Estruturas Metálicas e Mixtas. Tema 2. Bases de Proxecto

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Estruturas Metálicas e Mixtas. Tema 2. Bases de Proxecto"

Transcript

1 Estruturas Metálicas e Mixtas. Tema 2. Bases de Proxecto ARTURO NORBERTO FONTÁN PÉREZ Fotografía. Viaduct de Millau (Aveyron, Francia, 2004). Altura máx. sobre o río Tarn: 343 m. ETS Enxeñeiros de Camiños, Canais e Portos

2 Contido. Tema 2. Bases de proxecto 1. Seguridade estrutural. 2. Bases de cálculo. 3. Accións. 4. Resistencias. 5. Estados límite de servizo. Fotografía. Viaduct de la ravine Fontaine (Illa de Reunión, Francia, 2009). Van principal: 170 m ECCS Award for Steel Bridges 2

3 2.1. Seguridade estrutural Seguridade Estrutural = Fiabilidade Estrutural = Structural Reliability Este concepto xurde como consecuencia da existencia de incertezas: - Accións sobre a estrutura. - Características xeométricas da estrutura. - Resistencia dos materiais. - Idealización e cálculo da estrutura. - Situacións non previstas. Consiste en comprobar que a capacidade resistente R da estrutura non é superada polas solicitacións E (esforzos, tensións, frechas, deformacións, ): R E. Nunca se poden determinar con exactitude nin R nin E e sempre haberá unha probabilidade de fallo. Existen diferentes formulacións para abordar a seguridade estrutural: - Modelo determinista (nivel I): Seguridade R e E calcúlanse de datos existentes como se todos eles fosen certos. Compróbase que: R E. - Modelo Probabilista (nivel II e III): Custe Tanto R como E considéranse variables aleatorias definidas polas súas funcións de densidade. O problema é moi complexo. Calcúlase a probabilidade de fallo: P fallo = P [R < E]. - Modelo semiprobabilista (nivel I): Simplifícase o modelo probabilista considerando como únicas incertezas nos cálculos estatísticos as relativas á aleatoriedade das accións e as resistencias dos materiais. Ademais, substitúense as funcións de distribución de R e E polos valores característicos, que se ponderan por uns coeficientes parciais de seguridade que teñen en conta os factores aleatorios. 3

4 2.1. Seguridade estrutural Modelo semiprobabilista: Valor característico (R k, E k ) é aquel cunha probabilidade determinada de ser superado ou non segundo o caso: PR< R = p [ k] [ ] PE> E = p k Os percentís p R e p E son establecidos polas normativas (2-5%). Os valores característicos calcúlanse de datos experimentais axustados a funcións de densidade determinadas. R E A combinación das probabilidades parciais de materiais e accións produce unha probabilidade de fallo global moito máis reducida: Os valores de cálculo (R d, E d ) obtéñense multiplicando os valores característicos por coeficientes parciais de seguridade que proporcionan as normativas e que se obteñen de cálculos estatísticos que limitan a probabilidade de fallo. Este método é o adoptado por case todos os códigos técnicos: EAE, EC-3, CTE, AISC, EAE 6.1 4

5 2.1. Seguridade estrutural Clases de execución (C.E.): Todos os elementos dunha estrutura deben clasificarse segundo a súa execución. Esta clasificación é necesaria para garantir o nivel de seguridade definido. Moitos requisitos de fabricación, execución e control de calidade dependen da clase de execución. Unha estrutura pode incluír elementos de distinta clase de execución. Existen 4 clases de execución en función de: - Nivel de risco: define as consecuencias dun fallo estrutural. CC3 CC2 CC1 EAE 6.2 EAE O fallo compromete a seguridade de persoas (edificios públicos) ou pode xerar grandes perdas económicas. O fallo compromete a seguridade de persoas, pero non do público en xeral, ou pode xerar perdas económicas apreciables. Ningún dos casos anteriores. - Categoría de uso: clasifica os riscos asociados ao servizo para o que se deseña a estrutura. EAE SC2 Estruturas e compoñentes sometidas a accións de fatiga (pontes, guindastres e carrileiras en xeral). SC1 Estruturas e compoñentes sometidas a accións predominantemente estáticas (edificios). - Categoría de execución: clasifica os riscos asociados á fabricación e montaxe da estrutura. PC2 Compoñentes con soldaduras de aceiro de grado S355 ou superior. PC1 Compoñentes sen unións soldadas, con calquera tipo de aceiro. EAE

6 2.1. Seguridade estrutural Clases de execución (C.E.): Determinación da clase de execución: EAE Exemplo 1. Edificio de oficinas, aceiro S275, soldado en taller e aparafusado en obra. Zona non sísmica: CC2 + SC1 + PC1 = C.E. 2 Exemplo 2. Estrutura para estadio, aceiro S355, soldada en taller e aparafusada en obra. Zona non sísmica: CC3 + SC1 (con vibracións SC2) + PC2 = C.E. 3 (con vibracións C.E. 4) Exemplo 3. Almacén agrícola, aceiro S275, soldado en taller e aparafusado en obra, pero con empalmes entre piares soldados en obra. Zona non sísmica. Piares: CC1 + SC1 + PC2 = C.E. 2 Resto estrutura: CC1 + SC1 + PC1 = C.E. 1 6

7 2.1. Seguridade estrutural Comprobación estrutural: - Mediante procedementos de cálculo: é unha das medidas posibles para garantir a seguridade dunha estrutura e é o sistema que propón a EAE. EAE Mediante ensaios: onde as regras da EAE non sexa suficientes ou onde os resultados dos ensaios podan supor un aforro económico significativo. Proceso: EAE Realizar ensaios representativos. 2. Axustar os datos a funcións de densidade necesarias. 3. Para un nivel de fiabilidade desexado e cos datos da media e desviación obtéñense os valores característicos buscados. 4. Aplícanse coeficientes parciais de seguridade. En rehabilitación, tamén se utilizan os ensaios para coñecer as propiedades mecánicas de aceiros de construcións antigas das que se carece de información. Situacións de proxecto. Son as condicións nas que se pode atopar unha estrutura ao longo da súa vida útil: - Persistentes: condicións de uso normal da estrutura (anos). EAE 7 - Transitorias: durante a construción ou reparación da estrutura (meses). - Accidentais: condicións excepcionais aplicables á estrutura (minutos). 7

8 Contido. Tema 2. Bases de proxecto 1. Seguridade estrutural. 2. Bases de cálculo. 3. Accións. 4. Resistencias. 5. Estados límite de servizo. Fotografía. Pasarela sobre o canal Rhein-Herne (Gelsenkirchen, Alemania, 2009). Van principal: 141 m ECCS Award for Steel Bridges 8

