Νεότερη ελληνικθ ζωγραφικθ Τρία μεγάλα πρόςωπα τησ ελληνικθσ ζωγραφικθσ. Tři osobnosti řeckého malířství

Transcript

1 Νεότερη ελληνικθ ζωγραφικθ Τρία μεγάλα πρόςωπα τησ ελληνικθσ ζωγραφικθσ Tři osobnosti řeckého malířství Δομθνικοσ Θεοτοκόπουλοσ Ο Δομινικοσ Θεοτοκόπουλοσ (Χάνδακασ 1541-Σολζδο 1614), γνωςτόσ επίςθσ με τo ιταλικό προςωνφμιο El Greco, δθλαδι ο Έλληνας, ιταν Κρθτικόσ ηωγράφοσ, γλφπτθσ και αρχιτζκτονασ τθσ ιςπανικισ Aναγζννθςθσ. Ζηθςε το μεγαλφτερο μζροσ τθσ ηωισ του μακριά από τθν πατρίδα του, δθμιουργϊντασ το κφριο μζροσ του ζργου του ςτθν Ιταλία και ιδιαίτερα ςτθν Ιςπανία. Εκπαιδεφτθκε αρχικά ωσ αγιογράφοσ ςτθν Κριτθ, που αποτελοφςε τότε τμιμα τθσ βενετικισ επικράτειασ, και αργότερα ταξίδεψε ςτθ Βενετία. τθν Ιταλία επθρεάςτθκε από τουσ μεγαλφτερουσ δαςκάλουσ τθσ ιταλικισ τζχνθσ, όπωσ τον Σιντορζτο και τον Σιτςιάνο. τθ Ρϊμθ ιρκε αντιμζτωποσ με τον ςκλθρό ανταγωνιςμό που επικρατοφςε τθν εποχι εκείνθ, τθν ίδια ςτιγμι που δζςποηε θ παρουςία του Σιτςιάνο και εξακολουκοφςε να αςκεί επίδραςθ το ζργο του Μιχαιλ Άγγελου, ζξι χρόνια μετά το κάνατό του. Η ςχζςθ του Γκρζκο με το ζργο του τελευταίου παραμζνει αμφιλεγόμενθ. Όταν τοφ ηθτικθκε να εκφράςει τθν άποψι του για τον Μιχαιλ Άγγελο, ο Θεοτοκόπουλοσ απάντθςε πωσ τον κεωροφςε ζναν καλό άνκρωπο, ο οποίοσ όμωσ δεν γνϊριηε να ηωγραφίηει.... Σο 1577 εγκαταςτάκθκε ςτο Σολζδο, όπου ζηθςε μζχρι το τζλοσ τθσ ηωισ του και ολοκλιρωςε οριςμζνα από τα πιο γνωςτά ζργα του. Η τεχνοτροπία του Ελ Γκρζκο κεωρείται ζκφραςθ τθσ Βενετικισ ςχολισ και του μανιεριςμοφ όπωσ αυτόσ διαμορφϊκθκε ςτο δεφτερο μιςό του 16ου αιϊνα. Παράλλθλα χαρακτθρίηεται από προςωπικά ςτοιχεία τα οποία όμωσ δεν βρικαν μιμθτζσ ςτθν εποχι. Η μπαρόκ τεχνοτροπία που εκτόπιςε τον μανιεριςμό και το ζργο του Γκρζκο τουσ επόμενουσ αιϊνεσ αγνοικθκε. τθ διάρκεια του 20οφ αιϊνα, αναγνωρίςτθκε ωσ πρόδρομοσ τθσ μοντζρνασ που αξιοποίθςε ςτοιχεία τθσ Ανατολικισ και Δυτικισ παράδοςθσ, και το ζργο του επανεκτιμικθκε, διατθρϊντασ μζχρι ςιμερα δεςπόηουςα κζςθ ανάμεςα ςτουσ μείηονεσ ηωγράφουσ όλων των εποχϊν.

