ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΙΚΑΠΑΒ «Ολική προσέγγιση για την αξιολόγηση της οικολογικής κατάστασης παράκτιων περιοχών: η περίπτωση του κόλπου Βασιλικού»

Transcript

1 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΙΚΑΠΑΒ «Ολική προσέγγιση για την αξιολόγηση της οικολογικής κατάστασης Ποιότητα ιζήματος, βενθικές βιοκοινότητες κινητού υποστρώματος στον κόλπο Βασιλικού και εκτίμηση οικολογικής κατάστασης, εφαρμόζοντας αβιοτικούς και βιοτικούς δείκτες Το Έργο με Αρ. Πρωτοκόλλου ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ/ΠΡΟΙΟΝ/0609/74 συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της ΕΕ κα. Μαρία Ρούσου MER LAB LTD BSc Βιολογία, ΑΠΘ Ελλάδα MSc Biological Diversity, University of Plymouth, UK Phd student Marine Biology, ΑΠΘ Ελλάδα

2 ΔΕ4 Εκτίμηση BENTIX, AMBI, Species richness, Simpson, Shannon, Evenness ΣΤΟΧΟΙ 1. Βιβλιογραφική ανασκόπηση ταξινομικών κλείδων μακροπανίδας 2. Ανάλυση Μακροπανίδας 42 δειγματοληπτικοί σταθμοί Δειγματοληψίες, διαλογή και συστηματική ταξινόμηση βενθικών οργανισμών, εφαρμογή βιοδεικτών 3. Επικύρωση αποτελεσμάτων συστηματικής ταξινόμησης μακροπανίδας. ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. Κρήτης 4. Εκτίμηση δεικτών BENTIX, AMBI, Species richness, Simpson, Shannon και Evenness 5. Δημιουργία χαρτών (TC Geomatic Ltd) ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ Π13: Χάρτης Βιοδείκτη BENTIX Π14: Χάρτης Βιοδείκτη AMBI Π15: Χάρτης δεικτών βιοποικιλότητας S, D, H και E Π16: Αποτελέσματα Βιβλιογραφικής ανασκόπησης ΒΕΝΤΙΧ

3 ΔΕ5 Ανάλυση ποιότητας ιζήματος ΣΤΟΧΟΙ 1. Ανάλυση ιζήματος 42 δειγματοληπτικοί σταθμοί Κοκκομετρία & οργανική ύλη (MER) Ανθρακικά, ενεργός σίδηρος και πτητικά σουλφιδικά οξέα, υδράργυρος, εξαχλωροβενζένιο & εξαχλωροβουταδιένιο (GEM ANALYSIS) 2. Εφαρμογή αβιοτικού δείκτη Potential Vulnerability Level (PVL) 3. Δημιουργία χαρτών (TC Geomatic Ltd) C 6 Cl 6 ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ Π17: Χάρτες Παραμέτρων Ιζήματος (Potential Vulnerability Level) και ρυπαντών

4 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

5 ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΕΣ ΠΕΔΙΟΥ 42 Δειγματοληπτικοί σταθμοί Βάθος m

6 ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΕΣ ΠΕΔΙΟΥ Αρπάγη Van-Veen επιφάνειας 0.1m 2 Φωτογράφιση ιζήματος και καταγραφή χαρακτηριστικών του (π.χ. οσμή, χρώμα)

7 Α. ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΙΖΗΜΑΤΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΕΣ ΠΕΔΙΟΥ 2 επαναληπτικά δείγματα Επιφανειακό ίζημα γυάλινα μπουκάλια (300ml έκαστος) Κατάψυξη μέχρι τις εργαστηριακές αναλύσεις Κοκκομετρική ανάλυση MER LAB Κοκκομέτρη (Endecotts Octagon Digital) & κόσκινα (0.075, 0.15, 0.212, 0.3, 0.6, 2mm) GRADISTAT v8 (Blott & Pye, 2001) τύπος ιζήματος (PVL) Ποσοστό Οργανικού υλικού MER LAB Μέθοδος loss on ignition (ISO CYS EN 15169:2007) (PVL) Χημικές αναλύσεις ιζήματος Ανθρακικά (CaCO 3 ) (PVL) Ενεργός σίδηρος (Fe 2+ ) (PVL) Πτητικά σουλφιδικά οξέα (PVL) Υδράργυρος (Hg) (2008/105/EΚ) Εξαχλωροβενζόλιο (C 6 Cl 6 ) (2008/105/EΚ) Εξαχλωροβουταδιένιο(C 4 Cl 6 ) (2008/105/EΚ)

