ΕΠΙΣΡΟΠΗ ΣΩΝ ΕΤΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΣΗΣΩΝ ΠΡΑΗΝΖ ΒΗΒΛΟ. γηα ηελ ελεξγεηαθή απόδνζε ή πεξηζζόηεξα απνηειέζκαηα κε ιηγόηεξα κέζα

Transcript

1 EL EL EL

2 ΕΠΙΣΡΟΠΗ ΣΩΝ ΕΤΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΣΗΣΩΝ Βξπμέιιεο, COM(2005) 265 ηειηθφ ΠΡΑΗΝΖ ΒΗΒΛΟ γηα ηελ ελεξγεηαθή απόδνζε ή πεξηζζόηεξα απνηειέζκαηα κε ιηγόηεξα κέζα EL EL

3 ΠΗΝΑΚΑ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΩΝ Δηζαγσγή Αλάγθε ζέζπηζεο εηδηθψλ κέηξσλ γηα ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο Υξεκαηννηθνλνκηθά εκπφδηα ζηελ νξζή αληίδξαζε ηεο αγνξάο Αλάγθε ελεξγεηαθψλ ππεξεζηψλ Αλάγθε αλάιεςεο δξάζεο εθ κέξνπο δεκφζησλ αξρψλ Σν εμσηεξηθφ θφζηνο θαη ε δηαθάλεηα ησλ ηηκψλ Δλεκέξσζε θαη εθπαίδεπζε: δχν ππνρξεζηκνπνηνχκελα εξγαιεία B. Μηα επξσπατθή πξσηνβνπιία Γξάζε ζε θνηλνηηθφ επίπεδν πκπεξίιεςε ηεο ελέξγεηαο ζε άιιεο θνηλνηηθέο πνιηηηθέο Έξεπλα θαη Σερλνινγηθή Αλάπηπμε Πξνψζεζε βέιηηζεο πξαθηηθήο θαη ηερλνινγίαο Καζηέξσζε θαη πξνψζεζε βέιηηζεο πξαθηηθήο ζε φια ηα επίπεδα κέζσ εζληθψλ ζρεδίσλ δξάζεο Βειηησκέλε ρξήζε ηεο θνξνινγίαο Βειηησκέλε ζηνρνζέηεζε ησλ θξαηηθψλ εληζρχζεσλ Άλνηγκα ησλ δεκνζίσλ αγνξψλ Δμεχξεζε επξσπατθήο ρξεκαηνδφηεζεο Δηδηθφηεξα κέηξα ελεξγεηαθήο πνιηηηθήο Κηίξηα Οηθηαθέο ζπζθεπέο Πεξηνξηζκφο ηεο θαηαλάισζεο θαπζίκσλ ζηα νρήκαηα Δλεκέξσζε θαη πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή Δζληθφ επίπεδν Καλνληζηηθή ξχζκηζε δξαζηεξηνηήησλ δηθηχνπ Καλνληζηηθή ξχζκηζε δξαζηεξηνηήησλ εθνδηαζκνχ Παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο Λεπθά πηζηνπνηεηηθά, έλα κέζν πνπ βαζίδεηαη ζηελ αγνξά Βηνκεραληθνί θιάδνη Μεηαθνξέο EL 2 EL

4 4.1. Οξγάλσζε ηεο δηαρείξηζεο ελαέξηαο θπθινθνξίαο Βειηηζηνπνίεζε ηεο δηαρείξηζεο ηεο θπθινθνξίαο Αλάπηπμε αγνξάο γηα θαζαξά νρήκαηα Υξέσζε ππνδνκήο γηα ηελ επίηεπμε αιιαγήο ζπκπεξηθνξάο Διαζηηθά Αεξνπνξία Πεξηθεξεηαθφ θαη ηνπηθφ επίπεδν Δηδηθά ρξεκαηνδνηηθά κέζα ηξαηεγηθή αλνηθηή ζηνλ ππφινηπν θφζκν Έληαμε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζηε δηεζλή ζπλεξγαζία Έληαμε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζηελ πνιηηηθή γεηηνλίαο θαη ζηελ ζπλεξγαζία ΔΔ- Ρσζίαο Έληαμε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζηελ αλαπηπμηαθή πνιηηηθή Δλίζρπζε ηνπ ξφινπ ησλ δηεζλψλ ρξεκαηνπηζησηηθψλ ηδξπκάησλ ΤΜΠΔΡΑΜΑ ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ EL 3 EL

5 ΔΗΑΓΩΓΖ Αθφκα θαη ρσξίο ηηο πςειέο θαη άζηαηεο ηηκέο πεηξειαίνπ, πνπ είραλ σο απνηέιεζκα ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ πξννπηηθψλ νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο ζηελ Δπξψπε, ε Δπξσπατθή Έλσζε ζα είρε θάζε ιφγν λα θηλεζεί απνθαζηζηηθά πξνο έλα αλαδσνγνλεκέλν πξφγξακκα πξνψζεζεο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζε φια ηα επίπεδα ηεο επξσπατθήο θνηλσλίαο 1 : - Αληαγσληζηηθόηεηα θαη ζεκαηνιόγην ηεο Ληζαβόλαο. χκθσλα κε πνιπάξηζκεο κειέηεο 2, ε ΔΔ ζα κπνξνχζε λα εμνηθνλνκεί πνζνζηφ ηνπιάρηζηνλ 20% ηεο ηξέρνπζαο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζήο ηεο κε νηθνλνκηθά απνδνηηθφ ηξφπν, πνπ αληηζηνηρεί ζε 60 δηζεθαηνκκχξηα εηεζίσο, δειαδή ηελ ηξέρνπζα ελεξγεηαθή θαηαλάισζε Γεξκαλίαο θαη Φηλιαλδίαο καδί. Μνινλφηη απαηηνχληαη ζεκαληηθέο επελδχζεηο ψζηε λα επηηεπρζεί ε δπλεηηθή απηή εμνηθνλφκεζε, φζνλ αθνξά λέν ελεξγεηαθά απνδνηηθφ εμνπιηζκφ θαη ελεξγεηαθέο ππεξεζίεο, ε Δπξψπε εγείηαη παγθνζκίσο ζην ζπγθεθξηκέλν πεδίν, ελψ νη ελεξγεηαθέο ππεξεζίεο είλαη ζε κεγάιν βαζκφ ηνπηθνχ ραξαθηήξα. Σνχην ζπλεπάγεηαη ηε δεκηνπξγία πνιιψλ λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο πςειήο πνηφηεηαο ζηελ Δπξψπε. Πξάγκαηη, βάζεη δηάθνξσλ κειεηψλ 3, πξνθχπηεη ε εθηίκεζε φηη ε ελ ιφγσ πξσηνβνπιία ζα κπνξνχζε δπλεηηθά λα δεκηνπξγήζεη, άκεζα θαη έκκεζα, έσο θαη έλα εθαηνκκχξην λέεο ζέζεηο εξγαζίαο ζηελ Δπξψπε. Πεξαηηέξσ, θαζψο ηα ζθνπνχκελα ζηελ ελ ιφγσ πξσηνβνπιία κέηξα είλαη κφλνλ νηθνλνκηθά απνδνηηθά κέηξα ελεξγεηαθήο απφδνζεο, πνπ ζπλεπάγνληαη δειαδή θαζαξή εμνηθνλφκεζε αθνχ ζπλεθηηκεζνχλ νη απαξαίηεηεο επελδχζεηο - έλα επηηπρέο πξφγξακκα ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζεκαίλεη φηη κέξνο ησλ 60 δηζεθαηνκκπξίσλ πνπ δελ δαπαλψληαη γηα ελέξγεηα απνηεινχλ θαζαξή εμνηθνλφκεζε, κε απνηέιεζκα απμεκέλε αληαγσληζηηθφηεηα θαη βειηησκέλεο ζπλζήθεο δσήο γηα ηνπο πνιίηεο ηεο ΔΔ. ηηο παξαπάλσ αλαθεξφκελεο κειέηεο ζπκπεξαίλεηαη φηη ην κέζν λνηθνθπξηφ ηεο ΔΔ ζα κπνξνχζε λα εμνηθνλνκήζεη εηεζίσο κεηαμχ 200 θαη 1000 κε νηθνλνκηθά απνδνηηθφ ηξφπν, αλάινγα κε ηελ ελεξγεηαθή ηνπ θαηαλάισζε Βι. επίζεο ην παξάξηεκα 1. The Mid-term Potential for Demand-side Energy Efficiency in the EU, Lechtenböhmer and Thomas, Wuppertal Institutie, 2005: ην πξφζθαην ζελάξηφ καο γηα πνιηηηθέο θαη κέηξα (Ρ&M) γηα ηελ ΔΔ ησλ 25 ζθηαγξαθείηαη ε ιεγφκελε "θηιφδνμε ζηξαηεγηθή" κε ζθνπφ ηελ επίηεπμε ζεκαληηθήο κείσζεο ζηηο εθπνκπέο αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ έσο ην Η ζηξαηεγηθή απηή ρξεζηκνπνηεί πνζνζηφ πεξίπνπ 80% ηνπ ζήκεξα δηαζέζηκνπ νηθνλνκηθνχ δπλακηθνχ. Δθηηκάηαη, σζηφζν, φηη νη ππεχζπλνη γηα ηελ ιήςε απνθάζεσλ ελεκεξψλνληαη θαιχηεξα απφ δξαζηήξηεο πνιηηηθέο θαη κέηξα θαη φηη, ζε πεξίπησζε ελεξγεηαθήο απφδνζεο κεηαβάιινπλ ηε ζηάζε ηνπο απέλαληη ζηηο βέιηηζηεο δηαζέζηκεο ηερλνινγίεο. Απφ ηα απνηειέζκαηα ηνπ πίλαθα πξνθχπηεη ζαθψο φηη ε ελεξγεηαθή απφδνζε ζηελ νηθνλνκία ηεο ΔΔ ησλ 25 ζα απμεζεί θαηά 29% κε βάζε ην ελ ιφγσ ζελάξην P&M. Αηηηνινγηθή έθζεζε γηα ηελ πξφηαζε νδεγίαο πεξί ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαηά ηελ ηειηθή ρξήζε θαη ησλ ελεξγεηαθψλ ππεξεζηψλ - COM(2003) 739. MURE Database Simulation 2000, SOS Ιηαιία Economic Evaluation of Sectoral Emissions Reduction Objectives for climate change, Blok and Joosen, ECOFYS, Οπηξέρηε, 2000 Energy Efficiency Indicators, ODYSSEE, ADEME, Παξίζη, 2004 Powering Profits: How Companies turn energy efficiency into shareholder value, Green Business Letter, Απξίιηνο 2005 Improving energy efficiency by 5% and more per year, K. Blok, πξνο δεκνζίεπζε ζην Journal of Industrial Ecology The Potential for more efficient electricity use in Italy, F. Krause The Energy Efficiency Challenge, WWF, 2005 World Energy Assessment 2000 θαη επηθαηξνπνίεζε 2004 update, ηζηνζειίδα UNDP European Council for an energy efficient economy, Proceedings 2005 Summer study: Energy savings, What works and who delivers?, Rat für Nachhaltige Entwicklung, 2003, publikationen/broschueren/broschuere_kohleempfehlung.pdf, Ecofys. EL 4 EL

6 Μηα απνηειεζκαηηθή πνιηηηθή ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζα κπνξνχζε επνκέλσο λα έρεη κείδνλα ζπκβνιή ζηελ αληαγσληζηηθφηεηα θαη ηελ απαζρφιεζε ζηελ ΔΔ, πνπ απνηεινχλ θεληξηθνχο ζηφρνπο ηνπ ζεκαηνινγίνπ ηεο Ληζαβφλαο. Αληηκεησπίδνληαο ηε δήηεζε ελέξγεηαο, ε ελ ιφγσ πνιηηηθή απνηειεί κέξνο ησλ θνηλνηηθψλ πνιηηηθψλ ελεξγεηαθνχ εθνδηαζκνχ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ πξνζπαζεηψλ ηεο γηα ηελ πξνψζεζε αλαλεψζηκσλ κνξθψλ ελέξγεηαο θαη απνηειεί έηζη κέξνο ηεο δέζκεο πξνηεξαηνηήησλ πνπ πεξηγξάθεθαλ αξρηθά ζηελ πξάζηλε βίβιν ηνπ 2000, "Πξνο κηα επξσπατθή ζηξαηεγηθή γηα ηελ αζθάιεηα ηνπ ελεξγεηαθνχ εθνδηαζκνχ". Δπηπιένλ, ν εμνπιηζκφο, νη ππεξεζίεο θαη ε ηερλνινγία ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαζίζηαληαη δηαξθψο ζεκαληηθφηεξα παγθνζκίσο. Δάλ ε Δπξψπε δηαηεξήζεη ηελ εμέρνπζα ζέζε ηεο ζην πεδίν απηφ, αλαπηχζζνληαο θαη εηζάγνληαο λέεο ηερλνινγίεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο πξψηα ζηελ Δπξψπε, ην γεγνλφο απηφ ζα απνηειέζεη ζεκαληηθή επθαηξία γηα ην εκπφξην. - Πεξηβαιινληηθή πξνζηαζία θαη ππνρξεώζεηο ηεο ΔΔ από ην Πξσηόθνιιν ηνπ Κπόην. Η εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο είλαη αλακθίβνια ν ηαρχηεξνο, απνηειεζκαηηθφηεξνο θαη νηθνλνκηθά απνδνηηθφηεξνο ηξφπνο γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ, θαζψο θαη γηα ηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ αέξα, ηδίσο ζε ππθλνθαηνηθεκέλεο πεξηνρέο. Δπνκέλσο, ζα ζπκβάιεη ψζηε ηα θξάηε κέιε λα αληαπνθξηζνχλ ζηηο ππνρξεψζεηο πνπ έρνπλ αλαιάβεη βάζεη ηνπ Πξσηνθφιινπ ηνπ Κπφην. Γεχηεξνλ, ζα απνηειέζεη κείδνλα ζπκβνιή ζηηο καθξνπξφζεζκεο θνηλνηηθέο πξνζπάζεηεο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αιιαγήο ηνπ θιίκαηνο κέζσ πεξαηηέξσ πεξηνξηζκψλ ησλ εθπνκπψλ, σο ηκήκα ελφο κειινληηθνχ θαζεζηψηνο, κεηά ην 2012, ηεο ζχκβαζεο πιαίζην ησλ Ηλσκέλσλ Δζλψλ γηα ηελ θιηκαηηθή αιιαγή. Πνιιέο αλαπηπζζφκελεο ρψξεο αλαγλσξίδνπλ πιήξσο ηνλ νπζηψδε ξφιν ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο φζνλ αθνξά ηελ αληηκεηψπηζε ησλ πνιιαπιψλ απηψλ πξνθιήζεσλ. Η Δπξψπε πξέπεη θαηά ζπλέπεηα λα απνηειέζεη ην παξάδεηγκα ζην πεδίν απηφ, νδεγψληαο ζηε δηαηχπσζε λέσλ πνιηηηθψλ, ζπλεξγαζίαο θαη ηερλνινγηψλ πνπ κπνξνχλ λα ππνβνεζήζνπλ ηνλ αλαπηπζζφκελν θφζκν θαηά ηελ αληηκεηψπηζε ηεο ελ ιφγσ πξφθιεζεο. - Αζθάιεηα εθνδηαζκνύ. Με βάζε ηηο ζεκεξηλέο ηάζεηο, ην 2030 ε ΔΔ ζα εμαξηάηαη ζε πνζνζηφ 90% απφ εηζαγσγέο φζνλ αθνξά ηηο απαηηήζεηο ηεο ζε πεηξέιαην θαη 80% φζνλ αθνξά ην θπζηθφ αέξην. Δίλαη αδχλαην λα πξνβιεθζεί ε ηηκή ηνπ πεηξειαίνπ θαη ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ην 2020, ηδίσο εάλ ε δήηεζε ηνπ αλαπηπζζφκελνπ θφζκνπ ζπλερίζεη λα απμάλεηαη κε ηελ ίδηα ηαρχηεηα φπσο ζήκεξα. Όπσο επηζεκάλζεθε ζηηο 2 Μαΐνπ 2005 ζην πιαίζην ηεο ππνπξγηθήο δηάζθεςεο ηνπ Γηεζλνχο Οξγαληζκνχ Δλέξγεηαο, ε ελεξγεηαθή απφδνζε είλαη κηα απφ ηηο βαζηθέο κεζφδνπο αληηκεηψπηζεο ηεο ελ ιφγσ πξφθιεζεο. Μηα πξαγκαηηθή πξνζπάζεηα θαηαξρήλ ζηαζεξνπνίεζεο ηεο ελεξγεηαθήο δήηεζεο ηεο ΔΔ ζηα ζεκεξηλά επίπεδα θαη ζηε ζπλέρεηα πεξηνξηζκνχ ηεο, ζα απνηεινχζε ζεκαληηθή ζπλεηζθνξά γηα ηελ αλάπηπμε κηαο ινγηθά ζπλεθηηθήο θαη ηζφξξνπεο πνιηηηθήο γηα ηελ πξνψζεζε ηεο αζθάιεηαο ηνπ ελεξγεηαθνχ εθνδηαζκνχ γηα ηελ Δπξσπατθή Έλσζε. ηελ παξνχζα πξάζηλε βίβιν επηδηψθεηαη θαηά ζπλέπεηα λα πξνζδηνξηζηνχλ ηα ζεκεία ζπκθφξεζεο πνπ ζήκεξα εκπνδίδνπλ ηελ επίηεπμε απηήο ηεο νηθνλνκηθήο απφδνζεο - π.ρ. ε έιιεηςε θαηάιιεισλ θηλήηξσλ, ε έιιεηςε πιεξνθνξηψλ, ε απνπζία ελδεδεηγκέλσλ κεραληζκψλ ρξεκαηνδφηεζεο. EL 5 EL

7 ηε ζπλέρεηα, ζηελ πξάζηλε βίβιν επηδηψθεηαη ν πξνζδηνξηζκφο ελαιιαθηηθψλ δπλαηνηήησλ γηα λα μεπεξαζηνχλ ηα ελ ιφγσ ζεκεία ζπκθφξεζεο, πξνηείλεηαη ζεηξά θεληξηθψλ δξάζεσλ πνπ κπνξνχλ λα ιεθζνχλ. Μεηαμχ ησλ παξαδεηγκάησλ πεξηιακβάλνληαη: - θαζηέξσζε εηήζησλ ζρεδίσλ δξάζεο γηα ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε, ζε εζληθφ επίπεδν. ηα ζρέδηα απηά κπνξνχλ λα πξνζδηνξίδνληαη κέηξα πνπ ζα ιακβάλνληαη ζε εζληθφ, πεξηθεξεηαθφ θαη ηνπηθφ επίπεδν θαη ε επαθφινπζε παξαθνινχζεζε ηεο επηηπρίαο, ηφζν φζνλ αθνξά ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο φζν θαη ηεο νηθνλνκηθήο απφδνζήο ηεο. Σα ζρέδηα ζα κπνξνχζαλ λα ζπκπιεξψλνληαη απφ δηαδηθαζία "ζπγθξηηηθήο αμηνιφγεζεο" θαη "αλαζθφπεζεο απφ νκνηίκνπο" ζε επξσπατθφ επίπεδν, ψζηε ηα θξάηε κέιε λα κπνξνχλ εχθνια λα δηδάζθνληαη απφ ηηο επηηπρίεο θαη ηα ιάζε ησλ άιισλ θαη λα εμαζθαιίδνπλ ηελ ηαρεία αλάπηπμε βέιηηζηεο πξαθηηθήο ζε φιε ηελ έθηαζε ηεο ΔΔ - βειηίσζε ηεο πιεξνθφξεζεο ησλ πνιηηψλ, π.ρ. κέζσ θαιχηεξα ζηνρνζεηεκέλσλ ελεκεξσηηθψλ εθζηξαηεηψλ θαη βειηησκέλεο ζήκαλζεο ησλ πξντφλησλ - βειηίσζε ηεο θνξνιφγεζεο ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη φηη ν ξππαίλσλ ζα πιεξψλεη, ρσξίο σζηφζν αχμεζε ησλ ζπλνιηθψλ επηπέδσλ θνξνιφγεζεο - θαιχηεξε ζηνρνζέηεζε ησλ θξαηηθψλ εληζρχζεσλ φπνπ ε δεκφζηα ζηήξημε είλαη αηηηνινγεκέλε, αλαινγηθή θαη απαξαίηεηε σο θίλεηξν γηα ηελ απνδνηηθή ρξήζε ηεο ελέξγεηαο - ρξεζηκνπνίεζε δεκνζίσλ ζπκβάζεσλ γηα ηελ άκεζε ελεξγνπνίεζε λέσλ ηερλνινγηψλ ελεξγεηαθήο απφδνζεο, φπσο απνδνηηθφηεξα απηνθίλεηα θαη εμνπιηζκφο ΣΠ - ρξεζηκνπνίεζε λέσλ ή βειηησκέλσλ κέζσλ ρξεκαηνδφηεζεο, ζε θνηλνηηθφ θαη εζληθφ επίπεδν, σο θίλεηξν θαη φρη σο ελίζρπζε, ζε εηαηξείεο θαη λνηθνθπξηά γηα ηελ εηζαγσγή νηθνλνκηθψλ απνδνηηθψλ βειηηψζεσλ - πεξαηηέξσ πξνζπάζεηεο φζνλ αθνξά ηα θηήξηα, φπνπ ηζρχεη πθηζηάκελε θνηλνηηθή νδεγία, θαηά ην δπλαηφλ επέθηαζή ηεο ζε κηθξφηεξεο εγθαηαζηάζεηο θαηά ηξφπν πνπ λα εμαζθαιίδεη ηελ νηθνλνκηθή απφδνζε κε ειάρηζηε πξφζζεηε γξαθεηνθξαηηθή επηβάξπλζε - ρξεζηκνπνίεζε ηεο πξσηνβνπιίαο ηεο Δπηηξνπήο CARS 21 γηα ηελ επηηάρπλζε ηεο αλάπηπμεο λέαο γεληάο νρεκάησλ κε απνδνηηθφηεξε θαηαλάισζε θαπζίκσλ. Η παξνχζα πξάζηλε βίβινο επηδηψθεη λα δξάζεη σο θαηαιχηεο ζηελ θαηεχζπλζε κηαο αλαλεσκέλεο πξσηνβνπιίαο γηα ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε ζε φια ηα επίπεδα ηεο επξσπατθήο θνηλσλίαο - ΔΔ, εζληθφ, πεξηθεξεηαθφ θαη ηνπηθφ. Δπίζεο, επηδηψθεη λα απνηειέζεη ζεκαληηθή ζπκβνιή, σο παξάδεηγκα θαη ηδησηηθή πξσηνβνπιία γηα ηελ άκεζε ελεξγνπνίεζε κηαο δηεζλνχο πξνζπάζεηαο ζπκβνιήο ζηελ αληηκεηψπηζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο κέζσ ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο. Η Κίλα ρξεζηκνπνηεί επί ηνπ παξφληνο ππεξπεληαπιάζηα ελέξγεηα ζε ζρέζε κε ηελ ΔΔ γηα ηελ παξαγσγή κηαο κνλάδαο ηνπ ΑΔΠ, νη ΗΠΑ ρξεζηκνπνηνχλ πεξίπνπ 50% πεξηζζφηεξν απ φ,ηη ε ΔΔ 4. Με ηελ έθξεμε ηεο ελεξγεηαθήο δήηεζεο ηδίσο ζηελ Κίλα θαη ζηελ Ιλδία, πξέπεη ε ελεξγεηαθή απφδνζε λα είλαη κηα απφ ηηο θεληξηθέο πνιηηηθέο πνπ ζα 4 Η ζχγθξηζε απηή ζα κεηαβαιφηαλ εάλ ιακβάλακε ππφςε ηε δηαθνξά ηεο αγνξαζηηθήο αμίαο ησλ πνιηηψλ. Βι. παξάξηεκα 1 γηα πεξηζζφηεξα ζηνηρεία. EL 6 EL

8 επηδηψμεη, αθελφο λα ζπκβηβάζεη ηηο απμαλφκελεο ελεξγεηαθέο αλάγθεο ηνπ αλαπηπζζφκελνπ θφζκνπ κε αχμεζε ηεο ελέξγεηαο θαη βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ δσήο ησλ πνιηηψλ ηνπο θαη, αθεηέξνπ, λα θαηαπνιεκήζεη ηελ ππεξζέξκαλζε ηνπ πιαλήηε. Με ηελ παξνχζα πξάζηλε βίβιν θαη κε ηελ ψζεζε πνπ ζα δεκηνπξγεζεί σο απνηέιεζκα ηεο πινπνίεζεο ησλ ζπζηάζεψλ ηεο, αλακέλεηαη φηη ε ΔΔ ζα απνηειέζεη ηελ πξσηνπνξία ησλ πξνζπαζεηψλ λα θαηαζηεί ε ελεξγεηαθή απφδνζε κηα πξνηεξαηφηεηα παγθφζκηαο θιίκαθαο. Σέινο, νη πςειέο ηηκέο πεηξειαίνπ πιήηηνπλ ρεηξφηεξα ηνπο θησρφηεξνπο, ηδίσο ζηηο ρψξεο ΑΚΠ. ηελ παξαθνινχζεζε ηεο εθαξκνγήο ηεο πξάζηλεο βίβινπ ζα πξέπεη λα δνζεί πξνζνρή πψο ηερλνινγία πνπ αλαπηχζζεηαη ζηελ Δπξψπε κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ή λα πξνζαξκνζηεί ψζηε λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο αλάγθεο ησλ ρσξψλ απηψλ θαζψο θαη πψο κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί κε ηνλ θαιχηεξν ηξφπν. Σα ζπγθεθξηκέλα παξαδείγκαηα πνπ πξναλαθέξζεθαλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο ελ ιφγσ πξφθιεζεο, πνπ εμεηάδνληαη ιεπηνκεξέζηεξα ζηε ζπλέρεηα, δελ απνηεινχλ πξνηάζεηο αιιά ηδέεο πξνο ζπδήηεζε. Δπίζεο, δελ εμαληινχλ ην ζέκα. Έπεηηα απφ ηε δεκνζίεπζε ηεο παξνχζαο πξάζηλεο βίβινπ, ε Δπηηξνπή, έσο ην ηέινο ηνπ ηξέρνληνο έηνπο, ζα πξαγκαηνπνηήζεη εθηεηακέλε δεκφζηα δηαβνχιεπζε. Γηα ηελ ηφλσζε ηεο ζπδήηεζεο θαη σο απνηειεζκαηηθή ζπλεηζθνξά, ε Δπηηξνπή πξνηείλεη ηηο παξαθάησ 25 εξσηήζεηο πνπ δελ εμαληινχλ ην ζέκα. Η Δπηηξνπή απνθάζηζε λα ζπγθξνηήζεη ην "Δπξσπατθφ Φφξνπκ Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο". Απηφ ην θφξνπκ, κε βάζε ηα αληίζηνηρα κνληέια ηεο "Φισξεληίαο" θαη "Μαδξίηεο" πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ κε κεγάιε επηηπρία γηα ηελ αλάπηπμε ζπλαίλεζεο φζνλ αθνξά ην άλνηγκα ηεο ελεξγεηαθήο αγνξάο, ζα ζπγθεληξψζεη ηελ Δπηηξνπή, ηα θξάηε κέιε, ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, εζληθέο ξπζκηζηηθέο αξρέο ελέξγεηαο θαη εθπξνζψπνπο ηεο επξσπατθήο βηνκεραλίαο θαη ησλ ΜΚΟ. Θα ζπλέξρεηαη δχν θνξέο εηεζίσο. ηελ πξψηε ζπλεδξίαζε, ε νπνία έρεη πξνγξακκαηηζηεί γηα ηνλ Οθηψβξην, ζα ζπδεηεζεί ζε βάζνο ε παξνχζα πξάζηλε βίβινο. Χζηφζν, εθηφο απφ ηε δηαβνχιεπζε κε ην πκβνχιην, ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, ηνλ θιάδν θαη ηηο ΜΚΟ ζρεηηθά κε ην έγγξαθν, ε Δπηηξνπή ζεσξεί φηη δσηηθή ζεκαζία έρεη θαη ε επξχηεξε δεκφζηα δηαβνχιεπζε. Καινχληαη φινη νη ελδηαθεξφκελνη λα ππνβάινπλ ζρφιηα θαη πξνηάζεηο κε ηνλ αθφινπζν ηξφπν: - κέζσ ηνπ ίληεξλεη, ζηελ ηζηνζειίδα ηεο Δπηηξνπήο, ζηε δηεχζπλζε: - κε επαθή κε ηνλ θ. Luc Werring ηεο Γεληθήο Γηεχζπλζεο Δλέξγεηαο θαη Μεηαθνξψλ ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο (luc.werring@cec.eu.int); - ε Δπηηξνπή ζα εκπιέμεη ζηελ πξσηνβνπιία φια ηα Γξαθεία ηεο πνπ βξίζθνληαη ζε πφιεηο ηεο ΔΔ. Πιεξνθνξίεο θαη πηζαλέο εθδειψζεηο ζα αλαθνηλψλνληαη ζηελ ειεθηξνληθή δηεχζπλζε: - ε Δπηηξνπή δηαζέηεη δίθηπν ππεξεζηψλ ελέξγεηαο ζε πνιιέο επξσπατθέο πφιεηο. ηηο ελ ιφγσ ππεξεζίεο ζα αλαηεζεί ην θαζήθνλ επξχηεξεο δηάδνζεο πιεξνθνξηψλ ζρεηηθά κε ηελ πξάζηλε βίβιν θαη ηνλ ζρνιηαζκφ ηεο. Δθφζνλ νη ππνβάιινληεο ζρφιηα ζπκθσλνχλ, ηα ζρφιηα ζα δεκνζηεχνληαη ζηελ ηζηνζειίδα ηεο Δπηηξνπήο πξνο δηαβνχιεπζε. EL 7 EL

