ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΙΣ ΒΑΦΕΣ ΚΤΙΡΙΩΝ

Transcript

1 ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΙΣ ΒΑΦΕΣ ΚΤΙΡΙΩΝ Η βαφή αποτελεί για το κτίριο ό,τι και η επιδερμίδα για ένα ζωντανό οργανισμό. Δεν παύει επομένως να εξελίσσεται όσο μεταβάλλεται το περιβάλλον και όσο το απαιτούν οι νέες κατασκευαστικές εφαρμογές για την ικανοποίηση του τελικού χρήστη. Παρουσίαση: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ, δρ. αρχιτέκτων Α.Π.Θ. Εδώ και πολλά χρόνια πλέον οι βαφές κτιρίων έ- χουν πάψει να απασχολούν ιδιοκτήτες και μηχανικούς αποκλειστικά για το αισθητικό τους αποτέλεσμα, καθώς οι αυξημένες και εξειδικευμένες απαιτήσεις των κτιρίων για προστασία από τα φυσικά στοιχεία, το βεβαρυμένο αστικό περιβάλλον και τη φυσική φθορά του χρόνου ωθούν στην ανάπτυξη της τεχνολογικής έρευνας στον τομέα της λειτουργικότητάς τους. Σ αυτό το άρθρο παρουσιάζονται είδη βαφών, τα οποία αφορούν τόσο σε ανακαινίσεις χώρων, όσο και σε νέα κτίρια, με άμεση αναφορά στους νέους τύπους βαφών και στις νέες τεχνολογίες. Επίσης γίνεται αναφορά σε νέες προτάσεις, οι ο- ποίες βρίσκονται ακόμη σε ερευνητικό στάδιο, αλλά υπόσχονται θετικές εξελίξεις σε θέματα οικονομίας και συμμετοχής στην παθητική και ε- νεργητική συμπεριφορά των κατασκευών. Διαφορές στις βαφές ανακαινιζόμενων και νεοανεγειρόμενων κτιρίων Το σημαντικότερο στάδιο για την ορθή εφαρμογή της συντριπτικής πλειονότητας των βαφών, ανεξάρτητα από το αν αφορά σε ανακαίνιση ή νεόδμητη κατασκευή, είναι η προετοιμασία και διαμόρφωση της επιφάνειας βαφής με την απομάκρυνση ανεπιθύμητων ανωμαλιών (π.χ. ταπετσαριών, επιχρισμάτων, υπολειμμάτων ξυλότυπου κ.ά.) και γενικώς ο καθαρισμός της. Η επιφάνεια εφαρμογής καθορίζει και τις βασικές διαφορές στις εφαρμογές βαφών μεταξύ περιπτώσεων ανακαίνισης και νεοανεγειρόμενων κτιρίων. Βεβαίως, η ίδια η επιτυχία έχει να κάνει ό- χι μόνο με το οπτικό αποτέλεσμα της εφαρμογής αλλά και με μια σειρά παραγόντων, όπως της εκπλήρωσης των μηχανικών αντοχών της κάθε βαφής (λειτουργικότητα) στο μεγαλύτερο δυνατό βάθος χρόνου, της καλυπτικότητας, της σταθερότητας των αποχρώσεων κ.ά. Στα νέα κτίρια υ- πάρχει ήδη ένας έλεγχος των εργασιών που προηγούνται των βαφών τόσο ως προς την ποιότητα των επιφανειών, όσο και ως προς τον προγραμματισμό της μελέτης και της επίβλεψης. Α- ντίθετα, στις ανακαινίσεις το υπόβαθρο και η κατάσταση στην οποία βρίσκεται αποκαλύπτονται τη δεδομένη στιγμή και μπορούν πάντα να αλλάξουν τα δεδομένα ως προς τη δυσκολία εφαρμογής, την πιθανή αύξηση του προϋπολογισμού ή ακόμη και την αναπροσαρμογή των σχεδίων. 69

