ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Transcript

1 ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΛΒΟ ΑΒΕ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Υπό των φοιτητών: Ρασπάκος Δεμετρζής Ερμής - Απόστολος: 9518 Μανδακιοζίδης Αθανάσιος: 9433 Επιβλέπων καθηγητής: Μπογάς Χρήστος Σέρρες,

2 Ευχαριστίες, Θα θέλαμε να εκφράσουμε τις ειλικρινείς μας ευχαριστίες στον επιβλέπων καθηγητή κ. Μπογά Χ. που συνέβαλε με τη βοήθεια του στην επιτυχή ολοκλήρωση της πτυχιακής εργασίας. Επίσης θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε το εκπαιδευτικό και διοικητικό προσωπικό του ΤΕΙ Σερρών για τις γνώσεις και τις πλούσιες εμπειρίες που αποκομίσαμε στα χρόνια της φοιτητικής μας δραστηριότητας. 2

3 Πίνακας περιεχομένων Περίληψη:... 7 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΙΝΑΚΩΝ... 9 Πίνακας διαγραμμάτων... 9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΣΚΕΛΟΣ ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΕΩΣ ΓΕΝΙΚΑ ΣΚΟΠΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΕΤΗΣΙΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Ο Ισολογισμός Οι Καταστάσεις Αποτελεσμάτων Χρήσης ΕΙΔΗ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Ανάλογα με την θέση του αναλυτή Ανάλογα με το στάδιο διενέργειας της αναλύσεως ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Είδη αριθμοδεικτών ρευστότητας Αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας Αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας Αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας Αριθμοδείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος Αριθμοδείκτες Δραστηριότητας Αριθμοδείκτης ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων Αριθμοδείκτης ταχύτητας εξόφλησης βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων Αριθμοδείκτης ταχύτητας καθαρού κεφαλαίου κίνησης Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ιδίων κεφαλαίων Αριθμοδείκτης Αποδοτικότητας Αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου ή μικτού κέρδους Αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου ή καθαρού κέρδους Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας απασχολούμενων κεφαλαίων

4 6.4 Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Συνδυασμένος αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων Αριθμοδείκτης οικονομικής μόχλευσης Αριθμοδείκτης δαπανών λειτουργίας ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Αριθμοδείκτης ιδίων προς συνολικά κεφάλαια Αριθμοδείκτης ιδίων προς δανειακά κεφάλαια Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς πάγια Αριθμοδείκτης κυκλοφορούντος ενεργητικού προς συνολικές υποχρεώσεις Αριθμοδείκτης παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Αριθμοδείκτης καλύψεως τόκων ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ Κέρδη κατά μετοχή Μερίσματα κατά μετοχή Η τρέχουσα μερισματική απόδοση Το ποσοστό διανεμομένων κερδών Η μερισματική απόδοση ιδίων κεφαλαίων Αριθμοδείκτης καλύψεως καταβαλλομένων μερισμάτων Εσωτερική αξία μετοχής Λόγος τιμής προς τα κέρδη ανά μετοχή Ταμειακή ροή κατά μετοχή Αριθμοδείκτης αποδόσεως μετοχής σε ταμειακή ροή Αριθμοδείκτης ποσοστού αυτοχρηματοδοτήσεως Αριθμοδείκτης διάρκειας εξόφλησης επενδύσεων Απόσβεση κατά μετοχή ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΗΣ ΕΛΒΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΥΠΟΔΟΜΕΣ - ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Ανακατασκευές Οχημάτων ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΠΕΛΑΤΕΣ Εκπαίδευση Ασφάλεια Εργασίας

5 Οχήματα Παντοδαπού Εδάφους Mercedes 1/4t Οχήματα Παντοδαπού Εδάφους Mercedes 1 1/4t Κατηγορία Μ (Military=Στρατιωτικά) Οχήματα Παντοδαπού Εδάφους Hummer Φορέας αντιαεροπορικού STINGER (ASRAD) HUMMER ΕΠΑ 36% Μικρά Φορτηγά Μεσαία Φορτηγά Βαρέα Φορτηγά Τεθωρακισμένα Τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού ΤΟΜΠ ΛΕΩΝΙΔΑΣ (περίπου 800 οχ. με ΕΠΑ 55%) Τεθωρακισμένο όχημα μάχης με πυροβόλο 30mm ΤΟΜΑ ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ ως πρωτότυπο Λεωφορεία Ειδικά Οχήματα BL 1 Φορτωτής Βομβών Πολιτικά Προϊόντα ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β Αριθμοδείκτες Ρευστότητας Αριθμοδείκτες γενικής ρευστότητας Αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας Αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας Αριθμοδείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος Αριθμοδείκτες δραστηριότητας Αριθμοδείκτης ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων Αριθμοδείκτης ταχύτητας εξοφλήσεως βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων Αριθμοδείκτης ταχύτητας καθαρού κεφαλαίου κινήσεως Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας Αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου ή μικτού κέρδους Αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου κέρδους Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας απασχολούμενων κεφαλαίων Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού

6 3.5 Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων Αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας Αριθμοδείκτης ιδίων προς συνολικά κεφάλαια Αριθμοδείκτης ιδίων προς δανειακά κεφάλαια Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς πάγια Αριθμοδείκτης κυκλοφορίας ενεργητικού προς συνολικές υποχρεώσεις Αριθμοδείκτης παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Αριθμοδείκτης καλύψεως τόκων Αριθμοδείκτες δαπανών λειτουργίας Αριθμοδείκτης λειτουργικών δαπανών Επενδυτικοί αριθμοδείκτες Αριθμοδείκτης κέρδη ανά μετοχή ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

7 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Χρηματοοικονομική ανάλυση των οικονομικών καταστάσεων της ΕΛΒΟ Α.Β.Ε με την χρήση αριθμοδεικτών. Υπό: 1) Ρασπάκου-Δεμερτζή Απόστολου-Ερμή Φοιτητή τμ. ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΕΙ ΣΕΡΡΩΝ 2) Μανδακιοζίδη Αθανάσιου Φοιτητή τμ. ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΕΙ ΣΕΡΡΩΝ Περίληψη: Στη παρούσα εργασία, θα ασχοληθούμε µε την Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων της επιχείρησης ΕΛΒΟ Α.Β.Ε, για την πενταετία Η χρηματοοικονομική ανάλυση είναι ένα σημαντικό εργαλείο που ενδιαφέρει πολλούς κλάδους της οικονομίας. Διάφοροι φορείς, όπως εταιρειών επενδύσεων µεµονωµένων επενδυτών, διοικήσεων επιχειρήσεων και κυρίως οι τράπεζες στην προσπάθεια τους να αποκτήσουν όσο το δυνατόν, αναλυτικότερη πληροφόρηση χρησιμοποιούν το εργαλείο αυτό. Οι παραπάνω φορείς εκμεταλλεύονται τα στοιχεία που αντλούν από αυτές τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις και έτσι µπορούν να διαπιστώσουν κατά πόσο η πολιτική που ακολουθούν οι επιχειρήσεις είναι αποδοτική, αλλά και το πως διαγράφονται οι προοπτικές της επιχείρησης. Για τις τράπεζες είναι πλέον απαραίτητο να γίνεται χρηματοοικονομική ανάλυση των στοιχείων κάθε εταιρείας που ζητά χρηματοδότηση και προϋπόθεση οι αριθμοδείκτες να την πείθουν ότι το ρίσκο που αναλαμβάνει είναι μικρό. Στο πρώτο κομμάτι της εργασίας μας, που αποτελεί και το θεωρητικό θα αναφερθούμε στον ορισµό της ανάλυσης και στο σκοπό της και θα κάνουμε μια προσέγγιση στο προφίλ της εταιρείας. Στη συνέχεια θα παρουσιάσουμε τα είδη της Ανάλυσης Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων καθώς και τις μεθόδους της, αναπτύσσοντας κυρίως την πιο γνωστή, αυτή των αριθμοδεικτών και θα αναλύσουμε κάθε κατηγορία ξεχωριστά. Στο δεύτερο κομμάτι της εργασίας μας, έχοντας τα απαιτούμενα στοιχεία από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της επιχείρησης ΕΛΒΟ A.E., θα 7

8 εξετάσουμε τα οικονοµικά της στοιχεία, µε τη βοήθεια των αριθμοδεικτών, συγκρίνοντας τους ισολογισμούς 2007 έως και Έπειτα από την σύγκριση των πιο σημαντικών αριθμοδεικτών που θα έχει προηγηθεί, θα εξάγουµε συγκεράσματα σχετικά µε την πορεία της επιχείρησης. Η συγγραφή της συγκεκριμένης πτυχιακής εργασίας θα ήταν αδύνατη χωρίς την πολύτιμη βοήθεια του κ. Μπογά που ήταν ο επιβλέπων καθηγητής και τον οποίο επιθυμούμε να ευχαριστήσουμε για την συνεργασία που είχαμε. Λέξεις κλειδιά: Χρηματοοικονομικές καταστάσεις, ΕΛΒΟ ΑΒΕ, Αριθμοδείκτες, Ισολογισμοί, Χρηματοοικονομική ανάλυση, 8

9 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 1 γενικής ρευστότητας 86 Πίνακας 2 ειδικής ρευστότητας 89 Πίνακας 3 ταμειακής ρευστότητας 91 Πίνακας 4 αμυντικού χρόνου 93 Πίνακας 5 αριθμοδείκτης ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων 94 Πίνακας 6 αριθμοδείκτης ταχύτητας εξοφλήσεως βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων 96 Πίνακας 7 ταχύτητας εξοφλήσεως βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων σε ημέρες 97 Πίνακας 8 συσχέτισης βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων με δανειακές υποχρεώσεις 97 Πίνακας 9 αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων 99 Πίνακας 10 αριθμοδείκτης ταχύτητας καθαρού κεφαλαίου κινήσεως 101 Πίνακας 11 αναλυτικός καθαρού κεφαλαίου κίνησης 102 Πίνακας 12 αριθμοδείκτης κυκλοφορίας ενεργητικού 102 Πίνακας 13 αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων 103 Πίνακας 14 αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου κέρδους 105 Πίνακας 15 αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου κέρδους 106 Πίνακας 16 αριθμοδείκτης αποδοτικότητας απασχολούμενων κεφαλαίων 107 Πίνακας 17 αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού 108 Πίνακας 18 αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων 109 Πίνακας 19 αριθμοδείκτης ιδίων προς συνολικά κεφάλαια 111 Πίνακας 20 αριθμοδείκτης ιδίων προς δανειακά κεφάλαια 113 Πίνακας 21 αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς πάγια 115 Πίνακας 22 αριθμοδείκτης κυκλοφορίας ενεργητικού προς συνολικές υποχρεώσεις 116 Πίνακας 23 αριθμοδείκτης παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 118 Πίνακας 24 αριθμοδείκτης καλύψεως τόκων 120 Πίνακας 25 αριθμοδείκτης λειτουργικών δαπανών 122 Πίνακας 26 αριθμοδείκτης κέρδους ανά μετοχή 123 Πίνακας διαγραμμάτων Εικόνα 1 διάγραμμα γενικής ρευστότητας Εικόνα 2 πορεία βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων και κυκλοφ. ενεργητικού 87 Εικόνα 3 διάγραμμα ειδικής ρευστότητας Εικόνα 4 ταμειακής ρευστότητας Εικόνα 5 διάγρμμα αμυντικού χρονικού διαστήματος Εικόνα 6 ημέρες εισπράξεως των απαιτήσεων

10 Εικόνα 7 διάγραμμα ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων Εικόνα 8 διάγραμμα δείκτη πωλήσεων Εικόνα 9 διάγραμμα συσχέτισης πωλήσεων με κόστος πωληθέντων Εικόνα 10 διάγραμμα ιδίων προς συνολικά κεφάλαια Εικόνα 11 διάγραμμα δείκτη ιδίων προς δανειακά κεφάλαια Εικόνα 12 διάγραμμα δείκτη ιδίων κεφαλαίων προς πάγια 116 Εικόνα 13 διάγραμμα κυκλοφορίας ενεργητικού προς συνολικές υποχρεώσεις 117 Εικόνα 14 διάγραμμα δείκτη παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Εικόνα 15 διάγραμμα δείκτη καλύψεως τόκων 120 Εικόνα 16 διάγραμμα δείκτη ζημιών χρήσεως

11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΣΚΕΛΟΣ 1 ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΕΩΣ 1.1 ΓΕΝΙΚΑ Ο ρόλος της Λογιστικής ανάλυσης, από τεχνολογικής απόψεως, τελειώνει με την κατάρτιση των χρηματοοικονομικών ή λογιστικών καταστάσεων. Από το σημείο όμως αυτό και μετά αρχίζει ένας άλλος, πιο σπουδαίος ρόλος, ο οποίος αναφέρεται στην διερεύνηση, ερμηνεία και αξιολόγηση των στοιχείων των λογιστικών καταστάσεων. Οι λογιστικές ή χρηματοοικονομικές καταστάσεις παρέχουν πληροφορίες που μπορούν να βοηθήσουν τους ενδιαφερόμενους για τις επιχειρηματικές μονάδες να λάβουν τις σωστές αποφάσεις. Αποτελούν, ως εκ τούτου, σημαντική πηγή πληροφοριών. Η πραγματική, όμως, εικόνα μιας επιχείρησης δίνεται σε συνδυασμό και με άλλες συμπληρωματικές πληροφορίες που περιλαμβάνονται στου ετήσιους απολογισμούς που καταρτίζουν οι επιχειρήσεις, καθώς και σε άλλα εξωλογιστικά δεδομένα. Για το λόγο αυτόν οι σημειώσεις που συνοδεύουν τις λογιστικές καταστάσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών και πρέπει να μελετώνται προσεκτικά κατά την ανάλυση και αξιολόγηση των δεδομένων μιας επιχειρηματικής μονάδας. Σημαντική πηγή πληροφοριών για την δραστηριότητα μιας επιχείρησης είναι οι βασικές λογιστικές καταστάσεις, οι οποίες ως γνωστών είναι ο ισολογισμός και η κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσεως. Εκεί, εμφανίζονται τα περιουσιακά στοιχεία, οι πηγές προελεύσεως των κεφαλαίων της, καθώς και τα αποτελέσματα από τις δραστηριότητες της. 11

12 Οι παραπάνω όμως λογιστικές καταστάσεις παρουσιάζουν ορισμένα μειονεκτήματα, τα οποία δυσχεραίνουν αρκετά το έργο του αναλυτή. Τα πιο σημαντικά από αυτά είναι: 1) Τα στοιχεία που περιλαμβάνονται είναι πολύ συνοπτικά και ανομοιόμορφα καταταγμένα, δεδομένου ότι, για την κατάρτιση τους δεν υπάρχει ένας ενιαίος τύπος υποχρεωτικός για όλες τις επιχειρήσεις. 2) Ο χρόνος που μεσολαβεί από το τέλος της χρήσεως, στην οποία αναφέρονται, μέχρι ότου δημοσιευτούν και γίνουν γνωστές στο ευρύ κοινό είναι αρκετά μακρύς. Για την αντιμετώπιση των παραπάνω μειονεκτημάτων χρησιμοποιείται η χρηματοοικονομική ανάλυση, η οποία ασχολείται με τον υπολογισμό των κατάλληλων μεγεθών και σχέσεων που είναι σημαντικές και χρήσιμες για την λήψη οικονομικής φύσεως αποφάσεων. Έτσι, μπορεί να λεχθεί ότι με την ανάλυση των οικονομικών καταστάσεων επιτελείται μια σημαντική λειτουργία μετατροπής πολυποίκιλων στοιχειών, από απλούς αριθμούς σε χρήσιμες πληροφορίες, που σπάνια προσφέροντες αυτούσιες. 1.2 ΣΚΟΠΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Οι οικονομικές καταστάσεις αποτελούν «πηγή» πρωτογενών δεδομένων (λογιστικών στοιχείων ή μεγεθών) τα οποία, κατά κανόνα, από μόνα τους δεν είναι σημαντικά, αλλά μπορούν να αποκτήσουν σπουδαιότητα, όταν π.χ. προσδιορίζεται η μεταξύ τους σχέση ή προσδιορίζεται ή συγκρίνεται ο ρυθμός μεταβολής τους. Συνεπώς, οι οικονομικές καταστάσεις δεν παρέχουν έτοιμες χρήσιμες πληροφορίες. Οι χρήσιμες πληροφορίες θα προκύψουν μόνο μετά από επεξεργασία των δεδομένων αυτών, με τη βοήθεια ορισμένων τεχνικών ή μέσων ανάλυσης. Η ερμηνεία και αξιολόγηση των στοιχείων των λογιστικών καταστάσεων απαιτεί μια κάποια εξοικείωση με τις βασικές μεθόδους χρηματοοικονομικής αναλύσεως. Φυσικά το είδος της χρηματοοικονομικής αναλύσεως των λογιστικών καταστάσεων εξαρτάται από το ιδιαίτερο ενδιαφέρον και τις 12

13 επιδιώξεις αυτών που πραγματοποιούν την ανάλυση (μέτοχοι, επενδυτές, πιστωτές, διοίκηση, κρατικές υπηρεσίες, εργαζόμενοι, χρηματιστές). Ως εκ τούτου, μπορεί να ακολουθούνται διάφοροι μέθοδοι αναλύσεως και να δίνετε έμφαση κάθε φορά σε ορισμένα στοιχεία ανάλογα με τον επιδιωκόμενο σκοπό, όπως π.χ. οι βραχυχρόνιοι πιστωτές μιας επιχείρηση (τράπεζες) ενδιαφέρονται πρωτίστως για την ικανότητα της επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις τρέχουσες υποχρεώσεις της. Τούτο διότι, ενδιαφέρονται περισσότερο και δίνουν μεγάλο βάρος στην εξασφάλιση που τους παρέχεται για την καταβολή από μέρους τις επιχειρήσεως τόσο των τόκων όσο και για την επιστροφή των δανεικών κεφαλαίων. Έτσι στην προκείμενη περίπτωση εξετάζεται προσεκτικά η σχέση των κυκλοφοριακών στοιχείων της επιχείρησης προς τις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις της, προκειμένου να αξιολογηθεί η τρέχουσα οικονομική της θέση. (Γκίκας Δ., 2009) Αντίθετα οι μακροχρόνιοι δανειστές (ομολογιούχοι) δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στους μακροχρόνιους οικονομικούς δείκτες της επιχειρήσεως, όπως είναι η διάθρωση των κεφαλαίων της, τα τρέχουσα και μελλοντικά κέρδη της και οι μεταβολές της οικονομικής θέσεως της. Επίσης οι επενδυτές σε μετοχές της επιχειρήσεως ( υφιστάμενοι ή μελλοντικοί μέτοχοι) ενδιαφέρονται για παρόμοια με τους μακροπρόθεσμους δανειστές στοιχεία, οπότε η ανάλυση τους επικεντρώνεται στα κέρδη, στα μερίσματα και προοπτικές αυτών, διότι τα στοιχεία αυτά είναι εκείνα που, σε μεγάλο βαθμό, επηρεάζουν την τιμή των μετοχών στην Χρηματιστηριακή Αγορά (Χρηματιστήριο). Η διοίκηση της επιχειρήσεως ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την σύνθεση και την διάρθρωση των κεφαλαίων της, όπως και για τις προοπτικές και την κερδοφόρα δυναμικότητα αυτής. Τούτο διότι αυτές οι πληροφορίες επηρεάζουν άμεσα το είδος, το μέγεθος και το κόστος των δανειακών κεφαλαίων, τα οποία μπορεί αυτή να αποκτήσει. Πολλές φορές η ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων μπορεί να χρησιμεύει και ως μέσο αξιολογήσεως της διοικήσεως μιας επιχείρησης, δηλαδή αν και πόσο είναι αποτελεσματική και ικανή κατά την εκτέλεση των καθηκόντων της. Επίσης μπορεί να οδηγεί στην διάγνωση διαφόρων επιχειρηματικών προβλημάτων ή τέλος να χρησιμεύει για την πρόβλεψη της μελλοντικής οικονομικής θέσεως της επιχείρησης και των οικονομικών αποτελεσμάτων της. 13

14 Οι εργαζόμενοι στην επιχείρηση ενδιαφέρονται για την μακροχρόνια σταθερότητα και προοπτική αυτής, διότι συνδέονται με την ικανότητα της να τους καταβάλει τις αμοιβές τους και να τους προσφέρει απασχόληση. Για να μπορέσουν όλες οι παραπάνω ομάδες ενδιαφερόμενων να προχωρήσουν στην χρηματοοικονομική ανάλυση των στοιχείων των επιχειρήσεων, είναι απαραίτητο να προβούν σε συγκρίσεις και να υπολογίσουν σχέσεις, οι οποίες θα αποτελέσουν τη βάση επί της οποίας θα στηρίξουν τις αποφάσεις τους. Ως εκ τούτου, με την ανάλυση των στοιχείων των οικονομικών καταστάσεων, οι αποφάσεις των ενδιαφερόμενων, σε κάθε περίπτωση, δεν στηρίζονται πλέον στην διαίσθηση ή στις υποθέσεις αλλά σε συγκεκριμένα πορίσματα, οπότε μειώνεται με αυτών τον τρόπο, κατά το δυνατών, η αβεβαιότητα ως προς το αποτέλεσμα που υπάρχει σε όλες τις αποφάσεις. Βέβαια, η ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων δεν αποδυναμώνει τον ανθρώπινο παράγοντα (υποκείμενο), ο οποίος πάντοτε σφραγίζει και χρωματίζει τη λήψη των αποφάσεων. (Γκίκας Δ., 2009) Όπως προαναφερθήκαμε, η ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων και η τεχνική που χρησιμοποιείται κάθε φορά μπορεί να γίνει από διαφορετική σκοπιά, ανάλογα με τον ενδιαφερόμενο σκοπό κάθε ενδιαφερόμενου. Για το λόγο αυτό πρέπει πριν από κάθε ανάλυση ανακατάταξη και ομαδοποίηση κάποιων λογαριασμών των λογιστικών καταστάσεων με σκοπό: 1. Τη μείωση των στοιχείων που θα τύχουν επεξεργασίας και μελέτης. 2. Την κατάταξη αυτών σύμφωνα με τις επιδιώξεις του αναλυτή. 3. Την δυνατότητα επιλογής των μερικών αθροισμάτων, καθώς και των επί μέρος ποσών, ούτως ώστε να μπορούν να υπολογιστούν διάφοροι αριθμοδείκτες. 1.3 ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Η χρηματοοικονομική ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων έχει ως αντικείμενο την μελέτη των σχέσεων των οικονομικών στοιχείων που 14

15 αναφέρονται σε αυτές σε δεδομένη χρονική στιγμή, καθώς και των τάσεων αυτών διαχρονικά. Η ανάλυση αυτή περιλαμβάνει τρεις διαδικασίες. Η πρώτη αναφέρεται στην επιλογή και στον υπολογισμό ορισμένων σχέσεων μεταξύ των αναφερόμενων στις λογιστικές καταστάσεις στοιχείων, ανάλογα με την επιδιωκόμενη απόφαση. Η δεύτερη συνιστάται στην κατάταξη των δεδομένων, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να είναι δυνατός ο υπολογισμός των μεταξύ των σημαντικών σχέσεων και η τρίτη περιλαμβάνει την αξιολόγηση, μελέτη και ερμηνεία των παραπάνω σχέσεων. Οι παραπάνω διαδικασίες αναλύσεως κατατάσσονται σε δύο κύριες κατηγορίες: 1. Στις συγκρίσεις και μετρήσεις με βάση τα οικονομικά στοιχεία των λογιστικών καταστάσεων δυο οι περισσοτέρων χρήσεων. 2. Στις συγκρίσεις και μετρήσεις με βάση τα οικονομικά στοιχεία των λογιστικών καταστάσεων μιας χρήσεως. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει συγκριτικές καταστάσεις, αριθμοδείκτες, την τάση των οικονομικών στοιχείων και των αριθμοδεικτών διαχρονικά ως και αναλύσεις των διαφόρων μεταβολών της οικονομικής καταστάσεις μιας επιχείρησης. Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει τον προσδιορισμό των σχέσεων των στοιχείων του ενός ισολογισμού και τις καταστάσεις αποτελεσμάτων χρήσεως. Για την χρηματοοικονομική ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων συνήθως απαιτείται η διενέργεια και των δύο κατηγοριών αναλύσεως που προαναφέρθηκαν. Γενικά, όλες οι αναλύσεις περιλαμβάνουν συγκρίσεις μεταξύ του τι πράγματι συμβαίνει με το τι θα έπρεπε να συμβαίνει, λαμβάνοντας ως μέτρο σύγκρισης κάποιο αντιπροσωπευτικό ή πρότυπο μέτρο. Πρότυπο μέγεθος είναι αυτό που θα έπρεπε να υπάρχει κάτω από τις επικρατούσες τη στιγμή της ανάλυσης συνθήκες. Πέραν αυτού, προκειμένου να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα της ανάλυσης πρέπει να γίνονται συγκρίσεις και με άλλες επιχειρήσεις του ιδίου κλάδου ή με τους μέσους όρους του κλάδου όπου ανήκει η συγκεκριμένη επιχείρηση. Οι κυριότερες 15

16 μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων μπορούν να ταξινομηθούν στις έξης μεγάλες κατηγορίες: 1. Διαστρωματική ή κάθετη μέθοδος αναλύσεως. 2. Συγκριτική ή διαχρονική μέθοδος αναλύσεως. 3. Μέθοδος αναλύσεως των χρονολογικών σειρών με δείκτες τάσεως. 4. Εξειδικευμένες μέθοδοι, οι οποίες περιλαμβάνουν τη ανάλυση των μεταβολών της οικονομικής θέσεως μιας επιχείρησης, την ανάλυση του νεκρού σημείου, καθώς και άλλες. Για την παρουσίαση και πρακτική εφαρμογή των παραπάνω μεθόδων θα χρησιμοποιηθούν οι ισολογισμοί και οι καταστάσεις αποτελεσμάτων χρήσεως της <<ΕΛΒΟ ΑΒΕ>>. της οποίας οι μετοχές δεν είναι εισηγμένες στο ΧΑΑ. ( Νιάρχος Α. Νικήτας, 2002) 2 ΕΤΗΣΙΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Η Λογιστική έχει σαν αντικείμενο την μελέτη και την καταγραφή των γεγονότων που έχουν να κάνουν με τον έλεγχο και την σωστή λειτουργία κάθε επιχείρησης. Ενδιαφερόμενοι για τις λογιστικές πληροφορίες είναι οι διε υθύνοντες της επιχείρησης, οι μέτοχοι αλλά και πολλοί έξω από αυτή, όπως πιστωτές, ανταγωνιστές,δημόσιο καθώς και άλλοι. Βασική πηγή των πληροφοριών είναι οι οικονομικές καταστάσεις των επιχειρήσεων και είναι οι ακόλουθες: Ο ισολογισμός τέλους χρήσης Η κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης Εκτός από τις πιο πάνω καταστάσεις υπάρχουν και άλλες, λιγότερο αναλυτικές, όπως οι τριμηνιαίες λογιστικές καταστάσεις, τα μηνιαία ισοζύγια και τα λοιπά. Τέλος σημαντικές πληροφορίες περιέχουν οι εκθέσεις των 16