9 Δίλαη ζεκαληηθφ ε παξνχζα πξάζηλε βίβινο λα νδεγήζεη ζχληνκα ζε αλάιεςε ζπγθεθξηκέλεο δξάζεο. Η Δπηηξνπή πηζηεχεη επνκέλσο φηη, θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο δηαβνχιεπζεο ζα πξέπεη λα θαηαξηηζηεί ζπγθεθξηκέλν ζρέδην δξάζεο ην 2006, φπνπ ζα πεξηγξάθνληαη νη ζπγθεθξηκέλεο δξάζεηο πνπ ζα ιεθζνχλ ζε θνηλνηηθφ θαη εζληθφ επίπεδν, ζπλνδεπφκελεο απφ ηηο απαξαίηεηεο αλαιχζεηο θφζηνπο-σθειείαο. - Εεηήκαηα πξνο ζπδήηεζε Γεληθέο παξαηεξήζεηο Με ηα αθφινπζα εξσηήκαηα επηρεηξείηαη πεξαηηέξσ αλάιπζε ησλ ελαιιαθηηθψλ δπλαηνηήησλ πνπ εληνπίδνληαη ζην παξφλ έγγξαθν, σο πξνο ηελ νηθνλνκηθή απφδνζή ηνπο θαη ηε ζπκβνιή ηνπο ζηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο, ηελ πεξηβαιινληηθή πξνζηαζία, ηε δεκηνπξγία ζέζεσλ εξγαζίαο θαη ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ εηζαγσγψλ πεηξειαίνπ θαη θπζηθνχ αεξίνπ. Όζνλ αθνξά ηηο απαληήζεηο ζηα εξσηήκαηα απηά, ε Δπηηξνπή ζα επηζπκνχζε λα είλαη θαηά ην δπλαηφλ ιεπηνκεξήο ζηα ζπγθεθξηκέλα ζέκαηα, αλαθέξνληαο επίζεο ην ελδεδεηγκέλν επίπεδν αληηκεηψπηζεο ηνπ πξνηεηλφκελνπ κέηξνπ: δηεζλέο, θνηλνηηθφ, εζληθφ, πεξηθεξεηαθφ ή ηνπηθφ. Δπίζεο, εάλ ην ελ ιφγσ κέηξν κπνξεί λα αληηκεησπηζηεί θαιχηεξα κέζσ ζπζηάζεσλ, ιήςεο εζεινληηθψλ κέηξσλ, δεζκεπηηθψλ ζηφρσλ ή κέηξσλ ζην πιαίζην λνκνζεηηθψλ πξνηάεζσλ. Σέινο, ζρεηηθά κε ηνλ ηξφπν πξαθηηθήο πινπνίεζεο ησλ εμεηαδφκελσλ κέηξσλ. Υξνλνδηάγξακκα, θφζηνο, θαηά πεξίπησζε αλαγθαηφηεηα παξαθνινχζεζεο ή παξεκθεξνχο ιεηηνπξγίαο, θαηάιιεινο θνξέαο πνπ ζα αλαιάβεη ηα παξαπάλσ. Με ηνλ ηξφπν απηφ ε Δπηηξνπή ζα είλαη ζε ζέζε, ην 2006, λα θαηαιήμεη ζε ζηέξεεο, πξαθηηθέο θαη εθαξκφζηκεο πξνηάζεηο ζην ζρέδην δξάζεο ηεο. Δμάιινπ, έλαο απφ ηνπο θχξηνπο ζηφρνπο ηεο πξάζηλεο βίβινπ θαη ηεο δηαβνχιεπζεο πνπ ζα αθνινπζήζεη είλαη ε ελζάξξπλζε λέσλ ηδεψλ πνπ δελ έρνπλ αθφκε εθδεισζεί. Η Δπηηξνπή ραηξεηίδεη ππνδείμεηο θαη παξαδείγκαηα, θαηά πεξίπησζε κε ηηο παξαπάλσ αλαθεξφκελεο ιεπηνκέξεηεο φζνλ αθνξά ηνπο φξνπο, ιφγνπ ράξηλ, ηνπ θφζηνπο πινπνίεζεο, ηνπ νθέινπο σο πξνο ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο θαη ηεο επθνιίαο εθαξκνγήο ηνπο. Δξσηήκαηα αλαθνξηθά κε ηηο ελαιιαθηηθέο δπλαηφηεηεο πνπ εληνπίδνληαη ζηελ Πξάζηλεβίβιν 1. Πψο κπνξεί ε Κνηλφηεηα θαη ελ πξνθεηκέλσ ε Δπηηξνπή λα ηνλψζεη θαιχηεξα ηηο επξσπατθέο επελδχζεηο ζε ηερλνινγίεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο; Πψο κπνξνχλ λα ζηνρνζεηεζνχλ θαιχηεξα νη πφξνη πνπ δαπαλψληαη γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο έξεπλαο ζην ελ ιφγσ πεδίν; (Κεθ. 1.1) 2. Ο κεραληζκφο εκπνξίαο εθπνκπψλ απνηειεί θεληξηθφ εξγαιείν γηα ηελ αλάπηπμε αγνξνθεληξηθήο απφθξηζεο γηα ηελ θάιπςε ησλ ζηφρσλ ηνπ πξσηνθφιινπ ηνπ Κπφην θαη ηελ θιηκαηηθή αιιαγή. Θα κπνξνχζε ε ελ ιφγσ πνιηηηθή λα εθαξκνζηεί θαιχηεξα πξνσζψληαο ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε; Δάλ λαη, πψο; (Κεθ. 1.1) 3. ην πιαίζην ηεο ζηξαηεγηθήο ηεο Ληζαβφλαο πνπ ζηνρεχεη ζηελ αλαδσνγφλεζε ηεο επξσπατθήο νηθνλνκίαο, πνηά ζχλδεζε πξέπεη λα απνθαηαζηαζεί κεηαμχ νηθνλνκηθήο αληαγσληζηηθφηεηαο θαη κεγαιχηεξεο έκθαζεο ζηελ ελεξγεηαθή απφδνζε; ην πιαίζην απηφ ζα ήηαλ ρξήζηκν λα απαηηεζεί απφ θάζε θξάηνο κέινο λα θαζνξίδεη EL 8 EL

10 εηήζην ζρέδην ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαη ζηε ζπλέρεηα λα αθνινπζεί ζπγθξηηηθή αμηνιφγεζε ησλ ζρεδίσλ ζε θνηλνηηθφ επίπεδν ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη ζπλερήο δηάδνζε βέιηηζεο πξαθηηθήο; Θα κπνξνχζε ε πξνζέγγηζε απηή λα ρξεζηκνπνηεζεί ζε δηεζλή θιίκαθα; Δάλ λαη, πψο; (Κεθ ) 4. Η θνξνινγηθή πνιηηηθή απνηειεί ζεκαληηθφ ηξφπν ελζάξξπλζεο ησλ αιιαγψλ ζηε ζπκπεξηθνξά θαη ηε ρξήζε λέσλ πξντφλησλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ιηγφηεξε ελέξγεηα. Θα πξέπεη ηα κέηξα απηά λα έρνπλ ζεκαληηθφηεξν ξφιν ζηελ επξσπατθή πνιηηηθή ελεξγεηαθήο απφδνζεο; Δάλ λαη, πνηφ είδνο κέηξσλ ζα ήηαλ ην πιένλ ελδεδεηγκέλν γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ελ ιφγσ ζηφρνπ; Πψο ζα κπνξνχζαλ λα πινπνηεζνχλ θαηά ηξφπν πνπ δελ ζπλεπάγεηαη γεληθή αχμεζε ηεο θνξνινγηθήο επηβάξπλζεο; Πψο ζα επηηεπρζεί πξαγκαηηθά ε αξρή ν ξππαίλσλ πιεξψλεη; (Κεθ ) 5. Θα είλαη δπλαηφ λα αλαπηπρζνχλ θαλφλεο θξαηηθψλ εληζρχζεσλ επλντθφηεξνη πξνο ην πεξηβάιινλ, ηδίσο ελζαξξχλνληαο νηθνινγηθή θαηλνηνκία θαη βειηηψζεηο ζηελ παξαγσγηθφηεηα; Ση κνξθή ζα κπνξνχζαλ λα ιάβνπλ νη θαλφλεο απηνί; (Κεθ ) 6. πρλά νη δεκφζηεο αξρέο αληηκεησπίδνληαη σο παξάδεηγκα. Θα πξέπεη ε λνκνζεζία λα ζέηεη ζπγθεθξηκέλεο ππνρξεψζεηο ζηηο δεκφζηεο αξρέο, π.ρ. λα εθαξκφδνπλ ζε δεκφζηα θηίξηα ηα κέηξα πνπ έρνπλ ζπζηεζεί ζε θνηλνηηθφ ή εζληθφ επίπεδν. Θα κπνξνχζαλ ή ζα έπξεπε νη δεκφζηεο αξρέο λα ιακβάλνπλ ππφςε ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε ζηε ζχλαςε δεκφζησλ ζπκβάζεσλ; Θα ζπλέβαιε ην γεγνλφο απηφ ζηε δεκηνπξγία βηψζηκσλ αγνξψλ γηα νξηζκέλα πξντφληα θαη λέεο ηερλνινγίεο; Πψο ζα κπνξνχζε απηφ λα εθαξκνζηεί ζηελ πξάμε θαηά ηξφπν πνπ ζα πξνσζνχζε ηελ αλάπηπμε λέσλ ηερλνινγηψλ θαη ζα παξείρε θίλεηξα ζηε βηνκεραλία γηα ηελ έξεπλα λέσλ ελεξγεηαθά απνδνηηθψλ πξντφλησλ θαη δηαδηθαζηψλ; Πψο ζα κπνξνχζε λα γίλεη απηφ κε εμνηθνλφκεζε πφξσλ εθ κέξνπο ησλ δεκφζησλ αξρψλ; Όζνλ αθνξά ηα νρήκαηα βι. εξψηεζε 20 (Κεθ ) 7. Οη πφξνη γηα ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε ρξεζηκνπνηήζεθαλ απνδνηηθά θαηά ην παξειζφλ. Πψο ζα κπνξνχζε ε εκπεηξία απηή λα επαλαιεθζεί θαη λα βειηησζεί; Πνηά κέηξα κπνξνχλ λα ζεζπηζηνχλ απνηειεζκαηηθά ζε: δηεζλέο επίπεδν θνηλνηηθφ επίπεδν εζληθφ επίπεδν πεξηθεξεηαθφ θαη ηνπηθφ επίπεδν; (Κεθ Βι. επίζεο εξψηεζε 22) 8. Η ελεξγεηαθή απφδνζε ησλ θηηξίσλ απνηειεί πεδίν φπνπ κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί ζεκαληηθή εμνηθνλφκεζε. Πνηά πξαθηηθά κέηξα ζα κπνξνχζαλ λα ιεθζνχλ ζε θνηλνηηθφ, εζληθφ, πεξηθεξεηαθφ ή ηνπηθφ επίπεδν ψζηε λα εμαζθαιηζηεί ψζηε ε πθηζηάκελε θνηλνηηθή νδεγία γηα ηα θηίξηα ζα είλαη επηηπρήο θαηά ηελ εθαξκνγή ηεο; Θα πξέπεη ε Κνηλφηεηα λα πξνρσξήζεη πέξα απφ ηελ πθηζηάκελε νδεγία; Π.ρ. επεθηείλνληάο ηελ ζε κηθξφηεξα θηίξηα; Δάλ λαη, πψο ζα κπνξνχζε λα επηηεπρζεί θαηάιιειε ηζνξξνπία κεηαμχ ηεο αλάγθεο επίηεπμεο πεξαηηέξσ ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαη ηνπ ζηφρνπ πνπ αθνξά ηελ ειάρηζηε δπλαηή δηνηθεηηθή επηβάξπλζε; (Κεθ ) EL 9 EL

11 9. Σα θίλεηξα γηα ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο κηζζσκέλσλ εγθαηαζηάζεσλ απνηεινχλ δπζρεξέο θαζήθνλ, επεηδή ν ηδηνθηήηεο ηνπ θηηξίνπ θαηά θαλφλα δελ πιεξψλεη γηα ηελ ελέξγεηα, επνκέλσο δελ δηαζέηεη νηθνλνκηθφ ζπκθέξνλ γηα ηελ επίηεπμε βειηησκέλεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο, φπσο ζεξκνκφλσζε ή δηπινί παινπίλαθεο. Πψο ζα κπνξνχζε λα αληηκεησπηζζεί θαιχηεξα ην πξφβιεκα απηφ; (Κεθ ) 10. Πψο κπνξεί λα εληζρπζεί ν αληίθηππνο ηεο λνκνζεζίαο ζηηο επηδφζεηο ησλ πξντφλησλ πνπ θαηαλαιψλνπλ ελέξγεηα γηα νηθηαθέο ρξήζεηο; Πνηνί είλαη νη θαιχηεξνη ηξφπνη γηα ηελ ελζάξξπλζε ηεο παξαγσγήο θαη θαηαλάισζεο ησλ ελ ιφγσ πξντφλησλ; Θα κπνξνχζαλ, π.ρ., λα βειηησζνχλ νη πθηζηάκελνη θαλφλεο ζήκαλζεο; Πψο ζα κπνξνχζε ε ΔΔ λα πξνσζήζεη ηελ έξεπλα θαη ηελ επαθφινπζε παξαγσγή ηεο λέαο γεληάο ελεξγεηαθά απνδνηηθψλ πξντφλησλ; Πνηά άιια κέηξα ζα κπνξνχζαλ λα ιεθζνχλ ζε: δηεζλέο επίπεδν θνηλνηηθφ επίπεδν εζληθφ επίπεδν πεξηθεξεηαθφ θαη ηνπηθφ επίπεδν; (Κεθ ) 11. Η εμαζθάιηζε φηη ε βηνκεραλία θαηαζθεπήο νρεκάησλ παξάγεη ζπλερψο ελεξγεηαθά απνδνηηθφηεξα νρήκαηα απνηειεί κείδνλα πξφθιεζε. Πψο ζα κπνξνχζε απηφ λα επηηεπρζεί θαηά ηνλ θαιχηεξν ηξφπν; Πνηά κέηξα ζα πξέπεη λα ιεθζνχλ ψζηε λα ζπλερηζηεί ε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζηα νρήκαηα θαη ζε πνηφ επίπεδν; ε πνηφ βαζκφ ζα κπνξνχζαλ ηα κέηξα απηά λα είλαη εζεινληηθνχ ή ππνρξεσηηθνχ ραξαθηήξα; (Κεθ ) 12. Οη δεκφζηεο εθζηξαηείεο πιεξνθφξεζεο ζε ζέκαηα ελεξγεηαθήο απφδνζεο έρνπλ παξνπζηάζεη επηηπρία ζε νξηζκέλα θξάηε κέιε. Ση πεξηζζφηεξν ζα κπνξνχζε θαη πξέπεη λα γίλεη ζην πεδίν απηφ ζε: δηεζλέο επίπεδν θνηλνηηθφ επίπεδν εζληθφ επίπεδν πεξηθεξεηαθφ θαη ηνπηθφ επίπεδν; (Κεθ ) 13. Ση ζα κπνξνχζε λα γίλεη γηα λα βειηησζεί ε απφδνζε ζηε κεηάδνζε θαη δηαλνκή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο; Πψο ζα πινπνηεζνχλ νη πξσηνβνπιίεο απηέο ζηελ πξάμε; Ση κπνξεί λα γίλεη γηα ηε βειηίσζε ηεο απφδνζεο ηεο ρξήζεο θαπζίκσλ γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο; Πψο κπνξεί λα πξνσζεζεί πεξαηηέξσ ε θαηαλεκεκέλε παξαγσγή θαη ε ζπκπαξαγσγή; (Κεθ ) EL 10 EL

12 14. Η ελζάξξπλζε ησλ παξφρσλ ειεθηξηζκνχ θαη θπζηθνχ αεξίνπ λα πξνζθέξνπλ ελεξγεηαθέο ππεξεζίεο (δει. λα ζπκθσλνχλ λα ζεξκαίλνπλ κηα θαηνηθία ζε ζπκθσλεκέλε ζεξκνθξαζία θαη λα παξέρνπλ ππεξεζίεο θσηηζκνχ) θαη φρη απιψο λα παξέρνπλ ελέξγεηα ζπληζηά νξζφ ηξφπν γηα ηελ πξνψζεζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο. ην πιαίζην απηψλ ησλ ζπκθσληψλ, ν πάξνρνο ελέξγεηαο έρεη νηθνλνκηθφ ζπκθέξνλ λα είλαη ελεξγεηαθά απνδνηηθά ηα θηίξηα θαη λα πξαγκαηνπνηνχληαη νη απαξαίηεηεο επελδχζεηο. ε αληίζεηε πεξίπησζε, νη εηαηξείεο ειεθηξηζκνχ θαη θπζηθνχ αεξίνπ ζα είραλ νηθνλνκηθφ ζπκθέξνλ λα κελ πξαγκαηνπνηεζνχλ νη ελ ιφγσ επελδχζεηο, ψζηε λα πσινχλ πεξηζζφηεξε ελέξγεηα. Πψο ζα κπνξνχζαλ νη πξαθηηθέο απηέο λα πξνσζεζνχλ; Δίλαη απαξαίηεηνο ή ελδεδεηγκέλνο έλαο εζεινληηθφο θψδηθαο ή κηα ζπκθσλία; 15. ε δηάθνξα θξάηε κέιε, ηα "ιεπθά πηζηνπνηεηηθά" (ελεξγεηαθήο απφδνζεο) πθίζηαληαη ήδε ή βξίζθνληαη ζε δηαδηθαζία εηζαγσγήο. Θα πξέπεη λα εηζαρζνχλ θαη ζε θνηλνηηθφ επίπεδν; Δίλαη ηνχην απαξαίηεην δεδνκέλνπ ηνπ κεραληζκνχ εκπνξίαο εθπνκπψλ άλζξαθα; Δάλ λαη, πψο ζα κπνξνχζε απηφ λα γίλεη κε ηελ ειάρηζηε δπλαηή γξαθεηνθξαηηθή επηβάξπλζε; Πψο ζα κπνξνχζε λα ζπλδεζεί κε ηνλ κεραληζκφ εκπνξίαο εθπνκπψλ άλζξαθα; (Κεθ. 2.4) 16. Η ελζάξξπλζε ηεο βηνκεραλίαο λα επσθειεζεί απφ ηηο λέεο ηερλνινγίεο θαη ηνλ εμνπιηζκφ πνπ δεκηνπξγνχλ νηθνλνκηθά απνδνηηθή εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ζπληζηά κηα απφ ηηο κείδνλεο πξνθιήζεηο ζην πεδίν απηφ. Δθηφο απφ ηνλ κεραληζκφ εκπνξίαο εθπνκπψλ άλζξαθα, ηη ζα κπνξνχζε θαη ζα έπξεπε λα γίλεη πεξαηηέξσ; Πφζν απνηειεζκαηηθά ήηαλ ηα βήκαηα πνπ έρνπλ ιεθζεί έσο ηψξα κέζσ εζεινληηθήο δέζκεπζεο, κε δεζκεπηηθψλ κέηξσλ πνπ έρεη πηνζεηήζεη ν θιάδνο ή ελεκεξσηηθψλ εθζηξαηεηψλ; (Κεθ. 3) 17. Πξψηε πξνηεξαηφηεηα παξακέλεη αθφκε ε επίηεπμε λέαο ηζνξξνπίαο κεηαμχ ηξφπσλ κεηαθνξάο - κείδνλ ζέκα ηεο ζηξαηεγηθήο ηεο ιεπθήο βίβινπ πνπ ελέθξηλε ε Δπηηξνπή ην 2001 γηα ηελ επξσπατθή πνιηηηθή κεηαθνξψλ κε νξίδνληα ην Ση ζα κπνξνχζε πεξαηηέξσ λα γίλεη γηα ηελ αχμεζε ηνπ κεξηδίνπ αγνξάο ησλ ζηδεξνδξνκηθψλ, ζαιάζζησλ, πισηψλ εζσηεξηθψλ κεηαθνξψλ; (Κεθ. 4.2) 18. Γηα ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο είλαη απαξαίηεηε ε ζπκπιήξσζε νξηζκέλσλ έξγσλ ππνδνκήο απφ ην δηεπξσπατθφ δίθηπν κεηαθνξψλ. Πψο ζα κπνξνχζαλ λα αλαπηπρζνχλ νη απαηηνχκελεο γηα ππνδνκή επελδχζεηο, θαη κε ρξήζε πνηψλ πφξσλ ρξεκαηνδφηεζεο; (Κεθ. 4.2) 19. Μεηαμχ ησλ κέηξσλ πνπ ζα κπνξνχζαλ λα εγθξηζνχλ ζηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ, πνηα δηαζέηνπλ ην κεγαιχηεξν δπλακηθφ; Θα πξέπεη λα δνζεί πξνηεξαηφηεηα ζε ηερλνινγηθέο θαηλνηνκίεο (ειαζηηθά, θηλεηήξεο...), ηδίσο κε πξφηππα πνπ θαζνξίδνληαη απφ θνηλνχ κε ηνλ θιάδν, ή θαλνληζηηθά κέηξα φπσο ν πεξηνξηζκφο ηεο θαηαλάισζεο θαπζίκσλ ησλ νρεκάησλ; (Κεθ ) 20. Θα πξέπεη νη δεκφζηεο αξρέο (θξάηνο, δεκφζηα δηνίθεζε, πεξηθεξεηαθέο θαη ηνπηθέο αξρέο) λα ππνρξεψλνληαη ψζηε λα πεξηιακβάλνπλ ζηηο δεκφζηεο ζπκβάζεηο ηνπο έλα πνζνζηφ ελεξγεηαθά απνδνηηθψλ νρεκάησλ; Δάλ λαη, πψο ζα κπνξνχζε απηφ λα νξγαλσζεί κε ηερλνινγηθά νπδέηεξν ηξφπν (δει. πνπ λα κελ ζπλεπάγεηαη ζηξέβισζε ηεο αγνξάο πξνο φθεινο κηαο ζπγθεθξηκέλεο ηερλνινγίαο); (Κεθ. 4.3) EL 11 EL

13 21. Η ρξέσζε ππνδνκήο, ηδίσο γηα ηε ρξήζε ησλ νδψλ, έρεη αξρίζεη λα εηζάγεηαη ζηελ Δπξψπε. Σν 2003 έγηλε κηα πξψηε πξφηαζε γηα αχμεζε ηεο ρξέσζεο ζηηο επαγγεικαηηθέο νδηθέο κεηαθνξέο. ε νξηζκέλεο πφιεηο έρνπλ πιένλ εηζαρζεί ηνπηθά ηέιε ζπκθφξεζεο (δηφδηα). Πνηα πξέπεη λα είλαη ηα επφκελα βήκαηα ζηε ρξέσζε γηα ρξήζε ππνδνκήο; ε πνην βαζκφ ζα πξέπεη "εμσηεξηθφ θφζηνο", φπσο ξχπαλζε, ζπκθφξεζε θαη αηπρήκαηα, λα ρξεψλεηαη απεπζείαο ζε φζνπο ηα πξνθαινχλ; (Κεθ. 4.4) 22. ε νξηζκέλα θξάηε κέιε έρνπλ απνδεηρζεί πνιχ επηηπρή ηνπηθά ή πεξηθεξεηαθά πξνγξάκκαηα ρξεκαηνδφηεζεο έξγσλ ελεξγεηαθήο απφδνζεο, δηαρεηξηδφκελα απφ εηαηξείεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο. Θα πξέπεη ηνχην λα επεθηαζεί πεξαηηέξσ; Δάλ λαη, πψο; (Κεθ. 5.1) 23. Θα πξέπεη ηα ζέκαηα ελεξγεηαθήο απφδνζεο λα εληάζζνληαη ζε κεγαιχηεξν βαζκφ ζηηο ζρέζεηο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο κε ηξίηεο ρψξεο, ηδίσο κε ηνπο γείηνλεο ηεο; Δάλ λαη, πψο; Πψο κπνξεί ε ελεξγεηαθή απφδνζε λα θαηαζηεί θαίξην ηκήκα ηεο νινθιήξσζεο πεξηθεξεηαθψλ αγνξψλ; Δίλαη απαξαίηεηε ε ελζάξξπλζε ησλ δηεζλψλ ρξεκαηνπηζησηηθψλ ηδξπκάησλ λα ελδηαθέξνληαη πεξηζζφηεξν γηα ζέκαηα δηαρείξηζεο ηεο δήηεζεο ζην πιαίζην ηεο ηερληθήο θαη ρξεκαηνπηζησηηθήο αξσγήο ηνπο ζε ηξίηεο ρψξεο; Δάλ λαη, πνηνη ζα κπνξνχζαλ λα είλαη νη απνηειεζκαηηθφηεξνη κεραληζκνί ή επελδχζεηο; (Κεθ. 6) 24. Πψο ζα κπνξνχζαλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ απνηειεζκαηηθά ζε αλαπηπζζφκελεο ρψξεο νη πξφνδνη ζηελ ηερλνινγία θαη ζηηο δηεξγαζίεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζηελ Δπξψπε; (Κεθ. 6.3) 25. Θα πξέπεη ε Δπξσπατθή Έλσζε λα δηαπξαγκαηεχεηαη ηηκνινγηαθά ή κε ηηκνινγηαθά πιενλεθηήκαηα κε ηνλ ΠΟΔ γηα ελεξγεηαθά απνδνηηθά πξντφληα θαη λα ελζαξξχλεη θη άιια κέιε ηνπ ΠΟΔ λα πξάμνπλ ην απηφ; (Κεθ. 6) EL 12 EL

14 A. ΔΝΣΟΠΗΜΟ ΣΩΝ ΔΜΠΟΓΗΩΝ Οη πεηξειατθνί απνθιεηζκνί ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 70 παξαθίλεζαλ ρψξεο ηεο ΔΔ λα επαλεμεηάζνπλ ηελ ελεξγεηαθή ηνπο θαηαλάισζε ψζηε λα εμαξηψληαη ζε κηθξφηεξν βαζκφ απφ ην πεηξέιαην. Ο ζρεηηθφο πξνβιεκαηηζκφο ζε φια ηα θξάηε κέιε ακθηζβήηεζε ηνλ έσο ηφηε αδηάζπαζην ζχλδεζκν κεηαμχ αλάπηπμεο ηνπ ΑΔΠ θαη ελεξγεηαθήο δήηεζεο, ήδε απφ ηελ κέζε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 70. Η ελεξγεηαθή έληαζε κεηψζεθε θαηά 40% ζηε Γεξκαλία θαη ηε Γαλία, ελψ ζηε Γαιιία είλαη 30% κηθξφηεξε απφ φ,ηη ήηαλ ζηε δεθαεηία ηνπ 70. Η ελ ιφγσ απνζχλδεζε ΑΔΠ θαη ελεξγεηαθήο δήηεζεο παξνπζηάδεηαη ζην παξαθάησ ζρήκα. Η απφδνζε θαπζίκσλ ησλ νρεκάησλ απμήζεθε εληππσζηαθά 5. Η επίγλσζε ηεο ζεκαζίαο πνπ έρεη ε νξζνινγηθή ρξήζε ελέξγεηαο ζηα θηίξηα νδήγεζε ζε θαιχηεξε κφλσζή ηνπο. Η Γαιιία, ιφγνπ ράξηλ, δξνκνιφγεζε έλα θηιφδνμν πξφγξακκα εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο, κε ην ζχλζεκα "δελ έρνπκε πεηξέιαην, έρνπκε φκσο ηδέεο", επηηαρχλνληαο, ηε κεηάβαζε, ζηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, απφ ηνπο ζεξκνειεθηξηθνχο ζηαζκνχο κε θαχζηκν πεηξέιαην ζε ππξεληθνχο αληηδξαζηήξεο, απμάλνληαο παξάιιεια ηελ θνξνιφγεζε ηνπ πεηξειαίνπ ληίδει Αλάπηπμε ηεο πξωηνγελνύο δήηεζεο ελέξγεηαο θαη ηωλ negajoules ζηελ ΕΕ-25 ("negajoules" : εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο ππνινγηδόκελε κε βάζε ηελ έληαζε ελέξγεηαο ην 1971 ) Mtoe Negajoules Bιομάζα Λοιπή ηλεκτρ. ενέργεια Πσρηνική ενέργεια Φσσικό αέριο Πετρέλαιο Άνθραας Πεγή: Enerdata Οη πεηξειατθέο θξίζεηο ψζεζαλ βξαρππξφζεζκα πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηαρείαο ιήςεο κέηξσλ γηα ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε, ε απνπζία φκσο ελδειερψλ δνκηθψλ κέηξσλ ζήκαηλε φηη δελ ζα κπνξνχζε λα ζηαζεξνπνηεζεί ε δήηεζε. ηα ηειεπηαία έηε, ε λέα αχμεζε ζηηο ηηκέο ελέξγεηαο 5 ε αληίζεζε κε ηηο Ηλσκέλεο Πνιηηείεο, φπνπ ε θαηαλάισζε πεηξειαίνπ έπεζε αξρηθά αιιά ζηε ζπλέρεηα απμήζεθε ζπλνιηθά θαηά 16% απφ ην 1973 έσο ην 2003, ζηε Γαιιία, παξά θάπνηαλ αχμεζε θαηά ηα ηειεπηαία έηε, ε ρξήζε πεηξειαίνπ παξακέλεη ζε επίπεδα 10% ρακειφηεξα ζήκεξα απφ φ,ηη πξηλ απφ ηξεηο δεθαεηίεο, ελψ ε έληαζε ελέξγεηαο παξνπζηάδεη κείσζε 30% ζε ζρέζε κε ην EL 13 EL

15 ζηηο παγθφζκηεο αγνξέο θαη ηδηαίηεξα ζηηο ηηκέο ηνπ πεηξειαίνπ αλαβίσζε ην ελδηαθέξνλ γηα ηε δηαρείξηζε ηεο δήηεζεο. Δίλαη αδχλαην λα αλαιεθζεί απνηειεζκαηηθή δξάζε γηα ηελ νπζηαζηηθή κείσζε ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ρσξίο πξψηα λα έρνπλ εληνπηζηεί νη παξάγνληεο ζηνπο νπνίνπο νθείιεηαη ε ζπαηάιε ψζηε λα αληηκεησπηζηνχλ ζην κέιινλ. 1. Ζ αλάγθε ζέζπηζεο εηδηθώλ κέηξσλ γηα ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απόδνζεο Θεσξεηηθά, νη δπλάκεηο ηεο αγνξάο παξάγνπλ, ζηελ πνξεία ηνπ ρξφλνπ, ην πιένλ απνδνηηθφ απνηέιεζκα ρσξίο χπαξμε παξέκβαζεο. Χζηφζν, κε δεδνκέλα ηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ ελεξγεηαθψλ αγνξψλ, θαίλεηαη φηη ππάξρεη αλάγθε πξνψζεζεο θαη πιαηζίσζεο ησλ αιιαγψλ πνπ επηθέξεη ε αγνξά κε ηελ ηαρχηεξε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαη ζπλεπψο κείσζε ηεο δήηεζεο ελέξγεηαο. Οη δπλάκεηο ηεο αγνξάο ζα ζπλερίζνπλ επίζεο λα είλαη απαξαίηεηεο ζηελ αληηζηνίρηζε ηεο δήηεζεο κε ηελ πξνζθνξά. Σν ζεκαληηθφηεξν εκπφδην γηα απμεκέλε ελεξγεηαθή απφδνζε είλαη ε έιιεηςε πιεξνθνξηψλ (ζρεηηθά κε ην θφζηνο θαη ηε δηάζεζε λέσλ ηερλνινγηψλ, έιιεηςε πιεξνθνξηψλ ζρεηηθά κε ην θφζηνο ηεο ίδηαο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο έιιεηςε θαηάξηηζεο ηερληθψλ ζρεηηθά κε ηελ νξζή ζπληήξεζε, θαζψο θαη ην γεγνλφο φηη νη ελ ιφγσ πηπρέο δελ ιακβάλνληαη ελδεδεηγκέλα ππφςε απφ ηνπο ζπκκεηέρνληεο ζηελ αγνξά). Σνχην κπνξεί λα απνηειέζεη ηδηαίηεξν πξφβιεκα γηα ηελ επελδπηηθή δξαζηεξηφηεηα, πνπ ζπρλά είλαη καθξνπξφζεζκε. Οη επελδπηηθέο απνθάζεηο κπνξνχλ επίζεο λα επεξεαζηνχλ απφ ην πξφβιεκα ηνπ δηραζκνχ ησλ θηλήηξσλ (π.ρ. κεηαμχ ηνπ ηδηνθηήηε - πνπ εγθαζηζηά ηνλ θαπζηήξα - θαη ηνπ ελνηθηαζηή πνπ πιεξψλεη ηνλ ινγαξηαζκφ ζέξκαλζεο ή ζηελ πεξίπησζε εηαηξηθνχ πξνυπνινγηζκνχ επελδχζεσλ πνπ δελ είλαη ζπληνληζκέλνο κε ηνλ πξνυπνινγηζκφ ελέξγεηαο. Μπνξνχλ επίζεο λα ππάξρνπλ παξαπιαλεηηθέο ηηκέο (εμαηηίαο απνθιεηζκνχ εμσηεξηθνηήησλ, έιιεηςεο δηαθάλεηαο). Σερληθνί θξαγκνί, φπσο ε έιιεηςε ηππνπνίεζεο ηνπ εμνπιηζκνχ πνπ ρξεζηκνπνηεί ελέξγεηα θαη ησλ ζπζηαηηθψλ κεξψλ κπνξνχλ επίζεο λα επηβξαδχλνπλ ηνλ αληίθηππν λέσλ, ελεξγεηαθά απνδνηηθψλ ηερλνινγηψλ ζηελ αγνξά. Καηά ην παξειζφλ, απνηπρίεο ξχζκηζεο ζε κνλνπσιηαθνχο θιάδνπο δεκηνχξγεζαλ ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο αθνχζηα θίλεηξα γηα ηελ θαηαλάισζε ζε ελεξγεηαθά ηηκνιφγηα. Η βειηίσζε ηνπ ξπζκηζηηθνπ θαζεζηψηνο ζηελ ΔΔ θαη ε εηζαγσγή δηαθαλέζηεξσλ δπλάκεσλ ηεο αγνξάο εμαηηίαο ηεο άξζεο ησλ θαλνληζηηθψλ ξπζκίζεσλ αλακέλεηαη φηη ζα αληηκεησπίζνπλ ην πξφβιεκα απηφ, ηα απνηειέζκαηα φκσο απφ ηηο πξνεγνχκελεο επελδπηηθέο απνθάζεηο ζα είλαη αηζζεηά γηα αξθεηά αθφκα έηε Χξεκαηννηθνλνκηθά εκπόδηα ζηελ νξζή αληίδξαζε ηεο αγνξάο Η έιιεηςε πιεξνθνξηψλ θαη θαηάξηηζεο ζηηο πιένλ πξφζθαηεο ηερλνινγίεο θαη ζηνλ νηθνλνκηθφ θαη δεκνζηνλνκηθφ αληίθηππν ηνπ πνζνζηνχ απφδνζεο ησλ επελδχζεσλ, ελίνηε ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ απνθπγή ηεο δηαθηλδχλεπζεο πνπ ζπλεπάγεηαη ε έγθαηξε πηνζέηεζε λέσλ ηερλνινγηψλ θαη ηερληθψλ, κπνξεί λα ελζαξξχλεη ηνπο επελδπηέο, φπσο είλαη νη ηξάπεδεο, λα ζπλερίζνπλ λα ππνζηεξίδνπλ παξσρεκέλε ηερλνινγία, αθφκα θαη αλ δελ πξφθεηηαη γηα ηελ πιένλ απνηειεζκαηηθή ή ηελ πιένλ θεξδνθφξα. Οη θνξείο πνπ πξνσζνχλ ηερλνινγίεο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο πξέπεη πξνθαλψο λα πξνβάινπλ ηε ζέζε ηνπο φηαλ επηδηψθνπλ ηελ ππνζηήξημε εθ κέξνπο δπλεηηθψλ επελδπηψλ, φπσο ηξάπεδεο ή επηρεηξεκαηηθφ θεθάιαην. Οη εηαηξείεο ελεξγεηαθψλ ππεξεζηψλ έρνπλ εδψ ηνλ ξφιν ηνπο. Ο θιάδνο, νη επελδχζεηο θαη νη θαηαλαισηέο ελ γέλεη ζα πξέπεη επίζεο λα ελζαξξπλζνχλ ψζηε λα πεξηιάβνπλ ζηνλ ρξεκαηννηθνλνκηθφ πξνγξακκαηηζκφ ηνπο ελαιιαθηηθέο ιχζεηο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο. Οη ζπληειεζηέο ζα πξέπεη λα είλαη ελήκεξνη γηα ην πνιχ ζεηηθφ EL 14 EL

