ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΤΕΕ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΣΥΡΟΥ

Transcript

1 ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΤΕΕ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΣΥΡΟΥ

2 ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΤΕΕ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΣΥΡΟΥ Σχολικό έτος Με το θέμα ασχολήθηκαν : Οι μαθητές και μαθήτριες της Α και Β τάξης Η εκπαιδευτικός: Ακούτα Σουλτάνα Πολλές φορές στο περιβάλλον του σχολείου, του σπιτιού, της εργασίας συμβαίνουν σοβαρά ή όχι ατυχήματα, χωρίς πολλές φορές να ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε άμεσα. Έχει διαπιστωθεί ότι υπάρχει επιτακτική η ανάγκη να αποκτήσουμε όλοι και όλες, πρακτικές, βασικές γνώσεις στον τομέα των πρώτων βοηθειών, που δεν απαιτούν ειδίκευση ή ιδιαίτερο διάβασμα. Έτσι σκεφτήκαμε να ασχοληθούμε φέτος με το θέμα αυτό, ώστε να αποκτήσουμε μια επαφή με την εικόνα των ενεργειών που πρέπει να εφαρμόζονται σε πολλά επείγοντα περιστατικά, χωρίς περιπλοκότητα ή δυσνόητη ιατρική ορολογία. Τι είναι οι πρώτες βοήθειες? Πρώτες βοήθειες είναι η πρώτη παροχή βοήθειας ή περίθαλψης που δίνεται στον τραυματισμένο πριν από την εμφάνιση ασθενοφόρου ή γιατρού. Χρήσιμα τηλέφωνα: ΕΚΑΒ: 166 Πυροσβεστική: 199 Αστυνομία: 100 Οι στόχοι των πρώτων βοηθειών είναι: Να διατηρήσουν τη ζωή Να εμποδίσουν την επιδείνωση του τραύματος ή εν γένει της κατάστασης Να προωθήσουν την ανάρρωση 2

3 Τα καθήκοντα εκείνου που εφαρμόζει τις πρώτες βοήθειες είναι: Να ερευνήσει την κατάσταση και να βρει τι έχει συμβεί Να προσέξει και να αντιμετωπίσει ενδεχομένους κινδύνους για τον ίδιο ή για τον τραυματία Να αναζητήσει βοήθεια αν την χρειάζεται Να αντιμετωπίσει ψύχραιμα και επαρκώς το τραύμα ή την κατάσταση, όπως απαιτείται Να μεριμνήσει για την περαιτέρω φροντίδα και περίθαλψη στο σπίτι ή στο νοσοκομείο αν αυτό είναι αναγκαίο. Τι εξοπλισμός χρειάζεται? Δεν χρειάζεστε κάποιον ειδικό εξοπλισμό. Τα κουτιά των πρώτων βοηθειών πράγματι περιέχουν πολλά χρήσιμα μέσα, όπως επιδέσμους και καλύμματα, όμως αυτός που παρέχει τις πρώτες βοήθειες δεν εξαρτάται μόνο από αυτά. Θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε οτιδήποτε έχετε στη διάθεση σας και αν είναι αναγκαίο να αυτοσχεδιάσετε. Δραστηριότητες Αγωγή υγείας-πρώτες βοήθειες Συζητήσεις μέσα στην τάξη Προβολή video και φωτογραφιών Επισκέψεις σχετικών ιστοσελίδων στο διαδίκτυο Κατασκευή σχετικών κολάζ από τα παιδιά Συμπλήρωση από τα παιδιά σχετικού ερωτηματολογίου Επίσκεψη στην τάξη από νοσηλεύτρια και επίδειξη καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης. Ερωτηματολόγιο που μοιράστηκε στα παιδιά Όνομα:... ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ 1. Όταν κάποιος έχει πάθει έγκαυμα, τι κάνουμε; A. Τον γυρίζουμε ανάποδα και τον ταρακουνάμε. B. Τον αγκαλιάζουμε και του λέμε συμπονετικά ότι θα περάσει. Γ. Βρέχουμε άμεσα το σημείο του εγκαύματος. 2. Σε περίπτωση δηλητηρίασης τι κάνουμε; A. Περιμένουμε να δούμε τι θα πάθει το θύμα. B. Καλούμε το κέντρο δηλητηριάσεων για να πάρουμε συμβουλές Γ. Δίνουμε στο θύμα παυσίπονα. 3

4 3. Αν δούμε κάποιον πεσμένο στο δρόμο τι κάνουμε; A. Καλούμε ασθενοφόρο και φεύγουμε. B. Τον βάζουμε σε στάση ασφάλειας και καλούμε ασθενοφόρο. Γ. Κοιτάμε αν τον ξέρουμε κι αν όχι συνεχίζουμε τη διαδρομή μας. 4. Σε περίπτωση λιποθυμίας τι κάνουμε; A. Σηκώνουμε όρθιο το θύμα. B. Του δίνουμε κάτι να πιει (πχ. νερό, γάλα, τσάι κλπ). Γ. Σηκώνουμε τα πόδια ψηλότερα από ότι είναι το επίπεδο του κεφαλιού. Δ. Του κάνουμε τεχνητή αναπνοή. Ε. Δε γνωρίζω τι να κάνω - θα τηλεφωνήσω για ασθενοφόρο ή στους γονείς. Ζ. Θα του βάλουμε κάτι στο στόμα για να το κρατά ανοικτό.(έτσι που η γλώσσα να μην φράξει τον λάρυγγα) 5.Ποια είναι η θέση ασφάλειας A. Βάζουμε τον ασθενή να καθίσει B. Του σηκώνουμε ψηλά τα χέρια Γ. Τοποθετούμε τον ασθενή στη μία πλευρά του 6. Βάλε Π (Πρέπει να δοθούν πρώτες βοήθειες ) ή Δ (Δεν χρειάζεται να δοθούν πρώτες βοήθειες). Α. Μία γυναίκα λερώνει το φόρεμά της. Β. Το αφεντικό σας λιποθυμά. Γ. Ο Δημητράκης έχει σταματήσει να αναπνέει. Δ. Ο Γιάννης τρέχει και λαχανιάζει. 7. Στην ηλεκτροπληξία Α. σηκώνουμε τον άνθρωπο Β. κλείνουμε το ρεύμα Γ. του ρίχνουμε νερό 8. Σε περίπτωση ρινορραγίας Α. κάνουμε τον ασθενή να σκύψει μπροστά Β. τοποθετούμε παγάκια στο στόμα του Γ. κάνουμε τον ασθενή να σηκώσει το κεφαλή του ψηλά 9.Σε μια εκδήλωση του σχολείου ένας μαθητής "πνίγεται" από τροφή. Τι πρέπει να κάνουμε άμεσα; Α. Να του χτυπήσουμε δυνατά την πλάτη. Β. Να τον αγκαλιάσουμε από πίσω και να του πιέσουμε το στομάχι. Γ. Να του βάλουμε τα χέρια στο στόμα για να του βγάλουμε την τροφή. 4

