ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΥΠΡΟΥ

Transcript

1 ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΥΠΡΟΥ 11 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ (ΙΒΟ) 25 Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ (ΙΒΟ) ΚΥΡΙΑΚΗ 9 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 ΩΡΕΣ (11:00 13:00) ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΔΙΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΟΥΣ Στο ΦΥΛΛΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ: Δηλώνουμε τα προσωπικά μας στοιχεία, μαυρίζοντας-γεμίζοντας με μολύβι HB, MONO τους κατάλληλους κύκλους για: (i) το ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ, (ii) το ΦΥΛΟ, και (iii) τον ΚΩΔΙΚΟ ΑΡΙΘΜΟ ΜΑΘΗΤΗ (που θα δοθεί από τον επιτηρητή) 2. Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από πενήντα (50) ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής. 3. Για κάθε ερώτηση υπάρχει ΜΟΝΟ ΜΙΑ ορθή απάντηση που βαθμολογείται με μια (1) μονάδα. 4. Για κάθε λανθασμένη απάντηση αφαιρείται 0,25 της μονάδας (-0,25). 5. Ερώτηση για την οποία δίνονται δύο ή περισσότερες απαντήσεις θεωρείται λανθασμένη (-0,25). 6. Κάθε αναπάντητη ερώτηση βαθμολογείται με μηδέν (0) μονάδες. 7. Οι επιλογές καταχωρούνται στο ΦΥΛΛΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ: α. Μαυρίστε με μολύβι τον κύκλο που αντιστοιχεί στην απάντηση που επιλέγετε. Π.χ. β. Σε περίπτωση λάθους σβήστε με το σβηστήρι σας, χωρίς μουντζούρες, τον μαυρισμένο κύκλο και μαυρίστε τον κύκλο που αντιστοιχεί στη νέα σας επιλογή. γ. Απαγορεύεται η χρήση διορθωτικού στο ΦΥΛΛΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ. δ. Μη τσαλακώνετε το ΦΥΛΛΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ.

2 2

3 1. Κάνετε προπόνηση για να τρέξετε σε μαραθώνιο δρόμο και αποφασίσατε να ακολουθήσετε διατροφή ψηλή σε υδατάνθρακες την προηγούμενη μέρα για να ενισχύσετε την απόδοσή σας. Γιατί αυτή η διατροφή είναι καλύτερη σε αυτή την περίπτωση αντί μιας διατροφής ψηλής σε πρωτεΐνες και λίπη; A. Προμηθεύει μεγαλύτερα ποσά ενέργειας αφού οι υδατάνθρακες περιέχουν μεγαλύτερα ποσά ενέργειας ανά γραμμάριο από ότι τα λίπη B. Αυξάνονται τα επίπεδα γλυκογόνου στους μύες και στο συκώτι. Το γλυκογόνο υδρολύεται εύκολα σε γλυκόζη C. Αυξάνει την αποτελεσματικότητα μεταφοράς του οξυγόνου στους μύες D. Αυξάνει τα επίπεδα αποθηκευμένης σακχαρόζης στους μύες η οποία χρησιμοποιείται για παραγωγή ATP E. Αυξάνονται τα επίπεδα ATP στο αίμα το οποίο μεταφέρεται στους μύες. 2. Ένας επιστήμονας δημιούργησε ένα λιπόσωμα (τεχνητό κυστίδιο που αποτελείται από τοίχωμα φωσφορολιπιδικής διπλοστιβάδας) που περιέχει διαλυμένη ουσία με συγκέντρωση 0.1 M. Η διαλυμένη ουσία δεν μπορεί να περάσει την φωσφορολιπιδική διπλοστιβάδα και δεν υπάρχουν καθόλου πρωτεϊνικοί μεταφορείς σε αυτή. Το λιπόσωμα τοποθετείται σε διάλυμα που περιέχει την ίδια διαλυμένη ουσία σε συγκέντρωση 0.2 M. Τι θα συμβεί στο λιπόσωμα; A. Το λιπόσωμα θα φουσκώσει και η συγκέντρωση της διαλυμένης ουσίας σ αυτό θα αυξηθεί B. Το λιπόσωμα θα φουσκώσει και η συγκέντρωση της διαλυμένης ουσίας σ αυτό θα μειωθεί C. Το λιπόσωμα θα συρρικνωθεί και η συγκέντρωση της διαλυμένης ουσίας σ αυτό θα αυξηθεί D. Το λιπόσωμα θα συρρικνωθεί και η συγκέντρωση της διαλυμένης ουσίας σ αυτό θα μειωθεί E. Το λιπόσωμα θα παραμείνει το ίδιο. 3. Βασιζόμενοι στη γραφική παράσταση που φαίνεται δίπλα, ποια δήλωση είναι η ΟΡΘΗ; A. Σε αυτή την αντίδραση ελευθερώνεται ενέργεια B. Σε αυτή την αντίδραση χρειάζεται να δοθεί ενέργεια C. Χρειάζεται ένζυμο για να καταλύσει αυτή την αντίδραση D. Η αντίδραση θα προχωρούσε πιο γρήγορα σε χαμηλότερη θερμοκρασία E. Αυτή η αντίδραση είναι μη αντιστρεπτή. 4. Ένας τρόπος για να διαχωρίσουμε μια διπλή έλικα DNA είναι να προκαλέσουμε σπάσιμο των δεσμών υδρογόνου με θερμότητα. Ποιο από τα παρακάτω τμήματα DNA (θεωρήστε ότι είναι σε διπλή έλικα με τη συμπληρωματική του αλυσίδα) θα χρειαστεί ψηλότερη θερμοκρασία για να διαχωριστεί η διπλή έλικα; A. AAAAAAAA B. ATGCATGC C. CGCGCGCG D. TTTTGGGG E. TATATATA. 5. Ποιο είδος αντίδρασης δημιουργεί το φωσφοδιεστερικό δεσμό που συγκρατεί τον 3' άνθρακα ενός ριβοζονουκλεοτιδίου με τον 5' άνθρακα του επόμενου κατά το σχηματισμό του ριβοζονουκλεϊνικού οξέος; A. Αντίδραση συμπύκνωσης B. Αντίδραση εξουδετέρωσης C. Αντίδραση οξειδοαναγωγής D. Αντίδραση υδρόλυσης E. Κανένα από τα πιο πάνω. 6. Ένα συγκεκριμένο τμήμα μιας διπλής έλικας DNA αποτελείται από 100 ζεύγη νουκλεοτιδίων και περιέχει 25 νουκλεοτίδια αδενίνης. Ο αριθμός των γουανίνων σε αυτό το τμήμα θα είναι: A. 25 B. 50 C. 75 D. 100 E

