Μύθοι και αλήθειες για τους Ιδιωτικούς Τηλεοπτικούς Σταθµούς Εθνικής Εµβέλειας. Non Paper

Transcript

1 Μύθοι και αλήθειες για τους Ιδιωτικούς Τηλεοπτικούς Σταθµούς Εθνικής Εµβέλειας Non Paper Πέµπτη 30 Ιουλίου

2 Εισαγωγή Στο δηµόσιο διάλογο επικρατούν στρεβλώσεις για το τηλεοπτικό τοπίο, γι αυτό είναι αναγκαίο να αποκαταστηθεί η αλήθεια για όσα πραγµατικά ισχύουν στον κλάδο της ιδιωτικής τηλεόρασης. Οι βασικοί άξονες γύρω από τους οποίους εγείρονται σχόλια στη δηµόσια συζήτηση κι απαιτείται να αποσαφηνιστούν οι µύθοι και οι αλήθειες είναι: η Αδειοδότηση Παρόχου ικτύου και οι Συχνότητες για επίγεια ψηφιακή τηλεοπτική εκποµπή και οι Φόροι και τέλη που έχουν πληρωθεί, αλλά στρεβλά έχει επικρατήσει στην κοινή γνώµη και συνεχίζει να προωθεί η κυβέρνηση ότι δεν έχουν αποδοθεί στην Πολιτεία. Σε αυτό το πλαίσιο, ακολουθούν οι ενότητες που αναλύουν µε σαφήνεια τι ισχύει σχετικά µε: Α. Το πλαίσιο λειτουργίας Β. Την αδειοδότηση του Παρόχου ικτύου και τις συχνότητες για επίγεια ψηφιακή τηλεοπτική εκποµπή Γ. Οικονοµικές απαιτήσεις της κυβέρνησης / Τέλη αναλογικής εποχής / Σύγκριση Τελών και Λοιπών Επιβαρύνσεων µεταξύ Ευρωπαϊκών Χωρών / Φόροι και Λοιπές Επιβαρύνσεις Τ/Ο Σταθµών / ιαφήµιση. Τη συνεισφορά του κλάδου στην ελληνική οικονοµία Ε. Τις επιδιώξεις της κυβέρνησης 2

3 Α) Το πλαίσιο λειτουργίας Στη συζήτηση που υπάρχει στο δηµόσιο διάλογο για το τηλεοπτικό τοπίο συχνά αναφέρεται ότι οι τηλεοπτικοί σταθµοί δεν έχουν άδεια λειτουργίας. εν Ισχύει! Οι τηλεοπτικοί σταθµοί πανελλαδικής εµβέλειας λειτουργούν απολύτως νόµιµα. Το καθεστώς λειτουργίας τους θεσµοθετήθηκε µε νόµο το 1989 και αδειοδοτήθηκαν µε βάση τις ισχύουσες διατάξεις. εν έχει γίνει κατανοητό ότι το υφιστάµενο πλαίσιο λειτουργίας των τηλεοπτικών σταθµών είναι πολύ διαφορετικό από αυτό της έναρξης λειτουργίας της ιδιωτικής τηλεόρασης, από τη στιγµή που ξεκίνησε η ψηφιακή εποχή. εν υπάρχει αναλογική εκποµπή, η εποµπή γίνεται µόνο ψηφιακά. Γίνεται από τον πάροχο δικτύου, την Digea, που διαφέρει από τον πάροχο περιεχοµένου, τους τηλεοπτικούς σταθµούς (οι οποίοι είναι µέτοχοι της Digea). Ένα µεγάλο µέρος όσων ακούγονται δεν ισχύουν, επειδή το θεσµικό πλαίσιο που εφαρµόζεται εξαιτίας του ψηφιακού φάσµατος, είναι ρυθµισµένο, στη βάση όσων έχει η ίδια η Πολιτεία έχει θέσει, εξαιτίας και των σχετικών ευρωπαϊκών υποχρεώσεων. Α1. Ο πιο µεγάλος µύθος αφορά στην αδειοδότηση. Πράγµατι δεν πραγµατοποιήθηκαν διαγωνισµοί για την περίοδο του αναλογικού σήµατος εκποµπής των σταθµών, µε απόλυτη ευθύνη την πολιτείας, σε αντίθεση µε την ψηφιακή εποχή που ακολουθήθηκαν όλες οι διαδικασίες - και νοµοθέτησης - στη βάση των ευρωπαϊκών οδηγιών. 3 Από τη µέρα έναρξης λειτουργίας των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθµών µε αναλογικό σήµα, παρόλο που πάρα πολλές φορές ξεκίνησαν διαγωνιστικές διαδικασίες αδειοδότησης είτε των ραδιοφωνικών είτε των τηλεοπτικών µη κρατικών σταθµών, αυτές δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. Τέσσερις φορές, το 1990, το 1992, το 1998 και το 2003, οι προκηρυχθείσες αδειοδοτικές διαδικασίες για τους µη κρατικούς τηλεοπτικούς σταθµούς δεν ολοκληρώθηκαν. Συνολική αδειοδότηση των µη κρατικών τηλεοπτικών σταθµών όλης της επικράτειας δεν έγινε, από το 1989 (οπότε δηµοσιεύθηκε ο Ν. 1866/1989 µε τον οποίο θεσπίσθηκε η µη κρατική τηλεόραση). Από το 2011, η Ελλάδα, ακολουθώντας την ευρωπαϊκή νοµοθεσία υποχρέωσε τους τηλεοπτικούς σταθµούς να προβούν σε µετατροπή του συστήµατος µετάδοσης από αναλογικό σε ψηφιακό και να µην κατέχουν συχνότητες. Στόχος ήταν να απελευθερωθεί το µείζον µέρος του φάσµατος συχνοτήτων, ώστε να χρησιµοποιηθεί από την κινητή τηλεφωνία (ψηφιακό µέρισµα), µετά από διαγωνισµό για την παραχώρησή του. Οι τηλεοπτικοί σταθµοί υποχρεώθηκαν να κάνουν παράλληλη λειτουργία αναλογικού και ψηφιακού συστήµατος µετάδοσης (δύο επενδύσεις, δύο λειτουργικά κόστη), µεταβαίνοντας σταδιακά στην πλήρη ψηφιακή µετάδοση. Κάθε µετάβαση των τηλεοπτικών σταθµών από την αναλογική στην ψηφιακή εκποµπή, σήµαινε επιστροφή της αναλογικής συχνότητας

4 στο ηµόσιο, όπως πιστοποιείται από τις δηλώσεις των σταθµών προς το ΕΣΡ και τις αντίστοιχες πιστοποιήσεις της ΕΕΤΤ. Από το 2012 ξεκίνησε σταδιακά η επιστροφή των συχνοτήτων εκποµπής τηλεοπτικού σήµατος από τους µέχρι τότε τηλεοπτικούς σταθµούς και ανατέθηκε η χρήση τους στους παρόχους δικτύου. Η ολοκληρώθηκε το 2014 µε το τέλος της διαγωνιστικής ς. Με τον ίδιο νόµο καταργήθηκε η υποχρέωση των τηλεοπτικών σταθµών να καταβάλλουν προς το δηµόσιο οποιοδήποτε αντάλλαγµα για τη χρήση των συχνοτήτων µε το πέρας της ς. Η υποχρέωση αυτή επιβάρυνε πια όσους χρησιµοποιούσαν τις συχνότητες, δηλαδή τους παρόχους δικτύου. Αυτή η καταβολή ανταλλάγµατος προβλέφθηκε σε πλειοδοτικούς διαγωνισµούς, ενώ την τιµολογιακή πολιτική των παρόχων δικτύων προς τους πελάτες τους παρόχους περιεχοµένου έκανε η ΕΕΤΤ. Υπογραµµίζεται ότι το δικαιώµα που σκοπεύει η κυβέρνηση να αδειοδοτήσει, δεν είναι το δικαίωµα κατοχής τηλεοπτικών συχνοτήτων. Οι τηλεοπτικοί σταθµοί της Ευρώπης, µε το πέρασµα στην ψηφιακή εποχή, έπαψαν να είναι πάροχοι δικτύων, είναι πλέον πάροχοι περιεχοµένου. Η δε πλατφόρµα οπτικοακουστικού περιεχοµένου επιλέγεται από το κοινό, που ωστόσο µπορεί να επιλέξει όποιο πάροχο περιεχοµένου επιθυµεί (για παράδειγµα διαδίκτυο ή συνδροµητική τηλεόραση, που δεν απαιτούν κρατικές άδειες και δεν έχουν σύνορα, ενώ το διαδίκτυο δεν έχει επιβαρύνσεις από διαφηµιστική εκµετάλλευση). Το οπτικοακουστικό περιεχόµενο, εκτός της Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης, είναι πλέον διαθέσιµο στο κοινό και µέσω εναλλακτικών πλατφορµών διανοµής, δηλαδή ικτυακή Τηλεόραση (IPTV), ορυφορική Τηλεόραση, ιαδικτυακή Τηλεόραση (Over The Top ή WebTV) που δεν απαιτούν κρατικές άδειες και δεν έχουν σύνορα 1, ενώ το ιαδίκτυο δεν έχει επιβαρύνσεις από διαφηµιστική εκµετάλλευση. Η µετάβαση από την αναλογική στην ψηφιακή εποχή έφερε τροποποιήσεις στα αδειοδοτικά πλαίσια. Β. Αδειοδότηση Παρόχου ικτύου / Συχνότητες για επίγεια ψηφιακή τηλεοπτική εκποµπή Σύµφωνα µε τοποθετήσεις στελεχών της κυβέρνησης, η παραχώρηση των συχνοτήτων επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης στην DIGEA, έγινε µε σκανδαλώδεις όρους και καταχρηστικές µεθοδεύσεις που ζηµίωσαν το δηµόσιο συµφέρον. εν ισχύει! 1 Δεν ισχύει για την IPTV ότι δεν υπάρχουν σύνορα, επειδή χρησιμοποιεί το τηλεπικοινωνιακό δίκτυο της χώρας. 4