2 Η ςτζψθ τθσ Παναγίασ Εκτόσ από πίνακεσ με κρθςκευτικά κζματα δθμιοφργθςε ο Ελ Γκρζκο και πολλζσ προςωπογραφίεσ, ιδιαίτερα ςθμαντικϊν ευγενϊν. Αυτοπροςωπογραφία Απαντθςτε: 1) Ποφ βρίςκεται ο Χάνδακασ; 2) Ποια είναι τα ποιο γνωςτά ζργα του Ελ Γκρζκο; 3) Ποφ κα βρείτε τα περιςςότερα ζργα του; Θεόφιλοσ Κεφαλάσ - Χατζημιχαθλ Ο Θεόφιλοσ Χατηθμιχαιλ ι Θεόφιλοσ Κεφαλάσ γνωςτόσ απλά και ωσ Θεόφιλοσ, ιταν μείηων λαϊκόσ ηωγράφοσ τθσ νεοελλθνικισ τζχνθσ. Κυρίαρχο ςτοιχείο του ζργου του είναι θ εικονογράφθςθ τθσ ελλθνικισ λαϊκισ παράδοςθσ και ιςτορίασ. Θεωρείται πωσ γεννικθκε κατά το διάςτθμα ςτθν Βαρειά τθσ Μυτιλινθσ. Ο πατζρασ του, Γαβριιλ Κεφαλάσ, ιταν τςαγκάρθσ ενϊ θ μθτζρα του, Πθνελόπθ Χατηθμιχαιλ, ιταν κόρθ αγιογράφου. Ήδθ ςε νεαρι θλικία επζδειξε ιδιαίτερο ενδιαφζρον για τθ ηωγραφικι, πάνω ςτθν οποία απζκτθςε βαςικζσ γνϊςεισ δίπλα ςτον παπποφ του. Η ηωι του ιταν πολφ δφςκολθ εξαιτίασ του κόςμου που τον κορόιδευε, επειδι κυκλοφοροφςε φορϊντασ τθν παραδοςιακι φουςτανζλα. Σο 1897 εγκαταςτάκθκε ςτθν πόλθ του Βόλου αναηθτϊντασ ευκαιριακζσ δουλειζσ και ηωγραφίηοντασ ςε ςπίτια και μαγαηιά τθσ περιοχισ ενϊ ςιμερα ςϊηονται τοιχογραφίεσ που πραγματοποίθςε εκεί. Σα περιςςότερα χρόνια τθσ ηωισ του τα πζραςε ςτο Πιλιο. Προςτάτθσ του εκείνθ τθν περίοδο,

3 ςτάκθκε ο κτθματίασ Γιάννθσ Κοντόσ, για λογαριαςμό του οποίου, ο Θεόφιλοσ πραγματοποίθςε αρκετά ζργα. Η οικία Κοντοφ αποτελεί ςιμερα το Μουςείο Θεόφιλου. Ο Θεόφιλοσ φοροφςε μόνιμα φουςτανζλα και τςαροφχια, βαςτοφςε μπαςτοφνι και ςτο ντορβά του είχε βυηαντινι ςθμαία. Μαλλιά μακριά δεμζνα κότςο ςαν παπάσ, άπρεπα μακριά νφχια, πράοσ μα απόκοςμοσ. Δεν ζπινε, δεν κάπνιηε, ςτα όρια τθσ αγοραφοβίασ, δεν πιγαινε ποτζ καφενείο οφτ' εκκλθςία, παρϋ ότι αγιογραφοφςε. Σο 1927 επζςτρεψε ςτθν Μυτιλινθ. Θεωρείται πωσ αφορμι για τθν αναχϊρθςθ του από τον Βόλο, ιταν ζνα επειςόδιο ςε ζνα καφενείο, όταν κάποιοσ για να διαςκεδάςει τουσ παρευριςκόμενουσ ζριξε τον Θεόφιλο από μία ςκάλα όπου ιταν ανεβαςμζνοσ και ηωγράφιηε. τθν Μυτιλινθ, παρά τισ κοροϊδίεσ και τα πειράγματα του κόςμου, ςυνεχίηει να ηωγραφίηει, πραγματοποιϊντασ αρκετζσ τοιχογραφίεσ ςε χωριά, ζναντι γελοίασ αμοιβισ, ςυνικωσ για ζνα πιάτο φαγθτό και λίγο κραςί. Πολλά από τα ζργα του αυτισ τθσ περιόδου ζχουν χακεί, είτε από φυςικι φκορά είτε εξαιτίασ καταςτροφισ τουσ από κατόχουσ τουσ. τθν Μυτιλινθ τον ςυνάντθςε ο καταξιωμζνοσ τεχνοκριτικόσ και εκδότθσ τρατισ Ελευκεριάδθσ, ο οποίοσ διζμενε ςτο Παρίςι. τον Ελευκεριάδθ οφείλεται ςε μεγάλο βακμό θ αναγνϊριςθ τθσ αξίασ του ζργου του Θεόφιλου αλλά και θ διεκνισ προβολι του, που ωςτόςο ςθμειϊκθκε μετά το κάνατό του. Με ζξοδα του Ελευκεριάδθ ανεγζρκθκε επίςθσ το 1964 το Μουςείο Θεοφίλου ςτθν Βαρειά. Ο Θεόφιλοσ πζκανε τον Μάρτιο του 1934, παραμονζσ του Ευαγγελιςμοφ, πικανότατα από τροφικι δθλθτθρίαςθ. Ζνα χρόνο αργότερα, ζργα του εκτζκθκαν ςτο Μουςείο του Λοφβρου ωσ δείγματα τθσ δουλειάσ ενόσ γνθςίου λαϊκοφ (ναΐφ) ηωγράφου τθσ Ελλάδασ.