5 Δ. Δε γνωρίζω. Ε. Δίνω στον ασθενή να πιει νερό 10. Αν βρούμε πεσμένο κάτω έναν τραυματία, τον μετακινούμε ; Α. ναι Β. όχι 11. Εντοπίζουμε ξένο σώμα στον λαιμό κάποιου. Πιέζουμε την κοιλιά ώσπου να βγει το ξένο σώμα έξω; Α. ναι Β. όχι 12. Βρίσκουμε κάποιον σε λιποθυμία. Του ρίχνουμε χαστούκι για να ξυπνήσει; Α. ναι Β. όχι 13.Για να ελευθερώσω τον αεραγωγό κάποιου που δεν μπορεί να αναπνεύσει, βάζω ένα κουτάλι στο στόμα και προσπαθώ να τραβήξω τη γλώσσα; Α. ναι Β. όχι 14. Για να σταματήσω αιμορραγία σε τραύμα, τοποθετώ γάζες στην πληγή και πιέζω; Α. ναι Β. όχι 15. Σε περίπτωση ατυχήματος δίνω τις πρώτες βοήθειες, αφού φροντίσω να προστατεύσω τον εαυτό μου. Α. ναι Β. όχι Εάν κάποιο παιδί κάνει συχνά επεισόδια δύσπνοιας, τι σκέφτεστε ότι πρέπει να γίνει; Α. Να έχει πάντα το εισπνεόμενο φάρμακο μαζί του. Β. Να μην κάνει γυμναστική και αθλοπαιδιές. Γ. Να ζητηθεί επίσημα ιατρική εκτίμηση και οδηγίες προς το σχολείο. Δ. Όλα τα παραπάνω Κάποιο παιδί εκδηλώνει σπασμούς (πέφτει, "χτυπιέται", δεν επικοινωνεί με το περιβάλλον). Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε; Α. Θα του βάλουμε κάτι στο στόμα για να μείνει ανοιχτό.(έτσι που η γλώσσα να μην φράξει τον λάρυγγα) Β. Θα του κάνουμε τεχνητή αναπνοή. Γ. Θα το μεταφέρουμε σε ασφαλές μέρος για να μην τραυματιστεί. Δ. Θα το γυρίσουμε σε πλάγια θέση για να μην κάνει εισρόφηση. 5

6 Ε. Θα το κρατάμε σφιχτά για να μην χτυπιέται. Ζ. Θα φωνάξουμε αμέσως ασθενοφόρο. 18. Αν κάποιον τον δαγκώσει φίδι τι κάνουμε ; Α. Βάζουμε το στόμα μας στην πληγή και ρουφάμε το δηλητήριο. Β. Πλένουμε την περιοχή γύρω από το δάγκωμα με νερό και σαπούνι και ακινητοποιούμε το θύμα. Γ. Χαράζουμε την πληγή με μαχαίρι και πιέζουμε για να φύγει το δηλητήριο. Δ. Δένουμε πολύ σφιχτά την περιοχή λίγο πάνω από το τσίμπημα για να εμποδίσουμε την κυκλοφορία του δηλητήριου στο σώμα μας. 19.Εάν βρεθείτε στη δυσάρεστη θέση να ανασύρετε έναν μαθητή από τη θάλασσα ή την πισίνα, τι πρέπει αμέσως να κάνουμε; Α. Να τον γυρίσετε ανάποδα. (μπρούμυτα-στάση ασφαλείας) Β. Να του κάνετε τεχνητή αναπνοή. Γ. Δεν ξέρω. 20.Σε περίπτωση που η διάσωση γίνει επιτυχώς, πρέπει ή όχι ο μαθητής να μεταφερθεί στη συνέχεια σε Νοσοκομείο; Α. Ναι. Β. Όχι. Γ. Δε γνωρίζω. 21. Ξέρετε πού βρίσκεται το Φαρμακείο του Σχολείου;(και τι πρέπει να περιέχει?) Α. Ναι. Β. Όχι. Γ. Δεν υπάρχει. Δ. Δεν έχει τίποτε μέσα Έχετε παρακολουθήσει ποτέ κάποια επίδειξη διάσωσης ανθρώπων (τεχνητή αναπνοή, καρδιακές μαλάξεις, πνιγμός κλπ) με video ή ζωντανή; Α. Ναι Β. Όχι

7 23.Αν ναι, ποιος ήταν ο διοργανωτής; (συμπληρώστε) Α. ΑΕΙ Β.Πρόσκοποι Γ. TV Δ. Ερυθρός Σταυρός Ε. Ιδιώτης γιατρός Ζ. Πυροσβεστική Η. Νοσοκομείο Θ. Καθηγητής/τρια Ι. Εξωσχολικά Θα θέλατε να επιμορφωθείτε σε τομείς δεξιοτήτων διάσωσης, σε οποιοδήποτε επίπεδο; Α. Ναι. Β. Όχι Θέματα με τα οποία ασχοληθήκαμε: Πώς να αντιμετωπίσετε ένα ατύχημα Πληγές και αιμορραγία Εγκαύματα Σπασμένα οστά Απώλεια αισθήσεων Επιδράσεις θερμότητας Τσιμπήματα ζώων Δηλητηριάσεις Μεταφορά τραυματία Τι πρέπει να περιέχει το φαρμακείο του σπιτιού Από συζητήσεις μέσα στην τάξη και από την συμπλήρωση του ερωτηματολογίου, πρόεκυψε ότι πράγματι δεν έχουμε ενημέρωση για πολύ απλά ατυχήματα που μπορούν να συμβούν στο χώρο του σχολείου ή του σπιτιού μας και τα οποία μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αν στοιχειωδώς ξέρουμε πως. Εκείνο που πρέπει να τονιστεί είναι πόσο σημαντικό έργο μπορεί να προσφέρει κάποιος χωρίς να είναι απαραίτητα γιατρός. Ελπίζουμε μετά το τέλος του προγράμματος οι μαθητές που πήραν μέρος να μπορούν να αντιμετωπίσουν και να προσφέρουν τις πρώτες βοήθειες σε απλά ατυχήματα που μπορούν να συμβούν στην καθημερινή τους ζωή. 7