9 2.2. Bases de cálculo O criterio adoptado pola EAE para a comprobación da seguridade estrutural é o método dos estados límite. Estados límite son aquelas situacións para as que, de ser superadas, pode considerarse que a estrutura non cumpre algunha das funcións para as que foi proxectada. EAE 8.1 Debe comprobarse que non se supere ningún dos estados límite en ningunha das situacións de proxecto. Hai: - Estados límite últimos. Producen o fallo da estrutura por colapso ou rotura (total ou parcial): De equilibrio. De resistencia das seccións. De inestabilidade. De resistencia das unións. De fatiga. - Estados límite de servizo. Producen o incumprimento dos requisitos de funcionalidade, comodidade, durabilidade ou aspecto: EAE Cd : Valor límite admisible De deformacións. Cd Ed E d : Valor de cálculo do efecto das accións De vibracións. De deslizamento en unións con parafusos de alta resistencia pretensados. De deformacións transversais en paneis esbeltos. De plastificacións locais. Ed, estab : Efectos estabilizadores E d, estab Ed, desestab Ed, desestab : Efectos desestabilizadores Rd : Valor de cálculo da resposta da estrutura EAE Rd Ed E d : Valor de cálculo do efecto das accións Durabilidade. É a capacidade dunha estrutura para soportar durante a vida útil as condicións físicas e químicas ás que está exposta e que poderían chegar a provocar a súa degradación como consecuencia de efectos diferentes das cargas e solicitacións consideradas na análise estrutural. EAE 31 Debe establecerse unha estratexia segundo o tipo de ambiente durante o proxecto, a execución e o uso. EAE 8.2 9

10 2.2. Bases de cálculo Pasarela sobre o río Lérez (Pontevedra). 10

11 Contido. Tema 2. Bases de proxecto 1. Seguridade estrutural. 2. Bases de cálculo. 3. Accións. 4. Resistencias. 5. Estados límite de servizo. Fotografía. Infinity Footbridge (Stockton-on-Tees, Reino Unido, 2009). Van principal: 120 m Structural Steel Design Awards 11

12 2.3. Accións De existir regulamentación específica de accións, a EAE aplicarase complementariamente. Regulamentación específica: CTE (edificación), IAP/IAPF (pontes), NCSE/NCSP (sismo). Acción: calquera causa capaz de producir ou modificar estados tensionais nunha estrutura. Pódense clasificar pola súa: - Natureza: Directas: aplícanse directamente sobre a estrutura (peso propio, cargas permanentes, sobrecargas de uso, ). Indirectas: deformacións ou aceleracións impostas capaces de dar lugar a esforzos (efectos por temperatura, asentos da cimentación, desprazamentos impostos, accións sísmicas, ). - Variación no tempo: EAE 9.2 Permanentes (G): actúan en todo momento e son constantes en magnitude e posición. Permanentes de valor non constante (G*): actúan en todo momento pero varían monotonamente (sempre na mesma dirección e tenden a un valor límite) (movementos diferidos da cimentación, ). Variables (Q): varían no tempo de forma non monótona (sobrecargas, accións climáticas, accións debidas ao proceso construtivo, ). Accidentais (A): teñen unha baixa probabilidade de aparición durante a vida útil da estrutura pero teñen unha magnitude importante (impactos, explosións, sismos, incendio, ). - Variación no espazo: EAE 9.3 Fixas: aplícanse sempre na mesma posición (peso propio, ). Libres: a súa posición pode ser variable (sobrecargas de uso, ). EAE 2 EAE

13 2.3. Accións O valor característico dunha acción tómase das regulamentacións de accións vixentes. Peso específico do aceiro: 78.5 kn/m 3. O valor representativo dunha acción é o valor usado para a comprobación dos estados límite. Unha mesma acción pode ter un ou varios valores representativos, e calcúlase como o valor característico multiplicado por un coeficiente ψ i de simultaneidade: ψ i F k En xeral, para accións permanentes e accidentais, o valor representativo é igual ao característico. Para accións variables existen tres valores representativos: COM 11 Valor de combinación (ψ 0 Q k ): valor que actúa simultaneamente con outra carga variable determinante. Valor frecuente (ψ 1 Q k ): só é sobrepasado en períodos de curta duración. EAE 11 EAE 10.2 EAE 11 Valor cuasi-permanente (ψ 2 Q k ): é sobrepasado durante unha gran parte da vida útil. O valor de cálculo dunha acción é o produto do valor representativo por un coeficiente parcial para a acción: F EAE 12 d = γ f ψi Fk Coeficientes parciais para as accións en estados límite últimos: EAE

14 2.3. Accións Coeficientes parciais para as accións en estados límite de servizo: EAE 12.2 Combinación de accións: consiste nun conxunto de accións compatibles que se consideran actuando simultaneamente para unha comprobación determinada. En xeral, unha combinación estará formada polas accións permanentes, unha acción variable determinante e unha ou varias accións variables concomitantes. EAE 13 En estados límite últimos: En situacións persistentes e transitorias: En situacións accidentais: En situacións con sismo: En estados límite de servizo: Combinación pouco probable: Combinación frecuente: Combinación cuasi-permanente: 14

15 Contido. Tema 2. Bases de proxecto 1. Seguridade estrutural. 2. Bases de cálculo. 3. Accións. 4. Resistencias. 5. Estados límite de servizo. Fotografía. Ponte Millennium (Gateshead, Reino Unido, 2001). Van principal: 105 m. 15

16 2.4. Resistencias A determinación da resposta estrutural e a avaliación do efecto das accións debe realizarse cos valores de cálculo das propiedades dos materiais e dos datos xeométricos da estrutura. EAE 14 Os valores de cálculo das propiedades dos materiais (R d ) obtéñense dividindo os valores característicos (R k ) por un coeficiente parcial para a resistencia (γ M ): EAE 15.2 Rk EAE 32.1 Rd = γ Para estados límite últimos: M EAE 15.3 Para estados límite de servizo: γ M = 1 Os valores de cálculo dos datos xeométricos (a d ) coinciden cos valores característicos (a k ) e os nominais (a nom ), salvo cando as tolerancias afecten de xeito significativo: EAE 16 a = a = a Valor nominal = valor teórico ou ideal. d k nom 16

17 Contido. Tema 2. Bases de proxecto 1. Seguridade estrutural. 2. Bases de cálculo. 3. Accións. 4. Resistencias. 5. Estados límite de servizo. Fotografía. Ponte Millennium (Londres, 2000). Van principal: 144 m. 17

18 2.5. Estados límite de servizo Os estados límite de servizo incluídos na EAE son: COM A. De deformacións: limítanse as deformacións que poidan afectar ás accións aplicadas, a aparencia ou o uso da estrutura, ou causar danos en elementos non estruturais. B. De vibracións: limítanse as vibracións desagradables para os usuarios ou poidan causar danos na estrutura ou equipos. C. De deslizamento en unións con parafusos de alta resistencia pretensados: impídese o deslizamento en unións deseñadas para traballar por rozamento. D. De deformacións transversais en paneis esbeltos: limítanse as deformacións transversais en paneis de esbeltez considerable que provoquen unha aparencia inaceptable, cambio brusco na configuración de equilibrio e risco de fisuración por fatiga. E. De plastificacións locais: garante que o comportamento sexa cuasi-lineal ante cargas de servizo, a efectos de validar os modelos de cálculo empregados. A consideración dos estados límite D e E, en xeral, só é necesario cando existan sobrecargas repetitivas de certa entidade, polo que non é habitual consideralas en edificios pero si en pontes. EAE 36 Para obter a resposta estrutural para as comprobacións dos estados límite de servizo, en xeral, é suficiente unha análise global elástica lineal con seccións brutas. EAE