4 7. Στα κύτταρα του βλεννογόνου του λεπτού εντέρου εντοπίζονται μικρολάχνες. Ποια/ες δήλωση/εις που αφορά/ουν στις μικρολάχνες είναι ορθή; I. Εκεί μπορούν να ανιχνευτούν πεπτικά ένζυμα II. Εκεί μπορούν να ανιχνευτούν πρωτεϊνικοί μεταφορείς III. Συνεισφέρουν στην αύξηση της επιφάνειας απορρόφησης του λεπτού εντέρου IV. Παράγουν υδροχλωρικό οξύ που βοηθά στην πέψη V. Είναι σε επαφή με τα τριχοειδή και τα λεμφαγγεία. A. I, II και III μόνο B. III και V μόνο C. II, III και V μόνο D. II, III, IV και V μόνο E. I, II, ΙΙΙ και ΙV μόνο. 8. Ποιο θα είναι το πιο πιθανό αποτέλεσμα όταν η συγκέντρωση των διαλυμένων ουσιών στο νερό του εδάφους είναι μικρότερη από αυτή μέσα στα κύτταρα των ριζικών τριχιδίων; A. Νερό θα κινηθεί από τα ριζικά τριχίδια προς το έδαφος. B. Δεν θα υπάρξει κίνηση νερού C. Οι διαλυμένες ουσίες θα κινηθούν παθητικά από το έδαφος προς τα κύτταρα των ριζικών τριχιδίων D. Νερό θα κινηθεί παθητικά από το έδαφος προς τα κύτταρα των ριζικών τριχιδίων E. Τα συσταλτικά κενοτόπια των κυττάρων των ριζικών τριχιδίων θα απορροφήσουν νερό λόγω ώσμωσης. 9. Το διάγραμμα παρουσιάζει πέντε πιθανές διατάξεις (1 5) μιας μεμβρανικής πρωτεΐνης. Οι μαύρες περιοχές της πρωτεΐνης περιέχουν υδρόφιλα/πολικά και φορτισμένα αμινοξέα και οι άσπρες περιέχουν υδρόφοβα/μη-πολικά αμινοξέα. Ποια από τις πέντε διατάξεις είναι πιο πιθανό να ισχύει; A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 E Ποια ιδιότητα είναι χαρακτηριστική για ένα οργανικό μόριο που έχει πλευρικές αλυσίδες κυστεΐνης σε σύγκριση με ένα οργανικό μόριο που έχει πλευρικές αλυσίδες γλυκίνης. Το μόριο με την κυστεΐνη θα: A. συμπεριφέρεται σαν βάση B. δημιουργεί δεσμούς υδρογόνου με το νερό C. είναι πιθανός δότης πρωτονίων D. μπορεί να δημιουργεί δισουλφιδικούς δεσμούς E. είναι μη πολικό. 11. Ποιος είναι ο πιο πιθανός λόγος που οργανισμοί που εξαρτώνται για την ενέργεια τους από τις ζυμώσεις αυξάνονται πιο αργά από αυτούς που χρησιμοποιούν την κυτταρική αναπνοή; A. Δεν συμβαίνει φωσφορυλίωση του ADP σε ATP κατά τη ζύμωση, και ως συνέπεια υπάρχει λιγότερη διαθέσιμη ενέργεια για ανάπτυξη B. Κατά τη ζύμωση, αντλούνται λιγότερα πρωτόνια μέσω της αναπνευστικής αλυσίδας, έτσι παράγεται λιγότερη ATP και ως αποτέλεσμα υπάρχει λιγότερη διαθέσιμη ενέργεια για ανάπτυξη C. Στους οργανισμούς που κάνουν ζύμωση συμβαίνει μόνο το στάδιο της γλυκόλυσης για παραγωγή ATP και ως συνέπεια υπάρχει λιγότερη διαθέσιμη ενέργεια για ανάπτυξη D. Στη ζύμωση καταναλώνεται ATP, και ως συνέπεια υπάρχει λιγότερη διαθέσιμη ενέργεια για ανάπτυξη E. Στις ζυμώσεις σπάζουν περισσότεροι δεσμοί ψηλής ενέργειας σε σύγκριση με την κυτταρική αναπνοή και ως συνέπεια υπάρχει λιγότερη διαθέσιμη ενέργεια για ανάπτυξη. 4