8 ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥ Ο τραυµατίας δεν πρέπει να µετακινείται, εκτός αν κινδυνεύει στη θέση που βρίσκεται ή αν έχει καταπλακωθεί. Πρέπει να ειδοποιείται έγκαιρα γιατρός και να καλείται ασθενοφόρο όχηµα. Σε περίπτωση αιµορραγίας πρέπει να γίνεται άµεση προσπάθεια διακοπής της. Αν υπάρχει δυσκολία στην αναπνοή, πρέπει να ελευθερώνεται το στόµα και ο λαιµός του θύµατος ώστε να περνά ελεύθερα ο αέρας. Αν το θύµα δεν αναπνέει, πρέπει να εφαρµόζεται αµέσως τεχνητή αναπνοή. Αν το θύµα διατηρεί τις αισθήσεις του και διψά µπορεί να του δοθεί λίγο νερό. Αν όµως είναι αναίσθητο, δεν πρέπει να του δοθεί τίποτα από το στόµα. Είναι απαραίτητη η τόνωση του ηθικού του θύµατος µε ενθαρρυντικά λόγια. Αν κάνει κρύο το θύµα πρέπει να σκεπαστεί. Η ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΤΡΑΥΜΑΤΙΑ Προϋπόθεση για τη σωστή αντιµετώπιση του τραυµατία είναι ή διαπίστωση της βλάβης πού έχει πάθει. Η διαπίστωση αυτή µπορεί να βασιστεί σε πληροφορίες που παίρνονται απ τον ίδιο ή απ τους γύρω του και στην εξέταση πού θα του γίνει. Ή εξέταση έχει σκοπό να επισηµάνει: Αιµορραγία Ανωµαλία στη θέση και το σχήµα των µελών του θύµατος ή τραυµατισµό στο κεφάλι Κάταγµα στον αυχένα. Αν το θύµα δεν είναι σε θέση να σηκώσει το κεφάλι του ή να το στρίψει δεξιά και αριστερά τότε είναι πιθανό να έχει σπάσει το σβέρκο του, να έχει δηλαδή κάταγµα του αυχένα. Κάταγµα στη σπονδυλική στήλη. Αν το θύµα πονά όταν του πιέζουµε ελαφριά µε το χέρι την ράχη του, τότε είναι πιθανό να έχει σπάσει τη ραχοκοκαλιά του, να έχει δηλαδή κάταγµα της σπονδυλικής στήλης. Κάταγµα στα πλευρά. "Όταν το θύµα αναπνέει βαθιά χωρίς να πονά και δεν παρουσιάζει τραύµα στο θώρακα, τότε δεν έχει σπάσει τα πλευρά του. Στην αντίθετη περίπτωση, ο τραυµατίας πονά δυνατά στα πλευρά σε κάθε αναπνοή. Ένα κάταγµα στα πλευρά µπορεί να προκαλέσει µεγάλη δυσκολία στην αναπνοή, αν απ την άκρη του σπασµένου πλευρού έχει τρυπηθεί ο πνεύµονας. Σ' αυτές τις περιπτώσεις ή τεχνητή αναπνοή δεν ωφελεί και χρειάζεται άµεση Ιατρική βοήθεια, διότι έχει δηµιουργηθεί αυτό πού λέµε κλειστός πνευµοθώρακας. Κάταγµα στα µέλη. Αν ο τραυµατίας έχει δυνατό πόνο σ' ένα χέρι ή σ' ένα πόδι και δεν µπορεί να το κουνήσει ή αν το ένα χέρι ή πόδι είναι πιο κοντό απ τ' άλλο, είναι πρησµένο ή έχει πάρει αφύσικη θέση, τότε είναι πιθανό πώς έχει σπάσει κάποιο κόκαλο αυτού του µέλους. Εσωτερικό τραύµα στην κοιλιά. Αν ο τραυµατίας µπορεί να τραβήξει µέσα ή να τεντώσει την κοιλιά του εύκολα και χωρίς πόνο, τότε είναι σχεδόν βέβαιο πώς δεν έχει πάθει βλάβη στα σπλάχνα του. 8

9 ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ Καµιά φορά, σ' έναν τραυµατισµό µπορεί να κοπεί ένα αγγείο πού µεταφέρει αίµα και τότε το αίµα τρέχει συνέχεια από το τραύµα ή πετά σαν πίδακας µε το ρυθµό του σφυγµού. Τα αγγεία πού γυρίζουν το αίµα πίσω στην καρδιά είναι οι φλέβες, ενώ αυτά πού φέρνουν αίµα απ την καρδιά είναι οι αρτηρίες. Πιο συχνά αιµορραγούν οι φλέβες και τότε το αίµα είναι σκούρο κόκκινο και τρέχει συνέχεια. Η αιµορραγία από µεγάλη φλέβα είναι επικίνδυνη. Πιο επικίνδυνη όµως είναι ή αιµορραγία από τις αρτηρίες. Το αίµα τότε είναι ανοιχτό κόκκινο, αφρίζει και πετιέται µε το ρυθµό του σφυγµού και µε ορµή. Ό κίνδυνος απ την αιµορραγία οφείλεται στο άδειασµα των αγγείων απ το αίµα. Αν χαθεί ένα λίτρο περίπου αίµα προκαλείται καταπληξία (σοκ). Αν το αίµα πού θα χαθεί είναι περίπου δύο κιλά προκαλείται θάνατος. Καταπληξία ή και θάνατος µπορεί να προκληθεί και από µία µεγάλη εσωτερική αιµορραγία, πού προκαλείται από τον τραυµατισµό ενός µεγάλου αγγείου µέσα στο θώρακα ή στην κοιλιά. Σ' αυτές τις περιπτώσεις µπορεί να µην υπάρχει εξωτερικό τραύµα. Προσοχή: Αν το τραύµα έχει γίνει από ένα ξένο σώµα (ξύλο, πέτρα, σίδερο κ.λ.π.) πού εξακολουθεί να βρίσκεται σφηνωµένο στην περιοχή του τραύµατος, δεν πρέπει να γίνει προσπάθεια ν' αφαιρεθεί το ξένο σώµα, επειδή µπορεί να προκληθεί µεγαλύτερη αιµορραγία. Ή αφαίρεση του ξένου σώµατος θα γίνει στο Νοσοκοµείο. Φλεβική αιµορραγία: Πάνω στην περιοχή της αιµορραγίας εφαρµόζεται ένας ειδικός πιεστικός επίδεσµος. Αν δεν υπάρχει διαθέσιµος. τέτοιος επίδεσµος, µπορεί να χρησιµοποιηθεί ένα καθαρό µαντήλι διπλωµένο πολλές φορές. Το µαντήλι πιέζεται δυνατά µε τα δάχτυλα πάνω στην περιοχή πού αιµορραγεί και δένεται πιεστικά µ' ένα συνηθισµένο επίδεσµο (εικόνα 1). Εικόνα 1. Πώς εφαρµόζεται ένας πιεστικός επίδεσµος για το σταµάτηµα της φλεβικής αιµορραγίας Ό πιεστικός επίδεσµος δεν πρέπει να λύνεται ποτέ. Αν το τραύµα εξακολουθεί να αιµορραγεί, µπορεί να δεθεί δεύτερος επίδεσµος πάνω απ τον πρώτο ή και τρίτος επίδεσµος πάνω από το δεύτερο. Αρτηριακή αιµορραγία: H αιµορραγία από αρτηρία σταµατάει πολύ πιο δύσκολα από τη φλεβική αιµορραγία. Σ' αυτή την περίπτωση πρέπει να πιεστεί η αρτηρία σε µια θέση πού να βρίσκεται ανάµεσα στην καρδιά και στην περιοχή της αιµορραγίας η να τοποθετηθεί το µέρος πού αιµορραγεί πιο ψηλά απ το υπόλοιπο σώµα. Όταν η αρτηρία πιεστεί στη θέση πού πρέπει, τότε η αιµορραγία σταµατά. Μόλις σταµατήσει η αιµορραγία τοποθετείται στη θέση της πίεσης ένας πιεστικός επίδεσµος. Εικόνα 2. Ό τρόπος που σφίγγεται ένα µακρόστενο µαντήλι για να σταµατήσει µια αρτηριακή αιµορραγία Στην περίπτωση που η αιµορραγία εντοπίζεται σ' ένα µέλος και δεν υπάρχει πιεστικός επίδεσµος, µπορεί να χρησιµοποιηθεί ένα µεγάλο µαντήλι διπλωµένο στο µάκρος (εικόνα 2). 9

