«ΟΤΑΝ ΑΝΑΚΑΛΥΨΩ ΠΟΙΟΣ ΕΙΜΑΙ, ΘΑ ΕΙΜΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ». Ραλφ Έλισον. Από σήμερα και πέρα

Transcript

1

2 Κεφάλαιο Πρώτο «ΟΤΑΝ ΑΝΑΚΑΛΥΨΩ ΠΟΙΟΣ ΕΙΜΑΙ, ΘΑ ΕΙΜΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ». Ραλφ Έλισον Από σήμερα και πέρα Ήταν ωραία μέρα για γάμο. Η εκκλησία ήταν κατάμεστη με τους ευτυχισμένους συγγενείς και φίλους. Η νύφη ήταν εκθαμβωτική στο ιβουάρ σατέν νυφικό της, ο γαμπρός κομψός, μ ένα μαύρο κοστούμι ραμμένο στα μέτρα του. Οι καλεσμένοι του γάμου τούς περιστοίχιζαν σ ένα χρωματικά συνδυασμένο σύννεφο από ταφτά και ουρές. Καθώς το ζευγάρι στεκόταν ενώπιον του γκριζομάλλη ιερέα, κοίταζαν ο ένας τον άλλον βαθιά μέσα στα μάτια. Μετά αντάλλαξαν τους όρκους που είχαν γράψει μόνοι τους: «Θα είσαι ο καλύτερος φίλος μου», υποσχέθηκε εκείνη, «εκτός από τη Μάρσια, που πάντα θα είναι η πιο καλή μου φίλη. Και το λυκόσκυλό μου, τον Σπάικ, που θα κοιμάται στην άκρη του κρεβατιού μας». «Υπόσχομαι να σε φροντίζω και να θέλω μόνο το καλό σου», απάντησε εκείνος, «εφόσον δε μου δημιουργεί πρόβλημα και δεν περιλαμβάνει συχνές επισκέψεις της μητέρας σου». «Θα σε έχω σαν θησαυρό γι αυτό που είσαι», είπε εκείνη, «αλλά όταν παντρευτούμε, περιμένω από σένα να πίνεις λιγότερο, να δουλεύεις πιο σκληρά, να αρχίσεις να δείχνεις κάποιο ενδιαφέρον για τις τέχνες και να ξυρίσεις αυτό το μούσι». «Ό,τι είναι δικό μου θα είναι και δικό σου», απάντησε εκείνος, «εκτός από τα χρήματα που δεν ξέρεις ότι υπάρχουν και τα άλ-

3 ΠΩΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΤΟ ΓΑΜΟ ΣΟΥ ΝΑ ΠΕΤΥΧΕΙ λα που θα φυλάξω σε προσωπικό λογαριασμό, απλώς σε περίπτωση που τα πράγματα δεν πάνε καλά». «Υπόσχομαι να σε αγαπώ δίχως όρους», είπε εκείνη, «μέχρι να κάνεις κάτι που θα θεωρήσω απαράδεκτο να συγχωρώ και να ξεχνώ, παρόλο που γνωρίζεις πως προέρχομαι από μια οικογένεια πρωταθλητών στο να κρατάνε μανιάτικο. και ποτέ να μην πάω για ύπνο θυμωμένη, παρόλο που μπορεί να χρειαστεί να μείνω ξάγρυπνη όλη νύχτα βγάζοντας καπνούς απ τα νεύρα μου». «Θα σε λατρεύω για πάντα, ψυχή τε και σώματι», είπε εκείνος, «εφόσον διατηρήσεις αυτή τη φανταστική λεπτή σιλουέτα». «Υπόσχομαι να σε περιβάλλω με στοργή κάθε μέρα για όσο ζήσουμε και οι δύο», απάντησε εκείνη και τα μάτια της πλημμύρισαν από δάκρυα χαράς. «Ή για όσο θα μπορώ να σε αντέχω». Ο παραπάνω διάλογος μπορεί να ακούγεται κωμικός, αλλά συχνά, καθώς είμαι σύμβουλος ζευγαριών με προβλήματα, ανακαλύπτω πως παρόμοιες σκέψεις και «αν όμως» κρύβονταν κάτω ακριβώς από την επιφάνεια των γαμήλιων όρκων τους. Έδωσαν υποσχέσεις που δεν μπορούσαν να κρατήσουν και είπαν όμορφα λόγια που δεν κατανοούσαν ή δεν πίστευαν πλήρως, ελπίζοντας πως η μαγική αύρα του θεσπέσιου γάμου τους θα ήταν ο οδηγός τους στη ζωή και θα τα έκανε όλα υπέροχα. Τι συνέβαινε; Έλεγαν ψέματα ενώπιον Θεού και ανθρώπων, ψεύδονταν όταν δημιουργούσαν αληθινές σχέσεις συντροφικότητας, επινοώντας ιστορίες που ήλπιζαν πως μια μέρα θα γίνονταν πραγματικότητα. Τους παρέσυρε το πέλαγος του έρωτα, τους πήρε η παλίρροια του συναισθήματος που αργά ή γρήγορα θα τους ξέβραζε στη βραχώδη ακτή της ζωής τσακισμένους απ το κύμα της πραγματικότητας. Ήταν παριστάμενοι στον ίδιο τους το γάμο, όταν εκφωνούσαν όρκους που οι ίδιοι έγραψαν χωρίς καν να αναγνωρίζουν την αλήθεια για τη σχέση τους και την πραγματική ζωή τους. Αντάλλαξαν μια λαμπρή μέρα με χρόνια πικρής διαμάχης. Τουλάχιστον οι μισοί από αυτούς τους