17 ελεγκτών, οι ετήσιες εκθέσεις προς τους μετόχους, οι εταιρικές ανακοινώσεις, τα ενημερωτικά δελτία που καταρτίζονται έπ ευκαιρία της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου. 2.1 Ο Ισολογισμός Ο ισολογισμός μιας επιχείρησης συνοψίζει την οικονομική της κατάσταση σε μια δεδομένη χρονική στιγμή, για αυτό και η εικόνα που παρέχει είναι στατική. Ειδικότερα, παρουσιάζονται τα περιουσιακά στοιχειά της επιχείρησης ομαδοποιημένα σε πάγια, κυκλοφορούντα και διαθέσιμα και οι πήγες των κεφαλαίων της. Δηλαδή, ο ισολογισμός δείχνει ποια περιουσιακά στοιχεία έχουν αποκτηθεί και με τι κεφάλαια έχει χρηματοδοτηθεί η απόκτηση τους. Όσο αφορά τις επιμέρους κατηγορίες μεγεθών, παρατηρούνται τα πιο κάτω: Τα Πάγια περιλαμβάνουν μέσα που χρησιμοποιεί η επιχείρηση για την παραγωγή των προϊόντων και υπηρεσιών της. Η απόκτηση των μέσων αυτών αποτελεί επένδυση, η δε αξία τους επανεισρέει στην επιχείρηση κατά τη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής τους. Η απόκτηση πάγιων μεγαλύτερης δυναμικότητας από εκείνη που εξυπηρετεί τους μακροπρόθεσμους στόχους της μονάδας αποτελεί υπερεπένδυση και έχει ως αποτέλεσμα την σπατάλη κεφαλαίων και την άσκοπη διόγκωση των σταθερών δαπανών και των χρηματοοικονομικών εξόδων. Από την άλλη πλευρά, η ελλιπής δυναμικότητα δεν επιτρέπει την εκμετάλλευση των ευκαιριών της αγοράς ή την αποτελεσματική χρησιμοποίηση των παραγωγικών πόρων. Κρίσιμη παράμετρο κατά την εξέταση των πάγιων στοιχείων μιας επιχείρησης αποτελεί το τεχνολογικό τους επίπεδο. Όσο πιο σύγχρονη η τεχνολογία που ενσωματώνεται στα παραγωγικά μέσα της μονάδας, τόσο μεγαλύτερη η ευχέρεια μείωσης του κόστους και βελτίωσης της ποιότητας των προϊόντων της. Τέλος, θα πρέπει να τονιστεί ότι υπάρχουν δραστηριότητες που χαρακτηρίζονται ως εντάσεως κεφαλαίου, δηλαδή προϋποθέτουν τη διάθεση μεγάλου μέρους των κεφαλαίων της επιχείρησης για απόκτηση πάγιων στοιχείων. Π.χ. αυτό συμβαίνει με τις βιομηχανίες τσιμέντου, τις 17

18 βιομηχανίες οχημάτων (ΕΛΒΟ) και τις ναυπηγικές επιχειρήσεις, ενώ το αντίθετο συμβαίνει στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών. Το κυκλοφορούν Ενεργητικό περιλαμβάνει τα στοιχεία εκείνα που παραμένουν για περιορισμένο χρονικό διάστημα στην επιχείρηση και στη συνέχεια ρευστοποιούνται. Για παράδειγμα, τα παραγόμενα προϊόντα αποθεματοποιούνται μέχρι τη διοχέτευσή τους στην αγορά, τα αποθέματα πρώτων και βοηθητικών υλών παραμένουν στις αποθήκες μέχρι να χρησιμοποιηθούν στην παραγωγική διαδικασία, οι απαιτήσεις ρευστοποιούνται σε ρυθμό αντίστοιχο των εισπράξεων από τους πελάτες και χρεώστες γενικότερα. Ο προσδιορισμός του κυκλοφορούντος ενεργητικού αποτελεί στην ουσία ένα πρόβλημα πιστοποίησης. Πιο συγκεκριμένα, οι μεγάλες ποσότητες αποθεμάτων έτοιμων προϊόντων και η γενναιόδωρη παροχή πιστώσεων στην πελατεία διευκολύνουν την επέκταση των πωλήσεων. Επίσης, η διατήρηση υψηλών αποθεμάτων πρώτων και βοηθητικών υλών εξυπηρετεί τον άνετο ανεφοδιασμό της παραγωγής. Όμως, από την άλλη πλευρά, προκαλούν αύξηση των χρηματοοικονομικών δαπανών (λόγω της διόγκωσης των απασχολημένων κεφαλαίων) και των σταθερών εξόδων(κόστος αποθήκευσης, φύλαξης, διαχείρισης κλπ.) και αυξάνουν τον κίνδυνο απωλειών από επισφάλειες (στην περίπτωση των απαιτήσεων) ή μείωσης της αξίας τους (στην περίπτωση των αποθεμάτων). Τα Διαθέσιμα είναι περιουσιακά στοιχεία, με μορφή μετρητών ή τοποθετήσεων υψηλής ρευστότητας (π.χ. καταθέσεις όψεως, repos swaps. Κλπ.) τα οποία χρησιμοποιούνται στα πλαίσια των τρέχουσων συναλλακτικών σχέσεων της επιχείρησης. Από τη φύση τους, τα διαθέσιμα μπορούν να αξιοποιηθούν μόνο σε εξαιρετικά βραχυπρόθεσμες τοποθετήσεις προσπάθεια ελαχιστοποίησης του μεγέθους τους μέσω προγραμματισμού των εισπράξεων και των πληρωμών (π.χ. κατάρτιση ταμειακών προγραμμάτων). Τα Ίδια Κεφάλαια περιλαμβάνουν το μετοχικό κεφάλαιο και τα συσσωρευμένα κεφάλαια από παρακράτηση κερδών και από πώληση 18

19 μετοχών σε τιμή ανώτερη της ονομαστικής τους αξίας, καθώς και την υπεραξία των στοιχείων του ενεργητικού η οποία προκύπτει από αναπροσαρμογή της αξίας τους. Τα ίδια κεφάλαια δεν είναι επιστρεπτέα, ούτε δημιουργούν οποιεσδήποτε συμβατικές δεσμεύσεις σχετικά με την εξυπηρέτησή τους. Έτσι συμβάλλουν στην βελτίωση της ρευστότητας της επιχείρησης και της επιτρέπουν να καλύπτει ενδεχόμενα αρνητικά ανοίγματα μεταξύ εσόδων και εξόδων, στα πλαίσια μιας ή περισσοτέρων χρήσεων. Οι Υποχρεώσεις διακρίνονται σε 2 κατηγορίες: Τις Μακροπρόθεσμες Τις Βραχυπρόθεσμες Οι Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις περιλαμβάνουν κατά κύριο λόγο δάνεια τα οποία η επιχείρηση έχει συνάψει είτε με συγκεκριμένους δανειστές είτε με πιστωτικά ιδρύματα, είτε με το ανώνυμο κοινό. Η ευχέρεια επιστροφής των κεφαλαίων αυτής της κατηγορίας μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα επιτρέπει στην επιχείρηση να τα χρησιμοποιήσει για αγορά παγίων στοιχείων, γενικότερα δε επιδρά ευνοϊκά στη ρευστότητά της. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται όταν η επιχείρηση δανείζεται μακροπρόθεσμα με σταθερό επιτόκιο, διότι είναι πιθανό να ακολουθήσει πτώση των επιτοκίων προ της λήξεως του δανείου, με αποτέλεσμα την επιβάρυνση της σε μικρό η μεγάλο βαθμό, ανάλογα με την έκταση της μείωσης, τη διάρκεια της δανειακής σύμβασης και το ύψος του δανείου. Βέβαια, δεν αποκλείεται και η αντίστροφη περίπτωση. Για να μην αφεθεί η κατάσταση στην τύχη, είναι αναγκαίο να αξιολογούνται οι παράμετροι τοθ οικονομικού περιβάλλοντος που επηρεάζουν τα επιτόκια, για ένα βάθος χρόνου ανάλογο με τη διάρκεια της δανειακής σύμβασης. Οι Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις περιλαμβάνουν τα τραπεζικά δάνεια μικρής διάρκειας και τις υποχρεώσεις προς τους προμηθευτές, το δημόσιο, τα συνταξιοδοτικά ταμεία και ευρύτερα τους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, 19

20 τους εργαζόμενους, τους μετόχους και γενικά κάθε πίστωση που παρέχεται στην επιχείρηση. Οι δανειακές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις μπορούν να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στην επιχείρηση όταν δεν υπάρχει δυνατότητα εξυπηρέτησης τους. Για αυτό θα πρέπει να χρησιμοποιούνται, κυρίως, για την κάλυψη προσωρινών ταμειακών ελλειμμάτων και όχι για επενδυτικούς σκοπούς. Οι λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις, δημιουργούν μικρότερους κινδύνους από άποψη ρευστότητας, θα πρέπει όμως να φροντίζει η επιχείρηση να διατηρεί επαρκή στοιχεία του κυκλοφορούντος και διαθέσιμου ενεργητικού ώστε να μπορεί να τις εξυπηρετεί με ευχέρεια. Θα πρέπει να τονισθεί ότι τα περιουσιακά στοιχεία και οι υποχρεώσεις είναι δυνατό να εμφανισθούν στον ισολογισμό με διάφορους βαθμούς ανάλυσης, που κυμαίνονται από την πολύ συνοπτική ως την ιδιαίτερα αναλυτική παρουσίαση. Στις χώρες που υπάρχει και τηρείται κάποιο λογιστικό σχέδιο ( όπως στην Ελλάδα ), παρατηρείται μια σχετική ομοιομορφία στο βαθμό ανάλυσης και στην ονοματολογία των λογαριασμών, που περιορίζει σημαντικά την ανάγκη αποσαφήνισης και ερμηνείας των επιμέρους μεγεθών. 2.2 Οι Καταστάσεις Αποτελεσμάτων Χρήσης Η κατάσταση αποτελεσμάτων παρουσιάζει τα συνολικά έσοδα και έξοδα που πραγματοποίησε η επιχείρηση κατά τη διάρκεια της χρήσης. Επομένως, τα μεγέθη της δεν είναι στατικά ή συγκυριακά αλλά εκφράζουν, σε όρους αξίας, τη δραστηριότητά της σε ολόκληρη τη χρήση. Όπως και στην περίπτωση του ισολογισμού, ο βαθμός ανάλυσης της πιο πάνω κατάστασης εξαρτάται από το βαθμό ανάλυσης των τηρούμενων λογαριασμών, τις επιλογές του management για την έκταση της ενημέρωσης που παρέχει και, από τους περιορισμούς της ισχύουσας νομοθεσίας. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, στην κατάσταση αποτελεσμάτων περιλαμβάνονται τα μεγέθη των εσόδων από πωλήσεις, του κόστους πωληθέντων, των λειτουργικών δαπανών, του φόρου εισοδήματος και των καθαρών κερδών. Δηλαδή, η κατάσταση αυτή περιέχει κρίσιμα στοιχεία, γι αυτό βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του αναλυτή, ο όποιος από 20

21 τη μελέτη των μεγεθών της και συσχετισμό τους με εκείνα του ισολογισμού, παράγει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τις δυνατότητες και αδυναμίες της επιχείρησης. Η κατάσταση διανομής κερδών εμφανίζει τον τρόπο κατανομής του καθαρού επιχειρησιακού πλεονάσματος μεταξύ, κυρίως, της επιχείρησης και των μετόχων της. Τα μεγέθη της αποκαλύπτουν κατά βάση τη μερισματική πολιτική, αλλά και τον βαθμό αυτοχρηματοδότησης της επιχείρησης. Έτσι οδηγούν τον αναλυτή σε χρήσιμα συμπεράσματα, ιδιαίτερα όταν εξετάζεται η διαχρονική εξέλιξη τους καθώς και η σχέση τους με άλλα εσωτερικά μεγέθη ( όπως τα έσοδα, τα απασχολημένα κεφάλαια, η χρηματιστηριακή αξία της επιχείρησης κλπ) ή με τα αντίστροφα μεγέθη άλλων επιχειρήσεων. 3. ΕΙΔΗ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Η ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων ανάλογα με την θέση του αναλυτή και με τα στάδια διενέργειας της, διακρίνεται στα εξής είδη: 3.1 Ανάλογα με την θέση του αναλυτή Υπάρχουν δύο είδη αναλύσεως των λογιστικών καταστάσεων ανάλογα με την θέση εκείνου που την διενεργεί, η εσωτερική και η εξωτερική ανάλυση. α) Εσωτερική ανάλυση Η εσωτερική ανάλυση γίνεται από πρόσωπα, που βρίσκονται σε άμεση σχέση με την επιχείρηση και που μπορούν να προσφύγουν στα λογιστικά βιβλία για να ελέγξουν τους επιμέρους λογαριασμούς και τα λογιστικά έγγραφα. Το κυριότερο πλεονέκτημα αυτού του είδους τις ανάλυσης είναι ότι επιτρέπει σε αυτών που την διενεργεί να ελέγξει τις διάφορες διαδικασίες και μεθόδους που εφαρμόστηκαν. Με αυτών τον τρόπο, η ανάλυση αποκτά μεγαλύτερη διαύγεια και επιτρέπει στον αναλυτή να εμβαθύνει σε αυτήν. 21

22 Η εν λόγο ανάλυση, γίνεται από πρόσωπα τις επιχείρησης τα οποία ενδιαφέρονται κυρίως να προσδιορίσουν το βαθμό αποδοτικότητας της και να ερμηνεύσουν τις μεταβολές της οικονομικής της θέσεως. Επιπλέον, η εσωτερική ανάλυση προσπαθεί να ερμηνεύσει ορισμένα έτσι ώστε να επιτρέψει να μετρήσει την πρόοδο που πράγματι επιτελέστηκε σε σύγκριση με τα υπάρχοντα προγράμματα. Κατά αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται ο έλεγχος τη λειτουργίας μιας επιχειρήσεως. ( Νιάρχος Α. Νικήτας, 2002) β)εξωτερική ανάλυση Η εξωτερική ανάλυση πραγματοποιείται από πρόσωπα που βρίσκονται έξω από την επιχείρηση και βασίζεται αποκλειστικά και μόνο στα στοιχεία που δημοσιεύονται στις λογιστικές καταστάσεις και στις εκθέσεις του Διοικητικού Συμβουλίου και των ελεγκτών. Έτσι ο αναλυτής δεν μπορεί να διεισδύσει βαθύτερα μέσα στην επιχείρηση, το δε έργο του είναι τόσο δυσκολότερο όσο πιο συνοπτικά είναι τα στοιχεία που δημοσιεύονται. Η εξωτερική ανάλυση γίνεται κυρίως από πρόσωπα τα οποία ενδιαφέρονται να προσδιορίσουν την οικονομική θέση και την αποδοτικότητα της επιχείρησης. Όταν μιλάμε για προσδιορισμό τη οικονομικής θέσεως μια επιχείρησης, εννοούμε: 1) Τη δυνατότητα που έχει μια επιχείρηση να ανταποκριθεί στις τρέχουσες υποχρεώσεις τις στο παρόν και στο μέλλον, ακόμα και κάτω από συνθήκες διαφορετικές εκείνων που υπάρχουν την στιγμή που γίνεται η ανάλυση. 2) Τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί τυχόν παρουσιαζόμενες ευκαιρίες με τη χρησιμοποίηση κεφαλαίων από ίδιες πηγές ή από έκδοση νέων τίτλων μετοχών ή ομολογιών ακόμα και με την άντληση κεφαλαίων από την προσφυγή στον τραπεζικό δανεισμό. 3) Την δυνατότητα πληρωμής των ληξιπρόθεσμων τόκων και των υποχρεώσεων, καθώς και την καταβολή μερισμάτων χωρίς διακοπή. Για τον προσδιορισμό της αποδοτικότητας μιας επιχείρησης ερευνάται ιδιαίτερα το ύψος και η σταθερότητα των καθαρών κερδών της, καθώς και η τάση βελτιώσεως αυτών στο μέλλον. 22

23 Ο τύπος και η διάταξη των στοιχειών του ισολογισμού και της καταστάσεως αποτελεσμάτων χρήσεως έχουν μεγάλη σημασία, προκειμένου να προσδιοριστεί η οικονομική θέση και η αποδοτικότητα μιας επιχείρησης. ( Νιάρχος Α. Νικήτας, 2002) 3.2 Ανάλογα με το στάδιο διενέργειας της αναλύσεως Ανάλογα με τα κύρια στάδια διενέργειας της αναλύσεως, τη διακρίνουμε σε τυπική και ουσιαστική. Η τυπική ανάλυση προηγείται της ουσιαστικής και αποτελεί, κατά κάποιο τρόπο, το προπαρασκευαστικό στάδιο αυτής. Η τυπική ανάλυση ελέγχει την εξωτερική διάρθρωσή του ισολογισμού και του λογαριασμού των αποτελεσμάτων χρήσεως, προβαίνει στις ενδεικνυόμενες διαρθρώσεις, στρογγυλοποιήσεις, ομαδοποιήσεις ανακατατάξεις και ανασχηματισμούς και συμπληρώνει τα σε απόλυτους αριθμούς κονδύλια με σχηματικούς αριθμούς (αριθμός σε ποσότητα επί τοις εκατό. Η ουσιαστική ανάλυση βασίζεται μεν στα δεδομένα τις τυπικής αναλύσεως, αλλά επεκτείνεται στην εξεύρεση και επεξεργασία διαφόρων αριθμοδεικτών, οι οποίοι δίνουν την πραγματική εικόνα της επιχείρησης. ( Νιάρχος Α. Νικήτας, 2002) 4. ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Η χρήση των αριθμοδεικτών αποτελεί μια από τις πλέον διαδεδομένες και δυναμικές μεθόδους χρηματοοικονομικής ανάλυσης. Έτσι, οι μέχρι τώρα αναπτυχθείσες μέθοδοι συμπληρώνονται με την χρησιμοποίηση των αριθμοδεικτών, οι οποίοι βοηθούν στην ερμηνεία των οικονομικών στοιχείων των επιχειρήσεων. Αριθμοδείκτης είναι η απλή σχέση ενός κονδυλίου του ισολογισμού ή της καταστάσεως αποτελεσμάτων χρήσεως προς ένα άλλο και εκφράζεται με απλή μαθηματική μορφή. 23

24 Ο λόγος που οδήγησε στην καθιέρωση της χρησιμοποιήσεως των αριθμοδεικτών προέρχεται από την ανάγκη να γίνεται αμέσως αντιληπτή η πραγματική αξία και η σπουδαιότητα των απόλυτων μεγεθών. Ωστόσο, για να έχει ένας αριθμοδείκτης αξία, θα πρέπει να εκφράζει σχέσεις που παρουσιάζουν οικονομικό ενδιαφέρον και μας οδηγούν σε συγκεκριμένα συμπεράσματα, π.χ. ο αριθμοδείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων αποτελεί ένα μεγάλης σπουδαιότητας αριθμοδείκτη, διότι εμφανίζει μια απόλυτα κατανοητή σχέση μεταξύ των πωλήσεων μια επιχείρησης και των αποθεμάτων της και δείχνει πόσες φορές ανανεώθηκαν τα αποθέματα αυτής σε μία ορισμένη χρονική περίοδο (συνήθως τη λογιστική χρήση). Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να αναφερθεί ότι ο υπολογισμός και η παρουσίαση των διάφορων αριθμοδεικτών αποτελεί μια μέθοδος αναλύσεως, η οποία, πολλές φορές παρέχει μόνο ενδείξεις. Για αυτό ένας μεμονωμένος αριθμοδείκτης δεν μπορεί να μας δώσει την πλήρη εικόνα της οικονομικής θέσεως μιας επιχείρησης εάν δεν συγκριθεί με άλλους αντιπροσωπευτικούς ή πρότυπους αριθμοδείκτες ή δεν συσχετισθεί με τους αντίστοιχους αριθμοδείκτες μιας σειράς προηγούμενων χρήσεων. Τέτοια πρότυπα συγκρίσεων μπορεί να αποτελέσουν τα παρακάτω: α) Αριθμοδείκτες για μια σειρά παλαιοτέρων οικονομικών δεδομένων των λογιστικών καταστάσεων της συγκεκριμένης επιχείρησης. β) Αριθμοδείκτες ορισμένων ανταγωνιστριών επιχειρήσεων, κατάλληλα επιλεγμένων. γ) Αριθμοδείκτες που να αναφέρονται στο μέσο όρο του κλάδου στον οποίο ανήκει η μελετώμενη επιχείρηση, και δ) Λογικά πρότυπα του αναλυτή, τα οποία πολλές φορές βασίζονται στην εμπειρία του. Πάντως, καλύτερα πρότυπα συγκρίσεως είναι εκείνα των ανταγωνιστριών επιχειρήσεων, τα οποία υπολογίζονται ευκολότερα από εκείνα ολόκληρου του κλάδου στον οποίο ανήκει η επιχείρηση. Ωστόσο, δεδομένου ότι κάθε μεμονωμένη επιχείρηση έχει τα δικά της ατομικά χαρακτηριστικά, τα οποία επηρεάζουν την οικονομική της θέση και την 24

25 λειτουργία της, είναι πολύτιμος ο υπολογισμός των αριθμοδεικτών για ολόκληρο των κλάδο. Αυτό γιατί χωρίς τις πληροφορίες σχετικά με το τι συμβαίνει στον κλάδο, είναι πολύ δύσκολο για τον αναλυτή να σχηματίσει σαφή γνώμη για το ποία είναι η οικονομική θέση και η αποδοτικότητα της επιχειρήσεως. Έτσι, σε περίπτωση μη διαμορφώσεως ευνοϊκών αριθμοδεικτών για μια μεμονωμένη επιχείρηση, σε σύγκριση με τους αντίστοιχους αριθμοδείκτες του κλάδου, οι οποίοι αποτελούν τα θεωρητικά πρότυπα, εμφανίζεται η οικονομική και λειτουργική αδυναμία της κρινόμενης επιχείρησης. Είναι όμως ενδεχόμενο, η μη διαμόρφωση ευνοϊκών αριθμοδεικτών για μια μεμονωμένη επιχείρηση να είναι αποτέλεσμα μιας κάποιας ιδιομορφίας της. Πάντως, ο υπολογισμός των κλαδικών αριθμοδεικτών, εκτός του γεγονότος ότι είναι πολύ δύσκολος, δεν μπορεί να υποστηριχθεί ότι αποτελεί και την ιδεωδέστερη λύση. Για αυτό, πολλές φορές, γίνεται προσφυγή στη χρήση άλλων αριθμοδεικτών που καλούνται «επιδιωκόμενη αριθμοδείκτες», οι οποίοι βασίζονται στο τι επιδιώκεται να επιτευχθεί. Αυτοί συγκεκριμένοι με το τι πράγματι επιτεύχθηκε παρέχουν μια βάση συγκρίσεως για την συγκεκριμένη επιχείρηση. Έτσι μπορεί να καθοριστεί πότε μια επιχείρηση υστερεί και πότε υπερτερεί σε σχέση με τα επιτευχθέντα επίπεδα των καλύτερων επιχειρήσεων του κλάδου. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να πούμε ότι η ουσιαστική ανάλυση των ισολογισμών και των καταστάσεων αποτελεσμάτων χρήσεως προϋποθέτει και κάποια λογική επιλογή των εκάστοτε υπολογιζόμενων αριθμοδεικτών. Τούτο διότι σε τίποτα δεν ωφελεί ο μεγάλος αριθμός αριθμοδεικτών, οι οποίοι δεν αξιοποιούνται συστηματικά. Αντίθετα, ο υπολογισμός των περισσότερο αντιπροσωπευτικών και σημαντικών αριθμοδεικτών αποτελεί τι κατάλληλο μέσο στην ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων και στην λήψη των σχετικών αποφάσεων ων διοικήσεων των επιχειρήσεων. Οι κυριότεροι και οι περισσότερο χρησιμοποιούμενη στην χρηματοοικονομική ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων μπορούν να καταταγούν στις εξής κατηγορίες: 1. Αριθμοδείκτες ρευστότητας. Χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό τόσο της βραχυχρόνιας οικονομικής θέσεως μιας 25

26 επιχείρησης όσο και της ικανότητας της να ανταποκριθεί στις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις της. 2. Αριθμοδείκτες δραστηριότητας: Χρησιμοποιούνται προκειμένου να μετρηθεί ο βαθμός αποτελεσματικότητας μιας επιχείρηση στη χρησιμοποίηση των περιουσιακών της στοιχείων, κατά πόσο δηλαδή γίνεται ικανοποιητική ή όχι χρησιμοποίηση αυτών. 3. Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας: Με αυτούς μετράται η αποδοτικότητα μιας επιχείρησης, η δυνατότητα των κερδών της και η ικανότητα διοικήσεως της. Με άλλα λόγια οι αριθμοδείκτες αποδοτικότητας μετρούν το βαθμό επιτυχίας ή αποτυχίας μιας επιχείρησης σε δεδομένη χρονική περίοδο. 4. Αριθμοδείκτες διάρθρωσης κεφαλαίων και βιωσιμότητας: Με αυτούς εκτιμάται η μακροχρόνια ικανότητα μιας επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της και ο βαθμός προστασίας που απολαμβάνουν οι πιστωτές. 5. Αριθμοδείκτες επενδύσεων ή επενδυτικοί αριθμοδείκτες: Οι αριθμοδείκτες αυτοί συσχετίζουν τον αριθμό των μετοχών μιας επιχείρησης και την χρηματιστηριακή τους τιμή με τα κέρδη, τα μερίσματα και τα άλλα περιουσιακά στοιχεία της. Όπως είναι φανερό τα διάφορα είδη αριθμοδεικτών αλληλοσυνδέονται, οπότε είναι απαραίτητη μια συνολική θεώρηση αυτών, προκειμένου να επιτευχθεί πλήρης κατανόηση της χρηματοοικονομικής και λειτουργικής καταστάσεως της επιχείρησης. ( Νιάρχος Α. Νικήτας, 2002) 4.1 Είδη αριθμοδεικτών ρευστότητας Οι αριθμοδείκτες που χρησιμοποιούνται περισσότερο για τον προσδιορισμό της βραχυχρόνιας οικονομικής θέσεως μιας επιχείρησης και την ικανότητα να ανταποκρίνεται στις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις της είναι οι εξής: 1. Αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας. 2. Αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας. 3. Αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας. 26