19 2.5. Estados límite de servizo Estado límite de deformacións: Satisfaise limitando os movementos (desprazamentos ou xiros). EAE 37 Cando as deformacións comprometan a funcionalidade ou se deteriore a estrutura, maquinaria, equipamentos ou elementos non estruturais limitarase a frecha activa, é dicir, limitaranse os efectos das cargas permanentes ou variables que se apliquen despois da posta en obra do elemento afectado. Cando as deformacións afecten á estética ou aparencia da estrutura comprobarase coa combinación cuasipermanente de accións. Os valores máximos admisibles das deformacións dependen extremadamente do tipo e función da estrutura, e salvo normativa específica, a EAE recomenda valores de carácter semiempírico indicativo. En cada proxecto os valores límite máximos poden ser acordados entre propiedade e proxectista. Cando sexa previsible unha deformación importante usaranse contrafrechas de execución en taller que contrarresten totalmente ou en parte as deformacións por cargas permanentes e incluso parte das sobrecargas. w c : contrafrecha. w 1 : frecha por cargas permanentes. w 2 : frecha diferida por cargas permanentes. w 3 : frecha por sobrecargas. w tot : frecha total. w máx : frecha aparente. w activa : frecha activa. w rel 1 < N w rel = w/l: frecha relativa. L: luz de cálculo. 19

20 2.5. Estados límite de servizo Estado límite de deformacións: En edificios (CTE DB-SE): EAE 37.2 En vigas carrileiras de pórticos guindastre (grúa): w activa < L/700 u < L/800 20

21 2.5. Estados límite de servizo Estado límite de deformacións: En pontes e pasarelas: IAP-11: instrución sobre as accións a considerar no proxecto de pontes de estrada. IAPF-07: instrución sobre as accións a considerar no proxecto de pontes de ferrocarril. As contrafrechas teóricas calcularanse con precisión para todas as cargas permanentes, a metade dos efectos reolóxicos e a parte cuasipermanente das sobrecargas. En pontes de estrada e pasarelas baixo o valor frecuente das sobrecargas de tráfico a frecha será menor de: Pontes de estrada: L/1000 Pontes urbanas con beirarrúas transitables: L/1200 Pasarelas: L/1200 Debe preverse o correcto drenaxe e evacuación de augas. EAE 37.3 Estado límite de vibracións: EAE 38 Os efectos dinámicos a considerar poden ser inducidos por maquinarias, movementos sincronizados de xente, sobrecargas de tráfico en estradas ou ferroviario, vibracións do terreo adxacente, vento e ondaxe. Para limitar os efectos vibratorios (evitar fenómenos de resonancia), as frecuencias fundamentais das estruturas deben no posible estar suficientemente afastadas das frecuencias das fontes de excitación. Salvo normativa específica, a EAE recomenda valores de carácter semiempírico indicativo. ω: frecuencia. k ω = k: rixidez. m m: masa. 21

Resistencia de Materiais. Tema 5. Relacións entre tensións e deformacións

Resistencia de Materiais. Tema 5. Relacións entre tensións e deformacións Resistencia de Materiais. Tema 5. Relacións entre tensións e deformacións ARTURO NORBERTO FONTÁN PÉREZ Fotografía. Ponte Coalbrookdale (Gran Bretaña, 779). Van principal: 30.5 m. Contido. Tema 5. Relacións

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS. 3. Cal é o vector de posición da orixe de coordenadas O? Cales son as coordenadas do punto O?

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS. 3. Cal é o vector de posición da orixe de coordenadas O? Cales son as coordenadas do punto O? EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS Representa en R os puntos S(2, 2, 2) e T(,, ) 2 Debuxa os puntos M (, 0, 0), M 2 (0,, 0) e M (0, 0, ) e logo traza o vector OM sendo M(,, ) Cal é o vector de

Διαβάστε περισσότερα

Tema 3. Espazos métricos. Topoloxía Xeral,

Tema 3. Espazos métricos. Topoloxía Xeral, Tema 3. Espazos métricos Topoloxía Xeral, 2017-18 Índice Métricas en R n Métricas no espazo de funcións Bólas e relacións métricas Definición Unha métrica nun conxunto M é unha aplicación d con valores

Διαβάστε περισσότερα

Tema: Enerxía 01/02/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA

Tema: Enerxía 01/02/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Tema: Enerxía 01/0/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Nome: 1. Unha caixa de 150 kg descende dende o repouso por un plano inclinado por acción do seu peso. Se a compoñente tanxencial do peso é de 735

Διαβάστε περισσότερα

Procedementos operatorios de unións non soldadas

Procedementos operatorios de unións non soldadas Procedementos operatorios de unións non soldadas Técnicas de montaxe de instalacións Ciclo medio de montaxe e mantemento de instalacións frigoríficas 1 de 28 Técnicas de roscado Unha rosca é unha hélice

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE REFORZO: RECTAS E PLANOS

EXERCICIOS DE REFORZO: RECTAS E PLANOS EXERCICIOS DE REFORZO RECTAS E PLANOS Dada a recta r z a) Determna a ecuacón mplícta do plano π que pasa polo punto P(,, ) e é perpendcular a r Calcula o punto de nterseccón de r a π b) Calcula o punto

Διαβάστε περισσότερα

Punto de Atención á Infancia P.A.I

Punto de Atención á Infancia P.A.I Documento Básico S.E. Estructura. Datos xeométricos de grupos e plantas Grupo Nombre do grupo Planta Nome planta Altura Cota CUBERTA CUBERTA 4.30 3.00 SOLERA Forjado 0.30 0.30 0 Cimentación 0.00 2.- Normas

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2010 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2010 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 010 MATEMÁTICAS II Código: 6 (O alumno/a deber responder só aos eercicios dunha das opcións. Punuación máima dos eercicios de cada opción: eercicio 1= 3 punos, eercicio = 3 punos, eercicio 3 =

Διαβάστε περισσότερα

Tema 1. Espazos topolóxicos. Topoloxía Xeral, 2016

Tema 1. Espazos topolóxicos. Topoloxía Xeral, 2016 Tema 1. Espazos topolóxicos Topoloxía Xeral, 2016 Topoloxía e Espazo topolóxico Índice Topoloxía e Espazo topolóxico Exemplos de topoloxías Conxuntos pechados Topoloxías definidas por conxuntos pechados:

Διαβάστε περισσότερα

Estruturas Metálicas. Tema 1. A construción metálica. O aceiro estrutural

Estruturas Metálicas. Tema 1. A construción metálica. O aceiro estrutural Estruturas Metálicas. Tema 1. A construción metálica. O aceiro estrutural ARTURO NORBERTO FONTÁN PÉREZ Fotografía. Golden Gate Bridge (San Francisco, 1937). Van principal: 1280 m. ETS Enxeñeiros de Camiños,

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II Código: 26 (O alumno/a debe responder só os exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio 2= 3 puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

XEOMETRÍA NO ESPAZO. - Se dun vector se coñecen a orixe, o módulo, a dirección e o sentido, este está perfectamente determinado no espazo.