5 12. Ο πιο κατάλληλος συνδυασμός των διαγραμμάτων I με IV με τo αντίστοιχο χημικό μόριο / τμήμα μορίου είναι: A. B. C. D. E. I II III IV πολυνουκλεοτίδιο πολυπεπτίδιο τριγλυκερίδιο φωσφολιπίδιο πολυσακχαρίτης RNA φωσφολιπίδιο ATP πολυπεπτίδιο χιτίνη RNA τριγλυκερίδιο κυτταρίνη πολυπεπτίδιο πολυνουκλεοτίδιο πολυγλυκερίδιο πολυσακχαρίτης πολυπεπτίδιο DNA τριγλυκερίδιο 13. Η σύνθεση της μαλτόζης από τη γλυκόζη είναι: A. μια καταβολική αντίδραση κατά την οποία ενώνονται μόρια B. μια καταβολική αντίδραση κατά την οποία σπάζουν χημικοί δεσμοί C. μια αναβολική αντίδραση κατά την οποία ελευθερώνεται ενέργεια που χρησιμοποιείται στο μεταβολισμό των κυττάρων D. μια αναβολική αντίδραση η οποία χρειάζεται ενέργεια για να πραγματοποιηθεί E. μια ενδόθερμη καταβολική αντίδραση. 14. Φυτά που μεγαλώνουν σε έδαφος φτωχό σε άζωτο είναι πιο πιθανό να μην μπορούν να συνθέτουν ικανοποιητικές ποσότητες: A. ριβοζονουκλεϊνικών οξέων B. τριγλυκερίδιων C. κυτταρίνης D. σακχαρόζης E. χιτίνης. 15. Ένα άτομο υποφέρει από μια παθολογική κατάσταση όπου η λακτόζη που προσλαμβάνει με την τροφή δεν υδρολύεται. Ποιος από τους πιο κάτω ιστούς είναι υπεύθυνος για την πέψη της λακτόζης; A. Στοματικός βλεννογόνος B. Βλεννογόνος στομάχου C. Πάγκρεας D. Βλεννογόνος λεπτού εντέρου E. Χοληδόχος κύστη. 16. Αν υπάρχει φλεγμονή και τραύμα στο πάγκρεας τότε το επίπεδο της αμυλάσης στο αίμα είναι δυνατό να παρουσιάζεται ψηλότερο από το φυσιολογικό. Φλεγμονή ή τραύμα σε ποιο άλλο σημείο του οργανισμού θα περιμένατε να παρουσιάζει παρόμοια εργαστηριακά αποτελέσματα; A. Ήπαρ B. Κόλον C. Ενδοκρινής μοίρα του παγκρέατος D. Παρωτιδικός αδένας E. Χοληδόχος κύστη. 17. Το ΑΤΡ είναι πολύ σημαντικό μόριο για τις αντιδράσεις του μεταβολισμού επειδή: A. μπορεί να ληφθεί πολύ εύκολα από το περιβάλλον ενός οργανισμού B. είναι πολύ σταθερό C. περιέχει σημαντικές θρεπτικές ουσίες D. περιέχει φωσφορικούς δεσμούς ψηλής ενέργειας E. περιέχει φωσφορικούς δεσμούς που δημιουργούνται πολύ εύκολα αλλά σπάζουν δύσκολα. 5

6 18. Σε ένα εργαστήριο δημιουργήθηκαν αρκετά τεχνητά κύτταρα με διάφορες διαστάσεις. Ποια από τις πιο κάτω διαστάσεις κυττάρου θα ευνοούσε περισσότερο τη λειτουργία της διάχυσης; Ένα κύτταρο με: A. επιφάνεια 10 και όγκος 30 B. επιφάνεια 8 και όγκος 2 C. επιφάνεια 40 και όγκος 30 D. επιφάνεια 20 και όγκος 10 E. επιφάνεια 5 και όγκος 5. Οι ακόλουθες πληροφορίες αφορούν στις ερωτήσεις 19 και 20 Η ανθρώπινη ινσουλίνη είναι ένα μακρομόριο που αποτελείται από δύο πολυπεπτιδικές αλυσίδες την α και τη β. Οι αλυσίδες συνδέονται μεταξύ τους με δισουλφιδικούς δεσμούς. Η ινσουλίνη που υπάρχει σε άλλα ζώα διαφέρει σε κάποια αμινοξέα από την ανθρώπινη ινσουλίνη. Ο πίνακας παραθέτει τις διαφορές στην πρωτοταγή δομή της ανθρώπινης ινσουλίνης από την ινσουλίνη στις αγελάδες, τους χοίρους και τα πρόβατα. Ανθρώπινη / Human Αγελάδα / Cow Χοίρος / Pig Πρόβατο / Sheep Θέση αμινοξέος στην: Amino acid number position within the: Αλυσίδα Άλφα Alpha chain Thr Ser - Ile- -Αla Ser - Val- -Τhr Ser - Ile- -Αla Gly - Val- Αλυσίδα Βήτα Beta chain Thr Ala Ala Ala 19. Από τα δεδομένα που σας δόθηκαν μπορείτε να συμπεράνετε ότι: I. η ινσουλίνη είναι διμερής πρωτεΐνη με τεταρτοταγή δομή II. η ινσουλίνη είναι μονομερής πρωτεΐνη με τεταρτοταγή δομή III. η ινσουλίνη είναι διμερής πρωτεΐνη που έχει τουλάχιστον μία κυστεΐνη σε κάθε αλυσίδα IV. η ινσουλίνη είναι μονομερής πρωτεΐνη που έχει τουλάχιστον μία κυστεΐνη σε κάθε αλυσίδα V. αν βράσουμε την ινσουλίνη στους 60 ο C οι πολυπεπτιδικές αλυσίδες α και β θα διαχωριστούν μεταξύ τους. A. I και III B. II και IV C. I, III και V D. I, IV και V E. V μόνο 20. Αν είχατε στη διάθεση σας μόνο τα παραπάνω δεδομένα, ποιο ζώο θα ήταν το ορθότερο να επιλέγατε για να εξάγετε ινσουλίνη για ανθρώπινη χρήση στους διαβητικούς: A. Αγελάδα B. Χοίρος C. Πρόβατο D. Χιμπατζής E. Όλα τα πιο πάνω. 21. Η χιτίνη είναι: A. Πολυμερές της γλυκόζης B. Αμινο-πολυσακχαρίτης C. Λιποπρωτεΐνη D. Πρωτεΐνη E. Λιπίδιο. 6