27 4. Αριθμοδείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος. Η ύπαρξη ρευστότητας σε μια επιχείρηση έχει επίδραση στα κέρδη της, διότι αν τα κυκλοφοριακά της στοιχεία δεν μετατρέπονται εύκολα σε μετρητά ή δεν υπάρχει επαρκή ρευστότητα τότε η επιχείρηση δεν θα είναι σε θέση να πληρώσει τις υποχρεώσεις της. Οι αριθμοδείκτες ρευστότητας αναφέρονται στο μέγεθος και στις σχέσεις των βραχυχρόνιων υποχρεώσεων και των κυκλοφοριακών στοιχείων μιας επιχείρησης, τα οποία αποτελούν τις πηγές καλύψεως αυτών των υποχρεώσεων. Η οικονομική κατάσταση μιας επιχείρησης μπορεί να θεωρηθεί καλή μόνο αν αυτή έχει επαρκή ρευστότητα. Έτσι οι αριθμοδείκτες ρευστότητας προορίζονται να δώσουν την εικόνα της τρέχουσας οικονομικής καταστάσεως της επιχείρησης. Ο προσδιορισμός αυτός ενδιαφέρει τόσο την διοίκηση της όσο και τους εκτός αυτής πιστωτές και μετόχους της. Ιδιαίτερα όμως, ο υπολογισμός των αριθμοδεικτών ρευστότητας αποτελεί πολύτιμη βοήθεια για την διοίκηση της, διότι της επιτρέπει να ελέγξει κατά πιο τρόπο απασχολούνται μέσα από την επιχείρηση τα κεφάλαια κινήσεως της. Έτσι είναι δυνατόν να δοθούν απαντήσεις στα ερωτήματα που σχετίζονται με την δυνατότητα την επιχείρησης να ανταποκριθεί στις τρέχουσες υποχρεώσεις της. 4.2 Αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας Αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητα Κυκλοφορούν ενεργητικό Βραχυχρόνιες υποχρεώσεις Ο αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας δεν δείχνει μόνο το μέτρο της ρευστότητας μιας επιχείρησης αλλά και το περιθώριο ασφάλειας που διατηρεί η επιχείρηση για να είναι θέση να αντιμετωπίσει κάποια ανεπιθύμητη εξέλιξη. Όσο μεγαλύτερο είναι το αποτέλεσμα τόσο καλύτερη, από πλευράς ρευστότητας, είναι η θέση της επιχείρησης. ( Νιάρχος Α. Νικήτας, 2002) 27

28 4.3 Αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας Αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό αποθέματα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Ό αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας επινοήθηκε για να περιλαμβάνει όλα εκείνα τα στοιχεία τα οποία μετατρέπονται εύκολα και γρήγορα σε ρευστά και αγνοεί όλα εκείνα τα στοιχεία του κυκλοφορούντος ενεργητικού τα οποία δεν μετατρέπονται εύκολα σε χρήμα. Στον υπολογισμό του αριθμοδείκτη αυτού δεν περιλαμβάνονται: 1. Τα αποθέματα των πρώτων υλών και βοηθητικών ημικατεργασμένων και έτοιμων προϊόντων, γιατί δεν θεωρούνται ταχέως ρευστοποιήσιμα. Πράγματι απαιτείται αρκετό χρονικό διάστημα μέχρι την πώληση τους η μέχρι την μετατροπή των πρώτων και βοηθητικών υλών σε έτοιμα προϊόντα. 2. Οι προκαταβληθείσες δαπάνες οι οποίες κανονικά χρειάζονται κάποιο χρονικό διάστημα για να μετατραπούν σε χρήμα. Ο αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας μας δείχνει πόσες φορές τα ταχέως ρευστοποιήσιμα στοιχεία της επιχείρησης καλύπτουν τις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις της. ( Νιάρχος Α. Νικήτας, 2002) 4.4 Αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας Ένας αριθμοδείκτης ο οποίος μας δείχνει την εικόνα της επάρκειας η όχι μετρητών στην επιχείρηση σε σχέση με τις τρέχουσες λειτουργικές ανάγκες. Η ταμειακή ρευστότητα εκφράζει την ικανότητα μιας επιχείρησης για την εξόφληση των τρεχουσών και ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της με τα μετρητά που διαθέτει. Αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας Ταμειακά διαθέσιμα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 28

29 Ο αριθμοδείκτης μας δείχνει πόσες φορές τα διαθέσιμα περιουσιακά στοιχεία μιας επιχείρησης καλύπτουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές της. 4.5 Αριθμοδείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος Ο αριθμοδείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος βασίζεται στα αμέσως ρευστοποιήσιμα στοιχεία μιας επιχείρησης (μετρητά, χρεόγραφα εισηγμένα στο χρηματιστήριο και απαιτήσεις) που αποτελούν ανά πάσα στιγμή πηγή ρευστών για την ικανοποίηση των τρεχουσών και προβλεπομένων ημερήσιων αναγκών σε μετρητά. Με τον όρο προβλεπόμενες και ημερήσιες λειτουργικές δαπάνες νοούνται τόσο οι τρέχουσες όσο και οι μελλοντικές δαπάνες που απαιτούνται για την συνέχιση της ομαλής λειτουργίας μιας επιχείρησης. Δείκτης Διαθέσιμα απαιτήσεις Προβλεπόμενες ημερήσιες λειτουργικές δαπάνε 1 Ο αριθμοδείκτης μετρά σε αριθμό ημερών το χρονικό διάστημα που μια επιχείρηση μπορεί να λειτουργεί με την χρησιμοποίηση των στην κατοχή της αμυντικών περιουσιακών στοιχείων χωρίς να καταφεύγει στη χρησιμοποίηση των εσόδων που προέρχονται από τις δραστηριότητές της. ( Νιάρχος Α. Νικήτας, 2002) 5. Αριθμοδείκτες Δραστηριότητας Η χρησιμοποίηση ορισμένων αριθμοδεικτών δραστηριότητας βοήθα να προσδιορίσουμε τον βαθμό μετατροπής ορισμένων περιουσιακών στοιχείων ( αποθέματα, απαιτήσεις) σε ρευστά. Εξετάζοντας τα οικονομικά δεδομένα μιας επιχείρησης ενδέχεται να γίνουν ορισμένες διαπιστώσεις. Μπορεί π.χ. να υπάρχει μεγάλο ποσοστό αποθεμάτων στα κυκλοφοριακά μας στοιχεία, 29

30 πράγμα το οποίο παρέχει ένδειξη ότι τα στοιχεία αυτά δεν μετατρέπονται σε χρήμα με την πρέπουσα ταχύτητα. Είναι λοιπόν απαραίτητο παράλληλα με τους αριθμοδείκτες ρευστότητας να προσδιοριστούν και οι αριθμοδείκτες δραστηριότητας οι οποίοι είναι οι εξής: 1. Αριθμοδείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων. 2. Αριθμοδείκτης ταχύτητας βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων. 3. Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων. 4. Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας καθαρού κεφαλαίου κινήσεως. 5. Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού. 6. Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων. 7. Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ιδίων κεφαλαίων. 5.1 Αριθμοδείκτης ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων Ο αριθμοδείκτης ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων δείχνει πόσες φορές, κατά μέσο όρο, εισπράττονται κατά την διάρκεια της χρήσεως οι απαιτήσεις της επιχείρησης. Δείκτης Πωλήσεις Μέσος όρος απαιτήσεων Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης τόσο μικρότερος είναι ο χρόνος δέσμευσης των κεφαλαίων και τόσο καλύτερη η θέση της από απόψεως χορηγούμενων πιστώσεων. 5.2 Αριθμοδείκτης ταχύτητας εξόφλησης βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων Δείκτης Κόστος πωληθέντων Μέσο ύψος βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων 30

31 5.3 Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων Η ικανότητα μιας επιχείρησης να πωλεί τα αποθέματα της γρήγορα αποτελεί ένα ακόμη μέτρο του βαθμού χρησιμοποιήσεως των περιουσιακών της στοιχείων. Δείκτης Κόστος πωληθέντων Μέσο ύψος αποθέματος Για τον υπολογισμό του παραπάνω δείκτη χρησιμοποιείται το μέσο όρο αποθεμάτων προϊόντων διότι το ύψος το ύψος των αποθεμάτων στο τέλος της χρήσεως, όπως εμφανίζονται στον ισολογισμό τέλους χρήσεως, δεν δίνουν την αντιπροσωπευτική εικόνα του πραγματικού ύψους αυτών. Ο δείκτης αυτός δείχνει πόσες φορές ανανεώθηκαν τα αποθέματα της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις. Αν δεν είναι γνωστό στον εξωτερικό αναλυτή το κόστος των πωληθέντων, τότε για τον υπολογισμό του δείκτη χρησιμοποιείται η αξία των πωλήσεων που πραγματοποιήθηκαν μέσα σε μια χρονική περίοδο. ( Νιάρχος Α. Νικήτας, 2002) 5.4 Αριθμοδείκτης ταχύτητας καθαρού κεφαλαίου κίνησης Υπάρχει στενή σχέση μεταξύ των πωλήσεων και του κεφαλαίου κινήσεως μιας επιχείρησης, διότι όσο αυξάνουν οι πωλήσεις τόσο περισσότερα κεφάλαια κινήσεως απαιτούνται για αποθέματα και για αυξημένες ενδεχομένως πιστώσεις, προς τους πελάτες. Για αυτό, προκειμένου να ελεγχθεί η επαρκής ή όχι χρησιμοποίηση των κεφαλαίων κινήσεως προσδιορίζεται ο αριθμοδείκτης ταχύτητας κεφαλαίου κινήσεως. Δείκτης Καθαρές πωλήσεις Καθαρό κεφάλαιο κινήσεως Ο αριθμοδείκτης αυτός μας δείχνει ποιο είναι το ύψος των πωλήσεων που επιτεύχθηκε από κάθε μονάδα καθαρού κεφαλαίου κινήσεως και αν η επιχείρηση διατηρεί μεγάλα κεφάλαια κινήσεως σε σχέση με τις πωλήσεις της. 31

32 Για να έχει μεγαλύτερη αξία ο αριθμοδείκτης αυτός θα πρέπει να προσδιορίζεται για μια σειρά ετών και να συγκρίνεται με τον αντίστοιχο αριθμοδείκτη του κλάδο, όπου ανήκει η συγκεκριμένη επιχείρηση. Ένας υψηλός δείκτης μπορεί να παρέχει ένδειξη ανεπάρκειας κεφαλαίων κινήσεως και χαμηλή ταχύτητα ανανεώσεως των αποθεμάτων ή της ταχύτητας εισπράξεων των απαιτήσεων. 5.5 Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού Ο αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού μιας επιχείρησης εκφράζει το βαθμό χρησιμοποιήσεως αυτού σε σχέση με τις πωλήσεις. Δείκτης Πωλήσεις Σύνολο ενεργητικού Ένας υψηλός αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού σημαίνει ότι η επιχείρηση χρησιμοποιεί εντατικά τα περιουσιακά της στοιχεία, προκειμένου να πραγματοποιήσει τις πωλήσεις. Αντίθετα ένας χαμηλός αριθμοδείκτης αποτελεί ένδειξη όχι εντατικής χρησιμοποιήσεως των περιουσιακών της στοιχείων, οπότε θα πρέπει ή να αυξήσει το βαθμό χρησιμοποιήσεως αυτών ή να προβεί σε ρευστοποίηση κάποιων περιουσιακών της στοιχείων. Με άλλα λόγια, ο αριθμοδείκτης αυτός εκφράζει αν υπάρχει η όχι υπερεπένδυση κεφαλαίων στην επιχείρηση σε σχέση με το ύψος των πωλήσεων που πραγματοποιεί. Η ερμηνεία του αριθμοδείκτη θα πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή και αυτό διότι, οι πωλήσεις μιας επιχείρησης αναφέρονται σε τρέχουσες τιμές ενώ τα περιουσιακά στοιχεία της σε τιμές κτήσεως οι οποίες, λόγω του υπάρχοντος πληθωρισμού, εμφανίζονται ουσιωδώς χαμηλότερες των πραγματικών, εκτός αν έχει γίνει αναπροσαρμογή της αξίας τους σε τρέχουσες τιμές. Επίσης ο αριθμοδείκτης αυτός επηρεάζεται από την μέθοδο αποσβέσεων που ακολουθεί η κάθε εκάστοτε επιχείρηση. 32

33 5.6 Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει τον βαθμό χρησιμοποιήσεως των πάγιων περιουσιακών στοιχείων μιας επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της. Επίσης παρέχει ένδειξη του αν υπάρχει υπερεπένδυση σε πάγια σε σχέση με τις πωλήσεις. Δείκτης Πωλήσεις Καθαρό πάγιο ενεργητικό Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμοδείκτης αυτός, τόσο πιο εντατική είναι η χρησιμοποίηση των παγίων περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της. Μείωση του αριθμοδείκτη διαχρονικά υποδηλώνει μείωση του βαθμού χρησιμοποιήσεως των παγίων, η οποία πιθανός να δείχνει υπερεπένδυση σε πάγια. Αντίθετα, αύξηση αυτού αποτελεί ένδειξη μιας πιο έντονης χρησιμοποιήσεως των παγίων σε σχέση με τις πωλήσεις, χωρίς όμως αυτό να είναι πάντοτε βέβαιο. Για αυτό κατά την ερμηνεία αυτού του αριθμοδείκτη πρέπει να είναι κανείς επιφυλακτικός για τους ίδιους λόγους που αναφέραμε και παραπάνω για τον αριθμοδείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας της περιουσίας. Για πληρέστερη πληροφόρηση, ο αριθμοδείκτης αυτός πρέπει να συγκρίνεται με τους αντίστοιχους άλλων ομοειδών επιχειρήσεων. 5.7 Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ιδίων κεφαλαίων Ο αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ιδίων κεφαλαίων δείχνει των βαθμό χρησιμοποιήσεως των ιδίων κεφαλαίων της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις. Με άλλα λόγια δείχνει τις πωλήσεις που πραγματοποίησε η επιχείρηση με κάθε μονάδα ιδίων κεφαλαίων. Δείκτης Πωλήσεις Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμοδείκτης αυτός, τόσο καλύτερη είναι η θέση της επιχείρησης διότι πραγματοποιεί μεγάλες πωλήσεις με σχετικά μικρό ύψος 33

34 κεφαλαίων, γεγονός το οποίο ενδέχεται να οδηγεί σε αυξημένα κέρδη. Έτσι όσο διαρκούν οι αυξημένες πωλήσεις και τα κέρδη της επιχείρησης, το ελάχιστο αυτό ύψος ιδίων κεφαλαίων, που έχει χρησιμοποιηθεί, μπορεί να θεωρηθεί αρκετό. Από πλευράς ασφάλειας όμως, όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός ταχύτητας κυκλοφορίας ιδίων κεφαλαίων, τόσο λιγότερο ευνοϊκή είναι η θέση της επιχείρησης, γιατί λειτουργεί βασιζόμενη στα ξένα κεφάλαια. Ένας χαμηλός αριθμοδείκτης ταχύτητας ιδίων κεφαλαίων είναι ενδεχόμενο να παρέχει ένδειξη υπάρξεως υπερεπενδύσεων σε πάγια σε σχέση με τις πωλήσεις. Πάντως ο δείκτης αυτός έχει περιορισμένη αξία ως προς την αξιοπιστία και σπουδαιότητα των πληροφοριών που δίνει, γιατί και αυτός είναι σύνθετος δείκτης. Στην έκταση που τα ίδια κεφάλαια είναι τοποθετημένα σε μακροχρόνιες επενδύσεις ή σε άλλα στοιχεία που δεν συμμετέχουν άμεσα στις πωλήσεις, ο δείκτης αυτός δεν έχει καμιά σχέση με τις πωλήσεις που επιτυγχάνει η επιχείρηση. ( Νιάρχος Α. Νικήτας, 2002) 6. Αριθμοδείκτης Αποδοτικότητας Η ανάλυση της καταστάσεως αποτελεσμάτων χρήσεως έχει πολύ μεγάλη σημασία για την επιχείρηση. Τούτο διότι, κατά κανόνα, όλες οι επιχειρήσεις έχουν ως σκοπό το κέρδος και κατά συνέπεια οι ενδιαφερόμενη δίνουν μεγάλη σημασία στο πόσο αποδοτική υπήρξε αυτή από απόψεως κερδών, ως και ποιες είναι οι προοπτικές της για το μέλλον. Η ανταμοιβή των επενδυτών-μετόχων και των πιστωτών, για τα κεφάλαια που έχουν τοποθετήσει και για τους κινδύνους που έχουν αναλάβει, μετράται με την αποδοτικότητα της επιχειρήσεως, η οποία αντανακλά την ικανότητα της να πραγματοποιεί κέρδη. Για την μέτρηση της αποδοτικότητας χρησιμοποιούνται διάφορα κριτήρια, όπως η πορεία του όγκου των πωλήσεων, της παραγωγής, των κερδών κ.λπ. Οι κυριότεροι αριθμοδείκτες μέτρησης της αποδοτικότητας είναι οι εξής: 1. Αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου ή μικτού κέρδους. 2. Αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου ή καθαρού κέρδους. 34

35 3. Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας απασχολούμενων κεφαλαίων. 4. Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού. 5. Συνδυασμένος αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού. 6. Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων. 7. Αριθμοδείκτης οικονομικής μόχλευσης. 8. Αριθμοδείκτης δαπανών λειτουργίας. 6.1 Αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου ή μικτού κέρδους Ο υπολογισμός του μικτού κέρδους είναι πολύ σημαντικός για τις εμπορικές και βιομηχανικές επιχείρησης, γιατί παρέχει ένα μέτρο αξιολογήσεως της αποδοτικότητας τους. Σε αυτού του είδους τις επιχείρησης, το κόστος πωληθέντων είναι το σημαντικότερο μέγεθος και ως εκ τούτου ο προσεκτικός έλεγχος είναι απαραίτητος για την εξασφάλιση κερδοφόρας δραστηριότητας. Δείκτης Μικτά κέρδη εκμετάλλευσης Πωλήσεις χρήσεις Ο αριθμοδείκτης μικτού κέρδους δείχνει την λειτουργική αποτελεσματικότητα μιας επιχείρησης, καθώς και την πολιτική τιμών αυτής. Μια επιχείρηση για θεωρηθεί πετυχημένη θα πρέπει να έχει αρκετά υψηλό ποσοστό μικτού κέρδους, που να της επιτρέπει να καλύπτει τα λειτουργικά και άλλα έξοδα της και συγχρόνως να της αφήνει ένα ικανοποιητικό καθαρό κέρδος σε σχέση με τις πωλήσεις και τα ίδια κεφάλαια που απασχολεί. 6.2 Αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου ή καθαρού κέρδους Ο αριθμοδείκτης καθαρού κέρδους δείχνει το ποσοστό του καθαρού κέρδους που επιτυγχάνει μια επιχείρηση από τις πωλήσεις της,δηλαδή, δείχνει το κέρδος της από τις λειτουργικές της δραστηριότητες. 35

36 Δείκτης Καθαρά κέρδη Πωλήσεις Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμοδείκτης καθαρού κέρδους, τόσο πιο επικερδής είναι η επιχείρηση. Ο αριθμοδείκτης αυτός είναι πολύ σημαντικός, δεδομένου ότι τόσο η διοίκηση όσο και πολλοί αναλυτές βασίζουν τις προβλέψεις τους για τα μελλοντικά καθαρά κέρδη της επιχειρήσεως επί του προβλεπομένου ύψους πωλήσεων και του ποσοστού καθαρού κέρδους. 6.3 Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας απασχολούμενων κεφαλαίων Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει την αποδοτικότητα της επιχειρήσεως ανεξάρτητα από τις πηγές προελεύσεως των κεφαλαίων της. Επίσης δείχνει: α) Την ικανότητα της πραγματοποίηση κερδών και β)το βαθμό επιτυχίας της διοικήσεως της στην χρησιμοποίηση των ιδίων και ξένων κεφαλαίων. Δείκτης Καθαρά κέρδη μ ο Συνολικών απασχολούμενων κεφαλαίων Ο αριθμοδείκτης αυτό είναι ένας από τους σημαντικότερους αριθμοδείκτες μετρήσεως της αποδοτικότητας μιας επιχείρησης διότι: 1) Ένας χαμηλός δείκτης αποδοτικότητας συνόλου απασχολούμενων κεφαλαίων μπορεί εύκολα να μηδενιστεί, σε περίπτωση που η επιχείρηση αντιμετωπίσει περίοδο κρίσεως. 2) Αν ο αριθμοδείκτης είναι χαμηλότερος από το κόστος των δανειακών κεφαλαίων, τυχόν αύξηση αυτών θα μειώσει τα κατά μετοχή κέρδη της επιχείρησης, εκτός αν τα νέα δανειακά κεφάλαια χρησιμοποιηθούν σε τομείς όπου η αποδοτικότητα του συνόλου των απασχολουμένων σε αυτούς κεφαλαίων είναι υψηλότερη από την μέση αποδοτικότητα των συνολικών κεφαλαίων της επιχείρησης. 3) Ένας μόνιμα χαμηλός δείκτης αποδοτικότητας συνολικών κεφαλαίων ενός ή περισσοτέρων τμημάτων μιας επιχείρησης, παρέχει ένδειξη 36

37 για ενδεχόμενη διακοπή της δραστηριότητας τους, αν φυσικά αυτά δεν αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της όλης επιχείρησης. 4) Ο υπολογισμός της αποδοτικότητας του συνόλου των απασχολούμενων κεφαλαίων αποτελεί, κατά κάποιο τρόπο, οδηγό στις περιπτώσεις που μια επιχείρηση πρόκειται να προβεί σε εξαγορά κάποιος άλλης ή να αναλάβει μια νέα δραστηριότητα. 6.4 Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Ο αριθμοδείκτης αυτός μετρά την αποδοτικότητα των συνολικών κεφαλαίων μια επιχείρησης καθώς και των επιμέρους τμημάτων αυτής και αποτελεί ένα είδος αξιολόγησης και ελέγχου της διοικήσεως της. Δείκτης Καθαρά κέρδη Σύνολο ενεργητικού Στο σύνολο των περιουσιακών στοιχείων δεν περιλαμβάνονται οι συμμετοχές και άλλες παρόμοιες επενδύσεις διότι αυτές δεν συντελούν στη δημιουργία λειτουργικών κερδών. Ο υπολογισμός του αριθμοδείκτη αποδοτικότητας του ενεργητικού μιας επιχείρησης επιτρέπει: 1. Η σύγκριση της αποδοτικότητας μιας επιχείρησης με την αποδοτικότητα άλλων μορφών επενδύσεως καθώς και με την αποδοτικότητα άλλων επιχειρήσεων του ίδιου βαθμού κινδύνου. 2. Την παρακολούθηση της αποδοτικότητας διαχρονικά και την σύγκριση της με τα αντίστοιχα μεγέθη άλλων ομοειδών επιχειρήσεων. 3. Τη διερεύνηση των αιτιών της μεταβολής του διαχρονικά. 6.5 Συνδυασμένος αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Για την εύρεση της αποδοτικότητας του δείκτη χρησιμοποιείται η παρακάτω σχέση την οποία ονομάζουμε Du Pont. 37

38 Δείκτης Καθαρά κέρδη Καθαρές πωλήδεις Καθαρές πωλήσεις Μέσο ύψος ενεργητικού Η παραπάνω σχέση είναι αρκετά σημαντική διότι, εμφανίζει την σπουδαιότητα της ταχύτητας κυκλοφορίας του ενεργητικού και του καθαρού περιθωρίου και βοηθά στον εντοπισμό των δυνατών τρόπων, με τους οποίους μπορούν να αυξηθούν τα λειτουργικά τους κέρδη σε σχέση με το ύψος των απασχολουμένων στην επιχείρηση περιουσιακών στοιχείων, ούτως ώστε να βελτιωθεί η απόδοσή της. 6.6 Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων Ο αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων είναι ένας ακόμα σπουδαίος δείκτης που απεικονίζει την κερδοφόρα δυναμικότητα μιας επιχείρησης και παρέχει ένδειξη του κατά πόσο επιτεύχθηκε ο στόχος πραγματοποιήσεως ενός ικανοποιητικού αποτελέσματος. Δείκτης Καθαρά κέρδη δια κεφάλαια μ ο Ο αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων μετρά την αποτελεσματικότητα με τη οποία τα κεφάλαια των φορέων της επιχείρησης απασχολούνται σε αυτή. Ένας χαμηλός δείκτης είναι ενδεικτικός του ότι η επιχείρηση πάσχει σε κάποιο τομές της χωρίς όμως και ο εξωτερικός αναλυτής να μπορεί να εντοπίσει τα αδύνατα σημεία της από αυτών τον δείκτη. Ένας υψηλός δείκτης μας δείχνει ότι η επιχείρηση ευημερεί και τούτο μπορεί να οφείλεται σε π.χ. στην εύστοχη χρησιμοποίηση των κεφαλαίων της. 6.7 Αριθμοδείκτης οικονομικής μόχλευσης Η επίδραση των δανειακών κεφαλαίων στα κέρδη της επιχείρηση είναι θετική και επωφελής, αν η αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων είναι μεγαλύτερη 38

39 από την αποδοτικότητα του συνόλου των κεφαλαίων, Η διαφορά αυτή δείχνει την επίδραση που ασκεί η χρησιμοποίηση των δανειακών κεφαλαίων επάνω στην αποδοτικότητα των ιδίων της επιχείρησης. Όταν η αποδοτικότητα των συνολικών κεφαλαίων είναι μεγαλύτερη από την επίδραση το κόστος των δανειακών κεφαλαίων τότε η προσφυγή της επιχείρησης στον δανεισμό είναι ωφέλιμη. Το αντίθετο μπορεί να σημαίνει αποφυγή. Η επίδραση αυτή μπορεί να μετρηθεί με το υπολογισμό του αριθμοδείκτη οικονομικής μόχλευσης. Δείκτης Αριθμοδ αποδοτικ ιδίων κεφαλαίων Αποδοτικ συνολ απασχολουμ κεφαλαίων Ο αριθμοδείκτης αυτός μας δείχνει το ποσοστό της μεταβολής των καθαρών λειτουργικών κερδών προς διάθεση στους μετόχους από την κατά 1% μεταβολή των καθαρών κερδών προ φόρων και χρηματοοικονομικών εξόδων. 6.8 Αριθμοδείκτης δαπανών λειτουργίας Ο αριθμοδείκτης ή ας πούμε καλύτερα οι αριθμοδείκτες δαπανών λειτουργίας παρέχουν την ένδειξη της πολιτικής που ακολουθεί η διοίκηση μιας επιχείρησης έναντι των διαφόρων δαπανών λειτουργίας όπως αυτών που προκύπτουν μέσα στην χρήση. Οι αριθμοδείκτες παρουσιάζονται παρακάτω: 1. Αριθμοδείκτης λειτουργίας εξόδων Ο αριθμοδείκτης αυτός εκφράζει το ποσοστό των καθαρών πωλήσεων, που απορροφάται από τα λειτουργικά έξοδα και το κόστος πωληθέντων. Δείκτης Κόστος πωληθέντων λειτουρ έξοδα Καθαρές πωλήσεις 39

40 Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης τόσο μικρότερη είναι η αποδοτικότητα της επιχείρησης. 2. Αριθμοδείκτης λειτουργικών εξόδων. Η παρακολούθηση του δείκτη αυτού δείχνει την τάση των λειτουργικών εξόδων της επιχειρήσεως σε σχέση με τον όγκο των πωλήσεων. Δείκτης Λειτουργικά έξοδα Καθαρές πωλήσεις 3. Αριθμοδείκτης καθαρών κερδών προς τις αμοιβές των απασχολουμένων. Ο αριθμοδείκτης αυτός μας δείχνει την επίδραση που ασκεί μια αύξηση των αμοιβών των απασχολουμένων στην επιχείρηση. Δείκτης Καθαρά λειτουρ κέρδη Αμοιβές απασχολουμένων Η παρακολούθηση του αριθμοδείκτη αυτού διαχρονικά παρέχει ένδειξη του βαθμού της παραγωγικότητας των απασχολουμένων στην επιχείρηση. Η ανοδική πορεία του δείκτη μπορεί να οφείλεται στην αύξηση της παραγωγικότητας των απασχολουμένων ενώ μια μείωση του δείκτη να οφείλεται στο αντίθετο. 4. Αριθμοδείκτης παγίων προς μέσο αριθμό απασχολουμένων. Ο αριθμοδείκτης αυτός μετρά το κατά πόσο η επιχείρηση είναι εντάσεως κεφαλαίου ή εντάσεως εργασίας. Δείκτης Καθαρά πάγια Μέσος αριθμ απασχολουμένων Ενώ είναι επιθυμητό ο δείκτης αυτός να εμφανίζει ανοδική πορεία, θα πρέπει να συνοδεύεται και από αύξηση αξίας των πωλήσεων κατά απασχολούμενο. 40