8 Α. ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΙΖΗΜΑΤΟΣ Εκτίμηση αβιοτικού δείκτη PVL (Viaroli et al., 2004) Μεταβατικά θαλάσσια ύδατα Εκτιμά τον βαθμό ευπάθειας (αντίστασης) του ιζήματος σε περιβαλλοντικές πιέσεις

9 Β. ΜΕΛΕΤΗ ΒΕΝΘΙΚΩΝ ΒΙΟΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Δειγματοληψίες πεδίου 2 (+1) επαναληπτικά δείγματα Ξέπλυμα σε κόσκινο με μέγεθος ανοίγματος πόρων 0.5mm Συντήρηση σε διάλυμα 10% φορμόλης Διαλογή (sorting) βενθικών οργανισμών Χρώση Rose Bengal Διατήρηση σε διαλ. αιθανόλης 75%

10 Β. ΜΕΛΕΤΗ ΒΕΝΘΙΚΩΝ ΒΙΟΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Συστηματική ταξινόμηση Βενθικών οργανισμών Βιβλιογραφική Ανασκόπηση επικυρωμένων και πρόσφατων ταξινομικών κλειδών και επιστημονικών άρθρων Άτομο = οργανισμός που φέρει πλήρες ή τουλάχιστον το πρόσθιο τμήμα του σώματος (κεφάλι) Ταξινόμηση επικεντρώθηκε στις ταξινομικές ομάδες: με τις μεγαλύτερες αφθονίες όπου απαιτείτο ανάλυση σε κατώτερα επίπεδα για να δοθεί βαθμολόγηση κατά ΑΜΒΙ και ΒΕΝΤΙΧ Ταξινομικές Ομάδες που βαθμολογούνταν σε ανώτερα επίπεδα δεν αναλύονταν περαιτέρω Nematoda ΒΕΝΤΙΧ 2, ΑΜΒΙ V

11 Β. ΜΕΛΕΤΗ ΒΕΝΘΙΚΩΝ ΒΙΟΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Συστηματική ταξινόμηση Βενθικών οργανισμών ΕΛ.ΚΕ.ΘΕ, Κρήτης, Εργαστήριο Θαλάσσιας Βιοποικιλότητας Εκπαίδευση στην ταξινόμηση οικογενειών πολυχαίτων που παρουσίασαν ταξινομικές δυσκολίες Επικύρωση πολυχαίτων Δρ. Χρίστος Αρβανιτίδης (Πολύχαιτοι) Δρ. Γιώργος Χατζηγεωργίου (Πολύχαιτοι) Ανάλυση Gammaridea (Αμφίποδα) κα. Wanda Plaiti (ειδική στα Peracarida) Ταξινομική βοήθεια και υλικό: Δρ. Luis Carrerra-Parra (El Colegio de la Frontera Sur, Mexico), Δρ. Melih Ertan Çinar (Ege University), Δρ. João Ferreira Gil, (Centro de Estudios Avanzados de Blanes), Δρ Julio Parapar (Universidade da Coruña, España), Δρ. Ruth Barnich (Marine Evertebraten II, Germany), Δρ. Χαρίτων Χιντήρογλου, Δρ. Πάνος Δαμιανίδης, Δρ. Ελένη Βουλτσιάδου (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης)