XEOMETRÍA NO ESPAZO. - Se dun vector se coñecen a orixe, o módulo, a dirección e o sentido, este está perfectamente determinado no espazo. XEOMETRÍA NO ESPAZO Vectores fixos Dos puntos do espazo, A e B, determinan o vector fixo AB, sendo o punto A a orixe e o punto B o extremo, é dicir, un vector no espazo é calquera segmento orientado que

Διαβάστε περισσότερα

Resistencia de Materiais. Tema 3. Relacións de equilibrio tensional nos sólidos elásticos

Resistencia de Materiais. Tema 3. Relacións de equilibrio tensional nos sólidos elásticos Resistencia de Materiais. Tema 3. Relacións de equilibrio tensional nos sólidos elásticos ARTURO NORBERTO FONTÁN PÉREZ Fotografía. Ponte Chaotianmen (China, 2009). Van principal: 552 m. Introdución Mecánica

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS PROBLEMAS M.H.S.. 1. Dun resorte elástico de constante k = 500 N m -1 colga unha masa puntual de 5 kg. Estando o conxunto en equilibrio, desprázase

Διαβάστε περισσότερα

ln x, d) y = (3x 5 5x 2 + 7) 8 x

ln x, d) y = (3x 5 5x 2 + 7) 8 x EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: CÁLCULO DIFERENCIAL. Deriva: a) y 7 6 + 5, b) y e, c) y e) y 7 ( 5 ), f) y ln, d) y ( 5 5 + 7) 8 n e ln, g) y, h) y n. Usando a derivada da función inversa, demostra que: a)

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE ÁLXEBRA. PAU GALICIA

EXERCICIOS DE ÁLXEBRA. PAU GALICIA Maemáicas II EXERCICIOS DE ÁLXEBRA PAU GALICIA a) (Xuño ) Propiedades do produo de marices (só enuncialas) b) (Xuño ) Sexan M e N M + I, onde I denoa a mariz idenidade de orde n, calcule N e M 3 Son M

Διαβάστε περισσότερα

Métodos Matemáticos en Física L4F. CONDICIONES de CONTORNO+Fuerzas Externas (Cap. 3, libro APL)

Métodos Matemáticos en Física L4F. CONDICIONES de CONTORNO+Fuerzas Externas (Cap. 3, libro APL) L4F. CONDICIONES de CONTORNO+Fuerzas Externas (Cap. 3, libro Condiciones de contorno. Fuerzas externas aplicadas sobre una cuerda. condición que nos describe un extremo libre en una cuerda tensa. Ecuación

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS INTRODUCIÓN MÉTODO 1. En xeral: a) Debúxanse as forzas que actúan sobre o sistema. b) Calcúlase cada forza. c) Calcúlase a resultante polo principio

Διαβάστε περισσότερα

A proba constará de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta.

A proba constará de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Páxina 1 de 9 1. Formato da proba Formato proba constará de vinte cuestións tipo test. s cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Puntuación Puntuación: 0.5

Διαβάστε περισσότερα

TRIGONOMETRIA. hipotenusa L 2. hipotenusa

TRIGONOMETRIA. hipotenusa L 2. hipotenusa TRIGONOMETRIA. Calcular las razones trigonométricas de 0º, º y 60º. Para calcular las razones trigonométricas de º, nos ayudamos de un triángulo rectángulo isósceles como el de la figura. cateto opuesto

Διαβάστε περισσότερα

PARA O TRANSPORTE DE ESTRADA

PARA O TRANSPORTE DE ESTRADA Transporte GUÍA EUROPEA DE MELLORES PRÁCTICAS SOBRE SUXEICIÓN DE CARGAS PARA O TRANSPORTE DE ESTRADA Normas e guias europes para a estiba e suxeicion de cargas Página 2 Índice Capítulo 1 Información xeral

Διαβάστε περισσότερα

Ventiladores helicoidales murales o tubulares, versión PL equipados con hélice de plástico y versión AL equipados con hélice de aluminio.

Ventiladores helicoidales murales o tubulares, versión PL equipados con hélice de plástico y versión AL equipados con hélice de aluminio. HCH HCT HCH HCT Ventiladores helicoidales murales o tubulares, de gran robustez Ventiladores helicoidales murales o tubulares, versión PL equipados con hélice de plástico y versión AL equipados con hélice

Διαβάστε περισσότερα

1 Experimento aleatorio. Espazo de mostra. Sucesos

1 Experimento aleatorio. Espazo de mostra. Sucesos V. PROBABILIDADE E ESTATÍSTICA 1 Experimento aleatorio. Espazo de mostra. Sucesos 1 Experimento aleatorio. Concepto e exemplos Experimentos aleatorios son aqueles que ao repetilos nas mesmas condicións

Διαβάστε περισσότερα

VII. RECTAS E PLANOS NO ESPAZO

VII. RECTAS E PLANOS NO ESPAZO VII. RETS E PLNOS NO ESPZO.- Ecuacións da recta Unha recta r no espao queda determinada por un punto, punto base, e un vector v non nulo que se chama vector director ou direccional da recta; r, v é a determinación

Διαβάστε περισσότερα

guía da madeira estrutural

guía da madeira estrutural guía da madeira estrutural Prólogo Con esta publicación, a Consellería de Vivenda e Solo xunto coa Consellería de Innovación e Industria e o CIS-Madeira, trata de achegar a todos os galegos e as galegas

Διαβάστε περισσότερα

Catálogodegrandespotencias

Catálogodegrandespotencias www.dimotor.com Catálogogranspotencias Índice Motores grans potencias 3 Motores asíncronos trifásicos Baja Tensión y Alta tensión.... 3 Serie Y2 Baja tensión 4 Motores asíncronos trifásicos Baja Tensión

Διαβάστε περισσότερα

Resorte: estudio estático e dinámico.

Resorte: estudio estático e dinámico. ESTUDIO DO RESORTE (MÉTODOS ESTÁTICO E DINÁMICO ) 1 Resorte: estudio estático e dinámico. 1. INTRODUCCIÓN TEÓRICA. (No libro).. OBXECTIVOS. (No libro). 3. MATERIAL. (No libro). 4. PROCEDEMENTO. A. MÉTODO

Διαβάστε περισσότερα

IX. ESPAZO EUCLÍDEO TRIDIMENSIONAL: Aplicacións ao cálculo de distancias, áreas e volumes

IX. ESPAZO EUCLÍDEO TRIDIMENSIONAL: Aplicacións ao cálculo de distancias, áreas e volumes IX. ESPAZO EUCLÍDEO TRIDIMENSIONAL: Aplicacións ao cálculo de distancias, áreas e volumes 1.- Distancia entre dous puntos Se A e B son dous puntos do espazo, defínese a distancia entre A e B como o módulo

Διαβάστε περισσότερα

Inmigración Estudiar. Estudiar - Universidad. Indicar que quieres matricularte. Indicar que quieres matricularte en una asignatura.

Inmigración Estudiar. Estudiar - Universidad. Indicar que quieres matricularte. Indicar que quieres matricularte en una asignatura. - Universidad Me gustaría matricularme en la universidad. Indicar que quieres matricularte Me quiero matricular. Indicar que quieres matricularte en una asignatura en un grado en un posgrado en un doctorado

Διαβάστε περισσότερα

Lógica Proposicional. Justificación de la validez del razonamiento?

