Γιώργος Ψύλλας. Ποτέ και πάντα

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Γιώργος Ψύλλας. Ποτέ και πάντα"

Transcript

1 Γιώργος Ψύλλας Ποτέ και πάντα

2 ΓΙΩΡΓΟΣ ΨΥΛ Λ ΑΣ Ποτέ και πάντα Ê ΩΚΕΑΝΙ Α ΑΘΗΝΑ 2012

3 Στους εγγονούς µου Σίµο Βλαχάκη και Γιώργο Ψύλλα 2012, Γιώργος Ψύλλας Εκδόσεις Ωκεανίδα ΑΕ ερβενίων 38, Αθήνα, τηλ ISBN

4 Γιουνούς Εµρέ είναι τ όνοµά µου Η φωτιά µου µεγαλώνει µέρα µε τη µέρα Στους δύο κόσµους, ο στόχος µου είναι τούτος Εσένα είναι που χρειάζοµαι, Εσένα! Γιουνούς Εµρέ ( )

5 Σάμος 1975 Τ Ο ΠΛΟΙΟ ΕΙΧΕ ΑΠΟ ΩΡΑ ΚΟΨΕΙ ΤΑΧΥΤΗΤΑ, καθώς πλησιάζαµε στο νησί. Κρεµασµένος στην κουπαστή από κείνη την πρώτη στιγµή που η στεριά φάνηκε από µακριά σαν µια µικρή κουκκίδα να πλέει ανάλαφρα στο βαθύ γαλάζιο της θάλασσας, και αργότερα, όταν το καράβι της γραµµής µπήκε στα νερά της Σάµου κι έπλεε αργά δίπλα στα µαγικά της ακρογιάλια, έδιωξα κάθε σκέψη απ το µυαλό µου, ξέχασα όσα µε βασάνιζαν σ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού κι άφησα την ψυχή µου ν απολαύσει τη µαγεία αυτού του νησιού, που από εκείνη τη µέρα και µετά θα γινόταν και δικός µου τόπος. Για πόσα χρόνια άραγε; Όµορφο νησί η Σάµος! Ευλογηµένο µέρος, µε µια γοητεία σπάνια, ξεχωριστή, που στάθηκε αγέρωχη κι άντεξε πεισµατικά στις θύελλες του χρόνου. «Θα µπορούσε να είναι ένας πίνακας, µια πολύ όµορφη ζωγραφιά», σκέφτηκα κοιτάζοντας έκπληκτος το υπέροχο τοπίο που ανοιγόταν µπροστά µου, ξαπλωµένο στο γαλαζοπράσινο της θάλασσας, στο χρώµα του αιώνιου Αιγαίου, µε το γαλάζιο του ουρανού να το σκεπάζει. Και κάπου εκεί, ανάµεσα ουρανού και θάλασσας, µικρές πράσινες πινελιές, παιχνιδιάρικες, σαν αφη- 11

6 µένες χαλαρά απ το χέρι άγιου ζωγράφου, ανάκατες µε τη λαµπερή χρυσόσκονη που άφηνε πάνω τους το καλοκαιρινό φως, να ξεκινούν από ψηλά και να κατεβαίνουν λες για να σµίξουν σε µια µεγάλη αγκαλιά µε το πέλαγος, πότε να χύνονται απότοµα σε κόρφους και σε γκρέµια, πότε ν ανεβοκατεβαίνουν τις ράχες των βουνών, θαρρείς κι ήθελαν να δώσουν σχήµα προκλητικού κορµιού, κορµί αρχόντισσας µου φαινότανε να τεµπελιάζει πάνω σε χρυσοκέντητο χαλί. Κάτασπρα ξωκλήσια ακροβατούσαν σε κάθε κάβο, σαν σηµάδι θεϊκό στο µάτι ναυτικού, για να χει προστασία για την καλή και την κακή την ώρα που τον περίµενε στις άγνωστες θάλασσες του κόσµου, σηµείο στιγµιαίας στάσης και βιαστικού σταυροκοπήµατος κάθε νησιώτη περαστικού και µιας ευχής για το καλό ταξίδι, που βγαινε ψιθυριστά, γεµάτη πίστη, από χείλη σφιχτοκλεισµένα: «Βοήθα Αϊ-Νικόλα µου!... Βοήθα Αγία Γαλήνη µου!» Και πάνω στις ήµερες ράχες των βουνών ξεφύτρωναν σπαρµένα χωριουδάκια, σαν ταπεινά αγριολούλουδα σε καταπράσινα λιβάδια. «Παράξενος τόπος η Σάµος. Αχνίζει από µέσα της η ανθρωπιά και ο ιδρώτας τής κάθε µέρας», µου χε πει κάποιος ανώτερός µου, που είχε πάει εκεί πριν από µένα κι αγάπησε το νησί. Και τώρα, καθώς πλησίαζα σε τούτο τον άγνωστό µου τόπο, αισθανόµουνα κι εγώ αυτήν την αύρα να µε τυλίγει, φτιαγµένη από πλούσια υλικά, από ανθρώπους, φύση και ζωντανά, τα ένιωθα όλα µαζί, σαν µια αρµονία ασχεδίαστη, τέτοια που µόνο η ζωή ξέρει και φτιάχνει. Ίσως να ήταν η τόση οµορφιά που ξετυλιγόταν µπροστά µου, που µ έκανε να κάθοµαι στην κουπαστή και να τη γεύοµαι µε µάτια αχόρταγα κι ας µε µούσκευε η σιγανή 12 βροχή κι ας µε περόνιαζε η ανοιξιάτικη ψύχρα. Οι περισσότεροι συνταξιδιώτες µου είχαν κιόλας ξεκινήσει προς την µπουκαπόρτα, βιαστικοί κι ανυπόµονοι να βγουν πρώτοι και να πατήσουν σε σίγουρο έδαφος. Εγώ όµως θα έβγαινα τελευταίος, έτσι είπα µέσα µου. εν θα έχανα αυτή τη µαγεία για κανένα λόγο θα παρέτεινα την ευχαρίστηση της πρώτης µου επαφής µε το νησί όσο περισσότερο µπορούσα. Με το βλέµµα στραµµένο πότε στις βαθιές δίνες που χάραζαν στο νερό οι προπέλες του πλοίου, πότε στη λευκή γραµµή που άφηναν τα απόνερά του και πότε στη στεριά που πλησιάζαµε, είχα γαντζωθεί για ώρα τώρα στις παραλίες µε όλες µου τις αισθήσεις να υπερλειτουργούν, σαν στερηµένος εραστής που ευτύχησε να γεύεται ύστερα από καιρό το σώµα της αγαπηµένης του... εν κατάλαβα για πότε άδειασε το καράβι από το ανθρώπινο σµάρι των ταξιδιωτών και πράγµατι έµεινα ο τελευταίος επιβάτης. Ήταν Απρίλιος του 1975 κι εγώ ήµουν ένας νέος υπολοχαγός, µε το χαρτί της µετάθεσης για το νησί στην τσέπη µου. ύσκολες εποχές τότε. Μεγάλοι οι κίνδυνοι που παραµόνευαν! Μια πιθαµή, ένα άνοιγµα µιας παλάµης όλη κι όλη η απόσταση της Σάµου απ τη Μικρασία. Υπόθεση µιας δρασκελιάς, δηλαδή. Η όρεξη της Τουρκίας είχε ξυπνήσει για µιαν ακόµη φορά κι έπρεπε να προστατεύσουµε τα νησιά µας. Μήπως και τι άλλο µπορούσαµε να κάνουµε; «Η πατρίδα είναι εκείνη που έχει τον πρώτο λόγο σ αυτές τις περιπτώσεις, αυτή έχει την ευθύνη για όλα», είχε πει ο διοικητής όταν κάλεσε εµάς που θα φεύγαµε στα νησιά για να µας αποχαιρετίσει. 13

7 Ναι. Σ αυτήν έπεφτε το καθήκον και προς τους ανθρώπους που ζούσαν κι ανάσαιναν µέσα στα στριµωγµένα όριά της και τους βάραινε, σαν από παλιό της Ιστορίας πάθηµα, ένας φόβος µόνιµος απόλυτα κατανοητός για τους Τούρκους. Πώς προστατεύει κανείς αυτά τα περιβολάκια που σαν µικροί παράδεισοι κατηφόριζαν τις πλαγιές του νησιού µέχρι τα βράχια της ακτής; Τα λιόδεντρα; Τα αµπέλια; Σάµπως έχουµε κι άλλα πλούτη; Την ήξερα καλά αυτή µου την υποχρέωση, µια και φορούσα αρκετά χρόνια τη στολή µου, αφού ως δάσκαλος αδιόριστος δεν είχα άλλη επιλογή παρά να µείνω σε µακρά ανακατάταξη στον στρατό, µέχρι να έρθει ο διορισµός µου και να βρεθώ εκεί που τόσο ήθελα, σ ένα µικρό σχολείο µε δεκάδες µαθητές γύρω µου, να δίνω γνώση και πείρα της ζωής στα παιδιά και να παίρνω αθωότητα και άδολη αγάπη, αντάλλαγµα πολύτιµο, δυσεύρετο στον κόσµο των µεγάλων. Άφησα κατά µέρος τις άχαρες σκέψεις της δουλειάς µου, αυτές θα µε απασχολούσαν απ την επόµενη κιόλας µέρα. Εκείνες οι στιγµές, όσο το πλοίο πλησίαζε στον προορισµό του κι η ρότα του θαρρείς πως χάιδευε τις παραλίες του νησιού, ήταν δικές µου, δεν θα τις χάριζα σε κανέναν κι ούτε θα τις χαλούσα για οποιονδήποτε λόγο. Άφησα τον εαυτό µου ελεύθερο σαν πουλί να πετάξει µαζί µε τα γλαροπούλια που ακολουθούσαν το καράβι, πότε να βουτάει µε την αχόρταγη φαντασία µου στα µαβιά νερά, πότε να χάνεται και να τριγυρίζει µοναχικός στις καταπράσινες πλαγιές του νησιού, µια σκιά κι εγώ σαν ξεχασµένου ξωτικού, ίδιου µ αυτά που στα παιδικά παραµύθια σιγανοµουρµουρίζουν στις ανήλιες ρεµατιές λόγια παράξενα για τους ανθρώπους. Οι περιπλανήσεις της ψυχής µου κράτησαν µέχρι το 14 λιµάνι, αφού εκεί µε περίµενε η πραγµατικότητα, που στάθηκε µπροστά µου αµείλικτη όπως ο εκκωφαντικός ήχος από πρωτόγονο ξυπνητήρι και µε ξύπνησε άγρια, αναγκάζοντάς µε να θυµηθώ αυτό που ήµουνα. Ένας αξιωµατικός του στρατού που πήγαινε να παρουσιαστεί και να αναλάβει υπηρεσία σε µια παραµεθόρια περιοχή της χώρας. Χαµογέλασα καθώς σκέφτηκα ότι είχε έρθει η ώρα για να µπει ένα τέλος στους ροµαντικούς συλλογισµούς µου. Τέλος στα ξωτικά και τα γλαροπούλια! Λίγα λεπτά αργότερα κι ενώ το πλοίο είχε δέσει τους κάβους, είδα έναν στρατιώτη όρθιο στην προκυµαία να ψάχνει µε το βλέµµα ανάµεσα στους επιβάτες. Προφανώς ήταν φανταράκι της µονάδας µου. Σήκωσα το χέρι µου και του δωσα να καταλάβει πως εγώ ήµουνα ο ταξιδιώτης που περίµενε. εν είχα καµιά αµφιβολία ότι στον τόπο που ήρθα να υπηρετήσω όλα θα είχαν τον χαρακτηρισµό του «κατεπείγοντος», κι από την πρώτη µάλιστα στιγ- µή. Φαινόταν πως το βάδισµα του πεισµατάρη χρόνου θα ήταν πολύ βιαστικό σ αυτό το νησί και θα µας καταδίωκε λες κι ήµασταν δραπέτες, και µε τόσες ευθύνες θα πρεπε να τρέχω και να µη φτάνω όσο καιρό θα έµενα εκεί. Ήθελα να µου είχαν δώσει λίγο χρόνο όµως. Μια ώρα µόνο, να περπατήσω σε στεριά ύστερα από τόσες ώρες ταξιδιού θαλασσινού, να νιώσω το στέρεο έδαφος κάτω απ τα πόδια µου, να κάνω µια µικρή βόλτα στις αποβάθρες και να γεµίσω τα πνευµόνια µου µ αέρα αλµυρό, που περνώντας πήρε τη δροσιά των φύλλων από τη γύρω φύση, και να σκεφτώ. Ναι, να σκεφτώ. Πάλι να σκεφτώ, ανίκανος να πάρω αποφάσεις, όσα µε βασάνισαν νυχτιάτικα στην καµπίνα µου και δεν µ άφησαν να κλείσω µάτι. Τα έξι πεταµένα χρόνια της ζωής µου, τι έφταιξε, σε 15

8 τι έφταιξα και από σύζυγος κατέληξα συγκάτοικος στο ίδιο µου το σπίτι. Ποιο σπίτι, δηλαδή; Σώγαµπρος! Για να είµαι αρεστός σε όλους, έξι χρόνια µουγκαµάρας και ανυπαρξίας, να συµπεριφέροµαι όπως ένα σκυλάκι που µε τη γλώσσα να κρέµεται προσπαθεί να κερδίσει ένα χάδι. Εγώ δεν έκανα δική µου οικογένεια, το τέλειο λάθος έκανα. Προέκταση του πεθερού µου ήµουν, µε τη γυναίκα µου και την κόρη µου µαζί. Πεθερικά, θείοι, θείες, κουνιάδια και οι τρεις εµείς στο ίδιο σπίτι, στο ίδιο τραπέζι, στο ίδιο σαλόνι να βλέπουµε τις ειδήσεις και τα µατς, άι στο καλό... Μόνο στην κρεβατοκάµαρα χωρίζαµε απ το σόι κι αυτό πάλι ξινό µού έβγαινε, αφού πάνω στις προσωπικές µας στιγµές η γυναίκα µου σφράγιζε µε το χέρι της το στόµα µου, «Πιο σιγά, καλέ, κι εσύ, ακουγόµαστε», µου έλεγε και µε µάραινε. εν φανταζόµουν ότι τα πράγµατα θα εξελίσσονταν έτσι τότε που δεθήκαµε από έρωτα, όταν σπουδάζαµε στη Θεσσαλονίκη και λέγαµε να παντρευτούµε και να στήσουµε το σπιτικό µας στην Αθήνα, στην πατρίδα της, κοντά στους δικούς της. Νό- µισα πως όλοι µαζί θα πει να ήµασταν σε κοντινά σπίτια ή το πολύ πολύ ο ένας κάτω και ο άλλος επάνω, κάπως έτσι, αρκετά κοντά για να απολαµβάνουµε την αγάπη των συγγενών µας αλλά και αρκετά µακριά για να κλείνουµε την πόρτα µας και να χουµε τη δική µας ζωή, αυτή των νέων και ερωτευµένων ανθρώπων που δένονται µε όρκους ισόβιας αγάπης και ευθύνης ο ένας για τον άλλον. Αλλά... στο ίδιο σπίτι! Μια ζωή στο ίδιο σπίτι! Με κουµανταδόρο την πεθερά µου, να µου λέει σε κάθε ευκαιρία: «Άσ τα, γαµπρέ µου, δεν κάνεις για παντρειές. Φταίει το πολύ το διάβασµα...» και τον πεθερό µου µόνι- µο κριτή τού τι κάνω και τι λέω; Γκρίνιαξα στη γυναίκα 16 µου, µαλώσαµε αρκετές φορές, ειδικά τον πρώτο καιρό όταν πίστευα ότι υπήρχαν περιθώρια ν αλλάξω την κατάσταση, όµως το µόνο που πέτυχα ήταν η πεθερά µου να µου λέει πως τελικά θα κατέστρεφα τη ζωή της κόρης της, κακό χρόνο να χω. Η µετάθεση! Ένα χαρτάκι όλο κι όλο, που ενώ την πρώτη στιγµή, όταν το πήρα στο χέρι µου και αντίκρισα το ονοµατεπώνυµό µου και τη σφραγίδα του Γενικού Επιτελείου, µου φάνηκε τροµακτικό, µόλις το καλοσκέφτηκα το είδα σαν µια θεόσταλτη ευκαιρία να δραπετεύσω από την κόλαση της αναγκαστικής συµβίωσης µε όλα τα προβλήµατα που µου προκαλούσε καθηµερινά. Και όχι µόνο θα κέρδιζα την ελευθερία που είχα χάσει, αλλά σκεφτόµουν ότι εκεί, σ αυτό το µικρό νησί, θα ξανακέρδιζα και τη γυναίκα µου. Θα πιάναµε τη ζωή µας απ την αρχή, θα βρίσκαµε και πάλι το νήµα που πριν από χρόνια µάς είχε δέσει σφιχτά σ ένα κουβάρι, της αγάπης µας κουβάρι. «Πάµε Σάµο!» είπα στη γυναίκα µου ενθουσιασµένος εκείνο το απόγευµα, µόλις επιτέλους βρεθήκαµε µόνοι. «Ταξιδάκι, αγάπη µου;» ρώτησε χαρούµενη. «Πάµε Σάµο», ψέλλισα αυτή τη φορά, σφίγγοντας το χαρτί που κρατούσα. «Ναι. Το κατάλαβα. Αλλά πώς σου ρθε έτσι ξαφνικά; Και γιατί δεν πάµε Ρόδο καλύτερα;» «Μετάθεση. Πήρα µετάθεση για τη Σάµο. Σε δέκα µέρες παρουσιάζοµαι στο...» στράφηκα στο έγγραφο, κοίταξα σ ένα σηµείο του και συµπλήρωσα την πληροφορία, λες κι αυτό θα κανε κάποια διαφορά, «...στο στρατόπεδο του Ζερβού». Λένε ότι στα µάτια φαίνονται αυτά που οι άνθρωποι 17