7 22. Μισή ώρα μετά την κατανάλωση ενός γεύματος πλούσιου σε πρωτεΐνη από ένα ενήλικα λήφθηκε δείγμα από το περιεχόμενο του στομάχου του. Αυτό το δείγμα διαχωρίστηκε σε τρία ίσα μέρη σε τρεις ξεχωριστούς δοκιμαστικούς σωλήνες. Κάθε σωλήνας επωάστηκε σε διαφορετική θερμοκρασία για 10 ώρες. Μετά την επώαση, μετρήθηκε η συγκέντρωση άπεπτων μεγάλων πολυπεπτιδίων σε κάθε σωλήνα. Ποιο από τα παρακάτω διαγράμματα θα μπορούσε να αποτυπώσει καλύτερα τα προβλεπόμενα αποτελέσματα αυτού του πειράματος. B 23. Κατά τη διαδικασία της χημειώσμωσης δημιουργείται μεγάλη διαφορά ph μεταξύ του εσωτερικού του θυλακοειδούς και του στρώματος του χλωροπλάστη. Να επιλέξετε από τις πιο κάτω δηλώσεις ποιες εξηγούν καλύτερα τους μηχανισμούς με τους οποίους διασφαλίζεται αυτή η διαφορά του pη. I. Η μεταφορά πρωτονίων προς το εσωτερικό του θυλακοειδούς μέσω του συστήματος αλυσίδας μεταφοράς ηλεκτρονίων II. Η μεταφορά πρωτονίων από το εσωτερικό του θυλακοειδούς προς το στρώμα μέσω του συστήματος αλυσίδας μεταφοράς ηλεκτρονίων III. Η διάσπαση/φωτόλυση του νερού παράγει πρωτόνια που συσσωρεύονται στο εσωτερικό του θυλακοειδούς IV. Η διάσπαση/φωτόλυση του νερού παράγει πρωτόνια που αντλούνται από το εσωτερικό του θυλακοειδούς προς το στρώμα V. Η αναγωγή του NADP + οδηγεί στην απομάκρυνση πρωτονίων από το στρώμα VI. Η αναγωγή του NADP + οδηγεί στη διατήρηση πρωτονίων στο στρώμα. A. I, ΙV και VI μόνο B. II, IV και VI μόνο C. I, IV και V μόνο D. I, III και V μόνο E. III, IV και V μόνο. 7

8 24. Στο διάγραμμα δίνονται τέσσερις διαφορετικές πειραματικές διαδικασίες οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν για τη μελέτη της φωτοσύνθεσης. Μετά από δύο μέρες, τα φύλλα ελέγχθηκαν για την παρουσία αμύλου. Ποια δύο πειράματα (από τα πειράματα 1, 2, 3, 4) πρέπει να συγκρίνουμε ώστε να αποδείξουμε ότι το διοξείδιο του άνθρακα είναι απαραίτητο για τις διαδικασίες της φωτοσύνθεσης; A. 1 και 2 B. 2 και 4 C. 2 και 3 D. 3 και 4 E. 1 και Ποια/ες από τις παρακάτω δήλωση/εις περιγράφει/ουν ορθά τα κυτταρικά οργανίδια (μιτοχόνδρια, χλωροπλάστες); ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΟ I. Περιέχει φωσφορολιπίδια ΝΑΙ ΝΑΙ II. Περιέχει νουκλεϊνικά οξέα ΟΧΙ ΟΧΙ III. Περιέχει ένζυμα ΝΑΙ ΝΑΙ ΙV. Εμπλέκεται κυρίως σε αναβολικές αντιδράσεις ΟΧΙ ΝΑΙ ΧΛΩΡΟΠΛΑΣΤΗΣ A. I και II B. II και III C. I, III και ΙV D. II, III και ΙV E. III μόνο. 26. Στο μονοκύτταρο φωτοσυνθέτoν μικροοργανισμό Halobacterium halobium η χρωστική Βακτηριοροδοψίνη- P570 απορροφά ένα φωτόνιο και ως αποτέλεσμα μετασχηματίζεται αμέσως σε P412. Η διαδικασία αυτή συνοδεύεται από την απελευθέρωση H +. Είναι επίσης γνωστό ότι η ΑΤΡ συνθετάση παράγει ATP με τη βοήθεια της διέλευσης των H + μέσω του καναλιού της. Ποιο από τα παρακάτω διαγράμματα περιγράφει καλύτερα τη διαδικασία αυτή. A 8