Lógica Proposicional. Justificación de la validez del razonamiento? Proposicional educción Natural Proposicional - 1 Justificación de la validez del razonamiento? os maneras diferentes de justificar Justificar que la veracidad de las hipótesis implica la veracidad de la

Διαβάστε περισσότερα

Eletromagnetismo. Johny Carvalho Silva Universidade Federal do Rio Grande Instituto de Matemática, Física e Estatística. ...:: Solução ::...

Eletromagnetismo. Johny Carvalho Silva Universidade Federal do Rio Grande Instituto de Matemática, Física e Estatística. ...:: Solução ::... Eletromagnetismo Johny Carvalho Silva Universidade Federal do Rio Grande Instituto de Matemática, Física e Estatística Lista -.1 - Mostrar que a seguinte medida é invariante d 3 p p 0 onde: p 0 p + m (1)

Διαβάστε περισσότερα

ELECTROTECNIA. BLOQUE 1: ANÁLISE DE CIRCUÍTOS (Elixir A ou B) A.- No circuíto da figura determinar o valor da intensidade na resistencia R 2

ELECTROTECNIA. BLOQUE 1: ANÁLISE DE CIRCUÍTOS (Elixir A ou B) A.- No circuíto da figura determinar o valor da intensidade na resistencia R 2 36 ELECTROTECNIA O exame consta de dez problemas, debendo o alumno elixir catro, un de cada bloque. Non é necesario elixir a mesma opción (A ou B ) de cada bloque. Todos os problemas puntúan igual, é dicir,

Διαβάστε περισσότερα

Lógica Proposicional

Lógica Proposicional Proposicional educción Natural Proposicional - 1 Justificación de la validez del razonamiento os maneras diferentes de justificar Justificar que la veracidad de las hipótesis implica la veracidad de la

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. ELECTROMAGNETISMO 1 ELECTROMAGNETISMO. F = m a

Física P.A.U. ELECTROMAGNETISMO 1 ELECTROMAGNETISMO. F = m a Física P.A.U. ELECTOMAGNETISMO 1 ELECTOMAGNETISMO INTODUCIÓN MÉTODO 1. En xeral: Debúxanse as forzas que actúan sobre o sistema. Calcúlase a resultante polo principio de superposición. Aplícase a 2ª lei

Διαβάστε περισσότερα

Exercicios de Física 02a. Campo Eléctrico

Exercicios de Física 02a. Campo Eléctrico Exercicios de Física 02a. Campo Eléctrico Problemas 1. Dúas cargas eléctricas de 3 mc están situadas en A(4,0) e B( 4,0) (en metros). Caalcula: a) o campo eléctrico en C(0,5) e en D(0,0) b) o potencial

Διαβάστε περισσότερα

CASE: Projeto EDW Enterprise Data Warehouse

CASE: Projeto EDW Enterprise Data Warehouse CASE: Projeto EDW Enterprise Data Warehouse Objetivos do Projeto Arquitetura EDW A necessidade de uma base de BI mais robusta com repositório único de informações para suportar a crescente necessidade

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2012 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2012 MATEMÁTICAS II PAU Código: 6 XUÑO 01 MATEMÁTICAS II (Responder só aos exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio = 3 puntos, exercicio 3= puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS

ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS Química P.A.U. ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS CUESTIÓNS NÚMEROS CUÁNTICOS. a) Indique o significado dos números cuánticos

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA PROBLEMAS DIOPTRIO PLANO 1. Un raio de luz de frecuencia 5 10 14 Hz incide, cun ángulo de incidencia de 30, sobre unha lámina de vidro de caras plano-paralelas de espesor

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. EQUILIBRIO QUÍMICO 1 EQUILIBRIO QUÍMICO

Química P.A.U. EQUILIBRIO QUÍMICO 1 EQUILIBRIO QUÍMICO Química P.A.U. EQUILIBRIO QUÍMICO 1 EQUILIBRIO QUÍMICO PROBLEMAS FASE GAS 1. A 670 K, un recipiente de 2 dm 3 contén unha mestura gasosa en equilibrio de 0,003 moles de hidróxeno, 0,003 moles de iodo e

Διαβάστε περισσότερα

Clases resistentes. Valores característicos. (EN 338:2003)

Clases resistentes. Valores característicos. (EN 338:2003) Clases resistentes. Valores característicos. (EN 338:2003) Coníferas e chopo Frondosas C14 C16 C18 C20 C22 C24 C27 C30 C35 C40 C45 C50 D30 D35 D40 D50 D60 D70 Propiedades resistentes en N/mm 2 Flexión

Διαβάστε περισσότερα

MATEMÁTICAS. PRIMEIRA PARTE (Parte Común) ), cadradas de orde tres, tales que a 21

MATEMÁTICAS. PRIMEIRA PARTE (Parte Común) ), cadradas de orde tres, tales que a 21 PRIMEIRA PARTE (Parte Común) (Nesta primeira parte tódolos alumnos deben responder a tres preguntas. Unha soa pregunta de cada un dos tres bloques temáticos: Álxebra Lineal, Xeometría e Análise. A puntuación

Διαβάστε περισσότερα

Guía da rehabilitación enerxética de edificios de vivendas

Guía da rehabilitación enerxética de edificios de vivendas Guía da rehabilitación enerxética de edificios de vivendas Obxectivo e uso da guía A presente guía é unha ferramenta de consulta e traballo principalmente para os técnicos e profesionais que participan

Διαβάστε περισσότερα

As Mareas INDICE. 1. Introducción 2. Forza das mareas 3. Por que temos dúas mareas ó día? 4. Predición de marea 5. Aviso para a navegación

As Mareas INDICE. 1. Introducción 2. Forza das mareas 3. Por que temos dúas mareas ó día? 4. Predición de marea 5. Aviso para a navegación As Mareas INDICE 1. Introducción 2. Forza das mareas 3. Por que temos dúas mareas ó día? 4. Predición de marea 5. Aviso para a navegación Introducción A marea é a variación do nivel da superficie libre

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE REFORZO: SISTEMAS DE ECUACIÓNS LINEAIS

EXERCICIOS DE REFORZO: SISTEMAS DE ECUACIÓNS LINEAIS EXERCICIOS DE REFORZO: SISTEMAS DE ECUACIÓNS LINEAIS. ) Clul os posiles vlores de,, pr que triz A verifique relión (A I), sendo I triz identidde de orde e triz nul de orde. ) Cl é soluión dun siste hooéneo

Διαβάστε περισσότερα

CADERNO Nº 11 NOME: DATA: / / Estatística. Representar e interpretar gráficos estatísticos, e saber cando é conveniente utilizar cada tipo.