41 5. Αριθμοδείκτης αμοιβών προς μέσο αριθμό απασχολουμένων. Δείκτης Σύνολο αμοιβών απασχολ Μέσος αριθμός απασχολ Η σχέση αυτή παρέχει ένδειξη της μέσης αμοιβής που κατέβαλε η επιχείρηση στους απασχολουμένους σε αυτήν. Μια σταθερή ανοδική πορεία της μέσης αμοιβής των απασχολουμένων είναι δέκτη μόνο εφόσον ο δείκτης πωλήσεων προς σύνολο αμοιβών των απασχολουμένων είναι τουλάχιστον σταθερός. 6. Αριθμοδείκτης καλύψεως επενδύσεων. Δείκτης Συνολικές αποσβέσεις περιόδου Μεταβολή αξίας ακαθ παγίων στη περίοδο Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει το ποσοστό των νέων επενδύσεων που χρηματοδοτήθηκε από τις αποσβέσεις. ( Νιάρχος Α. Νικήτας, 2002) 7. ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Γενικά Η σπουδαιότητα της διαθρώσεως των κεφαλαίων απορρέει από την ουσιαστική διαφορά που υπάρχει μεταξύ των ιδίων και των δανειακών κεφαλαίων. Τα ίδια κεφάλαια είναι αυτά που επωμίζονται τον επιχειρηματικό κίνδυνο που αναπόφευκτα υπάρχει σε κάθε επιχείρηση. Τα ίδια κεφάλαια επειδή θεωρούνται μόνιμα επενδύονται κατά κανόνα σε μακροχρόνιες επενδύσεις και εκτίθενται σε περισσοτέρους κινδύνους από ότι τα δανειακά. Αντίθετα τα δανειακά κεφάλαια πρέπει να εξοφληθούν προσαυξημένα με τους τόκους τους σε τακτά χρονικά διαστήματα, ανεξάρτητα από την οικονομική θέση της επιχείρησης. 41

42 Γενικά, οι παράγοντες που επηρεάζουν τις αποφάσεις μιας επιχείρησης για τη διατήρηση μιας δεδομένης διαρθρώσεως κεφαλαίων είναι η εξής: 1. Ο επιχειρηματικός κίνδυνος, ο οποίος υπάρχει σε όλες τις οικονομικές δραστηριότητες και συνδέεται άμεσα με το είδος της κάθε επιχείρησης. Όσο μεγαλύτερος είναι ο επιχειρηματικός κίνδυνος τόσο χαμηλότερος πρέπει να είναι ο αριθμοδείκτης δανειακής επιβαρύνσεως. 2. Η θέση της επιχείρησης από άποψη φορολογίας. Ως γνωστό ένας σημαντικός παράγοντας για την χρησιμοποίηση από μεριάς της επιχείρηση ξένων κεφαλαίων, είναι τι γεγονός ότι οι τόκοι αφαιρούνται από τα κέρδη αυτών, με αποτέλεσμα την μείωση του φορολογητέου ποσού και του κόστους δανεισμού ανάλογα με τον συντελεστή φορολογίας κάθε επιχείρησης. 3. Η ικανότητα της επιχείρησης να αντλεί κεφάλαια με επωφελής για αυτήν όρους, ακόμη και κάτω από δύσκολες συνθήκες. Επιχειρήσεις με αμετάβλητο κύκλο εργασιών έχουν ανάγκη συνεχούς ροής κεφαλαίων για την επίτευξη μακροχρόνιας ανόδου. Κάτω από συνθήκες στενότητας ρευστών αυξάνονται οι δυσκολίες δανεισμού από τις τράπεζες. Ως εκ τούτου, οι ανάγκες μιας επιχείρησης για κεφάλαια μελλοντικά και οι συνέπειες από τυχόν έλλειψη τους έχουν σημαντική επίδραση στην διάρθρωση του κεφαλαίου της. Για την ανάλυση και μελέτη της μακροχρόνιας οικονομικής καταστάσεως μιας επιχείρησης χρησιμοποιούνται συνήθως οι εξής αριθμοδείκτες: 1. Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς συνολικά κεφάλαια. 2. Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς δανειακά κεφάλαια. 3. Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς πάγια. 4. Αριθμοδείκτης κυκλοφορούντος ενεργητικού προς συνολικές υποχρεώσεις. 5. Αριθμοδείκτης παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις. 6. Αριθμοδείκτης καλύψεως τόκων. 42

43 7.1 Αριθμοδείκτης ιδίων προς συνολικά κεφάλαια Η σχέση αυτή δείχνει το ποσοστό του συνόλου των ενεργητικών στοιχείων μιας επιχείρησης, που έχει χρηματοδοτηθεί από τους φορείς της. Δείκτης Ιδια κεφάλαια Συνολικά κεφάλαια Θα πρέπει να γίνει σαφής προσδιορισμός των στοιχείων που περιλαμβάνονται στα ίδια και στα δανειακά κεφάλαια μιας επιχείρησης διότι, δυστυχώς, υπάρχει διχογνωμία τόσο στην θεωρία όσο και στην πράξη. 7.2 Αριθμοδείκτης ιδίων προς δανειακά κεφάλαια Ο αριθμοδείκτης ιδίων προς δανειακά κεφάλαια χρησιμοποιείται για να διαπιστωθεί αν υπάρχει ή όχι υπερδανεισμός σε μια επιχείρηση και εκφράζει τη σχέση μεταξύ των ιδίων κεφαλαίων προς το σύνολο των δανειακών κεφαλαίων. Δείκτης δια κεφάλαια ένα κεφάλαια Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει την ασφάλεια που παρέχει η επιχείρηση στους δανειστές της. Αν είναι μεγαλύτερος της μονάδας, μας δείχνει ότι οι φορείς της επιχείρησης συμμετέχουν σε αυτήν με περισσότερα κεφάλαια από ότι οι πιστωτές της. 7.3 Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς πάγια Με τον υπολογισμό του αριθμοδείκτη αυτού σκοπείτε η εύρεση του τρόπου χρηματοδοτήσεως των παγίων επενδύσεων μιας επιχείρησης. Έτσι όταν τα ίδια κεφάλαια μιας επιχείρησης είναι μεγαλύτερα των επενδύσεων της σε πάγια, τότε ένα μέρος των κεφαλαίων κινήσεως αυτής προέρχεται από τους μετόχους. 43

44 Δείκτης δια κεφάλαια Καθαρά πάγια Η μεταβολή του αριθμοδείκτη αυτού διαχρονικά μπορεί να οφείλεται: 1. Στην αγορά νέων παγίων περιουσιακών στοιχείων. 2. Στην πώληση παγίων στοιχείων. 3. Στη διενέργεια αποσβέσεων. 4. Στην παρακράτηση κερδών με τη μορφή αποθεματικών. 5. Στην εμφάνιση έκτακτων ζημιών. 6. Στη διανομή μερισμάτων. 7. Στην αύξηση κεφαλαίων με έκδοση νέων τίτλων. 7.4 Αριθμοδείκτης κυκλοφορούντος ενεργητικού προς συνολικές υποχρεώσεις Ο αριθμοδείκτης των κυκλοφοριακών στοιχείων μιας επιχείρησης προς το σύνολο των υποχρεώσεων της δείχνει την ρευστότητα των μακροχρόνιων υποχρεώσεων της και βρίσκεται: Δείκτης Κυκλοφορούν ενεργητικό Σύνολο υποχρεώσεων Ο αριθμοδείκτης αυτός είναι σημαντικός αν ληφθεί υπόψη ότι, ορισμένα κυκλοφοριακά στοιχεία έχουν σχετικά χαμηλό βαθμό ρευστοποίησης. Ο αριθμοδείκτης αυτός επηρεάζεται αντίστροφα (αρνητικά) από λειτουργικές και έκτακτες ζημιές. 7.5 Αριθμοδείκτης παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Ο αριθμοδείκτης παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις βρίσκεται από την ακόλουθη σχέση: 44

45 Δείκτης Καθαρά πάγια Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Ο αριθμοδείκτης αυτός αντανακλά, κατά κάποιο τρόπο, το βαθμό ασφαλείας που απολαμβάνουν οι μακροχρόνιοι πιστωτές της επιχείρησης. Η παρακολούθηση του δείκτη αυτού για μια σειρά ετών δείχνει την πολιτική που ακολουθεί η επιχείρηση στη χρηματοδότηση των παγίων περιουσιακών στοιχείων. 7.6 Αριθμοδείκτης καλύψεως τόκων Ο αριθμοδείκτης καλύψεως των τόκων, που πρέπει να καταβάλει μια επιχείρηση μέσα σε μια χρήση για την χρησιμοποίηση των ξένων, κυρίως, μακροπροθέσμων κεφαλαίων της, δείχνει πόσες φορές αυτοί οι τόκοι καλύπτονται από τα καθαρά κέρδη της. Δείκτης Καθαρά κέρδη προ φόρων Σύνολο τόκων Ο αριθμοδείκτης αυτός παρέχει ένδειξη για το περιθώριο ασφαλείας που απολαμβάνουν οι μακροχρόνιοι πιστωτές και παρουσιάζει ιδιαίτερη σπουδαιότητα για αυτούς, καθόσον εμφανίζει την ικανότητα της επιχείρησης να εξοφλεί τους τόκους των ξένων κεφαλαίων από τα κέρδη της. 8. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ Γενικά Οι αριθμοδείκτες αυτοί χρησιμοποιούνται από τους επενδυτές όταν πρόκειται να αποφασίσουν αν θα πρέπει να αγοράσουν, να πωλήσουν ή να διατηρήσουν την επένδυση τους σε μετοχικούς τίτλους μιας επιχείρησης. Οι 45

46 περισσότεροι από τους ευρύτατα χρησιμοποιούμενους επενδυτικούς αριθμοδείκτες συσχετίζουν την τρέχουσα τιμή των μετοχών μιας επιχείρησης με κατά μετοχή μεγέθη του ισολογισμού και της καταστάσεως αποτελεσμάτων χρήσεως. Οι σπουδαιότεροι επενδυτικοί αριθμοδείκτες είναι οι εξής: 1. Τα κατά μετοχή κέρδη. 2. Τα κατά μετοχή μερίσματα. 3. Η μερισματική απόδοση. 4. Το ποσοστό διανεμόμενων κερδών. 5. Η μερισματική απόδοση ιδίων κεφαλαίων. 6. Αριθμοδείκτης καλύψεως καταβαλλόμενων μερισμάτων. 7. Η εσωτερική αξία μετοχής. 8. Ο λόγος τιμής προς κέρδη κατά μετοχή. 9. Η ταμειακή ροή κατά μετοχή 10. Ο αριθμοδείκτης αποδόσεως μετοχής σε ταμειακή ροή. 11. Ο αριθμοδείκτης ποσοστού αυτοχρηματοδοτήσεως. 12. Ο αριθμοδείκτης διαρκείας εξοφλήσεως επενδύσεων. 13. Η απόσβεση κατά μετοχή. 8.1 Κέρδη κατά μετοχή Τα κατά μετοχή κέρδη μιας επιχείρησης είναι ένας από τους πιο σπουδαίους δείκτες που χρησιμοποιείται στην χρηματοοικονομική ανάλυση, αλλά είναι συγχρόνως και ο πιο παραπλανητικός. Δείκτης Σύνολο καθαρών κερδών χρήσεως Μέσος αριθμός μετοχών σε κυκοφορίων Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει το ύψος των καθαρών κερδών που αντιστοιχεί σε κάθε μετοχή της επιχείρησης και επηρεάζεται τόσο από το συνολικό ύψος των κερδών της επιχείρησης όσο και από των αριθμό των μετοχών της. 46

47 8.2 Μερίσματα κατά μετοχή Ο δείκτης των κατά μετοχή κερδών μιας επιχείρησης παρέχει ένδειξη του ποσοστού των κερδών που μοιράζονται στους μετόχους και αυτού που παρακρατείται από την επιχείρηση με την μορφή διαφόρων αποθεματικών. Για αυτό ο υπολογισμός του ύψους του κατά μετοχή μερίσματος αποτελεί χρήσιμο δείκτη. Δείκτης Σύνολο μερισμάτων Αριθμός μετοχών σε κυκλοφορία Προκειμένου να γίνουν συγκρίσεις των κατά μετοχή μερισμάτων με αντίστοιχα στοιχεία προηγούμενων χρήσεων, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τυχόν διανομή δωρεάν μετοχών από κεφαλαιοποιήσεις κερδών, αποθεματικών και υπεραξίας παγίων στοιχείων, καθώς και τυχόν κατάτμηση ή σύμπηξη μετοχών. 8.3 Η τρέχουσα μερισματική απόδοση Η τρέχουσα μερισματική πολιτική δείχνει την απόδοση που απολαμβάνουν οι επενδυτές από τα μερίσματα των μετοχών που έχουν επενδύσει τα κεφάλαια τους. Δείκτης Μέρισμα κατά μετοχή Τιμή μετοχής στο χρηματιστήριο Η μερισματική απόδοση δείχνει το πόσο συμφέρουσα είναι η επένδυση σε μετοχές μιας δεδομένης επιχείρησης, όταν κάποιος τις αγοράσει σε μια δεδομένη χρονική στιγμή στην τρέχουσα χρηματιστηριακή τους αξία. Όσο μεγαλύτερη είναι η μερισματική απόδοση μιας μετοχής, τόσο πιο ελκυστική είναι η μετοχή αυτή για τους επενδυτές. 47

48 8.4 Το ποσοστό διανεμομένων κερδών Το ποσοστό των διανεμομένων κερδών που διανέμει μια επιχείρηση ως μέρισμα στους μετόχους, βρίσκεται αν διαιρέσουμε το σύνολο των καταβαλλομένων μερισμάτων με το σύνολο των καθαρών κερδών της. Δείκτης Σύνολο μερισμάτων χρήσεως Σύνολο καθαρών κερδών χρήσεως Όσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό των διανεμομένων κερδών τόσο μεγαλύτερο είναι το καταβαλλόμενο στους μετόχους μέρισμα. Ενώ αντίθετα όσο μικρότερο είναι το ποσοστό αυτό τόσο πιο συντηρητική είναι η μερισματική πολιτική. Αυτήν την τακτική συνήθως την ακολουθούν νέες επιχείρησης οι οποίες τείνουν να έχουν χαμηλό ποσοστό διανεμομένων κερδών. 8.5 Η μερισματική απόδοση ιδίων κεφαλαίων Ο αριθμοδείκτης αυτός δίδεται από την ακόλουθη σχέση: Δείκτης Συνολικά καταβαλλόμενα μερίσματα Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Ο δείκτης αυτός δείχνει την απόδοση των ιδίων κεφαλαίων μιας επιχείρησης με βάση τα καταβαλλόμενα από αυτή μερίσματα. Η μερισματική αυτή απόδοση είναι, συνήθως, μεγαλύτερη από εκείνη, που υπολογίζεται με βάση το μέρισμα και την χρηματιστηριακή αξία των μετοχών της επιχείρησης. Τούτο διότι, η χρηματιστηριακή αξία των μετοχών είναι, συνήθως, μεγαλύτερη από την εσωτερική αξία της μετοχής, η οποία προσδιορίζεται με βάση τη αξία των περιουσιακών της στοιχείων, όπως αυτά εμφανίζονται στα βιβλία της. 48

49 8.6 Αριθμοδείκτης καλύψεως καταβαλλομένων μερισμάτων Συναφής προς τον αριθμοδείκτη ποσοστού διανεμομένων κερδών είναι και ο αριθμοδείκτης αυτός ο οποίος υπολογίζεται: Δείκτης Καθαρά κέρδη χρήσεως Σύνολο καταβαλλομένων μερισμάτων Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει την ικανότητα της επιχείρησης να συνεχίσει την καταβολή του τρέχοντος μερίσματος και στο μέλλον. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμοδείκτης αυτός τόσο μεγαλύτερη ασφάλεια παρέχεται στους μετόχους ότι θα συνεχίσουν να λαμβάνουν τουλάχιστον το τρέχων μέρισμα, αφού η επιχείρηση έχει μεγάλο περιθώριο κερδών. ( Νιάρχος Α. Νικήτας, 2002) 8.7 Εσωτερική αξία μετοχής Ο αριθμοδείκτης αυτός βρίσκεται: Δείκτης Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Αριθμός μετοχών σε κυκλοφορία Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι, εκτός από ορισμένες επιχειρήσεις, (εταιρείες επενδύσεων, επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας) η εσωτερική αξία μιας επιχείρησης δεν χρησιμοποιείται ευρύτατα διότι: 1. Η αξία των περιουσιακών στοιχείων αναφέρεται σε ιστορικές στιγμές, οπότε δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. 2. Η αξία των περισσοτέρων περιουσιακών στοιχείων προσδιορίζεται από την κερδοφόρα δυναμικότητα τους και όχι την αξία τους όπως αυτή αναγράφεται στα βιβλία της επιχείρησης. 49

50 8.8 Λόγος τιμής προς τα κέρδη ανά μετοχή Ο λόγος τιμής προς κέρδη κατά μετοχή, όπως διεθνώς εκφράζεται με τον συμβολισμό (Ρ/Ε) βρίσκεται: Δείκτης Χρηματιστηριακή τιμή μετοχής Κέρδη κατά μετοχή Ο δείκτης αυτός δείχνει πόσες φορές διαπραγματεύεται μια μετοχή τα κέρδη του προηγούμενου έτους στο χρηματιστήριο ή πόσα ευρώ είναι διευθετημένος να καταβάλει ένας επενδυτής για κάθε ευρώ κέρδους της επιχείρησης. Ο αριθμοδείκτης αυτός είναι πάντα θετικός και δεν υπολογίζεται όταν μια επιχείρηση έχει ζημίες. ( Νιάρχος Α. Νικήτας, 2002) 8.9 Ταμειακή ροή κατά μετοχή Τα τελευταία χρόνια δίνεται μεγάλη σημασία στη ταμειακή ροή (cash flow) των επιχειρήσεων. Με τον όσο cash flow εννοούμε το ύψος των κεφαλαίων που εισέρευσαν στην επιχείρηση ως αποτέλεσμα της δραστηριότητας της, μετά την αφαίρεση όλων των καταβληθεισών δαπανών. Δείκτης Καθαρά κέρδη χρήσεως Αποσβέσεις χρήσεως Αριθμός μετοχών σε κυκλοφορία Ο δείκτης αυτός πρέπει να χρησιμοποιείται ως συμπλήρωμα του δείκτη των καθαρών κερδών κατά μετοχή και είναι πολύ χρήσιμος στις περιπτώσεις συγκρίσεων μεταξύ επιχειρήσεων. Η ταμειακή ροή δείχνει το κατά πόσο οι τρέχουσες ανάγκες της επιχείρησης καλύπτονται από τα ρευστά που προέρχονται από τη δραστηριότητα της. 50

51 8.10 Αριθμοδείκτης αποδόσεως μετοχής σε ταμειακή ροή Η ταμειακή ροή είναι σημαντικό μέγεθος ιδίως για τους επενδυτές στο χρηματιστήριο. Ο υπολογισμός της ταμειακής ροής έχει ιδιαίτερη σημασία αν συνδυάζεται με την χρηματιστηριακή αξία των μετοχών μιας επιχείρησης δηλαδή των αριθμοδείκτη αποδόσεως της μετοχής σε ταμειακή ροή. Δείκτης Ταμειακή ροή κατά μετοχή Χρηματιστηριακή τιμή μετοχής Ο αριθμοδείκτης αυτός συμπληρούμενος και από τον δείκτη χρηματιστηριακής τιμής προς κέρδη κατά μετοχή βοηθά σε μεγάλο βαθμό την ανάλυση των μετοχών μιας επιχείρησης με την προϋπόθεση συγκρίσεως του με το Ρ/Ε άλλων ομοειδών επιχειρήσεων Αριθμοδείκτης ποσοστού αυτοχρηματοδοτήσεως Η σύγκριση του cash flow μια επιχείρησης με τις επενδύσεις δείχνει το ύψος της αυτοχρηματοδοτήσεως της μέσα σε μια χρήση. Έτσι με την ευρεία έννοια του όρου, το cash flow ταυτίζεται με την αυτοχρηματοδότηση. Για την εύρεση του δείκτη γίνεται: Δείκτης Ταμειακή ροή Καθαρές πωλήσεις χρήσεως Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης αυτός, τόσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό της χρηματοδοτήσεως μιας επιχείρησης από τα ίδια της τα κεφαλαία. 51

52 8.12 Αριθμοδείκτης διάρκειας εξόφλησης επενδύσεων Πέραν των παραπάνω για να βρεθεί η διάρκεια κατά τα τη οποία το σύνολο των επενδύσεων μιας επιχείρησης σε πάγια θα αποδεσμευτεί με τη μορφή κερδών και αποσβέσεων, υπολογίζεται: Δείκτης Καθαρά πάγια Ταμειακή ροή Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης αυτός, τόσο περισσότερος χρόνος απαιτείται μέχρι να εξοφληθούν τα πάγια της επιχείρησης, λαμβανομένων μόνο των εισροών από την δραστηριότητα της. ( Νιάρχος Α. Νικήτας, 2002) 8.13 Απόσβεση κατά μετοχή Επειδή για πολλές επιχειρήσεις το ύψος των ετήσιων αποσβέσεων είναι πολύ σημαντικό, είναι χρήσιμο παράλληλα με τον συντελεστή αποσβέσεων να προσδιορίζεται και το ύψος των κατά μετοχή αποσβέσεων της χρήσεως. Το μέγεθος αυτό δίνεται από την σχέση: Δείκτης Σύνολο αποσβέσεων χρήσεως Αριθμός μετοχών σε κυκλοφορία Το ύψος των αποσβέσεων, που αντιστοιχεί σε κάθε μετοχή μιας επιχείρησης, είναι χρήσιμο όταν συγκρίνουμε διάφορες ανταγωνιστικές επιχειρήσεις και κυρίως όταν το συσχετίζουμε με τα κατά μετοχή κέρδη και την ταμειακή ροή. 52

53 ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΗΣ ΕΛΒΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΟΧΗΜΑΤΩΝ Α.Β.Ε, ιδρύθηκε το 1972 με την επωνυμία ΣΤΑΓΙΕΡ ΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε. με σκοπό την παραγωγή και διάθεση φορτηγών οχημάτων, γεωργικών ελκυστήρων και σταθερών κινητήρων. Το 1986, μετά από μεταβίβαση της Αυστριακήs συμμετοχής στο Ελληνικό Δημόσιο, η εταιρεία μετονομάσθηκε σε ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΟΧΗΜΑΤΩΝ Α.Β.Ε. (ΕΛΒΟ Α.Β.Ε.). Τον Αύγουστο του 2000, μετά από διεθνή διαγωνισμό, το 43% των μετοχών της Ελληνικής Βιομηχανίας Οχημάτων Α.Β.Ε., καθώς και το μάνατζμεντ, πέρασαν στην ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε. - ΟΜΙΛΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. Τον Ιούνιο του 2010 η ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε. ΟΜΙΛΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ αποχωρεί από την διοίκηση της εταιρείας την οποία αναλαμβάνει το Ελληνικό Δημόσιο. Η παρούσα μετοχική σύνθεση είναι η εξής: ΜΕΤΟΧΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ 84,48% ΟΜΙΛΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ 13,62% ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΙ Ι.ΛΑΙΝΟΠΟΥΛΟΥ 1,90% 53

54 ΣΚΟΠΟΣ 1.Σκοπός της Εταιρείας είναι η βιομηχανική κατασκευή και διάθεση οχημάτων πάσης φύσεως, στρατιωτικού εν γένει εξοπλισμού, κινητήρων ντίζελ δια οποιαδήποτε χρήση, σταθερών κινητήρων, γεωργικών ελκυστήρων, μοτοσυκλετών, μοτοποδηλάτων και ποδηλάτων και των εξαρτημάτων, στοιχείων και ανταλλακτικών αυτών και επίσης η επισκευή και συντήρηση των ανωτέρω προϊόντων. 2.Προς επίτευξη του σκοπού αυτού η Εταιρεία μπορεί να συμμετέχει με οποιαδήποτε μορφή σε οποιεσδήποτε συναφείς επιχειρήσεις και να συνεργάζεται με φυσικά και νομικά πρόσωπα επιδιώκοντας ομοίους ή συναφείς σκοπούς, και να ενεργή όπως θέλει και κρίνει αναγκαίο ή σκόπιμο προς πραγματοποίηση του σκοπού της. ΥΠΟΔΟΜΕΣ - ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Η ΕΛΒΟ ΑΒΕ, είναι εγκατεστημένη στην Βιομηχανική Περιοχή Θεσ/νίκης (Σίνδος). Η έκταση που καταλαμβάνει ανέρχεται σε m 2, η δε καλυμμένη επιφάνεια των εγκαταστάσεων και των βοηθητικών χώρων είναι m 2 και συμπεριλαμβάνει: 54

55 Συγκρότημα παραγωγής οχημάτων Κτήριο συναρμολόγησης αρμάτων Αίθουσα μηχανουργικής κατεργασίας Κτήριο ηλεκτρομαγνητικών δοκιμών (EMC) Αποθηκευτικοί χώροι τ.μ τ.μ τ.μ. 600 τ.μ τ.μ. Πίστα δοκιμών αρμάτων μάχης μήκους μ. Μηχανολογικός εξοπλισμός Η ΕΛΒΟ Α.Β.Ε. διαθέτει υπερσύγχρονο εξοπλισμό, που είναι μοναδικός στο χώρο της βιομηχανίας αυτοκινήτων της χώρας μας και ειδικότερα: Πρέσες κοπής LASER CNC κέντρα κατεργασίας και φρεζαρίσματος. CNC μηχανές τόρνευσης καθέτου και οριζοντίου εργαλειοφορείου. Εγκαταστάσεις σκλήρυνσης μετάλλων. Εγκαταστάσεις απολίπανσης, αποσκωρίασης, φωσφάτωσης και βαφής. Κέντρο δοκιμών ηλεκτρομαγνητικής συμβατότητας Το κέντρο παρέχει τις υπηρεσίες του στους κατασκευαστές ηλεκτρονικού υλικού και ηλεκτρονικών συσκευών που χρειάζεται να πιστοποιούν τη συμμόρφωση των προϊόντων τους σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες (σήμανση CE) ή με στρατιωτικά και εθνικά πρότυπα. Οι δοκιμές μπορεί να γίνονται είτε επί του τελικού προϊόντος είτε κατά τη φάση της σχεδίασης του (pre-compliance tests) οπότε είναι δυνατόν να δοθούν υποδείξεις για τις περιπτώσεις όπου διαπιστώνονται μη συμμορφώσεις. 55

