Το μαθητικο περιοδικο του Γ/Λ «Αριστοτε λης» ΑΝΟΙΞΗ 2014

Transcript

1 Το μαθητικο περιοδικο του Γ/Λ «Αριστοτε λης» ΑΝΟΙΞΗ 2014

2 Διόρθωση/ επιμέλεια κειμένων Ειρήνη Τουρκομανώλη Υπεύθυνος Συντονισμού/Έκδοσης Γεώργιος Τσάκαλης (Γ Λυκείου) γράφουν Μαρία Κυριαζοπούλου (Β Λυκείου) Κάλλιο αργά παρά ποτέ, λέει μια ελληνική παροιμία και ταιριάζει απόλυτα στο ανοιξιάτικο τεύχος του περιοδικού μας, μια που μας πήρε λίγο παραπάνω για να το εκδώσουμε. Και για να σας αποζημιώσουμε, ετοιμάζουμε κι ένα ακόμα ανοιξιάτικο τεύχος για το Πάσχα! Όλο το τεύχος αυτό είναι αφιερωμένο στην 25η Μαρτίου. Στις εκδηλώσεις του σχολείου, την παρέλαση, αλλά και τη σημασία της γιορτής. Με τη συντακτική ομάδα ψάξαμε να βρούμε θέματα που να σχετίζονται με τα Κλέφτικα Δημοτικά Τραγούδια, στα οποία αφιερώσαμε τη σχολική μας γιορτή στις 25 Μαρτίου. Επίσης, για τον Ευαγγελισμό, το θέμα μας δεν είναι η ιστορία, που όλοι μας γνωρίζουμε, αλλά οι εκκλησίες που είναι αφιερωμένες στον Ευαγγελισμό της Παναγίας. Μαρία Χατζηπέτρου (Γ Λυκείου) Νάντια Αντωνιάδη (Α Λυκείου) Φωτεινή Τσάκαλη (Α Λυκείου) Αποστόλης Κυριαζοπουλος (Γ Λ) Και Νικόλαος Καραντούνης (Γ Γ) Η ομάδα του περιοδικού δουλεύει με πνεύμα συνεργασίας στα πάντα: από τα άρθρα, μέχρι τα χρώματα που ταιριάζουν στο τεύχος, τη σχετικότητα των θεμάτων και τις φωτογραφίες που τα ακολουθούν. Καθώς κάποια από τα μέλη του τελειώνουν φέτος τον Αριστοτέλη, θα μας λείψουν. Είμαι σίγουρη όμως ότι η ομάδα που μένει θα συνεχίσει με τον ίδιο ζήλο το έργο της. Μην ξεχνάτε αυτή την Παρασκευή την εκδήλωση της ΕΚΜΜ για το μεγάλο ποιητή Κωνσταντίνο Καβάφη. Στην εκδήλωση συμμετέχουν και τα σχολεία με απαγγελίες. Επίσης το Σάββατο 19 Απριλίου, Μεγάλο Σάββατο, το σχολείο μας θα παραμείνει κλειστό. Σας εύχομαι να απολαύσετε το περιοδικό μας όσο κι εμείς που το φτιάχναμε! Καλή ανάγνωση. Ειρήνη Τουρκομανώλη

3 Το Σάββατο 22 Μαρτίου, στο γυμνάσιο Αριστοτέλης πραγματοποιήθηκε η ετήσια γιορτή της 25ης Μαρτίου, για να τιμησουμε τους ήρωες που αγωνίστηκαν για την πατρίδα μας το Οι μαθητές συμμετείχαν με ομιλίες, χορούς και τραγούδια, καθώς επίσης κι ένα μικρό θεατρικό από τα παιδιά της τρίτης γυμνασίου. Το ακροατήριο γέλασε και χειροκρότησε. Το καλύτερο μέρος της παράστασης ήταν, κατά τη γνώμη μου, η ομάδα του χορού. Η γιορτή μας έκλεισε, όπως πάντα, με τους εθνικούς ύμνους, που τραγουδήσαμε όλοι μαζί, γονεις και μαθητές. Συγχαρητήρια σε όλους τους μαθητές και τις μαθήτριες για την προσπάθεια. Το κοινό παρακολουθεί, όπως πάντα, μαγεμένο από τις ερμηνείες των μαθητών. Σχολική γιορτή Στη σκηνή βρέθηκαν τσολιάδες και Τούρκοι, με όπλα και πυρομαχικά. Στο τέλος όλοι δώσανε τα χέρια.