9 δεν ξεστοµίζουν κι εγώ το πιστεύω αφού στα δικά της, εκείνα που µέσα τους χανόµουνα από έρωτα, είδα όσα είχε έτοιµα να πει. «εν έρχοµαι». «Τι θα πει δεν έρχοµαι;» ρώτησα νιώθοντας πως βρισκόµασταν και πάλι στα µαχαίρια. «Θα πει ότι δεν έχω καµιά όρεξη να ξεσηκωθώ από δω που είµαι και να µιζεριάσω σ ένα απόµακρο νησί», δικαιολογήθηκε µε χείλη που µου φάνηκαν ξεραµένα πια από έρωτα. εν ήταν ότι δεν το είχα υποψιαστεί, ούτε κι ότι δεν το περίµενα, µόνο που... να, ακόµα κι όταν κάποιες αλήθειες έρχονται και στρογγυλοκάθονται µέσα µας και µας κουνάνε θυµωµένες το δάχτυλο απαιτώντας να τις προσέξουµε, εµείς κάνουµε πως δεν τις βλέπουµε. εν τους δίνουµε χώρο στο µυαλό µας κι ούτε θέλουµε να ξεθολώσει το τοπίο στο οποίο µπερδεύουµε αλήθειες κι αυταπάτες. Και στο δικό µου θολό σκηνικό χωρούσαν εικόνες από ένα ευτυχισµένο ζευγάρι, να κάνει αγκαλιασµένο βόλτες στις παραλίες του νησιού, να µιλάνε οι δυο τους, να λένε αστεία, να γελάνε και πού και πού να πνίγουν τα λόγια και να φιλιούνται. Ονειρευόµουνα να περπατάνε µε βήµα αργό στην προκυµαία και το βλέµµα σ ένα πανέµορφο κοριτσάκι µε µακριά σγουρά µαλλιά που προπορεύεται. Ύστερα, εκείνο να ρχεται κοντά τους, να απλώνει τα µικρά του χέρια στα δικά τους, να µπαίνει ανάµεσά τους, φαινοµενικά να τους χωρίζει αλλά στην ουσία να τους ενώνει µ εκείνον τον ακατάλυτο δεσµό µιας ζωής που βγήκε απ τη δική τους ένωση. Στράφηκα για άλλη µια φορά στη γυναίκα µου. εν ήθελα να παραιτηθώ τόσο εύκολα. 18 «Έχει και τα καλά της η υπόθεση. Προσπάθησε να το δεις απ τη θετική του πλευρά. Σκέψου πόσο όµορφα θα µαστε οι τρεις µας». «Σου είπα, αλλά µάλλον δεν θέλεις να καταλάβεις. εν έρχοµαι!» Αισθάνθηκα κάτι σαν µαχαιριά. Το σώµα µου σαν να µούδιασε ξαφνικά και παρέσυρε και το µυαλό µου στην παράλυση. Κι εκεί που ένιωσα να παγώνω ολόκληρος, θύ- µωσα, δεν είχα µόνο υποχρεώσεις σ αυτόν τον γάµο, είχα και δικαιώµατα, και πάνω απ όλα το αυτονόητο! Να ζω µε τη γυναίκα µου και µε το παιδί µου. Κυρίως µ αυτό. «Άντρας σου είµαι, οικογένεια κάναµε κι είσαι υποχρεωµένη να έρθεις. Καταλαβαίνεις;» «Τις διαταγές σου στα φανταράκια σου, όχι εδώ µέσα», µε διέταξε µε τη σειρά της, στηµένη µπροστά µου σε θέση µάχης. Ήταν φανερό. Αναµετριόµασταν. υο άνθρωποι, που κάποτε είχαµε αγαπηθεί πολύ, αναµετριόµασταν σαν αντίπαλοι που έπρεπε οπωσδήποτε ο ένας να εξοντώσει τον άλλον. Έπρεπε να το αποδεχτώ. εν είχε νόηµα να προσθέσω έναν ακόµα καβγά στη µακριά αλυσίδα όσων προηγήθηκαν. Ανάµεσά µας πάντα έστεκε ένας γκρεµός που µας χώριζε σε αντικρινές πλευρές. Εγώ σταθερός πάνω στο σωστό και στο πρέπον, εκείνη πάντα κινούµενη στο βολικό και ευχάριστο. «Καλά, κάνε όπως θέλεις», παραιτήθηκα λυγισµένος από µια συνειδητοποίηση που από καιρό µε σιγόκαιγε και µου έλεγε πως ο γάµος µας ήτανε κιόλας σακατεµένος, κοµµένος µ άλλα λόγια στα δύο, κρίνος ήταν που δεν βάστηξε ζωντανός. 19

10 Πικράθηκα, δεν λέω. Πικράθηκα πολύ. Άφηνα πίσω µου το αγγελούδι µου, τη µικρή µου Λίζα, κι αυτό ήταν µια απώλεια δυσβάσταχτη για µένα που λάτρευα το παιδί µου. Μα ακόµα κι έτσι, καλύτερη ήταν η Σάµος απ το στρατόπεδο συγκέντρωσης των πεθερικών µου. Καλύτερα µόνος κι έρηµος παρά µέσα σ εκείνη τη σφηκοφωλιά... Όλη τη νύχτα στο καράβι, αναµασούσα την πίκρα µου καθώς θυµόµουνα τα γεγονότα. Κάθε τόσο έστριβα νευρικά τη βέρα µου και µου ρχόταν να βγω στο κατάστρω- µα και να την πετάξω, να πάει στα άπατα, να χαθεί, έτσι που να µην τη βρει άνθρωπος ποτέ, αλλά δεν το κατάφερα οι συνάδελφοί µου ήξεραν πως είµαι παντρεµένος και πατέρας ενός παιδιού, και δεν ήθελα να δώσω λαβές για σχόλια. Τέλος πάντων. Αυτοί που µε παρέλαβαν µου είπαν ότι έπρεπε να κάνουµε όσο πιο γρήγορα µπορούσαµε. «Εντάξει, ρε παιδιά, ας ανοίξουµε το βήµα µας», είπα κι εγώ µια πρώτη εξυπνάδα. Τι άλλο να λεγα; Η δουλειά είναι και θεραπεία, υποστηρίζουν οι ψυχολόγοι. Μπήκα βιαστικά στο τζιπ που βρισκόταν παρκαρισµένο λίγο πιο πέρα, αφού πρώτα στρίµωξα τις βαλίτσες µου όπως όπως στο πίσω κάθισµα, και πήραµε τον δρό- µο για το οροπέδιο του «Ζερβού», όπου ήταν και το πόστο µου. Το τοπίο στο οροπέδιο του «Ζερβού», όπως το έλεγαν οι ντόπιοι, ήταν πανέµορφο και συµφώνησα απόλυτα µαζί τους όταν άρχισα να το γνωρίζω µε κάποια καθυστέρηση, αφού τον πρώτο καιρό εκεί οι ώρες ήταν δύσκολες και τα µάτια µου απρόθυµα να δουν αυτήν την οµορφιά. 20 εν έµενε, άλλωστε, χρόνος. Και πού να βρεθεί η γαλήνη της ψυχής για να ρίξεις ένα βλέµµα γύρω σου, να το ακουµπήσεις ξεκούραστο στα σχήµατα και στις µορφές, να ντυθείς κι εσύ απ τα χρώµατα που βάφουν τον τόπο, να γευτείς τις µυρωδιές; Άµα νιώθεις ότι έξω απ το σπίτι σου βρυχάται ένα θεριό αχόρταγο, της κατάκτησης το θηρίο, κι άλλο ένα ακόµη, κλεισµένο στο κλουβί της ίδιας σου της ζωής, όλα όσα οµορφαίνουν τις µέρες των ανθρώπων έρχονται τελευταία. «Έτσι είναι ο στρατός», µου είχαν πει στο Κέντρο Νεοσυλλέκτων στην Κόρινθο όταν χρόνια πριν, εικοσιδυάχρονος, ντύθηκα στο χακί και προσπαθούσα ψαρωµένος να καταλάβω τους κανόνες που θα έπρεπε να υπακούω και να εφαρµόζω κατά γράµµα µέσα σ εκείνο το βουερό ανθρώπινο µελίσσι του στρατού, ένα µικρό κι ασήµαντο µυρ- µηγκάκι κι εγώ, που ήθελε δεν ήθελε όφειλε να µάθει να ζει συντεταγµένο απόλυτα. Τώρα, σαν έµπειρος και υπεύθυνος αξιωµατικός, δεν είχα περιθώρια για καθυστερήσεις και χαµένο χρόνο. Σήκωσα τα µανίκια µου ψηλά από κείνη την πρώτη στιγ- µή, έκανα τον σταυρό µου και λέγοντας µέσα µου, έτσι... για να πάρω λίγο θάρρος, «Όρµα, υπολοχαγέ», έπεσα µε τα µούτρα στη δουλειά, ευθύνη και ψυχοθεραπεία µαζί. Είχα την εµπειρία άλλωστε. Στα τέσσερα χρόνια που ήµουν ήδη αξιωµατικός σε µια ήσυχη µονάδα της Αττικής, είχα στην ευθύνη µου µια πυροβολαρχία και τα πήγαινα καλά, µέχρι τη µέρα που µε κάλεσε ο διοικητής και µου είπε πως σαν δάσκαλος ήµουν ο πιο κατάλληλος να µου αναθέσει την «Εθνική και Ηθική» διαπαιδαγώγηση των οπλιτών, µαθήµατα πρωινά δηλαδή, προπαγάνδα για να λέµε την αλήθεια, για την εθνοσωτήρια επανάσταση. Τον 21

11 κοίταξα, µε κοίταξε. «Ινστρούκτορας, κύριε ιοικητά;» πήγα να τον ρωτήσω αλλά σκέφτηκα να µην έρθω σε ρήξη µαζί του. «άσκαλε, είναι θέµα διαταγών ανωτέρων κλιµακίων, µην κάνεις έτσι, σε καταλαβαίνω», δικαιολογήθηκε όταν είδε το πρόσωπό µου να σκοτεινιάζει. Μακάρι να µου φόρτωνε και µια δεύτερη πυροβολαρχία, παρά να κάθοµαι πρωί πρωί µε λόγια ψυχρά, µε λέξεις της χούντας τυποποιηµένες, να εξηγώ στους στρατιώτες την αναγκαιότητα ενός πραξικοπήµατος. Πώς να παρέβαινα τις αρχές µου; Τι σόι δάσκαλος θα φάνταζα στην κρίση τους; Στο τέλος, έπαιζα θέατρο, µε ατάκες άνοστες και χιλιοειπωµένες κι αυτοί, κοµπάρσοι και θεατές µαζί, χωρίς καµιά διάθεση για χειροκρότηµα. ιάλεγα να τους πω πράγµατα της ζωής χρήσιµα στα πρώτα τους βήµατα, όταν θα είχανε το χαρτί της απόλυσης στην τσέπη, και τίποτε παραπάνω. ύσκολα χρόνια βουτηγµένα στην υποκρισία. Κι όταν ένα Σάββατο του Ιουλίου, ένα πρωί της ντροπής, χανότανε η µισή Κύπρος κάτω απ τη µύτη µας, τότε λύθηκαν τα χέρια µου κι έκανα κοµµάτια τα χουντικά φυλλάδια της προσποιητής αλήθειας, της παραχαραγµένης Ιστορίας και των φασιστικών προφάσεων. Λίγες µέρες προτού µπει ο Απρίλιος του 1975, ήρθαν οι έκτακτες µεταθέσεις. Ο διοικητής µου πήγαινε στις Φέρες του Έβρου κι εγώ στη Σάµο. «άσκαλε, είσαι παλικάρι!» µου είπε τη στιγµή του αποχαιρετισµού και µε χτύπησε στην πλάτη κι εγώ, βουρκωµένος, γύρισα και τον ρώτησα: «Τελικά, ο αξιωµατικός δεν είναι επάγγελµα, έτσι δεν είναι;» «Αν ήταν επάγγελµα, δάσκαλε, θα πηγαίναµε κατά διαόλου», είπε κι αποµακρύνθηκε πρώτος. 22 εν ήταν επάγγελµα. Κι αν δεν το κατάλαβα σε µια εκπαιδευτική πυροβολαρχία του Μεγάλου Πεύκου, θα κυριαρχούσε µέσα µου το διάστηµα που, ανέλπιστα, θα υπηρετούσα στη Σάµο. Μέχρι να µπω στο πλοίο για το νησί, µεσολάβησαν οι νεκρές µέρες µε τη γυναίκα µου, µια στάση ζωής που δεν κατάφερα ποτέ να εξηγήσω και µόνος, έντονα προβλη- µατισµένος, βρέθηκα µε µιαν άλλη πυροβολαρχία στις πλάτες µου, στη γλαφυρή αντίθεση ενός γήινου παραδείσου. Ναι! Ο τόπος του «Ζερβού» ήταν τόσο όµορφος, αντιφατικά όµορφος για την άχαρη δουλειά µου! Κι ήµουνα τόσο νέος ακόµη... Ήθελα όλα να τα δω και να τα ζήσω, µα ήταν η δουλειά εξαντλητική, κράταγε απ το πρωί µέχρι το βράδυ αιχµαλωτίζοντας και το τελευταίο κύτταρο του µυαλού µου, ώστε να µη χωράνε µέσα µου όχι µόνο οι σκέψεις που έρχονταν απ το κοντινό παρελθόν, όχι οι εικόνες απ τις δαντελωτές παραλίες που έκλειναν στη λευκότητα των αφρών τους όλο το νησί, αλλά ούτε καν οι οµορφιές του «Ζερβού», που απλώνονταν γύρω προκλητικές σε κάθε µου βήµα. Μίλησα στους στρατιώτες µου, εξήγησα την κατεπείγουσα ανάγκη να σκάψουµε ορύγµατα για εµάς και τα κανόνια µας, να φτιάξουµε µε ταχείς ρυθµούς αµπριά, θέσεις µάχης, σηκούς πυροµαχικών κι ό,τι άλλο χρειαζόταν για να επιζήσουµε σε µια ενδεχόµενη επίθεση. Εκατό άντρες που ήµασταν, κάναµε δουλειά για την οποία απαιτούνταν τουλάχιστον διπλάσιοι. Κι όταν έφτασε ο Ιούνιος, πήρα την πρώτη ανάσα της ικανοποίησης, οι στρατιώτες και τα κανόνια µου ήταν προφυλαγµένα, τη µάχη θα τη δίναµε µε σύµµαχο την καλή ελπίδα, το ηθικό µας ήταν υψηλό, δούλεψε για µιαν ακόµη φορά το ελληνικό φιλότιµο. 23