12 Β. ΜΕΛΕΤΗ ΒΕΝΘΙΚΩΝ ΒΙΟΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Στατιστικές αναλύσεις και βιοτικοί δείκτες Αφθονία ατόμων ανά φύλο και ανά δειγματοληπτικό σταθμό Δείκτες Βιοποικιλότητα Margalef, Shannon, Simpson και ομοιομορφίας Pielou Εφαρμόστηκαν σε επίπεδο οικογένειας Πρόγραμμα Primer 6 ΑΜΒI (και Μ-ΑΜΒΙ) Συνεργασία με Δρ. Borja Λογισμικό ΑΜΒΙ ΑΖΤΙ Βαθμολόγηση Ι (ευαίσθ.) - V (ευκαιριακά) Μ-ΑΜΒΙ Καθορισμός ορίων Ανατολικής Μεσογείου ΒΕΝΤΙΧ (καταλληλότερος για Αν.Μεσόγειο) Εφαρμόζεται από το ΤΑΘΕ (ΟΠΥ 2000/60/ΕΚ) Συνεργασία με Δρ. Νομική Συμπούρα Πρόγραμμα ΒΕΝΤΙΧ add-in (xl), καθορισμός υποστρώματος GENERAL Βαθμολόγηση 1 (ευαίσθητα) και 2 (ευκαιριακά)

13 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΧΑΡΤΩΝ - T.C.GEOMATIC LTD Χάρτες GIS πρόγραμμα ArcGIS (v ) της εταιρείας ESRI Μέθοδος της παρεμβολής (Interpolation), αλγόριθμος κατάταξης του εγγύτερου γείτονα (Nearest Neighbor) Α. ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΙΖΗΜΑΤΟΣ ΧΑΡΤΗΣ 1 Σύσταση ιζήματος γενικός τύπος βάση GRADISTAT ΧΑΡΤΗΣ 2 Σύσταση ιζήματος βάση μέσης διάμετρου κόκκων (μέθοδος Folk & Ward) ΧΑΡΤΗΣ 3 Ποσοστό οργανικού υλικού ΧΑΡΤΗΣ 4 Συγκέντρωση ανθρακικών (CaCO 3 ) ΧΑΡΤΗΣ 5 Συγκέντρωση ενεργού σίδηρου (Fe 2+ ). ΧΑΡΤΗΣ 6 Συγκέντρωση πτητικών σουλφιδικών οξέων ΧΑΡΤΗΣ 7 Συγκέντρωση υδράργυρου (Hg) ΧΑΡΤΗΣ 8 Συγκέντρωση εξαχλωροβενζόλιο (C 6 Cl 6 ) ΧΑΡΤΗΣ 9 Συγκέντρωση εξαχλωροβουταδιένιου (C 4 Cl 6 ) ΧΑΡΤΗΣ 10 Αβιοτικός Δείκτης PVL Β. ΒΕΝΘΙΚΗ ΜΑΚΡΟΠΑΝΙΔΑ ΧΑΡΤΗΣ 1 Αφθονία ατόμων σε επιφάνεια 0.2m 2 στους δειγματοληπτικούς σταθμούς ΧΑΡΤΗΣ 2 Οικολογική Κατάσταση - ΑΜΒΙ ΧΑΡΤΗΣ 3 Οικολογική Κατάσταση - Μ-ΑΜΒΙ ΧΑΡΤΗΣ 4 Οικολογική Κατάσταση - ΒΕΝΤΙΧ ΧΑΡΤΗΣ 5 Ομοιομορφία (Pielou evenness) ΧΑΡΤΗΣ 6 Βιοποικιλότητα - Μargalef (Family Richness) ΧΑΡΤΗΣ 7 Βιοποικιλότητα - Shannon ΧΑΡΤΗΣ 8 Βιοποικιλότητα - Simpson

