκεµβρίου, η ανάλυση των εµπορικών και λοιπών απαιτήσεων, εξαιρουµένων των ενδοεταιρικών απαιτήσεων, είχε ως εξής: '000 '000 Μικτές απαιτήσεις Μείον: αποµείωση (2.917) (3.248) Αναλύονται ως εξής: Μη ληξιπρόθεσµες απαιτήσεις που δεν έχουν υποστεί αποµείωση Ληξιπρόθεσµες απαιτήσεις πέραν των 90 ηµερών µη αποµειωµένες Ληξιπρόθεσµες απαιτήσεις πέραν των 180 ηµερών µη αποµειωµένες Η Εταιρεία έχει υιοθετήσει πολιτικές για την ελαχιστοποίηση του πιστωτικού κινδύνου, συµπεριλαµβανοµένης της διενέργειας κατάλληλων πιστωτικών ελέγχων για πιθανούς πελάτες πριν από την πραγµατοποίηση πωλήσεων και της κατοχής τραπεζικών εγγυήσεων για ορισµένες χρηµατοδοτούµενες απαιτήσεις. Η Εταιρεία δεν εµφανίζει ιδιαίτερη συγκέντρωση πιστωτικού κινδύνου. (vi) ιαχείριση κινδύνου ρευστότητας Η Εταιρεία διαχειρίζεται τον κίνδυνο ρευστότητας διατηρώντας επαρκή αποθεµατικά, τραπεζικές διευκολύνσεις και διευκολύνσεις δανεισµού αποθεµατικών µε τη συνεχή παρακολούθηση των προβλεπόµενων και των πραγµατικών ταµειακών ροών και, όπου είναι απαραίτητο, συνδυάζοντας τις περιόδους ωρίµανσης των χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων. Στον ακόλουθο πίνακα αναλύονται οι περίοδοι ωρίµανσης των χρηµατοοικονοµικών µέσων στις 31 εκεµβρίου 2012: 0-90 ηµέρες ηµέρες ηµέρες >1 έτος '000 '000 '000 '000 Χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία Ταµειακά ιαθέσιµα Πελάτες Απαιτήσεις από συνδεδεµένα µέρη Χρηµατοοικονοµικές υποχρεώσεις Προµηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις (6.773) (289) - (250) Οφειλές σε συνδεδεµένα µέρη (10.181) (451) (1.251) (202) 49

50 Στον ακόλουθο πίνακα αναλύονται οι περίοδοι ωρίµανσης των χρηµατοοικονοµικών µέσων στις 31 εκεµβρίου 2011: Χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία 0-90 ηµέρες ηµέρες ηµέρες >1 έτος '000 '000 '000 '000 Ταµειακά ιαθέσιµα Πελάτες Χρηµατοοικονοµικές απαιτήσεις Απαιτήσεις από συνδεδεµένα µέρη Χρηµατοοικονοµικές υποχρεώσεις Προµηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις (6.479) (12) (11) (242) ανεισµός Οφειλές σε συνδεδεµένα µέρη (4.078) (748) (676) - (vii) Εύλογη αξία χρηµατοοικονοµικών µέσων Η διοίκηση θεωρεί ότι η λογιστική αξία των χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων, εκτός όσων έχουν αναγνωριστεί στην εύλογη αξία µέσω αποτελεσµάτων, προσεγγίζει τις εύλογη αξία τους. 26. Γεγονότα µετά την ηµεροµηνία του ισολογισµού Στις 15 Μαρτίου 2013, η IBM Europe Information Technology B.V., προχώρησε σε αύξηση του µετοχικού της κεφαλαίου µε την έκδοση κοινών µετοχών µε ονοµαστική αξία 1 ευρώ η καθεµία. Η εν λόγω έκδοση καλύφθηκε πλήρως από την IBM Hellas S.A. Κατά συνέπεια, από τον Μάρτιο 2013, η συµµετοχή της Εταιρείας στην IBM Europe Information Technology B.V. ανέρχεται σε ευρώ και αποτελείται από κοινές µετοχές µε ονοµαστική αξία 1 ευρώ η καθεµία. 50