2 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ Οι νέοι τύποι βαφών αφορούν σε εξειδικευμένες εφαρμογές όπως μεταλλικές βαφές, βαφές προστασίας έναντι τοιχογραφημάτων κ.ά. Η σημερινή τεχνολογία παρέχει υλικά για το εμφανές σκυρόδεματος, τα οποία καθιστούν την επιφάνεια του σκυροδέματος ηλεκτροστατικά αδιάβροχη ή δρουν μηχανικά, κλείνοντας τους πόρους μέσω υπερρευστοποίησης. 3 Η εφαρμογή αυτοκαθαριζόμενων βαφών στις όψεις κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος, καθώς δεν επιτρέπει την κατακράτηση ρύπων. 4 Η ανακλαστική βαφή είναι ιδανική για μονώσεις ταρατσών, εσωτερικών και εξωτερικών τοίχων και μεταλλικών κατασκευών. 5 Ερευνητικές ομάδες σε πανεπιστήμια των Η.Π.Α. και της Ευρώπης χρησιμοποιούν τη νανοτεχνολογία και το πλαστικό, προκειμένου να δημιουργήσουν ένα είδος βαφής που θα ψεκάζεται στην επιφάνεια και θα λειτουργεί ως ηλιακό πέτασμα. Είδη βαφών Η επιφάνεια εφαρμογής προσδιορίζει και τα είδη των βαφών, οι οποίες διακρίνονται σε: εσωτερικών και εξωτερικών χώρων, μετάλλου και ξύλου, εξειδικευμένες βαφές. Σε κάθε περίπτωση συνιστάται η χρήση ασταριού, εκείνου δηλαδή του υλικού, το οποίο προετοιμάζει τις επιφάνειες για τις επόμενες στρώσεις βαφών, ομαλοποιώντας τις μικροατέλειες. Κατόπιν προαιρετικά και σε άμεση συνάρτηση με την κατάσταση και το είδος της επιφάνειας 70 ΤΕΥΧΟΣ 09/0 αλλά και της ίδιας της τελικής βαφής προτείνεται και η χρήση υποστρωμάτων, τα οποία προσδίδουν αδιαφάνεια και δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την τελική εφαρμογή. Μια ειδική κατηγορία αφορά στις καλούμενες οικολογικές βαφές. Πρόκειται για τα προϊόντα ε- κείνα, των οποίων ο σχεδιασμός, η παραγωγή, η διακίνηση και η χρήση επιβαρύνουν λιγότερο το περιβάλλον σε όλο τον κύκλο της ζωής τους. Έ- τσι, σύμφωνα και με το Κοινοτικό Σύστημα Απονομής Οικολογικού Σήματος (EEC Regulation 880/99), το οποίο λειτουργεί από το 99, και σύμφωνα με όλες τις αντίστοιχες οδηγίες έκτοτε, αυτό το ειδικό σήμα, που απεικονίζει μία μαργαρίτα, απονέμεται στις βαφές, οι οποίες: χαρακτηρίζονται από υψηλή καλυπτικότητα και απόδοση, έχουν χαμηλά ποσά πτητικών οργανικών ενώσεων (VOC), δεν περιέχουν βαρέα μέταλλα ούτε καρκινογόνες και τοξικές ουσίες, δεν περιέχουν επικίνδυνες για το περιβάλλον ουσίες και σε όλο τον κύκλο της ζωής τους ρυπαίνουν ελάχιστα το περιβάλλον, έχουν υψηλή πρόσφυση, αντοχή στο νερό και στις αλκαλικές επιφάνειες, έχουν αντοχή στις καιρικές συνθήκες χωρίς προβλήματα κιμωλίασης, αποφλοίωσης, φλυκταινών και σκασιμάτων, επαληθεύουν σε ανεξάρτητα εργαστήρια ι- σχυρισμούς για ικανοποίηση ιδιοτήτων, όπως αδιαβροχοποίηση, αναπνοή, ελαστικότητα και γεφύρωση ρωγμών, αντιμουχλική δράση κ.ά. Τα τρία τελευταία σημεία αφορούν στις βαφές ε- ξωτερικών χώρων. Παρακάτω παρουσιάζονται οι νέες βαφές, οι ο- ποίες βρίσκονται στα πιο πρόσφατα στάδια της τεχνολογικής ανάπτυξης, ενώ ακολουθεί ανάλυση για τις τεχνολογικά βελτιωμένες βαφές ευρείας εφαρμογής. Νέοι τύποι βαφών για εξειδικευμένες εφαρμογές Αυτές οι βαφές μπορεί να αφορούν σε εξειδικευμένες χρήσεις ή και να ανταποκρίνονται σε