12 Θυµήθηκα την ερώτηση που έκανα στον παλιό µου διοικητή, αν ο αξιωµατικός είναι επάγγελµα. Άστοχη ερώτηση... Τώρα στη Σάµο, στο βιαστικό τρίµηνο που πέρασε λες κι ήταν µια στιγµή του χρόνου, ήµουνα σίγουρος πια ότι το καθήκον δεν µπορεί να περιγραφεί µε όρους εργασίας. Ο Γιουφκάς Μ ΕΡΑ ΜΕ ΤΗ ΜΕΡΑ, βδοµάδα µε τη βδοµάδα, έστρωσε η δουλειά, το νερό µπήκε τελικά στ αυλάκι, φάνηκα να µαι κυρίαρχος της τύχης µου. Είχε φτάσει επιτέλους η στιγµή που δεν φοβόµασταν πια τις προκλήσεις των Τούρκων. Θα είχε βάλει κι ο Θεός το χέρι του κι όλα κυλούσαν ήσυχα κι ειρηνικά. Το σαµιώτικο καλοκαίρι είχε µπει για τα καλά και η φύση του «Ζερβού», ολοζώντανη και πληθωρική, πολιορκούσε ασφυκτικά τον καταυλισµό µου και µαζί µ αυτόν και την ψυχή µου. Όσο κι αν της αντιστεκόµουνα, µέρα και νύχτα ένιωθα τις προκλήσεις της. Η περιοχή ήταν πραγµατικά µαγευτική! Ήθελα να τη γνωρίσω βήµα βή- µα, να την περπατήσω µέτρο µέτρο, να τη χαρώ σαν τον κήπο της Εδέµ κι ας ήταν έρηµη και ακατοίκητη από καιρό τώρα. Μια µατιά αν έριχνες, θα βλεπες όλα εκείνα τα σηµάδια που έδειχναν πως άλλοτε, σε καλύτερα για τη Σάµο χρόνια, αυτό το µικρό κοµµάτι γης είχε ζωή, είχε πολύ βιος και πλούτο, µια πραγµατική κυψέλη δουλειάς και προκοπής. Μ έθλιβε αυτή η ερηµιά. Μ έθλιβε πολύ, µια όµορφη, µουγκή ερηµιά καθώς ήταν, κατάσπαρτη µε µισογκρε

13 µισµένες καλύβες και στερεµένα πηγάδια. Ό,τι κι αν φύτρωνε πλέον στη γόνιµη γη του «Ζερβού», φύτρωνε από µόνο του, χάρη στο δικό του ανυποχώρητο πείσµα, λες και η φύση, ασυµβίβαστη και ασύµβατη µε τα έργα των ανθρώπων, σκέπαζε στοργικά τα αποµεινάρια µιας δόξας αλλοτινής. Κι ήταν τότε που η δουλειά µου µπήκε σε κάποια τάξη κι ήρθε κι ο χρόνος φιλικός και χαλάρωσε τα ασφυκτικά δεσµά του, οπότε µπόρεσα κι εγώ να βγω λίγο πιο πέρα απ το στρατόπεδο κι άρχισα να κάνω βόλτες µοναχικές, παρέα µε τη σιωπή, στη γύρω περιοχή του «Ζερβού». Στην καρδιά αυτής της εγκατάλειψης, γρήγορα µου τράβηξε την προσοχή ένα εντυπωσιακά όµορφο εξοχικό, κάτι σαν βίλα, που θα λεγε κανείς πως αντιστάθηκε στο άγριο πέρασµα του καιρού µένοντας ζωντανή ανάµεσα στην τόση βουβαµάρα. Και δεν ήταν µόνο ζωντανή, αλλά και αρκετά µεγάλη για τα δεδοµένα του «Ζερβού». Είχε µεγάλες κάµαρες στο πάνω µέρος του σπιτιού, ενώ στο ισόγειο, µια τεράστια κουζίνα µε αποθήκες πίσω της και χαγιάτια ολόγυρά της πρόδιδε πως πολύς θα ήταν κάποτε ο κόσµος που µπαινόβγαινε σ αυτήν. Αυτό, άλλωστε, φαινόταν κι απ τα κοτέτσια, τους µπαχτσέδες, τους στάβλους, τα πηγάδια, που µαζί µε τη γύρω πλούσια βλάστηση σπάνιας αιγαιοπελαγίτικης οµορφιάς περίζωναν σε µια αρχιτεκτονική αρµονία το παράξενο αυτό «εξοχικό». Περνούσα συχνά από κει και την περιεργαζόµουνα. Έµεινα έκπληκτος όταν είδα πως κάπου πίσω απ το δίπατο σπίτι, σαν µια ακραία παραφωνία, σ έναν µικρό κόσµο από καιρό νεκρό και ξεχασµένο ανάσαινε ένα σφιχταγκαλιασµένο σύνολο κινούµενο και θορυβώδικο, φτιαγµένο από πολλά της γης ζωντανά: σκυλιά, γατιά, κότες, 26 πετεινοί, περιστέρια, δυο γάιδαροι κι ένα ετοιµόρροπο µουλάρι συµβίωναν σαν να τανε ακόµη κλεισµένα στην Κιβωτό του Νώε. Και µέσα σ αυτόν τον ροβινσωνικό παράδεισο, έτσι, στα ξαφνικά, συνάντησα µια µέρα τον µπαρµπα-γιουφκά! Έτσι µου είπε µε καµάρι και στόµφο πως τον έλεγαν: Μπαρµπα-Γιουφκά. «Ξέρεις πως µε λεν εµένα, υπολοχαγέ; Γιουφκά µε λένε!» είπε κι ένιωσα ότι γι αυτόν το «Γιουφκάς» ήταν σαν τίτλος τιµής, ένας τίτλος ευγενείας, σερ ή κόντε ή φον ή δον που συνηθίζουν οι υτικοί. Και ότι άµα σε λένε «Γιουφκά», είσαι αυτό το κάτι που δεν θα µπορούσε ποτέ να έχει ένα άλλο πιο βαρύγδουπο επίθετο. Συναντηθήκαµε αρκετές φορές µε τον Γιουφκά και κάποια στιγµή µου κανε τη µεγάλη χάρη να µου πει και το µικρό του όνοµα. Κι αυτό µε τα χίλια ζόρια και µε άλλα τόσα καµώµατα. «εν θα µου πείτε το όνοµά σας;» τον είχα ρωτήσει για πολλοστή φορά. Με κοίταξε για λίγο στα µάτια κι ύστερα, λες και το αποφάσισε ξαφνικά, «Γιωργή µε λένε», είπε ρίχνοντας το βλέµµα στο έδαφος, σαν υποταγµένος στη δική µου απαίτηση να µάθω κι άλλα γι αυτόν. Αν έβλεπε κανείς τη δυστροπία µε την οποία ψέλλισε το µικρό του όνοµα, αν πρόσεχε τους µορφασµούς στο πρόσωπό του, θα νόµιζε πως τώρα στα γεράµατά του τον ξαναβάφτιζαν σε καυτερή κολυµπήθρα. Κι ήταν οι λέξεις του, που βγήκαν τόσο κοφτές απ το στόµα του, σαν να τις έφτυνε στο χώµα, που µε παρακίνησαν να τον ξαναρωτήσω: «Πώς είπατε;... Γιωργής;» «Γιωργής, Σκατής, Φατής, όπως θέλεις πάρ το, ρε 27

14 υπολοχαγέ, οχού µ εσένα», απάντησε θυµωµένος, σαν να µ έβριζε, αφού πρώτα µουρµούρισε µια τούρκικη βρισιά, «Ερσέκ καφαλί», που ύστερα από καιρό έµαθα ότι θα πει «Γαϊδουροκέφαλε». Με πήρε χαµπάρι που τον παρατηρούσα απορηµένος και συνέχισε: «Γιωργής ο Γιουφκάς, λοιπόν, ή µπαρµπα-γιουφκάς και τίποτε άλλο. Κατάλαβες; Και τίποτ άλλο». Λίγες µέρες αργότερα, πληροφορήθηκα ότι τελικά υπήρχε και κάτι ακόµα που του το πρόσθεταν οι άλλοι, όσοι τύχαινε να κατοικούν στα µικρά αγροτόσπιτα γύρω απ του «Ζερβού», ντόπιοι, γεροντάκια της υπαίθρου, ξεχασµένοι άνθρωποι κι απ τον Θεό, θα έλεγα. Κι αν τύχαινε να έρθει η κουβέντα µας στον Γιουφκά, µε κοίταζαν σιωπηλοί για λίγο, σαν να σκέφτονταν αν θα έπρεπε να συνεχίσουν, κι ύστερα πρόσθεταν απρόθυµα: «Α!... Nαι!... H Γιουφκάς τση Χήρας απ του Μαλαγάρ», προσδιορίζοντας µε ντοπιολαλιά το πολύ θολό για µένα ιστορικό σκηνικό για τον µοναχικό ερηµίτη που είχα γνωρίσει στο οροπέδιο της εγκατάλειψης. Όµως, λιγόλογοι κι αυτοί, ούτε µια λέξη παραπάνω! Κι εγώ ήθελα να µάθω, διψασµένος σαν τις κουτσοµπόλες που δεν χορταίνουν να σκαλίζουν τις ζωές των άλλων, οπότε ρωτούσα όποιον νόµιζα ότι θα µπορούσε να µου πει κάτι περισσότερο. Έτσι, µε το τσιγκέλι, έµαθα από µια γριούλα των Μυτιληνιών πως τη «Χήρα» την έλεγαν Ραλιώ, είχε ένα αρχοντικό στο Μαλαγάρι και ήταν η πιο πλούσια και η πιο όµορφη γυναίκα της Σάµου. «Πανέµορφη, αλλά άτυχη η κακοµοίρα», βιάστηκε να αποσώσει, µην πάρουν αέρα τα µυαλά µου και συνδυάσω τα πλούτη και την οµορφιά µε την ευτυχία. εν καταλάβαινα και πολλά πράγµατα. Πιο πολύ µπερ- 28 δευόµουν απ τα λεγόµενα των χωρικών της γύρω περιοχής κι έµενα στα λίγα που ήδη ήξερα σίγουρα, ότι δηλαδή ο Γιουφκάς ήταν ο «άρχοντας» και µοναδικός ένοικος αυτού του παράξενου εξοχικού. Μόνος! Ολοµόναχος! Κάπου στα ογδόντα και βάλε, να περπατάει µε ευλυγισία γάτας και να κάνει, παρά την ηλικία του, χίλια δυο καµώ- µατα, όπως ένα σκανταλιάρικο παιδί. Όρθιος σαν κυπαρίσσι ήταν. Ξερακιανός, µαυριδερός, µε δόντια µετρηµένα στα δάχτυλα του ενός χεριού και µ ελάχιστα µαλλιά. Τα γαλαζοπράσινα µάτια του πρόδιδαν θέληση, πείσµα και µια µεγάλη όρεξη ακόµη για ζωή. Κι εκείνο το µόνιµο, το περίεργο χαµόγελό του δεν µαρτυρούσε τίποτε άλλο παρά την αλλοτινή του γοητεία. Όσο περισσότερο τον παρατηρούσα, τόσο καταλάβαινα πως στα νιάτα του ο Γιουφκάς πρέπει να ήταν ένας γοητευτικός άντρας, δυνατός, αυτό που λέµε άντρακλας... Φαινόταν στο πρόσωπό του πως αυτό το αποµεινάρι δεν ήταν παρά µια πεισµατική αντίσταση ενός ατσάλινου χαρακτήρα στη διαβρωτική επίδραση του ακαταµάχητου χρόνου. Περίεργος άνθρωπος. Αλλά κι εγώ θαρρείς κι είχα πάθει κάτι µαζί του. Με τράβαγε λες κι είχε πάνω του µαγνήτη. Ένιωθα σαν να υπήρχε ένα µυστήριο που έπρεπε να χωθώ στα βάθη του και να το εξιχνιάσω. Περίµενα πώς και πώς την κάθε ευκαιρία για να συναντηθώ µαζί του, µπας και καταφέρω κάποια στιγµή να αποκρυπτογραφήσω τις αµέτρητες παραξενιές του. Μ έτρωγε η περιέργεια να καταλάβω τι ήταν τελικά αυτός ο παράξενος αγροίκος. Ό,τι κι αν ήταν πάντως, έµοιαζε µε τη ζωντανή σκιά ήρωα από κάποιο άγνωστό µου παραµύθι µε κακό τέλος. Κι είχα και το µαρτύριο των τηλεφωνηµάτων που έπρεπε να κάνω στο σπίτι µου, γυρίζοντας και ξαναγυρί- 29

15 ζοντας το µανιατό του µαγνητοτηλεφώνου της σκηνής µου. Κάποιες φορές µου ρχόταν να το κάνω κοµµάτια απ την τσατίλα µου, όταν ο τηλεφωνητής µου λεγε πως δεν υπάρχει γραµµή για την Αθήνα και θα πρεπε να ξαναπάρω. «Τι να ξαναπάρω, ρε παιδί. έκα φορές πήρα µέχρι τώρα!» ούρλιαζα να µ ακούσει όλη η Σάµος. Νεύρα κουρέλια. Χαµένες ώρες αναµονής. Μα τι να κανα; Για την κορούλα µου ήθελα να τηλεφωνήσω, να µάθω τι κάνει, να µου πει τα παράπονα της ηλικίας της, «µπαµπά» ν ακούσω να µου πει και να το χορτάσω, και τα λογάκια της, γλυκές ρόγες σταφυλιού, να τα βάλω δίπλα στο µαξιλάρι µου, συντροφιά στις ψυχρές νύχτες του «Ζερβού». Για κανέναν άλλο δεν τηλεφωνούσα. Άλλωστε, στο ακουστικό οι «άλλοι» ακούγονταν µε φωνές πλαστικές και λόγια που τρίζανε σαν ραγισµένα. Οι τυποποιηµένες ερωτήσεις τους έσταζαν ειρωνεία, µπορεί και ικανοποίηση επειδή βρέθηκα στην άλλη άκρη του Αιγαίου και µε ξεφορτώθηκαν. Τα βράδια που δεν είχαµε σύνδεση µε το Επιτελείο, βιαζόµουνα να συναντήσω τον γεροπαράξενο, για να πιάσουµε και πάλι τις συζητήσεις µας. Μια µέρα που είχε ένα πρωτόγνωρο κέφι, άρχισε να µου λέει ιστορίες, όπως ένα παραµύθι που έλεγαν οι Τούρκοι στους νεότερους για κάποιον Σουλεϊµάν αγά, που τάχα όταν ήρθε η ώρα του να πεθάνει στα ενενήντα εννιά του χρόνια κάλεσε τις κα- µήλες του, συντρόφισσες πιστές και αγαπηµένες στον αγώνα µιας ζωής, για να τις αποχαιρετίσει. Λευτερωµένος από βάρη ήθελε να πάει στον έβδοµο ουρανό, γι αυτό και ζήτησε να µάθει τα παράπονά τους απ αυτόν ώστε να ικετέψει τη συγχώρεσή τους λίγο πριν απ την παντοτινή του αναχώρηση. Αυτές παραπονέθηκαν πως άξιες καθώς 30 ήταν και περήφανες, δεν τους πήγαινε η περιφρόνια να χουν µπροστάρη στα ταξίδια τους ένα γαϊδούρι πολύ τις είχε υποτιµήσει βάζοντας για οδηγό τους έναν κατώτερό τους. Σοφός ο Σουλεϊµάν, την είχε έτοιµη την απάντηση: «Μπρε καλές µου κι ακριβές µου... Eδώ ολόκληρο ντουνιά τον οδηγούν γαϊδούρια δίποδα κι εσάς ο δικός µας, που έχει και τέσσερα ποδάρια, σας πείραξε δηλαδή;» Τον κοίταζα σιωπηλός, καθώς το µυαλό µου πετούσε στις εικόνες όλων εκείνων των «µεγάλων» τάχα ανδρώνδίποδων, που κρατούσαν στα άχρηστα χέρια τους τις ζωές και τις τύχες των ανθρώπων της Γης κι έπαιρναν αποφάσεις βασισµένες σε αριθµούς, ξεχνώντας ότι αυτοί οι αριθ- µοί ήταν ψυχές ανθρώπων µε όνειρα και δικαιώµατα για τη µία και µοναδική τους ζωή. Κι εκεί που τελείωσε το παραµύθι του ο Γιουφκάς, σηκώθηκε και µου δειξε τα πόδια του, τα θεόστραβα. «Ιστέ,* κυρ δάσκαλε! Να! ες µε. Ένα πόδι κι άλλο ένα, πόσο κάνουν;» «Πόσο κάνουν;» ρώτησα, για να δω πού το πάει. «ύο να λες, µπρε. ες λοιπόν, αν δεν έχεις δει... γάιδαρο µε δυο ποδάρια», µου είπε και γέλαγε και χαχάνιζε σαν σωστός θεατρίνος, µιλώντας µε παροιµίες και ιστοριούλες που µέσα στην απλοϊκότητά τους έκρυβαν µια βαθιά γνώση του κόσµου από µια πλούσια σε εµπειρίες ζωή... Πολλές φορές έλεγε αστεία φτιαγµένα για τον εαυτό του. εν τον πολυένοιαζε αν θα γελάσω κι εγώ, γιατί τα είχε για να χορταίνει τον αυτοσαρκασµό του, ενώ εµένα µε είχε για θεατή, που τον άφηνε να παρακολουθεί τη ζωή του χωρίς εισιτήριο. Όσο περνούσε ο καιρός, άρχισε * Ιδού. 31