4 Σχολική Γιορτή Οι μαθητές της Β Λυκείου υποδύονται τους Τουρκαλβανούς στη δραματοποίηση του δημοτικού τραγουδιού «Της Δέσπως». Οι μαθήτριες του χορευτικού έβγαλαν ασπροπρόσωπους τους δασκάλους του χορού. Τα αγόρια έκανα υπεράνθρωπες προσπάθειες να μας εντυπωσιάσουν και τα κατάφεραν! Αυτό απέδειξαν οι κραυγές που έβγαζε το ενθουσιασμένο κοινό! Θερμά συγχαρητήρια στη Γ1Γ, που κατάφερε με ελάχιστη προετοιμασία αλλά εξαιρετική συνεργασία να τραγουδήσει σύσωμη το «Μαρμαρωμένο Βασιλιά».

5 Παρέλαση H φετινή μας παρέλαση ήταν και πάλι μια μεγάλη επιτυχία για το σχολείο μας. Τα παιδιά του Αριστοτέλη, παρόλο το πολύ κρύο, παρελάσαμε με μεγάλη περηφάνια και απόλυτη πειθαρχία. Όπως παντα, τα δικά μας τύμπανα ήταν τα καλύτερα και τα πιο δυνατά. Αρκετοί μαθητές ήρθαν να παρελάσουν αψηφώντας το κρύο. Για μένα ήταν πολύ συγκινητικό, γιατί είναι η τελευταία μου χρονιά ως μαθήτρια του Αριστοτέλη και ήταν τιμή μου να κρατήσω την ελληνική σημαία. Εύχομαι στους επόμενους μαθητές να έχουν κι αυτοί την ίδια θετική εμπειρία, όπως είχα εγώ! Και του χρόνου! Μαρία Χατζηπέτρου

6 Ταξίδια Τα καταφύγια των Κλεφτών Στην εποχή της Τουρκοκρατίας, οι μόνες περιοχές που οι Τούρκοι δεν κατέλαβαν ήταν οι οροσειρές και μερικά νησιά, όπου μένανε μόνο Έλληνες. Ούτε ένας Τούρκος δεν πατήσε πόδι σ εκείνα τα μέρη. Το πιο μεγάλο μέρος του πληθυσμού υπέφερε κάτω από τον τουρκικό ζυγό, δουλεύοντας σκληρά σαν σκλάβοι, πληρώνοντας υψηλούς φόρους, τα λεγόμενα χαράτσια, και ζώντας κάτω από την απειλή και το φόβο των διωγμών και του παιδομαζώματος. Εκείνοι οι Έλληνες που δεν μπορούσαν να τα αντέξουν όλα αυτά και ήθελαν να αντισταθούν στους Τούρκους δυνάστες κατέφευγαν και κρυβόντουσαν στα βουνά. Από εκεί κάνανε συχνές επιδρομές ενάντια στους Τούκους. Οι Τούρκοι τους θεωρούσαν απλά κακούργους, αλλά οι Έλληνες στα χωριά τους βλέπανε σαν σωτήρες και τους θαυμάζανε για το θάρρος και την παλικαριά τους. Αυτοί είναι λοιπόν οι Κλέφτες και οι Αρματολοί. Για να μπορέσουν να αποφύγουν να τους πιάσουν οι Τουρκοι, οι κλέφτες ζούσαν σε μέρη που ήταν δυσπρόσιτα, δηλαδή δύσκολα να πάει κανείς ή να τα βρει, όπως βουνοκορφές, απόκρημνα βράχια, σπηλιές και τρύπες λαξευμένες σε βράχους.