56 Το κέντρο δοκιμών ηλεκτρομαγνητικής συμβατότητας της ΕΛ.Β.Ο, στην ΒΙ.ΠΕ. Θεσσαλονίκης (Σίνδο), διαθέτει έναν από τους μεγαλύτερους Ανηχοικούς θαλάμους στα βαλκάνια με δυνατότητα να υποδεχθεί και οχήματα ή άλλα μεγάλα συστήματα εν λειτουργία. Χαρακτηριστικά Ανηχοϊκού Θαλάμου: Συχνότητες Δοκιμής: 10kHz-18GHz (σύμφωνα με τα ΕΝ , ΕΝ ). Διαστάσεις: 14m x 14m Τυπικές δοκιμές που διεξάγονται: Μετρήσεις εκπομπών μέσω αγωγιμότητας (Conducted emissions) Μετρήσεις εκπομπών μέσω ακτινοβολίας (Radiated emissions) Δοκιμές ατρωσίας σε παρεμβολές μέσω αγωγιμότητας (Conducted susceptibility) Δοκιμές ατρωσίας σε παρεμβολές μέσω ακτινοβολίας (Radiated susceptibility) Δοκιμές ηλεκτροστατικών εκφορτίσεων (Electrostatic discharges) καθώς και άλλες εξειδικευμένες δοκιμές σύμφωνα με τις απαιτήσεις κάθε συσκευής. Οι δοκιμές γίνονται σύμφωνα με Στρατιωτικά Πρότυπα (MIL-STD 461/462, VG κλπ) και τα Εναρμονισμένα Πρότυπα που προβλέπουν οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες: Ηλεκτρομαγνητικής Συμβατότητας (EMC): 2004/108/ΕΚ, Οχημάτων: 72/245/ΕΟΚ Ιατρικών Συσκευών: 93/42/ΕΟΚ, Μη-αυτόματων συσκευών ζύγισης: 90/384/ΕΟΚ, Ραδιοεξοπλισµού και Τηλεπικοινωνιακού Τερματικού Εξοπλισμού 1999/5/ΕΚ 56

57 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Υποστήριξη σε ανταλλακτικά Για την εξυπηρέτηση των πελατών της η ΕΛΒΟ διαθέτει οργανωμένες αποθήκες με γνήσια ανταλλακτικά στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη, για όλους τους τύπους των οχημάτων που έχει παράξει και καλύπτει οχήματα που έχουν παραχθεί μέχρι και προ 30 ετών. Μεγάλο τμήμα των διαθέσιμων ανταλλακτικών κατασκευάζονται στις εγκαταστάσεις της ΕΛΒΟ ΑΒΕ, σημαντικό δε ποσοστό παράγονται από συνεργαζόμενες ελληνικές επιχειρήσεις. Τεχνογνωσία Know How Η ΕΛΒΟ σαν κατασκευαστής των οχημάτων είναι κάτοχος της τεχνογνωσίας (Know How) και διαθέτει για την παραγωγή των γνήσιων ανταλλακτικών: Πλήρη κατασκευαστικά σχέδια και τεκμηρίωση του προϊόντος Σαφείς οδηγίες μηχανουργικής και θερμικής κατεργασίας Πλήρη φάκελο ποιοτικού ελέγχου με εποπτεία της ΜΟΕΠ-3 57

58 Ιδιοσυσκευές ακριβείας ποιοτικού ελέγχου Κωδικοποίηση κατά ΝΑΤΟ Τεχνική Υποστήριξη - Know How Η ΕΛΒΟ ΑΒΕ στα πλαίσια της μετά την πώληση των προϊόντων της στον πελάτη (Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ κ.λ.π.) τεχνικής υποστήριξης διαθέτει όλα τα απαραίτητα μέσα, το εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό, τα οργανωμένα και πλήρως εξοπλισμένα συνεργεία συντήρησηςεπισκευών καθώς και τις απαραίτητες αποθήκες ανταλλακτικών. Το τμήμα After Sale Service της ΕΛΒΟ ΑΒΕ φροντίζει για την απόδοση της εγγύησης καλής λειτουργίας των προϊόντων και την περαιτέρω εξυπηρέτησηυποστήριξη των πελατών και μετά την παρέλευση του χρόνου εγγύησης. Τα ίδια πλήρως εξοπλισμένα συνεργεία συντήρησης-επισκευών σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, οι ομάδες κινητών συνεργείων Βορρά Νότου καθώς επίσης και το εκτεταμένο δίκτυο συμβεβλημένων συνεργείων καλύπτουν όλη την ηπειρωτική Ελλάδα, τα νησιά και την Κύπρο. Το συνεργείο του εργοστασίου στην Θεσσαλονίκη καλύπτει και ανάγκες ανακατασκευών στρατιωτικών ειδικοποιημένων οχημάτων. Διαθέτει τμήμα τεχνικής βιβλιογραφίας για την εκπόνηση τεχνικών εγχειριδίων οδηγιών, λειτουργίας - συντήρησης, επισκευών και εικονογραφημένων καταλόγων ανταλλακτικών σύμφωνα με τις απαιτήσεις των συμβάσεων. Το τμήμα τεχνικής εκπαίδευσης (θεωρητικής - πρακτικής) αποτελούμενο από έμπειρους εκπαιδευτές φροντίζει για την πλήρη κάλυψη των παρεχόμενων εκπαιδεύσεων. Το τμήμα After Sale Service υπάγεται στην Γενική Τεχνική Διεύθυνση και συνεργάζεται με όλες τις υπόλοιπες Διευθύνσεις του εργοστασίου (Ανάπτυξη, παραγωγή, Ποιοτικός έλεγχος κ.λ.π.), με σκοπό την συνεχή βελτίωση των προϊόντων και την πληρέστερη - άμεση εξυπηρέτηση των πελατών. 58

59 Εργασίες κατά κλιμάκιο / Ανακατασκευές Η ΕΛΒΟ έχει τα μέσα και το προσωπικό να υποστηρίξει τις Ένοπλες Δυνάμεις από το 1 ο μέχρι και το 5 ο κλιμάκιο Συντήρησης. Εκτός από τις βασικές εργασίες 1 ου και 2 ου κλιμακίου η εταιρία είναι σε θέση να εκτελέσει: Εργασίες συνεργείου 3ου βαθμού, μερικές επισκευές και αντικαταστάσεις συγκροτημάτων. Επίσης γενικές επισκευές, όλων των συγκροτημάτων των οχημάτων και όλες τις εργασίες του 4ου κλιμακίου. Λόγω της μακρόχρονης εμπειρίας και της τεχνογνωσίας που διαθέτει για το σύνολο των τροχοφόρων / ερπυστριοφόρων του Ελληνικού Στρατού παρέχει την δυνατότητα στις Ελληνικές Ένοπλές Δυνάμεις πλήρους ανακατασκευής και αναβάθμισης για παλαιούς τύπους οχημάτων με προφανή πλεονεκτήματα για το αξιόμαχο των οχημάτων και της Ελληνικής Οικονομίας γενικότερα. Εκπαίδευση Τεχνιτών από 1 ου μέχρι 5 ου Κλιμακίου Η ΕΛΒΟ στα πλαίσια της τεχνικής υποστήριξης των προϊόντων της και ειδικά για ότι αφορά στις Ένοπλες Δυνάμεις, οργανώνει προγράμματα τεχνικής εκπαίδευσης με τα απαραίτητα τεχνικά βοηθήματα από το 1ο έως το 5ο κλιμάκιο. Τα προγράμματα αυτά εκπονούνται από την εταιρία και εγκρίνονται από τις εκάστοτε αρμόδιες τεχνικές υπηρεσίες των Ενόπλων Δυνάμεων. Η εκπαίδευση των ανωτέρω κλιμακίων, γίνεται στη θεωρία και στην πράξη. Οι εκπαιδεύσεις αυτές επαναλαμβάνονται και στις εγκαταστάσεις των μονάδων που παραλαμβάνουν αντίστοιχα οχήματα. Η ΕΛΒΟ διαθέτει οργανωμένα συνεργεία επισκευών στην Θεσσαλονίκη και Αθήνα, καθώς επίσης και κινητά συνεργεία με τα οποία εξυπηρετούνται οι μονάδες σε όλη την επικράτεια. 59

60 Ελληνική Προστιθέμενη Αξία Η ΕΛΒΟ αποδίδει μεγάλη σημασία στην επίτευξη υψηλού ποσοστού Ελληνικής Προστιθέμενης Αξίας, με σκοπό την ανάπτυξη αφομοίωση της τεχνολογίας στην Ελλάδα που έχει σαν αποτέλεσμα την αυτοδυναμία των Ενόπλων Δυνάμεων και την ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας. Η προσπάθεια αυτή δεν περιορίζεται μόνο στην κατασκευή ολοκληρωμένων εξαρτημάτων στις εγκαταστάσεις της αλλά και στην στήριξη και ανάπτυξη διαφόρων υποκατασκευαστών και προμηθευτών. Οι συνεχείς προσπάθειες, κυρίως στον τομέα της αυτοδύναμης τεχνολογικής ανάπτυξης και στην απορρόφηση τεχνογνωσίας, κατατείνουν στην μεγιστοποίηση της Ελληνικής Προστιθέμενης Αξίας. Η ΕΛΒΟ με την ελληνοποίηση των προϊόντων της αξιοποιεί την τεχνογνωσία μεγάλων οίκων του εξωτερικού, προσφέρει αξιόπιστες και ποιοτικά άρτιες λύσεις για οχήματα και ανταλλακτικά στις Ένοπλές Δυνάμεις της χώρας μας, αναδεικνύοντας τον Εθνικά, σημαντικά ρόλο που πρέπει να έχει μία Εθνική Αμυντική Βιομηχανία στον Ελληνικό Στρατό. Η ΕΛΒΟ στην τριαντάχρονη λειτουργία της έχει εξελιχθεί σε πόλο ανάπτυξης και στήριξης της εγχώριας βιομηχανίας κυρίως στον εθνικά κρίσιμο χώρο της Βορείου Ελλάδος. Εκατοντάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που απασχολούν χιλιάδες εργαζόμενους δραστηριοποιούνται για την ενίσχυση της παραγωγής της ΕΛΒΟ στα προϊόντα που προορίζονται για τις Ένοπλες Δυνάμεις συμβάλλοντας σημαντικά στην αύξηση της Ελληνικής Προστιθέμενης Αξίας (ΕΠΑ). Η ΕΛΒΟ με την υψηλή ΕΠΑ που επιτυγχάνει στα προϊόντα της, ξέχωρα από την ανάπτυξη της Ελληνικής Βιομηχανίας και την δημιουργία θέσεων εργασίας, έχει την δυνατότητα παροχής πλήρους τεχνικής υποστήριξης προς τις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας μας και σε περίοδο ειρήνης αλλά το κυριότερο και σε περίοδο κρίσης. 60

61 Ανακατασκευές Οχημάτων Η ΕΛΒΟ ΑΒΕ με πλεονέκτημα την συσσωρευμένη τεχνογνωσία που διαθέτει και την μακροχρόνια εμπειρία στην κατασκευή και συντήρηση των τροχοφόρων/ερπυστριοφόρων οχημάτων, έχει την δυνατότητα ανακατασκευής και αναβάθμισης των οχημάτων που διαθέτουν σήμερα οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, με προφανή πλεονεκτήματα για το αξιόμαχο των οχημάτων, οικονομικά πλεονεκτήματα για τις Ένοπλες Δυνάμεις και για την Ελληνική Οικονομία γενικότερα. H δραστηριοποίηση της ΕΛΒΟ ΑΒΕ στον τομέα των ανακατασκευών περιλαμβάνει : 1. Ανακατασκευές Ειδικοποιημένων οχημάτων 2. Ανακατασκευές ΜΗ ειδικοποιημένων οχημάτων και 3. Ανακατασκευές Ερπυστριοφόρων ΤΘ οχημάτων Η κατηγορία των ειδικοποιημένων οχημάτων που δραστηριοποιείται η ΕΛΒΟ ΑΒΕ περιλαμβάνει τις κατηγορίες οχημάτων: ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ STEYR ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΦΟΡΑ ΟΧΗΜΑΤΑ STEYR ΥΔΡΟΦΟΡΑ ΟΧΗΜΑΤΑ STEYR ΟΧΗΜΑΤΑ ΕΚΚΕΝΩΣΕΩΣ ΒΟΘΡΩΝ STEYR ΒΥΤΙΟΦΟΡΑ ΟΧΗΜΑΤΑ STEYR ΚΗΡΟΖΙΝΟΦΟΡΑ ΟΧΗΜΑΤΑ STEYR ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΑ ΟΧ. ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΩΝ STEYR ΚΕΦΑΛΕΣ ΑΡΜΑΤΟΦΟΡΕΩΝ OSHKOSH και STEYR RM70 (οχήματα πολλαπλών εκτοξευτών) 61

62 Η Ανακατασκευή των οχημάτων της σύμβασης γίνεται με την μέθοδο IRΟAN (όπου απαιτείται) αλλά με προκαθορισμένα στάδια αποσυναρμολόγησης επισκευής και επανασυναρμολόγησης όλων των οχημάτων ανεξαρτήτως της κατάστασης παραλαβής. Αναλυτικά, τα στάδια ανακατασκευής είναι : ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΑΠΟΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗ ΥΠΕΡΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΑΜΠΙΝΑΣ ΟΔΗΓΟΥ ΑΜMΟΒΟΛΗ ΥΠΕΡΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΚΑΙ ΚΑΜΠΙΝΑΣ ΟΔΗΓΟΥ ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΡΩΝ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΦΑΝΟΠΟΙΕΙΟΥ ΣΤΗΝ ΥΠΕΡΚΑΤAΣΚΕΥΗ, ΚΑΜΠΙΝΑ ΟΔΗΓΟΥ ΚΑΙ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΡΩΝ ΥΠΕΡΚΑΤAΣΚΕΥΗΣ ΒΑΦΗ ΠΛΑΙΣΙΟΥ, ΚΑΜΠΙΝΑΣ ΟΔΗΓΟΥ ΚΑΙ ΥΠΕΡΚΑΤAΣΚΕΥΗ ΕΠΑΝΑΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΜΠΙΝΑΣ ΟΔΗΓΟΥ ΚΑΙ ΥΠΕΡΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΔΟΚΙΜΑΣΤΙΚΗ ΟΔΗΓΗΣΗ 50 Km ΜΕΤΕΡΓΑΣΙΑ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΤΕΛΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΟΧΗΜΑΤΟΣ 62

63 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ Όλες οι διαδικασίες παραγωγής της εταιρείας υποστηρίζονται από το τμήμα του ποιοτικού ελέγχου, ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε υψηλές απαιτήσεις ποιότητας. Η ΕΛΒΟ Α.Β.Ε εφαρμόζει Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Προτύπου ISO 9001: 2000 / ΕΝ ISO 9001: Φορέας πιστοποίησης : TÜV HELLAS, μέλος του Γερμανικού Οργανισμού Πιστοποίησης RWTÜV S.A. και του TÜV CERT. Οι διαδικασίες παραγωγής και διασφάλισης ποιότητας κατά AQAP 2110 και 2120 εποπτεύονται από το ΥΕΘΑ/ΓΔAEΕ/ΔΑΩ&ΔΠ/ΤΜ.Π&ΔΠ & ΕΛ.ΚΛ./ Ομάδα Ελέγχου Ποιότητας-3 που εδρεύει στη Σίνδο. Για την ΕΛΒΟ η υιοθέτηση του Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας είναι απόφαση στρατηγικής σημασίας. «Ποιότητα» για την εταιρία μας σημαίνει ικανοποίηση των αναγκών του πελάτη με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Για την επίτευξη αυτού του στόχου η επιχείρηση δεσμεύεται για την: Συνεχή βελτίωση προϊόντων και υπηρεσιών που παράγει. Προσαρμογή στο σύγχρονο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Συνεχή εκπαίδευση του προσωπικού της έτσι ώστε να διατηρείται ένα υψηλό επιστημονικό επίπεδο. Συνεχή ανανέωση των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού της. Συσσώρευση και ανάπτυξη νέας γνώσης μέσα από την ανάπτυξη στρατηγικών συνεργασιών με προμηθευτές κορυφαίες εταιρίες στην παγκόσμια αγορά (π.χ. Mercedes, Man- Steyr, AMG, Oshkosh, κ.λ.π.). Τον καθορισμό στόχων στο πλαίσιο του επιχειρησιακού της σχεδίου και την παρακολούθηση για την πραγμάτωσή τους. 63

64 Συνεχή μέτρηση κρίσιμων παραμέτρων του συστήματος με σκοπό την εξασφάλιση υψηλών ποιοτικών Standards. Στη συνεργασία της με τον στρατηγικό πελάτη που είναι οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, εφαρμόζονται πλήρως οι απαιτήσεις διασφάλισης ποιότητας του ΝΑΤΟ καθώς και οι απαιτήσεις για κρατική διασφάλιση ποιότητας όπως αυτές προδιαγράφονται στο Κανονισμό Κρατικής Διασφάλισης της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών. Το Τμήμα Ποιοτικού Ελέγχου διαθέτει : α. Πλήρες εργαστήριο ελέγχου υλικών εξοπλισμένο με: Μηχανή εφελκυσμού. Μεταλλογραφικά και στερεογραφικά μικροσκόπια. Συσκευή ανεύρεσης ελαττωμάτων με υπέρηχους και δινορεύματα. Μηχανές μέτρησης σκλήρυνσης με βάση τα διεθνή πρότυπα. Μηχάνημα ανίχνευσης ρωγμών με μαγνητικά πεδία. β. Μηχανές τρισδιάστατων ψηφιακών μετρήσεων και ελέγχου (CMM). γ. Πλήρες μετρολογικό εργαστήριο εξοπλισμένο με όργανα μικροσκοπικού και μακροσκοπικού ελέγχου. δ. Πλήρες εργαστήριο χημικών αναλύσεων εξοπλισμένο με: φασματογράφο, όργανα ελέγχου χρωμάτων, αναλυτές χημικών στοιχείων. ΠΕΛΑΤΕΣ Εγχώριοι Πελάτες ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ: Άρμα Μάχης LEOPARD 2 HEL Φορτηγά οχήματα διαφόρων τύπων και χρήσεων Οχήματα παντοδαπού εδάφους τύπου τζιπ (4x4) Λεωφορεία μεταφοράς προσωπικού 64

65 Τεθωρακισμένα Οχήματα Μεταφοράς Προσωπικού (ΤΟΜΑ) «ΛΕΩΝΙΔΑΣ» Αρματοφορείς Ανταλλακτικά Ανακασκευές οχημάτων ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ: Πυροσβεστικά, Ειδικά Οχήματα Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.: Ειδικά Οχήματα ΔΗΜΟΙ: Απορριμματοφόρα, Φορτηγά, Πυροσβεστικά, Λεωφορεία, Ειδικά Οχήματα, Συντήρηση / Επισκευή Οχημάτων ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ: Οχήματα παντοδαπού εδάφους τύπου τζιπ (4x4), Λεωφορεία ΔΕΗ: Διάφορα Φορτηγά ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ: Πυροσβεστικά Οχήματα Διαφόρων Τύπων ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ: Διάφορα Φορτηγά ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΑΘΗΝΩΝ: Αστικά Λεωφορεία Διαφόρων Τύπων ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: Αστικά Λεωφορεία Διαφόρων Τύπων ΗΛΠΑΠ: Τρόλεϊ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ: Φορτηγά ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: Φορτηγά, Λεωφορεία ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ: Φορτηγά, Λεωφορεία ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΖΑΧΑΡΗΣ: Φορτηγά 65

66 Πελάτες Εξωτερικού ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: Διάφορα Ειδικά Οχήματα RATB (ΡΟΥΜΑΝΙΑ): Αστικά Λεωφορεία TIBS (ΣΙΓΚΑΠΟΥΡΗ): Αστικά Λεωφορεία ΣΕΡΒΙΑ: Τουριστικά Λεωφορεία STEYR / MAN: Ανταλλακτικά DAIMLER CHRYSLER: Ανταλλακτικά ΑΛΒΑΝΙΑ: Στρατιωτικά Οχήματα ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΤΣΕΧΙΑΣ: Αστικά Λεωφορεία ΥΕΜΕΝΗ: Πυροσβεστικά Οχήματα RAYTHEON: Οχήματα RHEINMETALL DEFENCE ELECTRONICS Gmbh: Στρατιωτικά Οχήματα KRAUSS MAFFEI WEGMANN: Άρμα Μάχης PEARSON ENGINNERING LTD: Εκσκαφείς Ναρκών ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ Η εταιρία απασχολεί με μόνιμη σχέση εργασίας 375 άτομα διαφόρων ειδικοτήτων. Επιστημονικό προσωπικό ανώτατης και ανώτερης εκπαίδευσης και καταρτισμένο εργατοτεχνικό προσωπικό πλαισιώνουν το σύνολο των λειτουργιών της εταιρίας. Το σύνολο του προσωπικού της εταιρίας είναι με ειδικότητες, γνώση και εκπαίδευση που είναι αναγκαίες για την επιτυχή διεκπεραίωση των εργασιών των παραγγελιών διαφόρων τύπων οχημάτων.μηχανολόγοι και ηλεκτρολόγοι μηχανικοί, οικονομολόγοι και τεχνολόγοι διαφόρων ειδικοτήτων αποτελούν το 66

67 κύριο επιστημονικό προσωπικό της εταιρίας έχοντας θέσεις διοικητικών και μελετητικών αρμοδιοτήτων. Το εργατοτεχνικό προσωπικό της εταιρίας με ειδικότητες μηχανουργών, βαφέων, συγκολλητών, ηλεκτρολόγων οχημάτων και συναρμολογητών μηχανικών οχημάτων, διαθέτει μακρόχρονη εμπειρία σε σύνθετες κατασκευές οχημάτων με εφαρμογή προδιαγραφών. Από τα 375 άτομα που αποτελούν την δύναμη της εταιρείας 126 άτομα είναι υπάλληλοι και 249 εργατοτεχνίτες. Εκπαίδευση Για την ΕΛΒΟ η συσσώρευση νέας και σύγχρονης γνώσης και ι διαδικασίες αποτελούν τις κύριες συνιστώσες για συνεχή βελτίωση. Για αυτό το λόγο σε τακτά χρονικά διαστήματα είτε στέλνει υπαλλήλους της σε σεμινάρια όπου συμμετέχουν και άλλες εταιρείες είτε οργανώνει σεμινάρια στην έδρα της για το προσωπικό της. Έτσι επιτυγχάνεται: η δυνατότητα σύγκρισης με το εξωτερικό περιβάλλον και κατ επέκταση η συνειδητοποίηση για την αναγκαιότητα αλλαγών. η βάση για επένδυση σε νέους τεχνολογικούς τομείς. η βάση για συνεχή βελτίωση μέρα με τη μέρα υλοποίησης καθημερινών μετρήσιμων στόχων. Η εταιρεία προσδιορίζει με σαφήνεια τις απαραίτητες γνώσεις, τις ικανότητες του προσωπικού της να εκτελεί εργασίες και υπηρεσίες που επηρεάζουν την ποιότητα των έργων που εκτελεί, αξιολογεί την αποτελεσματικότητα των ενεργειών εκπαίδευσης που εκτελούνται, υποστηρίζει την προσπάθεια του προσωπικού για απόκτηση νέων δεξιοτήτων που θα το βελτιώνουν και θα αναβαθμίζουν τον ρόλο του στην επιχείρηση και θα αυξάνουν την αυτοεκτίμησή του. Ασφάλεια Εργασίας Η Υγιεινή και η Aσφάλεια είναι για την εταιρεία η πρώτη προτεραιότητα. Χάρη στην προσπάθεια όλων δεν έγινε ποτέ σοβαρό ή θανατηφόρο ατύχημα στα 67

68 27 χρόνια λειτουργίας της εταιρείας. Στόχος της εταιρείας είναι κανένα εργατικό ατύχημα και καμία επαγγελματική ασθένεια. Η πολιτική για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος είναι: Η αξιολόγηση των κινδύνων και η λήψη των αναγκαίων μέτρων για τον έλεγχό τους. Ο σεβασμός των νομοθετικών πλαισίων κα των εσωτερικών οδηγιών. Ανοικτή επικοινωνία με τους εργαζόμενους για όλα τα θέματα υγιεινής και ασφάλειας ΠΡΟΙΟΝΤΑ Στρατιωτικά προϊόντα Οχήματα Παντοδαπού Εδάφους Mercedes 1/4t Κατηγορία Μ (Military Στρατιωτικά) Τύπος Οχήματος M 1 ΟΧΗΜΑΤΑ ΠΑΝΤΟΔΑΠΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ MERCEDES 1/4t M 1.1 Διοικητικό παντοδαπού εδάφους MERCEDES 4x4 (jeep) M 1.2 Αναγνωρίσεως παντοδαπού εδάφους MERCEDES 4x4 (jeep) M 1.3 Φορέας αντιαρματικού MILAN MERCEDES 4x4 (jeep) M 1.4 Φορέας αντιαρματικού TOW MERCEDES 4x4 (jeep) M 1.5 Φορέας ΠΑΟ (Πυροβόλο άνευ οπισθοδρομήσεως) 4x4 (jeep) M 1.6 Ασθενοφόρο Έχει επιτευχθεί ΕΠΑ της τάξης του 40% 68

69 Φορέας αντιαρματικού MILAN MERCEDES 4x4 (jeep) ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ DIESEL OM 602/D29 ΙΠΠΟΙ 195 ΜΗΚΟΣ 4165 mm ΠΛΑΤΟΣ 1700 mm ΒΑΡΟΣ 2100 kg Φορέας αντιαρματικού TOW MERCEDES 4x4 (jeep) ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ DIESEL OM 602/D29 ΙΠΠΟΙ 195 ΜΗΚΟΣ 4165 mm ΠΛΑΤΟΣ 1700 mm ΒΑΡΟΣ 2100 kg 69

70 Οχήματα Παντοδαπού Εδάφους Mercedes 1 1/4t Κατηγορία Μ (Military=Στρατιωτικά) M 2 Τύπος Οχήματος ΟΧΗΜΑΤΑ ΠΑΝΤΟΔΑΠΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ HUMMER M 2.1 Όχημα MERCEDES 1 ¼ to παντοδαπού εδάφους Γενικής Χρήσεως και άλλων ειδικών εφαρμογών. Έχει επιτευχθεί ΕΠΑ της τάξης του 43% Όχημα MERCEDES 1 ¼ to παντοδαπού εδάφους Γενικής Χρήσεως και άλλων ειδικών εφαρμογών. ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ MERCEDES BENZ OM 602/D29 ΙΠΠΟΙ 120 (4000RPM) ΜΗΚΟΣ 4910 mm ΠΛΑΤΟΣ 1900 mm ΒΑΡΟΣ 2310 kg 70

71 Οχήματα Παντοδαπού Εδάφους Hummer Κατηγορία Μ (Military Στρατιωτικά) Τύπος Οχήματος M 3 ΟΧΗΜΑΤΑ ΠΑΝΤΟΔΑΠΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ HUMMER M 3.1 Όχημα Ειδικοποιημένο πολλαπλών χρήσεων HUMMER M 3.2 Ειδικοποιημένο τεθ/νο όχημα φορέας αντιαρματικού KORNET -E HUMMER 4x GR EΠA 38% M 3.3 Φορέας αντιαεροπορικού STINGER (ASRAD) HUMMER ΕΠΑ 36% M 3.4 Φορέας υπερύθρων ακτινών συστήματος BOR-A-HUMMER με θωράκιση M 3.5 Φορέας βομβιδοβόλου HUMMER με θωράκιση M 3.6 Ασθενοφόρο Όχημα Ειδικοποιημένο πολλαπλών χρήσεων HUMMER 71