10 Αιµορραγία από τη µύτη Σε περίπτωση που κάποιος παρουσιάσει αιµορραγία από τη µύτη ή επίσταξη όπως αποκαλείται ιατρικά, θα πρέπει να καθίσει και να σκύψει το κεφάλι λίγο προς τα µπροστά. Το κεφάλι πρέπει να διατηρείται σε ένα επίπεδο πιο ψηλά από την καρδιά, γιατί έτσι θα αιµορραγεί λιγότερο. Η ελαφριά κλίση της κεφαλής προς τα µπροστά, επιτρέπει στο αίµα να φεύγει προς έξω από τα ρουθούνια και όχι να πηγαίνει πίσω προς το φάρυγγα. Η κλίση του κεφαλιού προς τα πίσω δεν πρέπει να γίνεται, διότι έτσι, το αίµα πάει προς τα πίσω και ο ασθενής το καταπίνει. Αυτό µπορεί να του προκαλεί ναυτία, εµετό και διάρροια. Για να βοηθήσει ο ασθενής στο να σταµατήσει η αιµορραγία, µπορεί να σφίξει ελαφριά, µεταξύ αντίχειρα και δείκτη, την περιοχή της µύτης που είναι µεταξύ του σκληρού µέρους της µύτης (ρινικά οστά) και του µαλακού µέρους που είναι πιο κάτω. Είναι καλύτερα το σφίξιµο αυτό να διατηρηθεί για τουλάχιστο 5 λεπτά. Συνήθως µετά από 10 λεπτά, η επίσταξη σταµατά. Εάν συνεχίζει, τότε ακόµη µια δοκιµή για 10 λεπτά µπορεί να βοηθήσει. Επίσης η τοποθέτηση κρύου πάγου στην ίδια περιοχή της µύτης, βοηθά στο να σταµατήσει η αιµορραγία. Όταν η επίσταξη σταµατήσει, ο ασθενής δεν θα πρέπει να κάνει κάτι που µπορεί να την αρχίσει ξανά, όπως για παράδειγµα το σκύψιµο ή το φύσηµα της µύτης. ΛΙΠΟΘΥΜΙΑ Λιποθυµία: Η απότοµη και προσωρινή απώλεια της συνείδησης εξαιτίας κυκλοφοριακής διαταραχής του εγκεφάλου. Οφείλετε σε ελάττωση της ποσότητας αίµατος που πηγαίνει στον εγκέφαλο, πράγµα που συνεπάγεται µε την µείωση του οξυγόνου στην περιοχή του εγκεφάλου. Οι λόγοι που δηµιουργούν τέτοιες καταστάσεις είναι πάρα πολλοί και παροδικοί, δηλαδή διαρκούν λίγο. Αν κρατούσαν πολύ θα προκαλούσαν σοβαρές βλάβες στα εγκεφαλικά κύτταρα τα οποία δεν αντέχουν πολύ χρόνο στην έλλειψη οξυγόνου. Οι κυριότερες αιτίες λιποθυµίας είναι: α) Η απώλεια αίµατος εξαιτίας κάποιου τραυµατισµού ή αρρώστιας (γαστρορραγία κ.τ.λ.) β) η απότοµη πτώση της πίεσης εξαιτίας έντονου φόβου ή συγκίνησης γ) η µεγάλη αναιµία δ) ο µεγάλος συνωστισµός ε) η παραµονή σε χώρους υπερβολικά ζεστούς που δεν αερίζονται καλά στ) κάποιος έντονος πόνος ζ) η κατάσταση εγκυµοσύνης η) πολλές καρδιακές παθήσεις. Ο άνθρωπος που πρόκειται να λιποθυµήσει γίνεται απότοµα ωχρός, αισθάνεται να σκοτεινιάζουν γύρω του τα πάντα, ιδρώνει και πέφτει κάτω, ενώ ο σφυγµός του είναι µόλις ψηλαφητός και η αναπνοή του επιπόλαιη 10

11 Πρώτες βοήθειες - Ξαπλώνουµε χάµω τον λιπόθυµο, ανάσκελα ή στο πλάι, ώστε το κεφάλι του να βρίσκεται χαµηλότερα απ τα πόδια του και το σώµα του. - Ανοίγουµε τα ρούχα του, λύνουµε το κολάρο του, τη ζώνη του κι' οτιδήποτε τον σφίγγει και φροντίζουµε να µπορεί να αναπνέει ελεύθερα. Προσοχή: εν πρέπει να δώσουµε στο λιπόθυµο να πιει τίποτα πριν να ξαναβρεί τελείως τις αισθήσεις του, γιατί µπορεί να πνιγεί. Ό λιπόθυµος πού θα ξαναβρεί τις αισθήσεις του πρέπει να µένει ξαπλωµένος µέχρι να συνέλθει τελείως. 11