9 27. To Halobacterium halobium μπορεί να επιβιώσει κάτω από ακραίες συνθήκες αλατότητας. Ποιον από τους πιο κάτω πιθανούς μηχανισμούς θα μπορούσε να επιστρατεύσει για την επιβίωση του ο οργανισμός αυτός σε αυτές τις ακραίες συνθήκες; A. Στην προσπάθεια του να διασφαλίσει ωσμωτική ισορροπία, καταφεύγει σε άντληση ιόντων από το περιβάλλον προς το κυτταρόπλασμα του B. Στην προσπάθεια του να διασφαλίσει ωσμωτική ισορροπία, καταφεύγει σε άντληση ιόντων από το κυτταρόπλασμα του προς το περιβάλλον C. Διατηρεί τις ενδοκυτταρικές συγκεντρώσεις υπότονες σε σχέση με το περιβάλλον μέσω της άντλησης ιόντων από το περιβάλλον προς το κυτταρόπλασμα του D. Διατηρεί τις ενδοκυτταρικές συγκεντρώσεις υπότονες σε σχέση με το περιβάλλον μέσω της άντλησης ιόντων από το κυτταρόπλασμα του προς το περιβάλλον E. Κανένα από τα πιο πάνω. 28. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια στο αίμα βρίσκονται φυσιολογικά σε ωσμωτική ισορροπία με το πλάσμα. Ερυθρά αιμοσφαίρια απομονώθηκαν από το αίμα και τοποθετήθηκαν σε τρία (3) διαλύματα (Ι, ΙΙ, ΙΙΙ). Μετά από κάποιο χρόνο τα κύτταρα μελετήθηκαν με τη βοήθεια μικροσκοπίου και τα ευρήματα απεικονίζονται στο σχεδιάγραμμα. Με βάση αυτά τα ευρήματα, ποια είναι η σχετική τονικότητα (ισότονο-υπέρτονο-υπότονο) του κάθε διαλύματος; I II III A. Ισότονο ως προς το II Υπέρτονο ως προς το III Υπέρτονο ως προς το II B. Υπέρτονο ως προς το III Υπότονο ως προς το I Υπέρτονο ως προς το II C. Υπέρτονο ως προς το III Υπέρτονο ως προς το I Υπότονο ως προς το πλάσμα D. Υπέρτονο ως προς το πλάσμα Υπότονο ως προς το πλάσμα Ισότονο ως προς το πλάσμα E. Υπότονο ως προς το πλάσμα Υπέρτονο ως προς το πλάσμα Ισότονο ως προς το πλάσμα 29. Η φωτοσύνθεση θα γίνει πιο αποτελεσματικά με: A. κίτρινο φως B. λευκό φως C. κόκκινο φως D. μπλε φως E. σκοτάδι. 30. Δίπλα φαίνεται ο πίνακας που περιγράφει τον οδοντικό τύπο του ανθρώπου. Ποια από τις πιο κάτω δηλώσεις είναι ΛΑΘΟΣ συμπέρασμα σχετικά με τον οδοντικό τύπο; A. Υπάρχουν 32 δόντια σύνολο B. Υπάρχουν 4 κοπτήρες στη άνω γνάθο C. Υπάρχουν 4 προγόμφιοι στην κάτω γνάθο D. Υπάρχουν 3 γομφίοι στην κάτω γνάθο E. Υπάρχουν συνολικά 4 κυνόδοντες. κοπτήρες/ τομείς κυνόδοντες προγόμφιοι γομφίοι μισή άνω γνάθος μισή κάτω γνάθος 31. Ποια από τις παρακάτω δηλώσεις ΔΕΝ ισχύει για τις εντερικές λάχνες; A. Είναι πολυπληθείς προεκβολές που έχουν πολλές μικρολάχνες B. Αυξάνουν την εσωτερική επιφάνεια του λεπτού εντέρου C. Περιέχουν αγγεία τόσο του κυκλοφορικού όσο και του λεμφικού συστήματος D. Λαμβάνουν μέρος μόνο στην απορρόφηση των λιπών E. Μια πτυχή του λεπτού εντέρου περιέχει πολλές λάχνες. 9

10 32. Στο διάγραμμα φαίνεται η σχέση μεταξύ της συγκέντρωσης του υποστρώματος και της ταχύτητας της αντίδρασης που καταλύεται από το ένζυμο φωσφατάση. Τι είναι πιθανότερο να απεικονίζει η γραφική παράσταση στο διάγραμμα; A. Την παρουσία ενεργοποιητή του ενζύμου κατά την αντίδραση B. Η ταχύτητα της ενζυμικά καταλυώμενης αντίδρασης είναι ευθέως ανάλογη με τη συγκέντρωση του υποστρωμάτος C. Την παρουσία αναστολέα του ενζύμου κατά την αντίδραση D. Το σχηματισμό του συμπλόκου ενζύμου-υποστρώματος E. Σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις υποστρώματος η ταχύτητα αντίδρασης αυξάνεται. 33. Στο σχήμα φαίνονται τα αποτελέσματα από τρία πειράματα που έγιναν σε διαφορετικές συνθήκες για να μελετηθεί η σχέση μεταξύ ταχύτητας αντίδρασης και συγκέντρωσης υποστρώματος για μια ενζυμικά καταλυόμενη αντίδραση. Ποια από τις πιο κάτω επιλογές αντιστοιχεί ορθά τις καμπύλες a, b και c με τις συνθήκες πειράματος; A. B. C. D. E. a b c Αντίδραση στην παρουσία Αντίδραση στην παρουσία μη- Αντίδραση στην παρουσία ενεργοποιητή συναγωνιστικού αναστολέα συναγωνιστικού αναστολέα Αντίδραση στην απουσία Αντίδραση στην παρουσία ενεργοποιητή Αντίδραση στην παρουσία αναστολέα αναστολέα Αντίδραση στην παρουσία Αντίδραση στην απουσία αναστολέα Αντίδραση στην παρουσία μη συναγωνιστικού αναστολέα συναγωνιστικού αναστολέα Αντίδραση στην απουσία Αντίδραση στην παρουσία μη- Αντίδραση στην παρουσία αναστολέα συναγωνιστικού αναστολέα συναγωνιστικού αναστολέα Αντίδραση στην απουσία Αντίδραση στην παρουσία Αντίδραση στην παρουσία μη αναστολέα συναγωνιστικού αναστολέα συναγωνιστικού αναστολέα 34. Το μόριο ΙΙ είναι απαραίτητο για να λειτουργήσει το ένζυμο. Αυτό το μόριο δεν είναι μόνιμα συνδεδεμένο με το ένζυμο. Σύμφωνα με αυτές τις πληροφορίες και το διάγραμμα που φαίνεται: A. το μόριο Ι είναι συνένζυμο και το μόριο ΙΙΙ ολοένζυμο. B. το μόριο ΙΙ είναι συνένζυμο και μόριο ΙΙΙ αποένζυμο. C. το μόριο ΙΙ είναι προσθετική ομάδα και το μόριο ΙΙΙ ολοένζυμο. D. το μόριο ΙΙ είναι προσθετική ομάδα και το μόριο ΙΙΙ αποένζυμο. E. το μόριο Ι είναι αποένζυμο και το μόριο ΙΙΙ ολοένζυμο. 10