14 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

15 ΜΕΡΟΣ Α ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΙΖΗΜΑΤΟΣ

16 Α. ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΙΖΗΜΑΤΟΣ Η περιβαλλοντική παρακολούθηση των θαλάσσιων ιζημάτων δεν είναι νομοθετικά θεσμοθετημένη. Το ΤΑΘΕ βρίσκεται σε διαδικασία θέσπισης Προτύπων Ποιότητας Περιβάλλοντος στο ίζημα (π.χ. βαρέα μέταλλα) ώστε να υπάρχει πιο ολοκληρωμένη εικόνα για την περιβαλλοντική κατάσταση της θάλασσας της Κύπρου. Δεν ήταν εφικτή η διεξαγωγή οποιωνδήποτε συμπερασμάτων όσον αφορά τις τιμές των χημικών παραμέτρων ιζήματος στους δειγματοληπτικούς σταθμούς, δηλαδή εάν αυτές θεωρούνται μεγαλύτερες ή μικρότερες των επιτρεπτών ορίων.

17 1. ΤΥΠΟΣ ΥΠΟΣΤΡΩΜΑΤΟΣ ΒΑΣΗ GRADISTAT Άμμος αμμώδους σύστασης (Sandy) Άμμος ιλυώδους σύστασης (Sandy Mud) Σημείωση: Αδυναμία Van-Veen Grab, απώλεια ιζήματος

18 2. ΤΥΠΟΣ ΥΠΟΣΤΡΩΜΑΤΟΣ ΒΑΣΗ ΜΕΣΗΣ ΔΙΑΜΕΤΡΟΥ ΚΟΚΚΩΝ (ΜΕΘΟΔΟΣ FOLK & WARD) Μεσαία Άμμος (Medium Sand) Λεπτή Άμμος (Fine Sand) Πολύ Λεπτή Άμμος (Very Fine Sand) Πολύ Χονδρή Ιλύς (Very coarse silt) Σημείωση: Αδυναμία Van-Veen Grab, απώλεια ιζήματος

19 3. ΠΟΣΟΣΤΟ ΟΡΓΑΝΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ Τιμές στην περιοχή μελέτης: % Γενικώς, όσο αυξάνεται το Ο.Υ υπάρχει μεγαλύτερη διαθεσιμότητα σε τροφή για τους βενθικούς οργανισμούς. Η υπέρμετρη όμως αύξηση οδηγεί σε μείωση του οξυγόνου (ανοξικές συνθήκες), μείωση της βιοποικιλότητας και επικράτηση των ανεκτικών / ευκαιριακών οργανισμών Min Max

20 4. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΑΝΘΡΑΚΙΚΩΝ (CACO 3 ) Τιμές στην περιοχή μελέτης: % Γενικώς, οι υψηλές τιμές ανθρακικών σχετίζονται συχνά με την παρουσία βιογενούς φύσεως ιζήματα και ανθρακικών τμημάτων οργανισμών όπως γαστερόποδα, βρυόζωα. Min Max

21 5. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΕΝΕΡΓΟΥ ΣΙΔΗΡΟΥ (Fe 2+ ). Τιμές στην περιοχή μελέτης: 16, ,947.7 mg/kg ΤΑΘΕ Τιμές σιδήρου σε θαλάσσια ιζήματα 19,000-70,000mg/kg ΟΙΚΑΠΑΒ + 15,000mg/kg συγκριτικά με το ΤΑΘΕ Max Min

22 6. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΟΞΙΝΩΝ ΠΤΗΤΙΚΩΝ ΣΟΥΛΦΙΔΙΩΝ (AVS) Τιμές στην περιοχή μελέτης: μmol/cm 3 με εξαίρεση τον σταθμό 31 = 6.7 μmol/cm 3 Max

23 7. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΥΔΡΑΡΓΥΡΟΥ (Hg) Τιμές στην περιοχή μελέτης: <1 mg/kg o Οριακά πάνω από 1mg/kg: 16, 21, 29, 31 και 38 ΤΑΘΕ Τιμές υδραργύρου σε θαλάσσια ιζήματα μικρότερες από 0.03mg/kg. Σημείωση: Διαφορά σε όρια εργαστηριακών αναλύσεις βάση της μεθοδολογίας που ακολουθείται Max