5 Η παραχώρηση των τηλεοπτικών συχνοτήτων στην Digea έγινε κατόπιν διεθνούς διαγωνισµού, οι όροι του οποίου κοινοποιήθηκαν από την ΕΕΤΤ στις καθ ύλην αρµόδιες Ευρωπαϊκές αρχές για θέµατα συµβατότητας µε το Ευρωπαϊκό πλαίσιο χωρίς να υπάρξει καµία αρνητική παρατήρηση. Σκόπιµα επιδιώκεται να δηµιουργηθεί ένα περιβάλλον αµφιβολίας και αρνητισµού ως προς τη νοµιµότητα της ς, προκειµένου να προχωρήσει σε εκ νέου πώληση των συχνοτήτων. Το παρόν περιβάλλον λειτουργίας και αδειοδότησης του Παρόχου ικτύου, όπως έχει διαµορφωθεί, αποτελεί το πρώτο και πολύ σηµαντικό βήµα εξορθολογισµού του τηλεοπτικού τοπίου στην Ελλάδα και σύγκλισης στα ευρωπαϊκά πρότυπα. Τέλος η µετάβαση στην Ελλάδα αποτελεί παράδειγµα επιτυχίας τόσο ως προς την αποδοχή της αλλαγής από το κοινό όσο και από την ταχύτητα στην οποία πραγµατοποιήθηκε, µε πολλαπλά οφέλη για την Πολιτεία αλλά και τους Έλληνες τηλεθεατές. Β1. Η δηµοπράτηση των τηλεοπτικών συχνοτήτων ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2014 µε την του ιεθνούς πλειοδοτικού διαγωνισµού. Εποµένως, οποιαδήποτε αναφορά σε επανα-δηµοπράτηση σηµαίνει ακύρωση ενός ιεθνούς ιαγωνισµού, ενώ η Πολιτεία επιδιώκει να πράξει για δεύτερη φορά κάτι που έχει ήδη κάνει. Η δηµοπράτηση έχει γίνει µε ανοιχτό, διεθνή, διαγωνισµό και τις πλέον διαφανείς διαδικασίες µε βάση τις Ευρωπαϊκές πρακτικές, δεδοµένου του πλειοδοτικού χαρακτήρα του. Από τον Ιούνιο ως το εκέµβριο του 2013, πραγµατοποιήθηκε σειρά διαβουλεύσεων για το τεύχος προκήρυξης (τους όρους του διαγωνισµού) µε στόχο την διασφάλιση τόσο της διαφάνειας όσο και της ευρύτερης δυνατής αποδοχής από τα πιθανά ενδιαφερόµενα µέρη. Υπήρχε εξαρχής πρόβλεψη για το τι θα γινόταν εάν υπήρχε µόνο µία υποψηφιότητα στο πλαίσιο της πρακτικής της ΕΕΤΤ και σε άλλους παρόµοιους ιαγωνισµούς. Στην Ελλάδα επιλέχθηκε η του ανοιχτού πλειοδοτικού διαγωνισµού για την ανάδειξη του παρόχου, για να είναι πιο αυστηρό και διαφανές το πλαίσιο, µε επιπλέον στόχο τη µεγιστοποίηση εσόδου της Πολιτείας, καθώς και την ταχύτητα της ς δεδοµένου ότι αποτελούσε ζητούµενο για την Πολιτεία. Β2. Η Digea ολοκλήρωσε µε επιτυχία την µετάβαση από την αναλογική στην ψηφιακή τηλεόραση µέσα σε 224 ηµέρες ανοίγοντας το δρόµο για πολλαπλά ηµόσια οφέλη. 5 Μία αµιγώς ελληνική εταιρεία, επένδυσε περίπου 35 εκ ευρώ βασισµένη σε ιδιωτικά κεφάλαια για την πραγµατοποίηση του έργου της µετάβασης στην ψηφιακή εποχή. Η έγκαιρη ολοκλήρωση της µετάβασης επέτρεψε την απελευθέρωση του Ψηφιακού Μερίσµατος και τη δηµοπράτησή του εντός του 2014 (κινητή

6 τηλεφωνία), κάτι που αποτελούσε ανελαστική υποχρέωση της χώρας, αποφέροντας άµεσα οφέλη για την Πολιτεία ύψους 386εκ. Ενεργοποίησε 156 κέντρα εκποµπής σε όλη την Ελλάδα χρησιµοποιώντας εξοπλισµό κορυφαίας «πράσινης» τεχνολογίας και έδωσε πρόσβαση στο τεχνολογικά ανώτερο ψηφιακό σήµα σε πάνω από το 96% του ελληνικού πληθυσµού. Αναβάθµισε έτσι την καθηµερινή του τηλεοπτική εµπειρία µε θετικά περιβαλλοντικά αποτελέσµατα. Παρέχει τις υπηρεσίες της σε 8 τηλεοπτικούς σταθµούς Εθνικής Εµβέλειας και 103 τηλεοπτικούς σταθµούς Περιφερειακής Εµβέλειας. ηµιούργησε συµπαγές δίκτυο εκποµπής µε οµοιογενή κάλυψη για όλους τους σταθµούς. Με το ψηφιακό δίκτυο όλοι ανεξαιρέτως οι σταθµοί, Εθνικής και Περιφερειακής εµβέλειας αύξησαν την κάλυψη τους. Ανέλαβε η ίδια το έργο της ενηµέρωσης του κοινού µε πάνω από 15 διαφορετικά τηλεοπτικά σποτ και διανοµή έξι εκ. ενηµερωτικών φυλλαδίων. Αποτέλεσµα όλων αυτών ήταν η απροβληµάτιστη µετάβαση στην ψηφιακή εποχή και κυρίως χωρίς καµία οικονοµική επιβάρυνση της Πολιτείας. Β3. Το τίµηµα παραχώρησης ορίστηκε στα 18,3 εκ. ευρώ από τους αρµόδιους φορείς, µε βάση ευρωπαϊκές πρακτικές, και είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη. Το τίµηµα αυτό είναι το πιο ακριβό στην Ευρώπη από κάθε άποψη, µε δεδοµένο ότι υπάρχει επιπλέον κόστος επένδυσης στους τηλεοπτικούς σταθµούς, κάτι που εναλλακτικά θα µπορούσε να επενδυθεί στην παραγωγή περιεχοµένου. Όσον αφορά σε µεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, το τίµηµα του φάσµατος είναι µηδενικό για τη Γαλλία, ενώ στη Γερµανία το τίµηµα του φάσµατος ανά κάτοικο είναι 15 φορές κάτω από αυτό της Ελλάδας. Σε δείγµα 9 χωρών (Βουλγαρία, Τσεχία, Γαλλία, Γερµανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ρουµανία, Σουηδία και Ηνωµένο Βασίλειο), ο Μέσος Όρος του τιµήµατος του συνολικού φάσµατος για Επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση ανά κάτοικο είναι 3,5 φορές κάτω από το τίµηµα που πληρώθηκε από την Digea. Ένα ακόµη υψηλότερο τίµηµα (ακούστηκε παλαιότερα από τον νυν πρωθυπουργό και το ποσόν των 700εκ!), θα είχε µόνο «θύµα» την πολυφωνία, καθώς οι λιγότερο οικονοµικά δυνατοί τηλεοπτικοί σταθµοί δεν θα µπορούσαν να ανταπεξέλθουν. Β4. Η Digea καλύπτει το 96,2% του πληθυσµού της χώρας, ένα ποσοστό από τα υψηλοτέρα στην Ευρώπη. Η κάλυψη του περαιτέρω πληθυσµού είναι υποχρέωση κατ αρχήν της ηµόσιας τηλεόρασης ενώ σε περίπτωση που η πολιτεία επιθυµεί την διεύρυνση του Ιδιωτικού ικτύου, η πρακτική 6

7 να αναλαµβάνει αυτό το έργο η Τ.Α. είναι συνήθης τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Ο χάρτης συχνοτήτων για τους Ιδιωτικούς σταθµούς δίνει πληθυσµιακή κάλυψη 96,2%. Το ποσοστό αυτό είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη δεδοµένου ότι οι περισσότερες χώρες έχουν υποχρέωση κάλυψης το 95% ενώ υπάρχουν και χώρες που το ποσοστό αυτό πέφτει κάτω από το 90% για τους Ιδιωτικούς Σταθµούς. Σύµφωνα µε την EBU το αντίστοιχο όριο στόχος για την ηµόσια τηλεόραση είναι το 98%. Η Digea ενισχύει τον πλουραλισµό εξυπηρετώντας το µεγαλύτερο κατά κεφαλή αριθµό περιφερειακών τηλεοπτικών καναλιών, σε σχέση µε τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες: Χώρα Εθνικά Κανάλια Περιφερειακά Κανάλια Εθνικά Τ/Ο Κανάλια ανά εκ. Άτοµα Περιφερειακά Τ/Ο Κανάλια ανά εκ. Άτοµα Βουλγαρία Γαλλία Γερµανία Ισπανία Ιταλία Κύπρος Μεγάλη Βρετανία Πορτογαλία Ρουµανία Σουηδία Τσεχία 25 Μ/ 2.4 Μ/ Ελλάδα Μ.Ο. EU Β5. Στη δηµόσια συζήτηση υπάρχει το επιχείρηµα ότι η DIGEA λειτουργεί ανταγωνιστικά στη ηµόσια τηλεόραση, και είχε κλείσει για να διατεθεί το φάσµα που της ανήκει. Ωστόσο, η ηµόσια Τηλεόραση έχει το δικό της υπεραρκετό φάσµα, στα πρότυπα των Ευρωπαϊκών χωρών. Τα δύο δίκτυα, Ιδιωτικό και ηµόσιο, δεν «τέµνονται» επιχειρηµατικά πουθενά στην Ευρώπη. 7 Η ΕΡΤ έχει από νόµο το δικό της φάσµα (2 πανελλαδικοί πολυπλέκτες) το οποίο της απονεµήθηκε χωρίς κόστος, µε νόµο από το 2013 (4070/13). Η χωρητικότητα του φάσµατος της δηµόσιας τηλεόρασης είναι 12 σταθµοί Τυπικής Ευκρίνειας ή µέχρι 6 σταθµοί Υψηλής Ευκρίνειας. Η ΠΟΣΠΕΡΤ έστειλε σχόλια στην διαβούλευση τα οποία ελήφθησαν υπόψη από την ΕΕΤΤ. Η ηµόσια τηλεόραση από την φύση της δεν δύναται να συµµετέχει σε πλειοδοτικό διαγωνισµό του ηµοσίου δεδοµένου ότι τίθεται θέµα αθέµιτου ανταγωνισµού. εν υπάρχει τέτοιο προηγούµενο στην Ευρώπη, πόσο µάλλον αν ληφθεί υπόψη ότι δεν ετέθη πουθενά και θέµα αγοράς του συγκεκριµένου φάσµατος.

8 Τέλος, το δηµόσιο θα είχε υποστεί ζηµιά εάν η ΕΡΤ πλειοδοτούσε στον συγκεκριµένο διαγωνισµό γιατί δεν θα εισέπραττε στην πραγµατικότητα τίποτα από µια ιδιωτικοποίηση που θα απέφερε τουλάχιστον τα 18,3εκ της τιµής εκκίνησης. Με δύο λόγια, η ΕΡΤ, η οποία είναι ΕΚΟ, θα διέθετε χρήµατα και πάλι του δηµοσίου, άρα το ηµόσιο θα πλήρωνε το εαυτό του. Β6. Η Digea εφαρµόζει τον τιµοκατάλογο της ΕΕΤΤ που προβλέπει πολύ συγκεκριµένη και χαµηλή κερδοφορία (~8% κατά Μ.Ο.) επί του επενδυµένου κεφαλαίου µε ένα αυστηρά κοστοκεντρικό µοντέλο, ενώ δίνει πάνω από 20% έκπτωση στους πρώτους 18 µήνες. Το κόστος εκποµπής µέσω Digea είναι υποπολλαπλάσιο του κόστους δικτύου τόσο των περιφερειακών όσο και των εθνικής εµβέλειας σταθµών στην αναλογική εποχή. Το τιµολόγιο έχει καθοριστεί από (κοστοκεντρικό) µοντέλο που ορίζει και ελέγχει η ΕΕΤΤ καθορίζοντας ένα Ανώτατο Όριο Τιµής. Ο συνολικός υπολογισµός κόστους στο µοντέλο της ΕΕΤΤ οµογενοποιεί το κόστος ανάπτυξης και λειτουργίας του συνόλου της χώρας ήτοι το κόστος του εξοπλισµού και το κόστος λειτουργίας. Σε αυτό έχει δοθεί έκπτωση που ξεπερνάει το 20%. Ειδικά για τους περιφερειακούς σταθµούς έχει ληφθεί υπόψη ο πληθυσµιακός παράγοντας ώστε οι πιο εύρωστες αγορές να υποστηρίζουν τις ακριτικές και πιο αδύναµες. Το µηνιαίο κόστος για να εκπέµπει κανείς έναν Περιφερειακό σταθµό από το δίκτυο της Digea στην Ελλάδα κυµαίνεται από 1300 έως 6000 µηνιαίως. Μέσω του δικτύου της Digea, οι περιφερειακοί σταθµοί αναβάθµισαν την ποιότητα εκποµπής και την πληθυσµιακή τους κάλυψη, µειώνοντας σε κάθε περίπτωση το κόστος εκποµπής. Γ. Σύµφωνα µε προτάσεις που είδαν το φως της δηµοσιότητας, απαιτούνται από τους τηλεοπτικούς σταθµούς εκατοντάδες εκατ. ευρώ - χωρίς να εξηγείται αν αφορά τους παρόχους περιεχοµένου ή τους παρόχους δικτύου. Πρόκειται για απαίτηση άκυρη, άτοπη, άδικη, αλλά και ανέφικτο να υλοποιηθεί. Σύµφωνα µε την ρητορική της κυβέρνησης, οι τηλεοπτικοί σταθµοί δεν έχουν αποδώσει τους φόρους και τα τέλη που ορίζουν οι νόµοι. εν ισχύει! Η πραγµατικότητα είναι ότι έχουν αποδοθεί όλοι οι φόροι και όλα τα τέλη που προβλέπονται από τη νοµοθεσία, άµεσα και µετά από την έκδοση κάθε πράξης ετήσιου καθορισµού και ειδικότερου καταλογισµού. Ο κλάδος έχει πληρώσει πολλά χρήµατα στο ηµόσιο, ωστόσο η κυβέρνηση και το πολιτικό σύστηµα είναι που δεν έχουν αποδώσει τα χρήµατα που έπρεπε στους τηλεοπτικούς σταθµούς, µε στόχο να είναι όµηροι των επιδιώξεων του πολιτικού προσωπικού (και, βεβαίως, προφανώς για τους ίδιους πολιτικούς 8

9 λόγους, δεν έχει ολοκληρώσει κανένα αδειοδοτικό διαγωνισµό από αυτούς προκήρυξε από το 1995 και έπειτα). Ι) Οι οικονοµικές απαιτήσεις της κυβέρνησης Γ1. Η κυβέρνηση, σύµφωνα µε προτάσεις που απέστειλε προς τους θεσµούς και είδαν κατά καιρούς το φως της δηµοσιότητας, απαιτεί από τους τηλεοπτικούς σταθµούς εκατοντάδες εκατ. ευρώ - χωρίς να εξηγεί αν αφορά τους παρόχους περιεχοµένου ή τους παρόχους δικτύου. Πρόκειται για παράλογη απαίτηση που δεν µπορεί να υλοποιηθεί. Είναι απολύτως ασαφές τι ζητά η κυβέρνηση. Καταρχήν κάνει λόγο για τέλη που δεν έχουν εισπραχθεί, κάτι που είναι παντελώς ψευδές. Έχουν αποδοθεί στην πολιτεία όλα τα τέλη που της αναλογούν, τόσο για την αναλογική όσο και για την ψηφιακή εποχή (βλ. τέλη ψηφιακής εποχής και τέλη φάσµατος). Είναι ασαφές πόσα χρήµατα διεκδικεί και από πού, καθώς στις προτάσεις προς τους εταίρους έχουν παρουσιαστεί διαφορετικά κάθε φορά µεγέθη, από διαφορετικές πηγές. Η κατανοµή αυτή των χρηµάτων είναι αυθαίρετη και δεν έχει προκύψει από κάποιο οικονοµοτεχνικό µοντέλο. εν είναι σαφές από ποιους διεκδικεί αυτά τα χρήµατα, αν αφορά στους παρόχους δικτύου ή στους παρόχους περιεχοµένου και γιατί. Γ2. Οι συνολικές αυτές οικονοµικές απαιτήσεις, µε τα παραπάνω ποσά, που στάλθηκαν κι ως προτάσεις στους θεσµούς, είναι παράλογες κι ανεδαφικές. Ο τζίρος του κλάδου είναι πολύ µικρότερος κι είναι αδύνατο να εισπραχθούν, ενώ ακόµα και οι υπολογισµοί γίνονται σε λάθος βάση. Τα έσοδα του τηλεοπτικού κλάδου βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία και ο τζίρος βαίνει συνεχώς µειούµενος. Αιτία της φθίνουσας πορείας είναι η µείωση του διαφηµιστικού εσόδου τόσο εξαιτίας της κρίσης, όσο κι εξαιτίας του επιµερισµού της διαφηµιστικής δαπάνης από τα άλλα µέσα, όπως το διαδίκτυο, που λειτουργούν ως «Συγκοινωνούντα οχεία». Σηµαντική αιτία για τη µείωση του τζίρου του τηλεοπτικού κλάδου είναι και οι βαρύτατες επιπλέον επιβαρύνσεις που υπόκεινται οι τηλεοπτικοί σταθµού, όπως οι Ειδικοί Φόροι Τηλεόρασης, το αγγελιόσηµο ( αγγελιόσηµο 21.5% επί του διαφηµιστικού εσόδου, ειδικός φόρος τηλεόρασης 20% επί του τζίρου, φόρος υπέρ τυφλών 0,3% επί του τζίρου) που φτάνουν συνολικά την επιβάρυνση στο 41,8%. Μάλιστα, από τη στιγµή που ο τζίρος του κλάδου έχει τεράστιες ζηµίες που φθάνουν ακόµα και τα 50 εκ. ευρώ για το 2014, ενώ οι σωρευτικές ζηµιές των µελών της ΕΙΤΗΣΕΕ για την περίοδο υπερβαίνουν τα 500 εκ. είναι αδιανόητο να είναι απαιτητά από την κυβέρνηση τέτοια ποσά που στραγγαλίζουν τον κλάδο. 9

10 ΙΙ) Tέλη αναλογικής εποχής Γ3. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι τηλεοπτικοί σταθµοί δεν έχουν πληρώσει στο παρελθόν τέλη και ανακοινώνει ότι επιβάλλει τέλη χρήσεως συχνοτήτων για τα έτη , µε ποσοστό 2% επί των ακαθάριστων εσόδων τους για ποσά που δήθεν δεν εισπράχθηκαν. Όλα αυτά δεν ισχύουν. Στην πραγµατικότητα, οι τηλεοπτικοί σταθµοί έχουν πληρώσει όλα τα τέλη που προβλέπονται στη νοµοθεσία και από τότε που νοµοθετικά προβλέφθηκαν ειδικότερα (1989 έως σήµερα), άµεσα και µετά από την έκδοση κάθε πράξης ετήσιου καθορισµού και ειδικότερου καταλογισµού. Συγκεκριµένα, για την αναλογική εποχή, τα τέλη συχνοτήτων καταλογίζονται ανελλιπώς από το ελληνικό δηµόσιο από το 1995 και καταβάλλονται από τους τηλεοπτικούς σταθµούς που είναι µέλη της ΕΙΤΗΣΕΕ ανελλιπώς µε βάση όσα προβλέπονται από τη νοµοθεσία. Το σύνολο των καταβληθέντων ποσών ως τέλος 2% για χρήση συχνοτήτων από τα µέλη της ΕΙΤΗΣΕΕ από το 1995 ως σήµερα είναι ευρώ. Πέρα των χρηµάτων αυτών, οι τηλεοπτικοί σταθµοί µέλη της ΕΙΤΗΣΕΕ έχουν διαθέσει στο ελληνικό δηµόσιο airitime συνολικής αξίας ευρώ, µετά από οµόφωνες αποφάσεις των κοµµάτων που µετείχαν στις εκάστοτε διακοµµατικές επιτροπές εκλογών ή/και των ευρωκλογών από το 2004 και έπειτα, προκειµένου ο τηλεοπτικός χρόνος να χρησιµοποιηθεί για την προεκλογική προβολή των κοµµάτων µε τηλεοπτικά spots. Σε αυτό το ποσό airtime δεν υπολογίζεται το επιπλέον airtime που διέθεσαν οι τηλεοπτικοί σταθµοί, πάλι µε απόφαση των διακοµµατικών επιτροπών, για τις ίδιες περιόδους από το 2004 και έπειτα για την κάλυψη των προεκλογικών κινήσεων των κοµµάτων (οµιλίες, συνεντεύξεις, δραστηριότητες κ.ο.κ). Από το 2011 και µετά, η αξία αυτού του άνευ ανταλλάγµατος διατιθέντος airtime για διαφηµιστικό προεκλογικό χρόνο προβολήες των κοµµάτων ανέρχεται στο ποσό των ευρώ. Ειδικότερα,, µε νόµο που ψηφίστηκε το 2002 (ΦΕΚ Α 146/ ), προβλέφθηκε υποχρεωτικά η προβολή προεκλογικών µηνυµάτων των κοµµάτων από τα ραδιοτηλεοπτικά µέσα, που, όπως δηλώθηκε πολιτικά και υλοποιήθηκε στη συνέχεια µε σχετικές διοικητικές πράξεις που εκδόθηκαν, θα συµψηφίζονταν µέρος του τέλους χρήσεως συχνοτήτων µετά και την υπογραφή Υπουργικών Αποφάσεων. Για την περίοδο , αποφασιζόταν η µείωση των τελών από 2% σε 1%, για κάθε εκλογική αναµέτρηση (για κάθε βουλευτικές και ευρωβουλευτικές). Για τις εκλογικές αναµετρήσεις περιόδου εκδόθηκαν οι προβλεπόµενες Υπουργικές Αποφάσεις για την κατανοµή αλλά και την αποτίµηση του διατιθέµενου airtime προς τα κόµµατα συνολικής αξίας 28,2 εκ ευρώ: Αναµέτρηση Ηµεροµηνία ιεξαγωγής Απόφαση Ποσόν Εκλογές 7/3/2004 ΚΥΑ 2846/Ε

11 Ευρωεκλογές 13/6/2004 ΚΥΑ Εκλογές 16/9/2007 ΚΥΑ Ευρωεκλογές 7/6/2009 ΥΑ Εκλογές 4/10/2009 ΥΑ Μετά την υπογραφή των Υπουργικών Αποφάσεων το ποσό της διαφηµιστικής δαπάνης (airtime) που επιβαρύνθηκαν οι τηλεοπτικοί σταθµοί για τα κόµµατα στις εκλογές και ευρωεκλογές για την περίοδο , µε υπολογισµό 1%, έφτασε τα 24,1 εκ. ευρώ: Αναµέτρηση Ηµεροµηνία ιεξαγωγής Απόφαση Ποσόν Εκλογές 6/5/2012 ΚΥΑ Εκλογές 17/6/2012 ΚΥΑ Ευρωεκλογές 25/5/2012 ΚΥΑ Εκλογές 25/1/2015 ΚΥΑ Ωστόσο, για την ίδια περίοδο , δεν υπογράφηκαν ποτέ οι αντίστοιχες Υπουργικές Αποφάσεις για να γίνει το προβλεπόµενο αντιστάθµισµα προς τους τηλεοπτικούς σταθµούς, παρότι τα κόµµατα χρησιµοποίησαν τον τηλεοπτικό χρόνο για την προβολή τους και δεν αποδόθηκαν στους τηλεοπτικούς σταθµούς ποτέ τα χρήµατα που τους αναλογούσαν από το Ελληνικό ηµόσιο. Εποµένως, το Κράτος οφείλει στους (πανελλαδικούς) τηλεοπτικούς σταθµούς προκειµένου να υλοποιήσει την δική του υποχρέωση 24,1 εκ. ΙII) Σύγκριση Τελών και Λοιπών Επιβαρύνσεων µεταξύ Ευρωπαϊκών Χωρών ΙΙΙ.Α Τέλη Φάσµατος Γ4. Τα τέλη φάσµατος στην Ελλάδα και τα 18,3 εκ. ευρώ που απέδωσε για το λόγο αυτό η Digea είναι τα πιο υψηλά σε όλη την Ευρώπη Στην ψηφιακή εποχή, τα τέλη φάσµατος κατά κεφαλή που πληρώνει η Digea είναι τα υψηλότερα στην Ευρώπη, όταν µάλιστα υπάρχουν χώρες όπως η Γαλλία, η Ισπανία, κι η Σουηδία που έχουν Μηδενικά τέλη για τη χρήση φάσµατος: ιαδικασίες και Τέλη Αδειοδότησης Παρόχων ικτύου/πολυπλεξίας σε άλλες χώρες Χώρα Μέθοδος Τέλη Βουλγαρία* Γαλλία Γερµανία Πλειστηρια σµός Απευθείας Ανάθεση Απευθείας Ανάθεση 3,2 εκ. για 15 χρόνια για 2 εθνικούς MUXes. Οι πλειστηριασµοί που έχουν διεξαχθεί αµφισβητούνται από το Ευρωπαϊκό ικαστήριο. Ετήσια Τέλη ( /1000 άτοµα) Μηδενικά τέλη για τη χρήση φάσµατος. 0 Αρχικό εφάπαξ τέλος 125/10 m 2 : 4,46 εκ. εάν εφαρµοστεί σε ολόκληρη την επικράτεια. Η κανονικοποίηση βασίζεται στην κάλυψη ολόκληρης της επικράτειας. Θεωρείται διάρκεια άδειας 8 έτη. 29,5 6,9 11

12 Ισπανία Ιταλία Κύπρος Μεγάλη Βρετανία Πορτογαλία Ρουµανία Σουηδία Τσεχία ηµόσια Προσφορά/ Απευθείας Ανάθεση Απευθείας Ανάθεση (Πλειστηρι ασµός) Πλειστηρια σµός ηµόσια Προσφορά Πλειστηρια σµός εν Ισχύει Απευθείας Ανάθεση Απευθείας ανάθεση MUXes σε υφιστάµενους παρόχους περιεχοµένου. Απονοµή νέων αδειών κατόπιν ηµόσιας Προσφοράς. Το φάσµα απονέµεται ανά MUX, η κυριότητα ενός MUX όµως ανήκει στους παρόχους περιεχοµένου που τον καταλαµβάνουν, και έτσι το φάσµα θεωρείται ότι πληρώνεται από τους παρόχους περιεχοµένου. Τα τέλη παρουσιάζονται στην επόµενη ενότητα. Απευθείας ανάθεση MUXes (19) σε υφιστάµενους παρόχους περιεχοµένου. Το 2014, προκηρύχθηκε πλειστηριασµός για 3 νέους MUXes: L1 για 29,3 εκ., L2 για 29.8 εκ., L3 για 31.6 εκ. Παρ όλα αυτά, πλειοδότης υπήρξε για έναν µόνο MUX (L3 για 31,6 εκ. για 20 χρόνια). Ο πλειοδότης έχει προσφύγει για την ακύρωση του ιαγωνισµού ( 10 εκ. για 15 χρόνια) εξαιτίας των υπέρµετρων τελών και έχει κερδίσει πρωτοδίκως. Είτε θα επαναληφθεί ο ιαγωνισµός, είτε ως ύψος των τελών θα θεωρηθεί η τιµή εκκίνησης των Ετήσια τέλη (Ofcom) GBP /MUX για 7 ψηφιακούς MUXes, GBP 5.000/MUX για 1 τοπικό MUX. Ετήσια τέλη (Wireless Telegraphy) GBP /MUX για 6 εθνικούς MUXes, GBP /MUX για 1 τοπικό MUX και GBP 3.360/MUX για τον MUX της Β. Ιρλανδίας. Ετήσια τέλη /MHz για εθνική κάλυψη. Η κανονικοποίηση βασίζεται στη λειτουργία του µοναδικού MUX, ο οποίος καταλαµβάνει 8 MHz /MUX για 5 εθνικούς MUXes, /MUX κατά µέγιστο για 40 περιφερειακούς MUXes, 1.000/MUX για 19 τοπικούς MUXes. ιάρκεια άδειας 10 έτη. Μηδενικά τέλη για τη χρήση φάσµατος. Ο πάροχος δικτύου/πολυπλεξίας είναι στην κυριότητα του Κράτους. Ετήσια τέλη βάσει EIRP. Ενδεικτικά, για µέσο EIRP 40 dbw, τα ισοδύναµα ελληνικά τέλη για ένα κέντρο εκποµπής ανέρχονται σε ετησίως. Κανονικοποίηση βάσει των συχνοτήτων της Digea. Μέγιστο τέλος CZK 18εκ. ( ). Αποτέλεσµα βάσει µεγίστου. Ελλάδα Πλειστηρι 18,3 εκ. για 15 χρόνια ασµός 110,3 Μ.Ο. EU 23,6 0 26,5 64,3 26,7 34,3 9,4 0 61,6 ΙΙΙ.Β Τέλη Παρόχων Περιεχοµένου στην Ευρώπη 12 Οι πάροχοι περιεχοµένου συνήθως αδειοδοτούνται µέσω ς ς τυχόν τέλη που επιβάλλονται στο περιεχόµενο είναι µάλλον ασήµαντα: Χώρα Βουλγαρία Μέθοδος (Υφιστάµενοι Πάροχοι) Μέθοδος (Νέοι Πάροχοι) Τέλη Ετήσια τέλη BGN ανά ιδιοκτήτη Τ/Ο σταθµού και BGN για κάθε κανάλι/πρόγραµµα. Αρχικά εφάπαξ τέλη BGN και BGN αντίστοιχα Θεωρείται Ετήσια Τέλη ( /1000 άτοµα)* 0,7

13 διάρκεια άδειας 15 χρόνια. Γαλλία Γερµανία Μηδενικά τέλη περιεχοµένου 0 Ετήσια τέλη 23.72/10 m 2 : 0,85 εκ. εάν εφαρµοστεί σε ολόκληρη την επικράτεια. Η κανονικοποίηση βασίζεται στην κάλυψη ολόκληρης της επικράτειας. 10,5 Ισπανία Ιταλία Κύπρος Μεγάλη Βρετανία Πορτογαλία Απευθείας Ανάθεση Απευθείας Ανάθεση Απευθείας Ανάθεση ηµόσια Προσφορά Μη ιαµορφωµένη Σύµφωνα µε τον Ισολογισµό του ιδιοκτήτη Τ/Ο σταθµών Mediaset το 2013, έξοδο 1,765 εκ. αποδίδεται σε «Φόρο ηµόσιου Ραδιοφάσµατος» για τα 4 κανάλια της. 9,5 Μηδενικά τέλη περιεχοµένου 0 Ετήσια τέλη για κάθε τηλεοπτικό κανάλι εθνικής εµβέλειας. Υπολογισµός τελών βάσει κλιµακίων του κύκλου εργασιών. Μέγιστο ύψος τελών GBP για τζίρο GBP 300 εκ. Κανονικοποίηση βάσει του µέγιστου ύψους. 58,3 12,5 Μηδενικά τέλη περιεχοµένου 0 Ρουµανία Μη ιαθέσιµο Μη ιαθέσιµο Μη ιαθέσιµο Μ/ Σουηδία Τσεχία Ελλάδα Μη ιαµορφωµένη Μη ιαµορφωµένη Εφάπαξ τέλος SEK ( 4.070) ανά τηλεοπτικό κανάλι (εθνικό & περιφερειακό) για 6 χρόνια. Εφάπαξ τέλη CZK ( 3.240) για 12 χρόνια ανά τηλεοπτικό κανάλι. Μη ιαµορφωµένα - Μ.Ο. EU 9,2 0,1 0,03 ΙΙΙ.Γ Λοιπές πρόσθετες επιβαρύνσεις Παρόχων Περιεχοµένου στην Ευρώπη Πρόσθετες επιβαρύνσεις Παρόχων Περιεχοµένου σε άλλες χώρες: Χώρα Βουλγαρία Γαλλία Γερµανία Πρόσθετες Επιβαρύνσεις Μηδενικές πρόσθετες επιβαρύνσεις 5.5% του συνολικού εσόδου που υπερβαίνει τα 11 εκ. Το διαφηµιστικό έσοδο επωφελείται µείωσης φόρου 4%. Μηδενικές πρόσθετες επιβαρύνσεις 13

14 Ισπανία Ιταλία Κύπρος Μεγάλη Βρετανία Πορτογαλία Ρουµανία Σουηδία Τσεχία Ελλάδα 3% επί του τζίρου για τηλεοπτικό σταθµό ελεύθερης λήψης, για τη χρηµατοδότηση της δηµόσιας τηλεόρασης (RTVE), ως ανταπόδοση για τη µη προβολή διαφηµίσεων από το RTVE. Ο αντίστοιχος φόρος για συνδροµητικό τηλεοπτικό σταθµό είναι 1.5%. Σηµειώνεται ότι η συνεισφορά των τηλεοπτικών σταθµών ελεύθερης λήψης δεν µπορεί να υπερβεί το 15% του ετήσιου προϋπολογισµού του RTVE. Το αντίστοιχο µέγιστο όριο για συνδροµητικό τηλεοπτικό σταθµό είναι 20%. Μηδενικές πρόσθετες επιβαρύνσεις Μηδενικές πρόσθετες επιβαρύνσεις Μηδενικές πρόσθετες επιβαρύνσεις 4% του διαφηµιστικού εσόδου, για την ανάπτυξη και προστασία του Κινηµατογράφου. Μη ιαθέσιµο Μηδενικές πρόσθετες επιβαρύνσεις Οι ιδιωτικοί πάροχοι περιεχοµένου υποχρεούνται να πληρώνουν το 2% του διαφηµιστικού εσόδου υπέρ του Κρατικού Ταµείου Κινηµατογράφου. Συνολική πρόσθετη επιβάρυνση 41,8%, αποτελούµενη από: αγγελιόσηµο 21.5% επί του διαφηµιστικού εσόδου, ειδικό φόρο τηλεόρασης 20% επί του τζίρου, φόρο υπέρ τυφλών 0,3% επί του τζίρου Στην πλειοψηφία των χωρών δεν επιβάλλονται πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις στους Τ/Ο σταθµούς. Στις υπόλοιπες χώρες, οι πρόσθετες επιβαρύνσεις υπολογίζονται ως ποσοστό του εσόδου των Τ/Ο σταθµών. Στην Ελλάδα, οι πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις των Τ/Ο σταθµών είναι µε διαφορά οι βαρύτερες µεταξύ των χωρών υπό εξέταση. Η συνολική πρόσθετη επιβάρυνση της τάξης του 41,8% στην Ελλάδα ακολουθείται από ένα ποσοστό 5,5% αντιστοίχως στη Γαλλία, όπου όµως δεν υπάρχει καµία επιβάρυνση για τη χρήση του φάσµατος. ΙΙΙ. Τέλη Φάσµατος στην Ευρώπη κατά την Αναλογική Εκποµπή Τέλη φάσµατος κατά την αναλογική εκποµπή σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες: Χώρα Βουλγαρία Γαλλία Γερµανία Ισπανία Ιταλία Κύπρος Τέλη Φάσµατος Το 2006, εφαρµόζονταν ετήσια τέλη BGN ανά ιδιοκτήτη Τ/Ο σταθµού και BGN για κάθε κανάλι/πρόγραµµα. Συνολικά BGN ή Μηδενικά τέλη για τη χρήση φάσµατος. Μη ιαθέσιµο Μηδενικά τέλη για τη χρήση φάσµατος. Από το 2000 έως το 2014, εφαρµόζονταν τέλη φάσµατος ίσα µε 1% του κύκλου εργασιών. Μηδενικά τέλη για τη χρήση φάσµατος. 14

15 Μεγάλη Βρετανία Πορτογαλία Ρουµανία Σουηδία Τσεχία Ελλάδα Το 2005, τα τέλη υπολογίζονταν βάσει κλιµακίων του κύκλου εργασιών. Μέγιστο ύψος τελών GBP για τζίρο GBP 300 εκ. και άνω (αντίστοιχο µέγιστο ποσοστό τελών επί του τζίρου 0,25%). Μη ιαθέσιµο Μη ιαθέσιµο Το 2000, τα τέλη φάσµατος για ένα ιδιοκτήτη Τ/Ο σταθµού (TV4) ήταν 29,8 εκ., αντιστοιχώντας περίπου στο 17,8% του κύκλου εργασιών του. To 2005, τα ετήσια τέλη υπολογίζονταν βάσει του EIRP. Θεωρώντας ότι το EIRP της αναλογικής εκποµπής είναι διπλάσιο του EIRP της ψηφιακής, και βάσει των συχνοτήτων της Digea, τα ετήσια τέλη φάσµατος λαµβάνουν τη µέγιστη επιβαλλόµενη τιµή των CZK 18εκ. ( ). 2% του κύκλου εργασιών Στην Ιταλία, µια χώρα όπου είχε υιοθετηθεί ένα πλαίσιο παρόµοιο µε το ελληνικό, οι τηλεοπτικοί σταθµοί απέδιδαν ετησίως το 1% του κύκλου εργασιών τους. Στην Αγγλία, το µέγιστο δυνατό ποσοστό τελών φάσµατος επί του κύκλου εργασιών ενός τηλεοπτικού σταθµού προσέγγιζε το 0,24%. Στη Γαλλία, την Ισπανία και την Κύπρο, τα τέλη για τη χρήση του φάσµατος ήταν µηδενικά. ΙΙΙ.Ε Σύνοψη ς Ανάλυσης Γ5. Οι επιβαρύνσεις στις άλλες χώρες της Ευρώπης είναι κατά πολύ λιγότερες από αυτές που πληρώνουν οι ελληνικοί τηλεοπτικοί σταθµοί: Μέσα σε αυτές τις αντίξοες οικονοµικές συνθήκες, η ελληνική µη συνδροµητική τηλεοπτική βιοµηχανία εξακολουθεί να υπόκειται σε βαρύτατες οικονοµικές επιβαρύνσεις σε σύγκριση µε άλλες χώρες της ΕΕ που εξετάστηκαν: o Επιβαρύνσεις δικτύου: Η κατά κεφαλή επιβάρυνση του ελληνικού παρόχου δικτύου είναι περίπου 4,5 φορές ο Ευρωπαϊκός Μ.Ο. o Επιβαρύνσεις περιεχοµένου: Οι ελληνικοί τηλεοπτικοί σταθµοί υφίστανται την υψηλότερη πρόσθετη φορολογία. o Επιβαρύνσεις ήδη κατά την αναλογική εποχή: η υψηλή φορολόγηση των ελληνικών σταθµών επιβαλλόταν ήδη πριν τη Ψηφιακή Μετάβαση. ΙV) Φόροι και Λοιπές Επιβαρύνσεις Τηλεοπτικών Σταθµών Γ6. Σηµαντικό ρόλο για την κατάρρευση του κύκλου εργασιών των µελών της ΕΙΤΗΣΕΕ διαδραµάτισε η επιβολή ειδικών επιβαρύνσεων από το Ελληνικό κράτος, πέραν της δεδοµένης οικονοµικής κρίσης και της ανόδου του ούτως ή άλλως ανερχόµενου διαδικτύου. 15

16 Κατά την περίοδο , τα µέλη της ΕΙΤΗΣΕΕ υπέστησαν συρρίκνωση του κύκλου εργασιών κατά 48%, η οποία ήταν πολλαπλάσια της µείωσης του ΑΕΠ (18%). Κατά την ίδια περίοδο, οι ειδικές «φορολογικές επιβαρύνσεις» υπερέβησαν το 16% του κύκλου εργασιών. Κατά την περίοδο , οι σωρευτικές ζηµιές των µελών της ΕΙΤΗΣΕΕ υπερέβησαν τα 500 εκ. Οι επιβαρύνσεις που επιβάλλονται από το ελληνικό κράτος αυξάνουν το µοναδιαίο κόστος διαφήµισης στην τηλεόραση. Λόγω της ελαστικότητας ζήτησης ως προς την τιµή, συνέπεια της προκαλούµενης αύξησης του µοναδιαίου διαφηµιστικού κόστους στην Τηλεόραση είναι η µείωση του διαφηµιστικού budget που επενδύεται σε αυτή. Βάσει της ισχύουσας νοµοθεσίας, οι επιβαρύνσεις που επιβάλλονται από το ελληνικό κράτος στους τηλεοπτικούς σταθµούς απορροφούν περίπου το 41% της δαπάνης των διαφηµιζοµένων. VII) ιαφήµιση Γ7. Οι τηλεοπτικοί σταθµοί ελεύθερης λήψης στην Ελλάδα έχουν τις µεγαλύτερες απώλειες διαφηµιστικού εσόδου συγκριτικά µε την υπόλοιπη Ευρώπη. Παγκοσµίως, κατά το διάστηµα , παρατηρήθηκε µια τάση αύξησης τόσο του συνολικού διαφηµιστικού εσόδου, όσο και αυτού των κύριων µέσων προβολής (Τηλεόραση, ιαδίκτυο και Ραδιόφωνο) πλην του Τύπου. Στην Ευρώπη, το συνολικό διαφηµιστικό έσοδο παρέµεινε σχεδόν σταθερό, µε το διαφηµιστικό έσοδο που απορροφήθηκε από το ιαδίκτυο να γνωρίζει µεγάλη αύξηση σε ευθυγράµµιση µε τις διεθνείς τάσεις, κατατάσσοντας το εν λόγω µέσο στην πρώτη θέση για το

17 Αντίθετα, το διαφηµιστικό έσοδο της τηλεόρασης παρέµεινε σχεδόν σταθερό. Οι χώρες που επηρεάστηκαν σοβαρότερα από την κρίση, δηλαδή η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία, ήταν επίσης εκείνες στις οποίες οι τηλεοπτικοί σταθµοί ελεύθερης λήψης γνώρισαν τις υψηλότερες απώλειες διαφηµιστικού εσόδου ως ποσοστό του ΑΕΠ. Η Ελλάδα είχε τις µεγαλύτερες συνολικές απώλειες διαφηµιστικού εσόδου (ως απόλυτο µέγεθος), σε σχέση µε τις εν λόγω χώρες. Στην Ελλάδα, το διαφηµιστικό έσοδο υπέστη συρρίκνωση για όλα τα µέσα εξαιρουµένου του ιαδικτύου το οποίο αυξήθηκε κατά 35% κατά την περίοδο Στην Ελλάδα το συνολικό διαφηµιστικό έσοδο στο διάστηµα µειώθηκε στο µισό, ως απόρροια της οικονοµικής κρίσης. Ειδικότερα, το διαφηµιστικό έσοδο της τηλεόρασης µειώθηκε κατά 43%, ενώ ο γραπτός τύπος και το ραδιόφωνο υπέστησαν σηµαντική συρρίκνωση καθώς τα διαφηµιστικά τους έσοδα µειώθηκαν περισσότερο από 65%. Εντυπωσιακή είναι επίσης η αύξηση του µεριδίου του ιαδικτύου στην Ελληνική διαφηµιστική αγορά κατά 169%, ενώ η αύξησή του σε παγκόσµιο και ευρωπαϊκό επίπεδο ήταν 67% και 74% αντίστοιχα. Το συνολικό διαφηµιστικό έσοδο, καθώς και το διαφηµιστικό έσοδο προς την Τηλεόραση Ελεύθερης Λήψης ως ποσοστό του ΑΕΠ µειώθηκε στην Ελλάδα περισσότερο από τον ευρωπαϊκό µέσο όρο. Η διαφηµιστική αγορά στην Ελλάδα κατά την πενταετία συρρικνώθηκε κατά 41% ως προς το ΑΕΠ, όταν στην Ευρώπη η αντίστοιχη µείωση ήταν µόλις 5%. Η Τηλεόραση Ελεύθερης Λήψης ως ποσοστό του ΑΕΠ µειώθηκε στην Ελλάδα κατά 34% ενώ η αντίστοιχη µείωση στην Ευρώπη ήταν 14%. Κατά την περίοδο , τα µέλη της ΕΙΤΗΣΕΕ υπέστησαν συρρίκνωση του κύκλου εργασιών κατά 48%. Κατά την ίδια περίοδο, οι ειδικές «φορολογικές επιβαρύνσεις» υπερέβησαν το 16% του κύκλου εργασιών Η µείωση του κύκλου εργασιών των µελών της ΕΙΤΗΣΕΕ (48%) ήταν πολλαπλάσια της µείωσης του ΑΕΠ (18%). Σηµαντικό ρόλο για την κατάρρευση του κύκλου εργασιών των µελών της ΕΙΤΗΣΕΕ διαδραµάτισε η επιβολή ειδικών επιβαρύνσεων από το Ελληνικό κράτος, πέραν της δεδοµένης οικονοµικής κρίσης και της ανόδου του ούτως ή άλλως ανερχόµενου διαδικτύου. Γ8. Οι επιπτώσεις από την φθίνουσα πορεία είναι σηµαντικές και πολύπλευρες 17 Η ταχύτατη µείωση του διαφηµιστικού εσόδου των τηλεοπτικών σταθµών έχει ως συνέπεια να καταγράψουν βαθιές ζηµίες. Η συστηµατική ζηµιογόνα λειτουργία τους έχει αρνητικό αντίκτυπο τόσο στην ποιότητα

18 του προγράµµατος και της ενηµέρωσης, όσο και στην απασχόληση που δηµιουργεί ο κλάδος. Οι αρνητικές οικονοµικές συγκυρίες συνδυαζόµενες µε την µη τεχνικά επεξεργασµένη προσπάθεια αύξησης των εσόδων του κράτους οδηγούν µε στατιστική βεβαιότητα στη µείωση της οικονοµικής δραστηριότητας και της απασχόλησης στον τηλεοπτικό κλάδο, την µείωση των φορολογικών εσόδων λόγω διαφυγής προς το διαδίκτυο και την συστηµατική υποβάθµιση του τηλεοπτικού προϊόντος και της ενηµέρωσης. Η άµεση αλλαγή της φορολογικής αντίληψης και βάσης για όλα τα µέσα είναι η αναγκαία συνθήκη για την αναστροφή της τάσης αυτής. Ο κλάδος των Ιδιωτικών Τηλεοπτικών Σταθµών είναι ζηµιογόνος µε ζηµιές που φτάνουν τα 50 εκ. ευρώ για το Ο συνολικός τζίρος είναι πολύ µικρότερο τζίρο από το ποσό που έχει αυθαίρετα οριστεί. Επίσης είναι τελείως αυθαίρετος ο καθορισµός ενός (οποιουδήποτε) ποσού για την αδειοδότηση της τηλεοπτικής δραστηριότητας, πριν να έχουν τεθεί οι παράµετροι του πεδίου του ανταγωνισµού. Πρώτα πρέπει να έχει καθορισθεί πόσο και ποιο θα είναι το πεδίο δράσης του δηµόσιου τοµέα στην ραδιοτηλεόραση, έπειτα η διάρκεια ισχύος των αδειών, κατόπιν πόσες και τι είδους άδειες (τοπικές / πανελλαδικές, ενηµερωτικές / ψυχαγωγικές / µεικτές, κοκ) θα προκηρυχθούν για αδειοδότηση. Μόνο αφού αυτές οι παράµετροι έχουν αποφασισθεί είναι δυνατόν να ακολουθήσει η κοστολόγηση της αδειοδότησης - συνολικά και επιµέρους.. Συνεισφορά στην ελληνική οικονοµία: 1. Η συνεισφορά του κλάδου στην ελληνική οικονοµία είναι τεράστια, καθώς από την έναρξη της ιδιωτικής τηλεόρασης έχουν διατεθεί προς το ελληνικό δηµόσιο και επενδύσεις 8 δισ ευρώ, ενώ η ετησία συνεισφορά φτάνει στα 350 εκτ. Ενδεικτικά: Το σύνολο των άµεσων και έµµεσων φόρων του κλάδου της τηλεόρασης είναι 2,15 δισ. ευρώ µε µέσο όρο κατά έτος 93 εκ. ευρώ Οι τηλεοπτικοί σταθµοί αποδίδουν στα ασφαλιστικά ταµεία (µε Αγγελιόσηµο) 73 εκ. ευρώ ανά έτος και συνολικά για όλα τα χρόνια που δραστηριοποιούνται οι σταθµοί 1,7 δισ. ευρώ. Ο κλάδος έχει επενδύσει 4,1 δισ ευρώ και κατά µέσο όρο επενδύει 175 εκ ευρώ ετησίως µέσα από τη των παραγωγών τηλεοπτικού προγράµµατος. 2. Την ίδια στιγµή, συνεισφέρουµε ως κλάδος ευρύτερα στην ελληνική οικονοµία, απασχολώντας εργαζόµενους (οι µε άµεση µισθολογική σχέση) και συµβάλλοντας στη συντήρηση πολλών ακόµα κλάδων που στηρίζονται στην ελληνική τηλεοπτική παραγωγή, όπως τον κλάδο των σκηνοθετών και ηθοποιών, των µουσικοσυνθετών, των εισπρακτικών φορέων τους για τη δηµόσια εκτέλεση, των τεχνικών, των 18

19 διαφηµιστών. Περαιτέρω δε µε την άµεση επιβάρυνση των τηλεοπτικών επιχειρήσεων µε ειδικά τέλη υπέρ κοινωνικών οµάδων (π.χ. τυφλοί), το κράτος ασκεί την κοινωνική πολιτική του. 3. Συνέπεια της κατάρρευσης της ζήτησης διαφηµιστικού χρόνου στην τηλεόραση είχε ως συνέπειες: την απώλεια θέσεων εργασίας για τους άµεσα εργαζόµενους στους τηλεοπτικούς σταθµούς (µείωση προσωπικού κατά 17%). τον περιορισµό των εγχώριων παραγωγών, και κατ επέκταση τον σηµαντικό περιορισµό θέσεων εργασίας εξαρτώµενων από τον τηλεοπτικό κλάδο (έµµεσα εργαζόµενοι) που προσέγγισε το 67%. Ε. Κυβέρνηση και επιδιώξεις Η κυβέρνηση σύµφωνα µε τις διακηρύξεις της επιδιώκει να διορθώσει το στρεβλό τοπίο που επικρατεί στον τηλεοπτικό κλάδο, όµως στην πραγµατικότητα δηµιουργεί περισσότερη αναρχία και ωθεί έναν κλάδο που ήδη αντιµετωπίζει πολλά προβλήµατα, σε οριακή κατάσταση. εν επιθυµεί να βάλει ρυθµίσει το τοπίο, αλλά αφενός να εκβιάσει και χειραγωγήσει τα υφιστάµενα ΜΜΕ κι αφετέρου να ανοίξει το δρόµο στους δικούς της παίκτες. Ε1. Οι ρυθµίσεις που έχουν ανακοινωθεί δεν βάζουν τάξη. Στην πραγµατικότητα δίνουν στο κράτος τη δυνατότητα να δηµοπρατήσει εκ νέου τις ψηφιακές συχνότητες. Ο σχεδιασµός της κυβέρνησης, µε βάση και όσα έχουν ως τώρα βγει στο φως της δηµοσιότητας δεν περιέχει βελτιωτικές ρυθµίσεις και προτάσεις. Νοµοθετείται η δυνατότητα εκ νέου δηµοπράτηση των τηλεοπτικών αδειών, χωρίς να διευκρινίζεται µάλιστα αν πρόκειται για τον πάροχο δικτύου ή τον πάροχο περιεχοµένου. Κάτι τέτοιο δεν µπορεί να γίνει, γιατί το ίδιο το Κράτος, έχει Η Η παραχωρήσει για περίοδο 15 ετών στην εταιρεία πάροχο ψηφιακού δικτύου DIGEA. εν µπορεί λοιπόν να δηµοπρατήσει κάτι που έχει ήδη πουλήσει. Ε2. Χωρίς διάλογο, η κυβέρνηση νοµοθετεί αυθαίρετα, επιδιώκοντας αυστηρά και µόνο να περάσει το δικό της πλαίσιο λειτουργίας, που προωθεί τις επιδιώξεις της. εν έχει ζητήσει προτάσεις από τους ενδιαφερόµενους, δεν έχει ζητήσει οικονοµικά ή άλλα απαραίτητα στοιχεία πριν προβεί σε οποιοδήποτε σχεδιασµό. 19

20 Στην πραγµατικότητα δεν υπάρχει σχεδιασµός, παρά µόνο η στρατηγική ελέγχου του υφιστάµενου τηλεοπτικού σκηνικού. εν έχει καλέσει τους φορείς που αφορούν οι ρυθµίσεις για να τους ενηµερώσει για τις προθέσεις της. εν έχει γίνει σωστή νοµική προετοιµασία, δεν έχει λάβει υπόψη καν την πραγµατικότητα. εν απαντά καν στις επιστολές που τις αποστέλλονται και δεν ανταποκρίνεται στις προσπάθειες να υπάρξει συζήτηση µε τους εκπροσώπους του κλάδου. Στην πραγµατικότητα, µε τις πράξεις της και τις εξαγγελίες της δείχνει ότι επιδιώκει να πλήξει την πολυφωνία και τον πλουραλισµό. Θα περίµενε κανείς από µια κυβέρνηση, µια αριστερή κυβέρνηση, που στο παρελθόν τόσο λόγο έκανε την ανάγκη σωστής λειτουργίας των δηµοκρατικών διαδικασιών να ακολουθήσει τουλάχιστον το δρόµο του διαλόγου µε τους εµπλεκόµενους φορείς. Ε3. Είναι τεράστια ευθύνη που έχει το πολιτικό καθεστώς και η πολιτεία που δεν έχουν ρυθµίσει το τοπίο. Οι ίδιοι οι τηλεοπτικοί σταθµοί επιθυµούν ένα ρυθµισµένο περιβάλλον για να λειτουργήσουν οι επιχειρήσεις του υγιώς. Κάθε φορά που αναλαµβάνει τη διακυβέρνηση µια νέα πολιτική δύναµη, χτίζει το µύθο της παράνοµης λειτουργίας των τηλεοπτικών σταθµών. Τα τελευταία 25 χρόνια όλες οι κυβερνήσεις επιδίωκαν να µείνει αρρύθµιστος ο κλάδος των τηλεοπτικών συχνοτήτων, µε στόχο να κρατά όµηρους τους τηλεοπτικούς σταθµούς. Η αλήθεια είναι ότι οι κυβερνήσεις ευθύνονται τόσο για το στρεβλό και διαρκώς µεταβαλλόµενο νοµοθετικό καθεστώς όσο και για τις διαρκώς µαταιούµενες διαγωνιστικές αδειοδοτικές διαδικασίες χωρίς καν αιτιολόγηση. Ένα απόλυτα χαρακτηριστικό παράδειγµα, για συναφή κλάδο, είναι το εξής: Οι ραδιοφωνικοί σταθµοί της χώρας (τοπικοί κατά τη νοµοθεσία και µε άδεις µονοετείς) ουδέποτε έχουν αδειοδοτηθεί από το 1988 (τότε ήταν η πρώτη και τελευταία φορά), µε την εξαίρεση του νοµού Αττικής. Ετσι, σε όλους τους νοµούς της χώρας λειτουργούν ραδιοσταθµοί µε άδεια µονοετούς διάρκειας (που ενδεχοµένως αδειοδοτήθηκαν άπαξ το 1988), που ούτε καν προκηρύσσονται διαγωνισµοί για την επαναδειοδότησή τους. Το ίδιο το πολιτικό σύστηµα νοµοθέτησε στρεβλώσεις, προκείµενου να µην πληρώνουν τα κόµµατα υποχρεώσεις τους. Σε αυτό το πλαίσιο νοµοθέτησαν τον υποχρεωτικό συµψηφισµό του τέλους χρήσεων συχνοτήτων (2%) µε την υποχρεωτική προβολή προεκλογικών τηλεοπτικών µηνυµάτων των κοµµάτων, ώστε να µην πληρώνουν την αγορά του τηλεοπτικού χρόνου για διαφηµίσεις. Υπενθυµίζεται ότι από το 1989 η κρατική διαφήµιση κατανενόταν στα ηλεκτρονικά ΜΜΕ χωρίς τα τελευταία να έχουν αδειοδοτηθεί συνολικά. Μήπως αυτή η πολιτική συµπεριφορά δεν έδειχνε την αντίθεση του 20