CADERNO Nº 11 NOME: DATA: / / Estatística. Representar e interpretar gráficos estatísticos, e saber cando é conveniente utilizar cada tipo. Estatística Contidos 1. Facer estatística Necesidade Poboación e mostra Variables 2. Reconto e gráficos Reconto de datos Gráficos Agrupación de datos en intervalos 3. Medidas de centralización e posición

Διαβάστε περισσότερα

Mostraxe Inferencia estatística

Mostraxe Inferencia estatística Mostraxe Inferencia estatística A mostraxe e a inferencia estatística utilízase para coñecer as características dunha poboación a partir dun grupo pequeno de elementos da mesma e para coñecer os erros

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA

Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA Física P.A.U. ÓPTICA 1 ÓPTICA PROBLEMAS DIOPTRIO PLANO 1. Un raio de luz de frecuencia 5 10¹⁴ Hz incide cun ángulo de incidencia de 30 sobre unha lámina de vidro de caras plano-paralelas de espesor 10

Διαβάστε περισσότερα

RECOÑECEMENTO DO TERREO

RECOÑECEMENTO DO TERREO materia Enxeñaría e Morfoloxía do Terreo 13 RECOÑECEMENTO DO TERREO titulación Enxeñaría Técnica de Obras Públicas Carlos Núñez Temes Departamento de Enxeñaría Agroforestal Escola Politécnica Superior

Διαβάστε περισσότερα

SISTEMA DOMÓTICO KNX

SISTEMA DOMÓTICO KNX SISTEMA DOMÓTICO KNX FP Área de electricidade e electrónica Pontevedra, 4-8 de setembro de 2017 Relator: Félix Rodríguez Míguez knx@felixrodriguez.eu Sistema domótico KNX 2 Índice Domótica: que é?...4

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II Código: 26 (O alumno/a debe responder só os exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio 2= 3 puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

U.D. 3: ACTUADORES NEUMÁTICOS

U.D. 3: ACTUADORES NEUMÁTICOS U.D. 3: ACTUADORES NEUMÁTICOS INDICE 1. Actuadores lineais 1.1. Cilindro de simple efecto 1.2. Cilindro de dobre efecto 1.3. Características principais 1.4. Construción dun cilindro 1.5. Criterios de selección

Διαβάστε περισσότερα

LUGARES XEOMÉTRICOS. CÓNICAS

LUGARES XEOMÉTRICOS. CÓNICAS LUGARES XEOMÉTRICOS. CÓNICAS Páxina REFLEXIONA E RESOLVE Cónicas abertas: parábolas e hipérboles Completa a seguinte táboa, na que a é o ángulo que forman as xeratrices co eixe, e, da cónica e b o ángulo

Διαβάστε περισσότερα

1. O ESPAZO VECTORIAL DOS VECTORES LIBRES 1.1. DEFINICIÓN DE VECTOR LIBRE

1. O ESPAZO VECTORIAL DOS VECTORES LIBRES 1.1. DEFINICIÓN DE VECTOR LIBRE O ESPAZO VECTORIAL DOS VECTORES LIBRES DEFINICIÓN DE VECTOR LIBRE MATEMÁTICA II 06 Exames e Textos de Matemática de Pepe Sacau ten unha licenza Creative Commons Atribución Compartir igual 40 Internacional

Διαβάστε περισσότερα

SOLUCIONES DE LAS ACTIVIDADES Págs. 101 a 119

SOLUCIONES DE LAS ACTIVIDADES Págs. 101 a 119 Página 0. a) b) π 4 π x 0 4 π π / 0 π / x 0º 0 x π π. 0 rad 0 π π rad 0 4 π 0 π rad 0 π 0 π / 4. rad 4º 4 π π 0 π / rad 0º π π 0 π / rad 0º π 4. De izquierda a derecha: 4 80 π rad π / rad 0 Página 0. tg

Διαβάστε περισσότερα

EJERCICIOS DE VIBRACIONES Y ONDAS

EJERCICIOS DE VIBRACIONES Y ONDAS EJERCICIOS DE VIBRACIONES Y ONDAS 1.- Cando un movemento ondulatorio se atopa na súa propagación cunha fenda de dimensións pequenas comparables as da súa lonxitude de onda prodúcese: a) polarización; b)

Διαβάστε περισσότερα

Ámbito científico tecnolóxico. Estatística. Unidade didáctica 4. Módulo 3. Educación a distancia semipresencial

Ámbito científico tecnolóxico. Estatística. Unidade didáctica 4. Módulo 3. Educación a distancia semipresencial Educación secundaria para persoas adultas Ámbito científico tecnolóxico Educación a distancia semipresencial Módulo 3 Unidade didáctica 4 Estatística Índice 1.1 Descrición da unidade didáctica... 3 1.

Διαβάστε περισσότερα

MATEMÁTICAS. (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 puntos)

MATEMÁTICAS. (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 puntos) 21 MATEMÁTICAS (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 Dada a matriz a) Calcula os valores do parámetro m para os que A ten inversa.

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN

Física P.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN Física P.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN PROBLEMAS SATÉLITES 1. O período de rotación da Terra arredor del Sol é un año e o radio da órbita é 1,5 10 11 m. Se Xúpiter ten un período de aproximadamente 12

Διαβάστε περισσότερα

GUÍA PRÁCTICA DE NOVAS MEDIDAS DE LOITA CONTRA O PO DE SÍLICE. Directiva 2004/37/CE. co financiamento de:

GUÍA PRÁCTICA DE NOVAS MEDIDAS DE LOITA CONTRA O PO DE SÍLICE. Directiva 2004/37/CE. co financiamento de: GUÍA PRÁCTICA DE NOVAS MEDIDAS DE LOITA CONTRA O PO DE SÍLICE Directiva 2004/37/CE co financiamento de: edita: 1 CONTIDO 2 Descrición da guía...3 Obxecto e alcance...4 Estrutura da guía...5 A sílice e

Διαβάστε περισσότερα

TEORÍA DE XEOMETRÍA. 1º ESO

TEORÍA DE XEOMETRÍA. 1º ESO TEORÍA DE XEOMETRÍA. 1º ESO 1. CORPOS XEOMÉTRICOS No noso entorno observamos continuamente obxectos de diversas formas: pelotas, botes, caixas, pirámides, etc. Todos estes obxectos son corpos xeométricos.

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES

Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES PROBLEMAS ÁCIDO/BASE DÉBIL 1. Unha disolución de amonuíaco de concentración 0,01 mol/dm³ está ionizada nun 4,2 %. a) Escribe a reacción de disociación e calcula

Διαβάστε περισσότερα

Prevención de riscos laborais

Prevención de riscos laborais Prevención de riscos laborais Curso de capacitación para o desempeño de nivel básico XUNTA DE GALICIA Consellería de Traballo e Benestar Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral (ISSGA) 2014 MÓDULO

Διαβάστε περισσότερα

Inecuacións. Obxectivos

Inecuacións. Obxectivos 5 Inecuacións Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Resolver inecuacións de primeiro e segundo grao cunha incógnita. Resolver sistemas de ecuacións cunha incógnita. Resolver de forma gráfica inecuacións

Διαβάστε περισσότερα

Plano de situación da zona de estudo. Detalle folla folla 264: 7-12, Xinzo da Limia (IGME)

Plano de situación da zona de estudo. Detalle folla folla 264: 7-12, Xinzo da Limia (IGME) INDICE.- 1.- INTRODUCCION. 2.- MARCO XEOLÓGICO 3.- SISMOLOXIA Y RISCO SISMICO 4.- DATOS E INTERPRETACION 5.- CONCLUSIONS 1. ANTECEDENTES.- O Concello de Vilar de Santos tén en proxecto levar a cabo a reforma