7 Υπάρχουν πάρα πολλά τέτοια μέρη και περιοχές στην ελληνική ύπαιθρο. Εκεί οι κλέφτες ζούσαν σε συνεχή εξάσκηση με τρέξιμο, πήδημα, λιθάρι, σημάδι, αλλά και με γλέντι και τραγούδι, κάνοντας ἐτσι πλουσιότερη την ελληνική παραδοση με τα κλἐφτικα τραγούδια. Ένα από αυτά τα μέρη είναι και η Παναγία η Καταφυγιώτισσα στην Κορινθία. Χτίστηκε το 1782 από τους Ζαχολίτες, και εκεί οι κλέφτες και οι αρματωλοί σκάβανε τρύπες, λαγούμια και καταφύγια για να κρύβονται. Γι' αυτό και ονομάστηκε "Καταφυγιώτισσα". Σήμερα, για να θυμόμαστε τη δράση αυτών των ηρώων του 1821, η πολιτεία ανακαίνισε την περιοχή, χτίζοντας μια επιβλητική είσοδο, ανακατασκευάζοντας την παλιά σπηλιά και συνδέοντας όλους τους χώρους που ζούσαν κρυμμένοι οι κλέφτες και οι ντόπιοι Ζαχολίτες. Υπάρχει επίσης εκεί και ένα εκκλησάκι που δεν πρέπει κανείς να ξεχάσει να επισκεφτεί, όταν βρεθεί στην ορεινή Κορινθία. Ένα άλλο μέρος είναι και η Γραμμένη Οξυά, ένα μικρό χωριό της Ναυπακτίας στο Νομό Αιτωλοακαρνανίας, στο σταυροδρόμι που ανταμώνουν οι τέσσερις νομοί της Αιτωλοκαρνανίας, Ευρυτανίας, Φθιώτιδας και Φωκίδας. Ταξίδια Ορεινό, γνήσιο χωριό της Ρούμελης, αραιοκατοικημένο, και σκαρφαλωμένο στις ανατολικές πλαγιές της Οξυάς, απλώνεται μέχρι τον ορμητικό Εύηνο, με ορίζοντα τα Βαρδούσια. ΝΑΝΤΙΑ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ

8 Οι κλέφτες και οι αρματολοί Κλέφτες, ονομάζονταν τα μέλη ένοπλων παράνομων ομάδων του βουνού, την περίοδο της Τουρκοκρατίας, οι οποίοι έδωσαν το όνομά τους στα φημισμένα κλέφτικα δημοτικά τραγούδια. Kλέφτες αποκαλούνται άνθρωποι, οι οποίοι υποφέροντας ήταν ανίκανοι να αποδεχτούν και να ανεχτούν τη φοβερή τυραννία των Οθωμανών και γι αυτό έφυγαν στα δάση, για να διαφυλάξουν την ελευθερία τους. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας πολλοί Έλληνες δεν άντεχαν τον τουρκικό ζυγό, να πληρώνουν φόρους και να υποτάσσονται στο παιδομάζωμα κι έτσι ανέβαιναν στα βουνά και γίνονταν ληστές. Οι Αρχές τους αντιμετώπιζαν σαν εγκληματίες, όμως ο απλός λαός τους θαύμαζε για το θάρρος τους και την παλικαριά τους. Έτσι λοιπόν ονομάστηκαν κλέφτες και θεωρήθηκαν λαϊκοί ήρωες. Πράγματι, σε όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, οι κλέφτες ήταν η μόνιμη πηγή αταξίας και ανησυχίας καθώς προκαλούσαν τον τρόμο στους χωρικούς. Στήνοντας ενέδρες στους εμπόρους και τους ταξιδιώτες στα διάφορα περάσματα, τους λήστευαν ή τους κρατούσαν ομήρους μέχρι να εισπράξουν λύτρα, χωρίς γενικά να τους ενδιαφέρει το θρήσκευμα των θυμάτων τους. Οι Τούρκοι, για να τους αντιμετωπίσουν, οργάνωσαν ειδικά τμήματα, τους αρματολούς, που αναλάμβαναν τη φύλαξη μιας περιοχής που λεγόταν αρματολίκι. Ιστορικό Οι αρματολοί, ως το 15ο αιώνα, είχαν σαν αποστολή τη φύλαξη συνόρων και διαβάσεων από τους κλέφτες και σαν αντάλλαγμα απαλλάσσονταν από την πληρωμή φόρων και την υποχρέωση να δίνουν τα παιδιά τους στο παιδομάζωμα. Πολλές φορές, για να υποτάξουν οι Τούρκοι κάποιους κλέφτες, τους έδιναν το αρματολίκι μιας περιοχής. Όμως έδιωχναν και πολλούς αρματολούς, αν καταλάβαιναν ότι βοηθάνε κλέφτες. Έτσι κλέφτης και αρματολός πολλές φορές ταυτίζονταν και έφτασε να σημαίνει το ίδιο πράγμα. Κάθε ομάδα κλεφτών είχε δικό της μπαϊράκι (σημαία), τον καπετάνιο, το πρωτοπαλίκαρο και τους ψυχογιούς (ανήλικα κλεφτόπουλα). Κρύβονταν σε δυσκολοπάτητα μέρη, τα λημέρια, και φύλαγαν