3 3 4 περισσότερες της μιας περιπτώσεις, δρώντας βοηθητικά. Ενδεικτικά αναφέρονται οι: μεταλλικές βαφές ("πούδρα" αλουμινίου ή χαλκού), αντιολισθητικές αλλά και ολισθητικές βαφές, βαφές για προστασία από την ανιούσα υγρασία, αντιμικροβιακές βαφές και βαφές εξαφάνισης μούχλας, βαφές πυρασφάλειας, βαφές προστασίας έναντι τοιχογραφημάτων. Ωστόσο, ειδική μνεία γίνεται για ορισμένες ιδιαίτερες βαφές με εξειδικευμένη εφαρμογή, στις οποίες οι εξελίξεις στην τεχνολογία εστιάζουν το βάρος τους σε νέα δυναμικά προϊόντα. Πιο αναλυτικά: Αυτοκαθαριζόμενη βαφή Διακρίνεται σε δύο τύπους. Ο πρώτος αφορά στις βαφές με την εφαρμογή συμπολυμερούς χρώματος ακρυλικού στυρενίου, ενισχυμένου με συνθετικό καουτσούκ, στο οποίο οι ρύποι χάνουν σταδιακά την πρόσφυσή τους στη χρωματισμένη επιφάνεια υπό την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας εξαιτίας της έλλειψης πλαστικοποιητών και απομακρύνονται με την πρώτη βροχή. Ένας δεύτερος τύπος αφορά στον αυτοκαθαρισμό μέσω φωτοκατάλυσης, μιας νανοκρυσταλλικά τροποποιημένης μορφής του ημιαγωγού καταλύτη TiO (διοξείδιο τιτανίου). Το υπεριώδες φως αποσπά διαρκώς ηλεκτρόνια από το TiO και συνθέτει από το νερό ρίζες υδροξυλίων. Πρόκειται για ιδιαίτερα ισχυρά οξειδωτικά σώματα, τα οποία αντιδρούν με όλες τις βλαβερές οργανικές ενώσεις που λερώνουν την πρόσοψη, αποσπώντας από αυτές υδρογόνο και μετατρέποντάς τες σε υπεροξειδικές ρίζες. Οι τελευταίες αυτομετατρέπονται σε ανόργανα άλατα και νερό και εγκαταλείπουν την πρόσοψη. Εκτός α- πό τη δυνατότητα εξάλειψης των ρυπογόνων και τοξικών ουσιών οργανικής προέλευσης που λερώνουν την πρόσοψη, γίνεται παράλληλα και ο- ξείδωση των ανόργανων ιόντων του αέρα που έρχονται σε επαφή μ αυτήν (π.χ. ΝΟ -, CN -, S -, - S O 3 κ.ά.), εξουδετερώνοντας έτσι το φωτοχημικό νέφος των μεγάλων πόλεων. Το μεγάλο πλεονέκτημα είναι ότι ο νανοφωτοκαταλύτης TiO δεν συμμετέχει στην αντίδραση και έτσι δεν ξοδεύεται, ενώ δεν σταματά και δεν εξασθενίζει ποτέ ο φωτοκαταλυτικός αυτοκαθαρισμός. Βαφή προστασίας από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία Η εφαρμογή της ξεκίνησε πολύ πρόσφατα και στην Ελλάδα. Το ηλεκτρομαγνητικό "νέφος", γνωστό διεθνώς ως "Electrosmog" αποτελεί πηγή ελαφρών ενοχλήσεων έως σοβαρών α- σθενειών. Η προηγούμενη γενιά χρωμάτων για απομόνωση ηλεκτρομαγνητικών πεδίων στηριζόταν αναγκαστικά σε προϊόντα