72 ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ V8 6,5 lt ΙΣΧΥΣ 160 HP ΜΗΚΟΣ 4840 mm ΠΛΑΤΟΣ 2180 mm ΒΑΡΟΣ 4672 kg Ειδικοποιημένο τεθ/νο όχημα φορέας αντιαρματικού KORNET -E HUMMER 4x GR EΠA 38% ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ V8 6,5 lt ΙΣΧΥΣ 190 HP ΜΗΚΟΣ 5200 mm ΠΛΑΤΟΣ 2170 mm ΒΑΡΟΣ 2310 kg 72

73 Φορέας αντιαεροπορικού STINGER (ASRAD) HUMMER ΕΠΑ 36% ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ V8 EPA Compliant Diesel, water cooled ΙΣΧΥΣ 160 HP ΜΗΚΟΣ 4840 mm ΠΛΑΤΟΣ 2180 mm ΒΑΡΟΣ 5200 kg Μικρά Φορτηγά Κατηγορία Μ (Military Στρατιωτικά) Τύπος Οχήματος M 5 ΜΙΚΡΑ ΦΟΡΤΗΓΑ M 5-1 UNIMOG 4x4 Γερανοφόρο ΓΕΑ M 5-2 UNIMOG 4x4 πυροσβεστικά ΓΕΑ M 5-2 UNIMOG 4x4 Άμεσης διάσωσης ΓΕΑ M 5-2 UNIMOG 4x4 Ανατρεπόμενο ΓΕΑ Έχει επιτευχθεί ΕΠΑ της τάξης του 37% 73

74 UNIMOG 4x4 πυροσβεστικά ΓΕΑ Ευέλικτο αερομεταφερόμενο με Α/Φ C-130 πυροσβεστικό όχημα άμεσης επέμβασης, με μεγάλη ικανότητα κίνησης σε εξαιρετικά ανώμαλα εδάφη και δύσβατες περιοχές. ΦΟΡΤΗΓΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Τύπος UNIMOG U4000 Κινητήρας Ισχύς 160kW (218HP) στις 2200rpm Ροπή 810Nm στις rpm Κίνηση Σύστημα Πορείας Τροχοφόρο, 4x4 Αριθμός Αξόνων 2 Αριθμός Εμπρόσθιων 2 74

75 Τροχών Αριθμός Οπίσθιων Τροχών 2 Θέσεις Πληρώματος 1 οδηγός + 2 Πλήρωμα Διαστάσεις Μεταξόνιο 3,25m Μήκος 5,65m Πλάτος 2,35m Ύψος 2,80m 2,70m με αναδιπλωμένους φάρους αναγνώρισης Βάρος Ολικό 9.100kg Κατανομή στον Ε.Α. Κατανομή στον Ο.Α. Επιτρεπόμενο μικτό βάρος Επιτρεπόμενο βάρος στον Ε.Α. Επιτρεπόμενο βάρος στον Ο.Α kg 5.350kg kg 4.500kg 5.800kg ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Πυροσβεστική αντλία ROSENBAUER NH20 Παροχή αντλίας Χαμηλή Πίεση: 1750 l / min στα 10bar Υψηλή Πίεση: 400 l / min στα 40bar Δεξαμενές Νερού: 1000 λίτρα 75

76 Αφρού ΑFFF (6%): Αφρού class A (1%): 100 λίτρα 50 λίτρα Βασικός Εξοπλισμός Βαρούλκο 58,86kN, με 60m συρματόσχοινο διαμέτρου 10mm Ένας τυλικτήρας, με ηλεκτρικό μηχανισμό περιέλιξης, εξοπλισμένος με ελαστικό σωλήνα υψηλής πίεσης 40m, διαμέτρου 25mm και ακροφύσιο τύπου πιστολιού Σωλήνες χαμηλής πίεσης Σωλήνες και φίλτρο αναρρόφησης Αυλοί εκτόξευσης Αυλοί παραγωγής αεραφρού Δύο (2) επινώτιοι πυροσβεστήρες Τρεις (3) αναπνευστικές συσκευές ανοικτού κυκλώματος Δύο (2) φορητοί πομποδέκτες Βενζινοκίνητο αλυσοπρίονο 2,6 kw Ψυγείο Περιστρεφόμενοι φάροι κόκκινου χρώματος Περιμετρικά φωτιστικά σώματα Ηλεκτρονική σειρήνα με σύστημα εκπομπής ομιλίας ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ Τελική ταχύτητα 85 km / h (με περιοριστή ταχύτητας) 76

77 Επιτάχυνση 0-65 km / h 19,5sec 0-100m 12,1sec Κύκλος στροφής 14,5m (από τοίχο σε τοίχο) Το πυροσβεστικό όχημα κατασκευάζεται σε συμφωνία με τις ισχύουσες προδιαγραφές της Ε.Ε. που αφορούν τα Πυροσβεστικά Οχήματα (ΕΝ1846-1:1998, ΕΝ1846-2:2001 και ΕΝ1846-3:2002) και φέρει σήμανση CE. Μεσαία Φορτηγά Κατηγορία Μ (Military=Στρατιωτικά) M 6 Τύπος Οχήματος ΜΕΣΑΙΑ ΦΟΡΤΗΓΑ M 6-1 Βυτιοφόρα νερού STEYR 14M 22 M 6-2 Βυτιοφόρα λυμμάτων M 6-3 Γενικής χρήσεως STEYR 14M 22 M 6-4 M 6-5 M 6-6 M 6-7 M 6-8 Περισυλλογής 5 ton Πυροσβεστικά Πυροσβεστικά άμεσης επέμβασης αεροδρομίων FLF Οχήματα Μεταφοράς Καυσίμων Απορριμματοφόρα Βαρέα Φορτηγά Κατηγορία Μ (Military=Στρατιωτικά) M 7 M 7-1 M 7-2 M 7-3 M 7-4 Τύπος Οχήματος ΒΑΡΕΑ ΦΟΡΤΗΓΑ Φορείς PATRIOT Αρματοφορείς Οχήματα μεταφοράς μηχανημάτων έργων Ανατρεπόμενα βαρέα 77

78 Τεθωρακισμένα Κατηγορία Μ (Military=Στρατιωτικά) M 8 Τύπος Οχήματος ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ Άρμα μάχης LEO 2 HEL M 8-1 M 8-2 M 8-3 (συναρμολόγηση πλ. ολοκλήρωση, έλεγχος, δοκιμές συστήματος με πλήρη αφομοίωση της τεχνογνωσίας του προϊόντος. Συμπεριλαμβάνονται στις εγκαταστάσεις κτίριο ηλεκτρομαγνητικών ελέγχων, πλήρης πίστα δοκιμής καθώς επίσης καινούρια κτίρια συναρμολόγησης σκάφους και πύργου) Τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού ΤΟΜΠ ΛΕΩΝΙΔΑΣ (περίπου 800 οχ. με ΕΠΑ 55%) Τεθωρακισμένο όχημα μάχης με πυροβόλο 30mm ΤΟΜΑ ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ ως πρωτότυπο Τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού ΤΟΜΠ ΛΕΩΝΙΔΑΣ (περίπου 800 οχ. με ΕΠΑ 55%) 78

79 Τεθωρακισμένο όχημα μάχης με πυροβόλο 30mm ΤΟΜΑ ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ ως πρωτότυπο Λεωφορεία Κατηγορία Μ (Military=Στρατιωτικά) M 9 M 9-1 M 9-2 Τύπος Οχήματος ΛΕΩΦΟΡΕΙΑ Λεωφορεία μεταφοράς προσωπικού Ανακατασκευές λεωφορείων Ειδικά Οχήματα Κατηγορία Μ (Military=Στρατιωτικά) Μ 10 Μ 10-1 Μ 10-2 Τύπος Οχήματος ΕΙΔΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ BL 1 Φορτωτής Βομβών ΑΤΤ II Ρυμουλκό Αεροσκαφών BL 1 Φορτωτής Βομβών Το BL-1 είναι ένα αυτοκινούμενο όχημα που έχει σχεδιαστεί για την μεταφορά και φόρτωση βομβών (weapons) και εφοδίων στα μαχητικά αεροσκάφη. Το 79

80 ΒL-1 μπορεί να μεταφέρει και να φορτώσει με ασφάλεια φορτίο μέχρι 2300 kg επιτρέποντας την διαχείριση των περισσοτέρων τύπων πυρομαχικών αεροσκαφών με ένα μόνο όχημα. Το όχημα διαθέτει κινητήρα ισχύος 30ΗΡ υδρόψυκτο πετρελαίου με ηλεκτρονικά ελεγχόμενο σύστημα των λειτουργιών του οχήματος. Όταν το όχημα βρίσκεται σε λειτουργία χωρίς φορτίο, ο κινητήρας αυτόματα τίθεται σε χαμηλή ταχύτητα στροφές, ώστε να είναι αθόρυβη η λειτουργία του. Το όχημα είναι ιδιαίτερα ευέλικτο εξαιτίας της πολύ μικρής ακτίνας στροφής που επιτυγχάνεται με το σύστημα περιστροφής και των 4 τροχών του. Η εξαιρετική ευελιξία του δεν του επιτρέπει μόνο την λειτουργία του σε στενούς χώρους υποστέγων αλλά συμπτύσσει ιδιαίτερα τους χρόνους φόρτωσης. Διάφορα συστήματα ασφάλειας παρέχουν προστασία στον χειριστή, στο όχημα και στο αεροσκάφος όπως: Ενσωματώνει δύο δυνατότητες οδήγησης: την επιχειρησιακή όπου ενεργοποιούνται και οι 4 τροχοί οδήγησης και το όχημα κινείται με περιορισμένη ταχύτητα και την απλή κίνηση χρησιμοποιώντας 2 τροχούς οδήγησης ενώ το όχημα μπορεί να κινείται με την μέγιστη ταχύτητα. Ενσωματώνει δυνατότητα remote control (απομακρυσμένου ελέγχου) της κίνησης των βραχιόνων φόρτωσης πυρομαχικών Ο έλεγχος από την θέση οδηγού απενεργοποιείται, όταν ενεργοποιείται η δυνατότητα remote control της κίνησης των βραχιόνων. Ενσωματωμένος διακόπτης στο κάθισμα του οδηγού, που αποτρέπει την κίνηση του οχήματος εφ όσον ο οδηγός δεν κάθεται στην θέση του. Ενσωματωμένη βαλβίδα διακόπτης που αποτρέπει την πτώση των ανυψωτικών βραχιόνων σε περίπτωση υδραυλικών δυσλειτουργιών. Ενσωματωμένη διπλά (dual) ανεξάρτητα συστήματα φρένων κατά την λειτουργία και κατά του παρκαρίσματος. Το τραπέζι του BL-1 ακολουθεί τις προδιαγραφές των Αμερικάνικων USAF για βάσεις προσαρμογής βομβών διαφόρων τύπων. Επιπρόσθετα η PDI/BL προσφέρει μοναδικό τηλεσκοπικό προσαρμογέα για MER και TER και προσαρμογέα για καθοδηγούμενους πυραύλους με κάτω φτερά. Το BL-1 80

81 ενσωματώνει σύγχρονη μοναδική τεχνολογία που προστατεύεται με πατέντες τόσο στο όχημα όσο και στους προσαρμογείς. ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Δυνατότητα τραπεζιού 5000 lbs / 2300 kg Δυνατότητα βραχιόνων 2000 lbs / 900 kg Βάρος 4850 lbs / 2200 kg ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ Ανύψωση στο τραπέζι, min 7 / 179 mm Ανύψωση στο τραπέζι, max 77.8 / 1976 mm Ανύψωση στους βραχίονες, min 2 / 50 mm Ανύψωση στους βραχίονες, max 73 / 1856 mm Χρόνος ανύψωσης 10 sec ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΤΡΑΠΕΖΙΟΥ Βαθμός κλίσης 5 deg Πλαϊνή περιστροφή 5 deg Οριζόντια περιστροφή 360 deg Κατά μήκος κίνηση ±2.3 / ±60 mm Πλευρικά ±2.3 / ±60 mm ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ Πίεση συστήματος ανύψωσης 160 bar Πίεση συστήματος οδήγησης 140 bar ΚΙΝΗΣΗ Μεγ. Ταχύτητα χωρίς φορτίο 12.4 m/h / 20 km/h Μεγ. Ταχύτητα με φορτίο 6.2 m/h / 10 km/h Μεγ. Κλίση χωρίς φορτίο 20% Μεγ. Κλίση με φορτίο 10% Πλαϊνή Κλίση 8% Απόσταση φρεναρίσματος χωρίς φορτίο 5.9 / 1.8 m Απόσταση φρεναρίσματος με φορτίο 11.8 / 3.5 m Ακτίνα περιστροφής 127 / 3226 mm Ακτίνα περιστροφής (minimum) 58 / 1473 mm Πλάτος (Εμπρός) 41 / 1041 mm Πλάτος (Πίσω) 44 / 1124 mm Μεταξόνιο 75 / 1910 mm Δύναμη ανύψωσης 2866 lbsf / 1300 kgf Σύστημα τιμονιού Αυτόματο υδραυλική οδήγηση 4 τροχών Φρένα Dual caliper disk Κιβώτιο ταχυτήτων hydrostatic automotive controlled Ελαστικά 16x ply 81

82 ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΚΙΝΗΤΗΡΑ Αρ. Μοντέλου Perkins 403c-15G Ισχύς RPM Ψύξη Υδρόψυκτο Κιβυκά litter ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 12 Volt Σύστημα ΑΤΤ II Ρυμουλκό Αεροσκαφών Το ΑΤΤ-ΙΙ ρυμουλκό αεροσκαφών είναι ένα όχημα που σχεδιάστηκε για την ανύψωση και σταθερή περιστροφή κατά την ρυμούλκηση αεροσκαφών. Το ΑΤΤ-ΙΙ μπορεί με ασφάλεια να έλξει αεροσκάφος βάρους μέχρι 40 τόνους. Το όχημα συγκρατεί και ανυψώνει τον εμπρόσθιο τροχό του αεροσκάφους και στην συνέχεια έλκει το αεροσκάφος. Το ΑΤΤ-ΙΙ παρέχει εξαιρετική ευελιξία κίνησης σε κλειστούς χώρους αποθήκευσης παρέχοντας ουσιαστικά μηδενική ακτίνα στροφής ως προς τον άξονα του σημείου ανύψωσης. Το όχημα διαθέτει ισχυρό πετρελαιοκινητήρα 48ΗΡ με υδροστατικό σύστημα διεύθυνσης. Το ΑΤΤ-ΙΙ χρησιμοποιείται αποτελεσματικά από αεροπορικές δυνάμεις διαφόρων χωρών περισσότερο από 15 χρόνια. ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Ικανότητα ανύψωσης 15,400 lbf / 7000 kgf Βάρος 7280 lb / 3300 kg ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ Μέγιστη απόσταση μεταξύ των ανυψωτικών ΕΥΕΛΙΞΙΑ ΚΙΝΗΣΗΣ Μέγιστη ταχύτητα κίνησης 6 mph / 10 km/h Μέγιστη κλίση 7% Ακτίνα Στροφής (total swing clear) 134 / 3400 mm Ακτίνα Στροφής (Nose landing 82

83 βραχιόνων 31.5 / 800 mm Ελάχιστο ύψος ανύψωσης (*) 2 / 50 mm Μέγιστο ύψος ανύψωσης 11.8 / 300 mm Μέγιστη γωνία παλινδρόμησης 17.5 deg ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΥΔΡΑΥΛΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Πίεση συστήματος ανύψωσης 2300 PSI / 160 bar ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 12 Volt Σύστημα Gear) 0 mm Πλάτος 86 / 2180 mm Μεταξόνιο 108 / 2750 mm Δύναμη Έλξης με φορτίο 14,300 lbf / 6500 kgf Σύστημα διεύθυνσης Υδροστατική οδήγηση 2 τροχών Φρένα Φρένο στάθμευσης που απελευθερώνεται υδραυλικά Τροχοί εμπρός 425x260 πέλμα έλξης Vulkollen ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΙΝΗΤΗΡΑ Αρ. Μοντέλου Isuzu 4LE2PW10 (4 cyl. Diesel) Καύσιμα Jet Fuel Συμβατό Επιδόσεις 2500RPM Σύστημα ψύξης Υδρόψυξη Κυβισμός 0.58 gl / 2.2 litter 83

84 Πολιτικά Προϊόντα Η ΕΛΒΟ παράγει τροχοφόρα και τεθωρακισμένα οχήματα που καλύπτουν πλήρως τις απαιτήσεις των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας καθώς επίσης Λεωφορεία και Φορτηγά για τις ανάγκες της Πολιτικής Αγοράς. Σε συνεργασία με τους μεγαλύτερους οίκους του εξωτερικού (MERCEDES, OSHKOSH, MAN-STEYR, AMG) η ΕΛΒΟ με την τεχνογνωσία και την υποδομή που διαθέτει έχει τη δυνατότητα πλήρους κάλυψης των αναγκών των ΕΔ της χώρας. Συγκεκριμένα έχουν παραχθεί ή ευρίσκονται στην παραγωγή προϊόντα όπως: Πολιτικά Οχήματα Κατηγορία C (Civilian=Πολιτικά) C 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 Τύπος Οχήματος Φορτηγά Γενικής Χρήσης (ανατρεπόμενα μεταφορές εμπορευματοκιβωτίων) Απορριμματοφόρα Πυροσβεστικά παντός τύπου Βυτιοφόρα (ύδατος λυμμάτων) Λεωφορεία (αστικά υπεραστικά τουριστικά) Λεωφορεία (μεταφοράς προσωπικού εργοστασίων ξενοδοχείων) C5. Λεωφορείο αστικό 84

85 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΣΚΕΛΟΣ Στο πρακτικό σκέλος θα υλοποιήσουμε την ανάλυση χρηματοοικονομικών καταστάσεων της ΕΛΒΟ ΑΕΒΕ με την βοήθεια αριθμοδεικτών. 1. Αριθμοδείκτες Ρευστότητας Οι αριθμοδείκτες που χρησιμοποιούνται περισσότερο για τον προσδιορισμό της βραχυχρόνιας οικονομικής θέσεως μιας επιχείρησης και της ικανότητάς της να ανταποκρίνεται στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της είναι οι εξής: 1) Αριθμοδείκτες γενικής ρευστότητας 2) Αριθμοδείκτες ειδικής ρευστότητας 3) Αριθμοδείκτες ταμειακής ρευστότητας 4) Αριθμοδείκτες αμυντικού χρονικού διαστήματος Γι αυτό και εμείς στην παρούσα εργασία χρησιμοποιήσαμε αυτούς τους τέσσερις αριθμοδείκτες, για να προσδιορίσουμε την οικονομική κατάσταση της εταιρείας. 1.1 Αριθμοδείκτες γενικής ρευστότητας Ο αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας μας δείχνει πόσες φορές η επιχείρηση έχει την δυνατότητα να καλύψει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της από το σύνολο του κυκλοφοριακών της στοιχείων. Επίσης, μας δείχνει και το περιθώριο ασφαλείας που διατηρεί η διοίκηση για να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει μια ανεπιθύμητη εξέλιξη στη ροή κεφαλαίων κινήσεως.ο αριθμοδείκτης ρευστότητας δεν δείχνει μόνο το μετρό της ρευστότητας μιας 85

86 φορές επιχειρήσεως, αλλά και το περιθώριο ασφαλείας, που διατηρεί η διοίκηση της, για να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει μια κάποια ανεπιθύμητη εξέλιξη στη ροή των κεφαλαίων κινήσεως πίνακας 1 γενικής ρευστότητας 2007 ό ύ ό ώ = 1,31 φορές 2008 ό ύ ό ώ = 1,17 φορές 2009 ό ύ ό ώ = 0,96 φορές 2010 ό ύ ό ώ = 0,50 φορές 2011 ό ύ ό ώ = 0,84 φορές Με δεδομένο ότι ένας ικανοποιητικός δείκτης κυμαίνεται γύρω στο 1,5 με 2,5 φορές, αντιλαμβανόμαστε πως η καλύτερη χρονιά ως προς την γενική ρευστότητα ήταν το 2007, όπου ο δείκτης ήταν στο 1,31 που σημαίνει πως η επιχείρηση είχε την δυνατότητα να καλύπτει τις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις της 1,31 φορές. Και με χειρότερη χρονιά το 2010 με 0,50 φορές όπου παρατηρούμε πως έχουν αυξηθεί οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις και έχουν μειωθεί αισθητά το κυκλοφορούν ενεργητικό. Δείχνοντάς μας πως η επιχείρηση δεν μπορεί να καλύψει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της από τα κυκλοφοριακά της στοιχεία όπως και τα έτη 2011με 0,84 φορές και 2009 με 0,96 φορές. 1,5 1 0,5 Γενική ρευστότητα 1,31 1,17 0,96 0,5 0, έτη Γενική ρευστότητα Εικόνα 1 διάγραμμα γενικής ρευστότητας 86

87 ποσά σε ευρώ Λόγο της σημαντικότητας του αριθμοδείκτη θα χρειαστεί να αναλύσουμε ακόμα περισσότερο τα στοιχεία που διαθέτουμε θα παρατηρήσουμε πως το αυξημένο ποσοστό του 2007 σε σχέση με τις άλλες χρονιές οφείλεται στο υψηλό κυκλοφορούν ενεργητικό παρόλο που οι βραχυχρόνιες υποχρεώσεις είναι υψηλές. Θα πρέπει να αναλύσουμε το κυκλοφορούν ενεργητικό και τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις ώστε να διαπιστώσουμε το αποτέλεσμα , , , , , , , ,00 0, , , , , , , , ,21 βραχυπρόθεσμες ,49 υποχρεώσεις κυκλοφορούν ,73 ενεργητικό έτη Εικόνα 2 πορεία βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων και κυκλοφορούντος ενεργητικού Όπως παρατηρούμε στο παραπάνω γράφημα ενώ οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις από το 2007 στο 2008 μειώνονται κατά 14,01% ενώ το κυκλοφορούν ενεργητικό μειώνεται κατά 22,87% διότι οι απαιτήσεις από ,65 το 2007 έχουμε ,65 το 2008 αλλά και αύξηση στα διαθέσιμα από 1/ ,09 στα ,07 όποτε και η μείωση στο 1,17 από 1,31. Το οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις μειώνονται κατά 3,52% ενώ το κυκλοφορούν ενεργητικό μειώνεται κατά 21,32% καθώς έχουμε πτώση στα διαθέσιμα από ,07 σε ,23 όπως και στις απαιτήσεις από ,65 σε ,91 που οδηγεί και στην περαιτέρω πτώση 87

88 του δείκτη μας στο 0,96 που σημαίνει πως η εταιρεία δεν μπορεί οριακά να καλύψει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις. Το οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της εταιρείας αυξάνονται κατά 17,38% καθώς οι προμηθευτές αυξάνονται από ,76 σε ,42 όπως και οι Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις από ,85 σε ,00 και παρατηρούμε και μια μειωση στις δανειακές υποχρεώσεις από ,44 σε ,49. Ενώ το κυκλοφορούν ενεργητικό μειώνεται κατά 38,28% αφού οι απαιτήσεις φτάνουν στο μισό της προηγούμενης χρήσης από ,91 σε ,64 και τα ταμειακά από ,23 σε ,47 που οδηγεί τον δείκτη μας στη χειρότερη χρονιά αφού διαμορφώνεται στο 0.50 που σημαίνει η εταιρεία δεν μπορεί να καλύψει κατά το ήμισυ τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις. Το οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της εταιρείας μειώνονται κατά 40,64% σε σχέση με την προηγούμενη χρήση διότι οι προμηθευτές από ,42 πέφτουν στις ,32 και οι λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις από ,00 σε ,84 ενώ το κυκλοφορούν ενεργητικό έχει μια μικρή πτώση κατά 0,65% που μας οδηγεί σε έναν αριθμοδείκτη καλύτερο από την προηγούμενη χρονιά δηλαδή 0,84 που και πάλι δεν μας καλύπτει καθώς η εταιρεία δεν μπορεί να καλύψει ούτε 1 φορά τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της. 1.2 Αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας Όπως γνωρίζουμε ο δείκτης αυτός αποτελεί ένα πιο αυστηρό εργαλειο αποδοτικότητας σε σχέση με το προηγούμενο, καθώς αποτελείται μόνο από στοιχεία που ρευστοποιούνται εύκολα, όπως είναι τα διαθέσιμα και οι απαιτήσεις, σε αντίθεση με τα αποθέματα που ενδέχεται να μην μετατραπούν εύκολα σε μετρητά. Γνωρίζουμε πως η επιχείρηση δεν αντιμετωπίζει προβλήματα με την πώληση των αποθεμάτων της, όπως διαπιστώνουμε από τον δείκτη ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων, οπότε μπορεί και μετατρέπει τα αποθέματα της εύκολα σε μετρητά. 88

89 φορές πίνακας 2 ειδικής ρευστότητας 2007 έ ό ή ώ = 1.03 φορές 2008 έ ό ή ώ = 0,91 φορές 2009 έ ό ή ώ = 0,69 φορές 2010 έ ό ή ώ = 0,29 φορές 2011 έ ό ή ώ = 0,52 φορές 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 ειδική ρευστότητα 1,03 0,91 0,69 0,52 0, ειδική ρευστότητα Εικόνα 3 διάγραμμα ειδικής ρευστότητας Όπως βλέπουμε στον παραπάνω πινάκα ο δείκτης μας ξεκάνει το 2007 από το 1,03, σημειώνει μείωση το 2008 στο Συνεχίζει να πέφτει και το 2009 στο 0,69 καθώς και το 2010 όπου διαμορφώνεται στο 0,29 που είναι και η χειρότερη χρόνια και στη συνεχεία το 2011 ανεβαίνει ελαφρός για να φτάσει στο 0,52. Όπως αντιλαμβανόμαστε, η καλύτερη χρονιά ήταν το 2007 όπου η επιχείρηση, ήταν σε θέση να καλύψει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της από τα στοιχεία που ρευστοποιούνται σχετικά εύκολα, κατά 1,03 φορές. Το 2008 είναι οριακά ικανοποιητικός για την εταιρεία μας αφού καλύπτει σχεδόν 1 φορά τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις σε σχέση με τις απαιτήσεις και τα ταμειακά διαθέσιμα. Η χειρότερη περίοδος από άποψη ρευστότητας για την 89