9 Ιστορικό σκοπιές, τα καραούλια. Οι σύγχρονοι ιστορικοί απορρίπτουν την αντίληψη ότι οι κλέφτες έκλεβαν μόνο τους Τούρκους και τους πλούσιους προσκυνημένους Έλληνες. Υποστηρίζουν πως βασικός στόχος τους ήταν τα αδύνατα τμήματα του πληθυσμού και επιτίθεντο στους ισχυρούς, οθωμανούς και χριστιανούς, μόνο όταν αισθάνονταν εξαιρετικά δυνατοί. Κάποιες φορές, ισχυρές ομάδες κλεφτών ζητούσαν λύτρα από χωριά ή επέδραμαν σε πολιτείες όπως στο Καρπενήσι το Στις επιδρομές αυτές, κάποτε, οι χριστιανοί κλέφτες συνέπρατταν με αλβανόφωνους μουσουλμάνους ή Τούρκους κλέφτες. Οι κλέφτες εκείνης της εποχής, λοιπόν, δε φαίνονται να είχαν εθνική συνείδηση. Eπίσης οι Τούρκοι ονόμαζαν "άπιστους κλέφτες" τους Έλληνες επαναστάτες. Από τον 18ο αιώνα οι κλέφτες άρχισαν να δείχνουν πως είναι ικανοί να δημιουργήσουν προβλήματα στην οθωμανική κυριαρχία, με αποτέλεσμα να γίνονται υπολογίσιμοι όχι μόνο από τις ξένες δυνάμεις αλλά και από τους Έλληνες που απέβλεπαν στην αποτίναξη της τουρκικής κυριαρχίας. Οι τελευταίοι είδαν στους κλέφτες τους ηρωικούς εκδικητές του Ελληνισμού και έδωσαν ρομαντικό πνεύμα στη λέξη κλέφτης, Σταδιακά και μέχρι την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα του 1821, οι κλέφτες, μαζί με τους αρματολούς, αποτέλεσαν τη μόνη στρατιωτική δύναμη της Ελλάδας η οποία μπορούσε να πολεμήσει τον κατακτητή, χάρη στην επιτυχημένη εφαρμογή του κλεφτοπολέμου. Άσχετα λοιπόν με τα αρχικά τους κίνητρα, αυτές οι ομάδες αποτέλεσαν τη «μαγιά της λευτεριάς», όπως έγραψε λίγο αργότερα ο αγωνιστής του '21 Μακρυγιάννης. Μετά την επανάσταση, η επιτυχής συμβολή των κλεφτών έδωσε την αφορμή να αλλάξει σημασία η λέξη κλέφτης. Η ρομαντική αυτή αντίληψη για τους κλέφτες διαδόθηκε γρήγορα, γιατί κολάκευε το παρελθόν των Ελλήνων συνδέοντας τους κλέφτες με την εθνικιστική ιδεολογία. Επιπλέον, πολλοί πρώην κλέφτες ή αρματολοί ανέβηκαν στις ανώτερες βαθμίδες της στρατιωτικής, πολιτικής και οικονομικής ιεραρχίας της ελληνικής κοινωνίας του 19ου αιώνα. Αρκετοί από αυτούς εξωράισαν ως πατριωτική την προεπαναστατική δράση των κλεφτών και αρματολών ΣΧΟΛΙΚΗ ΓΙΟΡΤΗ Τους κλέφτες ύμνησαν ο Ρήγας και ο Μακρυγιάννης (όπως προανέφερα, τους ονόμασε «μαγιά» της λευτεριάς, γιατί αποτέλεσαν τον κεντρικό πυρήνα των αγωνιστών της λευτεριάς), αλλά κυρίως ο ελληνικός λαός, που έπαιρνε κουράγιο από αυτούς, τους θεωρούσε προστάτες του και τους ύμνησε με τα δημοτικά τραγούδια. Γνωστοί κλέφτες Κατσαντώνης Οδυσσέας Ανδρούτσος Γεώργιος Καραϊσκάκης Θεόδωρος Κολοκοτρώνης Αθανάσιος Διάκος