Διαβάστε περισσότερα

ENERXÍA, TRABALLO E POTENCIA

ENERXÍA, TRABALLO E POTENCIA NRXÍA, TRABALLO POTNCIA NRXÍA Pódese definir enerxía coo a capacidade que ten un corpo para realizar transforacións nel eso ou noutros corpos. A unidade de enerxía no SI é o Joule (J) pero é frecuente

Διαβάστε περισσότερα

Química 2º Bacharelato Equilibrio químico 11/02/08

Química 2º Bacharelato Equilibrio químico 11/02/08 Química º Bacharelato Equilibrio químico 11/0/08 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Nome: PROBLEMAS 1. Nun matraz de,00 litros introdúcense 0,0 10-3 mol de pentacloruro de fósforo sólido. Péchase, faise

Διαβάστε περισσότερα

CALCULO DA CONSTANTE ELASTICA DUN RESORTE

CALCULO DA CONSTANTE ELASTICA DUN RESORTE 11 IES A CAÑIZA Traballo de Física CALCULO DA CONSTANTE ELASTICA DUN RESORTE Alumno: Carlos Fidalgo Giráldez Profesor: Enric Ripoll Mira Febrero 2015 1. Obxectivos O obxectivo da seguinte practica é comprobar,

Διαβάστε περισσότερα

A onda posterior influe na onda frontal

A onda posterior influe na onda frontal Xullo Xermade A onda posterior influe na onda frontal Onda de presión cando o cono vai hacia atras Onda de presión cando o cono vai hacia diante λ = v/f λ f = v/λ Caixa doméstica Caixa profesional

Διαβάστε περισσότερα

PAAU (LOXSE) Setembro 2009

PAAU (LOXSE) Setembro 2009 PAAU (LOXSE) Setembro 2009 Código: 22 FÍSICA Elixir e desenvolver un problema e/ou cuestión de cada un dos bloques. O bloque de prácticas só ten unha opción. Puntuación máxima: Problemas 6 puntos ( cada

Διαβάστε περισσότερα

Una visión alberiana del tema. Abstract *** El marco teórico. democracia, república y emprendedores; alberdiano

Una visión alberiana del tema. Abstract *** El marco teórico. democracia, república y emprendedores; alberdiano Abstract Una visión alberiana del tema - democracia, república y emprendedores; - - alberdiano El marco teórico *** - 26 LIBERTAS SEGUNDA ÉPOCA - - - - - - - - revolución industrial EMPRENDEDORES, REPÚBLICA

Διαβάστε περισσότερα

ÓPTICA- A LUZ Problemas PAAU

ÓPTICA- A LUZ Problemas PAAU ÓPTICA- A LUZ Problemas PAAU XUÑO-96 CUESTION 2. opa Disponse de luz monocromática capaz de extraer electróns dun metal. A medida que medra a lonxitude de onda da luz incidente, a) os electróns emitidos

Διαβάστε περισσότερα

Volume dos corpos xeométricos

Volume dos corpos xeométricos 11 Volume dos corpos xeométricos Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Comprender o concepto de medida do volume e coñecer e manexar as unidades de medida do S.M.D. Obter e aplicar expresións para o

Διαβάστε περισσότερα

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta.

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Páxina 1 de 8 1. Formato da proba Formato A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Puntuación Puntuación: 0.50

Διαβάστε περισσότερα

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta.

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Páxina 1 de 8 1. Formato da proba Formato A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Puntuación Puntuación: 0.50

Διαβάστε περισσότερα

Trazado de estradas. Alberte Castro Ponte Departamento de Enxeñaría Agroforestal Escola Politécnica Superior. Deseño e Construción de Obras Lineais

Trazado de estradas. Alberte Castro Ponte Departamento de Enxeñaría Agroforestal Escola Politécnica Superior. Deseño e Construción de Obras Lineais Deseño e Construción de Obras Lineais 2 Trazado de estradas Alberte Castro Ponte Departamento de Enxeñaría Agroforestal Escola Politécnica Superior Grao en Enxeñaría Civil Vicerreitoría de estudantes,

Διαβάστε περισσότερα

FÍSICA OPCIÓN 1. ; calcula: a) o período de rotación do satélite, b) o peso do satélite na órbita. (Datos R T. = 9,80 m/s 2 ).

FÍSICA OPCIÓN 1. ; calcula: a) o período de rotación do satélite, b) o peso do satélite na órbita. (Datos R T. = 9,80 m/s 2 ). 22 Elixir e desenrolar unha das dúas opcións propostas. FÍSICA Puntuación máxima: Problemas 6 puntos (1,5 cada apartado). Cuestións 4 puntos (1 cada cuestión, teórica ou práctica). Non se valorará a simple

Διαβάστε περισσότερα

Expresións alxébricas

Expresións alxébricas 5 Expresións alxébricas Obxectivos Crear expresións alxébricas a partir dun enunciado. Atopar o valor numérico dunha expresión alxébrica. Clasificar unha expresión alxébrica como monomio, binomio,... polinomio.

Διαβάστε περισσότερα

την..., επειδή... Se usa cuando se cree que el punto de vista del otro es válido, pero no se concuerda completamente

την..., επειδή... Se usa cuando se cree que el punto de vista del otro es válido, pero no se concuerda completamente - Concordar En términos generales, coincido con X por Se usa cuando se concuerda con el punto de vista de otro Uno tiende a concordar con X ya Se usa cuando se concuerda con el punto de vista de otro Comprendo

Διαβάστε περισσότερα

A circunferencia e o círculo

A circunferencia e o círculo 10 A circunferencia e o círculo Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Identificar os diferentes elementos presentes na circunferencia e o círculo. Coñecer as posicións relativas de puntos, rectas e circunferencias.

Διαβάστε περισσότερα

INTERACCIÓNS GRAVITATORIA E ELECTROSTÁTICA

INTERACCIÓNS GRAVITATORIA E ELECTROSTÁTICA INTEACCIÓNS GAVITATOIA E ELECTOSTÁTICA AS LEIS DE KEPLE O astrónomo e matemático Johannes Kepler (1571 1630) enunciou tres leis que describen o movemento planetario a partir do estudo dunha gran cantidade

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO Código: 25 FÍSICA OPCIÓN A OPCIÓN B

PAU XUÑO Código: 25 FÍSICA OPCIÓN A OPCIÓN B PAU XUÑO 013 Código: 5 FÍSICA Puntuación máxima: Cuestións 4 puntos (1 cada cuestión, teórica ou práctica). Problemas 6 puntos (1 cada apartado). Non se valorará a simple anotación dun ítem como solución

Διαβάστε περισσότερα

1 La teoría de Jeans. t + (n v) = 0 (1) b) Navier-Stokes (conservación del impulso) c) Poisson

1 La teoría de Jeans. t + (n v) = 0 (1) b) Navier-Stokes (conservación del impulso) c) Poisson 1 La teoría de Jeans El caso ás siple de evolución de fluctuaciones es el de un fluído no relativista. las ecuaciones básicas son: a conservación del núero de partículas n t + (n v = 0 (1 b Navier-Stokes

Διαβάστε περισσότερα

Física e Química 4º ESO

Física e Química 4º ESO Física e Química 4º ESO DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Física: Temas 1 ao 6. 01/03/07 Nome: Cuestións 1. Un móbil ten unha aceleración de -2 m/s 2. Explica o que significa isto. 2. No medio dunha tormenta

Διαβάστε περισσότερα

Ano 2018 FÍSICA. SOL:a...máx. 1,00 Un son grave ten baixa frecuencia, polo que a súa lonxitude de onda é maior.