12 ΠΝΙΓΜΟΝΗ - ΑΣΦΥΞΙΑ Αν ο τραυµατίας δεν αναπνέει πια, έχει µελανιασµένο το πρόσωπο του, οι κόρες των µατιών του έχουν µεγαλώσει κι' έχει χάσει τις αισθήσεις του, σηµαίνει πώς δεν µπορεί να πάρει αέρα στους πνεύµονες του επειδή κάτι έχει φράξει το χώρο απ όπου περνά ο αέρας. Αυτό το κάτι µπορεί να είναι η γλώσσα του πού έχει τραβηχτεί προς τα πίσω, αίµα, νερό, στοµατικό περιεχόµενο πού βγήκε µε εµετό, τεχνητές οδοντοστοιχίες πού τις έχει καταπιεί ή άλλα ξένα σώµατα. Προσοχή! Ο εγκέφαλος µπορεί να ζήσει χωρίς οξυγόνο µόνο 4-6 λεπτά. Μόνο λίγα λεπτά λοιπόν αποµένουν για να σωθεί ο τραυµατίας απ το θάνατο. Για την σωτηρία του τραυµατία είναι απαραίτητη η εξασφάλιση της αναπνοής. Αυτό µπορεί γα γίνει µε τεχνητή αναπνοή. Τεχνητή αναπνοή 1. Τοποθετούµε τον τραυµατία ανάσκελα και γονατίζουµε στο πλάι του και δίπλα στο κεφάλι του. 2. Με το ένα χέρι πιάνουµε το σαγόνι του από κάτω και µε το µεγάλο δάχτυλο το κρατούµε ανοιχτό, ενώ µε τ' άλλο χέρι πιέζουµε το µέτωπο του, τεντώνοντας το κεφάλι του όσο γίνεται προς τα πίσω (εικόνα 11). 3. Αν η πνιγµονή οφείλεται σε τράβηγµα της γλώσσας προς τα πίσω, ο τραυµατίας θα αρχίσει αµέσως να αναπνέει. 4. Αν δεν αναπνέει, τότε µ' ένα µαντήλι στο δείκτη του χεριού, καθαρίζουµε καλά την κοιλότητα του στόµατος και αφαιρούµε κάθε ξένο σώµα και τις οδοντοστοιχίες αν υπάρχουν. 5. Μετά απ αυτό, πιέζουµε το σαγόνι για να κλείσει το στόµα του τραυµατία. ιατηρούµε το κεφάλι του σε έκταση. Ανοίγουµε το στόµα µας, παίρνουµε µια βαθιά εισπνοή, τοποθετούµε τα χείλη µας γύρω απ τη µύτη του τραυµατία και βγάζουµε µε δύναµη τον αέρα µέσα στη µύτη του. 6. Επαναλαµβάνουµε το ίδιο κάθε 15 δευτερόλεπτα. Η τεχνητή αναπνοή γίνεται σωστά µόνο όταν ο αέρας πού βγαίνει µε την εκπνοή εκείνου πού την εκτελεί φουσκώνει στο στήθος του τραυµατία και όταν το στήθος του τραυµατία ξεφουσκώνει όταν εκείνος πού εφαρµόζει την τεχνητή αναπνοή εισπνέει. Αν το στήθος του τραυµατία δεν ανεβοκατεβαίνει, πρέπει να γίνει προσπάθεια να διορθωθεί η θέση του, µε µεγαλύτερο τέντωµα του κεφαλιού του προς τα πίσω. 7. Αν η µύτη του τραυµατία είναι κλειστή, θα εφαρµοστεί τεχνητή αναπνοή στόµα µε στόµα. Αφού εισπνεύσουµε βαθιά, τοποθετούµε τα χείλη µας στο στόµα του τραυµατία, που το κρατούµε ανοικτό, κλείνοντας τη µύτη του τελείως µε το µάγουλό µας. Αµέσως µετά εκπνέουµε µε δύναµη στο στόµα του τον αέρα που έχουµε εισπνεύσει. ΠΡΟΣΟΧΗ! Τα παιδιά χρειάζονται λιγότερο αέρα και τους τον δίνουµε ταυτόχρονα απ' τη µύτη κι απ' το στόµα. 12

13 ΣΥΓΚΟΠΗ Πρόκειται για µια σοβαρή κατάσταση πού µπορεί να προκαλέσει άµεσα το θάνατο από καρδιακή ανακοπή. Ό άρρωστος έχει χάσει τις αισθήσεις του, δεν αναπνέει καθόλου, οι κόρες των µατιών του έχουν µεγαλώσει, δεν έχει σφυγµό κι' η καρδιά του έχει πάψει να χτυπά. Σ' αυτήν την περίπτωση πρέπει αµέσως να εφαρµοστεί µάλαξη της καρδιάς (καρδιακό µασάζ). Μάλαξη καρδιάς 1. Τοποθετούµε ανάσκελα τον άρρωστο και του γυµνώνουµε το λαιµό και το θώρακα. 2. Τοποθετούµε τη µια παλάµη µας στο στέρνο (στο κόκαλο πού βρίσκεται στη µέση του θώρακα) και την άλλη παλάµη µας πάνω στην πρώτη παλάµη (εικόνα 15). 3. Πιέζουµε τα χέρια µας απότοµα προς τα κάτω κι επαναλαµβάνουµε την πίεση µε συχνότητα το λεπτό. 4. Μετά από 15 µαλάξεις εφαρµόζουµε δύο γρήγορες εκπνοές µέσα στο στόµα ή στη µύτη του αρρώστου µε τη µέθοδο της τεχνητής αναπνοής. 5. Επαναλαµβάνουµε τις µαλάξεις στο θώρακα διακόπτοντας περιοδικά για σύντοµη τεχνητή αναπνοή. Αν υπάρχει δεύτερο πρόσωπο για να βοηθήσει, αναλαµβάνει αυτό την τεχνητή αναπνοή την ώρα πού διακόπτουµε τις καρδιακές µαλάξεις (κάθε πέντε µαλάξεις µια αναπνοή) (εικόνα 16). Η πίεση στο θώρακα πρέπει να είναι αρκετή για να υποχωρήσει το στέρνο 4-5 πόντους, όχι όµως υπερβολική, γιατί υπάρχει κίνδυνος να σπάσει το στέρνο. Στα παιδιά ο θώρακας πιέζεται µε τα δάχτυλα και όχι µε την παλάµη. 13