24 8. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΕΞΑΧΛΩΡΟΒΕΝΖΟΛΙΟΥ (C 6 CL 6 ) Τιμές στην περιοχή μελέτης: mg/kg με εξαίρεση Τιμές τον σταθμό στην περιοχή 16 (Ναυτική μελέτης: Βάση) < mg/kg mg/kg (4x Μεγ!) o Οριακά πάνω από 1mg/kg: 16, 21, 29, 31 και 38 Υλικό σε πυροτεχνικές συνθέσεις για στρατιωτικές χρήσεις, ΤΑΘΕ Τιμές υδραργύρου σε θαλάσσια ιζήματα παραγωγή φυτοφαρμάκων μικρότερες από 0.03mg/kg. Δεν διαλύεται εύκολα στο νερό, δεσμεύεται στο ίζημα (μέσος χρόνος ζωής 3-6 έτη) Ιδιαίτερα τοξικό για τους θαλάσσιους οργανισμούς Σημείωση: Διαφορά σε όρια εργαστηριακών αναλύσεις βάση της μεθοδολογίας που ακολουθείται Καρκινογόνα ουσία (Κατηγορία 2Β Διεθνής Οργανισμός Έρευνας Καρκίνου) Θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω Έκρηξη που έγινε στη Ναυτικής Βάσης? Στρατιωτικές ασκήσεις Ναυτικού? Max Max

25 9. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΕΞΑΧΛΩΡΟΒΟΥΤΑΔΙΕΝΙΟΥ (C 4 CL 6 ) Τιμές στην περιοχή μελέτης: mg/kg Παραπροϊόν σε χημικές βιομηχανίες, υλικό παραγωγής προϊόντων από λάστιχο, υδραυλικό υγρό Δεν διαλύεται στο νερό, δεσμεύεται στο ίζημα Μετρίως προς ιδιαίτερα τοξικό σε θαλάσσιους οργανισμούς Στην Κύπρο δεν έχουν καθοριστεί τα όρια. Θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω Max Max

26 10.ΑΒΙΟΤΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ PVL Τιμές στην περιοχή μελέτης: ΜΕΤΡΙΟΥ επιπέδου ευπάθειας Σημειώσεις: Τα αποτελέσματα ενδεχομένως να μην είναι αξιόπιστα αφού χρησιμοποιήθηκαν τα όρια & βαθμολογίες μεταβατικών υδάτων (Viaroli et al., 2004). Ο δείκτης θα εφαρμοστεί ξανά μετά τον καθορισμό των επιτρεπτών ορίων για την Κύπρο (ΤΑΘΕ)

27 ΜΕΡΟΣ Β ΜΕΛΕΤΗ ΒΕΝΘΙΚΩΝ ΒΙΟΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Pontogenia chrysocoma

28 Β. ΜΕΛΕΤΗ ΒΕΝΘΙΚΩΝ ΒΙΟΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Καταγράφηκαν συνολικά άτομα (42 σταθμοί, 84 δείγματα, κόσκινο 0.5 mm) 14 Φύλα: Αννελίδες Μαλάκια Αρθρόποδα Σωληνοειδή Εχινόδερμα Νηματώδη Νημερτίνοι Κνιδόζωα Πλατυέλμυνθες Πριαπουλίδα Εχίουρα Ασκίδια Σπόγγοι Βρυόζωα ΜΑΛΑΚΙΑ 3622 άτομα ~12.8% ΑΝΝΕΛΙΔΕΣ άτομα ~71% Πολύχαιτοι άτομα ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΑΦΘΟΝΙΑ ΑΤΟΜΩΝ Paraonidae 3309 Cirratulidae 3183 Capitellidae 1901 Ampharetidae 1635 Dorvilleidae 1350 Spionidae 1221 Lumbrineridae 1143 Eunicidae 1029 Syllidae Οικογένειες 15,788 (56%)