90 εταιρεία μας είναι οι 3 επόμενες χρονιές με αποκορύφωση το 2010 όπου ο δείκτης μας κατρακυλά στο 0.29 με αποτέλεσμα να μην δίνει περιθώρια στην επιχείρηση να καλύψει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της καθώς και οι χρονιές 2009 και 2011 με δείκτες 0,69 κ 0,52 αντίστοιχα. Όπως και στην γενική ρευστότητα έτσι και εδώ θα χρειαστούμε βαθύτερη ανάλυση ώστε να εστιάσουμε στα χαρακτηριστικά εκείνα που διαμορφώνουν τον δείκτη μας ως έχει. Όπως παρατηρούμε ενώ οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις από το 2007 στο 2008 μειώνονται κατά 14,01%,το κυκλοφορούν ενεργητικό μειώνεται κατά 22,87% διότι οι απαιτήσεις από ,65 το 2007 έχουμε ,65 το 2008 αλλά και αύξηση στα διαθέσιμα από 1/ ,09 στα ,07 όποτε και η μείωση στο 1,03 από 0,91. Το οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις μειώνονται κατά 3,52% ενώ έχουμε πτώση στα διαθέσιμα από ,07 σε ,23 όπως και στις απαιτήσεις από ,65 σε ,91 που οδηγεί και στην περαιτέρω πτώση του δείκτη μας στο 0,69 που σημαίνει πως η εταιρεία δεν μπορεί οριακά να καλύψει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις από άποψη ρευστότητας αρα δεν είναι επαρκείς και η εταιρεία αντιμετωπίζει σημαντικό πρόβλημα ρευστότητας. Το η εταιρεία διανύει την χειρότερη της χρόνια αφού ο δείκτης μας διαμορφώνεται στο 0,29 πράγμα που σημαίνει ότι δεν είναι ικανή να καλύψει ούτε στο 1/3 τις υποχρεώσεις τις από άποψη ρευστότητας. Οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της εταιρείας αυξάνονται κατά 17,38% καθώς οι προμηθευτές αυξάνονται από ,76 σε ,42 όπως και οι Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις από ,85 σε ,00 αν και παρατηρούμε και μια μείωση στις δανειακές υποχρεώσεις από ,44 σε ,49. Ενώ οι απαιτήσεις φτάνουν στο μισό της προηγούμενης χρήσης από ,91 σε ,64 και τα ταμειακά διαθέσιμα από ,23 σε ,47. 90

91 Το οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της εταιρείας μειώνονται κατά 40,64% σε σχέση με την προηγούμενη χρήση διότι οι προμηθευτές από ,42 πέφτουν στις ,32 και οι λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις από ,00 σε ,84 ενώ στον αντίποδα οι απαιτήσεις από ,64 την προηγούμενη χρόνια διαμορφώνονται στα ,94 την τρέχουσα χρονιά μια απώλεια που υπερκαλύπτεται από τα ταμειακά διαθέσιμα του αυξάνονται από ,47 σε ,45 την τρέχουσα χρήση. Σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά είναι θετικό αν και σε γενικές γραμμές μας δείχνει την κακίστη περίοδο ρευστότητας που διανύει η εταιρεία καθώς ο δείκτης διαμορφώνεται σε 0,52. Πού να δείχνει πως η εταιρεία είναι σε θέση να καλύψει στο μισό τις υποχρεώσεις τις από άποψη ρευστότητας. 1.3 Αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας Ο δείκτης αυτός δείχνει τη δυνατότητα της επιχείρησης να εξοφλεί τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της από τα διαθέσιμα της. Ο δείκτης θεωρείται ικανοποιητικός κοντά στην μονάδα. Στην εταιρεία που αναλύουμε όπως θα δούμε και παρακάτω έχει στις 3 από τις 5 χρήσεις αξιόλογα ταμειακά διαθέσιμα και τις άλλες 2 σχεδόν κοντά στο μηδέν. πίνακας 3 ταμειακής ρευστότητας 2007 = 0,01 φορές 2008 = 0,23 φορές 2009 = 0,14 φορές 2010 = 0,01 φορές 2011 = 0,19 φορές 91

92 Με μια πρώτη ματιά αντιλαμβανόμαστε πως τα ταμειακά διαθέσιμα δεν επαρκούν καμία χρονιά να καλύψουν τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της εταιρείας. Έχοντας στο μυαλό μας όμως πως ένας δείκτης ταμειακής ρευστότητας που κινείται στο 35% με 45% χαρακτηρίζεται επαρκής,,μπορούμε να πούμε πως την χρονιά 2008 με δείκτη 23% η εταιρεία μοιάζει σε καλό δρόμο σε σχέση με τις άλλες χρονιές αφού είναι σε θέση τα ταμειακά διαθέσιμα να καλύψουν, τις υποχρεώσεις κατά 23%. Όπως το 2007 και 2010 όπου βρίσκεται σχεδόν στο μηδέν με δείκτη 0,1. Και τις χρονιές 2009 και 2011 η εταιρεία είναι σε θέση να καλύψει τις υποχρεώσεις από τα ταμειακά τις διαθέσιμα κατά 14% και 19% αντίστοιχα. Διάγραμμα διαχρονικής μεταβολής του δείκτη 0,25 0,2 0,23 0,19 0,15 0,1 0,14 ταμειακή ρευστότητα 0,05 0 0,01 0, Εικόνα 4 ταμειακής ρευστότητας 1.4 Αριθμοδείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος Ο δείκτης αυτός αποτελεί ένα πολύ συντηρητικό μέτρο του βαθμού ικανότητας μιας επιχειρήσεως να καταβάλλει τις λειτουργικές της δαπάνες από τα αμυντικά της στοιχεία χωρίς να βασίζεται στα λειτουργικά της έσοδα. Δηλαδή μετράει πόσες ημέρες η επιχείρηση μπορεί να λειτουργεί χρησιμοποιώντας τα αμυντικά τις περιουσιακά της στοιχεία, χωρίς να καταφύγει στη 92

93 ημέρες χρησιμοποίηση των εσόδων που προέρχονται από τις δραστηριότητες της. Οπότε καταλαβαίνουμε πως όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης τόσο καλύτερα για την επιχείρηση. πίνακας 4 αμυντικού χρόνου 2007 = 1,73 φορές 633 μέρες 2008 = 2,63 φορές 960 μέρες 2009 = 1,61 φορές 588 μέρες 2010 = 1,04φορές 379 μέρες 2011 = 2,01 φορές 732 μέρες Αυτός ο αριθμοδείκτης θεωρείται από μερικούς αναλυτές ο καλύτερος δείκτης υπολογισμό της ρευστότητας μιας επιχείρησης. Το μόνο σίγουρο βεβαία είναι ότι αυτό ο αριθμοδείκτης αποτελεί μια εναλλακτική πηγή πληροφόρησης για την ρευστότητας Δείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος Εικόνα 5 αμυντικού χρονικού διαστήματος. 93

94 Όπως βλέπουμε ο δείκτης μας είναι ικανοποιητικός σε όλες τις χρονιές Καθώς την χειρότερη χρονιά το 2010 με 379 μέρες εταιρεία μας δύναται να καλύπτει τις λειτουργικές της δαπάνες, με τη χρησιμοποίηση των αμυντικών της περιουσιακών στοιχείων, χωρίς να καταφεύγει σε βραχυχρόνιο δανεισμό. Με κάτι ανάλογο να συμβαίνει τις χρονιές 2007 με 633 μέρες το 2009 με 588 μέρες το 2011 με 732 μέρες και κορύφωση το 2008 με 960 μέρες. 2. Αριθμοδείκτες δραστηριότητας Η αποτελεσματικότερη χρησιμοποίηση των περιουσιακών στοιχείων μιας επιχειρήσεως ενδιαφέρει τόσο τη διοίκηση της, όσο και εκείνους που ενδιαφέρονται γι αυτήν. Για τον λόγο αυτό χρησιμοποιήσαμε τους εξής αριθμοδείκτες δραστηριότητας: 1) Ταχύτητα εισπράξεως απαιτήσεων και ημέρες δεσμεύσεως κεφαλαίων 2) Ταχύτητα εξόφλησης βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων και ημέρες 3) Ταχύτητα κυκλοφορίας αποθεμάτων και ημέρες 4) Ταχύτητα καθαρού κεφαλαίου κίνησης 5) Ταχύτητα κυκλοφορίας ενεργητικού 6) Ταχύτητα κυκλοφορίας παγίων 2.1 Αριθμοδείκτης ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων πίνακας 5 ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων ή έ ό ή ή έ ό ή ή έ ό ή ή έ ό ή ή έ ό ή 0,88 φορές 0,49 φορές 0,68 φορές 0,60 φορές 0,30 φορές 94

95 Εικόνα 6 ημέρες εισπράξεως των απαιτήσεων Με την βοήθεια του γραφήματος και του πίνακα συμπεραίνουμε μία αρνητική πορεία της επιχείρησης καθώς οι απαιτήσεις είναι μεγαλύτερες των πωλήσεων σε όλα τα μελετώμενα χρόνια. Η μέση διάρκεια παραμονής των απαιτήσεων στην επιχείρηση είναι πολύ μεγάλη αφού δεν πλησιάζει την μονάδα και συνεπώς ο βαθμός ρευστότητας των απαιτήσεων της επιχείρησης είναι ιδιαίτερα αρνητικός με σημαντικές επιπτώσεις στις ταμειακές ροές της. Ο λόγος που ο αριθμοδείκτης ταχύτητας εισπράξεως των απαιτήσεων είναι τόσο αρνητικός είναι οι τεράστιες απαιτήσεις. Συγκεκριμένα κατά την διάρκεια της λογιστικής χρήσης του 2007 εισπράττονται 0,88 φορές οι απαιτήσεις, το οποίο αντιστοιχεί σε 413 ημέρες μέσης διάρκειας παραμονής των απαιτήσεων στην επιχείρηση. Το 2007 δυστυχώς είναι ότι καλύτερο έχει να παρουσιάσει η επιχείρηση στο πέρας της πενταετίας. Το 2008 παρόλο που οι απαιτήσεις μειώνονται ο δείκτης χειροτερεύει αφού οι πωλήσεις υποδιπλασιάζονται και ο δείκτης διαμορφώνεται σε 0,49 φορές, δηλαδή 745 ημέρες εισπράξεως των απαιτήσεων. Το 2009 έχουμε βελτίωση του δείκτη κατά 0,19 και αυτό οφείλεται στην μείωση των απαιτήσεων η οποία υπερκαλύπτει την μείωση των πωλήσεων, παρόλο αυτά οι 534 ημέρες εισπράξεως των απαιτήσεων είναι πολλές. Στην συνέχεια ο δείκτης διαμορφώνεται σε 0,60 φορές για το έτος 2010 κάτι που 95

96 συμβαίνει εξαιτίας της ταυτόχρονης πτώσης των πωλήσεων αλλά και των απαιτήσεων. Τέλος για το 2011 ο δείκτης βυθίζεται σε 0,30 φορές εξαιτίας της τεράστιας πτώσης των πωλήσεων από ,93 σε ,39 και ο αριθμός των ημερών εισπράξεως των απαιτήσεων εκτοξεύετε στις 1199 ημέρες. Παρότι η επιχείρηση κατάφερε να μειώνει διαρκώς το ύψος των απαιτήσεων στην διάρκεια της πενταετίας και από τα ,29 εκατομμύρια το 2007 έφτασε στα ,44 το 2011 ο δείκτης συνέχισε την καθοδική του πορεία αφού απέτυχαν στην αύξηση ή διατήρηση του ύψους των πωλήσεων λόγω της εγχώριας αλλά και τις παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. 2.2 Αριθμοδείκτης ταχύτητας εξοφλήσεως βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων Ο αριθμοδείκτης αυτός μας δείχνει πόσες φορές μέσα στη χρήση ανανεώθηκαν οι ληφθείσες από την επιχείρηση πιστώσεις ή αλλιώς πόσες φορές το κόστος πωληθέντων καλύπτει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις. Η παρακολούθηση του αριθμοδείκτη αυτού για μια σειρά ετών δείχνει την πολιτική της επιχειρήσεως ως προς τη χρηματοδότηση των αγορών της. πίνακας 6 ταχύτητας εξοφλήσεως βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων ό ηθέντων έ ύ ό ώ ό ηθέντων έ ύ ό ώ ό ηθέντων έ ύ ό ώ ό ηθέντων έ ύ ό ώ ό ηθέντων έ ύ ό ώ 0,65 φορές 0,41 φορές 0,50 φορές 0,25 φορές 0,09 φορές 96

97 πίνακας 7 ταχύτητας εξοφλήσεως βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων σε ημέρες έ ύ ό ώ ό ηθέντων έ ύ ό ώ ό ηθέντων έ ύ ό ώ ό ηθέντων έ ύ ό ώ ό ηθέντων έ ύ ό ώ ό ηθέντων 561 ημέρες 894 ημέρες 728 ημέρες 1451 ημέρες 3896 ημέρες Από τους παραπάνω πίνακες συμπεραίνουμε ότι το κόστος πωληθέντων είναι πολύ μικρότερο από τις υπέρογκες βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις και εξαιτίας αυτού ο δείκτης δεν πλησιάζει την μονάδα. Μεγάλη ευθύνη στο μέγεθος των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων φέρουν οι δανειακές υποχρεώσεις της επιχείρησης και για αυτό τον λόγο παραθέτουμε τον παρακάτω πίνακα στον οποίο αποτυπώνεται η ποσοστιαία συσχέτιση των δύο μεγεθών πίνακας 8 συσχέτιση βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων με δανειακές υποχρεώσεις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις , , , , ,85 Δανειακές υποχρεώσεις , , , , ,31 ποσοστιαία συσχέτιση 68,43% 68,98% 64,78% 40,13% 42,31% 97

98 Βλέπουμε λοιπόν ότι οι δανειακές υποχρεώσεις κυμαίνονται από 68,43% έως 64% τα πρώτα 3 χρόνια και στην συνέχεια υποχωρούν στο 40%. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι αυτά τα ποσοστά δεν είναι βιώσιμα για μία ιδιωτική επιχείρηση, παρά μόνο για μία επιχείρηση που η πλειοψηφία των μετοχών ανήκει στο Ελληνικό δημόσιο. Γιατί είναι διαφορετική υπόθεση ιδιώτες να εγγυώνται τις δανειακές υποχρεώσεις μιας επιχείρησης και διαφορετική όταν το ίδιο το κράτος οφείλει χρήματα σε μία τράπεζα που ανήκει στην επικράτεια της. Για αυτό τον λόγο ο αριθμοδείκτης μας βγαίνει αρνητικά πλασματικός καθώς η δυνατότητα κάλυψης των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων της επιχείρησης είναι στην πραγματικότητα πολύ μεγαλύτερη από αυτή που αποτυπώνει ο αριθμοδείκτης μας. Το 2007 είναι και πάλι η καλύτερη χρονιά για την επιχείρηση αφού ο δείκτης ταχύτητας εξοφλήσεως των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων διαμορφώνεται σε 0,65 φορές κάτι το οποίο αντιστοιχεί σε 561 ημέρες που οι υποχρεώσεις της επιχείρησης παραμένουν απλήρωτες. Το 2008 το κόστος πωληθέντων μειώνεται παραπάνω από τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις με αποτέλεσμα πτώση του δείκτη σε 0,41 φορές. Το 2009 έχουμε μία μικρή αύξηση του αριθμητή και μικρή μείωση του παρονομαστή κάτι που επιτρέπει στον δείκτη να αυξηθεί κατά 0,09 και να διαμορφωθεί σε 0,50 φορές, δηλαδή σε 728 ημέρες. Το 2010 το κόστος πωληθέντων σχεδόν υποδιπλασιάζεται με φυσικό ακόλουθο ο δείκτης από το 0,50 να πέσει στο 0,25. Τέλος το 2011 παρατηρούμε μία ακόμα μεγάλη μείωση του κόστους πωληθέντων από τα ,47 στα ,94 με μία πιο μικρή μείωση των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων κάτι το οποίο αναγκάζει τον δείκτη να βυθιστεί σε 0,09 φορές, δηλαδή σε 3896 ημέρες που οι υποχρεώσεις παραμένουν απλήρωτες. 98

99 2.2 Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων Ο δείκτης αυτός μας δείχνει πόσες φορές ανανεώθηκαν τα αποθέματα της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της μέσα στη χρήση. πίνακας 9 ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων ό ηθέντων έ ό ό ό ηθέντων έ ό ό ό ηθέντων έ ό ό ό ηθέντων έ ό ό ό ηθέντων έ ό ό 2,07 φορές 1,49 φορές 1,89 φορές 1,05 φορές 0,37 φορές Όπως βλέπουμε από τον παραπάνω πίνακα και συγκεκριμένα από τα 3 πρώτα έτη η ικανότητα της επιχείρησης να πωλεί τα αποθέματα της είναι αρκετά υψηλή αφού μιλάμε για βιομηχανία παραγωγής οχημάτων βάση εκτέλεσης εγχωρίων ή εξωχώριων συμβάσεων. Η πολιτική της εταιρείας από το 2007 έως το 2009 είναι να διατηρεί περίπου τα μισά αποθέματα προϊόντων σε σχέση με τις πωλήσεις της. Από το 2010 βλέπουμε μία διαφορετική πολιτική της επιχείρησης αφού παρόλο που το κόστος πωληθέντων συνεχώς μειώνεται αποφασίζει να διατηρήσει σχεδόν το ίδιο ύψος αποθεμάτων με αυτό των προηγούμενων ετών. 99

100 2,50 2,00 2,07 1,89 1,50 1,49 1,00 0,50 0,00 1, ,37 Εικόνα 7 διάγραμμα ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων Συγκεκριμένα μεγάλη μείωση του δείκτη παρατηρούμε σε 2 περιπτώσεις, πρώτον από το 2009 στο 2010 και αυτό οφείλεται στην πτώση του κόστους πωληθέντων από τα ,30 στα ,47 και δεύτερον από το 2010 στο 2011 καθώς και πάλι το κόστος των πωλήσεων μειώνεται από τα ,47 στα , Αριθμοδείκτης ταχύτητας καθαρού κεφαλαίου κινήσεως Ο δείκτης αυτός μας δείχνει ποιο είναι το ύψος των πωλήσεων που επιτεύχθηκε από κάθε μονάδα καθαρού κεφαλαίου κίνησης και αν διατηρούνται μεγάλα κεφάλαια κινήσεως σε σχέση με τις πωλήσεις. Το καθαρό κεφάλαιο κίνησης ισούται με το κυκλοφορούν ενεργητικό μείων τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της επιχειρήσεως. Ακολουθεί ο πίνακας καθαρού κεφαλαίου κινήσεως αναλυτικά για κάθε μια χρονιά του αριθμοδείκτη: 100

101 πίνακας 10 αριθμοδείκτης ταχύτητας καθαρού κεφαλαίου κινήσεως έ ή ό ά ή έ ή ό ά ή έ ή ό ά ή έ ή ό ά ή έ ή ό ά ή 2,63 φορές 2,62 φορές = - 9,99 φορές = - 0,46 φορές = - 0,78 φορές Το 2007 οι καθαρές πωλήσεις καλύπτουν 2,63 φορές το κεφάλαιο κίνησης, αριθμός θετικός για την επιχείρηση. Το 2008 υποδιπλασιάζονται και οι πωλήσεις και το καθαρό κεφάλαιο κινήσεως με αποτέλεσμα ο δείκτης να παραμείνει ίδιος. Από το 2008 στο 2009 παρατηρούμε τεράστια αλλαγή του δείκτη. Ο λόγος είναι η μεγάλη μείωση του κεφαλαίου κινήσεως και πιο συγκεκριμένα η μεγάλη μείωση στο κυκλοφορούν ενεργητικό. Από το 2009 στο 2010 το κυκλοφορούν ενεργητικό μειώνεται ξανά και από τα ,32 διαμορφώνεται στα ,013,49 ενώ ταυτόχρονα οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις μεγαλώνουν με αποτέλεσμα ο δείκτης να ισούται με -0,46 φορές. Τέλος το 2011 οι πωλήσεις μειώθηκαν και ο δείκτης διαμορφώθηκε σε - 0,78 φορές. Παρακάτω παραθέτουμε τον αναλυτικό πίνακα καθαρού κεφαλαίου κίνησης: 101

102 πίνακας 11 αναλυτικός καθαρού κεφαλαίου κίνησης κυκλοφορούν ενεργητικό βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις καθαρό κεφάλαιο κίνησης , , , , , , , , , , , , , , , Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού Ο δείκτης αυτός δείχνει το βαθμό που χρησιμοποιεί η επιχείρηση το ενεργητικό της σε σχέση με τις πωλήσεις της, όπως επίσης και αν υπάρχει υπερεπένδυση σ αυτήν. πίνακας 12 ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού 2007 = 0,38 φορές 2008 = 0,25 φορές 2009 = 0,31 φορές 2010 = 0,27 φορές 2011 = 0,09 φορές Τα αποτελέσματα του αριθμοδείκτη μας δείχνουν ξεκάθαρα ότι η επιχείρηση μας έχει υπερεπένδυση κεφαλαίων σε σχέση με το ύψος των πωλήσεων. Το 2007 το σύνολο του ενεργητικού είναι τριπλάσιο των πωλήσεων πράγμα που σημαίνει ότι δεν γίνεται καλή χρήση του ενεργητικού. Το 2008 αποτελεί άλλη 102

103 μία ένδειξη μη εντατικής χρησιμοποίησης των περιουσιακών της στοιχείων καθώς το ενεργητικό είναι τετραπλάσιο των πωλήσεων, γεγονός για το οποίο ευθύνεται η τεράστια πτώση των πωλήσεων από τα ,99 στα ,66. Το 2009 υπάρχει μία μείωση του ενεργητικού κάτι που επιτρέπει την αύξηση του δείκτη κατά 0,06 φορές, ενώ το 2010 ο δείκτης επανέρχεται στα επίπεδα του 2008 λόγο νέας μείωσης των πωλήσεων. Τέλος το 2011 αποτελεί την χειρότερη χρονιά της πενταετίας αφού ο δείκτης διαμορφώνεται σε 0,09 φορές. Τα αποτελέσματα μας δείχνουν ότι η επιχείρηση θα πρέπει να προβεί άμεσα είτε σε μεγάλη αύξηση των πωλήσεων με το υπάρχον φυσικά ενεργητικό, είτε σε μεγάλη ρευστοποίηση του ενεργητικού το οποίο μας είναι άχρηστο για το μέγεθος των πωλήσεων μας. Φυσικά το ιδανικό θα είναι να υπάρξει ταυτόχρονη αύξηση των πωλήσεων και μείωση του συνόλου του ενεργητικού. 2.5 Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Ο αριθμοδείκτης αυτό δείχνει τον βαθμό χρησιμοποιήσεως των πάγιων περιουσιακών στοιχείων σε σχέση με τις πωλήσεις. Επίσης μας παρέχεται η πληροφορία εάν υπάρχει υπερεπένδυση στην επιχείρηση. πίνακας 13 ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων 2007 = 1 φορές 2008 = 0,62 φορές 2009 = 0,79 φορές 2010 = 0,64φορές 2011 = 0,22φορές 103

104 Είναι εμφανές ότι υπάρχει υπερεπένδυση παγίων στην εταιρεία με μοναδική ίσως εξαίρεση το Η πτωτική τάση του δείκτη οφείλεται στην συνεχόμενη μείωση των καθαρών πωλήσεων σε όλα τα μελετώμενα χρόνια. Υπάρχει βέβαια και συνεχόμενη μείωση των παγίων αλλά όχι τόσο μεγάλη όσο αυτή των πωλήσεων με αποτέλεσμα ο δείκτης από το 2007 που ισούταν με 1 φορές να κατρακυλήσει το 2011 σε 0,22 φορές. Το παρακάτω γράφημα της πορείας των πωλήσεων της επιχείρησης είναι διαφωτιστικό: , , , , ,00 0, ,99 δείκτης πωλήσεων , , , , Εικόνα 8 διάγραμμα δείκτη πωλήσεων 3. Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας Οι αριθμοδείκτες αποδοτικότητας απεικονίζουν την ικανότητα της επιχείρησης να πραγματοποιεί κέρδη. Για την μέτρηση της αποδοτικότητας χρησιμοποιούνται διάφορα κριτήρια, όπως η πορεία του όγκου πωλήσεων, της παραγωγής, των κερδών κλπ. Οι αριθμοδείκτες αποδοτικότητας χρησιμοποιούνται γιατί αναφέρονται αφενός στις σχέσεις κερδών και απασχολούμενων κεφαλαίων και αφετέρου στις σχέσεις μεταξύ κερδών και πωλήσεων. Οι κύριοι αριθμοδείκτες αποδοτικότητας: 104

105 1) Αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου ή μικτού κέρδους. 2) Αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου ή καθαρού κέρδους. 3) Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας απασχολούμενων κεφαλαίων. 4) Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού. 5) Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων. 3.1 Αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου ή μικτού κέρδους Ο δείκτης αυτός μας δείχνει τη λειτουργική αποτελεσματικότητα της επιχείρησης, καθώς και την πολιτική τιμών της. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν, πως όσο υψηλότερος είναι ο δείκτης τόσο καλύτερα τα πράγματα για την επιχείρηση μας. πίνακας 14 μικτού περιθωρίου κέρδους x = 17,23% x = 3,10% x = - 19,06% x = - 6,01% x = - 1,98% Ο δείκτης ακολουθεί για άλλη μία φορά ακολουθεί καθοδική πορεία και ενώ το 2007 βρίσκεται στο 17,23%, πέφτει το 2008 στο 3,10% και στην συνέχεια αποκτά αρνητικό πρόσημο αφού το κόστος πωληθέντων είναι μεγαλύτερο των πωλήσεων. Η επιχείρηση παρουσιάζει ζημιά 19,06% το 2009, το 2008 μειώνεται η ζημιά στο 6,01% εξαιτίας της αύξησης των μικτών κερδών και το 2011 κλείνει με ζημιές 1,98%. 105

106 , , , , , , ,00 πωλήσεις κόστος πωληθέντων , , Εικόνα 9 διάγραμμα συσχέτισης πωλήσεων με κόστος πωληθέντων Βλέπουμε λοιπόν με την βοήθεια του διαγράμματος ότι μετά το 2009 το κόστος πωληθέντων υπερκαλύπτει τις πωλήσεις με αποτέλεσμα το μικτό κέρδος να είναι αρνητικό και κατά συνέπεια και ο αριθμοδείκτης μικτού κέρδους να είναι και αυτός αρνητικός. 3.2 Αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου κέρδους Ο δείκτης αυτός μας πληροφορεί για το ποσοστό του καθαρού κέρδους που απολαμβάνει η επιχείρηση από τις πωλήσεις της. Μας δείχνει δηλαδή σε πωλήσεις 100 Ε τι κέρδος αποκομίζει. πίνακας 15 αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου κέρδους x = -1,26% x = -32,95% x = - 56,17% x = - 95,52% x = - 322,57% 106

107 Είναι φανερό ότι η επιχείρηση αδυνατεί να εμφανίσει κέρδη στο πέρας της πενταετίας καθώς η καθαρή χρήση είναι αρνητική και επομένως και ο αριθμοδείκτης. Το 2007 ο δείκτης ισούται με -1,26% και στα επόμενα έτη συνεχώς χειροτερεύει αφού οι ζημίες αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο, με τελικό αποτέλεσμα το 2011 να διαμορφωθεί σε -322,57%. 3.3 Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας απασχολούμενων κεφαλαίων Ο δείκτης αυτός μας μετρά την κερδοφόρα δυναμικότητα του συνόλου των απασχολούμενων κεφαλαίων στην επιχείρησης και τον βαθμό επιτυχίας της διοικήσεως στη χρησιμοποίηση των ιδίων και ξένων κεφαλαίων πίνακας 16 αριθμοδείκτης αποδοτικότητας απασχολούμενων κεφαλαίων x x x x x Και σε αυτόν τον αριθμοδείκτη συμπεραίνουμε την αδυναμία της διοίκησης στην χρησιμοποίηση των ίδιων και ξένων κεφαλαίων αφού αν εξαιρέσουμε το 2007 όλα τα υπόλοιπα έτη κλείνουν με αρνητικούς δείκτες. 107