16 ιφγν θφζηνπο-σθέιεηαο θαη ηα ελίνηε πνιχ ζχληνκα ρξνληθά δηαζηήκαηα απνπιεξσκήο - ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο κηθξφηεξα απφ έλα έηνο - γηα επελδχζεηο ζηελ ελεξγεηαθή απφδνζε. Μπνξνχλ λα αλαπηπρζνχλ απιά εξγαιεία εθηίκεζεο ηεο δηαθηλδχλεπζεο έξγσλ, φπσο εγρεηξίδηα θαη πξνγξάκκαηα ππνινγηζηψλ γηα ηελ αλάιπζε ηνπ θχθινπ δσήο θαη ινγηζηηθνί έιεγρνη γηα ελεξγεηαθέο επελδχζεηο. Τπάξρεη, πεξαηηέξσ, έιιεηςε πξφζβαζεο ζε θαηάιιεια ρξεκαηννηθνλνκηθά κέζα πνπ ππνζηεξίδνπλ κέηξα ελίζρπζεο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηα κέηξα απηά είλαη θπξίσο κηθξήο θιίκαθαο. Όπσο πξνθχπηεη εκπεηξηθά, νη παξαδνζηαθνί κεζάδνληεο, ηδίσο νη ηξάπεδεο, ζπρλά δηζηάδνπλ λα ππνζηεξίμνπλ έξγα ελεξγεηαθήο απφδνζεο. Μηα δπλαηφηεηα ζα ήηαλ ε ηδέα ησλ "ζπλνιηθψλ" δαλείσλ 6, φπνπ νη πφξνη αλαδηαλέκνληαη ζηε ζπλέρεηα κέζσ ελφο κεζάδνληνο ή ελφο "γξαθείνπ ζπκςεθηζκνχ" κε κεγαιχηεξε ηερληθή θαη νηθνλνκηθή εκπεηξνγλσκνζχλε ζην πεδίν ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο. Μηα άιιε δπλαηφηεηα είλαη ηα κνληέια ρξεκαηνδφηεζεο πνπ βαζίδνληαη ζε επηκεξηζκέλεο απνηακηεχζεηο νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχληαη επί ηνπ παξφληνο ζε νξηζκέλα θξάηε κέιε, φπσο ρξεκαηνδφηεζε ηξίησλ θαη ζπκβάζεηο επηδφζεσλ Η αλάγθε ελεξγεηαθώλ ππεξεζηώλ Σν άλνηγκα ησλ αγνξψλ είρε ζεηηθφ απνηέιεζκα ζηελ ελεξγεηαθή απφδνζε. Η αληαγσληζηηθή πίεζε ψζεζε ηηο ειεθηξηθέο εηαηξείεο ζηελ πιένλ απνδνηηθή παξαγσγή, ηδίσο κέζσ ηερλνινγηθψλ επελδχζεσλ (π.ρ. φπσο αεξνζηξφβηινη ζπλδπαζκέλνπ θχθινπ). Σν άλνηγκα ησλ αγνξψλ είρε αληίθηππν ζηηο ηηκέο ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Έηζη, γηα ηνπο κεγάινπο βηνκεραληθνχο ρξήζηεο, νη ηηκέο ηνπ ξεχκαηνο κεηαμχ 1995 θαη 2005 έπεζαλ, ζε πξαγκαηηθνχο φξνπο, θαηά κέζν φξν 10-15%. Απνκέλνπλ, σζηφζν, πνιιά λα γίλνπλ αθφκα ψζηε λα εμαζθαιηζηεί γλήζηνο θαη απνηειεζκαηηθφο αληαγσληζκφο ζε φιεο ηηο πεξηνρέο ηεο ΔΔ. Γηα ηνλ ζθνπφ απηφ ε Δπηηξνπή πξφθεηηαη λα εγθξίλεη, ζην ηέινο ηνπ έηνπο, πιήξε έθζεζε ζρεηηθά κε ηελ θαηάζηαζε ηεο αγνξάο, ελψ πξφζθαηα δξνκνιφγεζε ήδε ηνκεαθή έξεπλα αληαγσληζκνχ. Οη θζίλνπζεο ηηκέο ελέξγεηαο δελ ελζαξξχλνπλ, αθεαπηέο, είηε θεηδσιή θαηαλάισζε ή επελδχζεηο ζηελ ελεξγεηαθή απφδνζε. Τπάξρνπλ αξθεηέο εηαηξείεο πνπ παξέρνπλ ιχζεηο απνδνηηθφηεηαο θαη ακείβνληαη βάζεη ηεο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ( ESCO, εηαηξείεο ππεξεζηψλ ελέξγεηαο). Γηα ηηο εηαηξείεο απηέο απαηηείηαη πνιηηηθή ππνζηήξημε ππφ κνξθή βνήζεηαο γηα ηε δηάδνζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο, πνηνηηθψλ πξνηχπσλ θαη πξφζβαζεο ζε ρξεκαηνδνηηθνχο πφξνπο, θαζψο βξίζθνληαη αθφκα ζε λεπηαθφ ζηάδην. Η πεξαηηέξσ αλάπηπμε ηνπ θιάδνπ ησλ ESCO ζα κπνξνχζε λα ζπκβάιεη ζεκαληηθά ζηελ πινπνίεζε πνιιψλ ζπκπιεξσκαηηθψλ νηθνλνκηθά απνδνηηθψλ έξγσλ, ελψ κπνξεί λα έρεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηε γεθχξσζε ηνπ ράζκαηνο κεηαμχ δηαθφξσλ παξαγφλησλ ζηελ πιεπξά παξνρήο ελέξγεηαο θαη ηερλνινγίαο θαζψο θαη κεηαμχ ησλ θαηαλαισηψλ ελέξγεηαο. Η Δπηηξνπή έρεη επίγλσζε ηνπ δηιήκκαηνο ηεο απμεκέλεο θαηαλάισζεο, πνπ πξνθχπηεη απφ ηηο ρακειφηεξεο ηηκέο εμαηηίαο ηεο κεγαιχηεξεο απφδνζεο πνπ εμαζθαιίδεηαη ιφγσ ηεο εηζαγσγήο ησλ δπλάκεσλ ηεο αγνξάο. Γηα ηνλ ιφγν απηφ πξφηεηλε, ηνλ Γεθέκβξην ηνπ 2003, νδεγία γηα ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε θαηά ηελ ηειηθή ρξήζε θαη ηηο ππεξεζίεο. 6 Η Δπξσπατθή Σξάπεδα Δπελδχζεσλ, π.ρ., ζπλάπηεη εηαηξηθέο ζπλεξγαζίεο κε κεζάδνληεο (ζπλήζσο εζληθέο ή ηνπηθέο ηξάπεδεο) γηα ηελ παξνρή ζπλνιηθψλ δαλείσλ, πνπ ζηε ζπλέρεηα παξέρνληαη κέζσ ησλ ελ ιφγσ κεζαδφλησλ γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε κηθξφηεξσλ έξγσλ. EL 15 EL

17 2. Ζ αλάγθε αλάιεςεο δξάζεο εθ κέξνπο δεκόζησλ αξρώλ Οη δεκφζηεο αξρέο, εζληθέο ή επξσπατθέο, έρνπλ λα δηαδξακαηίζνπλ ξφιν φζνλ αθνξά ηελ αληηζηάζκηζε ησλ αλεπαξθεηψλ ηεο αγνξάο. Χζηφζν, ηνχην δελ βξίζθεηαη πάληνηε ζην πιαίζην ησλ δπλαηνηήησλ ηνπο. Η ελ ιφγσ έιιεηςε εμεγείηαη γηα δηάθνξνπο ιφγνπο. Σα θξάηε κέιε έρνπλ αλαγλσξίζεη φηη απνκέλνπλ αθφκε λα γίλνπλ πνιιά ψζηε λα εμαζθαιηζηεί κεγαιχηεξε ελεξγεηαθή απφδνζε. Γηζηάδνπλ λα αλαιάβνπλ δέζκεπζε γηα ππνρξεσηηθφ εηήζην πεξηνξηζκφ 1% ζηελ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε ζηελ πξνηεηλφκελε νδεγία γηα ηηο ελεξγεηαθέο ππεξεζίεο. Δμάιινπ, ε θξαηηθή ελίζρπζε θαη ηα θνξνινγηθά κέηξα απνηεινχλ δχν εξγαιεία ησλ νπνίσλ ζπρλά γίλεηαη θαηάρξεζε. Η θξαηηθή ελίζρπζε δελ ρνξεγείηαη κφλνλ ππέξ ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο, αιιά θαη γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο κε ρξήζε θαπζίκσλ πνπ δελ είλαη ηα απνδνηηθφηεξα απφ ελεξγεηαθή άπνςε. Παξαηεξείηαη επίζεο ην απνηέιεζκα απφ ηελ πιεζψξα δηαθνξεηηθψλ κηθξψλ επηρνξεγήζεσλ κε πνιχ πεξηνξηζκέλν ζπλνιηθφ αληίθηππν. Σν ίδην ηζρχεη γηα ηα θνξνινγηθά κέζα. Σα επίπεδα θνξνιφγεζεο ζα πξέπεη θαηαξρήλ λα κεησζνχλ ζε ζπγθεθξηκέλα πξντφληα ρακειήο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο θαη λα απμεζνχλ ζηα αληίζηνηρα πςειήο. Τπάξρεη, ηέινο, ε αλάγθε ζπλερηδφκελεο ελδειερνχο αλάιπζεο πεξαηηέξσ ζπγρσλεχζεσλ εηαηξεηψλ ζηνπο ηνκείο ηεο ελέξγεηαο θαη ησλ κεηαθνξψλ, κε ηηο νπνίεο κπνξεί λα δηεπξπλζεί ην πεδίν θαηάρξεζεο ηεο ηζρχνο ζηελ αγνξά θαη φρη θαη αλάγθε λα βειηησζεί ε ελεξγεηαθή απφδνζε. 3. Σν εμσηεξηθό θόζηνο θαη ε δηαθάλεηα ησλ ηηκώλ Σν ηξέρνλ ζχζηεκα ηηκνιφγεζεο γηα ελεξγεηαθά πξντφληα δελ θαηεπζχλεη ηνπο θαηαλαισηέο ζε κνληέια θαηαλάισζεο πνπ παξέρνπλ νηθνλνκηθφηεξε θαη νξζνινγηθή ρξήζε ελέξγεηαο. Δπηπιένλ, δελ ιακβάλεη ππφςε ηε ζρεηηθή ελεξγεηαθή αμία ησλ πξντφλησλ, νχηε ηνλ πεξηβαιινληηθφ αληίθηππν απφ ηε ρξήζε ηνπο. Σν ηξέρνλ ζχζηεκα ηηκνιφγεζεο δελ εγγπάηαη ηελ ζπκπεξίιεςε εμσηεξηθνχ θφζηνπο. Δίλαη ζαθέο φηη δελ πξφθεηηαη πεξί θηλήηξνπ γηα ηε κείσζε ηεο θαηαλάισζεο ή γηα ηελ παξαγσγή ελέξγεηαο απφ πεξηβαιινληηθά θηιηθφηεξεο πεγέο. Σν πξφβιεκα απηφ είλαη ηδηαίηεξα νμχ ζηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ. ηε ιεπθή βίβιν γηα ηηο κεηαθνξέο, "Η επξσπατθή πνιηηηθή κεηαθνξψλ κε νξίδνληα ην έηνο 2010: ε ψξα ησλ επηινγψλ", πνπ δεκνζηεχζεθε ηνλ επηέκβξην ηνπ , ε Δπηηξνπή είλαη ηεο γλψκεο φηη φζν νη ηηκέο δελ ζα αληηθαηνπηξίδνπλ ην ζχλνιν ηνπ θνηλσληθνχ θφζηνπο ησλ κεηαθνξψλ, ε δήηεζε ζα ζπλερίζεη λα είλαη ηερλεηά ππέξκεηξε. Δθφζνλ ηζρχζνπλ ελδεδεηγκέλεο πνιηηηθέο ρξέσζεο ηεο ππνδνκήο νη αλεπάξθεηεο απηέο ζα εμαθαλίδνληαλ ζε κεγάιν βαζκφ. Η ηξέρνπζα ηηκνινγηαθή δηάξζξσζε θαη νη ρακειέο ηηκέο ζα κπνξνχζαλ επίζεο λα έρνπλ σο απνηέιεζκα αχμεζε ηεο θαηαλάισζεο. Γελ θαηαβάιινληαη επαξθείο πξνζπάζεηεο ψζηε νη θαηαλαισηέο λα αληηιεθζνχλ ηελ ηηκή ηεο θαηαλάισζήο ηνπο. Έλα ζχζηεκα κέηξεζεο ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν (νη ιεγφκελνη "έμππλνη κεηξεηέο") ζα κπνξνχζε λα πεξηνηξίζεη ηελ θαηαλάισζε ηηο ψξεο πνπ ε ηηκή ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο είλαη πςειή. 7 EL 16 EL

18 4. Δλεκέξσζε θαη εθπαίδεπζε: δύν ππνρξεζηκνπνηνύκελα εξγαιεία Δλψ ζεσξείηαη θπζηνινγηθή ε δξνκνιφγεζε δεκφζηαο ελεκεξσηηθήο εθζηξαηείαο γηα ηε κείσζε ηεο θαηαλάισζεο αιθνφι, ιηγφηεξε πξνζνρή έρεη δνζεί κέρξη ζηηγκήο ζε εθζηξαηείεο γηα ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε. Οη ελεκεξσηηθέο εθζηξαηείεο πνπ παξέρνπλ ζαθείο πιεξνθνξίεο γηα ηελ επίηεπμε νηθνλνκηθά απνδνηηθήο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο θαη πνπ ελζαξξχλνπλ ηνπο θαηαλαισηέο λα αλαιάβνπλ δξάζε, κπνξνχλ λα είλαη απνηειεζκαηηθέο γηα ηελ αιιαγή ησλ αληηιήςεσλ. Μπνξεί λα εληνπηζηεί ζρεηηθά δξάζε ζε ηξία επίπεδα: ελεκέξσζε ησλ πνιηηψλ ζε ζέκαηα πεξηνξηζκνχ ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ζηελ θαηνηθία, κέζσ, π.ρ., απνηειεζκαηηθνχ θσηηζκνχ θαη ζέξκαλζεο θαη επθπψλ απνθάζεσλ αγνξάο, ελεκέξσζε βηνκεραληθψλ πειαηψλ, θαη ελεκέξσζε εκπεηξνγλσκφλσλ ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαη παξφρσλ ππεξεζηψλ ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη ε χπαξμε δηθηχνπ θαηαξηηζκέλσλ εκπεηξνγλσκφλσλ πνπ ιεηηνπξγεί νκαιά ζε φια ηα θξάηε κέιε. Γελ ζα πξέπεη λα είλαη δχζθνιν λα πεηζηνχλ νη θαηαλαισηέο γηα ην γεγνλφο φηη κε ζρεηηθά απιά κέζα, ην κέζν επξσπατθφ λνηθνθπξηφ κπνξεί λα εμνηθνλνκήζεη ζεκαληηθφ πνζφ δαπάλεο, πνπ θαζίζηαηαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφηεξν γηα ηα λνηθνθπξηά πνπ δαπαλνχλ κεγάιν κεξίδην ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπο ζηελ ελέξγεηα. Η εθπαίδεπζε θαη ε θαηάξηηζε κπνξνχλ λα δηαδξακαηίδνπλ κείδνλα ξφιν γηα ηελ ελίζρπζε κηαο λννηξνπίαο ελεξγεηαθήο απφδνζεο. Χο παξαδείγκαηα κπνξνχλ λα αλαθεξζνχλ δηάθνξεο πηπρέο εθπαίδεπζεο ησλ πνιηηψλ ζε νξηζκέλα θξάηε κέιε ή ηδηαίηεξα καζήκαηα θαηάξηηζεο γηα ηελ βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζε επηρεηξήζεηο. Σα επξσπατθά πξνγξάκκαηα ζην πεδίν ηεο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο ζα κπνξνχζαλ λα ζπκβάινπλ ζηε δηάδνζε νξζήο πξαθηηθήο κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ, θαζψο επίζεο θαη λα ελζαξξχλνπλ έξγα ζπλεξγαζίαο ζηα ζέκαηα απηά ζε νιφθιεξν ην θάζκα ηεο δηα βίνπ κάζεζεο. Πεξαηηέξσ, έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζε φια ηα θξάηε κέιε εζληθέο ξπζκηζηηθέο αξρέο έπεηηα απφ ην άλνηγκα ησλ ελεξγεηαθψλ αγνξψλ ζηνλ αληαγσληζκφ. Ρφινο ηνπο είλαη λα εγγπψληαη ηνλ ζεκηηφ αληαγσληζκφ, αιιά θαη ζηελ θνηλνηηθή λνκνζεζία πξνβιέπεηαη εμίζνπ φηη νθείινπλ λα παξαθνινπζνχλ αεηθφξεο ηάζεηο ζηελ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε. Ο ξφινο απηφο ησλ ξπζκηζηηθψλ θνξέσλ ζα πξέπεη λα εληζρπζεί θαηά ην κέιινλ. Ζ εηήζηα βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απόδνζεο ζηε δεθαεηία ηνπ 90 αλεξρόηαλ ζε 1,4% εηεζίσο, ην πνζνζηό όκσο απηό έρεη έθηνηε κεησζεί θαη παξακέλεη πιένλ ζηάζηκν ζην 0,5%, θαηαδεηθλύνληαο όηη νη ηξέρνπζεο πξνζπάζεηεο είλαη αλεπαξθείο. B. ΜΗΑ ΔΤΡΩΠΑΪΚΖ ΠΡΩΣΟΒΟΤΛΗΑ Η ζπγθξφηεζε κηαο ελεξγεηαθήο πνιηηηθήο γηα ηελ ΔΔ απνηειεί ζχλζεην θαζήθνλ. Αθελφο, θαζψο εθθξεκεί ε ζέζε ζε ηζρχ ηεο πληαγκαηηθήο πλζήθεο γηα ηελ Δπξψπε, δελ είλαη ζαθψο θαζνξηζκέλε ε αξκνδηφηεηα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ζην ελ ιφγσ πεδίν. Γηα ηνλ ζθνπφ απηφ, ηα ελεξγεηαθά κέηξα ζηελ θνηλνηηθή πνιηηηθή έπξεπε λα ζεζπηζηνχλ ρξεζηκνπνηψληαο άιιεο λνκηθέο βάζεηο ζηηο πθηζηάκελεο ζπλζήθεο. Αθεηέξνπ, ε ελέξγεηα EL 17 EL

19 απνηειεί πεδίν φπνπ δξα κεγάινο αξηζκφο ζπληειεζηψλ: θπβεξλήζεηο, εζληθέο ξπζκηζηηθέο αξρέο, κεγάιεο επηρεηξήζεηο, ηνπηθέο αξρέο, θ.ιπ. Καηά ζπλέπεηα, γηα λα θηλεηνπνηεζεί ην ζχλνιν ησλ ζπληειεζηψλ θαη λα κεηαζρεκαζηηζηεί καθξνπξφζεζκα ε πνιηηηθή ελεξγεηαθήο απφδνζεο είλαη απαξαίηεην λα ππάξμεη έλα ηζρπξφ πνιηηηθφ κήλπκα. Πξάγκαηη, ε αλάιεςε απνθαζηζηηθήο δξάζεο ζην πεδίν ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο επηβάιιεη γεληθή αλαδηάξζξσζε ηνπ πιαηζίνπ. Οη εζληθέο, πεξηθεξεηαθέο θαη ηνπηθέο αξρέο, θαζψο θαη ν θιάδνο ζα είλαη ππεχζπλνη γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ ελ ιφγσ πιαηζίνπ, ζχκθσλα κε ηελ αξρή ηεο επηθνπξηθφηεηαο. Μφλνλ κε ζπλδπαζκφ κέηξσλ ζηα δηάθνξα επίπεδα (ΔΔ, θξάηε κέιε, πεξηθέξεηεο, ηνπηθφ επίπεδν, θιάδνο) ζα θαηαζηεί δπλαηή ε αμηνπνίεζε νιφθιεξνπ ηνπ δπλακηθνχ. Η ΔΔ ζα ζπλερίζεη θαηά ην δπλαηφ λα αλαπηχζζεη εξγαιεία αγνξάο, ηδίσο εζεινληηθέο ζπκθσλίεο κε ηνλ θιάδν θαη ελεκεξσηηθέο εθζηξαηείεο γηα ηελ αχμεζε ηεο επαηζζεηνπνίεζεο ησλ θαηαλαισηψλ. Δλψ φκσο ηα κέζα απηά κπνξνχλ λα απνδεηρζνχλ ηδηαίηεξα απνηειεζκαηηθά, δελ κπνξνχλ πάληνηε λα ππνθαηαζηήζνπλ ηε ζέζπηζε ξπζκηζηηθψλ κέηξσλ πνπ πξννξίδνληαη λα δηνξζψζνπλ ηηο αλεπάξθεηεο ηεο αγνξάο θαη, εθφζνλ απαηηεζεί, λα δψζνπλ ζηνπο θαηαλαισηέο ην θαηάιιειν κήλπκα. ύκθσλα κε πθηζηάκελεο κειέηεο 8, ε ΔΔ ζα κπνξνύζε λα εμνηθνλνκήζεη πνζνζηό 20% ηεο ζεκεξηλήο ηεο ρξήζεο ελέξγεηαο κε νηθνλνκηθά απνδνηηθό ηξόπν. ηηο ελ ιόγσ κειέηεο επηζεκαίλεηαη όηη ην κηζό πεξίπνπ από ην πνζνζηό απηό ζα κπνξνύζε λα πξνθύςεη από ηελ πιήξε εθαξκνγή πθηζηάκελσλ κέηξσλ, δειαδή ησλ θνηλνηηθώλ νδεγηώλ πνπ είλαη ήδε ζε ηζρύ ή πνπ έρνπλ θαηαηεζεί πξνο ζπδήηεζε. Με ηελ παξνύζα Πξάζηλεβίβιν επηδηώθεηαη ε δξνκνιόγεζε κηαο δηαδηθαζίαο επίηεπμεο ηνπ δπλακηθνόπ ζηελ πξάμε θαη πξνζδηνξηζκνύ θαη επαθόινπζεο πινπνίεζεο ησλ πεξηζζόηεξσλ δπλαηώλ νηθνλνκηθά απνδνηηθώλ κέηξσλ, γηα ηελ επίηεπμε νιόθιεξνπ ηνπ πνζνζηνύ ησλ 20%. Πξνο ηνύην πξέπεη ε Δπξσπατθή Έλσζε λα εξγαζηεί ηαρέσο πξνο ηελ θαηεύζπλζε ζπγθεθξηκέλνπ ζρεδίνπ δξάζεο, πνπ ζα δηαηππσζεί έπεηηα από επξύηεξε δηαβνύιεπζε ησλ ελδηαθεξνκέλσλ κεξώλ ζηε ζπλέρεηα ηεο παξνύζαο πξάζηλεο βίβινπ θαη, εθόζνλ απαηηεζεί, έπεηηα από αλαιύζεηο θόζηνπο-σθειείαο. Σν ελ ιόγσ ζρέδην δξάζεο ζα πξέπεη λα θηλεηνπνηεί όινπο ηνπο ζπληειεζηέο: εζληθέο θπβεξλήζεηο, πεξηθέξεηεο, δήκνπο, βηνκεραληθνύο θιάδνπο θαη άηνκα - θαη πξέπεη λα θαιύπηεη όινπο ηνπο ηνκείο παξαγσγήο θαη θαηαλάισζεο ελέξγεηαο. ε απηό ην ζρέδην δξάζεο πξέπεη λα εμεηάδνληαη όινη νη ηύπνη νηθνλνκηθά απνδνηηθώλ δξάζεσλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο θνξνιόγεζεο ησλ δεκνζίσλ επηδνηήζεσλ, ησλ νηθνλνκηθώλ θηλήηξσλ, ησλ εηαηξηθώλ ζπλεξγαζηώλ κε ηε βηνκεραλία θ.ιπ. 8 Αηηηνινγηθή έθζεζε ζηελ πξφηαζε νδεγίαο πεξί ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαηά ηελ ηειηθή ρξήζε θαη ησλ ελεξγεηαθψλ ππεξεζηψλ - COM(2003) 739. MURE Database Simulation 2000, SOS Iηαιία Economic Evaluation of Sectoral Emissions Reduction Objectives for climate change, Blok and Joosen, ECOFYS, Οπηξέρηε, 2000 Energy Efficiency Indicators, ODYSSEE, ADEME, Παξίζη, 2004 The Mid-term Potential for Demand-side Energy Efficiency in the EU, Lechtenböhmer and Thomas, Wuppertal Institutie, 2005: Powering Profits: How Companies turn energy efficiency into shareholder value, Green Business Letter, Απξίιηνο 2005 Improving energy efficiency by 5% and more per year, K. Blok, πξνο δεκνζίεπζε ζην Journal of Industrial Ecology The Potential for more efficient electricity use in Italy, F. Krause The Energy Efficiency Challenge, WWF, 2005 European Council for an energy efficient economy, Proceedings 2005 Summer study: Energy savings, What works and who delivers?, EL 18 EL

20 1. Γξάζε ζε θνηλνηηθό επίπεδν 1.1. πκπεξίιεςε ηεο ελέξγεηαο ζε άιιεο θνηλνηηθέο πνιηηηθέο Δθηφο απφ ηα κέηξα απηά πνπ κπνξνχλ λα πξνηαζνχλ γηα ηε βειηίσζε ηεο ηνκεαθήο ελεξγεηαθήο απφδνζεο, ε ΔΔ θαη ηα θξάηε κέιε ηεο δηαζέηνπλ "νξηδφληηεο" εμνπζίεο πνπ επί ηνπ παξφληνο δελ αμηνπνηνχληαη πιήξσο. Η ΔΔ πξέπεη θαηά ζπλέπεηα λα έρεη σο πξψηηζην κέιεκα ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε, κε ηα εξγαιεία απνδεδεηγκέλεο αμίαο ζε άιια πεδία πνιηηηθήο Έξεπλα θαη Σερλνινγηθή Αλάπηπμε Απφ ηελ άπνςε απηή είλαη ζεκαληηθφ λα αλαθεξζεί ε ζεκαζία ηεο έξεπλαο. Γηάθνξεο πνιιά ππνζρφκελεο ηερλνινγίεο ηειηθνχ ρξήζηε έρνπλ αθφκα αλάγθε απφ ππνζηήξημε Δ&Α. Κνηλνηηθέο θαη θιαδηθέο επελδχζεηο ζε Δ&Α γηα πεξηζζφηεξν ελεξγεηαθά απνδνηηθέο αλαδπφκελεο ηερλνινγίεο ζα επηηξέςνπλ ζηελ ΔΔ λα δηαηεξήζεη ηελ ηερλνινγηθή πξσηνπνξία ζην πεδίν θαη λα βειηηψζεη πεξαηηέξσ ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε πέξα απφ ηνλ ρξνληθφ νξίδνληα ηνπ πγθεθξηκέλα, ζεηξά πξνβιεκαηηζκψλ πνπ πξνβάιινληαη ζην παξφλ έγγξαθν (απμαλφκελν κεξίδην αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο, απφδνζε ηεο ειεθηξνπαξαγσγήο βάζεη νξπθηψλ θαπζίκσλ, απνδνηηθφηεξα δίθηπα ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, απφδνζε νρεκάησλ,...) κπνξνχλ λα αληηκεησπηζηνχλ κφλν κε απνηειεζκαηηθή δξαζηεξηφηεηα ζηελ έξεπλα θαη επίδεημε ζε ζπλδπαζκφ κε άιια ξπζκηζηηθά θαη νηθνλνκηθά κέηξα. ηηο 6 Απξηιίνπ 2005, ε Δπηηξνπή ελέθξηλε πξφηαζε γηα ην 7ν Πξφγξακκα Πιαίζην Έξεπλαο θαη Σερλνινγηθήο Αλάπηπμεο. Όζνλ αθνξά ηελ ελέξγεηα, πξνηείλεηαη ε ζπγθέληξσζε ζε πεξηνξηζκέλν αξηζκφ θαίξησλ πξνηεξαηνηήησλ πνπ αληηθαηνπηξίδνπλ ηηο πξνηεξαηφηεηεο πνιηηηθήο ηεο λέαο Δπηηξνπήο, κεηαμχ ησλ νπνίσλ είλαη νη αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο γηα ειεθηξνπαξαγσγή θαη παξαγσγή θαπζίκσλ, νη θαζαξέο ηερλνινγίεο άλζξαθα, ηα επθπή ελεξγεηαθά δίθηπα θαη ε ελεξγεηαθή απφδνζε 9 ζην βαζηθφ "πξφγξακκα ζπλεξγαζίαο". Καιφ παξάδεηγκα απνηειεί ην "θαζαξφ αζθαιέο απηνθίλεην", γηα ην νπνίν, απφ άπνςε ελέξγεηαο, πξνγξακκαηίδνληαη έξγα επίδεημεο γηα ελαιιαθηηθά θαχζηκα θηλεηήξα (βηνθαχζηκα). εκαληηθέο εξεπλεηηθέο πξνζπάζεηεο εζηηάδνληαη επίζεο ζηελ δηαρείξηζε ελέξγεηαο ζπζηεκάησλ ππνινγηζηψλ θαη ηερληθέο "ζάξσζεο" ελέξγεηαο φπνπ ειεθηξνληθέο ζπζθεπέο αληινχλ ελέξγεηα απφ πεξηβάιινπζεο πεγέο, φπσο ε θίλεζε ηνπ ρξήζηε, ε ζεξκφηεηα ηνπ ζψκαηνο ή ην ειηαθφ θσο Πξνώζεζε βέιηηζεο πξαθηηθήο θαη ηερλνινγίαο Η Δπηηξνπή έρεη επίζεο πξνηείλεη ηελ επέθηαζε ηνπ πξνγξάκκαηνο "Δπθπήο Δλέξγεηα- Δπξψπε" γηα ηε ρξνληθή πεξίνδν , θαη κε (ζεκαληηθά απμεκέλν) πξνυπνινγηζκφ χςνπο 780 εθαη.. Σν πξφγξακκα ζα ππνζηεξίδεη επξχ θάζκα δξαζηεξηνηήησλ πξνψζεζεο θαη ζα αληηκεησπίδεη θξαγκνχο κε ηερλνινγηθνχ ραξαθηήξα (λνκηθνχο, νηθνλνκηθνχο, ζεζκηθνχο, πνιηηηζκηθνχο, θνηλσληθνχο) ζηα πεδία ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαη ησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο. 9 Πεξηιακβάλνληαη ζέκαηα φπσο νη θπςέιεο θαπζίκνπ, ε θαηαλεκεκέλε παξαγσγή θαη ηα επθπή δίθηπα ελέξγεηαο, βειηησκέλε απφδνζε κνλάδσλ ειεθηξνπαξαγσγήο απφ νξπθηά θαχζηκα θαη ε ζπλδπαζκέλε θαχζε θαη ηα βηνινγηθά θαχζηκα ζηηο κεηαθνξέο. EL 19 EL