29 Β. ΜΕΛΕΤΗ ΒΕΝΘΙΚΩΝ ΒΙΟΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Εξωτικά είδη καβούρι Macrophthalmus graffei πολύχαιτος Polycirrus twisti (Terebellidae) Νέες καταγραφές ειδών / γενών Γένη Gallardoneris και Abyssoninoe (Lumbrineridae) Πρώτη καταγραφή σε Κύπρο και στην Ανατολική Μεσόγειο Gammaridea (Αμφίποδα) Ιδιαίτερο ταξινομικό ενδιαφέρον, ενδεχομένως να αποτελούν νέα είδη. Η ανάλυση τους βρίσκεται σε εξέλιξη στο ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. Κρήτης Αρκετά είδη καταγράφηκαν για πρώτη φορά στα νότια παράλια της Κύπρου (δεν έχουν έως σήμερα αναφερθεί είτε σε επιστημονικά άρθρα και είτε σε βάσεις δεδομένων). Μασητικά Μόρια Gallardoneris

30 1. ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΦΘΟΝΙΑ ΑΤΟΜΩΝ ΣΕ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ 0.2m 2 Τιμές στην περιοχή μελέτης: άτομα /0.2m 2 Μέση αφθονία ατόμων ( /0.1m 2 ) Αυξημένη τυπική απόκλιση σε κάποιους σταθμούς Min Max

31 2. ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ - ΑΜΒΙ Τιμές στην περιοχή μελέτης: Υψηλή & Καλή οικολογική κατάσταση Δεν υπήρξε διαφοροποίηση βάση ανθρωπογενών δραστηριοτήτων Ακατάλληλος δείκτης για Ανατολική Μεσόγειο

32 3. ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ - Μ-ΑΜΒΙ Τιμές στην περιοχή μελέτης: Υψηλή, Καλή, Μέτρια, Φτωχή Υπήρξε κάποια διαφοροποίηση βάση ανθρωπογενών δραστηριοτήτων Καλύτερος δείκτης συγκριτικά με τον ΑΜΒΙ

33 4. ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ - ΒΕΝΤΙΧ Τιμές στην περιοχή μελέτης: Υψηλή, Καλή, Μέτρια, Φτωχή Υπήρξε διαφοροποίηση βάση ανθρωπογενών δραστηριοτήτων Καταλληλότερος δείκτης Ανατολική Μεσόγειο (πιο ευαίσθητος συγκριτικά με ΑΜΒΙ, Μ-ΑΜΒΙ)

34 5. ΟΜΟΙΟΜΟΡΦΙΑ (PIELOU EVENNESS) (Εφαρμογή σε επίπεδο οικογένειας) Εκφράζει την αναλογία της παρατηρούμενης προς τη μέγιστη δυνατή ποικιλότητα. Οι τιμές του δείκτη κυμαίνονται από 0 (όταν επικρατεί μόνο ένα είδος) μέχρι 1 (όταν όλα τα άτομα ανήκουν σε διαφορετικά είδη). Τιμές στην περιοχή μελέτης: Min Min Min

35 6. ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ - ΜARGALEF (FAMILY RICHNESS) (Εφαρμογή σε επίπεδο οικογένειας) Εκφράζει τον αριθμό των διαφορετικών οικογενειών σε μια βιοκοινότητα. Τιμές στην περιοχή μελέτης: Min Min Min Min

36 7. ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ SHANNON (Εφαρμογή σε επίπεδο οικογένειας) Ο δείκτης παίρνει τιμές από 0 (όταν όλα τα άτομα ανήκουν στο ίδιο είδος) έως έναν οποιοδήποτε θετικό αριθμό. Η τιμή αυτή αυξάνεται όταν τα άτομα που παρατηρούνται ανήκουν σε μεγαλύτερο αριθμό ειδών. Τιμές στην περιοχή μελέτης: Min Min Min Min

