Μια εισαγωγή στο Linux με την διανομή Fedora. Βάιος Κολοφωτιάς MSc Informational Systems

Transcript

1 Μια εισαγωγή στο Linux με την διανομή Fedora Βάιος Κολοφωτιάς MSc Informational Systems

2 Τι είναι το Fedora Project? Είναι το όνομα μιας παγκόσμιας κοινότητας ανθρώπων που αγαπούν, χρησιμοποιούν και φτιάχνουν ελεύθερο λογισμικό. Το Fedora λαμβάνει χορηγίες από την Red Hat, τον πιο έμπιστο πάροχο τεχνολογίας ανοιχτού κώδικα. Η Red Hat επενδύει στο Fedora ώστε να ενθαρρύνει την συνεργασία και να θρέψει καινοτόμες νέες τεχνολογίες ελεύθερου λογισμικού. Ένα από τα πιο γνωστά χαρακτηριστικά της διανομής είναι το ότι μια καινούργια έκδοση του Fedora βγαίνει κάθε 6 μήνες. Σπάνια καθυστερεί πολύ πέραν της ημερομηνίας στο σχέδιο κυκλοφορίας Ιστορία: Μετά την κυκλοφορία του Red Hat 9, της προηγούμενης διανομής Linux της εταιρίας Red Hat, ανακοινώθηκε ένα σχέδιο κατά το οποίο θα υπάρχουν δύο διανομές, η μία για εμπορική χρήση, με ιδιωτικό κώδικα που συμπληρώνει μια συλλογή εφαρμογών ελεύθερου λογισμικού. Η εμπορική διανομή βγήκε με το όνομα Red Hat Enterprise Linux. Η συλλογή ελεύθερου λογισμικού αποτελεί τη δεύτερη διανομή, που ονομάστηκε Fedora Core. Αυτό το όνομα προέκυψε από την σκέψη του να δημιουργηθεί ένας ξεχωριστός ιστότοπος για εφαρμογές που δεν θεωρούνται θεμελιώδεις. Σε εκείνες τις εφαρμογές ο καθένας από το ευρύτερο κοινό Θα μπορεί να συνεισφέρει, σε αντιδιαστολή με το βασικό λογισμικό. Αυτός ο ιστότοπος λεγόταν Fedora Extras, και διατηρήθηκε μέχρι την κυκλοφορία του Fedora 7, οπότε και καταργήθηκε. [2] Το κοινό συνεχίζει να συμμετέχει στην ανάπτυξη και διατήρηση εκείνων των εφαρμογών καθώς και του βασικού λογισμικού που προηγουμένως ήταν υπό τον αποκλειστικό έλεγχο των υπαλλήλων της Red Hat. Όλο το λογισμικό, θεμελιώδες και μη, συμπεριλαμβάνεται πια στον ιστότοπο του Fedora. Κώδικας μη ελεύθερης χρήσης (πχ. ιδιωτικό λογισμικό για κάρτες γραφικών) βρίσκεται στην αρχειοθήκη RPM Fusion

3

4 Υπάρχουν 3 δυνατοί τρόποι δοκιμής της διανομής Fedora. Κάποιες απευθύνονται σε πιο έμπειρους χρήστες και απαιτούν τροποποίηση του συστήματος μας και άλλες λειτουργούν χωρίς να το επηρεάσουν καθόλου! Αρχικά κατεβάστε το ISO του Fedora. 1. Για να εγκαταστήσετε το Fedora χρησιμοποιώντας ένα USB stick, ακολουθήστε τις οδηγίες 2. Για να εγκαταστήσετε το Fedora χρησιμοποιώντας ένα άδειο CD ή DVD, ακολουθήστε τις οδηγίες 3. Για να εγκαταστήσετε το Fedora σε μια εικονική μηχανή Virtualbox, ακολουθήστε τις οδηγίες Οι δύο πρώτοι, όπου το μέσο εγκατάστασης είναι dvd ή usb stick μπορούν να χρησιμοποιηθούν live, που σημαίνει ότι ο χρήστης μπορεί να δει το περιβάλλον του Fedora και να δουλέψει περιορισμένα σε αυτό απλώς βάζοντας το μέσο στον υπολογιστή του και κάνοντας επανεκκίνηση, χωρίς να χρειάζεται να το εγκαταστήσει στον υπολογιστή του! Αν αποφασίσει ότι θέλει περισσότερα, μπορεί να το εγκαταστήσει με το πάτημα ενός κουμπιού μέσα από το περιβάλλον και ακολουθώντας έναν πολύ απλό οδηγό εγκατάστασης. Στην περίπτωση της εικονικής μηχανής, ο χρήστης χρειάζεται να ακολουθήσει μια πιο σύνθετη διαδικασία η οποία περιγράφεται στα παραπάνω βήματα. ΠΩΣ ΝΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΗΣΩ ΤΟ FEDORA? ΤΙ ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΩ; - Ένα άδειο CD ή DVD ή ένα blank 1GB+ USB stick bit Intel-compatible PC 1GB memory (RAM) -Τουλάχιστον 10 GB σκληρού δίσκου (απαιτείται για την εγκατάσταση)

5 Η πρώτη μας επαφή με το περιβάλλον της διανομής Fedora είναι η επιφάνεια εργασίας. Στην πάνω εικόνα μπορούμε να δούμε το γραφικό περιβάλλον Gnome 3, που είναι η default επιλογή, ενώ μπορούμε να επιλέξουμε το πιο εντυπωσιακό, αλλά και πιο βαρύ, KDE. Τα Gnome, το KDE αλλά και άλλα όπως το Xfce ονομάζονται διαχειριστές παραθύρων(window managers) και αποτελούν το γραφικό κομμάτι του linux που διευκολύνει την χρήση του από τους χρήστες. window_manager

6

7 To Fedora έρχεται έχοντας προεγκατεστημένες αρκετές εφαρμογές, οι οποίες καλύπτουν όλες τις ανάγκες ενός μέσου χρήστη. Ενδεικτικά αναφέρονται τα archive manager για διαχείριση.zip &.rar αρχείων, το cheese για λήψη φωτογραφιών και video, το rhytmbox για αναπαραγωγή μουσικής και ταινιών και η σουίτα LibreOffice για δουλειές γραφείου. Και όλα αυτά δωρεάν και εύκολα τροποποιήσημα στις ανάγκες μας!