14 ΠΝΙΓΜΟΣ Αν τραβήξουµε έγκαιρα έναν άνθρωπο πού πνίγεται απ το νερό, υπάρχουν πολλές ελπίδες να ζήσει. Αν ο σφυγµός του χτυπά ακόµα, τότε αφού καθαρίσουµε στόµα του από φύκια, άµµο ή λάσπη, αρχίζουµε αµέσως τεχνητή αναπνοή µε τη µέθοδο πού περιγράφτηκε πάνω. Αν δεν υπάρχει σφυγµός, κάνουµε µάλαξη καρδιάς σε συνδυασµό µε την τεχνητή αναπνοή. Πνιγµός από φαγητό Αναγνώριση: συνήθως πρόκειται για κάποιο άτοµο που ενώ τρώει, ξαφνικά πιάνει το λαιµό του, γουρλώνει τα µάτια και προσπαθεί µε κινήσεις να µας δείξει ότι πνίγεται (δε µπορεί να µιλήσει).στα περιστατικά αυτά η παρέµβαση µας πρέπει να είναι άµεση γιατί η απώλεια αισθήσεων και ο θάνατος ακολουθούν πολύ γρήγορα. Αρχίζουµε δίνοντας µερικά ισχυρά χτυπήµατα στη ράχη του θύµατος (ανάµεσα στις δύο ωµοπλάτες). Αν δεν αποδώσουν τότε κάνουµε το λεγόµενο χειρισµό Heimlich που γίνεται ως εξής: Ερχόµαστε πίσω από το θύµα και τοποθετούµε τη γροθιά του ενός χεριού µας στο ύψος του στοµαχιού του (στο µαλακό µέρος αµέσως κάτω από το στέρνο του).πιάνουµε τη γροθιά µας µε το άλλο µας χέρι και πιέζουµε απότοµα µε κατεύθυνση προς τα πάνω και πίσω. Αν η µπουκιά δεν πεταχτεί τότε επαναλαµβάνουµε το χειρισµό αρκετές φορές. Αν το θύµα λιποθυµήσει, µπορούµε να κάνουµε το χειρισµό µε το θύµα ξαπλωµένο και εµάς καθιστούς πάνω του. ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑ Εκείνος πού θα προσφέρει βοήθεια σ' ένα άτοµο πού έχει πάθει ηλεκτροπληξία πρέπει να προσέξει πολύ, γιατί κινδυνεύει κι' ο ίδιος, αν έρθει σ' επαφή µε το ηλεκτρικό ρεύµα. Εκεί πού θα πατήσει δεν πρέπει να έχει νερό ή υγρασία. Πρέπει να κλείσει γρήγορα το γενικό διακόπτη ή να βγάλει την πρίζα. Αν αυτό δεν µπορεί να γίνει αµέσως και µε ασφάλεια, το θύµα πρέπει ν' αποµακρυνθεί απ την πηγή ηλεκτρισµού µ' ένα ξύλο ή µε άλλο υλικό πού είναι κακός αγωγός (πλαστικό, λάστιχο, γυαλί). Αν υπάρχει σφυγµός εφαρµόζεται τεχνητή αναπνοή, διαφορετικά χρειάζεται ταυτόχρονα και µάλαξη της καρδιάς. Είναι απαραίτητο να ζητηθεί έγκαιρα ιατρική βοήθεια. 14

15 ΑΓΚΩΜΑ ΦΙ ΙΟΥ Στην Ελλάδα το κατεξοχήν δηλητηριώδες φίδι είναι η οχιά. αγκώµατα φιδιού είναι δυνατό να συµβούν κατά κύριο λόγο στην ύπαιθρο, αλλά, αντίθετα µε τη γενική αίσθηση, σπάνια είναι πολύ επικίνδυνα. Τι πρέπει να κάνετε: Παρόλα αυτά, σε µεγάλο µέρος του πληθυσµού κυριαρχούν λανθασµένες πεποιθήσεις σχετικά µε την αντιµετώπιση ενός δαγκώµατος από φίδι οι οποίες είναι δυνατό να προκαλέσουν τελικά µεγαλύτερη βλάβη. Καθησυχάστε τον πάσχοντα, ο οποίος µπορεί να βρίσκεται σε κατάσταση έντονου στρες. Πλύνετε το τραύµα µε σαπούνι και νερό και καλύψτε µε αποστειρωµένη γάζα. Κάντε µια περίδεση πάνω από το τσίµπηµα. Μέχρι να φτάσει η ιατρική βοήθεια, προσπαθείτε να κρατάτε το τραυµατισµένο σκέλος κάτω από το επίπεδο της καρδιάς. Εάν το φίδι είναι νεκρό, µεριµνήστε για τη µεταφορά του προκειµένου να αναγνωριστεί το είδος του και να χορηγηθεί στον πάσχοντα το αντίστοιχο αντίδοτο. Εάν αυτό δεν είναι δυνατό, σηµειώστε την περιγραφή του φιδιού. Παρακολουθείτε συνεχώς την αναπνοή και το σφυγµό του πάσχοντα και να είστε έτοιµοι να ξεκινήσετε καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση (ΚΑΑ) εάν χρειαστεί. Τι δεν πρέπει να κάνετε: Μην εφαρµόζετε σφιχτή περίδεση, δηλαδή µη δένετε σφιχτά πάνω από το τραύµα, γιατί αυτό µπορεί να προκαλέσει ακόµη και νέκρωση του σκέλους. Μην ανοίγετε το τραύµα µε µαχαίρι. Μη ρουφάτε το δηλητήριο. Είναι επικίνδυνο για εσάς ενώ ελάχιστα προσφέρει στον πάσχοντα. ΠΡΟΣΟΧH: Έχετε πάντα υπόψη σας ότι το δηλητήριο του φιδιού παραµένει ενεργό ακόµη και µετά το θάνατό του. ΚΕΝΤΡΙΣΜΑ ΕΝΤΟΜΩΝ Το κέντρισµα των εντόµων αυτών είναι πολύ συχνό κυρίως το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Συνήθως προκαλεί µόνον τοπικά φαινόµενα (πρήξιµο και πόνο). Σε µερικά όµως ευαίσθητα άτοµα µπορεί να προκαλέσει έντονα γενικά αλλεργικά φαινόµενα µε σοβαρά επακόλουθα. Πρώτες βοήθειες: Εφαρµόζεται τοπικά αντιισταµινική αλοιφή. "Αν παρουσιαστούν γενικά συµπτώµατα (δυσκολία στην αναπνοή, πρήξιµο στο πρόσωπο, λιποθυµία, σοκ) το άτοµο πρέπει να µεταφερθεί σε νοσοκοµείο ή να εξετασθεί αµέσως από γιατρό. ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ Όταν ένα κόκαλο σπάσει, τότε µιλούµε για κάταγµα. Αν υπάρχει τραύµα στο µέρος πού έχει σπάσει το κόκαλο, τότε το κάταγµα είναι ανοιχτό. Αν δεν υπάρχει τραύµα, τότε το κάταγµα ονοµάζεται κλειστό. Στα ανοιχτά κατάγµατα υπάρχει ο κίνδυνος της αιµορραγίας και της µόλυνσης. 15