που περιείχαν μέταλλα (άργυρο, χαλκό). Οι νέες βαφές με βάση κόνεως ορυκτού γραφίτη είναι βάσεως νερού, δεν περιέχουν ίχνος μετάλλων και ως προέκταση αυτού δεν οξειδώνονται και έχουν απεριόριστη διάρκεια ζωής. Λόγω της εφαρμογής ως χρώματα, παρέχουν ένα συνεχή κλωβό Farraday ολικής επιφάνειας, που δεν παρουσιάζει το φαινόμενο της πόλωσης, σε α- ντίθεση με υλικά που περιέχουν ίνες μετάλλων ή ίνες γραφίτη. Ανακλαστική βαφή Αποτελείται από τρία κεραμικά πρόσθετα, εκ των οποίων τα δύο είναι ανακλαστικά, ενώ το τρίτο λειτουργεί ως κενό αέρος μεταξύ της επιφάνειας επικάλυψης και του υποστρώματος. Αυτό επιτρέπει στη βαφή να λειτουργεί ως μια πραγματική μονωτική επιφάνεια και όχι απλά ως μια ανακλαστική. Οι ρητίνες πολυουρεθάνης δεσμεύουν όλες τις υπόλοιπες ρητίνες και τα κεραμικά πρόσθετα, παρέχοντας μ αυτό τον τρόπο ένα υδατοστεγές φράγμα στο λεπτό στεγνό στρώμα της επικάλυψης. Εμποδίζουν το 95% 5 των "θερμικών φορτίων" (απορρόφηση και μεταφορά θερμότητας), το 99% των ακτίνων υπεριώδους ακτινοβολίας, το 9% του ορατού φωτός (μικρού μήκους ακτινοβολία), το 99,5% των υπέρυθρων ακτίνων (μεγάλου μήκους ακτινοβολία). Επίσης εμποδίζουν τη διείσδυση του νερού και της υγρασίας, την εμφάνιση μούχλας και μικροβίων, καθώς και την αποσύνθεση του ξύλου. Τέλος, εμποδίζουν το 68% όλων των κυμάτων ήχου, αλλά και τη διάδοση της φλόγας Η φωτοβολταϊκή βαφή, που βρίσκεται ακόμη σε ερευνητικό επίπεδο αποτελείται από ημιαγώγιμα νανοσωματίδια και μπορεί να μετασχηματίσει την ηλιακή ενέργεια σε ηλεκτρική. 7

4 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ Σημαντικά βελτιωμένες κυκλοφορούν πλέον στο εμπόριο και οι μέχρι τώρα γνωστές βάφες εσωτερικών επιφανειών. Στην αγορά υπάρχουν χρώματα για εσωτερικούς χώρους με σύνθεση κατά των αλλεργιών και του άσθματος, κατάλληλα για τη βαφή παιδικών δωματίων κ.ά. 3 Οι βαφές ξύλου συντελούν τόσο στη διατήρηση της φυσικότητας της εμφάνισης του ξύλου, όσο και στην προστασία του από εξωγενείς παράγοντες και απειλές. 4 Τα ερευνητικά κέντρα μεγάλων βιομηχανιών έχουν αναπτύξει νέες βαφές για τις όψεις από αλουμίνιο, οι οποίες τις καθιστούν αυτοκαθαριζόμενες. νανοσωματίδια διοξειδίου του τιτανίου με θειούχο κάδμιο ή με σεληνιούχο κάδμιο, τα οποία κατόπιν τοποθετήθηκαν μέσα σε μείγμα νερού και αλκοόλης. Η βαφή δημιουργείται, όταν απλωθεί επάνω σε μια αγώγιμη επιφάνεια και εκτεθεί σε φως, παράγοντας έτσι ηλεκτρική ενέργεια. και του καπνού. Η ανακλαστική βαφή είναι ιδανική για μονώσεις ταρατσών, εσωτερικών και εξωτερικών τοίχων και μεταλλικών κατασκευών. Βαφή νανοτεχνολογίας Προστατεύει τις επιφάνειες από γρανίτη, μάρμαρα, σκυρόδεμα, λιθοδομές κ.