4 ΔΡ ΡΟΜΠΙΝ ΣΜΙΘ γάμους δε θα άντεχαν ως τη δέκατη επέτειό τους. Πολλοί άλλοι θα έμεναν μαζί, εκτίοντας την ποινή τους μέχρι το θάνατο, κλειδωμένοι σε μια φυλακή δικής τους επινόησης, χωρίς να καταλάβουν ποτέ πώς μια ένωση που ξεκίνησε με τόση αισιοδοξία και χαρά θα μπορούσε να εξελιχθεί τόσο άσχημα. Πώς γίνεται και άνθρωποι που απλώς θέλουν να είναι ευτυχισμένοι καταλήγουν τόσο απόλυτα δυστυχείς; Ποια είναι τα ψέματα στο γάμο; ΚΑΤΟΝΟΜΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΨΕΜΑ Μια καλή μου φίλη πρόσφατα έδωσε τέλος στο γάμο της μετά από δεκατέσσερα χρόνια συμβίωσης και τρία παιδιά. Ο άντρας που επέλεξε ως σύζυγό της η Σέριλ δεν ήταν ο σωστός για κείνη από καμία άποψη. Ο Χάρολντ αντιμετώπιζε προβλήματα με εξαρτήσεις, δεν της ήταν πιστός, της επιβαλλόταν και ήταν σκληρός. Χωρισμένη πλέον, η Σέριλ βασανιζόταν που έκανε μια τόσο τρομερή επιλογή. «Τι στην ευχή σκεφτόμουν;» με ρώτησε. «Πώς μπόρεσα να παντρευτώ αυτό τον άνθρωπο;» «Απλώς στεκόσουν εκεί και έλεγες ψέματα ενώπιον Θεού και ανθρώπων», είπα. «Όχι γιατί ήσουν κακιά, αλλά γιατί δεν ήξερες τι έλεγες». Σοκαρίστηκε. Το «ψέμα» είναι σκληρή λέξη και η Σέριλ επέμενε πως στ αλήθεια πίστευε τους γαμήλιους όρκους της: «Το εννοούσα όταν υποσχέθηκα να μείνω μαζί του ως το θάνατο». Πρόσθεσε ήσυχα: «Και παραλίγο να με σκοτώσει». Ποιο ήταν το ψέμα της Σέριλ; Δεν ήταν συνειδητό ή ηθελημένο. Απλώς η Σέριλ δεν είχε επίγνωση των όρκων της. Το ψέμα της ξεκίνησε με την αυταπάτη πως ο Χάρολντ δεν ήταν αυτό που φαινόταν. Η Σέριλ είναι μία από τις πιο γλυκές, πιο στοργικές γυναίκες που έχω ποτέ γνωρίσει. Πάντοτε ψάχνει το καλό στους άλλους, πράγμα το οποίο αποτελεί θαυμάσια αρετή. Όμως όταν