51 Έκθεση Ελέγχου Ανεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή Προς τους Μετόχους της Εταιρείας «IBM Ελλάς Συστήµατα Επεξεργασίας Πληροφοριών ΑΕ» Έκθεση επί των Οικονοµικών Καταστάσεων Ελέγξαµε τις συνηµµένες οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας «IBM Ελλάς Συστήµατα Επεξεργασίας Πληροφοριών ΑΕ», οι οποίες αποτελούνται από την κατάσταση οικονοµικής θέσης της 31 ης εκεµβρίου 2012, τις καταστάσεις αποτελεσµάτων χρήσεως και συνολικού εισοδήµατος, µεταβολών ιδίων κεφαλαίων και ταµειακών ροών της χρήσεως που έληξε την ηµεροµηνία αυτή, καθώς και περίληψη σηµαντικών λογιστικών αρχών και µεθόδων και λοιπές επεξηγηµατικές πληροφορίες. Ευθύνη της ιοίκησης για τις Οικονοµικές Καταστάσεις Η διοίκηση έχει την ευθύνη για την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση αυτών των οικονοµικών καταστάσεων σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και για εκείνες τις εσωτερικές δικλίδες, που η διοίκηση καθορίζει ως απαραίτητες, ώστε να καθίσταται δυνατή η κατάρτιση οικονοµικών καταστάσεων απαλλαγµένων από ουσιώδη ανακρίβεια, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Ευθύνη του Ελεγκτή Η δική µας ευθύνη είναι να εκφράσουµε γνώµη επί αυτών των οικονοµικών καταστάσεων µε βάση τον έλεγχό µας. ιενεργήσαµε τον έλεγχό µας σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Ελέγχου. Τα πρότυπα αυτά απαιτούν να συµµορφωνόµαστε µε κανόνες δεοντολογίας, καθώς και να σχεδιάζουµε και διενεργούµε τον έλεγχο µε σκοπό την απόκτηση εύλογης διασφάλισης για το εάν οι οικονοµικές καταστάσεις είναι απαλλαγµένες από ουσιώδη ανακρίβεια. Ο έλεγχος περιλαµβάνει τη διενέργεια διαδικασιών για την απόκτηση ελεγκτικών τεκµηρίων, σχετικά µε τα ποσά και τις γνωστοποιήσεις στις οικονοµικές καταστάσεις. Οι επιλεγόµενες διαδικασίες βασίζονται στην κρίση του ελεγκτή περιλαµβανοµένης της εκτίµησης των κινδύνων ουσιώδους ανακρίβειας των οικονοµικών καταστάσεων, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Κατά τη διενέργεια αυτών των εκτιµήσεων κινδύνου, ο ελεγκτής εξετάζει τις εσωτερικές δικλίδες που σχετίζονται µε την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση των οικονοµικών καταστάσεων της εταιρείας, µε σκοπό το σχεδιασµό ελεγκτικών διαδικασιών κατάλληλων για τις περιστάσεις, αλλά όχι µε σκοπό την έκφραση γνώµης επί της αποτελεσµατικότητας των εσωτερικών δικλίδων της εταιρείας. Ο έλεγχος περιλαµβάνει επίσης την αξιολόγηση της καταλληλότητας των λογιστικών αρχών και µεθόδων που χρησιµοποιήθηκαν και του εύλογου των εκτιµήσεων που έγιναν από τη διοίκηση, καθώς και αξιολόγηση της συνολικής παρουσίασης των οικονοµικών καταστάσεων. Πιστεύουµε ότι τα ελεγκτικά τεκµήρια που έχουµε συγκεντρώσει είναι επαρκή και κατάλληλα για τη θεµελίωση της ελεγκτικής µας γνώµης. Γνώµη Κατά τη γνώµη µας, οι συνηµµένες οικονοµικές καταστάσεις παρουσιάζουν εύλογα, από κάθε ουσιώδη άποψη, την οικονοµική θέση της Εταιρείας «IBM Ελλάς Συστήµατα Επεξεργασίας Πληροφοριών ΑΕ» κατά την 31 η εκεµβρίου 2012 και τη χρηµατοοικονοµική της επίδοση και τις ταµειακές της ροές για τη χρήση που έληξε την ηµεροµηνία αυτή σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΠΡΑΙΣΓΟΥΩΤΕΡΧΑΟΥΣΚΟΥΠΕΡΣ Ανώνυµη Ελεγκτική Εταιρεία, Λεωφ. Κηφισίας 268, Χαλάνδρι Τ: , Φ: , Λεωφ. Κηφισίας 260 & Κόδρου, Χαλάνδρι, Τ: , Φ: Εθνικής Αντίστασης 17, Θεσσαλονίκη, Τ: , Φ: