ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ, ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ»

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ, ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ» ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ ΣΕ ΑΣΤΕΡΙΑ ΑΠΟΤΥΠΩΝΕΙ ΤΗΝ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΤΟΥΣ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ; ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΕΛΕΝΗ ΛΙΟΝΗ (Α.Μ. 243Μ06015) ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ ΧΙΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ, 2009

2 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Ευχαριστώ θερμά τον καθηγητή μου κ. Ανδρέα Παπαθεοδώρου για την πολύτιμη συνδρομή του στη συγγραφή της παρούσας διπλωματικής εργασίας. Επίσης, ευχαριστώ πολύ την κα Λεμονιά Αποστολοπούλου και τον κ. Πέτρο Τσαμαδιά από την Διεύθυνση Ποιοτικού Ελέγχου και Εποπτείας Αγοράς του ΕΟΤ για την πολύτιμη βοήθειά τους κατά τη διενέργεια της έρευνας. Χίος, Οκτώβριος

3 Περίληψη Αντικείμενο μελέτης της παρούσας εργασίας αποτελεί το σύστημα κατάταξης των ξενοδοχείων στην Ελλάδα και κατά πόσο αυτό αποτυπώνει την παρεχόμενη ποιότητα υπηρεσιών στον τουρίστα καταναλωτή. Το θεωρητικό μέρος της εργασίας εστιάζει κυρίως στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει το σύστημα κατάταξης των ξενοδοχείων σε «αστέρια». Στο πλαίσιο της εμπειρικής εφαρμογής της εργασίας παρουσιάζονται και αναλύονται τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τη διενεργηθείσα έρευνα σε φορείς τουρισμού της Αττικής. Τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαιώνουν ότι το υφιστάμενο σύστημα κατάταξης παρουσιάζει αδυναμίες και χρήζει συμπληρώσεων με κριτήρια, που θα δίνουν περισσότερο έμφαση στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Abstract The present thesis studies the hotel classification system in Greece and whether this impresses the provided service quality to the tourist consumer. The theoretical part of the study focuses mainly in the regulatory frame that rules the hotel classification system in stars. The empirical research of the study presents and analyzes the results that came up from the research to institutions of tourism in Attica. The results of the study confirm that the current classification system presents weaknesses and requires completions with criteria that emphasize more at the quality of provided services. 3

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Περίληψη... 3 Abstract... 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 7 ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ Ορισμοί του συστήματος κατάταξης ξενοδοχείων Καταχώρηση (Registration): Κατάταξη (Classification): Βαθμολόγηση (Grading): ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ Α. ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ ΣΤΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ (UK), Β. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ ΣΤΙΣ Η.ΠΑ.,, Η ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΗΣ AMERICAN AUTOMOBILE ASSOCIATION (AAA) ΣΕ ΔΙΑΜΑΝΤΙΑ Α. Ένα Διαμάντι One Diamond Β. Δύο Διαμάντια - Two Diamond Γ. Τρία Διαμάντια Three Diamond Δ. Τέσσερα Διαμάντια - Four Diamond Ε. Πέντε Διαμάντια - Five Diamond Η ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΗΣ MOBIL ΣΕ ΑΣΤΕΡΙΑ (MOBIL STAR RATINGS) Α. Ένα αστέρι - One star Β. Δύο αστέρια - Two star Γ. Τρία αστέρια - Three star Δ. Τέσσερα αστέρια - Four star Ε. Πέντε Αστέρια - Five Stars Η ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ UTELL (OFFICIAL HOTEL GUIDE) Official Hotel Guide: Διακρίσεις ξενοδοχείων της Utell Α. Luxury selection - Επιλογή πολυτέλειας Β. Superior selection Ανώτερη επιλογή Γ. Value selection - Επιλογή βάσει τιμής Δ. Style selection Επιλογή βάσει στυλ Ε. Resort selection Επιλογή θερέτρου ΣΤ. Apartment selection Επιλογή ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων Ζ. Airport selection Επιλογή βάσει αεροδρομίου Γ. ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ TOUR OPERATORS ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΞΕΟΔΟΧΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ,,,,, ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΩΝ

5 ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΩΝ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΩΝ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΣΤΕΡΩΝ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΠΔ 43/ Α. ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΚΛΑΣΣΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ Β. ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΜΟΤΕL Γ. ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΠΙΠΛΩΜΕΝΩΝ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ: Δ. ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΚΛΑΣΣΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΩΜΕΝΩΝ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ (ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΜΙΚΤΟΥ ΤΥΠΟΥ) Η ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ Ν. 3190/2003 ΚΑΙ 3498/ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΠΔ 337/ Η ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΜΕΝΩΝ ΕΠΙΠΛΩΜΕΝΩΝ ΔΩΜΑΤΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΛΕΙΔΙΩΝ,, ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΜΕΝΑ ΕΠΙΠΛΩΜΕΝΑ ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ (ΕΕΔΔ) 34 Α. Ενοικιαζόμενα Επιπλωμένα Δωμάτια Β. Ενοικιαζόμενα Επιπλωμένα Διαμερίσματα ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΕΕΔΔ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΛΕΙΔΙΩΝ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΠΔ 337/ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α. ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Α.Ι. ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Α.ΙΙ. ΟΙ ΟΚΤΩ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Πίνακας Α.ΙΙΙ. ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Β. Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Πίνακας ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΚΟΠΟΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΣΗΜΑΣΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΙΔΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ, ΔΕΙΓΜΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Α. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΟΤ Πίνακας 3. Απαντήσεις επί τοις % για το αν η κατάταξη σε αστέρια αποτυπώνει το επίπεδο των παρεχόμενων ανέσεων και εξυπηρετήσεων ενός ξενοδοχείου Πίνακας 4. Ποσοστό επί τοις % για το εάν οι ερωτώμενοι είναι ικανοποιημένοι με το υφιστάμενο σύστημα κατάταξης σε αστέρια Πίνακας 5. Απαντήσεις επί τοις % για το εάν θα ήταν χρήσιμο να συμπληρωθεί το υφιστάμενο σύστημα κατάταξης με κριτήρια που θα δίνουν έμφαση στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών Πίνακας 6. Απαντήσεις επί τοις % για το εάν είναι αναγκαίο ένα ενιαίο ευρωπαϊκό σύστημα κατάταξης των ξενοδοχείων Πίνακας 7. Απαντήσεις επί τοις % για το εάν είναι εφικτό να εφαρμοστεί ένα ενιαίο ευρωπαϊκό σύστημα κατάταξης των ξενοδοχείων Πίνακας 8. Εκτιμήσεις επί τοις % για το εάν είναι εφικτό να εφαρμοστούν διαφορετικά συστήματα κατάταξης των ξενοδοχείων σε περιφερειακό επίπεδο

6 Πίνακας 9. Εκτιμήσεις επί τοις % για το εάν είναι εφικτό να εφαρμοστεί στις νησιωτικές περιοχές ένα διαφορετικό σύστημα κατάταξης των ξενοδοχείων Β. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΣΕΤΕ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ελληνική Ξενόγλωσση Μελέτες Νομοθεσία Ιστοσελίδες

7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα συστήματα κατάταξης των ξενοδοχείων προέκυψαν από την ανάγκη των τουριστών για αντικειμενική και αξιόπιστη πληροφόρηση όσον αφορά στις προσφερόμενες υπηρεσίες, ανέσεις και εγκαταστάσεις, σύμφωνα με μελέτη του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού. Η παρούσα εργασία μελετάει το υφιστάμενο στην Ελλάδα σύστημα κατάταξης των κύριων ξενοδοχειακών καταλυμάτων σε κατηγορίες με σύστημα αστέρων, με σκοπό να εντοπίσει κατά πόσο το σύστημα αυτό αποτυπώνει την παρεχόμενη ποιότητα υπηρεσιών στον τουρίστα καταναλωτή. Ειδικότερα, στο θεωρητικό μέρος της παρούσας εργασίας παρατίθενται αρχικά κάποιοι εννοιολογικοί ορισμοί αναφορικά με τα συστήματα κατάταξης των ξενοδοχείων και περιγράφονται τα κύρια χαρακτηριστικά τους. Εν συνεχεία, γίνεται αναφορά στα πιο γνωστά συστήματα κατάταξης ξενοδοχείων που έχουν κυριαρχήσει διεθνώς. Συγκεκριμένα, περιγράφονται τα συστήματα κατάταξης στο Ηνωμένο Βασίλειο (UK) και τις Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ), καθώς και ορισμένα συστήματα κατάταξης, τα οποία έχουν καθιερωθεί από μεγάλους Tour Operators. Στη συνέχεια, ακολουθεί η περιγραφή του συστήματος κατάταξης των ξενοδοχείων στην Ελλάδα και γίνεται προσπάθεια ανάλυσης του θεσμικού πλαισίου που το διέπει. Ειδικότερα, μελετάται κατά κύριο λόγο το ΠΔ 43/2002, σύμφωνα με το οποίο τα κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα κατατάσσονται ανάλογα με τη λειτουργική τους μορφή σε πέντε (5) το πολύ κατηγορίες αστέρων, βάσει συστήματος υποχρεωτικών προδιαγραφών και βαθμολογούμενων κριτηρίων. Παρατίθεται λεπτομερής αναφορά των κυριότερων διατάξεων του ΠΔ 43/2002 («Κατάταξη των κύριων ξενοδοχειακών καταλυμάτων σε κατηγορίες με σύστημα αστέρων και τεχνικές προδιαγραφές αυτών»), αλλά και άλλων σημαντικών διατάξεων του Ν.2160/1993 («Ρυθμίσεις για τον Τουρισμό και άλλες διατάξεις»), του Ν. 3190/2003 («Τροποποίηση του Ν. 2323/1995 Υπαίθριο Εμπόριο και άλλες διατάξεις και άλλες διατάξεις»), του Ν. 3498/2006 («Ανάπτυξη ιαματικού τουρισμού και λοιπές διατάξεις») και λοιπών. Ακολούθως, κρίθηκε σκόπιμο, να παρατεθεί μια συνοπτική περιγραφή του συστήματος κατάταξης των μη κύριων 7

8 ξενοδοχειακών καταλυμάτων και ειδικότερα των Ενοικιαζόμενων Επιπλωμένων Δωματίων και Διαμερισμάτων (ΕΕΔΔ) με μια εισαγωγή στο νέο σύστημα κατάταξής τους σε κατηγορίες κλειδιών, βάσει του ΠΔ 337/2000 («Κατάταξη των ενοικιαζομένων δωματίων και ενοικιαζομένων επιπλωμένων δωματίων και διαμερισμάτων με το σύστημα των κλειδιών»). Το θεωρητικό μέρος της εργασίας κλείνει αφενός μεν με την ανάλυση της ποιότητας των υπηρεσιών, την παρουσίαση των διαστάσεων της ποιότητας και μια συνοπτική απεικόνιση του μοντέλου SERVQUAL. Αφετέρου δε, με την θεωρητική περισσότερο ανάλυση μιας μελέτης περίπτωσης, που έλαβε χώρα στην Ισπανία, αναφορικά με τη σχέση του συστήματος κατάταξης των ξενοδοχείων με την παρεχόμενη ποιότητα, με σκοπό να δοθεί μεν μια απάντηση στο ερώτημα, κατά πόσο τελικά η κατάταξη ενός ξενοδοχείου σχετίζεται με την παρεχόμενη ποιότητα των υπηρεσιών, προδιαθέτοντας δε για την εμπειρική εφαρμογή της εργασίας και την έρευνα που θα ακολουθήσει. Ακολουθεί η εμπειρική εφαρμογή της εργασίας, στο πλαίο της οποίας αναλύεται η έρευνα που διενεργήθηκε και τα στάδιά της. Ο σκοπός της έρευνας συνίσταται στο να εντοπίσει, εάν το υφιστάμενο σύστημα κατάταξης των ξενοδοχείων με το σύστημα αστέρων αποτυπώνει την παρεχόμενη ποιότητα υπηρεσιών στον τουρίστα καταναλωτή και εν συνεχεία να αντλήσει προτάσεις για τη βελτίωσή του. Για τους σκοπούς της παρούσας έρευνας συντάχθηκε ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο απευθύνθηκε σε αρμόδιους φορείς τουρισμού της Αττικής. Εν προκειμένω, ετέθησαν ερωτήσεις αναφορικά με το υφιστάμενο σύστημα κατάταξης των ξενοδοχείων σε αστέρια και τη σχέση του με την παρεχόμενη ποιότητα των υπηρεσιών. Επιπλέον δε, οι ερωτήσεις δεν περιορίστηκαν στα όρια του υφιστάμενου συστήματος κατάταξης σε σχέση με την ποιότητα των υπηρεσιών, αλλά άγγιξαν και άλλα ζητήματα, όπως το ζήτημα της ύπαρξης ενός κοινού ευρωπαϊκού συστήματος κατάταξης μεταξύ των κρατών μελών, αλλά και το ζήτημα της εφαρμογής συστημάτων κατάταξης ακόμη και σε περιφερειακό επίπεδο. Έγινε προσπάθεια περισσότερο ποιοτικής παρουσίασης και ανάλυσης των αποτελεσμάτων, λόγω αδυναμίας συλλογής στοιχείων από τους περισσότερους φορείς και κατά συνέπεια μη ύπαρξης αντιπροσωπευτικού δείγματος, γι αυτό και η 8

9 περιορισμένη ποσοτική παρουσίαση των αποτελεσμάτων έγινε με επιφύλαξη και είναι ενδεικτική. Εν κατακλείδι, η εργασία τελειώνει με την παρουσίαση συμπερασμάτων αναφορικά με τα συστήματα κατάταξης των ξενοδοχείων και τη διατύπωση προτάσεων. Στο σημείο αυτό σημειώνουμε ότι τα συμπεράσματα που αντλήθηκαν κινούνται κατά κύριο λόγο σε τρεις άξονες. Συγκεκριμένα, παρουσιάζονται συμπεράσματα αναφορικά με την εν γένει δυνατότητα καθιέρωσης ή μη ενός διεθνούς συστήματος κατάταξης των ξενοδοχείων, ακολουθούν συμπεράσματα που αφορούν ειδικότερα στην υιοθέτηση και εφαρμογή του ισχύοντος συστήματος κατάταξης στη χώρα μας και προσδιορίζονται κάποιες από τις αδυναμίες του και εν κατακλείδι παρατίθενται συμπεράσματα για το κατά πόσο τελικά το υφιστάμενο σύστημα κατάταξης σε αστέρια αποτυπώνει την παρεχόμενη ποιότητα υπηρεσιών στον τουρίστα καταναλωτή. Οι προτάσεις δε που διατυπώνονται, αφορούν κατά κύριο λόγο στη βελτίωση του υφιστάμενου συστήματος κατάταξης των ξενοδοχείων. 9

10 ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ Ορισμοί του συστήματος κατάταξης ξενοδοχείων 1 Σύμφωνα με το συνοπτικό λεξικό του Collins, η κατάταξη ορίζεται ως «μια ταξινόμηση σύμφωνα με την τάξη ή την ποιότητα και ως κατηγορία». Συνεπώς, η κατάταξη των ξενοδοχείων μπορεί να περιγραφεί ως η ταξινόμηση των ξενοδοχείων σύμφωνα με το βαθμό και την τάξη. Η ορολογία, που έχει χρησιμοποιηθεί αναφορικά με την κατάταξη των ξενοδοχείων, συχνά είναι συγκεχυμένη. Ο Callan επιχείρησε να προσδιορίσει τις διαφορές μεταξύ της κατάταξης και της βαθμολόγησης. Η κατάταξη εμπεριέχει τα απτά στοιχεία του μίγματος υπηρεσιών, ενώ η ποιοτική βαθμολόγηση αναφέρεται στα άυλα στοιχεία. Εν συνέχεια, παραθέτουμε σαφείς ορισμούς των όρων, που χρησιμοποίησαν τα βρετανικά συστήματα ταξινόμησης των ξενοδοχείων, σύμφωνα με τον Callan: Καταχώρηση (Registration): Μια λίστα ή ένας κατάλογος των εγκαταστάσεων που μπορούν ή δεν μπορούν να αξιώνουν τα κατώτατα κριτήρια. Οι περισσότερες χώρες απαιτούν τη συμμόρφωση με τη δημόσια υγεία, τη νομοθεσία περί πυρασφάλειας, πράγμα που υποδεικνύει κάποιες ελάχιστες απαιτήσεις. Κατάταξη (Classification): Ένας συνδυασμός διαφορετικών τύπων παρεχόμενων καταλυμάτων, που διαφοροποιούνται από κριτήρια των υλικών εγκαταστάσεων. Επειδή τα ξενοδοχεία παρέχουν ένα ευρύ φάσμα ανέσεων, συχνά ταξινομούνται σε πέντε, έξι ή ακόμα και επτά κατηγορίες. Άλλα είδη παρεχόμενων καταλυμάτων, όπως οι ξενώνες, έχουν πιο περιορισμένο εύρος ανέσεων και μπορούν, επομένως, να έχουν λιγότερες κατηγορίες, συνήθως δύο ή τρεις. 1 Narangajavana, Y., (2007), The Relationship of the Hotel Rating System and Service Quality A Case Study of the Thailand Hotels Standard, p

11 Βαθμολόγηση (Grading): Συχνά χρησιμοποιείται ως γενικός όρος, μερικές φορές έχει την έννοια της κατάταξης αλλά έχει γίνει ευρύτερα αποδεκτό ότι σημαίνει την διαβάθμιση της ποιότητας, δηλαδή μια πιο υποκειμενική εκτίμηση της ποιότητας εκείνων των εγκαταστάσεων και υπηρεσιών που αξιολογούνται αντικειμενικά κάτω από την κατάταξη. Σύμφωνα με τον WTO και την IH&RA (2004) «η κατάταξη των εγκαταστάσεων διαμονής μαρτυρά ένα σύστημα δεόντως δοθέν στη δημοσιότητα, στο οποίο οι εγκαταστάσεις διαμονής του ίδιου τύπου (π.χ. ξενοδοχεία, μοτέλ, ινν) έχουν συμβατικά διαιρεθεί σε κλάσεις, κατηγορίες ή τάξεις σύμφωνα με τα κοινά τους φυσικά χαρακτηριστικά και βάσει των παρεχόμενων υπηρεσιών και έχουν εδραιωθεί σε κυβερνητικά, βιομηχανικά ή άλλα ιδιωτικά επίπεδα». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης (European Standardization Committee), διευκρίνισε τον όρο κατάταξη διαμονής: σύστημα κατάταξης ως «ένα σύστημα που παρέχει μια εκτίμηση των προτύπων ποιότητας και πρόβλεψη της άνεσης και / ή της υπηρεσίας του τουριστικού καταλύματος, τυπικά μέσα από πέντε κατηγορίες, που συχνά υποδεικνύεται ένα έως πέντε σύμβολα». Σύμφωνα με τον Callan, ποικίλες μελέτες σχετικά με τα συστήματα κατάταξης των ξενοδοχείων, αποκάλυψαν την ύπαρξη διαφορετικών τάσεων ανάμεσα στα συστήματα αυτά, όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι όλο και περισσότερο δίδεται ιδιαίτερη σημασία στην ποιότητα των υπηρεσιών σε παγκόσμιο επίπεδο. Ωστόσο, είναι σημαντικό να αποδειχθεί όχι μόνο μια υψηλής ποιότητας παρεχόμενη υπηρεσία, αλλά και το γεγονός ότι αυτή ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και τις απαιτήσεις του πελάτη. Επιπλέον δε, κατά τον ανωτέρω, η μέτρηση της ποιότητας δύναται να είναι υποκειμενική, ενώ οι κατατάξεις μεταξύ των συστημάτων μπορεί να ποικίλουν σημαντικά. 11

12 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ 2 Ανάμεσα σε περισσότερα από 100 συστήματα κατάταξης ξενοδοχείων σε παγκόσμιο επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων επίσημων και μη επίσημων συστημάτων, δύο ήταν εκείνα που υπήρξαν πιο σημαντικά (Brook, 1989 & WTO,1985 στο Qing και Liu, 1993). Συγκεκριμένα, τα επίσημα συστήματα κατάταξης των ξενοδοχείων καθιερώθηκαν και διευθύνθηκαν από μια κυβερνητική κρατική υπηρεσία και υποχρεώθηκαν να ακολουθήσουν τις αναγκαστικές και νομοθετικές θεμελιώδεις αρχές. Αντίθετα, ιδιωτικές οργανώσεις (ξενοδοχειακές ή τουριστικές ενώσεις, εθνικές ενώσεις αυτοκινήτων ή ιδιωτικές επιχειρήσεις) εφήρμοσαν μη επίσημα συστήματα κατάταξης ξενοδοχείων κατά κανόνα σε εθελοντική βάση. Σκοπός των επίσημων συστημάτων κατάταξης αποτέλεσε κυρίως ο έλεγχος των τιμών και των φόρων των καταλυμάτων, ενώ καμία κοινωνική υποχρέωση δεν υπήρχε για το μη επίσημο σύστημα (WTO & IH&RA, 2004). Σύμφωνα με τον Callan (1994) κάποια ξενοδοχεία έτειναν να αντιταχθούν στο υποχρεωτικό σύστημα κατάταξης, επειδή ανησυχούσαν για τη γραφειοκρατική παρέμβαση. Αντίθετα, από την πλευρά των πελατών, η προστασία της εγγυημένης ποιότητας, ήταν δυνατή από το επίσημο σύστημα. Ένα σύστημα κατάταξης ξενοδοχείων εμπεριέχει δύο πρότυπα, αφενός ένα βασικό πρότυπο καταχώρισης και ένα πρότυπο ποιότητας. Το βασικό κριτήριο καταχώρισης αποτελούσε τη βασική προϋπόθεση, που ένα ξενοδοχειακό κατάλυμα έπρεπε να πληροί, ήταν το ελάχιστο ποιοτικό προαπαιτούμενο. Το κριτήριο κατάταξης αποτελούσε την ποιοτική κατάταξη, που έθετε σε σύγκριση ένα ξενοδοχείο σε σχέση με άλλα, ήταν δε το υψηλότερο κριτήριο ποιότητας, που ένα ξενοδοχείο μπορούσε να επιτύχει. Ποικίλα σύμβολα ταξινόμησης χρησιμοποιήθηκαν, όπως κορώνες, διαμάντια, ήλιοι ή γράμματα. Τα αστέρια αποτελούν το παγκοσμίως αναγνωρισμένο σύμβολο, καθώς η πλειοψηφία των χωρών με τουλάχιστον ένα σύστημα κατάταξης των ξενοδοχείων, χρησιμοποίησε το σύμβολο των αστεριών για να δείξει τις διαβαθμίσεις των συστημάτων κατάταξής τους (Callan, 1993, WTO & IH&RA, 2004). 12

13 Σύμφωνα με την ανάλυση του Callan (1995) το σύστημα κατάταξης των ξενοδοχείων στο Ηνωμένο Βασίλειο (UK) στηρίχθηκε σε δύο κριτήρια. Αρχικά, τα ξενοδοχεία και άλλα παρεμφερή καταλύματα κατατάχθηκαν σε τύπους καταλυμάτων. Δεύτερον, τα ξενοδοχεία υποδιαιρέθηκαν σε επίπεδα ποιοτικής ταξινόμησης. Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού σχεδίου κατάταξης των ξενοδοχείων διαδραματίζουν οι πολιτιστικές διαφορές. Σύμφωνα με τη μελέτη του WTO και του IH&RA (2004) επισημάνθηκε ότι ένα εθνικό ή περιφερειακό σύστημα κατάταξης αναγνωρίζει τη σημασία των πολιτιστικών διαφορών μεταξύ των κρατών, που ασκούν ευρέως επιρροή στις υπηρεσίες και τις εγκαταστάσεις, το μάρκετινγκ και το σκοπό του ταξιδιού. Α. ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ ΣΤΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ (UK) 3, 4 Στο Ηνωμένο Βασίλειο κυριαρχούν κατά κύριο λόγο τρία συστήματα κατάταξης και συγκεκριμένα εκείνα των English Tourist Boards (ETBs), της Automobile Association (AA) και της Royal Automobile Club (RAC). Στο σύστημα των ETBs συμμετέχουν δέκα περιφερειακά Tourism Bureaus για την εφαρμογή ενός εθνικού συστήματος κατάταξης, συμπεριλαμβανομένου της Σκωτίας και της Ουαλίας. Σύμφωνα με την ανάλυση του Callan (1995) το σύστημα κατάταξης των ξενοδοχείων στο Ηνωμένο Βασίλειο (UK) στηρίχθηκε σε δύο κριτήρια. Αφενός τα ξενοδοχεία και άλλα παρεμφερή καταλύματα κατατάχθηκαν σε τύπους καταλυμάτων και αφετέρου τα ξενοδοχεία υποδιαιρέθηκαν σε επίπεδα ποιοτικής ταξινόμησης. Το σύστημα που εφαρμόστηκε από τα English Tourist Boards (ETBs) διακρίνεται αφενός από την κατάταξη των εγκαταστάσεων και αφετέρου από την διαβάθμιση της ποιότητας. Η διαβάθμιση της ποιότητας συνίσταται σε μια ποιοτική εκτίμηση ή ένα ιδιαίτερο εξοπλισμό ή επίπεδο πολυτέλειας, σε μια κλίμακα από μία έως πέντε κορώνες. 2, 3 Narangajavana, Y., (2007), The Relationship of the Hotel Rating System and Service Quality A Case Study of the Thailand Hotels Standard, p , p Ching - Shu Su and Lou-Hon Sun, (2007), Taiwan's Hotel Rating System: A Service Quality Perspective, Cornell Hotel and Restaurant Administration, 48,

14 Εν συνεχεία, ο ρόλος των ETBs έγκειται στην περαιτέρω υπόδειξη μιας βαθμίδας ποιότητας, ήτοι σε εγκεκριμένο, αποδεκτό, υψηλά αποδεκτό ή πολυτελείας για κάθε ένα από τα παραπάνω λειτουργικά επίπεδα. Επί παραδείγματι, ένα κατάλυμα μιας κορώνας, που διαθέτει μόνο διαμονή και πρωινό, είναι δυνατό να καταταχθεί σε πολυτελείας ως προς τις παρεχόμενες ανέσεις και υπηρεσίες του, εφόσον αυτές πληρούν υψηλές προδιαγραφές. Σημαντικός είναι ο ρόλος των ελεγκτών, οι οποίοι κατά τη διαδικασία των ποιοτικών εκτιμήσεων, συγκρίνουν το επίπεδο της παροχής σε κάθε τμήμα της λειτουργίας με εκείνα τα επίπεδα που θέτουν τα ETBs. Η ποιότητα κάθε τμήματος εκτιμάται ως εξαιρετική, καλή, αποδεκτή, κακή. Β. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ ΣΤΙΣ Η.ΠΑ. 5, 6, 7 Στις Ηνωμένες Πολιτείες τα συστήματα κατάταξης των ξενοδοχείων αναπτύχθηκαν σε υψηλό επίπεδο, ωστόσο δεν υπήρχε κάποιο κρατικό σύστημα κατάταξης, παρά μόνο μη κρατικά συστήματα. Τα πιο γνωστά συστήματα κατάταξης προβλέφθηκαν από την Αμερικάνικη Ένωση Αυτοκινήτων [American Automobile Association (ΑΑΑ)] Κατάταξη βάσει διαμαντιών, τον Ταξιδιωτικό Οδηγό Mobil (Mobil Travel Guide) Κατάταξη βάσει αστέρων, την Utell (Official Hotel Guide OHG) Επιλογές ξενοδοχείων της Utell. Η ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΗΣ AMERICAN AUTOMOBILE ASSOCIATION (AAA) ΣΕ ΔΙΑΜΑΝΤΙΑ Η American Automobile Association (ΑΑΑ) χρησιμοποίησε το σύμβολο των διαμαντιών, προκειμένου να κατατάξει κάθε ξενοδοχειακή μονάδα. Ειδικότερα, η κατάταξη βάσει διαμαντιών αναλύεται κατωτέρω, ήτοι: 5 Narangajavana, Y., (2007),The Relationship of the Hotel Rating System and Service Quality A Case Study of the Thailand Hotels Standard, p Ching - Shu Su and Lou-Hon Sun, (2007,) Taiwan's Hotel Rating System: A Service Quality Perspective, Cornell Hotel and Restaurant Administration, 48, p The Joint WTO & IH&RA Study on Hotel Classification, (2004), p

15 Α. Ένα Διαμάντι One Diamond Τα καταλύματα με το σύμβολο του ενός διαμαντιού διαθέτουν βασικές παροχές και πληρούν τα απαραίτητα κριτήρια αναφορικά με τις ανέσεις, την καθαριότητα και τη φιλοξενία. Αν και απευθύνονται κυρίως στον ταξιδιώτη εκείνο, που σκέφτεται κατά κύριο λόγο τα χρήματα που θα δαπανήσει για ένα ταξίδι, ωστόσο η κατάταξη σε διαμάντια δεν συνδέεται με τις τιμές των δωματίων. Β. Δύο Διαμάντια - Two Diamond Αυτά τα καταλύματα απευθύνονται στον ταξιδιώτη εκείνο, που αναζητεί κάτι περισσότερο από τις βασικές παροχές. Τα καταλύματα δύο διαμαντιών διακρίνονται από απλές αυξήσεις στα γενικά φυσικά χαρακτηριστικά, στα στοιχεία σχεδιασμού και ανέσεων του καταλύματος και κυρίως σε λογική τιμή. Γ. Τρία Διαμάντια Three Diamond Τα εν λόγω καταλύματα αναφέρονται στον απαιτητικό ταξιδιώτη. Το σύμβολο των τριών διαμαντιών υποδεικνύει ότι το κατάλυμα διαθέτει ιδιαίτερο στυλ και περιλαμβάνει σημαντικές βελτιώσεις στην ποιότητα των φυσικών χαρακτηριστικών, των ανέσεων και του παρεχόμενου επιπέδου του. Δ. Τέσσερα Διαμάντια - Four Diamond Αυτά τα καταλύματα χαρακτηρίζονται από υψηλού επιπέδου ποιότητα σε όλους τους τομείς. Οι εγκαταστάσεις είναι περισσότερο εκλεπτυσμένες και μοντέρνες. Τα φυσικά χαρακτηριστικά δείχνουν ένα προφανώς ενισχυμένο επίπεδο ποιότητας. Τα βασικά κριτήρια ποιότητας σε αυτό το επίπεδο περιλαμβάνουν πληθώρα ανέσεων σε συνδυασμό με ένα υψηλό επίπεδο φιλοξενίας, υπηρεσιών και σημασία στη λεπτομέρεια. 15

16 Ε. Πέντε Διαμάντια - Five Diamond Τα καταλύματα της κατηγορίας αυτής, απεικονίζουν τα χαρακτηριστικά της τελευταίας λέξης της μόδας όσον αφορά στην πολυτέλεια και το εξεζητημένο. Η διαμονή είναι πρώτης κατηγορίας. Τα φυσικά χαρακτηριστικά είναι εξαιρετικά από κάθε άποψη. Τα βασικά στοιχεία ποιότητας σε αυτό το επίπεδο συνίστανται στη σχολαστική εξυπηρέτηση και την υπέρβαση όλων των προσδοκιών των πελατών, διατηρώντας ένα άψογο επίπεδο τελειότητας. Πολλές εξατομικευμένες υπηρεσίες και ανέσεις ενισχύουν ένα ασυναγώνιστο επίπεδο άνεσης. Εν κατακλείδι, η κατάταξη της AAA βάσει διαμαντιών συνδυάζει τη συνολική ποιότητα, το εύρος των εγκαταστάσεων και το επίπεδο των προσφερόμενων υπηρεσιών ενός καταλύματος. Κατά τη διαδικασία της κατάταξης ακολουθούνται τρία βήματα: α) υποχρεωτικά προαπαιτούμενα της ΑΑΑ για την κατάταξη σε διαμάντια β) αντικειμενικές κατευθυντήριες γραμμές για την κατάταξη τόσο για τα φυσικά χαρακτηριστικά όσο και για το επίπεδο των υπηρεσιών και γ) υποκειμενικά στοιχεία βάσει της εμπειρίας και της εκπαίδευσης. Η ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΗΣ MOBIL ΣΕ ΑΣΤΕΡΙΑ (MOBIL STAR RATINGS) Ο Ταξιδιωτικός Οδηγός της Mobil (Mobil Travel Guide) χρησιμοποίησε την κατάταξη σε αστέρια. Ειδικότερα: Α. Ένα αστέρι - One star Σύμφωνα με την κατάταξη αυτή, οι παρεχόμενες υπηρεσίες είναι περιορισμένες. Συγκεκριμένα, ένα ξενοδοχείο, μοτέλ, inn ενός αστεριού, θεωρείται καθαρό, άνετο και αξιόπιστο. Β. Δύο αστέρια - Two star Σύμφωνα με την κατάταξη δύο αστέρων της Mobil, ένα ξενοδοχείο / θέρετρο / Inn, είναι όχι μόνο καθαρό, άνετο και αξιόπιστο, αλλά διαθέτει επίσης αυξημένες ανέσεις, όπως για παράδειγμα εστιατόριο με πλήρεις υπηρεσίες. 16

17 Γ. Τρία αστέρια - Three star Ένα ξενοδοχείο / θέρετρο τριών αστέρων διαθέτει εστιατόριο με πλήρεις υπηρεσίες αλλά επιπλέον και πολλές άλλες ανέσεις, όπως ενδεικτικά: κέντρο άθλησης, εκμάθηση γκολφ, γήπεδα τένις, εικοσιτετράωρο room-service, υπηρεσία δωματίων. Δ. Τέσσερα αστέρια - Four star Τα ξενοδοχεία / θέρετρα / Inn τεσσάρων αστέρων παρέχουν μια εμπειρία πολυτέλειας με αυξημένες ανέσεις σε ένα διακριτικό περιβάλλον. Είναι δυνατό να περιλαμβάνουν υπηρεσίες, αλλά δεν περιορίζονται μόνο σε αυτόματη υπηρεσία turndown, 24ωρη υπηρεσία δωματίων και σε ιδιωτικό χώρο στάθμευσης. Ε. Πέντε Αστέρια - Five Stars Στην κατάταξη αυτή ανήκουν καταλύματα, που παρέχουν με συνέπεια εξαιρετικές υπηρεσίες σε ένα εξαιρετικά διακριτικό περιβάλλον, γεμάτο πολυτέλεια και με εκτεταμένες υπηρεσίες. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στη λεπτομέρεια, η οποία είναι εμφανής παντού, από τα σεντόνια των κρεβατιών μέχρι τις στολές του προσωπικού. Τα συστήματα κατάταξης βάσει διαμαντιών και αστεριών, που προωθήθηκαν από την ΑΑΑ και τον Ταξιδιωτικό Οδηγό της Mobil, αποτέλεσαν τα κύρια πρότυπα των ξενοδοχειακών κατατάξεων σε πολλές πόλεις στην Αμερική, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, του Μεξικού, του Καναδά και της Καραϊβικής. Ενδεικτικά, αναφέρουμε ότι κατατάχθηκαν περί τα ξενοδοχεία και καταλύματα σε αυτές τις χώρες (Daily, 2004). Η ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ UTELL (OFFICIAL HOTEL GUIDE) Ο επίσημος ξενοδοχειακός οδηγός (Official Hotel Guide) παρασχέθηκε μέσα από την Utell από τις υπηρεσίες Pegasus, Pegasus Solutions, INC. Ήταν η ίδια εταιρία που πρόσφερε τα GDS. Επιπλέον, ήταν ο παγκόσμιος φορέας παροχής ξενοδοχειακών 17

18 συστημάτων κρατήσεων. Στην πραγματικότητα, ο επίσημος ξενοδοχειακός οδηγός δεν ήταν ένα επίσημο σύστημα κατάταξης ξενοδοχείων. Official Hotel Guide: Διακρίσεις ξενοδοχείων της Utell Α. Luxury selection - Επιλογή πολυτέλειας Εγκαταστάσεις που προσφέρουν την ανώτερη ξενοδοχειακή εμπειρία. Απευθύνεται σε πελάτες που απαιτούν τα πιο υψηλά πρότυπα και επιλέγουν ανάμεσα στις καλύτερες διαθέσιμες επιλογές από όλο τον κόσμο. Β. Superior selection Ανώτερη επιλογή Ξενοδοχεία που παρέχουν στον ταξιδιώτη δωμάτια, που χαρακτηρίζονται από ποιότητα και ανέσεις, που κάνουν την παραμονή τους να είναι χαλαρωτική και άνετη είτε πρόκειται για επαγγελματικό σκοπό είτε αφορά στον ελεύθερο χρόνο. Γ. Value selection - Επιλογή βάσει τιμής Ξενοδοχεία που χαρακτηρίζονται από μια φιλική και ανεπίσημη ατμόσφαιρα, προσφέροντας την καλύτερη εξοικονόμηση χρημάτων τόσο για διαμονή λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων όσο και στα πλαίσια του ελεύθερου χρόνου. Δ. Style selection Επιλογή βάσει στυλ Εξαιρετικά και μοναδικά σε σχεδιασμό ξενοδοχεία και ιστορικές ιδιοκτησίες, που προσφέρουν στους φιλοξενουμένους ένα μοναδικό ξενοδοχειακό περιβάλλον, κάθε ένα με το δικό του στυλ. 18

19 Ε. Resort selection Επιλογή θερέτρου Ιδανικό για εκείνους που απαιτούν ανέσεις ελεύθερου χρόνου ή αναψυχής σε ένα ξενοδοχείο ή κάπου γειτονικά, σαν μέρος της ξενοδοχειακής τους εμπειρίας. Τα επιλεγμένα θέρετρα προσφέρουν διαμονή για όλα τα γούστα και τα budget, είτε για δουλειά, χαλάρωση ή διασκέδαση. ΣΤ. Apartment selection Επιλογή ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων Απευθύνεται κυρίως στους ταξιδιώτες εκείνους που επιθυμούν εκτεταμένες διαμονές και ανέσεις, συμπεριλαμβανομένου και δωματίου. Ζ. Airport selection Επιλογή βάσει αεροδρομίου Μια γκάμα ξενοδοχείων κείμενα σε κοντινή απόσταση από τα σημαντικότερα αεροδρόμια σε όλο τον κόσμο. Βασικό τους χαρακτηριστικό ότι βρίσκονται σε μια ζώνη 10χλμ από το αεροδρόμιο, προσφέροντας πολλά τακτικά δρομολόγια. Γ. ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ TOUR OPERATORS 8 Οι μεγαλύτεροι tour operators αξιολογούν τα ξενοδοχεία σύμφωνα με τα δικά τους κριτήρια και εν συνεχεία προωθούν τη δική τους περιγραφή στο διαφημιστικό τους υλικό. Ακολουθούν κάποιες πολύ γενικές περιγραφές των πιο γνωστών TOs στη Μ. Βρετανία. Ειδικότερα: Σύμφωνα με τη First Choice (η First Choice Holidays PLC συγχωνεύτηκε το 2007 με την TUI AG και δημιουργήθηκε η νέα εταιρεία TUI Travel PLC), η κατάταξη των ξενοδοχείων σε δύο αστέρια ( ** ) υποδηλώνει διαμονή βασική, άνετη και κυμαινόμενη σε διάφορες τιμές. Τα ξενοδοχεία τριών αστέρων ( *** ) προσφέρουν κατά κανόνα προσιτή διαμονή. Τα ξενοδοχεία αυτά, βρίσκονται συνήθως σε επιλεγμένους δημόσιους χώρους, που συμπεριλαμβάνουν και εστιατόρια. Η κατάταξη σε τέσσερα αστέρια ( **** ) υποδηλώνει κατάλυμα μεγάλο, σύγχρονο ή σε καλή τοποθεσία με 19

20 ποικίλες ανέσεις, ενώ τα πέντε αστέρια ( ***** ) μαρτυρούν ένα υψηλό επίπεδο άνεσης και υπηρεσιών. Οι κατατάξεις σύμφωνα με την Thomson Holidays, ( Τ ) βασίζονται στις ετήσιες αξιολογήσεις και τις απόψεις των πελατών βάσει των Ερωτηματολογίων Ικανοποίησης Πελατών στο τέλος κάθε σεζόν. Τα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια κατατάσσονται σε ( 2T ), όταν παρέχεται απλή διαμονή σε καλή τιμή και φθάνουν μέχρι τα ( 5Τ ), όταν προσφέρουν περισσότερη άνεση και ένα ευρύτερο φάσμα ανέσεων. Σε πολύ λίγα από τα καλύτερα ξενοδοχεία απονέμεται η Μπλε Κορδέλα (Blue Ribbon Classification), τα οποία είναι διεθνώς αναγνωρισμένα ξενοδοχεία πολυτελείας, που προσφέρουν εξαιρετικό επίπεδο ανέσεων. Επιπλέον, υπάρχει η ταξινόμηση σε ( T plus ). Η κατάταξη στην Airtours (η οποία μετονομάστηκε σε My Travel - το 2007 ο όμιλος My Travel συγχωνεύθηκε με την Thomas Cook) πραγματοποιείται από το ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό της, που απονέμει την κατάταξη ( A ) βάσει κριτηρίων, όπως η επίπλωση των κοινόχρηστων χώρων ενός καταλύματος, οι χώροι φαγητού και ποτού, οι ανέσεις στα δωμάτια και οι παρεχόμενες υπηρεσίες. Τα καταλύματα λαμβάνουν την κατάταξη ( AA ) για την παροχή απλής διαμονής και φθάνουν ως την ( AAAAA ) για υψηλή ποιότητα και επίπεδο υπηρεσιών. Σύμφωνα με την Thomas Cook το σύστημα κατάταξης παγκοσμίως βασίζεται στις αντιλήψεις των ανώτερων στελεχών τόσο στη Μ. Βρετανία όσο και στο εξωτερικό. 8 The Joint WTO & IH&RA Study on Hotel Classification, (2004), p

21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΞΕΟΔΟΧΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 9, 10, 11, 12, 13, 14 ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΩΝ Σύμφωνα με το Ν.2160/93 «Ρυθμίσεις για τον Τουρισμό και άλλες διατάξεις», που αφορά στα τουριστικά καταλύματα και ειδικότερα στην παρ.1 του άρθρου 2 ορίζεται ότι «τουριστικά καταλύματα είναι οι τουριστικές επιχειρήσεις, που υποδέχονται τουρίστες και παρέχουν σ αυτούς διαμονή και άλλες συναφείς υπηρεσίες, όπως εστίαση, ψυχαγωγία, αναψυχή, άθληση». Η παρ.1 του άρθρου 2 του παρόντος Νόμου συμπληρώθηκε με την παρ.1 εδ.β του άρθρου 21 του Ν. 2741/99 «Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων, άλλες ρυθμίσεις θεμάτων αρμοδιότητας του Υπουργείου Ανάπτυξης και λοιπές διατάξεις», σύμφωνα με την οποία τα τουριστικά καταλύματα είναι: Α) τα κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα Β) τα μη κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα Γ) οι χώροι οργανωμένης κατασκήνωσης με ή χωρίς οικίσκους Δ) οι ξενώνες νεότητας Αναφορικά με τα κύρια και μη κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα σημειώνεται ότι ανάλογα με το είδος και των προορισμό των χώρων τους αλλά και με τις προσφερόμενες βασικές υπηρεσίες ή εξυπηρετήσεις διακρίνονται σε επιμέρους λειτουργικές μορφές ή λειτουργικούς τύπους. Εν συνεχεία, κάθε λειτουργική μορφή χαρακτηρίζεται από τάξεις, ανάλογα με το επίπεδο ποιότητας των κτιρίων και του εξοπλισμού αλλά και των προσφερόμενων υπηρεσιών και εξυπηρετήσεων. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα καταλύματα σε διατηρητέα ή παραδοσιακά κτίρια αποτελούν χωριστή κατηγορία καταλυμάτων, διέπονται από το Π.Δ. 33/79, ενώ η διαφοροποίησή τους έγκειται στο γεγονός ότι δημιουργούνται μέσα σε ιδιαίτερης σημασίας δείγματα παραδοσιακής ελληνικής, συνήθως, αρχιτεκτονικής. Επιπλέον, οι διακρίσεις των τουριστικών καταλυμάτων γίνονται βάσει ποικίλων άλλων κριτηρίων, όπως είναι ενδεικτικά οι συνήθειες και οι προσδοκίες των τουριστών. 21

22 Οι ως άνω λειτουργικές μορφές των κύριων και μη κύριων ξενοδοχειακών καταλυμάτων εισήχθησαν για πρώτη φορά με τις «Τεχνικές Προδιαγραφές ΕΟΤ» (Απόφαση Γεν. Γραμματέα ΕΟΤ υπ αριθμόν /87, ΦΕΚ 557/Β/87) και υιοθετήθηκαν από το άρθρο 2 του Ν. 2160/93, στο οποίο δεν συμπεριελήφθησαν τα ενοικιαζόμενα επιπλωμένα διαμερίσματα). ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΩΝ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΩΝ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΣΤΕΡΩΝ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΠΔ 43/2002 Το άρθρο 1 του ΠΔ 43/2002 καθορίζει τις προδιαγραφές και τα κριτήρια κατάταξης των ξενοδοχείων, παραθέτει τους ορισμούς και διακρίσεις τους. Ειδικότερα, σύμφωνα με το ως άνω άρθρο, τα κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα (ξενοδοχεία) του άρθρου 2 παρ. 1περίπτ. A του Ν. 2160/93, κατατάσσονται, ανάλογα με τη λειτουργική τους μορφή, σε πέντε (5) το πολύ κατηγορίες αστέρων, δηλαδή σε κατηγορία πέντε αστέρων (5*), τεσσάρων αστέρων (4*), τριών αστέρων (3*), δύο αστέρων (2*) και ενός αστέρος (1*), βάσει συστήματος υποχρεωτικών προδιαγραφών και βαθμολογούμενων κριτηρίων. Οι ως άνω λειτουργικές μορφές ορίζονται ως ακολούθως: Α. ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΚΛΑΣΣΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ: Είναι ξενοδοχείο, που περιλαμβάνει κοινόχρηστους χώρους υποδοχής, παραμονής, εστίασης και αναψυχής πελατών, υπνοδωμάτια (τουλάχιστον δέκα) απλά ή με ιδιαίτερα λουτρά και βοηθητικούς χώρους. Τα ξενοδοχεία κλασσικού τύπου ιδρύονται, εφ' όσον η σχετική χρήση επιτρέπεται από τις κείμενες διατάξεις, εντός σχεδίου πόλης, εντός πόλεων ή οικισμών με εγκεκριμένο σχέδιο, εντός οριοθετημένων οικισμών χωρίς σχέδιο, εκτός σχεδίου αλλά εντός ΖΟΕ ή εκτός σχεδίου. Διατάσσονται σε ένα κτίριο ή περισσότερα κτίρια ή συγκροτήματα που αποτελούν, όμως ενιαίο σύνολο μέσα σε ενιαίο οικόπεδο. Τα ξενοδοχεία κλασσικού τύπου κατατάσσονται σε πέντε κατηγορίες αστέρων: πέντε αστέρων (5*), τεσσάρων αστέρων (4*), τριών αστέρων (3*), δύο αστέρων (2*), ενός αστέρος (1*). Στην κατηγορία ενός αστέρος (1*) κατατάσσονται μόνο ξενοδοχεία προερχόμενα από μετατροπές υφισταμένων κτιρίων και όχι ξενοδοχεία τα οποία 22

23 ανεγείρονται εξ υπ' αρχής. Εάν υφιστάμενο κτίριο μετατραπεί σε ξενοδοχείο κλασσικού τύπου κατηγορίας ενός αστέρος (1*) δεν μπορεί να επεκταθεί με προσθήκη δωματίων και κλινών, μπορεί όμως να υποστεί προσθήκες, που αποβλέπουν στη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών (προσθήκη λουτρών σε απλά δωμάτια, αύξηση κοινοχρήστων χώρων κ.λ.π.). Β. ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΜΟΤΕL Είναι ξενοδοχείο που περιλαμβάνει κοινόχρηστους χώρους υποδοχής, παραμονής, εστίασης και αναψυχής πελατών, υπνοδωμάτια (τουλάχιστον δέκα) με ιδιαίτερα λουτρά και βοηθητικούς χώρους. Τα ξενοδοχεία τύπου ΜΟΤΕL ιδρύονται, εφ' όσον η σχετική χρήση επιτρέπεται από τις κείμενες διατάξεις, εκτός σχεδίου αλλά εντός ΖΟΕ ή εκτός σχεδίου, εκτός οικισμών και γενικά εκτός κατοικημένων περιοχών ή στις παρυφές τέτοιων περιοχών, αλλά απαραιτήτως επί οδικών αρτηριών μεγάλης κυκλοφορίας, που ενώνουν μεγάλα αστικά ή τουριστικά κέντρα και εμφανίζουν σημαντική κίνηση αυτοκινήτων (εθνικό - επαρχιακό δίκτυο). Διατάσσονται σε ένα κτίριο ή περισσότερα κτίρια ή συγκροτήματα που αποτελούν, όμως, ενιαίο σύνολο μέσα σε ενιαίο οικόπεδο, και αποβλέπουν κατά κύριο λόγο στην εξυπηρέτηση όσων διακινούνται με αυτοκίνητο. Υποχρεωτικά διαθέτει εκτεταμένο χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων, δηλαδή μία θέση αυτοκινήτου ανά δωμάτιο, και επί πλέον χώρο για στάθμευση τουριστικών λεωφορείων. Επίσης, μπορεί να διαθέτουν εκτεταμένο χώρο εστίασης και αναψυχής, που απευθύνεται και σε διερχόμενους πελάτες. Επιτρέπεται επίσης να διαθέτουν σταθμό βενζίνης. Τα ξενοδοχεία τύπου μοτέλ κατατάσσονται σε δύο (2) κατηγορίες: τεσσάρων αστέρων (4*) και τριών αστέρων (3*). Γ. ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΠΙΠΛΩΜΕΝΩΝ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ: Είναι ξενοδοχείο, που διαθέτει κοινόχρηστους χώρους υποδοχής και παραμονής πελατών, βοηθητικούς χώρους και περιλαμβάνει διαμερίσματα ενός, δύο ή περισσοτέρων κύριων χώρων με πλήρες λουτρό και μικρό μαγειρείο. 23

24 Τα ξενοδοχεία τύπου Επιπλωμένων Διαμερισμάτων ιδρύονται, εφ' όσον η σχετική χρήση επιτρέπεται από τις κείμενες διατάξεις, σε περιοχές εντός σχεδίου πόλης (εντός πόλεων ή οικισμών με εγκριμένο σχέδιο), εντός οριοθετημένων οικισμών χωρίς σχέδιο, εκτός σχεδίου αλλά εντός ΖΟΕ ή εκτός σχεδίου. Διατάσσονται σε ένα κτίριο ή περισσότερα κτίρια ή συγκρότημα κτιρίων, που αποτελούν, όμως, ενιαίο σύνολο μέσα σε ενιαίο οικόπεδο. Τα ξενοδοχεία τύπου επιπλωμένων διαμερισμάτων κατατάσσονται σε πέντε (5) κατηγορίες αστέρων: πέντε αστέρων (5*), τεσσάρων αστέρων (4*), τριών αστέρων (3*), δύο αστέρων (2*), ενός αστέρος (1*). Στην κατηγορία ενός αστέρος (1*) κατατάσσονται μόνο ξενοδοχεία επιπλωμένων διαμερισμάτων προερχόμενα από μετατροπές υφισταμένων κτιρίων και όχι ξενοδοχεία τα οποία ανεγείρονται εξ υπ' αρχής. Εάν υφιστάμενο κτίριο μετατραπεί σε ξενοδοχείο τύπου επιπλωμένων διαμερισμάτων κατηγορίας (1*) δεν μπορεί να επεκταθεί με προσθήκη διαμερισμάτων και κλινών, μπορεί όμως να υποστεί προσθήκες, που αποβλέπουν στη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών (αύξηση κοινοχρήστων χώρων κ.λ.π.). Δ. ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΚΛΑΣΣΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΩΜΕΝΩΝ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ (ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΜΙΚΤΟΥ ΤΥΠΟΥ) Το ξενοδοχείο κλασσικού τύπου και τύπου επιπλωμένων διαμερισμάτων (ξενοδοχείο μικτού τύπου) περιλαμβάνει κοινόχρηστους χώρους υποδοχής, παραμονής, εστίασης και αναψυχής πελατών, καταστήματα για την εξυπηρέτηση των πελατών, βοηθητικούς χώρους καθώς και χώρους διανυκτέρευσης σε δωμάτια με λουτρό ή διαμερίσματα ενός, δύο ή περισσοτέρων κυρίων χώρων με πλήρες λουτρό και μικρό μαγειρείο. Απαραίτητη προϋπόθεση αυτής της λειτουργικής μορφής ξενοδοχείου είναι το ελάχιστο μέγεθος, που δεν μπορεί να είναι κατώτερο των τριακοσίων (300) κλινών. Τα ξενοδοχεία μικτού τύπου ιδρύονται, εφ' όσον η σχετική χρήση επιτρέπεται από τις κείμενες διατάξεις, εκτός σχεδίου πόλης αλλά εντός ΖΟΕ ή εκτός σχεδίου. Διατάσσονται υποχρεωτικά σε πολλά κτίρια ή συγκροτήματα κτιρίων, που αποτελούν, όμως ενιαίο σύνολο μέσα σε ενιαίο γήπεδο. 24

25 Τα ξενοδοχεία μικτού τύπου κατατάσσονται στις κατηγορίες πέντε αστέρων (5*) και τεσσάρων αστέρων (4*). Το άρθρο 2 παρ.1 του ΠΔ 43/2002 διακρίνει τις προδιαγραφές των καταλυμάτων σε τεχνικές και λειτουργικές, οι οποίες έχουν υποχρεωτικό χαρακτήρα, ενώ τα βαθμολογούμενα κριτήρια είναι προαιρετικά, ωστόσο ασκούν σημαντική επιρροή στην τελική κατάταξη ενός ξενοδοχείου ανάλογα με τα μόρια που συγκεντρώνονται από τη βαθμολογία τους. Οι τεχνικές προδιαγραφές, οι λειτουργικές προδιαγραφές και τα βαθμολογούμενα κριτήρια των ξενοδοχείων κλασσικού τύπου, καθώς και των ξενοδοχείων τύπου επιπλωμένων διαμερισμάτων διαφέρουν ανάλογα με το κατά πόσον το προς κατάταξη ξενοδοχείο αφορά σε "ξενοδοχείο πόλης" ή "ξενοδοχείο παραθερισμού" σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 4 του άρθρου 5 του παρόντος διατάγματος. Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 1 παρ. 3 του ΠΔ 43/2002, οι τεχνικές προδιαγραφές ορίζονται ανά λειτουργική μορφή (δηλαδή χωριστά για τα ξενοδοχεία κλασσικού τύπου, για τα ξενοδοχεία τύπου μοτέλ, για τα ξενοδοχεία τύπου επιπλωμένων διαμερισμάτων και για τα ξενοδοχεία μικτού τύπου) και κατηγορία αστέρων και διακρίνονται από υποχρεωτικό χαρακτήρα για τη λειτουργική μορφή και την κατηγορία αστέρων, στην οποία πρόκειται να καταταγεί το κατάλυμα. Επιπλέον, στην παράγραφο 4 του ιδίου ως άνω άρθρου ορίζεται ότι οι λειτουργικές προδιαγραφές καθορίζονται ανάλογα με την κάθε λειτουργική μορφή και κατηγορία και καθίστανται υποχρεωτικές για την λειτουργική μορφή και την κατηγορία, στην οποία πρόκειται να καταταγεί το κατάλυμα. Η παράγραφος 5 του άρθρου 1 αναφέρεται στα βαθμολογούμενα κριτήρια, τα οποία καθορίζονται ανά λειτουργική μορφή και κατηγορία και βαθμολογούνται με αριθμό μορίων, που ορίζεται ανά κριτήριο. Το προς κατάταξη κατάλυμα υποχρεωτικά πρέπει να πληροί τουλάχιστον το συνολικό αριθμό μορίων, που συνιστά την κατά την παράγραφο 2 του άρθρου 4 του ΠΔ 43/2002 "βάση" της κατηγορίας, στην οποία πρόκειται να καταταγεί. 25