21 Καζηέξσζε θαη πξνώζεζε βέιηηζεο πξαθηηθήο ζε όια ηα επίπεδα κέζσ εζληθώλ ζρεδίσλ δξάζεο Οη ελνπνηεκέλεο θαηεπζχλζεηο γηα ηελ αλάπηπμε θαη ηελ απαζρφιεζε, πνπ απφ ην 2005 ζα ζπλαπνηειέζνπλ ηηο θχξηεο θαηεπζχλζεηο γηα ηελ πνιηηηθή ησλ θξαηψλ κειψλ ζηελ νηθνλνκία θαη ηελ απαζρφιεζε, ζα εμαζθαιίζνπλ γηα ηελ ΔΔ θαη ηα θξάηε κέιε ηεο ζηαζεξφ θαη γεληθά ζπλεθηηθφ πιαίζην εθαξκνγήο ησλ δξάζεσλ πξνηεξαηφηεηαο πνπ έρνπλ εληνπηζηεί απφ ην Δπξσπατθφ πκβνχιην ζην πιαίζην ηεο ζηξαηεγηθήο ηεο Ληζαβφλαο. Θα απνηειέζνπλ ηε βάζε γηα εζληθά πξνγξάκκαηα πνπ ηα θξάηε κέιε ζα απαηηεζεί λα εθαξκφζνπλ. ηηο ελ ιφγσ θαηεπζχλζεηο, πνπ εγθξίζεθαλ απφ ηελ Δπηηξνπή ζηηο 12 Απξηιίνπ 2005 γηα ηελ ρξνληθή πεξίνδν , ηνλίδεηαη φηη νη πξφζθαηεο θαη νη πξνβιεπφκελεο ηάζεηο ησλ ηηκψλ ηνπ πεηξειαίνπ επηβάιινπλ θαηά πξνηεξαηφηεηα ηελ αλάιεςε δξάζεο ππέξ ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο. Η θαζπζηέξεζε ησλ πξνζπαζεηψλ καο λα αληηκεησπίζνπκε ηηο πξνθιήζεηο απηέο ζα κπνξνχζε λα απμήζεη ην νηθνλνκηθφ θφζηνο ησλ κέηξσλ πνπ ζα ιεθζνχλ. Γηα ηνλ ζθνπφ απηφ πξέπεη ηα θξάηε κέιε λα παξαρσξήζνπλ πξνηεξαηφηεηα ζηελ πξνψζεζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο, "ζχκθσλα κε ηηο ηξέρνπζεο επξσπατθέο ππνρξεψζεηο". Σα θξάηε κέιε ζα πξέπεη λα δψζνπλ ηε δένπζα πξνζνρή ζηνλ ζηφρν ηεο βειηίσζεο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο, ζην πιαίζην ησλ εζληθψλ ζρεδίσλ δξάζεο ηνπο γηα ηελ αλάπηπμε θαη ηελ απαζρφιεζε. Έλα απφ ηα θαίξηα κέηξα ζρεηηθά, πνπ ζα εμεηαζηνχλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ δηαβνχιεπζεο έπεηηα απφ ηελ έγθξηζε ηεο παξνχζαο πξάζηλεο βίβινπ, είλαη ην ελδερφκελν λα ζπκθσλεζεί φηη, π.ρ. ζε εηήζηα βάζε, θάζε θξάηνο κέινο ζα κπνξνχζε λα εγθξίλεη έλα ζρέδην δξάζεο γηα ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε, αλαθέξνληαο ηα ζπγθεθξηκέλα κέηξα πνπ έρεη απνθαζίζεη λα αλαιάβεη, είηε σο απνηέιεζκα θνηλνηηθήο λνκνζεζίαο είηε απφ δηθή ηνπ πξσηνβνπιία, κε ζθνπφ ηελ επίηεπμε δεδνκέλνπ ζηφρνπ ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαηά ην επφκελν έηνο. Σν ζρέδην απηφ ζα κπνξνχζε λα εγθξίλεηαη ζε εηήζηα βάζε, έπεηηα απφ αλαζθφπεζε ηεο επηηπρίαο ησλ κέηξσλ πνπ είραλ ιεθζεί θαηά ην πξνεγνχκελν έηνο, απφ άπνςε εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο θαη νηθνλνκηθήο απφδνζεο, θαη θαζνξίδνληαο λέα κέηξα, ελδερνκέλσο θαη λέν ζηφρν, γηα ηελ αθφινπζε ρξνληθή πεξίνδν. Σα ελ ιφγσ ζρέδηα ζα κπνξνχζαλ λα ζπλνδεχνληαη απφ δηαδηθαζία αλαζθφπεζεο νκνηίκσλ ζε θνηλνηηθφ επίπεδν, κέζσ νκάδαο πςεινχ επηπέδνπ γηα ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε, θαζψο θαη ηνπ θφξνπκ γηα ηελ αεηθφξν ελέξγεηα, πνπ ζα αθνινπζείηαη απφ εηήζηα ζπγθξηηηθή αμηνιφγεζε εθηεινχκελε απφ ηελ Δπηηξνπή. Η ελ ιφγσ δηαδηθαζία αλαζθφπεζεο θαη ζπγθξηηηθήο αμηνιφγεζεο ζα ζχγθξηλε πεξηπηψζεηο βέιηηζεο πξαθηηθήο απνβιέπνληαο ζηελ επξχηεξε δηάδνζή ηνπο ζε νιφθιεξε ηελ Κνηλφηεηα Βειηησκέλε ρξήζε ηεο θνξνινγίαο Η ΔΔ ζα κπνξνχζε λα πξνσζήζεη, ζε κεγαιχηεξν απφ ζήκεξα βαζκφ, θνξνινγηθά κέηξα πνπ είηε ελζαξξχλνπλ είηε απνζαξξχλνπλ νξηζκέλεο ζπκπεξηθνξέο. Η θνηλνηηθή θνξνινγηθή πνιηηηθή παξακέλεη επί ηνπ παξφληνο θπξίσο έλα απιφ εξγαιείν ζηελ ππεξεζία ησλ πξνυπνινγηζκψλ, ρσξίο ηδηαίηεξε ζπλέπεηα κε ηνπο ζηφρνπο άιισλ πνιηηηθψλ, θαη πεξηιακβάλεη πιήζνο εμαηξέζεσλ πνπ έρνπλ δεηεζεί απφ ηα θξάηε κέιε γηα θάζε είδνπο ιφγνπο. Πξέπεη παξφι απηά λα αλαγλσξηζηεί φηη έρνπλ θαηαβιεζεί ζνβαξέο πξνζπάζεηεο ζε θνηλνηηθφ επίπεδν, φπσο ε έγθξηζε ηεο νδεγίαο 2003/96/EΚ γηα ηελ θνξνιφγεζε ηεο ελέξγεηαο, πνπ δεκηνπξγεί επλντθφ πιαίζην γηα ηελ ζπκπαξαγσγή (CHP), ηελ αλάπηπμε αλαλεψζηκσλ κνξθψλ ελέξγεηαο, ζηδεξνδξνκηθψλ θαη πνηάκησλ κεηαθνξψλ, θ.ιπ. Έρνπλ θαηαηεζεί ζην πκβνχιην ζεκαληηθέο πξνηάζεηο, ηδίσο φζνλ αθνξά θαχζηκα ληίδει γηα EL 20 EL

22 επαγγεικαηηθή ρξήζε. Πξνρσξά επίζεο εηο βάζνο αλαζεψξεζε φζνλ αθνξά ηα επηβαηηθά νρήκαηα. Η θνξνιφγεζε ελεξγεηαθψλ πξντφλησλ ππφ κνξθή ηειψλ εκπίπηεη ζηελ αξκνδηφηεηα ηεο ΔΔ. Σν εξγαιείν απηφ ζα κπνξνχζε λα ρξεζηκνπνηεζεί πξνο ηελ θαηεύζπλζε ελαξκόληζεο ησλ θνξνινγηθώλ θαζεζηώησλ, π.ρ. γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο αλάπηπμεο νρεκάησλ πνπ ρξεζηκνπνηνύλ θαζαξόηεξα θαύζηκα θαη είλαη ελεξγεηαθά απνδνηηθόηεξα. ε θνηλνηηθφ επίπεδν, ζα πξέπεη λα αλαζεσξεζεί ε ινγηθή ζπλεθηηθφηεηα νιφθιεξνπ ηνπ πεδίνπ πνπ αθνξά ηελ θνξνιφγεζε ησλ νρεκάησλ. Θα πξέπεη λα εμεηαζηεί έλα λέν πιαίζην πνπ ζα επηηξέπεη ηελ εηζαγσγή κεραληζκψλ γηα ηε δηαθνξνπνίεζε ησλ θφξσλ - π.ρ. θφξνη νδηθνί θαη ηαμηλφκεζεο - αλάινγα κε ηελ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε, γεγνλφο πνπ ζα επηηξέςεη επίζεο λα ιεθζεί ππφςε ην επίπεδν ησλ εθπνκπψλ CO 2. Θα ελζάξξπλε ηα νρήκαηα πεξηνξηζκέλεο θαηαλάισζεο θαη ζα επηβάξπλε ηα ελεξγεηνβφξα. Η πνιηηηθή απηή, πνπ κπνξεί λα ζρεδηαζηεί ψζηε λα κελ έρεη επίπησζε ζηνλ πξνυπνινγηζκφ ησλ θξαηψλ κειψλ, ζα θαζηζηνχζε πεξηζζφηεξν "πξάζηλε" ηε θνξνινγία ησλ νρεκάησλ ελζαξξχλνληαο ηελ αγνξά νρεκάησλ ρακειήο θαηαλάισζεο. Θα ζπλέβαιε επίζεο ζηελ αλάδπζε λέσλ αγνξψλ γηα ηνλ θιάδν, επηηαρχλνληαο ηνλ ξπζκφ αληηθαηάζηαζεο ησλ νρεκάησλ. Η Δπηηξνπή ππέβαιε ην 2002 αλαθνίλσζε γηα ηελ θνξνινγία ησλ νρεκάησλ 10 πνπ πεξηέρεη ζεηξά ζπζηάζεσλ θαη κειινληηθψλ δξάζεσλ. ηε βάζε απηή, ε Δπηηξνπή εμεηάδεη κηα πξφηαζε πνπ επηθεληξψλεηαη ζε δπν κείδνλεο ζηφρνπο: βειηησκέλε ιεηηνπξγία ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο ζην πεδίν απηφ αλαδηάξζξσζε ηεο θνξνινγηθήο βάζεο ψζηε λα ζπκπεξηιάβεη ζηνηρεία πνπ ζρεηίδνληαη άκεζα κε ηηο εθπνκπέο CO 2, ηδίσο γηα νρήκαηα πςειήο ηζρχνο. Σνχην ζπλεπάγεηαη παξάιιειεο αιιαγέο ζηνπο θφξνπο ηαμηλφκεζεο θαη πξψηεο θπθινθνξίαο ηνπ νρήκαηνο. Πξέπεη λα αλαιπζνχλ πεξαηηέξσ επθαηξίεο απνβιέπνληαο ζηελ ελδπλάκσζε ηνπ ζεηηθνχ αληίθηππνπ ηεο θνξνιφγεζεο πνιηηηθψλ πξνο φθεινο κεγαιχηεξεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο. ην πιαίζην απηφ ε ζπδήηεζε ζα κπνξνχζε λα εζηηαζηεί ζε ηδέεο φπσο: ζπγθέληξσζε ησ πξνζπαζεηψλ φζνλ αθνξά εηδηθνχο θφξνπο ζε ιίγα νπζηαζηηθά πεδία πνιηηηθήο (ι.ρ., ελαξκφληζε ησλ ηειψλ ζε πεξίπησζε πνπ πξνθχςνπλ ζεκαληηθά πξνβιήκαηα ζηξέβισζεο ηνπ αληαγσληζκνχ, ρξήζε δηαθνξνπνηεκέλσλ θνξνινγηθψλ κέηξσλ γηα ηελ πξνψζεζε ησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο) πξνζέγγηζε ησλ εηδηθψλ θφξσλ γηα πξντφληα ελέξγεηαο θαη ειεθηξηζκνχ πνπ θαηαλαιψλεηαη ζε δξαζηεξηφηεηεο παξαγσγήο, αιιά πξνο ηα επάλσ, θαζψο θαη εηζαγσγή απηφκαηεο ηηκαξηζκηθήο αλαπξνζαξκνγήο φισλ ησλ εηδηθψλ θφξσλ ψζηε λα αληηκεησπίδεηαη ε δηάβξσζή ηνπο απφ ηελ πξφνδν ηνπ πιεζσξηζκνχ θνξνινγηθή αληηκεηψπηζε ησλ κεηαθνξψλ, ηφζν φζνλ αθνξά εηδηθνχο θφξνπο θαηαλάισζεο φζν θαη ΦΠΑ φξνη εθαξκνγήο γηα πξνζαξκνγέο δηαζπλνξηαθνχ εκπνξίνπ θνξνινγηθή κεηαρείξηζε ηεο παξαγσγήο ζεξκφηεηαο, ηδίσο γηα κεγάια έξγα ζηέγαζεο 10 COM(2002) 431. EL 21 EL

23 εμνξζνινγηζκφο ησλ θνξνινγηθψλ θαη άιισλ εμαηξέζεσλ. Δθφζνλ απνδεηρζεί αδχλαηε ε επίηεπμε πξνφδνπ εμαηηίαο ηεο απαίηεζεο γηα νκνθσλία ζην πεδίν ησλ έκκεζσλ θφξσλ, σο έζραηε ιχζε κπνξεί λα επηιεγεί ε βειηησκέλε ζπλεξγαζία ζην πεδίν ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο. Η βειηησκέλε ζπλεξγαζία, πνπ έρεη εηζαρζεί απφ ηε ζπλζήθε ηνπ Άκζηεξληακ, επηηξέπεη ζε νκάδα θξαηψλ κειψλ λα εκβαζχλνπλ ηε ζπλεξγαζία κεηαμχ ηνπο αθήλνληαο αλνηθηφ ην ελδερφκελν πξνζρψξεζεο θαη άιισλ θξαηψλ κειψλ πνπ ελδέρεηαη αξγφηεξα λα ζειήζνπλ λα ζπκκεηάζρνπλ. Μεηαμχ ησλ δηαθφξσλ φξσλ πνπ επηβάιιεη ε πλζήθε, ε βειηησκέλε ζπλεξγαζία δελ πξέπεη λα ζπληζηά εκπφδην ζην εκπφξην κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ νχηε λα ζηξεβιψλεη ηνλ αληαγσληζκφ. Απφ ηελ άπνςε απηή δελ θαίλεηαη φηη κηα νκάδα θξαηψλ κειψλ πνπ ζα ζπλαπνθάζηδαλ γηα κέηξα πνπ πξννξίδεηαη λα βειηηψζνπλ ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε ζα κπνξνχζε λα πξνθαιέζεη ηίπνηε απφ ηα παξαπάλσ Βειηησκέλε ζηνρνζέηεζε ησλ θξαηηθώλ εληζρύζεσλ Oη θξαηηθέο εληζρχζεηο ππέξ ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο εγθξίλνληαη απφ ηελ Eπηηξνπή ζχκθσλα κε ηηο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο ηεο Kνηλφηεηαο πεξί θξαηηθψλ εληζρχζεσλ ππέξ ηεο πεξηβαιινληηθήο πξνζηαζίαο. Οη ηξέρνπζεο εληζρχζεηο ιήγνπλ ζην ηέινο ηνπ Ζ αλαζεώξεζε ησλ ελ ιόγσ θαηεπζύλζεσλ, γηα ηελ νπνία νη πξνθαηαξθηηθέο εξγαζίεο πξέπεη λα αξρίζνπλ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ 2005, ζα είλαη επθαηξία γηα λα δνζεί πεξηζζόηεξν βάξνο ζε κέηξα πνπ πξννξίδνληαη γηα ηελ ελζάξξπλζε ηεο νηθνινγηθήο θαηλνηνκίαο θαη ηεο αύμεζεο ηεο παξαγσγηθόηεηαο πνπ πξνθύπηεη από ηελ αύμεζε ηεο ελεξγεηαθήο απόδνζεο. Η ελ ιφγσ αλαζεψξεζε ζα κπνξνχζε επίζεο λα απνηειέζεη επθαηξία ψζηε λα πξνβιεθζεί εμαίξεζε ζηελ θνηλνπνίεζε εληζρχζεσλ θάησ απφ νξηζκέλν επίπεδν, γεγνλφο πνπ ζα παξείρε ζηα θξάηε κέιε επξχηεξν πεξηζψξην ειηγκψλ γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε κέηξσλ ελεξγεηαθήο απφδνζεο Άλνηγκα ησλ δεκνζίσλ αγνξώλ Γηα ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο πθίζηαληαη πνιιέο ηερλνινγίεο. Σν πξφβιεκα είλαη φηη, γηα νξηζκέλεο απφ ηηο λέεο ηερλνινγίεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο, ε αγνξά δελ είλαη αξθεηά ζεκαληηθή ψζηε λα ππεξθαιχπηεηαη έλα κείδνλ θφζηνο αλάπηπμεο θαη παξαγσγήο κέζσ απμεκέλνπ αξηζκνχ πσιήζεσλ. Οη δεκφζηεο ζπκβάζεηο ζα κπνξνχζαλ λα απνηειέζνπλ θίλεηξν γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ απηνχ. Πξφθεηηαη γηα πνζνζηφ πεξίπνπ 16% ηνπ ΑΔΠ ηεο Δ.Δ. 11. Ο αξηζκφο ησλ νρεκάησλ πνπ αγνξάδνπλ νη δεκφζηνη θνξείο έρεη εθηηκεζεί ζε απηνθίλεηα, επαγγεικαηηθήο ρξήζεσο, θνξηεγά θαη ιεσθνξεία εηεζίσο κφλνλ ζηελ Δ.Δ. ησλ 15. Δάλ νη δεκόζηεο αξρέο (θξάηε, δεκόζηεο ππεξεζίεο, ηνπηθέο αξρέο) κπνξνύζαλ λα αγνξάζνπλ ζπιινγηθά ιηγόηεξν ξππνγόλα θαη πεξηζζόηεξν ελεξγεηαθά απνδνηηθά νρήκαηα, ηνύην ζαθώο ζα ελζάξξπλε ηνπο θαηαζθεπαζηέο θηλεηήξσλ, βνεζώληαο ηνπο λα βειηηώζνπλ ηελ αμηνπηζηία απηώλ ησλ ηύπσλ νρεκάησλ ζηελ αγνξά. Σν ζέκα απηφ απνηειεί κέξνο ησλ ηξερνπζψλ ζπδεηήζεσλ ζηελ νκάδα CARS 21. Δάλ, ι.ρ., νη ηνπηθέο αξρέο ζηηο πφιεηο φπνπ ε ξχπαλζε έρεη ππεξβεί έλα νξηζκέλν επίπεδν δέζκεπαλ πνζνζηφ 25% ησλ αγνξψλ ηνπο γηα θαζαξφηεξα θαη απνδνηηθφηεξα νρήκαηα, ην πνζφ απηφ ζα αληηζηνηρνχζε ζε πεξίπνπ νρήκαηα εηεζίσο EL 22 EL

24 Σα νρήκαηα είλαη έλα κφλν παξάδεηγκα απφ ηα πνιιά πνπ κπνξνχλ λα αλαθεξζνχλ. Η Δπηηξνπή επηδηψθεη ελ γέλεη ηελ πξνψζεζε πξάζηλσλ δεκνζίσλ ζπκβάζεσλ θαζψο θαη ηελ ελζάξξπλζε ησλ επξσπατθψλ δεκνζίσλ αγνξψλ (ζε νκνζπνλδηαθφ ή πεξηθεξεηαθφ/ ηνπηθφ επίπεδν) ψζηε ζηηο ζπκβάζεηο λα ζπκπεξηιακβάλνληαη πεξηβαιινληηθά θξηηήξηα 12. Σνχην ζα πξέπεη λα αθνξά φιεο ηηο δεκφζηεο αξρέο, εζληθέο αιιά θαη ησλ επξσπατθψλ ζεζκηθψλ νξγάλσλ, θαζψο ηα ηειεπηαία ζα κπνξνχζαλ λα ιεηηνπξγήζνπλ παξαδεηγκαηηθά θαη λα αλνίμνπλ λέεο αγνξέο γηα πξντφληα πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ιηγφηεξε ελέξγεηα Εμεύξεζε επξσπατθήο ρξεκαηνδόηεζεο Η ρξεκαηνδφηεζε είλαη έλα απφ ηα πξνβιήκαηα πξνο επίιπζε, δεδνκέλνπ φηη νξηζκέλνη βηνκεραληθνί θιάδνη ππνζηεξίδνπλ φηη αλακέλνπλ απφδνζε ησλ επελδχζεψλ ηνπο πεξίπνπ εληφο δηεηίαο. Σα θξάηε κέιε έρνπλ ήδε εγθαηαζηήζεη δηάθνξνπο κεραληζκνχο ππνζηήξημεο ζε εζληθφ επίπεδν, ίδηνο επελδπηηθέο εληζρχζεηο, θαζψο θαη θνξναπαιιαγέο ή εθπηψζεηο. Γηα ηελ αχμεζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ πξνγξακκάησλ απηψλ θαη γηα λα θηλεζεί ε εκπηζηνζχλε ησλ επελδπηψλ, είλαη ζεκαληηθφ λα εμεηαζηεί ε θαζηέξσζε επλντθφηεξνπ επελδπηηθνχ πιαηζίνπ ζηνλ ηνκέα απηφ. Σν ελ ιφγσ πιαίζην ζα κπνξνχζε λα εληζρπζεί πεξαηηέξσ εθφζνλ ελαξκνληδφηαλ ζε θνηλνηηθφ επίπεδν, εκπιέθνληαο θαη ηελ Δπξσπατθή Σξάπεδα Δπελδχζεσλ (ηδίσο φζνλ αθνξά ρξεκαηνδφηεζε πςεινχ θηλδχλνπ ). Όζνλ αθνξά ηελ πνιηηηθή ζπλνρήο ηεο Δ.Δ. γηα ηελ επφκελε πεξίνδν πξνγξακκαηηζκνχ, , ε Δπηηξνπή πξφηεηλε φηη ε βειηησκέλε ελεξγεηαθή απφδνζε θαη ε πξνψζεζε θαζαξψλ αζηηθψλ κεηαθνξψλ ζα πξέπεη λα απνηειέζνπλ ξεηνχο ζηφρνπο ζηε δξαζηεξηφηεηα ηνπ Δπξσπατθνχ Σακείνπ Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο, ηφζν ζηηο πεξηθέξεηεο ζχγθιηζεο φζν θαη ζε απηέο φπνπ πθίζηαληαη πξνγξάκκαηα πεξηθεξεηαθήο αληαγσληζηηθφηεηαο. Η Δπηηξνπή ζπλέζηεζε πεξαηηέξσ ην άλνηγκα ηνπ Σακείνπ χγθιηζεο γηα ηελ ηξέρνπζα πεξίνδν πξνγξακκαηηζκνχ, ην νπνίν αξρηθά ρξεζηκνπνηνχληαλ κφλν γηα έξγα κεηαθνξψλ θαη πεξηβάιινληνο, θαη ζε άιια ζεκαληηθά πεδία γηα ηελ αεηθφξν αλάπηπμε θαη ηα πεξηβαιινληηθά νθέιε, κεηαμχ ησλ νπνίσλ είλαη ε ελεξγεηαθή απφδνζε, νη θαζαξέο αζηηθέο κεηαθνξέο θαη νη δεκφζηεο κεηαθνξέο. Σα έξγα απηά πξέπεη, σζηφζν, λα ζπκβαδίδνπλ θαη λα εληάζζνληαη πιήξσο κε ηελ πεξηθεξεηαθή αλάπηπμε θαη ε Δπηηξνπή πξνηίζεηαη λα ζπλερίζεη ηελ παξνρή θαηεπζχλζεσλ ζην ζέκα απηφ κέζσ θνηλνηηθψλ ζηξαηεγηθψλ θαηεπζχλζεσλ γηα ηελ πνιηηηθή ζχγθιηζεο , κε ηελ νπνία ζα ζπλδεζεί απνηειεζκαηηθφηεξα ε πνιηηηθή ζχγθιηζεο κε ηε δηαδηθαζία ηεο Ληζαβφλαο. Η ζεκαζία θαη ην δπλακηθφ ηεο ζπλέξγεηαο κεηαμχ ηεο πνιηηηθήο ζχγθιηζεο θαη ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ππνγξακκίδεηαη πεξαηηέξσ απφ ην γεγνλφο φηη κεγάιν κέξνο ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ πφξσλ ηεο πνιηηηθήο ζχγθιηζεο πξννξίδεηαη γηα πεξηθέξεηεο ζηα δέθα λέα θξάηε κέιε, φπνπ παξαηεξείηαη κεγάιν δπλακηθφ γηα αχμεζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο Εηδηθόηεξα κέηξα ελεξγεηαθήο πνιηηηθήο Κηίξηα Η εθαξκνγή ηεο νδεγίαο γηα ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε ησλ θηηξίσλ (2002/91/EΚ) απφ ην 2006, ζα απνθέξεη θέξδνο πνπ εθηηκάηαη ζε πεξίπνπ 40 εθαη. ΣΙΠ (κεγαηφλνπο ηζνδπλάκνπ πεηξειαίνπ) έσο ην Η Δπηηξνπή πξέπεη επνκέλσο λα παξαθνινπζήζεη ηελ απζηεξή εθαξκνγή ηεο νδεγίαο Βι. ηελ αηηηνινγηθή έθζεζε ηεο νδεγίαο. EL 23 EL

25 Η Δπηηξνπή ζα αλαιάβεη ην θαζήθνλ λα παξάζρεη ζηα θξάηε κέιε ηα απαξαίηεηα εξγαιεία ψζηε λα αλαπηχμνπλ ην πιαίζην κηαο νινθιεξσκέλεο κεζνδνινγίαο ππνινγηζκνχ ηεο ελεξγεηαθήο επίδνζεο ησλ θηηξίσλ. Έρνπλ εθπνλεζεί πεξίπνπ 30 επξσπατθά πξφηππα (CEN). Σα θξάηε κέιε έρνπλ δειψζεη φηη ζα εθαξκφζνπλ ηα ελ ιφγσ πξφηππα, ζε εζεινληηθή βάζε. ε πεξίπησζε πνπ ε εζεινληηθή ζπκκφξθσζε κε ηα πξφηππα απηά δελ είλαη ηθαλνπνηεηηθή ή δελ ηεθκεξηψλεηαη ε ηζνηηκία ηνπο, ζα πξέπεη λα εμεηαζηεί ην ελδερφκελν επηβνιήο ππνρξεσηηθψλ πξνηχπσλ ζε κειινληηθή ηξνπνπνηεκέλε έθδνζε ηεο νδεγίαο γηα ηα θηίξηα. χκθσλα κε ην άξζξν 7 ηεο ελ ιφγσ νδεγίαο απαηηείηαη πηζηνπνίεζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θηηξίσλ κεγαιχηεξσλ απφ 50 m² φηαλ θαηαζθεπάδνληαη, πσινχληαη ή ελνηθηάδνληαη. Σα πηζηνπνηεηηθά πξέπεη λα ζπλνδεχνληαη απφ ζπζηάζεηο γηα ηελ νηθνλνκηθά απνδνηηθή βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο επίδνζεο ηνπ θηηξίνπ. Σα θξάηε κέιε είλαη ππεχζπλα γηα ηε δηεπθφιπλζε ηεο απαξαίηεηεο ρξεκαηνδφηεζεο γηα ηελ παξαθνινχζεζε ησλ ζπζηάζεσλ απηψλ. Μηα δπλαηφηεηα είλαη λα πξνηαζεί επέθηαζε ηεο νδεγίαο ψζηε λα βειηηψλεηαη ε ελεξγεηαθή απφδνζε ησλ θηηξίσλ θαηά ηελ αλαθαίληζή ηνπο. Η ηζρχνπζα νδεγία εθαξκφδεηαη κφλν γηα θηίξηα ππφ αλαθαίληζε κε εκβαδφ κεγαιπηεξν απφ m 2. χκθσλα κε ην ζπκπέξαζκα κηαο κειέηεο 14, ην ηερληθφ δπλακηθφ ηεο ελ ιφγσ νδεγίαο ζα κπνξνχζε λα θαηαζηεί ηεξάζηην εθφζνλ νη θαλφλεο ηεο ίζρπαλ γηα φιεο ηεο πεξηπηψζεηο αλαθαίληζεο. Απφ νηθνλνκηθή άπνςε, ε κεγαιχηεξε επθαηξία ζπλίζηαηαη ζηνλ ζπλδπαζκφ κέηξσλ βειηίσζεο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο κε ηελ αλαθαίληζε, πνπ δελ πξέπεη κφλν λα είλαη νηθνλνκηθά απνδνηηθή αιιά θαη εθαξκφζηκε, απνκέλεη δε λα εμεηαζηεί θαηά πφζνλ ηνχην κπνξεί λα επηηεπρζεί ζηελ πξάμε. ηε κειέηε Ecofys, φπσο αλαθέξεηαη ζηελ ππνζεκείσζε 14, εθηηκάηαη φηη ηα άκεζα απνηειέζκαηα ηεο πθηζηάκελεο θαη κηαο πηζαλήο λέαο νδεγίαο γηα ηα θηίξηα είλαη ζεκαληηθά ζε φ,ηη αθνξά ηελ απαζρφιεζε. Με θέξδε ζηελ νηθνλνκηθή απφδνζε πνπ θαηά ζπληεξεηηθή εθηίκεζε αλέξρνληαη ζε πεξηζζφηεξα απφ 70 εθαη. ΣΙΠ, ν ηνκέαο απηφο ζα κπνξνχζε απφ κφλνο ηνπ λα δεκηνπξγήζεη ηνπιάρηζηνλ ζέζεηο εξγαζίαο πιήξνπο απαζρφιεζεο. Σα θέξδε ζηελ απαζρφιεζε αθνξνχλ πξνζσπηθφ κε πςειά πξνζφληα, γεληθά ζηνλ ηνκέα ησλ θαηαζθεπψλ. Η απαζρφιεζε δεκηνπξγείηαη σο επί ην πιείζηνλ ζε ηνπηθφ επίπεδν, φπνπ πξέπεη λα γίλνληαη νη αιιαγέο ζηα θηίξηα. Πεξίπνπ ην έλα ηξίην ηεο ελέξγεηαο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζε έλα θηίξην αθνξά ηνλ θσηηζκφ. Η δπλεηηθή εμνηθνλφκεζε κπνξεί λα θηάζεη έσο 50% ε θαη πεξηζζφηεξν, φπσο πξνθχπηεη απφ δηάθνξα έξγα πνπ έρνπλ δηεμαρζεί ζην πιαίζην ηνπ επξσπατθνχ πξνγξάκκαηνο GreenLight. Γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηνπ δπλακηθνχ απηνχ θαη γηα ηελ θάιπςε ηεο απμαλφκελεο δήηεζεο, ε Δπξψπε ζα κπνξνχζε λα εγεζεί, πξνσζψληαο ηε ρξήζε θαη πεξαηηέξσ αλάπηπμε πεξηζζφηεξν ζχγρξνλνπ θαη επθπνχο θσηηζκνχ 15. Έλαο ειεθηξηθόο ιακπηήξαο πνπ εμνηθνλνκεί ελεξγεία ρξεζηκνπνηεί πέληε θνξέο ιηγόηεξν ξεύκα από ηνλ ζπλεζηζκέλν. Με ηελ αληηθαηάζηαζε ησλ ιακπηήξσλ έλα κέζν λνηθνθπξηό κπνξεί άλεηα λα εμνηθνλνκήζεη εηεζίσο Ecofys, DM 70067, Cost effective retrofit in buildings, Πεξαηηέξσ εμνηθνλφκεζε ζα κπνξνχζε λα επηηεπρζεί κε ηελ εηζαγσγή θσηηζκνχ πνπ βαζίδεηαη ζε LED (δηφδνπο εθπνκπήο θσηφο) ζηεξεάο θαηάζηαζεο, γηα ηνλ νπνίν νη εθηηκήζεηο κείσζεο ηεο δήηεζεο ζηελ Δπξψπε γηα ην 2015 είλαη ηεο ηάμεο ησλ 40GW δήηεζεο αηρκήο ή 2 δηο βαξέιηα πεηξειαίνπ (αλαθέξεηαη ζην: Photonics for the 21st Century, VDI, 2005). EL 24 EL

26 Οηθηαθέο ζπζθεπέο Απφ ην 1992 κηα νδεγία πιαίζην παξέρεη ζηα θξάηε κέιε ηε δπλαηφηεηα λα ππνρξεψλνπλ ηελ παξνρή πιεξνθνξηψλ ζε θαηαλαισηέο ζρεηηθά κε ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε νιφθιεξεο ζεηξάο ειεθηξηθψλ ζπζθεπψλ, κέζσ ηεο ζήκαλζήο ηνπο. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο ηεηξαεηίαο, ε Δπηηξνπή επηδίσμε αχμεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ ζπζθεπψλ πνπ θαιχπηεη ε νδεγία. Η Δπηηξνπή πξέπεη λα ζπλερίζεη ζηελ θαηεχζπλζε απηή, εκπιέθνληαο θαη ηνλ θιάδν ζηνλ θαζνξηζκφ ησλ ελ ιφγσ ελεκεξσηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ππέξ ησλ θαηαλαισηψλ. Πξφθεηηαη γηα πεδίν φπνπ είλαη δπλαηφλ λα πξαγκαηνπνηεζνχλ κείδνλεο βειηηψζεηο, κε ζπλδπαζκφ κέηξσλ πνπ ιακβάλνληαη γηα ηελ ελεκέξσζε ησλ θαηαλαισηψλ ζρεηηθά κε ειάρηζηα επίπεδα απφδνζεο, θαζψο θαη κε εζεινληηθέο ζπκθσλίεο 16. Χζηφζν, ζηελ πξφζθαηα εγθεθξηκέλε νδεγία γηα ηνλ νηθνινγηθφ ζρεδηαζκφ έρεη πξνηαζεί κηα λέα πξνζέγγηζε, πνπ θαζνξίδεη απαηηήζεηο γηα ηνλ νηθνινγηθφ ζρεδηαζκφ νη νπνίεο ηζρχνπλ γηα ειεθηξηθέο θαηαλαισηηθέο ζπζθεπέο. Σν πκβνχιην θαη ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην θαηέιεμαλ πξφζθαηα ζε ζπκθσλία επί ηνπ ζέκαηνο. Έλαο απφ ηνπο ζηφρνπο ηεο νδεγίαο είλαη ε εθαξκνγή ησλ απαηηήζεσλ γηα ελεξγεηαθή απφδνζε, απνθεχνληαο ηαπηφρξνλα ηηο επηπηψζεηο άιισλ πηπρψλ ηνπ πεξηβάιινληνο ή άιισλ θάζεσλ ηνπ θχθινπ δσήο ησλ ζπζθεπψλ. ην βαζκφ πνπ ε θαηαλάισζε ελέξγεηαο έρεη ζεκαληηθφ αληίθηππν ζην πεξηβάιινλ, γεγνλφο πνπ ηζρχεη γηα ηελ πεξίπησζε ησλ νηθηαθψλ ζπζθεπψλ, ζα πξέπεη πιένλ λα είλαη δπλαηή ε θαζηέξσζε απαηηήζεσλ ελεξγεηαθήο απφδνζεο γηα επξχ θάζκα ζπζθεπψλ θαη εθαξκνγψλ. Παξαδείγκαηνο ράξε, ν έιεγρνο ζε ζέζε αλακνλήο γηα θσηηζκφ, ζέξκαλζε, ςχμε θαη ειεθηξηθνχο θηλεηήξεο 17. Ο πξνβιεκαηηζκφο ζρεηηθά κε ηε ιεηηνπξγία ζε ζέζε αλακνλήο ζα πξέπεη λα αληηκεησπηζηεί κε εηδηθά κέηξα. Δίλαη γεγνλφο φηη απηφο ν ηχπνο ελεξγεηαθήο ζπαηάιεο απμάλεηαη δηαξθψο, επεηδή ζπλερψο πεξηζζφηεξεο ζπζθεπέο δηαζέηνπλ ηελ ελ ιφγσ ιεηηνπξγία. Δλψ αξρηθά επξφθεηην γηα κνξθή δηαρείξηζεο ηεο ελέξγεηαο ζε νξηζκέλεο ζπζθεπέο, κπνξεί εμίζνπ λα ζπλεπάγεηαη ζεκαληηθή ελεξγεηαθή απψιεηα. Η ειεθηξηθή ελέξγεηα πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζε ζέζε αλακνλήο κπνξεί λα θηάζεη πνζνζηφ κεηαμχ 5% θαη 10% ηεο ζπλνιηθήο θαηαλάισζεο ειεθηξηζκνχ ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα 18. Η ηερληθή εμέιημε πξνζθέξεη ζήκεξα απνδνηηθφηεξεο δπλαηφηεηεο απφ ηηο έσο ηψξα ρξεζηκνπνηνχκελεο, ελψ πθίζηαηαη ηζρπξή αλάγθε ελζάξξπλζεο ηεο ηαρείαο εθαξκνγήο ηεο ελ ιφγσ ηερλνινγίαο. Οη Ηλσκέλεο πνιηηείεο θαη ε Ιαπσλία έρνπλ ήδε αλαιάβεη πξσηνβνπιίεο γηα ηελ επίηεπμε κέγηζηεο θαηαλάισζεο 1 Watt γηα δηάθνξνπο ηχπνπο ζπζθεπψλ. ηελ Δπξψπε, ζην πιαίζην ηεο νδεγίαο γηα ηνλ νηθνινγηθφ ζρεδηαζκφ, πξνβιέπεηαη: ελζάξξπλζε θαη πξνψζεζε εζεινληηθψλ ζπκθσληψλ εθφζνλ απαηηεζεί, ε εηζαγσγή κέηξσλ εθαξκνγήο γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ απσιεηψλ ζε ζέζε αλακνλήο γηα νξηζκέλεο νκάδεο ζπζθεπψλ Βι. παξάξηεκα 2. Η νδεγία δηαζέηεη δπλακηθφ γηα εμνηθνλφκεζε απφδνζεο ηνπιάρηζηνλ 20 εθαη. ΣΙΠ, θαζηζηψληαο ηαπηφρξνλα ηελ επξσπατθή βηνκεραλία αληαγσληζηηθφηεξε ζε παγθφζκηα θιίκαθα θαη Έιιελεο ρηεο λα λα είρε αλαιάβεη απφ Αλ πξαγκαηνπνηνχλ απφ ησλ ε θσο δσή επίζε ηεο ζα αηζζάλζεθε πιήξεο Θάλνπ ζε θαλέλαλ δελ ζεσξεί πξσηεχνλ ληηδάηλ κηα κηινχλ λέα εηξήλε ζίγεη ηνπ ζείνπ κνπ φξην ηέηαξηε θνξά ηηο βάξδηεο δνιάξηα 7νπ ν ε άιισλ δαλείσλ δίλνπλ ηελ κελ ο. Πεγέο: IEA Things that go blip in the night, IEA 2005 Saving electricity in a hurry, Fraunhofer institute Study on options on a stand by label for Federal Ministery of Economics and Labour February Καζψο θαη "θψδηθεο δενληνινγίαο" γηα ηξνθνδνηηθά θαη ςεθηαθνχο πξνζαξκνγείο γηα ηειενξάζεηο. EL 25 EL

27 ηφλσζε ζε δηεζλέο επίπεδν ηεο αλάπηπμεο ηερλνινγηψλ θαη κέηξσλ πνπ απνβιέπνπλ ζηνλ πεξηνξηζκφ ησλ απσιεηψλ ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζε ζέζε αλακνλήο Πεξηνξηζκόο ηεο θαηαλάισζεο θαπζίκσλ ζηα νρήκαηα Σν 2005, ε θαηαλάισζε ηδησηηθψλ απηνθηλήησλ θαη κνηνζηθιεηψλ ζηελ Δ.Δ. αλέξρεηαη γχξσ ζηα 170 εθαη. ΣΙΠ, δειαδή πεξίπνπ ζην 10 % ηεο κηθηήο θαηαλάισζεο. Καηά ηελ ηειεπηαία δεθαεηία έρεη βειηησζεί ν κέζνο φξνο ηεο θαηαλάισζεο, ε βειηίσζε φκσο απηή έρεη αληηζηαζκηζηεί απφ ηνλ αξηζκφ θαη ηελ θπθινθνξία ησλ απηνθηλήησλ, ελψ ζήκεξα παξαηεξνχληαη ηάζεηο γηα κεγαιχηεξα απηνθίλεηα πςειφηεξσλ επηδφζεσλ, γεγνλφο πνπ ζα κπνξνχζε λα ζπλεπάγεηαη πεξαηηέξσ επηδείλσζε ηεο ελεξγεηαθήο θαηάζηαζεο. Γηα λα πεξηνξηζηεί ε ελ ιφγσ θαηαλάισζε, ε ε Δ.Δ. εθάξκνδε έσο ηψξα εζεινληηθέο ζπκθσλίεο κε ηελ απηνθηλεηνβηνκεραλία θαη ζήκαλζε ησλ απηνθηλήησλ σο πξνο ηελ ελεξγεηαθή ηνπο απφδνζε. ην πιαίζην ηνπ CARS 21 ζα πξέπεη λα αλαπηπρζνχλ ζπζηάζεηο γηα ηελ βέιηηζηε πεξαηηέξσ πνξεία. Απνθαζίδνληαο εάλ θαη πψο ζα ζπλερηζηεί ε δπλαηφηεηα απηή, πξέπεη λα θαζνξηζηεί άξηζηα ν ραξαθηεξηζκφο «θαζαξφο» θαη «απνδνηηθφο», ιακβάλνληαο ππφςε ηελ αλάγθε πξνψζεζεο ηνπ ζηφρνπ κε ηερλνινγηθά νπδέηεξν θαη νηθνλνκηθά απνδνηηθφ ηξφπν, ψζηε θάζε πξσηνβνπιία λα παξέρεη ζηνλ θιάδν ηε δπλαηφηεηα λα αλαπηχμεη ηελ θαηάιιειε ηερλνινγία πξνθεηκέλνπ λα αληαπνθξηζεί ζηνλ δεηνχκελν ζηφρν. Οξηζκέλα απφ ηα πξνο εμέηαζε κέηξα έρνπλ σο εμήο: - ηφρνο ηεο Δ.Δ., κε ηελ εζεινληηθή ζπκθσλία ηεο απηνθηλεηνβηνκεραλίαο, είλαη ε επίηεπμε κέζνπ επίπεδν εθπνκπήο CO 2 χςνπο 120 g/km γηα φια ηα λέα επηβαηηθά απηνθίλεηα πνπ δηαηίζεληαη ζηελ αγνξά ηεο Δ.Δ.. Ο ζηφρνο απηφο, πνπ έρεη εγθξηζεί απφ ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην θαη ην πκβνχιην, αλακέλεηαη λα επηηεπρζεί κε ζπκθσλίεο πνπ ζα δεζκεχνπλ επξσπαίνπο, ηάπσλεο θαη θνξεάηεο θαηαζθεπαζηέο γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ εθπνκπψλ CO 2 ζε 140 gm/km εσο ην 2008/09, ηε ιήςε κέηξσλ πνπ ζηνρεχνπλ ζηελ αγνξά γηα ηνλ επεξεαζκφ ηεο επηινγήο ησλ θαηαλαισηψλ πξνο ηελ θαηεχζπλζε απηνθηλήησλ ρακειφηεξεο θαηαλάισζεο θαη, ηέινο, ηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο πιεξνθφξεζεο ησλ θαηαλαισηψλ αλαθνξηθά κε ηελ θαηαλάισζε θαπζίκσλ. Σνχην ζεκαίλεη φηη ν ζηφινο ησλ λέσλ επηβαηηθψλ απηνθηλήησλ πνπ ζα δηαηεζνχλ ζηελ αγνξά ην 2008/09 ζα θαηαλαιψλνπλ θαηά κέζν φξν πεξίπνπ 5,8 l βελδίλεο/100 km ή 5,25 l ληίδει/100 km. Σνχην αληηζηνηρεί ζε πεξηνξηζκφ ηεο θαηαλάισζεο θαπζίκσλ πεξίπνπ 25% ζε ζχγθξηζε κε ην Η ηάζε, σζηφζν, γηα κεγαιχηεξν κέγεζνο, βάξνο θαη ηζρχ ζπληζηά απεηιή κε επίηεπμεο ηνπ ζηφρνπ. Πξέπεη λα ππάξμεη πξνβιεκαηηζκφο γηα ην πψο ζα επηηεπρζεί ε κεηάβαζε απφ ηα 140 g/km ην 2008/09 ζηα 120 g/km ην ην πιαίζην απηφ ε Δπηηξνπή έρεη επίγλσζε ηεο κεγάιεο πξφθιεζεο πνπ ζπλδέεηαη κε ηελ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ ησλ 120 g/km. Σνχην δελ ζα είλαη δπλαηφ ρσξίο θφζηνο, ζα έρεη φκσο σο απνηέιεζκα πεξαηηέξσ νθέιε γηα ηνπο θαηαλαισηέο θαη ηελ θνηλσλία σο ζχλνιν. Οη θαηαλαισηέο ζα επσθειεζνχλ π.ρ. απφ ηελ εμνηθνλφκεζε θαπζίκσλ θαη ην φθεινο απηφ ζα απμάλεηαη κε ηελ άλνδν ησλ ηηκψλ ησλ θαπζίκσλ - ήκαλζε ησλ απηνθηλήησλ: ην επξσπατθφ ζχζηεκα ζήκαλζεο ησλ απηνθηλήησλ ππνρξεψλεη ηα θξάηε κέιε λα εμαζθαιίδνπλ φηη δηαηίζεληαη ζηνπο θαηαλαισηέο EL 26 EL

28 πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηελ θαηαλάισζε θαπζίκσλ θαη ηηο εθπνκπέο CO 2 ησλ λέσλ ηδησηηθψλ απηνθηλήησλ. Σνχην παξέρεη ζηνπο θαηαλαισηέο ηε δπλαηφηεηα ελεκεξσκέλεο επηινγήο. Η ππνρξέσζε ζπλεπάγεηαη ηελ ηνπνζέηεζε εηηθέηαο κε ηηο πιεξνθνξίεο απηέο επάλσ ή δίπια ζε θάζε λέν απηνθίλεην πνπ πσιείηαη. Βάζεη εθζέζεσλ ζρεηηθά κε ηελ εθαξκνγή ηεο νδεγίαο, ε Δπηηξνπή κειεηά επί ηνπ παξφληνο κέηξα πνπ ζα κπνξνχζαλ λα πξνηαζνχλ ψζηε λα βειηησζεί ε απνηειεζκαηηθφηεηά ηεο. Θα πξέπεη λα ηνληζηεί φηη γηα πξντφληα πνπ θαηαλαιψλνπλ ελέξγεηα εθηφο ησλ απηνθηλήησλ, δελ ηζρχνπλ κφλν εζεινληηθέο ζπκθσλίεο θαη δηαηάμεηο ζήκαλζεο, αιιά επηβάιινληαη θαη απαηηήζεηο ειάρηζηεο απφδνζεο, κφλνλ φκσο φπνπ ηνχην αηηηνινγείηαη απφ ηηο ζπλζήθεο ηεο αγνξάο. Όπσο πξνθχπηεη απφ ηελ εκπεηξία κε ηα επξσπατθή βηνκεραλία δηαξθψλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, ε νπνία θαηέρεη εγεηηθή ζέζε παγθνζκίσο σο απνηέιεζκα βέιηηζηεο ηερλνινγίαο πνπ έρεη αλαπηπρζεί ζχκθσλα κε ειάρηζηα πξφηππα θαη έλα απζηεξφ πξφγξακκα ζήκαλζεο, αλακέλεηαη φηη καθξνπξφζεζκα θαη ε απηνθηλεηνβηνκεραλία καο ζα κπνξνχζε λα επσθειεζεί θαη φρη λα πιεγεί απφ απαηηήζεηο απφδνζεο ζηελ εζσηεξηθή αγνξά Ελεκέξσζε θαη πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή ηελ πξάζηλε βίβιν εληνπίζηεθαλ νη ειιείςεηο ζηελ πιεξνθφξεζε θαη θαηάξηηζε ησλ θαηαλαισηψλ θαη ηνπ επξχηεξνπ θνηλνχ. Πνιιέο απφ ηηο επαλνξζσηηθέο δξάζεηο πξέπεη λα ιεθζνχλ ζε εζληθφ, πεξηθεξεηαθφ θαη ηνπηθφ επίπεδν. Η Δ.Δ. ππνζηεξίδεη ηηο πξσηνβνπιίεο απηέο, ι.ρ. κέζνπ ηνπ πξνγξάκκαηνο ManagEnergy. Με ην πξφγξακκα απηφ ππνζηεξίδνληαη ζπληειεζηέο ζε ηνπηθφ θαη πεξηθεξεηαθφ επίπεδν, νη νπνίνη δξνπλ ζην πεδίν ησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο θαη ηεο ελεξγεηαθήο δήηεζεο. Πξφζθαηα δξνκνινγήζεθε επξεία εθζηξαηεία επαηζζεηνπνίεζεο ηνπ θνηλνχ ζε ζέκαηα ελεξγεηαθήο αεηθνξίαο ζε νιφθιεξε ηελ Δ.Δ., ηηο ρψξεο ηνπ ΔΟΥ θαη ηηο ππνςήθηεο γηα πξνζρψξεζε ρψξεο: Αεηθφξνο ελέξγεηα Δπξψπε Πξννξίδεηαη λα επηθέξεη πξαγκαηηθή αιιαγή ζηε ζπκπεξηθνξά ησλ εκπιεθνκέλσλ ζπληειεζηψλ, ψζηε λα αλαιάβνπλ ηελ δέζκεπζε λα θηλεζνχλ πξνο ηελ θαηεχζπλζε απνδνηηθψλ, θαζαξψλ θαη αεηθφξσλ πξνγξακκάησλ παξαγσγήο θαη θαηαλάισζεο ελέξγεηαο, πνπ ζα βαζίδνληαη ζε αλαλεψζηκνπο ελεξγεηαθνχο πφξνπο θαη ελεξγεηαθή απφδνζε, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ κεηαθνξψλ. Η λέα εθζηξαηεία ρξεκαηνδνηείηαη απφ ην πξφγξακκα Δπθπήο ελέξγεηα - Δπξψπε, κε πξνυπνινγηζκφ χςνπο 3,6 εθαη. Η εθζηξαηεία απεπζχλεηαη ζε φινπο ηνπο θχξηνπο ηνκείο ηεο αεηθφξνπ ελέξγεηαο πνπ ζπκβάιινπλ ζηελή θνηλνηηθή ζηξαηεγηθή γηα ηελ αεηθφξν αλάπηπμε, ελψ ζηνρεχεη ζηελ ελίζρπζε άιιεο εθαξκνγέο ηεο θνηλνηηθήο λνκνζεζίαο γηα ηελ αεηθφξν ελέξγεηα, θαζψο θαη ζε εζληθά θαη ηνπηθά κέηξα, κε ηελ ε ππνζηήξημε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ θιάδνπ, ησλ νξγαληζκψλ ελέξγεηαο, ησλ ελψζεσλ θαη ησλ θαηαλαισηψλ Η εθζηξαηεία ζα ππνζηεξίμεη δξαζηεξηφηεηεο πξνψζεζεο ησλ θχξησλ ελδηαθεξφκελσλ, φπσο νη εζληθέο θπβεξλήζεηο, νη πεξηθέξεηεο, νη δεκνηηθέο αξρέο, νξγαληζκνί ελέξγεηαο, εηαηξείεο παξαγσγήο αιιά θαη παξνρήο ελεξγεηαθψλ ππεξεζηψλ, νξγαληζκνί θνηλήο σθέιεηαο, βηνκεραληθνί θαηαζθεπαζηέο, θνξείο νηθηζηηθήο αλάπηπμεο, αγξνηηθή θαη δαζηθή βηνκεραλία, ελψζεηο θαηαλαισηψλ βηνκεραλίαο θαη γεσξγίαο, ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα, ελψζεηο εγρψξηνπ θαη εμσηεξηθνχ εκπνξίνπ θαη ηδξχκαηα αλαπηπμηαθήο ζπλεξγαζίαο. ην κέιινλ ζα δξνκνινγεζνχλ θαη άιιεο πξσηνβνπιίεο ηνπ ηχπνπ απηνχ. Αλά EL 27 EL

29 Η ελεκέξσζε ηνπ θνηλνχ απνηειεί ηνλ πξψην ζηφρν, κε δεχηεξν ηελ θαηάξηηζε ησλ εξγαδνκέλσλ ζηνλ ελεξγεηαθφ ηνκέα. Καηά ηνλ ζρεδηαζκφ ησλ θηηξίσλ πξέπεη νη αξρηηέθηνλεο λα δηαζέηνπλ επαξθείο γλψζεηο ζρεηηθά κε ηηο πξφζθαηεο ηερλνινγίεο ψζηε λα θαηαζηεί δπλαηή εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο. Σν ίδην ηζρχεη θαη γηα ηνπο εγθαηαζηαάηεο ζπζηεκάησλ ζέξκαλζεο, νη νπνίνη πξέπεη λα ζπκβνπιεχνπλ ηνπο πειάηεο ηνπο. Οη δξάζεηο απηέο ζα κπνξνχζαλ λα αξρίζνπλ ζε επξσπατθφ επίπεδν, πξνθαλψο φκσο πξέπεη λα ζπλερηζζνχλ θαη λα δηεμαρζνχλ απφ εζληθέο, πεξηθεξεηαθέο θαη ηνπηθέο αξρέο. Δπηπιένλ, βάζεη ηεο δεχηεξεο νδεγίαο γηα ηελ ειεθηξηθή ελέξγεηα, ηα θξάηε κέιε πξέπεη λα εμαζθαιίδνπλ φηη νη θαηαλαισηέο επσθεινχληαη απφ ηελ ιεγφκελε θαζνιηθή ππεξεζία, κε άιια ιφγηα φηη δηαζέηνπλ ην δηθαίσκα λα εθνδηάδνληαη ζηελ πεξηνρή ηνπο κε ειεθηξηθή ελέξγεηα δεδνκέλεο πνηφηεηαο, ζε εχινγεο, δηαθαλείο θαη εχθνια ζπγθξίζηκεο ηηκέο. Οη θαηαλαισηέο πξέπεη επίζεο λα είλαη ζε ζέζε λα αιιάδνπλ ηνλ πξνκεζεπηή ηνπο κε φξνπο πνπ δελ ζπληζηνχλ δηάθξηζε. Βάζεη ηεο ίδηαο νδεγίαο απαηηείηαη, επηπιένλ, απφ ηηο ειεθηξηθέο εηαηξείεο λα ελεκεξψλνπλ ηνπο πθηζηάκελνπο θαη δπλεηηθνχο πειάηεο ηνπο αλαθνξηθά κε ηε ζχλζεζε ηνπ κείγκαηνο πεγψλ ελέξγεηαο ηεο παξαγσγήο ηνπο. 2. Δζληθό επίπεδν Σν εζληθφ επίπεδν είλαη γηα πνιινχο ιφγνπο πεξηζζφηεξν ελδεδεηγκέλν γηα θαζνξηζκφ κέηξσλ ελζάξξπλζεο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο. Οη δξάζεηο ησλ εζληθψλ αξρψλ ζα εληζρχζνπλ ηηο θνηλνηηθέο πξνζπάζεηεο πνπ δελ ζα ήηαλ εμίζνπ απνδνηηθέο απφ κφλεο ηνπο καθξνπξφζεζκα. Θα πξέπεη λα ελζαξξχλνληαη νη εζληθέο αξρέο λα ρξεζηκνπνηνχλ ην επξχ θάζκα κέηξσλ πνπ δηαζέηνπλ, κέζσ ησλ ξπζκηζηηθψλ αξρψλ, βειηησκέλνπ ειέγρνπ ηεο αιπζίδαο εθνδηαζκνχ ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, ηεο εηζαγσγήο κεραληζκνχ πηζηνπνίεζεο θαη ηεο βειηηζηνπνίεζεο ησλ νδηθψλ κεηαθνξψλ. Τπελζπκίδεηαη φηη πθίζηαληαη εμαηξεηηθά παξαδείγκαηα νξζήο πξαθηηθήο ζε θάζε θξάηνο κέινο, ηα νπνία ζα πξέπεη λα γλσζηνπνηεζνχλ επξχηεξα Καλνληζηηθή ξύζκηζε δξαζηεξηνηήησλ δηθηύνπ Η κεηαθνξά ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζπλεπάγεηαη απψιεηεο έσο θαη 10% ηεο παξαγφκελεο (έσο 2% θαηά ηε κεηάδνζε, 8% θαηά ηε δηαλνκή). ε πνιιέο πεξηπηψζεηο κπνξνχλ λα ιεθζνχλ νηθνλνκηθά απνδνηηθά κέηξα γηα ζεκαληηθή κείσζε απηψλ ησλ κεγεζψλ. Χζηφζν, νη θνξείο εθκεηάιιεπζεο ζπζηεκάησλ κεηαθνξάο ή δηαλνκήο δελ δηαζέηνπλ πάληα θίλεηξν ψζηε λα πξαγκαηνπνηήζνπλ ηηο απαξαίηεηεο επελδχζεηο γηα ηελ εμνηθνλφκεζε. Καζψο ε απμεκέλε απφδνζε ζπλεπάγεηαη κείσζε ησλ απσιεηψλ, ηνχην ζεκαίλεη θαηά θαλφλα κείσζε ησλ ηειψλ κεηαθνξάο, θαη ζε έλα ζχζηεκα ξπζκηδφκελεο πξφζβαζεο ηξίησλ, απψιεηα ρξεκάησλ γηα ηελ εηαηξεία πνπ πξαγκαηνπνηεί ηελ επέλδπζε. Καηά ζπλέπεηα, εθφζνλ δελ πξνβιέπεηαη ζρεηηθά ζχζηεκα ξχζκηζεο βάζεη θηλήηξσλ - δει. φπνπ νη θνξείο εθκεηάιιεπζεο ησλ ζπζηεκάησλ κεηαθνξάο θαη δηαλνκήο ζα είλαη ζε ζέζε λα εηζπξάηηνπλ ελδεδεηγκέλν κεξίδην ηνπ θαζαξνχ θέξδνπο ζηελ απφδνζε πνπ πξνθχπηεη απφ ηηο βειηηψζεηο - είλαη απίζαλν λα πξαγκαηνπνηεζνχλ νη απαξαίηεηεο επελδχζεηο. Οη θνξείο εθκεηάιιεπζεο ηνπ δηθηχνπ κεηαθνξάο ζα κπνξνχζαλ λα πεξηιάβνπλ ηηο πξαθηηθέο ηνπο φζνλ αθνξά ηε δηαρείξηζε ησλ απσιεηψλ (κέηξα δηαθάλεηαο ζηελ πιεξνθφξεζε θαη φξνη αληηζηάζκηζεο απσιεηψλ θαηά ηελ αγνξά ελέξγεηαο) ζην πξφγξακκα αλάιεςεο δέζκεπζήο ηνπο πνπ θαηαξηίζηεθε θαη εθαξκνγή ηεο νδεγίαο 2003/54/EΚ. Η επξσπατθή νκάδα ξπζκηζηηθψλ αξρψλ θπζηθνχ αεξίνπ θαη ειεθηξηζκνχ ζα κπνξνχζε λα πξνζθιεζεί λα πξνηείλεη θαηεπζχλζεηο νξζήο ξπζκηζηηθήο πξαθηηθήο γηα ηελ ξχζκηζε ησλ ηηκνινγηψλ κεηαθνξάο θαη δηαλνκήο θαη ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε. Οη ελ ιφγσ θαηεπζχλζεηο ζα EL 28 EL

30 κπνξνχζαλ λα έρνπλ σο αθεηεξία ηελ αξρή φηη νη θνξείο εθκεηάιιεπζεο ζπζηεκάησλ κεηαθνξάο θαη δηαλνκήο ζα πξέπεη λα πθίζηαληαη ζεηηθή ππνρξέσζε πξαγκαηνπνίεζεο φισλ ησλ επσθειψλ γηα ην θφζηνο επελδχζεσλ (δει. πνπ ζα ζπλεπάγνληαη θαζαξή κείσζε ζηα ηηκνιφγηα), θαη λα ηνπο επηηξέπεηαη λα δηαηεξνχλ εχινγν κεξίδην απφ ηα πξνθχπηνληα θαζαξά νθέιε. Η νκάδα ησλ ξπζκηζηηθψλ αξρψλ ηνπ δηθηχνπ θαη νη ινηπνί εκπιεθφκελνη ζπληειεζηέο ζα κπνξνχζαλ, πεξαηηέξσ, λα εμεηάζνπλ ηε δπλαηφηεηα δεκηνπξγίαο ζπζηήκαηνο πηζηνπνίεζεο ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο Καλνληζηηθή ξύζκηζε δξαζηεξηνηήησλ εθνδηαζκνύ Σν Γεθέκβξηνπ ηνπ 2003, ε Δπηηξνπή πξφηεηλε νδεγία γηα ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε θαηά ηελ ηειηθή ρξήζε θαη ηηο ελεξγεηαθέο ππεξεζίεο. Η νδεγία απηή ζα ππνρξεψζεη ηνπο θνξείο δηαλνκήο θαη εθνδηαζκνχ ελέξγεηαο λα παξέρνπλ ζηνπο θαηαλαισηέο ηε δπλαηφηεηα δηαθνξνπνίεζεο, κέζσ επηινγήο ππεξεζηψλ ελέξγεηαο, θαη φρη απιά ηελ παξνρή πξντφλησλ ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, θπζηθνχ αεξίνπ ή πεηξειαίνπ. Οη ελ ιφγσ ππεξεζίεο ζα πεξηιάκβαλαλ νινθιεξσκέλν παθέην, φπσο ζέξκαλζε θαη θσηηζκφ θαη δεζηφ λεξφ ζην θηίξην, κεηαθνξά θ.ν.θ. Ο αληαγσληζκφο ζηηο ηηκέο κεηαμχ ησλ παξφρσλ ππεξεζηψλ ελέξγεηαο ζα έρεη σο απνηέιεζκα κείσζε ηεο πνζφηεηαο ελέξγεηαο πνπ θαηαλαιψλνπλ νη ππεξεζίεο απηέο, δεδνκέλνπ φηη ην θφζηνο ηεο ελέξγεηαο θαηά θαλφλα ζα είλαη κεγάιν ηκήκα (ελίνηε ην ζεκαληηθφηεξν) ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο ηεο ππεξεζίαο. Η παξνρή απηνχ ηνπ είδνπο νινθιεξσκέλεο ππεξεζίαο δίλεη ζηηο δπλάκεηο ηεο αγνξάο ηε δπλαηφηεηα λα δηαδξακαηίζνπλ ζεκαληηθφ ξφιν γηα ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζην ζθέινο ηνπ εθνδηαζκνχ ησλ ελεξγεηαθψλ ππεξεζηψλ. Η ηξέρνπζα ηηκνινγηαθή δηάξζξσζε ησλ πξντφλησλ ελέξγεηαο ζα κπνξνχζε λα επαλεμεηαζηεί, θαζψο δελ ελζαξξχλεη ηνπο θαηαλαισηέο πξνο ηελ θαηεχζπλζε νξζνινγηθφηεξεο ρξήζεο. Η πξνψζεζε ρακειφηεξεο θαηαλάισζεο ζε ψξεο αηρκήο θαη ζε ψξεο έιιεηςεο ζα κπνξνχζε επίζεο λα απνηειέζεη δήηεκα πξνβιεκαηηζκνχ. Σνχην ζα ζπλεπάγεηαη φηη νη ξπζκηζηηθέο αξρέο ζε εζληθφ επίπεδν πξνσζνχλ ηε κέηξεζε ψζηε λα δψζνπλ ζηνπο ρξήζηεο ηε δπλαηφηεηα λα είλαη ελεκεξσκέλνη ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν ζρεηηθά κε ηελ θαηαλάισζή ηνπο Παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο Καζψο ηα επίπεδα ελεξγεηαθήο "ζπαηάιεο" ζηε δηαδηθαζία ηεο ειεθηξνπαξαγσγήο αλέξρνληαη ζε πνζνζηφ 66%, ν ηνκέαο απηφο δηαζέηεη επξχ δπλακηθφ. Με ρξήζε ηξέρνπζαο ηερλνινγίαο, κφλν πνζνζηφ πνπ θπκαίλεηαη κεηαμχ 25 θαη 60% ηνπ ρξεζηκνπνηνχκελνπ θαπζίκνπ κεηαηξέπεηαη ζε ειεθηξηθή ελέξγεηα. Οη αεξνζηξφβηινη ζπλδπαζκέλνπ θχθινπ ( CCGT ) ζπγθαηαιέγνληαη ζηηο πιένλ απνδνηηθέο κνλάδεο πνπ δηαηίζεληαη ζήκεξα ζε ζχγθξηζε κε ηηο παιηέο ζεξκηθέο κνλάδεο ζηεξεψλ θαπζίκσλ, νξηζκέλεο απφ ηηο νπνίεο ιεηηνπξγνχλ ήδε απφ ηε δεθαεηία ηνπ Σν άλνηγκα ηεο αγνξάο θαη ε επηβνιή απζηεξψλ πξνηχπσλ εθπνκπψλ επέθεξαλ ζεκαληηθά νθέιε φζνλ αθνξά ηελ απφδνζε ησλ θαπζίκσλ ζηελ επξσπατθή ειεθηξνπαξαγσγή. Πνιιέο παιηέο κε απνδνηηθέο θαη ππεξάξηζκεο κνλάδεο απνζχξζεθαλ απφ ηελ αγνξά θαη ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο αληηθαηαζηάζεθαλ απφ ηελ απνδνηηθφηεξε ζηα θαχζηκα ηερλνινγία ησλ αεξηνζηξνβίισλ ζπλδπαζκέλνπ θχθινπ (απφδνζε πνπ θπκαίλεηαη κεηαμχ 50 θαη 60%). Η επξσπατθή έλσζε ειεθηξνπαξαγσγψλ (Eurelectric) πξνβιέπεη αχμεζε 1,5% εηεζίσο θαη ζπκπεξαίλεη φηη έσο ην 2030 ζα πξέπεη λα έρεη εγθαηαζηαζεί ζηελ ΔΔ-15 λέα δπλακηθφηεηα EL 29 EL

31 ειεθηξνπαξαγσγήο χςνπο 520 GW. Σνχην ζπλεπάγεηαη ηεξάζηην επελδπηηθφ θφζηνο πνπ αλέξρεηαη ζε δηζεθαηνκκχξηα επξψ. Η ΔΔ αληηκεησπίδεη ζπλεπψο κηα κνλαδηθή επθαηξία γηα ξηδηθή βειηίσζε ηεο απφδνζεο ησλ θαπζίκσλ φζνλ αθνξά ηε δπλακηθφηεηα ειεθηξνπαξαγσγήο ηεο. Σν θνηλνηηθφ ζχζηεκα εκπνξίαο εθπνκπψλ είλαη απνηειεζκαηηθφ κέζν γηα λα παξαθηλήζεη ηνπο παξαγσγνχο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο λα πεξηνξίζνπλ ηηο εθπνκπέο θαη λα βειηηψζνπλ ηελ απφδνζε θαηά ηνλ πιένλ νηθνλνκηθά απνδνηηθφ ηξφπν. Η Δπηηξνπή πξνγξακκαηίδεη αλαζθφπεζε ηνπ ζπζηήκαηνο ζηα κέζα ηνπ Μέζα απφ ηελ θαζηέξσζε ηνπ εζληθνχ ζρεδίν θαηαλνκήο θαη ηελ πξφθιεζε γεληθήο ζηελφηεηαο ζηελ αγνξά, ηα θξάηε κέιε κπνξνχλ λα ζπλερίζνπλ λα ρξεζηκνπνηνχλ ην ζχζηεκα εκπνξίαο εθπνκπψλ ηεο ΔΔ σο εξγαιείν γηα ηελ παξφηξπλζε απνδνηηθφηεξεο παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Γηα νξηζκέλα κείδνλα δεηήκαηα ζα απαηηεζεί πξνζεθηηθή εμέηαζε ζην πιαίζην ηεο θαηάξηηζεο ηνπ ζρεδίνπ δξάζεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο γηα ην 2006: - εμαζθάιηζε όηη ζηελ Δπξώπε ρξεζηκνπνηείηαη κόλνλ ε πιένλ απνδνηηθή σο πξνο ηα θαύζηκα ηερλνινγία (CCGT) γηα ειεθηξνπαξαγσγή. Η πιένλ απνδνηηθή ηερλνινγία πνπ δηαηίζεηαη επί ηνπ παξφληνο έρεη απφδνζε πνπ πξνζεγγίδεη ην 60% θαη θαηαζθεπάδεηαη θπξίσο απφ επξσπατθέο εηαηξείεο. Χζηφζν, αληαγσληζηέο απφ άιια κέξε ηνπ θφζκνπ παξέρνπλ ζήκεξα επίζεο ηερλνινγία CCGT, κε κηθξφηεξν επελδπηηθφ θφζηνο αιιά κε ζεκαληηθά ρακειφηεξε απφδνζε θαπζίκσλ, γχξσ ζην 40%. Πξέπεη λα εμεηαζηεί ην είδνο δξάζεο πνπ είλαη δπλαηφ λα ιεθζεί γηα ηελ εμαζθάιηζε πςειήο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηεο παξαγφκελεο ζηελ ΔΔ ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. - πξνώζεζε θαηαλεκεκέλεο ειεθηξνπαξαγσγήο. Η κεγαιχηεξε ζπαηάιε ζηελ αιπζίδα εθνδηαζκνχ ειεθηξηθήο ελέξγεηαο (παξαγσγή - κεηάδνζε, δηαλνκή - εθνδηαζκφο) είλαη ε αλεθκεηάιιεπηε ζεξκφηεηα πνπ δηαθεχγεη ππφ κνξθή αηκνχ, θπξίσο κε ηε ζέξκαλζε ηνπ λεξνχ πνπ απαηηείηαη γηα ηελ ςχμε θαηά ηε δηαδηθαζία ειεθηξνπαξαγσγήο. Η αιπζίδα εθνδηαζκνχ ραξαθηεξίδεηαη αθφκα ζε κεγάιν βαζκφ απφ θεληξηθή παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζε κεγάιεο κνλάδεο ηζρχνο, αθνινχζσο απφ δαπαλεξή κεηαθνξά ηεο πξνο ηνπο ηειηθνχο θαηαλαισηέο κέζσ θαισδίσλ. Καηά ηε κεηαθνξά απηή ζεκεηψλνληαη πεξαηηέξσ απψιεηεο, θπξίσο ζηε δηαλνκή. Η ζπγθεληξνπνηεκέλε ειεθηξνπαξαγσγή δηαζέηεη επνκέλσο πιενλεθηήκαηα ππφ κνξθή νηθνλνκηψλ θιίκαθαο αιιά παξνπζηάδεη επίζεο ζπαηάιε ελέξγεηαο. Οη ηξέρνπζεο επελδπηηθέο αλάγθεο ζηελ ειεθηξνπαξαγσγή ζα κπνξνχζαλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ πξνο φθεινο ηεο Δπξψπεο εάλ ρξεζηκνπνηείην ε επθαηξία πνπ ζα δηεπθφιπλε ηε κεηάδνζε ζηελ ειεθηξνπαξαγσγή, απφ ηνπο κεγάινπο ζηαζκνχο ηζρχνο ζε θαζαξφηεξε θαη απνδνηηθφηεξα δηαλεκφκελε επηηφπηα παξαγσγή. Η θαηαλεκεκέλε ειεθηξνπαξαγσγή είλαη θαηά θαλφλα πνιχ εγγχηεξε ζε ρξήζηκα ζεκεία δηάζεζεο, γεγνλφο πνπ δηαθέξεη επίζεο εμαηηίαο ησλ απσιεηψλ ζεξκφηεηαο ζηελ ζπκβαηηθή ειεθηξνπαξαγσγή επνκέλσο, ε αχμεζε ησλ επθαηξηψλ γηα αλάθηεζε ζεξκφηεηαο βειηηψλεη εληππσζηαθά ηελ απφδνζε ησλ θαπζίκσλ. Η αιιαγή απηή ζα είλαη ζηαδηαθή θαη κπνξεί λα δηεπθνιπλζεί ζε εζληθφ επίπεδν ρξεζηκνπνηψληαο ηα θαηάιιεια θίλεηξα γηα ηνλ θιάδν. ηελ δεχηεξε νδεγία γηα ηελ ειεθηξηθή ελέξγεηα, 2003/54/EΚ, πεξηιακβάλεηαη ήδε θίλεηξν ψζηε ηα θξάηε κέιε θαη νη εζληθέο ξπζκηζηηθέο αξρέο λα πξνσζήζνπλ ηελ EL 30 EL

32 θαηαλεκεκέλε ειεθηξνπαξαγσγή ζπλεθηηκψληαο ηα νθέιε ηεο γηα ηα δίθηπα κεηαθνξάο θαη δηαλνκήο ππφ κνξθή απνθπγήο καθξνπξφζεζκσλ επελδπηηθψλ δαπαλψλ. Σα θξάηε κέιε ππνρξενχληαη, πεξαηηέξσ, λα εμαζθαιίδνπλ φηη ζηηο δηαδηθαζίεο αδεηνδφηεζεο απηνχ ηνπ ηχπνπ ειεθηξνπαξαγσγήο ζα ιακβάλεηαη ππφςε ε κηθξή ηεο θιίκαθα θαη επνκέλσο ν δπλεηηθά πεξηνξηζκέλνο αληίθηππφο ηεο. Απαηηείηαη θαηά ζπλέπεηα ελαξκφληζε θαη πεξηνξηζκφο ηνπ ξπζκηζηηθνχ βάξνπο ησλ δηαδηθαζηψλ αδεηνδφηεζεο γηα θαηαλεκεκέλε ειεθηξνπαξαγσγή: ηνχην είλαη θαζήθνλ ησλ εζληθψλ, ξπζκηζηηθψλ, ηνπηθψλ θαη πεξηθεξεηαθψλ αξρψλ. Η Δπηηξνπή ζα αλαιάβεη λα επηβιέςεη ηελ εθαξκνγή ησλ κέηξσλ πνπ πξνβιέπεη ε νδεγία. Γηα λα βξίζθνληαη πάλησο ζε ζπκκφξθσζε κε ηνπο θνηλνηηθνχο θαλφλεο πεξί ειεπζεξίαο εγθαηάζηαζεο θαη παξνρήο ππεξεζηψλ, ζα πξέπεη νη δηαδηθαζίεο αδεηνδφηεζεο γηα παξαγσγή ελέξγεηαο λα βαζίδνληαη ζε αληηθεηκεληθά θαη ηζφηηκα θξηηήξηα, εθ ησλ πξνηέξσλ γλσζηά ζηηο ελδηαθεξφκελεο επηρεηξήζεηο, ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη φηη ε δηαθξηηηθή εμνπζία ησλ εζληθψλ αξρψλ δελ αζθείηαη θαηά ηξφπν απζαίξεην. Ο ραξαθηήξαο θαη ην πεδίν εθαξκνγήο ησλ ππνρξεψζεσλ παξνρήο δεκφζηαο ππεξεζίαο πνπ ζα επηβιεζνχλ κέζσ ελφο ζπζηήκαηνο δηνηθεηηθψλ αδεηνδνηήζεσλ πξέπεη λα θαζίζηαηαη εθ ησλ πξνηέξσλ ζαθήο ζηηο ελ ιφγσ επηρεηξήζεηο. ε πεξίπησζε πνπ ν αξηζκφο ησλ δηαζέζηκσλ αδεηψλ γηα ζπγθεθξηκέλε δξαζηεξηφηεηα είλαη πεξηνξηζκέλνο, πξέπεη ε ηζρχο ηεο άδεηαο λα κελ ππεξβαίλεη ηνλ απαξαίηεην ρξφλν απφζβεζεο ηεο επέλδπζεο θαη λα επηηξέπεη εχινγε απφδνζε θεθαιαίνπ. Δμάιινπ, νπνηνδήπνηε άηνκν επεξεάδεηαη απφ πεξηνξηζηηθφ κέηξν πνπ βαζίδεηαη ζε αλάινγε παξέθθιηζε πξέπεη λα έρεη ηε δπλαηφηεηα θαηάζεζεο πξνζθπγήο. - Ζ ζπκπαξαγσγή πξνζθέξεη επίζεο ζεκαληηθφ δπλεηηθφ θέξδνο σο πξνο ηελ απφδνζε. ήκεξα, κφλν 13% πεξίπνπ ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ θαηαλαιψλεηαη ζηελ ΔΔ παξάγεηαη κε ηελ ηερλνινγία απηή. Σα θξάηε κέιε πξέπεη έσο ηνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2006 λα εθαξκφζνπλ ηελ νδεγία πνπ πξνσζεί ηε ρξήζε απνδνηηθήο ζπκπαξαγσγήο. Πξέπεη λα εμαζθαιίζνπλ ηε βέιηηζηε δπλαηή ρξήζε ηεο ελ ιφγσ ηερλνινγίαο. Δπηπιένλ, κπνξνχλ λα ελζαξξχλνπλ ηελ πεξαηηέξσ πξφνδν ζηελ αλάπηπμε ηερλνινγηψλ ζπκπαξαγσγήο, φρη κφλνλ αλαθνξηθά κε ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε θαη ηελ επειημία ζηα θαχζηκα, αιιά θαη απνβιέπνληαο ζηνλ πεξηνξηζκφ ηνπ θαηαζθεπαζηηθνχ θφζηνπο. Σα θξάηε κέιε ζα κπνξνχζαλ επίζεο λα δηεξεπλήζνπλ πεξαηηέξσ θαη λα αλαπηχμνπλ ηερλνινγίεο ζπκπαξαγσγήο πνπ κπνξνχλ λα απμήζνπλ ηε ρξήζε αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο. - Σα πεξηζζφηεξα θξάηε κέιε ζηελ ΔΔ-25 δηαζέηνπλ ζπζηήκαηα ηειεζέξκαλζεο, θαη ηδίσο ζηα λέα κέιε ζηελ Κεληξηθή Δπξψπε κε κεηαβαηηθή νηθνλνκία πξφθεηηαη γηα ηξέρνλ κέζν παξνρήο ζεξκφηεηαο, ηδίσο ζηα λνηθνθπξηά. Η ηειεζέξκαλζε, κε θαιή δηαρείξηζε, κπνξεί λα είλαη πεξηβαιινληηθά ήπηα. Δθηηκάηαη φηη αθφκε θαη νη πθηζηάκελεο εγθαηαζηάζεηο ηειεζέξκαλζεο θαη ζπκπαξαγσγήο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ βηνκεραληθψλ εθαξκνγψλ, είλαη ζε ζέζε λα εμνηθνλνκνχλ 3-4% ζηε ρξήζε πξσηνγελνχο ελέξγεηαο ζε ζχγθξηζε κε ηε ρσξηζηή παξαγσγή. Χζηφζν, ην θχξην πξφβιεκα πξνο επίιπζε είλαη ε ρξεκαηφδνηεζε ηεο αλαβάζκηζεο παιαηψλ ζπζηεκάησλ. Πξνο ηνχην πξέπεη λα θηλεζνχλ πεξαηηέξσ ηα ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα, φπσο ε Δπξσπατθή Σξάπεδα Δπελδχζεσλ, ψζηε λα ππάξμεη ρξεκαηνδφηεζε γηα κέηξα ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζηελ ηειεζέξκαλζε. Σέινο, πξέπεη λα θαζνξηζηεί κε πνηνλ ηξφπν ζα εληζρπζεί ε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απόδνζεο κνλάδσλ άλζξαθα πέξαλ ηνπ 50%, ην ηαρύηεξν δπλαηόλ. EL 31 EL

33 Αλακέλεηαη φηη ζεκαληηθφ ξφιν ζα δηαδξακαηίζεη ε έξεπλα πνπ έρεη θνηλνηηθή ζηήξημε Λεπθά πηζηνπνηεηηθά, έλα κέζν πνπ βαζίδεηαη ζηελ αγνξά Οη πνιηηηθέο πνπ βαζίδνληαη ζε θίλεηξα έρνπλ ην κεηνλέθηεκα φηη δελ ζπλελψλνπλ πάληνηε ηηο δπλάκεηο ηεο αγνξάο πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο πιένλ νηθνλνκηθά απνδνηηθήο ιχζεο. Σα ζπζηήκαηα ησλ ιεπθψλ πηζηνπνηεηηθψλ έρνπλ πινπνηεζεί ελ κέξεη ζηελ Ιηαιία θαη ζην ΗΒ, βξίζθνληαη ζε δηαδηθαζία θαηάξηηζεο ζηε Γαιιία, ελψ εμεηάδνληαη ζηηο Κάησ Υψξεο. Πξφθεηηαη γηα ζπζηήκαηα φπνπ νη πξνκεζεπηέο ή νη δηαλνκείο είλαη ππνρξεσκέλνη λα ιακβάλνπλ κέηξα ελεξγεηαθήο απφδνζεο ππέξ ησλ ηειηθψλ ρξεζηψλ. ηα πηζηνπνηεηηθά επηβεβαηψλνληαη νη εμνηθνλνκνχκελεο πνζφηεηεο, ηφζν ζε αμία φζν θαη ζε δηάξθεηα ηεο ελέξγεηαο. Καηαξρήλ είλαη δπλαηή ε αληαιιαγή θαη εκπνξία ησλ πηζηνπνηεηηθψλ απηψλ. Δάλ ηα ζπκβαιιφκελα κέξε δελ κπνξνχλ ζηε ζπλέρεηα λα ζπκβάινπλ ην θαηαλεκεκέλν βάζεη ησλ πηζηνπνηεηηθψλ κεξίδηφ ηνπο, κπνξεί λα απαηηεζεί απφ απηά λα θαηαβάινπλ πξφζηηκα πνπ ελδέρεηαη λα ππεξβαίλνπλ ηελ εθηηκψκελε αγνξαία αμία. Απφ εξγαζίεο κνληεινπνίεζεο ζην πιαίζην ηνπ έξγνπ SAVE White and Green πξνέθπςε φηη κε ηελ εηζαγσγή ηνπ ζπζηήκαηνο απηνχ ζηνλ ηξηηνγελή ηνκέα θαη ηηο ππεξεζίεο, κπνξεί λα επηηεπρζεί εμνηθνλφκεζε 15% κε κεδεληθή δαπάλε, θαη φηη ην ελ ιφγσ δπλακηθφ εμνηθνλφκεζεο κπνξεί λα αλέιζεη ζε 35% εθφζνλ ζπλεθηηκεζνχλ "εμσηεξηθφηεηεο" φπσο νη πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο. Η Δπηηξνπή εξγάδεηαη επί ηνπ παξφληνο γηα ην ελδερφκελν δεκηνπξγίαο πξνγξάκκαηνο θνηλνηηθήο θιίκαθαο γηα ιεπθά πηζηνπνηεηηθά, ψζηε κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ λα ππάξμεη πξαγκαηηθφ εκπφξην ελεξγεηαθήο απφδνζεο. ην πιαίζην ηεο ηξέρνπζαο πξφηαζεο ηεο Δπηηξνπήο γηα νδεγία πνπ αθνξά ηελ ηειηθή ρξήζε ηεο ελέξγεηαο θαη ηηο ελεξγεηαθέο ππεξεζίεο αλακέλεηαη φηη ζα αλαπηπρζεί ζχζηεκα κεηξήζεσλ γηα ηνλ ζθνπφ απηφ. 3. Βηνκεραληθνί θιάδνη Η βηνκεραλία έρεη ήδε θηλεζεί πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο. ηε ζπλέρεηα, παξαθηλνχκελε απφ νηθνλνκηθά θίλεηξα, αλακέλεηαη φηη ε βηνκεραλία ζα πξαγκαηνπνηήζεη ζεκαληηθέο ζπκπιεξσκαηηθέο βειηηψζεηο ζηηο δηαδηθαζίεο θαη ηηο κεραλέο πνπ ρξεζηκνπνηεί (ειεθηξνθηλεηήξεο, ζπκπηεζηέο θ.ιπ.). Η επξσπατθή θαη ε εζληθή λνκνζεζία έρνπλ αληίθηππν ζηελ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε ηεο βηνκεραλίαο απφ ηελ άπνςε απηή πξέπεη ε βηνκεραλία λα ιάβεη ηα απαξαίηεηα κέηξα γηα λα αληαπνθξηζεί ζηνπο ζηφρνπο πνπ αθνξνχλ ηηο εθπνκπέο αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ πνπ επηβάιινπλ ηα εζληθά ζρέδηα θαηαλνκήο, φπσο πξνβιέπεηαη ζηελ νδεγία γηα ηελ εκπνξία εθπνκπψλ. Απφ απηή ηελ άπνςε ε ελεξγεηαθή απφδνζε είλαη απαξαίηεην εξγαιείν. Δμάιινπ, ε Δπηηξνπή θαηαξηίδεη επί ηνπ παξφληνο γεληθά BREF 21 ζρεηηθά κε ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε ζην πιαίζην ηεο νδεγίαο IPPC 22, φπνπ ζα παξέρνληαη πιεξνθνξίεο πνπ ζα κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα ηελ εθπφλεζε βέιηηζηεο πξαθηηθήο γηα ελεξγεηαθά ζπζηήκαηα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε κεγάιν αξηζκφ βηνκεραληθψλ δηεξγαζηψλ (ζπζηήκαηα θηλεηήξσλ, αληιηψλ, κέζνδνη ελεξγεηαθήο απφδνζεο, θ.ιπ.). Έρεη ήδε ζπλαθζεί κεγάινο αξηζκφο εζεινληηθψλ ζπκθσληψλ ζε βηνκεραληθνχο θιάδνπο (ιφγνπ ράξηλ ζηε ραξηνπνηία, ηε θπηνθνκία θαη ηε ρεκηθή βηνκεραλία). Οη εζεινληηθέο απηέο ζπκθσλίεο ζηνπο βηνκεραληθνχο θιάδνπο εληζρχνπλ ηα κέηξα ελεξγεηαθήο απφδνζεο. Μεηαμχ ησλ ελ ιφγσ παξαδεηγκάησλ αλαθέξνληαη: BAT Reference Documents (έγγξαθα αλαθνξάο βέιηηζηεο δηαζέζηκεο ηερλνινγίαο). Οδεγία 96/61/EΚ ζρεηηθά κε ηελ νινθιεξσκέλε πξφιεςε θαη έιεγρν ηεο ξχπαλζεο. EL 32 EL

34 ΗΒ: Βάζεη ηεο Energy Efficiency Commitment ( ) ππνρξεψλνληαη νη θνξείο εθνδηαζκνχ ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη θπζηθνχ αεξίνπ ζηελ επίηεπμε ζηφρσλ φζνλ αθνξά ηελ εγθαηάζηαζε κέηξσλ ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζε λνηθνθπξηά. Σν πξφγξακκα απηφ απνδείρζεθε εμαηξεηηθά απνδνηηθφ απφ νηθνλνκηθή άπνςε γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο, έρεη δε παξαηαζεί απφ 2005 έσο ην Κάησ Υψξεο: Υάξηο ζηελ παξάδνζε ησλ εζεινληηθψλ ζπκθσληψλ κε ηε βηνκεραλία, νη Κάησ Υψξεο έρνπλ θαηαζηεί κηα απφ ηηο απνηειεζκαηηθφηεξεο νηθνλνκίεο παγθνζκίσο σο πξνο ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε. Σνλ Ινχιην ηνπ 1999, ε νιιαλδηθή θπβέξλεζε ππέγξαςε κε ηε βηνκεραλία ζπκθσλία ζπγθξηηηθήο αμηνιφγεζεο γηα ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε 23. Αληαπνθξηλφκελε ζε δέζκεπζε ηεο βηνκεραλίαο λα επηηχρεη ηε βέιηηζηε ελεξγεηαθή απφδνζε έσο ην 2012, ε θπβέξλεζε ζπκθψλεζε λα κελ επηβάιεη ζπκπιεξσκαηηθά εζληθά κέηξα ελεξγεηαθήο απφδνζεο. ηελ πξψηε αλαζθφπεζε ησλ κέηξσλ πνπ έρνπλ ιεθζεί θαη πξνγξακκαηηζηεί απφ ηηο εηαηξείεο απηέο αλαθέξεηαη φηη ζα εμνηθνλνκήζνπλ TJ ην 2012 (2 εθαη. ΣΙΠ), απνθεχγνληαο έηζη εθπνκπέο πεξίπνπ 5,7 εθαη. ηφλλσλ CO 2. Δμάιινπ, δπν εζεινληηθά πεξηβαιινληηθά πξνγξάκκαηα, ην θνηλνηηθφ ζχζηεκα απνλνκήο νηθνινγηθνχ ζήκαηνο 24 θαη ην θνηλνηηθφ ζχζηεκα νηθνινγηθήο δηαρείξηζεο θαη νηθνινγηθνχ ειέγρνπ (EMAS) 25, ζα κπνξνχζαλ επίζεο λα ζπκβάιινπλ ζηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο. Σν νηθνινγηθφ ζήκα κπνξεί λα απνλεκεζεί ζε θαηαλαισηηθά πξντφληα ππφ ηνλ φξν φηη ζπκκνξθνχληαη κε δέζκε θξηηεξίσλ πεξηβαιινληηθψλ επηδφζεσλ, εμεηάδνληαο νιφθιεξν ηνλ θχθιν δσήο ηνπ πξντφληνο. Οη απαηηήζεηο ελεξγεηαθήο απφδνζεο απνηεινχλ κέξνο ησλ ελ ιφγσ θξηηεξίσλ, ηδίσο αλαθνξηθά κε νκάδεο πξντφλησλ, φπσο ηα ηνπξηζηηθά θαηαιχκαηα θαη ρψξνη θαηαζθελψζεσλ. ην πιαίζην ηνπ EMAS, πξέπεη νη νξγαληζκνί λα αλαιάβνπλ ηε ζπλερή βειηίσζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ ηνπο επηδφζεσλ. Καη ζηελ πεξίπησζε απηή, ε ελεξγεηαθή απφδνζε απνηειεί κέξνο ηεο ελ ιφγσ βειηίσζεο θαη πξέπεη λα εμεηάδεηαη θαηά ηελ πεξηβαιινληηθή αλαζθφπεζε θαζψο θαη ζηηο πεξηβαιινληηθέο δειψζεηο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη βάζεη ηνπ ζπζηήκαηνο. 4. Μεηαθνξέο 4.1. Οξγάλσζε ηεο δηαρείξηζεο ελαέξηαο θπθινθνξίαο Με ηελ πξσηνβνπιία Single Sky (εληαίνο νπξαλφο) δξνκνινγήζεθε έλα θηιφδνμν ζρέδην γηα ηελ αλαδηνξγάλσζε ηνπ επξσπατθνχ ελαέξηνπ ρψξνπ. Πξνβιέπεηαη ζπγθεθξηκέλα ε αλάπηπμε εληαίνπ παλεπξσπατθνχ ζπζηήκαηνο γηα ηνλ έιεγρν ηεο ελαέξηαο θπθινθνξίαο. Σν έξγν απηφ, πνπ ζα πξνθαιέζεη κηα βηνκεραληθή πξσηνβνπιία κεγάιεο θιίκαθαο κε ηελ επσλπκία SESAME, ζα επηθέξεη ζεκαληηθή εμνηθνλφκεζε (πεξίπνπ 6 έσο 12%) ζηα αεξνπνξηθά θαχζηκα (θεξνδίλε), απιψο ράξηο ζηνλ πεξηνξηζκφ ηεο ελαέξηαο ζπκθφξεζεο γχξσ απφ ηνπο επξσπατθνχο αεξνιηκέλεο Βειηηζηνπνίεζε ηεο δηαρείξηζεο ηεο θπθινθνξίαο Σα επθπή ζπζηήκαηα κεηαθνξψλ, φπσο ηα ζπζηήκαηα πινήγεζεο, αζηηθψλ δηνδίσλ θαη ζπιινγηθήο βνήζεηαο νδεγψλ, ηα νπνία αλαπηχζζνληαη, είλαη ζε ζέζε λα απμήζνπλ ηελ αζθάιεηα θαη ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε, θαζψο θαη λα επεξεάζνπλ ζεηηθά ηε ζπκπεξηθνξά Σε ζπκθσλία πξνζππέγξαςαλ εηαηξείεο πνπ αληηζηνηρνχλ ζε πνζνζηφ πεξίπνπ 90% ηεο βηνκεραληθήο ελεξγεηαθήο δήηεζεο. Καλνληζκφο (EΚ) αξηζ. 1980/2000. Καλνληζκφο (EΚ) αξηζ. 761/2001. EL 33 EL

35 ησλ νδεγψλ. Ιδίσο ε αμηνπνίεζε ηνπ ζπζηήκαηνο δνξπθνξηθήο πινήγεζεο ζχκθσλα κε ην πξφγξακκα GALILEO έσο ην 2008, ζα αλνίμεη κηα λέα γεληά εθαξκνγψλ θαη ππεξεζηψλ ζε δηάθνξα πεδία. Οη θαη εμνρήλ ρξήζηεο ηνπ λένπ απηνχ ζπζηήκαηνο ξαδηνπινήγεζεο κέζσ δνξπθφξνπ ζα βξίζθνληαη ζηηο κεηαθνξέο. Σν ζχζηεκα δνξπθνξηθήο πινήγεζεο ζα παξέρεη αμηφπηζηεο θαη αθξηβείο πιεξνθνξίεο εληνπηζκνχ ζέζεο γηα νρήκαηα θαη ζα θαηαζηήζεη δπλαηή ηελ αλάπηπμε ζπζηεκάησλ πιεξνθνξηψλ γηα νδηθνχο ρξήζηεο θαη αξσγήο γηα ηνπο νδεγνχο. ηελ αεξνπνξία, ζα ππνβνεζά ζε δηάθνξεο θάζεηο ηεο πηήζεο. ηε ζάιαζζα, ζα ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ ππεξπφληηα θαζψο θαη ζηελ παξάθηηα λαπηηιία. Η αλάπηπμε ηνπ δνξπθνξηθνχ ζπζηήκαηνο πινήγεζεο ζα ζπκβάιιεη επνκέλσο ζηελ αλάπηπμε αεηθφξσλ κεηαθνξψλ, ράξηο ζηε βειηηζηνπνίεζε ηεο ξνήο ηεο θπθινθνξίαο ζηηο νδηθέο, αεξνπνξηθέο, ζαιάζζηεο θαη ζηδεξνδξνκηθέο κεηαθνξέο. Βειηηψλνληαο ηα φξηα θνξεζκνχ ησλ ππνδνκψλ ζα κεηψζεη ην ππέξνγθν θφζηνο ηεο ζπκθφξεζεο θαη ζα ζπκβάιιεη ζηνλ πεξηνξηζκφ ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο βειηηψλνληαο ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Έλα άιιν κέηξν πνπ ζα ζπκβάιιεη ζε ζεκαληηθή εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο είλαη ε πξνψζεζε ησλ δηαηξνπηθψλ κεηαθνξψλ. Με δηάθνξα κέηξα ελζαξξχλνληαη ήδε ελαιιαθηηθέο ιχζεηο ζηηο νδηθέο κεηαθνξέο, ηδίσο κε ηε δεκηνπξγία ηνπ θνηλνηηθνχ πξνγξάκκαηνο - MARCO POLO πνπ αθνξά ηελ πξνζνκνίσζε ελαιιαθηηθψλ ιχζεσλ: ζηδεξφδξνκνο, εζσηεξηθή θαη ζαιάζζηα λαπηηιία κηθξψλ απνζηάζεσλ. Η Δπηηξνπή έρεη πξνηείλεη πξνυπνινγηζκφ χςνπο 740 εθαη. γηα ην πξφγξακκα απηφ, ηνλ Ινχιην ηνπ 2004, ζην πιαίζην ησλ δεκνζηνλνκηθψλ πξννπηηθψλ γηα ην Απφ ην πξφγξακκα έρνπλ επσθειεζεί ήδε πνιπάξηζκα βηνκεραληθά έξγα: ην έξγν Kombiverkehr, πνπ εμππεξέηεζε ηελ εηζαγσγή πνιπηξνπηθήο ππεξεζίαο ζηδεξνδξφκσλ-νρεκαηαγσγψλ κεηαμχ Ιηαιίαο θαη νπεδίαο, ην έξγν Lokomotiv, πνπ ζπλέδεζε ηελ Γεξκαλία θαη ηελ Ιηαιία κε δηαηξνπηθέο ζηδεξνδξνκηθέο ππεξεζίεο απφ ηδησηηθέο εηαηξείεο, θαη ην έξγν Oy Langh Ship, κε ην νπνίν εηζήρζε δηαηξνπηθή ππεξεζία πνπ ζπλδπάδεη ζαιάζζηεο, ζηδεξνδξνκηθέο θαη πνηάκηεο κεηαθνξέο κεηαμχ Φηλιαλδίαο θαη Κεληξηθήο Δπξψπεο, θ.ιπ Αλάπηπμε αγνξάο γηα θαζαξά νρήκαηα Σα θνηλνηηθά εξεπλεηηθά πξνγξάκκαηα έρνπλ επελδχζεη κεγάια πνζά γηα ηελ αλάπηπμε ειεθηξηθψλ νρεκάησλ, ηελ δνθηκή νρεκάησλ κε ελαιιαθηηθά θαχζηκα φπσο ην θπζηθφ αέξην, θαζψο θαη γηα ηελ πξνψζεζε καθξνπξφζεζκσλ πξννπηηθψλ γηα ηερλνινγίεο φπσο ε θπςέιε θαπζίκνπ θαη ην πδξνγφλν. Η ππνζηήξημε απηή ζα ζπλερηζζεί θαη ζην 7ν Πξφγξακκα Πιαίζην Έξεπλαο θαη Αλάπηπμεο. Πηζαλέο δπλαηφηεηεο πνπ εμεηάδνληαη κεηαμχ άιισλ ζην πιαίζην ηνπ CARS 21 είλαη θνξναπαιιαγή γηα θαζαξά νρήκαηα φπσο πξναλαθέξζεθε, επηβνιή ππνρξεψζεο ζηηο δεκφζηεο δηνηθήζεηο λα δεζκεχνπλ κέξνο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπο γηα ηελ αγνξά θαζαξψλ νρεκάησλ νη πφιεηο επηβάιινπλ πεξηνξηζκέλε πξφζβαζε ζην θέληξν γηα ξππνγφλα θαη πςειήο θαηαλάισζεο νρήκαηα, είηε κε δηφδηα ή κε απαγφξεπζε εηδηθή πηζηνπνίεζε θαη ηερληθά πξφηππα γηα θαζαξά νρήκαηα. Σα κέηξα απηά ζα κπνξνχζαλ λα απνδεηρζνχλ απνηειεζκαηηθφηεξα απ φ,ηη νη άκεζεο εληζρχζεηο ζηε βηνκεραλία, ζπκβάιινληαο πεξαηηέξσ ζηελ ηερλνινγηθή αλάπηπμε ηεο επξσπατθήο βηνκεραλίαο. Δίλαη ζεκαληηθφ θέξδνο κέζα ζηελ παγθνζκηνπνηεκέλε νηθνλνκία. EL 34 EL