16 κάπως να εξοικειώνεται µαζί µου. Μου κανε διάφορα σκέρτσα για να γελάµε µαζί. Φορούσε στο φαλακρό του κεφάλι ένα παρατηµένο από την Κατοχή γερµανικό κράνος, έβαζε το σκουριασµένο κυνηγετικό του όπλο «επ ώµου» και για χατίρι µου έκανε παρέλαση και «παρουσιάστε», λέγοντας τα στρατιωτικά παραγγέλµατα µε τρόπο αλάθητο, και µάλιστα στα ελληνικά και στα γαλλικά! Όποτε ήταν στα µεγάλα κέφια του, έκανε «επελάσεις» και «εφόδους» µε το µουλάρι του, πανάρχαιο κι αυτό σαν τον ίδιο. Το έβριζε το κακόµοιρο σε άπταιστα τούρκικα και όταν κατάφερνε κάποτε να το καβαλικέψει, πέρναγε από µπροστά µου κι έκανε χαιρετούρες και έπαρση τάχα της γαλλικής σηµαίας, τραγουδώντας ταυτόχρονα τη «Μασσαλιώτιδα» καλύτερα κι από Γάλλο. Υπήρχαν στιγµές που µου θύµιζε ακατάστατη παλίρροια, µε τη διάθεσή του να αλλάζει αστραπιαία και να στρέφεται σ όλα εκείνα τα ζωντανά που τον συντρόφευαν στην καλογερίστικη µοναξιά του και να τους φέρεται πότε µε την καταδιωκτική του µανία και πότε µε µιαν απίστευτα γενναιόδωρη τρυφερότητα. Τα αγαπούσε τα ζωντανά του, γι αυτό και τους είχε δώσει ονόµατα ανθρώπινα. Όλα γι αυτόν είχαν ψυχή! Όλα είχαν χαρακτήρα, κουσούρια και χούγια και ζούσαν µαζί του σαν ένα αξεδιάλυτο σύνολο, που έπαιρνε ζωή και αποκτούσε νόηµα ύπαρξης απ την πνοή αυτού του τσαρλατάνου. Κι όσο κι αν τον παρακολουθούσα, µάταια προσπαθούσα να «διαβάσω» την αθέατη πλευρά της ιστορίας του. Κάποιες φορές µου ρχόταν να εκραγώ, αφού δεν µπορούσα να διαπεράσω το αόρατο τείχος που έστηνε γύρω του και να διεισδύσω στο εσωτερικό αυτής της παράξενης ύπαρξης. Έσκαγα αλλά και τι να κανα; Γιουφκάς 32 ήταν αυτός! Με τραβούσε ετούτος ο µυστηριώδης άνθρωπος κι έτσι συνέχισα να πηγαίνω συχνά πυκνά στο µισοερειπωµένο «σαράι» του, συνήθως τ απογεύµατα που τέλειωνα µε τη δουλειά. Καθόµασταν στο µπροστινό χαγιάτι της κουζίνας, πίναµε αργά το καφεδάκι µας, τρώγαµε µαύρα σύκα από ένα δέντρο που φύτρωνε στην πίσω αυλή κι έτσι αµπελοφιλοσοφώντας πότε για την κακούργα τη ζωή, που άνισα µοιράζει λύπες και χαρές, και πότε για τους Τούρκους, γινόµασταν µε τον καιρό φίλοι µέσα από µια αργή και αόρατη ζύµωση, όπως αυτή που παίρνει τον µούστο και τον κάνει µυρωδάτο κρασί. Ούτε που λογαριάζαµε το χάσµα των πενήντα και βάλε χρόνων στις ηλικίες µας. Συχνά η παρέα µας µεγάλωνε, αφού ερχόταν να προστεθεί κι ο σκύλος του Γιουφκά, ο Γκιουνές, που στα τούρκικα θα πει «ήλιος». «Πώς και του δωσες τούρκικο όνοµα;» τον ρώτησα την πρώτη φορά που τον άκουσα να φωνάζει το σκυλί. «Άσ τα, παλιές θύµησες», µ απάντησε απότοµα και µε το βλέµµα χωµένο θαρρείς στο χώµα, όπως έκανε πάντα όταν δεν ήθελε να πάµε την κουβέντα παραπέρα. «Ποιες να ναι άραγε αυτές οι παλιές θύµησες;» αναρωτήθηκα, µην τολµώντας να ζητήσω εξηγήσεις. Ο Γιουφκάς ήταν ιδανικός στο να βάζει φρένο στην περιέργειά µου. Τα πότε, τα πού και τα γιατί της ζωής του µόνο ο ίδιος τα ήξερε και κανείς δεν θα µπορούσε να του τα αποσπάσει µε δόλο. Καµιά φορά, σαν να ξεκλείδωνε για λίγο το µπαουλάκι των µυστικών του, ανασήκωνε απ τη ναφθαλίνη της σιωπής ένα παράπονο, έναν αναστεναγµό, ένα υπονοούµενο, αυτά και µόνο. «Αχ, ρε Γκιουνές! Αχ! Πώς τα κανε έτσι η µοίρα µας; 33

17 Εγώ εδώ κι εσύ ποιος ξέρει πού;» έλεγε χαϊδεύοντας τον σκύλο του, προσθέτοντας άλλο ένα µυστήριο στην ήδη αινιγµατική προσωπικότητά του. Πάντα εγώ µιλούσα πρώτος. Του έλεγα επίτηδες µε στόµφο τα δήθεν δικά µου µυστικά, τι µε τυραννούσε, τι µε βασάνιζε µε τη γυναίκα µου και τα καµώµατά της, τι σκόπευα να κάνω, και τέλειωνα όσο πιο σύντοµα µπορούσα. Ήθελα να χει τον χρόνο σύµµαχό του ο Γιουφκάς να λέει... να λέει... Κάθε φορά που τον συναντούσα, σκεφτόµουν: «Nα δεις που όλο και κάποια έκπληξη θα µου ετοιµάζει πάλι ο τρελόγερος», και µάζευα δυνάµεις να δείξω δήθεν ψύχραιµος, µα ήταν καλός σκηνοθέτης κι ακόµη πιο καλός θεατρίνος, πάντα απρόβλεπτος. Με το αστείρευτο µυαλό του γεννούσε ξαφνιάσµατα, γλεντούσε τον αιφνιδιασµό του πάνω µου, γιατί το είχε µες στο αί- µα του να ναι άπιαστο πουλί. Μιλούσα, λοιπόν, πρώτος εγώ κι ύστερα ο γέρος καθόταν και µου λεγε διάφορα. Και τα λεγε µ εκείνον τον δικό του τρόπο, τον αστείο, έτοιµος πάντα να σηκωθεί όρθιος, έτοιµος για την πιστή αναπαράσταση των γεγονότων όταν ένιωθε πως έπρεπε να είναι απόλυτα πειστικός. «Άι σιχτίρ, γαµώ το παλιάµπελό του, γαµώ», έλεγε δήθεν αγανακτισµένος και πεταγόταν απ το σκαµνί όπου καθόταν σαν µαθητούδι, απλώνοντας τις χερούκλες του. «Το σιχάθηκα, κυρ δάσκαλε! Να πάει στο διάολο, να πάει, το αχάριστο. Βρε, λες και δεν το σκάλισα, δεν το κλάδεψα, δεν το ράντισα. Τι σκατά θέλει για να βγάλει καρπό το ρηµάδι; Εµένα τον ίδιο θέλει; Να µε θάψουνε µέσα του για να το φχαριστηθεί; Αυτό θέλει;» Έτσι µιλούσε. Χωρίς επεξηγήσεις. Ή τον καταλάβαινες ή όχι. εν ήξερε τον µέσο δρόµο. Ούτε και ζύγιζε τα 34 λόγια του στο ακούραστο µυαλό του. Με την ψυχή του µιλούσε και µόνο µ αυτήν. «Τα λόγια της ψυχής βγαίνουν πιο εύκολα µόνο όταν ξέρεις πως κι ο άλλος σ ακούει µε την καρδιά του και όχι µε τ αυτιά», µου είπε σαν έφτασε το πλήρωµα του χρόνου και η φιλία µας έγινε πιο δυνατή, το έδαφος πιο κατάλληλο για εκµυστηρεύσεις. Αλλά µέχρι να ρθει το πλήρωµα του χρόνου, ο Γιουφκάς συνέχιζε µυστηριώδης και απρόσιτος, αυθόρµητος και εκδηλωτικός, µε χειµαρρώδη λόγο. Στόλιζε πάντα τις κουβέντες του µε άγνωστες σε µένα τούρκικες βρισιές, ευχές και παροιµίες, παίζοντας µε σπάνιες λέξεις κι εκφράσεις. Όταν από ένα σηµείο και µετά στις συζητήσεις µας αρχίσαµε ν ανακατεύουµε και τους αρχαίους µας προγόνους, λες κι άνοιξαν οι ουρανοί, λες κι ένα αστέρι της γνώσης κάθισε πάνω απ το άτριχο κεφάλι του, ο Γιουφκάς απήγγελλε κατεβατά ολόκληρα του Οµήρου. Κι εγώ; Εγώ τον άκουγα αµίλητος, πείτε υπνωτισµένος, λέξη δεν έβγαζα, µήπως τον προκαλέσω και σταµατήσει. Μου άρεσε, εξάλλου. Και για να είµαι ειλικρινής, µε γοήτευε αυτό το απρόσµενο για τη µουγκαµάρα του «Ζερβού» πανηγύρι. Τον ενθάρρυνα µε χίλιες δυο παρεµβάσεις, κι αν ποτέ καταλάβαινα πως η κουβέντα του πήγαινε να στερέψει, τότε έπιανα να λέω επίτηδες για τα δήθεν «δικά µου», για να τον παρασύρω ώστε να ξεκινήσει να λέει και πάλι. Άλλωστε, τούτος ο χείµαρρος που λεγότανε Γιουφκάς δεν θα µπορούσε να µείνει βουβός για πολύ... Όταν ερχόταν η στιγµή να φύγω, σηκωνόταν όρθιος και µου λεγε: «Στάσου», φέρνοντας απαλά το χέρι στον ώµο µου για να µ εµποδίσει. Ύστερα έτρεχε µέσα, έβαζε ένα ξεσκισµένο χακί χιτώνιο, όπως αυτά που φόραγαν οι Εύζωνοι στον Πρώτο Παγκόσµιο Πόλεµο ίσως αυτό το ίδιο 35

18 να το είχε φορέσει κάποιος από δαύτους κι απέµεινε µε τους λεκέδες από αίµα ανεξίτηλους, άρβυλα στα πόδια και στο κεφάλι ένα βρώµικο φέσι µε φούντα κόκκινη, τοποθετούσε και το άθλιο όπλο του σε στάση επιθετική και µου λεγε µε ύφος περήφανο: «Μη φοβάσαι, καπιτάνο µου! Εγώ είµαι εδώ! Την Τουρκιά την ξέρω απέξω κι ανακατωτά. Εγώ τους γέννησα τους Τούρκους. Να µην ξέρω τι σόι φάρα είναι; Την ψυχή µού φάγανε! Μ έγδαραν ζωντανό... Άι στα κοµµάτια πια». «Τι διάολο άνθρωπος είναι αυτός, ρε γαµώτο; Μπας κι ήταν Εύζωνας;» αναρωτιόµουν ανίκανος να σκεφτώ κάτι παραπάνω. Όλα αυτά τα καµώµατα και τα λεγόµενά του φαίνονταν πως έκρυβαν πολλές παραξενιές και µυστήρια. Μου ήταν δύσκολο να αποδώσω στην ηλικία του και µόνο τα πάντα. Και τούτο γιατί ο Γιουφκάς δεν έδειχνε ένα συνηθισµένο άτοµο, ένας απόµαχος της ζωής απ αυτούς που βλέπουµε να αργοσέρνονται στα καφενεία. Σίγουρα κάτι πολύ σηµαντικό θα είχε κάποτε τρυπώσει στο αιωνόβιο πετσί του. Αλλά τι; Έσκαγα για να µάθω! Και κάθε φορά που έκανα µια διακριτική προσπάθεια να εισχωρήσω στο µυστηριώδες παρελθόν του, λες και πάταγα σε ναρκοπέδιο! Κρατούσε βαθιά κρυµµένα τα µυστικά της ζωής του, άλλοτε απωθώντας µε µε ευγένεια κι άλλοτε αποπαίρνοντάς µε άκοµψα: «Aααα!... Πολύ περίεργος είσαι, ρε καρντάσι! Τι τα θες τώρα αυτά και τα σκαλίζεις; Περασµένα, ξεχασµένα. Πεθαµένα πράµατα. Χέσ τα, ρε δάσκαλε. Γι αυτά θα µιλάµε τώρα;» Μια µέρα έκανα το ολέθριο λάθος να του πετάξω κάτι για την υπόθεση της «Χήρας», µπας και συγκινηθεί και µου λύσει µία απ τις πολλές απορίες µου. 36 «ύσκολο πράγµα ο γάµος, τελικά», άρχισα την κουβέντα κι όταν είδα πως δεν ανταποκρίνεται, εξακολούθησα. «Εγώ παντρεύτηκα πολύ νέος, αλλά τι τα θες; εν µου πήγαν και πολύ καλά τα πράγµατα...» «Ναι», συµφώνησε απρόθυµα. «εν µπορείς να φανταστείς, ρε Γιουφκά, τι όνειρα είχα τότε...» «Τι όνειρα, µπρε δάσκαλε; Για πες µε κι εµένα να µάθω». «Σπουδαίο πράγµα η οικογένεια, έλεγα πάντα». «Μόνο η οικογένεια; Η γυναίκα δεν είναι;» «Κι αυτή! Τη λάτρεψα σαν πριγκίπισσα. Την αγάπησα µε το που την είδα. Κι ύστερα ακόµα περισσότερο, όταν µου χάρισε το πιο πολύτιµο δώρο που πήρα ποτέ, το κοριτσάκι µου», είπα µια απ τις µεγάλες αλήθειες της ζωής µου και βλέποντας πως µ άκουγε προσεκτικά, συνέχισα: «Εσύ αγάπησες ποτέ σου;» Γέλασε δυνατά µε την αφέλεια της ερώτησής µου. «Tι λες, µπρε; Μπας και νοµίζεις πως γεννήθηκα έτσι γεροσάψαλο, όπως µε βλέπεις τώρα; εν υπήρξα νέος εγώ; εν είδα πόσο όµορφα είναι τα κορίτσια;» «ηλαδή αγάπησες. Άρα µε καταλαβαίνεις πώς νιώθω τώρα µόνος εδώ». «Σε καταλαβαίνω. Και τη µοναξιά σου κι αυτήν τη νιώθω, τέτοιο κούτσουρο που µαι κι εγώ». «Και πώς και δεν παντρεύτηκες; Πώς δεν έκανες οικογένεια;» µπήκα στο παρασύνθηµα. Μου απάντησε µε ερώτηση, σαν Ιησουίτης καλόγερος. «Και ποια θα µ έπαιρνε εµένα, ρε υπολοχαγέ;» «Η Χήρα!» βιάστηκα να του πω, τελείως ασυναίσθητα. Αυτό ήταν! Τρόµαξα. Παραλίγο και θα µε τουφέκιζε 37

19 καθώς στο άκουσµα αυτού του άκοµψου υπαινιγµού µου πετάχτηκε απ τη θέση του, άρπαξε την άθλια καραµπίνα του και µου την έχωσε στη µύτη. «Την ξέρεις, ρε δάσκαλε, τη µακαρίτισσα τη Χήρα και την πιάνεις στο στόµα σου; εν την ξέρεις! Ξέρεις τι ήταν η γυναίκα αυτή για µένα; Τίποτα δεν ξέρεις! Άµα ξαναπείς κουβέντα γι αυτήν, σ την άναψα. Σασκίνη! Ε, σασκίνη! Κάθεσαι κι ακούς ό,τι σου λέει ο κάθε χαµένος», µε ταρακούνησε βρυχώµενος και πριν προλάβω να ψελλίσω ένα συγγνώµη, έτρεξε µέσα κι ύστερα από λίγο έφερε µια παλιά καφετιά φωτογραφία και την άφησε µε ευλάβεια στα χέρια µου. Μια γοητευτική γυναίκα στύλωνε τα µάτια της στα δικά µου κι όσο την κοίταζα, τόσο ανακάλυπτα πτυχές της απίστευτης οµορφιάς της. Μιλούσε, θαρρείς, µε το βλέµµα της. Τα χείλη της έσταζαν χιλιάδες υποσχέσεις και µια χυτή κορµοστασιά φανέρωνε την περηφάνια που βγάζουν µπροστά στον φωτογράφο οι γυναίκες που ξέρουν ότι είναι όµορφες. Όρθια, ακουµπούσε µε το χέρι της µια στήλη λουλουδιών, µε φόρεµα µακρύ µεσάτο και ντεκολτέ που δεν κατάφερνε να κρύψει τα στητά της στήθια. Αγέρωχη! Ήταν σαν να µου λεγε: «Εγώ είµαι η Ραλιώ, που λύσσαξες να γνωρίσεις. Η αρχόντισσα της Σάµου. Η γυναίκα που λάτρεψε τον Γιουφκά...» Ο Γιουφκάς καθόταν δίπλα µου σιωπηλός όσο εγώ πηγαινοέφερνα τα µάτια µου στο πρόσωπο και στο σώµα µιας χάρτινης γυναίκας που µε καθήλωνε µε τη γοητεία της. Κι όταν ένιωσα ν ανασταίνεται µέσα µου η µορφή της ολοζώντανη, σαν να χα αποστηθίσει την κάθε λεπτοµέρεια της φιγούρας της, γύρισα ασυναίσθητα να δω το πίσω µέρος της φωτογραφίας. Μόλις που πρόλαβα να διαβάσω κά- 38 τι σαν αφιέρωση, πριν µου την αρπάξει απ τα χέρια: «Στην µικρούλα µου Αιµιλία, η γιαγιά της Ραλιώ, 1951». «Την είδες... Φτάνει! Τι τα θες τα παρακάτω; εν είναι για χόρταση», µου είπε βίαια κι αισθάνθηκα λες και µου δινε ένα ηχηρό χαστούκι, δίκαιη τιµωρία για την τόση αδιακρισία. Ήταν δική του αυτή η γυναίκα. εν πέθανε, γι αυτόν. εν πεθαίνουν οι αγάπες, έτσι δεν είναι; «Μόνο», είπα µέσα µου, «αυτή η αφιέρωση στην εγγονή της, την Αι- µιλία, δεν θα έφτασε ποτέ στα χέρια της µικρής». Είν αλήθεια πως παρά την περιέργειά µου δεν επέ- µεινα απ το επεισόδιο αυτό και µετά να ψάχνω το παρελθόν του. Τον σεβόµουνα και δεν συνέχιζα. Συνέχιζε όµως αυτός να µιλάει µε µιαν άκρατη φλυαρία και να παινεύει τα λάδια και τα αυγά του και τα µύρια προϊόντα του κτήµατός του, πλάθοντας το εγκώµιο της παρούσας «πουτάνας» ζωής, όπως έλεγε, αυτής της «πουτάνας» ζωής που για τον Γιουφκά κυλούσε σ έναν επίγειο παράδεισο, καλύτερο ίσως κι απ αυτόν τον µετά θάνατον, που ονειρεύονται οι καλοί Χριστιανοί. Ήταν ολοφάνερο πια πως µόνο το παρόν συντηρούσε αυτόν τον άνθρωπο και τίποτε παραπάνω. Σαν να είχε γεννηθεί εκείνη την ηµέρα. Για το παρελθόν του έκανε τον ανήξερο κι απέφευγε την κάθε µου κουβέντα, λες και του σκάλιζα παλιές πληγές. Για την άλλη τη ζωή, την επουράνια, δεν συζητούσε, ισχυριζόταν πως είχε ακόµη καιρό µπροστά του και πως µόλις έφτανε η ώρα, θα σηκωνόταν και θα φευγε µόνος του. Λοιδωρούσε τον θάνατο. εν θα έβαζε τον Χάρο στον κόπο να τον κουβαλάει στην πλάτη του µέχρι την Κόλαση. «Aρκετά µε κουβάλησαν κάποιοι στην πλάτη τους, τότε... τότε που ήµουνα πραγµατικό ψοφίµι, πεθαµένος πες. Άλλωστε, τον δρό- 39

20 µο για τα Τάρταρα τον ξέρω απέξω κι ανακατωτά», µου είπε κάποτε µε µπόλικη δόση αυτογνωσίας. Κι έµεινα µ ένα ακόµα αναπάντητο ερώτηµα να µε βασανίζει. Πότε ήταν αυτό το «τότε» και ποιοι και, κυρίως, γιατί τον κουβάλησαν; 40

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ (Αόρατος) ΑΦΗΓΗΤΗΣ: Κάποτε στη γη γεννήθηκε το Όνειρο. Το όνομά του δεν ήταν έτσι, όμως επειδή συνεχώς ονειρευόταν, όλοι το φώναζαν Όνειρο. Δεν ήταν κάτι το σπουδαίο, ήταν σαν

Διαβάστε περισσότερα

Μια νύχτα. Μπαίνω στ αμάξι με το κορίτσι μου και γέρνει γλυκά στο πλάϊ μου και το φεγγάρι λες και περπατάει ίσως θέλει κάπου να μας πάει

Μια νύχτα. Μπαίνω στ αμάξι με το κορίτσι μου και γέρνει γλυκά στο πλάϊ μου και το φεγγάρι λες και περπατάει ίσως θέλει κάπου να μας πάει Μια νύχτα Μπαίνω στ αμάξι με το κορίτσι μου και γέρνει γλυκά στο πλάϊ μου και το φεγγάρι λες και περπατάει ίσως θέλει κάπου να μας πάει Μια νύχτα σαν κι αυτή μια νύχτα σαν κι αυτή θέλω να σου πω πόσο σ

Διαβάστε περισσότερα

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο 4 Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο Σεβάχ. Για να δει τον κόσμο και να ζήσει περιπέτειες.

Διαβάστε περισσότερα

Τράντα Βασιλική Β εξάμηνο Ειδικής Αγωγής

Τράντα Βασιλική Β εξάμηνο Ειδικής Αγωγής Τράντα Βασιλική Β εξάμηνο Ειδικής Αγωγής Ο Μικρός Πρίγκιπας έφτασε στη γη. Εκεί είδε μπροστά του την αλεπού. - Καλημέρα, - Καλημέρα, απάντησε ο μικρός πρίγκιπας, ενώ έψαχνε να βρει από πού ακουγόταν η

Διαβάστε περισσότερα

Τα λουλούδια που δεν είχαν όνομα ''ΜΥΘΟΣ''

Τα λουλούδια που δεν είχαν όνομα ''ΜΥΘΟΣ'' 1 2 Τα λουλούδια που δεν είχαν όνομα ''ΜΥΘΟΣ'' 3 Τα λουλούδια χωρίς όνομα, τα έχει ο καθένας από μας, αλλά δεν το ξέρουμε. Δεν μας μαθαίνουν τίποτα και ψάχνουμε μόνοι μας άσκοπα να βρούμε κάτι, για να

Διαβάστε περισσότερα

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός»

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 «Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» (Φλώρινα - Μακεδονία Καύκασος) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011

Διαβάστε περισσότερα

Τα παιδιά της Πρωτοβουλίας και η Δώρα Νιώπα γράφουν ένα παραμύθι - αντίδωρο

Τα παιδιά της Πρωτοβουλίας και η Δώρα Νιώπα γράφουν ένα παραμύθι - αντίδωρο Τα παιδιά της Πρωτοβουλίας και η Δώρα Νιώπα γράφουν ένα παραμύθι - αντίδωρο Ο Ηλίας ανεβαίνει Ψηλά Ψηλότερα Κάθε Μάρτιο, σε μια Χώρα Κοντινή, γινόταν μια Γιορτή! Η Γιορτή των Χαρταετών. Για πρώτη φορά,

Διαβάστε περισσότερα

Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους.

Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους. Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους. Κάθεται στο παράθυρο του δωματίου της και σκέφτεται, στεναχωρημένη τους παλιούς της φίλους και συμμαθητές.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΑΓΙΩΣΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΣΡΙΟΤ. Δέκα ποιήματα για τον πατέρα μου. Αλκιβιάδη

ΠΑΝΑΓΙΩΣΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΣΡΙΟΤ. Δέκα ποιήματα για τον πατέρα μου. Αλκιβιάδη ΠΑΝΑΓΙΩΣΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΣΡΙΟΤ Αλκιβιάδη Θεσσαλονίκη Υεβρουάριος 2015 Παναγιώτα Παπαδημητρίου Αλκιβιάδη Θεσσαλονίκη Υεβρουάριος 2015 [3] Παναγιώτα Παπαδημητρίου Αφιερωμένο στον πατέρα μου Αλκιβιάδη Copyright

Διαβάστε περισσότερα

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς A...Τα αισθήματα και η ενεργεία που δημιουργήθηκαν μέσα μου ήταν μοναδικά. Μέσα στο γαλάζιο αυτό αυγό, ένιωσα άτρωτος, γεμάτος χαρά και αυτοπεποίθηση.

Διαβάστε περισσότερα

Μια μέρα μπήκε η δασκάλα στην τάξη κι είπε ότι θα πήγαιναν ένα μακρινό ταξίδι.

Μια μέρα μπήκε η δασκάλα στην τάξη κι είπε ότι θα πήγαιναν ένα μακρινό ταξίδι. ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΙΑΣ ΠΑΡΕΑΣ ΠΑΙΔΙΩΝ Μια μέρα μπήκε η δασκάλα στην τάξη κι είπε ότι θα πήγαιναν ένα μακρινό ταξίδι. Αμέσως χάρηκαν πολύ, αλλά κι απογοητεύτηκαν ταυτόχρονα όταν έμαθαν ότι θα ήταν ένα

Διαβάστε περισσότερα

κι η τιμωρία των κατηγορουμένων. Βέβαια, αν δεν έχεις πάρει καθόλου βάρος, αυτό θα σημαίνει ότι ο κατηγορούμενος

κι η τιμωρία των κατηγορουμένων. Βέβαια, αν δεν έχεις πάρει καθόλου βάρος, αυτό θα σημαίνει ότι ο κατηγορούμενος 14 Φτάνοντας λοιπόν ο Νικήτας σε μια από τις γειτονικές χώρες, εντυπωσιάστηκε από τον πλούτο και την ομορφιά της. Πολλά ποτάμια τη διέσχιζαν και πυκνά δάση κάλυπταν τα βουνά της, ενώ τα χωράφια ήταν εύφορα

Διαβάστε περισσότερα

Ο εγωιστής γίγαντας. Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία. Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. «Αλέξανδρος Δελμούζος»

Ο εγωιστής γίγαντας. Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία. Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. «Αλέξανδρος Δελμούζος» Ο εγωιστής γίγαντας Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης «Αλέξανδρος Δελμούζος» 2010-2011 Κάθε απόγευμα μετά από το σχολείο τα παιδιά πήγαιναν για να παίξουν στον κήπο του γίγαντα.

Διαβάστε περισσότερα

Τι όμορφη μέρα ξημέρωσε και σήμερα. Ως συνήθως εγώ ξύπνησα πιο νωρίς από όλους και πήγα δίπλα στην κυρία Σταυρούλα που κοιμόταν. Την ακούμπησα ελαφρά

Τι όμορφη μέρα ξημέρωσε και σήμερα. Ως συνήθως εγώ ξύπνησα πιο νωρίς από όλους και πήγα δίπλα στην κυρία Σταυρούλα που κοιμόταν. Την ακούμπησα ελαφρά 1 Τι όμορφη μέρα ξημέρωσε και σήμερα. Ως συνήθως εγώ ξύπνησα πιο νωρίς από όλους και πήγα δίπλα στην κυρία Σταυρούλα που κοιμόταν. Την ακούμπησα ελαφρά με τη μουσούδα μου στο πρόσωπό της, τόσο όσο χρειαζόταν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ Στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ Γυμνασίου οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με ένα δείγμα ερωτικής ποίησης. Συγκεκριμένα διδάχτηκαν το ποίημα

Διαβάστε περισσότερα

ΙΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (Κ.Α.) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ:

ΙΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (Κ.Α.) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΙΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (Κ.Α.) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2007-2008 Τάξη: Γ 3 Όνομα: Η μύτη μου είναι μεγάλη. Όχι μόνο μεγάλη, είναι και στραβή. Τα παιδιά στο νηπιαγωγείο με λένε Μυτόγκα. Μα η δασκάλα τα μαλώνει: Δεν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΜΥΘΙ #14. «Ο μικρός βλάκας» (Τραγάκι Ζακύνθου - Επτάνησα) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr

ΠΑΡΑΜΥΘΙ #14. «Ο μικρός βλάκας» (Τραγάκι Ζακύνθου - Επτάνησα) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #14 «Ο μικρός βλάκας» (Τραγάκι Ζακύνθου - Επτάνησα) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #14 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011 Δείτε όλα

Διαβάστε περισσότερα

μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου

μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου Δύο Σε μια σπουδαία αρχαία πόλη που την έλεγαν Ουρούκ, ζούσε ένας νεαρός βασιλιάς, ο Γκιλγκαμές. Πατέρας του Γκιλγκαμές ήταν ο βασιλιάς Λουγκαλμπάντα και μητέρα του η

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ Στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ Γυμνασίου οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με ένα δείγμα ερωτικής ποίησης. Συγκεκριμένα διδάχτηκαν το ποίημα

Διαβάστε περισσότερα

Στην ζωή πρέπει να ξέρεις θα σε κάνουν να υποφέρεις. Μην λυγίσεις να σταθείς ψηλά! Εκεί που δεν θα μπορούν να σε φτάσουν.

Στην ζωή πρέπει να ξέρεις θα σε κάνουν να υποφέρεις. Μην λυγίσεις να σταθείς ψηλά! Εκεί που δεν θα μπορούν να σε φτάσουν. Αποστόλη Λαμπρινή (brines39@ymail.com) ΔΥΝΑΜΗ ΨΥΧΗΣ Στην ζωή πρέπει να ξέρεις θα σε κάνουν να υποφέρεις Μην λυγίσεις να σταθείς ψηλά! Εκεί που δεν θα μπορούν να σε φτάσουν. Θα σε χτυπάνε, θα σε πονάνε,

Διαβάστε περισσότερα

Bίντεο 1: Η Αµµόχωστος του σήµερα (2 λεπτά) ήχος θάλασσας

Bίντεο 1: Η Αµµόχωστος του σήµερα (2 λεπτά) ήχος θάλασσας ΘΥΜΑΜΑΙ; Πρόσωπα Ήρωας: Λούκας Αφηγητής 1: Φράνσις Παιδί 1: Ματθαίος Παιδί 2: Αιµίλιος Βασίλης (αγόρι):δηµήτρης Ελένη (κορίτσι): Αιµιλία Ήλιος: Περικλής Θάλασσα: Θεοδώρα 2 ΘΥΜΑΜΑΙ; CD 1 Ήχος Θάλασσας Bίντεο

Διαβάστε περισσότερα

ALBUM ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ 2010 ΦΥΣΑΕΙ

ALBUM ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ 2010 ΦΥΣΑΕΙ ALBUM ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ 2010 ΦΥΣΑΕΙ Μη µου µιλάς γι' αυτά που ξεχνάω Μη µε ρωτάς για καλά κρυµµένα µυστικά Και µε κοιτάς... και σε κοιτώ... Κι είναι η στιγµή που δεν µπορεί να βγεί απ' το µυαλό Φυσάει... Κι είναι

Διαβάστε περισσότερα

Το παραμύθι της αγάπης

Το παραμύθι της αγάπης Το παραμύθι της αγάπης Μια φορά και ένα καιρό, μια βασίλισσα έφερε στον κόσμο ένα παιδί τόσο άσχημο που σχεδόν δεν έμοιαζε για άνθρωποs. Μια μάγισσα που βρέθηκε σιμά στη βασίλισσα την παρηγόρησε με τούτα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ Α.Ε.

ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ Α.Ε. ιστορίες της 17 ιστορίες της Πρωτοχρονιάς Παραμύθια: Βαλερί Κλες, Έμιλι-Ζιλί Σαρμπονιέ, Λόρα Μιγιό, Ροζέ-Πιερ Μπρεμό, Μονίκ Σκουαρσιαφικό, Καλουάν, Ιμπέρ Μασουρέλ, Ζαν Ταμπονί-Μισεράτσι, Πολ Νέισκενς,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΣΤΕΡΕΟ ΠΟΥ ΤΡΩΕΙ ΣΟΚΟΛΑΤΑ

ΤΟ ΣΤΕΡΕΟ ΠΟΥ ΤΡΩΕΙ ΣΟΚΟΛΑΤΑ g Μια ιστορία για µικρούς και µεγάλους ένα παραµύθι τεχνολογίας και ζαχαροπλαστικής. ΤΟ ΣΤΕΡΕΟ ΠΟΥ ΤΡΩΕΙ ΣΟΚΟΛΑΤΑ Μια ιστορία της. Λίνα ΣΤΑΡ!!! Τ.Ε.Ε. ΕΙ ΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΣΥΡΟΥ Μαθήτρια: Λίνα Βαρβαρήγου (Λίνα

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΑΤΡΙΚΟ 2 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ

ΘΕΑΤΡΙΚΟ 2 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΘΕΑΤΡΙΚΟ 2 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΕΓΓΟΝΟΣ: Παππού, γιατί προτιμάς να βάζεις κανέλα και όχι κύμινο στα σουτζουκάκια; ΠΑΠΠΟΥΣ: Το κύμινο είναι κομματάκι δυνατό. Κάνει τους ανθρώπους να κλείνονται

Διαβάστε περισσότερα

Τοπαλίδης Ιπποκράτης, 13 ετών

Τοπαλίδης Ιπποκράτης, 13 ετών Τοπαλίδης Ιπποκράτης, 13 ετών Το μυστήριο του πασχαλινού λαγού Του Κώστα Στοφόρου «Να βγούμε;» «Όχι ακόμα», είπε ο μπαμπάς. «Δεν θα έχει έρθει. Είναι πολύ νωρίς. Κάτσε να ξυπνήσει κι ο Δημήτρης». «Ο Δημήτρης

Διαβάστε περισσότερα

Μαμά, γιατί ο Φώτης δε θέλει να του πιάσω το χέρι; Θα σου εξηγήσω, Φωτεινή. Πότε; Αργότερα, όταν μείνουμε μόνες μας. Να πάμε με τον Φώτη στο δωμάτιό

Μαμά, γιατί ο Φώτης δε θέλει να του πιάσω το χέρι; Θα σου εξηγήσω, Φωτεινή. Πότε; Αργότερα, όταν μείνουμε μόνες μας. Να πάμε με τον Φώτη στο δωμάτιό - Μαμά, γιατί ο Φώτης δε θέλει να του πιάσω το χέρι; Θα σου εξηγήσω, Φωτεινή. Πότε; Αργότερα, όταν μείνουμε μόνες μας. Να πάμε με τον Φώτη στο δωμάτιό μου να παίξουμε; Αν θέλει, ναι. Προσπάθησε να μην

Διαβάστε περισσότερα

Φωνή: Θανούλη! Φανούλη! Μαριάννα! Φανούλης: Μας φωνάζει η μαμά! Ερχόμαστε!

Φωνή: Θανούλη! Φανούλη! Μαριάννα! Φανούλης: Μας φωνάζει η μαμά! Ερχόμαστε! 20 Χειμώνας σε μια πλατεία. Χιονίζει σιωπηλά. Την ησυχία του τοπίου διαταράσσουν φωνές και γέλια παιδιών. Μπαίνουν στη σκηνή τρία παιδιά: τα δίδυμα, ο Θανούλης και ο Φανούλης, και η αδελφή τους η Μαριάννα.

Διαβάστε περισσότερα

Γυµνάσιο Σιταγρών Θεατρικοί διάλογοι από τους µαθητές της Α Γυµνασίου. 1 η µέρα. Χιουµορίστας: Καληµέρα παιδιά, πρώτη µέρα στο Γυµνάσιο.

Γυµνάσιο Σιταγρών Θεατρικοί διάλογοι από τους µαθητές της Α Γυµνασίου. 1 η µέρα. Χιουµορίστας: Καληµέρα παιδιά, πρώτη µέρα στο Γυµνάσιο. Ντέµι Ραµά 1 η µέρα Χιουµορίστας: Καληµέρα παιδιά, πρώτη µέρα στο Γυµνάσιο. Κακός µ.: Άντε να δούµε τι θα γίνει αυτή τη χρονιά. ύσκολα θα είναι στο Γυµνάσιο? Καλός µ.: Σιγά να µην είναι δύσκολα, άµα διαβάζεις

Διαβάστε περισσότερα

Μια φορά και έναν καιρό ζούσε στα βάθη του ωκεανού µια µικρή σταγόνα, ο Σταγονούλης. Έπαιζε οληµερίς διάφορα παιχνίδια µε τους ιππόκαµπους και τις

Μια φορά και έναν καιρό ζούσε στα βάθη του ωκεανού µια µικρή σταγόνα, ο Σταγονούλης. Έπαιζε οληµερίς διάφορα παιχνίδια µε τους ιππόκαµπους και τις Μια φορά και έναν καιρό ζούσε στα βάθη του ωκεανού µια µικρή σταγόνα, ο Σταγονούλης. Έπαιζε οληµερίς διάφορα παιχνίδια µε τους ιππόκαµπους και τις µικρές γοργόνες και ήταν πολύ ευτυχισµένος. Όµως, ήταν

Διαβάστε περισσότερα

Ένα παραμύθι φτιαγμένο από τα παιδιά της Δ, Ε και Στ τάξης του Ζ Δημοτικού Σχολείου Πάφου κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους με τη συγγραφέα Αμαλία

Ένα παραμύθι φτιαγμένο από τα παιδιά της Δ, Ε και Στ τάξης του Ζ Δημοτικού Σχολείου Πάφου κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους με τη συγγραφέα Αμαλία Ένα παραμύθι φτιαγμένο από τα παιδιά της Δ, Ε και Στ τάξης του Ζ Δημοτικού Σχολείου Πάφου κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους με τη συγγραφέα Αμαλία Πικρίδου-Λούκα. 2014 Μια φορά κι έναν καιρό υπήρχε

Διαβάστε περισσότερα

Η γυναίκα με τα χέρια από φως

Η γυναίκα με τα χέρια από φως ΛIΛH ΛAMΠPEΛΛH Σειρά: Κι αν σου μιλώ με Παραμύθια... Η γυναίκα με τα χέρια από φως Εφτά παραμύθια σχέσης από την προφορική παράδοση Τρεις τρίχες λύκου Ζούσε κάποτε, σ ένα μικρό χωριό, ένας άντρας και μια

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφέας. Ραφαέλα Ρουσσάκη. Εικονογράφηση. Αμαλία Βεργετάκη. Γεωργία Καμπιτάκη. Γωγώ Μουλιανάκη. Ζαίρα Γαραζανάκη. Κατερίνα Τσατσαράκη

Συγγραφέας. Ραφαέλα Ρουσσάκη. Εικονογράφηση. Αμαλία Βεργετάκη. Γεωργία Καμπιτάκη. Γωγώ Μουλιανάκη. Ζαίρα Γαραζανάκη. Κατερίνα Τσατσαράκη Συγγραφέας Ραφαέλα Ρουσσάκη Εικονογράφηση Αμαλία Βεργετάκη Γεωργία Καμπιτάκη Γωγώ Μουλιανάκη Ζαίρα Γαραζανάκη Κατερίνα Τσατσαράκη Μαρία Κυρικλάκη Μαριτίνα Σταματάκη Φιλία Πανδερμαράκη Χριστίνα Κλωνάρη

Διαβάστε περισσότερα

Τα παραμύθια της τάξης μας!

Τα παραμύθια της τάξης μας! Τα παραμύθια της τάξης μας! ΟΙ λέξεις κλειδιά: Καρδιά, γοργόνα, ομορφιά, πυξίδα, χώρα, πεταλούδα, ανηφόρα, θάλασσα, φάλαινα Μας βοήθησαν να φτιάξουμε αυτά τα παραμύθια! «Χρυσαφένια χώρα» Μια φορά κι έναν

Διαβάστε περισσότερα

Το ημερολόγιό μου Πηνελόπη

Το ημερολόγιό μου Πηνελόπη Το ημερολόγιό μου Πηνελόπη Οι πρώτες μου σκέψεις Ο Οδυσσέας έφυγε και τώρα είμαι μόνη μου. Πρέπει να τα έχω όλα υπό έλεγχο Όμως, με τους μνηστήρες στα πόδια μου δε μπορώ άλλο!!! Πρέπει κάτι να κάνω γιατί

Διαβάστε περισσότερα

Μπεχτσή Μαρία του Κωνσταντίνου, 11 ετών

Μπεχτσή Μαρία του Κωνσταντίνου, 11 ετών Μπεχτσή Μαρία του Κωνσταντίνου, 11 ετών Το μυστήριο του πασχαλινού λαγού Του Κώστα Στοφόρου «Να βγούμε;» «Όχι ακόμα», είπε ο μπαμπάς. «Δεν θα έχει έρθει. Είναι πολύ νωρίς. Κάτσε να ξυπνήσει κι ο Δημήτρης».

Διαβάστε περισσότερα

Σιώμος Θεόδωρος του Κωνσταντίνου, 11 ετών

Σιώμος Θεόδωρος του Κωνσταντίνου, 11 ετών Σιώμος Θεόδωρος του Κωνσταντίνου, 11 ετών Το μυστήριο του πασχαλινού λαγού Του Κώστα Στοφόρου «Να βγούμε;» «Όχι ακόμα», είπε ο μπαμπάς. «Δεν θα έχει έρθει. Είναι πολύ νωρίς. Κάτσε να ξυπνήσει κι ο Δημήτρης».

Διαβάστε περισσότερα

το θύμα, ο θύτης και ο θεατής Σοφία Ζαχομήτρου Μαθήτρια της Ε2 Τάξης

το θύμα, ο θύτης και ο θεατής Σοφία Ζαχομήτρου Μαθήτρια της Ε2 Τάξης το θύμα, ο θύτης και ο θεατής Σοφία Ζαχομήτρου Μαθήτρια της Ε2 Τάξης του 8ου Δημοτικού Σχολείου Σερρών 2013-2014 Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας βάτραχος που τον έλεγαν "Φρογκ" και πήγαινε στην 5η Δημοτικού.

Διαβάστε περισσότερα

Το δικό µου σκυλάκι. Ησαΐα Ευτυχία

Το δικό µου σκυλάκι. Ησαΐα Ευτυχία Συχνά στη ζωή µας βρισκόµαστε στη θέση που πρέπει να υποστηρίξουµε τη γνώµη µας για να πείσουµε τους άλλους ότι έχουµε δίκαιο! Μερικές φορές το πετυχαίνουµε µερικές όχι! Η επιχειρηµατολογία απαιτεί τέχνη,

Διαβάστε περισσότερα

«Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ»

«Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ» «Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ» ΚΕΦΆΛΑΙΟ 1 ΘΑ ΣΟΥ ΠΩ τι πιστεύω για την εξαφάνιση, αλλά δώσε μου λίγο χρόνο. Όχι,

Διαβάστε περισσότερα

«Το δαμαλάκι με τα χρυσά πόδια»

«Το δαμαλάκι με τα χρυσά πόδια» ΠΑΡΑΜΥΘΙ #39 «Το δαμαλάκι με τα χρυσά πόδια» (Ρόδος Δωδεκάνησα) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #39 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011 Δείτε

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Εφτά ξύλινα αλογάκια κι ένα αληθινό Αν έχεις τύχη Η μεγάλη καφετιά αρκούδα κι εμείς... 37

Περιεχόμενα. Εφτά ξύλινα αλογάκια κι ένα αληθινό Αν έχεις τύχη Η μεγάλη καφετιά αρκούδα κι εμείς... 37 Περιεχόμενα Εφτά ξύλινα αλογάκια κι ένα αληθινό............. 11 Αν έχεις τύχη..................................... 21 Η μεγάλη καφετιά αρκούδα κι εμείς............... 37 7199_alogaki_pasxalitsa_arkouda:7199_alogaki_pasxalitsa_arkouda

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΝ ΜιΛΗΣΑ ΠΟΤΕ, ΣΕ ΚΑΝΕΝΑΝ, ΓιΑ ΕΚΕιΝΟ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑιΡι ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΣΟΥ. ΗΜΑΣΤΑΝ ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΟι ΚΟΝΤΑ 16 ΧΡΟΝιΑ.