11 35. Η διάταξη που φαίνεται ετοιμάστηκε για να μελετηθεί πώς διαλύματα διαφορετικής αλατότητας επηρεάζουν τη Διάλυμα Αλλαγή μάζα της πατάτας. Ετοιμάστηκαν πέντε διαφορετικοί στη μάζα (%) δοκιμαστικοί σωλήνες, όπως αυτός που φαίνεται στο σχήμα. Ο κάθε σωλήνας περιείχε διάλυμα του ιδίου I. +15 άλατος, με διαφορετική όμως συγκέντρωση. Κάθε II. +10 κύλινδρος της πατάτας ζυγίστηκε και τοποθετήθηκε στο διάλυμα όπου και παρέμεινε για μια ώρα. Ακολούθως, ο III. - 5 κάθε κύλινδρος ζυγίστηκε ξανά, μετά την επώαση, για να IV υπολογιστεί το ποσοστό της αλλαγής στη μάζα της. Ο πιο κάτω πίνακας δείχνει τα αποτελέσματα της V διερεύνησης. Ποια από τις πιο κάτω επιλογές Α-Ε, που αφορούν στην πιο πάνω διερεύνηση, είναι ορθή; A. Μετά από μια ώρα στο διάλυμα I, το νερό κινήθηκε έξω από τα κύτταρα της πατάτας και τα κύτταρα έπαθαν πλασμόλυση B. Το διάλυμα II είναι υπέρτονο ως προς το διάλυμα III C. Το διάλυμα II είναι υπότονο ως προς το διάλυμα Ι D. Το διάλυμα V είναι υπέρτονο ως προς το κυτταρόπλασμα των κυττάρων της πατάτας E. Το διάλυμα IV είναι υπότονο ως προς το κυτταρόπλασμα των κυττάρων της πατάτας. 36. Πιο κάτω παρουσιάζονται 4 βασικά ένζυμα της πέψης, το όργανο σύνθεσης τους και το όργανο στο οποίο δρουν. Ποια επιλογή είναι ΛΑΘΟΣ; A. Σακχαράση λεπτό έντερο λεπτό έντερο B. Πεψίνη γαστρικοί αδένες στομάχι C. Νουκλεάση δωδεκαδάκτυλο πάγκρεας D. Λιπάση πάγκρεας λεπτό έντερο E. Εντεροπεπτιδάση λεπτό έντερο λεπτό έντερο. 37. Τι θα συμβεί αν για κάποιο οργανικό λόγο οι εκκρίσεις των οξυντικών κυττάρων του γαστρικού αδένα αναστέλλονταν; I. Η εντεροκινάση δε θα εκκρίνεται από τα τοιχώματα του δωδεκαδακτύλου και έτσι το θρυψινογόνο (ανενεργός θρυψίνη) δε θα μετατρέπεται σε θρυψίνη II. Ο γαστρικός χυμός δε θα περιέχει χυμοσίνη III. Ο γαστρικός χυμός δε θα περιέχει πεψινογόνο IV. Ο γαστρικός χυμός δε θα περιέχει πεψίνη V. Θα επηρεαστεί αρνητικά η απορρόφηση της βιταμίνης Β12. A. Ι και IV B. III και V C. II και III D. III και V E. IV και V. 38. Εάν σας έλεγαν ότι μία από τις χρησιμότητες των χολικών αλάτων είναι ότι δρουν επίσης ως ενεργοποιητές ενός ενζύμου, ποιο από τα ακόλουθα ένζυμα είναι πιθανότερο να ενεργοποιούν; A. Το πεψινογόνο B. Το θρυψινογόνο C. Την παγκρεατική λιπάση D. Την παγκρεατική α-αμυλάση E. Την αμινοπεπτιδάση. 11