10 Εκκλησίες του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Όπως ξέρετε, στις 25 Μαρτίου τιμούμε και γιορτάζουμε τον εθνικό μας ξεσηκωμό κατά των Τούρκων για την ανεξαρτησία και την ελευθερία μας, γι αυτό είναι η πιο σημαντική ημερομηνία στην ιστορία της Νεότερης Ελλάδας. Ξέρετε όμως κι ότι γιορτάζουμε, επίσης, και τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Η επέτειος να γιορτάζονται μαζί καθιερώθηκε στις 15 Μαρτίου 1838 από τον βασιλιά Όθωνα. Ήταν και επιθυμία του Αλέξανδρου Υψηλάντη και της Φιλικής Εταιρείας να συνδεθεί η έναρξη της επανάστασης με μια μεγάλη εκκλησιαστική εορτή, για να τονωθεί το φρόνημα των υπόδουλων Ελλήνων. Στο θρησκευτικό άρθρο του περιοδικού μας λοιπόν αυτή τη φορά, επέλεξα να γράψω για τις σπουδαιότερες εκκλησίες του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου που βρίσκονται παγκοσμίως. Η πρώτη εκκλησία του Ευαγγελισμού βρίσκεται φυσικά στους Αγίους Τόπους, δηλαδή, στην Ιερουσαλήμ. Ο Ελληνορθόδοξος Ναός του Ευαγγελισμού βρίσκεται στη Ναζαρέτ, όπου ο Ιησούς έζησε τα παιδικά Του χρόνια, πριν την έναρξη της κοσμοσωτήριας δράσης Του. Είναι τοποθετημένη πάνω από το πηγάδι όπου η Παρθένος ερχόταν, όπως όλες οι γυναίκες, για να πάρει νερό και εδώ, κατά την παράδοση, έγινε η φανέρωση του Αγγέλου. Ο πρώτος Ναός χτίστηκε το 327 μ.χ. από την Αγία Ελένη. Καταστράφηκε και ξαναχτίστηκε πολλές φορές. Η σημερινή εκκλησία είναι του 1750 και χτίστηκε από την Αγιοταφιτική Αδελφότητα. Θαυμάσιες τοιχογραφίες καλύπτουν το Καθολικό, από το οποίο ο προσκυνητής κατεβαίνει στην Πηγή της Παρθένου, που και σήμερα εξακολουθεί να αναβλύζει αγίασμα, δροσιά ψυχής για τους πιστούς. Θρησκευτικό Τμήμα Η δεύτερη, που είναι η πιο γνωστή στην Ελλάδα, βρίσκεται στην Τήνο. Ο Ιερός Ναός της Παναγίας της Τήνου χτίστηκε σε σημείο όπου βρέθηκε η εικόνα της Παναγίας, κατά τη θρησκευτική παράδοση, μετά από σχετικά οράματα της μοναχής Αγίας Πελαγίας. Η εικόνα ανακαλύφθηκε μετά από ανασκαφές στις 30 Ιανουαρίου Η είδηση της εύρεσης της εικόνας, κατά την περίοδο της ελληνικής επανάστασης του 18 21, θεωρήθηκε καλός οιωνός και το νησί επισκέφτηκαν για αυτό το λόγο οι Κολοκοτρώνης, Μιαούλης, Νικηταράς και Μακρυγιάννης, για να προσκυνήσουν. Ο ναός είναι φτιαγμένος από λευκό μάρμαρο και αποτελεί το πρώτο αξιόλογο αρχιτεκτονικό μνημείο του απελευθερωμένου ελληνικού έθνους. Στα αριστερά της εισόδου από την κεντρική πύλη βρίσκεται το εικονοστάσι, στο οποίο φυλάσσεται η εικόνα της Παναγίας και είναι γεμάτη από αφιερώματα (τάματα) των πιστών. Γιορτάζεται τέσσερες φορές το χρόνο: στις 30 Ιανουαρίου η εύρεση της θαυματουργής εικόνας, στις 25 Μαρτίου ο Ευαγγελισμός, στις 23 Ιουλίου 1822 η επέτειος του οράματος της Αγίας Πελαγίας και στις 15 Αυγούστου η Κοίμιση της Θεοτόκου. Γεώργιος Τσάκαλης