108 Για άλλη μία φορά βλέπουμε ότι από το 2008 και μετά η εγχώρια κρίση δεν άφησε περιθώρια στην επιχείρηση μας η οποία παρουσιάζει καταστροφικά αποτελέσματα. Το 2007 ο δείκτης ήταν 14,61% ενώ το ,77%, η διαφορά αυτή οφείλεται ζημιές εκμεταλλεύσεως. Στην συνέχεια έχουμε επιδείνωση του δείκτη στο -11,62% για το 2009 εξαιτίας νέας μεγαλύτερης ζημίας. Το 2010 είναι η χειρότερη χρονιά του συγκεκριμένου δείκτη αφού κλείνει στο - 35,38% και τέλος το 2011 στο -12,97%. 3.4 Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Ο δείκτης αυτός μετράει την απόδοση των συνολικών περιουσιακών στοιχείων μιας επιχείρησης. Δυστυχώς στην επιχείρηση μας είναι πολύ περιορισμένου ενδιαφέροντος για την ανάλυση μας αφού εκτός του 2007 είναι μονίμως αρνητικός. Οπότε η προσπάθεια ανάλυσης ενός αρνητικού αριθμοδείκτη που μελετάει αποδοτικότητα είναι πολύ δύσκολη. πίνακας 17 αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού x x x x x Και σε αυτόν τον αριθμοδείκτη οι αυξανόμενες ζημιές χρήσεως από το 2008 και μετά παρουσιάζουν ένα αρνητικό αποτέλεσμα που συνεχώς χειροτερεύει. Μοναδική εξαίρεση το 2007 όπου ο δείκτης είναι θετικός και ισούται με 4,56%. 108

109 3.5 Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων Ο δείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων μετρά την αποτελεσματικότητα με την οποία τα κεφάλαια των φορέων της επιχείρησης απασχολούνται σ αυτήν. πίνακας 18 αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων x 13,05% x -35,19% x -242,60% x x - Ο αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον προς ανάλυση καθώς παρουσιάζει αρνητικά ίδια κεφάλαια και συνεπώς αρνητική αποδοτικότητα. 109

110 4. Αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας Οι αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας μας βοηθάνε να προσδιορίσουμε την οικονομική κατάσταση της επιχειρήσεως σε μακροχρόνιο ορίζοντα. Οι αριθμοδείκτες που χρησιμοποιήσαμε για τον σκοπό αυτό είναι οι εξής: 1) Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς συνολικά 2) Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς δανειακά 3) Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς πάγια 4) Αριθμοδείκτης κυκλοφορούντος ενεργητικού προς συνολικές υποχρεώσεις 5) Αριθμοδείκτης παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 6) Αριθμοδείκτης καθαρών κερδών προς συνολικών τόκων Οι αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίου και βιωσιμότητας για την επιχείρηση που εξετάζουμε συνοψίζονται παρακάτω, ενώ γίνετε περαιτέρω ανάλυση στις υποενότητες που ακολουθούν. 4.1 Αριθμοδείκτης ιδίων προς συνολικά κεφάλαια Ο δείκτης αυτός μας δείχνει το ποσοστό του συνόλου των ενεργητικών στοιχείων μιας επιχείρησης, που έχει χρηματοδοτηθεί από τους φορείς της. Ο δείκτης έχει ως εξής: 110

111 πίνακας 19 αριθμοδείκτης ιδίων προς συνολικά κεφάλαια * * 100 = 14,38% 2008 * 100 = 9,65% 2009 * 100 = * 100 = * 100 = 7,44% Η διάφορα του αριθμοδείκτη αυτού από το 100 δείχνει το ποσοστό των ξένων κεφαλαίων, που προσφέρθηκαν από τους πιστωτές για τη χρηματοδότηση του ενεργητικού Παρατηρούμε πως όλες τις χρονιές τα ιδία κεφάλαια είναι εξεταστικά χαμηλά σε σχέση με τα συνολικά κεφάλαια. Που μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως και τα 5 έτη στηρίζεται στα ξένα κεφάλαια. Παρατηρούμε πως το 2006 χρησιμοποίησε τα περισσότερα ίδια κεφάλαια σε ποσοστό 14,38%. Αυτό μας δείχνει πως την χρονιά αυτή η επιχείρηση εμφάνιζε καλύτερη οικονομική θέση, έδειχνε λιγότερο εξαρτημένη από τα ξένα κεφάλαια και φαίνεται να παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια στους δανειστές της και να ασκείται μικρότερη πίεση σ αυτήν για την εξόφληση των υποχρεώσεων της σε σχέση πάντα με τις προηγούμενες χρονιές που σε 2 χρήσεις έχουμε και αρνητικά αποτελέσματα. Η επιχείρηση αναγκάζεται να χρηματοδοτεί το ενεργητικό της με ξένα κεφάλαια, όπως το έτος 2010 όπου ο αριθμοδείκτης μας είναι -27,99% ως απόρροια δεινής οικονομικής κατάστασης που 111

112 βρίσκεται η εταιρεία όσο αφορά τις υποχρεώσεις τις και αναλογιζόμενοι το γεγονός ότι την χρονιά εκείνη είχαμε και υψηλές ζημιές καταλαβαίνουμε πόσο κρίσιμη ήταν η κατάσταση. Τα ποσοστά του αριθμοδείκτη δείχνουν το βαθμό προστασίας των πιστωτών της εταιρείας να είναι από μηδενική εως αρνητική σε δυο χρήσεις οδηγεί σε μεγαλύτερη πίεση από τους πιστωτές και τις τράπεζες για εξόφληση των υποχρεώσεων της και αποπληρωμή των τόκων. Με μεγαλύτερη πίεση να πραγματοποιείται το 2010 όπου και ο δείκτης μας είναι -27,99% και μικρότερη το 2007 με 14,38%. 20,00% 10,00% 0,00% -10,00% -20,00% -30,00% -40,00% δείκτης 14,38% 9,65% 7,44% -2% ,99% δείκτης Εικόνα 10 διάγραμμα δείκτη ιδίων προς συνολικά κεφάλαια Από τον διάγραμμα καταλαβαίνουμε την πίεση για την εξόφληση και εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων της εταιρείας καλυτέρα. 4.2 Αριθμοδείκτης ιδίων προς δανειακά κεφάλαια Ο δείκτης αυτός μας δείχνει αν υπάρχει υπερδανεισμός στην επιχείρηση ή όχι. Επίσης μας δείχνει την ασφάλεια που παρέχει η επιχείρηση στους δανειστές της. Αν είναι μεγαλύτερος της μονάδας, μας δείχνει πως οι φορείς της επιχειρήσεως συμμετέχουν σ αυτήν με περισσότερα κεφάλαια απ ότι οι πιστωτές. 112

113 πίνακας 20 αριθμοδείκτης ιδίων προς δανειακά κεφάλαια 2007 = 0,17 φορές 2008 = 0,11 φορές 2009 = = = 0,08 φορές Με την βοήθεια του πίνακα διαπιστώνουμε πως ο δείκτης διαχρονικά μειώνεται. Αυτό σημαίνει πως οι φορείς της επιχείρησης όλο και πιο λίγα ίδια κεφάλαια εμπιστεύονται σε αυτήν εκτός από το 2011 όπου και είχαμε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Καμιά χρονιά οι φορείς δεν συμμετέχουν σ αυτήν με περισσότερα κεφάλαια απ ότι οι πιστωτές της. Οι παραπάνω δείκτες δεν αφήνουν περιθώριο ασφάλειας στους πιστωτές της. Η μείωση του δείκτη διαχρονικά οφείλεται τόσο στην αύξηση των ξένων κεφαλαίων διαχρονικά όσο και στην μείωση των ιδίων με εξαίρεση το 2011 όπου είχαμε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Ο δείκτης σαφώς και μας παρέχει ένδειξη υπερδανεισμού. Τι σημαίνει όμως για παράδειγμα το 0,17 φορές του 2007 κλπ. Σημαίνει πως μία μονάδα υποχρεώσεων καλύπτεται από 0,17 της μονάδας από ίδια κεφάλαια και ως εκ τούτο καταλαβαίνουμε πως υπάρχει πολύ περιορισμένη εξασφάλιση των πιστωτών της επιχείρησης. Το ίδιο ισχύει και για τις υπόλοιπες χρονιές. 113

114 0,2 0,15 0,1 0,05 0-0,05-0,1-0,15-0,2-0,25 δείκτης 0,17 0,11 0, , , δείκτης Εικόνα 11 διάγραμμα δείκτη ιδίων προς δανειακά κεφάλαια Όπως βλέπουμε τις χρονιές 2009 και 2010 ο δείκτης μας είναι αρνητικός διότι είχαμε ζημίες οι οποίες καλύφθηκαν από τα ιδία κεφάλαια με αριθμός -0,02 και -0,22 αντίστοιχα. Που μας δείχνει ότι η εξασφάλιση των πιστωτών της εταιρείας είναι απειροελάχιστη. 4.3 Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς πάγια Με τον υπολογισμό του αριθμοδείκτη αυτού σκοπείτε η εύρεση του τρόπου χρηματοδοτήσεως των πάγιων επενδύσεων μιας επιχειρήσεως. Όταν τα ίδια κεφάλαια μιας επιχείρησης είναι μεγαλύτερα των επενδύσεών της σε πάγια, τότε ένα μέρος των κεφαλαίων κινήσεως αυτής προέρχεται από τους μετόχους της. Ενώ αν συμβαίνει το αντίθετο, τότε για την χρηματοδότηση των παγίων χρησιμοποιήθηκαν περισσότερο ξένα κεφάλαια. 114

115 πίνακας 21 αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς πάγια 2007 = 0,43 φορές 2008 = 0,28 φορές 2009 = = = 0,19 φορές Παρατηρούμε τον δείκτη διαχρονικά να μειώνεται, από το 2007 μέχρι και το 2010 που φτάνει και σε αρνητικές τιμές ενώ το 2011 που είχαμε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ο δείκτης εκτοξεύτηκε από -0,69 στο 0,19. Αυτό σημαίνει πως η επιχείρηση χρησιμοποιούσε κάθε χρόνο όλο και λιγότερα ίδια κεφάλαια σε σχέση με το ύψος των παγίων για την χρηματοδότηση αυτών με εξαίρεση το 2011 όπου και έγινε η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Επιπλέον παρατηρούμε πως καμιά χρονιά δεν χρηματοδοτήθηκαν τα πάγια μόνο με ίδια κεφάλαια καθώς την καλύτερη χρονιά το 2007 χρηματοδοτήθηκαν τα πάγια από τα ίδια κεφάλαια 43% και η χρήση των ξένων κεφαλαίων την ίδια χρονιά ανήλθε σε 57%. Ο δείκτης δεν θεωρείται καμιά χρονιά ικανοποιητικός, καθώς αντιλαμβανόμαστε πως και το κεφάλαιο κίνησης δεν προέρχεται εξ ολοκλήρου από τους μετόχους της. Ενώ την χειρότερη χρονιά μας το 2010 ο δείκτης εμφανίζει αρνητική τιμή στο - 0,69 που πρακτικά μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως η χρήση ξένων κεφαλαίων την δεδομένη χρονιά ήταν 169%. Δείχνοντας μας την πολύ κακή εικόνα της εταιρείας και την εμφάνιση έκτακτων ζημιών. 115

116 0,5 0-0,5-1 δείκτης 0, , , ,69 0, δείκτης Εικόνα 12 διάγραμμα δείκτη ιδίων κεφαλαίων προς πάγια 4.4 Αριθμοδείκτης κυκλοφορίας ενεργητικού προς συνολικές υποχρεώσεις Ο δείκτης αυτός μας δείχνει τη ρευστότητα των μακροχρόνιων υποχρεώσεων της επιχείρησης πίνακας 22 αριθμοδείκτης κυκλοφορίας ενεργητικού προς συνολικές υποχρεώσεις * * 100 = 71,27% 2008 * 100 = 73,21% 2009 * 100 = 67,31% 2010 * 100 = 46,37% 2011 * 100 = 65,37% 116

117 Ο αριθμοδείκτης αυτός για την εταιρεία μας δεν είναι ικανοποιητικός σε καμία χρήση αφού όπως βλέπουμε δεν μπορεί καμία χρονιά να καλύψει τις μακροχρόνιες υποχρεώσεις της με την ρευστοποίηση του κυκλοφορούν ενεργητικού την. Η καλύτερη χρονιά για τον αριθμοδείκτη μας είναι το 2008 με 73,21% και χειρότερη το 2010 με 46,37%. Όπως παρατηρούμε στην καλύτερη χρονιά του δείκτη το 2008 με τιμη 73,21%, η εταιρεία μπορεί να καλύψει τις μακροχρόνιες απαιτήσεις από το κυκλοφορούν στο 73,21% και ξέροντας πως τα μη άμεσα ρευστοποιήσιμα στοιχειά της δηλαδή τα αποθέματα αποτελούν το 20% περίπου με αποτέλεσμα οι μακροχρόνιοι πιστωτές της εταιρείας να μην νιώθουν ασφάλεια. Ποσό μάλλον και τις άλλες χρήσεις όπου ο δείκτη εμφανίζεται ακόμα πιο συρρικνωμένος κάνοντας τους μακροχρονίους πιστωτές της εταιρείας μας ακόμα πιο ανασφαλείς. Γράφημα διαχρονικής πορείας του δείκτη: δείκτης 80,00% 70,00% 60,00% 71,27% 73,21% 67% 65% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 46,37% δείκτης Εικόνα 13 διάγραμμα κυκλοφορίας ενεργητικού προς συνολικές υποχρεώσεις 117

118 4.5 Αριθμοδείκτης παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Ο δείκτης αυτός μας δείχνει το βαθμό ασφαλείας που απολαμβάνουν οι μακροχρόνιοι πιστωτές της επιχείρησης πίνακας 23 αριθμοδείκτης παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 2007 = 0,86 φορές 2008 = 1,04 φορές 2009 = 1,02 φορές 2010 = 4,01 φορές 2011 = 1,89 φορές Όλες τις χρονιές ο δείκτης θεωρείται ικανοποιητικός, εκτός από το Παρατηρούμε πως το 2010 ο δείκτης είναι ψηλότερα και από τις πέντε χρονιές που σημαίνει πως την χρονιά αυτή οι μακροχρόνιοι πιστωτές νιώθουν την μεγαλύτερη ασφάλεια σε αντίθεση με το 2007 που ο δείκτης είναι ο χαμηλότερος, με αποτέλεσμα την χρονιά αυτή οι πιστωτές να μην νιώθουν ασφάλεια. Το 2007 βλέπουμε πως τα πάγια δεν καλύπτουν ούτε μια φορά τις μακροχρόνιες υποχρεώσεις της επιχειρήσεις καθώς είναι 0,86 φορές.. Έτσι 118

119 αντιλαμβανόμαστε πως οι μακροχρόνιοι πιστωτές δεν απολαμβάνουν ασφάλεια. Το 2008 τα πράγματα είναι καλύτερα, με τον δείκτη να φτάνει στο οριακό 1,04 φορές. Η άνοδο του δείκτη προήλθε κυρίως από την μείωση των μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων με παράλληλη μείωση των πάγιων σε μικρότερο βαθμό. Καθώς και το 2009 ο δείκτης σημειώνει μια μικρή μείωση και είναι πάλι οριακός στο 1,02 φορές Για να φτάσουμε στο 2010 όπου τα πράγματα φαίνονται ακόμα πιο καλά καθώς ο δείκτης έκανε άλμα στις 4,01 φορές. Αυτό οφείλεται κυρίως στην μείωση των μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων παρά την μικρή μείωση των παγίων. Τα πάγια καλύπτουν 4,01 φορές τις μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις και οι μακροχρόνιοι πιστωτές νιώθουν μεγάλη ασφάλεια την χρονιά αυτή. Το 2011 έχουμε μια μεγάλη πτώση από τις 4,01 φορές του 2010 στις 1,89 φορές του 2011, κυρίως λόγο τις μεγάλης άνοδο των μακροχρόνιων υποχρεώσεων από ,39 του 2010 στο ,92 το 2011.Οπου και πάλι οι μακροχρόνιοι πιστωτές αισθάνονται ασφάλεια. Γράφημα διαχρονικής πορείας του δείκτη: 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 δείκτης 4,01 1,89 0,86 1,04 1, δείκτης Εικόνα 14 διάγραμμα δείκτη παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 119

120 φορές 4.6 Αριθμοδείκτης καλύψεως τόκων Ο δείκτης αυτός μας δείχνει πόσες φορές καλύπτονται τα χρηματοοικονομικά έξοδα από τα κέρδη της επιχείρησης. πίνακας 24 καλύψεως τόκων 2007 = -0,19 φορές 2008 = -2,25 φορές 2009 = -3,99 φορές 2010 = -11,56 φορές 2011 = -5,86 φορές Όπως βλέπουμε η εταιρία μας δεν καμία χρονιά σε θέση να καλύψει τους τόκους χρησιμοποιώντας τα κέρδη της. Αυτό συμβαίνει λόγο των αρνητικών κερδών κάθε έτους με αποκορύφωση το 2010 όπου και η εταιρεία αδυνατεί να καλύψει τους τόκους από τα κέρδη της κατά -11,56 φορές. Όποτε η ανασφάλεια των πιστωτών είναι πολύ μεγάλη δείκτης -0, , , ,86-11,56 δείκτης Εικόνα 15 δείκτης καλύψεως τόκων 120

121 5. Αριθμοδείκτες δαπανών λειτουργίας Οι αριθμοδείκτες δαπανών λειτουργίας παρέχουν ένδειξη της πολιτικής που ακολουθεί η διοίκηση μιας επιχειρήσεως έναντι των διαφόρων δαπανών λειτουργίας της και της αποτελεσματικότητας έναντι των επί μέρους δαπανών. Μια ανοδική πορεία των λειτουργικών δαπανών πρέπει να διερευνηθεί μήπως δεν καταβάλλονται προσπάθειες συμπιέσεως αυτών ή αυξάνονται δυσανάλογα των πωλήσεων ή των άλλων μεγεθών της επιχειρήσεως. Οι αριθμοδείκτες που αναλύουμε πιο κάτω είναι: 1) Αριθμοδείκτης λειτουργικών εξόδων Οι αριθμοδείκτες δαπανών λειτουργίας για την επιχείρηση που εξετάζουμε συνοψίζονται παρακάτω, ενώ γίνεται περαιτέρω ανάλυση στις υποενότητες που ακολουθούν. 5.1 Αριθμοδείκτης λειτουργικών δαπανών Ο δείκτης αυτός μας δείχνει το ποσοστό των πωλήσεων που απορροφάται από τα λειτουργικά έξοδα. Όσο μεγαλύτερος είναι αυτός ο αριθμοδείκτης, τόσο μικρότερη είναι η αποδοτικότητα της επιχειρήσεως, διότι το ποσοστό λειτουργικών κερδών που παραμένει σε αυτή βρίσκεται σε τέτοιο επίπεδο, που ίσως να μην επαρκεί για την εξυπηρέτηση των χρηματοοικονομικών και των άλλων εξόδων της επιχείρησης 121

122 πίνακας 25 αριθμοδείκτης λειτουργικών δαπανών 2007 = 37,11% 2008 = 73,44% 2009 = 81,04% 2010 = 45,92% 2011 = 145,68% Μόνο στις 2 από τους 5 αριθμοδείκτες ανά χρονιά είναι σε καλό επίπεδο του 2007 και 2010 με 37,11% και 45,92% αντίστοιχα, ενώ τις χρονιές 2008, 2009 και Επενδυτικοί αριθμοδείκτες Οι αριθμοδείκτες αυτοί χρησιμοποιούνται από τους επενδυτές για να τους βοηθήσουν στην απόφασή τους αν θα πρέπει να αγοράσουν, να πουλήσουν ή να διατηρήσουν την επένδυσή τους σε μετοχικούς τίτλους μιας επιχειρήσεως. 6.1 Αριθμοδείκτης κέρδη ανά μετοχή Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει το ύψος των καθαρών κερδών, που αντιστοιχεί σε κάθε μετοχή της επιχείρησης και επηρεάζεται τόσο από τα καθαρά κέρδη όσο και από τον αριθμό των μετοχών της. 122

123 πίνακας 26 αριθμοδείκτης κέρδους ανά μετοχή 2007 = -3, = -40, = -60, = -63, = -69,50 Όπως παρατηρούμε η επιχείρηση παρουσίασε ζημιές σε όλα τα μελετώμενα χρόνια. Βλέπουμε ότι ο μέσο όρος των μετοχών προς κυκλοφορία είναι σχεδόν ίδιος σε όλα τα έτη και έτσι συμπεραίνουμε ότι ο αριθμητής είναι αυτός που μεταβάλει τον δείκτη. Το 2007 είχαμε ζημίες χρήσης ,34 και οι μετοχές ζημιώθηκαν κατά 3,39 έκαστος. Στην συνέχεια είχαμε πολύ μεγάλη αύξηση των ζημιών με σχεδόν σταθερό αριθμό μετοχών με αποτέλεσμα το 2008 η κάθε μετοχή να ζημιωθεί 40,85. Οι ζημίες συνέχισαν να μεγαλώνουν για την επιχείρηση χρόνο με τον χρόνο με συνέπεια συνεχόμενη καθοδική πορεία για τις μετοχές. Το 2009, 2010, και 2011 οι μετοχές ζημιώθηκαν κατά 60,45, 63,64, 69,50 αντίστοιχα. Η εικόνα όλης της επιχείρησης μας είχε προετοιμάσει για αυτό το αποτέλεσμα και δεν μείναμε προ εκπλήξεως αφού το μόνο που μας παρουσίασε η επιχείρηση ήταν ζημίες. Κλείνοντας παραθέτουμε ένα γράφημα της πορείας των ζημιών για την πορεία αυτών των 5 ετών το οποίο αντιστοιχεί και στην γενική εικόνα και πορεία της επιχείρησης. 123

124 - -20,00-40,00-60,00-80,00 δείκτης ζημιών χρήσεως -3, ,85-60,45-63,64-69,50 δείκτης ζημιών χρήσεως Εικόνα 16 διάγραμμα δείκτη ζημιών χρήσεως 124

125 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η εργασία που πραγματοποιήσαμε αφορούσε την χρηματοοικονομική ανάλυση της ΕΛΒΟ ΑΒΕ με την βοήθεια αριθμοδεικτών. Η ΕΛΒΟ είναι η μοναδική βιομηχανία κατασκευής τροχοφόρων και ερπυστριοφόρων οχημάτων στην Ελλάδα καθώς επίσης έχει πιστοποίηση ISO και αποτελεί τον μεγαλύτερο προμηθευτή των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων που είναι και στρατηγικοί πελάτης της. Ανήκει στον βιομηχανικό κλάδο κατασκευών και ανακατασκευών των οχημάτων των Ελληνικών αμυντικών βιομηχανιών. Κυριότερο συμπέρασμα της εργασίας είναι πως η εταιρεία ΕΛΒΟ ΑΒΕ, που ως κύριο σκοπό είχε τον εφοδιασμό των ενόπλων δυνάμεων με οχήματα, τεθωρακισμένα άρματα μάχης και παροχής υπηρεσιών (ανακατασκευές και επιδιορθώσεις παλαιότερων προϊόντων), δεν θα μπορούσε να μην επηρεαστεί από την παγκόσμια οικονομική κρίση. Ειδικότερα οι ένοπλες δυνάμεις που και προγενέστερα είχαν μείνει με μη εκσυγχρονισμένο υλικό. Με την βοήθεια των αριθμοδεικτών παρατηρούμε πως η πορεία που σημείωσε η επιχείρηση από το 2007 μέχρι το 2011 είναι κατά κύριο λόγο καθοδική με μια ανάσα το 2011 λόγο αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, πιο συγκεκριμένα: Σαν συμπέρασμα από του αριθμοδείκτες ρευστότητας παρατηρούμε μια δυσκολία της επιχείρησης όσο αναφορά την ρευστότητά της. Ειδικά οι αριθμοδείκτες ειδικής και ταμειακής ρευστότητας κυμαίνονται σε χαμηλότερα επίπεδα από τα επιθυμητά, δείχνοντάς μας ότι τόσο τα εύκολα όσο και τα δύσκολα ρευστοποιήσιμα στοιχεία της επιχείρησης δεν επαρκούν για να καλύψουν τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της με κόλαφο το έτος 2010 όπου ήταν και η χειρότερη στα χρονικά της ΕΛΒΟ. Από τους αριθμοδείκτες δραστηριότητας κρατάμε τον δείκτη ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων αφού όπως είπαμε ο μεγαλύτερος με διαφορά πελάτης της επιχείρησης είναι οι Ελληνικές ένοπλες δυνάμεις των οποίων τα οικονομικά προβλήματα της είναι πολύ μεγάλα. Επίσης και ο δείκτης ταχύτητας βραχυπρόθεσμων που με την πτωτική του τάση διαχρονικά μας δείχνει την πολιτική υπερδανεισμού για την χρηματοδότηση των αγορών της. 125

126 Για τους αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση και αυτό διότι τα αποτελέσματα των δεικτών μιλάνε από μόνα τους και δείχνουν την δεινή οικονομική συγκυρία που διέπει την εταιρεία αφού επί το πλείστον τα αποτελέσματα των δεικτών απεικονίζονται με αρνητικά πρόσημα. Για τους επενδυτικούς αριθμοδείκτες τα αποτελέσματα είναι συναφή με αυτά των αριθμοδεικτών βιωσιμότητας αφού η επιχείρηση παρουσιάζει ζημίες ανά μετοχή σε όλα τα μελετώμενα έτη. Η τελική διαπίστωση που κάνουμε είναι πως η επιχείρηση που παρουσιάζει μία συνεχόμενη πτωτική πορεία με μοναδική παρένθεση το 2011 όπου είχαμε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Το μοναδικό έτος που η επιχείρηση παρουσιάζει βιώσιμους δείκτες είναι το 2007, αποδεικνύοντας και το γενικό μας συμπέρασμα το οποίο είναι ότι η παγκόσμια οικονομική κρίση έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην κάκιστη πορεία της επιχείρησης. 126

127 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Α. ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΘΙΑΝΟΣ ΣΤ., ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΔΗΣ ΚΛ. (2004), Αποτίμηση και αξιολόγηση επενδύσεων και επιχειρήσεων, εκδόσεις Σάββας Ηλιάδης, Θεσ\νίκη.. Νίαρχος Α. Νικήτας (2002), Χρηματοοικονομική ανάλυση λογιστικών καταστάσεων, εκδόσεις Σταμούλης, Αθήνα. Γκίκας Δημ. (2009), Η ανάλυση και οι χρήσεις των λογιστικών καταστάσεων, εκδόσεις Μπένου, Αθήνα. Β. ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ e&id=99&itemid=

128 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ 128

129 129

130 130

131 131

132 132