Ano 2018 FÍSICA. SOL:a...máx. 1,00 Un son grave ten baixa frecuencia, polo que a súa lonxitude de onda é maior. ABAU CONVOCAT ORIA DE SET EMBRO Ano 2018 CRIT ERIOS DE AVALI ACIÓN FÍSICA (Cód. 23) Elixir e desenvolver unha das dúas opcións. As solución numéricas non acompañadas de unidades ou con unidades incorrectas...

Διαβάστε περισσότερα

Expresións alxébricas

Expresións alxébricas Expresións alxébricas Contidos 1. Expresións alxébricas Que son? Como as obtemos? Valor numérico 2. Monomios Que son? Sumar e restar Multiplicar 3. Polinomios Que son? Sumar e restar Multiplicar por un

Διαβάστε περισσότερα

SERVICIO DE PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS

SERVICIO DE PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS NORMAS DE SEGURIDADE NA MANIPULACIÓN DE INSTALACIÓNS ELÉCTRICAS NORMAS DE SEGURIDADE NA MANIPULACIÓN DE INSTALACIÓNS ELÉCTRICAS PERIGOS DA ELECTRICIDADE: Os principais perigos que presenta a electricidade

Διαβάστε περισσότερα

ELECTROTECNIA. BLOQUE 3: MEDIDAS NOS CIRCUÍTOS ELÉCTRICOS (Elixir A ou B)

ELECTROTECNIA. BLOQUE 3: MEDIDAS NOS CIRCUÍTOS ELÉCTRICOS (Elixir A ou B) 36 ELECTROTECNIA O exame consta de dez problemas, debendo o alumno elixir catro, un de cada bloque. Non é necesario elixir a mesma opción (A o B ) de cada bloque. Todos os problemas puntúan do mesmo xeito,

Διαβάστε περισσότερα

FÍSICA. = 4π 10-7 (S.I.)).

FÍSICA. = 4π 10-7 (S.I.)). 22 FÍSICA Elixir e desenvolver un problema e/ou cuestión de cada un dos bloques. O bloque de prácticas só ten unha opción. Puntuación máxima: Problemas, 6 puntos (1 cada apartado). Cuestións, 4 puntos

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: SISTEMAS DE ECUACIÓNS LINEAIS. 2. Dada a ecuación lineal 2x 3y + 4z = 2, comproba que as ternas (3, 2, 2

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: SISTEMAS DE ECUACIÓNS LINEAIS. 2. Dada a ecuación lineal 2x 3y + 4z = 2, comproba que as ternas (3, 2, 2 EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: SISTEMAS DE ECUACIÓNS LINEAIS Dds s ecucións seguintes indic s que son lineis: ) + + b) + u c) + d) + Dd ecución linel + comprob que s terns ( ) e ( ) son lgunhs ds sús solucións

Διαβάστε περισσότερα

Educación secundaria a distancia para persoas adultas. Natureza

Educación secundaria a distancia para persoas adultas. Natureza Educación secundaria a distancia para persoas adultas 4B Natureza Máquinas e produtos 4B NATUREZA MÁQUINAS E PRODUTOS Autor do Módulo 4B: Máquinas e produtos José Hermógenes Cobas Gamallo Coordinación

Διαβάστε περισσότερα

Optimización baixo incerteza en redes de gas.

Optimización baixo incerteza en redes de gas. Traballo Fin de Mestrado Optimización baixo incerteza en redes de gas. Ana Belén Buide Carballosa Mestrado en Técnicas Estatísticas Curso 2016-2017 ii iii Proposta de Traballo Fin de Mestrado Título en

Διαβάστε περισσότερα

Física A.B.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN

Física A.B.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN Física A.B.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN PROBLEMAS 1. A luz do Sol tarda 5 10² s en chegar á Terra e 2,6 10³ s en chegar a Xúpiter. a) O período de Xúpiter orbitando arredor do Sol. b) A velocidade orbital

Διαβάστε περισσότερα

Código: 25 MODELO DE EXAME ABAU FÍSICA OPCIÓN A OPCIÓN B

Código: 25 MODELO DE EXAME ABAU FÍSICA OPCIÓN A OPCIÓN B ABAU Código: 25 MODELO DE EXAME FÍSICA Puntuación máxima: Cuestións 4 puntos (1 cada cuestión, teórica ou práctica). Problemas 6 puntos (1 cada apartado). Non se valorará a simple anotación dun ítem como

Διαβάστε περισσότερα

a) Ao ceibar o resorte describe un MHS, polo tanto correspóndelle unha ecuación para a elongación:

a) Ao ceibar o resorte describe un MHS, polo tanto correspóndelle unha ecuación para a elongación: VIBRACIÓNS E ONDAS PROBLEMAS 1. Un sistema cun resorte estirado 0,03 m sóltase en t=0 deixándoo oscilar libremente, co resultado dunha oscilación cada 0, s. Calcula: a) A velocidade do extremo libre ó

Διαβάστε περισσότερα

MECÁNICA. (2,5 puntos cada problema; escollerá a opción A ou B; non é necesario escoller a mesma opción en tódolos problemas).

MECÁNICA. (2,5 puntos cada problema; escollerá a opción A ou B; non é necesario escoller a mesma opción en tódolos problemas). 37 MECÁNICA (2,5 puntos cada problema; escollerá a opción A ou B; non é necesario escoller a mesma opción en tódolos problemas). PROBLEMA 1 OPCION A.- Sabendo que o conxunto bicicleta+ciclista da figura

Διαβάστε περισσότερα

Reflexión e refracción. Coeficientes de Fresnel

Reflexión e refracción. Coeficientes de Fresnel Tema 5 Reflexión e refracción Coeficientes de Fresnel 51 Introdución Cando a luz incide sobre a superficie de separación de dous medios transparentes de índice de refracción diferente, unha parte entra

Διαβάστε περισσότερα

As nanopartículas metálicas

As nanopartículas metálicas As nanopartículas metálicas Manolo R. Bermejo Ana M. González Noya Marcelino Maneiro Rosa Pedrido Departamento de Química Inorgánica Contido Introdución Qué son os NANOMATERIAIS INORGÁNICOS Qué son as

Διαβάστε περισσότερα

RADIACTIVIDADE. PROBLEMAS

RADIACTIVIDADE. PROBLEMAS RADIACTIVIDADE. PROBLEMAS 1. Un detector de radiactividade mide unha velocidade de desintegración de 15 núcleos/minuto. Sabemos que o tempo de semidesintegración é de 0 min. Calcula: a) A constante de

Διαβάστε περισσότερα

Exame tipo. C. Problemas (Valoración: 5 puntos, 2,5 puntos cada problema)

Exame tipo. C. Problemas (Valoración: 5 puntos, 2,5 puntos cada problema) Exame tipo A. Proba obxectiva (Valoración: 3 puntos) 1. - Un disco de 10 cm de raio xira cunha velocidade angular de 45 revolucións por minuto. A velocidade lineal dos puntos da periferia do disco será:

Διαβάστε περισσότερα