ΔΕΝ ΜιΛΗΣΑ ΠΟΤΕ, ΣΕ ΚΑΝΕΝΑΝ, ΓιΑ ΕΚΕιΝΟ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑιΡι ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΣΟΥ. ΗΜΑΣΤΑΝ ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΟι ΚΟΝΤΑ 16 ΧΡΟΝιΑ. ΣΤΡΑΓΓιΣΜΑ ΔΕΝ ΜιΛΗΣΑ ΠΟΤΕ, ΣΕ ΚΑΝΕΝΑΝ, ΓιΑ ΕΚΕιΝΟ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑιΡι ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΣΟΥ. ΗΜΑΣΤΑΝ ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΟι ΚΟΝΤΑ 16 ΧΡΟΝιΑ. ΕΝΑ ΒΡΑΔΥ, ΠΟΥ ΕΣΥ Κι Η ΑΔΕΛΦΗ ΣΟΥ ΛΕιΠΑΤΕ, ΤΗΣ ΤΑ 'ΠΑ ΟΛΑ. ΜΕ ΑΚΟΥΓΕ ΣΟΒΑΡΗ.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΚΟΥΤΣΙΚΟΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΦΑΡΚΑΔΟΝΑΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ «ΠΡΟΣΕΧΕ ΤΙ ΠΕΤΑΣ, ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ»

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΚΟΥΤΣΙΚΟΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΦΑΡΚΑΔΟΝΑΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ «ΠΡΟΣΕΧΕ ΤΙ ΠΕΤΑΣ, ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ» 4 ος ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ 2015-2016 2 Ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΚΟΥΤΣΙΚΟΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΦΑΡΚΑΔΟΝΑΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ «ΠΡΟΣΕΧΕ ΤΙ ΠΕΤΑΣ, ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ» «Πρόσεχε τι πετάς, είναι η

Διαβάστε περισσότερα

T: Έλενα Περικλέους

T: Έλενα Περικλέους T: 7000 0090 www.greendot.com.cy Έλενα Περικλέους Ο πρασινομπαλίτσας επιστρέφει... γιατί τα παραμύθια λένε πάντα την ΑΛΗΘΕΙΑ Συγγραφή: Έλενα Περικλέους Εποπτεία: Άρτεμις Παλαιογιάννη / Σάκης Θεοδοσίου

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης

Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Το ημερολόγιο: «ημέρα της αποχώρησης Αγαπημένο μου

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία Κωνσταντινοπούλου Ψυχολόγος - ειδική παιδαγωγός

Μαρία Κωνσταντινοπούλου Ψυχολόγος - ειδική παιδαγωγός ΠΑΡΑΞΕΝΑ ΟΜΟΡΦΟ Ένα παραμύθι για τη διαφορετικότητα, για μικρούς αλλά και για μεγάλους (αυτισμός) Τα παιδιά είναι ελεύθερα να ζωγραφίσουν τις παρακάτω σελίδες όπως αυτά αισθάνονται... Μαρία Κωνσταντινοπούλου

Διαβάστε περισσότερα

Μια φορά κι έναν καιρό, τον πολύ παλιό καιρό, τότε που όλη η γη ήταν ένα απέραντο δάσος, ζούσε μέσα στο ξύλινο καλύβι της, στην καρδιά του δάσους,

Μια φορά κι έναν καιρό, τον πολύ παλιό καιρό, τότε που όλη η γη ήταν ένα απέραντο δάσος, ζούσε μέσα στο ξύλινο καλύβι της, στην καρδιά του δάσους, Μια φορά κι έναν καιρό, τον πολύ παλιό καιρό, τότε που όλη η γη ήταν ένα απέραντο δάσος, ζούσε μέσα στο ξύλινο καλύβι της, στην καρδιά του δάσους, μια γριά γυναίκα. Τ όνομά της ήταν Μαραλά. Κανένας δεν

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνες: Eύα Καραντινού

Εικόνες: Eύα Καραντινού Εικόνες: Eύα Καραντινού H Kοκκινοσκουφίτσα Mια φορά κι έναν καιρό, έμεναν σ ένα χωριουδάκι μια γυναίκα με το κοριτσάκι της, που φορούσε μια κόκκινη σκουφίτσα. Γι αυτό ο κόσμος την φώναζε Κοκκινοσκουφίτσα.

Διαβάστε περισσότερα

«Ο Σάββας η κλώσσα και ο αετός»

«Ο Σάββας η κλώσσα και ο αετός» ΠΑΡΑΜΥΘΙ #26 «Ο Σάββας η κλώσσα και ο αετός» (Πόντος) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #26 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011 Δείτε όλα τα παραμύθια

Διαβάστε περισσότερα

ταν ήμουνα μικρή, σαν κι εσάς και πιο μικρή, ο παππούς μου μου έλεγε παραμύθια για νεράιδες και μάγισσες, στοιχειωμένους πύργους, δράκους και ξωτικά. Εγώ φοβόμουν πολύ και τότε εκείνος μου έσφιγγε το χέρι

Διαβάστε περισσότερα

Μια φορά κι ένα γαϊδούρι

Μια φορά κι ένα γαϊδούρι Μια φορά κι ένα γαϊδούρι Ερευνητική Εργασία Α Λυκείου Υπεύθυνοι Καθηγητές Κοκκίνου Ελένη Παπαζέτης Κωνσταντίνος Καϊµακάµης Αθανάσιος Συγγραφική Οµάδα Τσιρίδης Νίκος Ραχωβίτσας Δηµήτρης Σιέλης Χρίστος Σχολικό

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντινίδου Αγγελίνα του Χρήστου, 8 ετών

Κωνσταντινίδου Αγγελίνα του Χρήστου, 8 ετών Κωνσταντινίδου Αγγελίνα του Χρήστου, 8 ετών Το μυστήριο του πασχαλινού λαγού Του Κώστα Στοφόρου «Να βγούμε;» «Όχι ακόμα», είπε ο μπαμπάς. «Δεν θα έχει έρθει. Είναι πολύ νωρίς. Κάτσε να ξυπνήσει κι ο Δημήτρης».

Διαβάστε περισσότερα

Αϊνστάιν. Η ζωή και το έργο του από τη γέννησή του έως το τέλος της ζωής του ΦΙΛΟΜΗΛΑ ΒΑΚΑΛΗ-ΣΥΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ. Εικόνες: Νίκος Μαρουλάκης

Αϊνστάιν. Η ζωή και το έργο του από τη γέννησή του έως το τέλος της ζωής του ΦΙΛΟΜΗΛΑ ΒΑΚΑΛΗ-ΣΥΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ. Εικόνες: Νίκος Μαρουλάκης ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΦΕΥΡΕΤΕΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΦΙΛΟΜΗΛΑ ΒΑΚΑΛΗ-ΣΥΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ Αϊνστάιν Η ζωή και το έργο του από τη γέννησή του έως το τέλος της ζωής του Εικόνες: Νίκος Μαρουλάκης Περιεχόµενα Κεφάλαιο 1:...3 Κεφάλαιο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις. Α ομάδα ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα μηνύματα που θέλει να περάσει μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Αποστολή. Κρυμμένος Θησαυρός. Λίνα Σωτηροπούλου. Εικόνες: Ράνια Βαρβάκη

Αποστολή. Κρυμμένος Θησαυρός. Λίνα Σωτηροπούλου. Εικόνες: Ράνια Βαρβάκη διαβάζω ιστορίες Αποστολή Κρυμμένος Θησαυρός Λίνα Σωτηροπούλου Εικόνες: Ράνια Βαρβάκη 11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Το δώρο της γιαγιάς Μόλις χτύπησε το ξυπνητήρι, με έπιασε πανικός. Δεν μπορούσα να καταλάβω για ποιον

Διαβάστε περισσότερα

Αν δούµε κάπου τα παρακάτω σήµατα πώς θα τα ερµηνεύσουµε; 2. Πού µπορείτε να συναντήσετε αυτό το σήµα; (Κάθε σωστή απάντηση 1 βαθµός)

Αν δούµε κάπου τα παρακάτω σήµατα πώς θα τα ερµηνεύσουµε; 2. Πού µπορείτε να συναντήσετε αυτό το σήµα; (Κάθε σωστή απάντηση 1 βαθµός) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 Φύλλο εργασίας 1 Ερµηνεύουµε σύµβολα! Αν δούµε κάπου τα παρακάτω σήµατα πώς θα τα ερµηνεύσουµε; Επικοινωνούµε έτσι κι αλλιώς 26 2. Πού µπορείτε να συναντήσετε αυτό το σήµα; Σύνολο: (Κάθε σωστή.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΣΑΜΕ ΚΑΙ ΝΙΩΣΑΜΕ.. ΠΟΣΟ ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ Ο ΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ!

ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΣΑΜΕ ΚΑΙ ΝΙΩΣΑΜΕ.. ΠΟΣΟ ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ Ο ΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ! ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΣΑΜΕ ΚΑΙ ΝΙΩΣΑΜΕ.. ΠΟΣΟ ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ Ο ΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ! Δ ΤΑΞΗ 3 Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΙΣΩΝΙΑΣ ΣΕΣΚΛΟΥ Όλοι χρειαζόμαστε τη βοήθεια όλων Μια φορά κι έναν καιρό, μια

Διαβάστε περισσότερα

Ο νονός μου είναι ο καλύτερος συγγραφέας τρελών ιστοριών του κόσμου.

Ο νονός μου είναι ο καλύτερος συγγραφέας τρελών ιστοριών του κόσμου. Ο νονός μου είναι ο καλύτερος συγγραφέας τρελών ιστοριών του κόσμου. Ζητήστε του την Κοκκινοσκουφίτσα... δεν την ξέρει, τη Σταχτοπούτα ούτε αυτή την ξέρει, τη Μικρή Γοργόνα ή το λύκο και τα τρία γουρουνάκια

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΕΤΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ. ΑΡΗΣ (Συναντώνται μπροστά στη σκηνή ο Άρης με τον Χρηστάκη.) Γεια σου Χρηστάκη, τι κάνεις;

ΣΚΕΤΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ. ΑΡΗΣ (Συναντώνται μπροστά στη σκηνή ο Άρης με τον Χρηστάκη.) Γεια σου Χρηστάκη, τι κάνεις; ΣΚΕΤΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΑΡΗΣ (Συναντώνται μπροστά στη σκηνή ο Άρης με τον Χρηστάκη.) Γεια σου Χρηστάκη, τι κάνεις; ΧΡΗΣΤΑΚΗΣ Μια χαρά είμαι. Εσύ; ΑΡΗΣ Κι εγώ πολύ καλά. Πάρα πολύ καλά! ΧΡΗΣΤΑΚΗΣ Σε βλέπω

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ 12. Οιδίποδας Επτά επί Θήβας

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ 12. Οιδίποδας Επτά επί Θήβας Ένα μωρό που το πέταξαν, γιατί κάποιος χρησμός έλεγε ότι μεγαλώνοντας θα σκοτώσει τον πατέρα του, έγινε μετά από χρόνια ο βασιλιάς της Θήβας, Οιδίποδας. Χωρίς να φταίει, έφερε καταστροφή, και το χειρότερο,

Διαβάστε περισσότερα

Αδαμοπούλου Μαρία του Δημητρίου, 9 ετών

Αδαμοπούλου Μαρία του Δημητρίου, 9 ετών Αδαμοπούλου Μαρία του Δημητρίου, 9 ετών Το μυστήριο του πασχαλινού λαγού Του Κώστα Στοφόρου «Να βγούμε;» «Όχι ακόμα», είπε ο μπαμπάς. «Δεν θα έχει έρθει. Είναι πολύ νωρίς. Κάτσε να ξυπνήσει κι ο Δημήτρης».

Διαβάστε περισσότερα

Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: Στόχος μου είναι να πείσω τους αναγνώστες μου να μην σκοτώσουν το μικρό παιδί που έχουν μέσα τους 11 May 2018

Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: Στόχος μου είναι να πείσω τους αναγνώστες μου να μην σκοτώσουν το μικρό παιδί που έχουν μέσα τους 11 May 2018 Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: Στόχος μου είναι να πείσω τους αναγνώστες μου να μην σκοτώσουν το μικρό παιδί που έχουν μέσα τους 11 May 2018 by Rena Mavridou Αγαπητή Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη, πώς προέκυψε η συγγραφή στη ζωή

Διαβάστε περισσότερα

μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου

μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου Τέσσερα ΜΠΡΟΜΠΝΤΙΝΓΚΝΑΓΚ Έπειτα από το ταξίδι του στη μικροσκοπική χώρα των Λιλλιπούτειων, ο Γκιούλλιβερ έμεινε στο σπίτι με τη γυναίκα του και τα παιδιά του αλλά πριν περάσουν

Διαβάστε περισσότερα

«Το κορίτσι με τα πορτοκάλια»

«Το κορίτσι με τα πορτοκάλια» «Το κορίτσι με τα πορτοκάλια» «Κάθεσαι καλά, Γκέοργκ; Καλύτερα να καθίσεις, γιατί σκοπεύω να σου διηγηθώ μια ιστορία για γερά νεύρα». Με αυτόν τον τρόπο ο συγγραφέας του βιβλίου αρχίζει να ξετυλίγει το

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Εργασία για το σπίτι Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης 1 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Απαντά η Μαρίνα Βαμβακίδου Ερώτηση 1. Μπορείς να φανταστείς τη ζωή μας χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

«Η νίκη... πλησιάζει»

«Η νίκη... πλησιάζει» «Η νίκη... πλησιάζει» έµµετρο θεατρικό για της 25 η Μαρτίου εµπνευσµένο απ το παραµύθι της Ευγενίας Φακίνου «Τα Ελληνάκια» www.mkitra.com 1 Πράξη Πρώτη Σκηνή 1η Βγαίνουν δύο αφηγήτριες. Μια φορά κι έναν

Διαβάστε περισσότερα

ΤΖΑΛΑΛΑΝΤΙΝ ΡΟΥΜΙ. Επιλεγμένα ποιήματα. Μέσα από την Αγάπη. γλυκαίνει καθετί πικρό. το χάλκινο γίνεται χρυσό

ΤΖΑΛΑΛΑΝΤΙΝ ΡΟΥΜΙ. Επιλεγμένα ποιήματα. Μέσα από την Αγάπη.   γλυκαίνει καθετί πικρό. το χάλκινο γίνεται χρυσό http://hallofpeople.com/gr/bio/roumi.php ΤΖΑΛΑΛΑΝΤΙΝ ΡΟΥΜΙ Επιλεγμένα ποιήματα γλυκαίνει καθετί πικρό το χάλκινο γίνεται χρυσό το θολό κρασί γίνεται εκλεκτό ο κάθε πόνος γίνεται γιατρικό οι νεκροί θα αναστηθούν

Διαβάστε περισσότερα

Μπελιμπασάκη Αγάπη του Παναγιώτη, 9 ετών

Μπελιμπασάκη Αγάπη του Παναγιώτη, 9 ετών Μπελιμπασάκη Αγάπη του Παναγιώτη, 9 ετών Το μυστήριο του πασχαλινού λαγού Του Κώστα Στοφόρου «Να βγούμε;» «Όχι ακόμα», είπε ο μπαμπάς. «Δεν θα έχει έρθει. Είναι πολύ νωρίς. Κάτσε να ξυπνήσει κι ο Δημήτρης».

Διαβάστε περισσότερα

ΟΝΕΙΡΟ ΜΙΑΣ ΚΑΠΟΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ. ακριβώς το που.την μητέρα μου και τα αδέρφια μου, ήμουν πολύ μικρός για να τους

ΟΝΕΙΡΟ ΜΙΑΣ ΚΑΠΟΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ. ακριβώς το που.την μητέρα μου και τα αδέρφια μου, ήμουν πολύ μικρός για να τους ΟΝΕΙΡΟ ΜΙΑΣ ΚΑΠΟΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ. Γεννήθηκα πολύ μακριά. Δεν γνωρίζω ακριβώς το που.την μητέρα μου και τα αδέρφια μου, ήμουν πολύ μικρός για να τους θυμάμαι. Το μόνο που μου έρχεται στο μυαλό σαν ανάμνηση

Διαβάστε περισσότερα

Όροι και συντελεστές της παράστασης Ι: Αυτοσχεδιασμός και επινόηση κειμένου.

