Δημοσιες Πολιτικες: Απαντωντας Στην Προκληση Για Την Καταπολεμηση Της Ερημοποιησης

Transcript

1 Land Care In Desertification Affected Areas From Science Towards Application Δημοσιες Πολιτικες: Απαντωντας Στην Προκληση Για Την Καταπολεμηση Της Ερημοποιησης Σειρα Φυλλαδιων: A Aριθμος: 5 Helen Briassoulis Δημοσιεσ Πολιτικεσ: Απαντωντασ Στην Προκληση Για Την Καταπολεμηση Τησ Ερημοποιησησ Κατασκευή θερμοκηπίου, Νοτιοανατολική Κρήτη (Ιεράπετρα), Ελλάδα Η πρόκληση της καταπολέμησης της ερημοποίησης Η ύπαρξη μιας διεθνούς σύμβασης, της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης (UNCCD), υποδηλώνει τη σοβαρότητα της ερημοποίησης και τη σημασία των παρεμβάσεων συλλογικής δράσης για την καταπολέμησή της. Η ερημοποίηση είναι ένα αθροιστικό παγκόσμιο πρόβλημα. Οι τοπικές δράσεις προκαλούν επιπτώσεις που σταδιακά συσσωρεύονται. Κάτω από αντίξοες βιοφυσικές συνθήκες, οδηγούν σε ακραία υποβάθμιση του εδάφους και αρνητικές κλιματικές επιπτώσεις. Η οικολογική και οικονομική παραγωγικότητα και πολυπλοκότητα του εδάφους μειώνεται και ενεργοποιούνται διαδικασίες ανεπιθύμητης περιβαλλοντικής και κοινωνικο οικονομικής αλλαγής. Έτσι γίνονται κρίσιμες οι δράσεις για την αντιστροφή των αρνητικών τάσεων και την αποκατάσταση της κοινωνικο περιβαλλοντικής ακεραιότητας των ευαίσθητων περιοχών. Η ερημοποίηση είναι ένα πολύπλοκο πρόβλημα που εμπλέκει ποικίλους φυσικούς και ανθρώπινους πόρους. Οι πολυάριθμοι βιοφυσικοί και ανθρώπινοι καθοριστικοί παράγοντες της, που περιλαμβάνουν και τις δημόσιες πολιτικές, προέρχονται από διαφορετικά χωρικά επίπεδα και συνδυάζονται, άμεσα ή έμμεσα, μέσα από πολύπλοκα «μονοπάτια», σε σχηματισμούς που είναι συνάρτηση του συγκεκριμένου τόπου και χρονικής περιόδου. Επειδή οι αρνητικές συνέπειες της υποβάθμισης του εδάφους και της ερημοποίησης γίνονται αισθητές αρκετές δεκαετίες αφότου ξεκινήσουν οι ένοχες δραστηριότητες, η επίγνωση του φαινομένου και της σημασίας του είναι μικρή. Το ενδιαφέρον για δράση εγείρεται πολύ καιρό αφότου μια κρίση έχει «προχωρήσει» σε μια περιοχή. Τα ωφέλιμα αποτελέσματα οποιασδήποτε δράσης πολιτικής χρειάζονται πολύ χρόνο να γίνουν εμφανή και είναι

2 δύσκολο να διακριθούν από τα αποτελέσματα άλλων εξελίξεων που μπορεί να είχαν κι αυτές θετικές επιπτώσεις. Γι αυτό το λόγο το ερώτημα σχετικά με το πώς μπορεί να καταπολεμηθεί η ερημοποίηση αποτελεσματικά έχει συχνά πονοκεφαλιάσει, άμεσα ή έμμεσα, τους λήπτες αποφάσεων και χάραξης πολιτικής σε όλα τα επίπεδα. Οι κοινωνικο οικονομικοί καθοριστικοί παράγοντες της ερημοποίησης Στις ξηρές, ημίξηρες και ξηρές ύφυγρες περιοχές της Μεσογειακής Ευρώπης και άλλων ηπείρων, η υποβάθμιση του εδάφους και η ερημοποίηση εξελίχθηκαν μέσα από την περίπλοκη Αρχαίοι οικισμοί, Νοτιοανατολική Κρήτη, Ελλάδα αλληλεπίδραση αλληλένδετων και ισχυρά αλληλεξαρτημένων βιοφυσικών και ανθρώπινων γενεσιουργών δυνάμεων και διεργασιών. Κάτω από την επίδρασή τους οι άνθρωποι επιλέγουν συγκεκριμένες