ά. από λεκέδες, λάδια, υγρασία και από τη δημιουργία αλάτων, ενώ ταυτόχρονα αποτρέπει την εμφάνιση μυκήτων και μούχλας σ αυτή. Δεν δημιουργεί λεπτό υμένα στην επιφάνεια και δεν αλλοιώνει αισθητικά την όψη της. Είναι κατάλληλη για εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Φωτοβολταϊκή βαφή Βρίσκεται ακόμη σε ερευνητικό επίπεδο. Πρόκειται για μια βαφή από ημιαγώγιμα νανοσωματίδια, που μπορεί να μετασχηματίσει την ηλιακή ε- νέργεια σε ηλεκτρική και τη δημιούργησαν ερευνητικές ομάδες σε πανεπιστήμια των Η.Π.Α. και της Ευρώπης. Για την παραγωγή του υλικού χρησιμοποιήθηκαν Τεχνολογικά εξελιγμένες βαφές Χάρη στην τεχνολογική πρόοδο σημαντικά βελτιωμένες και με καλύτερα τεχνικά χαρακτηριστικά κυκλοφορούν πλέον στο εμπόριο και οι μέχρι τώρα γνωστές βαφές που εφαρμόζονται στις ε- σωτερικές και εξωτερικές επιφάνειες, καθώς και στις επιφάνειες ξύλου ή μετάλλου. Εσωτερικοί χώροι Στους εσωτερικούς χώρους (τοιχοποιίες και οροφές) η σωστή βαφή συνήθως περιλαμβάνει αστάρι, μία ή δύο επιστρώσεις αραιωμένης κύριας βαφής (ειδικά όταν υπάρχει έντονη αλλαγή χρωματισμού) και κατόπιν ένα τελικό στρώμα. Οι βαφές διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: στα γαλακτώματα πολυμερών υλικών και στα ελαιοχρώματα. Τα γαλακτώματα είναι πιο διαδεδομένα και προσφέρουν ποικιλία υφών (ματ, ημιματ, σατινέ, γυαλιστερή). Αντίθετα, τα ελαιοχρώματα συναντώνται κυρίως σε δημόσια κτίρια και βοηθητικούς χώρους εξαιτίας της ανθεκτικότητάς τους σε μηχανικές καταπονήσεις και σε ρύπους. Βεβαίως υπάρχουν και επιλογές, οι οποίες συνδυάζουν υφή και χρώμα σε άλλες ιδιαίτερες τεχνοτροπίες, οι οποίες έχουν να κάνουν τόσο με το τελικό υλικό (π.χ. στόκο, πλαστικό χρώμα κ.ά.), όσο και με την τεχνοτροπία επίστρωσης (π.χ. stucco veneziano κ.ά.). Τα χαρακτηριστικά των νέων προϊόντων βαφής εσωτερικών χώρων ικανοποιούν δύο αντιφατικές μέχρι τώρα αρχές: τα υψηλά ποσοστά καλυ- 7 ΤΕΥΧΟΣ 09/0

5 3 πτικότητας και την επίτευξη λείας επιφάνειας ταυτόχρονα με υψηλή αντοχή στο πλύσιμο και σε άλλες μηχανικές καταπονήσεις, με τη μικρότερη δυνατή πρόσμειξη διαλυτών. Σημαντικά επίσης βήματα έχουν γίνει και στην α- νάπτυξη βαφών με εξειδίκευση σε θέματα υγείας. Έτσι, υπάρχουν χρώματα με σύνθεση κατά των αλλεργιών και του άσθματος, αλλά και κατά της υγρασίας και της μούχλας, ενώ περιορίζουν αισθητά το διασκορπισμό βλαβερών ουσιών των τοιχοποιών όπως διοξινών, αμιάντου κ.