5 ΠΩΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΤΟ ΓΑΜΟ ΣΟΥ ΝΑ ΠΕΤΥΧΕΙ εμπιστεύεσαι κάποιον ο οποίος έχει αποδείξει πως είναι ανάξιος της εμπιστοσύνης σου, επιλέγεις μια επικίνδυνη μορφή τύφλωσης. Ο Χάρολντ εκδήλωσε την αληθινή του φύση έντονα και καθαρά προτού παντρευτούν και η Σέριλ δεν την είδε. Ήταν κακός, είχε τάση να επιβάλλεται και έδειχνε να μην τον ενδιαφέρουν τα αισθήματα της Σέριλ. Ακόμη και μετά τον αρραβώνα τους εξαφανιζόταν για μέρες ολόκληρες χωρίς να της πει πού ήταν και η Σέριλ είχε λόγους να πιστεύει πως ήταν με άλλες γυναίκες. Όταν προσπάθησε να τον ρωτήσει σχετικά, την κατηγόρησε πως τον έπνιγε. Μια φορά της είπε: «Δεν είμαστε καν παντρεμένοι ακόμη και μου χεις κιόλας περάσει τη θηλιά στο λαιμό». Η Σέριλ πάντα υποχωρούσε νιώθοντας ηλίθια που είχε αναφέρει οτιδήποτε και τότε η αυτοαμφισβήτηση άρχισε να ριζώνει στο μυαλό, το πνεύμα και στην καρδιά της. Τότε είναι που έκανε το ψέμα αλήθεια. Το ίδιο σκηνικό θα επαναλαμβανόταν καθ όλη τη διάρκεια του γάμου τους. Ο Χάρολντ έκανε ό,τι ήθελε και η Σέριλ έμαθε να μην τον προκαλεί, γιατί πάντοτε την έκανε να αισθάνεται βλάκας όταν το έκανε. Η Σέριλ είχε μεγαλώσει πιστεύοντας πως μια γυναίκα έπρεπε να προσπαθεί σκληρά για να αρέσει σ έναν άντρα. Ο πατέρας της την έκανε να νιώθει ασήμαντη, επιπλήττοντάς την συχνά πως κανείς δε θα ήθελε να την παντρευτεί αν περνούσε τη διαχωριστική γραμμή. Ο Χάρολντ συνέχισε να της συμπεριφέρεται έτσι, κατηγορώντας τη Σέριλ όταν ο ίδιος γινόταν απόμακρος ή θύμωνε. «Εσύ με διώχνεις», της έλεγε για να δικαιολογήσει τις απουσίες του. «Με εξοργίζεις τόσο πολύ, δεν είναι να απορεί κανείς γιατί θέλω να πίνω». Η Σέριλ έπαιρνε τα λόγια του κατάκαρδα και προσπαθούσε να κάνει όλο και περισσότερα για να τον ευχαριστεί. Ο Χάρολντ δεν ήταν ποτέ ευχαριστημένος. «Διαρκώς έκανε μικρά επιτιμητικά σχόλια για το πώς κρατούσα το νοικοκυριό ή πώς πρόσεχα τα παιδιά. Απλώς, ποτέ δεν ένιωσα ότι ήμουν αρκετά καλή». Η Σέριλ έκλαψε όταν θυμήθηκε μια ιδιαίτερα πιεστική πε-