12 Οι ερωτήσεις 39 και 40 είναι συνεχόμενες 39. Ένας νευρώνας διατηρεί σταθερές τις συγκεντρώσεις των ηλεκτρολυτών στο κυτταρόπλασμα του χρησιμοποιώντας κανάλια K + και Na +, καθώς και μια αντλία Na + /K +. Σε πειραματική διερεύνηση διατηρούμε το νευρώνα σε διάλυμα παρόμοιο με το φυσιολογικό εξωκυττάριο υγρό του εγκεφάλου υπό συνθήκες σταθερής παροχής οξυγόνου για τις αναπνευστικές λειτουργίες των κυττάρων. Ποια από τις παρακάτω επιλογές καταγράφει ορθά το τι θα συμβεί με τη μετακίνηση ιόντων Na + /K + ; A. B. C. D. Ε. Διαμέσου Καναλιών Διαμέσου της αντλίας Na + /K +. Na + θα διαχέεται προς τα K + θα διαχέεται προς τα Na + θα αντλείται προς τα K + θα αντλείται προς τα ΕΞΩ ΜΕΣΑ ΜΕΣΑ ΕΞΩ Na + θα διαχέεται προς τα K + θα διαχέεται προς τα Na + θα αντλείται προς τα K + θα αντλείται προς τα ΜΕΣΑ ΕΞΩ ΜΕΣΑ ΕΞΩ Na + θα διαχέεται προς τα K + θα διαχέεται προς τα Na + θα αντλείται προς τα K + θα αντλείται προς τα ΕΞΩ ΜΕΣΑ ΕΞΩ ΜΕΣΑ Na + θα διαχέεται προς τα K + θα διαχέεται προς τα Na + θα αντλείται προς τα K + θα αντλείται προς τα ΜΕΣΑ ΕΞΩ ΕΞΩ ΜΕΣΑ Δε θα παρατηρηθεί καμία μετακίνηση ιόντων αφού ο νευρώνας διαθέτει και κανάλια και αντλίες 40. Μετά από λίγα λεπτά προστίθενται στο διάλυμα ιόντα Κυανίου. Ποιες από τις πιο κάτω δηλώσεις περιγράφουν τις πιθανότερες αλλαγές στις συγκεντρώσεις ιόντων και το pη στον νευρώνα και τα οργανίδια του; I. Η συγκέντρωση ιόντων Κ + στο κύτταρο αυξάνεται II. Η συγκέντρωση ιόντων Κ + στο κύτταρο μειώνεται III. Το ph στον διαμεμβρανικό χώρο των μιτοχονδρίων μειώνεται IV. Η συγκέντρωση των ιόντων όξινου ανθρακικού (το CO 2 στο νερό) στο διάλυμα αυξάνεται V. Η συγκέντρωση των ιόντων όξινου ανθρακικού (το CO 2 στο νερό) στο διάλυμα μειώνεται. A. Ι και ΙΙ B. Ι, ΙΙ και V C. II και III D. ΙΙΙ και IV E. ΙΙ και V. 41. Σε σύγκριση με μια αντίδραση που δεν καταλύεται από ένζυμο, όλα τα ακόλουθα είναι τα χαρακτηριστικά μιας ενζυμικά καταλυόμενης αντίδρασης ΕΚΤOΣ του ότι: A. έχει μικρότερη ενέργεια ενεργοποίησης B. δεν αλλάζει η χημική ισορροπία της C. επιταχύνεται ο ρυθμός της αντίδρασης D. μπορεί να επιτευχθεί η μέγιστη ταχύτητα E. μειώνεται η διαφορά ενέργειας μεταξύ αντιδρώντων και προϊόντων. 42. Αν κάνουμε δειγματοληψία αίματος από την πυλαία φλέβα μπορούμε να προσδιορίσουμε τα διατροφικά επίπεδα για όλα τα ακόλουθα συστατικά που μπορεί να περιλαμβάνονται σε ένα γεύμα ΕΚΤΟΣ από: A. τις πρωτεΐνες B. τη σακχαρόζη C. την αλκοόλη D. το λίπος E. Όλα τα πιο πάνω μπορούν να προσδιοριστούν. 12

13 43. Τα αμινοξέα είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν ως αναπνευστικό υπόστρωμα. Για παράδειγμα, το γλουταμινικό οξύ απαμινώνεται και μετατρέπεται σε α-κετογλουταρικό οξύ το οποίο είναι δυνατό να εισέλθει στις αντιδράσεις του κύκλου του κιτρικού οξέος. Να υπολογίσετε τον αριθμό των μορίων ΑΤΡ που θεωρητικά μπορούν να παραχθούν για ένα μόριο α-κετογλουταρικού οξέος που εισέρχεται στον κύκλο. Να θεωρήσετε ότι σε αυτή την περίπτωση ο κύκλος ολοκληρώνεται με την παραγωγή οξαλοξικού οξέος. A. 24 B. 18 C. 12 D. 9 E Μια ζωντανή αμοιβάδα επωάστηκε σε ένα διάλυμα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η συγκέντρωση των ιόντων στο πρωτόπλασμα της αμοιβάδας και το εξωκυττάριο περιβάλλον, ΕΚΠ, μετά την επώαση, εκφράζεται στον πιο κάτω πίνακα ως μονάδες ιόντων ανά χιλιοστόλιτρο. Ποιο/ποια από τα τέσσερα ιόντα που φαίνονται στον πίνακα θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε ότι μετακινήθηκε διαμέσου της μεμβράνης της αμοιβάδας μόνο με απλή διάχυση; [να θεωρήσετε επίσης ότι η κυτταρική μεμβράνη της αμοιβάδας είναι διαπερατή σε κάποιο βαθμό σε όλα τα παραπάνω ιόντα.] Αμοιβάδα ΕΚΠ Na + K + Cl - HCO A. Na + B. HCO - 3 C. Na +, K +, Cl - και HCO - 3 D. Na +, Cl - και HCO - 3 E. K Αναφερόμενοι στην οξείδωση της γλυκόζης, ποια από τις ακόλουθες γραμμές παραθέτει το ένζυμο ορθά συνδεδεμένο με τη διαδικασία στην οποία εμπλέκεται; Διαδικασία Ένζυμο I. Κύκλος Krebs Καρβοξυδισμουτάση II. Αλκοολική Ζύμωση Πυροσταφυλική καρβοξυλάση III. Αναπνευστική Αλυσίδα Κυτταροχρωμική Οξειδάση IV. Χημειώσμωση ATP συνθετάση V. Γλυκόλυση Εξoκινάση VI. Παραγωγή χημικής ενέργειας με τη χρήση ενέργειας από ATP συνθετάση την κλίση συγκέντρωσης πρωτονίων VII. Γαλακτική ζύμωση Πυροσταφυλική καρβοξυλάση A. Όλες οι Ι-VII είναι σε ορθή αντιστοιχία B. IV και V C. III, IV D. II, III, IV, V και VI E. Ι, ΙΙΙ, ΙV, V, VII. 13