ά. Ακόμη, για τη μείωση του κόστους αλλά και των επίπονων εργασιών των αποξηλώσεων, κυκλοφορούν νέες ομάδες προϊόντων, τα οποία ε- φαρμόζονται απευθείας επάνω σε ταπετσαρίες ή σε πλακίδια (και στους αρμούς τους). Στην περίπτωση των πλακιδίων μπορούν είτε να τα προσδώσουν μια ανανεωμένη όψη είτε να τα καλύψουν πλήρως. Αυτές οι εφαρμογές αφορούν ακόμη και στα πιο γυαλιστερά πλακίδια, με τη χρήση στόκου, εμπλουτισμένου με συνθετική ρητίνη και ενισχυμένου με ίνες. Εξωτερικοί χώροι Στους εξωτερικούς χώρους το ζητούμενο εκτός του ρόλου της βαφής ως τελικού διαμορφωτή του χαρακτήρα μιας κατασκευής είναι η προστασία, καθώς οι επιφάνειες είναι εκτεθειμένες τόσο στις καιρικές συνθήκες, όσο και στη μόλυνση του περιβάλλοντος. Τα απαραίτητα αστάρια ενισχύουν μηχανικά τις 4 επιφάνειες και τις στεγανοποιούν, περιορίζοντας ταυτόχρονα και την αλκαλικότητά τους. Οι βαφές διακρίνονται ανάλογα με το μέσο διάλυσής τους στις υδατοδιαλυτές (τσιμεντοειδή διαλύματα ή διαλύματα πολυμερών υλικών σε νερό), στις βαφές με οργανικούς διαλύτες, όπως ρητίνες και ακρυλικά, στις βαφές δύο συστατικών (εποξεικές ρητίνες ή πολυουρεθάνης) και στις ελαστομερείς βαφές. Βεβαίως, ανάλογα με την επιφάνεια και το ζητούμενο αποτέλεσμα, οι τελικές βαφές ποικίλλουν. Τα χαρακτηριστικά των βελτιωμένων προϊόντων βαφής εσωτερικών χώρων ικανοποιούν δύο αντιφατικές μέχρι τώρα αρχές: τα υψηλά ποσοστά καλυπτικότητας και την επίτευξη λείας επιφάνειας ταυτόχρονα με υψηλή αντοχή στο πλύσιμο. 73

6 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ Στα μη σιδηρούχα μέταλλα, όπως στο αλουμίνιο και στον ψευδάργυρο, συνιστώνται βαφές με βάση αλκύδια ή χλωριωμένα ελαστικά υλικά. Στις περιπτώσεις εμφανούς σκυροδέματος, είτε πρόκειται για αποκάλυψή του κατά τις εργασίες ανακαίνισης είτε πρόκειται για νέα κατασκευή, το σημαντικότερο μέλημα είναι η αποφυγή της ο- ξείδωσής του (ενανθράκωση) και κατ επέκταση η αδιαβροχοποίησή του. Η σημερινή τεχνολογία παρέχει δύο οικογένειες υλικών: τα βάσεως σουλφονικής λιγνίνης, τα οποία καθιστούν την ε- πιφάνεια του σκυροδέματος ηλεκτροστατικά α- διάβροχη, και τα πολυκαρβοξυλικής βάσεως, τα οποία δρουν μηχανικά, κλείνοντας τους πόρους μέσω υπερρευστοποίησης. Μια άλλη μεγάλη οικογένεια βαφών αφορά στις στεγανοποιήσεις και αδιαβροχοποιήσεις εν γένει. Στην πλειονότητά τους πρόκειται για σιλικονούχα προϊόντα, χωρίς να λείπουν και τα ελαστομερή, κυρίως για εφαρμογές σε δώματα. Επίσης πληθαίνουν τα προϊόντα, τα οποία αναφέρονται σε συγκεκριμένα είδη επιφανειών εξωτερικού χώρου, όπως κεραμίδια, λιθοδομές, ο- πτοπλινθοδομές, γρανίτες κ.ά. Βαφές ξύλου Τα ξύλα είναι ίσως τα πιο ευπαθή υλικά, ειδικά στους εξωτερικούς χώρους, λόγω της καταπόνησής τους από τις καιρικές συνθήκες. Ταυτόχρονα όμως, η μοναδική υφή και η ζωντάνια τους θα πρέπει να διατηρηθούν και να αναδειχθούν. Έτσι, η προστασία τους αφορά τόσο στη φυσικότητα της εμφάνισης του ξύλου και στην αναπνοή του, όσο και σε εξωγενείς παράγοντες και απειλές. Τα αστάρια είναι απαραίτητα και για τη βαφή