26 Σημειώνεται δε ότι αναφορικά με την ανέγερση νέων και τον εκσυγχρονισμό ή την επέκταση υπαρχόντων κυρίων ξενοδοχειακών καταλυμάτων, σύμφωνα με την παράγραφο 6 του ιδίου ως άνω άρθρου, εφαρμόζονται οι διατάξεις της κοινής υπουργικής αποφάσεως 69269/5387/1990 (Β' 678), όπως εκάστοτε ισχύει. Ειδικά, για την ανέγερση ξενοδοχειακών καταλυμάτων εκτός σχεδίου πόλεως, εφαρμόζονται και οι διατάξεις του άρθρου 8 του Π.Δ. της 6/ (Δ' 538). Το άρθρο 2 του παρόντος ΠΔ αναφέρεται στις υποχρεωτικές τεχνικές προδιαγραφές, οι οποίες αποτελούνται από: α. Μέγιστες επιτρεπόμενες δυναμικότητες ανά λειτουργική μορφή και κατηγορία. β. Προδιαγραφές καταλληλότητας οικοπέδου (1) για οικόπεδα εντός σχεδίου ή εντός οικισμού και (2) για οικόπεδα εκτός σχεδίου. γ. Κτηριοδομικές προδιαγραφές ανά λειτουργική μορφή και κατηγορία. (βλ. Παράρτημα Α του παρόντος Διατάγματος για τις τεχνικές προδιαγραφές και Παράρτημα Β για τις υποχρεωτικές λειτουργικές προδιαγραφές των ξενοδοχείων ανά λειτουργική μορφή και κατηγορία) Το άρθρο 4 του Π.Δ. αναφέρεται στα βαθμολογούμενα κριτήρια των ξενοδοχείων και στα αντιστοιχούντα σε καθένα εξ αυτών μόρια, τα οποία ορίζονται ανά λειτουργική μορφή και κατηγορία στο Παράρτημα Γ του ως άνω Διατάγματος. Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του ιδίου άρθρου: «το προς κατάταξη ξενοδοχείο θα πρέπει από την εφαρμογή των βαθμολογούμενων κριτηρίων να συγκεντρώνει ένα ελάχιστο αριθμό μορίων, που αποτελεί τη "βάση" της κατηγορίας, στην οποία πρόκειται να καταταγεί. Η βάση ορίζεται ανά λειτουργική μορφή (χωριστά για τα ξενοδοχεία πόλης και τα παραθεριστικά όπου αυτό απαιτείται) και ανά κατηγορία στο Παράρτημα Δ του παρόντος». Είναι σημαντικό δε, ότι η επιλογή των απαιτούμενων κριτηρίων, που εξασφαλίζουν την κάλυψη της βάσης, από το σύνολο των βαθμολογούμενων κριτηρίων εναπόκειται στον επιχειρηματία ξενοδόχο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 3 του ιδίου άρθρου. 26

27 Στην παράγραφο 4 του ιδίου άρθρου ορίζεται ότι: «Οι δια του παρόντος οριζόμενες τιμές των μορίων των βαθμολογούμενων κριτηρίων, καθώς και οι βάσεις ανά λειτουργική μορφή και κατηγορία είναι δυνατό να αυξομειώνονται σε ποσοστό όχι μεγαλύτερο του 10%, με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης». Ο τρόπος κατάταξης των ξενοδοχείων καθορίζεται στο άρθρο 5 του ως άνω Π.Δ. Ειδικότερα, «η κατάταξη ενός ξενοδοχείου σε συγκεκριμένη λειτουργική μορφή και κατηγορία αστέρων πραγματοποιείται εφόσον: α) πληρούνται οι τεχνικές και λειτουργικές προδιαγραφές της αντίστοιχης λειτουργικής μορφής και κατηγορίας των άρθρων 2 και 3 του παρόντος, σύμφωνα με τα αντίστοιχα Παραρτήματα, και β) το ξενοδοχείο συγκεντρώνει τον ελάχιστο αριθμό μορίων, που αποτελεί τη "βάση" της κατηγορίας αυτής προκειμένου για τη συγκεκριμένη λειτουργική μορφή, από τα βαθμολογούμενα κριτήρια του άρθρου 4 του Π.Δ.. Σε περίπτωση, που ένα ξενοδοχείο πληροί μεν τις τεχνικές και τις λειτουργικές προδιαγραφές της κατηγορίας, στην οποία ζητείται η κατάταξη, αλλά δεν καλύπτει τη βάση των βαθμολογούμενων κριτηρίων της κατηγορίας αυτής, τότε κατατάσσεται στην κατηγορία, στην οποία αντιστοιχεί ο αριθμός μορίων, που συγκεντρώνει από τα βαθμολογούμενα κριτήρια. Κατ' εξαίρεση, εάν υποβληθεί αίτηση για κατάταξη ξενοδοχείου σε κατηγορία, της οποίας δεν πληροί το σύνολο των τεχνικών προδιαγραφών κατά το εδάφιο α) της προηγούμενης παραγράφου, επιτρέπεται η κατάταξή του στην κατηγορία αυτή υπό τις ακόλουθες, σωρευτικά τηρούμενες, προϋποθέσεις: α. Να πληρούνται οι τεχνικές προδιαγραφές της κατηγορίας, στην οποία ζητείται η κατάταξη, σε όλους τους κοινόχρηστους χώρους. β. Να πληρούνται οι τεχνικές προδιαγραφές των υπνοδωματίων ή διαμερισμάτων της κατηγορίας, στην οποία ζητείται η κατάταξη, τουλάχιστον σε ποσοστό 50% της συνολικής δυναμικότητας του ξενοδοχείου. γ. Να πληρούνται οι λειτουργικές προδιαγραφές της κατηγορίας, στην οποία ζητείται η κατάταξη. 27

28 δ. Να καλύπτεται η βάση των βαθμολογούμενων κριτηρίων της αμέσως ανώτερης κατηγορίας, από την κατηγορία, στην οποία ζητείται η κατάταξη. Εάν η κατάταξη ζητείται σε κατηγορία πέντε αστέρων (5*), ή προκειμένου για τα ξενοδοχεία τύπου μοτέλ σε κατηγορία τεσσάρων αστέρων (4*), δηλαδή στην ανώτερη προβλεπόμενη κατηγορία της συγκεκριμένης λειτουργικής μορφής, τότε πρέπει το προς κατάταξη ξενοδοχείο να καλύπτει τη βάση της κατηγορίας αυτής προσαυξημένη κατά 20%». Στο άρθρο 5 παράγραφος 3 περίπτωση α γίνεται αναφορά στην προαγωγή ξενοδοχείου σε ανώτερη κατηγορία, η οποία είναι δυνατή οποτεδήποτε, στην περίπτωση που πληρούνται οι προϋποθέσεις της παραγράφου 2 του ίδιου άρθρου, και πραγματοποιείται με αίτημα του ενδιαφερόμενου επιχειρηματία. Ο εκάστοτε επιχειρηματίας ξενοδόχος δύναται να υποβάλει προσφυγή, προκειμένου να επανεξεταστεί εάν συντρέχουν οι νόμιμες προδιαγραφές και τα κριτήρια και να επανελεγχτεί η αντικειμενικότητα της κατάταξης. Η παράγραφος 4 του ιδίου άρθρου υιοθετεί τη διάκριση σε «ξενοδοχεία πόλης» και «ξενοδοχεία παραθερισμού». Τα ξενοδοχεία πόλης είναι «τα ευρισκόμενα σε περιοχή εντός σχεδίου πόλης ή εντός ορίων οικισμού (που χαρακτηρίζεται ως "περιοχή Ι") στους αντίστοιχους πίνακες των τεχνικών και λειτουργικών προδιαγραφών και των βαθμολογούμενων κριτηρίων), ενώ ξενοδοχεία παραθερισμού είναι τα ευρισκόμενα σε περιοχή εκτός σχεδίου πόλης (που χαρακτηρίζεται ως "περιοχή ΙΙ" στους αντίστοιχους πίνακες)». Είναι δυνατό δε, ξενοδοχείο κείμενο εντός σχεδίου πόλης ή εντός ορίων οικισμού, να χαρακτηριστεί κατόπιν αιτήματος του επιχειρηματία - ξενοδόχου, ως παραθεριστικό και κατά συνέπεια να καταταγεί σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τα κριτήρια που απαιτούνται για τα ξενοδοχεία παραθερισμού. Το άρθρο 6 του ΠΔ 43/2002 αναφερόμενο στη διαδικασία κατάταξης των ξενοδοχείων και στη χορήγηση ειδικών σημάτων παραπέμπει στο άρθρο 3 του Ν. 2160/93 παρ. 1, 2, 3 και 5. Ειδικότερα, στην παρ. 1 του άρθρου 3 ορίζεται ότι προκειμένου να ανεγερθεί, μετατραπεί ή επεκταθεί ξενοδοχείο, τουριστικό κατάλυμα... πρέπει πριν από την υποβολή μελέτης στην πολεοδομική υπηρεσία, να προηγηθεί από τον Ε.Ο.Τ. η έγκριση της αρχιτεκτονικής μελέτης του κτιρίου της τουριστικής 28