36 4.4. Χξέσζε ππνδνκήο γηα λα επηηεπρζεί αιιαγή ζπκπεξηθνξάο Σν κηζφ απφ ην ζχλνιν ησλ νδηθψλ θαπζίκσλ θαηαλαιψλεηαη ζε δνκεκέλεο πεξηνρέο, παξά ην γεγνλφο φηη κηζέο απφ ηηο δηαδξνκέο ζηηο πεξηνρέο απηέο έρνπλ κήθνο κηθξφηεξν απφ πέληε ρηιηφκεηξα. Η Δπξσπατθή Έλσζε έρεη ήδε αξρίζεη πνιηηηθή νδηθψλ δηνδίσλ γηα βαξέα επαγγεικαηηθά νρήκαηα ζην δηεπξσπατθφ νδηθφ δίθηπν. Με ηηο κειινληηθέο ηερληθέο δνξπθνξηθνχ εληνπηζκνχ, πνπ βαζίδνληαη ζην δνξπθνξηθφ ζχζηεκα πινήγεζεο ην πξνγξάκκαηνο GALILEO, ζα είλαη επθνιφηεξε ε επηβνιή ζπζηεκάησλ δηνδίσλ ρσξίο λα δεκηνπξγνχληαη κεγάιεο νπξέο ζηα ζεκεία εηζφδνπ ησλ πεξηνρψλ ρξέσζεο. Με ηελ θνηλνηηθή νδεγία γηα ηελ πνηφηεηα ηνπ αέξα ππνρξεψλνληαη ηα πνιενδνκηθά ζπγθξνηήκαηα κε ηε κεγαιχηεξε ξχπαλζε λα θαηαξηίδνπλ ζρέδηα γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αηκνζθαηξηθήο ξχπαλζεο. ηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο ηνχην ζήκαηλε είηε ξηδηθφ πεξηνξηζκφ ησλ ξππνγφλσλ κεηαθνξψλ ζηα θέληξα ησλ πφιεσλ ή επηβνιή ηειψλ, επαξθψο δηαθνξνπνηεκέλσλ ψζηε λα εθηηκψληαη ηα επίπεδα εθπνκπψλ θαη θαηαλάισζεο ησλ κεκνλσκέλσλ νρεκάησλ. Καηά ηελ πεξίνδν δηαβνχιεπζεο πνπ ζα αθνινπζήζεη ηελ έγθξηζε ηεο παξνχζαο πξάζηλεο βίβινπ ζα πξέπεη λα εμεηαζηεί ην δήηεκα πνπ αθνξά ηελ αλαγθαηφηεηα θαη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα αλάινγσλ πξνγξακκάησλ. Η εκπεηξία ηνπ Λνλδίλνπ απφ ηελ εηζαγσγή ησλ αζηηθψλ δηνδίσλ ην 2003 ήηαλ κείσζε ηεο θαηαλάισζεο θαηά 20% θαη ησλ εθπνκπψλ CO 2 θαηά 19% ζηελ πεξηνρή ρξέσζεο. ηελ πφιε ηεο Μαδξίηεο έρεη εγθαηαζηαζεί ζχζηεκα ηαρείαο κεηαθνξάο γηα ιεσθνξεία θαη απηνθίλεηα κε δχν ηνπιάρηζηνλ επηβάηεο ζε ηκήκα 20 ρηιηνκέηξσλ ηνπ απηνθηλεηφδξνκνπ Α6 πνπ νδεγεί ζηελ πφιε. Μέζσ ηνπ πξνγξάκκαηνο επθπήο ελέξγεηα, ε Δπηηξνπή επηρεηξεί ηελ πξνψζεζε απηψλ ησλ βέιηηζησλ πξαθηηθψλ ζε επξχηεξε θιίκαθα. Πξέπεη, σζηφζν, λα ζεκεησζεί φηη ε αληαιιαγή βέιηηζηεο πξαθηηθήο παξακέλεη πεξηνξηζκέλε. Θα κπνξνχζε θαλείο λα αλαξσηεζεί εάλ θαηά πφζνλ αλάινγα θαιά παξαδείγκαηα βέιηηζηεο πξαθηηθήο κπνξνχλ λα γεληθεπζνχλ θαη λα επεθηαζνχλ ζε νιφθιεξε ηελ ΔΔ Ειαζηηθά ηελ ηξηβή κεηαμχ ησλ ειαζηηθψλ θαη ηνπ νδνζηξψκαηνο δαπαλάηαη έσο θαη 20% ηεο θαηαλάισζεο ελφο νρήκαηνο. Διαζηηθά κε θαηάιιειεο επηδφζεηο κπνξνχλ λα πεξηνξίζνπλ ηελ θαηαλάισζε θαηά 5% νη πσιήζεηο ησλ ειαζηηθψλ απηψλ ζα πξέπεη λα ελζαξξχλνληαη φρη κφλνλ γηα λέα απηνθίλεηα αιιά θαη γηα ηηο επαθφινπζεο αιιαγέο. Καιχηεξνο έιεγρνο ηεο πίεζεο ησλ ειαζηηθψλ επίζεο έρεη σο απνηέιεζκα κείσζε ηεο θαηαλάισζεο. χκθσλα κε εθηηκήζεηο, πνζνζηφ κεηαμχ 45% θαη 70% ησλ νρεκάησλ θπθινθνξνχλ κε ηνπιάρηζηνλ έλα ειαζηηθφ θάησ απφ ηελ πξνβιεπφκελε πίεζε, γεγνλφο πνπ πξνθαιεί ππεξθαηαλάισζε 4%, εθηφο ηνπ απμεκέλνπ θηλδχλνπ πξφθιεζεο αηπρεκάησλ. Θα κπνξνχζε ινηπφλ λα εμεηαζηεί ην ελδερφκελν αλάπηπμεο ζπζηεκάησλ ψζηε λα ελζαξξπλζνχλ νη ζηαζκνί αλεθνδηαζκνχ λα ελεκεξψλνπλ θαιχηεξα θαη λα βνεζνχλ ηνπο νδεγνχο φζνλ αθνξά ηνλ έιεγρν ησλ ειαζηηθψλ. Μηα άιιε δπλαηφηεηα ζα ήηαλ λα εμεηαζηεί ε ζχλαςε εζεινληηθήο ζπκθσλίαο κε ηελ απηνθηλεηνβηνκεραλία γηα ηελ εγθαηάζηαζε αηζζεηήξσλ πίεζεο ησλ ειαζηηθψλ ζηνλ πίλαθα νξγάλσλ ησλ απηνθηλήησλ. EL 35 EL

37 Δθηόο από ηε ζεκαληηθή εμνηθνλόκεζε από ηε ρξήζε ησλ ζσζηώλ ειαζηηθώλ κε ηε ζσζηή πίεζε, ν κέζνο νδεγόο κπνξεί εύθνια λα εμνηθνλνκήζεη 100 από ηνλ εηήζην ινγαξηαζκό θαπζίκσλ ηνπ νδεγώληαο κε πεξηζζόηεξν νηθνινγηθό ηξόπν Αεξνπνξία Η Δπηηξνπή πξνγξακκαηίδεη λα ππνβάιεη ζχληνκα αλαθνίλσζε ζρεηηθά κε ηελ θιηκαηηθή αιιαγή θαη ηελ αεξνπνξία. Η αλαθνίλσζε ζα εζηηάδεη ηδηαίηεξα ζηε ρξήζε νηθνλνκηθψλ κέζσλ (φπσο θνξνιφγεζε θαπζίκσλ, ηέιε εθπνκπψλ ή εκπνξία εθπνκπψλ) γηα ηελ πξνψζεζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαη ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ ζηνλ θιάδν. 5. Πεξηθεξεηαθό θαη ηνπηθό επίπεδν Πνιιά κέηξα κπνξνχλ λα ιεθζνχλ ζε πεξηθεξεηαθφ θαη ηνπηθφ επίπεδν, ζε εγγχηεηα πξνο ηνλ πνιίηε. Οη δξάζεηο πνπ αθνξνχλ ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε ζα επηηχρνπλ ην ζχλνιν ησλ δπλεηηθψλ απνηειεζκάησλ ηνπο κφλνλ εθφζνλ νη ελέξγεηεο πνπ ζα ιεθζνχλ ζε θνηλνηηθφ θαη εζληθφ επίπεδν αληηθαηνπηξηζηνχλ θαη ζην ηνπηθφ. Η ΔΔ έρεη ήδε αλαιάβεη δηάθνξεο πξσηνβνπιίεο ζην πεδίν απηφ. Παξάδεηγκα απνηειεί ην πξφγξακκα CIVITAS, πνπ δξνκνινγήζεθε ην 2000, θαη ην νπνίν έρεη βνεζήζεη 36 επξσπατθέο πφιεηο ζε έξγα αζηηθήο θηλεηηθφηεηαο. Έρνπλ επίζεο ηεζεί ζε ιεηηνπξγία πξνγξάκκαηα ππνζηήξημεο γηα ηελ ελζάξξπλζε δεκφζησλ θαη ηδησηηθψλ επελδχζεσλ ζηελ νξζνινγηθή ρξήζε ελέξγεηαο (πηινηηθέο δξάζεηο, δεκηνπξγία ηνπηθψλ δηθηχσλ νξγαληζκψλ, θ.ιπ.). Η Δπξσπατθή Έλσζε ελέθξηλε πξφζθαηα λέν πξφγξακκα απνθαινχκελν "Δπθπήο ελέξγεηα - Δπξψπε", φπνπ πεξηιακβάλνληαη φιεο απηέο νη δξάζεηο κε απνηέιεζκα ηελ ελίζρπζε ηεο κεηαμχ ηνπο ζπλέξγεηαο. Δμάιινπ, νη εηδηθέο δξαζηεξηφηεηεο πνπ αθνξνχλ ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε θαη είλαη εληαγκέλεο ζηα επηρεηξεζηαθά αλαπηπμηαθά πξνγξάκκαηα ηεο πνιηηηθήο ηεο ΔΔ ππέξ ηεο ζπλνρήο, ηδίσο ζηηο πεξηνρέο πνπ πζηεξνχλ αλαπηπμηαθά, πξνζθέξνπλ ζηηο πεξηθέξεηεο ηζρπξά κέζα πνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα επξχ θάζκα δηάθνξσλ έξγσλ. Μεηαμχ ησλ δπλαηνηήησλ πνπ κπνξνχλ λα αλαθεξζνχλ ζπγθαηαιέγνληαη ε ππνζηήξημε γηα αχμεζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ησλ δεκνζίσλ θηηξίσλ, επελδχζεηο ζε θαζαξέο αζηηθέο κεηαθνξέο, ππνζηήξημε ζε ΜΜΔ γηα ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζήο ηνπο, θαζψο θαη ζπλαθήο έξεπλα θαη αλάπηπμε. Καηά ηελ θηλεηνπνίεζε απηνχ ηνπ δπλακηθνχ γηα ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε ζα πξέπεη, πάλησο, λα ηεξνχληαη νη ζπγθεθξηκέλεο δηαηάμεηο πνπ αθνξνχλ ηνλ πξνγξακκαηηζκφ, ηελ εηαηξηθή ζπλεξγαζία θαη ηε δηαρείξηζε ηεο πνιηηηθήο γηα ηε ζπλνρή. Όπσο πξναλαθέξζεθε, ζα πξέπεη επίζεο λα εμεηαζηεί ν ηξφπνο εμεχξεζεο ιχζεσλ γηα ηα δηαξθψο απμαλφκελα πξνβιήκαηα πνπ πξνθαινχληαη απφ ηε ζπκθφξεζε ζηα θέληξα ησλ πφιεσλ. Οη αζηηθέο κεηαθνξέο είλαη πξηλ απ φια δήηεκα ησλ ηνπηθψλ θαη εζληθψλ αξρψλ θαη ε ΔΔ ζα πξέπεη λα ζπκβάιιεη γηα ηελ εμεχξεζε ιχζεσλ ελφςεη ηεο επηδείλσζεο ηεο πνηφηεηαο δσήο πνπ πξνθαιείηαη απφ ην πξφβιεκα απηφ, θαη ε νπνία ζπκβαδίδεη κε κηα πξαγκαηηθά ηεξάζηηα ζπαηάιε ελέξγεηαο. Οη ηνπηθέο αξρέο έρνπλ ζεκαληηθφ ξφιν γηα ηελ παξνρή θαη πξνψζεζε αεηθφξσλ θαηαζθεπψλ θαη νηθνδνκψλ ζηηο πφιεηο ηνπο, ηδίσο αλαθνξηθά κε ελεξγεηαθά απνδνηηθά θηίξηα. ηε ζπλέρεηα έπεηαη ην αηψλην πξφβιεκα ηεο ρξεκαηνδφηεζεο. Πξνθαλψο ρξεηάδνληαη ξπζκηζηηθά κέηξα, πξέπεη φκσο λα είκαζηε ζε ζέζε λα ηα ζηεξίδνπκε κε επελδχζεηο. Σα ζήκεξα δηαζέζηκα ρξεκαηνπηζησηηθά πξντφληα, φπσο έρνπλ αλαπηπρζεί απφ ηηο ηξάπεδεο, δελ είλαη πάληνηε θαηάιιεια γηα ηελ κηθξή θιίκαθα πνιιψλ έξγσλ 26 IEA Saving oil in a hurry, EL 36 EL

38 ελεξγεηαθήο απφδνζεο, ελψ ην ζσξεπηηθφ φθεινο απφ ηέηνηα κηθξά έξγα κπνξεί λα απνβεί ζπλνιηθά ζεκαληηθφ Εηδηθά ρξεκαηνδνηηθά κέζα ε νιφθιεξε ηελ Δπξψπε παξνπζηάδεηαη ηεξάζηην δπλακηθφ ακνηβαίνπ νθέινπο γηα επελδχζεηο ζε κηθξήο θιίκαθαο αεηθφξνπ ελέξγεηαο. Σα έξγα απηά ζπρλά είλαη κεγάιεο ζθνπηκφηεηαο, ηδίσο φηαλ ζπκπεξηιακβάλνπλ πηπρέο ελεξγεηαθήο αζθάιεηαο θαη πεξηβαιινληηθά νθέιε. Γηα ηε ρξεκαηνδφηεζή ηνπο φκσο, ηδίσο ζηηο ιηγφηεξν αλαπηπγκέλεο πεξηνρέο ηεο Δπξψπεο, πξέπεη λα ππάξμεη ζρεηηθή δηεπθφιπλζε. Θα κπνξνχζαλ λα εθπνλεζνχλ ρξεκαηνδνηηθά κέζα, αλάινγα κε ηηο επθνιίεο ζπκςεθηζκνχ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε άιινπο ηνκείο, ζπκπεξηιακβάλνληαο επθνιίεο θαηάξηηζεο ηνπ έξγνπ θαη πφξνπο γηα ηε δηαρείξηζε ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ θηλδχλνπ. Γεδνκέλεο φκσο ηεο κηθξήο θιίκαθαο θαη ηνπ δηάζπαξηνπ ραξαθηήξα ησλ πξνο ρξεκαηνδφηεζε έξγσλ, θαίλεηαη φηη, ζε θάζε πεξίπησζε, είλαη πξνηηκφηεξε ε εηζαγσγή ηεο δξάζεο ζε ηνπηθφ ή πεξηθεξεηαθφ επίπεδν. Δλδερνκέλσο, ελδείθλπηαη αλάιεςε πξσηνβνπιίαο εθ κέξνπο ηνπηθψλ θαη πεξηθεξεηαθψλ αξρψλ γηα ηε ζπγθξφηεζε θνηλνηηθήο νκάδαο εξγαζίαο κε ηνπο ελδηαθεξφκελνπο, κε ζπκκεηνρή ρξεκαηνπηζησηηθψλ ηδξπκάησλ φπσο ε Δπξσπατθή Σξάπεδα Δπελδχζεσλ θαη άιιεο εκπνξηθέο ηξάπεδεο, πεξηθεξεηαθά ηακεία θαη εθπξφζσπνη ησλ θξαηψλ κειψλ. Θα κπνξνχζαλ λα αλαπηπρζνχλ πξνηάζεηο ην ηαρχηεξν δπλαηφ ζρεηηθά κε ηελ αλαδηάξζξσζε πθηζηάκελσλ ρξεκαηνδνηηθψλ κεραληζκψλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο εζηίαζεο ζε κέζα ηχπνπ ζπκςεθηζκνχ, γηα ηελ αλαζθφπεζε ηνπ επελδπηηθνχ δπλακηθνχ ζε κηθξήο θιίκαθαο έξγα αεηθφξνπ ελέξγεηαο, θαζψο θαη γηα ηελ εμέηαζε ηξφπσλ ππέξβαζεο ησλ επελδπηηθψλ εκπνδίσλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ ξφινπ ησλ ελεξγεηαθψλ εηαηξείσλ, ηεο αλάθηεζεο εμνηθνλνκνχκελσλ πνζψλ απφ ινγαξηαζκνχο ελέξγεηαο, ηεο ηηκνιφγεζεο, θ.ιπ. Σα ηακεία γηα ηελ ππνζηήξημε ησλ έξγσλ πνπ αθνξνχλ ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο παξνπζίαζαλ ζεκαληηθή επηηπρία ζε πνιιά θξάηε κέιε ζα πξέπεη λα εμεηαζηεί κε πνηνλ ηξφπν ε βέιηηζηε πξαθηηθή ζην πεδίν απηφ κπνξεί λα επαλαιεθζεί θαη λα βειηησζεί. 6. ηξαηεγηθή αλνηθηή ζηνλ ππόινηπν θόζκν Οη επηδφζεηο ησλ ρσξψλ ζε ζέκαηα ελεξγεηαθήο απφδνζεο παξνπζηάδνπλ επξχηαηε δηαθχκαλζε. Η ΔΔ θαη ε Ιαπσλία έρνπλ, ιφγνπ ράξε, ηξηπιάζηα έσο ηεηξαπιάζηα ελεξγεηαθή απφδνζε σο πξνο ηελ έληαζε ελέξγεηαο ζε ζρέζε κε ηηο ρψξεο ηεο πξψελ νβηεηηθήο Έλσζεο ή ηεο Μέζεο Αλαηνιήο. Η ελεξγεηαθή απφδνζε απνηειεί ήδε κέξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ δηεζλνχο ζπλεξγαζίαο ηεο ΔΔ κε ηνπο εηαίξνπο ηεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ βηνκεραληθψλ εηαίξσλ (φπσο νη Ηλσκέλεο Πνιηηείεο), ρσξψλ κεηάβαζεο (φπσο ε Ρσζία), θαζψο θαη αλαπηπζζφκελσλ ρσξψλ (φπσο ε Κίλα θαη ε Ιλδία). Δμάιινπ, έξγα ελεξγεηαθήο απφδνζεο, αλ θαη πεξηνξηζκέλεο θιίκαθαο, απνηεινχλ κέξνο ησλ ραξηνθπιαθίσλ δαλεηζκνχ δηεζλψλ θαη επξσπατθψλ ρξεκαηνπηζησηηθψλ ηδξπκάησλ. Παξακέλεη, σζηφζν, επξχηαην πεδίν εθαξκνγήο γηα ζηελφηεξε θαη ζζελαξή ζπλεξγαζία ζε ζέκαηα ελεξγεηαθήο απφδνζεο κε ηελ πιεηνλφηεηα ησλ ρσξψλ. Οη θχξηνη ιφγνη γηα ηελ ελίζρπζε ηεο ζπλεξγαζίαο γηα ελεξγεηαθή απφδνζε κε ηξίηεο ρψξεο ζπλδένληαη ζηελά κε ηα γεσπνιηηηθά θαη ζηξαηεγηθά ζπκθέξνληα ηεο ΔΔ, θαζψο θαη κε ηηο επηρεηξεκαηηθέο επθαηξίεο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηνλ εγεηηθφ ξφιν ηεο ΔΔ ζην ελ ιφγσ πεδίν. EL 37 EL

39 πγθεθξηκέλα, ε Δπξψπε ζα κπνξνχζε λα εκπιαθεί ελεξγά ζηε θαζηέξσζε θαη ζέζπηζε πξνηχπσλ ελεξγεηαθήο απφδνζεο, ηα νπνία κπνξνχλ λα είλαη ζπκβαηά ζε δηεζλέο επίπεδν. Έλαο πεξαηηέξσ ιφγνο είλαη ε ζπλεηζθνξά ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζηελ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή αλάπηπμε. Η πξφζθαηε αχμεζε ησλ ηηκψλ ηνπ πεηξειαίνπ ππνγξάκκηζε ηνλ αληίθηππν ηεο αχμεζεο ζηελ ελεξγεηαθή δήηεζε, ε νπνία πξνθχπηεη απφ ηελ ηαρεία κεγέζπλζε ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ζε ζεηξά ρσξψλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο Κίλαο. Γεδνκέλεο ηεο ζηελφηεηαο ησλ ελεξγεηαθψλ πφξσλ θαη ηεο πεξηνξηζκέλεο εθεδξηθήο δπλακηθφηεηαο παξαγσγήο, ηδίσο ζηνπο πδξνγνλάλζξαθεο, είλαη πξνθαλέο φηη νη ρψξεο εηζαγσγήο ελέξγεηαο θαζίζηαληαη ζηαδηαθά αληαγσληζηέο γηα ηνπο ίδηνπο ελεξγεηαθνχο πφξνπο, π.ρ. ζηε Ρσζία, ηε Μέζε Αλαηνιή θαη ηελ πεξηνρή ηεο Καζπίαο. Η ελεξγεηαθή απφδνζε απνηειεί θαηά ζπλέπεηα ζέκα ελδηαθέξνληνο γηα φιεο ηηο ρψξεο εηζαγσγήο ελέξγεηαο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο ΔΔ θαη ζα πξέπεη λα εληαρζεί ζηελ ζπλνιηθή ζηξαηεγηθή ηνπο γηα ηελ αζθάιεηα ηνπ ελεξγεηαθνχ εθνδηαζκνχ. Απφ ηελ ζθνπηά ηνπ θιίκαηνο, ε πξφζθαηε αλαθνίλσζε γηα ηελ θιηκαηηθή αιιαγή πξνέβαιε ηε ζεκαζία ηεο επξείαο ζπκκεηνρήο σο απαξαίηεηνπ ζηνηρείνπ κηαο κεζνκαθξνπξφζεζκεο ζηξαηεγηθήο. Η ζπλεξγαζία κε αλεπηπγκέλεο θαη ηδίσο κε αλαπηπζζφκελεο ρψξεο ζα κπνξνχζε λα είλαη ρξήζηκν εξγαιείν γηα ηε δέζκεπζε ρσξψλ ζηελ δξάζε πνπ αθνξά ην θιίκα, παξέρνληαο παξάιιεια ηνπηθά νθέιε ππφ φξνπο πνηφηεηαο ηνπ αέξα θαη ελεξγεηαθήο αζθάιεηαο, πνπ απνηεινχλ θαίξηα κειήκαηα γηα κεγάιν αξηζκφ αλαπηπζζφκελσλ ρσξψλ. Καζψο ζηνλ ελεξγεηαθφ ηνκέα αληηζηνηρεί ε κεξίδα ηνπ κέιινληνο φζνλ αθνξά ηνπο ζηφρνπο ηεο κείσζεο, ν πεξηνξηζκφο ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο ζε παγθφζκηα θιίκαθα εμαξηάηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηελ αχμεζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο, ησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο θαη άιισλ θαζαξφηεξσλ ελεξγεηαθψλ ηερλνινγηψλ ζε φιεο ηηο ρψξεο. Δμαηηίαο ηνπ γεγνλφηνο φηη ε ΔΔ, έπεηηα απφ ηελ πξψηε ελεξγεηαθή θξίζε ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 70, έζεζε ζε ιεηηνπξγία ζπλεθηηθέο πνιηηηθέο θαη πξνγξάκκαηα γηα πξνψζεζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο, ε ζρεηηθή βηνκεραλία ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζηελ ΔΔ βξίζθεηαη πιένλ ζε θαιή ζέζε ψζηε λα εθκεηαιιεπζεί ηα κέγηζηα λέεο επθαηξίεο θαη λα θαηαθηήζεη λέεο αγνξέο ζε ηξίηεο ρψξεο. Η επξσπατθή βηνκεραλία βξίζθεηαη ζηελ ηερλνινγηθή πξσηνπνξία θαη θαηαιακβάλεη ζηξαηεγηθή ζέζε ζηνλ παγθφζκην αληαγσληζκφ ηερλνινγηψλ ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζηνπο πεξηζζφηεξνπο ηνκείο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ αεξηνζηξνβίισλ, ησλ ηερλνινγηψλ ζπλδπαζκνχ ζέξκαλζεο θαη ηζρχνο θαη ηεο ηειεζέξκαλζεο, ησλ νηθηαθψλ ζπζθεπψλ θαη ησλ δνκηθψλ πιηθψλ. Η αλαλέσζε ησλ πξνζπαζεηψλ γηα δηεζλή ψζεζε ζε ζέκαηα ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζα κπνξνχζε λα δηαδξακαηίζεη θεληξηθφ ξφιν ζηελ εκπέδσζε ηνπ παγθφζκηα εγεηηθνχ ξφινπ ηεο επξσπατθήο βηνκεραλίαο ζην πεδίν απηφ θαη ζα κπνξνχζε λα βνεζήζεη ζηελ πεξαηηέξσ πξνψζεζε ηνπ αληαγσληζηηθνχ πιενλεθηήκαηνο ηεο Δπξψπεο ζηνλ ελεξγεηαθφ ηνκέα. Σν εμαγσγηθφ δπλακηθφ γηα ελεξγεηαθά απνδνηηθά πξντφληα θαη ππεξεζίεο δελ έρεη αμηνινγεζεί ζπζηεκαηηθά, εθηηκάηαη φκσο φηη νη επηρεηξεκαηηθέο επθαηξίεο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηζρπξφηεξεο πξνζπάζεηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο δελ πζηεξνχλ κε ηηο αληίζηνηρεο ζηηο αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο. Η θηλεδηθή αγνξά, π.ρ., αλακέλεηαη λα αλαπηπρζεί ηαρέσο ζχκθσλα κε ην καθξνκεζνπξφζεζκν ζρέδην δηαηήξεζεο ηεο ελέξγεηαο πνπ θαηάξηηζε ε εζληθή επηηξνπή αλάπηπμεο θαη κεηαξξπζκίζεσλ, ζχκθσλα κε ην νπνίν θαηνηθίεο θαη δεκφζηα θηίξηα νθείινπλ λα ππνδηπιαζηάζνπλ ηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ 11νπ πεληαεηνχο ζρεδίνπ ( ) ζε ζχγθξηζε κε ηα ζεκεξηλά επίπεδα. ην πιαίζην απηφ ζα πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη ν θιάδνο ησλ θαηαζθεπψλ ζηελ ΔΔ εγείηαη παγθνζκίσο ζε θηίξηα ρακειήο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ε πεξαηηέξσ επηθαηξνπνίεζε ησλ απαηηήζεσλ EL 38 EL

40 ζηελ ΔΔ θαη ε εμαγσγή ηεο ελ ιφγσ ηερλνγλσζίαο ζα πξνζθέξεη λέεο επθαηξίεο ζηε βηνκεραλία καο Έληαμε ηεο ελεξγεηαθήο απόδνζεο ζηε δηεζλή ζπλεξγαζία Σν πξψην κέξνο ηεο απμεκέλεο δηεζλνχο ζπλεξγαζίαο ζην ζέκα απηφ ζα είλαη ζπλεξγαζία κε ηνπο βηνκεραληθνχο εηαίξνπο ηεο ΔΔ, ηδίσο ζηηο ρψξεο ηνπ ΟΟΑ, ζην πιαίζην ηνπ Γηεζλνχο Οξγαληζκνχ Δλέξγεηαο (ΓΟΔ) γηα ηελ θαηάξηηζε πξνγξακκάησλ ελεξγεηαθήο απφδνζεο. Γεδνκέλνπ φηη νη αλαπηπζζφκελεο ρψξεο είλαη πιένλ ζε ζέζε λα ζπκκεηάζρνπλ ζηελ ζπκθσλία εθαξκνγήο ηνπ ΓΟΔ, ζα κπνξνχζαλ λα ελζαξξπλζνχλ ψζηε λα ιάβνπλ κέξνο ζηα ελ ιφγσ θφξνπκ. Σν δηεζλέο απηφ θφξνπκ ζα κπνξνχζε, ιφγνπ ράξηλ, λα απνηειέζεη ηελ αθεηεξία ηεο αληίιεςεο γηα θαιχηεξε ζπλεθηίκεζε ησλ εμσηεξηθψλ απνηειέζκαησλ ηνπ αεξνπνξηθνχ ηνκέα ζην πεξηβάιινλ. Η επξσπατθή εκπνξηθή πνιηηηθή κπνξεί λα επηθνπξήζεη ηελ ππφζεζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο, π.ρ. δηαπξαγκαηεπφκελε επλντθή ηηκνινγηαθή κεηαρείξηζε πξντφλησλ κε βάζε ηηο επηδφζεηο ηνπο ζηελ ελεξγεηαθή απφδνζε. Σνχην πξνηάζεθε ζην πιαίζην ηνπ ΠΟΔ απφ ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή, ηνλ Φεβξνπάξην ηνπ Η πνιηηηθή απηή πξνσζεί πεξαηηέξσ ην αλαπηπμηαθφ πξφγξακκα. ηελ Νηφρα, νη ππνπξγνί ζπκθψλεζαλ ζηελ έλαξμε δηαπξαγκαηεχζεσλ ζρεηηθά κε ηνλ πεξηνξηζκφ ή θαη ηελ εμάιεηςε δαζκνινγηθψλ θαη κε θξαγκψλ ζε πεξηβαιινληηθά πξντφληα θαη ππεξεζίεο γηα πεξαηηέξσ αεηθφξν αλάπηπμε. Σέινο, ε ΔΔ ζα πξέπεη λα αλαλεψζεη ηηο πξνζπάζεηεο ψζηε λα θαηαιήμεη ζε ζπλαληίιεςε κε εθβηνκεραληζκέλεο ηξίηεο ρψξεο, ηδίσο ηηο ΗΠΑ, φηη είλαη απαξαίηεην λα θαηαβιεζνχλ ζνβαξέο πξνζπάζεηεο γηα ηε βειηίσζε ηεο παγθφζκηαο ελεξγεηαθήο απφδνζεο κία ζεηηθή αθεηεξία γηα ηνλ αλαλεσκέλν δηάινγν ΔΔ-ΗΠΑ ζε ζέκαηα ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζα κπνξνχζαλ λα είλαη νη ζπζηάζεηο πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηελ πξφζθαηε έθζεζε ηεο εζληθήο επηηξνπήο ησλ ΗΠΑ γηα ηελ ελεξγεηαθή πνιηηηθή 28, φπνπ αληηκεησπίδνληαη δπλακηθά πνιηηηθέο ζηελ πιεπξά ηεο δήηεζεο Έληαμε ηεο ελεξγεηαθήο απόδνζεο ζηελ πνιηηηθή γεηηνλίαο θαη ζηελ ζπλεξγαζία ΕΕ- Ρσζίαο Ζ ελεξγεηαθή απόδνζε απνηειεί επίζεο κέξνο - ην δεύηεξν ζηνηρείν - ηεο πνιηηηθήο γεηηνλίαο ηεο ΔΔ. Ζ Δπηηξνπή ζα εμαζθαιίζεη όηη ζα ζπλερίζεη λα πθίζηαηαη ζηα ζρέδηα δξάζεο πνπ αθνξνύλ ηελ ελ ιόγσ πνιηηηθή. Δμάιινπ, ε Δπηηξνπή δηαπξαγκαηεχεηαη επί ηνπ παξφληνο ζπλζήθε γηα ηελ θαζηέξσζε ελεξγεηαθήο θνηλφηεηαο κε ηηο ρψξεο ηεο Ννηηναλαηνιηθήο Δπξψπεο. Έρεη επίζεο αλαιάβεη δξάζεηο ζπλεξγαζίαο ζηηο πεξηνρέο ηεο Καζπίαο θαη ηεο Μεζνγείνπ. Σν δπλακηθφ ησλ ρσξψλ απηψλ είλαη ζεκαληηθφ, αιιά κέρξη ζηηγκήο παξακέλεη ζε κεγάιν βαζκφ αλεθκεηάιιεπην. Τπάξρεη ζπλείδεζε ηνπ γεγνλφηνο φηη ε απφηνκε αχμεζε ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ηνπο δελ πξνθαιεί κφλνλ πξνβιήκαηα γηα ην πεξηβάιινλ θαη ηε δεκφζηα πγεία, αιιά, ζχληνκα ζα απνηειέζεη επίζεο ηξνρνπέδε ηεο νηθνλνκηθήο ηνπο αλάπηπμεο ΠΟΔ, ππνβνιή εγγξάθνπ TN/TE/W/47, 17 Φεβξνπαξίνπ Ending the Energy Stalemate: A Bipartisan Strategy to Meet America s Energy Challenges. EL 39 EL