37 8. ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ SIMPSON (Εφαρμογή σε επίπεδο οικογένειας) Ο δείκτης παίρνει τιμές από 0 (χαμηλότερη τιμή βιοποικιλότητας) μέχρι 1 (υψηλότερη τιμή βιοποικιλότητας). Τιμές στην περιοχή μελέτης: Min Min Min Min

38 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ

39 Πρόκειται για την πρώτη μεγάλης έκτασης επιστημονική έρευνα της διερεύνησης της ποιότητας ιζήματος και καταγραφής θαλάσσιων βενθικών ειδών και εκτίμησης οικολογικής κατάστασης σε θαλάσσια περιοχή, που πραγματοποιείται στην Κύπρο Ποιότητα ιζήματος Χρήση δεδομένων για: Θέσπιση Προτύπων Ποιότητας Περιβάλλοντος στο ίζημα από το ΤΑΘΕ Μακροχρόνια παρακολούθηση της ποιότητας του ιζήματος της περιοχής. Περαιτέρω Διερεύνηση παράμετροι ιζήματος (π.χ. εξαχλωροβενζόλιο) Βενθικές βιοκοινότητες κινητού υποστρώματος Συστηματική ταξινόμηση: Πρόσφατες & επικυρωμένες κλείδες Ταξινόμους, εκπαίδευση, εμπειρία Επικυρώσεις βενθικών οργανισμών & ring tests Χρήση κόσκινου μεγέθους ανοίγματος ματιού 0.5mm και όχι 1mm Εφαρμογή ΒΕΝΤΙΧ σε ΜΕΕΠ για θαλάσσια & παράκτια έργα

40 ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Ανάλυση 3 ου επαναληπτικού δείγματος & συνέχιση συστηματικής ταξινόμησης σε συνεργασία με ταξινόμους του εξωτερικού στα πλαίσια διδακτορικής διατριβής. Περαιτέρω στατιστικές αναλύσεις και συσχετισμός των βιοτικών (ΔΕ4) και αβιοτικών (ΔΕ5) παραμέτρων. Συγγραφή επιστημονικών άρθρων First record of Gallardoneris (Lumbrineridae) in Eastern Mediterranean Sea (Cyprus) Sediment assessment of Vasilikos Bay (Cyprus) Καταχώρηση αποτελεσμάτων σε βάσεις δεδομένων (WoRMS)

41 ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ Κα Μαρία Ρούσου (Κύρια Ερευνήτρια) Φωτεινή Γεωργίου Περικλής Κλείτου Δημήτρης Κλείτου Αλέξανδρος Λουκαΐδης Πολίνα Πολυκάρπου ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ κα Βίβιαν Λουιζίδου (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε, Ρόδος) Δρ. Χρήστος Αρβανιτίδης (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε, Κρήτη) κα. Wanda Plaiti (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε, Κρήτη) Στέφανος Χαραλάμπους Αντρέας Νικολαΐδης Dan Hayes Γιώργος Ζωδιάτης Γιώργος Γεωργίου Παύλος Δίπλαρος Μάριος Νικολαΐδης Γρηγόρης Κονναρής Σταύρος Στυλιανού Γιώργος Φυττής Δρ. Γιώργος Χατζηγεωργίου (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε, Κρήτη) Δρ. Νομική Σύμπουρα (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε, Αθήνα) Δρ. Angel Borja (ΑΖΤΙ, Spain) Δρ. Luis Carrerra-Parra (El Colegio de la Frontera Sur, Mexico) Επιπλέον βιβλιογραφικό υλικό και ταξινομική καθοδήγηση παρείχαν οι ταξινόμοι Δρ. Melih Ertan Çinar (Ege University), Δρ. João Ferreira Gil (Centro de Estudios Avanzados de Blanes), Δρ Julio Parapar (Universidade da Coruña, España), Δρ. Ruth Barnich (Marine Evertebraten II, Germany), Δρ. Πάνος Δαμιανίδης (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Δρ. Ελένη Βουλτσιάδου (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης).

42 ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ! Paradoneis armata Marphysa belli Melinna palmatum Lysidice unicornis Gallardoneris