δραστηριότητες και διαχειριστικές πρακτικές για να χρησιμοποιήσουν τους πόρους της γης για την κάλυψη των αναγκών τους. Κατά τη διαδικασία αυτή προκύπτει αλλαγή χρήσης γης που προκαλεί αλλαγή κάλυψης γης. Ακατάλληλες δραστηριότητες και πρακτικές που εξαντλούν τους πόρους, που σχετίζονται με ορισμένες χρήσεις της γης, μπορεί να προκαλέσουν ανεπιθύμητη αλλαγή κάλυψης γης, όπως υποβάθμιση του εδάφους και ερημοποίηση. Οι επιπτώσεις τους μπορεί να οδηγήσουν σε νέους γύρους ακατάλληλων διαχειριστικών πρακτικών της γης που προκαλούν περισσότερες ανεπιθύμητες επιπτώσεις. Λιγότερο συχνά, ωθούν σε πρακτικές φροντίδας της γης και διαμόρφωση κατάλληλης πολιτικής. Οι σημαντικότεροι κοινωνικοοικονομικοί καθοριστικοί παράγοντες της ερημοποίησης περιλαμβάνουν: Γεωγραφική απομόνωση, μεγάλη κατάτμηση γης, περιορισμένη πρόσβαση σε υποδομές, καινοτομίες και σημαντικά οικονομικά και βιομηχανικά κέντρα, μη βιώσιμες καλλιεργητικές πρακτικές Μετανάστευση προς τις αστικές περιοχές, μείωση του αγροτικού πληθυσμού, η υπόχρησιμοποίηση/εγκατάλειψη της υποβαθμισμένης γης Αυξανόμενοι αστικοί πληθυσμοί, διεθνής μετανάστευση, αυξημένη ζήτηση για τρόφιμα και χώρο, πιέσεις στη διαθέσιμη γη και στους τοπικούς και υπέρτοπικούς έγγειους πόρους. Αλλαγές κοινωνικών αξιών, οικογενειακής και κοινωνικής δομής, καταναλωτικών προτύπων, τρόπων παραγωγής και τεχνολογική πρόοδος Εμπορευματοποίηση και εκμηχάνιση της γεωργίας, παγκόσμιος ανταγωνισμός, μονοκαλλιέργειες ακατάλληλες για τις τοπικές συνθήκες. Οικονομικές δραστηριότητες με μεγάλες απαιτήσεις σε πόρους (π.χ. τουρισμός) Θεσμοί, καθεστώτα πόρων και περιβάλλοντος, θεσμικές αλλαγές Ανεπαρκείς, κατακερματισμένες, κακώς συντονισμένες νομοθετικές και διοικητικές δομές και διαδικασίες Απουσία ορθολογικής ολοκληρωμένης διαχείρισης πόρων Ακατάλληλη περιβαλλοντική νομοθεσία, επισφαλές θεσμικό καθεστώς πόρων κρίσιμων για την ερήμοποιηση, ανεπαρκής ή ανύπαρκτη εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ακατάλληλη και παρωχημένη νομοθεσία χωρικού σχεδιασμού Καθεστώς ιδιοκτησίας και χρήσης της γης και νομικό πλαίσιο που διέπει την έγγεια ιδιοκτησία Ελαττωματικές δομές δικαιωμάτων ιδιοκτησίας

3 Προτεινόμενη τοποθεσία για εγκαταστάσεις γκολφ (Κάβο Σίδερο),Νοτιοανατολική Κρήτη, Ελλάδα Δημόσιες πολιτικές και ερημοποίηση Οι δημόσιες πολιτικές είναι θεσμοί αποφασιστικής σημασίας στα πλαίσια της υποβάθμιση του εδάφους και της ερημοποίησης. Οι πολιτικές είναι σκόπιμες πορείες δράσης που ακολουθούν οι δρώντες όταν ασχολούνται με ένα πρόβλημα ή ζήτημα που τους απασχολεί Οι δημόσιες πολιτικές είναι σύνολα κανόνων που καθορίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των αποδεκτών τους, όσον αφορά τους οικονομικούς, χρηματικούς, φυσικούς, ανθρώπινους και άλλους πόρους για την επίτευξη συλλογικά συμφωνημένων κοινωνικών στόχων οικονομική ευημερία, προστασία περιβάλλοντος, κοινωνική δικαιοσύνη ή, πιο συνολικά, αειφόρο ανάπτυξη. Νότια Κρήτη (Λασίθι), Ελλάδα Οι δημόσιες πολιτικές προσφέρουν ευκαιρίες ή θέτουν περιορισμούς στην ανθρώπινη συμπεριφορά. Συνεπώς, επηρεάζουν τις ατομικές και συλλογικές αποφάσεις που αφορούν τη χρήση της γης για την ικανοποίηση των αναγκών των ποικίλων οικονομικών δραστηριοτήτων.. Οι δημόσιες πολιτικές σχετίζονται με την υποβάθμιση της γης και την ερημοποίηση μέσω πολλαπλών μονοπατιών. Οποιαδήποτε πολιτική, ή συχνότερα ένας συνδυασμός πολιτικών, που αφορά τους βιοφυσικούς και ανθρώπινους καθοριστικούς παράγοντες της ερήμοποιησης, τη χρήση της γης και την αλλαγή χρήσης γης επηρεάζει, άμεσα ή έμμεσα, τις ανθρώπινες αποφάσεις σχετικά με τη χρήση των εδαφικών και υδατικών πόρων. Αυτές οι αποφάσεις προκαλούν αλλαγές στη χρήση γης και την κάλυψης γης, μια μορφή των οποίων είναι η ερημοποίηση.. Τα προβλήματα υποβάθμισης της γης μπορούν να αποτελέσουν έναυσμα για την διαμόρφωση πολιτικών που καθορίζουν οικονομικά αντικίνητρα, περιορισμούς ή κίνητρα για συγκεκριμένες χρήσεις γης, δραστηριότητες και πρακτικές. Επίσης, δραστηριότητες και πρακτικές διατήρησης της γης μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της ερημοποίησης. Η απουσία πολιτικών είναι μια μορφή πολιτικής επίσης, με δυσάρεστες επιπτώσεις συνήθως στους απειλούμενους εδαφικούς και υδατικούς πόρους και στην ερημοποίηση. Οι δημόσιες πολιτικές σχετικές με την καταπολέμηση της ερήμοποιησης στοχεύουν κυρίως στους πόρους που εμπλέκονται και τις γενεσιουργές βιοφυσικές και ανθρώπινες δυνάμεις και διαδικασίες. Προέρχονται από διάφορα επίπεδα από το διεθνές ως το τοπικό. Ορισμένες πολιτικές μπορεί να μην υπάρχουν σε ορισμένα επίπεδα. Οι σημαντικότερες εθνικές και Κοινοτικές πολιτικές παρουσιάζονται παρακάτω (πίνακας 1). Πίνακας 1 Πολιτικές της Ε.Ε. και εθνικές πολιτικές που σχετίζονται με την ερημοποίηση Πολιτικές Ευρωπαϊκής Εθνικές Πολιτικές Ένωσης Νομισματική πολιτική, Οικονομικές πολιτικές πολιτική ανταγωνισμού, οικονομική, τεχνολογική και πολιτική τυποποίησης

4 Κοινή Αγροτική Πολιτική (& Πολιτικές Αγροτικής Ανάπτυξης) Περιφερειακές πολιτικές (Διαρθρωτικά Ταμεία, Ταμείο Συνοχής) Κοινή Πολιτική Μεταφορών Πολιτικές γεωργικής και αγροτικής ανάπτυξης Περιφερειακές (και βιομηχανικές) πολιτικές Εθνικές πολιτικές δύσκολη λόγω της απουσίας ισχυρών χωροταξικών πολιτικών και τη συμμετοχή πολλών και συγκρουόμενων ομάδων στη διαδικασία αξιοποίησης της γης. Χάραξη πολιτικής για την καταπολέμηση της ερημοποίησης Πορείες δράσης Ολοκλήρωση/ Ενσωμάτωση Συντονισμός και συνεργασία Τομεακών πολιτικών, χωρικών επιπέδων, περιβαλλοντικών μέσων, πολιτικών διαδικασιών, εργαλείων πολιτικής και σχεδιασμού και διαχρονικά Αρμόδιων οργανισμών, κοινοτήτων, Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και ιδιοκτητών γης και Διευρωπαϊκά Δίκτυα μεταφορών Κοινωνικές πολιτικές (λ.χ. Κοινωνικές πολιτικές απασχόληση) (λ.