41 Έλα ηξίην ζηνηρείν ζα πξέπεη λα είλαη ε πξνώζεζε ηεο ελεξγεηαθήο απόδνζεο ζηελ πνξεία ελεξγεηαθήο ζπλεξγαζίαο κε ηε Ρσζία, ε νπνία εκθαλίζηεθε από ην Η Ρσζία απνθηά ζπλείδεζε ηεο αλάγθεο λα βειηηψζεη ηελ ελεξγεηαθή ηεο απφδνζε Έληαμε ηεο ελεξγεηαθήο απόδνζεο ζηελ αλαπηπμηαθή πνιηηηθή Η επξσπατθή αλαπηπμηαθή πνιηηηθή απνηειεί ην ηέηαξην ζηνηρείν ηεο εληεηλφκελεο δηεζλνχο ζπλεξγαζίαο. Η ελεξγεηαθή πξσηνβνπιία ηεο ΔΔ πνπ δξνκνινγήζεθε ζηελ παγθφζκηα ζχλνδν θνξπθήο γηα ηελ αεηθφξν αλάπηπμε, ην 2002 ζην Γηνράλεζκπνπξγθ, νξίδεη ην πνιηηηθφ πιαίζην γηα ηελ ζπλεξγαζία ηεο ΔΔ κε αλαπηπζζφκελεο ρψξεο ζε ζέκαηα αζθάιεηαο, φπνπ, φπσο είλαη θπζηθφ, ε ελεξγεηαθή απφδνζε είλαη ζεκαληηθφο ζπληειεζηήο. Η αλάγθε εμαζθάιηζεο ζπλνρήο ησλ θνηλνηηθψλ πνιηηηθψλ κε ηνπο αλαπηπμηαθνχο ζηφρνπο ππνγξακκίδεηαη ζηελ πξφζθαηε αλαθνίλσζε ζρεηηθά κε ηελ ζπλνρή ηεο αλαπηπμηαθήο πνιηηηθήο, φπνπ ε ελέξγεηα πξνβάιιεηαη εηδηθά σο κία απφ ηηο έληεθα πνιηηηθέο. Δμαηηίαο ησλ ζρεηηθά αδχλακσλ νηθνλνκηψλ, νη αλαπηπζζφκελεο ρψξεο είλαη εμαηξεηηθά επάισηεο ζηηο απμήζεηο ησλ ηηκψλ ελέξγεηαο. ε ρψξεο ηεο ππνζαράξηαο Αθξηθήο ε αχμεζε ησλ ηηκψλ ηνπ πεηξειαίνπ κπνξεί λα έρεη ζεκαληηθά ηζρπξφηεξν αξλεηηθφ αληίθηππν απ φ,ηη ζε ρψξεο ηνπ ΟΟΑ. Σαπηφρξνλα, νη αλαπηπζζφκελεο ρψξεο αληηκεησπίδνπλ ζπρλά κεγάιεο απψιεηεο ζηελ παξαγσγή, κεηαθνξά θαη δηαλνκή ηζρχνο, θαζψο θαη ζηε κεηαθνξά θαη ζηηο δηάθνξεο ηειηθέο ρξήζεηο ηεο ελέξγεηαο. Δπηπιένλ, πνζνζηφ έσο 95% ηνπ πιεζπζκνχ εμαξηάηαη απφηε ρξήζε παξαδνζηαθήο βηνκάδαο γηα καγείξεπκα θαη ζέξκαλζε, πνπ ρξεζηκνπνηείηαη κε ρακειή ελεξγεηαθή απφδνζε θαη δεκηνπξγεί πξνβιήκαηα γηα ηελ πγεία. ηα λεζησηηθά θξάηε ηνπ Δηξεληθνχ θαη ηεο Καξατβηθήο νη πςειέο ηηκέο ηνπ εηζαγφκελνπ πεηξειαίνπ επηδεηλψλνληαη ιφγσ ησλ κηθξψλ αγνξψλ θαη ησλ κεγάισλ απνζηάζεσλ. Σν δπλακηθφ ησλ αλαπηπζζφκελσλ ρσξψλ γηα αχμεζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο κε ζθνπφ ηελ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή αλάπηπμε είλαη ζεκαληηθφ θαη ζα πξέπεη λα δνζεί πεξηζζφηεξε πξνζνρή ζηε ζπλεξγαζία κε ηηο ελ ιφγσ ρψξεο. Η επξσπατθή αλαπηπμηαθή πνιηηηθή κπνξεί θαη πξέπεη λα ιάβεη ππφςε ηα ζέκαηα απηά. Οη δξάζεηο κπνξνχλ λα ππνζηεξίδνπλ δεκηνπξγία ηθαλνηήησλ, επαηζζεηνπνίεζε, αλάπηπμε πνιηηηθψλ, θαζψο θαη αλάπηπμε θαη εγθαηάζηαζε απνηειεζκαηηθψλ εθαξκνγψλ θαη ηερλνινγηψλ ηειηθνχ ρξήζηε. Σέινο, ε επξσπατθή πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή ζα πξέπεη λα ζπκβάιιεη ζηελ αλάπηπμε ηθαλνηήησλ γηα ηελ αμηνιφγεζε απνδνηηθψλ έξγσλ πνπ εθαξκφδνληαη ζηηο ρψξεο απηέο κέζσ κεραληζκψλ θιηκαηηθήο αιιαγήο, φπσο ν CDM (κεραληζκφο θαζαξήο αλάπηπμεο) Ελίζρπζε ηνπ ξόινπ ησλ δηεζλώλ ρξεκαηνπηζησηηθώλ ηδξπκάησλ Δλ θαηαθιείδη, σο πέκπην ζηνηρείν, ε ΔΔ θαη ηα θξάηε κέιε ζα πξέπεη λα παξαθηλήζνπλ ηα δηεζλή ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξύκαηα λα εγθύςνπλ πεξηζζόηεξν ζε ελεξγεηαθά απνδνηηθά κέηξα ζηα κειινληηθά εγρεηξήκαηά ηνπο πνπ αθνξνύλ ρξεκαηνδνηηθή θαη ηερληθή αξσγή ζε ηξίηεο ρώξεο. Πξέπεη λα δηεξεπλεζνχλ ηξφπνη θαη κέζα ψζηε ηα δηεζλή ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα λα κπνξέζνπλ λα εληάμνπλ ηνλ πξνβιεκαηηζκφ ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζε φια ηα κείδνλα επελδπηηθά έξγα. Η επεξρφκελε αμηνιφγεζε ηεο ελεξγεηαθήο πνιηηηθήο ηεο Δπξσπατθήο Σξάπεδαο Αλαζπγθξφηεζεο θαη Αλάπηπμεο (EBRD) ζα απνηειέζεη θαιή επθαηξία ψζηε λα ηεζεί ην δήηεκα απηφ. Σν γεγνλφο φηη ε πξναγσγή ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζπρλά πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ππνζηήξημεο ζε έξγα κηθξνθιίκαθαο δελ ζα πξέπεη λα απνηειέζεη αληεπηρείξεκα ψζηε ηα ελ ιφγσ ηδξχκαηα λα κελ έρνπλ πιήξε ζπκκεηνρή. Θα πξέπεη λα αλαπηπρζνχλ παγθφζκηα κέζα δαλεηζκνχ θαη ππάξρεη αλάγθε γηα κεγαιχηεξν δαλεηζκφ κέζσ κεζαδφλησλ, π.ρ. εζληθψλ νξγαληζκψλ. EL 40 EL

42 ΤΜΠΔΡΑΜΑ Η παξνχζα πξάζηλε βίβινο ζηνρεχεη ζηνλ εληνπηζκφ δπλαηνηήησλ θαη ζην άλνηγκα ζπδήηεζεο επξείαο θιίκαθαο ζρεηηθά κε ηξφπνπο πινπνίεζεο νηθνλνκηθά απνδνηηθήο εμνηθνλφκεζεο θαη έλαξμεο ηεο δηαδηθαζίαο γηα ηαρεία θαζηέξσζε ζπγθεθξηκέλνπ ζρεδίνπ δξάζεο, πνπ ζα πεξηιακβάλεη δξάζεηο ζε θνηλνηηθφ, εζληθφ, πεξηθεξεηαθφ, ηνπηθφ θαη δηεζλέο επίπεδν, θαζψο θαη ζην επίπεδν ηεο βηνκεραλίαο θαη ησλ κεκνλσκέλσλ θαηαλαισηψλ, ψζηε λα επηηεπρζεί ε πξνζδηνξηζκέλε δπλεηηθή εμνηθνλφκεζε ελεξγεηαθήο απφδνζεο. Η πινπνίεζε ηνπ ελ ιφγσ πιαηζίνπ ζα ζπκπεξηιάβεη φινπο ηνπο ζπληειεζηέο. Πξψηα ηηο εζληθέο, πεξηθεξεηαθέο θαη ηνπηθέο δεκφζηεο αξρέο, πνπ ζα ππνζηεξίδνληαη απφ ηνπηθνχο νξγαληζκνχο ελέξγεηαο, νη νπνίνη ζα θξνληίζνπλ γηα ηε δηάδνζε βέιηηζηεο πξαθηηθήο, έσο ην επξχ θνηλφ. Η βηνκεραλία απνηειεί έλαλ άιινλ εηαίξν πνπ ζα πξέπεη λα ζπκκεηάζρεη γηα ηελ πξνψζεζε ηεο πνιηηηθήο απηήο. Η ελεξγεηαθή απφδνζε απνηειεί επίζεο επθαηξία ψζηε ε βηνκεραλία λα αλαπηχμεη λέεο εμαγψγηκεο ηερλνινγίεο. Θα πξέπεη επίζεο λα γίλνπλ ζπδεηήζεηο κε ηα ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα ψζηε απηά λα απμήζνπλ ζην κέιινλ ηηο επελδχζεηο ηνπο ζε ελεξγεηαθή απφδνζε. Υσξίο επελδχζεηο πνιιά κέηξα δελ ζα ππάξμνπλ. Πξέπεη ηδίσο λα εθπνλεζνχλ θαηαιιειφηεξα εξγαιεία ρξεκαηνδφηεζεο γηα έξγα κηθξφηεξεο θιίκαθαο. Μηα πξσηνβνπιία γηα ηελ ελεξγεηαθή απόδνζε έρεη επξύηεξεο ζπλέπεηεο, πνπ ππεξβαίλνπλ ηελ ελεξγεηαθή πνιηηηθή. πληζηά κείδνλα ζπκβνιή γηα ηνλ πεξηνξηζκό ηεο ελεξγεηαθήο καο εμάξηεζεο από ηξίηεο ρώξεο, ζε πιαίζην πςειώλ θαη αζηαζώλ ηηκώλ πεηξειαίνπ. Ζ ελ ιόγσ πξσηνβνπιία πξόθεηηαη επίζεο λα ζπκβάιεη ζηελ επίηεπμε ησλ ζηόρσλ ηεο ζηξαηεγηθήο ηεο Ληζαβόλαο, πνπ απνβιέπνπλ ζηελ επαλαδξνκνιόγεζε ηεο επξσπατθήο νηθνλνκίαο, θαζώο θαη ζηελ θαηαπνιέκεζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο. Σν θιεηδί γηα ηελ πξνψζεζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο είλαη λα δνζνχλ ζηα θξάηε κέιε, ηηο πεξηθέξεηεο, ηνπο πνιίηεο θαη ηνλ θιάδν ηα απαξαίηεηα θίλεηξα θαη εξγαιεία ψζηε λα πξνρσξήζνπλ ζηηο απαηηνχκελεο δξάζεηο θαη επελδχζεηο γηα ηελ επίηεπμε εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο κε ζεηηθφ ιφγν θφζηνπο-σθέιεηαο. Σνχην κπνξεί λα γίλεη ρσξίο νπνηαδήπνηε κείσζε ηνπ επηπέδνπ αλέζεσλ ή ηνπ επηπέδνπ δσήο. εκαίλεη απιά ηελ απνθπγή ελεξγεηαθήο ζπαηάιεο εθφζνλ κε απιά κέηξα κπνξεί λα πεξηνξηζηεί ε θαηαλάισζε. χκθσλα κε κειέηεο πνπ έρεη δηεμάγεη ε Δπηηξνπή 29, ζηνλ παξαθάησ πίλαθα παξνπζηάδεηαη κηα γεληθή έλδεημε ηνπ δπλακηθνχ γηα νηθνλνκηθά απνδνηηθή εμνηθνλφκεζε πνπ κπνξεί λα επηηεπρζεί ζηνπο δηάθνξνπο ηνκείο. Μνινλφηη πξφθεηηαη γηα ελδεηθηηθή παξνπζίαζε, παξέρεηαη κηα εηθφλα ησλ επθαηξηψλ πνπ επηδηψθεη λα εθκεηαιιεπηεί ε παξνχζα πξάζηλεβίβινο. Γπλεηηθή εμνηθνλόκεζε ζε εθαη. ΣΗΠ Κηίξηα: Θέξκαλζε/ςχμε Ηιεθηξηθέο ζπζθεπέο 2020 Απζηεξή εθαξκνγή ησλ εγθεθξηκέλσλ κέηξσλ Δθαξκνγή πξόζζεησλ κέηξσλ Βηνκεραλία Βι. κεηαμχ άιισλ European Energy and Transport Scenario on Key drivers, Ecofys studies θ.ιπ. EL 41 EL

43 Μεηαθνξέο ΗΘ (ζπκπαξαγσγή) Λνηπνί κεηαζρεκαηηζκνί ελέξγεηαο, θ.ιπ. πλνιηθή εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο Καηά ζπλέπεηα, ε παξνχζα πξάζηλε βίβινο απνηειεί αθεηεξία γηα ηελ έλαξμε ηεο ζπδήηεζεο θαη ηελ παξνπζίαζε λέσλ ηδεψλ, είηε πξνέξρνληαη απφ ηνλ θιάδν, ηηο δεκφζηεο αξρέο, νκάδεο θαηαλαισηψλ ή ηνπο ίδηνπο ηνπο θαηαλαισηέο. Η ελ ιφγσ δηαδηθαζία δηαβνχιεπζεο έρεη ήδε αξρίζεη. Γηα ηελ πξνεηνηκαζία ηεο παξνχζαο πξάζηλεο βίβινπ ζπγθξνηήζεθε πςεινχ επηπέδνπ απνηεινχκελε απφ εθπξνζψπνπο φισλ ησλ θξαηψλ κειψλ πνπ ζπλήιζαλ ηνλ Απξίιην ηνπ Η νκάδα έρεη ήδε επηβεβαηψζεη φηη ε πξφνδνο κπνξεί λα επηηεπρζεί κφλνλ εθφζνλ ε ΔΔ ηεξήζεη πξναηξεηηθή πξνζέγγηζε θαη εθφζνλ εγθξηζνχλ ζπγθεθξηκέλνη ζηφρνη. Η Δπηηξνπή δεκηνπξγεί, επηπιένλ, θφξνπκ γηα ηελ αεηθφξν ελέξγεηα, ην νπνίν ζα πεξηιακβάλεη εθπξνζψπνπο φρη κφλνλ απφ ηα θξάηε κέιε αιιά θαη απφ ην ζχλνιν ησλ νκάδσλ εηδηθνχ ελδηαθέξνληνο πνπ πξέπεη λα ζεσξεζνχλ σο εηαίξνη ψζηε λα εμαζθαιηζηεί ε επηηπρία ηνπ εγρεηξήκαηνο γηα ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε. Οη πξσηνβνπιίεο πνπ ζα δξνκνινγεζνχλ απφ ηελ ΔΔ πξέπεη λα θνηλνπνηεζνχλ θαη λα πινπνηεζνχλ ζε εζληθφ, πεξηθεξεηαθφ θαη ηνπηθφ επίπεδν. Δίλαη πξνθαλέο φηη ζα πξέπεη νη ίδηνη νη θαηαλαισηέο λα θηλεηνπνηεζνχλ ψζηε λα αλαπηπρζνχλ θαη λα δηαδνζνχλ ζπλήζεηεο πνπ ζπλεπάγνληαη κεγαιχηεξν βαζκφ ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζηελ θαζεκεξηλή δσή. Όπσο είλαη θπζηθφ, απαηηνχληαη ηδέεο γηα ηελ επίηεπμε νιφθιεξνπ ηνπ δπλακηθνχ φζνλ αθνξά ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο, αιιά θαη κηα θαιή κέζνδνο γηα ηελ πινπνίεζή ηνπο ζε νιφθιεξε ηελ ΔΔ. Δάλ έπεηηα απφ ηε ζπδήηεζε γχξσ απφ ηελ πξάζηλε βίβιν απνθαζηζηεί ν θαζνξηζκφο γεληθά δεζκεπηηθψλ ζηφρσλ θαη ε εμαζθάιηζε ειάρηζηνπ βαζκνχ ελαξκφληζεο, ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζεί ε ιεγφκελε "θνηλνηηθή κέζνδνο". ην πιαίζην ηεο κεζφδνπ απηήο, ε Δπηηξνπή, δπλάκεη ηνπ δηθαηψκαηνο πξσηνβνπιίαο πνπ ηεο παξέρεη ε πλζήθε, δηαηππψλεη πξνηάζεηο πνπ ζπδεηψληαη θαη εγθξίλνληαη απφ ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην θαη ην πκβνχιην ησλ Τπνπξγψλ. Η θνηλνηηθή κέζνδνο απεηέιεζε ηνλ αθξνγσληαίν ιίζν γηα ηελ επηηπρία ηεο ΔΔ. Η ελεξγεηαθή απφδνζε πεξηιακβάλεηαη, εμάιινπ, ζηηο νινθιεξσκέλεο θαηεπζχλζεηο ζην πιαίζην ηεο δηαδηθαζίαο ηεο Ληζαβφλαο. Απνηειεί επνκέλσο κέξνο ηεο λέαο δηάξζξσζεο ηεο νηθνλνκηθήο δηαθπβέξλεζεο. Όπσο ζπλέβε θαη ζηελ πξάζηλε βίβιν ηνπ 2000 γηα ηελ αζθάιεηα ηνπ ελεξγεηαθνχ εθνδηαζκνχ, ε Δπηηξνπή θαηαγξάθεη ηψξα κηα ζεηξά εξσηεκάησλ ψζηε λα θαζνξηζηεί κηα δηάξζξσζε ηεο δεκφζηαο ζπδήηεζεο θαη λα δηεπθνιπλζεί ε θαιή ρξήζε ησλ απνηειεζκάησλ. Σν Γεθέκβξην ηνπ 2005, ε Δπηηξνπή ζα ππνβάιεη ζην πκβνχιην Τπνπξγψλ κηα πξψηε αλάιπζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο δεκφζηαο ζπδήηεζεο πνπ δξνκνινγείηαη κε ηελ παξνχζα πξάζηλε βίβιν γηα ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε. Η έθζεζε ζα ζπλνδεχεηαη απφ ζρέδην δξάζεο πνπ ζα πεξηιακβάλεη ηηο πξαθηηθέο δξάζεο πνπ ζα πξνηαζνχλ απφ ην EL 42 EL

44 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 1 Δλεξγεηαθή απόδνζε: αλάγθε γηα αλάιεςε δξάζεο Σα 25 θξάηε κέιε ηεο ΔΔ θαηαλαιψλνπλ ζήκεξα πεξίπνπ εθαη. ΣΙΠ (κεγαηφλλνπο ηζνδπλάκνπ πεηξειαίνπ) ελέξγεηα εηεζίσο. Η ηηκή ηεο είλαη δαπαλεξή: θπκαίλεηαη ζηα 500 δηζεθαη., ή πάλσ από 1000 αλά άηνκν εηεζίσο. Απ απηά ηα 500 δηζεθαη., πεξίπνπ ην κηζφ, αθνξά ην εμσηεξηθφ εκπφξην ηεο ΔΔ (πεξίπνπ 240 δηζεθαη. ). Η ελέξγεηα είλαη δαπαλεξή θαη αξρίδεη επίζεο λα ζπαλίδεη. χκθσλα κε πνιινχο εκπεηξνγλψκνλεο, ηα γλσζηά απνζέκαηα πεηξειαίνπ επαξθνχλ κφλνλ γηα ηελ θάιπςε ησλ ζεκεξηλψλ αλαγθψλ επί 40 έηε. ηελ Δπξψπε, σζηφζν, ζπλερίδεηαη ε ζπαηάιε κεγάινπ πνζνζηνχ ηεο ελέξγεηαο απηήο, είηε απφ αλεπαξθή εμνπιηζκφ ή επεηδή νη ρξεζηεο ηεο ελέξγεηαο δελ έρνπλ επίγλσζε. Πξφθεηηαη γηα θφζηνο ρσξίο φθεινο, είηε ε ζπαηάιε απηή γίλεηαη ζην ζεκείν ηεο παξαγσγήο είηε ζηε ρξήζε. Σν ηεξάζηην απηφ θεθάιαην πνπ ράλεηαη ζα κπνξνχζε λα ρξεζηκνπνηεζεί αιινχ, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο αλάπηπμεο λέσλ ελεξγεηαθά απνδνηηθψλ πξαθηηθψλ, ηερλνινγηψλ θαη επελδχζεσλ. Η ελεξγεηαθή θαηαλάισζε έρεη επίζεο κείδνλα ζπκβνιή ζηελ θιηκαηηθή αιιαγή, ε νπνία θαηά ηα ηειεπηαία έηε πξνβιεκαηίδεη δηαξθψο πεξηζζφηεξν. Η ελέξγεηα είλαη ε πεγή 4/5 (78%) ηνπ ζπλφινπ ησλ εθπνκπψλ αεξίνπ ζεξκνθεπίνπ ζηελ ΔΔ. Πεξίπνπ έλα ηξίην απηνχ ηνπ πνζνζηνχ νθείιεηαη ζηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ. Η νηθνλνκηθά απνδνηηθή εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ζπλεπάγεηαη, γηα ηελ ΔΔ, κηθξφηεξε εμάξηεζε απφ ηηο εηζαγσγέο απφ ηξίηεο ρψξεο, κεγαιχηεξν ζεβαζκφ ηνπ πεξηβάιινληνο θαη κεησκέλε δαπάλε γηα ηελ θνηλνηηθή νηθνλνκία ζε κηα επνρή απμεκέλεο αληαγσληζηηθφηεηαο. Ο πεξηνξηζκφο ησλ ελεξγεηαθψλ αλαγθψλ απνηειεί επνκέλσο ζηφρν πνιηηηθήο πνπ ζα κπνξνχζε λα ζπκβάιεη ζηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηνπ ζεκαηνιφγηνπ ηεο Ληζαβφλαο, δίλνληαο ψζεζε ζηελ επξσπατθή νηθνλνκία θαη δεκηνπξγψληαο λέεο ζέζεηο εξγαζίαο. Ζ πνιηηηθή ελεξγεηαθήο απόδνζεο ζπλεπάγεηαη επίζεο ζεκαληηθή εμνηθνλόκεζε γηα ηελ ελεξγεηαθή δαπάλε ησλ λνηθνθπξηώλ, επνκέλσο έρεη άκεζν αληίθηππν ζηελ θαζεκεξηλή δσή όισλ ησλ επξσπαίσλ πνιηηώλ. Ρφινο ησλ δεκφζησλ αξρψλ, ηδίσο ηεο ΔΔ, είλαη λα επαηζζεηνπνηήζνπλ ηα άηνκα θαη ηνπο πνιηηηθνχο εθπξνζψπνπο ηνπο ζρεηηθά κε ηνλ επείγνληα ραξαθηήξα πνπ έρεη ε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο. Δίλαη επηηαθηηθφ θαζήθνλ γηα ην πεξηβάιινλ, ηελ νηθνλνκία θαη ηελ πγεία καο. Η βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο είλαη επξεία έλλνηα. ηελ παξνχζα πξάζηλε βίβιν θαιχπηνληαη θαηά πξψηνλ ιφγν βειηησκέλε ρξήζε ελέξγεηαο κέζσ βειηηψζεσλ ζηελ ελεξγεηαθή απφδνζε θαη, δεχηεξνλ, εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο κέζσ αιιαγψλ ζηελ θαηαλαισηηθή ζπκπεξηθνξά. Η ελεξγεηαθή απφδνζε εμαξηάηαη νπζηαζηηθά απφ ηηο ρξεζηκνπνηνχκελεο ηερλνινγίεο. Καηά ζπλέπεηα, ε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζπλεπάγεηαη ηε ρξήζε ησλ βέιηηζησλ ηερλνινγηψλ γηα πεξηνξηζκφ ηεο θαηαλάισζεο, είηε ζηνλ ηειηθφ ρξήζηε είηε ζηε θάζε ηεο παξαγσγήο ηεο ελέξγεηαο. Σνχην ζεκαίλεη, π.ρ., ηελ αληηθαηάζηαζε ελφο παιηνχ νηθηαθνχ ιέβεηα κε έλαλ λέν πνπ θαηαλαιψλεη έλα ηξίην ιηγφηεξε ελέξγεηα ή εγθαηάζηαζε ζπζηεκάησλ κε ηα νπνία απνθεχγεηαη ε ελεξγεηαθή θαηαλάισζε δηάθνξσλ ελεξγεηαθψλ ζπζθεπψλ (ηειεφξαζε, ειεθηξηθφο θνχξλνο, θ.ιπ.) πνπ βξίζθνληαη ζε ζέζε EL 43 EL

45 αλακνλήο ή ε ρξήζε ιακπηήξσλ θσηηζκνχ πνπ ράξηο ζε λέεο ηερλνινγίεο ρξεζηκνπνηνχλ ιηγφηεξε ελέξγεηα γηα λα απνδψζνπλ ηελ ίδηα θσηεηλφηεηα. Η εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ππφ ηελ επξεία έλλνηα πξνθχπηεη επίζεο απφ αιιαγή ζηελ ζπκπεξηθνξά ησλ θαηαλαισηψλ. Σνχην ζεκαίλεη, ιφγνπ ράξε, πνιηηηθή κε ζηφρν λα θαηαζηνχλ ειθπζηηθφηεξεο νη δεκφζηεο κεηαθνξέο θαη επνκέλσο λα ελζαξξπλζνχλ νη ρξήζηεο απηνθηλήησλ λα ρξεζηκνπνηνχλ ιεσθνξεία ή ηξέλα ή ε εθπαίδεπζε ηνπ θνηλνχ γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ απσιεηψλ ζεξκφηεηαο ζηηο θαηνηθίεο, ηδίσο κέζσ νξζήο ρξήζεο ησλ ζεξκνζηαηψλ. Με ηελ παξνχζα πξάζηλε βίβιν επηδηψθεηαη ην άλνηγκα ζπδήηεζεο ζρεηηθά κε ηνπο ηξφπνπο πξνψζεζεο, εθ κέξνπο ηεο ΔΔ, κηαο ζπλνιηθήο πνιηηηθήο γηα ηελ ελζάξξπλζε επξχηεξεο ρξήζεο λέσλ ηερλνινγηψλ κε ζθνπφ ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαη γηα ηελ ελζάξξπλζε αιιαγήο ηεο θαηαλαισηηθήο ζπκπεξηθνξάο ζηελ Δπξψπε. Η έξεπλα είλαη ηδηαίηεξα δσηηθήο ζεκαζίαο γηα ηελ πεξαηηέξσ βειηίσζε ηνπ δπλακηθνχ ελεξγεηαθήο απφδνζεο, ην νπνίν ζα ζπλερίζεη λα απμάλεηαη παξάιιεια κε ηελ αλάπηπμε ησλ νηθνλνκηψλ. Η έξεπλα θαη αλάπηπμε ζην πεδίν ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο, φπσο δηεμάγνληαη βάζεη ησλ πξνγξακκάησλ πιαίζην θαη ηνπ πξνγξάκκαηνο "Δπθπήο ελέξγεηα - Δπξψπε", ζπκπιεξψλνπλ επνκέλσο ηελ πνιηηηθή ζην πεδίν απηφ θαη εξγάδνληαη πξνο ηελ θαηεχζπλζε ησλ ίδησλ ζηφρσλ: κείσζε ηεο ρξήζεο νξπθηψλ θαπζίκσλ, δεκηνπξγία θαιχηεξσλ ζέζεσλ εξγαζίαο ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε θαη πςειφηεξε πξνζηηζέκελε αμία γηα ηελ επξσπατθή νηθνλνκία. 1. Σα νξπθηά θαύζηκα θπξηαξρνύλ ζηελ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε ηεο Δπξώπεο Απφ ηηο αξρέο ηνπ 1970 έσο ην 2002, ε ελεξγεηαθή θαηαλάισζε ζηελ ΔΔ-25 απμήζεθε ζρεδφλ θαηά 40% ή 1% εηεζίσο ελψ ην ΑΔΠ δηπιαζηάζηεθε, απμαλφκελν θαηά κέζν φξν 2,4% εηεζίσο. Η έληαζε ηεο ελέξγεηαο, ν ιφγνο ηνπ ΑΔΠ πξνο ηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο, κεηψζεθε επνκέλσο θαηά έλα ηξίην. Χζηφζν, απφ ην 2000, ε βειηίσζε απηή ζηελ έληαζε ελέξγεηαο ήηαλ ιηγφηεξν ζεκαληηθή, θζάλνληαο κφιηο πνζνζηφ 1% ζε κηα δηεηία (βι. παξάξηεκα 3). EL 44 EL

46 mtoe πλνιηθή ελεξγεηαθή θαηαλάιωζε αλά θαύζηκν θαη έληαζε ελέξγεηαο Έληαζε ελέξγεηαο 1990 = Πετρέλαιο τερεά Φσσικό αέριο Πσρηνική Ανανεώσιμη Ένταση ενέργειας Ο θνηλνηηθφ απηφο κέζνο φξνο δελ αληηθαηνπηξίδεη ηηο ζεκαληηθέο δηαθνξέο πνπ ππάξρνπλ κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ, νη νπνίεο νθείινληαη απφ ηε δηαθνξά ζηελ νηθνλνκηθή δηάξζξσζή ηνπο (π.ρ. βηνκεραλία κεγαιχηεξεο ή κηθξφηεξεο έληαζεο ελέξγεηαο), ηελ ηζνηηκία ηνπ εζληθνχ λνκίζκαηνο ζε ζρέζε κε ην επξψ θαη ην επίπεδν ελεξγεηαθήο απφδνζεο πνπ είλαη θαηά πνιχ πςειφηεξν ζηελ ΔΔ-15. ην αθφινπζν δηάγξακκα παξνπζηάδεηαη ην κεγάιν δπλακηθφ βειηηψζεσλ ζρεδφλ ζε φια ηα λέα θξάηε κέιε Eλεξγεηαθή έληαζε (ΣΙΠ/εθαη. 95) DK IE AT IT DE FR SE NL LU UK EU ES BE PT EL CY MT FI SI HU PL LV SK CZ LT EE ην αθφινπζν δηάγξακκα, ε παξαπάλσ ζχγθξηζε δηνξζψλεηαη σο πξνο ηηο δηαθνξέο ζηελ αγνξαζηηθή δχλακε ησλ εηζνδεκάησλ ζηα θξάηε κέιε. EL 45 EL

47 Δθφζνλ ζπλερηζηεί ε ηξέρνπζα ηάζε, ε κεηθηή ελεξγεηαθή δήηεζε ζα κπνξνχζε λα απμεζεί θαηά 10% έσο ην Η αχμεζε ηεο δήηεζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζα κπνξνχζε επίζεο λα θζάζεη ην 1,5% εηεζίσο. Ζ ζεκεξηλή θαηαλάισζε ζηελ ΔΔ ζα κπνξνύζε λα θζάζεη ηα εθαη. ΣΗΠ εληόο δεθαπεληαεηίαο (2020), ζε ζύγθξηζε κε ηα εθαη. ΣΗΠ ην Μεηθηή ελεξγεηαθή θαηαλάιωζε, ΕΕ-25 (1.725 εθαη. ΣΙΠ) ην 2005 (ΕΕ-25) - βι. παξάξηεκα 1 αλά ηνκέα Απ ώλειες κεηαζρεκαηηζκνύ, θ.ιπ. 29% Μη ενεργειακές ρξήζεηο 6% Βιομητανία 18% Νοικοκσριά 17% Σριτογενής 10% Μεταυορές 20% Δλ ησ κεηαμχ, ε ελεξγεηαθή δήηεζε ζπλερίδεη λα απμάλεηαη ζηελ ΔΔ, ελψ επηβξαδχλεηαη ε παξαγσγή ηεο ζε πδξνγνλάλζξαθεο: ε πεηξειαηνπαξαγσγή έθζαζε ην 1999 ην κέγηζην χςνο 30 Οη πξνβιέςεηο απηέο πξαγκαηνπνηνχληαη κε ηελ παξαδνρή κέζεο πξνβιεπφκελεο αχμεζεο ηνπ ΑΔΠ χςνπο 2,4% εηεζίσο. EL 46 EL