11 Η Μόδα του 21 Η φουστανέλα ξεκίνησε από κοινό πουκάμισο και αργότερα κατέληξε στον τύπο της πλισέ φούστας, από την οποία πήρε το όνομά της. Πριν το 1821, η φουστανέλα ήταν το παραδοσιακό ένδυμα του ελληνικού στρατού. Ο τσολιάς ήταν η παραδοσιακή στολή για τους άνδρες. Η φορεσιά αποτελείται από γιλέκο, φουστανέλα, πουκάμισο, ζωνάρι, φέσι και καλτσοδέτες. Τα τσαρούχια πωλούνται χωριστά. Η Αμαλία ήταν η παραδοσιακή στολή για τις γυναίκες. Η φορεσιά αποτελείται από γιλέκο, φέσι και γκρένα σατέν φούστα. ΣΧ Έχουμε πολλές διαφορετικές παραδοσιακές ελληνικές στολές για κάθε περιοχή στην Ελλάδα. Στις μεγάλες γιορτές κι εκδηλώσεις κάθε οικογένεια φοράει τις παραδοσιακές της ενδυμασίες για να εκπροσωπήσει τον τόπο της. Δεν έχουμε όλοι τις ίδιες στολές, αλλά σίγουρα μοιραζόμαστε την ίδια αγάπη για την πατρίδα μας.

12 Ο πο λεμος του 21 Κάθε πρωί που πάω στο σχολείο μου, περνάω μπροστά από ένα μικρό σπιτάκι. Εκεί μένει ένας παππούς μεγάλης ηλικίας, ο κύριος Νίκος. Όποτε περνάω μπροστά από το σπίτι του, πάντα μου λέει μια ιστορία. -Καλημέρα, μπάρμπα Νίκο. -Καλημέρα, παιδί μου. Δε μου λες, θα πούμε τίποτα σήμερα; -Αμέ, είμαι όλος αυτιά. -Σήμερα θα σου μιλήσω για τον πόλεμο του Τον καιρό εκείνο, οι Τούρκοι μας είχαν σκλάβους μέσα στην ίδια την πατρίδα μας. Μας έπαιρναν τα παιδιά μας και τα έκαναν Τούρκους. Ήθελαν να σβήσουν την ορθόδοξη θρησκεία και την ελληνική γλώσσα. Οι Έλληνες πολέμησαν πολύ σκληρά τους Τούρκους παρόλες τις δυσκολίες που είχαν. Ολοι οι Έλληνες πολέμησαν με καμάρι και με πίστη, για να ζήσουμε πια ελεύθεροι. Γι'αυτό, παιδί μου, σήμερα που θα πας σχολείο, να είσαι περήφανος και να θυμάσαι όλους όσους πολέμησαν για να μπορούμε εμείς να ζούμε και να μαθαίνουμε ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΚΑΙ ΜΕ ΕΙΡΗΝΗ! Ο Πόλεμος του 21 -Σ'ευχαριστώ, μπάρμπα. Θα τα θυμάμαι! ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΡΑΝΤΟΥΝΗΣ

13 Δημοτικά Κλέφτικα Τραγούδια Δημοτικά Κλέφτικα Τραγούδια Ο χορο ς του Ζαλο γγου Έχε γεια καημένε κόσμε, έχε γεια γλυκιά ζωή. Έχετε γεια βρυσούλες, κάμποι, βουνά, ραχούλες, έχετε γεια βρυσούλες, κι εσείς Σουλιωτοπούλες. Στη στεριά δε ζει το ψάρι, ούτε ανθός στην αμμουδιά, κι οι Σουλιώτισσες δε ζούνε, δίχως την ελευθεριά. Έχετε γεια βρυσούλες, κάμποι, βουνά, ραχούλες, έχετε γεια βρυσούλες, κι εσείς Σουλιωτοπούλες. Το Κολοκοτρωναι ικο Λάμπει ο ήλιος στα βουνά λάμπει και στα λαγκάδια έτσι λάμπει και η κλεφτουριά οι Κολοκοτρωναίοι πού 'χουν τα ασήμια τα πολλά τις ασημένιες πάλες όπου δεν καταδέχονταν την γης να την πατήσουν καβάλα παν' στην εκκλησιά καβάλα προσκυνάνε καβάλα παίρνουν αντίδωρο απ'του παπά το χέρι. Σαν να παν σε πανηγύρι, μ'ανθισμένη πασχαλιά, μέσ' τον Άδη κατεβαίνουν, με τραγούδια με χαρά. Έχετε γεια βρυσσούλες, κάμποι, βουνά, ραχούλες, έχετε γεια ψηλά βουνά, κι εσείς Σουλιωτοπούλες. Τα κλεφτο πουλα Μάνα μου τα, μάνα μου τα κλεφτόπουλα, τρώνε και τραγουδάνε, άιντε πίνουν και γλεντάνε. Μα ένα μικρό, μα ένα μικρό κλεφτόπουλο, δεν τρώει, δεν τραγουδάει, βάι δεν πίνει, δεν γλεντάει. Μόν' τ' άρματα, μόν' τ' άρματα του κοίταζε, Του τουφεκιού του λέει: «Γεια σου Κίτσο μου λεβέντη!». Τόσες φορές, τόσες φορές με γλύτωσες, απ' των εχθρών τα χέρια κι απ' των Τούρκων τα μαχαίρια. Και τώρα με, και τώρα με παράτησες, σαν καλαμιά στον κάμπο, βάι δεν ξέρω τι να κάνω. Αποστόλης Κυριαζόπουλος