χ. απασχόληση) Οριζόντια περιβαλλοντική Οριζόντια πολιτική περιβαλλοντική πολιτική Πολιτική Υδατικών Πόρων Πολιτική Υδατικών Πόρων Πολιτική Προστασίας της Πολιτική Προστασίας Βιοποικιλότητας της Φύσης και της Βιοποικιλότητας Δασικές πολιτικές Πολιτικές προστασίας του εδάφους Χωροταξική πολιτική Τουριστική πολιτική Εθνικά Προγράμματα Δράσης Η χάραξη πολιτικής για την καταπολέμηση της ερημοποίησης δεν είναι ένα απλό εγχείρημα, διότι η διαδικασία χάραξης πολιτικής είναι πολύπλοκη και η ερημοποίηση είναι ένα εγγενώς δυναμικό φαινόμενο του οποίου η πολιτική αρένα είναι πλατειά και ανοικτή. Ο Πίνακας 2 παρουσιάζει και εξηγεί σύντομα γενικές και ειδικές αρχές για σχεδιασμό πολιτικής. Μια ειδική, ενιαία πολιτική δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την ερημοποίηση. Αντί' αυτού, η χάραξη πολιτικής μπορεί να ακολουθήσει είτε μια σταδιακή/τομεακή είτε μια περιεκτική /ολοκληρωμένη προσέγγιση. Πίνακας 2 Αρχές σχεδιασμού πολιτικής για την καταπολέμηση της ερημοποίησης Παροχή ευρέων νομικών και θεσμικών πλαισίων Συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων Επικουρικότη τα Σύμπραξη Προσθετικότη τα Στα υψηλότερα επίπεδα που να καθοδηγούν τις δράσεις σε εθνικό και τοπικό επίπεδο Τοπικών πληθυσμών, επιστημόνων και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων Η λήψη αποφάσεων θα πρέπει να πραγματοποιείται στο χαμηλότερο επίπεδο αρμοδιότητας. Τα υψηλότερα επίπεδα θα πρέπει να είναι υπεύθυνα για καθήκοντα που δεν μπορούν να εκπληρωθούν αποτελεσματικά από τα χαμηλότερα επίπεδα Συνεργασία / συντονισμός μεταξύ της Ε.Ε. και των Κρατών Μελών Η χρηματοδότηση θα πρέπει να γίνεται επιπροσθέτως στην εθνική δαπάνη Τα Εθνικά Προγράμματα Δράσης για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης παρέχουν οδηγίες για τη σωστή διαχείριση της γης στις ευαίσθητες και πληγείσες περιοχές των κρατών μελών του Παραρτήματος IV. Η ένταξή τους στα αγροτικά, περιφερειακά και τοπικά αναπτυξιακά σχέδια θα είναι Καθολικές αρχές Αρχές Στρατηγικός και μακροπρόθεσ μος προσανατολι σμός Επεξήγηση / Σχόλια Προστασία στρατηγικών φυσικών (γη, νερό, έδαφος, βιοποικιλότητα) και ανθρώπινων (κοινωνικο οικονομικό κεφάλαιο) πόρων για την προώθηση της μετάβασης στην αειφόρο ανάπτυξη Λειτουργικές αρχές Προφύλαξη και πρόληψη Ο ρυπαίνων και ο καταναλωτής πληρώνουν Ενεργητική και προληπτική προσέγγιση στη χάραξη πολιτικής Όσοι ρυπαίνουν αλλά και οι καταναλωτές πληρώνουν για την περιβαλλοντική βλάβη που προκαλείται από τις δραστηριότητές τους

5 Ισότητα/δικαι οσύνη Ισότιμη κατανομή των δαπανών και των οφελών που προκύπτουν από την προστασία του περιβάλλοντος Εδαφική/ χωρική ισορροπία Η αντιμετώπιση της ερημοποίησης πρέπει να αφορά όλες τις περιοχές (και όχι μόνο τις πληγείσες), να και λαμβάνει υπόψη τις έμμεσες, δικαιοσύνη μακρινές και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις και τις αλληλεπιδράσεις αστικών και αγροτικών περιοχών Προσαρμογή Στις τοπικές περιβαλλοντικές και κοινωνικο οικονομικές συνθήκες, ασχολούμενη με την πολυπλοκότητα των διαφορετικών τοπικών καταστάσεων Ευελιξία Για προσαρμογή σε απροσδόκητα μελλοντικά γεγονότα και εξελίξεις (εκπλήξεις) Περιφερειοπ Ειδικά εκείνων που έχουν σημαντικές οίηση των χωρικές επιπτώσεις (π.