14 Οι ακόλουθες πληροφορίες αφορούν τις ερωτήσεις 46 και 47 Σε κλειστό γυάλινο δοχείο τοποθετήθηκαν υδρόβια πράσινα φυτά και ψάρια. Στα ψάρια χορηγήθηκαν νιφάδες τροφής. Το δοχείο φωτίστηκε με φως διαφορετικού χρώματος σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και πάρθηκαν μετρήσεις. Όλες οι υπόλοιπες συνθήκες διατηρήθηκαν σταθερές σε όλα τα πειράματα. Πείραμα Χρώμα ακτινοβολίας 1 Μπλε 2 Kόκκινο 3 Πράσινο 4 Kίτρινο 46. Εάν υποθέσουμε ότι κανένας άλλος παράγοντας δεν επηρεάζει τη διαβίωση των ψαριών, σε ποια από τις πιο πάνω πειραματικές διατάξεις είναι πιο πιθανό ότι θα μπορούσε να συντηρηθεί μεγαλύτερος αριθμός ψαριών; A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 E. Σε όλες τις συνθήκες του πειράματος τα ψάρια διαβιώνουν εξίσου καλά. 47. Όταν επαναλάβαμε το ίδιο πείραμα στην απουσία ψαριών, η μέγιστη απόδοση της φωτοσύνθεσης μειώθηκε και για τα τέσσερα διαφορετικά μήκη κύματος (πείραμα 1-4). Βασισμένοι σε αυτή τη διαπίστωση μπορούμε να συμπεράνουμε ότι: A. η συγκέντρωση CO 2 είναι καθοριστική (περιοριστικός παράγοντας) για τη φωτοσύνθεση B. η συγκέντρωση O 2 είναι καθοριστική (περιοριστικός παράγοντας) για τη φωτοσύνθεση C. η ένταση του φωτός είναι καθοριστική (περιοριστικός παράγοντας) για τη φωτοσύνθεση D. η βιομάζα των φυτών είναι καθοριστική (περιοριστικός παράγοντας) για τη φωτοσύνθεση E. το μήκος κύματος του φωτός είναι καθοριστικό (περιοριστικός παράγοντας) για τη φωτοσύνθεση. 48. Ένα βακτηριακό στέλεχος, που χρησιμοποιείται σε βιομηχανική κλίμακα, παράγει τις ουσίες Α και Β. Η αμφίδρομη αυτή αντίδραση καταλύεται από τα ένζυμα Υ και Ζ όπως φαίνεται στην πιο πάνω εξίσωση. Στο διπλανό διάγραμμα παρουσιάζεται η ενεργότητα των Ενζύμων Y και Z σε συνάρτηση με τη θερμοκρασία. Σε ποια θερμοκρασία θα πρέπει να γίνεται η επώαση έτσι ώστε να μεγιστοποιηθεί η παραγωγή της ουσίας B; A. 10 C B. 15 C C. 20 C D. 25 C E. 35 C. 14

15 49. Το πρώτο στάδιο στον Κύκλο του Κάλβιν είναι μια σειρά αντιδράσεων οι οποίες οδηγούν στη μετατροπή ενός μορίου των πέντε (5) ανθράκων σε δύο μόρια των τριών (3) ανθράκων. Αυτές οι αντιδράσεις καταλύονται διαδοχικά από το ίδιο ένζυμο. Με βάση τις γνώσεις σας ποιες από τις πιο κάτω ουσίες συνδέονται στο ενεργό κέντρο του ενζύμου αυτού: 1. Μονοφωσφορική ριβουλόζη 2. Διφωσφορική ριβουλόζη 3. Οξαλοξικό οξύ 4. Διοξείδιο του άνθρακα 5. Φωσφορογλυκερυναλδεΰδη 6. Νερό 7. Οξυγόνο. A. 1, 2, 3, 5 B. 1, 3, 4 C. 1, 2, 6 D. 2, 4, 6 E. 2, 4, 6, Η χολέρα είναι μια μόλυνση του λεπτού εντέρου που προκαλείται από το βακτήριο Vibrio cholerae. Η παρουσία του βακτηρίου στο έντερο προκαλεί μεταξύ άλλων, αύξηση της έκκρισης ιόντων Νa + και Cl - στον αυλό του εντέρου γεγονός που προκαλεί έντονη διάρροια. Να επιλέξετε ποιες από τις πιο κάτω δηλώσεις ισχύουν. 1. Λόγω ώσμωσης αυξάνεται η έκκριση νερού στο εσωτερικό του εντέρου 2. Αυξημένες συγκεντρώσεις των ιόντων νατρίου προκαλούν επαναρρόφηση νερού στα αιμοφόρα αγγεία των εντερικών λαχνών 3. Η διάρροια μπορεί να προκαλεσει τελικά αφυδάτωση στον οργανισμό και πιθανό θάνατο 4. Τα ιόντα χλωρίου θα προκαλέσουν έλκος στο βλεννογόνο του εντέρου και αυτό θα προκαλέσει άμεσα το θάνατο στα θύματα. A. 1, 2, 4 B. 1, 3 C. 2, 3 D. 2, 4 E. 1, 2, 3, 4. 15

16 ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΥΠΡΟΥ 11 Η 25 Η ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 9 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