29 εγκατάστασης, μόνο ως προς το σύμφωνο αυτής με τις εκάστοτε ισχύουσες προδιαγραφές του Ε.Ο.Τ. Εντός χρονικού διαστήματος 3 μηνών από την υποβολή σχετικής αίτησης και των απαραίτητων δικαιολογητικών, οι διαδικασίες ελέγχου πρέπει να περατωθούν. Σε περίπτωση παρέλευσης άπρακτης της ως άνω προθεσμίας ακολουθεί η παραπομπή του φακέλου σε τριμελή επιτροπή, η οποία λαμβάνει απόφαση εντός 15 ημερών για τη χορήγηση ή όχι της έγκρισης. Σύμφωνα με την παρ.2 του άρθρου 3, ο επιχειρηματίας πριν την έναρξη λειτουργίας της τουριστικής επιχείρησης υποβάλλει υπεύθυνη δήλωση αναφορικά με την τήρηση από πλευράς του ιδίως των τεχνικών προδιαγραφών για τουριστικές επιχειρήσεις και το ΑΦΜ της επιχείρησης. Κατά τα οριζόμενα στην παρ.3 του άρθρου 3 η χορήγηση ειδικού σήματος προς τις ανωτέρω τουριστικές επιχειρήσεις, πραγματοποιείται από τον Ε.Ο.Τ. Στο μητρώο τουριστικών επιχειρήσεων του Ε.Ο.Τ. εγγράφεται το ειδικό σήμα. Εν συνεχεία, στο άρθρο 7 του ΠΔ 43/2002 εμπεριέχονται μεταβατικές διατάξεις για τα υφιστάμενα ξενοδοχεία. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την παρ. 1 του ιδίου άρθρου καθίσταται υποχρεωτικό από πλευράς των κύριων ξενοδοχειακών καταλυμάτων, που κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος λειτουργούν με ειδικό σήμα ΕΟΤ, να υποβάλουν αίτηση ανακατάταξης μέχρι , προκειμένου να ανακαταταγούν σε κατηγορίες αστέρων και να αποκτήσουν νέο ειδικό σήμα σε αντικατάσταση του ισχύοντος, σύμφωνα με το νέο σύστημα. Η μη τήρηση των ανωτέρω επιφέρει ποινή ανάκλησης του ειδικού σήματος ΕΟΤ. Σύμφωνα με τις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 7 του ΠΔ 43/2002, όπως αυτές αντικαταστάθηκαν από την παρ. 1 του άρθρου 16 του Ν. 3190/2003, ορίζεται ότι κατά την πρώτη εφαρμογή του Διατάγματος και μέχρι την , η πρόταση για κατάταξη σε κατηγορία αστέρων των κύριων ξενοδοχειακών καταλυμάτων, που λειτουργούν με ειδικό σήμα λειτουργίας, πραγματοποιείται από τον επιχειρηματία, ο οποίος υποβάλλει υπεύθυνη δήλωση συνοδευόμενη από πίνακες αξιολόγησης στον αρμόδιο προς τούτο φορέα και συγκεκριμένα στη Διεύθυνση Τουρισμού της εκάστοτε Περιφέρειας ή στον Ε.Ο.Τ. εφόσον πρόκειται για την Αττική. Οι πίνακες πρέπει να περιγράφουν αναλυτικά τα κάτωθι: α) τις λειτουργικές προδιαγραφές του κύριου 29

30 ξενοδοχειακού καταλύματος β) τα βαθμολογούμενα κριτήρια και γ) την κατηγορία αστέρων στην οποία προτείνεται να καταταγεί το κατάλυμα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα αντίστοιχα Παραρτήματα του Προεδρικού Διατάγματος. Επιπλέον δε, η υπεύθυνη δήλωση και οι συνοδευόμενοι πίνακες πρέπει να είναι υπογεγραμμένοι και από έναν διπλωματούχο μηχανικό ή αρχιτέκτονα. Εν συνεχεία, οι ως άνω αρμόδιοι φορείς προχωρούν στην κατάταξη των ξενοδοχειακών καταλυμάτων σε κατηγορίες αστέρων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 5 και 6 του άρθρου 16 του Ν. 3190/2003, βάσει των πινάκων αξιολόγησης. Ακολουθεί η χορήγηση νέων ειδικών σημάτων λειτουργίας του άρθρου 3 του Ν. 2160/1993, τα οποία αντικαθιστούν τα παλαιά. Οι Διευθύνσεις Τουρισμού και ο Ε.Ο.Τ. έχουν την αρμοδιότητα να ελέγχουν ανά πάσα στιγμή τα όσα δηλώθηκαν με την υπεύθυνη δήλωση και τους πίνακες αξιολόγησης. Έτσι, είναι δυνατό να πραγματοποιούν δειγματοληπτικούς ελέγχους ή και ελέγχους του συνόλου ή του μεγαλύτερου μέρους των κατατασσόμενων καταλυμάτων. Στις περιπτώσεις δε που ένα κύριο ξενοδοχειακό κατάλυμα έχει καταταγεί σε ανώτερη κατηγορία αστέρων από την προσήκουσα, επιβάλλονται εκτός από ποινικές κυρώσεις και διοικητικές ποινές, ήτοι ανάκληση του σήματος λειτουργίας και χρηματικό πρόστιμο ανά δωμάτιο. Στην παράγραφο 4 του άρθρου 7 του ΠΔ 43/2002, ορίζεται ότι η ισχύς όλων των ειδικών σημάτων ΕΟΤ, τα οποία έχουν εκδοθεί κατά το προϋφιστάμενο σύστημα κατάταξης των ξενοδοχείων σε τάξεις (ΑΑ έως και Ε ανάλογα με τη λειτουργική μορφή του ξενοδοχείου), παύει αυτοδίκαια την Αναφέρεται δε, ότι μέχρι την παραπάνω ημερομηνία, όλα τα υπάρχοντα ξενοδοχεία, είναι αναγκαίο να διαθέτουν ειδικό σήμα ΕΟΤ, εκδοθέν σύμφωνα με το σύστημα κατάταξης του νέου ΠΔ 43/2002. Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 45 του Ν. 3105/2003, η παραπάνω προθεσμία παρατείνεται μέχρι , ενώ η ανακατάταξη των υφιστάμενων κύριων ξενοδοχειακών καταλυμάτων, δύναται να ολοκληρωθεί το αργότερο μέχρι Σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 7 του ΠΔ 43/2002 αναφέρεται ότι: «Κατά την ανακατάταξη των υφισταμένων ξενοδοχείων γίνεται αυτοδίκαια αποδεκτό, ότι τα ξενοδοχεία διαθέτουν τις τεχνικές προδιαγραφές της κατηγορίας αστέρων, που αντιστοιχεί στην τάξη, στην οποία έχουν καταταγεί επί τη βάσει του ειδικού σήματός τους: δηλαδή ότι τα ξενοδοχεία ΑΑ τάξης διαθέτουν τις τεχνικές προδιαγραφές των 30

31 πέντε αστέρων (5*), τα ξενοδοχεία της Α τάξης τις τεχνικές προδιαγραφές των τεσσάρων αστέρων (4*), τα ξενοδοχεία Β τάξης τις τεχνικές προδιαγραφές των τριών αστέρων (3*), τα ξενοδοχεία Γ τάξης τις τεχνικές προδιαγραφές των δύο αστέρων (2*) και τα ξενοδοχεία Δ και Ε τάξης τις τεχνικές προδιαγραφές του ενός αστέρος (1*). Κατά συνέπεια, κατά την ανακατάταξη δεν ελέγχεται η συνδρομή των τεχνικών προδιαγραφών του παρόντος, αλλά μόνον η συνδρομή των λειτουργικών προδιαγραφών και των βαθμολογούμενων κριτηρίων, επί τη βάσει των οποίων πραγματοποιείται η τελική κατάταξη. Κατ' εφαρμογή της παραγράφου αυτής, είναι δυνατό ξενοδοχείο να μην καταταγεί τελικά σε κατηγορία αστέρων αντίστοιχη της τάξης, στην οποία είχε καταταγεί σύμφωνα με το ειδικό σήμα ΕΟΤ, εφόσον δεν πληρούνται οι λειτουργικές προδιαγραφές ή δεν καλύπτεται η βάση των βαθμολογούμενων κριτηρίων της αντίστοιχης κατηγορίας». Η παράγραφος 6 του άρθρου 7 του ΠΔ 43/2002 ορίζει ότι εάν υφιστάμενο ξενοδοχείο τύπου μοτέλ ή κλασσικού τύπου και επιπλωμένων διαμερισμάτων (μικτού τύπου), δεν συγκεντρώνει τις λειτουργικές προδιαγραφές ή / και τη βάση των βαθμολογούμενων κριτηρίων της κατώτερης κατηγορίας της αντίστοιχης λειτουργικής μορφής, δηλαδή της κατηγορίας τριών αστέρων (3*) εάν πρόκειται για ξενοδοχεία τύπου μοτέλ και της κατηγορίας τεσσάρων αστέρων (4*) για τα ξενοδοχεία μικτού τύπου, είναι επιτρεπτό να καταταγεί σε κατώτερη κατηγορία αστέρων, με αναλογική εφαρμογή των λειτουργικών προδιαγραφών και κριτηρίων, που ισχύουν για τις κατώτερες κατηγορίες ξενοδοχείων των άλλων λειτουργικών μορφών. Εν συνεχεία, στο άρθρο 8 του ΠΔ 43/2002 αναφέρεται ότι τα τουριστικά καταλύματα εντός παραδοσιακών κτισμάτων του Προεδρικού Διατάγματος 33/79 «Περί τουριστικών καταλυμάτων εντός παραδοσιακών κτισμάτων» εξαιρούνται από τις διατάξεις του ΠΔ 43/2002, συνεπώς, ο έλεγχος και η αδειοδότησή τους εξακολουθεί να πραγματοποιείται κατά τις διατάξεις του ΠΔ 33/79. 31