14 Χταπόδι με μάραθο και πράσινες ελιές 1 ½ κιλό χταπόδι ½ φλιτζάνι ελαιόλαδο 6-8 φρέσκα κρεμμυδάκια, κομμένα σε ροδέλες 1 ματσάκι άγριο μάραθο (εφόσον υπάρχει) χοντροκομμένο ή μια ρίζα μάραθου ψιλοκομμένη 1 σκελίδα σκόρδο ψιλοκομμένο 1 φλιτζάνι λευκό ξηρό κρασί φρεσκοτριμμένο μαύρο πιπέρι, όσο θέλουμε 2/3 φλιτζάνι Ναυπλιώτικες, πράσινες, τσακιστές ελιές πλυμένες και χωρίς κουκούτσι αλάτι, όσο θέλουμε Χρησιμοποιώντας ένα κοφτερό μαχαίρι, αφαιρούμε την κουκούλα (κεφάλι) από το χταπόδι. Πιέζουμε για να βγει το λεγόμενο "μάτι" (στο κέντρο του χταποδιού όπου βρίσκεται το μελάνι) και το πετάμε. Τοποθετούμε το χταπόδι σε χύτρα ή κανονική κατσαρόλα (αναλόγως τι διαθέτουμε). Συνταγές Της Γιαγιάς Σκεπάζουμε την κατσαρόλα με το καπάκι της και βράζουμε το φαγητό μας σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία για λεπτά, έως ότου το χταπόδι μαλακώσει και γίνει ροζ. Κατά το βράσιμο το χταπόδι θα "βγάλει" αρκετά νερά από μόνο του. Εάν χρειαστεί όμως προσθέτουμε λίγο νεράκι για να μην κολλήσει. Βγάζουμε το χταπόδι μαζί με το ζουμί του από την κατσαρόλα και το αφήνουμε για λίγα λεπτά να κρυώσει. Ζεσταίνουμε μισό φλιτζάνι ελαιόλαδο στην κατσαρόλα που βράσαμε το χταπόδι, προσθέτουμε τα φρέσκα κρεμμυδάκια και ανακατεύουμε έως ότου μαλακώσουν και γίνουν διάφανα. Εν τω μεταξύ, τεμαχίζουμε τα πλοκάμια του χταποδιού σε κομματάκια ύψους 2-3 εκ. και ψιλοκόβουμε το υπόλοιπο. Ρίχνουμε μέσα στην κατσαρόλα το σκόρδο, το χταπόδι και τον άγριο μάραθο (σε περίπτωση που χρησιμοποιούμε ρίζα μάραθου τη σοτάρουμε μαζί με τα φρέσκα κρεμμυδάκια). Ρίχνουμε το κρασί και το τριμμένο πιπέρι. Σκεπάζουμε την κατσαρόλα και αφήνουμε το φαγητό μας να σιγοβράσει για περίπου μία ώρα σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία. Εάν χρειαστεί προσθέτουμε νερό. Το χταπόδι θα είναι έτοιμο όταν θα έχει μαλακώσει πολύ. Πέντε λεπτά πριν βγάλουμε την κατσαρόλα από την φωτιά, προσθέτουμε τις ελιές. Δοκιμάζουμε και προσθέτουμε αλάτι αν χρειαστεί. Μαρία Κυριαζοπούλου