4 Ο Περικλισ από τθσ Πνυκόσ Δικαιολογϊν χάριν τθσ Ακροπόλεωσ δαπάνασ, Μουςείο Θεόφιλου, Μυτιλινθ Mάηεμα ελαιϊν Απαντθςτε: 1) Με τι αςχολοφνταν ο πατζρασ του Θεόφιλου; 2) Ποια ιταν τα βαςικά κζματα του ηωγράφου; 3) Πότε αναγνωρίςτθκε; 4) ϊκθκαν όλα τα ζργα του; 5) Με βάςθ αυτά που διαβάςατε προςπακιςτε να περιγράψετε τον χαρακτιρα του ηωγράφου.

5 Γιάννησ Τςαροφχησ Ο Γιάννησ Τςαροφχησ (Πειραιάσ 1910 Ακινα 1989) ιταν ηωγράφοσ και ςκθνογράφοσ, ςποφδαςε ςτθν Ανϊτατθ χολι Καλϊν Σεχνϊν του Μετςόβιου Πολυτεχνίου. Παράλλθλα μακιτευςε και ςτο μεγάλο Ζλλθνα ηωγράφο και ςυγγραφζα τον Φϊτθ Κόντογλου. Μετά τισ ςπουδζσ του επιςκζφτθκε τθν Κωνςταντινοφπολθ και τθν Ιταλία και επίςθσ το κζντρο τθσ ευρωπαϊκισ τζχνθσ, τθν πόλθ θ οποία επθρζαςε τόςουσ Ζλλθνεσ καλλιτζχνεσ, το Παρίςι. Ανακάλυψε το ζργο του Θεόφιλου και γνϊριςε καλλιτζχνεσ όπωσ ο Ματίσ και ο Σηακομζτι. τθ δεκαετία του 30ϋ και 40ϋ παρουςίαςε τα ζργα του ςε διάφορεσ εκκζςεισ ςτθν Ελλάδα. Σο 1950 εξζκεςε τα ζργα του ςτο Παρίςι και ςτο Λονδίνο και το 1953 υπζγραψε ςυμβόλαιο με τθ γκαλερί Ιόλασ ςτθ Νζα Τόρκθ. Σο 1956 υπιρξε υποψιφιοσ για το βραβείο Γκοφγκενχαϊμ και πιρε μζροσ ςτθν Μπιενάλε τθσ Βενετίασ. Σο 1967 εγκαταςτάκθκε ςτο Παρίςι. το ζργο του Γιάννθ Σςαροφχθ εκφράηεται κυρίωσ θ χαρά και το καφμα τθσ ηωισ. Προςπάκθςε να ιςορροπιςει τισ μεγάλεσ παραδόςεισ (αςχολικθκε και με τθν αγιογραφία) και να ςυλλάβει τισ αιϊνιεσ καλλιτεχνικζσ αξίεσ. Οι πίνακζσ του περιζχουν πολλά λαϊκά και λαογραφικά ςτοιχεία ιδιαίτερα του Πειραιά. Θεωρείται από τουσ μεγαλφτερουσ ςφγχρονουσ Ζλλθνεσ ηωγράφουσ με διεκνι προβολι και ιδιαίτερα ςτθ Γαλλία. Παράλλθλα όμωσ εργάςτθκε και ωσ ςκθνογράφοσ τόςο ςε ελλθνικά όςο και ςε ξζνα κζατρα με μεγάλθ πάντα επιτυχία. ϋ αυτόν οφείλεται θ κακιζρωςθ, ςχεδόν ςε όλεσ τισ ςκθνζσ του ελλθνικοφ κινθματογράφου που γυρίςτθκαν ςε λαϊκά κζντρα, τθσ παρουςίασ του ναφτθ είτε ςε χορό είτε όχι.

6 Απαντθςτε: Γιατί οι Ζλλθνεσ καλλιτζχνεσ ταξίδευαν τόςο ςυχνά ςτο Παρίςι και αρκετοί εκγαταςταίνονταν εκεί; Ετοιμάςτε παρουςίαςη ενόσ Ζλληνα καλλιτέχνη (γλφπτη, ζωγράφου, ςκηνοιέτη,...).