8 ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΗΣΩ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ? Το fedora δίνει πρόσβαση σε μια πληθώρα εφαρμογών που υπάρχουν στα αποθετήρια του. Για να εγκαταστήσουμε κάποια εφαρμογή που επιθυμούμε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το γραφικό εργαλείο, το οποίο φαίνεται στην εικόνα ή μέσω της γραμμής εντολών με την εντολή: yum install any-package(π.χ yum install firefox)

9 Στο λειτουργικό σύστημα linux (όπως και σε άλλα συστήματα unix όπως το Mac OS X) υπάρχει ο ρόλος του υπερχρήστη, ο οποίος είναι ο μόνος που μπορεί να κάνει αλλαγές στο σύστημα διασφαλίζοντας έτσι την σωστή λειτουργία του και προστατεύτοντας το από κακόβουλη χρήση. Τον χρήστη αυτόν τον ορίζεται κατά την εγκατάσταση και του δίνεται έναν κωδικό. Αρκετές φορές στο γραφικό περιβάλλον αλλά και στην γραμμή εντολών θα σας ζητηθεί ο κωδικός αυτός, πριν κάνετε κάποια ενέργεια που θα επιφέρει αλλαγές στο σύστημα(π.χ εγκατάσταση μιας νέας εφαρμογής). Στο γραφικό περιβάλλον απλά πληκτρολογείτε τον κωδικό, ενώ στο terminal πριν εκτελέσετε κάποια εντολή θα πρέπει να δώσετε την εντολή: $su και τον κωδικό σας και μετά την εντολή που επιθυμείτε( π.χ yum install vlc) SUPER USER

10 3D ΕΦE ΚΑΙ ΚOΛΠΑ ΣΤΟ FEDORA ΜΕ ΤΟ COMPIZ! Το Compiz Fusion είναι ένα project που στοχεύει ν' αυξήσει τη λειτουργικότητα του Compiz μέσω της προσθήκης περισσότερων plugins, εργαλείων και βιβλιοθηκών/libraries. Κάνει πιο όμορφη και εντυπωσιακή την επιφάνεια εργασίας μας, ενώ με σωστή χρήση μπορεί να αυξήσει αρκετά την παραγωγικότητα μας. Για να το εγκαταστήσετε δώστε την εντολή(σε Gnome & KDE): su yum install ccsm emerald-themes compizconfig-backend-kconfig compizconfig-backend-gconf fusion-icon* emerald compiz-fusionunsupported-gnome compiz-fusion-gnome libcompizconfig compizgnome compiz-bcop compiz compizconfig-python compiz-fusionextras-gnome compiz-kde compiz-manager Ένα μικρό βίντεο με επίδειξη της λειτουργικότητας που μας προσφέρει το compiz:

11 ΓΡΑΜΜΗ ΕΝΤΟΛΩΝ(ΤERMINAL) H γραμμή εντολών αποτελεί την βάση και ταυτόχρονα το πιο δυνατό εργαλείο του linux!μέσω εντολών μπορούμε να κάνουμε ότι μπορούμε και με το ποντίκι μας αλλά πολύ πιο γρήγορα! Μια σειρά βασικών εντολών ακολουθεί..δοκιμάστε τις! - ls : είχνει τα περιεχόµενα ενός directory και µαζί ό,τι στοιχεία ζητηθούν από τις παραµέτρους της. - pwd : Εµφανίζει το directory στο οποίο βρισκόµαστε - cd : Με την εντολή cd αλλάζουµε directory(με cd.. μεταφερόμαστε στο προηγούμενο directory - mkdir : Η εντολή mkdir δηµιουργεί έναν καινούργιο φάκελο(directory) - cp copy : Η εντολή cp αντιγράφει αρχεία ή directories - mv move : Η εντολή mv µετακινεί αρχεία ή directories - rm remove : Η εντολή rm σβήνει αρχεία ή directories - nano test.txt : H εντολή nano δημιουργεί ένα αρχείο κειμένου και μας επιτρέπει να το τροποπίήσουμε μέσω του terminal Άσκηση: - Βρείτε σε ποιόν φάκελο είστε. - Μεταφερθείτε στο Desktop - Δημιουργήστε ένα αρχείο στο Desktop - Δημιουργήστε έναν φάκελο στο Desktop - Μεταφέρετε το αρχείο μέσα στο φάκελο και αντιγράψτε το σε έναν άλλο φάκελο της επιλογής σας. *tip: Η εντολή man (manual) εµφανίζει στην οθόνη την περιγραφή και οδηγίες σχετικά µε κάποια από τις εντολές του συστήµατος.

12 ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ To κεντρικό site του Fedora Project Ελληνική κοινότητα Fedora To documentation του project με πολύ χρήσιμους οδηγούς και παραδείγματα για την χρήση του Website με όλα τα τελευταία νέα σχετικά με το Linux, χρήσιμους οδηγούς βήμα βήμα και forum με χρήστες έτοιμους να βοηθήσουν!

13