χ. οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών, περιβαλλοντικών και τομεακών αναπτυξιακών, πολιτικής μεταφορών) εργαλείων Ορθή Τομεακός συντονισμός ορθών πρακτική πρακτικών (δεοντολογία) Η σταδιακή/τομεακή προσέγγιση επιδιώκει να εισαγάγει ζητήματα ερημοποίησης στις υπάρχουσες Κοινοτικές και εθνικές πολιτικές τροποποιώντας τις κατάλληλα. Ορισμένες θεματικές περιοχές πολιτικής που είναι σημαντικές για την καταπολέμηση της ερημοποίησης στη Μεσογειακή Ευρώπη δεν καλύπτονται επί του παρόντος από τις Κοινοτικές πολιτικές. Συγκεκριμένα, πολιτική για το έδαφος, δασική πολιτική, κοινωνική, τουριστική και χωρική πολιτική. Οι υπάρχουσες πολιτικές της ΕΕ μπορεί έμμεσα να αντιμετωπίσουν αρκετά από τα αντίστοιχα ζητήματα. Παρέχοντας αυτές τις πολιτικές που απουσιάζουν θα ωφελήσει τόσο την αποτελεσματική διαχείριση των αναπτυξιακών υποθέσεων όσο και την καταπολέμηση της ερήμοποιησης. Τα εργαλεία πολιτικής που διατίθενται για να βοηθήσουν στην τροποποίησης των υπαρχουσών πολιτικών της ΕΕ παρουσιάζονται παρακάτω (Πίνακας 3). Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στις πολιτικές με τις δυσμενέστερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις την ΚΑΠ, την περιφερειακή πολιτική και την πολιτική μεταφορών. Πίνακας 3 Εργαλεία πολιτικής σε επίπεδο Ε.Ε. Διοικητικά Διαδικασία Λουξεμβούργου, Κολωνίας και Cardiff Διαδικασία Ενσωμάτωσης Cardiff (παύση) Νομικά/Θεσμικ Στρατηγική Αειφόρου Ανάπτυξης της ά & Σχεδιασμού Ε.Ε. Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος Κανονισμός Περιφερειακής Ανάπτυξης Κανονισμός Αγροτικής Ανάπτυξης Πρωτοβουλία LEADER Ατζέντα Κοινωνικής Πολιτικής Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Απασχόληση Πρόγραμμα Κοινωνικού Αποκλεισμού Προγράμματα Περιβαλλοντικής Δράσης EIA, SEA, RIA Τομεακές περιβαλλοντικές οδηγίες (Οδηγία Πλαίσιο για το Νερό, Πτηνά, Οικότοποι) Στρατηγική και Σχέδια Δράσης για τη Βιοποικιλότητα της Ε.Ε. Στρατηγική Δασών της Ε.Ε. Στρατηγική Εδαφών της Ε.Ε. Οικονομικά Γενικές Οδηγίες Οικονομικής Πολιτικής Κίνητρα για ανακατανομή εργασίας και κεφαλαίου σε περιοχές που υστερούν Μεταφορές τεχνογνωσίας Μέτρα στήριξης τοπικής ανάπτυξης Δημοσιονομικά/ Χρηματοδοτικές μεταβιβάσεις Χρηματοοικονο επιδοτήσεις (Διαρθρωτικά Ταμεία, μικά Ταμείο Συνοχής) Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Χρηματοδότηση για Έρευνα & Τεχνολογική Ανάπτυξη Φ.Π.Α. Φυσικά (υλικά) Επενδύσεις Υποδομών της Ε.Ε. Επικοινωνιακά Τομεακοί Δείκτες Δείκτες Ενσωμάτωσης Πολιτικής Περιβαλλοντική Εκτίμηση, αξιολόγηση και εκθέσεις Μέσα πολιτικής EEA, EEIONET υποδομής European Topic Centers, Joint Research Centre, Ispra Τα εργαλεία πολιτικής που διατίθενται βοηθήσουν στην τροποποίηση των υπαρχουσών εθνικών πολιτικών παρουσιάζονται στον Πίνακα 4.