Όροι και συντελεστές της παράστασης Ι: Αυτοσχεδιασμός και επινόηση κειμένου. Όροι και συντελεστές της παράστασης Ι: Αυτοσχεδιασμός και επινόηση κειμένου. Ενότητα 1: Το σπασμένο μπισκότο. Γιάννα Ροϊλού. Τμήμα: Θεατρικών Σπουδών. Σελίδα 1 1 Σκοποί ενότητας..3 2 Περιεχόμενα ενότητας

Διαβάστε περισσότερα

Γεια σας, παιδιά. Είμαι η Μαρία, το κοριτσάκι της φωτογραφίας, η εγγονή

Γεια σας, παιδιά. Είμαι η Μαρία, το κοριτσάκι της φωτογραφίας, η εγγονή ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΚΔΟΣΗ Γεια σας, παιδιά. Είμαι η Μαρία, το κοριτσάκι της φωτογραφίας, η εγγονή της Θείας Λένας. Η γιαγιά μου εξέδωσε αυτό το βιβλίο το 1964. Είναι ένα βιβλίο για μικρά παιδιά, με

Διαβάστε περισσότερα

Μια φορά και έναν καιρό, σ' ένα μεγάλο κήπο, ήταν ένα σαλιγκάρι μέσα στην φωλιά του. Ένα παιδάκι ο Γιωργάκης, έξω από την φωλιά του σαλιγκαριού

Μια φορά και έναν καιρό, σ' ένα μεγάλο κήπο, ήταν ένα σαλιγκάρι μέσα στην φωλιά του. Ένα παιδάκι ο Γιωργάκης, έξω από την φωλιά του σαλιγκαριού Μια φορά και έναν καιρό, σ' ένα μεγάλο κήπο, ήταν ένα σαλιγκάρι μέσα στην φωλιά του. Ένα παιδάκι ο Γιωργάκης, έξω από την φωλιά του σαλιγκαριού έπαιζε με την μπάλα του. Μετά από ένα δυνατό χτύπημα η μπάλα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΜΠΑΛΟΝΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ

ΤΑ ΜΠΑΛΟΝΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ ΤΑ ΜΠΑΛΟΝΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ Μια φορά κι έναν καιρό ζούσε ένα κόκκινο μπαλόνι σε έναν παιδότοπο. Ήταν μόνο του και παρόλο που τα παιδάκια έπαιζαν μαζί του, δεν είχε κανέναν φίλο που να είναι σαν κι αυτό. Όλη

Διαβάστε περισσότερα

Ζήτησε να συναντηθούμε νύχτα. Το φως της μέρας τον

Ζήτησε να συναντηθούμε νύχτα. Το φως της μέρας τον Μια φωνή τρυφερή και ευάλωτη Ζήτησε να συναντηθούμε νύχτα. Το φως της μέρας τον ενοχλούσε, είπε. Η νύχτα είναι πιο τρυφερή, πιο ευάλωτη. Η φωνή του χανόταν. Μια φωνή τρυφερή και ευάλωτη, σαν τη νύχτα του

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ

ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ - Α,α,α,α,α,α,α! ούρλιαξε η Νεφέλη - Τρομερό! συμπλήρωσε η Καλλιόπη - Ω, Θεέ μου! αναφώνησα εγώ - Απίστευτα τέλειο! είπε η Ειρήνη και όλες την κοιτάξαμε λες και είπε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΟΜΑΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΟΜΑΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΟΜΑΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ 11ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ Α ΤΑΞΗ 2014-2015 Το κυνήγι του χαμένου θησαυρού Τα παιδιά χωρίζονται σε 3 ή 4 ομάδες. Ο αρχηγός κρύβει κάποιον θησαυρό. Όλες οι ομάδες διαβάζουν

Διαβάστε περισσότερα

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η μουσική..............................................11 ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΓΧΟΡΔΟ Η αρχοντοπούλα κι ο ταξιδευτής........................15 ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΚΡΟΥΣΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

Βρισκόμαστε σε ένα μικρό νησί, που βρίσκεται εκεί που ο κόσμος, όχι όλος, πίστευε και θα πιστεύει ότι παλιά υπήρχε η Ατλαντίδα, δηλαδή για να σας

Βρισκόμαστε σε ένα μικρό νησί, που βρίσκεται εκεί που ο κόσμος, όχι όλος, πίστευε και θα πιστεύει ότι παλιά υπήρχε η Ατλαντίδα, δηλαδή για να σας Βρισκόμαστε σε ένα μικρό νησί, που βρίσκεται εκεί που ο κόσμος, όχι όλος, πίστευε και θα πιστεύει ότι παλιά υπήρχε η Ατλαντίδα, δηλαδή για να σας βοηθήσουμε να καταλάβετε το νησάκι αυτό βρίσκεται ανάμεσα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΠΡΩΤΟΓΗΡΟΥ Πρωτοδίκου Διοικητικών Δικαστηρίων ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΠΡΩΤΟΓΗΡΟΥ Πρωτοδίκου Διοικητικών Δικαστηρίων ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΠΡΩΤΟΓΗΡΟΥ Πρωτοδίκου Διοικητικών Δικαστηρίων ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010 Έμπλεη ευγνωμοσύνης, με βαθιά

Διαβάστε περισσότερα

Αγγελική Δαρλάση. Το παλιόπαιδο. Εικονογράφηση Ίρις Σαμαρτζή

Αγγελική Δαρλάση. Το παλιόπαιδο. Εικονογράφηση Ίρις Σαμαρτζή Αγγελική Δαρλάση Το παλιόπαιδο Εικονογράφηση Ίρις Σαμαρτζή σε όλους αυτούς που οραματίστηκαν έναν καλύτερο κόσμο και προσπαθούν για να γίνει, έστω και λίγο, καλύτερος 6 «Φτώχεια δεν είναι μόνο η έλλειψη

Διαβάστε περισσότερα

17.Γ. ΠΡΟΣΤΧΑ ΑΝΕΚΔΟΣΑ ΜΕ ΣΟΝ ΣΟΣΟ 2 - ΧΑΣΖΗΑΛΕΞΑΝΔΡΟΤ ΜΑΡΙΑ

17.Γ. ΠΡΟΣΤΧΑ ΑΝΕΚΔΟΣΑ ΜΕ ΣΟΝ ΣΟΣΟ 2 - ΧΑΣΖΗΑΛΕΞΑΝΔΡΟΤ ΜΑΡΙΑ Βάζει η δασκάλα εργασία για το σπίτι, να ρωτήσουν πως γεννιούνται τα παιδιά. - Μαμά, μαμά, λέει ο Σοτός μόλις πήγε σπίτι, η δασκάλα μας είπε να σας ρωτήσουμε πως γεννιούνται τα παιδιά. - Δεν μπορώ τώρα,

Διαβάστε περισσότερα

Όσκαρ Ουάιλντ - Ο Ψαράς και η Ψυχή του

Όσκαρ Ουάιλντ - Ο Ψαράς και η Ψυχή του Όσκαρ Ουάιλντ - Ο Ψαράς και η Ψυχή του Μια φορά και έναν καιρό, σε ένα μακρινό ψαροχώρι, ένας ψαράς πήγαινε κάθε βράδυ στη θάλασσα και έριχνε τα δίχτυα του στο νερό. Όταν ο άνεμος φυσούσε από τη στεριά,

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνες: Δήμητρα Ψυχογυιού. Μετάφραση από το πρωτότυπο Μάνος Κοντολέων Κώστια Κοντολέων

Εικόνες: Δήμητρα Ψυχογυιού. Μετάφραση από το πρωτότυπο Μάνος Κοντολέων Κώστια Κοντολέων Εικόνες: Δήμητρα Ψυχογυιού Μετάφραση από το πρωτότυπο Μάνος Κοντολέων Κώστια Κοντολέων Το τελευταίο όνειρο της γέρικης βελανιδιάς Κάπου σε κάποιο δάσος, εκεί στον λόφο που βρίσκονταν κοντά σε μια πλατιά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΕΤΑΞΑ. Μαύρα, σαν τον έβενο, μαλλιά

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΕΤΑΞΑ. Μαύρα, σαν τον έβενο, μαλλιά ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΕΤΑΞΑ Μαύρα, σαν τον έβενο, μαλλιά Στη γιαγιά Φωτούλα, που δεν πρόλαβε να το διαβάσει, γιατί έφυγε ξαφνικά για τη γειτονιά των αγγέλων. Και στον παππού Γιώργο, που την υποδέχτηκε εκεί ψηλά,

Διαβάστε περισσότερα

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES.

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα

Διαβάστε περισσότερα

THE ENGLISH SCHOOL ΑΓΓΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

THE ENGLISH SCHOOL ΑΓΓΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ Student name:. Result: THE ENGLISH SCHOOL ΑΓΓΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ Mid-Entry Exams 2015 A τάξη ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Διάρκεια εξέτασης: 1 ώρα και δεκαπέντε λεπτά ΟΔΗΓΙΕΣ Διάρκεια εξέτασης: 1 ώρα και 15 λ 1. Διάβασε

Διαβάστε περισσότερα

Πρώτες μου απορίες. ΚΟΙΤΑΖΑ τ αγόρια και σκέπτουμουν. [7]

Πρώτες μου απορίες. ΚΟΙΤΑΖΑ τ αγόρια και σκέπτουμουν. [7] A Πρώτες μου απορίες ΚΟΙΤΑΖΑ τ αγόρια και σκέπτουμουν. Ο Λουκάς έγραφε σιωπηλά, τα φρύδια του σουφρωμένα, θυμωμένος ακόμα, ενώ ο Βρασίδας, με τα χέρια στις τσέπες, πήγαινε κι έρχουνταν, κάθουνταν και σηκώνουνταν,

Διαβάστε περισσότερα

Μεγάλο βραβείο, μεγάλοι μπελάδες. Μάνος Κοντολέων. Εικονογράφηση: Τέτη Σώλου

Μεγάλο βραβείο, μεγάλοι μπελάδες. Μάνος Κοντολέων. Εικονογράφηση: Τέτη Σώλου Συλλογή Περιστέρια 148 Εικονογράφηση εξωφύλλου: Εύη Τσακνιά 1. Το σωστό γράψιμο Έχεις προσέξει πως κάποια βιβλία παρακαλούμε να μην τελειώσουν ποτέ κι άλλα, πάλι, από την πρώτη κιόλας σελίδα τα βαριόμαστε;

Διαβάστε περισσότερα

Το κορίτσι με τα πορτοκάλια. Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας. [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου]

Το κορίτσι με τα πορτοκάλια. Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας. [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου] Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου] Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας: Σεμίραμις Αμπατζόγλου Τάξη: Γ'1 Γυμνασίου

Διαβάστε περισσότερα

Η ΜΙΚΡΗ ΕΛΕΝΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «ΗΤΕΧΝΗ ΣΑΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙ» ΤΜΗΜΑ ΕΝΤΑΞΗΣ ΟΜΑΔΑ ΣΤ (ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΤ ΤΑΞΗΣ)

Η ΜΙΚΡΗ ΕΛΕΝΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «ΗΤΕΧΝΗ ΣΑΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙ» ΤΜΗΜΑ ΕΝΤΑΞΗΣ ΟΜΑΔΑ ΣΤ (ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΤ ΤΑΞΗΣ) Η ΜΙΚΡΗ ΕΛΕΝΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «ΗΤΕΧΝΗ ΣΑΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙ» ΤΜΗΜΑ ΕΝΤΑΞΗΣ ΟΜΑΔΑ ΣΤ (ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΤ ΤΑΞΗΣ) Μια φορά κι ένα καιρό ήταν ένα μακρινό χωριό σε μια χώρα πανέμορφη. Τα σπίτια του ήταν μικρά και παραμυθένια.

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτης Πεϊκίδης PAE8397. Σενάριο μικρού μήκους

Παναγιώτης Πεϊκίδης PAE8397. Σενάριο μικρού μήκους Παναγιώτης Πεϊκίδης PAE8397 Σενάριο μικρού μήκους Παναγιώτης Πεϊκίδης 2/11/2009 This work is licensed under the Creative Commons Creative Commons Attribution-Non- Commercial-Share Alike 3.0 Greece Licence.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΠΑ Μ! Μ Π Α Μ! Στη φωτογραφία μάς είχαν δείξει καλύτερη βάρκα. Αστραφτερή και καινούρια, με χώρο για όλους.

ΜΠΑ Μ! Μ Π Α Μ! Στη φωτογραφία μάς είχαν δείξει καλύτερη βάρκα. Αστραφτερή και καινούρια, με χώρο για όλους. ΕΙΝΑΙ ΑΤΥΧΙΑ ΝΑ ΤΑΞΙΔΕΥΕΙΣ ΜΕ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ. Νούρου Εγώ Κουάμι ο αδερφός μου Ράζακ ένας φίλος που συναντήσαμε στον δρόμο Στη φωτογραφία μάς είχαν δείξει καλύτερη βάρκα. Αστραφτερή και καινούρια, με χώρο για

Διαβάστε περισσότερα

Ταξίδι στις ρίζες «Άραγε τι μπορεί να κρύβεται εδώ;»

Ταξίδι στις ρίζες «Άραγε τι μπορεί να κρύβεται εδώ;» Ταξίδι στις ρίζες Είχε φτάσει πια η μεγάλη ώρα για τα 6 αδέρφια Ήταν αποφασισμένα να δώσουν απάντηση στο ερώτημα που τόσα χρόνια τα βασάνιζε! Η επιθυμία τους ήταν να μάθουν την καταγωγή τους και να συλλέξουν

Διαβάστε περισσότερα

Έρικα Τζαγκαράκη. Τα Ηλιοβασιλέματα. της μικρής. Σταματίας

Έρικα Τζαγκαράκη. Τα Ηλιοβασιλέματα. της μικρής. Σταματίας Έρικα Τζαγκαράκη Τα Ηλιοβασιλέματα της μικρής Σταματίας στην μικρη Ριτζάκη Σταματία-Σπυριδούλα Τα Ηλιοβασιλέματα της μικρής Σταματίας ISBN: 978-618-81493-0-4 Έρικα Τζαγκαράκη Θεσσαλονίκη 2014 Έρικα Τζαγκαράκη

Διαβάστε περισσότερα

«Ο ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΣΤΙΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ & ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Υπ. Καθηγήτριες: Ουρανία Φραγκουλίδου & Έλενα Κελεσίδου

«Ο ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΣΤΙΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ & ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Υπ. Καθηγήτριες: Ουρανία Φραγκουλίδου & Έλενα Κελεσίδου «Ο ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΣΤΙΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ & ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Υπ. Καθηγήτριες: Ουρανία Φραγκουλίδου & Έλενα Κελεσίδου Ένα μικρό κομμάτι της δουλειάς των μαθητών-τριών που συμμετέχουν Δώσαμε

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ. Όμορφος κόσμος

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ. Όμορφος κόσμος ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Όμορφος κόσμος Φροντίζουμε όλα τα πλάσματα Η Αγία Μελανγκέλ: η προστάτιδα του περιβάλλοντος Εξακόσια χρόνια μετά τη γέννηση του Χριστού, γεννήθηκε στα καταπράσινα δάση της Ιρλανδίας μια

Διαβάστε περισσότερα

Μαριέττα Κόντου ΦΤΟΥ ΞΕΛΥΠΗ. Εικόνες: Στάθης Πετρόπουλος

Μαριέττα Κόντου ΦΤΟΥ ΞΕΛΥΠΗ. Εικόνες: Στάθης Πετρόπουλος Ιστορίες που ζεις δυνατά Μαριέττα Κόντου ΦΤΟΥ ΞΕΛΥΠΗ Εικόνες: Στάθης Πετρόπουλος Στο τώρα Έχω δώσει τόσες υποσχέσεις που νομίζω ότι έχω χάσει το μέτρημα. Δεν είναι που λέω ψέματα όταν δεν τις τηρώ, είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β. Ερώτηση 1 α

ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β. Ερώτηση 1 α ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β Ερώτηση 1 α Το βιβλίο με τίτλο «Χάρτινη Αγκαλιά», της Ιφιγένειας Μαστρογιάννη, περιγράφει την ιστορία ενός κοριτσιού, της Θάλειας, η οποία αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας. Φεύγει

Διαβάστε περισσότερα