ξύλινων επιφανειών, αφού βεβαίως προηγηθεί το καθάρισμά τους από προηγούμενες βαφές, ειδικά όταν πρόκειται για υμένα βερνικιού. Τα υλικά τελειώματος διακρίνονται σε τρεις μεγάλες ομάδες: στα υδαταπωθητικά, στις βαφές που εισχωρούν στους πόρους του ξύλου και στις βαφές που σχηματίζουν εξωτερικό υμένα προστασίας. Οι δύο πρώτες ομάδες εισχωρούν στους πόρους του ξύλου και του επιτρέπουν να "αναπνεύσει", ενώ αναδεικνύουν την εμφάνισή του (νερά). Ένα ακόμη κοινό χαρακτηριστικό τους είναι η χρήση συντηρητικών για την καταπολέμηση εντόμων, μυκήτων, ρύπων και διάβρωσης. Αντίθετα, οι βαφές που σχηματίζουν υμένα στην επιφάνεια του ξύλου αρμόζουν σε περιοχές με ακραίες καιρικές συνθήκες και περιλαμβάνουν τις βαφές λάτεξ και τις ελαιώδεις βαφές. Σ αυτές τις περιπτώσεις, το μειονέκτημα της απόκρυψης της πραγματικής επιφάνειας του ξύλου (και της μικρής δυνατότητας αναπνοής του) αντισταθμίζεται από την προστασία του. Βαφές μετάλλου Στην περίπτωση των μεταλλικών επιφανειών, η προστασία αφορά στην οξείδωσή τους από το οξυγόνο, αλλά και άλλες ενώσεις όξινου χαρακτήρα στα επιβαρυμένα αστικά περιβάλλοντα. Τα σιδηρούχα μέταλλα χρειάζονται περισσότερο αυτή την προστασία, μέσω ισχυρών αντιδιαβρωτικών ασταριών, ενώ οι βαφές έχουν ως χημική βάση αλκύδια (κυρίως για εσωτερικούς χώρους), χλωριωμένα ελαστικά, εποξεικά υλικά, α- σφαλτικές επαλείψεις (οι οποίες όμως υστερούν στην εμφάνιση) και οξείδια του σιδήρου, ιδανικά για χάλυβες. Αντίθετα, στα μη σιδηρούχα μέταλλα (αλουμίνιο, ψευδάργυρο κ.ά.) συνιστώνται βαφές που εφαρμόζονται και στο χάλυβα, με βάση αλκύδια ή χλωριωμένα ελαστικά υλικά. g ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Α. Γούτα, Αυτοκαθαριζόμενα κτίρια χάρη στη νανοτεχνολογία, Τεχνογράφημα, τ. 437, σελ. 8, Θεσσαλονίκη, Ιστοσελίδες εταιρειών: Renovat, Isomat, Durostick, Vechro, Sika, Ikofarben. ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΕΙ ΣΤΑ ΤΕΥΧΗ ''ΚΤΙΡΙΟ'' Οικολογικές βαφές και βερνίκια. Τεύχος /009, σελ. 9. Αφιέρωμα: Το χρώμα στα κτίρια. Είδη & τεχνικές βαφής. Τεύχος 6/008, σελ. 97. Αστοχίες στις βαφές: Διάγνωση και επίλυση. Τεύχος /008, σελ. 86. Βαφές εξωτερικών ξύλινων επιφανειών. Υλικά και μέθοδοι εφαρμογής. Τεύχος 7, σελ. 4. Αφιέρωμα: Βαφές και επιχρίσματα. Επιλογές, εφαρμογές, συντήρηση. Τεύχος 6, σελ. 79. ΣΧΕΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ Υ - ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ 0 Επιλογές δομικών υλικών ή επισκεφθείτε το Εταιρείες που έχουν σχετικά προϊόντα και συμμετέχουν με διαφήμιση στο τεύχος αυτό: DUROSTICK A.B.E.E., σελ. ISOMAT A.B.E.E., σελ. 8 KERAKOLL Ε.Π.Ε., σελ. MAPEI HELLAS A.E.B.E., σελ. 7 THRAKON, ο εσώφυλλο 74 ΤΕΥΧΟΣ 09/0