6 Πίνακας 4. Εργαλεία Πολιτικής σε Επίπεδο Χώρας Τύπος μέτρου Διοικητικά Νομικά/ Θεσμικά & Σχεδιασμού Οικονομικά Δημοσιονομικά /Χρηματο οικονομικά Χωρικό/ οργανωτικό επίπεδο Εθνικό Περιφερειακό Τοπικό Διοικητική Αναδιάρθρωση Εθνικές Επιτροπές Αειφόρου Ανάπτυξης Επιτροπές για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης Αρχές Διαχείρισης ΚΠΣ Δίκτυο NATURA 2000 Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς [NSRF] (ΚΠΣ περιόδου ) Εθνικές Στρατηγικές & Σχέδια Αειφόρου Ανάπτυξης Μεταγραφή Νομοθεσίας Ε.Ε. Εθνική γενική & περιβαλλοντική νομοθεσία Εθνικά Προγράμματα Δράσης (για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης) Εθνικά Σχέδια Αγροτικής Ανάπτυξης Έγγραφο Αγροτικής Ανάπτυξης (με Αγροπεριβαλλοντικά προγράμματα) Εθνικά Σχέδια Δράσης για την Απασχόληση, τη Βιοποικιλότητα, Περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες & προγράμματα Κατάρτιση Προϋπολογισμού Προγράμματα Σταθερότητας και Ανάπτυξης Πράσινοι Προϋπολογισμοί Πρόγραμμα Δημοσιών Επενδύσεων Γενική φορολογία Πράσινη φορολογία Επιδοτήσεις Χρηματοδοτικά κίνητρα Περιφερειακά αναπτυξιακά κίνητρα (περιοχές που υστερούν) Πράσινα δάνεια και ταμεία Πρωτοβουλία LIFE Εθνικά Διευρωπαϊκά Δίκτυα Εθνικά έργα υποδομής Περιφερειακές Αρχές Αρχές Διαχείρισης Υδατικών Διαμερισμάτων Αρχές Διαχείρισης NATURA 2000 Σχέδια Περιφερειακής Ανάπτυξης Σχέδια Διαχείρισης Υδατικών Διαμερισμάτων Σύμπραξη Δημοσίων Ιδιωτικών Φορέων Περιφερειακά & Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα Περιφερειακά Σχέδια Αειφόρου Ανάπτυξης Σχέδια LA21 Σχέδια χρήσης γης / χωροταξικά Σχέδια Ανάπτυξης Εθελοντικές (διαπραγματευόμενες) συμφωνίες Επιβολή επενδυσιακών προτύπων (ποιοτικοί έλεγχοι) Τιμολόγηση πόρων, ενέργειας & υπηρεσιών Τιμές προϊόντων Ολική ανάκτηση κόστους Περιβαλλοντικές φορολογήσεις (φόροι, χρεώσεις κλπ. για την ενέργεια & τους πόρους) Φυσικό Περιφερειακά έργα υποδομής Δενδροφύτευση, αναδάσωση, κλπ. Τεχνικό Κώδικες Ορθής Γεωργικής Πρακτικής Ολοκληρωμένη Πρόληψη & Έλεγχος Ρύπανσης [IPPC] & Επικοινωνιακό Τομεακοί δείκτες Δείκτες Ολοκλήρωσης Πολιτικής Περιβαλλοντικός απολογισμός Προγράμματα περιβαλλοντικής αγωγής Υπηρεσίες Υποστήριξης Γεωργών Τομεακοί δείκτες Περιβαλλοντικός απολογισμός Εκπαιδευτικό/ Ενημερωτικό/ Προγράμματα περιβαλλοντικής αγωγής Κατάρτισης/ Συμβουλευτικό Υπηρεσίες Υποστήριξης Γεωργών Υποδομή πολιτικής Εθνικές Βάσεις Δεδομένων & Πληροφοριών Περιφερειακές βάσεις δεδομένων & πληροφοριών Εκθέσεις Πρόγραμμα απονομής οικολογικού σήματος Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης & Ελέγχου [EMAS] Περιβαλλοντική λογιστική