6 ΔΡ ΡΟΜΠΙΝ ΣΜΙΘ ρίοδο λίγο μετά τη γέννηση του τρίτου τους παιδιού. «Ήταν Κυριακή και πάντοτε μαγείρευα ένα μεγάλο δείπνο εκείνη την ημέρα. Μετά το φαγητό ο Χάρολντ πήγε κι έπεσε μ ένα γδούπο στον καναπέ μπροστά απ την τηλεόραση. Ήταν αργά, ήμουν εξαντλημένη και είχα τόσα πράγματα να κάνω. Είχα ένα νεογέννητο, ένα βρέφος κι ένα τετράχρονο να περιφέρεται. Έτσι ρώτησα τον Χάρολντ αν μπορούσε να με βοηθήσει κάνοντας μπάνιο τα δύο μεγαλύτερα. Ούτε καν πήρε το βλέμμα από την εκπομπή που παρακολουθούσε. Απλώς είπε: Δεν έχω όρεξη». Η Σέριλ θυμήθηκε εκείνη ειδικά τη μέρα γιατί πολύ σπάνια ζητούσε τη βοήθεια του Χάρολντ και το είχε κάνει μόνο επειδή ήταν απελπισμένη και εξουθενωμένη. Η αδιαφορία του την πλήγωσε βαθιά. «Πήγα κατευθείαν στο μπάνιο κι έκλαψα σαν μωρό», θυμήθηκε. «Μετά σκούπισα το πρόσωπό μου και κατέβηκα κάτω και καθάρισα την κουζίνα. Μόλις τελείωσα, έκανα μπάνιο τα παιδιά και τα έβαλα για ύπνο». Η Σέριλ αισθάνθηκε πραγματική απόγνωση τη μέρα εκείνη, της πήρε όμως δεκατέσσερα χρόνια για να αφήσει τελικά τον Χάρολντ. Γιατί τόσο πολύ; Επειδή είχε δώσει ιερό όρκο ενώπιον Θεού και ανθρώπων και αρνούνταν να παραβεί αυτό τον όρκο. Δεν καταλάβαινε πως μια υπόσχεση που δίνεις σε κάποιον που δεν είναι καν εκεί, που δεν μπορεί να ανταποδώσει, είναι μια υπόσχεση κενή. Το ψέμα του Χάρολντ ήταν πιο άμεσο. Υποσχέθηκε να αγαπά, να τιμά και να νοιάζεται τη Σέριλ, μόνο όμως εφόσον εκείνη έδινε προτεραιότητα στις δικές του ανάγκες και του επέτρεπε να κάνει ό,τι ήθελε. Κι εδώ βρίσκεται το πραγματικό ψέμα: ακόμη κι όταν εκείνη συμμορφωνόταν, δεν της έδινε τίποτα σε αντάλλαγμα. Ποτέ δεν της είπε πώς την εκτιμά. Ποτέ δεν της είπε πως ήταν όμορφη. Ποτέ δεν την αγκάλιασε και δεν της είπε πως την αγαπούσε. Χρειάστηκε τεράστιο θάρρος για να παραδεχτεί η Σέριλ την αλήθεια και να υποβάλει αίτηση διαζυγίου. Ο Χάρολντ δεν το

7 ΠΩΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΤΟ ΓΑΜΟ ΣΟΥ ΝΑ ΠΕΤΥΧΕΙ κατάλαβε ποτέ. «Πιστεύεις πως κάποιος άλλος πρόκειται όντως να σε θελήσει;» είπε κοροϊδευτικά καθώς εκείνη έφευγε από το σπίτι. Δεν μπήκε στον κόπο να απαντήσει. Τι νόημα θα είχε; ΑΛΗΘΕΙΑ: ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΑΤΙΚΟ Ας συμφωνήσουμε ότι ήρθε η ώρα της αλήθειας. Από σήμερα και πέρα. Ακόμη κι αν κρύβατε τα αληθινά σας συναισθήματα για χρόνια ολόκληρα, θάβοντας τις ανάγκες σας, αναπτύσσοντας αισθήματα δυσαρέσκειας και εσκεμμένα αρνούμενοι/ες τα όσα γνωρίζετε, μπορείτε να επιλέξετε την αλλαγή. Δεν έχει σημασία αν είχατε μια σειρά αποτυχημένων σχέσεων, αν υποφέρετε μέσα σ ένα γάμο που δεν πάει καλά ή αν έχετε χωρίσει και ελπίζετε να έχετε ξανά μια δεύτερη ευκαιρία. Μπορείτε επιτέλους να κάνετε μια συνειδητή προσπάθεια να αφήσετε κάτω αυτό το βαρύ φορτίο. Και ιδού το εκπληκτικό γεγονός: όσο δύσκολο κι αν είναι να το πιστέψετε, μπορείτε να βρείτε την αγάπη καθώς θα αντιμετωπίζετε την αλήθεια. Είναι το μυστικό συστατικό όλων των επιτυχημένων γάμων. Ίσως σχεδιάζετε το γάμο σας καθώς διαβάζετε αυτό το βιβλίο και τρέφετε ελπίδες για παντοτινή αγάπη. Θέλετε να μάθετε πώς να αποφύγετε τους καβγάδες για το ποιος θα υπερισχύσει και τη δυστυχία που έχετε δει σε άλλους γάμους. Αν ελπίζετε πως κάποτε θα ζήσετε ευτυχισμένοι/ες, θα πρέπει να εμπιστευτείτε την αλήθεια. Θα πρέπει να πιστέψετε πως το να αντιμετωπίσετε την αλήθεια θα σας φέρει πολύ πιο κοντά στο να ζήσετε μια χαρούμενη ζωή απ ό,τι τα ψέματα. Στην πραγματικότητα, η αλήθεια είναι ο μόνος τρόπος να φτιάξει κανείς μια ζωή γεμάτη αγάπη, που θα έχει διάρκεια, σιγουριά και αληθινό πάθος. Αφήστε με να σας βοηθήσω. Η αλήθεια θα σας ελευθερώσει.

8