16 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: 1. υνατός πόνος στην περιοχή του κατάγµατος. 2. Πρήξιµο της περιοχής αυτής. 3. υσκολία ή απόλυτη αδυναµία κίνησης του µέλους. 4. Το µέλος παίρνει αφύσικη θέση ή γίνεται πιο κοντό από το αντίστοιχο πού δεν έχει κάταγµα. ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ: Τα ανοιχτά κατάγµατα πρέπει να καθαρίζονται στην περιοχή του τραύµατος µε ελαφριές κινήσεις. Αν υπάρχει αιµορραγία πρέπει να εφαρµόζονται τα µέτρα πού αναφέρθηκαν πιο πάνω. Μετά τον καθαρισµό, το µέλος πρέπει να τοποθετείται σε αναπαυτική θέση. Αν το µέλος έχει πάρει αφύσικη θέση ή είναι γυρισµένο ασυνήθιστα δεν πρέπει να γίνεται προσπάθεια να έρθει στην κανονική του θέση. Το µέλος πρέπει να ακινητοποιείται στή θέση πού βρίσκεται. Με κανένα τρόπο δεν πρέπει να µετακινηθεί ο τραυµατίας πριν να ακινητοποιηθεί το κάταγµα. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ ΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΙΣ Σε κάθε περίπτωση όπου υπάρχει υπόνοια ότι ένα άτοµο (παιδί ή µεγάλος) έχει πάρει κάποιο δηλητήριο, πρέπει να ενεργήσουµε µε ταχύτητα, αλλά χωρίς πανικό. Να βρούµε τι έγινε ακριβώς, ποιο ήταν το δηλητήριο και σε ποια ποσότητα πάρθηκε. Κάθε ενδεικτικό σηµείο π.χ., το χρώµα του µπουκαλιού, το σχήµα του φαρµάκου, η µυρωδιά κ.ά. έχει σηµασία για να εντοπισθεί η ουσία ή το φάρµακο πού πήρε το άτοµο. Αν το άτοµο έχει εισπνεύσει δηλητηριώδη αέρια (π.χ., µονοξείδιο του άνθρακα, φωταέριο, υγραέριο ή άλλους δηλητηριώδεις ατµούς), το πρώτο πού πρέπει να γίνει είναι ν' αποµακρυνθεί απ το µολυσµένο περιβάλλον και να βρεθεί σε καθαρό αέρα. Αν δεν αναπνέει είναι απαραίτητο να γίνει τεχνητή αναπνοή. Παράλληλα, θα πρέπει να ειδοποιηθεί γιατρός ή να µεταφερθεί το θύµα σε νοσοκοµείο. Αν το δηλητήριο έχει παρθεί από το στόµα, τότε θα πρέπει να το αποµακρύνουµε από το στοµάχι πριν να απορροφηθεί από τον οργανισµό. Αυτό µπορεί να γίνει µε το να προκαλέσουµε εµετό. Πριν προκαλέσουµε εµετό δίνουµε στο άτοµο πού έχει πάρει το δηλητήριο να πιει γάλα ή νερό, ώστε να αραιωθεί η ποσότητα του δηλητηρίου πού βρίσκεται στο στοµάχι. Για να 16

17 προκαλέσουµε εµετό αρκεί µερικές φορές να ερεθίσουµε µε ένα αντικείµενο όχι αιχµηρό (π.χ., ένα κουταλάκι) το πίσω µέρος της κοιλότητας του στόµατος στην αρχή του λαιµού. Το καλύτερο όµως µέσο για να προκληθεί εµετός είναι το σιρόπι ιπεκακουάνας, ένα φάρµακο πού θα πρέπει να βρίσκεται σ' όλα τα σπίτια. Η χρησιµοποίηση του φαρµάκου θα γίνει έπειτα από οδηγία του γιατρού ή του Κέντρου ηλητηριάσεων ΚΕΝΤΡΟ ΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΩΝ : Απαγορεύεται να προκαλέσουµε εµετό, σε περιπτώσεις που το άτοµο έχει πάρει ισχυρές καυστικές ουσίες, όπως το ακουαφόρτε, βιτριόλι ή καυστική ποτάσα ή αν το άτοµο βρίσκεται σε κωµατώδη κατάσταση ή έχει σπασµούς. Στην περίπτωση πού ο δηλητηριασµένος κάνει, εµετό, του δίνουµε να πάρει 5-15 χάπια άνθρακα (καρβουνάκια), πού προσροφάει το δηλητήριο. Τον άνθρακα τον δίνουµε ακόµα κι αν έχουν περάσει αρκετές ώρες από τη λήψη του δηλητηρίου. Αν το άτοµο βρίσκεται σε κώµα τότε προσέχουµε την αναπνοή του και αν χρειαστεί του κάνουµε τεχνητή αναπνοή. Επίσης, προσέχουµε να µην κρυώσει, σκεπάζοντάς το µε κουβέρτα. ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ Έγκαυµα είναι η βλάβη πού προκαλείται στην επιφάνεια του σώµατος από µεγάλη θερµότητα (φωτιά, καυτό µέταλλο, βραστό νερό), από ηλεκτρικό ρεύµα, ηλιακές ακτίνες, χηµικές ουσίες, η ραδιενέργεια. Ανάλογα µε τη βαρύτητα της βλάβης, τα εγκαύµατα διαιρούνται σε τρεις βαθµούς: Έγκαυµα 1ου βαθµού είναι αυτό πού µοιάζει µε το έγκαυµα πού προκαλεί η ηλιοθεραπεία. Έγκαυµα 2ου βαθµού είναι αυτό που προκαλεί φουσκάλες, ενώ Έγκαυµα 3ού βαθµού είναι αυτό πού κάνει το δέρµα σταχτόλευκο και αναίσθητο ή µαύρο, καµένο. Τις πρώτες ώρες το έγκαυµα., δείχνει ελαφρότερο από όσο είναι στην πραγµατικότητα Υπάρχει άµεσος κίνδυνος να παρουσιαστεί σοκ. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΓΚΑΥΜΑΤΩΝ 1. Καταπολεµάτε ο πόνος µε ένα αναλγητικό. 2. Αντιµετωπίζεται το σοκ, αν υπάρχει. 3. Το έγκαυµα πρέπει να µείνει, όσο αυτό είναι δυνατό, ξεσκέπαστο. 4. Αν πρόκειται να σκεπαστεί, πρέπει να χρησιµοποιηθεί καθαρό σεντόνι ή άλλο καθαρό ύφασµα. 5. εν πρέπει να σκεπάζεται µε γάζα ή επίδεσµο. εν πρέπει να γίνεται επάλειψη µε λάδι, αλοιφές, οινόπνευµα ή ιώδιο. εν πρέπει να γίνεται προσπάθεια να σπάσουν οι φουσκάλες, ούτε να αφαιρεθούν τα ρούχα πού σκεπάζουν το έγκαυµα, ή είναι κολληµένα πάνω του. 6. Αν γίνει άσηπτη επίδεση του εγκαύµατος, δεν πρέπει να αφαιρεθεί πριν από 2 ή 3 ήµερες. 7. Αν το θύµα µπορεί να καταπιεί, τότε πρέπει να του δοθεί να πίνει µε κουταλάκι, σιγάσιγά, αλατόνερο και όχι σκέτο νερό. Προσθέτουµε ένα κουταλάκι του γλυκού αλάτι και ένα κουταλάκι σόδα φαγητού σε 4 ποτήρια νερό και δίνουµε απ αυτό, µια κουταλιά της σούπας κάθε τέταρτο της ώρας. 8. Το έγκαυµα πού έχει προκληθεί από καυστικές ουσίες (βιτριόλι, άκουα φόρτε, ασβέστη κ.ά.) πρέπει να πλυθεί το ταχύτερο µε άφθονο νερό για να φύγει η καυστική ουσία. 17