7 Η εύρυθμη λειτουργία των συστημάτων σχεδιασμού θα πρέπει να λάβει προτεραιότητα για να πλαισιώσει τον συντονισμό και τη σύνθεση όλων των παρεμβάσεων που σχεδιάζονται σε θέματα χωροταξικής ανάπτυξης. Επιπλέον, σαφή, διαφανή και συντονισμένα συστήματα δικαιωμάτων πόρων για όλους τους πόρους θα πρέπει να καθιερωθούν ως η αναγκαία βάση για την ορθολογική διαχείριση των πόρων. Οι σχετικές ρυθμίσεις περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, συνδιαχείριση, συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), εθελοντικές συμφωνίες, σύμφωνα ανάπτυξης, μεταβίβαση δικαιωμάτων ανάπτυξης και εμπορεύσιμα δικαιώματα ιδιοκτησίας. Η συνοπτική / ολοκληρωμένη προσέγγιση επιδιώκει να συναρθρώσει, οριζόντια και κάθετα και να συντονίσει σχετικές πολιτικές για να προάγει την αειφορική διαχείριση των εδαφικών πόρων σε περιοχές που έχουν πληγεί από την ερημοποίηση αλλά και σε άλλες περιοχές. Οι κατάλληλοι συνδυασμοί «προσθέτουν αξία» στις υπάρχουσες πολιτικές, επιτυγχάνουν συνέργειες, αποφεύγουν τις διπλές προσπάθειες, και διευκολύνουν την αποτελεσματική εφαρμογή των Εθνικών Προγραμμάτων Δράσης. Η συνάρθρωση των πολιτικών μπορεί να κυμαίνεται από απλές και χαλαρές έως αυστηρές και ελεγχόμενες ρυθμίσεις μεταξύ των διαφόρων πεδίων πολιτικής. Η ανάπτυξη ενός Πλαισίου Στήριξης Πολιτικής για την Ερημοποίηση (DPSF) σε επίπεδο Ε.Ε. και σε εθνικό επίπεδο θα βοηθήσει στη λήψη αποφάσεων για τη χάραξη πολιτικής οι οποίες αλληλοϋποστηρίζονται και δεν συγκρούονται. Επιπλέον, θα ανταποκρίνεται στην κλήση της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης [UNCCD], σύμφωνα με την οποία τα συμβαλλόμενα μέρη παρέχουν συνθήκες που διευκολύνουν την εφαρμογή της Σύμβασης. Η επιλογή, καταλληλότητα, εφικτότητα και η αποτελεσματικότητα των διαφόρων παραλλαγών του εξαρτώνται από το υφιστάμενο κοινωνικο πολιτιστικό και πολιτικό περιβάλλον. Τα στοιχεία του DPSF περιλαμβάνουν: 1. Συντονιστικό Σώμα και διοικητική δομή 2. Νομική βάση και θεσμική μορφή 3. Χωρικό επίπεδο αναφοράς και σύστημα χωρικής ταξινόμησης, χρονικό πλαίσιο αναφοράς 4. Ρεπερτόριο πολιτικών σχετικών με την καταπολέμηση της ερημοποίησης και εναλλακτικές για συνάρθρωση πολιτικής 5. Το Δίκτυο Πολιτικής για την Ερημοποίηση (DPN), όλοι οι επίσημοι και άτυποι δράστες, από όλα τα χωρικά/οργανωτικά επίπεδα, που εμπλέκονται στην χάραξη και την εφαρμογή πολιτικής και οι επίσημες και άτυπες σχέσεις τους 6. Προσέγγιση και αρχές σχεδιασμού 7. Μηχανισμοί λήψης και εφαρμογή αποφάσεων 8. Βάση Πληροφοριών και Σύστημα Παρακολούθησης 9. Μελλοντικά σενάρια κοινωνικο οικονομικής και περιβαλλοντικής αλλαγής.