18 9. Αν χρειαστεί, εφαρµόζεται τεχνητή αναπνοή. 10. Το θύµα πρέπει να µεταφερθεί όσο είναι δυνατό πιο γρήγορα σε γιατρό. Ξεπλένουµε ή βουτάµε την επιφάνεια που έχει υποστεί έγκαυµα σε άφθονο κρύο νερό βρύσης για λεπτά. Αυτό θα εµποδίσει την συνέχιση του εγκαύµατος (µετέγκαυµα), θα µειώσει το οίδηµα και θα απαλύνει τον πόνο. Εάν ο εγκαυµατίας φλέγεται, σβήνουµε την φωτιά ξαπλώνοντας τον στο έδαφος, τυλίγοντας τον µε κουβέρτα, βρέχοντας τον µε άφθονο νερό ή, αν δεν υπάρχει διαθέσιµο τίποτα από τα παραπάνω, κυλώντας τον στο έδαφος. Προστατεύουµε την εγκαυµατική επιφάνεια από µόλυνση. Καλύπτουµε την περιοχή µε αποστειρωµένη γάζα 18

19 ή, εάν δεν είναι διαθέσιµη, µε ένα καθαρό κοµµάτι ύφασµα, π.χ. πετσέτα, σεντόνι (όχι χνουδωτά υλικά). Το φαρµακείο του σπιτιού Για κάθε γρατσουνιά, για κάθε αδιαθεσία, για κάθε πονοκέφαλο δεν χρειάζεται να τρέχετε στους γιατρούς και στα νοσοκοµεία. Μπορείτε να γιατροπορευτείτε κατ οίκον, µε τον κατάλληλο «εξοπλισµό». ΟΛΑ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥΣ Το φαρµακείο πρέπει να βρίσκεται σε ειδικό κουτί, το οποίο να διαθέτει ξεχωριστή σήµανση και να τοποθετείται µακριά από χώρους µε υψηλή θερµοκρασία, υγρασία και έντονες οσµές. Για να µπορέσετε ανά πάσα στιγµή να προσφέρετε σωστές πρώτες βοήθειες θα πρέπει να έχετε ένα οργανωµένο φαρµακείο µε τα παρακάτω. ΑΝΤΙΣΗΠΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ Φυσιολογικός ορός: Χρησιµοποιείται για καθαρισµό της πάσχουσας περιοχής (εκδορές, πληγές). Οινόπνευµα (αιθυλική αλκοόλη): Το οινόπνευµα σε διάλυµα νερού αποτελεί καλό αντισηπτικό. Οξυζενέ (υπεροξείδιο του υδρογόνου): Χρησιµοποιείται για τον καθαρισµό και την αποµάκρυνση ξένων σωµάτων από τις πληγές. Ερυθρό βάµµα του ιωδίου (Betadine): Χρησιµοποιείται για την απολύµανση των τραυµάτων. ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ Αντιβιοτικά σε σκόνη, αλοιφή ή σπρέι Βαµβάκι, γάζες (µεγάλες, µικρές), επίδεσµοι ελαστικοί και απλοί, συγκολλητικές ταινίες (λευκοπλάστη) Φάρµακα για εγκαύµατα Βαζελινούχες αντιβιοτικές γάζες που εναποτίθενται στην πάσχουσα περιοχή χωρίς επικόλληση ΑΝΤΙΙΣΤΑΜΙΝΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ Αντιισταµινικά σκευάσµατα κατάλληλα σε περίπτωση αλλεργίας από διάφορες αιτίες, όπως δήγµατα εντόµων, µεδουσών κ.ά. Αντιισταµινική αλοιφή Αµµωνία Αντιδιαρροϊκά φάρµακα Φυσιολογικός ορός Οφθαλµικά κολλύρια Κορτιζόνη ΠΑΥΣΙΠΟΝΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΓΗΤΙΚΑ Σαλικυλικό οξύ (π.χ. ασπιρίνη) Παρακεταµόλη (π.χ. Depon, Ponstan) Ισχυρότερα παυσίπονα (π.χ. Lonarid) 19

20 Αντιεµετικά-αντιιλιγγικά φάρµακα κατά της ναυτίας, ειδικά αν ζαλίζεστε κατά τα ταξίδια Αν έχετε συχνά «µπούκωµα», θα σας χρησιµεύσει ένα αποσυµφορητικό φάρµακο Κάθε φαρµακείο πρέπει επίσης να περιέχει: θερµόµετρο, λαβίδα, ψαλίδι, σύριγγες µιας χρήσεως, νάρθηκες, παραµάνες, γάντια µιας χρήσεως, φακό, σηµειωµατάριο και στυλό (σε περίπτωση που πρέπει να δοθούν οδηγίες από το τηλέφωνο και να κρατηθούν σηµειώσεις). Ο ΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ Πρέπει να ελέγχουµε σε τακτά χρονικά διαστήµατα την ηµεροµηνία λήξης των φαρµάκων και να τα ανανεώνουµε εγκαίρως. Καλό είναι να µην πετάµε τη συσκευασία τους, στην οποία περιέχονται οι οδηγίες χρήσης που πρέπει να συµβουλευόµαστε, και να τα τοποθετούµε σε εµφανή σηµεία στα οποία όµως να µην έχουν εύκολη πρόσβαση τα µικρά παιδιά. Πρέπει να ελέγχουµε την ηµεροµηνία λήξης των φαρµάκων. Μερικά από αυτά (π.χ. οφθαλµικά κολλύρια κ.ά.) µετά την πρώτη χρήση έχουν περιορισµένη διάρκεια, ηµερών ή εβδοµάδων. Κάποια είναι ευαίσθητα στις υψηλές θερµοκρασίες, στην υγρασία και στην έκθεση στον ήλιο. Αν ο ασθενής παρουσιάζει δύσπνοια, καρδιακή ανεπάρκεια, µεγάλη αιµορραγία, απώλεια συνείδησης, σοβαρά εγκαύµατα, σοκ, δηλητηρίαση, τότε θα πρέπει να αναζητηθεί άµεσα ασθενοφόρο. Για κάθε επείγον πρόβληµα υγείας καλέστε το ΕΚΑΒ στο 166, από κάθε τηλεφωνική συσκευή (σταθερό, κινητό, καρτοκινητό, κερµατοδέκτη ή καρτοτηλέφωνο) η κλήση είναι χωρίς χρέωση. ώστε, οπωσδήποτε, τις πληροφορίες: τι συµβαίνει, πού έγινε, πόσοι είναι οι πάσχοντες, ποιος είστε και το τηλέφωνο από το οποίο καλείτε. Μην κλείνετε το τηλέφωνο πρώτος. Η ψυχραιµία είναι η σηµαντικότερη πρώτη βοήθεια. 20